Chöông

6
Ñòa taàng caùc
beå traàm tích
Kainozoi
Vieät Nam
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam

Traàm tích Kainozoi phaân boá roäng raõi treân theàm luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam. Phaàn lôùn
chuùng taäp trung trong caùc beå traàm tích, coù nôi daøy treân 10.000 m. Nghieân cöùu ñòa taàng traàm
tích Kainozoi trong thôøi gian qua gaén lieàn vôùi quaù trình tìm kieám - thaêm doø daàu khí vaø ñaõ coù
nhöõng keát quaû ñaùng khích leä.
Cho ñeán nay sau hôn nöûa theá kyû, coâng taùc tìm kieám - thaêm doø daàu khí ñaõ traûi khaép treân caùc
beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam. Moät khoái löôïng khoång loà caùc taøi lieäu ñòa chaát
- ñòa vaät lyù ñaõ ñöôïc thu thaäp. Haøng chuïc vaïn km tuyeán ñòa chaán ñaõ ñöôïc xöû lyù. Haøng traêm
gieáng khoan ñaõ coù keát quaû phaân tích. Nhieàu baùo caùo veà traàm tích, coå sinh, carota vaø ñòa chaán
ñòa taàng cuøng vôùi haøng loaït caùc baùo caùo toång hôïp cuûa caùc cô quan nghieân cöùu, caùc coâng ty
trong vaø ngoaøi nöôùc nhö Lieân ñoaøn ñòa chaát 36, Vieän Daàu khí Vieät Nam, Coâng ty TOTAL, BP,
SHELL, FINA, MOBIL, UNOCAL, VIETSOVPETRO, JVPC, IDEMITSU, PETRONAS..v.v...
Haàu heát caùc baùo caùo ñeàu ñeà caäp ñeán khía caïnh ñòa taàng, song möùc ñoä nghieân cöùu cuûa töøng
baùo caùo coù neùt khaùc nhau. Nhöõng keát quaû ñoù ñaõ ñöôïc caùc taùc giaû Golovenok V.K - Leâ Vaên
Chaân (1960 - 1970), Paluxtovich - Nguyeãn Ngoïc Cö (1971), Vuõ Vaên Nhi (1975) Sevostianov
(1977), Phaïm Hoàng Queá (1981), Nguyeãn Giao (1982), Leâ Vaên Cöï (1982), J. Moris (1993),
C. Sladen (1997) Ngoâ Thöôøng San (1981, 1987), Leâ Ñình Thaùm (1992), Ñoã Baït - Phan Huy
Quynh (1985, 1993, 2002)... nghieân cöùu toång hôïp vaø trình baøy treân caùc baûng 6.1, 6.2, 6.3,
6.4.
Ñaëc bieät keát quaû nghieân cöùu gaàn ñaây nhaát ñaõ ñöôïc Ñoã Baït, Phan Huy Quynh, Ngoâ Xuaân
Vinh, Phan Giang Long vaø Nguyeãn Quyù Huøng toång hôïp vaøo naêm 2002, ñöôïc xem laø taøi lieäu
ñòa taàng söû duïng phoå bieán trong tìm kieám thaêm doø daàu khí caùc beå traàm tích Kainozoi theàm
luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam caû veà phöông phaùp nghieân cöùu vaø keát quaû ñaït ñöôïc.
1. Phöông phaùp nghieân cöùu
Nghieân cöùu ñòa taàng thöïc chaát laø phaân caùc traàm tích bò phuû, khoâng tröïc tieáp quan
chia caùc ñôn vò ñòa taàng vaø ñoái saùnh chuùng saùt ñöôïc, caùc gieáng khoan xa nhau, tyû leä
vôùi nhau. Cô sôû ñeå giaûi quyeát nhieäm vuï naøy maãu loõi raát haïn cheá v.v... neân ñeå xaây döïng
chuû yeáu ñöôïc döïa theo “Quy phaïm veà ñòa coät ñòa taàng toång hôïp cuûa töøng gieáng khoan,
taàng Vieät Nam - 1994” vaø “Höôùng daãn ñòa töøng vuøng, töøng beå traàm tích vaø lieân keát vôùi
taàng quoác teá - 1993, 2000”. khu vöïc phuï caän chuùng toâi ñaõ phoái hôïp söû
Do ñaëc ñieåm cuûa vuøng nghieân cöùu laø duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu thaïch

139
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñòa taàng, sinh ñòa taàng, carota vaø ñòa chaán
ñòa taàng…, nhaèm khaéc phuïc ñieåm yeáu vaø boå
xung caùc theá maïnh cho nhau giöõa phöông
phaùp naøy vaø phöông phaùp khaùc trong
nghieân cöùu ñòa taàng. Vieäc toång hôïp naøy seõ
tuaân theo caùc nguyeân taéc chuû yeáu sau:
• Caùc phaân chia thaïch ñòa taàng laø ñôn vò
cô baûn. Ñaëc ñieåm cuûa chuùng ñöôïc xaùc
ñònh baèng caùc taøi lieäu traàm tích, coå sinh
vaø carota.
• Tuoåi cuûa caùc ñôn vò ñòa taàng döïa theo
taøi lieäu coå sinh
• Ranh giôùi cuûa caùc ñôn vò ñòa taàng thöôøng
ñöôïc xaùc ñònh theo taøi lieäu carota, coøn
ñaëc tröng cuûa caùc maët baát chænh hôïp,
caùc ñôn vò ñòa taàng thöôøng döïa theo caùc
taøi lieäu ñòa chaán.
• Lieân keát ñòa taàng giöõa caùc vuøng döïa
theo tuoåi traàm tích ñöôïc xaùc ñònh theo
taøi lieäu coå sinh vaø theo doõi caùc taäp ñòa
chaán ñòa taàng mang tính khu vöïc.
Keát quaû nghieân cöùu ñòa taàng traàm tích
Ñeä Tam cuûa caùc nhaø ñòa chaát trong vaø
ngoaøi nöôùc trong thôøi gian qua ñöôïc toång
Hình 6.1. Ñòa taàng toång hôïp Baéc beå Soâng Hoàng
140
hôïp trong chuyeân ñeà naøy seõ cho böùc tranh
toaøn caûnh ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm
luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam.
2. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Ñeä Tam
2.1. Beå Soâng Hoàng
a. Mieàn voõng Haø Noäi - Vònh Baéc Boä
(BAÉC BEÅ SOÂNG HOÀNG)
(Hình 6.1)
PALEOGEN
Eocen
Heä taàng Phuø Tieân (E2 pt)
Maët caét chuaån ñöôïc Phaïm Hoàng Queá
moâ taû taïi GK.104 Phuø Tieân-Höng Yeân töø
ñoä saâu 3.544 m ñeán 3.860 m vaø ñaët teân laø
Ñieäp Xuaân Hoaø (1981) bao goàm caùt keát,
seùt boät keát maøu naâu tím, maøu xaùm xen caùc
lôùp cuoäi keát coù ñoä haït raát khaùc nhau töø vaøi
cm ñeán vaøi chuïc cm. Thaønh phaàn haït cuoäi
thöôøng laø ryolit, thaïch anh, ñaù phieán keát
tinh vaø quarzit. Caùt keát coù thaønh phaàn ña
khoaùng, ñoä maøi troøn vaø choïn loïc keùm, nhieàu
haït thaïch anh, calcit bò gaëm moøn, xi maêng
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.1. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng mieàn voõng Haø Noäi vaø Baéc beå Soâng Hoàng
calcit-sericit. Boät keát raén chaéc thöôøng maøu
tím chöùa sericit vaø oxyt saét. Treân cuøng laø
lôùp cuoäi keát hoãn taïp maøu tím, maøu ñoû xen
caùc ñaù phieán seùt vôùi nhieàu veát tröôït laùng
boùng. Beà daøy cuûa heä taàng taïi gieáng khoan
naøy ñaït 316 m. Naêm 1982 trong caùc coâng
trình nghieân cöùu toång hôïp caùc taùc giaû Ñoã
Baït, Phan Huy Quynh ñaõ ñoåi thaønh Ñieäp
Phuø Tieân, coøn Leâ Vaên Cöï (1982) ñoåi thaønh
heä taàng Phuø Tieân theo ñòa danh huyeän Phuø
Tieân (Höng Yeân), nôi gieáng khoan 104 ñaõ
phaùt hieän ra heä taàng. ÔÛ ngoaøi khôi vònh Baéc
Boä, heä taàng Phuø Tieân ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû
GK. 107-PA-1X (3.050-3.535 m) vôùi cuoäi
saïn keát coù kích thöôùc nhoû, thaønh phaàn chuû
yeáu laø caùc maûnh ñaù granit vaø ñaù bieán chaát
xen vôùi caùt keát, seùt keát maøu xaùm, maøu naâu
coù caùc maët tröôït hoaëc bò phaân phieán maïnh.
Caùc ñaù keå treân bò bieán ñoåi thöù sinh maïnh.
Beà daøy heä taàng ôû ñaây khoaûng 485 m.
Treân caùc maët caét ñòa chaán, heä taàng Phuø
Tieân ñöôïc theå hieän baèng taäp ñòa chaán naèm
ngang phuû baát chænh hôïp ngay treân maët ñaù
141
moùng tröôùc Ñeä Tam. Tuy nhieân, noù chæ
ñöôïc theo doõi toát ôû vuøng vònh Baéc Boä. Taäp
ñòa chaán naøy coù caùc phaûn xaï bieân ñoä cao,
taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc töø trung bình ñeán
keùm ôû mieàn voõng Haø Noäi vaø chuyeån sang
daïng phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc toát ôû
vònh Baéc Boä.
Tuoåi Eocen cuûa heä taàng ñöôïc xaùc
ñònh döïa theo caùc daïng baøo töû phaán hoa,
ñaëc bieät laø Trudopollis vaø Ephedripites.
Nguyeãn Ñòch Dyõ (1981) vaø Phaïm Quang
Trung (1998) cho raèng chuùng coù tuoåi Creta-
Paleogen, coù nhieàu khaû naêng laø Eocen. Tuy
nhieân, döïa vaøo quan heä naèm döôùi caùc traàm
tích Oligocen (heä taàng Ñình Cao), neân xeáp
heä taàng Phuø Tieân vaøo Eocen. Heä taàng ñöôïc
thaønh taïo trong moâi tröôøng söôøn tích - soâng
hoà. Ñoù laø caùc traàm tích laáp ñaày caùc ñòa haøo
suït luùn nhanh, dieän phaân boá heïp.
