Luat Bien

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI
KHOA ĐIỀU KHIỂN TÀU BIỂN

BỘ MÔN LUẬT HÀNG HẢI
BÀI GIẢNG
LUẬT BIỂN
Phần Khai thác tàu và sự cố trên biển
HẢI PHÒNG – 2008
1
LuËt biÓn
ch−¬ng i: vïng néi thuû
I. Kh¸i niÖm vÒ vïng néi thuû.
Néi thuû lµ vïng n−íc n»m ë phÝa bªn trong ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh
chiÒu réng l·nh h¶i ch¹y theo bê biÓn, t¹i ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ
quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi nh− trªn ®Êt liÒn.
Trªn c¬ së luËt biÓn quèc tÕ hiÖn ®¹i, kh¸i niÖm néi thuû kh¸ phong phó
bao gåm nhiÒu khu vùc lµ bé phËn cña néi thuû:
+ BiÓn néi ®Þa: Lµ nh÷ng vïng biÓn n»m trong ®Êt liÒn hoÆc ®−îc bao bäc
bëi ®Êt liÒn, cã lèi th«ng ra ®¹i d−¬ng. BiÓn néi ®Þa cã thÓ n»m trän trong mét
quèc gia, hoÆc cã thÓ cã nhiªu quèc gia ven bê. Nh− vËy biÓn néi ®Þa lµ mét bé
phËn cña mét hay nhiÒu quèc gia. VÝ dô:
- BiÓn URAN lµ biÓn néi ®Þa cña Liªn X« cò.
- BiÓn CAXPIEN lµ biÓn néi ®Þa cò Liªn X« cò vµ Iran.
- BiÓn th«ng ra biÓn ngoµi, nh−ng hÑp, nh− biÓn: A-Dèp vµ B¹ch H¶i cña
Liªn X« cò.
+ C¶ng biÓn: Theo quy chÕ c¶ng biÓn Gi¬nev¬ 1923 ng−êi ta ®Þnh nghÜa
c¶ng biÓn theo chÕ ®é quèc tÕ nh− sau: "Nh÷ng c¶ng th−êng th−êng cã tÇu biÓn
ra vµo vµ ®−îc dïng cho ngo¹i th−¬ng ®−îc coi lµ c¶ng biÓn". Nh− vËy, nh÷ng
c¶ng dïng cho tµu thuyÒn ra vµo nh−ng kh«ng v× môc ®Ých bu«n b¸n th× kh«ng
chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt quèc tÕ.
Theo ®Ò ¸n cña Liªn X« tr−íc ®©y göi cho Tæ chøc Hµng h¶i quèc tÕ IMO
ngµy 24- 12- 1974 t¹i Héi nghÞ bµn vÒ ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña tµu thuyÒn t¹i h¶i c¶ng
n−íc ngoµi th×: "c¶ng biÓn bao gåm: n¬i ®Ëu tÇu, çc vÞnh, vïng ®Ëu tÇu hoÆc
nh÷ng vÞ trÝ t−¬ng tù kh¸c cã cöa th«ng ra biÓn nh−ng thuéc chñ quyÒn hoµn
toµn vµ quyÒn tµi ph¸n cña n−íc ven biÓn më cöa cho tµu thuyÒn n−íc ngoµi,
phôc vô tiÕp ®ãn tÇu thuyÒn bèc, dì hµng ho¸, nhËn vµ tr¶ kh¸ch, b¶o d−ìng vµ
söa ch÷a tÇu thuyÒn vµ nh÷ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt kh¸c".
2
Giíi h¹n cuèi cïng cña mét c¶ng biÓn do n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng x¸c
®Þnh, hoÆc cã thÓ lµ ®−êng nèi liÒn cña çc ®iÓm nh« ra nhÊt cña çc c«ng tr×nh
x©y dùng c¶ng hoÆc cã thÓ lµ ngÊn n−íc thuû triÒu thÊp nhÊt.
+ Vòng ®Ëu tÇu: Lµ khu vùc dµnh cho tµu thuyÒn neo ®Ëu, cã thÓ ®Ó chuyÓn
t¶i hµng ho¸ hoÆc çc c«ng viÖc kh¸c nh− chê lµm thñ tôc, ®ãn tr¶ hoa tiªu.
Theo C«ng −íc luËt biÓn 1958 th× nh÷ng tr−êng hîp vòng ®Ëu tµu g¾n bã
mËt thiÕt víi c¶ng nh− bé phËn cÊu thµnh cña c¶ng, ®ãng vai trß tiÒn c¶ng ®−îc
mang tÝnh chÊt ph¸p lÝ cña c¶ng biÓn. Cã khi mét vòng cã thÓ ®ãng vai trß ®éc
lËp, ®ã lµ nh÷ng khu neo cho tÇu bèc, dì hµng ho¸ hoÆc ®Ó tÇu neo tró Èn ®−îc.
Mét vïng ®éc lËp nh− vËy cã thÓ n»m trong ph¹m vi l·nh h¶i th× nã l¹i mang
tÝnh chÊt ph¸p lÝ cña l·nh h¶i.
+ VÞnh thiªn nhiªn: §iÒu 7 cña C«ng −íc 1958 vµ §iÒu 10 cña C«ng −íc
1982 ®Þnh nghÜa vÞnh thiªn nhiªn nh− sau: Mét vïng lâm s©u râ rÖt vµo ®Êt liÒn
mµ chiÒu s©u cña vïng lâm ®ã so s¸nh víi chiÒu réng ë ngoµi cöa cña nã ®Õn
møc lµ n−íc cña vïng lâm ®ã ®−îc bê biÓn bao quanh vµ vïng lâm ®ã s©u h¬n lµ
sù uèn cong cña bê biÓn.Tuy nhiªn vïng lâm ®ã chØ ®−îc coi lµ mét vÞnh nÕu
tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn:
- DiÖn tÝch cña vÞnh Ýt nhÊt còng b»ng mét nöa h×nh trßn cã ®−êng kÝnh lµ
®−êng th¼ng kÎ ngang qua cöa vµo cña vïng lâm. Theo ®iÒu 10, kho¶n 3 C«ng
−íc n¨m 1982, diÖn tÝch cña mét vïng lâm ®−îc tÝnh gi÷a ngÊn n−íc triÒu thÊp
nhÊt däc theo bê biÓn cña vïng lâm vµ ®−êng th¼ng nèi liÒn çc ngÊn n−íc triÒu
thÊp nhÊt ë çc ®iÓm cña cöa vµo tù nhiªn. NÕu do cã çc ®¶o mµ mét vïng lâm
cã nhiÒu cöa vµo th× nöa h×nh trßn nãi trªn cã ®−êng kÝnh b»ng tæng sè chiÒu dµi
çc ®o¹n th¼ng c¾t ngang çc cöa vµo ®ã.
- §−êng khÐp cöa vµo tù nhiªn cña cöa vÞnh kh«ng v−ît qu¸ 24 h¶i lý.
Trong tr−êng hîp ng−îc l¹i th× cÇn ph¶i v¹ch çc ®o¹n c¬ së th¼ng (nãi ë phÇn
®−êng c¬ së) dµi 24 h¶i lý ë phÝa trong cöa vÞnh sao cho phÝa trong cña nã cã
mét diÖn tÝch tèi ®a. CÇn chó ý: diÖn tÝch çc ®¶o n»m trong vïng lâm ®−îc tÝnh
vµo diÖn tÝch chung cña vïng lâm (§iÒu 10, Kho¶n 3, C«ng −íc n¨m 1982).
Thùc tÕ çc quèc gia kh«ng ph¶i lóc nµo còng v¹ch ®óng ®−êng cöa vÞnh
phï hîp víi C«ng −íc n¨m 1982 vÒ luËt biÓn: Trong §Þa Trung H¶i, vÞnh
3
Tuynidi ®−îc v¹ch ®¸p øng ®óng víi nguyªn t¾c nöa vßng trßn nh−ng kho¶ng
çch tõ mòi nä tíi mòi kia lµ 38 h¶i lý; §−êng cöa vÞnh SIDRA (LiBi) dµi 300
h¶i lý; §−êng cöa vÞnh Quúnh Ch©u (Trung Quèc) dµi 104 h¶i lý.
+ Vïng n−íc lÞch sö, vÞnh lÞch sö.
- Vïng n−íc lÞch sö: Ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n ph¸p lý quèc tÕ ngµy
18/12/1951 vô Ng− Tr−êng Anh - NaUy, ®Þnh nghÜa: "Ng−êi ta gäi chung vïng
n−íc lÞch sö çc vïng n−íc mµ ng−êi ta ®èi xö nh− çc vïng n−íc nµy thiÕu mét
danh nghÜa lÞch sö th× nã kh«ng cã tÝnh chÊt ®ã".
- VÞnh lÞch sö: Mét vÞnh ®−îc coi lµ vÞnh lÞch sö c¨n cø vµo tËp qu¸n vµ çc
ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n vµ träng tµi quèc tÕ ph¶i tho¶ m·n ba ®iÒu kiÖn sau: Thùc
hiÖn mét çch thùc sù chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn; Thùc hiÖn viÖc sö dông
vïng biÓn trªn mét çch liªn tôc, hoµ b×nh vµ l©u dµi; Cã sù chÊp nhËn c«ng khai
hoÆc sù im lÆng kh«ng ph¶n ®èi cña çc quèc gia kh¸c, nhÊt lµ çc quèc gia l¸ng
giÒng vµ cã quyÒn lîi t¹i vïng biÓn nµy.
Sù kh¸c nhau gi÷a vïng n−íc lÞch sö vµ vÞnh lÞch sö: VÞnh vµ vïng n−íc
lµ çc kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ mÆt ®Þa lý, bÒ réng. Nh−ng lý thuyÕt vïng n−íc
lÞch sö vµ vÞnh lÞch sö trong luËt quèc tÕ kh«ng cã g× kh¸c nhau. Çc vïng n−íc
®−îc yªu s¸ch lµ lÞch sö th× chñ yÕu lµ çc vÞnh. Quy chÕ ph¸p lý cña çc vïng
n−íc lÞch sö lµ quy chÕ çc vïng n−íc néi thuû. §iÒu ng−îc l¹i ch−a ch¾c ®·
®óng: Vïng n−íc n»m ë bªn trong ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i
lµ vïng n−íc néi thuû nh−ng kh«ng cã tÝnh chÊt lÞch sö.
ViÖt Nam cã hai vïng n−íc lÞch sö: PhÇn vïng n−íc lÞch sö t¹i vÞnh B¾c
Bé; PhÇn vïng n−íc lÞch sö t¹i giíi h¹n bëi çc bê biÓn Hµ Tiªn (ViÖt Nam) vµ
K¨mpot ®¶o Phó Quèc vµ çc ®¶o ngoµi kh¬i Thæ Chu vµ PouloWai.
+ Vïng n−íc quÇn ®¶o cña çc quèc gia quÇn ®¶o: Vïng n−íc quÇn ®¶o
cña çc quèc gia quÇn ®¶o lµ mét ph¹m trï míi xuÊt hiÖn cïng víi quy chÕ vÒ
quèc gia gåm quÇn ®¶o ë C«ng −íc quèc tÕ vµ luËt biÓn n¨m 1982. Nã ®−îc coi
võa lµ vïng n−íc néi thuû võa ®−îc coi lµ l·nh h¶i
Vïng n−íc quÇn ®¶o n»m bªn trong ®−êng c¬ së ®Æt d−íi chñ quyÒn hoµn
toµn cña quèc gia quÇn ®¶o vµ trong vïng n−íc quÇn ®¶o, quèc gia quÇn ®¶o cã
quyÒn ho¹ch ®Þnh néi thuû cña hä. Vïng n−íc quÇn ®¶o rÊt réng v× ®−êng c¬ së
4
®−îc quy ®Þnh dµi ®Õn 100 h¶i lý vµ cã thÓ dµi h¬n thÕ n÷a, ®Õn 125 h¶i lý (3%
®−êng c¬ së cã thÓ kÐo dµi nh− vËy) vµ tØ lÖ n−íc vµ ®Êt cã thÓ tÝnh tõ 1/1 ®Õn
9/1. Quèc gia quÇn ®¶o ®−îc quyÒn quy ®Þnh hµnh lang hµng h¶i vµ hµnh lang
bay; chÊp nhËn cho çc n−íc l¸ng giÒng h−ëng quyÒn ®¸nh ç vµ cã nh÷ng ho¹t
®éng chÝnh ®¸ng kh¸c trong vïng n−íc quÇn ®¶o, cã tÝnh chÊt truyÒn thèng vµ
tËp qu¸n.
II. ChÕ ®é ph¸p lý vïng néi thuû.
1. §Æc ®iÓm chñ quyÒn quèc gia trong vïng néi thuû.
Vïng n−íc néi thuû lµ mét bé phËn l·nh thæ quèc gia kh«ng thÓ t¸ch rêi,
nã g¾n liÒn víi lôc ®Þa ®−îc coi nh− vïng n−íc s«ng, hå trong lôc ®Þa. Bëi vËy
chñ quyÒn quíc gia trong vïng néi thuû lµ chñ quyÒn vÒ mÆt l·nh thæ, chñ quyÒn
nµy ®−îc thùc hiÖn mét çch ®Çy ®ñ, toµn vÑn vµ riªng biÖt nh− ®èi víi ®Êt liÒn.
Chñ quyÒn l·nh thæ quèc gia lµ quyÒn lùc tèi cao, hoµn toµn vµ riªng biÖt
cña quèc gia trªn l·nh thæ cña m×nh. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö
dông, qu¶n trÞ vµ ®Þnh ®o¹t cña quèc gia ®èi víi l·nh thæ ®−îc thùc hiÖn th«ng
qua ho¹t ®éng cña hÖ thèng çc c¬ quan nhµ n−ãc nh− çc ho¹t ®éng lËp ph¸p,
hµnh ph¸p vµ t− ph¸p. V× vËy trong vïng néi thuû cña m×nh n−íc ven biÓn hoµn
toµn cã quyÒn vÒ mÆt lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t− ph¸p. Mäi v¨n b¶n ph¸p luËt
®−îc ban hµnh trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ ®Òu cã hiÖu lùc ¸p dông ®Çy ®ñ cho c¶
vïng néi thuû.
N−íc ven biÎn thùc hiÖn chñ quyÒn l·nh thæ trong vïng néi thuû cña m×nh
kh«ng chØ ®èi v¬Ý vïng n−íc mµ c¶ ®èi víi vïng trêi trªn nã, còng nh− ®¸y biÓn
vµ lßng ®Êt d−íi nã. Chñ quyÒn toµn vÑn nµy cña n−íc ven biÓn lµ tuyÖt ®èi mµ
çc quèc gia khac ph¶i t«n träng vµ thõa nhËn. H¬n n÷a mäi tµi nguyªn thiªn
nhiªn trong vïng néi thuû ®Òu thuéc quyÒn së h÷u cña quèc gia ven biÓn, cho
nªn chØ cã quèc gia ven biÓn míi cã chñ quyÒn riªng biÖt vÒ viÖc ®Þnh ®o¹t vµ
cho phÐp khai th¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ®ã còng nh− çc biÖn ph¸p
c−ìng chÕ thÝch hîp ®¶m b¶o sù t«n träng chñ quyÒn ®ã.
2. Quy chÕ ph¸p lÝ chung vÒ ho¹t ®éng cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trong
vïng néi thuû.
5
Trong thùc tiÔn hÇu hÕt çc n−íc ®Òu quy ®Þnh tÇu thuyÒn n−íc ngoµi (bao
gåm c¶ tµu qu©n sù vµ tµu d©n sù) khi muèn vµo néi thuû cña n−íc m×nh ®Òu
ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é xin phÐp tr−íc, vµ chØ khi cã sù ®ång ý cña quèc gia ven
biÓn th× tµu thuyÒn ®ã míi ®−îc phÐp ®i vµo vïng néi thuû.
VÒ ®iÒu kiÖn vµ thêi gian xin phÐp ¸p dông cho tõng lo¹i tµu ®−îc quèc gia
ven biÓn quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ vµ cô thÓ. Riªng ®èi víi tµu qu©n sù (tµu qu©n sù
lµ tµu thuéc lùc l−îng vò trang cña mét n−íc mang dÊu hiÖu bªn ngoµi riªng
biÖt, thuyÒn tr−ëng lµ sü quan qu©n ®éi cßn thuû thñ ®oµn lµ nh÷ng qu©n nh©n
ho¹t ®éng vµ chÊp hµnh theo ®iÒu lÖnh qu©n ®éi), tµu chë çc chÊt phãng x¹ vµ
tµu ngÇm viÖc xin phÐp vµo, ho¹t ®éng hoÆc ®Ëu l¹i trong vïng néi thuû ph¶i
tu©n theo çc ®iÒu kiÖn hÕt søc nghiªm ngÆt cña quèc gia ven biÓn.
Th«ng th−êng theo tËp qu¸n quèc tÕ, çc quy ®Þnh vÒ thêi gian xin phÐp vµ
thñ tôc xin phÐp kh«ng ¸p dông ®èi víi çc tr−êng hîp tµu thuyÒn n−íc ngoµi bÞ
n¹n hoÆc ®ang bÞ uy hiÕp vÒ an toµn cña chÝnh ph−¬ng tiÖn còng nh− sù an toµn
vÒ sinh m¹ng cña con ng−êi ®ang ë trªn çc tµu thuyÒn ®ã.
Khi ®−êc phÐp ®i vµo vïng néi thuû cña n−íc ven biÓn, tµu thuyÒn n−íc
ngoµi ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh sau ®©y ®Ó ®¶m b¶o an ninh, trËt tù c«ng céng
còng nh− vÒ an toµn hµng h¶i trong khu vùc:
+ Khi vµo vïng néi thuû cña n−íc ven biÓn, tµu thuyÒn n−íc ngoµi kh«ng
chØ treo cê mµ tµu thuyÒn ®ã mang quèc tÞch mµ cßn ph¶i treo quèc kú cña n−íc
ven biÓn trªn ®Ønh cét cê cao nhÊt.
+ Ph¶i chÊp hµnh ®óng çc quy ®Þnh cña luËt ph¸p quèc tÕ còng nh− cña
quèc gia ven biÓn vÒ an toµn hµng h¶i khi ho¹t ®éng trong vïng néi thuû.
+ Ph¶i ®i nhanh chãng, liªn tôc theo ®óng tuyÕn ®−êng vµ hµnh lang quy
®Þnh.
+ Çc tµu thuyÒn n−íc ngoµi cã trang bÞ vò khÝ cè ®Þnh, l−u ®éng ph¶i ®−a
vÒ t− thÕ b¶o qu¶n niªm cÊt: ®¹n ph¶i th¸o khái nßng cÊt trong hßm ®ãng kho¸
l¹i, sóng ph¶i kho¸ nßng, chóc xuèng vµ phñ b¹t
+ Kh«ng ®−îc g©y « nhiÔm m«i tr−êng biÓn hoÆc cã bÊt kú hµnh ®éng nµo
lµm ¶nh h−ëng ®Õn an ninh, kinh tÕ vµ trËt tù c«ng céng cña n−íc ven biÓn.
6
+ Çc lo¹i tµu ngÇm ®Òu ph¶i ®i næi vµ ph¶i chÊp hµnh çc mÆt nh− ®èi víi
tµu næi.
+ Nãi chung, ®Ó b¶o vÖ chñ quyÒn l·nh thæ quèc gia vÒ çc mÆt an ninh
quèc phßng, an ninh kinh tÕ, trËt tù c«ng céng vµ çc lîi Ých kh¸c trong vïng néi
thuû, çc quèc gia ven biÓn ®Òu ban hµnh çc quy chÕ vÒ ho¹t ®éng cña tµu
thuyÒn n−íc ngoµi trong vïng néi thuû cña m×nh mét çch hÕt søc chi tiÕt vµ cô
thÓ.
3. QuyÒn tµi ph¸n cña quèc gia ven biÓn ®èi víi tµu thuyÒn n−íc ngoµi
trong vïng néi thuû.
+ §èi víi tµu qu©n sù: nh÷ng tµu qu©n sù n−íc ngoµi ®i vµo, ®Ëu l¹i hoÆc
ho¹t ®éng hîp ph¸p ë vïng néi thuû cña quèc gia ven biÓn th× ®−îc h−ëng quyÒn
miÔn trõ t− ph¸p vµ ®−îc coi lµ bÊt kh¶ x©m ph¹m. Tuy nhiªn tµu qu©n sù n−íc
ngoµi vÉn ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh mäi luËt lÖ cã liªn quan cña quoãc gia
ven biÓn trong vïng néi thuû. Trong tr−ßng hîp tµu qu©n sù n−íc ngoµi vi ph¹m
çc quy ®Þnh luËt ph¸p nøoc ven biÓn th× quèc gia ven biÓn cã quyÒn ra lÖnh cho
tµu qu©n sù ®ã rêi khái néi thuû cña n−íc m×nh trong thêi gian nhÊt ®Þnh, yªu
cÇu chÝnh phñ cña n−íc cã tµu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi thiÖt h¹i do tµu cña
hä g©y ra taÞ vïng néi thuû cña quèc gia ven biÓn.
N−íc ven biÓn kh«ng cã quyÒn b¾t gi÷ tµu qu©n sù n−íc ngoµi ho¹t ®éng
hîp ph¸p trong vïng néi thuû cña m×nh ®Ó thÈm vÊn hoÆc ®Ó tiÕn hµnh çc biÖn
ph¸p tè tông kh¸c.
§èi víi tµu d©n sù: tµu d©n sù n−íc ngoµi khi ho¹t ®éng trong vïng néi
thuû cña quèc gia ven biÓn ph¶i chÞu sù tµi ph¸n theo luËt cña n−íc ®Þa ph−¬ng.
Çc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña quèc gia ven biÓn cã quyÒn ¸p dông mäi biÖn
ph¸p cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an toµn , an ninh, trËt tù vµ çc lîi Ých cña m×nh.Çc
biÖn ph¸p nµy bao gåm c¶ viÖc b»t gi÷ xÐt xö nh÷ng ç nh©n vµ tµu thuyÒn vi
ph¹m, nÕu sù vi ph¹m lµ nghiªm träng th× tµu thuyÒn cã thÓ bÞ gi− l¹i ®Ó lµm vËt
®¶m b¶o tè tông hoÆc bÞ tÞch thu, trõ tr−êng hîp çc tµu cña nhµ n−íc lµm chøc
n¨ng c«ng céng hoÆc tr−êng hîp ph¸p luËt hay ®iÒu −íc quèc tÕ mµ quèc gia ven
biÓn ký kÕt, tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.
7
ViÖc ph¸n xÐt, b¾t gi÷ vµ tiÕn hµnh çc thñ tôc t− ph¸p ®Òu do ph¸p luËt cña
quèc gia ven biÓn quy ®Þnh. C«ng t¸c kiÓm so¸t vµ xö lý vi ph¹m cña tµu thuyÒn
n−íc ngoµi t¹i vïng néi thuû ViÖt Nam quy ®Þnh trong N§ 30/CP ngµy 29 th¸ng
1 n¨m 1980 vµ c«ng v¨n sè 3956/BG cña ban biªn giíi chÝnh phñ h−íng dÉn thi
hµnh NghÞ ®Þnh trªn quy ®Þnh: viÖc kiÓm so¸t çc hoÆt ®éng cña tµu thuyÒn n−íc
ngoµi t¹i néi thuû ViÖt Nam do lùc l−îng h¶i qu©n, çc ®¬n vÞ qu©n ®éi bÊo vÖ
çc ®¶o, bé ®éi biªn phßng , c¶nh s¸t biÓn lµm nhiªm vô tuÇn tra trªn biÓn, çc
l−îng kiÓm so¸t chuyªn m«n cña çc ngµnh thùc hiÖn. Çc vô vi ph¹m ph¸p luËt
cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trong çc vïng biÓn ViÖt Nam nãi chung vµ vïng néi
thuû nãi riªng do Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ tiÕn hµnh
gi¶i quyÕt.
III ChÕ ®é ph¸p lý c¶ng biÓn.
1. Kh¸i niÖm vÒ chÕ ®é ph¸p lý c¶ng biÓn:
C¶ng biÓn lµ mét khu vùc n»m trong vïng néi thuû cña mét quèc gia - nã
lµ bé phËn cña néi thuû, do vËy chÕ ®é ph¸p lý cña c¶ng biÓn còng chÝnh lµ chÕ
®é ph¸p lý vïng néi thuû. Tuy nhiªn, c¶ng biÓn lµ nh÷ng ®Çu mèi giao th«ng
hµng h¶i quèc tÕ quan träng, n¬i diÔn ra çc ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng vµ çc dÞch
vô khai th¸c kinh tÕ quan träng kh¸c. ë ®©y th−êng xuyªn cã tÇu thuyÒn n−íc
ngoµi ra vµo ®Ó bu«n b¸n, trao ®æi vµ giao l−u v¨n ho¸ lµm n¶y sinh nhiÒu mèi
quan hÖ mang tÝnh chÊt ®èi ngo¹i, cho nªn çc vÊn ®Ò vÒ an ninh quèc phßng, an
ninh kinh tÕ, trËt tù vµ an toµn hµng h¶i còng nh− çc thÓ lÖ vÒ qu¶n lý hµnh
chÝnh nhµ n−íc ®−îc quèc gia cã c¶ng biÓn ®Æc biÖt chó träng. ChÝnh v× vËy
cïng víi viÖc chÊp hµnh quy chÕ ph¸p lý trong vïng néi thuû nãi chung, c¶ng
biÓn cßn cã nh÷ng quy ®Þnh hÕt søc chi tiÕt, cô thÓ do quèc gia cã c¶ng ban hµnh
hoÆc thõa nhËn tõ çc v¨n b¶n ph¸p lý quèc tÕ nh»m ®iÒu chØnh çc quan hÖ ph¸t
sinh trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ sö dông c¶ng biÓn còng nh− çc quan hÖ ph¸t
sinh tõ ho¹t ®éng cña tÇu thuyÒn ë trong c¶ng (nhÊt lµ ®èi víi tÇu n−íc ngoµi).
Trong th−¬ng m¹i hµng h¶i quèc tÕ, çc quèc gia cã c¶ng th−êng ký kÕt
çc hiÖp ®Þnh t−¬ng trî nh»m b¶o hé ®Þa vÞ ph¸p lý cho tµu thuyÒn cña n−íc
m×nh khi ho¹t ®éng trong c¶ng cña n−íc kh¸c. Theo ®iÒu kiÖn çc n−íc ®· ký
8
trong çc hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i hµng h¶i th× tµu thuyÒn cña mét n−íc khi ®Õn
c¶ng n−íc kia cã thÓ ®−îc h−ëng mét trong hai chÕ ®é ®· ngé sau:
- ChÕ ®é tèi huÖ quèc: Tøc lµ chÕ ®é −u ®·i ®Æc biÖt cña quèc gia cã c¶ng
dµnh cho tµu thuyÒn cña quèc gia ®−îc h−ëng chÕ ®é −u ®·i nµy. Khi ¸p dông
nguyªn t¾c nµy th× tµu thuyÒn cña mét n−íc nµy tíi c¶ng cña mét n−íc kh¸c sÏ
®−îc h−ëng nh÷ng quyÒn lîi −u tiªn nhÊt ®Þnh trªn c¬ së mµ hai bªn ®· tho¶
thuËn nh−: bè trÝ cÇu bÕn, ph−¬ng tiÖn bèc dì hµng, hoa tiªu, lai d¾t, söa ch÷a,
c¶ng phÝ vµ lÖ phÝ. ChÕ ®é nµy dùa trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i trong quan hÖ
ngo¹i giao gi÷a çc quèc gia víi nhau.
- ChÕ ®é ®·i ngé quèc d©n: Theo chÕ ®é nµy, tÇu thuyÒn cña mét n−íc nµy
tíi c¶ng cña mét n−íc kh¸c sÏ ®−îc ¸p dông nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− ®èi víi tµu
thuyÒn cña n−íc ®Þa ph−¬ng. Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc t«n träng lÉn nhau trong
quan hÖ gi÷a çc quèc gia, tuy kh«ng cã sù −u ®·i ®Æc biÖt nh−ng chÕ ®é nµy vÉn
dùa trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i.
Tãm l¹i, chÕ ®é ph¸p lý c¶ng biÓn bao gåm tÊt c¶ çc quy ®Þnh ®iÒu chØnh
nhiÒu quan hÖ liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn l·nh thæ quèc gia vµ çc lîi
Ých kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn, ë ®©y chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn çc quy ®Þnh ¸p dông cho
