ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 1

‫ط‬
‫الس ََل ُم َعلٰی َسیِّدِ ال ُْم ْر َسلِی ْن‬ َّ ‫اَ ْل َح ْم ُد ِہّٰلِل َر ِّب ا ْل ٰع َلمِی ْ َن َوالصَّ لٰوۃُ َو‬
‫ط‬
‫ہّٰلل الرَّ ْح ٰم ِن الرَّح ِْیم‬ َّ ‫َا َّما َب ْع ُد! َف َا ُع ْوذُ بِاہّٰللِ ِم َن‬
ِ ‫الش ْی ٰط ِن الرَّ ِج ْیم ِب ْس ِم ا‬
‫ط‬

‫َو َعلٰی ٰال ِ َك َو َا ْص ٰحب ِ َك َیا َحب ِ ْی َب اہّٰلل‬ َّ ‫َالصَّ لٰو ُۃ َو‬
‫الس ََل ُم َعل َْی َك َیا َر ُس ْو َل اہّٰلل‬
‫َو َعلٰی ٰال ِ َك َو َا ْص ٰحب ِ َك یَا ن ُْو َر اہّٰلل‬ َّ ‫اَلصَّ لٰوۃُ َو‬
‫الس ََل ُم َعل َْی َك یَا ن َ ِب َّی اہّٰلل‬
‫ال ْعتِکَاف‬ ِ ْ ‫¼( ن َ َویْ ُت ُس َّن َت‬Á¢ü}¢¢ : }¢ñ´ Ýï S¢é‹Ý¼ »ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ ÜUè)
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ ÜU|¢è ΢ç¶GHï }¢çSÁ¢Î ã¢ï´, ²¢Î
¥¢Ýï ÐÚ »ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ ÜUÚ çH²¢ ÜUÚï´ çÜU Á¢Ï¢ ¼ÜU }¢çSÁ¢Î }¢ï´ Úãï´x¢ï,
»ç¼ÜU¢ÈGU ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ç}¢H¼¢ Úãïx¢¢ J ²¢Î Ú綻 ! }¢çSÁ¢Î }¢ï´ ¶¢Ýï, ÐèÝï, S¢¢ïÝï
²¢ S¢ãGÚè, §zG¼G¢Úè ÜUÚÝï, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ¥¢Ï¢ï Á¢G}¢Á¢G}¢ ²¢ Î}¢ çÜU²¢ ãé±¢ ТÝè
ÐèÝï ÜUè |¢è à¢Ú¥GÝ §Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´ ! ¥HÏ¢œ¢¢ ¥x¢Ú »ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ ã¢ïx¢è,
¼¢ï ²ïã S¢Ï¢ Ó¢èÁ¢Gï´ Á¢¢§Á¢G ã¢ï Á¢¢»æx¢è J »ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ |¢è çS¢ÈüGU ¶¢Ýï, ÐèÝï
²¢ S¢¢ïÝï ÜïU çH» Ýãè´ ã¢ïÝè Ó¢¢ç㻠ϢçËÜU §S¢ ÜU¢ }¢vGS¢Î ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ ÜUè
çÚÁ¢G¢ ã¢ï J ÈGU¼¢±¢ ࢢ}¢è }¢ï´ ãñ : ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü }¢çSÁ¢Î }¢ï´ ¶¢Ý¢, ÐèÝ¢, S¢¢ïÝ¢
Ó¢¢ãï, ¼¢ï »ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ ÜUÚ Hï, ÜéUÀ ÎïÚ çÁ¢GRéUËH¢ã ÜUÚï çÈUÚ Á¢¢ï Ó¢¢ãï
ÜUÚï (²¢Ýè ¥Ï¢ Ó¢¢ãï ¼¢ï ¶¢, Ðè ²¢ S¢¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ) J
ÎéMÎï ТÜU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼
ãGÎèS¢ ÜUè }¢àãêÚ çÜU¼¢Ï¢ “ç¼<}¢Á¢Gè à¢ÚèÈGU” }¢ï´ ãñ, S¢ÚÜU¢Úï
}¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï S¢èÝ¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ¥G¢Hèà¢¢Ý ãñ :
‫س ب ِ ْی َی ْو َم ا ْلق َِیا َمةِ ا َ ْکثَرُھ ُْم َعل َ َّی َص ََلۃ‬
ِ ‫ اَ ْول َی ال َّنا‬çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ H¢ïx¢¢ï´ }¢ï´ S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢
}¢ïÚï ÜGUÚèÏ¢ ±¢ïã à¢wGS¢ ã¢ïx¢¢, Á¢¢ï S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU
ÐÉG¼¢ ã¢ïx¢¢ J(1)
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬

۴۸۴:‫حدیث‬،۲۲ /۲،‫اخل‬...‫بابماجاء یففضلالصالة‬،‫ کتاب الوتر‬،‫…ترمذی‬1

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 2

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ عَل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬: “‫ ”اَ ْف َض ُل ا ْل َع َم ِل اَلنِّ َّی ُة الصَّ اد ِ َق ُة‬S¢ÓÓ¢è
çÝIJ¼ S¢Ï¢ S¢ï ¥zGÁ¢GH ¥G}¢H ãñ J(1)
»ï ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ! ãÚ ÜU¢}¢ S¢ï ÐïãHï ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼ï´ ÜUÚÝï
ÜUè ¥G¢Î¼ Ϣݢ§» çÜU ¥ÓÀè çÝIJ¼ Ï¢‹Îï ÜU¢ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ΢ç¶GH ÜUÚ Îï¼è ãñ J
Ï¢²¢Ý S¢éÝÝï S¢ï ÐïãHï |¢è ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼ï´ ÜUÚ HèçÁ¢» J }¢S¢HÝ çÝIJ¼
ÜUèçÁ¢» :  §GË}¢ S¢è¶Ýï ÜïU çH» ÐêÚ¢ Ï¢²¢Ý S¢éÝêæx¢¢ J  Ï¢¢ ¥ÎÏ¢ Ï¢ñÆêæx¢¢ J
 ΢ñÚ¢Ýï Ï¢²¢Ý S¢éS¼è S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢ J  ¥ÐÝè §SH¢ãG ÜïU çH» Ï¢²¢Ý S¢éÝêæx¢¢ J
 Á¢¢ï S¢éÝêæx¢¢, ÎêS¢Ú¢ï´ ¼ÜU ÐãéæÓ¢¢Ýï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUMæx¢¢ J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬
‫} ! اَلْ َح ْم ُد لِلّٰہ‬¢¢ïãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ à¢ÚèÈGU ÜU¢ Ï¢¢ Ï¢ÚÜU¼ }¢ãèÝ¢ Á¢¢Úè ±
S¢¢Úè ãñ, §S¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ãèÝï ÜU¢ï ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yGã¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُہ ْم َا ْج َم ِعی ْن‬¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ÜU¢}¢, ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ãGS¢Ýï }¢éÁ¼Ï¢¢ ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬ÜïU S¢¢‰¢ »ÜU ¶G¢S¢ çÝSÏ¢¼ ãñ J ¥¢§» ! §S¢è ãG±¢Hï S¢ï ãGS¢ÝñÝï
ÜUÚè}¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬ÜUè à¢¢Ý¢ï ¥GÁ¢G}¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ S¢éÝÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H
ÜUÚ¼ï ãñ´ J ÝçϢIJï ÜUÚè}¢ ‫§ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ý Î¢ïÝ¢ï´ à¢ãÁ¢G¢Î¢ï´ S¢ï Ï¢ãé¼ }¢ãGÏÏ¢¼
ÈGUÚ}¢¢¼ï J Á¢ñS¢¢ çÜU :
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ÝS¢ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ÚS¢êHéËH¢ã
‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï ¥GÁ¢üG ÜUè x¢§ü çÜU ¥ãHï Ï¢ñ¼ ‫} َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬¢ï´ ¥¢Ð ÜU¢ï
çÁ¢G²¢Î¢ Œ²¢Ú¢ ÜU¢ñÝ ãñ ? §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ãGS¢Ý ¥¢ñÚ ãGéS¢ñÝ (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬J
¥¢Ð ‫ َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬, ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¼éÁGÁ¢GãÚ¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن َھا‬S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï çÜU }¢ïÚï
Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜU¢ï }¢ïÚï ТS¢ Ï¢éH¢¥¢ï J çÈUÚ ©‹ãï´ S¢êæÍ¢¼ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï S¢¢‰¢ çÓ¢}¢Å¢ Hï¼ï ‰¢ï J(2)

۸۲۸۴:‫حدیث‬،۸۸:‫صفحہ‬،‫…جامعصغری‬1
۷۲۷۲:‫حدیث‬۴۲۸ /۵،‫باب مناقباحلسنواحلسنی‬،‫كتاباملناقبعنرسولاللہ‬،‫…ترمذی‬2
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 3

}¢àãêÚ }¢éÈGUçSS¢Úï ÜéUGÚ¥¢Ý, ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼, ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú

¶G¢Ý ‫§ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َع َل ْیہ‬S¢ ãGÎèS¢ï ТÜU ÜUè à¢ãüG }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́ : }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè Ï¢ãé¼ çÜGUS}¢ï´
ãñ´ J ¥¢ñH¢Î S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ¥¢ñÚ çÜGUS}¢ ÜUè ãñ, ¥ÁG±¢Á¢ (Ï¢èç±²¢ï´) S¢ï ¥¢ñÚ çÜGUS}¢
ÜUè, ΢ïS¼¢ï´ S¢ï ¥¢ñÚ çÜGUS}¢ ÜUè J ¥¢ñH¢Î }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¢¼ï ãGS¢ÝñÝ (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬Ï¢ãé¼
Œ²¢Úï ãñ´, ¥ÁG±¢Á¢ (‫} ) َرضِ َیا ُہّٰلل َعنْ ُہنَّ اَ ْج َم ِعیْن‬¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥G¢§à¢¢ çS¢gèÜGU¢, }¢ãGÏ¢êÏ¢» }¢ãGÏ¢êÏ¢ï
ÚÏÏ¢éH ¥G¢H}¢èÝ ãñ´, ΢ïS¼ ± ¥ãGÏ¢¢Ï¢ }¢ï´ (¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ) ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê Ï¢RU
çS¢gèÜGU ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ï¢ãé¼ Œ²¢Úï ãñ´ J }¢Á¢GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ãGéÁG¢êÚ (‫) َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬
©‹ãï´ v²êæ Ý S¢êæÍ¢¼ï, ±¢ïã ΢ïÝ¢ï´ ¼¢ï ãGéÁG¢êÚ (‫ ) َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU ÈêUH ‰¢ï, ÈêUH
S¢êæÍ¢ï ãè Á¢¢¼ï ãñ´ J ©‹ãḯ ÜUHïÁ¢ï S¢ï Hx¢¢Ý¢, çHÐŢݢ §ç‹¼ã¢§ü }¢ãGÏÏ¢¼ ± Œ²¢Ú ÜïU
çH» ‰¢¢ J §S¢ S¢ï }¢¢Hê}¢ ãé±¢ çÜU À¢ïÅï Ï¢ÓÓ¢¢ḯ ÜU¢ï S¢êæ͢ݢ, ©Ý S¢ï Œ²¢Ú ÜUÚÝ¢,
©‹ãï´ çHÐŢݢ, çÓ¢}¢Å¢Ý¢ S¢é‹Ý¼ï ÚS¢êHéËH¢ã ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ãñ J(1) ¥¢§» !
ã}¢ |¢è §Ý ãGÁ¢G¢Ú¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ï ¥ÐÝï çÎH }¢ï´ }¢Á¢GèÎ ÐéwG¼¢ ÜUÚÝï ¥¢ñÚ §Ý
ÜUè S¢èÚ¼¢ï çÜUÚÎ¢Ú ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚÝï ÜUè çÝIJ¼ S¢ï §Ý ÜU¢ çÁ¢RïU ¶GñÚ S¢éݼï ãñ´ J
Ý¢}¢ ± ÜéU‹²¼ ¥¢ñÚ ¥ËÜGU¢Ï¢
ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ‫} َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُھ َما‬¢ï´ S¢ï Ï¢ÇGï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ãGS¢Ýï }¢éÁ¼Ï¢¢ ‫َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬
ãñ´ J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜUè ÜéU‹²¼ “¥Ï¢ê }¢éãG}}¢Î” ãñ ¥¢ñÚ HÜGUÏ¢ “¼ÜGUè”
¥¢ñÚ “S¢çIJΔ Á¢Ï¢çÜU ©GÈüGU “çS¢Ï¼Gï ÚS¢êH” ãñ J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜU¢ï
“ÚñãG¢Ý¼éÚüS¢êH” |¢è ÜïUã¼ï ãñ´ J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬Á¢‹Ý¼ ÜïU Ý¢ñÁ¢±¢Ý¢ï´ ÜïU S¢Ú΢Ú
ãñ´ J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜUè ç±H¢Î¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ 15 Ú}¢Á¢G¢ÝéH }¢éÏ¢¢ÚÜU 3 çãÁ¢Úè ÜUè
Ú¢¼ }¢ï´ }¢ÎèÝ» ¼GçIJϢ¢ }¢ï´ ãé§ü J ãGéÁG¢êÚ S¢çIJÎï ¥G¢H}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï
S¢¢¼±ï´ Ú¢ïÁ¢G ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜU¢ ¥GÜGUèÜGU¢ çÜU²¢, Ï¢¢H Á¢é΢ çÜU» x¢» ¥¢ñÚ ãGév}¢
çβ¢ çÜU Ï¢¢H¢ï´ ÜïU ±ÁGÝ ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú Ó¢¢æÎè S¢ÎÜGU¢ ÜUè Á¢¢» J(2)