Oligocen
Heä taàng Ñình Cao (E3 ñc)
Heä taàng mang teân xaõ Ñình Cao (Phuø
Tieân-Höng Yeân), nôi ñaët GK. 104 ñaõ môû
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ra maët caét chuaån cuûa heä taàng. Taïi ñaây, töø
ñoä saâu 2.396 ñeán 3.544 m, maët caét chuû yeáu
goàm caùt keát maøu xaùm saùng, xaùm saãm ñoâi
choã phôùt tím, xen caùc lôùp keïp cuoäi keát daïng
puñing, saïn keát chuyeån leân caùc lôùp boät keát,
seùt keát maøu xaùm, xaùm ñen, raén chaéc xen ít
lôùp cuoäi saïn keát. Caùc ñöôøng cong ño ñòa vaät
lyù gieáng khoan phaân dò roõ vôùi giaù trò ñieän
trôû suaát cao. Beà daøy cuûa heä taàng ôû maët caét
naøy laø 1.148 m.
Heä taàng Ñình Cao phaùt trieån maïnh ôû
Ñoâng Quan, Thaùi Thuïy, Tieàn Haûi vaø vònh
Baéc Boä, bao goàm caùt keát xaùm saùng, saùng
xaãm, haït nhoû ñeán vöøa, ít haït thoâ, ñoâi khi
gaëp cuoäi keát, saïn keát coù ñoä löïa troïn trung
bình ñeán toát. Ñaù gaén keát chaéc baèng xi maêng
carbonat, seùt vaø oxyùt saét. Caùt keát ñoâi khi
chöùa glauconit (GK.104-QN-1X, 107-PA-
1X). Seùt keát xaùm saùng, xaùm saãm coù caùc maët
tröôït laùng boùng, ñoâi choã coù caùc thaáu kính
than hoaëc caùc lôùp keïp moûng seùt voâi, chöùa
hoaù thaïch ñoäng vaät. Chieàu daày heä taàng thay
ñoåi töø 300-1.148m.
Ñieàu ñaùng löu yù laø caùc taäp boät keát vaø
seùt keát maøu xaùm ñen phoå bieán ôû truõng
Ñoâng Quan vaø vònh Baéc Boä chöùa löôïng vaät
chaát höõu cô ôû möùc ñoä trung bình (0,54%wt).
Chuùng ñöôïc xem laø ñaù meï sinh daàu ôû beå
Soâng Hoàng.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Ñình Cao
ñaëc tröng baèng caùc phaûn xaï maïnh, bieân ñoä
cao, ñoä lieân tuïc trung bình, naèm xieân, giaùn
ñoaïn xaâm thöïc theå hieän caùc traàm tích vuïn
thoâ chaân nuùi hay aluvi. Phaàn döôùi cuûa maët
caét coù caùc phaûn xaï khoâng lieân tuïc, bieân ñoä
trung bình. Ñaëc bieät coøn nhaän thaáy phaàn
ñaùy cuûa taäp ñöôïc theå hieän baèng caùc maët keà
aùp, moät pha, ñoä lieân tuïc keùm, bieân ñoä cao.
Ñaây chính laø maët baát chænh hôïp giöõa caùc heä
142
taàng Ñình Cao vaø Phuø Tieân. ÔÛ caùc gieáng
khoan 203, 81, 204, 200, 106 caùc traàm tích
bò voø nhaøu vaø doác ñöùng ñeán 800 vôùi chieàu
gieáng khoan.
Trong heä taàng Ñình Cao môùi chæ tìm
thaáy caùc veát in laù thöïc vaät, baøo töû phaán hoa,
Diatomeae, Pediatrum vaø ñoäng vaät nöôùc
ngoït.
Tuoåi Oligocen cuûa phöùc heä noùi treân döïa
theo: Cicatricosisporites dorogensis (LAD
trong Oligocen muoän), Lycopodiumsporites
neogenicus (chæ trong Oligocen),
Gothanopollis bassensis (chæ coù trong
Oligocen muoän), Florschuetzia trilobata
(FAD trong Eocen/Oligocen).
Hoaù thaïch ñoäng vaät thaân meàm nöôùc ngoït
Viviparus kích thöôùc nhoû. Tuy hoùa thaïch
naøy coù khoaûng phaân boá ñòa taàng raát roäng
(Creta-Neogen), nhöng raát coù yù nghóa trong
vieäc ñaùnh daáu ñoái vôùi traàm tích Oligocen
mieàn voõng Haø Noäi, neân ñöôïc duøng ñeå nhaän
bieát heä taàng Ñình Cao laø “Caùc lôùp chöùa
Viviparus nhoû”.
Heä taàng Ñình Cao thaønh taïo trong moâi
tröôøng ñaàm hoà - aluvi. Heä taàng naèm khoâng
chænh hôïp treân heä taàng Phuø Tieân.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Phong Chaâu (N11 pch)
Naêm 1972 Paluxtovich vaø Nguyeãn
Ngoïc Cö ñaõ moâ taû maët caét traàm tích ñöôïc
môû ra töø 1.820-3.000m ôû gieáng khoan 100
xaõ Phong Chaâu-Thaùi Bình vaø ñaët teân laø heä
taàng Phong Chaâu, nôi gieáng khoan ñaõ ñöôïc
thi coâng. Maët caét traàm tích ñaëc tröng baèng
söï xen keõ lieân tuïc giöõa nhöõng lôùp caùt keát
haït vöøa, haït nhoû maøu xaùm traéng, xaùm luïc
nhaït gaén keát raén chaéc vôùi nhöõng lôùp caùt boät
keát phaân lôùp raát moûng töø côõ mm ñeán cm
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
taïo thaønh caùc caáu taïo daïng maét, thaáu kính,
gôïn soùng vaø ñöôïc goïi laø caùc ñaù “daïng soïc”.
Caùt keát coù xi maêng chuû yeáu laø carbonat vôùi
haøm löôïng cao (25%). Khoaùng vaät phuï goàm
nhieàu glauconit vaø pyrit. Beà daøy cuûa heä
taàng taïi gieáng khoan naøy ñaït tôùi 1.180 m.
Heä taàng Phong Chaâu phaân boá chuû yeáu
trong daûi Khoaùi Chaâu - Tieàn Haûi (GK. 100)
vaø phaùt trieån ra vònh Baéc Boä (GK. 103-
TH) vôùi söï xen keõ giöõa caùc lôùp caùt keát, caùt
boät keát vaø seùt keát chöùa daáu veát than hoaëc
nhöõng lôùp keïp ñaù voâi moûng (GK. 103-TH,
103-HOL). Caùt keát maøu xaùm ñeán xaùm saãm,
haït nhoû ñeán vöøa, ít haït thoâ, choïn loïc trung
bình ñeán toát, xi maêng carbonat, ít seùt. Seùt
keát maøu xaùm saùng ñeán xaùm saãm vaø naâu
ñoû nhaït, phaân lôùp song song, löôïn soùng,
vôùi thaønh phaàn chuû yeáu laø kaolinit vaø ilit.
Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi töø 400 ñeán
1400m.
Treân caùc maët caét ñòa chaán, heä taàng
Phong Chaâu ñöôïc theå hieän baèng caùc taäp
phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc toát, vôùi theá
naèm bieån tieán treân caùc khoái naâng ôû ngoaøi
khôi vònh Baéc Boä. ÔÛ mieàn voõng Haø Noäi,
caùc phaûn xaï coù bieân ñoä cao, goàm 1-2 pha
phaûn xaï maïnh coù theå lieân quan ñeán caùc lôùp
seùt than.
Treân cô sôû phaân tích caùc daïng hoùa
thaïch baøo töû phaán hoa thu thaäp ñöôïc Phan
Huy Quynh, Ñoã Baït (1985, 1993, 1995) ñaõ
xaùc laäp ñöôïc phöùc heä Betula-Alnipollenites
vaø ñôùi Florschuetzia levipoli tuoåi Miocen
sôùm.
Heä taàng Phong Chaâu ñöôïc thaønh taïo
trong moâi tröôøng ñoàng baèng chaâu thoå (GK.
104) coù xen nhieàu pha bieån (GK. 100) vôùi
caùc traàm tích bieån taêng leân roõ reät töø mieàn
voõng Haø Noäi ra vònh Baéc Boä. Heä taàng naèm
143
khoâng chænh hôïp treân heä taàng Ñình Cao vaø
caùc ñaù coå hôn.
Miocen giöõa
Heä taàng Phuø Cöø (N12 pc)
Heä taàng Phuø Cöø ñöôïc Golovenok V.
K., Leâ Vaên Chaân (1966) moâ taû laàn ñaàu taïi
GK. 2 (960 -1.180 m) treân caáu taïo Phuø Cöø
mieàn voõng Haø Noäi. Tuy nhieân, khi ñoù chöa
gaëp ñöôïc phaàn ñaùy cuûa heä taàng vaø maët caét
ñöôïc moâ taû bao goàm caùc traàm tích ñaëc tröng
baèng tính chu kyø roõ reät vôùi caùc lôùp caùt keát
haït vöøa, caùt boät keát phaân lôùp moûng (daïng
soùng, thaáu kính, phaân lôùp xieân), boät keát, seùt
keát caáu taïo khoái chöùa nhieàu hoùa thaïch thöïc
vaät, daáu veát ñoäng vaät aên buøn, truøng loã vaø
caùc væa than lignit. Caùt keát coù thaønh phaàn ít
khoaùng, ñoä löïa choïn vaø maøi troøn toát, khoaùng
vaät phuï ngoaøi turmalin, zircon, ñoâi nôi gaëp
glauconit vaø granat laø nhöõng khoaùng vaät
khoâng thaáy trong heä taàng Phong Chaâu.
Sau naøy, Phan Huy Quynh, Ñoã Baït
(1983) vaø Leâ Vaên Cöï (1985) khi xem xeùt
laïi toaøn boä caùc maët caét cuûa heä taàng Phuø Cöø
taïi caùc gieáng khoan saâu xuyeân qua toaøn boä
heä taàng (GK. 100, 101, 102, 204) vaø quan
heä cuûa chuùng vôùi heä taàng Phong Chaâu naèm
döôùi, theo quan ñieåm veà nhòp vaø chu kyø
traàm tích ñaõ chia heä taàng Phuø Cöø thaønh 3
phaàn, moãi phaàn laø moät nhòp traàm tích bao
goàm caùt keát, boät keát, seùt keát coù chöùa than
vaø hoùa thaïch thöïc vaät. Moät vaøi nôi gaëp
truøng loã vaø thaân meàm nöôùc lôï.
