Η λοίμωξη από τον ιό HIV

είναι μια μολυσματική διαδικασία στον οργανισμό του ανθρωπου που προκαλείται από τον ιό
ανοσοανεπάρκειας (HIV), που χαρακτηρίζεται από αργή πορεία, βλάβη στο ανοσοποιητικό και νευρικό
σύστημα, την επακόλουθη ανάπτυξη σε αυτό το πλαίσιο ευκαιριακές λοιμώξεις και νεοπλάσματα που
οδηγούν σε θάνατο.

Επιδημία HIV από την 1η Ιανουαρίου 2018

 Υπάρχουν περίπου 44 εκατομμύρια άτομα που έχουν μολυνθεί από τον HIV στον κόσμο

 Στην Ελλαδα περιπου 200.000 ασθενεις

 Η πλειοψηφία είναι νέοι από 15 έως 29 ετών

 Το μερίδιο ανδρών αντιστοιχεί στο 72,8%

 Κατά την περίοδο παρατήρησης, 74 % των θάνατων καταγράφηκαν στην πόλη, εκ των οποίων 41%
ήταν χρήστες ναρκωτικών

 Η κυρίαρχη οδός μετάδοσης είναι παρεντερική, εφαρμόζεται με ενέσιμα φάρμακα (67,3%)

Επί του παρόντος, είναι γνωστοί 3 τύποι HIV, στην κυκλοφορία τους που προσκολλώνται σε μια
συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή ( ειπαρχουν περίπου 70 υπότυποι)

HIV1, HIV2, HIV3

Αιτιολογία. Μορφολογία του παθογόνου.

Ο HIV ανήκει στην οικογένεια των ρετροϊών που διαθέτουν ένα ειδικό ένζυμο που ονομάζεται
αντίστροφη μεταγραφάση DNA (μια διαδικασία ειδική για ρετροϊούς).

Ιός που περιέχει HIV-RNA (2 αλυσίδες RNA που συνδέονται με ένζυμο αντίστροφης μεταγραφάσης,

και φάκελο καψιδίου)

Το γονιδίωμα περιέχει 2 ομάδες γονιδίων: δομικά και ρυθμιστικά.

Αντίσταση του ιού

Ο HIV είναι ασταθής στο εξωτερικό περιβάλλον.

Ιδιαίτερα ευαίσθητος στη θερμότητα. Στους 56 βαθμους κελσιου μέσα σε 30 λεπτα - πεθαίνει. Ενω
στους 100 βαθμους πεθαίνει αμέσως. Τα απολυμαντικά υγρα είναι ακομα ενας τροπος να
καταστραφει. Η αιθυλική αλκοόλη,και η ακετόνη, ο αιθέρας δρουν καθώς εξατμίζεται. Το βέλτιστο pH
είναι 7.0-8.0.

Στη φυσική κατάσταση στο αίμα σε αντικείμενα του εξωτερικού περιβάλλοντος, διατηρεί μολυσματική
ικανότητα για έως και 14 ημέρες, σε αποξηραμένα υποστρώματα - έως και 7 ημέρες.

Ταυτόχρονα ανθεκτικό στην υπεριώδη ακτινοβολία και την ακτινοβολία γάμμα σε δόσεις που
χρησιμοποιούνται συνήθως για αποστείρωση.
Παθογένεση

Η διείσδυση του HIV στα κύτταρα στόχους του ανθρώπινου σώματος πραγματοποιείται
χρησιμοποιώντας επιφανειακούς υποδοχείς συμπληρωματικούς με τις επιφανειακές περιοχές των
κυτταρικών μεμβρανών στόχου (πρωτεΐνη CD4)

Λίστα κυττάρων στόχων:

1. Τ-βοηθητικά λεμφοκύτταρα

2. Μακροφάγα-μονοκύτταρα (συμπεριλαμβανομένου του δέρματος)

3. Αστροκύτταρα

4. Λεμφοεπιθηλιακά κύτταρα του εντέρου

5. Ενδοθηλιοκύτταρα

Ειδικά προσροφημένος στην επιφάνεια των κυττάρων στόχων, ο HIV συγχωνεύεται με τη μεμβράνη
του, απελευθερώνεται από τη μεμβράνη και διεισδύει στο κύτταρο όπου η αντίστροφη μεταγραφάση
βρίσκεται στην αλληλογραφία.

Στάδια:

1. Αλληλεπίδραση του υποδοχέα ιού με την πρωτεΐνη CD4 του κυττάρου στόχου.

2. Αποπροστατικοποίηση και διείσδυση στο κελί.