tÊt c¶ çc lo¹i tµu thuyÒn khi ra vµo vµ ho¹t ®éng trong vïng n−íc c¶ng biÓn.
ë ViÖt Nam, ho¹t ®éng cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trong çc c¶ng biÓn
ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh râ ë çc v¨n b¶n chÝnh sau ®©y:
- NghÞ ®Þnh 30/CP ngµy 29/1/1980 cña Héi ®ång ChÝnh phñ n−íc
CHXHCN ViÖt Nam vÒ quy chÕ ho¹t ®éng cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trªn çc
vïng biÓn ViÖt Nam.
- NghÞ ®Þnh 13/CP ngµy 25/2/1994 cña ChÝnh phñ ban nhµnh Quy chÕ
qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i c¶ng biÓn vµ çc khu vùc hµng h¶i ë ViÖt Nam.
- NghÞ ®Þnh 55/CP ngµy 1/10/1996 cña ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng cña tµu
qu©n sù n−íc ngoµi vµo c¶ng biÓn ViÖt Nam.
- NghÞ ®Þnh 160/2003/CP ngµy 18/12/2003 vÒ qu¶n lÝ ho¹t ®éng hµng h¶i
t¹i c¶ng biÓn vµ khu vùc hµng h¶i cña ViÖt Nam.
2. Quy ®Þnh vÒ viÖc cho phÐp tµu biÓn n−íc ngoµi vµo, ra c¶ng:
9
C¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
trong khu vùc còng nh− vÊn ®Ò ®¶m b¶o an ninh quèc phßng, quèc gia ven biÓn
khi x©y dùng vµ ph¸t triÓn çc h¶i c¶ng cña m×nh cã quyÒn xem xÐt viÖc më cöa
nh÷ng c¶ng nµo ®Ó cho tµu thuyÒn n−íc ngoµi ®−îc phÐp ra vµo (c¶ng më), c¶ng
nµo kh«ng cho phÐp tµu thuyÒn n−íc ngoµi ra vµo (c¶ng ®ãng).
Quèc gia cã c¶ng ph¶i c«ng bè mét çch c«ng khai trªn çc ph−¬ng tiÖn
th«ng tin ®¹i chóng vÒ danh s¸ch çc c¶ng më cña n−íc m×nh (bao gåm tªn vµ
giíi h¹n vÞ trÝ ®Þa lý cña tõng c¶ng) ®Ó çc tæ chøc, ç nh©n trong vµ ngoµi n−íc
biÕt. MÆt kh¸c, çc ®iÒu kiÖn vµ thñ tôc ¸p dông cho tõng lo¹i tµu n−íc ngoµi
muèn ra vµo çc c¶ng më ®ã còng ®−îc quy ®Þnh râ rµng vµ h−íng dÉn thùc hiÖn
cô thÓ.
ViÖc cho phÐp çc tµu biÓn n−íc ngoµi ®−îc ra vµo çc c¶ng më cña mét
quèc gia còng cã sù ph©n biÖt, ¸p dông thñ tôc xin phÐp kh¸c nhau cho mçi lo¹i
tµu riªng biÖt. Nh÷ng lo¹i tµu cã kh¶ n¨ng x©m h¹i hoÆc ®e do¹ nhiÒu ®Õn an
ninh quèc phßng, an ninh kinh tÕ vµ trËt tù an toµn x· héi cña quèc gia cã c¶ng
(tµu qu©n sù, tµu huÊn luyÖn, tµu nghiªn cøu khoa häc...), ph¶i tu©n thñ nh÷ng
®iÒu kiÖn hÕt søc nghiªm ngÆt vÒ thñ tôc xin phÐp vµo c¶ng, sè l−îng tµu ®−îc
phÐp vµo vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng khi ë trong c¶ng. Cô thÓ:
+ §èi víi tµu qu©n sù: Tµu qu©n sù n−íc ngoµi, khi muèn vµo c¶ng biÓn
cña mét quèc gia b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é xin phÐp tr−íc ChÝnh phñ n−íc
®Þa ph−¬ng cã c¶ng qua ®−êng ngo¹i giao, trõ nh÷ng tµu ®−îc vµo theo lêi mêi
cña ChÝnh phñ n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng. Khi ®−îc phÐp vµo ph¶i th«ng b¸o cho
Bé quèc phßng n−íc ®Þa ph−¬ng biÕt çc sè liÖu liªn quan ®Õn tµu nh−: träng t¶i,
vò khÝ ®¹n d−îc, sè l−îng ng−êi trªn tµu, ®ång thêi ph¶i triÖt ®Ó t«n träng vµ
chÊp hµnh çc quy ®Þnh ®¶m b¶o an ninh, trËt tù an toµn cña n−íc ®Þa ph−¬ng.
VÒ vÊn ®Ò nµy ChÝnh phñ ViÖt Nam quy ®Þnh trong hai v¨n b¶n sau: NghÞ
®Þnh 30/CP ngµy 29/1/1980 vÒ quy chÕ tµu thuyÒn n−íc ngoµi ho¹t ®éng trªn çc
vïng biÓn ViÖt Nam; NghÞ ®Þnh 55/CP ngµy 1/10/1996 vÒ ho¹t ®éng cña tµu
qu©n sù n−íc ngoµi vµo c¶ng biÓn ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn çc chuyÕn th¨m.
Theo tinh thÇn cña NghÞ ®Þnh 55/CP ngµy 1/10/1996 th× tµu qu©n sù n−íc
ngoµi vµo c¶ng biÓn ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn çc chuyÕn th¨m bao gåm:
10
- Th¨m chÝnh thøc theo lêi mêi cña ChÝnh phñ ®Ó t¨ng c−êng h÷u nghÞ
gi÷a hai n−íc do nguyªn thñ quèc gia ®i b»ng tµu qu©n sù ®i vµo c¶ng biÓn ViÖt
Nam. Tr−êng hîp nµy kh«ng ¸p dông viÖc xin phÐp tr−íc ®èi víi tµu qu©n sù
n−íc ngoµi.
- Th¨m x· giao nh»m t¨ng c−êng quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a nh©n d©n vµ qu©n
®éi hai n−íc, th¨m th«ng th−êng nh»m phèi hîp huÊn luyÖn, diÔn tËp, cung cÊp
vËt liÖu kü thuËt, tiÕp nhiªn liÖu, l−¬ng thùc, thùc phÈm hoÆc cho thuû thñ nghØ
ng¬i. Nh÷ng tr−êng hîp nµy ChÝnh phñ ViÖt Nam b¾t buéc tµu qu©n sù n−íc
ngoµi muèn vµo c¶ng biÓn ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é xin phÐp tr−íc ChÝnh
phñ ViÖt Nam qua con ®−êng ngo¹i giao chËm nhÊt lµ 30 ngµy tr−íc khi dù kiÕn
®i vµo c¶ng. Khi ®−îc phÐp vµo, thuyÒn tr−ëng tµu qu©n sù ®ã ph¶i th«ng b¸o
tr−íc 48 giê khi tµu ®i vµo l·nh h¶i ViÖt Nam cho Bé quèc phßng (Côc ®èi
ngo¹i) ChÝnh phñ ViÖt Nam biÕt ®Ó tæ chøc ®ãn tiÕp.
Theo tinh thÇn cña NghÞ ®Þnh 30/CP ngµy 29/1/1980 th× tµu qu©n sù n−íc
ngoµi ®−îc phÐp vµo néi thuû, c¶ng biÓn ViÖt Nam kh«ng qu¸ 3 chiÕc cïng mét
lóc vµ thêi gian l−u l¹i kh«ng ®−îc qu¸ 1 tuÇn lÔ (§iÒu 5)
+ §èi víi tµu phi qu©n sù cã chøc n¨ng ®Æc biÖt, kh«ng sö dông vµo môc
®Ých vËn chuyÓn hµng ho¸, hµnh kh¸ch (tµu nghiªn cøu khoa häc, tµu huÊn
luyÖn, tµu ch¹y b»ng n¨ng l−îng nguyªn tö) cña n−íc ngoµi khi muèn vµo c¶ng
biÓn cña n−íc ®Þa ph−¬ng ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é xin phÐp ChÝnh phñ n−íc ®Þa
ph−¬ng cã c¶ng th«ng qua con ®−êng ngo¹i giao. Khi ®−îc sù ®ång ý cña ChÝnh
phñ n−íc ®Þa ph−¬ng tµu thuyÒn ®ã míi ®−îc phÐp vµo c¶ng vµ ph¶i chÊp hµnh
nghiªm chØnh çc quy ®Þnh ¸p dông cho lo¹i tµu thuyÒn nµy khi ho¹t ®éng trong
c¶ng.
Theo NghÞ ®Þnh 30/CP ngµy 29/1/1980 cña ChÝnh phñ ViÖt Nam th× nh÷ng
tµu thuyÒn phi qu©n sù cña n−íc ngoµi kh«ng dïng vµo môc ®Ých vËn t¶i vµ bu«n
b¸n muèn vµo néi thuû hoÆc çc c¶ng cña ViÖt Nam tr−íc Ýt nhÊt 15 ngµy qua
con ®−êng ngo¹i giao, vµ khi ®−îc phÐp vµo ph¶i th«ng b¸o cho Bé giao th«ng
vËn t¶i ViÖt Nam tr−íc 48 giê khi tµu thuyÒn ®ã ®i vµo l·nh h¶i ViÖt Nam.
+ §èi víi tµu bu«n: MÆc dï çc th−¬ng c¶ng cña quèc gia ®−îc më ra lµ
nh»m môc ®Ých cho tµu thuyÒn n−íc ngoµi ra vµo trao ®æi, bu«n b¸n hµng ho¸,
11
hoÆc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, nh−ng ®a sè quèc gia cã c¶ng vÉn b¾t buéc tµu
thuyÒn n−íc ngoµi ph¶i thùc hiÖn xin phÐp tr−íc khi vµo c¶ng. Tuy nhiªn vÒ thñ
tôc xin phÐp vµo c¶ng rÊt ®¬n gi¶n (th«ng qua ®¹i lý cña chñ tµu tiÕn hµnh víi
nhµ chøc tr¸ch ®Þa ph−¬ng) vµ thêi gian xin phÐp tr−íc còng kh«ng lµm ¶nh
h−ëng tíi kÕ ho¹ch khai th¸c cña tµu. Riªng nh÷ng n−íc tham gia "Quy chÕ
quèc tÕ Gi¬nev¬ 1923 vÒ c¶ng biÓn" kh«ng ¸p dông chÕ ®é xin phÐp tr−íc khi
vµo c¶ng ®èi víi tµu thuyÒn cña çc quèc gia nµy khi ®Õn c¶ng cña nhau chØ cÇn
th«ng b¸o tr−íc cho chÝnh quyÒn cña n−íc ®Þa ph−¬ng mµ kh«ng cÇn ph¶i lµm
thñ tôc xin phÐp tr−íc.
ë ViÖt Nam, c¨n cø vµo "Quy chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i c¶ng
biÓn vµ çc khu vùc hµng h¶i ViÖt Nam" ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh cña
ChÝnh phñ sè 13/CP ngµy 25/2/1994 th× nh÷ng tµu thuyÒn n−íc ngoµi dïng vµo
môc ®Ých vËn chuyÓn hµng ho¸ hoÆc hµnh kh¸ch khi vµo ho¹t ®éng t¹i çc c¶ng
biÓn ViÖt Nam ph¶i xin phÐp Côc tr−ëng Côc Hµng h¶i ViÖt Nam Ýt nhÊt 3 ngµy
tr−íc khi dù kiÕn ®Õn vÞ trÝ ®ãn tr¶ hoa tiªu vµ sau khi ®· ®−îc cÊp phÐp ph¶i
th«ng b¸o cho Gi¸m ®èc c¶ng vô cã liªn quan chËm nhÊt 12 giê tr−íc khi tµu dù
kiÕn ®Õn vÞ trÝ tr¶ hoa tiªu.
§èi víi nh÷ng tµu n−íc ngoµi kh«ng dïng vµo môc ®Ých vËn chuyÓn hµng
ho¸, hoÆc hµnh kh¸ch ph¶i xin phÐp Thñ t−íng ChÝnh phñ n−íc CHXHCN ViÖt
Nam Ýt nhÊt 7 ngµy tr−íc khi dù kiÕn ®Õn vÞ trÝ ®ãn tr¶ hoa tiªu, sau khi ®· ®−îc
cÊp phÐp phØa th«ng b¸o cho Côc tr−ëng Côc Hµng h¶i ViÖt Nam chËm nhÊt 48
giê tr−íc khi tµu dù kiÕn ®Õn vÞ trÝ ®ãn tr¶ hoa tiªu.
Riªng ®èi víi nh÷ng tµu dïng vµo môc ®Ých vËn chuyÓn hµng ho¸, hµnh
kh¸ch nh−ng cã träng t¶i toµn phÇn d−íi 150DWT th× ®−îc miÔn thñ tôc xin cÊp
phÐp mµ chØ cÇn th«ng b¸o cho Gi¸m ®èc c¶ng vô cã liªn quan chËm nhÊt 6 giê
tr−íc khi tµu dù kiÕn ®Õn vÞ trÝ ®ãn tr¶ hoa tiªu.
3.Tµu ph¶i tu©n theo luËt lÖ nµo khi ë trong c¶ng.
Mäi tµu biÓn khi ®−a vµo khai th¸c, sö dông ®Òu ph¶i treo cê vµ mang
quèc tÞch cña mét quèc gia nµo ®ã, nã hoµn toµn chÞu sù ®iÒu chØnh theo luËt
"Quèc tÞch tµu" trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng bÊt kÓ tµu ë ®©u. Khi tµu biÓn
ho¹t ®éng ë vïng c«ng h¶i nã chØ tu©n theo luËt treo cê quèc tÞch vµ ®−îc thõa
12
nhËn nh− mét bé phËn l·nh thæ næi quèc gia mµ tµu ®ã mang cê. Tuy nhiªn, khi
vµo c¶ng biÓn cña mét quèc gia tµu ph¶i treo quèc kú cña n−íc së t¹i trªn ®Ønh
cét cê cao nhÊt, ®iÒu ®ã cho thÊy tÝnh chÊt "L·nh thæ næi" quèc gia tµu mang cê
kh«ng cßn tån t¹i mµ thÓ hiÖn sù t«n träng vµ chÞu sù tµi ph¸n theo luËt cña n−íc
®Þa ph−¬ng cã c¶ng.
Nh− vËy, khi tµu biÓn ë trong c¶ng nã cïng mét lóc ph¶i tu©n theo hai hÖ
thèng luËt: luËt cña n−íc mµ tµu mang cê vµ luËt cña n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng.
DÜ nhiªn nh÷ng tµu biÓn ë trong çc c¶ng cña chÝnh quèc gia mµ tµu ®ã mang
quèc tÞch th× hoµn toµn tu©n thñ luËt ph¸p cña quèc gia ®ã.
ViÖc cïng mét lóc tµu ph¶i tu©n theo hai hÖ thèng luËt khi ë trong c¶ng
kh«ng hÒ cã sù m©u thuÉn, chång chÐo nhau. Bëi v× ph¹m vi vµ tÝnh chÊt ¸p dông
cña mçi hÖ thèng luËt ®èi víi tµu hoµn toµn kh¸c nhau. LuËt cña n−íc mµ tµu
mang cê ®iÒu chØnh çc quan hÖ mang tÝnh néi bé bªn trong, chñ yÕu liªn quan
®Õn viÖc khai th¸c vµ qu¶n trÞ néi bé trªn tµu, cã hiÖu lùc bÊt kÓ vÞ trÝ tµu ë ®©u,
Cßn luËt cña n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng chØ cã hiÖu lùc ¸p dông khi tµu ë trong
c¶ng, çc quan hÖ do luËt n−íc ®Þa ph−¬ng ®iÒu chØnh chñ yÕu liªn quan ®Õn viÖc
b¶o ®¶m an ninh l·nh thæ, an toµn hµng h¶i vµ trËt tù c«ng céng trong c¶ng còng
nh− trong l·nh thæ ®Êt liÒn. Çc quan hÖ nµy râ rµng kh«ng hÒ ®éng ch¹m hoÆc
¶nh h−ëng ®Õn çc quan hÖ mang tÝnh néi bé cña tµu.
Nh÷ng néi dung cô thÓ mµ tµu ph¶i tu©n theo trong hai hÖ thèng luËt nh−
sau:
- §èi víi luËt cña n−íc tµu mang cê: Quy ®Þnh vÒ quèc tÞch tµu, quyÒn së
h÷u tµu, vÒ c¬ cÊu bè trÝ thuyÒn bé cña tµu, vÒ quan hÖ lao ®éng vµ trËt tù néi vô
trªn tµu, vÒ c«ng t¸c tæ chøc néi bé trªn tµu còng nh− vÒ nhiÖm vô chøc tr¸ch cña
thuyÒn viªn, vÒ çc quy ph¹m khai th¸c kinh tÕ cña tµu.
- §èi víi luËt cña n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng: Quy ®Þnh vÒ giao th«ng
®−êng biÓn (ph©n luång, hµng lang, tèc ®é ch¹y tµu...), quy ®Þnh vÒ sö dông hoa
tiªu, tµu lai, cËp cÇu, cËp m¹n vµ th¶ neo. Quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c thñ tôc kiÓm tra
biªn phßng, h¶i quan, dÞch tÔ vµ c¶ng vô, çc quy ®Þnh vÒ an toµn phßng ch¸y, næ
vµ « nhiÔm m«i tr−êng. Quy ®Þnh vÒ viÖc sö dông tÝn hiÖu, th«ng tin liªn l¹c cña
tµu, quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c xÕp dì hµng ho¸ vµ çc dÞch vô th−¬ng m¹i hµng h¶i
13
kh¸c, quy ®Þnh vÒ c¶ng phÝ vµ lÖ phÝ. Çc quy ®Þnh vÒ viÖc b¶o ®¶m an ninh trËt
tù c«ng céng cña n−íc ®Þa ph−¬ng vµ çc biÖn ph¸p xö lý vi ph¹m vÒ çc mÆt
hµnh chÝnh, d©n sù, h×nh sù ®èi víi tµu còng nh− thuyÒn viªn trªn tµu.
4. C«ng t¸c thñ tôc khi tµu ra, vµo c¶ng.
+ §èi víi tµu ch¹y néi ®Þa, viÖc lµm thñ tôc cho tµu ra, vµo c¶ng th«ng
th−êng rÊt ®¬n gi¶n chØ chó träng ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra vÒ an toµn hµng h¶i cña
ph−¬ng tiÖn. Khi rêi c¶ng lËp tê khai tµu ®i, danh s¸ch thuyÒn viªn tr×nh c¶ng vô
®ãng dÊu x¸c nhËn tµu bao nhiªu ng−êi, khi ®ã c¶ng vô sÏ cÊp giÊy phÐp rêi
c¶ng. Khi ®Õn c¶ng lµm tê khai tµu ®Õn, danh s¸ch thuyÒn viªn tr×nh c¶ng vô.
+ §èi víi tµu ch¹y tuyÕn n−íc ngoµi (tÊt c¶ çc tµu rêi c¶ng ®Þa ph−¬ng ®i
n−íc ngoµi còng nh− tõ n−íc ngoµi ®Õn c¶ng ®Þa ph−¬ng) ph¶i tiÕn hµnh lµm çc
b−íc thñ tôc vÒ C¶ng vô, Biªn phßng, H¶i quan vµ Y tÕ theo quy ®Þnh cña quèc
gia cã c¶ng. Tr−íc vµ trong khi lµm xong thñ tôc xuÊt c¶nh còng nh− nhËp c¶nh
thuyÒn bé kh«ng ®−îc rêi tµu, kh«ng ®−îc mua b¸n trao ®æi tµi s¶n, hµng ho¸,
tiÒn b¹c, giÊy tê víi ng−êi ngoµi tµu. Trõ nh÷ng ng−êi cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc
®−a ®ãn tµu ra vµo c¶ng nh− hoa tiªu, h¶i quan, biªn phßng ®−îc cã mÆt trªn tµu
cßn kh«ng mét ng−êi l¹ nµo ®−îc cã mÆt trªn tµu. Th«ng th−êng khi tµu xuÊt
c¶nh th× çc b−íc thñ tôc ®−îc tiÕn hµnh cã phÇn ®¬n gi¶n h¬n, cã thÓ th«ng qua
®¹i lý tiÕn hµnh nhanh gän víi çc c¬ quan chøc n¨ng t¹i c¶ng. Nh÷ng tµu ch¹y
tõ n−íc ngoµi ®Õn c¶ng n−íc ®Þa ph−¬ng ®Òu ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc b−íc thñ
tôc theo yªu cÇu cña chÝnh quyÒn c¶ng.
Çc thñ tôc trªn cã thÓ tiÕn hµnh ®ång thêi cïng lóc hoÆc riªng rÏ tõng
b−íc vµo çc thêi ®iÓm kh¸c nhau (th−êng Y tÕ lµm tr−íc). ë ViÖt Nam ®Ó thùc
hiÖn çc thñ tôc trªn do ®oµn liªn hiÖp kiÓm tra tiÕn hµnh, thµnh phÇn gåm: C¶ng
vô (tr−ëng ®oµn); H¶i quan; C«ng an cöa khÈu vµ Y tÕ kiÓm dÞch. NhiÒu khi cßn
cã thªm çn bé ®¹i lý hµng h¶i cña ®¹i diÖn phÝa chñ tµu gióp tµu lµm thñ tôc
®−îc nhanh chãng.
HiÖn nay ë ViÖt Nam, ®¸p øng yªu cÇu c¶i çch hµnh chÝnh c«ng t¸c thñ
tôc cho tµu ra vµo c¶ng ®−îc thùc hiÖn mét cöa t¹i C¶ng vô theo tinh thÇn NghÞ
®Þnh 160/2003/CP cña ChÝnh phñ.
14
- VÒ thñ tôc cho tµu rêi c¶ng: ChËm nhÊt 02 giê tr−íc khi tµu rêi c¶ng, chñ
tµu ph¶i x¸c b¸o cho C¶ng vô biÕt tªn tµu vµ thêi gian dù kiÕn tµu rêi c¶ng ®Ó
C¶ng vô th«ng b¸o vµ phèi hîp víi c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n−íc chuyªn ngµnh kÞp
thêi lµm c«ng t¸c thñ tôc xuÊt c¶nh cho tµu. C¶ng vô chØ cho phÐp nh÷ng tµu ®·
hoµn thµnh thñ tôc vÒ mÆt hµnh chÝnh vÒ tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ ®ñ ®iÒu kiÖn an
toµn ®i biÓn míi ®−îc phÐp rêi c¶ng. Nh÷ng tµu ch−a ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn an
toµn ®i biÓn nh− vÒ trang thiÕt bÞ,vÒ nhiªn liÖu, l−¬ng thùc, thùc phÈm, vÒ thuyÒn
bé hoÆc hµng ho¸...®Òu kh«ng ®−îc cÊp phÐp rêi c¶ng.
§èi víi nh÷ng tµu ch¹y néi ®Þa, tr−íc 02 giê tµu dù kiÕn rêi c¶ng ph¶i nép
b¶n khai chung tµu ®i, giÊy tê x¸c nhËn hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm d©n sù t¹i trô së
C¶ng vô vµ chËm nhÊt 01 giê thñ tôc cho tµu rêi c¶ng ph¶i lµm xong.
§èi víi tµu xuÊt c¶nh: vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm còng gièng nh− quy ®Þnh
®èi víi tµu ch¹y néi ®Þa, tuy nhiªn vÒ giÊy tê cã quy ®Þnh cô thÓ vµ chi tiÕt h¬n,
®Æc biÖt lµ ®èi víi H¶i quan vµ Biªn phßng.
Çc giÊy tê ph¶i nép cho C¶ng vô bao gåm: Tê khai tµu ®i; danh s¸ch
thuyÒn viªn; çc giÊy chøng nhËn vÒ mÆt kü thuËt, hµnh chÝnh cña tµu; çc chøng
chØ chuyªn m«n cña thuyÒn viªn cã thay ®æi so víi khi ®Õn; çc giÊy tê cã liªn
quan ®Õn tr¸ch nhiÖm d©n sù cña tµu.
Çc giÊy tê ph¶i nép cho H¶i quan bao gåm: B¶n khai tµu ®i; danh s¸ch
thuyÒn viªn; b¶n khai hµng ho¸, hµnh lÝ hµnh kh¸ch. H¶i quan thu håi nh÷ng
giÊy tê ®· cÊp cho tµu vµ thuÒn viªn.
Çc giÊy tê ph¶i nép cho Biªn phßng gåm cã: B¶n khai chung tµu ®i; danh
s¸ch thuyÒn viªn, hµnh kh¸ch; thu håi nh÷ng giÊy tê ®· cÊp cho tµu vµ thuyÒn
viªn.
- Thñ tôc cho tµu vµo c¶ng:
§èi víi tµu ho¹t ®éng tuyÕn néi ®Þa th× thñ tôc ®−îc tiÕn hµnh t¹i trô së
C¶ng vô. Chñ tµu cã tr¸ch nhiÖm hoµn thiÖn çc giÊy tê theo quy ®Þnh trong
ph¹m vi kh«ng qu¸ 02 giê kÓ tõ khi tµu ®· vµo neo ®Ëu t¹i cÇu c¶ng hoÆc tr−íc
thuû diÖn c¶ng hoÆc kh«ng qu¸ 04 giê ®èi víi çc tµu neo t¹i vÞ trÝ kh¸c. C¶ng vô
cã tr¸ch nhiÖm lµm thñ tôc chËm nhÊt kh«ng qu¸ 01 giê kÓ tõ khi chñ tµu hoµn
thµnh çc giÊy tê ®Ó lµm thñ tôc. Çc giÊy tê ph¶i nép (b¶n chÝnh) gåm tê khai
15
tµu ®Õn; danh s¸ch thuyÒn viªn, danh s¸ch hµnh kh¸ch nÕu cã; giÊy phÐp rêi
c¶ng cuèi cïng. Çc giÊy tê ph¶i xuÊt tr×nh (b¶n chÝnh) gåm giÊy chøng nhËn
®¨ng ký tµu biÓn; çc giÊy chøng nhËn vÒ mÆt kü thuËt do c¬ quan §¨ng kiÓm
cÊp; sæ danh b¹ thuyÒn viªn; chøng chØ chuyªn m«n cña thuyÒn viªn.
§èi víi tµu ch¹y tõ n−íc ngoµi vÒ th× ®Þa ®iÓm lµm thñ tôc vÉn lµ trô së
C¶ng vô, riªng nh÷ng tµu cã nghi ngê vÒ an toµn dÞch tÔ vµ tµu kh¸ch th× thñ tôc
cho tµu nhËp c¶nh ®−îc tiÕn hµnh t¹i tµu. çc giÊy tê ®Ó lµm thñ tôc ®−îc quy
®Þnh cô thÓ vÒ sè l−îng vµ n¬i göi çc giÊy tê ®ã t¹i ®iÒu 17 N§160/2003/CP.
Çc c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n−íc chuyªn nghµnh t¹i c¶ng biÓn chØ ®−îc yªu cÇu tµu
nép vµ xuÊt tr×nh çc giÊy tê liªn quan ®Õn chøc n¨ng qu¶n lÝ cña c¬ quan m×nh
vµ thùc hiÖn c«ng t¸c kiÓm tra theo ®óng quy ®Þnh vÒ néi dung vµ thêi gian,
trong tr−êng hîp ch−a xong ph¶i b¸o râ lÝ do vµ çch thøc gi¶i quyÕt. §èi víi tµu
chuyÓn c¶ng th× c¨n cø giÊy phÐp rêi c¶ng vµ b¶n khai chung còng nh− hå s¬
chuyÓn c¶ng ®Ó quyÕt ®Þnh cho tµu ho¹t ®éng t¹i c¶ng.
§èi víi çc tµu nhËp c¶ng t¹i c¶ng dÇu th« ngoµi kh¬i, th¨m dß kh¶o s¸t,
khai th¸c dÇu khÝ, x©y dùng c«ng tr×nh biÓn th× c«ng t¸c thñ tôc sÏ do chñ tµu
hay ®¹i lý thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 20 N§60/2003/CP.
ë mét sè n−íc çn bé ®¹i lý cña tµu thay mÆt cho tµu mang çc giÊy tê cÇn
thiÕt ®Õn çc c¬ quan h÷u quan ®Ó lµm çc b−íc thñ tôc, n−íc cµng ph¸t triÓn th×
thñ tôc cµng ®¬n gi¶n. Kh©u h−íng dÉn vÒ thñ tôc ë tõng c¶ng, tÇu cã thÓ t×m
hiÓu trong cuèn cÈm nang h−íng dÉn ra vµo c¶ng (Guide to port entry). Nh×n
chung çc b−íc thñ tôc cho tµu ra vµo c¶ng bao gåm:
+ Thñ tôc hµnh chÝnh:
- Lµm tê khai tµu ®i (xuÊt c¶nh)
- Lµm tê khai tÇu ®Õn (nhËp c¶nh)
Cã mÉu in s½n (gåm th«ng sè vÒ tÇu, hµng)
- LËp danh s¸ch thuyÒn viªn
- C¶ng vô kiÓm tra çc giÊy tê chøng nhËn vÒ mÆt hµnh chÝnh vµ kü thuËt
cña tÇu. NÕu nhËp c¶nh, C¶ng vô cßn kiÓm tra vµ thu giÊy phÐp rêi c¶ng tr−íc