Heä taàng Phuø Cöø phaùt trieån roäng khaép
ôû mieàn voõng Haø Noäi, coù beà daøy moûng ôû
vuøng Ñoâng Quan vaø phaùt trieån maïnh ôû vònh
Baéc Boä vôùi thaønh phaàn traàm tích goàm caùt
keát, seùt boät keát, than vaø ñoâi nôi gaëp caùc
lôùp moûng carbonat. Caùt keát coù maøu xaùm
saùng ñeán xaùm luïc nhaït, thöôøng haït nhoû ñeán
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
vöøa, ñoâi khi haït thoâ (GK.104-QN), choïn loïc
trung bình ñeán toát, phoå bieán caáu taïo phaân
lôùp moûng, thaáu kính, löôïn soùng, ñoâi khi
daïng khoái chöùa nhieàu keát haïch siderit, ñoâi
nôi coù glauconit (caùc GK. 100, 102, 110,
104, 204, 107-PA ). Caùt keát coù xi maêng gaén
keát nhieàu carbonat, ít seùt. Seùt boät keát xaùm
saùng ñeán xaùm saãm, chöùa raát ít carbonat, ít
vuïn thöïc vaät vaø than (GK. 103-TH) coù ít lôùp
ñaù carbonat moûng (GK. 103-TH, 107-PA).
Beà daøy chung cuûa heä taàng thay ñoåi töø 1.500
ñeán 2.000 m
Ñieàu ñaùng löu yù laø seùt keát cuûa heä taàng
thöôøng coù toång haøm löôïng vaät chaát höõu cô
baèng 0,86%wt, ñaït tieâu chuaån cuûa ñaù meï
sinh daàu vaø thöïc teá ñaõ coù phaùt hieän daàu vaø
condensat trong heä taàng Phuø Cöø ôû mieàn
voõng Haø Noäi
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Phuø Cöø
ñöôïc theå hieän baèng caùc pha soùng phaûn xaï
coù daïng song song hay hoãn ñoän, bieân ñoä
lôùn, taàn soá cao, thöôøng lieân quan ñeán caùc
taäp chöùa than. Ranh giôùi cuûa heä taàng vôùi
heä taàng Phong Chaâu naèm döôùi coù ñaëc tröng
soùng goàm 1 ñeán 2 pha phaûn xaï maïnh, bieân
ñoä cao, ñoä lieân tuïc toát.
Tuoåi Miocen giöõa cuûa caùc phöùc heä hoaù
thaïch ñöôïc xaùc ñònh theo Florschuetzia
trilobata vôùi Fl. semilobata vaø theo
Globorotalia mayeri, theo Orbulina universa
(N9)
Heä taàng Phuø Cöø ñöôïc hình thaønh trong
moâi tröôøng ñoàng baèng chaâu thoå coù xen caùc
pha bieån chuyeån daàn sang chaâu thoå, chaâu
thoå ngaäp nöôùc - tieàn chaâu thoå, theo höôùng
taêng daàn ra vònh Baéc Boä.
Heä taàng Phuø Cöø naèm chænh hôïp treân heä
taàng Phong Chaâu.
Miocen treân
144
Heä taàng Tieân Höng (N13 th)
Heä taàng Tieân Höng ñöôïc Golovenok
V. K., Leâ Vaên Chaân (1966) ñaët theo teân
ñòa phöông, nôi maët caét chuaån cuûa heä taàng
ñöôïc môû ra töø 250-1.010m ôû gieáng khoan
4 Tieân Höng-Thaùi Bình, bao goàm caùc traàm
tích coù tính phaân nhòp roõ raøng vôùi caùc nhòp
baét ñaàu baèng saïn keát, caùt keát chuyeån leân
boät keát, seùt keát, seùt than vaø nhieàu væa than
lignit, vôùi beà daøy phaàn thoâ thöôøng lôùn hôn
phaàn mòn. Soá löôïng nhòp thaáy ñöôïc trong
heä taàng leân tôùi 15-18 nhòp. Caùt keát, saïn
keát thöôøng gaén keát yeáu hoaëc chöa gaén keát,
chöùa nhieàu granat, caùc haït coù ñoä löïa choïn
vaø maøi troøn keùm. Trong phaàn döôùi cuûa heä
taàng, caùc lôùp thöôøng bò neùn chaët hôn vaø gaëp
caùt keát xaùm traéng chöùa keát haïch siderit, xi
maêng carbonat. Beà daøy cuûa heä taàng trong
gieáng khoan naøy laø 760 m.
Thöïc teá vieäc xaùc ñònh ranh giôùi giöõa heä
taàng Tieân Höng vaø heä taàng Phuø Cöø naèm
döôùi thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên do coù söï
thay ñoåi töôùng ñaù nhö ñaõ neâu treân. Phan
Huy Quynh, Ñoã Baït (1985) ñaõ phaùt hieän ôû
phaàn döôùi cuûa heä taàng moät taäp caùt keát raát
raén chaéc maøu xaùm chöùa caùc veát in laù thöïc
vaät phaân boá töông ñoái roäng trong caùc gieáng
khoan ôû mieàn voõng Haø Noäi, ñaõ coi ñaây laø
daáu hieäu chuyeån sang giai ñoaïn traàm tích
luïc ñòa sau heä taàng Phuø Cöø vaø ñaùy cuûa taäp
caùt keát naøy coù theå coi laø ranh giôùi döôùi cuûa
heä taàng Tieân Höng.
Heä taàng Tieân Höng coù maët trong haàu
heát caùc gieáng khoan ôû mieàn voõng Haø Noäi
vaø ngoaøi khôi vònh Baéc Boä vôùi thaønh phaàn
chuû yeáu laø caùt keát, ôû phaàn treân thöôøng laø
caùt keát haït thoâ vaø saïn soûi keát, seùt keát, boät
keát, xen caùc væa than lignit. Möùc ñoä chöùa
than giaûm ñi roõ reät do traàm tích tam giaùc
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
chaâu ngaäp nöôùc, vôùi tính bieån taêng theo
höôùng tieán ra vònh Baéc Boä. Caùc lôùp caùt
keát phaân lôùp daøy ñeán daïng khoái, maøu xaùm
nhaït, môø ñuïc hoaëc xaùm xanh, haït nhoû ñeán
thoâ, ñoä choïn loïc trung bình ñeán keùm, chöùa
hoaù thaïch ñoäng vaät vaø vuïn than, gaén keát
trung bình ñeán keùm baèng xi maêng carbonat
vaø seùt. Seùt boät keát maøu xaùm luïc nhaït, xaùm
saùng coù choã xaùm naâu, xaùm ñen (GK.104,
102-HD) chöùa vuïn than vaø caùc hoùa thaïch,
ñoâi khi coù glauconit, pyrit (GK.100, 103-
TH). Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi trong
khoaûng 760-3.000 m.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Tieân
Höng ñöôïc bieåu hieän baèng taäp ñòa chaán coù
ñoä phaân lôùp keùm vaø phaûn xaï yeáu, truïc ñoàng
pha ngaén, bieân ñoä cao, uoán neáp vaø coù nhieàu
lôùp coù bieåu hieän cuûa than. Heä taàng Tieân
Höng tieáp xuùc vôùi heä taàng Phuø Cöø naèm
döôùi baèng maët baát chænh hôïp coù daáu hieäu
bieån luøi ôû ñôùi naâng cao, vôùi 2 pha phaûn xaï
maïnh khoâng lieân tuïc.
Hoaù thaïch tìm thaáy trong heä taàng Tieân
Höng goàm caùc veát in laù coå thöïc vaät, baøo töû
phaán hoa, truøng loã vaø Nannoplankton, ñaëc
bieät coù moät phöùc heä ñaëc tröng goàm Quercus
lobbii, Ziziphus thaáy trong moät lôùp caùt keát
haït vöøa daøy khoaûng 10 m, gaëp trong phaàn
lôùn caùc gieáng khoan laáy maãu ôû mieàn voõng
Haø Noäi. Lôùp caùt keát naøy coøn thaáy ôû nhieàu
nôi treân mieàn Baéc Vieät Nam nhö Taàm Chaû
(Na Döông, Laïng Sôn), Baïch Long Vó,
Trònh Quaän (Phuù Thoï).
Tuoåi Miocen muoän cuûa heä taàng ñöôïc xaùc
ñònh theo phöùc heä baøo töû phaán Dacrydium
– Ilex – Quercus – Florschuetzia trilobata
– Acrostichum vaø Stenochlaena, cuõng nhö
phöùc heä truøng loã Pseudorotalia-Ammonia.
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Tieân
145
Höng chuû yeáu laø ñoàng baèng chaâu thoå, xen
nhöõng pha bieån ven bôø (truõng Ñoâng Quan)
vaø tam giaùc chaâu ngaäp nöôùc phaùt trieån theo
höôùng ñi ra vònh Baéc Boä.
Pliocen
Heä taàng Vónh Baûo (N2 vb)
Naèm baát chænh hôïp treân traàm tích
Miocen, heä taàng Vónh Baûo ñaùnh daáu giai
ñoaïn phaùt trieån cuoái cuøng cuûa traàm tích Ñeä
Tam trong mieàn voõng Haø Noäi - vònh Baéc
Boä thuoäc beå Soâng Hoàng. Taïi maët caét trong
GK.3 ôû Vónh Baûo, Haûi Phoøng töø 240-510m,
coù theå chia heä taàng Vónh Baûo laøm 2 phaàn:
phaàn döôùi chuû yeáu laø caùt, haït mòn maøu
xaùm, vaøng chanh, phaân lôùp daøy, coù ñoä löïa
choïn toát, ñoâi nôi coù nhöõng thaáu kính hay
lôùp keïp cuoäi, saïn haït nhoû xen keõ; phaàn treân
coù thaønh phaàn boät taêng daàn. Beà daøy chung
cuûa heä taàng taïi gieáng khoan naøy ñaït khoaûng
270 m. Trong ñaù gaëp nhieàu hoùa thaïch ñoäng
vaät bieån nhö thaân meàm, san hoâ, truøng loã.
