Xác Suất Thống Kê

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN :

XÁC SUẤT THỐNG KÊ TRONG THIÊN TAI BÃO
LŨ VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH
SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN CÔNG THÀNH
NGÀY SINH : 28/08/2001
MÃ SỐ SINH VIÊN : 19021368
LỚP : K64-T-CLC
HỌC PHẦN : XÁC SUẤT THỐNG KÊ
Hà Nội 2021
Mục lục
I. Giới thiệ u đề tài
1. Vấ n đề về thiên tai bã o lũ trên toà n thế giớ i
2. Mụ c đích là m bà i tiểu luậ n
II. Phân tích dữ liệ u
3. Dữ liệ u
4. Đá nh giá sơ bộ về dữ liệ u
5. Nhiệ t độ , độ ẩ m trong khô ng khí và mố i tương quan giữ a 2 yếu tố
6. Cá c á p thấ p nhiệ t đớ i
7. Xá c suấ t hình thà nh mộ t cơn bã o
III. Các biệ n pháp phòng tránh bão lũ
8. Cá c quố c gia vù ng nhiệ t đớ i nằ m trên hoặ c cậ n đườ ng xích đạ o
9. Cá c quố c gia khá c trên thế giớ i
IV. Kết luậ n
V. Tài liệ u tham khảo và sử dụng
I. Giới thiệ u
2
1. Vấn đề về thiên tai bão lũ trên toàn thế giới
Thiên tai (còn được gọi là thảm hoạ thiên nhiên) là hiệu ứng của một tai
biến tự nhiên có thể ảnh hưởng tới môi trường, và dẫn tới những thiệt hại về tài
chính, môi trường và con người. Thiệt hại do thảm hoạ tự nhiên phụ thuộc vào
khả năng chống đỡ và phục hồi của con người với thảm hoạ. Có rất nhiều các loại
thảm họa tự nhiên như cháy rừng, bão tuyết, sạt lở, độ ng đất,… Nhưng có lẽ thảm
họa tự nhiên ảnh hưởng và có sức tàn phá lớn nhất đối với con người là bão lũ.
Bão là trạng thái bất ổn định của khí quyển trong mộ t phạm vi lớn và là mộ t
trong những loại hình thời tiết cực đoan. Theo định nghĩa chung, thuật ngữ "bão"
bao gồm các cơn dông và các hiện tượng khác như bão tuyết, bão cát, bão
bụi...Tuy nhiên, trong bài tiểu luận này, ta sẽ tập trung đi tìm hiểu về các cơn bão
dông, bão nhiệt đới. Đây là mộ t hiện tượng thời tiết vô cùng nguy hiểm, thường
được hình thành ở các vùng biển, có gió mạnh và mưa lớn.
Thông qua quan sát, ta có thể thấy bão có dạng 1 cột xoáy khổng lồ, ở tầng
thấp (khoảng 0–3 km) không khí nóng ẩm chuyển động xoắn ngược chiều kim
đồng hồ, hội tụ vào tâm, chuyển động thẳng đứng lên trên trong thành mắt bão
và toả ra ngoài ở trên đỉnh theo chiều ngược lại. Ở chính giữa trung tâm của cơn
bão không khí chuyển động giáng xuống, tạo nên vùng quang mây ở mắt bão.
2. Mục đích làm bài tiểu luận
Bão lũ là mộ t trong những dạng thảm họa tự nhiên có tác động to lớn đối
với kinh tế và đời sống con người trên diện rộng. Tác hại chủ yếu của bão là gây
mưa lớn, lũ lụt, úng ngập, nước biển dâng cao, gió mạnh, đôi khi còn kèm theo
gió lốc, vòi rồng làm đổ cây cối, nhà cửa, hư hại tàu thuyền gây thiệt hại lớn cho
mùa màng và đời sống con người.
Với sức tàn phá lớn lao của bão lũ, bài tiểu luận này được thực hiện nhằm
phần nào hiểu rõ hơn sự nguy hiểm của bão lũ bằng cách thống kê, liên hệ các số
liệu để từ đó đưa ra các nhận định cụ thể về sự hình thành, mức độ tàn phá và
cách mà người dân toàn thế giới đã và đang chống chọi với bão lũ. Với thời gian
và dữ liệu thu thập được có hạn, bài tiểu luận sẽ tập chung nghiên cứu và thống
kê các thông tin liên quan đến bão lũ ở 5 quốc gia : Mĩ, Nhật Bản, Việt Nam, Anh
3
và Philipin. Những quốc gia này đều có những nét đặc trưng riêng về các khí hậu,
địa hình và vị trí địa lý, từ đó phần nào làm rõ hơn các số liệu được thống kê.
II. Phân tích dữ liệ u