®ã. VÝ dô : VN -> HongKong - C¶ng HongKong thu giÊy phÐp rêi c¶ng cña VN
- NÕu xuÊt c¶nh -> C¶ng vô cÊp giÊy phÐp rêi c¶ng
16
- NÕu ®Õn c¶ng lÇn ®Çu -> phæ biÕn çc qui ®Þnh cho tµu vµ th«ng b¸o kÕ
ho¹ch lµm viÖc (®ç bÕn, thêi gian ...).
+ Thñ tôc biªn phßng
- Danh s¸ch thuyÒn viªn
- Hé chiÕu thuyÒn viªn
- Danh s¸ch hµnh kh¸ch, hé chiÕu (nÕu cã)
- C«ng an cöa khÈu ®èi chiÕu hé chiÕu víi danh s¸ch thuyÒn viªn kiÓm tra
hé chiÕu xem cã hîp lÖ.
- Cã thÓ kiÓm tra tõng ng−êi víi hé chiÕu (hoÆc yªu cÇu thuyÒn viªn ký
vµo danh s¸ch thuyÒn viªn xem cã ®óng kh«ng)
- Khi xuÊt c¶nh , c«ng an cöa khÈu sÏ ®ãng dÊu thÞ thùc xuÊt c¶nh.
- Khi nhËp c¶nh, kiÓm tra xem cã gian lËn vÒ ng−êi
+Thñ tôc h¶i quan:
- Tµu nép giÊy tê hµng hãa chuyªn chë trªn tÇu: b¶n l−îc khai hµng, s¬ ®å
xÕp hµng
- Tê khai tµi s¶n cña tÇu
- Tê khai hµnh lý ç nh©n cña thuyÒn viªn, hµnh kh¸ch.
- Tê khai nhiªn liÖu, ®å dù tr÷, dÇu, mì, n−íc ngät, thùc phÈm, bia r−îu,
vËt t− trªn tÇu (d©y, ph¸o hiÖu, hµng nguy hiÓm). H¶i quan cã quyÒn kh¸m xÐt
bÊt cø n¬i nµo trªn tÇu ®Ó xem cã hµng lËu, vò khÝ hoÆc niªm phong çc khu vùc
cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra.
-Thñ tôc y tÕ:
TÇu ph¶i xuÊt tr×nh giÊy CN diÖt chuét, miÒn diÖt chuét, çc sæ tiªm chñng
quèc tÕ cña thuyÒn viªn, ph¶i lµm tê khai vÒ y tÕ cña tÇu. B¸c sÜ kiÓm dÞch kiÓm
tra t×nh tr¹ng vÖ sinh trªn tÇu, kiÓm tra phßng ë, nhµ bÕp, kho l−¬ng thùc, thùc
phÈm, nÕu s¹ch kh«ng cã chuét, gi¸n, kiÕn... kh«ng cã ai bÞ èm ®au, bÖnh truyÒn
nhiÔm th× cÊp giÊy cho tù do ®i l¹i hoÆc cÊp cho giÊy phÐp rêi c¶ng vÒ y tÕ vµ
nÕu cã dÞch cho ra khu riªng vµ tÈy uÕ.
ThuyÒn viªn ph¶i ®ùoc kiÓm tra thÎ tiªm chñng quèc tÕ
17
ë mét sè c¶ng khi tÇu nhËp c¶nh ph¶i thùc hiÖn 4 kh©u thñ tôc trªn cßn
khi tÇu rêi c¶ng lµm 2 thñ tôc hµnh chÝnh + biªn phßng, kh«ng lµm thñ tôc h¶i
quan vµ y tÕ.
5. Quy ®Þnh vÒ viÖc ®i bê cho thuyÒn viªn.
Th«ng th−êng viÖc ®i bê ®èi víi tÇu trong n−íc th× kh«ng cã quy ®Þnh g×
kh¾t khe, chñ yÕu yªu cÇu chÆt chÏ ®èi víi tÇu n−íc ngoµi. §Ó ®¶m b¶o an toµn
hµng h¶i cho tµu, yªu cÇu vÒ sè l−îng thuyÒn viªn ®−îc ®i bê nh− sau:
TÇu ®ç c¶ng, kh«ng qu¸ 2/3 sè thuyÒn viªn ®−îc dêi tÇu.
TÇu neo, kh«ng qu¸ 1/3 sè thuyÒn viªn ®−îc dêi tÇu.
ViÖc thuyÒn viªn tÇu n−íc ngoµi cã ®−îc phÐp ®i bê hay kh«ng lµ hoµn
toµn do chÝnh quyÒn n−íc cã c¶ng quyÕt ®Þnh (phô thuéc quan hÖ víi n−íc cã
c¶ng vµ n−íc mµ tÇu mang quèc tÞch). Çc n−íc cã c¶ng ban hµnh çc qui ®Þnh
vÒ viÖc ®i bê cho thuyÒn viªn n−íc ngoµi, mét sè n−íc qui ®Þnh khi ®i bê thuyÒn
viªn chØ cÇn mang theo hé chiÕu thuyÒn viªn hoÆc giÊy chøng minh th− thuyÒn
viªn, nh−ng nhiÒu n−íc qui ®Þnh ph¶i cã thªm giÊy phÐp ®i bê do c¬ quan c¶nh
s¸t cña n−íc ®Þa ph−¬ng cÊp. ViÖc cho phÐp ®i bê th−êng qui ®Þnh râ thêi gian
®−îc ®i bê, ph¹m vi ®−îc ®i bê còng nh− sè l−îng thuyÒn viªn ®−îc ®i bê.
Trong thêi gian ®i bê thuyÒn viªn n−íc ngoµi ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ çc
luËt lÖ qui ®Þnh ë n−íc ®Þa ph−¬ng. NÕu mét thuyÒn viªn nµo ®ã vi ph¹m trËt tù
x· héi trong thêi gian ®i bê cã thÓ sÏ bÞ chÝnh quyÒn c¶ng xö lÝ theo luËt lÖ cña
n−íc së t¹i hoÆc b¾t buéc thuyÒn viªn ®ã quay l¹i tÇu vµ kh«ng cho phÐp ®i bê
n÷a. Tr−êng hîp mét thuyÒn viªn n−íc ngoµi g©y téi ph¹m trªn bê n−íc cã c¶ng
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cã thÓ b¾t gi÷ thuyÒn viªn vµ xö theo luËt n−íc m×nh.
Riªng thuyÒn tr−ëng ®−îc phÐp ®i l¹i theo tËp qu¸n quèc tÕ.
6. C¶ng phÝ vµ lÖ phÝ ë c¶ng
Do sö dông c¶ng ®Ó ®Ëu tÇu, tiÕn hµnh xÕp dì hµng hãa vµ çc c«ng t¸c
kh¸c phôc vô tÇu th«ng th−êng tÇu biÓn ph¶i tr¶ çc kho¶n c¶ng phÝ vµ lÖ phÝ
nhÊt ®Þnh cho c¶ng vµ çc tæ chøc h÷u quan.
ViÖc qui ®Þnh vÒ møc c¶ng phÝ lµ quyÒn cña n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng.
Cßn viÖc tr¶ tiÒn c«ng çc c«ng t¸c phôc vô tÇu theo gi¸ biÓu ®· qui ®Þnh hoÆc
theo tháa thuËn cña 2 bªn. Cã chÕ ®é gi¶m gi¸ khi tÇu vµo nhiÒu lÇn.
18
Mét sè n−íc th−êng giµnh cho nhau nh÷ng ®iÒu kiÖn −u tiªn vÒ tr¶ c¶ng
phÝ, lÖ phÝ khi tÇu cña n−íc nµy ®Õn c¶ng n−íc kia trong çc hiÖp ®Þnh hµng h¶i.
(Khi dïng tÇu lai ph¶i xem c«ng xuÊt vµ thêi gian cã ®óng thùc tÕ kh«ng).
7. QuyÒn tµi ph¸n cña n−íc cã c¶ng ®èi víi tÇu biÓn n−íc ngoµi.
+ QuyÒn tµi ph¸n h×nh sù: Lµ quyÒn ®iÒu tra vµ xÐt xö çc téi ph¹m.
Çc tÇu bu«n vµ nh÷ng tÇu phôc vô víi môc ®Ých kinh doanh th−¬ng m¹i
ph¶i tu©n theo quyÒn tµi ph¸n h×nh sù cña n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng cã nghÜa lµ
n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng cã thÓ tiÕn hµnh c«ng viÖc ®iÒu tra vµ xÐt xö nh÷ng
hµnh vi ph¹m téi g©y ra trªn tÇu biÓn n−íc ngoµi (do bÊt cø ng−êi nµo g©y ra).
Khi con tÇu nµy ®ang ë trong c¶ng n−íc ®Þa ph−¬ng kÓ c¶ viÖc tiÕn hµnh kh¸m
xÐt vµ b¾t gi÷ ng−êi ë trªn tÇu.
Kh«ng ¸p dông víi tÇu nhµ n−íc cã chøc n¨ng c«ng céng, tÇu chiÕn. NÕu
cã téi ph¹m ë con tÇu ¶nh h−ëng ®Õn n−íc ®Þa ph−¬ng -> trôc xuÊt tÇu vµ n−íc
cã tÇu ph¶i båi th−êng çc thiÖt h¹i (nÕu cã).
Trong thùc tÕ n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng th−êng c©n nh¾c xem tr−êng hîp
nµo cÇn hoÆc kh«ng cÇn míi ¸p dông (nÕu vô viÖc x¶y ra cã liªn quan ®Õn trËt tù
an ninh cña n−íc ®Þa ph−¬ng hoÆc liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña tæ chøc, c«ng d©n
®Þa ph−¬ng hoÆc n−íc thø ba, hoÆc hµnh vi ph¹m téi ®ã lµ mét téi nghiªm träng
theo luËt h×nh cña n−íc ®Þa ph−¬ng hoÆc do yªu cÇu cña thuyÒn tr−ëng hay chÝnh
quyÒn cña n−íc tµu mang cê (th−êng do yªu cÇu cña sø qu¸n) ®Ò nghÞ n−íc ®Þa
ph−¬ng thùc hiÖn tµi ph¸n h×nh sù.
Ng−îc l¹i kh«ng cã çc ®iÒu kiÖn nãi trªn vµ sù viÖc chØ x¶y ra trong néi
bé cña con tÇu th× th«ng th−êng n−íc ®Þa ph−¬ng sÏ kh«ng thùc hiÖn quyÒn tµi
ph¸n h×nh sù cña m×nh.
ViÖc tÇu bu«n n−íc ngoµi ph¶i tu©n theo quyÒn tµi ph¸n h×nh sù cña n−íc
®Þa ph−¬ng cã c¶ng kh«ng cho phÐp çc c¬ quan chÝnh quyÒn n−íc nµy tiÕn hµnh
çc hµnh ®éng bÊt hîp ph¸p tuú tiÖn víi thuyÒn viªn vµ çc ng−êi kh¸c trªn tÇu
n−íc ngoµi. ChÝnh quyÒn c¶ng còng kh«ng ®−îc can thiÖp vµo çc tæ chøc néi
bé, quan hÖ néi bé vµ trËt tù néi bé trªn tÇu do çc luËt lÖ, qui t¾c cña n−íc tÇu
mang cê qui ®Þnh.
19
HiÖn nay trong çc hiÖp −íc ký kÕt gi÷a çc n−íc th−êng cã qui ®Þnh lµ
khi chÝnh quyÒn n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng tiÕn hµnh viÖc kiÓm tra kh¸m xÐt hoÆc
b¾t gi÷ ng−êi trªn tÇu n−íc ngoµi th× ph¶i th«ng b¸o cho c¬ quan Ngo¹i giao (®¹i
sø qu¸n; l·nh sù qu¸n) cña n−íc tÇu mang cê ë ®Þa ph−¬ng biÕt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn
cho ®¹i diÖn c¬ quan nµy tiÕp xóc víi thuyÒn bé. Trong tr−êng hîp khÈn cÊp th×
sù th«ng b¸o ®ång thêi víi çc biÖn ph¸p tè tông h×nh sù nh»m phôc vô kÞp thêi
cho c«ng t¸c ®iÒu tra.
+ QuyÒn tµi ph¸n hµnh chÝnh.
Lµ quyÒn ®iÒu tra vµ xö lÝ çc vô viÖc liªn quan ®Õn sù vi ph¹m çc luËt lÖ
hµnh chÝnh vµ qui ®Þnh cña chÝnh quyÒn nh−ng kh«ng kÌm theo tr¸ch nhiÖm
h×nh sù. ChÝnh quyÒn n−íc n−íc ®Þa ph−¬ng cã quyÒn thùc hiÖn viÖc kiÓm tra vµ
xö ph¹t hµnh chÝnh (chñ yÕu lµ ph¹t tiÒn) ®èi víi çc vi ph¹m cña tµu còng nh−
cña bÊt k× thuyÒn viªn nµo trªn tµu, do ®ã tµu cã thÓ bÞ gi÷ l¹i kh«ng cho rêi c¶ng
nÕu chÝnh quyÒn c¶ng cã ®Çy ®ñ b»ng chøng lµ thuyÒn tr−ëng hoÆc thuyÒn viªn
®· cã nh÷ng vi ph¹m vÒ xuÊt nhËp c¶nh, h¶i quan, y tÕ kiÓm dÞch hay nh÷ng vi
ph¹m vÒ an toµn hµng h¶i trong c¶ng.
ChÝnh quyÒn c¶ng cã quyÒn kh«ng cÊp giÊy phÐp cho tÇu rêi c¶ng khi
kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®i biÓn an toµn, vi ph¹m çc yªu cÇu vÒ xÕp hµng (qu¸ mín,
kh«ng ®¶m b¶o kü thuËt), trang thiÕt bÞ cña tÇu kh«ng ®¶m b¶o theo yªu cÇu cña
çc c«ng −íc vÒ an toµn hµng h¶i, thuyÒn bé kh«ng ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn ®i biÓn
hoÆc cã nh÷ng thiÕu sãt kh¸c ®e däa an toµn ®i biÓn hoÆc søc kháe nh÷ng ng−êi
trªn tÇu.
ChÝnh quyÒn n−íc ®Þa ph−¬ng cã c¶ng còng cã quyÒn ®iÒu tra çc vô tai
n¹n x¶y ra trong c¶ng cã liªn quan ®Õn tÇu n−íc ngoµi mµ kh«ng phô thuéc vµo
nguyªn nh©n cña chóng.
+ QuyÒn tµi ph¸n d©n sù
ViÖc tÇu biÓn n−íc ngoµi ph¶i tu©n theo quyÒn tµi ph¸n d©n sù cña n−íc
®Þa ph−¬ng cã c¶ng cã nghÜa lµ çc c¬ quan tßa ¸n cña n−íc nµy cã quyÒn xÐt
xö, quyÕt ®Þnh ®èi víi tÇu n−íc ngoµi vÒ çc vÊn ®Ò tµi s¶n.
Theo qui ®Þnh cña çc c«ng −íc quèc tÕ vµ cña nhiÒu n−íc ®Æc biÖt lµ çc
n−íc t− b¶n, vÊn ®Ò nµy ®−îc gi¶i quyÕt nh− sau:
20
LuËt d©n sù cña n−íc ven biÓn ®−îc ¸p dông ®èi víi c¶ çc tÇu bu«n vµ
çc tÇu cã chøc n¨ng th−¬ng m¹i kh¸c (kÓ c¶ tÇu nhµ n−íc) cña n−íc ngoµi ®ang
®ç t¹i c¶ng, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ tÇu biÓn n−íc ngoµi cã thÓ bÞ kiÖn v× nh÷ng lý do
d©n sù (g©y thiÖt h¹i) vi ph¹m çc nghÜa vô trong hîp ®ång (cøu hé, chuyªn chë,
thuª tÇu...) çc c¬ quan xÐt xö cã thÈm quyÒn (Tßa ¸n hoÆc Träng tµi hµng h¶i)
cña n−íc ven biÓn cã quyÒn quyÕt ®Þnh b¾t gi÷ tÇu n−íc ngoµi ®Ó b¶o ®¶m çc
yªu cÇu xÐt xö hoÆc thi hµnh quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n hoÆc träng tµi. Tµu; hµng hãa
cã thÓ bÞ gi÷ l¹i c¶ng theo yªu cÇu cña tæ chøc hay ç nh©n nµo ®ã vÒ çc vÊn ®Ò
tæn thÊt chung, cøu hé, va ch¹m tÇu hoÆc g©y nªn thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n vµ trang
thiÕt bÞ b¶o ®¶m hµng h¶i cña c¶ng. ChØ khi cã ®−îc sù ®¶m b¶o cÇn thiÕt th× tµu;
hµng míi ®−îc gi¶i phãng. Nh÷ng thiÖt h¹i g©y ra do gi÷ tÇu bÊt hîp ph¸p ng−êi
yªu cÇu gi÷ tÇu ph¶i chÞu. Gi¸m ®èc c¶ng vô cã quyÒn gi÷ tÇu v× lÝ do vi ph¹m
qu¶n lÝ hµnh chÝnh trong 72 giê vµ ph¶i tr¶ l¹i tù do ngay nÕu hÕt thêi h¹n ®ã trõ
khi cã lÖnh gi÷ tµu cña toµ ¸n.
B. vïng néi thuû cña viÖt nam
I. Tuyªn bè cña chÝnh phñ n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam
ngµy 12/5/1977.
Tuyªn bè quy ®Þnh: Vïng biÓn n»m ë phÝa bªn trong cña ®−êng c¬ së vµ
gi¸p víi bê biÓn lµ néi thuû cña n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
Nh− vËy néi thuû cña n−íc ta bao gåm:
- Vïng biÓn n»m ë phÝa trong ®−êng c¬ së ven bê lôc ®Þa ViÖt Nam gåm:
çc vïng n−íc c¶ng biÓn, çc vòng tÇu, cöa s«ng, çc vÞnh, çc vïng n−íc n»m
kÑp gi÷a l·nh thæ ®Êt liÒn vµ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
- Vïng biÓn n»m ë phÝa trong ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh
h¶i cña çc ®¶o vµ quÇn ®¶o, cña hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa cña n−íc
ta.
- Çc vïng n−íc lÞch sö: theo tuyªn bè cña ChÝnh phñ ta ngµy 12/11/1982
vïng n−íc lÞch sö cña ViÖt Nam bao gåm phÇn vÞnh thuéc phÝa ViÖt Nam ë
trong vÞnh B¾c Bé vµ vïng n−íc lÞch sö chung ViÖt Nam - Campuchia theo hiÖp
®Þnh chung gi÷a hai n−íc ngµy 7/7/1982.
21
Vïng néi thuû réng nhÊt n−íc ta (kh«ng kÓ vÞnh B¾c Bé) lµ vïng n»m gi÷a
çc ®¶o Hßn khoai, C«n ®¶o, Hßn h¶i vµ Hßn ®«i víi diÖn tÝch trªn 70.000km2.
II. VÒ vïng néi thuû cña n−íc ta cÇn l−u ý mÊy vÊn ®Ò sau.
1/ NhÊn m¹nh quy ®Þnh: vïng n−íc phÝa trong ®−êng c¬ së vµ gi¸p víi bê
biÓn, h¶i ®¶o cña n−íc ta lµ néi thuû cña n−íc ta.
V× h¶i ®¶o cña ta cã nh÷ng ®¶o çch ®Êt liÒn tíi 70 h¶i lý, cã liªn quan
chÆt chÏ tíi viÖc v¹ch ®−êng c¬ së (sÏ tr×nh bµy sau).
2/ §−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña çc quÇn ®¶o Hoµng
Sa vµ Tr−êng Sa ch−a ®−îc ChÝnh phñ ta quy ®Þnh, mµ sÏ quy ®Þnh cô thÓ sau.
Do ®ã, ta ch−a x¸c ®Þnh cô thÓ vïng néi thuû ®èi víi hai quÇn ®¶o trªn.
3/ Trong vïng néi thuû cña ta, cã mét vïng n−íc ®−îc chó ý nhiÒu nhÊt lµ
vïng n−íc lÞch sö (gåm c¶ vÞnh lÞch sö).
ViÖc x¸c ®Þnh mét vïng biÓn nµo ®ã lµ vïng n−íc lÞch sö cã nghÜa lµ x¸c
®Þnh tÝnh chÊt néi thuû cña vïng n−íc ®ã, kh«ng kÓ chiÒu réng, chiÒu dµi cña
cöa ra vµo vïng n−íc ®ã.
Trong mét cuèn s¸ch tr×nh bµy quan ®iÓm vÒ luËt biÓn n¨m 1635,
SENDEN - luËt gia ng−êi Anh ®· kÕt luËn r»ng: " ViÖc chiÕm h÷u mét vïng biÓn
ë kÒ bªn l·nh thæ m×nh lµ chuyÖn ®· cã tõ l©u vµ ®· ®−îc tËp qu¸n quèc tÕ thõa
nhËn".Vµ ta còng ®· biÕt luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ trªn thÕ giíi tõ l©u ®êi ®·
thõa nhËn cã vïng n−íc lÞch sö vµ vïng n−íc ®ã thuéc néi thuû cña n−íc ven bê.
VËy vïng n−íc lÞch sö phÝa nam n−íc ta gi¸p víi Campuchia lµ néi thuû n−íc ta
hay cña Campuchia?
- Vïng n−íc n»m gän gi÷a çc hßn ®¶o Thæ Chu vµ Phó Quèc cña ViÖt
Nam, vµ nhãm ®¶o PuloWai vµ bê biÓn phÝa Nam tØnh Kam-pèt cña Campuchia,
ta thÊy: §©y lµ vïng biÓn n»m v¾t ngang qua phÝa ngoµi ®¶o Thæ Chu vµ nhãm
®¶o PuloWai. Vïng biÓn nµy hoµn toµn ®−îc çc ®¶o vµ bê biÓn cña hai n−íc
bao bäc kÝn, n»m gän trong vµnh ®ai çc ®¶o vµ quÇn ®¶o tæng céng trªn 100
hßn thuéc chñ quyÒn cña ViÖt Nam mµ ë phÝa ngoµi cïng cã quÇn ®¶o Thæ Chu
¸n ng÷, víi vµnh ®ai çc ®¶o vµ quÇn ®¶o (gÇn 50 hßn) thuéc chñ quyÒn cña
Campuchia, phÝa ngoµi cïng cã nhãm ®¶o PuloWai ¸n ng÷. Vïng biÓn nµy g¾n
liÒn víi bê biÓn vµ lµ mét bé phËn cña phÇn ®Êt liÒn cña hai n−íc chÞu ¶nh h−ëng
22
trùc tiÕp vÒ mÆt ®Þa chÊt thuû v¨n cña bê biÓn lôc ®Þa hai n−íc. VÒ mÆt lÞch sö,
kinh tÕ vµ an ninh quèc phßng th× toµn bé vïng biÓn vµ ®¶o cña khu vùc nµy ®·
thuéc chñ quyÒn cña hai n−íc tõ rÊt l©u ®êi, hai n−íc ®· tõ l©u khai th¸c vµ b¶o
vÖ. Ngµy 7/7/1982, Bé tr−ëng Ngo¹i giao hai n−íc ®· ký HiÖp ®Þnh vÒ vïng n−íc
lÞch sö chung cña ViÖt Nam vµ Campuchia ë toµn bé vïng biÓn nµy vµ kh¼ng
®Þnh vïng n−íc lÞch sö nµy theo chÕ ®é néi thuû. §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp
víi luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ. §Ó ph©n chia vïng néi thuû nµy, ta cã thÓ c¨n
cø vµo tuyªn bè cña ChÝnh phñ n−íc ta ngµy 12/11/1982, ®iÓm 2, vÒ ®−êng c¬ së
vµ S¾c luËt ngµy 31/7/1982 cña ChÝnh phñ Céng hoµ nh©n d©n Campuchia vÒ
vïng biÓn nµy. Sau khi cã ®−êng biªn giíi biÓn trong vïng n−íc lÞch sö chung
nµy, ®Õn lóc ®ã phÇn n−íc lÞch sö thuéc vÒ mçi n−íc sÏ hîp víi vïng n−íc n»m
ë phÝa trong ®−êng c¬ së thµnh vïng néi thuû thèng nhÊt cña mçi n−íc.
- ViÖc x¸c ®Þnh néi thuû t¹i vÞnh B¾c Bé: VÞnh B¾c Bé n»m ë phÝa T©y
B¾c biÓn §«ng. NÕu tÝnh tõ vÜ ®é 17o trë lªn th× diÖn tÝch kho¶ng 130.000km2.
Bê biÓn vÞnh T©y B¾c ®Õn T©y Nam thuéc ViÖt Nam. PhÝa §«ng B¾c ®Õn §«ng
Nam thuéc Trung Quèc. Kho¶ng çch tõ ®¶o H¶i Nam (Trung Quèc) ®Õn bê
biÓn NghÖ TÜnh (cò) chõng 140 h¶i lý. §é s©u trung b×nh kho¶ng 40 - 50 mÐt,
s©u nhÊt 100m (cã thêi kú vïng biÓn ¨n s©u ®Õn tËn thµnh phè ViÖt Tr× ngµy nay,
thñ ®« Hµ Néi thêi ®ã còng lµ biÓn. Cã thêi kú ®Êt cña ta ¨n ra tíi tËn ®¶o C« T«
ngµy nay - phÇn n−íc vµo tËn tØnh H¶i D−¬ng ngµy nay.
Trªn thùc tÕ hai n−íc thùc hiÖn chñ quyÒn cña m×nh ®èi víi vÞnh nµy tõ
l©u. Ngµy 26/6/1887, chÝnh quyÒn Ph¸p (®¹i diÖn cho phÝa ViÖt Nam) vµ TriÒu
®×nh M·n Thanh (Trung Quèc) ®· ký C«ng −íc vÒ viÖc ho¹ch ®Þnh biªn giíi
vïng n−íc thuéc hai n−íc. C«ng −íc x¸c nhËn: Vïng n−íc ë bªn nµy kinh tuyÕn
105043'E (theo kinh tuyÕn Pari - tøc lµ kinh tuyÕn Green Wich - 108o03'13''E) vµ
trong ®ã cã ®¶o B¹ch Long VÜ vµ ®¶o C« T«, ®¶o L« Chóc ®−îc coi lµ vïng n−íc
cña Ph¸p.
Th¸ng 11/1956, hai n−íc ®· th¶o thuËn vÒ nguyªn t¾c duy tr× nguyªn tr¹ng
®−êng biªn giíi do lÞch sö ®Ó l¹i. Nguyªn t¾c nµy ®· ®−îc Trung −¬ng §¶ng cña
hai n−íc x¸c nhËn vµo n¨m 1957 vµ 1958. Nh−ng n¨m 1974, Trung Quèc tuyªn
bè: Kinh tuyÕn 108003'13''E hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ biªn giíi biÓn gi÷a hai
23
n−íc vµ yªu cÇu hai bªn t¹m thêi kh«ng th¨m dß tµi nguyªn ë vïng gi÷a kinh
tuyÕn 1070 vµ 1080 vµ vÜ tuyÕn 180 ®Õn 200 (vïng nµy réng kho¶ng 240.000km2).
Ngµy 12/11/1982, ChÝnh phñ n−íc ta tuyªn bè vÒ ®−êng c¬ së dïng ®Ó
t×nh chiÒu réng l·nh h¶i, ®iÓm 3 cña tuyªn bè nªu râ: VÞnh B¾c Bé lµ vÞnh n»m
gi÷a l·nh thæ cña hai n−íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc. §iÒu nµy hoµn toµn phï
hîp víi luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ.
HiÖn nay viÖc ph©n ®Þnh ranh giíi trong vÞnh gi÷a hai n−íc ®· ®−îc tho¶
thuËn b»ng HiÖp ®Þnh gi÷a n−íc Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam vµ n−íc
Céng Hoµ Nh©n D©n Trung Hoa vÒ ph©n ®Þnh l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ
vµ thÒm lôc ®Þa cña hai n−íc trong vÞnh B¾c bé (HiÖp ®Þnh ®−îc chÝnh phñ hai
n−íc ký th¸ng 12 n¨m 2000 vµ ®Õn th¸ng 6 n¨m 2004 ®−îc Quèc héi hai n−íc
phª chuÈn hiÖu lùc). Theo kho¶n 2 ®iÒu I cña HiÖp ®Þnh th×: VÞnh B¾c bé lµ vÞnh
nöa kÝn ®−îc bao bäc ë phÝa b¾c bëi bê biÓn l·nh thæ ®Êt liÒn cña hai n−íc ViÖt
Nam vµ Trung Quèc, phÝa ®«ng bëi bê biÓn b¸n ®¶o L«i Ch©u vµ ®¶o H¶i Nam
cña Trung Quèc, phÝa t©y bëi bê biÓn ®Êt liÒn ViÖt Nam vµ giíi h¹n phÝa nam bëi
®o¹n th¼ng nèi liÒn tõ ®iÓm nh« ra nhÊt cña mÐp ngoµi cïng cña mòi Onh Ca -
®¶o H¶i Nam Trung Quèc cã to¹ ®é ®Þa lÝ lµ vÜ tuyÕn 18o 30' 19'' b¾c, kinh tuyÕn
108 41' 17'' ®«ng qua ®¶o Cån Cá cña ViÖt Nam cã to¹ ®é ®Þa lÝ lµ vÜ tuyÕn 16
57' 40'' b¾c vµ kinh tuyÕn 107 08' 42'' ®«ng.
§−êng ph©n ®Þnh l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa gi÷a hai
n−íc trong vÞnh B¾c bé ®−îc x¸c ®Þnh b»ng 21 ®iÓm nèi tuÇn tù víi nhau b»ng
çc ®o¹n th¼ng. Trong ®ã ®−êng ph©n ®Þnh tõ ®iÓm 1 ®Õn ®iÓm 9 lµ biªn giíi
l·nh h¶i cña hai n−íc trong vÞnh B¾c bé; ®−êng ph©n ®Þnh tõ ®iÓm 9 ®Õn ®iÓm 21
lµ ranh giíi gi÷a vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña hai n−íc trong vÞnh
B¾c bé.
ch−¬ng ii: l∙nh h¶i