1…ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, 8 / 418

۷۷۳/۸،‫ باب ششم‬،)‫و روضة الشھداء (مترجم‬۸۴۷‫ص‬،‫ باب الحسن بن علی بن ابی طالب‬،‫…تاریخ الخلفاء‬2
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 4

¥¢Ð (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜU¢ Ý¢}¢ §}¢¢}¢éH ¥ç}Ï¢²¢, S¢çIJÎéH ¥çS¶G²¢
‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï Ú¶¢ J }¢éÜU}}¢H ±¢çÜGU¥G¢ ÜéUÀ ²êæ ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï ¥S}¢¢
çÏ¢‹¼ï ©G}¢ñS¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن َھا‬Ýï Ï¢¢Úx¢¢ãï çÚS¢¢H¼ }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬
ÜUè ç±H¢Î¼ ÜUè wG¢éࢠ¶GÏ¢Úè S¢éÝ¢§ü J (¼¢ï) ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ, ࢢÈï GU»G ²¢ñ}¢é‹Ýéà¢êÚ
(‫¼ ) َصلَّی اہّٰللُ عَل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥S}¢¢ ! }¢ïÚï ÈGUÚÁ¢G‹Î ÜU¢ï
H¢¥¢ï J ãGÁ¢GÚ¼ï ¥S}¢¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن َھا‬Ýï (§}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜU¢ï) »ÜU ÜUÐÇGï }¢ï´
(HÐïÅ ÜUÚ) ãGéÁG¢êÚ S¢çIJÎï ¥G¢H}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ
çÜU²¢ J ¥¢Ð ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï S¢è{è ¼GÚÈGU ±¢Hï ÜU¢Ý }¢ï´ ¥Á¢G¢Ý ¥¢ñÚ
©ËÅè ¼GÚÈGU ±¢Hï ÜU¢Ý }¢ï´ ¼vÏ¢èÚ ÈGUÚ}¢¢§ü ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢¢ñH¢ ¥GçHIJéH }¢é¼üÁ¢G¢
‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬S¢ï ÎÚ²¢zG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¼é}¢ Ýï §S¢ ࢢݢï ࢢñÜU¼ ±¢Hï Ï¢ïÅï ÜU¢ v²¢
Ý¢}¢ Ú¶¢ ãñ ? ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢ ÚS¢êHËH¢ã ‫} ! َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬¢ïÚè v²¢ }¢Á¢¢H
çÜU Ï¢ï §Á¢¢Á¢G¼ Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÐÚ ÐãH ÜUÚ¼¢ HïçÜUÝ ¥Ï¢ Á¢¢ï ÎÚ²¢zG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢
ãñ, ¼¢ï }¢ïÚ¢ ¶G²¢H ãñ “ãGÏ¢ü” Ý¢}¢ Ú¶¢ Á¢¢», Ï¢¢ÜUè ãGéÁG¢êÚ ‫َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬
}¢éwG¼¢Ú ãñ´ J ¼¢ï ¥¢Ð ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ©Ý ÜU¢ Ý¢}¢ “ãGS¢Ý” Ú¶¢ J(1)
¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜïU À¢ïÅï |¢¢§ü, S¢çIJÎéàà¢éã΢, Ú¢çÜUÏ¢ï ΢ñà¢ï }¢éS¼GÈGU¢,
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜUè ç±H¢Î¼ 5 ࢢϢ¢ÝéH }¢é¥GÁGÁ¢G}¢ çS¢Ýï 4 çãÁ¢Úè
ÜU¢ï }¢ÎèÝ» }¢éÝñڢ }¢ï´ ãé§ü J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜU¢ Ý¢}¢ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ, ࢢÈïGU»G
²¢ñ}¢é‹Ýéà¢êÚ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï “ãGéS¢ñÝ” ¥¢ñÚ “à¢ÏÏ¢èÚ” Ú¶¢ Á¢Ï¢çÜU ¥¢Ð
‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜUè ÜéU‹²¼ “¥Ï¢ê ¥GÏÎéËH¢ã” ¥¢ñÚ ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜU¢ HvGÏ¢ |¢è
“çS¢Ï¼Gï ÚS¢êH” ¥¢ñÚ “ÚñãG¢Ý¼éÚüS¢êH” (ÚS¢êH ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ ÈêUH) ãñ J
¥ÐÝï Ï¢ÇGï |¢¢§ü ÜUè ¼GÚãG ¥¢Ð ‫| َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬¢è Á¢‹Ý¼è Á¢±¢Ý¢ï´ ÜïU S¢ÚÎ¢Ú ãñ´ J(2)

1…S¢±¢ÝãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 92, }¢éHwG¶S¢Ý

۴۲۴‫۔‬۴۲۲ /۴،‫اخل‬...‫۔احلسنیالشہید‬۲۲۲ ،‫ملتقطا ًوسری اعالمالنبالء‬۲۳،۲۵ ‫ص‬،‫۔احلسنیبنعیل‬۸۸۲۷،‫باباحلاءواحلسنی‬،‫…اسدالغابة‬2

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý

ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 5

Ý¢}¢ ÜñUS¢ï Ú¶ï Á¢¢»æ ?

Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥|¢è ã}¢ Ýï S¢éÝ¢ çÜU ÝçϢIJï ÜUÚè}¢
‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ¥ÐÝï Œ²¢Úï ݱ¢S¢¢ï´ ÜïU Ý¢}¢ wG¢éÎ ¼Á±èÁ¢G ÈGUÚ}¢¢» J ¥¢§» !
§S¢è çÁ¢G}Ý }¢ï´ Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÜïU ÜéUÀ ¥¢Î¢Ï¢ |¢è S¢éÝ HèçÁ¢» : ²¢Î Úãï ! ¥ÓÀï
Ý¢}¢ ڶݢ ¥¢ñH¢Î ÜïU ãGéÜGUêÜGU }¢ï´ S¢ï ãñ ¥¢ñÚ ±¢çHÎñÝ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ¥ÐÝï Ï¢ÓÓ¢ï
ÜïU çH» S¢Ï¢ S¢ï ÐïãH¢ ¥¢ñÚ Ï¢é‹²¢Îè ¼¢ïãGÈGU¢ |¢è ãñ, çÁ¢S¢ï ±¢ïã ©G}¢í |¢Ú ¥ÐÝï
S¢èÝï S¢ï Hx¢¢» Ú¶¼¢ ãñ, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU Á¢Ï¢ }¢ñ΢Ýï ãGàÚ ÜGU¢§}¢ ã¢ïx¢¢, ¼¢ï ±¢ïã
©S¢è Ý¢}¢ S¢ï ÚÏÏ¢ï ÜUÚè}¢ ÜïU ãGéÁG¢êÚ Ï¢éH¢²¢ Á¢¢»x¢¢ J Á¢ñS¢¢ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê Î΢ü
‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬S¢ï }¢Ú±è ãñ çÜU ãGéÁG¢êÚ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ
¼é}¢ ¥ÐÝï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ¥¢Ï¢¢ ÜïU Ý¢}¢¢ï´ S¢ï ÐéÜU¢Úï Á¢¢¥¢ïx¢ï, çHã¢Á¢G¢ ¥ÐÝï ¥ÓÀï
Ý¢}¢ Ú¶¢ ÜUÚ¢ï J(1)
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ ãGÎèS¢ï ТÜU S¢ï ±¢ïã H¢ïx¢ §GÏ¢í¼
ãG¢çS¢H ÜUÚï´ Á¢¢ï ¥ÐÝï Ï¢ÓÓ¢ï ÜU¢ Ý¢}¢ çÜUS¢è x¢éHêÜU¢Ú, çÈGUË}¢è ¥Î¢ÜU¢Ú ²¢ ‫َم َعاذَ اہّٰلل‬
x¢GñÚ }¢éçSH}¢¢ï´ ÜïU Ý¢}¢ ÐÚ Ú¶ Îï¼ï ãñ´, §S¢ S¢ï ϢμÚèÝ çÁ¢GËH¼ v²¢ ã¢ïx¢è çÜU
}¢éS¢H}¢¢Ý ÜUè ¥¢ñH¢Î ÜU¢ï ÜUH }¢ñ΢Ýï }¢ãGà¢Ú }¢ï´ x¢GñÚ }¢éçSH}¢¢ï´ ÜïU Ý¢}¢¢ï´ S¢ï
ÐéÜU¢Ú¢ Á¢¢» J ã}¢¢Úï }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï´ Ï¢ÓÓ¢ï ÜïU Ý¢}¢ ÜU¢ §ç‹¼¶G¢Ï¢ ÜUÚÝï ÜUè çÁ¢G}}¢ï΢Úè
©G}¢ê}¢Ý çÜUS¢è ÜGUÚèÏ¢è çÚà¼ïÎ¢Ú }¢S¢HÝ Î¢Îè, ÈêUÈUè, Ó¢Ó¢¢ ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï S¢¢ñ´Ð Îè
Á¢¢¼è ãñ ¥¢ñÚ Ï¢¢Á¢G ¥±ÜGU¢¼ §GË}¢ï ÎèÝ S¢ï ÎêÚè ÜUè ±Áã S¢ï ±¢ïã Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU »ïS¢ï
Ý¢}¢ Ú¶ Îï¼ï ãñ´ çÁ¢Ý ÜïU ÜU¢ï§ü }¢¥G¢Ýè Ýãè´ ã¢ï¼ï ²¢ çÈUÚ ¥ÓÀï }¢¥G¢Ýè Ýãè´
ã¢ï¼ï ²¢ çÈUÚ à¢Ú¥GÝ ÎéLS¼ Ýãè´ ã¢ï¼ï, »ïS¢ï Ý¢}¢ Ú¶Ýï S¢ï ϢӢݢ Ó¢¢çã» J Ï¢¢Á¢G
¥±ÜGU¢¼ »ïS¢¢ Ý¢}¢ |¢è ¼H¢à¢ çÜU²¢ Á¢¢¼¢ ãñ Á¢¢ï Í¢Ú, ¶G¢ÝÎ¢Ý ²¢ }¢ãGËHï }¢ï´