Tất cả các thông tin và nguồn dữ liệu được sử dụng cho những biểu đồ sau
đều sẽ được tìm thấy ở mục “ Tài liệu tham khảo “
3. Dữ liệu
+ Thống kê số liệu các cơn bão ở các quốc gia trong 10 năm từ 2011-2020
( Bảng 1 )
35
30
25
20 Mĩ
Nhật Bản
Việt Nam
15 Anh
Philipin
10
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
+ Số ngày mưa trung bình hằng năm ở từng quốc gia ( Biểu đồ 2 )
4
Số lượng ngày mưa trung bình hằng năm
180
160
140
120
Số lượng ngày mưa trung bình
100 hằng năm
80
60
40
20
0
Mĩ Nhật Bản Việt Nam Anh Philipin
+ Số lượng trung bình các áp thấp nhiệt đới hằng năm ở từng vùng biển
( Biểu đồ 3 )
35
30
25
20
15
10 Số lượng các cơn áp thấp trung

bình hằng năm
5
ơn
g
ơn
g
ơn
g
ơn
g
ơn
g Úc ơn
g
ơn
g
D ư D ư D ư D ư Dư Dư Dư
ây nh nh Đ ộ Độ nh ây
i T ì ì ì T
Đạ iB iB n Ấn iB Đạ
i
Thá Thá ắc Ấ m Thá
B a m
ng Tâ
y
y-
N m Na
Đô Tâ Na
+ Bản đồ các khu vực và quốc gia nằm trên đường xích đạo
5
4. Đánh giá sơ bộ giữ liệu
Đánh giá sơ qua về bảng số lượng các cơn bão trong các năm gần đây ở 5
quốc gia Mĩ, Nhật Bản, Việt Nam, Anh và Philipin, ta có thể thấy mộ t số điểm đặc
biệt. Mộ t quốc gia rộ ng lớn như Mĩ, với diện tích lớn gấp 30 lần Philipin và 32 lần
Nhật Bản, lại có số lượng các cơn bão hằng năm nhỏ hơn rất nhiều so với 2 quốc
gia trên. Ngược lại, Anh, mộ t quốc gia được bao bọc bởi biển, lại có lượng bão
thấp khi so sánh với các quốc gia khác trên thế giới.
Để hiểu rõ sự khác biệt trong số lượng các cơn bão từng năm ở từng quốc
gia, khu vực khác nhau, trước tiên ta cần phải hiểu được sự hình thành của bão.
Để tạo nên mộ t cơn bão cần 3 yếu tố chính : Nhiệt độ , độ ẩm và sự bất ổn của
bầu khí quyển.
+ Nhiệt độ : là hiện tượng khi các tia bức xạ của mặt trời đi qua khí quyển,
lúc này mặt đất sẽ hấp thụ năng lượng nhiệt của mặt trời. Sau đó bức xạ lại vào
không khí, khiến cho không khí nóng lên.
+ Độ ẩm không khí : Độ ẩm thường được bắt nguồn từ các sông, hồ nhưng
chủ yếu là biển
6
+ Sự bất ổn của bầu khí quyển : Sự bất ổn này được hình thành khi luồng
khí ẩm, nóng ở thấp và các luồng khí lạnh ở trên cao. Hiện tượng này còn được
gọi là các áp thấp .
5. Nhiệt độ , độ ẩm trong không khí và mối tương quan giữa 2 yếu tố
Nhiệt độ và độ ẩm có mối liên hệ trực tiếp đối với nhau. Độ ẩm chính là sản
phẩm của việc bốc hơi của nước trong không khí. Lượng nước bốc hơi dao độ ng
theo thời gian và vị trí địa lý bởi lẽ độ ẩm phụ thuộ c lớn vào nhiệt độ Ví dụ, vào
khoảng 27 °C thì độ ẩm sẽ là khoảng 45%, nhưng vào 16 °C thì độ ẩm không thể
vượt quá 25%. Khi có nhiệt độ phù hợp và độ ẩm trong không khí đạt tối thiểu
90% thì sẽ xảy ra mưa giông. Đây là 1 yếu tố quan trọng trong việc tạo ra bão.
Gọi P(A) là tỉ lệ ngày mưa trên 1 năm, thông qua biểu đồ 2 về số lượng ngày
mưa trung bình từng năm ở các quốc gia, ta có thể đưa ra bảng thống kê về tỉ lệ
A
ngày mưa bằng công thức : P(A) = 365 .
Quốc gia Mĩ Nhật Bản Việt Nam Anh Philipin