A. Kh¸i niÖm vÒ l∙nh h¶i trong luËt biÓn quãc tÕ.
I. Kh¸i niÖm vÒ l·nh h¶i.
L·nh h¶i lµ mét kh¸i niÖm ra ®êi do qu¸ tr×nh sö dông, khai th¸c biÓn vµ
®¹i d−¬ng; do nhu cÇu qu¶n lý, ng¨n chÆn viÖc bu«n lËu vµ x©m nhËp tr¸i phÐp
24
vµo l·nh thæ ®Êt liÒn; do b¶o vÖ nghÒ ç vµ quyÒn lîi cña ng− d©n, ®Ó b¶o vÖ tµi
nguyªn thiªn nhiªn biÓn cña çc quèc gia ven biÓn. Danh tõ l·nh h¶i ®−îc tiÕp
nhËn lÇn ®Çu tiªn t¹i Héi nghÞ ph¸t triÓn ho¸ luËt quèc tÕ cña Liªn Hîp Quèc
n¨m 1930 t¹i Lahaye, ®ã lµ sù kÕt hîp thµnh c«ng gi÷a hai tõ L·nh thæ vµ BiÓn.
Theo quan ®iÓm cña luËt quèc tÕ cÊu thµnh bëi çc vïng bÒ mÆt biÓn phôc
vô cho sù th«ng th−¬ng tù nhiªn còng nh− çc vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi
®¸y biÓn. L·nh thæ - ®ã lµ kho¶ng kh«ng gian thuéc mét quèc gia vµ ®Æt d−íi
chñ quyÒn cña quèc gia ®ã. Hai khÝa c¹nh ®Æt tr¸i ng−îc nhau nµy ®−îc kÕt hîp
trong cïng mét kh¸i niÖm ph¸p lý. Nã ®−a ®Õn b¶n chÊt l−ìng cùc cña l·nh h¶i,
trong ®ã chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn thèng trÞ vµ quyÒn tù do hµng h¶i
trong mét sè ®iÒu kiÖn ®−îc ®¶m b¶o. L·nh h¶i trë thµnh mét vïng biÓn ®Öm
gi÷a mét bªn lµ l·nh thæ do quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ quyÒn hoµn toµn vµ
®Çy ®ñ vµ bªn kia lµ çc quyÒn tµi ph¸n quèc gia ven biÓn ®−îc h¹n chÕ bëi çc
nguyªn t¾c tù do trªn biÓn vµ nguyªn t¾c di s¶n chung cña nh©n lo¹i.
T¹i Héi nghÞ quèc tÕ lÇn thø nhÊt vÒ luËt ph¸p biÓn häp ë Gi¬nev¬ n¨m
1958 ®· ký kÕt C«ng −íc vÒ l·nh h¶i vµ vïng tiÕp gi¸p. §iÒu I cña C«ng −íc quy
®Þnh: "Chñ quyÒn quèc gia më réng phÝa ngoµi l·nh thæ vµ vïng biÓn néi ®Þa cña
nã ra mét vïng biÓn gi¸p víi bê biÓn gäi lµ l·nh h¶i".
§Õn C«ng −íc n¨m 1982 cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn quy ®Þnh:
"Chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn ®−îc më réng ra ngoµi l·nh thæ vµ
vïng n−íc néi thuû cña m×nh, ®Õn mét vïng biÓn tiÕp liÒn, gäi lµ l·nh h¶i. Chñ
quyÒn nµy ®−îc më réng ®Õn vïng trêi trªn l·nh h¶i, còng nh− ®Õn ®¸y vµ lßng
®Êt d−íi ®¸y cña vïng biÓn nµy" vµ "Trong tr−êng hîp mét quèc gia quÇn ®¶o, ra
ngoµi vïng n−íc quÇn ®¶o, ®Õn mét vïng biÓn tiÕp liÒn còng ®−îc coi lµ l·nh
h¶i" vµ "Ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i lµ mét ®−êng mµ mçi ®iÓm ë trªn
®−êng ®ã çch ®−êng gÇn nhÊt cña ®−êng c¬ së mét kho¶ng çch b»ng chiÒu
réng cña l·nh h¶i".
Theo kh¸i niÖm vÒ l·nh h¶i cña C«ng −íc vÒ luËt biÓn n¨m 1982, ta thÊy:
+ L·nh h¶i lµ vïng biÓn n»m gi÷a vïng n−íc néi thuû vµ çc vïng biÓn
thuéc quyÒn tµi ph¸n.
25
+ Çc ®¶o thuéc vÒ quèc gia ven biÓn nh−ng n»m ngoµi ph¹m vi l·nh h¶i
chung cña ®Êt liÒn còng cã l·nh h¶i riªng.
+ ThuËt ng÷ l·nh h¶i ®· ®−îc chÝnh thøc dïng ®Ó chØ mét vïng biÓn mang
néi dung ph¸p lý chñ quyÒn l·nh thæ. Do ®ã, çc vïng tÇu ®−îc dïng th−êng
xuyªn vµo viÖc xÕp dì hµng ho¸ vµ lµm khu neo tµu, b×nh th−êng n»m hoµn toµn
hoÆc mét phÇn ë ngoµi ®−êng ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i còng ®−îc coi
nh− lµ bé phËn cña l·nh h¶i. Çc b·i c¹n lóc ch×m, lóc næi hoµn toµn ë çch v−ît
qu¸ chiÒu réng l·nh h¶i th× chóng kh«ng cã l·nh h¶i riªng.
+ L·nh h¶i kh«ng ph¶i lµ mét l·nh thæ thuéc quèc gia ven biÓn mét çch
tuyÖt ®èi. LuËt quèc tÕ ®· quy thuéc cho quèc gia ven biÓn danh nghÜa trªn mét
vïng biÓn tiÕp liÒn víi bê biÓn cña n−íc ®ã nh− mét phÇn cña l·nh thæ quèc gia
ven biÓn thùc hiÖn quyÒn lùc cña rm×nh. V× vËy, viÖc ®ång ho¸ hoµn toµn l·nh
h¶i thµnh l·nh thæ kh«ng ph¶i lµ ®óng.
+ Chñ quyÒn dµnh cho quèc gia ven biÓn trªn l·nh h¶i kh«ng ph¶i lµ tuyÖt
®èi nh− trªn çc vïng n−íc néi thuû, do sù thõa nhËn quyÒn qua l¹i kh«ng g©y
h¹i cña tÇu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i.
Tuy nhiªn quèc gia ven biÓn l¹i cã chñ quyÒn hoµn toµn, tuyÖt ®èi vµ ®Çy
®ñ trong vïng trêi bªn trªn l·nh h¶i, t¹i ®ã kh«ng tån t¹i quyÒn qua l¹i kh«ng
g©y h¹i cho çc ph−¬ng tiÖn bay.
II. §−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
Muèn tÝnh ®−îc chiÒu réng l·nh h¶i ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc ®−êng c¬ së. Cã
hai lo¹i ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i: ®−êng c¬ së th«ng th−êng
vµ ®−êng c¬ së th¼ng.
1. §−êng c¬ së th«ng th−êng.
HiÖp −íc ®Çu tiªn nãi ®Õn ®−êng c¬ së lµ hiÖp −íc Anh - Ph¸p n¨m 1839
vÒ ®¸nh ç - ngÊn n−íc thuû triÒu thÊp nhÊt t¹o thµnh ®−êng c¬ së th«ng th−êng
dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i. NgÊn n−íc thñy triÒu thÊp nhÊt lµ "®−êng c¾t
cña bÒ mÆt n−íc triÒu khi xuèng thÊp nhÊt víi bê biÓn". §−êng nµy ch¹y däc
theo bê biÓn hoÆc phÇn ®Êt dèc cña bê, t¹i ®ã biÓn lïi xuèng møc triÒu thÊp nhÊt.
26
Ph−¬ng ph¸p ®−êng c¬ së th«ng th−êng liªn quan nhiÒu tíi sù thay ®æi
mùc n−íc biÓn, tíi mùc sè 0 thuû triÒu trªn çc h¶i ®å. Mùc 0 nµy rÊt kh¸c nhau
gi÷a çc n−íc vµ ngay c¶ gi÷a çc vïng cña bê biÓn mét quèc gia.
Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc c«ng nhËn vµo n¨m 1930 t¹i Héi nghÞ ph¸p ®iÓn
ho¸ luËt quèc tÕ t¹i Lahaye vµ ®−îc ghi nhËn trong ®iÒu 5 cña C«ng −íc Gi¬nev¬
n¨m 1958 vµ trë thµnh Nguyªn t¾c luËt t¹i ®iÓm 5 cña C«ng −íc n¨m 1982
(ph−¬ng ph¸p nµy kh«ng cho phÐp më réng çc vïng biÓn vµ rÊt khã ¸p dông ®èi
víi çc bê biÓn khóc khuûu, phøc t¹p): "§−êng c¬ së th«ng th−êng dïng ®Ó tÝnh
chiÒu réng l·nh h¶i lµ ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt däc theo bê biÓn, nh− ®−îc thÓ
hiÖn trªn çc h¶i ®å cã tØ lÖ lín ®· ®−îc quèc gia ven biÓn chÝnh thøc thõa nhËn".
2. §−êng c¬ së th¼ng.
§−êng c¬ së th¼ng xuÊt hiÖn ®Çu tiªn t¹i vïng biÓn Na Uy.
N¨m 1951, Toµ ¸n quèc tÕ xö cho Na Uy th¼ng cuéc trong vô ¸n Ng−
tr−êng Anh - Na Uy. Çc nguyªn t¾c ¸p dông ®−êng c¬ së th¼ng n¨m 1935 cña
Na Uy trë thµnh çc tiªu chuÈn míi cña luËt quèc tÕ.
§iÒu 7, C«ng −íc 1982 vÒ luËt biÓn ®· ghi râ:
- ë n¬i nµo mµ bê biÓn bÞ khoÐt s©u hoÆc bÞ lâm hay cã mét chuçi ®¶o däc
bê biÓn gÇn s¸t bê th× ph−¬ng ph¸p kÎ ®−êng c¬ së th¼ng nèi liÒn çc ®iÓm thÝch
hîp cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó kÎ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
- ë n¬i nµo mµ bê biÓn cùc kú kh«ng æn ®Þnh v× cã mét ch©u thæ vµ v× çc
®Æc ®iÓm tù nhiªn kh¸c, th× çc ®iÓm thÝch hîp cã thÓ ®−îc lùa chän däc theo
ngÊn n−íc thuû triÒu thÊp nhÊt nh« ra xa nhÊt cã dÞch vµo phÝa bê biÓn, çc
®−êng c¬ së v¹ch ra vÉn cã hiÖu lùc cho tíi khi çc quèc gia ven biÓn söa ®æi
chóng cho phï hîp víi C«ng −íc.
- TuyÕn çc ®−êng c¬ së nµy kh«ng ®−îc ®i qu¸ xa h−íng chung cña bê
biÓn vµ ph¹m vi biÓn ë bªn trong çc ®−êng nµy ph¶i g¾n liÒn víi ®Êt liÒn ®Õn
møc ®Ó ®−îc ®Æt d−íi chÕ ®é néi thuû.
- Çc ®−êng c¬ së th¼ng kh«ng ®−îc kÐo vÒ phÝa hay xuÊt ph¸t tõ çc b·i
c¹n lóc næi, lóc ch×m trõ tr−êng hîp ë ®©y ng−êi ta cã x©y cÊt çc ®Ìn biÓn hay
çc thiÕt bÞ t−¬ng tù th−êng xuyªn ë trªn mÆt n−íc, hay trõ tr−êng hîp tuyÕn çc
®−êng c¬ së th¼ng kÎ nh− thÕ ®· ®−îc sù c«ng nhËn chung cña quèc tÕ.
27
- Trong tr−êng hîp mµ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®−êng c¬ së ®−îc ¸p dông ë
nh÷ng chç lâm s©u b»ng çch nèi nh÷ng ®o¹n th¼ng thÝch hîp th× cã thÓ tÝnh ®Õn
nh÷ng lîi Ých kinh tÕ vµ tÇm quan träng cña nh÷ng lîi Ých ®ã ®· ®−îc mét qu¸
tr×nh sö dông l©u dµi chøng minh râ rµng.
- Ph−¬ng ph¸p ®−êng c¬ së th¼ng do mét sè quèc gia ¸p dông kh«ng ®−îc
khiÕn cho l·nh h¶i cña mét sè quèc gia kh¸c bÞ ng¨n çch bëi vïng ®Æc quyÒn vÒ
kinh tÕ cña quèc gia ®ã hay víi biÓn c¶. Vµ:
+ Trong tr−êng hîp nh÷ng bé phËn ®¶o cÊu t¹o b»ng san h« hoÆc çc ®¶o
cã ®¸ ngÊm ven bê bao quanh, th× ®−êng c¬ së th¼ng lµ ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt
ë bê phÝa ngoµi cïng cña çc mám ®¸, nh− ®· ®−îc thÓ hiÖn trªn çc b¶n ®å
®−îc quèc gia ven biÓn chÝnh thøc thõa nhËn (§iÒu 6 - C«ng −íc 1982).
+ NÕu mét con s«ng ®æ ra biÓn mµ kh«ng t¹o thµnh vông th× ®−êng c¬ së
lµ mét ®−êng th¼ng ®−îc kÎ ngang qua cöa s«ng nèi liÒn çc ®iÓm ngoµi cïng
cña ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt ë hai bªn bê s«ng (§iÒu 9 - C«ng −íc 1982).
+ §èi víi vÞnh (mµ bê vÞnh thuéc mét quèc gia duy nhÊt) th× khi kho¶ng
çch gi÷a çc ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt ë çc ®iÓm cña cöa vµo tù nhiªn cña mét
vÞnh v−ît qu¸ 24 h¶i lý, th× ®−îc kÎ mét ®o¹n ®−êng c¬ së th¼ng dµi 24 h¶i lý ë
phÝa trong vÞnh sao cho phÝa trong cña nã cã mét diÖn tÝch n−íc tèi ®a (§iÒu 10 -
C«ng −íc 1982).
+ §èi víi b·i c¹n lóc ch×m, lóc næi th× ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt ë trªn çc
b·i c¹n nµy cã thÓ ®−îc dïng lµm ®−êng c¬ së ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
Nh− vËy, ®−êng c¬ së th¼ng ®−îc ¸p dông th−êng ®èi víi çc bê biÓn
khóc khuûu, phøc t¹p. Ng−êi ta dïng çc ®o¹n th¼ng nèi çc ®iÓm thÝch hîp l¹i
víi nhau ®Ó t¹o thµnh ®−êng c¬ së ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i - §−êng nµy gäi lµ
®−êng c¬ së th¼ng.
C«ng −íc n¨m 1982 ®· thÓ hiÖn ba kh¶ n¨ng ®Ó ¸p dông ®−êng c¬ së
th¼ng:
- ë nh÷ng n¬i bê biÓn khóc khuûu, bÞ khoÐt s©u vµ låi lâm.
- ë nh÷ng n¬i cã mét chuçi ®¶o n»m s¸t ngay vµ ch¹y däc theo bê biÓn.
- ë nh÷ng n¬i cã çc ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ®Æc biÖt g©y ra sù kh«ng æn
®Þnh cña bê biÓn nh− sù hiÖn diÖn cña çc ch©u thæ.
28
Cã hai ®iÒu kiÖn ®−êng c¬ së th¼ng ®−îc Quèc tÕ c«ng nhËn: TuyÕn
®−êng c¬ së th¼ng v¹ch ra ph¶i ®i theo xu h−íng chung cña bê biÓn; Çc vïng
biÓn ë bªn trong çc ®−êng c¬ së nµy ph¶i g¾n víi ®Êt liÒn ®ñ ®Õn møc ®Æt d−íi
chÕ ®é néi thuû, cã nghÜa lµ tuyÕn ®−êng c¬ së th¼ng v¹ch ra kh«ng ®−îc çch
xa bê.
Cã hai h¹n chÕ ®Ó tr¸nh l¹m dông ph−¬ng ph¸p ®−êng c¬ së th¼ng: Çc
®iÓm chän lµm ®iÓm c¬ së ph¶i thùc tÕ vËt chÊt râ rµng; Çc b·i c¹n lóc ch×m lóc
næi kh«ng ®−îc chän lµm çc ®iÓm c¬ së, trõ tr−êng hîp ë ®ã cã çc c«ng tr×nh
lu«n cao h¬n mÆt n−íc biÓn.
V¨n phßng luËt ph¸p cña Liªn Hîp Quèc khuyÕn ço çc tiªu chuÈn ®Ó
v¹ch ®−êng c¬ së th¼ng: ChiÒu dµi cña ®o¹n c¬ së th¼ng kh«ng nªn qu¸ 60 h¶i
lý; Gãc lÖch lín nhÊt gi÷a ®o¹n c¬ së th¼ng víi bê biÓn kh«ng qu¸ 200 Chuçi ®¶o
ph¶i ch¾n Ýt nhÊt 50% ®−êng bê biÓn liªn quan.
ViÖc x¸c ®Þnh ®−êng c¬ së th¼ng ®èi víi quÇn ®¶o: Ph−¬ng ph¸p ®−êng c¬
së th¼ng còng ®−îc ¸p dông víi tÊt c¶ çc quy ®Þnh nªu trªn cho viÖc v¹ch ®−êng
c¬ së quÇn ®¶o cña quèc gia quÇn ®¶o.
- Quèc gia quÇn ®¶o cã thÓ v¹ch çc ®−êng c¬ së th¼ng cña quÇn ®¶o nèi
çc ®iÓm ngoµi cïng cña çc ®¶o xa nhÊt vµ çc b·i næi cña quÇn ®¶o víi ®iÒu
kiÖn lµ tuyÕn çc ®−êng c¬ së nµy bao lÊy çc ®¶o chñ yÕu vµ x¸c lËp mét khu
vùc mµ tØ lÖ diÖn tÝch n−íc so víi ®Êt, kÓ c¶ vµnh ®ai san h« ph¶i ë gi÷a tØ sè 1/1
vµ 9/1.
- ChiÒu dµi cña çc ®−êng c¬ së nµy kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 100 h¶i lý. Tuy
nhiªn cã tÓ cã tèi ®a lµ 3% cña tæng sè çc ®−êng c¬ së bao quanh mét quÇn ®¶o
nµo ®ã cã mét chiÒu dµi lín h¬n, nh−ng còng kh«ng qu¸ 125 h¶i lý (§iÒu 47 -
C«ng −íc 1982).
3. Thùc tiÔn çc quèc gia v¹ch ®−êng c¬ së th¼ng.
- Tíi th¸ng 1/1994 h¬n 60 quèc gia ®· tuyªn bè ®−êng c¬ së th¼ng vµ 10
n−íc quy ®Þnh trong luËt quèc gia ¸o dông ph−¬ng ph¸p ®−êng c¬ së th¼ng
nh−ng kh«ng c«ng bè to¹ ®é hay b¶n ®å.
- N¨m 1979 Malaysia c«ng bè b¶n ®å thÓ hiÖn ranh giíi phÝa ngoµi cña
l·nh h¶i mµ kh«ng thÓ hiÖn ®−êng c¬ së.
29
- Colombia n¨m 1984 v¹ch mét ®o¹n ®−êng c¬ së dµi 103,5 h¶i lý t¹i bê
biÓn kh«ng khóc khuûu vµ låi lâm, còng kh«ng cã mét chuçi ®¶o nµo, quy vµo
néi thuû n−íc nµy mét vïng biÓn réng h¬n 2000 h¶i lý vu«ng, tr−íc kia mét
phÇn thuéc biÓn c¶ mét phÇn thuéc l·nh h¶i.
- Banglados n¨m 1974 tuyªn bè ®−êng c¬ së th¼ng ®−îc v¹ch theo ®−êng
®¼ng s©u 10 fathom.
- Myanma cã luËt n¨m 1977, ®−êng c¬ së th¼ng dµi 222 h¶i lý, lËch 600 so
víi xu thÕ chung cña bê biÓn.
- Trung Quèc: ngµy 15/5/1996 ®· cã tuyªn bè vÒ ®−êng c¬ së. Cã nhiÒu
vÊn ®Ò kh«ng ®óng víi C«ng −íc n¨m 1982. §¸ng chó ý lµ: §−êng c¬ së tiÕp
gi¸p víi quÇn ®¶o Hoµng Sa (cña ViÖt Nam) gåm 28 ®iÓm nèi liÒn çc ®iÓm nh«
ra nhÊt cña çc ®¶o, ®¸, b·i c¹n thuéc quÇn ®¶o.
Nh− vËy: §−êng c¬ së lµ mét con ®−êng cô thÓ v¹ch râ ®©u lµ giíi h¹n cña
néi thuû, tõ ®©u trë ®i lµ l·nh h¶i, lµ vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ vµ
thÒm lôc ®Þa cña quèc gia ven biÓn. Cã hai lo¹i ®−êng c¬ së: ®−êng c¬ së th«ng
th−êng vµ ®−êng c¬ së th¼ng. Tuú theo tõng quèc gia ¸p dông vµ cã thÓ phèi hîp
vµ c¶ hai lo¹i ®−êng ®Ó vÒ ®−êng c¬ së cña quèc gia.
4. §−êng c¬ së ven bê lôc ®Þa ViÖt Nam.
+ Ngµy 12/11/1982, ChÝnh phñ n−íc ta c«ng bè ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh
chiÒu réng l·nh h¶i cña n−íc ta. Trong tuyªn bè ®· x¸c ®Þnh "§−êng c¬ së dïng
®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña lôc ®Þa ViÖt Nam lµ ®−êng c¬ së th¼ng nèi liÒn
çc ®iÓm cã to¹ ®é tõ ®iÓm tiÕp gi¸p 0 cña hai ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu
réng l·nh h¶i cña n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ n−íc Céng hoµ
nh©n d©n Campuchia n»m gi÷a biÓn trªn ®−êng th¼ng nèi liÒn quÇn ®¶o Thæ Chu
vµ ®¶o PuloWai ®Õn ®¶o Cån Cá theo to¹ ®é ®−îc v¹ch trªn çc b¶n ®å tØ lÖ
1:1.000.000 cña H¶i qu©n nh©n d©n ViÖt Nam xuÊt b¶n n¨m 1979. PhÇn vÞnh
B¾c Bé thuéc phÝa ViÖt Nam lµ vïng n−íc lÞch sö theo chÕ ®é néi thuû cña n−íc
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. §−êng c¬ së tõ ®¶o Cån Cá ®Õn cöa vÞnh
sÏ c«ng bè sau" vµ "®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña çc quÇn
®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa sÏ ®−îc quy ®Þnh cô thÓ trong mét v¨n b¶n tiÕp theo
phï hîp víi tuyªn bè ngµy 12/5/1977, ®iÓm 5: Çc ®¶o vµ quÇn ®¶o thuéc l·nh
30
thæ ViÖt Nam ë ngoµi vïng l·nh h¶i ®Òu cã l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p vïng ®Æc
quyÒn vÒ kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa riªng."
- §iÓm xuÊt ph¸t tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt
Nam lµ ®iÓm O (ch−a cã to¹ ®é cô thÓ) - Mét ®iÓm n»m trªn ranh giíi phÝa T©y
Nam cña vïng n−íc lÞch sö chung ViÖt Nam vµ Campuchia kÐo dµi ®Õn Hßn
Nh¹n cña quÇn ®¶o Thæ Chu (gäi lµ ®iÓm A1), qua hßn §¸ LÎ (A2) ®Õn nhãm
C«n §¶o (A3, A4, A5), qua Hßn H¶i thuéc nhãm Phó QuÝ (A6) ®Õn Hßn D«i
(A7), qua mòi §¹i L·nh (A8), ®Õn Hßn ¤ng C¨n (A9), qua ®¶o Lý S¬n (A10),
®Õn ®¶o Cån Cá (A11). §o¹n ®−êng c¬ së tõ ®¶o Cån Cá ®Õn cöa vÞnh B¾c Bé sÏ
®−îc ChÝnh phñ n−íc ta c«ng bè sau (nghÜa lµ ®iÓm kÕt thóc cña ®−êng c¬ së
ch−a ®−îc x¸c ®Þnh)
Çc ®iÓm cña ®−êng c¬ së çch xa bê nhÊt lµ Hßn H¶i trªn 70 h¶i lý, C«n
§¶o trªn 50 h¶i lý, Hßn Nh¹n kho¶ng 80 h¶i lý, ®iÓm ë mòi §¹i L·nh n»m s¸t
ngay bê biÓn. Çc ®iÓm kh¸c trung b×nh çch bê biÓn tõ 12 ®Õn 24 h¶i lý.
Çc ®o¹n ®−êng c¬ së th¼ng dµi nhÊt lµ tõ Hßn H¶i ®Õn Hßn D«i trªn 160
h¶i lý, tõ Hßn H¶i ®Õn C«n §¶o trªn 170 h¶i lý, tõ Hßn §¸ LÎ ®Õn Hßn Nh¹n
trªn 100 h¶i lý.
MÆc dï cã mét sè ®iÓm çch xa bê tõ 50 ®Õn 80 h¶i lý vµ çh xa nhau trªn
100 h¶i lý. Nh−ng quy ®Þnh cña n−íc ta vÒ ®−êng c¬ së ven bê lôc ®Þa vÉn kh«ng
tr¸i víi nh÷ng quy ®Þnh cña luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ ®· cã tõ tr−íc ®Õn nay.
V× n−íc ta cã ®ñ c¨n cø lÞch sö vµ thùc tÕ ®Ó chøng minh râ rµng çc ®iÓm ë bªn
trong ®−êng c¬ së (cã to¹ ®é nªu d−íi) hoµn toµn liªn quan mËt thiÕt ®èi víi
kinh tÕ quèc phßng, an ninh cña m×nh vµ ®· do nh©n d©n ta sö dông tõ l©u ®êi.
MÆt kh¸c çc khu vùc nµy kh«ng ®ông ch¹m ®Õn l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn vÒ
kinh tÕ cña n−íc kh¸c vµ còng kh«ng ®ông ch¹m ®Õn biÓn c¶.Trong tiÕn tr×nh më
réng quan hÖ hîp t¸c víi çc n−íc trong khu vùc, ViÖt Nam lu«n t«n träng vµ
thiÖn chÝ gi¶i quyÕt çc v−íng m¾c vÒ BiÓn ®«ng víi çc n−íc trªn nguyªn t¾c
gi÷ nguyªn hiÖn tr¹ng, kh«ng lµm xÊu ®i t×nh h×nh hiÖn t¹i.
To¹ ®é çc ®iÓm chuÈn ®−êng c¬ së
dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña lôc ®Þa ViÖt Nam
§iÓm VÞ trÝ ®Þa lý VÜ ®é N Kinh ®é E
31
- N»m trªn ranh giíi phÝa T©y Nam, vïng
O
n−íc lÞch sö ViÖt Nam vµ Campuchia
A1 -T¹i Hßn Nh¹n, quÇn ®¶o Thæ Chu 09015'0 103027'0
T¹i Hßn §¸ LÎ ë §«ng nam Hßn Khoai
A2 08022'8 104052'1
(tØnh Minh H¶i)
A3 T¹i Hßn Tµi Lín, C«n §¶o - Vòng Tµu 08037'8 106037'5
A4 T¹i Hßn B«ng Lang, C«n §¶o 08038'9 106040'3
A5 T¹i Hßn BÈy Canh, C«n §¶o 08039'7 106042'1
A6 T¹i Hßn H¶i, nhãm Phó Quèc ThuËn H¶i 09058'0 109005'0
A7 T¹i Hßn D«i - Phó Kh¸nh 12039'0 109028'0
A8 T¹i Mòi §¹i L·nh 12053'8 109027'2
A9 T¹i Hßn ¤ng C¨n - Ng.B×nh 13054'0 109021'0
A10 T¹i §¶o Lý S¬n – Ng.B×nh 15023'1 109009'0
A11 T¹i ®¶o Cån Cá - B×nh T.Thiªn 1701-'0 107020'6
Bê biÓn n−íc ta dµi 3260km (®øng thø 27 trong sè 157 quèc gia ven biÓn,
çc ®¶o quèc) ven biÓn cã nhiÒu mòi ®¸ nh« ra ngoµi biÓn, cã nhiÒu vòng, vÞnh,
cã nhiÒu ®¶o nhá ven bê, cã nhiÒu ®¶o, quÇn ®¶o çch xa bê. Nh−ng vÒ mÆt ®Þa
lý, hµnh chÝnh, kinh tÕ vµ quèc phßng lu«n lu«n g¾n liÒn víi hÖ thèng ®¶o ven bê
vµ çc vïng bê biÓn ®Êt liÒn. Dïng çc ®¶o nµy lµm ®iÓm chuÈn ®−êng c¬ së cña
n−íc ta kh«ng hÒ ®i chÖch khái chiÒu h−íng chung cña bê biÓn lôc ®Þa n−íc ta.
Ta th−êng nãi: "Bê biÓn ViÖt Nam cong cong h×nh ch÷ S". Nh×n trªn h¶i ®å,
®−êng c¬ së v¹ch theo çc ®iÓm chuÈn ®−îc c«ng bè ®· gi÷ nguyªn vÑn h×nh
d¸ng ch÷ S quen thuéc trong t©m trÝ nh©n d©n ta tõ bao ®êi nay.
+ VÒ ®−êng c¬ së cña n−íc ta cÇn chó ý çc vÊn ®Ò sau ®©y:
- HÖ thèng ®−êng c¬ së ven bê lôc ®Þa ViÖt Nam gåm 10 ®o¹n nèi 11
®iÓm cã to¹ ®é (®· nªu trªn). Trõ ®iÓm A8 n»m trªn mòi §¹i L·nh, çc ®iÓm cßn
l¹i n»m trªn çc ®¶o. HÖ thèng nµy ch−a kÝn, cßn tån t¹i hai ®iÓm n»m ngoµi
biÓn ch−a x¸c ®Þnh: §iÓm O trªn vïng n−íc lÞch sö ViÖt Nam - Campuchia vµ
®iÓm kÕt thóc ë cöa vÞnh B¾c Bé.
32
- §−êng c¬ së ven bê lôc ®Þa ViÖt Nam ®o¹n tõ A1 ®Õn A7 cã kho¶ng
çch rÊt xa bê chç xa nhÊt lµ 82 h¶i lý.
HiÖn nay, ViÖt Nam ®· phª chuÈn C«ng −íc 1982. NghÞ quyÕt cña Quèc
Héi ngµy 23/6/1994 vÒ viÖc phª chuÈn C«ng −íc cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt
biÓn n¨m 1982: "Giao cho Uû ban th−êng vô Quèc Héi vµ ChÝnh phñ nghiªn cøu
®Ó cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung cÇn thiÕt ®èi víi çc quy ®Þnh liªn quan cña ph¸p
luËt quèc gia cho phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m
1982, ®¶m b¶o lîi Ých cña ViÖt Nam".
III . X¸c ®Þnh ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i.
1. Kh¸i niÖm.
Ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i lµ ®−êng mµ mçi ®iÓm cña nã çch ®Òu
çc ®iÓm hoÆc ®−êng c¬ së mét ®o¹n b»ng chiÒu réng l·nh h¶i. Trong tr−êng
hîp çc quèc gia gÇn nhau hoÆc ®èi diÖn nhau th× viÖc x¸c ®Þnh ranh giíi cña
l·nh h¶i ph¶i th«ng qua th−¬ng l−îng ®Ó tho¶ thuËn. NÕu kh«ng th¶o thuËn ®−îc
th× x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p ®−êng trung tuyÕn vµ kh«ng quèc gia nµo ®−îc
phÐp më réng l·nh h¶i ®i qua ®−êng trung tuyÕn ®ã. §−êng trung tuyÕn ph¶i
®−îc vÏ trªn h¶i ®å cã tØ lÖ 1: 100.000 trë lªn. Ranh giíi phÝa ngoµi çch ®Òu
®−êng c¬ së mét kho¶ng çch lµ 12 h¶i lý.
2. B¶n chÊt ph¸p lý cña ranh giíi phÝa ngoµi cña l∙nh h¶i.
§−êng ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i còng ®−îc coi lµ biªn giíi quèc
gia trªn biÓn.V× l·nh h¶i lµ mét vïng biÓn mang néi dung ph¸p lý chñ quyÒn
l·nh thæ. Tuy nhiªn, ®−êng biªn giíi nµy lµ ®−êng biªn giíi quèc gia kh«ng hoµn
toµn v× tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ®−îc quyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i ®−êng biªn giíi
nµy mµ kh«ng ph¶i xin phÐp tr−íc. §−êng biªn giíi quèc gia trªn biÓn cã çc
®Æc ®iÓm kh¸c víi biªn giíi quèc gia trªn ®Êt liÒn ë chç kh«ng ®−îc ®¸nh dÊu
b»ng çc cét mèc quèc giíi, nã ®−îc c«ng bè b»ng çc b¶n kª to¹ ®é ®Þa lý trªn
çc h¶i ®å vµ c«ng bè ®óng thñ tôc göi Liªn Hîp Quèc ®Ó lu©n chiÓu.
IV. ChiÒu réng l·nh h¶i.
VÊn ®Ò chiÒu réng l·nh h¶i cã lÞch sö tõ mÊy tr¨m n¨m l¹i ®©y, cuéc ®Êu
tranh ®ßi më réng chiÒu réng l·nh h¶i cµng diÔn ra gay g¾t. N¨m 1972, mét
ng−êi Hµ Lan tªn lµ Cornelivus Van Bynkershoeckd ®−a ra thuyÕt: "QuyÒn lùc
33
quèc gia chÊm døt t¹i n¬i søc m¹nh vò khÝ cña quèc gia ®ã chÊm døt". HÖ qu¶
cña thuyÕt nµy lµ: ChiÒu réng cña l·nh h¶i ®−îc x¸c ®Þnh bëi tÇm sóng thÇn
c«ng. Sau ®ã ng−êi Italia cô thÓ ho¸ b»ng ba h¶i lý. Cuèi thÕ kû 19, chiÒu réng
nµy ®· ®−îc phÇn lín çc c−êng quèc ph−¬ng T©y chÊp nhËn. Tuy nhiªn, vÉn
cßn cã çc kh¸c biÖt: 4 h¶i lý cho çc quèc gia Scandinavi, 6 h¶i lý cho çc quèc
gia §Þa Trung H¶i, 12 h¶i lý cho Nga, 200 h¶i lý cho çc quèc gia Nam MÜ tíi
tËn n¨m 1952. ViÖc thèng nhÊt ho¸ chiÒu réng l·nh h¶i lµ rÊt khã kh¨n.
N¨m 1930, t¹i Héi nghÞ Lahaye vÒ ph¸p ®iÓn ho¸ luËt quèc tÕ, cã 36 quèc
gia tham gia, th× 18 n−íc ñng hé nguyªn t¾c bÒ réng l·nh h¶i 3 h¶i lý.
Héi nghÞ lÇn thø nhÊt cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1958 chØ thèng
nhÊt ®−îc bÒ réng cña l·nh h¶i vµ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i kh«ng qu¸ 12 h¶i lý
(§iÒu 24, kho¶n 2).
Héi nghÞ lÇn thø hai cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1960, MÜ vµ
Canada ®−a ra c«ng thøc 6+6 (l·nh h¶i réng 6 h¶i lý + vïng ®¸nh ç réng 6 h¶i
lý), ®Ò nghÞ nµy thiÕu mét phiÕu ®Ó ®−îc th«ng qua. Cßn çc n−íc MÜ latinh yªu
s¸ch më réng l·nh h¶i ra tíi 200 h¶i lý.
ChiÒu réng l·nh h¶i theo C«ng −íc n¨m 1982 cña Liªn Hîp Quèc: §iÒu 3
cña C«ng −íc n¨m 1982 ®· thèng nhÊt quèc gia ven biÓn cã quyÒn Ên ®Þnh chiÒu
réng l·nh h¶i kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng
l·nh h¶i.
Tr−íc n¨m 1982 cã 25 n−íc yªu s¸ch l·nh h¶i réng h¬n 12 h¶i lý, 30
n−íc trong ®ã cã MÜ yªu s¸ch l·nh h¶i nhá h¬n 12 h¶i lý. Tõ n¨m 1983 hÇu hÕt
çc n−íc ®Òu yªu s¸ch l·nh h¶i réng h¬n 12 h¶i lý, 8 n−íc tuyªn bè l·nh h¶i nhá
h¬n 12 h¶i lý vµ 16 n−íc tuyªn bè l·nh h¶i réng h¬n 12 h¶i lý.
Ngµy 12/5/1977, ViÖt Nam tuyªn bè l·nh h¶i réng 12 h¶i lý, hoµn toµn
phï hîp víi C«ng −íc quèc tÕ vÒ biÓn n¨m 1982.
V. ChÕ ®é ph¸p lý cña l·nh h¶i trong luËt quèc tÕ.
1. ®Æc ®iÓm chñ quyÒn quèc gia trong vïng l∙nh h¶i.
LuËt biÓn coi l·nh h¶i nh− mét "l·nh thæ ch×m", mét bé phËn h÷u c¬ cña
l·nh thæ quèc gia trªn ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn thÈm quyÒn riªng biÖt vÒ
phßng thñ quèc gia, vÒ c¶nh s¸t, thuÕ quan, ®¸nh ç, khai th¸c tµi nguyªn thiªn
34
nhiªn, ®Êu tranh chèng « nhiÔm, nh− quèc gia ®ã tiÕn hµnh trªn l·nh thæ cña
m×nh.
Chñ quyÒn trong l·nh h¶i ®−îc thùc hiÖn c¶ trong mÆt lËp ph¸p, hµnh
ph¸p vµ xÐt xö.
+ Quèc gia ven biÓn cã thÈm quyÒn lËp ph¸p trong l·nh h¶i nhÊt lµ trong
lÜnh vùc thuÕ, h¶i quan vµ çc quy ®Þnh vÒ nghÒ ç, gi÷ ®éc lËp quyÒn ®¸nh ç vµ
khai th¸c h¶i s¶n, ®Þnh ra çc h×nh thøc ph¹t, møc ph¹t. Cã ®Æc quyÒn quy ®Þnh,
cho phÐp vµ tiÕn hµnh çc c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc biÓn ë trong l·nh h¶i
cña m×nh. Mäi nghiªn cøu chØ ®−îc tiÕn hµnh víi sù tho¶ thuËn râ rµng cña quèc
gia ven biÓn vµ trong çc ®iÒu kiÖn do quèc gia nµy quy ®Þnh. ViÖc ®i vµo l·nh
h¶i vµ çc ®iÒu kiÖn ph¶i tu©n thñ khi tiÕn hµnh nghiªn cøu khoa häc biÓn sÏ ph¶i
chÞu sù kiÓm so¸t cña quèc gia ven biÓn (çc §iÒu 21.1g, 19.2j, 40 vµ 54 cña
C«ng −íc Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1982).
+ Quèc gia ven biÓn cã thÈm quyÒn xÐt xö nh−ng víi mét sè ®iÒu kiÖn h¹n
chÕ quy ®Þnh trong ®iÒu 27 vµ 28 cña C«ng −íc 1982.
Quèc gia ven biÓn thùc hiÖn quyÒn tµi ph¸n h×nh sù vµ d©n sù (tr×nh bÇy
cô thÓ d−íi ®©y)
+ Trong l·nh h¶i tÇu qu©n sù n−íc ngoµi ®−îc h−ëng quyÒn miÔn trõ vÒ
thÈm quyÒn tµi ph¸n d©n sù vµ h×nh sù nh−ng kh«ng ®−îc h−ëng quyÒn miÔn trõ
ph¸p lý. TÇu qu©n sù n−íc ngoµi nh− çc tÇu thuyÒn kh¸c ph¶i t«n träng luËt lÖ
cña quèc gia ven biÓn liªn quan tíi quyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i.
2. QuyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i.
a) Kh¸i niÖm vÒ quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i: N¨m 1884, Masse trong
cuèn "LuËt th−¬ng m¹i trong mèi quan hÖ cña nã víi luËt nh©n quÇn" lÇn ®Çu
tiªn ®−a ra kh¸i niÖm quyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i vÒ mÆt häc thuyÕt. QuyÒn nµy
trë thµnh mét nguyªn t¾c tËp qu¸n cña luËt quèc tÕ vµo nöa cuèi thÕ kû 19. §iÒu
2, C«ng −íc Barcelona ngµy 20/4/1921 ®· ph¸t ®iÓn ho¸ quyÒn ®i qua kh«ng g©y
h¹i nµy: "Nh»m b¶o ®¶m viÖc ¸p dông çc ®iÒu kho¶n (tù do qu¸ c¶nh l·nh thæ)
çc quèc gia ký kÕt sÏ cho phÐp sù qu¸ c¶nh ®i qua l·nh h¶i cña hä phï hîp víi
çc ®iÒu kiÖn vµ çc b¶o l−u vÒ sö dông"
35
QuyÒn nµy tiÕp tôc ®−îc thõa nhËn b»ng thùc tiÔn cña çc quèc gia vµ
®−îc thÓ hiÖn trong çc ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n quèc tÕ.