۷۲۴/۴ ،۴۷۴۸‫احلدیث‬،‫کتاباالدب بابیفتغیریاالمساء‬،‫…سننایبداود‬1

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 6

ÎêÚ ÎêÚ ¼ÜU çÜUS¢è ÜU¢ Ý ã¢ï, Á¢¢ï |¢è S¢éÝï, ¼¢ï ÜïUã ©Æï çÜU ²ïã Ý¢}¢ ¼¢ï ÐïãHè
Ï¢¢Ú S¢éÝ¢ ãñ, ÜñUS¢¢ Á¢GÏ¢ÚÎS¼ Ý¢}¢ Ú¶¢ ãñ J ²ïã ¥ËÈGU¢Á¢G S¢éÝ ÜUÚ Ý¢}¢ Ú¶Ýï
±¢H¢ ÈêUHï Ýãè´ S¢}¢¢¼¢, »ïS¢¢ï´ ÜU¢ï »ÜU H}ãGï ÜïU çH» S¢¢ïÓ¢ HïÝ¢ Ó¢¢çã» çÜU
ÜUãè´ ²ïã wG¢éà¢è, ¼¢ÚèÈGU ÜUè wG±¢çãࢠÜïU }¢ÚÁ¢G ÜU¢ ݼèÁ¢¢ ¼¢ï Ýãè´ ! çHã¢Á¢G¢
¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َعل َْیہِ ُم الصَّ لٰوۃُ َوالسَّ ََلم‬, S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ± ¼¢Ï¢ï§üGÝ ‫َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬
¥¢ñÚ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْی ِہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ÜïU Ý¢}¢¢ï´ ÐÚ Ý¢}¢ Ú¶Ýï Ó¢¢çã»æ, çÁ¢S¢
ÜU¢ »ÜU ÈGU¢»Î¢ ¼¢ï ²ïã ã¢ïx¢¢ çÜU Ï¢ÓÓ¢ï ÜU¢ ¥ÐÝï Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ S¢ï MãG¢Ýè ¼¥GËHéÜGU
ÜGU¢§}¢ ã¢ï Á¢¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ÎêS¢Ú¢ §Ý ÝïÜU ãçS¼²¢ï´ ÜïU Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï ©S¢
ÜUè çÁ¢G‹Îx¢è ÐÚ ¥ÓÀï ¥S¢Ú¢¼ |¢è }¢éÚœ¢Ï¢ ã¢ï´x¢ï J Ý¢}¢¢ï´ ÜïU ãG±¢Hï S¢ï }¢Á¢GèÎ
çÎHÓ¢SÐ ¥¢ñÚ ãGñÚ¼ ¥æx¢ïÁ¢G }¢¢Hê}¢¢¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ÜïU çH» }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
ÜUè çÜU¼¢Ï¢ “Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÜïU ¥ãGÜU¢}¢” ÜU¢ }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUèçÁ¢» çÜU §S¢ çÜU¼¢Ï¢
}¢ï´ Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÜïU çH» S¢ñ´vÇG¢ï´ ¥ÓÀï Ý¢}¢¢ï´ ÜUè ÈïGUãçÚS¼ }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ, §S¢
ÜïU §GH¢±¢ Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU Ý¢}¢ Ú¶Ýï ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ÜUS¢èÚ }¢éÈGUèΠϢ¢¼ï´ |¢è }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ´ J
΢±¼ï §SH¢}¢è ÜUè ±ïÏ¢S¢¢§Å www.dawateislami.net S¢ï §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ÐÉG¢
|¢è S¢ÜU¼¢ ãñ, Ç¢©ÝH¢ïÇ (Download) ¥¢ñÚ çÐí‹Å ¥¢©Å (Print Out) |¢è
çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬
ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H ¥ãG¢ÎèS¢ ÜUè Ú¢ñà¢Ýè }¢ï´
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ÝçϢIJï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ ‫َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬
Ýï }¢éwG¼çHÈGU }¢±¢ÜïGU¥G ÐÚ §Ý ãGÁ¢GÚ¢¼ ÜUè »ïS¢è à¢¢Ý¢ï ¥GÁ¢G}¢¼ Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢§ü ãñ
çÁ¢S¢ï S¢éÝ ÜUÚ ‫ ا ِ ْن َشآ َء اہّٰلل‬ã}¢¢Úï çÎH }¢ï´ ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼
Ï¢ÉGïx¢è J ¥¢§» ! §Ý ÜUè à¢¢Ý¢ï ¥GÁ¢G}¢¼ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU Ó¢‹Î ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼ÈGU¢
S¢éݼï ãñ´ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 7

1. §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ْ‫َم ْن اَ َحبَّ ا ْل َح َس َن َوالْ ُح َسی ْ َن َف َق ْد اَ َح َّبن ِْی َو َم ْن اَبْ َغ َض ُھ َما َف َق ْد اَبْ َغ َضنِی‬
çÁ¢S¢ Ýï §Ý Î¢ïÝ¢ï´ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè, ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ¥¢ñÚ çÁ¢S¢
Ýï §Ý S¢ï Îéà}¢Ýè ÜUè, ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ S¢ï Îéà}¢Ýè ÜUè J(1)
2. §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ‫الدن ْ َیا‬ ُّ ‫اي مِ َن‬َ ‫ ه َُما َریْ َحان َ َت‬ãGS¢Ý ± ãGéS¢ñÝ (‫) َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُھ َما‬
Î鋲¢ }¢ï´ }¢ïÚï ΢ï ÈêUH ãñ´ J(2)
3. §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ِ‫ل ال َْج َّنة‬ ِ ‫ َا ْل َح َس ُن َوا ْل ُح َسی ْ ُن َس ِّی َدا َش َبا‬ãGS¢Ý ¥¢ñÚ ãGéS¢ñÝ
ِ ْ‫ب َاه‬
(‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬Á¢‹Ý¼è Ý¢ñÁ¢±¢Ý¢ï´ ÜïU S¢ÚÎ¢Ú ãñ´ J(3)
ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ±¢çÁ¢Ï¢ ãñ
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢S¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Á¢Ï¢ (ТÚã
25, S¢êÚœ¢éàà¢êÚ¢ ÜUè) ²ïã ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ Ý¢çÁ¢GH ãé§ü :
ٰ ‫لش‬
)۲۷:‫وری‬ ُّ ‫ا‬،۲۵‫(پ‬   
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §GÚÈGU¢Ý : “¼é}¢ ÈGUÚ}¢¢¥¢ï : }¢ñ´ §S¢ ÐÚ ¼é}¢ S¢ï ÜU¢ï§ü }¢é¥G¢±Á¢G¢
¼GHÏ¢ Ýãè´ ÜUÚ¼¢ }¢x¢Ú ÜGUڢϢ¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ J” ¼¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َع َل ْی ِہ ُم الر ِّْض َوان‬Ýï
¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢ ÚS¢êHËH¢ã ‫ ! َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬¥¢Ð ÜïU ±¢ïã ÜU¢ñÝ S¢ï ÜUڢϢ¼Î¢Ú
ãñ´ çÁ¢Ý S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚÝ¢ ã}¢ ÐÚ ±¢çÁ¢Ï¢ ãñ ? ¼¢ï ¥¢Ð ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï
§ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥GçHIJéH }¢é¼üÁ¢G¢, ÈGU¢ç¼G}¢¼éÁGÁ¢GãÚ¢ (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬¥¢ñÚ §Ý ÜïU
΢ïÝ¢ï´ Ï¢ïÅï (²¢Ýè ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ± §}¢¢}¢ï ãéS¢ñÝ ‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬J(4)
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢Hê}¢ ãé±¢ ! ¥ãHï Ï¢ñ¼ ‫َرض َِی اہّٰللُ عَنْہُ ْم اَ ْج َمعِی ْن‬
ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ±¢çÁ¢Ï¢ ± Á¢GMÚè ãñ J ãÚ }¢éS¢H}¢¢Ý ÜïU ÝÁ¢GÎèÜU ¥ÐÝè Á¢¢Ý¢ï
}¢¢H, §GÁGÁ¢G¼¢ï ¥¢Ï¢M, }¢¢æ-Ï¢¢Ð ¥¢ñÚ ¥¢ñH¢Î S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ }¢ãÏ¢êÏ¢ ¥ãHï Ï¢ñ¼ï

۸۴۷:‫حدیث‬،۷۳/۸،‫باب فی فضائل اصحاب رسول اہّٰلل‬،‫کتاب السنة‬،‫…ابن ماجہ‬1

۵۴۲‫ص‬،۲‫ج‬،۷۲۵۷:‫احلدیث‬،‫بابمناقباحلسنواحلسنی‬،‫کتابفضائلاصحابالنیب‬،‫…خباری‬2
۷۲۷۷:‫حدیث‬،۴۲۳ /۵،‫…ترمذی‬3
۲۳۴۸:‫حدیث‬،۴۲/۷، ‫حسنبنع یل بنایب طالب‬،‫ باباحلاء‬،‫…معجمکبری‬4
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 8

çÜUÚ¢}¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ã¢ïÝï Ó¢¢çã»æ J §Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU ãçS¼²¢ï´ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼, S¢çIJÎï
¥G¢H}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ãñ ¥¢ñÚ ãGéÁG¢êÚ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜUè
}¢ãGÏÏ¢¼, §ü}¢¢Ýï ÜU¢ç}¢H ÜUè çÝࢢÝè ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ÝçϢIJï ÚãG}¢¼, à¢ÈGUè»G ©}}¢¼ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ¥G¢HèࢢÝ
ãñ : ‫ َل یُ ْو ِم ُن َع ْب ٌد َحت ّٰی اَ ُک ْو َن اَ َحبَّ اِل َْی ِہ ِم ْن َن ْف ِس ٖہ‬ÜU¢ï§ü Ï¢‹Î¢ }¢¢ïç}¢Ýï ÜU¢ç}¢H Ýãè´ ã¢ï S¢ÜU¼¢,
Á¢Ï¢ ¼ÜU çÜU }¢éÛ¢ï ¥ÐÝè Á¢¢Ý S¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ Ý Ó¢¢ãï, ِ‫ َو َذات ِْی اَ َحبَّ اِل َْی ِہ ِم ْن ذَاتِہ‬¥¢ñÚ }¢ïÚè
Á¢G¢¼ ©S¢ï ¥ÐÝè Á¢G¢¼ S¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ }¢ãGÏ¢êÏ¢ Ý ã¢ï, ِ‫ َو َتکُ ْو َن عِتْرت ِْی اَ َحبَّ اِل َْی ِہ ِم ْن عِت ْ َرتِہ‬¥¢ñÚ
}¢ïÚè ¥¢ñH¢Î ©S¢ ÜU¢ï ¥ÐÝè ¥¢ñH¢Î S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ Œ²¢Úè Ý ã¢ï, ‫َواَ ْہل ِْی َا َحبَّ اِل َْی ِہ ِم ْن اَ ْہلِ ِہ‬
¥¢ñÚ }¢ïÚï ¥ãHï Ï¢ñ¼ (‫© ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬S¢ï ¥ÐÝï Í¢Ú±¢H¢ï´ S¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ }¢ãGÏ¢êÏ¢
Ý ã¢ï Á¢¢»æ J(1)
¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yGã¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُعَ ْن ُہ ْم اَ ْج َمعِی ْن‬ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yGã¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ÜUè
à¢¢Ý }¢ï´ ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ ТÚã 22, S¢êÚ¼éH ¥ãGÁ¢G¢Ï¢ ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 33 }¢ï´
§ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §GÚÈGU¢Ý : »ï ÝÏ¢è ÜïU
Í¢Ú±¢H¢ï ! ¥ËH¢ã ¼¢ï ²ïãè Ó¢¢ã¼¢ ãñ çÜU