3.Αντίστροφη μεταγραφή (4 στάδια)

ΣΤΑΔΙΑ

 Σύνθεση DNA σε ένα σκέλος ιικού RNA (βάση πληροφοριών που ξαναγράφονται από αντίστροφη
μεταγραφάση)

 Καταστροφή του κεντρικού υπολογιστή DNA από το οποίο διαβάστηκαν οι πληροφορίες

 Προσαρμογή σε ένα σκέλος DNA του δεύτερου

 Ενσωμάτωση ιικού DNA στο γονιδίωμα του κυττάρου ξενιστή (provirus) - μια μοιραία στιγμή στη ζωή
των μολυσμένων !

Ένα τέτοιο κύτταρο έχει γίνει ένας ισόβιος φορέας του HIV και θα το μεταδώσει. Ο κύκλος ζωής του ιού
οδηγεί σε κυτταρικό θάνατο!

Κανονική αναλογία T4 / T8 = 2

Με το AIDS , T4 / T8 = 0,3-0,5

Είναι σημαντικό το T4 να είναι μεγαλύτερο από το T8 ή ίσο. Μια απότομη μείωση του αριθμού των
βοηθητικών Τ είναι η ανυπεράσπιστη του σώματος (η εξαφάνιση της λειτουργίας ελέγχου την
ανοσοαπόκριση, αναγνωρίζοντας το «δικό μας» από τους «εξωγήινους».
Κλινικά στάδια μόλυνσης από τον ιό HIV

 Οξεία λοίμωξη

 Ασυμπτωματική λοίμωξη (AI)

 Επίμονη γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια (PGL) {{1} } Complex Σύμπλεγμα συμπτωμάτων που

σχετίζεται με το AIDS (προ-AIDS, SAK)

 AIDS (κλινικές παραλλαγές - μολυσματικές, νευρο, ογκο-AIDS)

Πηγή - ένα άτομο και στα πέντε στάδια της λοίμωξης! { {1}}

Εργαστηριακή διάγνωση

 Ορολογική (από ELISA)

 Ανοσοαποτύπωση

chain Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης

Να θυμάστε παράθυρο ορομετατροπής!

Ένα μολυσμένο άτομο δεν θα αναπτύξει αντισώματα νωρίτερα από 6-8 εβδομάδες!

Τρόποι μετάδοσης του ιού HIV

 Φυσικό - σεξουαλικό (κατά τη σεξουαλική επαφή) , κάθετη (από τη μητέρα που έχει μολυνθεί από
τον ιό HIV στο παιδί της)

 Τεχνητή - παρεντερική (με ιατρικές παρεμβάσεις, με ενέσιμα φάρμακα)

Προϋποθέσεις μετάδοσης του HIV

 Για να συμβεί μετάδοση, Ο HIV πρέπει να βρίσκεται σε βιολογικο υγρά του ανθρώπινου σώματος με
το οποίο συνέβη επικοινωνία

 Δεν περιέχουν όλα τα σωματικά υγρά αρκετό HIV για λοίμωξη

 Για να εμφανιστεί μόλυνση, ο HIV πρέπει να εισβαλει στο σωστο μερος του σωματος (στην
κυκλοφορία του αίματος ή στους βλεννογόνους) και στη σωστή ποσότητα. Η μολυσματική δόση του ιού
είναι περίπου 10.000 βιριόνια (από 0,1 έως 1 ml αίματος)

Επαφές που σχετίζονται με τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV:

 Επαφή με τα σωματικά υγρά του ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό HIV σε κατεστραμμένο
δέρμα, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός υγιούς ατόμου (επαφη με βελόνα, κομμένο με αιχμηρό
όργανο ή αντικείμενο, δερματικές παθήσεις - πληγές στα χέρια, εξιδρωματικές δερματικές βλάβες,
δερματίτιδα που κλαίει.

 Επικοινωνία με το βιολογικά υγρά ενός μολυσμένου από τον HIV ατόμου στους βλεννογόνους ενός
υγιούς ατόμου

 Όταν οι επιφάνειες του τραύματος και οι βλεννογόνες μεμβράνες έρχονται σε επαφή με ένα
βιολογικό υγρό που περιέχει HIV, ο κίνδυνος μόλυνσης είναι κατά μέσο όρο 1%  Ο κίνδυνος μόλυνσης
από επαφή με βιολογικό υγρό που περιέχει HIV σε άθικτες βλεννογόνους και δέρμα είναι ελάχιστος
(περίπου 0,09%)

Απαράιτητες προφιλαξεις UPM(Ultimate Protection Measures)

 Αυτό είναι ένα σύνολο μέτρων με στόχο τη μείωση του κινδύνου μετάδοσης λοιμώξεων μεταξύ
ασθενών και εργαζομένων στον τομέα της υγείας μέσω επαφής με αίμα κ.λπ. βιολογικα υγρά

Τo UPM πρέπει να εκτελούνται σε όλα τα ιδρύματα υγειας και από όλους τους ιατρούς!