Số ngày
mưa trung 148 117 145 170,5 136,6
bình 1 năm
Tỉ lệ ngày
mưa trên 1 34,54% 38,05% 39,7% 46,7% 37,4%
năm P(A)
Sử dụng công thức biến ngẫu nhiên nhị thức, ta có thể tính được xác suất
để một quốc gia có số lượng ngày mưa lớn hơn 182 ( tương đương với ít nhất 2
ngày mưa 1 lần ) là
365
P( x )= ∑ 365 P( A) k (1−P( A))365−k
k=182 k ( )
7
Áp dụng công thức trên với nước Anh có tỉ lệ mưa là 46,7% ta được :
365
P( Anh)= ∑ 365 0.467 k 0.533365−k =
k=182 k ( )
6. Các áp thấp nhiệt đới
Áp thấp nhiệt đới là thành phần quan trọng trong việc tạo nên bão. Xét
biểu đồ 3, để dễ dàng xử lý số liệu, ta thống kê biểu đồ dưới dạng tần số như sau :
Đại Đông Tây Bắc Ấn Tây- Nam Nam

Khu Tây Thái Thái Độ Nam Úc Thái Đại Thế
vực Dương Bình Bình Dương Ấn Độ Bình Tây giới
Dương Dương Dương Dương Dương
Số các
cơn áp 31 21 29 6 7 15 7 3 121
thấp
x 1+ x 2+ …+ x 8
Giá trị trung bình : x́ = 8
= 121/8 = 15,1
8
2 ( xi− x́)2
Phương sai : S x =∑ 8 = 105,16
i=1
Độ lệch chuẩn : Sx = √ 105,16 = 10,25
Trung bình hằng năm có 121 các cơn áp thấp trong đó Đại Tây Dương có 31
cơn, chiếm 25,6%, Đông Thái Bình Dương chiếm 17,3%, Tây Thái Bình Dương
chiếm 23,9%, Bắc Ấn Độ Dương chiếm 4,9%, Tây-Nam Ấn Độ Dương chiếm 5,2%,
Úc chiếm 12,4%, Nam Thái Bình Dương chiếm 5,2% và Nam Đại Tây Dương chiếm
2,4%. Ta gọi xác xuất này là P(B) : xác suất để mộ t khu vực xảy ra áp thấp nhiệt
đới.
Ta có thể thấy khu vực biển Đại Tây Dương và Thái Bình Dương là 2 khu vực
có số lượng các áp thấp nhiệt đới là lớn nhất. Chính vì thế, các quốc gia nằm trong
gần 2 đại dương này như Việt Nam, Philipin, Nhật Bản, Mexico,… đều sẽ chịu ảnh
hưởng lớn từ các cơn bão lũ, trong khi Mĩ và Anh sẽ chịu ảnh hưởng ít hơn nhiều.
Do các quốc gia và khu vực này nằm trên hoặc cận đường xích đạo, thuộ c khu vực
8
nhiệt đới với khí hậu nóng ẩm, lượng nước bốc hơi từ các đại dương lớn dẫn đến
sự hình thành số lượng lớn các cơn áp thấp nhiệt đới.
7. Xác suất hình thành mộ t cơn bão
Qua các dữ liệu phân tích được ở mục 4,5,6 ta có thể đưa ra kết luận rằng tỉ lệ
hình thành 1 cơn bão phụ thuộ c vào 2 xác suất chính : P(A) là xác suất ngày mưa
trên mộ t năm trên 1 quốc gia và P(B) là tỉ lệ xảy ra áp thấp tại khu vực đó. Đây là 2
biến cố ngẫu nhiên và độ c lập với nhau
 Xác suất để xảy ra bão trong 1 khu vực sẽ là : P(AB) = P(A) * P(B)
Ví dụ, với Việt Nam, mộ t quốc gia có tỉ lệ mưa là 0,397, thuộ c khu vực phía tây
Thái Bình Dương với tỉ lệ áp thấp là 0,239. Vậy xác suất để xảy ra áp thấp nhiệt
đới tại Việt Nam sẽ là P(A) * P(B) = 0,397 * 0,239 = 0,0948
Với số lượng áp thấp nhiệt đới trung bình hằng năm là 121 cơn, ta sẽ tính
được có bao nhiêu cơn sẽ hình thành bão tại Việt Nam = 121 * 0.0948 = 11,4 cơn,
mộ t giá trị khá hợp lý khi đem so sánh với số liệu từ biểu đồ 1.
III. Công tác phòng chống bão lũ của các quốc gia trên thế
giới
Sau khi đã hiểu rõ về sự hình thành và khả năng bão tồn tại ở các quốc gia
trên thế giới, ta sẽ tìm hiểu xem người dân và chính phủ ở các quốc gia này đã và
đang làm gì để phòng chống lại những hậu quả nghiêm trọng mà bão lũ đem lại.
+ Bảng số liệu thiệt hại về người và tài sản ở các khu vực khác nhau trên thế
giới năm 2020
Đại Đông Tây Bắc Ấn Tây Nam Nam