¼é}¢ S¢ï ãÚ Ý¢Ð¢ÜUè ÎêÚ ÈGUÚ}¢¢ Îï ¥¢ñÚ ¼é}ãï´
)۷۷: ‫احزاب‬،۲۲ ‫(پ‬
ТÜU ÜUÚ ÜïU wG¢êÏ¢ S¢¢ÈGU S¢é‰¢Ú¢ ÜUÚ Îï J
¥vS¢Ú }¢éÈGUçSS¢ÚèÝï çÜUÚ¢}¢ ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْی ِہ ْم َا ْج َم ِعی ْن‬ÜUè Ú¢» ãñ çÜU ²ïã ¥¢²¼ï
}¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GçHIJéH }¢é¼üÁ¢G¢, ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¢ Á¢GãÚ¢, ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý
¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ÜïU ãGÜGU }¢ï´ Ý¢çÁ¢GH ãé§ü J ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢
¥ãG}¢Î ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê S¢§üGÎ wG¢éÎÚè ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬S¢ï çÚ±¢²¼ ÜUè ãñ çÜU

‫بتصرف ما‬۸۵۲۵:‫حدیث‬،۸۸۷/۲،‫ بابیفحبالنیب‬،‫…شعباالمیان‬1

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 9

²ïã ¥¢²¼ ÐæÁ¢¼Ýï ТÜU ÜUè à¢¢Ý }¢ï´ Ý¢çÁ¢GH ãé§ü J ÐæÁ¢¼Ý S¢ï }¢éڢΠãGéÁG¢êÚ
ÝçϢIJï ÜUÚè}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ عَل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GHè, ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¢, ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï
ãGS¢Ý ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُہ ْم‬ãñ´ J(1) »ÜU çÚ±¢²¼ }¢ï´ ²ïã |¢è ãñ çÜU
ãéÁG¢êÚ Á¢¢Ýï ¥G¢H}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï §Ý ãGÁ¢GÚ¢¼ ÜïU S¢¢‰¢ ¥ÐÝè Ï¢¢ÜGUè
S¢¢çãGÏ¢Á¢G¢çβ¢ï´ ¥¢ñÚ ÜGUڢϢ¼Î¢Ú¢ï´ ¥¢ñÚ ¥ÁG±¢Á¢ï }¢é¼G¤ãÚ¢¼ ÜU¢ï |¢è ࢢç}¢H
ÈGUÚ}¢¢²¢ J(2)
¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ¼zGS¢èÚ ÜUÚ¼ï ãé±ï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ¼GÏ¢Úè ‫َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²¢Ýè »ï ¥¢Hï }¢éãG}}¢Î (‫ ! ) َصلَّی اہّٰللُ عَل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬¥ËH¢ã ÜUÚè}¢
Ó¢¢ã¼¢ ãñ çÜU ¼é}¢ S¢ï Ï¢éÚè Ï¢¢¼¢ï´ ¥¢ñÚ ÈGU¢ïãGìࢠӢèÁ¢G¢ï´ ÜU¢ï ÎêÚ Ú¶ï ¥¢ñÚ ¼é}ãï´ x¢éÝ¢ã¢ï´
ÜïU }¢ñH ÜéUÓ¢ñH S¢ï ТÜU¢ï S¢¢ÈGU ÜUÚ Îï J(3)
S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çIJΠ}¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î
ݧüG}¢égèÝ }¢éڢ΢Ϣ¢Îè ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²ïã ¥¢²¼ï ÜUÚè}¢¢ ¥ãHï Ï¢ñ¼ï
çÜUÚ¢}¢ (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H ÜU¢ Ó¢à}¢¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢¢Hê}¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU
¼}¢¢}¢ ¥wGH¢ÜïGU ÎçÝIJ¢ ± ¥ãG±¢Hï }¢Á¢G}¢ê}¢¢ (²¢Ýè Ï¢éÚï ¥wGH¢ÜGU ± ¥ãG±¢H)
S¢ï §Ý ÜUè ¼yGãèÚ ÈGUÚ}¢¢§ü x¢§ü (²¢Ýè §‹ãï´ Ï¢éÚï ¥wGH¢ÜGU S¢ï }¢ãGÈGUêÁ¢G Ú¶¢ x¢²¢) J
Ï¢¢Á¢G ¥ãG¢ÎèS¢ }¢ï´ }¢Ú±è ãñ çÜU ¥ãHï Ï¢ñ¼ (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬Ý¢Ú (²¢Ýè ΢ïÁ¢G¶G
ÜUè ¥¢x¢) ÐÚ ãGÚ¢}¢ ãñ´ (²¢Ýè Á¢‹Ý¼è ãñ´) ¥¢ñÚ ²ïãè §S¢ ¼yGãèÚ ÜU¢ ÈGU¢»Î¢ ¥¢ñÚ
S¢}¢Ú¢ (²¢Ýè ݼèÁ¢¢) ãñ ¥¢ñÚ Á¢¢ï Ó¢èÁ¢G §Ý ÜïU ¥ãG±¢Hï à¢ÚèÈGU¢ ÜïU H¢§ÜGU Ý
ã¢ï, ©S¢ S¢ï §Ý ÜU¢ ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú §‹ãï´ }¢ãGÈGUêÁ¢G Ú¶¼¢ ¥¢ñÚ Ï¢Ó¢¢¼¢ ãñ J(4)

1…S¢±¢ÝãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 79, 80, }¢é˼ÜGU¼GÝ

۸۴۴‫ ص‬،‫ الفصل الول‬،‫ الباب الحادي عرش‬،‫…الصواعق المرحقة‬2
۲۷۳/۸۲ ،۷۷‫تحت الٓیة‬،‫الحزاب‬،۲۲ ‫پ‬، ‫…طبري‬3
4…S¢±¢ÝãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 82
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 10

ã}¢ï´ |¢è ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ТÜU (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜGU¢§}¢ Ú¶¼ï ãé±ï
§Ý ÜïU ÝvGà¢ï ÜGUÎ}¢ ÐÚ Ó¢HÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚÝè Ó¢¢çã» J ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ §Ý
ÜïU S¢ÎÜïGU ã}¢ḯ |¢è x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï Ï¢Ó¢Ýï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ wG¢ê Ï¢
ÝïçÜU²¢æ ÜUÚ ÜïU Á¢‹Ý¼ }¢ï´ §Ý ÝïÜU ãçS¼²¢ï´ ÜU¢ ÜéUGÏ¢ü ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
ِ َ‫ٰا ِمی ْن ب ِ َجاہ ِال َّن ِب ِّی ْال‬
‫می ْن َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬

‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬
12 ÎèÝè ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï »ÜU ÎèÝè ÜU¢}¢ “ÜGU¢çÈGUH¢”
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
‫ َدا َم ْت بَ َرکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬Ýï ã}¢ï´ »ÜU }¢ÎÝè }¢vGS¢Î ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ çÜU “}¢éÛ¢ï ¥ÐÝè
¥¢ñÚ S¢¢Úè Î鋲¢ ÜïU H¢ïx¢¢ï´ ÜUè §SH¢ãG ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚÝè ãñ J ‫”ا ِ ْن َشآ َء اہّٰلل‬
¥ÐÝè §SH¢ãG ÜïU çH» “ÝïÜU ¥¢}¢¢H” çÚS¢¢Hï ÐÚ ¥G}¢H ¥¢ñÚ S¢¢Úè Î鋲¢ ÜïU
H¢ïx¢¢ï´ ÜUè §SH¢ãG ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU çH» “ÜGU¢çÈGUH¢ï´ }¢ï´ S¢ÈGUÚ” ÜU¢ }¢¢}¢êH Ϣݢ
HèçÁ¢» v²êæçÜU S¢¢Úè Î鋲¢ }¢ï´ ÝïÜUè ÜUè ΢±¼ ÜGU¢çÈGUH¢ïæ ÜU¢ }¢éS¢¢çÈGUÚ Ï¢Ý ÜUÚ ãè
¥G¢}¢ ÜUè Á¢¢ S¢ÜU¼è ãñ J wG¢éÎ ã}¢¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï Ú¢ãï wG¢é΢
}¢ï´ }¢é¼¥GgÎ S¢ÈGUÚ çÜU», çÁ¢Ý ÜïU ΢ñÚ¢Ý ¥¢Ð ‫ َصلَّی ا ُہّٰلل َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï Ï¢ãé¼ S¢è
¼ÜU¢HèÈGU ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ çÜU²¢, }¢éS¢èÏ¢¼ï´ Û¢ïHè´, ¼G¢Ýï S¢éÝï, Á¢GwG}¢ S¢ãï, Љ‰¢Ú ¶¢»,
ÈGU¢ÜGU¢ï´ ÜïU S¢Ï¢Ï¢ ÐïÅ ÐÚ Ð‰‰¢Ú Ï¢¢æ{ï HïçÜUÝ çÈUÚ |¢è Ú¢¼¢ï´ ÜU¢ï ©Æ ©Æ ÜUÚ,
Ú¢ï Ú¢ï ÜUÚ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè çã΢²¼ ÜïU çH» Îé¥G¢»æ ÜUè´ ¥¢ñÚ H¢ïx¢¢ï´ ÜïU ТS¢ Á¢¢ Á¢¢ ÜUÚ
§SH¢}¢ ÜUè ΢±¼ ÜU¢ï ¥G¢}¢ çÜU²¢ J S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َعل َْیہِ ُم الر ِّْض َوان‬ÜUè ¥vS¢çÚIJ¼
»ïS¢è ‰¢è çÁ¢‹ã¢ï´ Ýï S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï §GË}¢ï ÎèÝ ãG¢çS¢H çÜU²¢
çÈUÚ ©S¢ï S¢¢Úè Î鋲¢ }¢ï´ ÈñUH¢Ýï ÜïU çH» Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï´ S¢ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú çÜU²¢,
²ïãè ±Áã ãñ çÜU S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َعل َْیہِ ُم الر ِّْض َوان‬ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ çS¢ÈüGU }¢ÎèÝ» ¼GçIJϢ¢
ãè }¢ï´ Ýãè´ Ï¢çËÜU Î鋲¢ ÜïU }¢é¼¥GgÎ }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ´ J §Ý ÜïU Ï¢¢Î ¼¢Ï¢ï§üGÝ,
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 11