Heä taàng Vónh Baûo ñaõ ñöôïc phaùt hieän
trong taát caû caùc gieáng khoan; töø GK.3 (ven
bieån) tieán vaøo ñaát lieàn tính luïc ñòa cuûa traàm
tích taêng leân, vaø heä taàng mang ñaëc ñieåm
chaâu thoå chöùa than (GK.2, Phuø Cöø). Ngöôïc
laïi, tieán ra phía bieån traàm tích mang tính
theàm luïc ñòa roõ: caùt bôû rôøi xaùm saùng ñeán
xaùm saãm, haït nhoû ñeán vöøa, ñoâi khi thoâ ñeán
raát thoâ, choïn loïc trung bình ñeán toát xen vôùi
seùt maøu xaùm, xaùm xanh, meàm, chöùa mica,
nhieàu pyrit, glauconit vaø phong phuù caùc
maûnh voû ñoäng vaät bieån, thaáy ôû taát caû caùc
gieáng khoan (GK.104-QN, 103-TH, 107-
PA). Heä taàng Vónh Baûo coù chieàu daøy töø 200
ñeán 500 m vaø taêng daàn ra bieån.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng ñöôïc
theå hieän baèng caùc phaûn xaï song song hoaëc
gaàn song song, naèm ngang, taàn soá cao, bieân
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñoä trung bình, ñoä lieân tuïc toát. ÔÛ phaàn ñaùy
cuûa heä taàng, nôi tieáp xuùc vôùi heä taàng Tieân
Höng, thaáy maët baát chænh hôïp roõ töø caùc maët
giaùn ñoaïn baøo moøn ôû mieàn voõng Haø Noäi
ñeán caùc daïng bieån tieán ôû phaàn trung taâm
vònh Baéc Boä.
Tuoåi cuûa heä taàng ñöôïc xaùc ñònh laø
Pliocen trong khoaûng N18-N20
theo truøng loã Globigerina bulloides
(N5-N20), Globigerina nepenthes (N14-
N19), Globigerinoides ruber (N18-N23),
Globigerinoides conglobatus (N18-N23),
vaø phöùc heä baøo töû phaán hoa Liquidambar-
Dacrydium vôùi söï coù maët cuûa Florschuetzia
levipoli, Fl. Meridionalis.
Heä taàng Vónh Baûo chuû yeáu hình thaønh
trong moâi tröôøng theàm bieån, rieâng khu vöïc
rìa TB vaø TN cuûa mieàn voõng Haø Noäi traàm
tích tích tuï trong ñieàu kieän ñoàng baèng chaâu
thoå coù aûnh höôûng cuûa bieån.
b. Truõng Hueá - Ñòa haøo Quaûng Ngaõi
(NAM BEÅ SOÂNG HOÀNG)
(Hình 6.2)
PALEOGEN
Oligocen
Hình 6.2. Ñòa taàng toång hôïp Nam beå Soâng Hoàng
Heä taàng Baïch Tró (E3 bt)
Caùc traàm tích luïc nguyeân phuû treân
moùng tröôùc Ñeä Tam vaø naèm loùt ñaùy truõng
Hueá vaø ñòa haøo Quaûng Ngaõi ñaõ ñöôïc moät
soá taùc giaû goïi laø loaït Hueá (J. Moris, 1993;
E. Lamers, 1993) hay Loaït Ñaø Naüng (Ñoã
Baït, 1993). Tuy nhieân tröôùc ñoù teân Hueá ñaõ
döïa ñöôïc Nguyeãn Ngoïc söû duïng ñeå ñaët teân cho
traàm tích Ñeä Töù (1983). Do vaäy maët caét ñaëc
tröng cuûa heä taàng môû ra taïi gieáng khoan
Baïch Tró (GK.112-BT) nôi Leâ Ñình Thaùm
ñaõ moâ taû, ñöôïc Ñoã Baït ñaët teân laø Heä taàng
Baïch Tró (2001). Taïi ñaây, töø ñoä saâu 3.667m
ñeán 3.936 m heä taàng phuû khoâng chænh hôïp
treân ñaù dolomit tuoåi Ñevon. Maët caét goàm
chuû yeáu laø seùt boät keát xen caùc taäp caùt keát
haït nhoû ñeán vöøa maøu xaùm, xaùm naâu vaø ít
lôùp keïp moûng than. Ñaù seùt raát raén chaéc,
phaân lôùp moûng ñeán trung bình maøu xaùm,
xaùm saãm, chöùa caùc maûnh vuïn than hoaëc
vaät chaát höõu cô. Caùt keát haït nhoû ñeán trung
bình, baùn goùc caïnh ñeán baùn troøn caïnh, choïn
loïc trung bình ñeán toát, maøu xaùm saùng, xaùm
naâu nhaït gaén keát raén chaéc baèng xi maêng
seùt, carbonat. Beà daøy chung cuûa heä taàng laø
146
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.2. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng Nam beå Soâng Hoàng
269 m. Ñaây laø traàm tích ñöôïc thaønh taïo
trong moâi tröôøng aluvi, ñaàm hoà vaø ñoàng
baèng chaâu thoå.
Phaùt trieån xuoáng phía Nam, ôû loâ 114
(GK.114-KT) heä taàng coù thaønh phaàn caùt keát
nhieàu hôn vaø xen caùc lôùp seùt keát. Chuyeån
sang ñòa haøo Quaûng Ngaõi, taïi caùc loâ 118 vaø
119 gaëp nhöõng lôùp ñaù luïc nguyeân töông ñoái
daøy (>200 m) chuû yeáu goàm caùt keát haït vöøa,
thoâ, ñeán raát thoâ hoaëc ñoâi khi gaëp saïn vaø
cuoäi keát, xen ít lôùp seùt boät keát vaø nhöõng væa
than (GK.118-CVX). Trong caùt keát, haït vuïn
thöôøng baùn goùc caïnh ñeán baùn troøn caïnh, ñoä
löïa choïn vaø maøi troøn keùm ñeán trung bình,
gaén keát chaéc baèng xi maêng seùt-carbonat.
Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi trong khoaûng
100-300 m. Caùc traàm tích naøy hình thaønh
trong ñieàu kieän noùn boài tích, ñoàng baèng tam
giaùc chaâu ven bieån aûnh höôûng cuûa caùc doøng
chaûy.
Theo taøi lieäu ñòa chaán, heä taàng Baïch Tró
töông öùng vôùi taäp ñòa chaán goàm caùc phaûn
xaï khoâng lieân tuïc, bieân ñoä cao, taàn soá thaáp
ñeán trung bình ôû phaàn döôùi chuyeån leân treân
phaûn xaï khaù lieân tuïc, bieân ñoä cao, taàn soá
147
trung bình coøn ôû ñòa luyõ Tri Toân, traàm tích
naøy raát moûng, chuû yeáu toàn taïi ôû moät vaøi
loõm ñòa phöông nhoû, ñaëc tröng bôûi caùc phaûn
xaï hoãn ñoän, taàn soá thaáp lieân quan chuû yeáu
ñeán tính luïc ñòa cuûa traàm tích. Ñaùng löu yù
taïi khu vöïc khoan 114-KT maëc duø ñaõ phaùt
hieän thaáy caùc hoaù thaïch ñònh tuoåi traàm tích
laø Oligocen, nhöng treân maët caét ñòa chaán
khoâng theå hieän ñaëc ñieåm vaø raát khoù lieân heä
vaøo caùc traàm tích tuoåi naøy. Ñaây laø vaán ñeà
caàn phaûi nghieân cöùu chi tieát hôn.
Tuoåi Oligocen cuûa heä taàng naøy ñöôïc
xaùc ñònh theo söï xuaát hieän cuoái cuøng
(LAD) cuûa Cicatricosisporites dorogensis,
Lycopodiumsporites neogenicus,
Verrutricolporites pachydermus,
Gothanipolis vaø theo söï xuaát hieän ñaàu tieân
(FAD) cuûa Florschuetzia trilobata
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Soâng Höông (N11 sh)
Heä taàng Soâng Höông ñöôïc Leâ Ñình
Thaùm moâ taû vaø ñaët teân cho caùc traàm tích
luïc nguyeân tuoåi Miocen phaùt trieån trong
truõng Hueá - ñòa haøo Quaûng Ngaõi. Tuy nhieân
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
nhöõng nghieân cöùu toång hôïp veà sau ñaõ döïa
vaøo ñaëc ñieåm traàm tích ñeå giôùi haïn khoái
löôïng cuûa heä taàng chæ goàm caùc traàm tích luïc
nguyeân, ñaù voâi vaø dolomit hình thaønh trong
Miocen sôùm.
Heä taàng phaân boá khaù roäng raõi trong
truõng Hueá vaø ñòa haøo Quaûng Ngaõi. Theo
taøi lieäu khoan ôû maët caét chuaån (GK.112-
BT) taïi truõng Hueá, heä taàng chuû yeáu goàm
seùt boät keát maøu xaùm, xaùm saùng, xaùm naâu
raén chaéc chöùa voâi, vuïn than vaø ñoâi khi voû
truøng loã, xen caùc lôùp caùt keát raát moûng, maøu
xaùm saùng; ñaëc bieät thænh thoaûng coù xen keõ
caùc lôùp keïp ñaù voâi, nhaát laø ôû phaàn treân cuûa
maët caét (trong khoaûng 2.437-2.925 m) vôùi
beà daøy ñaït tôùi 25 m. Veà phía Nam caùc traàm
tích luïc nguyeân xen ñaù voâi töông töï cuõng
thaáy phaùt trieån trong ñòa haøo Quaûng Ngaõi.
Coøn treân ñòa luyõ Tri Toân, heä taàng laïi chuû
yeáu laø ñaù voâi vaø dolomit (GK.118-CVX,
119-CH); ñaù coù maøu xaùm nhaït, xaùm xanh
vaø raén chaéc; chuùng thöôøng lieân quan ñeán
caùc traàm tích theàm bieån, nhöng raát ít di tích
sinh vaät, tyû leä dolomit taêng daàn theo chieàu
saâu.
Beà daøy cuûa heä taàng Soâng Höông theo
taøi lieäu khoan thay ñoåi töø 100 ñeán 1.230 m,
coøn theo taøi lieäu ñòa chaán coù theå daøy hôn.
Taäp ñòa chaán töông öùng vôùi heä taàng Soâng
Höông goàm caùc lôùp phaûn xaï khaù ñeàu, song
ñoä lieân tuïc giaûm, ñoâi choã coù phaûn xaï mang
ñaëc tröng cuûa traàm tích ñoàng baèng ven bieån
xen caùc væa than?, coøn caùc phaûn xaï lieân
quan ñeán ñaù voâi vaø dolomit thöôøng khoâng
lieân tuïc vaø traéng. Heä taàng naèm khoâng chænh
hôïp treân heä taàng Baïch Tró.