C«ng −íc Gi¬nev¬ n¨m 1958 vÒ l·nh h¶i vµ vïng biÓn tiÕp gi¸p l·nh h¶i
quy ®Þnh râ quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i cña quèc gia ven biÓn cho
tÇu thuyÒn n−íc ngoµi, gi¸n tiÕp c«ng nhËn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i cho tÇu
thuyÒn qu©n sù n−íc ngoµi.
C«ng −íc cña Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1982 chØ nh¾c l¹i néi dung
nµy. §iÒu 17 nªu râ: "TÇu thuyÒn cña tÊt c¶ çc quèc gia, cã biÓn hay kh«ng cã
biÓn, ®Òu ®−îc h−ëng quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i". Nh− vËy, theo
luËt ®iÒu −íc, mäi tÇu thuyÒn ®Òu ®−îc h−ëng quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i,
kh«ng ph©n biÖt ®èi xö.
QuyÒn nµy chØ cã nghÜa lµ: víi ®iÒu kiÖn kh«ng g©y ra çc hµnh ®éng g©y
h¹i, ®e do¹ hoµ b×nh, an ninh, trËt tù cña quèc gia ven biÓn, çc lo¹i tÇu thuyÒn
n−íc ngoµi ®i qua l·nh h¶i cña quèc gia ven biÓn mµ kh«ng cÇn ph¶i xin phÐp
tr−íc.
Çc ph−¬ng thøc ®i qua bao gåm: §i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thuû;
®i qua l·nh h¶i ®Ó vµo néi thuû; ®i qua l·nh h¶i sau khi rêi néi thuû ®Ó ra biÓn.
Yªu cÇu cña viÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i: ®i qua ph¶i liªn tôc vµ nhanh
chãng; kh«ng ®−îc tù ý dõng l¹i hoÆc th¶ neo, trõ tr−êng hîp gÆp sù cè bÊt kh¶
kh¸ng hay v× môc ®Ých cøu ng−êi, tÇu thuyÒn hay ph−¬ng tiÖn bay ®ang l©m
nguy hoÆc m¾c n¹n; kh«ng lµm ¶nh h−ëng tíi hoµ b×nh, an ninh, trËt tù cña n−íc
ven biÓn. ViÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i ®−îc quy ®Þnh chi tiÕt t¹i ®iÒu 19 C«ng −íc
luËt biÓn n¨m 1982, cô thÓ lµ tÇu thuyÒn n−íc ngoµi khi ®i qua l·nh h¶i kh«ng
®−îc tiÕn hµnh bÊt kú ho¹t ®éng nµo sau ®©y:
+ §e do¹ hoÆc dïng vò lùc chèng l¹i chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ hoÆc
®éc lËp chÝnh trÞ cña quèc gia ven biÓn hay dïng mäi çch kh¸c tr¸i víi nguyªn
t¾c cña luËt ph¸p quèc tÕ ®· ®−îc nªu trong hiÕn ch−¬ng Liªn Hîp Quèc.
+ LuyÖn tËp, diÔn tËp víi bÊt kú kiÓu lo¹i vò khÝ nµo.
+ Thu thËp t×nh b¸o, g©y thiÖt h¹i cho quèc phßng hay an ninh cña quèc
gia ven biÓn.
36
+ Tuyªn truyÒn nh»m lµm h¹i ®Õn quèc phßng hay an ninh cña quèc gia
ven biÓn.
+ Phãng ®i hay xÕp lªn tÇu çc ph−¬ng tiÖn bay.
+ Phãng ®i, tiÕp nhËn hay xÕp lªn tÇu çc ph−¬ng tiÖn qu©n sù.
+ XÕp hoÆc dì hµng hãa, tiÒn b¹c hay ®−a ng−êi lªn xuèng tÇu tr¸i víi çc
luËt vµ qui ®Þnh vÒ h¶i quan, thuÕ khãa, y tÕ hoÆc nhËp c− cña quèc gia ven biÓn.
+ G©y « nhiÔm cè ý vµ nghiªm träng, vi ph¹m c«ng −íc.
+ §¸nh b¾t h¶i s¶n.
+ Nghiªn cøu hay ®o ®¹c.
+ Lµm rèi lo¹n ho¹t ®éng cña mäi hÖ thèng giao th«ng liªn l¹c hoÆc trang
thiÕt bÞ hay c«ng tr×nh kh¸c cña quèc gia ven biÓn.
+ Mäi ho¹t ®éng kh¸c kh«ng trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc ®i qua (§iÒu 19 -
C«ng −íc 1982).
* CÇn chó ý çc vÊn ®Ò sau ®èi víi quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i.
+ §©y lµ mét quyÒn chø kh«ng ph¶i lµ mét sù −u tiªn. TÊt c¶ mäi tÇu
thuyÒn ®Òu ®−îc h−ëng quyÒn nµy mµ kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi xö.
+ Mét quyÒn ®Æc thï mang tÝnh biÓn, chØ tån t¹i trong l·nh h¶i mµ kh«ng
më réng tíi vïng trêi trªn l·nh h¶i.
+ §Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÊt kh«ng g©y h¹i ph¶i dùa trªn c¬ së hµnh vi mµ con
tÇu thùc hiÖn trong l·nh h¶i. TÝnh chÊt cña hµng hãa, lo¹i ®éng c¬ ®Èy, cê, n¬i
xuÊt ph¸t, n¬i ®Õn, môc ®Ých cña chuyÕn ®i qua kh«ng ®−îc sö dông nh− tiªu
chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh viÖc ®i qua nµy lµ cã h¹i.
+ TÇu ngÇm vµ çc ph−¬ng tiÖn ®i ngÇm kh¸c buéc ph¶i ®i næi vµ ph¶i treo
cê quèc tÞch khi ®i trong l·nh h¶i (çc n−íc trong khèi NATO bá qua yªu cÇu
nµy).
+ Çc tÇu Xitec, cã ®éng c¬ ch¹y b»ng n¨ng l−îng nguyªn tö, chë çc
chÊt hay çc nguyªn liÖu phãng x¹, çc chÊt ®éc h¹i khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua
kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ph¶i mang ®Çy ®ñ çc tµi liÖu vµ ¸p dông nh÷ng
biÖn ph¸p phßng ngõa ®Æc biÖt. (CÇn chó ý ®Õn çc tiªu chuÈn cña c«ng −íc
MARPOL 73/78 vÒ phßng chèng « nhiÔm tõ tÇu vµ c«ng −íc IMO SOLAS n¨m
1974 vÒ an toµn tÝnh m¹ng trªn biÓn.
37
*VÒ quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i cña tÇu qu©n sù: c«ng −íc vÒ luËt biÓn
cña liªn hîp quèc kh«ng cã ®iÒu kho¶n nµo b¾t buéc tÇu qu©n sù ph¶i xin phÐp
tr−íc khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i cña quèc gia ven
biÓn. Mét khi çc tÇu thuyÒn qu©n sù kh«ng vi ph¹m çc qui ®Þnh cña ®iÒu 19,
th× chóng ph¶i ®−îc h−ëng quyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i mµ kh«ng ph¶i xin phÐp
tr−íc.
+ Çc n−íc ®ßi hái cã xin phÐp tr−íc: 9 n−íc Ch©u ¸ (Trung Quèc, ViÖt
Nam, Iran, Pakistan, Srilanka vµ Nam B¾c Yemen), 3 quèc gia Ch©u Phi
(Algieri, Somali vµ Xu®¨ng), 4 quèc gia §«ng ¢u (Anbani, Rumani, Bungari va
Malta) vµ 6 quèc gia Nam Mü (Braxin, Grenada...).
Quèc gia ven biÓn cã thÓ thi hµnh çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt trong l·nh h¶i
cña m×nh ®Ó ng¨n c¶n mäi viÖc ®i qua cã g©y h¹i (§iÒu 25).
*ViÖc xö lý çc tr−êng hîp vi ph¹m quyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i.
- §èi víi tÇu chiÕn: NÕu kh«ng tu©n thñ luËt vµ qui ®Þnh cña quèc gia ven
biÓn th×, cã thÓ ®ßi tÇu chiÕn ph¶i rêi khái l·nh h¶i ngay lËp tøc. BiÖn ph¸p nµy
®Æc biÖt do cÇn t«n träng tÝnh chÊt quyÒn miÔn trõ cña tÇu qu©n sù (§iÒu 30 -
LuËt 1982).
- §èi víi çc thiÖt h¹i hoÆc tæn thÊt do tÇu chiÕn hoÆc bÊt kú tÇu thuyÒn
nµo kh¸c cña Nhµ n−íc dïng vµo nh÷ng môc ®Ých kh«ng th−¬ng m¹i vi ph¹m
çc luËt vµ çc qui ®Þnh cña quèc gia ven biÓn, cña luËt ph¸p quèc tÕ, tr¸ch
nhiÖm thuéc vÒ quèc gia mµ tÇu mang cê (§iÒu 31). Ng−îc l¹i, quèc gia ven
biÓn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc çc nh©n viªn cña m×nh ¸p dông kh«ng ®óng
çc luËt lÖ cña quèc gia ven biÓn.
- §èi víi çc tÇu bu«n cña Nhµ n−íc lÉn t− nh©n kh«ng tu©n thñ çc luËt
vµ çc qui ®Þnh cña quèc gia ven biÓn liªn quan ®Õn viÖc ®i qua trong l·nh h¶i,
çc c«ng −íc kh«ng cã qui ®Þnh g× (Ngoµi qui ®Þnh chung ë ®iÒu 25).
3. QuyÒn vµ nghÜa vô cña quèc gia trong vïng l∙nh h¶i
Quèc gia ven biÓn cã quyÒn Ên ®Þnh çc tuyÕn ®−êng, qui ®Þnh viÖc ph©n
chia çc luång giao th«ng dµnh cho tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ®i qua l·nh h¶i cña
m×nh, vµ cÇn l−u ý 4 ®iÓm chÝnh sau:
+ Çc kiÕn nghÞ cña tæ chøc quèc tÕ. Chñ yÕu cña IMO.
38
+ TÊt c¶ çc luång l¹ch th−êng ®−îc sö dông cho hµng h¶i quèc tÕ.
+ Çc ®Æc ®iÓm riªng cña mét sè lo¹i tÇu vµ luång l¹ch.
+ MËt ®é giao th«ng.
Quèc gia ven biÓn cã quyÒn ®Þnh ra çc luËt vµ çc qui ®Þnh liªn quan ®Õn
viÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i trong vïng l·nh h¶i cña n−íc m×nh. Çc qui ®Þnh vµ
luËt nµy ph¶i phï hîp víi çc qui ®Þnh cña c«ng −íc quèc tÕ. TÇu thuyÒn n−íc
ngoµi ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p cña quèc gia ven biÓn vÒ: An toµn hµng h¶i, ®iÒu
phèi giao th«ng ®−êng biÓn; b¶o vÖ çc thiÕt bÞ vµ çc hÖ thèng b¶o ®¶m hµng
h¶i vµ çc thiÕt bÞ vµ çc hÖ thèng b¶o ®¶m hµng h¶i vµ çc thiÕt bÞ hay c«ng
tr×nh kh¸c; b¶o tån tµi nguyªn sinh vËt biÓn; ng¨n ngõa nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt
liªn quan ®Õn viÖc ®¸nh b¾t; g×n gi÷ m«i tr−êng biÓn, ng¨n ngõa, h¹n chÕ, chÕ
ngù « nhiÔm m«i tr−êng; nghiªn cøu khoa häc biÓn vµ ®o ®¹c thñy v¨n; h¶i quan,
thuÕ khãa, y tÕ vµ nhËp c−; çc qui ®Þnh quèc tÕ cã liªn quan ®Õn viÖc phßng
ngõa ®©m va trªn biÓn.
Quèc gia ven biÓn cã nghÜa vô th«ng b¸o thÝch ®¸ng mäi nguy hiÓm vÒ
hµng h¶i mµ m×nh biÕt trong l·nh h¶i cña m×nh.
Quèc gia ven biÓn cã quyÒn t¹m ®×nh chØ quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i ®èi
víi tÇu thuyÒn n−íc ngoµi. NÕu tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn: BiÖn ph¸p nµy lµ cÇn
thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an ninh, kÓ c¶ ®Ó thö vò khÝ; khong ph©n biÖt ®èi xö vÒ mÆt
thùc tÕ ph¶i cã c«ng bè theo ®óng thñ tôc; thêi h¹n ®×nh chØ h¹n chÕ; kh«ng gian
h¹n chÕ, chØ ¸p dông trong çc khu vùc nhÊt ®Þnh.
Quèc gia ven biÓn cã quyÒn kh«ng cho phÐp tÇu n−íc ngoµi vµo cøu hé
trong vïng biÓn cña m×nh, nh−ng ph¶i ®¶m b¶o viÖc cøu hé ®ã.
§Ó ®¶m b¶o an toµn hµng h¶i trong l·nh h¶i, n−íc ven biÓn cã nghÜa vô:
- Kh«ng ®−îc c¶n trë sù ®i l¹i cña tÇu thuyÒn khi kh«ng cã lý do chÝnh
®¸ng.
- Kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a çc tÇu çc n−íc víi nhau.
- Ph¶i ®¶m b¶o an ninh cho tÇu qua l¹i.
- Çc luËt lÖ liªn quan ®Õn chñ quyÒn cña m×nh ph¶i ®−îc th«ng b¸o tr−íc
cho çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi.
39
- VÒ mÆt xÐt xö çc téi ph¹m h×nh sù hay d©n sù ®èi víi tÇu n−íc ngoµi
khi qua l·nh h¶i, n−íc ven biÓn kh«ng ®−îc ng¨n chÆn hay lµm thay ®æi lÞch
hµnh tr×nh cña tÇu, b¾t gi÷ ng−êi khi mµ nh÷ng hµnh vi ph¹m téi xÈy ra ë ngoµi
ph¹m vi vïng biÓn cña m×nh hoÆc trªn nh÷ng tÇu chØ ®i qua l·nh h¶i chø kh«ng
vµo néi thñy, nÕu hµnh vi ®ã kh«ng g©y hËu qu¶ cho quèc gia ven biÓn, kh«ng
lµm rèi lo¹n ®Õn trËt tù an ninh l·nh h¶i, hay kh«ng cã yªu cÇu cña thuyÒn
tr−ëng hoÆc c¬ quan l·nh sù cña n−íc tÇu mang cê.
Quèc gia ven biÓn kh«ng ®−îc thu lÖ phÝ ®èi víi tÇu thuyÒn n−íc ngoµi
chØ v× hä chØ ®i qua l·nh h¶i, hoÆc nÕu kh«ng ph¶i v× lý do tr¶ c«ng cho nh÷ng
dÞch vô riªng ®èi víi nh÷ng lo¹i tÇu thuyÒn nµy. Thu lÖ phÝ ®èi víi dÞch vô riªng,
kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö.
4. Çc quyÒn tµi ph¸n cña n−íc ven biÓn trong vïng l∙nh h¶i.
a. QuyÒn tµi ph¸n h×nh sù
+ Quèc gia ven biÓn kh«ng ®−îc thùc hiÖn quyÒn tµi ph¸n h×nh sù cña
m×nh ë trªn mét tÇu n−íc ngoµi ®i qua l·nh h¶i ®Ó tiÕn hµnh viÖc b¾t gi÷ hay tiÕn
hµnh viÖc dù thÈm sau mét vô vi ph¹m h×nh sù xÈy ra trªn con tÇu trong khi nã ®i
qua l·nh h¶i, trõ çc tr−êng hîp sau:
- NÕu hËu qu¶ mét viÖc vi ph¹m h×nh sù trªn con tÇu ®ã më réng ®Õn quèc
gia ven biÓn.
- NÕu vô vi ph¹m cã tÝnh chÊt ph¸ ho¹i hßa b×nh cña ®Êt n−íc hay trËt tù
trong l·nh h¶i.
- NÕu thuyÒn tr−ëng hay mét viªn chøc ngo¹i giao hoÆc mét viªn chøc
l·nh sù cña quèc gia ma tÇu mang cê yªu cÇu gióp ®ì cña çc nhµ ®−¬ng côc ®Þa
ph−¬ng hoÆc;
- NÕu çc biÖn ph¸p nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó trÊn ¸p viÖc bu«n lËu chÊt ma tóy
hay çc chÊt kÝch thÝch.
CÇn l−u ý lµ: Tr−êng hîp 1 vµ 2 - NÕu thuyÒn tr−ëng yªu cÇu, quèc gia
ven biÓn ph¶i th«ng b¸o tr−íc vÒ mäi biÖn ph¸p cho ®¹i diÖn tÇu mang cê vµ ph¶i
t¹o mäi dÔ dµng cho ®¹i diÖn ®ã tiÕp xóc víi ®oµn thñy thñ cña con tÇu. Tuy
nhiªn trong tr−êng hîp khÈn cÊp, viÖc th«ng b¸o cã thÓ tiÕn hµnh trong khi çc
biÖn ph¸p ®ang ®−îc thi hµnh. Khi xem xÐt cã nªn b¾t gi÷ vµ çc thÓ thøc b¾t
40
gi÷, nhµ ®−¬ng côc ®Þa ph−¬ng cÇn ph¶i chó ý thÝch ®¸ng ®Õn çc lîi Ých vÒ hµng
h¶i. Trõ tr−êng hîp ¸p dông b¶o vÖ vµ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn hay trong tr−êng
hîp cã sù vi ph¹m vµ qui ®Þnh ®−îc ®Þnh ra theo ®óng phÇn V c«ng −íc 1982 vÒ
vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, quèc gia ven biÓn kh«ng ®−îc thùc hiÖn mét biªn ph¸p
nµo ë trªn mét con tÇu n−íc ngoµi khi nã ®i qua l·nh h¶i nh»m tiÕn hµnh b¾t gi÷
hay dù thÈm sau mét vô vi ph¹m h×nh sù xÈy ra tr−íc khi con tÇu ®i vµo l·nh h¶i,
nÕu nh− con tÇu xuÊt ph¸t tõ mét c¶ng n−íc ngoµi, chØ ®i qua l·nh h¶i mµ kh«ng
®i vµo néi thñy (nh÷ng qui ®Þnh nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi tÇu qu©n sù vµ tÇu
c«ng vô Nhµ n−íc).
b. QuyÒn tµi ph¸n d©n sù
+Quèc gia ven biÓn kh«ng ®−îc b¾t mét tÇu n−íc ngoµi ®ang ®i qua l·nh
h¶i ph¶i dõng l¹i hay thay ®æi hµnh tr×nh cña nã ®Ó thùc hiÖn quyÒn tµi ph¸n d©n
sù cña m×nh ®èi víi mét ng−êi ë trªn con tÇu ®ã.
+ Quèc gia ven biÓn kh«ng thÓ ¸p dông çc biÖn ph¸p trõng ph¹t hay b¶o
®¶m vÒ mÆt d©n sù ®èi víi con tÇu n−íc ngoµi nÕu kh«ng ph¶i v× nh÷ng nghÜa vô
®· cam kÕt hay çc tr¸ch nhiÖm mµ con tÇu ph¶i ®¶m nhËn trong khi ®i qua hoÆc
®Ó ®−îc ®i qua vïng biÓn cña quèc gia ven biÓn.
+ VÊn ®Ò nªu ë (2) kh«ng "®ông ch¹m" ®Õn quyÒn cña quèc gia ven biÓn
¸p dông çc biÖn ph¸p trõng ph¹t hay b¶o ®¶m vÒ mÆt d©n sù do luËt trong n−íc
cña quèc gia nµy qui ®Þnh ®èi víi mét tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ®ang ®Ëu trong
l·nh h¶i hay ®ang ®i qua l·nh h¶i, sau khi ®· rêi néi thñy. Nh− vËy:
NÕu mµ mét chiÕc tÇu bu«n dõng l¹i hoÆc ®i tõ vïng néi thñy ®Ó ra th×
n−íc ven biÓn cã quyÒn tµi ph¸n d©n sù. Trong tr−êng hîp chØ ®i qua l·nh h¶i th×
n−íc ven biÓn kh«ng cã quyÒn tµi ph¸n vÒ mÆt d©n sù.
N−íc ven biÓn cã quyÒn ¸p dông çc biÖn ph¸p tè tông d©n sù ®èi víi tÇu
thuyÒn n−íc ngoµi qua l¹i l·nh h¶i mµ kh«ng thùc hiÖn çc nghÜa vô d©n sù khi
cã sö dông çc dÞch vô hµng h¶i cña n−íc ven biÓn.v.v..
B. L∙nh h¶i viÖt nam
1. ChiÒu réng l∙nh h¶i cña ViÖt Nam.
41
DiÖn tÝch çc vïng biÓn cña ViÖt Nam gÇn mét triÖu ki-l«-mÐt vu«ng.
ViÖc qui ®Þnh l·nh h¶i ViÖt Nam còng tr¶i qua çc qu¸ tr×nh chung cña sù ph¸t
triÓn cña luËt ph¸p quèc tÕ.
* Vµo thêi kú phong kiÕn, ph¹m vi vïng biÓn (l·nh h¶i) cña ViÖt Nam
kh«ng ®−îc qui ®Þnh râ rµng.
* Khi thùc d©n Ph¸p x©m l−îc ViÖt Nam, hä ¸p dông luËt biÓn cña chÝnh
quèc ë ViÖt Nam. N¨m 1988, nhµ n−íc Ph¸p ®· chÝnh thøc ¸p dông cho §«ng
D−¬ng cã l·nh h¶i lµ ba h¶i lý, nh−ng còng chØ ®−îc ¸p dông tõ n¨m 1926. §Õn
n¨m 1936 l¹i qui ®Þnh l¹i l·nh h¶i ë §«ng D−¬ng cã chiÒu réng 20 km (trªn 10
h¶i lý); n¨m 1948 qui ®Þnh l·nh h¶i réng ba h¶i lý, vïng ®¸nh ç §«ng D−¬ng
réng 20 km).
* Sau n¨m 1954, ë miÒn B¾c n−íc ta, chÝnh phñ n−íc ViÖt Nam D©n chñ
Céng hßa ñng hé qui ®Þnh l·nh h¶i réng 12 h¶i lý, nh−ng kh«ng cã qui ®Þnh cô
thÓ. ë miÒn Nam, chÝnh quyÒn Sµi Gßn (cò) qui ®Þnh l·nh h¶i réng ba h¶i lý.
§Õn n¨m 1974 qui ®Þnh l·nh h¶i réng 12 h¶i lý theo c«ng −íc Gi¬nev¬ n¨m
1958.
* Sau khi thèng nhÊt ®Êt n−íc, ChÝnh phñ n−íc Céng hßa X· héi Chñ
nghÜa ViÖt Nam ra tuyªn bè ngµy 12-05-1977 vÒ l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p, vïng
®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam, ®· qui ®Þnh: L·nh h¶i cña
ViÖt Nam réng 12 h¶i lý ë phÝa ngoµi ®−êng c¬ së nèi liÒn çc ®iÓm nh« ra nhÊt
cña bê biÓn vµ çc ®iÓm ngoµi cïng cña çc ®¶o ven bê cña n−íc ta tÝnh tõ ngÊn
n−íc thñy triÒu thÊp nhÊt trë ra. Çc ®¶o ven bê bao gåm çc nh÷ng ®¶o dï ë
çch xa bê tõ 60 ®Õn 70 h¶i lý, nh−ng cã liªn quan rÊt mËt thiÕt vÒ kinh tÕ, an
ninh quèc phßng vµ lÞch sö víi ®Êt liÒn nh−: Hßn H¶i Phó, C«n S¬n, Thæ Chu.
Çc ®¶o vµ quÇn ®¶o thuéc l·nh thæ ViÖt Nam ë ngoµi vïng l·nh h¶i còng
sÏ ph¶i cã l·nh h¶i. L·nh h¶i cña çc ®¶o vµ quÇn ®¶o cña Hoµng Sa vµ Tr−êng
Sa sÏ ®−îc tÝnh theo hÖ thèng to¹ ®é çc ®iÓm chuÈn cña çc ®−êng c¬ së cña
çc ®¶o vµ quÇn ®¶o vµ sÏ ®−îc qui ®Þnh sau trong mét v¨n b¶n kh¸c.
* B¶n chÊt ph¸p lý cña l·nh h¶i ViÖt Nam.
- B¶n chÊt nµy ®−îc thÓ hiÖn cô thÓ lµ: "N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam thùc hiÖn chñ quyÒn ®Çy ®ñ vµ toµn vÑn ®èi víi vïng trêi phÝa trªn,
42
®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn cña l·nh h¶i". Thùc hiÖn "chñ quyÒn ®Çy ®ñ
vµ toµn vÑn", nh−ng kh«ng tuyÖt ®èi trong l·nh h¶i. §iÒu nµy ngô ý thõa nhËn
quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i cña tÇu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i.
MÆt kh¸c viÖc qui ®Þnh l·nh h¶i ViÖt Nam cã chiÒu réng 12 h¶i lý tÝnh tõ
®−êng c¬ së lµ hoµn toµn phï hîp víi tinh thÇn cña c«ng −íc, mÆc dï cã mét sè
n−íc ph¶n ®èi nh−ng ®èi chiÕu víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña luËt biÓn quèc tÕ
trong thêi gian qua chóng ta hoµn toµn kh¼ng ®Þnh ®−îc sù ®ónh ®¾n trong
Tuyªn bè ngµy 20-5-1977. Thùc tÕ ®· cho thÊy n¨m 1958, chØ cã 17 quèc gia
ven biÓn yªu s¸ch mét bÒ réng nh− vËy lµ 12 h¶i lÝ, sè n−íc nµy lªn tíi 61 n−íc
vµo n¨m 1977 vµ 99 n−íc vµo n¨m 1986 cho tíi nay ®· cã h¬n 100 n−íc quy
®Þnh l·nh h¶i réng 12 h¶i lÝ. ChØ cßn 16 quèc gia duy tr× lín h¬n 12 h¶i lý trong
cã 5 n−íc yªu s¸ch bÒ réng l·nh h¶i tõ 20 ®Õn 50 h¶i lý vµ 11 n−íc yªu s¸ch 200
h¶i lý. Ngay c¶ Mü còng tõ bá lËp tr−êng 3 h¶i lý cña hä ngµy 28-12-1988 ®Ó
chÊp nhËn lËp tr−êng 12 h¶i lý. Râ rµng nguyªn t¾c 12 h¶i lý cho bÒ réng l·nh
h¶i ®· trë thµnh mét nguyªn t¾c tËp qu¸n ®−îc c«ng nhËn réng r·i. ViÖc n−íc ta
thiÕt lËp vïng l·nh h¶i 12 h¶i lý tõ n¨m 1977 lµ quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, hoµn toµn
phï hîp víi ®iÒu 3 cña c«ng −íc 1982.
2. ChÕ ®é ph¸p lý cña vïng l∙nh h¶i ViÖt Nam
* L·nh h¶i ViÖt Nam cã chÕ ®é ph¸p lý ®Çy ®ñ nh− chÕ ®é ph¸p lý cña
vïng l·nh h¶i do luËt biÓn quèc tÕ qui ®Þnh. Nh− çc quyÒn: ®i qua kh«ng g©y
h¹i, quyÒn tµi ph¸n h×nh sù, quyÒn tµi ph¸n d©n sù vµ çc quyÒn kh¸c.
* ChÝnh phñ n−íc ta ®· qui ®Þnh cho tÇu thuyÒn n−íc ngoµi khi muèn ®i
vµo vïng biÓn ViÖt Nam ph¶i theo çc thñ tôc sau:
- TÇu thuyÒn kh«ng qu©n sù dïng vµo môc ®Ých vËn t¶i vµ bu«n b¸n muèn
vµo néi thñy (tøc lµ qua l·nh h¶i) hoÆc çc c¶ng cña ViÖt Nam ph¶i xin phÐp Bé
Giao th«ng vËn t¶i Ýt nhÊt 7 ngµy tr−íc vµ sau khi ®−îc phÐp vµo ph¶i th«ng b¸o
cho Bé giao th«ng vËn t¶i 24 giê tr−íc khi b¾t ®Çu ®i vµo l·nh h¶i ViÖt Nam
- tÇu thuyÒn kh«ng qu©n sù, kh«ng dïng vµo môc ®Ých vËn t¶i vµ bu«n b¸n
muèn vµo néi thñy hoÆc c¶ng ViÖt Nam ph¶i xin phÐp chÝnh phñ qua Bé Giao
th«ng vËn t¶i Ýt nhÊt 15 ngµy tr−íc vµ sau khi ®−îc phÐp vµo ph¶i th«ng b¸o cho
Bé giao th«ng vËn t¶i 48 giê tr−íc khi b¾t ®Çu ®i vµo l·nh h¶i.
43
- TÇu thuyÒn qu©n sù, bao gåm c¶ tÇu hç trî cña cïng mét n−íc khi ®−îc
phÐp vµo l·nh h¶i hoÆc néi thñy kh«ng ®−îc tró ®Ëu qu¸ 3 chiÕc trong cïng mét
thêi gian vµ thêi gian tró ®Ëu cña mçi tÇu kh«ng ®−îc qu¸ mét tuÇn, trõ tr−êng
hîp ®−îc cho phÐp cña n−íc ta.
- Khi tÇu bÞ rñi ro, tai n¹n..., b¾t buéc ph¶i th¶ neo hoÆc dõng l¹i trong
l·nh h¶i n−íc ta, hä ph¶i t×m mäi çch liªn l¹c nhanh chãng vµ b¸o ço lËp tøc
víi c¬ quan cã thÈm quyÒn n¬i gÇn nhÊt vµ ph¶i chÞu sù gi¸m s¸t cña ViÖt Nam.
- Trong néi thuû vµ l·nh h¶i cña ta, tÇu çc n−íc ph¶i ®i nhanh chãng, liªn
tôc vµ ®óng hµnh lang qui ®Þnh, kh«ng ®−îc vµo çc khu vùc cÊm.
- TÇu ngÇm ë trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i vµ çc vïng néi thñy vµ ®Ëu
trong çc c¶ng ViÖt Nam ph¶i ë t− thÕ næi vµ chÊp hµnh çc qui ®Þnh nh− tÇu næi.
- Çc tÇu n−íc ngoµi kh«ng ®−îc tiÕn hµnh ®iÒu tra, th¨m dß, nghiªn cøu
çc tµi nguyªn nh»m môc ®Ých kinh tÕ hoÆc môc ®Ých khoa häc; kh«ng ®¸nh b¾t,
khai th¸c, mua b¸n trong l·nh h¶i vµ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc ta. Khi ®i
l¹i ë vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ cña ta çc tÇu ®¸nh ç n−íc ngoµi ph¶i thu l−íi
vµ çc dông cô ®¸nh b¾t kh¸c, çc lo¹i m¸y th¨m dß, khai th¸c, ph¸t hiÖn, dô
dÉm ç v.v.. ph¶i ®−a vÒ tr¹ng th¸i b¶o qu¶n.
- TÇu n−íc ngoµi kh«ng ®−îc diÔn tËp vµ çc ho¹t ®éng qu©n sù g©y h¹i
®Õn hßa b×nh, g©y rèi th«ng tin liªn l¹c, quay phim chôp ¶nh, thu thËp t×nh b¸o;
phãng lªn, h¹ çnh hoÆc ®−a lªn tÇu thuyÒn mäi ph−¬ng tiÖn qu©n sù trong néi
thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i v.v.. ®−a ng−êi ra khái tÇu hoÆc xuèng tÇu
mµ kh«ng theo ®óng luËt xuÊt nhËp c¶nh; chøa chÊp bao che hoÆc tiÕp tay cho
ng−êi vi ph¹m luËt ph¸p ViÖt Nam khi ë trong néi thñy, l·nh h¶i vµ vïng tiÕp
gi¸p l·nh h¶i ViÖt Nam.
§èi víi çc tÇu n−íc ngoµi cã vò khÝ th×: §¹n ph¶i th¸o khái nßng sóng,
cÊt vµo hßm ®¹n cã khãa, nßng sóng, khãa nßng ph¶i b«i mì vµ cÊt trong bao,
hoÆc phñ v¶i b¹t khi ë trong l·nh h¶i ViÖt Nam.
- Çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi khi ë trong néi thuû ph¶i niªm phong tÊt c¶
çc lo¹i m¸y, khÝ tµi th«ng tin liªn l¹c, mäi liªn l¹c ph¶i qua trung t©m liªn l¹c
cña ViÖt Nam.
44
- §èi víi çc tÇu n−íc ngoµi ch¹y b»ng n¨ng l−îng nguyªn tö, çc chÊt
phãng x¹, ®éc h¹i, khi ®i qua l·nh h¶i vµ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i cña n−íc ta ph¶i
cung cÊp çc tµi liÖu kü thuËt cÇn thiÕt vµ ¸p dông çc biÖn ph¸p chuyªn m«n
phßng ngõa.
- §èi víi mäi tÇu thuyÒn chÊp hµnh chÕ ®é y tÕ, chèng « nhiÔm cña n−íc
ta. Vµ kh«ng ®−îc ra vµo vïng ®Öm an toµn 500m cña çc c«ng tr×nh, thiÕt bÞ,
®¶o nh©n t¹o v.v.. dïng ®Ó th¨m dß, khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn ë ®¸y biÓn
vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn mµ n−íc ta ®Æt hoÆc cho phÐp ®Æt ë çc vïng biÓn vµ
thÒm lôc ®Þa.
* Trong l·nh h¶i, çc lùc l−îng kiÓm so¸t cña ViÖt Nam cã quyÒn: Ra
lÖnh cho çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi tr¶ lêi nghi vÊn, yªu cÇu tÇu thuyÒn dõng l¹i
®Ó kiÓm tra khi cã dÊu hiÖu nghi vÊn x©m ph¹m ®Õn chñ quyÒn cña n−íc ta, nÕu
cÇn sÏ c¶nh ço hoÆc buéc ph¶i thay ®æi h−íng ®i hoÆc rêi khái vïng biÓn cña ta.
LËp biªn b¶n, b¾t gi÷ tÇu thuyÒn vµ ng−êi ph¹m ph¸p, thu thËp tang chøng vô vi
ph¹m, dÉn gi¶i giao cho c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý. Khi cÇn thiÕt dïng biÖn
ph¸p qu©n sù ®èi víi nh÷ng tÇu thuyÒn ph¹m ph¸p kh«ng chÞu tu©n theo mÖnh
lÖnh hoÆc cã ý ®Þnh chèng l¹i mÖnh lÖnh b»ng vò lùc, ¸p dông quyÒn truy ®uæi
®èi víi tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ph¹m ph¸p bá ch¹y. Cã quyÒn c¶nh ço; thu håi
giÊy phÐp; trôc xuÊt tÇu thuyÒn hoÆc ng−êi ra khái vïng biÓn; ph¹t tiÒn hoÆc truy
tè vÒ mÆt h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
* QuyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam: ViÖt Nam t«n
träng quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i cña tÇu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i cña
m×nh. §iÒu 2 vµ ®iÒu 9 cña NghÞ ®Þnh 30-CP cña ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· thÓ
hiÖn vÊn ®Ò trªn:
"Mäi tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ho¹t ®éng trªn çc vïng biÓn ViÖt Nam (bao
gåm viÖc vµo, ra, qua l¹i, tró ®Ëu vµ lµm çc c«ng viÖc kh¸c) ®Òu ph¶i t«n träng
chñ quyÒn cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi tõng vïng
biÓn, ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ nh÷ng qui ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy vµ nh÷ng luËt lÖ,
chÕ ®é, qui ®Þnh kh¸c cã liªn quan cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam, do çc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ViÖt Nam ban hµnh..."ë ®©y,
"viÖc vµo ra, qua l¹i, tró ®Ëu vµ lµm çc c«ng viÖc kh¸c" muèn chØ çc ho¹t ®éng
45
chñ yÕu trong l·nh h¶i vµ néi thñy, gi¸n tiÕp c«ng nhËn quyÒn ®i qua kh«ng g©y
h¹i cña tÇu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i.
- Trong néi thñy vµ l·nh h¶i ViÖt Nam, tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ph¶i ®i
nhanh chãng, liªn tôc, theo ®óng tuyÕn ®−êng vµ ®óng çc hµnh lang qui ®Þnh,
kh«ng ®−îc vµo çc khu vùc cÊm. §iÒu nµy kh«ng ®i ng−îc l¹i tinh thÇn ®iÒu 22
cña c«ng −íc 1982. §Õn nay chóng ta vÉn ch−a qui ®Þnh ®−îc çc hµnh lang
hµng h¶i, do vËy viÖc ®i qua cña tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ®−îc thùc hiÖn theo çc
tuyÕn ®−êng hµng h¶i truyÒn thèng, nÕu kh«ng cã qui ®Þnh kh¸c.
- Ta cho phÐp tÇu thuyÒn n−íc ngoµi khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua kh«ng
g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam kh¶ n¨ng ®−îc dõng tró trong çc tr−êng hîp
bÊt kh¶ kh¸ng hay çc sù cè hµng h¶i ¶nh h−ëng ®Õn an toµn hµng h¶i vµ tÝnh
m¹ng cña con ng−êi. Tuy nhiªn, tÇu thuyÒn nµy ph¶i lËp tøc th«ng b¸o cho nhµ
chøc tr¸ch ViÖt Nam n¬i gÇn nhÊt vµ ph¶i chÞu sù kiÓm tra, kiÓm so¸t nh»m x¸c
®Þnh nguyªn nh©n tai n¹n, tÝnh ch©n thùc cña lý do nªu ra vµ tu©n thñ çc chØ dÉn
cña nhµ chøc tr¸ch ViÖt Nam.
- Ta kh«ng c«ng nhËn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i cña tÇu thuyÒn qu©n sù
n−íc ngoµi trong l·nh h¶i ViÖt Nam. TÇu thuyÒn n−íc ngoµi (tÇu qu©n sù), khi
muèn vµo vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ViÖt Nam ph¶i xin phÐp chÝnh phñ ViÖt Nam
qua ®−êng ngo¹i giao. §iÒu nµy ®−îc qui ®Þnh vµo thêi ®iÓm n−íc ta cßn ®ang
gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ b¶o vÖ chñ quyÒn, an ninh... HiÖn nay sau khi ViÖt Nam
®· phª chuÈn c«ng −íc luËt biÓn 1982, ChÝnh phñ ta ®· ra N§55/CP ngµy 1-10-
1996 vÒ ho¹t ®éng cña tµu qu©n sù n−íc ngoµi t¹i vïng biÓn ViÖt Nam.
- §èi víi çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi cã ®éng c¬ ch¹y b»ng n¨ng l−îng h¹t
nh©n, çc chÊt phãng x¹, hay çc chÊt kh¸c vèn nguy hiÓm th× ta c«ng nhËn
quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i (NghÞ ®Þnh 30-CP).
Ch−¬ng III. Vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i vμ
vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ

A. Vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i.
I. Kh¸i niÖm vÒ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i trong luËt biÓn quèc tÕ.
46
Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i lµ vïng biÓn n»m ngoµi l·nh h¶i vµ tiÕp liÒn víi
l·nh h¶i, t¹i ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn çc thÈm quyÒn cã tÝnh riªng biÖt vµ
h¹n chÕ ®èi víi çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi. Ph¹m vi cña vïng tiÕp gi¸p kh«ng
v−ît qu¸ 24 h¶i lý.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i.
- Nguån gèc ra ®êi vïng nµy lµ do nhu cÇu kiÓm so¸t thuÕ quan cña quèc
gia ven biÓn chèng l¹i çc ho¹t ®éng bu«n lËu trªn biÓn. Çc v¨n kiÖn ph¸p lý
®Çu tiªn qui ®Þnh vïng tiÕp gi¸p lµ: Hovering Acts cña Anh n¨m 1718 qui ®Þnh
ph¹m vi thuÕ quan 20 ki-l«-mÐ; çc hiÖp ®Þnh chèng bu«n lËu r−îu cña Mü trong
giai ®o¹n n¨m 1919 ®Õn n¨m 1933.
- Kú häp th¸ng 4-1960 Héi nghÞ Gi¬nev¬ ®· ph©n tÝch kü "ChØ cã vïng
tiÕp gi¸p ®èi víi mét l·nh h¶i nhÊt ®Þnh vµ vïng tiÕp gi¸p tù nã, nã chØ lµ mét sù
kÐo dµi, mét phÇn bæ sung cña l·nh h¶i"
- C«ng −íc n¨m 1958 vµ c«ng −íc n¨m 1982 vÒ luËt biÓn ®Òu c«ng nhËn
cã mét vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i.
2. BÒ réng cña vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i.
BÒ réng cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i phô thuéc vµo viÖc më réng l·nh h¶i.
- Theo c«ng −íc Gi¬nev¬ n¨m 1958 bÒ réng hai vïng kh«ng v−ît qu¸ 12 h¶i
lý.
- Theo c«ng −íc n¨m 1982, ®iÒu 33 x¸c ®Þnh bÒ réng cña vïng tiÕp gi¸p
l·nh h¶i lµ kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i,
ranh giíi nµy chÝnh lµ ®−êng ranh giíi bªn trong cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i
còng nh− cña vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ - 188 h¶i lý.
3. B¶n chÊt ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i.
- Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i lµ mét phÇn cña biÓn c¶ (Theo c«ng −íc n¨m
1958).
- Theo c«ng −íc n¨m 1982 vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i n»m trong vïng ®Æc
quyÒn vÒ kinh tÕ cã qui chÕ cña mét vïng ®Æc biÖt. Kh«ng ph¶i lµ mét vïng biÓn
thuéc chñ quyÒn quèc gia còng kh«ng ph¶i lµ vïng biÓn cã qui chÕ tù do biÓn c¶.
II. ChÕ ®é ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i.
47
1. Quèc gia ven biÓn cã quyÒn tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng kiÓm so¸t cÇn
thiÕt t¹i vïng tiÕp gi¸p, nh»m:
Ng¨n ngõa nh÷ng vi ph¹m ®èi víi çc luËt vµ qui ®Þnh h¶i quan, thuÕ
khãa, y tÕ hay nhËp c− trªn l·nh thæ hay trong l·nh h¶i cña m×nh.
Trõng trÞ nh÷ng vi ph¹m ®èi víi çc luËt vµ qui ®Þnh nãi trªn x¶y ra trªn
l·nh thæ hoÆc trong l·nh h¶i cña m×nh (C«ng −íc n¨m 1958 vµ n¨m 1982).
2. ThÈm quyÒn cña quèc gia ven biÓn trong vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i.
ThÈm quyÒn nh»m môc ®Ých ng¨n ngõa vµ trõng trÞ çc vi ph¹m xÈy ra
trong çc vïng biÓn néi thñy vµ l·nh h¶i - chø kh«ng ph¶i trong vïng tiÕp gi¸p.
ThÈm quyÒn cña quèc gia ven biÓn trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i lµ thÈm
quyÒn c¶nh s¸t vµ kh«ng phô thuéc vµo viÖc khai th¸c kinh tÕ.
Do vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ®ång thêi n»m trong ph¹m vi vïng ®Æc quyÒn
vÒ kinh tÕ nªn ngoµi nh÷ng néi dung ph¸p lý ®· ®−îc qui ®Þnh cho vïng tiÕp gi¸p
l·nh h¶i, nã cßn chÞu sù chi phèi hßan toµn cña nh÷ng néi dung ph¸p lý ®· qui
®Þnh cho vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ (tr×nh bµy sau).
Trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, ®iÒu 33 - C«ng −íc 1982 ®· më réng quyÒn
cña quèc gia ven biÓn ®èi víi çc hiÖn vËt cã tÝnh lÞch sö vµ kh¶o cæ. Mäi sù trôc
vít çc hiÖn vËt nµy tõ ®¸y biÓn thuéc vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i mµ kh«ng ®−îc
phÐp cña quèc gia ven biÓn ®Òu ®−îc coi lµ vi ph¹m xÈy ra trªn l·nh thæ hoÆc
trong l·nh h¶i cña quèc gia ®ã.
3. Nh÷ng vÊn ®Ò l−u ý cô thÓ:
- N−íc ven biÓn cã quyÒn ra lÖnh cho tÇu thuyÒn n−íc ngoµi tu©n thñ sù
kiÓm tra, kiÓm so¸t cña nhµ chøc tr¸ch; cã quyÒn b¾t tÇu dõng l¹i, thay ®æi
h−íng ®i, trôc xuÊt tÇu n−íc ngoµi ®i qua g©y h¹i trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i
cña m×nh.
- Cã quyÒn xÐt xö, ph¹t hµnh chÝnh, tÞch thu.
- §èi víi c«ng t¸c kiÓm tra th× çc ®¬n vÞ kiÓm tra liªn ngµnh, chuyªn
ngµnh ph¶i cã cê, phï hiÖu, giÊy phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.
III. Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ViÖt Nam
1. Kh¸i niÖm ®−îc c«ng nhËn: Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i cña n−íc ta lµ
vïng biÓn tiÕp liÒn phÝa ngoµi l·nh h¶i ViÖt Nam, chiÒu réng lµ 12 h¶i lý, hîp víi
48
l·nh h¶i ViÖt Nam thµnh vïng biÓn réng 24 h¶i lý kÓ tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó
tÝnh chiÒu réng cña l·nh h¶i ViÖt Nam. (Tuyªn bè ngµy 12-05-1977 cña chÝnh
phñ ViÖt Nam)
So víi qui ®Þnh thêi thùc d©n Ph¸p cai trÞ ViÖt Nam (NghÞ ®Þnh sè
104/1306 ngµy 13-04-1948) th× néi dung nªu trªn ®· chÊm døt t×nh tr¹ng lÉn lén
gi÷a qui chÕ ph¸p lý cña l·nh h¶i vµ qui chÕ ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i
trong vïng cã chiÒu réng 20 km tÝnh tõ ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt.
LÇn ®Çu tiªn ViÖt Nam ta cã vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ®−îc ®Æt ra mét çch
râ rµng, qui chÕ ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ bÒ réng x¸c ®Þnh.
2. ChÕ ®é ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i ViÖt Nam.
- ChÕ ®é nµy còng ®−îc ¸p dông nh− néi dung chÕ ®é ph¸p lý vïng l·nh
h¶i trong luËt biÓn quèc tÕ.
- "ChÝnh phñ ViÖt Nam thùc hiÖn sù kiÓm so¸t cÇn thiÕt trong ph¹m vi
vïng biÓn réng 12 h¶i lý tiÕp liÒn víi l·nh h¶i vµ t¹o víi l·nh h¶i mét vïng biÓn
réng 24 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i, nh»m b¶o vÖ
an ninh, b¶o vÖ çc quyÒn lîi vÒ h¶i quan, thuÕ khãa vµ nh»m ®¶m b¶o sù tu©n
thñ çc qui ®Þnh vÒ y tÕ, di c− vµ nhËp c− trªn l·nh thæ hoÆc trong l·nh h¶i ViÖt
Nam".
- N−íc ta dµnh riªng cho m×nh quyÒn cøu hé çc tÇu thuyÒn n−íc ngoµi bÞ
l©m n¹n kh«ng chØ trong néi thñy vµ l·nh h¶i mµ cßn ë c¶ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i
ViÖt Nam.
3. Çc vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ViÖt Nam.
- So víi ®iÒu 33 c«ng −íc 1982 "Vïng tiÕp gi¸p" n−íc ta qui ®Þnh thªm
thÈm quyÒn "b¶o vÖ an ninh trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i".
TiÕp theo ®ã qui ®Þnh cô thÓ çc biÖn ph¸p b¶o ®¶m an ninh trong vïng
tiÕp gi¸p l·nh h¶i b»ng çc ®iÒu 3 vµ 14 cña nghÞ ®Þnh 30-CP vµ nghÞ ®Þnh 55-
CP, ngµy 01-10-1996 (Nãi vÒ tÇu qu©n sù) ®· nªu ë phÇn "L·nh h¶i ViÖt Nam".
- N−íc ta ch−a cã qui ®Þnh ®iÒu chØnh quyÒn lîi cña ViÖt Nam nh− mét
quèc gia ven biÓn ®èi víi çc hiÖn vËt lÞch sö vµ kh¶o cæ ph¸t hiÖn ra vµ trôc vít
lªn trong vïng biÓn nµy.
B. vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ.
49
I. Vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ theo luËt biÓn quèc tÕ.
1. LÞch sö ph¸t triÓn.
- Ngµy 28-09-1945, tuyªn bè cña Tæng thèng Mü Truman vÒ nghÒ çc ven
bê trong mét sè vïng cña biÓn c¶ bªn ngoµi l·nh h¶i 3 h¶i lý: N−íc Mü ®Ò nghÞ
thiÕt lËp mét "vïng b¶o tån mét phÇn nhÊt ®Þnh biÓn c¶ kÕ cËn víi bê biÓn Hoa
Kú n¬i çc ho¹t ®éng ®¸nh ç ®· vµ sÏ ®−îc ph¸t triÓn trong t−¬ng lai tíi mét
møc ®é quan träng".
- Çc quèc gia Mü La tinh tõ n¨m 1947 yªu s¸ch cã vïng "biÓn di s¶n"
réng 200 h¶i lý - v× vïng nµy cña hä rÊt giµu h¶i s¶n.
- §¹i héi ®ång liªn hîp quèc cã kh¸i niÖm vÜnh cöu ®èi víi tµi nguyªn
thiªn nhiªn vÒ chñ quyÒn ®èi víi tµi nguyªn thiªn nhiªn. (NghÞ quyÕt 1803, ngµy
18-12-1962 vµ nghÞ quyÕt 3171, ngµy 17-12-1973)
- Tuyªn bè ngµy 07-06-1972, çc Bé tr−ëng çc n−íc khu vùc Caribe göi
ñy ban ®¸y ®¹i d−¬ng nh»m thiÕt lËp mét vïng "l·nh h¶i di s¶n"
- Kh¸i niÖm vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ ®−îc ®−a vµo luËt biÓn do kÕt qu¶
cña cuéc ®Êu tranh cã ý nghÜa chÝnh trÞ cña nhãm çc n−íc trªn thÕ giíi thø ba -
Çc n−íc míi giµnh ®−îc ®éc lËp vµ çc n−íc míi ph¸t triÓn - Nhãm 77 trong
héi nghÞ lÇn thø 3 cña liªn hîp quèc vÒ luËt biÓn 1982.
2. Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ theo luËt biÓn quèc tÕ.
Vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ lµ vïng biÓn n»m ë phÝa ngoµi l·nh h¶i vµ tiÕp
liÒn víi l·nh h¶i, ®Æt d−íi mét chÕ ®é ph¸p lý riªng, theo ®ã çc quyÒn vµ quyÒn
tµi ph¸n cña quèc gia ven biÓn vµ çc quyÒn tù do cña çc quèc gia kh¸c ®Òu do
çc qui ®Þnh thÝch hîp cña c«ng −íc ®iÒu chØnh (§iÒu 55 cña c«ng −íc cña Liªn
hîp quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1982).
Vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ kh«ng më réng ra qu¸ 200 h¶i lý kÓ tõ ®−êng
c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i (§iÒu 57 - C«ng −íc 1982).
Theo kh¸i niÖm trªn vÒ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, ta thÊy: Vïng ®Æc quyÒn
vÒ kinh tÕ cã chiÒu réng kh«ng qu¸ 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh
chiÒu réng l·nh h¶i, do ®ã vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ kÕt hîp víi l·nh h¶i thµnh
mét vïng réng 200 h¶i lý hay chiÒu réng riªng cña vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ lµ
188 h¶i lý; Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ bao gép trong nã vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i cã
50
chiÒu réng lín nhÊt lµ 12 h¶i lý; Trong giíi h¹n 200 h¶i lý vïng ®Æc quyÒn vÒ
kinh tÕ bao gåm c¶ thÒm lôc ®Þa (sÏ tr×nh bµy ë phÇn sau). Ngoµi giíi h¹n 200
h¶i lý thÒm lôc ®Þa vÉn cã thÓ tån t¹i trong khi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ chÊm døt.
Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i tån t¹i mét çch thùc tÕ vµ ngay tõ
ban ®Çu nh− thÒm lôc ®Þa. Do ®ã, quèc gia ven biÓn ph¶i yªu s¸ch vïng nµy b»ng
mét tuyªn bè ®¬n ph−¬ng.
- Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ®−îc më réng sÏ kÐo theo sù thu hÑp cña biÓn
c¶. Trong tr−êng hîp thÒm lôc ®Þa kh«ng më réng ra ngoµi 200 h¶i lý tÝnh tõ
®−êng c¬ së th× vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cã tÝnh ®èi nghÞch ®èi víi vïng biÓn c¶.
- Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ kh¸c víi vïng ®¸nh ç. V× vïng ®¸nh ç ra ®êi
tr−íc, cã bÒ réng kh«ng x¸c ®Þnh. Vïng ®¸nh ç cã giíi h¹n quyÒn lùc cña quèc
gia ven biÓn trong lßng n−íc cña vïng ®èi víi çc tµi nguyªn sinh vËt, cßn vïng
®Æc quyÒn kinh tÕ bao gåm tÊt c¶ çc tµi nguyªn sinh vËt hoÆc kh«ng sinh vËt
trong tÊt c¶ çc tÇng cña vïng: bÒ mÆt biÓn, cét n−íc biÓn, ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt
d−íi ®¸y biÓn. Trong vïng ®¸nh ç, quèc gia ven biÓn chØ ®−îc h−íng mçi quyÒn
−u tiªn ®¸nh b¾t trong khi trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ngoµi quyÒn chñ quyÒn
vÒ kinh tÕ, cßn cã quyÒn tµi ph¸n.
Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ lÇn ®Çu tiªn ®−îc ghi nhËn trong C«ng −íc cña
Liªn Hîp Quèc vÒ luËt biÓn n¨m 1982. Nã kh«ng ph¶i lµ l·nh h¶i v× nã n»m
ngoµi l·nh h¶i, nã còng kh«ng ph¶i lµ mét phÇn cña biÓn c¶. Nã kh«ng cã quan
hÖ trùc tiÕp víi ®Êt liÒn.
II. ChÕ ®é ph¸p lý cña vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ.
1. QuyÒn cña quèc gia ven biÓn.
Trong vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ, quèc gia ven biÓn cã:
+ Çc quyÒn thuéc chñ quyÒn vÒ viÖc th¨m dß vµ khai th¸c, b¶o tån vµ
qu¶n lý çc tµi nguyªn thiªn nhiªn, sinh vËt hoÆc kh«ng sinh vËt, cña vïng n−íc
bªn trªn ®¸y biÓn, cña ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn. Còng nh− vÒ çc ho¹t
®éng kh¸c nh»m th¨m dß vµ khai th¸c vïng nµy v× môc ®Ých kinh tÕ, nh− viÖc
s¶n xuÊt n¨ng l−îng tõ n−íc, h¶i l−u, giã...
- QuyÒn tµi ph¸n theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh thÝch hîp cña C«ng −íc vÒ
viÖc: L¾p ®Æt vµ sö dông çc ®¶o nh©n t¹o, çc thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh; Nghiªn cøu
51
khoa häc vÒ biÓn; B¶o vÖ vµ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn; Çc quyÒn vµ nghÜa vô
kh¸c do C«ng −íc quy ®Þnh.
+ Cã thÓ thi hµnh mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt, kÓ c¶ viÖc kh¸m xÐt, kiÓm tra,
b¾t gi÷ vµ khëi tè t− ph¸p ®Ó ®¶m b¶o viÖc t«n träng çc luËt lÖ vµ quy ®Þnh mµ
n−íc ven biÓn ®· ban hµnh theo ®óng C«ng −íc.
Nh−ng khi cã mét sù b¶o l·nh hay mét b¶o ®¶m ®Çy ®ñ th× cÇn th¶ ngay
chiÕc tÇu bÞ b¾t vµ tr¶ tù do ngay cho ®oµn thuû thñ cña chiÕc tÇu nµy. Kh«ng
®−îc ¸p dông çc biÖn ph¸p tèng giam, vµ h×nh ph¹t th©n thÓ nµo kh¸c, nÕu
kh«ng cã tho¶ thuËn nµo kh¸c. Ph¶i th«ng b¸o ngay cho quèc gia mµ tÇu mang
cê vi ph¹m biÕt çc biÖn ph¸p ¸p dông vµ çc chÕ tµi.
+ Cã thÈm quyÒn kh«ng chia sÎ trong viÖc b¶o tån çc tµi nguyªn thiªn
nhiªn cña m×nh, qu¶n lý çc tµi nguyªn trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ.
Chó ý: §èi víi çc tµi nguyªn sinh vËt, nÕu sè d− nµy tån t¹i, quèc gia ven
biÓn cho phÐp çc quèc gia kh¸c, th«ng qua çc ®iÒu −íc hoÆc tho¶ thuËn liªn
quan, khai th¸c sè d− cña khèi l−îng cho phÐp ®¸nh b¾t nµy, cã −u tiªn cho çc
quèc gia kh«ng cã biÓn hoÆc bÊt lîi vÒ mÆt ®Þa lý. Quèc gia ven biÓn cã quyÒn
vµ nghÜa vô trong viÖc b¶o tån çc loµi sinh vËt biÓn, cô thÓ nh−: çc loµi ç di c−
xa, çc loµi cã vó ë biÓn, çc ®µn ç vµo s«ng sinh s¶n vµ ra biÓn sinh s¶n, çc
loµi ®Þnh c−.
+ Cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc l¾p ®Æt vµ sö dông çc ®¶o nh©n t¹o, çc
thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh, cho phÐp vµ quy ®Þnh viÖc x©y dùng, khai th¸c vµ sö dông;
cÊm hay qu¶n lý viÖc çc bªn thø ba l¾p ®Æt vµ sö dông çc ®¶o nh©n t¹o, çc
thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh cã thÓ c¶n trë viÖc thùc hiÖn çc quyÒn kinh tÕ cña quèc gia
ven biÓn; cã quyÒn tµi ph¸n ®Æc biÖt ®èi víi çc ®¶o nh©n t¹o, çc thiÕt bÞ vµ
c«ng tr×nh nµy, kÓ c¶ vÒ mÆt luËt vµ quy ®Þnh h¶i quan, thuÕ khoa, y tÕ, an ninh
vµ nhËp c−.
+ Cã quyÒn ®Æc quyÒn ®èi víi tÊt c¶ çc thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh ®−îc sö
dông trong nghiªn cøu khoa häc biÓn.
+ Cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc nghiªn cøu khoa häc biÓn.
Quèc gia ven biÓn kh«ng kh−íc tõ mét çch phi lý viÖc nghiªn cøu khoa
häc biÓn nh»m vµo nh÷ng môc ®Ých hoµn toµn hoµ b×nh vµ t¨ng thªm kiÕn thøc
52
khoa häc vÒ m«i tr−êng biÓn, v× lîi Ých nh©n lo¹i. Tµi ph¸n kh«ng chØ ®èi víi çc
nghiªn cøu øng dông, cßn ®èi víi c¶ nghiªn cøu c¬ b¶n, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö.
* Nh÷ng tr−êng hîp mµ quèc gia ven biÓn kh−íc tõ:
- NÕu dù ¸n ¶nh h−ëng tíi viÖc th¨m dß vµ khai th¸c çc tµi nguyªn thiªn
nhiªn, sinh vËt vµ kh«ng sinh vËt.
- NÕu dù ¸n cã dù kiÕn khoan trong thÒm lôc ®Þa, sö dông chÊt næ, chÊt
®éc h¹i vµo trong m«i tr−êng.
- Cã nguy c¬ g©y trë ng¹i cho hµng h¶i quèc tÕ.
- Kh«ng lµm trßn çc nghÜa vô cam kÕt víi quèc gia ven biÓn trong mét dù
¸n tr−íc.
N−íc ven biÓn cã quyÒn ®×nh chØ vµ chÊm døt c«ng t¸c nghiªn cøu khoa
häc biÓn.
+ Cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc b¶o vÖ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn. Quèc gia
ven biÓn cã quyÒn thi hµnh çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó can thiÖp vµo çc vô vi
ph¹m xÈy ra trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, nh»m ng¨n ngõa h¹n chÕ « nhiÔm tõ
tÇu. QuyÒn tµi ph¸n nµy cã quan hÖ trùc tiÕp tíi quyÒn chñ quyÒn vÒ kinh tÕ.
Trªn vïng trêi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ quèc gia ven biÓn kh«ng cã quyÒn
tµi ph¸n nµy.
* Trong vïng nµy, quèc gia ven biÓn cã thÓ:
- Yªu cÇu con tÇu cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh mét vô
vi ph¹m ®· x¶y ra hay kh«ng (vô « nhiÔm).
- TiÕn hµnh kiÓm tra cô thÓ con tÇu g©y ra vi ph¹m.
- Khëi tè, b¾t gi÷, ph¹t vµ ®ßi båi th−êng c¨n cø vµo kÕt qu¶ khëi tè. NÕu
cã b¶o l·nh, ®¶m b¶o kh¸c th× cho tÇu tiÕp tôc hµnh tr×nh. Trong viÖc xö lý ph¶i
th«ng b¸o cho quèc gia tÇu mang cê vµ çc quèc gia h÷u quan kh¸c.
* Chó ý:
Quèc gia ven biÓn kh«ng cã chñ quyÒn trªn vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ víi
t− çch lµ ng−êi chñ hoµn toµn trong mét kho¶ng kh«ng gian nh− trong tr−êng
hîp néi thñy vµ l·nh h¶i. V× trong vïng nµy n−íc ven biÓn vÉn t«n träng çc
quyÒn kh¸c trong çc lÜnh vùc kh¸c cña quèc gia kh¸c.
2. QuyÒn cña çc n−íc kh¸c.
53
(Gåm çc quèc gia kh«ng cã biÓn vµ çc quèc gia bÊt lîi vÒ ®Þa lý).
+ Trong vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ, tÊt c¶ çc quèc gia, dï cã biÓn hay
kh«ng cã biÓn ®Òu ®−îc h−ëng.
- QuyÒn tù do hµng h¶i.
- QuyÒn tù do hµng kh«ng.
- QuyÒn tù do ®Æt d©y çp vµ èng dÉn ngÇm.
- QuyÒn tù do sö dông biÓn vµo môc ®Ých kh¸c hîp ph¸p vÒ mÆt quèc tÕ vµ
g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn çc quyÒn tù do nµy phï hîp víi çc qui ®Þnh kh¸c
cña c«ng −íc nhÊt lµ trong khu«n khæ khai th¸c çc tÇu thuyÒn, ph−¬ng tiÖn bay
vµ d©y çp, èng dÉm ngÇm, nghiªn cøu khoa häc biÓn.
Khi thùc hiÖn çc quyÒn trªn vµ lµm çc nghÜa vô cña m×nh theo C«ng
−íc, çc quèc gia ph¶i tÝnh ®Õn çc quyÒn vµ çc nghÜa vô cña çc quèc gia ven
biÓn vµ t«n träng çc luËt vµ qui ®Þnh mµ quèc gia ven biÓn ®· ban hµnh theo qui
®Þnh cña c«ng −íc 1982..
+ QuyÒn cña çc quèc gia kh«ng cã biÓn hay bÊt lîi vÒ ®Þa lý ®−îc −u tiªn
tham dù khai th¸c phÇn d− ®¸nh b¾t trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña quèc gia
ven biÓn. Nh−ng quyÒn nµy hä ph¶i chÞu nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.
- QuyÒn nµy khã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc khi nÒn kinh tÕ cña quèc gia ven
biÓn phô thuéc nÆng nÒ vµo viÖc khai th¸c tµi nguyªn sinh vËt trong vïng ®Æc
quyÒn kinh tÕ.
- ChØ ®−îc khai th¸c trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña quèc gia ven biÓn
ph¸t triÓn cïng khu vùc hoÆc tiÓu khu vùc.
- Çc quyÒn nµy cã tÝnh chÊt ç nh©n vµ kh«ng thÓ chuyÓn nh−îng cho
quèc gia thø ba hoÆc çc c«ng d©n cña hä.
- Çc h×nh thøc tham dù ph¶i ®−îc ®µm ph¸n vµ ®−îc th«ng qua b»ng mét
tháa thuËn song ph−¬ng, tiÓu khu vùc hoÆc khu vùc.
III. Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ViÖt Nam
"Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
tiÕp liÒn víi l·nh h¶i vµ t¹o víi l·nh h¶i ViÖt Nam mét vïng réng 200 h¶i lý tÝnh
tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam"- (Tuyªn bè ngµy 12-
05-1977 cña ViÖt Nam).
54
Do l·nh h¶i ViÖt Nam réng 12 h¶i lý nªn chiÒu réng cña vïng ®Æc quyÒn
vÒ kinh tÕ ViÖt Nam thùc sù chØ lµ 188 h¶i lý kÓ tõ ranh giíi phÝa ngoµi cña l·nh
h¶i ViÖt Nam.
T¹i khu vùc mµ vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ cña ViÖt Nam ch−a ra tíi hÕt
bÒ réng 200 h¶i lý kÓ tõ ®−êng c¬ së mµ ®· gÆp vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña çc
quèc gia quanh vïng kh¸c (nh− Malaysia, Indonesia, Th¸i Lan, Trung Quèc) th×
ranh giíi ph©n chia vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ gi÷a n−íc ta víi çc n−íc cã liªn
quan sÏ ®−îc qui ®Þnh phï hîp víi ph¸p luËt vµ tËp qu¸n quèc tÕ.
Theo tÝnh to¸n, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc ta réng gÇn gÊp ba lÇn
diÖn tÝch n−íc ViÖt Nam lôc ®Þa. Tøc lµ kho¶ng 210.600 h¶i lý.
* Tuyªn bè ngµy 12-05-1977 cña ChÝnh phñ ta vÒ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ
ViÖt Nam ®· b¸c bá c«ng bè cña ChÕ ®é Sµi Gßn cò chØ ®ßi hái quyÒn −u tiªn
®¸nh ç vµ thiÕt lËp vµo ngµy 01-04-1972 vïng ®¸nh ç réng 50 h¶i lý tõ ranh
giíi phÝa ngoµi cña l·nh h¶i.
ChÕ ®é ph¸p lý cña vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ViÖt Nam
1- Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã chÕ ®é ph¸p lý chung do C«ng
−íc quèc tÕ vÒ luËt biÓn quy ®Þnh.
2- N−íc ta cã chñ quyÒn hoµn toµn vÒ viÖc th¨m dß, khai th¸c, b¶o vÖ vµ
qu¶n lý tÊt c¶ çc tµi nguyªn thiªn nhiªn sinh vËt vµ kh«ng sinh vËt ë vïng n−íc,
ë ®¸y biÓn vµ trong lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn cña vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ ViÖt
Nam, cã çc quyÒn vµ thÈm quyÒn riªng biÖt vÒ çc ho¹t ®éng kh¸c phôc vô cho
viÖc th¨m dß vµ khai th¸c vïng nµy nh»m môc ®Ých kinh tÕ; cã thÈm quyÒn vÒ
nghiªn cøu khoa häc biÓn trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc ta, cã thÈm
quyÒn riªng biÖt trong viÖc thiÕt lËp, l¾p ®Æt vµ sö dông çc c«ng tr×nh, çc ®¶o
nh©n t¹o, cã thÈm quyÒn riªng biÖt vÒ b¶o vÖ vµ chèng « nhiÔm m«i tr−êng biÓn.
3. Mét sè cô thÓ hãa chÕ ®é ph¸p lý cña ViÖt Nam t¹i vïng ®Æc quyÒn vÒ
kinh tÕ.
a. §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n.
* §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n ë vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña
n−íc ta, chÝnh phñ ®· Ên ®Þnh cho phÐp phÝa n−íc ngoµi vµo çc vïng biÓn ViÖt
Nam khai th¸c tµi nguyªn sinh vËt.
55
- N−íc ngoµi chØ ®−îc tiÕn hµnh nghÒ ç ë vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, khi ®·
cã giÊy phÐp cña Bé Thñy s¶n ViÖt Nam vµ ph¶i tu©n thñ sù kiÓm tra, gi¸m s¸t,
thùc hiÖn ®óng qui ®Þnh trong giÊy phÐp (NghÞ ®Þnh 437 - H§BT ngµy 22-12-
1990).
- Vµ n−íc ngoµi ph¶i thùc hiÖn çc qui ®Þnh cô thÓ cña ViÖt Nam trong
çc v¨n b¶n luËt nh»m b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n ViÖt Nam, nh−:
NghÞ ®Þnh 30/H§CP ngµy 29-01-1980 vÒ qui chÕ cho tÇu thuyÒn n−íc ngoµi ho¹t
®éng trªn çc vïng biÓn ViÖt Nam; ChØ thÞ cña Héi ®ång Bé tr−ëng, ngµy 29-03-
1988 vÒ viÖc xö lý tÇu n−íc ngoµi x©m ph¹m vïng biÓn ViÖt Nam; ph¸p lÖnh b¶o
vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n ngµy 25-04-1989; ChØ thÞ cña ChÝnh phñ ngµy
01-12-1989 vÒ viÖc t¨ng c−êng qu¶n lý çc ho¹t ®éng vÒ th¨m dß, khai th¸c h¶i
s¶n cña tÇu thuyÒn vµ ph−¬ng tiÖn n−íc ngoµi t¹i vïng biÓn cña ViÖt Nam.
* §ång thêi chÝnh phñ ta ®· cã çc biÖn ph¸p chÕ tµi xö lý vi ph¹m ®èi víi
ng−êi vµ ph−¬ng tiÖn nghÒ ç n−íc ngoµi vi ph¹m ph¸p luËt ViÖt Nam víi møc
ph¹t:
- C¶nh ço.
- Ph¹t tiÒn cao nhÊt 20.000 USD.
- Thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng nghÒ ç.
- TÞch thu ph−¬ng tiÖn vµ c«ng cô dïng vµo viÖc vi ph¹m.
NÕu t¸i ph¹m sÏ bÞ ph¹t gÊp ®«i ®ång thêi vÉn ph¶i chÞu çc h×nh ph¹t
kh¸c theo qui ®Þnh (NghÞ ®Þnh 437-H§BT).
b. T¹i vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ cña ViÖt Nam thùc hiÖn çc quyÒn:
- QuyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc l¾p ®Æt vµ sö dông çc ®¶o nh©n t¹o, çc
c«ng tr×nh thiÕt bÞ trªn biÓn.
- QuyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc b¶o vÖ vµ g×n gi÷ m«i tr−êng biÓn.
- QuyÒn tµi ph¸n ®èi víi viÖc nghiªn cøu khoa häc biÓn.
Néi dung cña çc quyÒn tµi ph¸n nªu trªn ®Òu ®−îc cô thÓ hãa tõ néi dung
çc quyÒn tµi ph¸n do C«ng −íc quèc tÕ qui ®Þnh ®èi víi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ.
* Riªng ®èi víi viÖc nghiªn cøu khoa häc biÓn th× ViÖt Nam kh«ng chÊp
nhËn nguyªn t¾c "®ång ý mÆc nhiªn" - ®Ó nghiªn cøu khoa häc biÓn, mµ qui ®Þnh
56
"Trong thêi h¹n 4 th¸ng kÓ tõ khi bªn n−íc ngoµi xen vµo nghiªn cøu, phÝa ViÖt
Nam sÏ tr¶ lêi bªn n−íc ngoµi vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh.
Çc h×nh thøc xö lý vi ph¹m ®èi víi viÖc nghiªn cøu khoa häc biÓn cña
n−íc ngoµi.
- C¶nh ço.
- Ph¹t tiÒn tõ 2% ®Õn 12% gi¸ trÞ cña dù ¸n, tÝnh theo USD.
- §×nh chØ dù ¸n nghiªn cøu ®· ®−îc chÊp nhËn, cho phÐp.
- Thu håi giÊy phÐp vµ ®×nh chØ ho¹t ®éng nghiªn cøu cña ph−¬ng tiÖn.
- Tr−êng hîp vi ph¹m nghiªm träng, phÝa ViÖt Nam cã quyÒn b¾t gi÷
ph−¬ng tiÖn theo ph¸p luËt cña ViÖt Nam.
ch−¬ng IV: ThÒm lôc ®Þa