Khu Tây Thái Thái Độ Nam Úc Thái Đại Toàn
vực Dương Bình Bình Dương Ấn Độ Bình Tây cầu
Dươn Dương Dươn Dương Dươn
g g g
Số
9
người 431 47 457 269 46 28 34 70 1386
tử
vong
Thiệt
hại về
tài 51146 250 4060 15800 25 4,3 132 259 71500
sản
( triệu
đô )
Với số ca tử vong là 1386 người và thiệt hại về tài sản lên đến 71,5 tỉ đô vào
năm vừa qua, ta có thể thấy được mức độ nguy hiểm mà bão lũ đem lại cho cuộ c
sống con người. Vì số lượng bão lũ phân bố không đồng đều, mộ t số quốc gia và
khu vực sẽ chịu ảnh hưởng từ bão lũ nặng nề hơn so với những khu vực khác.
Chính vì thế, mỗi quốc gia thường sẽ có những biện pháp phòng tránh riêng biệt
và phù hợp nhằm đem lại hiệu quả tốt nhất trong việc phòng chống bão lũ.
8. Các đất nước vùng nhiệt đới nằm trên hoặc cận đường xích đạo
Đây là những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ các thảm họa bão
lũ. Với số lượng các cơn bão hằng năm lớn và dồn dập, người dân nơi đây đã và
đang đưa ra những phương pháp phòng tránh hiệu quả và phù hợp với địa hình
và kinh tế khu vực. Các quốc gia điển hình là Việt Nam, Nhật Bản, Philipin và
Mexico
+ Việt Nam : Với đường bờ biển dài lên đến 3260 km,người dân miền trung
Việt Nam luôn phải chịu sự ảnh hưởng từ bão lũ. Nhà nước đã và đang thực hiện
nhiều biện pháp phòng tránh, trong đó nổi bật nhất là mô hình nhà chống lũ giá rẻ
do 2 kiến trúc sư Việt Nam sáng tạo và phát triển đã cứu sống hàng vạn người.
Thêm vào đó, với tinh thần dân tộ c, người dân cả nước luôn hướng về và giúp đỡ
các vùng bị ảnh hưởng bởi bão lũ, từ đó cứu giúp và cải thiện cuộ c sống người
dân trong và sau các cơn lũ bão.
+ Nhật Bản : Với địa hình bao gồm nhiều các ngọn núi lửa, bị bao quanh
đều là biển. Nhật không chỉ đối đầu với các cơn bão lũ mà còn rất nhiều các thảm
10
họa khác như động đất, núi lửa. Chính vì thế, chính phủ Nhật Bản đã triển khai rất
nhiều các kênh khí tượng, dự báo thời tiết để người dân có thể thông báo và ứng
phó mộ t cách hiệu quả nhất trước mọi tình huống. Thêm vào đó, các căn hộ , tòa
nhà của Nhật Bản cũng được thiết kế và xây dựng để có thể chống trọi lại rất
nhiều các loại thảm họa.
+ Philipin : Là quốc gia không chỉ có số lượng bão hằng năm cao nhất thế
giới mà còn là nơi bão có mức độ cao nhất, người dân nơi đây luôn phải sống
trong lo sợ về các cơn bão đến bất chợt. Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp,
trong đó có việc di tản cư dân vào sâu trong vùng không có bão lũ, nhưng như vậy
sẽ làm ảnh hưởng cuộ c sống và công việc của các hộ gia đình phụ thuộ c vào đánh
bắt cá. Giải pháp hiện tại là xây dựng các khu vực trú ẩn để bảo vệ mạng sống
người dân, nhưng với nền kinh tế còn yếu và số lượng cư dân đông đúc, giải pháp
này đang khá bất khả thi.
9. Các quốc gia khác trên thế giới
+ Với các quốc gia khác trên thế giới không phải chịu ảnh hưởng quá nặng
nề từ bão lũ, người dân vẫn luôn cần nâng cao cảnh giác và chuẩn bị các phương
án phòng chống. Khi có thông báo về các cơn bão sắp đến, người dân nên gia cố
nhà cửa, lắp đặt các tấm chắn cho cửa sổ, cửa ra vào phòng trường hợp có lốc
xoáy. Di chuyển các phương tiện đi lại như ô tô, xe máy vào nơi khô ráo, tránh
trường hợp lụt nước dẫn đến chết máy và hư hại xe cộ . Luôn chuẩn bị các nguồn
điện dự phòng như máy phát, ắc quy. Những dụng cụ khẩn cấp như đèn pin, đồ
ăn đóng hộ p, nước đóng chai và quần áo cũng nên được chuẩn bị kĩ càng. Trong
trường hợp bão mạnh, chủ độ ng di tản gia đình và người thân đến các trung tâm
cứu hộ hay các tòa nhà kiên cố như trường học, bệnh viện, siêu thị.
IV. Kết luậ n