Tuoåi Miocen sôùm cuûa heä
ñöôïc xaùc ñònh theo söï phong phuù cuûa
Echiperiporites estelae, Magnastriatites
howardii, Crassoretitriletes nanhaiensis,
caùc ñôùi truøng loã N5-N8 vôùi Praeorbulina,
Catapxydrax vaø caùc ñôùi Nannoplankton
NN2-NN4 vôùi Discoaster druggii,
Helicosphaera ampliaperta, cuøng vôùi caùc
daïng Dinoflagellata: Cribroperidinium, vaø
Apteodinium.
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Soâng
Höông chuû yeáu thuoäc vuøng ñoàng baèng ven
bieån vaø theàm bieån.
Miocen giöõa
Heä taàng Tri Toân (N12 tt)
Taàng ñaù voâi phaân boá treân ñòa luyõ Tri
Toân ñaõ ñöôïc moät soá taùc giaû moâ taû laø loaït
Tri Toân (part.): J.Moris (1993), loaït Ñaø
Naüng (part.): BP (1991) hay heä taàng Ñaø
Naüng (part.): C.Sladen, Hoaøng Ngoïc Ñang
(1997) vaø Phan Trung Ñieàn, (2000), nhöng
ñòa danh naøy ñaõ ñöôïc Saurin (1952) söû duïng
ñeå moâ taû heä taàng caùt vaøng tuoåi Pleistocen
phoå bieán ôû mieàn duyeân haûi Trung Trung Boä,
do ñoù chuùng toâi choïn teân ñôùi naâng Tri Toân
ñeå ñaët teân laïi heä taàng naøy. Maët caét chuaån
ñöôïc choïn ôû gieáng khoan 119-CH töø ñoä saâu
1.454-2.165 m, bao goàm thuaàn ñaù voâi maøu
xaùm saùng, vaøng, xaùm naâu, xaùm saãm chöùa
rong taûo, truøng loã kích thöôùc lôùn vaø san hoâ.
Ñaù coù kieán truùc töø haït vi tinh, haït nhoû ñeán
aån tinh, ít nôi taùi keát tinh; caáu truùc thöôøng
daïng khoái, ít phaân lôùp, vôùi ñaëc tính ñoä roãng
vaø ñoä thaám raát toát. Chuùng coù ñoä cöùng trung
bình, ñoâi choã raén chaéc. Beà daøy cuûa heä taàng
ôû gieáng khoan naøy laø 711 m.
Phaùt trieån xuoáng truõng Hueá vaø ñòa haøo
Quaûng Ngaõi, heä taàng Tri Toân chuyeån sang
traàm tích luïc nguyeân, trong ñoù seùt boät keát
taàng chieám öu theá, xen ít caùt keát. Chuùng coù maøu
xaùm, xaùm saùng, chöùa voâi, gaén keát trung
bình ñeán cöùng. Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi
148
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
trong khoaûng 300-1.000 m. Caùc traàm tích
treân thuoäc töôùng bieån noâng, ven bôø.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng ñöôïc
ñaëc tröng baèng soùng ñòa chaán phaûn xaï song
song, bieân ñoä cao ñoái vôùi caùc taäp ñaù voâi ôû
ñòa luyõ Tri Toân, coøn ôû truõng Hueá vaø ñòa haøo
Quaûng Ngaõi thöôøng thaáy soùng coù bieân ñoä
lôùn, taàn soá cao theå hieän caùc ñaù luïc nguyeân.
Tín hieäu ñòa chaán thay ñoåi töø Taây sang
Ñoâng, lieân quan ñeán traàm tích moâi tröôøng
theàm vaø söôøn theàm khaù roõ.
Heä taàng Tri Toân naèm chænh hôïp treân
heä taàng Soâng Höông. Caùc traàm tích cuûa heä
taàng ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng bieån
noâng, theàm bieån vaø ñoàng baèng ven bieån.
Heä taàng ñöôïc xeáp vaøo Miocen giöõa döïa
vaøo hoaù thaïch coå sinh. Ñaùng löu yù laø caùc
phöùc heä coå sinh trong khu vöïc coù söï khaùc
bieät: phöùc heä Miogypsina-Lepidocyclina,
Orbulina universa vôùi caùc taûo khoâng xaùc
ñònh chæ tìm thaáy trong ñaù voâi ôû caùc gieáng
khoan treân loâ 118-121, trong khi baøo töû
phaán hoa vaø Nannoplankton tìm thaáy trong
traàm tích luïc nguyeân ôû truõng Hueá vaø ñòa
haøo Quaûng Ngaõi.
Trong ñaù voâi thuoäc caùc loâ 118, 119 ñaõ
phaùt hieän ñöôïc caùc væa khí coù haøm löôïng
khí CO2 cao.
Miocen treân
Heä taàng Quaûng Ngaõi (N1 qn) 3
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Quaûng Ngaõi
ñöôïc Leâ Ñình Thaùm moâ taû treân cô sôû taøi
lieäu GK. 119-CH naèm ngay ven rìa ñòa haøo
Quaûng Ngaõi, töø ñoä saâu 790 m ñeán 1.454 m.
Taïi ñaây, heä taàng bao goàm chuû yeáu laø seùt keát
xen keõ caùc lôùp moûng boät keát, caùt keát vaø ít
ñaù voâi, chöùa vaät chaát than, pyrit, glauconit.
Seùt keát maøu töø xaùm saùng ñeán xaùm saãm, ñoä
cöùng trung bình, ñoâi choã raén chaéc, daïng
149
khoái. Boät keát maøu xaùm, xaùm saãm, naâu,
phaân lôùp daøy ñeán daïng khoái, xi maêng laø seùt
vaø carbonat. Caùt keát maøu xaùm traéng, xaùm
naâu, haït thöôøng mòn, baùn troøn caïnh, ñoä löïa
choïn töø vöøa ñeán toát. Thaønh phaàn haït chuû
yeáu laø thaïch anh, xi maêng laø seùt, carbonat.
Ñaù voâi ôû caùc lôùp keïp moûng maøu xaùm saùng,
xaùm vaøng, cöùng vöøa ñeán chaéc, daïng khoái,
coù choã daøy 0,5-2 m (GK.120-CS) chöùa seùt
boät vaø phong phuù ñoäng vaät bieån. Beà daøy
cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy laø 664m.
Heä taàng Quaûng Ngaõi phaùt trieån töông
ñoái ñeàu khaép toaøn vuøng truõng, coù chieàu daøy
thay ñoåi trong khoaûng 500-800 m.
Treân maët caét ñòa chaán, ñaây laø taäp ñòa
chaán coù caùc phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc
toát, bieân ñoä trung bình ñeán lôùn, taàn soá cao.
Moâi tröôøng thaønh taïo cuûa heä taàng thay ñoåi
töø ñoàng baèng chaâu thoå ñeán bieån ven bôø,
bieån saâu. Quan heä vôùi heä taàng Tri Toân ñöôïc
theå hieän laø maët baát chænh hôïp bieån tieán vôùi
hai pha phaûn xaï maïnh khoâng lieân tuïc vaø coù
giaùn ñoaïn baøo moøn ôû gaàn caùc ñöùt gaõy lôùn.
Söï phong phuù cuûa Dacrydium vaø FAD
cuûa Stenochlaena laurifolia cuøng vôùi
LAD cuûa Fl. trilobata giuùp xaùc ñònh tuoåi
Miocen muoän. Theâm vaøo ñoù, caùc Foram
vaø caùc Nannoplankton thuoäc caùc ñôùi tuoåi
Miocen muoän cuõng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh theo
Discoaster quinqueramus (NN10-NN11)
Heä taàng Quaûng Ngaõi thaønh taïo trong
moâi tröôøng ñoàng baèng ven bieån, bieån noâng,
theàm luïc ñòa vaø bieån saâu.
Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Teân Bieån Ñoâng ñaët cho heä taàng naøy döïa
vaøo söï lieân keát caùc traàm tích phaùt trieån treân
toaøn boä theàm luïc ñòa Vieät Nam ôû Bieån Ñoâng
trong Pliocen ñöôïc Leâ Vaên Cöï phaùt hieän vaø
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
moâ taû ñaàu tieân (1982) ôû caùc beå Cöûu Long
vaø Nam Coân Sôn laø “ñieäp” Bieån Ñoâng.
Khu vöïc Nam beå Soâng Hoàng maët caét ñaëc
tröng cho heä taàng ñöôïc choïn taïi GK. 114-
KT töø ñoä saâu 759 ñeán 1.084 m. Heä taàng coù
thaønh phaàn chuû yeáu laø seùt, boät keát xaùm, ít
seùt voâi maøu xaùm saùng ñeán xaùm ñoû, meàm bôû
vaø caùt bôû rôøi, maøu xaùm ñeán xaùm saãm, haït
mòn ñeán trung bình, ñoä löïa choïn trung bình,
baùn saéc caïnh ñeán troøn caïnh, thaønh phaàn haït
chuû yeáu laø thaïch anh, chöùa caùc oå voâi. Trong
seùt keát vaø caùt coù nhieàu voû hoaù thaïch truøng
loã, thaân meàm, reâu ñoäng vaät, vv… Beà daøy
cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy ñaït 325 m.
Heä taàng Bieån Ñoâng phuû kín toaøn khu
vöïc Nam beå Soâng Hoàng. Nhìn chung, maët
caét ôû caùc nôi coù neùt töông töï vôùi maët caét ñaëc
tröng cuûa heä taàng moâ taû beân treân, theå hieän
moät giai ñoaïn phaùt trieån traàm tích gioáng
nhau trong khu vöïc naøy.
Maët caét ñòa chaán cuûa heä taàng deã daøng
lieân heä vôùi khu vöïc phía Baéc (vònh Baéc Boä)
vaø phía Nam (caùc beå Phuù Khaùnh, Cöûu Long,
Nam Coân Sôn). Ñoù laø caùc taäp phaûn xaï song
Hình 6.3. Ñòa taàng toång hôïp beå Tö chính - Vuõng Maây
150
song hoaëc gaàn song song, naèm ngang, bieân
ñoä lôùn, ñoä lieân tuïc toát, lieân quan ñeán caùc
traàm tích seùt, boät cuûa vuøng bieån noâng ñeán
bieån saâu. ÔÛ ñaùy cuûa taäp naøy thaáy roõ maët
giaùn ñoaïn baøo moøn vaø theá naèm daïng bieån
tieán lieân quan ñeán maët baát chænh hôïp giöõa
caùc heä taàng Bieån Ñoâng vaø Quaûng Ngaõi.