Το UPM πρέπει να εργαζεστε όταν εργάζεστε με τα ακόλουθα σωματικά υγρά

 Αίμα

 Σπέρμα

 Κολπικές εκκρίσεις

 Τυχόν υγρά που περιέχουν αίμα

 Καλλιέργειες και μέσα που περιέχουν HIV

 Υγρά, ο βαθμός κινδύνου για τον οποίο δεν έχει ακόμη αποδειχθεί η μετάδοση του HIV: αρθρικό
υγρό, εγκεφαλονωτιαίο υγρό, υπεζωκοτικό υγρό, περιτοναϊκό υγρό, περικαρδιακό υγρό, αμνιακό υγρό

{{ 1}} Υγρά χωρίς γνωστό κίνδυνο μετάδοσης HIV

 ούρα

 Σάλιο

 Δάκρυα

 ιδρώτας

 περιττώματα

 Κοπρανα

 Εμετος

 Ρινικα υγρα

Μέτρα για την πρόληψη της παρεντερικής λοίμωξης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης

 Οι ιατροί πρέπει να αντιμετωπίζουν όλους τους ασθενείς ως πιθανούς φορείς HIV, καθώς και αίμα
και άλλα σωματικά υγρά ως δυνητικά μολυσμένα, να φορούν γάντια σε άμεση επαφή μαζί τους

 Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε μια αντιβακτιριακη στολη και γάντια, τα οποία πρέπει να
απολειμαινονται μετά από κάθε ασθενή

 Ιατρικοί εργαζόμενοι με τραυματισμούς (πληγές) στα χέρια, εξιδρωματικές δερματικές βλάβες,

περιοριζονται κατά τη διάρκεια της ασθένειας από ιατρική περίθαλψη ασθενών, επαφή με είδη
φροντίδας

 Πρέπει να φοράτε ποδιά κατά τη διάρκεια διαδικασιών κατά τις οποίες ενδέχεται να εμφανιστούν
πιτσιλιές αίματος, η μύτη και το στόμα πρέπει να προστατεύονται με μάσκα και τα μάτια να
προστατεύονται με γυαλιά. Οι νοσοκόμες που εργάζονται ως οδοντιατρικοί βοηθοί πρέπει να φορούν
μάσκα, να προστατεύουν τα μάτια τους με γυαλιά
  Είδη μολυσμένα με αίμα και ιατρικά όργανα μιας χρήσης πρέπει να τοποθετούνται σε αδιάβροχα
δοχεία, να απολυμαίνονται και στη συνέχεια να απορρίπτονται σύμφωνα με τις τρέχουσες οδηγίες του
το Υπουργείο Υγείας της Δημοκρατίας της Ελλαδας. Οι τρόποι απολύμανσης είναι παρόμοιοι με
εκείνους που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της λοίμωξης με ηπατίτιδα B, C, D.

Μετά τη χρήση, κοπή, κ.λπ.Τα επαναχρησιμοποιούμενα όργανα πρέπει να τοποθετούνται σε άκαμπτα,

ανθεκτικά στην υγρασία, επισημασμένα δοχεία απολύμανσης

 Για να αποφύγετε τις ράβδους βελόνας, μην τοποθετείτε ξανά τις χρησιμοποιημένες βελόνες ή
αφαιρείτε τις βελόνες από σύριγγες μιας χρήσης με το χέρι (χρησιμοποιώντας μόνο τσιμπιδάκια),
καθώς αυτό αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού

 Σε όλους τους χώρους εργασίας θα πρέπει να παρέχονται εκπαιδευτικά και μεθοδολογικά έγγραφα,
απολυμαντικό διάλυμα και κουτι πρώτων βοηθειών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Κουτί πρώτων βοηθειών θα πρέπει να περιέχει

 Κούνιες (ή γάντια)

 Συγκολλητικό σοβά

 Ψαλίδι

 Αιθυλική αλκοόλη 70%

 Albucid 20-30%

 Βάμμα ιωδίου 5%

 Υπεροξείδιο υδρογόνου 3%

 Εάν ένα μολυσμένο υλικό φτάσει στο πάτωμα, στους τοίχους, στα έπιπλα ή στον εξοπλισμό, το
μολυσμένο μέρος απολυμαίνεται με διάλυμα απολύμανσης

 Εάν εισέλθει μια μικρή ποσότητα μολυσμένου υλικού, απολυμαίνεται δύο φορές καθαρισμός της
επιφάνειας με ένα πανί εμποτισμένο με απολυμαντικό διάλυμα