¼Ï»G ¼¢Ï¢ï§üGÝ, ¥§}}¢» §GÁGÁ¢G¢}¢ ¥¢ñÚ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہِ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬Ýï ÝïÜUè
ÜUè ΢±¼ ÜU¢ï ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜïU §S¢ çS¢HçS¢Hï ÜU¢ï çÁ¢S¢ ¥¢Ï¢¢ï ¼¢Ï¢ ÜïU S¢¢‰¢ ÜGU¢§}¢
Ú¶¢, ±¢ïã ¼¢Úè¶G Á¢¢ÝÝï ±¢H¢ï´ S¢ï }¢wGÈGUè Ýãè´ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ¥ÜU¢çÏ¢ÚèÝï §SH¢}¢ ÜïU
ÝvGà¢ï ÜGUÎ}¢ ÐÚ Ó¢H¼ï ãé±ï à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ‫َدا َم ْت بَ َرکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬
Ýï }¢éS¢H}¢¢Ý¢ḯ ÜUè §SH¢ãG ÜïU çH» à¢Ï¢¢ï Ú¢ïÁ¢G ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè, ¥¢Ð ‫َدا َم ْت بَرَکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬
ãÚ §SH¢}¢è |¢¢§ü ÜU¢ï wG¢éS¢êS¢è ¼G¢ñÚ ÐÚ ÜG U¢çÈGUH¢ḯ }¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢¼ï
Úïã¼ï ãñ´ J ‫ اَلْ َح ْم ُد ل ِ ّٰلہ‬ãÚ S¢¢H }¢¢ïãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜUè 8, 9, 10 ¼¢Úè¶G ÜU¢ï S¢ñ́vÇG¢ï´
ÜGU¢çÈGUHï Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ḯ S¢ÈGUÚ ÜUÚ¼ï ãñ́, ¥¢Ð |¢è §S¢ }¢¢ñÜGU¥G S¢ï ÈGU¢»Î¢ ©Æ¢ ÜUÚ
8, 9, 10 }¢¢ïãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜU¢ï ÜGU¢çÈGUH¢ḯ }¢ï´ S¢ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú ÈGUÚ}¢¢»æ J ÜGU¢çÈGUH¢ï´
}¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï §GË}¢ï ÎèÝ ÜU¢ ¶GÁ¢G¢Ý¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢ ãñ ÝèÁ¢G ÎêS¢Ú¢ï´ ÜUè
§SH¢ãG ÜU¢ S¢¢}¢¢Ý |¢è ã¢ï¼¢ ãñ J
Îé¥G¢» ¥Gœ¢G¢Ú
»ï ¥ËH¢ã ! ãÚ }¢¢ã 3 çÎÝ, ãÚ 12 }¢¢ã }¢ï´ ²v}¢é༠1 }¢¢ã ¥¢ñÚ
©G}¢í |¢Ú }¢ï´ ²v}¢é༠12 }¢¢ã ÜïU çH» ¼ïÚè Ú¢ã }¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUÚÝï ÜUè ¼ÇGÐ Ú¶Ýï
±¢H¢ï´ ÜU¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢ÎÜïGU }¢éÛ¢ï |¢è Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ Ï¢wGࢠÎï J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬
ç¼<}¢Á¢Gè à¢ÚèÈGU }¢ï´ ãñ : S¢çIJÎéH ¥¢ñçH²¢, }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUࢢ,
à¢ïÚï wG¢é΢, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GçHIJéH }¢é¼üÁ¢G¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬
S¢èÝï ¥¢ñÚ S¢Ú ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚãG}¢¢Ý ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬S¢ï Ï¢ãé¼ }¢éࢢϢïã ‰¢ï
¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫§ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬S¢ S¢ï ÝèÓ¢ï ÜïU çãGSS¢ï }¢ï´ ÚS¢êHéËH¢ã ‫َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬
ÜïU Ï¢ãé¼ }¢éࢢϢïã ‰¢ï J
ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼, ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ‫§ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬S¢ ãGÎèS¢ï
ТÜU ÜUè à¢ãüG }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¶G²¢H Úãï çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¢ Á¢GãÚ¢ ‫َرض َِی اہّٰللُ َعنْ َھا‬
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 12

¥Á¢G S¢Ú ¼¢ ÜGUÎ}¢ (S¢Ú }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï ÜGUÎ}¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU ¼ÜU) çÏ¢ËÜéUH ã}¢ à¢vHï
}¢éS¼GÈGU¢ ‰¢è´ ¥¢ñÚ ¥¢Ð (‫ ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ َھا‬ÜïU S¢¢çãGÏ¢Á¢G¢Îx¢¢Ý (²¢Ýè ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ
‫} ) َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬¢ï´ ²ïã }¢éࢢϢ㼠¼vGS¢è}¢ ÜUÚ Îè x¢§ü ‰¢è, ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ (‫) َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬
ÜUè çЋÇHè, ÜGUÎ}¢ à¢ÚèÈGU ¼ÜU ¥¢ñÚ »ïÇGè çÏ¢ËÜéUH ãGéÁG¢êÚ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU
}¢éࢢϢïã ‰¢è J ãGéÁG¢êÚ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï ÜéUGÎÚ¼è }¢éࢢϢ㼠|¢è ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢
ÜUè Ýï}¢¼ ãñ, Á¢¢ï ¥ÐÝï çÜUS¢è ¥G}¢H ÜU¢ï ãGéÁG¢êÚ (‫ ) َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU }¢éࢢϢïã
ÜUÚ Îï, ¼¢ï ©S¢ ÜUè Ï¢çwGà¢à¢ ã¢ï Á¢¢¼è ãñ, ¼¢ï çÁ¢S¢ï ¥ËH¢ã ТÜU ¥ÐÝï }¢ãGÏ¢êÏ¢
(‫ ) َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU }¢éࢢϢïã ÜUÚï, ©S¢ ÜUè }¢ãGÏ¢êçϢIJ¼ ÜU¢ v²¢ ãG¢H ã¢ïx¢¢ !(1)
SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G ÇèТÅü}¢ï‹Å
‫ ! اَلْ َح ْم ُد لِلّٰہ‬¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜUè ÎèÝè ¼ãGÚèÜU ΢±¼ï §SH¢}¢è Î鋲¢ |¢Ú
}¢ï´ ÜU}¢¢ï Ï¢ïࢠ80 ࢢïÏ¢¢ï´ }¢ï´ ÎèÝï }¢¼èÝ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ }¢S¢MÈGU ãñ, §‹ãè }¢ï´ S¢ï
»ÜU “SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G ÇèТÅü}¢ï‹Å” |¢è ãñ J ‫ اَ ْل َح ْم ُد ل ِ ّٰلہ‬¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
‫ َدا َم ْت بَ َرکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬ÜïU ÈñUÁ¢G¢Ý S¢ï ©G}¢ê}¢è H¢ïx¢¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G (²¢Ýè
x¢êæx¢ï, Ï¢ïãÚï ¥¢ñÚ Ý¢Ï¢èÝ¢ H¢ïx¢) |¢è ÈñGUÁ¢G²¢Ï¢ ã¢ï Úãï ãñ´, ²ïã ±¢ïã H¢ïx¢ ãñ´ çÁ¢Ý ÜU¢ï
©G}¢ê}¢Ý }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï´ ÜU¢ï§ü ¥ãç}¢Ä²¼ Ýãè´ Îï¼¢ J ‫ ! اَ ْل َح ْم ُد ل ِ ّٰلہ‬¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
‫ َدا َم ْت بَ َرکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬ÜUè ¼ÚçÏ¢²¼ ¥¢ñÚ SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G ÇèТÅü}¢ï‹Å ÜUè ÜU¢ç±à¢¢ï´ ÜïU
ݼèÁ¢ï }¢ï´ ¥¢Á¢ ÜU§ü à¢ãì򢕫 }¢ḯ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜUè ÎèÝè ¼ãGÚèÜU ΢±¼ï §SH¢}¢è
ÜïU ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G¢¼ }¢ï´ SÐïà¢H ÐS¢ü ‹Á¢G ÜïU ãGËÜïGU Hx¢¼ï ãñ´ J
Ï¢ÇGè Ú¢¼¢ï´ ÜïU §Á¢ç¼}¢¢¥G¢¼ }¢S¢HÝ §Á¢ç¼}¢¢»G }¢èH¢Î, §Á¢ç¼}¢¢»G x¢G¢ñçS¢²¢,
§Á¢ç¼}¢¢»G }¢ïÚ¢Á¢, §Á¢ç¼}¢¢»G à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼ ¥¢ñÚ §Á¢ç¼}¢¢»G à¢Ï¢ï ÜGUÎí ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ |¢è
SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G ÜïU ãËÜïGU Hx¢¢» Á¢¢¼ï ãñ´, çÁ¢Ý }¢ï´ Ï¢¢ ÜGU¢§G΢ §à¢¢Ú¢ï´ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý }¢ï´
Ý¢¼, Ï¢²¢Ý, çÁ¢GRU ¥¢ñÚ Î饢G ÜU¢ »ãç¼}¢¢}¢ ã¢ï¼¢ ãñ J SÐïà¢H ÐS¢ü‹Á¢G }¢ï´ ÎèÝè

1…ç}¢Ú¥¢¼, 8 / 480
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 13

ÜU¢}¢ ÜUÚÝï ¥¢ñÚ §à¢¢Ú¢ï´ ÜUè Á¢Ï¢¢Ý }¢ï´ ÝïÜUè ÜUè ΢±¼ ÜUè {ê}¢ï´ }¢Ó¢¢Ýï ÜïU çH»
±vG¼Ý ÈGU ±vG¼Ý }¢éÏ¢çËHx¢GèÝ ÜU¢ï “ÜéUGzGHï }¢ÎèÝ¢ ÜU¢ïS¢ü” ÜUÚ±¢²¢ Á¢¢¼¢ ãñ
¥¢ñÚ §Ý ÜïU ÜGU¢çÈGUHï |¢è S¢ÈGUÚ ÜUÚ¼ï ãñ´ J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ‫ َعل َْی ِہ ُم الر ِّْض َوان‬Ýï
S¢ÚÜU¢Ú ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ï ¥ÐÝï ¥ãHï Ï¢ñ¼ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬¥¢ñÚ Œ²¢Úï
ݱ¢S¢¢ï´ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬S¢ï Ï¢ï §ç‹¼ã¢ }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼ï Îﶢ, ¼¢ï ¥¢Ð ‫َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬
S¢ï çÝSÏ¢¼ ÜUè ±Áã S¢ï ²ïã ãGÁ¢GÚ¢¼ |¢è ©Ý S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼¢ï à¢zGÜGU¼ S¢ï Ðïࢠ¥¢¼ï
¥¢ñÚ ¥¢Ð ‫ َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬ÜïU ç±S¢¢Hï Á¢G¢çãÚè ÜïU Ï¢¢Î |¢è ¥¢Ð ‫َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬
ÜïU ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yGã¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُہ ْم اَ ْج َم ِعیْن‬¥¢ñÚ çÏ¢H wG¢éS¢êS¢ ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ‫َرض َِی اہّٰللُ َع ْن ُھ َما‬
ÜU¢ Ï¢ïãGÎ ¶G²¢H Ú¶¢ ÜUÚ¼ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
çS¢gèÜïGU ¥vÏ¢Ú ÜUè §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý S¢ï }¢ãÏÏ¢¼
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬Á¢Ï¢ }¢¢ïç}¢Ý¢ï´ ÜïU ¥}¢èÚ ¥¢ñÚ }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï´
ÜïU ¶GHèÈGU¢ }¢é‹¼¶GÏ¢ ãé±ï, ¼¢ï ÚS¢êHï ÜUÚè}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï ¼¥GËHéÜGU ÜUè
±Áã S¢ï ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬, ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yãG¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم َا ْج َم ِعی ْن‬ÜU¢ Ï¢ãé¼ ¶G²¢H
Ú¶¢ ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ ¥ãHï Ï¢ñ¼ï ¥yGã¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُہ ْم اَ ْج َم ِعی ْن‬ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï
‰¢ï çÜU ÝçϢIJï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU çÚà¼ï΢Ú, }¢éÛ¢ï ¥ÐÝï
çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ Œ²¢Úï ãñ´ J(1)
ÈGU¢MÜïGU ¥¢Á¢G}¢ ÜUè §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ S¢ï ±¢çHã¢Ý¢ }¢ãGÏÏ¢¼
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´ »ÜU çÎÝ ¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ,
ãGÁ¢GÚ¼ï ©G}¢Ú ÈGU¢MÜïGU ¥¢Á¢G}¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜïU Í¢Ú x¢²¢ }¢x¢Ú ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬, ãGÁ¢GÚ¼ï