A. Kh¸i niÖm vÒ thÒm lôc ®Þa trong luËt biÓn quèc tÕ.
Kh¸i niÖm thÒm lôc ®Þa chÝnh thøc ®−îc nªu ra trong tuyªn bè cña Tæng
thèng Mü Truman ngµy 28-09-1945 vµ ®−îc ph¸p ®iÓn hãa b»ng c«ng −íc
Gi¬nev¬ n¨m 1958 vÒ thÒm lôc ®Þa. Ph¸n quyÕt cña Tßa ¸n quèc tÕ trong vô
thÒm lôc ®Þa BiÓn B¾c n¨m 1969 kh¼ng ®Þnh l¹i häc thuyÕt "®Êt thèng trÞ biÓn"
nªu râ b¶n chÊt ph¸p lý cña thÒm lôc ®Þa.
1. ThÒm lôc ®Þa theo kh¸i niÖm ®Þa chÊt.
Gi÷a lôc ®Þa vµ ®¹i d−¬ng (nÒn cña ®¹i d−¬ng) cã mét vïng trung gian.
CÊu t¹o ®Þa chÊt cña vïng trung gian nµy liªn quan mËt thiÕt víi lôc ®Þa, ®ã lµ
"phÇn kÐo dµi tù nhiªn cña lôc ®Þa ra biÓn". Vïng nµy t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng,
cµng xa bê cµng s©u vµ chÊm døt ë mét vïng mµ vÒ cÊu t¹o ®Þa chÊt cã nh÷ng
®Æc ®iÓm hoµn toµn kh¸c víi lôc ®Þa ®¸nh dÊu sù chÊm døt "phÇn kÐo dµi tù
nhiªn cña lôc ®Þa" vµ biÓn.
PhÇn trung gian nãi trªn ®−îc chia lµm 3 phÇn: ThÒm, dèc vµ bê - Vïng
nµy cßn ®−îc gäi lµ lÒ lôc ®Þa hay r×a lôc ®Þa. Vïng nµy cã diÖn tÝch kho¶ng 73,6
triÖu ki-l«-mÐt vïng (gÇn b»ng 20% diÖn tÝch dÊy ®¹i d−¬ng nãi chung)
ThÒm lôc ®Þa: Phµn nÒn lôc ®Þa ngËp d−íi n−íc víi ®é dèc thoai tho¶i, ®é
dèc trung b×nh kho¶ng tõ 1,5o ®Õn 2o b¾t ®Çu tõ bê biÓn dµi thoai tho¶i ra ®Õn mét
vïng cã ®é dèc thay ®æi lín, møc n−íc s©u trung b×nh tõ 130 - 200 m (cã n¬i tõ
57
50 - 500m) víi chiÒu dµi tõ d−íi 1km ®Õn 300km, cã n¬i ®Õn 500 km nh− thÒm
lôc ®Þa Brazil, Achentina, óc...).
Dèc lôc ®Þa: PhÇn n»m gi÷a thÒm lôc ®Þa vµ bê lôc ®Þa, ph©n biÖt víi thÒm
lôc ®Þa b»ng mét sù thay ®æi ®é dèc ®ét ngét, trung b×nh kh¶ong 4-5o, tíi 45o.
Dèc th−êng ®¹t tíi ®é s©u tõ 3000 ®Õn 4000m.
Bê lôc ®Þa: phÇn tiÕp theo cña dèc lôc ®Þa khi ®é dèc tho¶i trë l¹i, th−êng
rÊt nhá 0,5o më réng tõ ch©n dèc lôc ®Þa cho ®Õn khi gÆp ®¸y ®¹i d−¬ng, kho¶ng
çch nµy th−êng thay ®æi tõ 50 ®Õn 500 km. Vïng bê lôc ®Þa nµy ®−îc t¹o thµnh
tõ çc líp trÇm tÝch, ®«i khi cã bÒ dÇy hµng chôc km.
Bªn ngoµi r×a lôc ®Þa lµ ®¸y ®¹i d−¬ng ®«i khi cã ®é s©u v−ît 6000m víi
çc d·y nói ®¹i d−¬ng ngÇm, çc hè s©u tíi 11000m.
2. ThÒm lôc ®Þa ph¸p lý
a. C«ng −íc Gi¬nev¬ n¨m 1958 vÒ thÒm lôc ®Þa, th× thÒm lôc ®Þa lµ vïng
®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn, tiÕp gi¸p víi bê biÓn nh−ng n»m bªn ngoµi
l·nh h¶i cña quèc gia ven biÓn vµ cã ranh giíi ngoµi ®−îc x¸c ®Þnh bëi hai tiªu
chuÈn.
- Tiªu chuÈn ®é s©u: 200m
- Tiªu chuÈn kh¶ n¨ng khai th¸c - mét tiªu chuÈn ®éng, m©u thuÉn víi tiªu
chuÈn trªn vµ chØ phô thuéc vµo tr×nh ®é kü thuËt khai th¸c. Nã t¹o ra sù bÊt b×nh
®¼ng gi÷a çc quèc gia.
Theo kh¸i niÖm trªn th× chØ cã lîi cho çc quèc gia ph¸t triÓn cã c«ng
nghÖ khai th¸c tiªn tiÕn; lµm cho tiªu chuÈn 200m lµ thõa do sù ph¸t triÓn cña
khoa häc kü thuËt; kh«ng phï hîp víi kh¸i niÖm míi - BiÓn c¶ lµ di s¶n chung
cña loµi ng−êi.
b. C«ng −íc n¨m 1982 quy ®Þnh vÒ thÒm lôc ®Þa nh− sau: ThÒm lôc ®Þa lµ
vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn bªn ngoµi l·nh h¶i cña quèc gia ven
biÓn, trªn phÇn kÐo dµi tù nhiªn cña l·nh thæ ®Êt liÒn cña quèc gia nµy cho ®Õn
bê ngoµi cña r×a lôc ®Þa, hoÆc ®Õn 200 h¶i lÝ tÝnh tõ ®−êng c¬ së nÕu bê ngoµi
cña r×a lôc ®Þa kh«ng tíi kho¶ng çch ®ã. Trong tr−êng hîp khi bê ngoµi cña r×a
lôc ®Þa cña mét quèc gia ven biÓn kÐo dµi tù nhiªn v−ît qu¸ kho¶ng çch 200 h¶i
lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së, quèc gia ven biÓn nµy cã thÓ x¸c ®Þnh ranh giíi ngoµi cña
58
thÒm lôc ®Þa cña m×nh tíi mét kho¶ng çch kh«ng v−ît qu¸ 350 h¶i lý tÝnh tõ
®−êng c¬ së hoÆc çch ®−êng ®¼ng s©u 2500 m mét kho¶ng çch kh«ng v−ît qu¸
100 h¶i lý, víi ®iÒu kiÖn tu©n thñ çc qui ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc x¸c ®Þnh ranh giíi
ngoµi cña thÒm lôc ®Þa trong c«ng −íc luËt biÓn n¨m 1982 vµ phï hîp víi çc
kiÕn nghÞ cña ñy ban Ranh giíi thÒm lôc ®Þa ®−îc thµnh lËp trªn c¬ së phô lôc II
cña C«ng −íc.
Nh− vËy, hai tiªu chuÈn cña C«ng −íc Gi¬nev¬ n¨m 1958 vÒ thÒm lôc ®Þa
®−îc thay thÓ b»ng hai tiªu chuÈn míi cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ luËt
biÓn n¨m 1982.
- Tiªu chuÈn kho¶ng çch.
- Tiªu chuÈn kÐo dµi tù nhiªn.
VÒ mÆt ph¸p lÝ th× ranh giíi trong cña thÒm lôc chÝnh lµ ranh giíi ngoµi
cña l·nh h¶i, cßn ranh giíi ngoµi cña thÒm lôc ®Þa tèi thiÓu lµ kho¶ng çch 200
h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i; tèi ®a lµ kho¶ng çch
350 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i, hoÆc lµ 100 h¶i
lý çch ®−êng ®¼ng s©u 2500m.
* Çch x¸c ®Þnh ranh giíi ngoµi cña thÒm lôc ®Þa.
- Tr−êng hîp thÒm lôc ®Þa hÑp v¹ch mét ®−êng 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬
së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
- Tr−êng hîp thÒm lôc ®Þa réng:
X¸c ®Þnh ch©n dèc cña lôc ®Þa lµ ®iÓm biÕn ®æi ®é dèc râ nÐt nhÊt ë nÒn
dèc.
X¸c ®Þnh ranh giíi ngoµi cña thÒm lôc ®Þa hoÆc theo ph−¬ng ph¸p ®é dÇy
1% trÇm tÝnh: X¸c ®Þnh ®é dÇy trÇm tÝnh, x©y dùng biÓu ®å ®é dÇy trÇm tÝnh;
X¸c ®Þnh kho¶ng çch tÝnh tõ ch©n dèc lôc ®Þa tíi çc ®iÓm cè ®Þnh tËn cïng t¹i
®ã bÒ dµy líp ®¸ trÇm tÝnh b»ng Ýt nhÊt mét phÇn tr¨m kho¶ng çch cña kho¶ng
çch ®ã.
HoÆc theo ph−¬ng ph¸p kho¶ng çch 60 h¶i lý, tÝnh tõ ch©n dèc cña lôc
®Þa: Nèi çc ®iÓm cè ®Þnh ®−îc x¸c ®Þnh theo mét trong hai ph−¬ng ph¸p trªn
sao cho thµnh nh÷ng ®o¹n th¼ng kh«ng dµi qu¸ 60 h¶i lý. KiÓm tra xem ranh giíi
nµy ®· tho¶ m·n çc quy ®Þnh cña C«ng −íc 1982 hay kh«ng? Nã kh«ng ®−îc
59
v−ît qu¸ chiÒu réng tèi ®a cña thÒm lôc ®Þa, hoÆc 350 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së
dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i hoÆc 100 h¶i lý çch ®−êng ®¼ng s©u 2500m.
* Chó ý: Quèc gia ven biÓn Ên ®Þnh ranh giíi phÝa ngoµi cña thÒm lôc ®Þa
v−ît qu¸ kho¶ng çch 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së ph¶i thùc hiÖn hai nghÜa vô:
- Ên ®Þnh ranh giíi phÝa ngoµi cña thÒm lôc ®Þa ®óng víi çc kiÕn nghÞ cña
Uû ban ranh giíi thÒm lôc ®Þa. NÕu cã sù tranh chÊp, th× ph¶i cã sù thèng nhÊt
cña çc bªn tranh chÊp vµ ®−îc quèc tÕ c«ng nhËn.
- Ph¶i ®ãng gãp b»ng tiÒn hay hiÖn vËt. Çc kho¶n ®ãng gãp nµy ®−îc nép
hµng n¨m tÝnh theo toµn bé s¶n phÈm thu ho¹ch ®−îc ë mét ®iÓm khai th¸c nµo
®ã: 5 n¨m ®Çu ®−îc miÔn ®ãng gãp, tõ n¨m thø 6 ®ãng gãp 1%, mçi n¨m sau ®ã
®ãng t¨ng 1%, tíi n¨m thø 12 tØ lÖ ®ãng gãp lµ 7% vµ ®−îc duy tr× tiÕp tôc.
Quy ®Þnh nµy cã ngo¹i lÖ ®èi víi çc quèc gia ®ang ph¸t triÓn nµo lµ n−íc
chuyªn nhËp khÈu mét kho¸ng s¶n ®−îc khai th¸c tõ thÒm lôc ®Þa cña m×nh.
B. chÕ ®é ph¸p lý cña thÒm lôc ®Þa
I. QuyÒn cña çc quèc gia ven biÓn.
1/ Quèc gia ven biÓn thùc hiÖn çc quyÒn thuéc chñ quyÒn (chø kh«ng
ph¶i chñ quyÒn) ®èi víi thÒm lôc ®Þa vÒ mÆt th¨m dß vµ khai th¸c tµi nguyªn
thiªn nhiªn cña m×nh. Nh÷ng quyÒn chñ quyÒn cña hä lµ nh÷ng ®Æc quyÒn; hä
kh«ng th¨m dß, hay kh«ng khai th¸c thÒm lôc ®Þa, th× kh«ng ai cã quyÒn tiÕn
hµnh çc ho¹t ®éng nh− vËy. NÕu kh«ng cã sù tho¶ thuËn râ rµng cña çc quèc
gia ®ã; çc quyÒn cña hä kh«ng phô thuéc vµo sù chiÕm h÷u thËt sù hay danh
nghÜa, còng nh− vµo bÊt cø tuyªn bè râ rµng nµo.
Chó ý: Quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ quyÒn cña hä trªn chÝnh thÒm lôc
®Þa, trong khi trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, hä chØ thùc hiÖn quyÒn chñ quyÒn
trªn çc tµi nguyªn thiªn nhiªn cña vïng chø kh«ng ph¶i chÝnh trªn vïng ®Æc
quyÒn vÒ kinh tÕ.
2/ QuyÒn tµi ph¸n vÒ nghiªn cøu khoa häc: Cã quyÒn quy ®Þnh, cho phÐp
vµ tiÕn hµnh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc biÓn; c«ng t¸c nghiªn cøu cña çc
quèc gia kh¸c ë thÒm lôc ®Þa nµy tiÕn hµnh víi sù tho¶ thuËn cña quèc gia ven
biÓn; quèc gia ven biÓn cã quyÒn kh−íc tõ; quèc gia kh¸c cã nghÜa vô cung cÊp
th«ng tin vÒ nghiªn cøu khoa häc biÓn cho quèc gia ven biÓn.
60
3/ QuyÒn ®èi víi çc ®¶o nh©n t¹o, çc thiÕt bÞ, c«ng tr×nh thÒm lôc ®Þa:
§−îc C«ng −íc quy ®Þnh gièng nh− quyÒn ë vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ (®iÒu
80).
4/ QuyÒn b¶o vÖ vµ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn: QuyÒn nµy ®−îc ¸p dông
t−¬ng tù nh− quyÒn b¶o vÖ vµ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn trong vïng ®Æc quyÒn kinh
tÕ, nh»m ng¨n ngõa, h¹n chÕ « nhiÔm do çc ho¹t ®éng liªn quan ®Õn ®¸y biÓn
thuéc quyÒn tµi ph¸n quèc gia.
II. QuyÒn cña çc quèc gia kh¸c.
1/ Çc quyÒn cña quèc gia ven biÓn ë thªm lôc ®Þa kh«ng ®ông ch¹m ®Õn
chÕ ®é ph¸p lý cña vïng n−íc ë phÝa trªn hay cña vïng trêi trªn vïng n−íc nµy,
t¹i ®ã çc quyÒn tù do sö dông biÓn cña çc quèc gia kh¸c ®−îc ®¶m b¶o theo
®óng C«ng −íc 1982.
2/ Çc quyÒn l¾p ®Æt çc d©y çp vµ èng dÉn ngÇm ë thÒm lôc ®Þa cña
quèc gia ven biÓn. Nh−ng ph¶i th¶o thuËn víi quèc gia ven biÓn vÒ tuyÕn ®−êng
®i cña èng dÉn.
* VÒ vÊn ®Ò nµy nªu mét vÝ dô: N¨m 1985, tæ hîp çc C«ng ty çp cña 7
n−íc óc, NhËt, Anh, Hång K«ng, Singapore, Indonesia, §µi Loan dù ®Þnh ®Æt
®−êng çp quang Sin-Hon-Tai ®i qua vïng biÓn n−íc ta. §−êng çp cã 550 h¶i lý
®i qua vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam, hä kh«ng cã sù tho¶ thuËn víi ViÖt
Nam. ViÖt Nam ta dïng quyÒn cña m×nh ®Ó ph¹t hä 330.000USD, hä ®· chÊp
nhËn sù ph¹t ®ã.
C. ThÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam.
ThÒm lôc ®Þa ViÖt Nam bao gåm ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn thuéc
phÇn kÐo dµi tù nhiªn cña lôc ®Þa ViÖt Nam më réng ra ngoµi l·nh h¶i ViÖt Nam
cho ®Õn bê ngoµi cña r×a lôc ®Þa; n¬i nµo bê ngoµi cña r×a lôc ®Þa çch ®−êng c¬
së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam kh«ng ®Õn 200 h¶i lý th× thÒm lôc
®Þa n¬i Êy më réng ra 200 h¶i lý kÓ tõ ®−êng c¬ së ®ã.
Nhµ n−íc ViÖt Nam cã chñ quyÒn hoµn toµn vÒ mÆt th¨m dß, khai th¸c,
b¶o vÖ vµ qu¶n lý tÊt c¶ çc tµi nguyªn thiªn nhiªn ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam bao
gåm tµi nguyªn kho¸ng s¶n, tµi nguyªn kh«ng sinh vËt, tµi nguyªn sinh vËt thuéc
loµi ®Þnh c− ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.
61
Çc ®¶o, çc quÇn ®¶o xa bê thuéc chñ quyÒn ViÖt Nam ®Òu cã l·nh h¶i,
vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa riªng (Tuyªn bè ngµy
12/5/1977 cña ChÝnh phñ ViÖt Nam).
1/ ThÒm lôc ®Þa ViÖt Nam theo cÊu t¹o tù nhiªn, gåm 4 vïng:
- ThÒm lôc ®Þa vÞnh B¾c Bé.
- ThÒm lôc ®Þa khu vùc miÒn Trung.
- ThÒm lôc ®Þa khu vùc phÝa Nam.
- ThÒm lôc ®Þa khu vùc hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa.
ë khu vùc miÒn Trung, thÒm lôc ®Þa ra khái 50km ®· thôt s©u xuèng h¬n
1000m, ta cã thÓ vËn dông ®Þnh nghÜa vÒ thÒm lôc ®Þa ®Ó kÐo dµi ranh giíi thÒm
lôc ®Þa ra tíi 200 h¶i lý.
2/ ThÒm lôc ®Þa n−íc ta ®−îc bao phñ bëi çc chÊt liÖu nh− çc chÊt kÕt
tña, çc chÊt sinh vËt mµ chñ yÕu lµ çc chÊt liÖu cña lôc ®Þa do çc s«ng ngßi
®−a ra. §é s©u mùc n−íc trªn toµn bé thÒm lôc ®Þa cña n−íc ta kho¶ng 65m.
3/ ThÒm lôc ®Þa cña n−íc ta ë BiÓn §«ng, xung quanh BiÓn §«ng cßn cã 9
n−íc kh¸c bao quanh. Do ®ã, thÒm lôc ®Þa cña n−íc ta cã liªn quan ®Õn thÒm lôc
®Þa cña çc n−íc ®ã.
Do çc n−íc tuyªn bè vÒ ®−êng c¬ së ®o l·nh h¶i vµ x¸c ®Þnh ranh giíi
phÝa ngoµi cña thÒm lôc ®Þa kh¸c nhau, sinh ra m©u thuÉn vÒ thÒm lôc ®Þa.
a. M©u thuÉn gi÷a Trung Quèc vµ ViÖt Nam.
Trung Quèc r¸o riÕt ®Èy m¹nh viÖc khai th¸c dÇu khÝ vµ t×m kiÕm kho¸ng
s¶n kh¸c ë vïng BiÓn §«ng. Hä cã ý ®å giµnh lÊy toµn bé BiÓn §«ng vµ vïng
thÒm lôc ®Þa ë vïng nµy, trong ®ã cã vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam.
Çc häc gi¶ Trung Quèc viÕt: "ThÕ kû tíi lµ thÕ kû tranh giµnh biÓn c¶"
b. Gi÷a ViÖt Nam vµ Th¸i Lan.
N¨m 1971, Bé Kinh tÕ chÝnh quyÒn Sµi Gßn (cò) quy ®Þnh thÒm lôc ®Þa
cña miÒn Nam theo ®−êng trung tuyÕn gi÷a bê biÓn vµ çc ®¶o ViÖt Nam (Thæ
Chu) víi bê biÓn cña Malaysia vµ Th¸i Lan. Nh−ng n¨m 1973, Th¸i Lan c«ng bè
thÒm lôc ®Þa trong vÞnh Th¸i Lan, phÇn liªn quan ®Õn ViÖt Nam theo ®−êng
trung tuyÕn c¨n cø vµo bê biÓn vµ çc ®¶o ven bê cña Th¸i Lan vµ ®¶o Phó Quèc
62
vµ bê biÓn cña ViÖt Nam vµ ®¶o Wai cña Campuchia. §· t¹o ra vïng chèng lÊn
thÒm lôc ®Þa cña hai n−íc lµ 6000km2.
c. Gi÷a Malaysia vµ ViÖt Nam.
N¨m 1979, Malaysia c«ng bè b¶n ®å chÝnh thøc thÓ hiÖn ranh giíi thÒm
lôc ®Þa cña hä, lµ ®−êng trung tuyÕn gi÷a bê biÓn vµ çc ®¶o ven bê cña hä vµ bê
biÓn vµ çc ®¶o cña ViÖt Nam, nh−ng l¹i bá qua ®¶o Hßn Khoai. Khi ®ã, t¹o ra
vïng chèng lÊn 2800km2. Th¸ng 6/1992 hai n−íc ®µm ph¸n, vïng chèng lÊn cßn
l¹i lµ 1400km2.
d. Gi÷a Indonesia vµ ViÖt Nam.
N¨m 1972, Indonesia ph©n ®Þnh thÒm lôc ®Þa lµ ®−êng trung tuyÕn gi÷a
®¶o Cùc B¾c cña hä lµ ®¶o Natura B¾c víi ®¶o Cån Cá cña ta. PhÝa Sµi Gßn (cò)
®−a ra ®−êng trung tuyÕn gi÷a ®Êt liÒn ViÖt Nam vµ ®¶o lín Borneo cña
Indonesia, ®· t¹o ra vïng chèng lÊn thÒm lôc ®Þa lµ 37.000km2.
Sau ®µm ph¸n cña hai n−íc n¨m 1978, vïng chèng lÊn cßn l¹i 4.500km2.
* ThÒm lôc ®Þa n−íc ta ®· ®−îc x¸c ®Þnh theo ®óng xu h−íng ph¸t triÓn
cña luËt biÓn hiÖn ®¹i. V× vÒ nguyªn t¾c, ranh giíi phÝa ngoµi cña thÒm lôc ®Þa
®−îc x¸c ®Þnh theo hai tiªu chuÈn: tiªu chuÈn ®Þa chÊt vµ tiªu chuÈn kho¶ng
çch. Hai tiªu chuÈn nµy hç trî nhau lµm cho çc khu vùc thÒm lôc ®Þa cã cÊu
t¹o ®Þa chÊt kh¸c nhau trë thµnh mét vïng thÒm lôc ®Þa ph¸p lý duy nhÊt cña ta
víi mét diÖn tÝch gÊp gÇn 3 lÇn ®Êt liÒn. ThÒm lôc ®Þa n−íc ta còng cã chÕ ®é
ph¸p lý riªng, mµ néi dung cña nã phï hîp víi chÕ ®é ph¸p lý thÒm lôc ®Þa do
C«ng −íc quèc tÕ quy ®Þnh.
HiÖn nay, ChÝnh phñ ta ®ang tiÕp tôc ®µm ph¸n víi ChÝnh phñ çc n−íc
l¸ng giÒng ®Ó ph©n chia ranh giíi thÒm lôc ®Þa, th«ng qua con ®−êng th−¬ng
l−îng hoµ b×nh vµ ®¶m b¶o luËt ph¸p quèc tÕ vÒ biÓn.
N−íc ChiÒu ThÒm lôc ®Þa tíi ®é s©u §Æc quyÒn kinh tÕ 200
dµi 200 m (h¶i lý vu«ng) h¶i lý (h¶i lý vu«ng)
Trung Quèc 3.472 230.100 280.000
Brunei 88 2.800 7.100
Indonesia 19.784 809.600 1.577.300
Campuchia 210 16.200 16.200
63
Malaysia 1.853 108.800 138.700
Philippin 6.997 52.000 520.700
Singapore 28 100 100
§µi Loan 470 23.500 114.440
Th¸i Lan 1.299 75.100 25.000
ViÖt Nam 1.247 117.800 210.600
B¶ng: So s¸nh sè liÖu chiÒu dµi bê biÓn, thÒm lôc ®Þa vµ ®Æc quyÒn kinh tÕ cña
çc n−íc n»m xung quanh biÓn ®«ng.
Nguån tin: US Geographer, Limist in the Sea, No36.1987
64
B¶ng yªu s¸ch çc vïng biÓn trªn thÕ giíi.
Theo nguån tin: Internet
Sè quèc gia
L∙nh h¶i
- 12 h¶i lý 121
- Nhá h¬n 12 h¶i lý (3 h¶i lý: 4 quèc gia, 4 h¶i lý: 1 8
quèc gia, 6 h¶i lý: 3 quèc gia)
- Lín h¬n 12 h¶i lý (200 h¶i lý: 11 quèc gia, 20-60 h¶i
lý: 5 quèc gia)
Vïng tiÕp gi¸p l∙nh h¶i
- 24 h¶i lý 46
- 41 h¶i lý (lín h¬n 24 h¶i lý) 1
- Nhá h¬n 24 h¶i lý 8
Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ
- 200 h¶i lý 96
- Më réng tíi ®−êng ph©n ®Þnh, ®−îc x¸c ®Þnh = täa ®é 7
hoÆc kh«ng cã ranh giíi.
14 quèc gia yªu s¸ch vïng ®¸nh ç 200 h¶i lý vµ 4 quèc
gia yªu s¸ch vïng ®¸nh ç nhá h¬n 200 h¶i lý
ThÒm lôc ®Þa
- Tíi ®−êng ®¼ng s©u 200 m hoÆc theo tiªu chuÈn kh¶ 40
n¨ng khai th¸c
- Ra tíi r×a ngoµi cña thÒm lôc ®Þa hoÆc kho¶ng çch 23
200 h¶i lý.
- 200 h¶i lý 6
- ThÒm qui ®Þnh theo çc tiªu chuÈn kh¸c 9
Yªu s¸ch qui chÕ quèc gia quÇn ®¶o 16
65
ch−¬ng V: biÓn c¶
A. Kh¸i niÖm vÒ biÓn c¶
Theo c«ng −íc Gi¬nev¬ 1958 vÒ biÓn c¶ : "BiÓn c¶ lµ tÊt c¶ çc phÇn biÓn
kh«ng ph¶i lµ l·nh h¶i hoÆc néi thuû cña çc quèc gia"
Theo c«ng −íc luËt biÓn 1982: BiÓn c¶ lµ tÊt c¶ çc vïng biÓn kh«ng n»m
trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, l·nh h¶i hay néi thuû cña çc quèc gia vµ kh«ng
n»m trong vïng n−íc quÇn ®¶o cña çc quèc gia quÇn ®¶o. Nh− vËy trong mÊy
chôc n¨m qua quan niÖm vÒ biÓn thay ®æi vµ biÓn quèc tÕ bÞ thu hÑp ®¸ng kÓ.
B. ChÕ ®é ph¸p lý cña biÓn c¶.
1. Hai quan ®iÓm vÒ chÕ ®é ph¸p lý cña biÓn c¶
Tr−íc ®©y lu«n tån t¹i hai quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ chÕ ®é ph¸p lý cña
biÓn c¶.
+ ThuyÕt Res nullius: BiÓn c¶ kh«ng thuéc cña ai, bÊt k× n−íc nµo còng cã
thÓ thiÕt lËp mét bé phËn cña biÓn c¶ ®Æt d−íi chñ quyÒn cña m×nh. ThuyÕt nµy
víi nguyªn t¾c tù do cña biÓn c¶ ®· tån t¹i trong nhiÒu thÕ kû cã lîi cho çc n−íc
lín. V× kh«ng ®−îc qu¶n lý, biÓn c¶ ®· bÞ tµn ph¸ tµi nguyªn còng nh− bÞ «
nhiÔm nÆng nÒ.
+ ThuyÕt Res Communis : BiÓn c¶ lµ cña chung cña nh©n lo¹i, çc n−íc
®Òu cã quyÒn sö dông nh−ng ®Òu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cïng b¶o vÖ.
ThuyÕt nµy chó ý nhiÒu h¬n vÒ b¶o vÖ m«i tr−êng tµi nguyªn biÓn. Trong
viÖc sö dông biÓn c¶ tÊt c¶ çc n−íc trªn thÕ giíi ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng sö
dông biÓn c¶ mµ kh«ng mét n−íc nµo ®−îc g©y trë ng¹i cho n−íc kh¸c. Kh«ng
mét n−íc nµo tù ý chiÕm ®o¹t mét vïng nµo cña biÓn c¶ ®Æt d−íi së h÷u cña
m×nh.
2. Çc quyÒn tù do ë biÓn c¶.
* Theo c«ng −íc Gi¬nev¬ 1958 th× cã quyÒn tù do sau:
- Tù do hµng h¶i : tÊt c¶ çc n−íc ®Òu cã quyÒn thµnh lËp ®éi tµu biÓn
mang quèc tÞch cña m×nh vµ tÊt c¶ çc tÇu ®Òu cã quyÒn ®i l¹i trªn biÓn c¶ b×nh
®¼ng víi nhau.
- Tù do hµng kh«ng.
- Tù do ®¸nh b¾t h¶i s¶n.
66
- Tù ®Æt ®−êng d©y çp vµ èng dÉn ngÇm ë ®¸y biÓn.
* Theo c«ng −íc cña LHQ vÒ luËt biÓn 1982 vÉn tiÕp tôc qui ®Þnh 4 quyÒn
tù do ®· nªu ë c«ng −íc ngoµi ra bæ xung thªm 2 quyÒn do sau:
- Tù do x©y dùng çc ®¶o nh©n t¹o vµ çc thiÕt bÞ kh¸c ®−îc ph¸p luËt
quèc tÕ cho phÐp (giµn khoan, cÇu tÇu, nhµ m¸y ...) vµ ®−îc thiÕt lËp b¸n kÝnh an
toµn.
- Tù do nghiªn cøu khoa häc víi môc ®Ých hßa b×nh. Cã mét sè tr−êng hîp
sau ®©y quyÒn tù do hµng h¶i ë biÓn c¶ bÞ h¹n chÕ:
TÇu cã hµnh ®éng c−íp biÓn.
Tµu bu«n b¸n, vËn chuyÓn ma tuý.
Çc tÇu chuyªn chë n« lÖ.
TÇu dïng vµo viÖc ph¸t sãng kh«ng hîp ph¸p.
Çc tÇu kh«ng cã quèc tÞch hoÆc thùc chÊt ®ang sö dông cïng mét lóc hai
quèc tÞch.
Nh÷ng tÇu ®ang bÞ truy ®uæi.
ViÖc truy ®uæi ph¶i liªn tôc ngay tõ khi ph¸t hiÖn ë trong vïng biÓn quèc
gia (truy theo vÕt tÝch nãng hæi) truy ®uæi liªn tôc ®Õn khi b¾t ®−îc nh−ng nÕu
tÇu ®ã ch¹y vµo l·nh h¶i cña n−íc nã, hoÆc n−íc thø ba th× kh«ng ®−îc ®uæi
n÷a.
3. Quèc tÞch tÇu biÓn vµ nguyªn t¾c ®Æc quyÒn tµi ph¸n cña n−íc tÇu
mang cê trªn biÓn c¶.
Theo quan ®iÓm cña luËt hµng h¶i quèc tÕ th× mçi tÇu biÓn ph¶i cã 1 quèc
tÞch ph¶i tu©n theo luËt lÖ n−íc ®ã vÒ tæ chøc néi bé ho¹t ®éng cña tÇu. TÇu
mang quèc tÞch n−íc nµo th× ®−îc phÐp mang cê n−íc ®ã ®Ó ho¹t ®éng (cê sau
l¸i, c¶ng ®¨ng ký ë ®u«i tÇu).
§iÒu b¾t buéc tÇu ph¶i cã mét quèc tÞch nhÊt ®Þnh vµ mang mét cê t−¬ng
øng lµ 1 biÖn ph¸p quan träng b¶o ®¶m chÕ ®é ph¸p lý trªn biÓn c¶.
TÊt c¶ çc n−íc trªn thÕ giíi kÓ c¶ cã biÓn, kh«ng cã biÓn ®Òu cã quyÒn
thµnh lËp ®éi tÇu biÓn mang quèc tich n−íc m×nh, çc tÇu nµy cã quyÒn b×nh
®¼ng nh− nhau.
67
Theo quy ®Þnh th× trong mét lóc mét tÇu chØ ®−îc mang mét quèc tÞch mµ
th«i. NÕu mét tÇu nµo ®ã mµ trong cïng mét lóc l¹i sö dông hai quèc tÞch tuú
theo sù thuËn lîi cña m×nh th× sÏ kh«ng ®−îc c«ng nhËn bÊt cø quèc tÞch nµo
trong sè ®ã vµ xem nh− kh«ng cã quèc tÞch vµ cã thÓ bÞ b¾t gi÷.
CÇn ph©n biÖt gi÷a n−íc quèc tÞch cña tÇu vµ n−íc cã quyÒn së h÷u thËt
sù víi con tÇu, v× hiÖn nay trong thùc tiÔn hµng h¶i quèc tÕ cã mét sè tÇu thuª cê
n−íc ngoµi nh»m môc ®Ých lµ ®Ó cã ®iÒu kiÖn kinh doanh tèt h¬n.Thêi chiÕn
tranh VN thuª cê Panama ®Ó tr¸nh bÞ Mü ®¸nh ph¸. VN cho phÐp tÇu n−íc ngoµi
thuª cê VN.
Çc n−íc cho tµu mang cê cã nghÜa vô kiÓm tra, gi¸m s¸t sù tu©n thñ cña
tÇu ®èi víi luËt lÖ cña m×nh, ®ång thêi b¶o hé cho tµu trong çc quan hÖ víi çc
con tÇu kh¸c, çc n−íc kh¸c.
* ChÕ ®é ®Æc quyÒn tµi ph¸n cña n−íc tÇu mang cê trªn biÓn : ChÕ ®é nµy
nghÜa lµ khi ë trªn biÓn c¶ mçi con tÇu ®−îc tù do hµng h¶i nã chØ ph¶i tu©n theo
luËt ph¸p cña n−íc mµ nã mang cê nh÷ng qui ®Þnh cña luËt hµng h¶i quèc tÕ. ChØ
n−íc tÇu mang cê míi cã toµn quyÒn ®èi víi con tÇu vÒ hµng h¶i b¾t dõng l¹i
hoÆc thay ®æi h−íng ®i, quyÒn kiÓm tra kh¸m xÐt tÇu vµ cã quyÒn xÐt xö víi
nh÷ng vi ph¹m cña con tÇu. LuËt hµng h¶i quèc tÕ chØ cho phÐp mét sè tr−êng
hîp ngo¹i lÖ (çc tr−êng hîp tµu bÞ h¹n chÕ quyÒn tù do biÓn c¶) th× nguyªn t¾c
®Æc quyÒn tµi ph¸n cña n−íc tÇu mang cê trªn biÓn c¶ míi bÞ ph¸ vì.
XuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c ®Æc quyÒn tµi ph¸n cña n−íc tÇu mang cê trªn
biÓn c¶ khi cã tai n¹n ®©m va gi÷a tÇu cña hai n−íc kh¸c nhau trªn biÓn c¶ th×
viÖc xÐt xö ®−îc ®−a ®Õn c¬ quan xÐt xö cña çc n−íc tÇu mang cê (phÇn gi¶i
quyÕt tai n¹n ®©m va). Cßn ®èi víi viÖc xÐt xö nh÷ng vi ph¹m cña tËp thÓ hoÆc
thuyÒn viªn mang quèc tÞch n−íc kh¸c (kh«ng ph¶i n−íc tÇu mang cê) th× ®−îc
xÐt xö t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc mµ thuyÒn viªn ®ã mang quèc tÞch.
4. Khai th¸c vïng ®¸y biÓn cña biÓn c¶.
Theo quan niÖm cò (C«ng −íc Gi¬nev¬ 1982 trë vÒ tr−íc) th× tÊt c¶ çc
n−íc trªn thÕ giíi ®Òu cã quyÒn sö dông khai th¸c vïng n−íc ë biÓn c¶ còng nh−
®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn cña biÓn c¶. ViÖc khai th¸c sö dông ®ã kh«ng
68
ph¶i xin phÐp c¬ quan tæ chøc nµo, kh«ng ph¶i tham gia ®ãng gãp cho quèc tÕ,
kh«ng cã h¹n chÕ vÒ ph¹m vi møc ®é khai th¸c.
Theo c«ng −íc cña LHQ 1982 vÒ luËt biÓn th× viÖc khai th¸c vµ sö dông
vïng ®¸y biÓn cña biÓn c¶ kh«ng cßn tù do nh− trªn mµ ph¶i ®Æt d−íi sù qu¶n lý
®iÒu hµnh cña quèc tÕ. (do c¬ quan quyÒn lùc cña LHQ cö ra ®¶m nhiÖm).
- ViÖc kiÓm tra sö ông chØ víi môc ®Ých hßa b×nh.
- N−íc nµo muèn khai th¸c mét khu vùc nµo ®ã ë vïng nµy th× ph¶i viÕt
®¬n göi tíi c¬ quan quyÒn lùc, c¬ quan quyÒn lùc sÏ xem xÐt vµ cÊp giÊy phÐp
khai th¸c.
- Nh÷ng n−íc ®· tham gia kiÓm tra cã nghÜa vô ph¶i ®ãng mét phÇn gi¸ trÞ
s¶n phÈm khai th¸c ®−îc cho c¬ quan quyÒn lùc, c¬ quan nµy sÏ qu¶n lý vµ ph©n
chia s¶n phÈm theo quy ®Þnh cña tæ chøc (cho çc n−íc thµnh viªn −u tiªn cho
n−íc chËm ph¸t triÓn) çc n−íc (hoÆc çc tæ chøc) tham gia khai th¸c vïng ®¸y
biÓn cña biÓn c¶ cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o vÖ çc tµi nguyªn thiªn nhiªn trong
vïng ®¸y biÓn, biÓn c¶ mµ m×nh khai th¸c. Ngoµi ra còng cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ
m«i tr−êng, kh«ng ®−îc g©y « nhiÔm m«i tr−êng. Trong qu¸ tr×nh khai th¸c ®¸y
biÓn c¶ nh− vËy tõng n−íc hoÆc tæ chøc khai th¸c kh«ng ®−îc g©y c¶n trë viÖc
khai th¸c cña çc n−íc kh¸c, tæ chøc kh¸c.
5. BiÓn ®ãng hoÆc nöa ®ãng (kÝn hoÆc nöa kÝn).
BiÓn ®ãng hoÆc nöa ®ãng lµ nh÷ng vïng vÞnh hoÆc nh÷ng biÓn ®−îc bao
quanh hoµn toµn hoÆc phÇn lín bëi bê biÓn hoÆc bê biÓn hoÆc quÇn ®¶o cña mét
sè n−íc ven bê vµ chØ cã mét hoÆc mét sè lèi ra th«ng víi çc vïng biÓn kh¸c.
Nh÷ng vïng biÓn nµy cã mét sè chÕ ®é ph¸p lý riªng qui ®Þnh ®èi víi chóng;
trong ®ã cã nh÷ng −u tiªn cho çc n−íc n»m ven bê mµ çc n−íc kh¸c kh«ng ë
®ã kh«ng cã.
- VÒ chÕ ®é ph¸p lý ®· cã thay ®æi trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y tr−íc ®©y
ng−êi ta cho r»ng nh÷ng biÓn ®ãng hoÆc nöa ®ãng cã tÇm quan träng ®Æ biÖt vÒ
qu©n sù ®èi víi çc n−íc n»m ven bê v× vËy chØ cho phÐp tÇu chiÕn cña çc n−íc
n»m ven bê ®−îc ho¹t ®éng trong çc vïng biÓn nµy cßn ®ãng cöa víi çc tÇu
chiÕn cña n−íc ngoµi kh«ng n»m trong khu vùc nµy.
69
Ho¹t ®éng cña çc tÇu bu«n th× kh«ng bÞ h¹n chÕ theo qui ®Þnh cña c«ng
−íc 1982 th× vÊn ®Ò vÒ tÇu chiÕn kh«ng ®−îc nªu lªn mµ chØ qui ®Þnh vÊn ®Ò
kh¸c. C«ng −íc quy ®Þnh : ChØ nh÷ng n−íc n»m ven bê biÓn ®ãng, nöa ®ãng míi
cã çc quyÒn sau:
- Qu¶n lý, b¶o tån, th¨m dß khai th¸c çc tµi nguyªn thiªn nhiªn ë vïng
nµy.
- B¶o vÖ m«i tr−êng biÓn.
- Nghiªn cøu khoa häc.
- Xem xÐt cã cho çc n−íc ë ngoµi khu vùc ®−îc tham gia khai th¸c ë
vïng nµy hay kh«ng.
Trong viÖc sö dông çc quyÒn nãi trªn çc n−íc n»m ven biÓn ®ãng hoÆc
nöa ®ãng ph¶i hîp t¸c chÆt chÏ víi nhau.
ch−¬ng vi: çc eo biÓn vμ kªnh ®μo