 Εάν υπάρχει άφθονη μόλυνση, η περίσσεια υγρασίας απομακρύνεται από την επιφάνεια με ένα
στεγνό πανί και, στη συνέχεια, η επιφάνεια σκουπίζεται δύο φορές με ένα πανί εμποτισμένο με
διάλυμα απολυμαντικού {{ 1}}  Το πανί που έχει μολυνθεί με βιολογικό υγρό τοποθετείται σε δοχείο
με απολυμαντικά διαλύματα για μετέπειτα απόρριψη

Ενέργειες ιατρού σε περίπτωση επαγγελματικής επαφής με βιολογικα υγρα ασθενη

 Επαγγελματικά μέσα επαφής οποιαδήποτε άμεση επαφή των βλεννογόνων, του δέρματος που έχει
υποστεί ζημιά και δεν έχει υποστεί βλάβη με δυνητικά μολυσματικά βιολογικά υγρά κατά τη χρήση
επαγγελματικών καθηκόντων

Εάν το βιολογικο υγρο έχει έρθει σε επαφή με ρούχα

 Τα γάντια απολυμαίνονται πριν αφαιρέσετε τα ρούχα {{1} }  Σε περίπτωση μικρής μόλυνσης με

βιολογικό υγρό, τα ρούχα αφαιρούνται, τοποθετούνται σε πλαστική σακούλα και αποστέλλονται στα
ρούχα χωρίς προκατεργασία, απολύμανση.
 Εάν είναι πολύ λερωμένα, τα ρούχα εμποτίζονται σε ένα από τα απολυμαντικά (εκτός από το 6%
υπεροξείδιο του υδρογόνου και το ουδέτερο υδροχλωρικό ασβέστιο, τα οποία βλάπτουν τα υφάσματα)

 Τα προσωπικά ρούχα πλένονται σε ζεστό νερό με απορρυπαντικό. { {1}}  Το δέρμα των χεριών και
άλλων μερών του σώματος κάτω από τη θέση των μολυσμένων ρούχων σκουπίζεται με 70% αλκοόλ,
στη συνέχεια πλένεται με σαπούνι και σκουπίζεται και πάλι με αλκοόλ.

 Τα μολυσμένα παπούτσια σκουπίζονται δύο φορές με πανί με απολυμαντικό.

Εάν το βιολογικο υγρο εισέλθει στοις βλεννογόνους επιφανειες

 Στοματική κοιλότητα - ξεπλύνετε με 70% αλκοόλ

 Ρινική κοιλότητα - στάγδην με 20-30% αλβουκίδιο {{1 }}  Μάτια - ξεπλύνετε με νερό και στάγδην με
20-30% αλβουκίδιο

Εάν υπήρχε επαφή με βιοϋλικό με άθικτο δέρμα

treat Αντιμετωπίστε επειγόντως τον τόπο μόλυνσης με ένα από τα απολυμαντικά (70% αλκοόλ, 3%
υπεροξείδιο του υδρογόνου, 3% χλωραμίνη

 Στη συνέχεια, πλύνετε με σαπούνι και νερό και επανεπεξεργαστείτε με αλκοόλ.

 Αφαιρέστε τα γάντια με την επιφάνεια εργασίας προς τα μέσα

 Συμπίεση αίματος από πληγές, ένεση

 Απολυμανετε την πληγείσα περιοχή (70% αλκοόλ, 5% ιώδιο - για περικοπές, διάλυμα υπεροξειδίου
του υδρογόνου 3% - για ενέσιμα) { {1}} wash Πλύνετε σχολαστικά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό και,
στη συνέχεια, σκουπίστε τα με αλκοόλ 70%, βάλτε γύψο στην πληγή, βάλτε σε μια άκρη δακτύλου

Θεραπεία του AIDS

Η θεραπεία είναι ένα αδύναμο σημείο στην καταπολέμηση της μόλυνσης από τον ιό HIV. Οι
αναστολείς της σύνθεσης του ιού DNA, η αζιδοδεοξυθυμιδίνη, η διδεοξυκυτιδίνη, η διδεοξυσινοσίνη
και άλλοι, αποδείχθηκαν τα πιο δραστικά ιοστατικά του HIV. Από αυτά, η 3-αζιδο-3-δεοξυθυμιδίνη
χρησιμοποιείται ευρέως ως ειδική θεραπεία. Το θεραπευτικό του αποτέλεσμα είναι να «μπλοκάρει» τη
σύνθεση του προϊικού DNA και να σταματήσει η αναπαραγωγή του HIV. Κατά τη διάρκεια αυτής της
περιόδου, το ανοσοποιητικό σύστημα λαμβάνει μια «ανάπαυλα» και εν μέρει αναγεννάται.

Νικος Μαλαμιδης Α2

ΠΗΓΕΣ:1) American Association for the Study of Liver Diseases2)Υπουργειο Υγειας της Ελληνικης
Δημοκρατιας3)Παγκοσμιος Οργανισμος Υγειας