۴۲۷۳:‫حدیث‬،۲۷ /۷، ‫ بابحدیث بیننضری‬،‫کتاباملغازی‬،‫…خباری‬1

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 14

¥}¢èÚï }¢é¥G¢ç±²¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU S¢¢‰¢ ¥GH¢çãGÎx¢è }¢ï´ }¢S¢MÈïGU x¢ézG¼x¢ê ‰¢ï ¥¢ñÚ
¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU Ï¢ïÅï, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ ¶ÇGï §ç‹¼Á¢G¢Ú
ÜUÚ Úãï ‰¢ï J ÜéUÀ ÎïÚ §ç‹¼Á¢G¢Ú ÜïU Ï¢¢Î ±¢ïã ±¢ÐS¢ H¢ñÅÝï Hx¢ï, ¼¢ï ©Ý ÜïU
S¢¢‰¢ ãè }¢ñ´ |¢è ±¢ÐS¢ H¢ñÅ ¥¢²¢ J Ï¢¢Î }¢ï´ ¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï ©G}¢Ú
ÈGU¢MÜïGU ¥¢Á¢G}¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬S¢ï }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãé§ü, ¼¢ï }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : »ï ¥}¢èÚH
}¢¢ïç}¢ÝèÝ ! }¢ñ´ ¥¢Ð ÜïU ТS¢ ¥¢²¢ ‰¢¢ }¢x¢Ú ¥¢Ð, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥}¢èÚï }¢é¥G¢ç±²¢
‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU S¢¢‰¢ }¢S¢MÈïGU x¢ézG¼x¢ê ‰¢ï, ¥¢Ð ÜïU Ï¢ïÅï ¥GÏÎéËH¢ã ‫| َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬¢è
Ï¢¢ãÚ ¶ÇGï §ç‹¼Á¢G¢Ú ÜUÚ Úãï ‰¢ï (}¢ñ´ Ýï S¢¢ïÓ¢¢ : Á¢Ï¢ Ï¢ïÅï ÜU¢ï ¥‹ÎÚ Á¢¢Ýï ÜUè
§Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´ ãñ, }¢éÛ¢ï ÜñUS¢ï ã¢ï S¢ÜU¼è ãñ ?), çHã¢Á¢G¢ }¢ñ´ ©Ý ÜïU S¢¢‰¢ ãè ±¢ÐS¢
Ó¢H¢ x¢²¢ J ¼¢ï ¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGU¢MÜGïU ¥¢Á¢G}¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
»ï }¢ïÚï Ï¢ïÅï ãGéS¢ñÝ ! }¢ïÚè ¥¢ñH¢Î S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ¥¢Ð §S¢ Ï¢¢¼ ÜïU (çÁ¢G²¢Î¢) ãGÜGU΢Ú
ãñ´ çÜU ¥¢Ð ¥‹ÎÚ ¥¢ Á¢¢»æ ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï S¢Ú¢ï´ ÐÚ ²ïã Á¢¢ï Ï¢¢H ãñ´, ¥ËH¢ã
ÜUÚè}¢ ÜïU Ï¢¢Î çÜUS¢ Ýï ©x¢¢» ãñ´ ? ¼é}¢ S¢¢Î¢¼ï çÜUÚ¢}¢ Ýï ãè ¼¢ï ©x¢¢» ãñ´ J(1)
à¢ïÚï wG¢é΢ ÜUè §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥SÏ¢x¢G çÏ¢Ý ÝéÏ¢¢¼¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ãGÁ¢GÚ¼ï
§}¢¢}¢ ãGS¢Ýï }¢éÁ¼Ï¢¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ï¢è}¢¢Ú ãé±ï, ¼¢ï ¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï
¥GçHIJéH }¢é¼üÁ¢G¢ ‫§ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬Ý ÜUè §G²¢Î¼ ÜïU çH» ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ã}¢ |¢è ©Ý
ÜïU S¢¢‰¢ §G²¢Î¼ ÜïU çH» ãG¢çÁ¢GÚ ãé±ï J ¥}¢èLH }¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GçHIJéH
}¢é¼üÁ¢G¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï ¶GñçÚIJ¼ ÎÚ²¢zG¼ ÜUÚ¼ï ãé±ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ݱ¢S¢» ÚS¢êH !
¥Ï¢ ¼GÏ¢è¥G¼ ÜñUS¢è ãñ ? ¥GÁ¢üG ÜUè : ‫ اَلْ َح ْم ُد ل ِ ّٰلہ‬Ï¢ïã¼Ú ãêæ J ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥x¢Ú ¥ËH¢ã ТÜU Ýï Ó¢¢ã¢, ¼¢ï Ï¢ïã¼Ú ãè Úã¢ïx¢ï J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï

۸۲۵‫ص‬،۸۴‫ج‬،‫…تاری ِخابن عساکر‬1

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 15

§}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : }¢éÛ¢ï S¢ã¢Ú¢ Îï ÜUÚ çϢƢ§» J ¥}¢èLH
}¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GHè ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï ©‹ãï´ ¥ÐÝï S¢èÝï S¢ï ÅïÜU Hx¢¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ¢
çβ¢ J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ÜU çÎÝ }¢éÛ¢ S¢ï
ݢݢÁ¢¢Ý, ÚãG}¢¼ï ¥G¢Hç}¢Ä²¢Ý ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ ‰¢¢ : »ï }¢ïÚï Ï¢ïÅï !
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ »ÜU ÎÚwG¼ ãñ çÁ¢S¢ï “à¢Á¢Ú¼éH Ϣ˱¢” ÜU㢠Á¢¢¼¢ ãñ, ¥¢Á¢G}¢¢§à¢
}¢ï´ }¢éϼH¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©S¢ ÎÚwG¼ ÜïU ТS¢ Á¢}¥G çÜU²¢ Á¢¢»x¢¢
Á¢Ï¢çÜU ©S¢ ±vG¼ Ý }¢èÁ¢G¢Ý Ú¶¢ x¢²¢ ã¢ïx¢¢, Ý ãè ¥¢}¢¢H Ý¢}¢ï ¶¢ïHï x¢» ã¢ï´x¢ï,
©‹ãï´ ÐêÚ¢ ÐêÚ¢ ¥Á¢í ¥G¼G¢ çÜU²¢ Á¢¢»x¢¢ J çÈUÚ S¢ÚÜU¢Úï Î¢ï ¥G¢H}¢ ‫َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬
Ýï ²ïã ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ç¼H¢±¼ ÈGUÚ}¢¢§ü :
 ¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §GÚÈGU¢Ý : S¢Ï¢í ÜUÚÝï
±¢H¢ï´ ãè ÜU¢ï ©Ý ÜU¢ S¢±¢Ï¢ Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢,
)۸۲ ‫آیت‬،‫الزمر‬،۲۷‫(پ‬
|¢ÚÐêÚ çβ¢ Á¢¢»x¢¢ J
)۷۴۲‫ص‬،‫(کتاب الدعاء للطرباین‬
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ï¢²¢Ý ÜU΢ü ±¢çÜGU»G S¢ï Á¢ã¢æ ¥}¢èLH
}¢¢ïç}¢ÝèÝ, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GHè ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜUè ¥ÐÝï à¢ãÁ¢G¢Îï, §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ عَنْہ‬S¢ï
}¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ §GË}¢ ãé±¢, ±ãè´ §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU Ï¢²¢Ý ÜU΢ü ÈGUÚ}¢¢Ýï
}¢éS¼GÈGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï ²ïã |¢è }¢¢Hê}¢ ãé±¢ çÜU ÐÚïࢢçݲ¢ï´, }¢éS¢èÏ¢¼¢ï´ ¥¢ñÚ
¥¢Á¢G}¢¢§à¢¢ï´ ÐÚ S¢Ï¢í ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©Ý ÜïU S¢Ï¢í ÜU¢ ÐêÚ¢ ÐêÚ¢
¥Á¢í çβ¢ Á¢¢»x¢¢ J ²¢Î Ú綻 ! ¥ËH¢ã ТÜU ÜïU ãÚ ÜU¢}¢ }¢ï´ ãÁ¢G¢Ú㢠çãGv}¢¼ï´
Тïà¢è΢ ã¢ï¼è ãñ´, çÁ¢Ý ÜU¢ ã}¢ï´ §GË}¢ Ýãè´ ã¢ï¼¢, çHã¢Á¢G¢ ãÚ »ÜU ÜïU S¢¢}¢Ýï
¥ÐÝè ÐÚïࢢÝè, x¢GÚèÏ¢è ± }¢éçzGHS¢è ÜU¢ Ú¢ïÝ¢ Ú¢ïÝï, ¥ÐÝï ÎéwÇGï S¢éÝ¢Ýï ¥¢ñÚ
¼æx¢ÎS¼è ÜïU S¢Ï¢Ï¢ ‫ َم َعاذَ اہّٰلل‬ÚÏÏ¢ï ÜUÚè}¢ ÜUè Á¢G¢¼ ÐÚ Ï¢ïÁ¢¢ »ç¼Ú¢Á¢G¢¼ ÜUÚ ÜïU
¥ÐÝè Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï ÜéUçÈíGUIJ¢¼ Ï¢ÜUÝï ÜïU Ï¢Á¢¢» §Ý ¥¢Á¢G}¢¢§à¢¢ï´ ¥¢ñÚ ¼vHèÈGU¢ï´ ÜU¢
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 16

S¢¢}¢Ý¢ ÜUÚ¼ï ãé±ï S¢Ï¢í¢ï ¼ãG}}¢éH S¢ï ÜU¢}¢ HïÝ¢ Ó¢¢çã» v²êæçÜU ²ïã }¢éS¢èÏ¢¼ï´ ¥¢ñÚ
Ï¢H¢»æ x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU ÜUzGÈGU¢Úï ¥¢ñÚ ÎÚÁ¢¢¼ }¢ï´ Ï¢éH‹Îè ÜU¢ Ï¢¢§GS¢ ã¢ï¼è ãñ´ J
¥ËH¢ã ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, ΢ݢ» xG¢é²êÏ¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َع َل ْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ :
Á¢Ï¢ Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ ¥ãHï Ï¢H¢ (²¢Ýè Ï¢è}¢¢Ú¢ï´ ¥¢ñÚ ¥¢ÈGU¼Á¢G΢ï´) ÜU¢ï S¢±¢Ï¢
¥G¼G¢ çÜU²¢ Á¢¢»x¢¢, ¼¢ï ¥G¢çÈGUIJ¼ ±¢Hï ¼}¢‹Ý¢ ÜUÚï´x¢ï çÜU ÜU¢à¢ ! Î鋲¢ }¢ï´
ã}¢¢Úè ¶¢Hï´ ÜñG´UçÓ¢²¢ï´ S¢ï ÜU¢Åè Á¢¢¼è´ J(1)
ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼, ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ‫§ َر ْح َمةُ اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬S¢ ãGÎèS¢ï
ТÜU ÜïU ¥ËÈGU¢Á¢G “ÜU¢à¢ ! Î鋲¢ }¢ï´ ã}¢¢Úè ¶¢Hï´ ÜñG´UçÓ¢²¢ï´ S¢ï ÜU¢Åè Á¢¢¼è´”
ÜïU ¼ãìG¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²¢Ýè ¼}¢‹Ý¢ ± ¥¢ÚÁG¢ê ÜUÚï´x¢ï çÜU ã}¢ ÐÚ Î鋲¢ }¢ḯ »ïS¢è
Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ ¥¢§ü ã¢ï¼è´ ¼¢çÜU ã}¢ ÜU¢ï |¢è ±¢ïã S¢±¢Ï¢ ¥¢Á¢ ç}¢H¼¢ Á¢¢ï ÎêS¢Úï
Ï¢è}¢¢Ú¢ï´ ¥¢ñÚ ¥¢ÈGU¼Á¢GÎ¢ï´ ÜU¢ï ç}¢H Ú㢠ãñ J(2)
ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ÜUè ¥¢ÐS¢ }¢ï´ }¢ãGÏÏ¢¼
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU ÚS¢êHéËH¢ã ‫َصلَّی اہّٰللُ عَلَ ْیہِ َوٰال ِ ٖہ َو َسلَّم‬
Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : çÜUS¢è }¢éS¢H}¢¢Ý ÜïU çH» ²ïã Ï¢¢¼ Á¢¢§Á¢G Ýãè´ ãñ çÜU ±¢ïã
¥ÐÝï |¢¢§ü ÜïU S¢¢‰¢ ¼èÝ çÎÝ Ú¢¼ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ¼¥GËHéÜGU ¼¢ïÇGï J ©Ý }¢ï´ Á¢¢ï Ï¢¢¼
Ó¢è¼ ÜUÚÝï }¢ï´ ÐãH ÜUÚïx¢¢, ±¢ïã Á¢‹Ý¼ ÜUè ¼GÚÈGU Á¢¢Ýï }¢ïæ |¢è ÐãH ÜUÚïx¢¢ J
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢éÛ¢ï ²ïã Ï¢¢¼ ÐãéæÓ¢è çÜU ãGÁ¢GÚ¢¼ï
ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÜU¢ï§ü à¢ÜUÚ Ú‹Á¢è ã¢ï x¢§ü ãñ J }¢ñ´ §}¢¢}¢ï
ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢ ¥¢ñÚ ¥GÁ¢üG ÜUè : H¢ïx¢ ¥¢Ð ÜUè
ÐñÚ±è ÜUÚ¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ãGÁ¢GÚ¢¼ »ÜU ÎêS¢Úï S¢ï Ý¢Ú¢Á¢G ãñ´ ¥¢ñÚ Ï¢¢ã}¢ ÜGUyG»G