A. Çc eo biÓn quèc tÕ
I. Kh¸i niÖm vÒ çc eo biÓn quèc tÕ vµ chÕ ®é ph¸p lý cña chóng.
Çc eo biÓn quèc tÕ lµ nh÷ng eo biÓn nèi liÒn nh÷ng khu vùc kh¸c nhau cña
çc biÓn vµ ®¹i d−¬ng thÕ giíi ®· ®−îc sö dông tõ l©u ®êi cho ho¹t ®éng hµng h¶i
quèc tÕ vµ hiÖn nay vÉn ®ang ®−îc sö dông cho ho¹t ®éng hµng h¶i quèc tÕ (cã
®−êng biÓn quèc tÕ ch¹y qua). Ng−êi ta gäi çc eo biÓn nµy lµ nh÷ng eo biÓn
quèc tÕ v× chóng ®−îc sö dông cho ho¹t ®éng hµng h¶i quèc tÕ nh− trªn cßn b¶n
th©n çc eo biÓn nµy cã thÓ lµ mét phÇn hoÆc hoµn toµn trong l·nh h¶i cña çc
quèc gia ven bê.
ViÖc ph©n chia eo biÓn quèc tÕ dùa theo quan ®iÓm vÒ chÕ ®é ph¸p lÝ cña
chóng:
Lo¹i thø nhÊt lµ eo biÓn quèc tÕ nèi liÒn mét bé phËn nµy cña biÓn c¶ víi
mét bé phËn kh¸c cña biÓn c¶ hoÆc mét vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc nµy víi
vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc kh¸c. Lo¹i eo biÓn nµy ¸p dông chÕ ®é "tù do
qu¸ c¶nh" t−¬ng tù nh− chÕ ®é ®i qua kh«ng g©y h¹i ë l·nh h¶i nh−ng kh¸c ë chç
lµ quyÒn ®i qua réng h¬n tøc lµ çc tuyÕn ®−êng tÇu ch¹y ë eo biÓn lo¹i nµy lµ do
70
çc n−íc ven bê so¹n th¶o ra nh−ng ph¶i ®−îc tæ chøc quèc tÕ cã thÈm quyÒn
®ång ý; QuyÒn tù do qu¸ c¶nh kh«ng thÓ bÞ ®×nh chØ; ViÖc tù do qu¸ c¶nh ¸p
dông cho mäi lo¹i tÇu (c¶ tÇu chiÕn).
Lo¹i eo thø hai: Lµ nh÷ng eo biÓn nèi liÒn 1 vïng l·nh h¶i cña n−íc ven
bê víi 1 bé phËn cña biÓn c¶ hoÆc vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc kh¸c hay
vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc nµy víi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña n−íc kh¸c.
Ap dông chÕ ®é ®i qua kh«ng g©y h¹i nh− ë l·nh h¶i nh−ng cã ®iÓm kh¸c lµ viÖc
®i qua kh«ng g©y h¹i kh«ng thÓ bÞ ®×nh chØ vµ viÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i ¸p dông
cho c¶ m¸y bay ®i qua liªn tôc kh«ng g©y h¹i.
2. ChÕ ®é ph¸p lý cña mét sè eo biÓn quan träng
a. Çc eo biÓn H¾c H¶i (BiÓn §en).
Cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi çc n−íc ven bê H¾c H¶i vµ ®Æc biÖt ®èi
víi çc n−íc céng hßa Liªn X« cò, çc eo nµy nèi §Þa Trung H¶i víi H¾c H¶i
Vïng nµy cã 2 eo Decdanen vµ Boxpho. ChÕ ®é ph¸p lý cña 2 eo ®−îc x¸c
®Þnh bëi hiÖp −íc M«ngt¬ri« ký n¨m 1936. Nh÷ng n−íc tham gia hiÖp −íc: Liªn
X« (cò),Thæ NhÜ Kú, Bungari, Hy L¹p, Anh, Ph¸p, NhËt, Nam T−, Rumani.
Néi dung cña hiÖp −íc: Tuyªn bè quyÒn tù do hoµn toµn cho ho¹t ®éng
th−¬ng thuyÒn ë eo biÓn nµy trong thêi gian hßa b×nh còng nh− chiÕn tranh nÕu
chÝnh Thæ NhÜ Kú kh«ng ph¶i lµ nh÷ng bªn tham chiÕn. Trong tr−êng hîp Thæ
NhÜ Kú lµ mét bªn tham chiÕn th× quyÒn tù do trªn çc eo nµy chØ dµnh cho çc
n−íc trung lËp kh«ng ñng hé çc bªn ®èi ph−¬ng víi Thæ NhÜ Kú. HiÖp −íc
M«ng t¬ ri « 1936 x¸c lËp chñ quyÒn cña Thæ NhÜ Kú víi çc eo biÓn nµy cho
phÐp Thæ NhÜ Kú kiÓm tra ho¹t ®éng cña çc tÇu n−íc ngoµi qua eo. Cho phÐp
Thæ NhÜ Kú x©y dùng çc c¨n cø phßng thñ ë 2 bªn bê eo. ViÖc qua l¹i cña çc
tÇu thuyÒn n−íc ngoµi cã thÓ tiÕn hµnh vµo bÊt kú lóc nµo trong ngµy. ë nh÷ng
®Þa ®iÓm Thæ NhÜ Kú quy ®Þnh th× tr−íc khi tÇu vµo eo ph¶i dõng l¹i ®Ó lµm thñ
tôc kiÓm tra vÒ y tÕ ®«i khi võa ch¹y võa kiÓm tra chÕ ®é hoa tiªu tuú ý kh«ng
b¾t buéc.
* §èi víi tµu chiÕn th× cã sù ph©n biÖt ®èi víi sù qua l¹i cña tµu chiÕn cña
n−íc ven bê vµ kh«ng ven bê H¾c H¶i.
71
Víi tµu chiÕn cña çc n−íc kh«ng ven bê H¾c H¶i th× chØ ®−îc phÐp ®−a
qua çc eo lo¹i tµu chiÕn h¹ng nhÑ d−íi mét v¹n tÊn vµ nßng ph¸o trang bÞ trªn
tµu d−íi 203mm. Ngoµi ra, tr−íc khi qua eo ph¶i th«ng b¸o s¬ bé vÒ viÖc dù ®Þnh
®i qua çc eo nµy cho chÝnh phñ Thæ NhÜ Kú biÕt. Thêi gian l−u l¹i cña çc tµu
nµy t¹i ®©y lµ kh«ng qu¸ 21 ngµy.
Víi tµu chiÕn çc n−íc ven bê H¾c H¶i th× ®−îc h−ëng nhiÒu −u tiªn h¬n:
- Víi tµu lo¹i nhÑ: §i qua kh«ng h¹n chÕ vÒ sè l−îng.
- Víi çc tµu lín, thiÕt gi¸p h¹m: kh«ng h¹n chÕ vÒ träng t¶i nh−ng ®ång
thêi trong sè ®ã kh«ng ®−îc cã qu¸ mét chiÕc víi trang bÞ nhiÒu nhÊt lµ 2 tµu
phãng l«i.
- Víi tµu ngÇm: ®−îc ®i qua víi sè l−îng bÊt kú nh−ng ph¶i ®i næi vµ ban
ngµy.
- §èi víi tµu chiÕn çc n−íc trung lËp trong gian chiÕn tranh còng ®−îc ¸p
dông çc chÕ ®é ®i qua nh− trªn nÕu Thæ NhÜ Kú kh«ng ph¶i lµ mét bªn tham
chiÕn.
- Tµu chiÕn cña çc n−íc tham chiÕn kh«ng ®−îc ®i qua nÕu Thæ NhÜ Kú
tham chiÕn. ChÝnh quyÒn Thæ NhÜ Kú cã quyÒn ®iÒu chØnh sù qua l¹i tµu chiÕn
cña çc n−íc theo suy xÐt cña m×nh.
b. Çc eo biÓn Ban TÝch (Eo Sun vµ Ban ta).
Nèi liÒn biÓn Ban TÝch vµ biÓn B¾c.
ChÕ ®é ph¸p lý: ®−îc quy ®Þnh bëi nhiÒu hiÖp −íc quèc tÕ ký kÕt gi÷a çc
n−íc ven biÓn Ban TÝch vµ mét sè n−íc kh¸c. HiÖp −íc ký gÇn ®©y nhÊt çch ®©y
100 n¨m - HiÖp −íc Copenhagen n¨m 1857.
Néi dung cña HiÖp −íc: Tuyªn bè tù do qua l¹i cho tÊt c¶ çc tµu bu«n cña
çc n−íc cßn ®èi víi tµu chiÕn th× hiÖn nay çc n−íc kh¸c nhau cã çch gi¶i
thÝch kh¸c nhau víi hiÖp −íc.
- Çc n−íc n»m ven bê Ban TÝch cho r»ng çc eo nµy ®ãng cöa ®èi víi çc
tµu chiÕn n−íc ngoµi (Nga, Ba Lan, §øc ®ßi rÊt m¹nh) cßn çc n−íc kh¸c ngoµi
bê Ban TÝch ®ßi quyÒn tù do cho tµu chiÕn tù do qua eo. Së dÜ cã sù gi¶i thÝch
kh¸c nhau ë trªn lµ v× tõ ThÕ kØ 17 çc vïng eo, ®¶o ven bê cña çc eo ®Òu thuéc
§an M¹ch, tµu thuyÒn ®i qua vïng nµy do §an M¹ch quy ®Þnh (cho çc tµu ®i
72
qua chØ ph¶i nép thuÕ), sau thÕ kØ 17 Thuþ §iÓn chiÕm mét phÇn çc ven bê
vïng eo. Sau ®ã Thuþ §iÓn, §an M¹ch ký hiÖp −íc víi néi dung cho tµu çc
n−íc kh«ng thï ®Þch víi Thuþ §iÓn vµ §an M¹ch ®i qua. Sau ®ã Nga Hoµng ký
hiÖp −íc víi Thuþ §iÓn, §an M¹ch n¨m 1759 víi néi dung:
- Cho tµu bu«n ®i qua.
- Kh«ng cho tµu chiÕn çc n−íc kh«ng ë ven bê Ban TÝch ®i qua.
N¨m 1780 cã hiÖp −íc víi néi dung: §ãng cöa kh«ng cho tµu chiÕn çc
n−íc ven bê Ban TÝch ®i qua.
N¨m 1800 Nga, §an M¹ch, Thôy §iÓn x¸c nhËn l¹i hiÖp −íc míi:
- Cho tµu chiÕn qua.
- Tµu chiÕn çc n−íc ven bê ®−îc ®i, kh«ng ven bê kh«ng ®−îc ®i.
N¨m 1857 hiÖp −íc Copenhagen quy ®Þnh chÕ ®é ph¸p lý cña çc eo b·i
bá chÕ ®é thu lÖ phÝ qua eo do vua §an M¹ch quy ®Þnh tõ thÕ kØ 17 quy ®Þnh cho
tµu bu«n qua mµ kh«ng nãi g× ®Õn tµu chiÕn.
Çc n−íc c¨n cø vµo hiÖp −íc cuèi cïng cho r»ng tµu bu«n, tµu chiÕn ®−îc
®i qua.
Çc n−íc ven bê th× ®ßi thùc hiÖn çc hiÖp −íc cho tµu bu«n qua, tµu
chiÕn kh«ng qua (tµu kh«ng ven bê).
c. Eo Ghibranta.
N»m gi÷a Ch©u Phi vµ Ch©u ¢u nèi liÒn §Þa Trung H¶i víi §¹i T©y
D−¬ng chÕ ®é ph¸p lý ®−îc nªu lªn trong 2 v¨n b¶n quèc tÕ.
- Tuyªn bè Anh - Ph¸p 1904.
- HiÖp −íc Anh - Ph¸p - T©y Ban Nha 1907.
Néi dung cña çc v¨n b¶n nµy cho phÐp tµu thuyÒn n−íc ngoµi tù do qua
l¹i kÓ c¶ ban ngµy, ®ªm. ViÖc qua l¹i ®ã kh«ng ¸p dông cho tµu bu«n mµ cßn
cho c¶ tµu chiÕn. Cho Ph¸p Anh tiÕp tôc duy tr× c¨n cø h¶i qu©n Ghibranta. CÊm
çc bªn tham gia hiÖp −íc x©y dùng c¨n cø qu©n sù ë bê biÓn Marèc.
d. Eo Magienl¨ng
ë phÝa ®u«i Ch©u MÜ ch¶y qua n−íc Arghentina vµ Chi Lª nèi liÒn Th¸i
B×nh D−¬ng vµ §¹i T©y D−¬ng.
73
ChÕ ®é ph¸p lý ®−îc ®Ò cËp ë hiÖp −íc: Phßng thñ chung gi÷a Chi lª lµ
Arghentina. Néi dung: më cöa tù do cho çc tµu biÓn (c¶ tµu chiÕn) cho tÊt c¶
çc n−íc trong mäi thêi gian ngµy ®ªm.
2 n−íc Chi Lª vµ Arghentina kh«ng x©y dùng c¨n cø qu©n sù ë 2 bªn bê.
N¨m 1941 Chi Lª vµ Arghentina l¹i ký kÕt hiÖp −íc míi vÒ chÕ ®é ph¸p lý
nµy. Huû bá nhiÒu ®iÓm quan träng hiÖp −íc 1881. §ãng cöa eo vÒ ®ªm.
Hai bªn cïng phßng thñ chung eo nµy.
Çc n−íc trªn thÕ giíi cho r»ng nh− vËy lµ vi ph¹m çc quy t¾c quèc tÕ vµ
®ßi huû bá hiÖp −íc 1941, ®ßi thùc hiÖn trë l¹i hiÖp −íc 1881 nh−ng 2 n−íc ®ã
kh«ng chÞu.
e. Eo Malasca.
Cã ý nghÜa lín víi ngµnh hµng h¶i quèc tÕ, tÊt c¶ çc ®−êng chñ yÕu tõ
Ch©u ¢u- ViÔn §«ng, §«ng Nam ¸ tíi Ch©u óc ®Òu ®i qua eo nµy.
ChiÒu dµi çc eo kho¶ng 900km vµ mËt ®é tµu thuyÒn qua l¹i lín c¶ ngµy
®ªm. Kh«ng cã mét hiÖp −íc quèc tÕ nµo quy ®Þnh chÕ ®é ph¸p lý cña çc eo
nµy v× thÕ kh«ng cã mét c¬ së nµo c«ng nhËn hîp ph¸p çc ®ßi hái nµo ®ã cña
n−íc ven biÓn çc eo nµy ph¶i tu©n theo chñ quyÒn cña m×nh.
Th¸ng 10/1971 In®«nªsia vµ Malaysia lÊy cí lµ b¶o vÖ çc eo biÓn bÞ «
nhiÔm c«ng bè vÒ dù ®Þnh chia eo biÓn Malasca gi÷a hai n−íc theo ®−êng ë gi÷a
vµ qui ®Þnh chÕ ®é hµng h¶i cña eo nµy, nh÷ng ®ßi hái cña 2 n−íc nµy g©y nªn
mèi quan hÖ c¨ng th¼ng víi n−íc thø 3 Singapo vµ sù ph¶n øng cña hµng lo¹t çc
n−íc tham gia hµng h¶i ë çc eo nµy.
B. Kªnh ®μo quèc tÕ.
1. Kh¸i niÖm chung.
Çc kªnh ®µo ®−îc gäi lµ çc kªnh ®µo quèc tÕ kh«ng ph¶i lµ thuéc quyÒn
së h÷u chung cña çc n−íc mµ nh÷ng kªnh ®µo nµy vÉn thuéc chñ quyÒn 1 n−íc
nhÊt ®Þnh nh−ng chóng ®−îc sö dông cho ho¹t ®éng hµng h¶i quèc tÕ vµ cã ý
nghÜa rÊt quan träng vÒ mÆt ho¹t ®éng hµng h¶i quèc tÕ v× vËy chóng ®−îc ¸p
dông theo nh÷ng qui ®Þnh mang tÝnh chÊt quèc tÕ vÒ chÕ ®é ho¹t ®éng hµng h¶i ë
kªnh.
74
Çc kªnh ®µo nµy lµ nh÷ng ®Çu mèi quan träng cña çc tuyÕn ®−êng hµng
h¶i quèc tÕ nèi liÒn nhiÒu khu vùc biÓn vµ ®¹i d−¬ng quan träng cña thÕ giíi vµ
rót ng¾n qu·ng ®−êng cña rÊt nhiÒu tuyÕn ®−êng hµng h¶i quèc tÕ.
ChÕ ®é ph¸p lý cña kªnh ®µo quèc tÕ ®−îc qui ®Þnh bëi nh÷ng nguyªn t¾c
xuÊt ph¸t tõ chÕ ®é ph¸p lý cña çc eo biÓn quèc tÕ v× thÕ chÕ ®é ph¸p lý cña çc
kªnh ®µo quèc tÕ cã nh÷ng ®iÓm gièng chÕ ®é ph¸p lý cña çc eo biÓn quèc tÕ.
nguyªn t¾c ®−îc ®i qua cho tÇu tÊt c¶ çc n−íc lµ c¬ së cña chÕ ®é ph¸p lý çc
kªnh ®µo quèc tÕ.
Tuy nhiªn còng cã nh÷ng nÐt kh¸c gi÷a chÕ ®é ph¸p lý kªnh ®µo quèc tÕ
vµ eo biÓn quèc tÕ cô thÓ lµ:
Kh¸c víi chÕ ®é ph¸p lý çc eo biÓn th−êng chØ nªn nh÷ng nguyªn t¾c
chung. ChÕ ®é ph¸p lý çc kªnh ®µo quèc tÕ th−êng ®−îc qui ®Þnh t−¬ng ®èi cô
thÓ b»ng çc v¨n b¶n ph¸p luËt quèc tÕ ®Æc biÖt. Çc v¨n b¶n nµy chÝnh thøc x¸c
nhËn tÝnh chÊt quèc tÕ cña ho¹t ®éng hµng h¶i trªn kªnh, cßn çc qui ph¹m cña
chóng chÝnh lµ sù ph¸t triÓn vµ chi tiÕt hãa nguyªn t¾c tù do hµng h¶i. HiÖp −íc
Congxtantinop 1888 vÒ quyÒn tù do hµng h¶i trªn kªnh Suez lµ 1 v¨n b¶n ph¸p lý
quan träng nãi vÒ chÕ ®é ph¸p lý çc kªnh ®µo quèc tÕ. HiÖp −íc nµy cã ®Æc
®iÓm lµ ®· nªu kh¸ ®Çy ®ñ qui chÕ ph¸p lý chÕ ®é kªnh ®µo vµ néi dung çc qui
ph¹m nªn trong hiÖp −íc phï hîp víi quyÒn lîi tÊt c¶ çc n−íc trªn thÕ giíi
nh÷ng qui ®Þnh cña hiÖp −íc Congstantinop 1888 cã ý nghÜa t−¬ng tù víi chÕ ®é
ph¸p lý cña kªnh ®µo Panama. (Çc n−íc cã kªnh ®µo cã quyÒn hoµn toµn víi
çc kªnh ®µo nµy c¶ vÒ chÕ ®é ph¸p lý, lÖ phÝ nh−ng kh«ng ®−îc v× çc n−íc cã
kªnh ®µo lµ sè Ýt, tr−íc ®ßi hái chung cña quèc tÕ th× nã ph¶i ®−îc ¸p dông çc
qui ®Þnh quèc tÕ vÒ hµng h¶i - hiÖn nay chØ cã kªnh Suez vµ Panama ¸p dông chÕ
®é nµy).
2. ChÕ ®é ph¸p lý mét sè kªnh ®µo quèc tÕ quan träng.
a. Kªnh Suez.
Kªnh Suez n»m ë l·nh thæ Ai CËp, nèi §Þa Trung H¶i vµ Hång H¶i lµ
tuyÕn ®−êng giao th«ng hµng h¶i quan träng. Kªnh ®−îc b¾t ®Çu x©y dùng tõ
n¨m 1859 cã chiÒu dµi lµ 173km vµ ®−îc ®−a vµo sö dông ngµy 17-11-1869,
nh−ng ph¶i ®Õn khi cã hiÖp −íc Constantinople 29-10-1888 th× kªnh míi chÝnh
75
thøc më cöa cho tÊt c¶ çc tµu cña çc quèc gia (ngo¹i trõ cã chiÕn tranh x¶y ra).
N¨m 1956 Ai CËp tuyªn bè quèc h÷u ho¸ kªnh. Tõ th¸ng 6 n¨m 1967 tíi th¸ng 6
n¨m 1975 kªnh bÞ ®ãng cöa do cuéc chiÕn tranh gi÷a Ai CËp vµ Israel. Tõ n¨m
1976 kªnh th−êng xuyªn ®−îc n¹o vÐt vµ më réng, hiÖn nay tæng chiÒu dµi cña
kªnh sö dông cho tµu thuyÒn qua l¹i lµ 192,545km, ®é s©u cña kªnh ®¹t trªn
20m, kªnh cã hai hå lµ Great Bitter vµ Timsah.
ChÕ ®é ph¸p lý quèc tÕ cña kªnh ®−îc x©y dùng bëi hiÖp −íc
Congstantinop ký ngµy 29-10-1888 çc thµnh viªn cña hiÖp −íc nµy lµ Nga,
Anh, óc, Hungary, Ph¸p, §øc, Hµ Lan, Italia, T©y Ban Nha, Thæ NhÜ Kú. Sau
nµy cã thªm çc n−íc sau: Hy L¹p, Thôy §iÓn, Na Uy, §an M¹ch, Bå §µo Nha,
NhËt B¶n, Trung Quèc. Theo hiÖp −íc nµy trong thêi b×nh còng nh÷ng trong thêi
chiÕn kªnh ®µo ®−îc tuyªn bè tù do më cöa cho tÊt c¶ tÇu bu«n, tÇu chiÕn cña
mäi n−íc trªn thÕ giíi çc bªn tham gia hiÖp −íc cã nghÜa vô tu©n theo nghiªm
chØnh quyÒn tù do sö dông kªnh kh«ng bao giê ®−îc ¸p dông quyÒn phong táa
víi kªnh. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c quan träng nhÊt cña hiÖp −íc lµ nguyªn
t¾c sö dông kªnh cho tÊt c¶ çc n−íc b×nh ®¼ng.
ViÖc qu¶n lý vµ khai th¸c kªnh tõ khi ®−a vµo sö dông mét thêi gian dµi
n»m trong sù kiÓm s¸t cña tËp ®oµn t− b¶n Ph¸p, Anh n¨m 1956 chÝnh phñ Ai
CËp quèc h÷u hãa kªnh ®µo (ViÖc nµy çc nhµ t− b¶n Ph¸p, Anh vµ chÝnh phñ
cña hä ®· ®iÒu lùc l−îng h¶i qu©n ®Õn phong táa 2 ®Çu kªnh ®µo vµ ®ßi chÝnh
phñ Ai CËp hñy bá quyÒn nµy, tuy nhiªn d−íi søc Ðp cña nhiÒu n−íc (®Æc biÖt lµ
çc n−íc X· Héi Chñ NghÜa tr−íc ®©y) vµ sù ®Êu tranh kiªn quyÕt cña Ai CËp
®ßi ngõng phong to¶ kªnh vµ cuèi cïng kªnh còng ®−îc th«ng th−¬ng.
Sau khi quèc h÷u hãa chÝnh phñ Ai CËp ®· tuyªn bè sÏ thùc hiÖn nghiªm
chØnh çc ®iÒu kiÖn tinh thÇn cña hiÖp −íc Congstantinop 1888 còng nh− çc
quyÒn lîi vµ nghÜa vô xuÊt ph¸t tõ hiÖp −íc ®ã b¶o ®¶m quyÒn tù do ®i l¹i liªn
tôc cho ho¹t ®éng hµng h¶i cña tµu thuyÒn çc n−íc. Theo tuyªn bè nµy, viÖc
qu¶n lý kªnh giao cho chÝnh quyÒn kªnh Suez do chÝnh phñ Ai CËp cö ra. ChÝnh
phñ Ai CËp tuyªn bè trong khi thùc hiÖn çc nguyªn t¾c cña hiÖp −íc 1888 chÝnh
quyÒn kªnh sÏ tu©n theo nguyªn t¾c b×nh ®¼ng hoµn toµn cho tÊt c¶ nh÷ng n−íc
76
sö dông kªnh ®Ó kh«ng ai cã ®−îc nh÷ng quyÒn lîi vµ −u tiªn ®Æc biÖt hoÆc bÞ
nh÷ng thiÖt thßi so víi nh÷ng ng−êi kh¸c.
Çc tµu thuyÒn muèn qua kªnh ph¶i ®¨ng kÝ tr−íc b»ng çch th«ng b¸o
chÝnh quyÒn kªnh Ýt nhÊt 4 ngµy tr−íc khi tµu ®Õn. Néi dung th«ng b¸o bao gåm:
tªn tµu, quèc tÞch tµu, lo¹i hµng (container hay Ro Ro...), mín n−íc, träng t¶i,
dung tÝch ®¨ng ký qua kªnh. Çc tµu ®· ®¨ng ký cè ®Þnh ngµy qua kªnh ph¶i
b¸m theo ®oµn trong ngµy, nÕu kh«ng ®Õn trong thêi gian ®ã ph¶i chÞu phÝ theo
luËt cña kªnh. ViÖc ®¨ng ký cã thÓ cã thÓ huû bá hoÆc thay ®æi nh−ng ph¶i b¸o
cho chÝnh quyÒn kªnh Ýt nhÊt 24 tiÕng trø¬c ngµy tµu ®· ®¨ng ký qua kªnh vµ
ph¶i tr¶ mét kho¶n lÖ phÝ lµ 100USD (nÕu lµ çc tµu dÇu cã träng t¶i cùc lín
kho¶n phÝ nµy lµ 1500USD). Çc tµu ®Õn mµ kh«ng ®¨ng ký tr−íc sÏ b¸m theo
®oµn ®i trong kªnh nÕu kh¶ n¨ng cña kªnh cho phÐp, nÕu kh«ng ®−îc ph¶i b¸m
theo ®oµn tiÕp theo.
Nh÷ng tµu chë qu¸ t¶i; xÕp hµng trªn boong nh« ra hai bªn m¹n g©y nguy
hiÓm khi qua kªnh; tµu nghiªng qu¸ 3 ®é; mín n−íc cña tµu v−ît qua mín n−íc
tèi ®a cho phÐp cña kªnh... th× kh«ng ®−îc phÐp qua kªnh.
Khi qua kªnh, tµu ph¶i chuÈn bÞ çc tµi liÖu giÊy tê cÇn thiÕt sau ®©y: GiÊy
chøng nhËn ®Æc biÖt qua kªnh Suez; giÊy chøng nhËn ®¨ng ký vµ çc hå s¬ b¶n
vÏ tµu; khai b¸o thèng kª tµi s¶n; th«ng tin liªn quan ®Õn t×nh tr¹ng hµng h¶i cña
tµu; giÊy chøng nhËn ph©n cÊp tµu; giÊy chøng nhËn phßng chèng « nhiÔm dÇu
do tµu...
b. Kªnh Panama.
Nèi liÒn Th¸i B×nh D−¬ng vµ §¹i T©y D−¬ng ë trong vïng nµy t¹i céng
hßa Panama, chiÒu dµi 81,6 km. §−a vµo sö dông cuèi n¨m 1914.
ChÕ ®é hoa tiªu c−ìng bøc (kh¸c chÕ ®é b¾t buéc) và công nhân của hai
đầu kênh lên tàu làm dây. Thñy thñ l¸i lµ thuû thñ cña kênh vµ qua kªnh Panama
tÇu ph¶i cã giÊy chøng nhËn dung tÝch cña tÇu qua kªnh Panama. ChÕ ®é ph¸p lý
®−îc ®−a ra th¶o luËn rÊt l©u tr−íc khi ®−a ra x©y dùng kªnh. Cô thÓ n¨m 1880
Mü vµ Anh ®· ký víi nhau hiÖp −íc vÒ sù trung lËp hãa vµ sö dông tù do hµng
h¶i kªnh ®µo trong t−¬ng lai khi kªnh ®−îc sö dông.
77
Do t×nh h×nh quèc tÕ thay ®æi Mü ®· buéc Anh ký mét hiÖp −íc míi n¨m
1901 trong hiÖp −íc nµy cã nªu lµ kªnh cã thÓ ®−îc x©y dùng d−íi sù b¶o hé cña
chÝnh phñ Mü. Theo ®iÒu 3 cña hiÖp −íc Mü cã nghÜa vô ph¶i ¸p dông çc qui
t¾c nªu trong hiÖp −íc Congstangtinop 1888 vÒ kªnh Suez ®Ó lµm c¬ së cho sù
trung lËp hãa kªnh Panama hiÖp −íc còng qui ®Þnh kªnh ph¶i ®−îc sö dông tù do
cho tÇu chiÕn vµ tÇu bu«n tÊt c¶ çc n−íc víi sù b×nh ®¼ng hoµn toµn kh«ng cã 1
sù ph©n biÖt nµo trong ®iÒu kiÖn ®i qua vµ tr¶ lÖ phÝ. Nh÷ng ®iÒu kiÖn bao giê bÞ
phong táa vµ kh«ng ai cã quyÒn g× ë kªnh cã liªn quan víi nh÷ng ho¹t ®éng
qu©n sù còng nh− kh«ng ®−îc ¸p dông nh÷ng ho¹t ®éng qu©n sù. Tuy vËy hiÖp
−íc cho phÐp Mü cã quyÒn duy tr× ë vïng kªnh 1 lùc l−îng qu©n ®éi vµ c¶nh s¸t.
N¨m 1903 Mü ®· ký víi n−íc Panama míi thµnh lËp mét hiÖp −íc Hay -
Duno - Varigia theo hiÖp −íc nµy Mü cã quyÒn vÜnh viÔn sö dông, chiÕm ®ãng
vµ kiÓm tra khu vùc dïng ®Ó x©y dùng khai th¸c vµ b¶o vÖ kªnh.
Trong hiÖp −íc 1903 còng qui ®Þnh nh÷ng ®iÒu sau liªn quan ®Õn chÕ ®é
ph¸p lý cña kªnh.
- Kªnh sau khi x©y dùng xong ph¶i lµ trung lËp vÜnh viÔn vµ më cöa cho
ho¹t ®éng hµng h¶i theo çc ®iÒu kiÖn cña hiÖp −íc Anh, Mü 1901 mµ trong ®ã
qui ®Þnh ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh cña hiÖp −íc Congstangtinop 1888 tõ
®ã Mü b¾t ®Çu ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng kªnh vµ ®−a kªnh vµo sö dông n¨m 1914
trong qu¸ tr×nh sö dông kªnh Mü ®· nhiÒu lÇn ph©n biÖt ®èi xö víi tÇu cña çc
n−íc cã chÕ ®é chÝnh trÞ ®èi nghÞch víi Mü, vi ph¹m chÕ ®é ph¸p lý cña kªnh.
ViÖc Mü chiÕm ®ãng vµ khai th¸c kªnh lµ mét sù t−íc ®o¹t chñ quyÒn vµ x©m
ph¹m quyÒn lîi cña Panama. Nh©n d©n Panama ®Êu tranh ®ßi xÐt l¹i hiÖp −íc
1903 vµ n¨m 1977 Mü buéc ph¶i ký víi Panama mét hiÖp −íc míi qui ®Þnh ®Õn
n¨m 2000 ph¶i tr¶ l¹i toµn bé kªnh ®µo Panama. Còng theo hiÖp −íc nµy tõ
1/10/1979 chÝnh phñ Panama kiÓm so¸t khu vùc xung quanh kªnh cßn khu vùc
kªnh th× do 2 bªn cïng khai th¸c b¶o vÖ. Khai th¸c kªnh cã ñy ban 9 ng−êi (5
Mü, 4 Panama) b¶o vÖ kªnh c¶nh s¸t Mü vµ qu©n ®éi Panama.
ChÕ ®é hoa tiªu cña kªnh lµ chÕ ®é hoa tiªu c−ìng bøc.
c. Kªnh Kiel.
78
Nèi liÒn biÓn BantÝch víi BiÓn B¾c ®−îc sö dông n¨m 1985 tõ ®ã ®Õn n¨m
1919 th× nã lµ con ®−êng thñy trong n−íc cña §øc thuéc sù kiÓm so¸t cña §øc.
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt theo hßa −íc Vecxay kªnh b¾t ®Çu cã mét quy
chÕ ph¸p luËt quèc tÕ, chÕ ®é ph¸p lý quèc tÕ cña kªnh qui ®Þnh trong çc ®iÒu tõ
380 - 386 cña hßa −íc Vecxay trong ®ã quy ®Þnh kªnh Kiel vµ çc lèi vµo cña nã
lu«n më cöa tù do nh− nhau cho c¶ tÇu chiÕn vµ tÇu bu«n cña tÊt c¶ çc n−íc cã
quan hÖ hßa b×nh víi §øc. Qui chÕ ph¸p luËt quèc tÕ nµy ®−îc ¸p dông ®Õn
th¸ng 11/1936 khi n−íc §øc Quèc x· ®¬n ph−¬ng tõ chèi thùc hiÖn hßa −íc
Vecxay n¨m 1939, §øc ban hµnh nh÷ng qui t¾c hµng h¶i trong kªnh Kiel. Sau
nµy ®−îc chÝnh phñ T©y §øc söa ®æi 1 sè ®iÒu vµ vÉn ¸p dông ®Õn nay.
Trong ®iÒu 6 qui t¾c nµy cã nªn cho phÐp tÇu cña tÊt c¶ çc n−íc ®−îc ®i
qua kªnh vµo bÊt kú thêi gian nµo trong ngµy sau khi ®· tr¶ mét kho¶n lÖ phÝ Ên
®Þnh.
ViÖc qua kªnh cña çc tÇu chiÕn ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së cho phÐp qua
con ®−êng ngo¹i giao. Còng theo qui t¾c nµy viÖc tÇu ®i qua kªnh cã thÓ bÞ chÝnh
quyÒn ®Þa ph−¬ng h¹n chÕ nÕu thÊy cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an toµn khai th¸c kªnh
vµ an ninh qu©n sù. NhiÒu n−íc cho r»ng chÝnh phñ §øc qui ®Þnh nh− vËy lµ vi
ph¹m chÕ ®é ph¸p lý cña kªnh.
VÒ chÕ ®é hoa tiªu ë kªnh lµ chÕ ®é hoa tiªu c−ìng bøc.
79

Luat Bien

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Luat Bien

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI

KHOA ĐIỀU KHIỂN TÀU BIỂN

HẢI PHÒNG – 2008

ch−¬ng ii: l∙nh h¶i

§iÓm VÞ trÝ ®Þa lý VÜ ®é N Kinh ®é E

vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ

ch−¬ng IV: ThÒm lôc ®Þa

ch−¬ng vi: c¸c eo biÓn vμ kªnh ®μo

You might also like