Tuoåi cuûa traàm tích ñöôïc xaùc ñònh theo
hoaù thaïch baøo töû phaán hoa thuoäc phöùc heä
Dacrydium- Florschuetzia meridionalis vaø
hoaù thaïch truøng loã khaù phong phuù vaø goàm
caùc loaøi cuûa Pseudorotalia, Asterorotalia,
Gobigerinoides. ruber (N18-N23),
Gl. obliquus (N17-N21), Globorotalia
margaritae (N18-N20) cuõng nhö hoaù thaïnh
Nannoplankton Ceratholithus rugosus,
Cyclococcolithus formosus, Discoaster
argutus, Discoaster broweri, Calcidiscus
macintyrei, Reticulofenestra pseudoumbilica
thuoäc caùc ñôùi NN12-NN15 tuoåi Pliocen.
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Bieån
Ñoâng ôû khu vöïc naøy thuoäc töôùng bieån noâng
ñeán saâu, lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa
theàm luïc ñòa Bieån Ñoâng.
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
2.3. Beå Tö Chính Vuõng Maây
Tö Chính - Vuõng Maây laø beå traàm tích
nöôùc saâu môùi ñöôïc nghieân cöùu sô boä treân
cô sôû taøi lieäu ñòa chaán khu vöïc- Hieän vò trí
cuûa beå trong caáu truùc chung coøn nhieàu vaán
ñeà chöa roõ. Trong khu vöïc coù duy nhaát moät
gieáng khoan ( PV-94) ôû ñôùi cao Tö Chính.
Treân cô sôû taøi lieäu gieáng khoan naøy Ñoã Baït
vaø Ngoâ Xuaân Vinh (2000) ñaõ nghieân cöùu
vaø xaây döïng coät ñòa taàng toång hôïp cuûa beå
nhö sau (Hình 6.3):
Moùng tröôùc Ñeä Tam laø caùc ñaù ryolit,
andesit vaø ñaù bò bieán ñoåi vaø nöùt neû maïnh.
PALEOGEN
Heä taàng Vuõng Maây (E3?)
Traàm tích heä taàng Vuõng Maây (E3?) goàm
caùc ñaù luïc nguyeân caùt keát, seùt keát raén chaéc
coù caùc maûnh vuïn than phuû baát chænh hôïp
treân moùng tröôùc Ñeä Tam.
NEOGEN
Miocen döôùi
Traàm tích Miocen döôùi: Do maët caét cuûa
gieáng khoan naèm ôû ñôùi cao Tö Chính neân
chöa gaëp ñöôïc caùc traàm tích cuï theå. Chuùng
chæ ñöôïc döï baùo theo taøi lieäu ñòa chaán coù
toàn taïi ôû caùc truõng saâu, ñòa haøo heïp vaø ñöôïc
ñaëc tröng baèng caùc taäp caùt - seùt xen keõ hình
thaønh trong ñieàu kieän ñoàng baèng chaâu thoå
hoaëc bieån ven bôø.
Miocen giöõa
Heä taàng Tö Chính (N12 tc)
Phaàn döôùi cuûa heä taàng Tö Chính chuû
yeáu laø caùc traàm tích luïc nguyeân cuoäi, caùt,
boät, seùt keát vaø caùc lôùp than chuyeån leân
phaàn treân laø ñaù voâi aùm tieâu vaø daïng neàn
maøu traéng traéng xaùm chöùa Florschuetzia
trilobata, F. meridionalis vaø caùc Foram lôùn
Lepidocyclina, Miogypsina.
Miocen treân
151
Heä taàng Phuùc Taàn (N13 pht)
Bao goàm ñaù voâi aùm tieâu, vaø daïng neàn
maøu traéng coù nhieàu hang hoác phaùt trieån,
v..v.. caùt boät seùt chöùa caùc baøo töû phaán
Florschuetzia meridionalis Antocerisporites,
vaø caùc Foram lôùn Lepidocyclina,
Miogypsina.
Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Heä taàng Bieån Ñoâng bao goàm caùt boät seùt
bôû rôøi, ñaù voâi aùm tieâu san hoâ, ñaù voâi sinh
vaät daïng khoái maøu traéng chöùa phong phuù
caùc vuïn sinh vaät, san hoâ taûo truøng loã...
2.3. Beå Cöûu Long
(Hình 6.4)
PALEOGEN
Eocen
Heä taàng Caø Coái (E2 cc)
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Caø Coái ñöôïc
xaùc laäp taïi gieáng khoan Cöûu Long 1, xaõ Caø
Coái, Huyeän Traø Cuù, tænh Traø Vinh ôû ñoàng
baèng Nam Boä trong khoaûng ñoä saâu 1.220-
2.100m (Nguyeãn Giao 1982).
Heä taàng chuû yeáu goàm caùc ñaù vuïn thoâ
maøu xaùm traéng, naâu ñoû, ñoû tím, nhö cuoäi
keát, saïn keát, caùt keát haït vöøa vaø thoâ ñeán
raát thoâ chöùa cuoäi saïn vaø ít lôùp seùt keát. Caùc
traàm tích naøy naèm baát chænh hôïp treân moùng
laø ñaù phun traøo (andesit vaø tuf andesit) coù
tuoåi tröôùc Kainozoi.
Cuoäi keát, saïn keát vaø caùt keát thöôøng coù
caáu taïo daïng khoái hoaëc phaân lôùp raát daøy,
ñoä löïa choïn keùm. Thaønh phaàn chính cuûa
cuoäi vaø saïn laø caùc ñaù phun traøo (andesit, tuf
andesit, dacit, ryolit), ñaù bieán chaát (quarzit,
ñaù phieán mica), ñaù voâi vaø ít maûnh granitoid.
Ñaây laø caùc traàm tích thaønh taïo trong moâi
tröôøng luïc ñòa (deluvi, proluvi, aluvi..) trong
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 6.4. Ñòa taàng toång hôïp beå Cöûu Long
ñieàu kieän naêng löôïng cao cuûa thôøi kyø ñaàu
suït luùn, taùch giaõn hình thaønh caùc ñòa haøo,
do vaäy dieän phaân boá cuûa chuùng chaéc chaén
chæ giôùi haïn ôû söôøn cuûa moät soá hoá suït saâu
cuûa beå Cöûu Long. Beà daøy cuûa heä taàng taïi
gieáng khoan Cöûu Long laø 880 m.
Nhìn chung maët caét ñòa chaán töø ñaát lieàn
ra phía Ñoâng cuûa beå goàm 2 phaàn: phaàn treân
coù phaûn xaï hoãn ñoän hoaëc daïng voøm, bieân
ñoä cao, taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc keùm ñeán
toát; phaàn döôùi phaûn xaï khoâng phaân dò, loän
xoän, bieân ñoä cao, taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc
keùm, traàm tích aluvi - ñaàm hoà.
Taïi moät soá nôi, nhö ôû caáu taïo Soùi cuõng
phaùt hieän moät taäp cuoäi keát, saïn keát vaø caùt
keát haït thoâ daïng khoái daøy tôùi 339 m phuû baát
chænh hôïp tröïc tieáp treân ñaù moùng granitoid
tuoåi Jura. Cuoäi saïn keát coù ñoä löïa choïn vaø
maøi troøn keùm, tuy nhieân chuùng coù ñoä gaén
keát toát hôn do naèm ôû ñoä saâu lôùn hôn vaø
thaønh phaàn cuoäi saïn chuû yeáu goàm granitoid
coù thaønh phaàn gaàn töông töï caùc ñaù moùng
152
naèm döôùi noù. Theo taøi lieäu ñòa chaán, heä
taàng Caø Coái phuû baát chænh hôïp treân caùc
thaønh taïo tröôùc Ñeä Tam. Beà daøy heä taàng
ôû vuøng cöûa Soâng Haäu khoaûng 1.000 m, ôû
trung taâm cuûa beå coù theå daøy hôn. Heä taàng
chæ phaân boá haïn cheá trong caùc loõm suït saâu
neân ôû caùc gieáng khoan ít khi baét gaëp. Caùc di
tích coå sinh ngheøo naøn, chæ coù baøo töû phaán,
taïo thaønh phöùc heä Trudopollis - Plicapollis.
Hieän phöùc heä naøy môùi tìm thaáy ôû khoan
Cöûu Long 1 (trong khoaûng 1.255-2.100
m), goàm Cicatricosisporites, ñaëc bieät coù
Trudopollis vaø Plicapollis laø nhöõng daïng
ñònh tuoåi Eocen cho traàm tích chöùa chuùng.
Oligocen döôùi
Heä taàng Traø Cuù (E31 tc)
Heä taàng Traø Cuù ñöôïc xaùc laäp taïi gieáng
khoan CL-1 thuoäc xaõ Caø Coái, huyeän Traø
Cuù, tænh Traø Vinh (Nguyeãn Giao 1982; Leâ
Vaên Cöï 1982). Taïi ñaây, trong khoaûng ñoä
saâu 1.082-1.220 m. Heä taàng Traø Cuù ñaëc
tröng baèng söï xen keõ giöõa caùt, soûi keát vôùi
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.3. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng beå Cöûu Long
nhöõng lôùp boät seùt chöùa cuoäi, saïn, soûi. Haït
cuoäi saïn coù thaønh phaàn thaïch hoïc khaùc
nhau, chuû yeáu laø andesit vaø granit. Beà
daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan CL-1 ñaït
138 m.
Vaøo vuøng trung taâm beå Cöûu Long, thaønh
phaàn traàm tích cuûa heä taàng Traø Cuù mòn daàn
vaø luùc ñaàu chuùng ñöôïc xeáp vaøo phaàn döôùi
cuûa heä taàng Traø Taân. Chuùng phaàn lôùn laø
caùc lôùp seùt keát giaøu vaät chaát höõu cô, seùt keát
chöùa nhieàu vuïn thöïc vaät vaø seùt keát chöùa
than (chieám khoaûng 60-90% maët caét) ñoâi
khi coù caùc lôùp than maøu ñen, töông ñoái raén
chaéc. Phaàn lôùn ñaù seùt bò bieán ñoåi thöù sinh
vaø neùn eùp maïnh thaønh ñaù phieán seùt maøu
xaùm saãm, xaùm luïc hoaëc xaùm naâu, xen vôùi
caùc lôùp moûng boät keát vaø caùt keát, ñoâi khi coù
caùc lôùp seùt voâi. Thaønh phaàn cuûa taäp seùt keát
naøy goàm kaolinit, ilit vaø clorit, nhieàu nôi
phuû tröïc tieáp leân moùng (voøm trung taâm moû
Baïch Hoå, Raïng Ñoâng) vaø ñoùng vai troø laø
moät taàng chaén toát mang tính ñòa phöông cho
caùc væa chöùa daàu trong ñaù moùng ôû moû Baïch
Hoå, ÑN Roàng, Raïng Ñoâng, Sö Töû Ñen v.v.
