You are on page 1of 4
ee ete ACen 5 G6dp mot tiéng ndi vé cdi nguén ctia tutuéng Tam giao Dong nguyén 6Viét Nam so vdi Trung Hoa ng, khai niém trong he tu tuéng cua Nho gia va Bao gia tuong tu voi tu tuéng Phat gido, von da rét quen thudc Voi ngudi dan & day vi Bao gido va Nho gido Ia ton gito ban dia. Tham chi, khi cn thiét ho ding ca tutuéng Nho gia, Bao gia dé gidi thich gido ly nha Phat cho tin 46 d& hiéu. Ngugc lai, nhiing nha Nho, Bao si cing thay dugc su'bé tic, hoan thién cén thiét cia triét ly nha Phat vao sy khiém khuyét ca Nho gia va Bao gia, ca sy tuong déng cia ba nha. Trung Quée xu huéng tu tuéng Tam gido déng nguyen (Ba dao c6 cing mot nguén géc) da xuat hién vvao thoi Nguy - Tan - Nam Bac triéu, trdi qua céc dai Tay, ‘udng, Téng, thinh hanh & hai triu Nguyén, Minh dén trigu dai nha Thanh bat du suy vi, Tu tuéng nay do Cat Héng dé xudng. Cat Héng la mot dao si sinh nm 284, mat nam 364, hiéu la Bao Phat Ti. Ong va Khdu Liém Chi, Luc Tu Tinh fa nhéing ngudi cé vai trd quan trong trong viée cai ign Bao gido phi thiy va Nga déu mé dao theo hudng tu tién thinh Bao giéo chinh théng. Cing chinh Cat Héng la ngudi chi truong két hgp Bao gido véi Nho giéo, Phat gido thanh lap Bao Kim Ban cia qui toc dy tu tuéng Tam gido déng nguyén lam tong chitrén nén tang 820 giéo chinh théng. Ong la ngubi thién tu théng tue, tinh thong Tam giéo, dao hanh cao siéu, la nguéi dat nén méng cho su'ra ddi cila Tu tuéng “Tam gido déng nguyen’, ‘B30 Hodng Canh (456 - 536) dai Té ké thifa va phat trién Tu tuéng Tam gido déng nguyén tir khi ra doi cho dén tan ngay nay, c6 stic anh hudng rat lén dén adi s6ng ciia dan toc Trung Quéc, trén ti vua, quan, danh si duéi dén muén dan: vua Tuy Van BE, Luang V6 Dé (464 - 549), Diéu ‘Tan (Dieu Tranh), Té V6 Dé, Tén Hiéu VO, Budng Thai Tong, ‘Budng Cao Tong, Duéng Huyén Tong, Budng Tc Tong, ‘Dudng Bai Tong, Téng Thai T6, Tong Thai Tong, Téng Chon ‘Tong, Téng Nhon Tong... nhiing vi dai than Té tudng, cy Nho, triét gia, danh si nhu: Ta An Thach, Vuong Hy Chi, ‘Bao Uyen Minh, Ta Linh Van, Thoi Cong Quén, Bang Un, Bui Tén Cong, Nhan Ld Cong, Bui Tuéng Quéc, Tran Trung Tac, Vuong Nhat Huu,To Thc, To Triét, Hoang Son Céc... hing danh Nho nhu Quéc Nhat, Tho Nhai, Ma Y, Tran ‘Doan, Xung Phéng, Muc Tu, Ly Binh Chi, Thigu Khang Tiét, Chu Bn Di (Liém Khé), Trinh Di (Y Xuy€n), Trinh Hao (Minh Bao), Chu Hy (H6i Am), Tiét Gian, Truong Chuyét, Bach Cu Di, 8 Héng Tiém, Ly Tép Chi, Han DG (Kuang Lé), Trdn Th4o, Luc Tuyén, Ly Phy M3, Duong Bai Nién, Phi Trinh Cong, Duong This Cong, Quach Cong Pho, Tigu. Thanh Hién, Truong V6 Tan, Phung Té Xuyén, Truong Citu ‘Thanh, Ng@ Cur Nhan... déu tham cfu Thién tong c6 ché 6 dc, déu chi truang, Ung hé tinh than Tam gido 4éng nguyén. Trinh Di trong Minh Bao hanh trang 6 ndi: “Minh Bao tién sinh ra vao Phat Lao mdy chuc ném’. Be suTong Bén dai Téng dé lai cho ddi sau b6 Quy nguyen truc chi véi tong chi Tam gido nhat nguy€n. Luu Mat di Nguyen viét Tam gido binh tam lugn. Cing trong thei nay xudt hién mot bd sdch ky la c6 tn Tam giéo nguyén Ivu suu thén dai toan ma dén nay van chua biét ai [a tac id, ‘ma theo chiing tdi nghi thi sch nay do nhiéu nguoi bién soan. Tac phém nay mac di khéng dugc thugng téng tri thuc xem trong, nhung lai cé stic anh hung rat lon Ai Gi déng dao téng lop binh dan va duoc luu truyén rong, ri trong nhan gian. Tuyén Héa thugng nhan, mét vi cao, tang dung dai thudng din lo Lao tu, Khéng ttrtrong khi thuyét phap: “Mud liéu sinh thodt td thi phdicé cng phu. 6ng phu lagi? Tala cach vat, chénh tdi, thanh y, tu than, 18 gia, tri quéc, binh thién ha". Bu thé ky XXI,Tinh Khéng, php su, tong chi cia Tinh t6ng hoc hi, cuc luc c6 xuy Phong trao gido duc Tam gido trén cdi nén ca Phat gido ham thiét lip thé gidi nhdn gian tinh a6 ‘Thai Nam Bac triéu vua Luong V6 BE chinh thiic dua ra ly luan vé tur tung Tam gido déng nguyén trong chiéu thu dé céng bé thién ha. La phat tl thudn hanh, dng viét Tam gio déng nguyén thuyét, chinh thic dé xuéng tinh thd “Tam gido déng nguyén” trén nén tng cia tu tuéng Phdt

You might also like