‫دارا لفکربریوت‬، ۲۴۸۲‫حدیث‬،۸۸۲/ ۴ ،‫…ت ْر ِم ِذی‬1

2…ç}¢Ú¥¢¼, 2 / 424
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 17

¼¥GËHéÜGU ÜUÚ Ú¶¢ ãñ, ¥¢Ð ¥|¢è §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU ТS¢ Á¢¢»æ ¥¢ñÚ
©‹ãï´ Ú¢Á¢Gè ÜUÚï´ v²êæçÜU ¥¢Ð ©Ý S¢ï À¢ïÅï ãñ´ J §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
¥x¢Ú }¢ñ´ Ýï ÝçϢIJï ÜUÚè}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ï ²ïã ÈGUÚ}¢¢¼ï ãé±ï Ý S¢éÝ¢ ã¢ï¼¢
çÜU Á¢Ï¢ Î¢ï ¥¢Îç}¢²¢ï´ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÜGUyG»G ¼¥GËHéÜGU ã¢ï Á¢¢», ¼¢ï ©Ý }¢ï´ Á¢¢ï Ï¢¢¼
Ó¢è¼ ÜUÚÝï }¢ï´ ÐãH ÜUÚïx¢¢, ±¢ïã ÐïãHï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Á¢¢»x¢¢ J }¢ñ´ }¢éH¢ÜGU¢¼ ÜUÚÝï }¢ï´
Á¢GMÚ ÐãH ÜUÚ¼¢ }¢x¢Ú }¢ñ´ §S¢ Ï¢¢¼ ÜU¢ï ÐS¢‹Î Ýãè´ ÜUÚ¼¢ çÜU }¢ñ´ ©Ý S¢ï ÐïãHï
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Ó¢H¢ Á¢¢ªæ J ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : §S¢ ÜïU Ï¢¢Î }¢ñ´
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢ ¥¢ñÚ ©‹ãï´ S¢¢Ú¢ ±¢çÜGU¥G¢
S¢éÝ¢²¢ J §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ Ýï Á¢¢ï Ï¢¢¼ ÜUãè ãñ,
±¢ïã ÎéLS¼ ãñ J çÈUÚ ¥¢Ð ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬, §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU ТS¢ ¼à¢ÚèÈGU
H¢», ©Ý S¢ï }¢éH¢ÜGU¢¼ ÜUè ¥¢ñÚ ²êæ ΢ïÝ¢ï´ |¢¢§²¢ï´ ÜUè ¥¢ÐS¢ }¢ï´ S¢éËãG ã¢ï x¢§ü J(1)
Ý¢Ú¢Á¢G çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ S¢ï S¢éËãG ÜUÚ HèçÁ¢»
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥x¢Ú ã}¢ }¢ï´ S¢ï çÜUS¢è ÜUè çÜUS¢è
çÚà¼ïÎ¢Ú S¢ï Ý¢Ú¢Á¢Gè ãñ, ¼¢ï ¥x¢Ó¢ïü çÚà¼ïÎ¢Ú ãè ÜU¢ ÜéUGS¢êÚ ã¢ï, S¢éËãG ÜïU çH» wG¢éÎ
ÐãH ÜUèçÁ¢» ¥¢ñÚ wG¢éÎ ¥¢x¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ ¶G‹Î¢ ÐïࢢÝè ÜïU S¢¢‰¢ ©S¢ S¢ï ç}¢H ÜUÚ
¼¥GËHéÜGU¢¼ S¢æ±¢Ú HèçÁ¢», ¥x¢Ú }¢é¥G¢ÈGUè }¢¢æx¢Ýï }¢ï´ ÐãH |¢è ÜUÚÝè ÐÇGï,
¼¢ï çÚÁ¢G¢» §H¢ãè ÜïU çH» }¢é¥G¢ÈGUè }¢¢æx¢Ýï }¢ï´ ÐãH ÜUÚ HïÝè Ó¢¢çã», ‫ا ِ ْن َشآ َء اہّٰلل‬
S¢Ú Ï¢éH‹Îè Т»æx¢ï J ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َسلَّم‬ãñ : ‫َم ْن تَ َو َاض َع ِہّٰلِل َرف ََع ُہ اہّٰلل‬
Á¢¢ï ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ ÜïU çH» ¥G¢çÁ¢Á¢Gè ÜUÚ¼¢ ãñ, ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ ©S¢ï Ï¢éH‹Îè
¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J(2)

۲۷۸‫ص‬،‫…ذخائرالعقیب‬1
۸۸۴۲ :‫حدیث‬۲۲۳‫ ص‬۳ ‫… ُّشع َ ُّب ْاالِمیانج‬2
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 18

ã}¢ïࢢ ¥ÐÝï çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ S¢ï Ϣݢ ÜUÚ Ú綻, ©Ý ÜïU S¢¢‰¢ ¥ÓÀï S¢éHêÜU
ÜU¢ }¢éÁ¢G¢ãÚ¢ ÜUÚ¼ï Úçã» v²êæçÜU §S¢ }¢ï´ ÈGU¢»Î¢ ãè ÈGU¢»Î¢ ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï ÈGUÜGUèã
¥Ï¢éËHñS¢ S¢}¢ÚÜGU‹Îè ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل ِ َعل َْیہ‬ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ S¢ï ¥ÓÀ¢ S¢éHêÜU ÜUÚÝï
ÜïU 10 ÈGU¢»Îï ãñ´ J  ¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ ÜUè çÚÁ¢G¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼è ãñ J  H¢ïx¢¢ï´
ÜUè wG¢éà¢è ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ ãñ J  çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜU¢ï wG¢éà¢è ã¢ï¼è ãñ J  }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï´ ÜUè
¼GÚÈGU S¢ï ©S¢ à¢wGS¢ ÜUè ¼¢ÚèÈGU ã¢ï¼è ãñ J  à¢ñ¼G¢Ý ÜU¢ï §S¢ S¢ï Îé¶ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J
 ©G}¢í Ï¢ÉG¼è ãñ J  çÚÁGÜGU }¢ï´ Ï¢ÚÜU¼ ã¢ï¼è ãñ J  ÈGU¢ñ¼ ã¢ï Á¢¢Ýï ±¢Hï
}¢éS¢H}¢¢Ý Ï¢¢Ð ΢΢ wG¢éࢠã¢ï¼ï ãñ´ J  ¥¢ÐS¢ }¢ḯ }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢ÉG¼è ãñ J  ±ÈGU¢¼
ÜïU Ï¢¢Î ©S¢ ÜïU S¢±¢Ï¢ }¢ï´ §Á¢G¢ÈGU¢ ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ v²êæçÜU H¢ïx¢ ©S¢ ÜïU ãGÜGU }¢ï´ Îé¥G¢»
¶GñÚ ÜUÚ¼ï ãñ´ J(1)
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ÐÝï Í¢Ú¢ï´ ¥¢ñÚ }¢é¥G¢à¢Úï ÜU¢ï ¥}Ý ÜU¢
x¢ïã±¢Ú¢ ϢݢÝï ÜïU çH» ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜUè ÎèÝè ¼ãGÚèÜU ΢±¼ï §SH¢}¢è ÜïU
}¢éàÜUÏ¢¢Ú ÎèÝè }¢¢ãG¢ïH S¢ï ±¢Ï¢S¼¢ ã¢ï Á¢¢§», ãÚ }¢¢ã ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ ¼èÝ çÎÝ
ÜïU çH» ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ S¢ÈGUÚ ÜUèçÁ¢» ¥¢ñÚ ÝïÜU ¥¢}¢¢H ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU
çÁ¢G‹Îx¢è x¢éÁ¢G¢çÚ» J çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ S¢ï ¥ÓÀ¢ S¢éHêÜU ÜUÚÝï ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H¢ï Ï¢ÚÜU¢¼ Á¢¢ÝÝï
ÜïU çH» à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ» ΢±¼ï §SH¢}¢è, ãGÁ¢GÚ¼ï
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÚÁ¢G±è çÁ¢G²¢§ü
‫ َدا َم ْت بَرَکَاتُ ُھ ُم ال َْعال َِیہ‬ÜUè çÜU¼¢Ï¢ “ÝïÜUè ÜUè ΢±¼” S¢ÈGUãG¢ Ý}Ï¢Ú 156 ¼¢ 161,
çÚS¢¢H¢ “㢉¢¢ï´ 㢉¢ ÈêUÈUè S¢ï S¢éËãG ÜUÚ Hè” ¥¢ñÚ “»ãGç¼Ú¢}¢ï }¢éçSH}¢” ÜU¢
}¢é¼G¢H¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§» J ΢±¼ï §SH¢}¢è ÜUè ±ïÏ¢S¢¢§Å www.dawateislami.net
S¢ï §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ¥¢ñÚ ÚS¢¢§H ÜU¢ï ÐÉG¢ |¢è Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ, Ç¢©ÝH¢ïÇ ¥¢ñÚ
çÐí‹Å ¥¢©Å |¢è çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬

1…¼}Ï¢èãéH x¢G¢çÈGUHèÝ, S¢. 73

12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 19

¼¢Á¢Gè}¢ï S¢¢Î¢¼ ÜïU ¥¢Î¢Ï¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ çÝÜU¢¼

Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢§» ! ¼¢Á¢Gè}¢ï S¢¢Î¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ Ó¢‹Î
çÝÜU¢¼ S¢éÝÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUÚ¼ï ãñ´ J ÐïãHï 2 ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢
‫} َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÜUèçÁ¢» :
1. ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï }¢ïÚï ¥ãHï Ï¢ñ¼ }¢ï´ S¢ï çÜUS¢è ÜïU S¢¢‰¢ ¥ÓÀ¢ S¢éHêÜU ÜUÚïx¢¢,
}¢ñ´ Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ §S¢ ÜU¢ çS¢H¢ (Ï¢ÎH¢) ©S¢ï ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ªæx¢¢ J(1)
2. ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ ¥¢ñH¢Îï ¥GÏÎéH }¢éœ¢GçHÏ¢ }¢ï´ S¢ï çÜUS¢è ÜïU S¢¢‰¢
Î鋲¢ }¢ï´ ÝïÜUè (|¢H¢§ü) ÜUÚï, §S¢ ÜU¢ çS¢H¢ (Ï¢ÎH¢) ÎïÝ¢ }¢éÛ¢ ÐÚ
H¢çÁ¢G}¢ ãñ Á¢Ï¢ ±¢ïã Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ }¢éÛ¢ S¢ï ç}¢Hïx¢¢ J(2)
 S¢¢Î¢¼ï çÜUÚ¢}¢ ÜUè ¼¢Á¢Gè}¢ ÈGUÁ¢üG ãñ ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè ¼¢ñãèÝ ãGÚ¢}¢ J(3)  S¢¢Î¢¼ï
çÜUÚ¢}¢ ÜUè ¼¢Á¢Gè}¢¢ï ¼ÜUÚè}¢ ÜUè ¥SH ±Áã ²ïãè ãñ çÜU ²ïã ãGÁ¢GÚ¢¼, ÚS¢êHï
ÜU¢§Ý¢¼ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬ÜïU çÁ¢S}¢ï ¥yGãÚ ÜU¢ ÅévÇG¢ ãñ´ J(4)
»H¢Ý
¼¢Á¢Gè}¢ï S¢¢Î¢¼ ÜïU ¥¢Î¢Ï¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ }¢Á¢GèÎ ¥ã}¢ çÝÜU¢¼ ¼ÚçÏ¢²¼è
ãGËÜGU¢ï´ }¢ḯ Ï¢²¢Ý çÜU» Á¢¢»æx¢ï, çHã¢Á¢G¢ §Ý çÝÜU¢¼ ÜU¢ï Á¢¢ÝÝï ÜïU çH» ¼ÚçÏ¢²¼è
ãGËÜGU¢ï´ }¢ï´ Á¢GMÚ çà¢ÜüU¼ ÜUèçÁ¢» J
‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم َح َّمد‬ !‫َص ُّل ْوا َعل َی ا ْل َحب ِ ْیب‬

۸۸۲۸:‫حدیث‬،۵۷۷‫ص‬،‫…جامعصغری‬1
۸۲۲ /۸۲،‫عبداللہ بنحممد بنایب کامل‬،۵۲۲۸‫ رقم‬،‫…تاریخ بغداد‬2
3…ÜéUçÈíGUIJ¢ ÜUçH}¢¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ S¢é±¢H Á¢±¢Ï¢, S¢. 277
4…S¢¢Î¢¼ï çÜUÚ¢}¢ ÜUè ¥GÁ¢G}¢¼, S¢. 7
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 20

΢±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ãzG¼¢±¢Ú

S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G }¢ï´ ÐÉGï Á¢¢Ýï ±¢Hï
6 ÎéMÎï ТÜU ¥¢ñÚ 2 Îé¥G¢»æ
1 à¢Ï¢ï Á¢é}¥G¢ ÜU¢ ÎéMÎ :
‫اَل ّٰل ُہ َّم َصلِّ َو َس ِّل ْم َوبَارِ ْک َعلٰی َس ِّیدِنَا ُم َح َّمدِ ِن ال َّن ِب ِّی ْالُم ِّ ِّی ا ْل َحب ِ ْی ِب ال َْعالِی ا ْل َق ْدرِال َْعظ ِْی ِم‬
‫ا ْل َجاہ ِ َو َعلٰی ٰال ِ ٖہ َو َص ْحب ِ ٖہ َو َس ِّلم‬
Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ ãÚ à¢Ï¢ï Á¢é}¥G¢ (Á¢é}¥G¢ ¥¢ñÚ Á¢é}¢ïÚ¢¼ ÜUè
ÎÚç}¢²¢Ýè Ú¢¼) §S¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ï ТϢ‹Îè S¢ï ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢
ÐÉïGx¢¢, }¢¢ñ¼ ÜïU ±vG¼ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َسلَّم‬ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚïx¢¢ ¥¢ñÚ
ÜGUÏ¢í }¢ḯ ΢ç¶GH ã¢ï¼ï ±vG¼ |¢è, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±¢ïã Îï¶ïx¢¢ çÜU S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢
(1)
‫© َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬S¢ï ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¥ÐÝï ÚãG}¢¼ |¢Úï 㢉¢¢ï´ S¢ï ©¼¢Ú Úãï ãñ´ J

2 ¼}¢¢}¢ x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU :

‫اَل ّٰل ُہ َّم َصلِّ َعلٰی َس ِّیدِ نَا َو َم ْو َلنَا ُم َح َّم ٍد َّو َعلٰی ٰال ِ ٖہ َو َس ِّلم‬
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ÝS¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َع ْنہ‬S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ, ¼¢Á¢Î¢Úï }¢ÎèÝ¢ ‫َصلَّی اہّٰللُ َعل َْیہِ َوٰال ِ ٖہ َو َسلَّم‬
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ ²ïã ÎéMÎï ТÜU ÐÉGï, ¥x¢Ú ¶ÇG¢ ‰¢¢, ¼¢ï Ï¢ñÆÝï S¢ï
ÐïãHï ¥¢ñÚ Ï¢ñÆ¢ ‰¢¢, ¼¢ï ¶ÇGï ã¢ïÝï S¢ï ÐïãHï ©S¢ ÜïU x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ
çλ Á¢¢»æx¢ï J(2)
3 ÚãG}¢¼ ÜïU S¢œ¢Ú ÎÚ±¢Á¢Gï : ‫ح َّمد‬ َ ‫َصلَّی اہّٰللُ َعلٰی ُم‬

‫ملخصا‬
ً ۸۵۸‫ص‬،‫ الصَلۃ السادسة والخمسون‬،‫…افضل الصلوات علی سید السادات‬1
۳۵‫ص‬،‫الصَلۃ الحادیة عرشۃ‬،‫…افضل الصلوات علی سید السادات‬2
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 21

Á¢¢ï ²ïã ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¼¢ ãñ, ¼¢ï ©S¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ ÜïU 70 ÎÚ±¢Á¢Gï ¶¢ïH
çλ Á¢¢¼ï ãñ´ J(1)
4 ÎéMÎï à¢ÈGU¢¥G¼ :
ِ‫َق َب عِنْ َد َک َی ْو َم ا ْلق َِیا َمة‬
َّ َ ‫اَل ّٰل ُہ َّم َصلِّ َعلٰی ُم َح َّم ٍد َّواَنْز ِْل ُہ ال َْم ْق َع َد ال ُْم‬
ÚS¢êHï ¥ÜUÚ}¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِ ٖہ َو َس َّلم‬ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï à¢ÈGU¢¥G¼ çÝà¢¢Ý ãñ :
Á¢¢ï à¢wGS¢ ²êæ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGï, ©S¢ ÜïU çH» }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ±¢çÁ¢Ï¢ ã¢ï
Á¢¢¼è ãñ J(2)
5 Àï H¢¶ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ S¢±¢Ï¢ :

‫اَل ّٰل ُھ َّم َصلِّ َعلٰی َس ِّیدِنَا ُم َح َّم ٍد َع َد َد َماف ِ ْی عِل ِْم اہّٰللِ َص ََلۃ َدآئ َِمة ِۢب ِ َد َوام ِ ُمل ِْک اہّٰلل‬
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ãG}¢Î S¢¢±è ‫ َر ْح َم ُة اہّٰلل َعل َْیہ‬Ï¢¢Á¢G Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ S¢ï ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ´ : §S¢
ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ï »ÜU Ï¢¢Ú ÐÉGÝï S¢ï Àï H¢¶ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGÝï ÜU¢ S¢±¢Ï¢
ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢ ãñ J(3)
6 ÜéUGÏ¢ïü }¢éS¼GÈGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬:

‫َال ّٰل ُہ َّم َصلِّ َعلٰی ُم َح َّمد ٍَک َما تُح ُِّب َو َت ْر ٰضی لَہ‬
»ÜU çÎÝ »ÜU à¢wGS¢ ¥¢²¢, ¼¢ï ãéGÁG¢êÚï ¥‹±Ú ‫ َصلَّی اہّٰللُ عَلَیْ ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ©S¢ï
¥ÐÝï ¥¢ñÚ çS¢gèÜïGU ¥vÏ¢Ú ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْہ‬ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý çϢƢ çH²¢ J §S¢ S¢ï S¢ãG¢Ï¢»
çÜUÚ¢}¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھم‬ÜU¢ï ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ãé±¢ çÜU ²ïã ÜU¢ñÝ Á¢Gè }¢¼üÏ¢¢ ãñ ! Á¢Ï¢ ±¢ïã
Ó¢H¢ x¢²¢, ¼¢ï S¢ÚÜU¢Ú ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ïã Á¢Ï¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
ТÜU ÐÉG¼¢ ãñ, ¼¢ï ²êæ ÐÉG¼¢ ãñ J(4)

۲۲۲‫ص‬،‫البابالثاین‬،‫…القولالبدیع‬1
۷۸ ‫حدیث‬،۷۲۷‫ص‬۲‫…الرتغیبوالرتہیبج‬2
۸۴۷‫ص‬،‫الصَلۃ الثانیة والخمسون‬،‫…افضل الصلوات علی سید السادات‬3
٥٢١‫…اَلْق َ ْو ُّلالْب َ ِدیْعص‬4
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý
ÈGUÁ¢G¢§Hï ãGS¢ÝñÝï ÜUÚè}¢ñÝ 22

»ÜU ãÁ¢G¢Ú çÎÝ ÜUè ÝïçÜU²¢æ

‫َجزَي اہّٰللُ َع َّنا ُم َح َّمدا َما ھُ َو اَھْلُہ‬
ãGÁ¢GÚ¼ï §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢S¢ ‫ َرض َِی اہّٰللُ َعنْ ُھ َما‬S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ, S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢
‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : §S¢ ÜU¢ï ÐÉGÝï ±¢Hï ÜïU çH» S¢œ¢Ú çÈGUçÚà¼ï
»ÜU ãÁ¢G¢Ú çÎÝ ¼ÜU ÝïçÜU²¢æ çH¶¼ï ãñ´ J(1)
x¢¢ï²¢ à¢Ï¢ï ÜGUÎí ãG¢çS¢H ÜUÚ Hè
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ‫ َصلَّی اہّٰللُ َعل َْی ِہ َوٰال ِٖہ َو َس َّلم‬: çÁ¢S¢ Ýï §S¢ Îé¥G¢ ÜU¢ï 3 }¢Ú¼Ï¢¢
ÐÉG¢, ¼¢ï x¢¢ï²¢ ©S¢ Ýï à¢Ï¢ï ÜGUÎí ãG¢çS¢H ÜUÚ Hè J(2)
َّ ‫ت‬
ِ ‫الس ْب ِع َو َر ِّب ال َْع ْر‬
‫ش ال َْعظ ِْیم‬ ِ ‫الس ٰم ٰو‬
َّ ‫ ُس ْب ٰح َن اہّٰلل ِ َر ِّب‬، ‫َْکیْ ُم‬ ُ ‫ََل اِل ٰ َہ ا ِ َّلا‬
ِ َ ‫ہّٰلل ا ْل َحل ِ ْی ُم ال‬
(²¢Ýè wG¢é΢» ãGHè}¢¢ï ÜUÚè}¢ ÜïU çS¢±¢ ÜU¢ï§ü §GÏ¢¢Î¼ ÜïU H¢§ÜGU Ýãè´,
¥ËH¢ã ТÜU ãñ, Á¢¢ï S¢¢¼¢ï´ ¥¢S¢}¢¢Ý¢ḯ ¥¢ñÚ ¥Gà¢ïü ¥GÁ¢Gè}¢ ÜU¢ ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú ãñ)

۸۲۷۲۵:‫حدیث‬،۲۵۴/۸۲،‫باب فی کیفیة الصَلۃ…اخل‬،‫کتاب الدعیة‬،‫…مجمع الزوائد‬1

۴۴۸۵:‫حدیث‬،۸۵۵/۸۷،‫…تاریخابنِ عساکر‬2
12 ¥x¢S¼ 2021 ÜïU ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ Ï¢²¢Ý