153
Heä taàng Traø Cuù hình thaønh trong caùc
ñieàu kieän moâi tröôøng traàm tích khaùc nhau
töø söôøn tích, luõ tích, boài tích, soâng, keânh
laïch ñeán ñaàm hoà, vuõng vònh.
Heä taàng Traø Cuù coù beà daøy thay ñoåi töø
100 ñeán 500 m ôû caùc voøm naâng, coøn ôû caùc
truõng ñòa haøo ñaït tôùi treân 1.000 m. Theo taøi
lieäu ñòa chaán, heä taàng ñöôïc theå hieän baèng
taäp ñòa chaán E, töông öùng vôùi phaàn döôùi taäp
ñòa chaán naøy vaø coù ñaëc ñieåm phaân dò ít, ñoä
lieân tuïc keùm, bieân ñoä khaù lôùn, taàn soá thaáp,
khoâng coù quy luaät phaân lôùp, thöôøng phuû baát
chænh hôïp tröïc tieáp treân caùc ñaù moùng.
Taøi lieäu coå sinh trong heä taàng raát
ngheøo naøn; môùi chæ phaùt hieän thaáy ít baøo
töû phaán hoa laø Magnastriatites howardi,
Verrucatosporites, Triletes, Pinuspollenites,
Oculopollis tuoåi Eocen - Oligocen, xaùc ñònh
theo Oculopollis (LAD trong Eocen muoän)
vaø Magnastriatites howardi (FAD trong
Eocen muoän). Tuy nhieân, döïa treân quan heä
ñòa taàng naèm treân heä taàng Caø Coái (Eocen),
heä taàng Traø Cuù ñöôïc coi laø coù tuoåi Oligocen
sôùm. Heä taàng naèm khoâng chænh hôïp coù nôi
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
treân heä taàng Caø Coái, coù nôi treân ñaù moùng.
Oligocen giöõa - treân
Heä taàng Traø Taân (E32-3 tt)
Heä taàng Traø Taân laàn ñaàu tieân ñöôïc moâ
taû taïi gieáng khoan 15A-IX ñaët treân caáu taïo
Traø Taân ôû khoaûng ñoä saâu 2.535 - 3.038 m
(Ngoâ Thöôøng San 1981). Taïi ñaây, traàm tích
chuû yeáu bao goàm caùt keát haït nhoû ñeán vöøa
maøu xaùm traéng, xi maêng carbonat, chuyeån
daàn leân treân coù nhieàu lôùp boät keát, seùt keát
maøu naâu vaø ñen, xen caùc lôùp moûng than, coù
choã chöùa glauconit. Ñaù bieán ñoåi ôû giai ñoaïn
catagen muoän. Ñöôøng cong ñòa vaät lyù ñieän
coù ñieän trôû suaát raát cao ôû phaàn döôùi vaø thaáp
ôû phaàn treân; coøn ñöôøng gamma thì ngöôïc
laïi. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy
ñaït 503 m.
Heä taàng Traø Taân phaân boá roäng raõi hôn
so vôùi heä taàng Traø Cuù vaø coù beà daøy thay
ñoåi khaù maïnh ôû caùc vuøng khaùc nhau cuûa
beå. Nhìn chung, coù leõ vaøo thôøi kyø thaønh taïo
heä taàng naøy ñòa hình coå cuûa moùng tröôùc Ñeä
Tam ít nhieàu ñaõ ñöôïc san baèng hôn so vôùi
thôøi kyø tröôùc. Trong ñieàu kieän coå ñòa lyù nhö
vaäy, maët caét heä taàng Traø Taân coù söï xen keõ
giöõa seùt keát (chieám 40-70% maët caét, ñaëc
bieät laø caùc loâ ôû phaàn ÑB cuûa beå), boät keát,
caùt keát vaø ôû nhieàu nôi thaáy xuaát hieän caùc
lôùp ñaù phun traøo coù thaønh phaàn khaùc nhau.
Heä taàng Traø Taân ñöôïc taïo thaønh trong
ñieàu kieän moâi tröôøng khoâng gioáng nhau
giöõa caùc khu vöïc; töø ñieàu kieän soâng boài
tích, ñoàng baèng chaâu thoå, ñaàm laày - vuõng
vònh ñeán xen keõ caùc pha bieån noâng. Thaønh
phaàn traàm tích chuû yeáu laø seùt giaøu vaät
chaát höõu cô vaø caùc taøn tích thöïc vaät thuoäc
töôùng ñaàm hoà, ñaàm laày vuõng vònh chòu aûnh
höôûng cuûa bieån ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau,
phaùt trieån töông ñoái roäng raõi trong haàu heát
154
khu vöïc, ñaëc bieät laø töø phaàn trung taâm cuûa
beå keùo daøi veà phía ÑB, nôi aûnh höôûng cuûa
moâi tröôøng bieån ngaøy moät taêng leân. Trong
khi ñoù, tyû leä caùt chieám öu theá, xen keõ seùt,
boät thuoäc moâi tröôøng boài tích, soâng, ñoàng
baèng chaâu thoå gaëp töông ñoái phoá bieán taïi
ñôùi naâng trung taâm (caáu taïo Baïch Hoå vaø
ÑN Roàng) vaø phaàn lôùn loâ 16, 17 ôû rìa phía
Taây vaø phaàn TB cuûa beå.
Nhìn chung, heä taàng Traø Taân coù beà daøy
quan saùt theo gieáng khoan thay ñoåi töø 400
ñeán 800 m, coøn ôû caùc nôi truõng coù theå ñaït
ñeán 1.500 m. Treân maët caét ñòa chaán, heä
taàng ñaëc tröng baèng taäp ñòa chaán maø phaàn
döôùi laø nhöõng vuøng phaûn xaï gaàn nhö traéng,
bieân ñoä thaáp vôùi taàn soá trung bình ñeán cao,
coøn ôû phía treân phaûn xaï coù bieân ñoä lieân tuïc
toát, taàn soá trung bình, bieân ñoä khaù, phaân lôùp
toát. Phaàn phía Taây, ôû caùc loâ 16, 17 taäp ñòa
chaán coù phaûn xaï song song, bieân ñoä vöøa ñeán
maïnh, ñoä lieân tuïc trung bình ñeán toát, taàn soá
thaáp. Phaàn trung taâm coù phaûn xaï song song,
phaân kyø, vaéng maët ôû caùc ñôùi naâng (nhö ôû
moû Roàng), vaän toác lôùp ñaït 3.100-3.600 m/s,
tyû leä caùt/seùt thaáp, ñöôøng ñieän trôû suaát cao.
Caùc ñaëc tröng treân phaûn aùnh caùc traàm tích
ñaàm hoà.
Tuoåi Oligocen giöõa-muoän cuûa
heä taàng Traø Taân ñöôïc xaùc ñònh theo
Cicatricosisporites, Verrutricolporites
pachydermus vaø Florschuetzia trilobata.
Ñaëc bieät heä taàng chöùa nhieàu vaät lieäu
höõu cô daïng sapropel voâ ñònh hình, daïng
vaät lieäu höõu cô sinh thaønh trong ñieàu kieän
hoà thieáu oxy. Tính chaát naøy Morley goïi
laø “töôùng sapropel” trong khi phaân tích
caùc gieáng khoan treân loâ 15. Ngoaøi ra coøn
gaëp nhieàu Taûo nöôùc ngoït nhö Pediastrum,
Bosidinia.
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Heä taàng Traø Taân naèm chænh hôïp treân heä
taàng Traø Cuù.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Baïch Hoå (N11 bh)
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Baïch Hoå
ñöôïc moâ taû taïi gieáng khoan BH1, töø ñoä
saâu 2.037 ñeán 2.960 m (Ngoâ Thöôøng San
1981). Maët caét goàm 2 phaàn: phaàn döôùi chuû
yeáu laø seùt keát, caùt keát phaân lôùp moûng maøu
xaùm ñen, xaùm xanh, chuyeån leân treân haøm
löôïng caùt keát taêng daàn vaø xen caùc lôùp boät
keát maøu xaùm ñeán naâu. Phaàn treân chuû yeáu
laø seùt keát maøu xaùm naâu chuyeån daàn leân seùt
keát maøu xaùm xanh, ñoàng nhaát, chöùa hoaù
thaïch ñoäng vaät bieån thuoäc nhoùm Rotalia
neân goïi laø seùt Rotalia (chuû yeáu laø Ammonia
kích thöôùc 1/10 mm). Beà daøy cuûa heä taàng ôû
gieáng khoan BH1 ñaït 923 m.
Quan saùt trong toaøn khu vöïc cho thaáy
heä taàng Baïch Hoå phaùt trieån khaù roäng khaép.
Phaàn döôùi goàm caùt keát kích thöôùc haït khaùc
nhau xen keõ boät keát vaø seùt keát, ñoâi nôi coù
chöùa vuïn than hình thaønh trong moâi tröôøng
aluvi ñeán ñoàng baèng chaâu thoå ngaäp nöôùc
trong ñieàu kieän naêng löôïng thay ñoåi khaù
maïnh töø vuøng naøy ñeán vuøng khaùc. Phaàn
treân ôû haàu heát moïi nôi phaùt trieån seùt keát
töông ñoái saïch, chöùa nhieàu hoaù thaïch bieån
noâng Rotalia xen keõ caùc lôùp boät keát, ít lôùp
caùt keát haït nhoû, maøu xaùm luïc chöùa nhieàu
glauconit. Nhìn chung heä taàng ñöôïc thaønh
taïo trong moâi tröôøng bieån, bieån noâng coù
xu höôùng taêng daàn khi ñi töø rìa TN cuûa beå
(loâ 16, 17, rìa TN caáu taïo Roàng) qua phaàn
trung taâm ñeán khu vöïc phía ÑB beå (caùc loâ
01 vaø 15).