Thông qua bài tiểu luận thống kê và đánh giá vừa qua, chúng ta có thể đưa
ra các nhận định sau :
11
+ Số lượng bão lũ ở mỗi quốc gia được phân phối không đồng đều, nhưng
ta có thể phân tích các yếu tố cấu thành mộ t cơn bão để từ đó đưa ra tỉ lệ xảy ra
bão ở các quốc gia khác nhau
+ Mộ t cơn bão được tạo thành từ các yếu tố chính là nhiệt độ , độ ẩm và sự
bất ổn trong không khí, các yếu tố này thay đổi phụ thuộ c vào thời gian, lãnh thổ
và vị trí địa lý, trong đó yếu tố lớn nhất là vị trí đường xích đạo và các vùng nhiệt
đới.
+ Số lượng thiệt hại cả về người và tài sản do bão lũ phụ thuộ c phần lớn vào
khả năng ứng phó, phòng chống và khắc phục của người dân và chính phủ của
mỗi quốc gia. Mỗi nước sẽ có những phương pháp phòng chống bão lũ riêng để
bảo đảm tính mạng cho người dân và giảm thiểu những rủi ro liên quan đến kinh
tế.
V. Tài liệ u tham khảo và sử dụng

+ Số liệu thống kê các thông tin liên quan đến thảm họa tự nhiên ở Nhật Bản và
Mĩ ( https://www.statista.com/topics/7363/natural-disasters-in-japan/ ,
https://www.statista.com/topics/1714/natural-disasters/ )
+ Thống kê chi tiết về các cơn bão lũ tại Nhật Bản từ 1995 đến nay bởi cục khí
tượng Nhật Bản ( https://www.jma.go.jp/jma/jma-eng/jma-center/rsmc-hp-pub-
eg/climatology.html )
+ Công tác chủ độ ng phòng chống bão lũ, mưa lớn và sạt lở đất bởi báo chính phủ
( http://baochinhphu.vn/Doi-song/Chu-dong-ung-pho-bao-mua-lon-lu-quet-sat-
lo-dat/433490.vgp )
+ Thống kê về số lượng bão, thiệt hại về người và tài sản trong các năm gần đây
bởi wikipedia ( https://en.wikipedia.org/wiki/Tropical_cyclones_by_year )
12

Xác Suất Thống Kê

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Xác Suất Thống Kê

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN :

SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN CÔNG THÀNH

NGÀY SINH : 28/08/2001

MÃ SỐ SINH VIÊN : 19021368

HỌC PHẦN : XÁC SUẤT THỐNG KÊ

I. Giới thiệ u đề tài

2. Mụ c đích là m bà i tiểu luậ n

II. Phân tích dữ liệ u

4. Đá nh giá sơ bộ về dữ liệ u

6. Cá c á p thấ p nhiệ t đớ i

7. Xá c suấ t hình thà nh mộ t cơn bã o

III. Các biệ n pháp phòng tránh bão lũ

9. Cá c quố c gia khá c trên thế giớ i

IV. Kết luậ n

V. Tài liệ u tham khảo và sử dụng

2. Mục đích làm bài tiểu luận

II. Phân tích dữ liệ u

10 Số lượng các cơn áp thấp trung

Quốc gia Mĩ Nhật Bản Việt Nam Anh Philipin

Đại Đông Tây Bắc Ấn Tây- Nam Nam

Độ lệch chuẩn : Sx = √ 105,16 = 10,25

7. Xác suất hình thành mộ t cơn bão

Đại Đông Tây Bắc Ấn Tây Nam Nam

9. Các quốc gia khác trên thế giới

IV. Kết luậ n

V. Tài liệ u tham khảo và sử dụng

You might also like