Toaøn boä traàm tích Miocen döôùi heä taàng
Baïch Hoå phaûn aùnh moät quaù trình bieån tieán.
155
Heä taàng Baïch Hoå coù beà daøy thay ñoåi töø
400 ñeán hôn 800 m. Treân maët caét ñòa chaán,
ôû phía trung taâm heä taàng Baïch Hoå töông
öùng vôùi taäp ñòa chaán ñaëc tröng bôûi caùc phaûn
xaï coù daïng song song, bieân ñoä trung bình,
ñoä lieân tuïc keùm, theå hieän moâi tröôøng ñoàng
baèng ven bôø, bieån noâng, naêng löôïng trung
bình ñeán cao, tyû leä caùt seùt thaáp, phaân lôùp
moûng. Ñöôøng gamma thay ñoåi töø thaáp ñeán
cao, ñieän trôû suaát ôû möùc ñoä trung bình. ÔÛ
phaàn phía Taây taäp ñòa chaán coù phaûn xaï loän
xoän ñeán song song, bieân ñoä trung bình ñeán
khaù, ñoä lieân tuïc keùm ñeán trung bình, taàn soá
trung bình ñeán cao, bieåu hieän söï thay ñoåi
töôùng thoâ daàn veà phía Taây.
Hoaù thaïch töông ñoái phong phuù bao
goàm baøo töû phaán hoa, nannoplankton vaø
truøng loã thuoäc caùc phöùc heä vaø ñôùi sau:
- Magnastriatites howardi, Florschuetzia
levipoli, ñôùi Rotalia, Pediastrum –
Botryococcus, vaø caùc Dinoflagellata:
Cribroperidinum, Apteodinium, ñaõ ñònh tuoåi
Miocen sôùm cho heä taàng.
Heä taàng Baïch Hoå naèm khoâng chænh hôïp
treân heä taàng Traø Taân.
Miocen giöõa
Heä taàng Coân Sôn (N12 cs)
Heä taàng Coân Sôn ñöôïc moâ taû laàn ñaàu
tieân taïi gieáng khoan 15B-1X treân caáu taïo
Soâng Ba töø ñoä saâu 1583 ñeán 2248 m (Ngoâ
Thöôøng San 1981), goàm caùt keát thaïch anh,
haït nhoû laø chuû yeáu coù xen 1-2 lôùp haït thoâ
ñoä löïa choïn töø trung bình ñeán keùm, xi maêng
laø seùt vaø ít carbonat, ôû phaàn treân coù xen ít
lôùp seùt vaø boät keát maøu naâu, maøu xaùm vaø
thaáu kính than. Beà daøy chung ñaït 665 m.
Heä taàng Coân Sôn phaân boá töông ñoái
khaép trong toaøn beå Cöûu Long, hình thaønh
trong ñieàu kieän moâi tröôøng thay ñoåi töø
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
soâng, ñoàng baèng chaâu thoå (caùc loâ 16, 17 vaø
TN Roàng) ñeán, ñaàm laày ven bieån vaø bieån
noâng (loâ 9, 1, 2, 15-1, 15-2). Tính chaát bieån
taêng daàn khi ñi töø phía döôùi leân.
Phaàn döôùi cuûa heä taàng chuû yeáu goàm caùt
keát haït töø nhoû ñeán thoâ ñoâi khi chöùa cuoäi vaø
saïn (gieáng khoan 17-ÑÑ, R-4, R-6, Soùi-1,
15-G), maøu xaùm, xaùm traéng, phaân lôùp daøy
tôùi daïng khoái, ñoä choïn loïc vaø maøi troøn thay
ñoåi töø trung bình ñeán keùm. Caùt keát thöôøng
chöùa caùc maûnh vuïn truøng loã vaø ñoâi khi
coù glauconit cuøng nhieàu caùc vuïn than. Ñaù
gaén keát yeáu tôùi bôû rôøi baèng xi maêng seùt vaø
carbonat. Phaàn treân chuyeån daàn sang caùt
keát haït mòn, haït nhoû xen keõ caùc lôùp seùt keát,
seùt chöùa voâi hoaëc ñoâi khi laø caùc lôùp ñaù voâi
moûng maøu xaùm xanh ñeán xaùm luïc, naâu ñoû,
vaøng naâu loang loå (gieáng khoan Soùi-1, 15-
G, Roàng-6), caùc lôùp seùt chöùa than, caùc thaáu
kính hoaëc caùc lôùp than moûng maøu ñen.
Heä taàng Coân Sôn coù beà daøy thay ñoåi
töø 660 ñeán 1.000 m. Treân maët caét ñòa chaán
quan saùt thaáy caùc phaûn xaï song song, bieân
ñoä lôùn, ñoä lieân tuïc toát, taàn soá cao. ÔÛ phaàn
phía Ñoâng caùc phaûn xaï coù ñoä lieân tuïc keùm
hôn, bieân ñoä lôùn hôn, taàn soá trung bình ñaëc
tröng cho traàm tích ñaàm laày, ñoàng baèng ven
bieån, naêng löôïng cao, tyû leä caùt/seùt trung
bình ñeán cao. Caùt keát coù xu höôùng haït mòn
höôùng leân treân. Ñöôøng gamma vaø ñieän trôû
suaát thöôøng coù giaù trò trung bình. Trong heä
taàng Coân Sôn ñaõ phaùt hieän ñöôïc baøo töû
phaán hoa vaø caùc hoaù thaïch bieån nhö truøng
loã vaø Nannoplankton goàm: Florschuetzia
meridionalis, Lepidocyclina (Tf2), Orbulina
universa (N9), Calcidiscus marcintyrei ( N4-
NN19) ñònh tuoåi traàm tích Miocen giöõa.
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng chuyeån
tieáp töø tam giaùc chaâu ñeán bieån noâng.
156
Heä taàng Coân Sôn naèm chænh hôïp treân
heä taàng Baïch Hoå.
Miocen treân
Heä taàng Ñoàng Nai (N13 ñn)
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Ñoàng Nai
ñöôïc xaùc laäp taïi gieáng khoan 15G-1X treân
caáu taïo Ñoàng Nai, nôi heä taàng mang teân
(Ngoâ Thöôøng San 1981). Taïi ñaây töø ñoä saâu
650 ñeán 1.330 m maët caét goàm nhöõng lôùp caùt
keát haït nhoû ñeán vöøa, caùt saïn keát, chuyeån
daàn leân laø caùt keát xen boät keát, seùt keát vaø
than. Coù nôi caùt keát chöùa pyrit vaø glauconit.
Ñöôøng cong ñòa vaät lyù gieáng khoan phaân dò
roõ, theå hieän thaønh phaàn haït thoâ laø chuû yeáu.
Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy laø
680 m.
Heä taàng Ñoàng Nai coù maët trong toaøn beå
Cöûu Long, bao goàm caùc traàm tích ñöôïc hình
thaønh trong moâi tröôøng soâng, ñoàng baèng
chaâu thoå, ñaàm laày ven bieån. Traàm tích ñang
ôû giai ñoaïn thaønh ñaù sôùm; ñaù môùi chæ ñöôïc
gaén keát yeáu hoaëc coøn bôû rôøi vaø deã tan vuïn.
Heä taàng coù theå phaân thaønh hai phaàn chính:
Phaàn döôùi goàm chuû yeáu laø caùc traàm tích
haït thoâ nhö caùt haït vöøa ñeán thoâ laãn saïn,
soûi ñoâi khi chöùa cuoäi, phaân lôùp daøy hoaëc
daïng khoái, ñoä choïn loïc vaø maøi troøn trung
bình ñeán keùm, thöôøng chöùa nhieàu maûnh
vuïn hoaù thaïch ñoäng vaät, pyrit vaø ñoâi khi coù
glauconit. Chuyeån leân treân laø caùt - caùt keát
chuû yeáu laø haït nhoû, maøu xaùm, xaùm saùng,
xaùm phôùt naâu, boät - boät keát, seùt - seùt keát
xen keõ nhöõng væa than lignit hoaëc seùt chöùa
phong phuù caùc di tích thöïc vaät hoaù than.
Than gaëp khaù phoå bieán taïi caùc gieáng khoan
thuoäc caùc loâ 15, 16 vaø moät soá nôi khaùc.
Phaàn treân laø caùc ñaù haït mòn, goàm caùt
haït nhoû, boät vaø seùt coù maøu khaùc nhau chöùa
nhieàu hoaù thaïch ñoäng vaät.
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Beà daøy heä taàng Ñoàng Nai thay ñoåi töø
500 ñeán 700 m vaø ñöôïc theå hieän treân moät
taäp ñòa chaán chuû yeáu coù ñoä phaûn xaï song
song, bieân ñoä cao, ñoä lieân tuïc toát, taàn soá
cao phaûn aùnh traàm tích ven bôø ôû phía Taây,
bieån noâng ôû phía Baéc, naêng löôïng cao ñeán
thaáp, tyû leä caùt/seùt cao ñeán trung bình. Caùc
lôùp coù xu theá haït mòn höôùng leân treân, ñöôøng
gamma vaø ñieän trôû suaát giaù trò thaáp. Treân
maët caét ñòa chaán caùc ñöôøng phaûn xaï cho
thaáy heä taàng Ñoàng Nai naèm baát chænh hôïp
leân heä taàng Coân Sôn theo kieåu phuû chôøm
bieån tieán vôùi 2 pha phaûn xaï khoâng lieân
tuïc.
Khaùc vôùi heä taàng Coân Sôn, trong heä
taàng Ñoàng Nai ñaõ phaùt hieän nhieàu hoaù
thaïch truøng loã, Nannoplankton vaø baøo töû
phaán hoa. Daáu hieäu xaùc ñònh tuoåi Miocen
muoän cuûa heä taàng theo baøo töû phaán hoa laø
FAD cuûa baøo töû Stenochlaena laurifolia,
cuøng vôùi söï phong phuù caùc daïng khaùc, nhö
Florschuetzia levipoli, Fl. Meridionalis,
Rhizophora, Carya, Pinus, Dacrydium,
Acrostichum vaø Truøng loã Neogloboquadrina
acostaensis (N16), Nanno Discoater
quinqueramus (NN11).
Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Heä taàng ñöôïc moâ taû laàn ñaàu taïi gieáng
khoan 15G-1X, trong khoaûng 250-650m coù
theå chia laøm 2 phaàn – phaàn döôùi ñaëc tröng
baèng caùt thaïch anh thoâ, xaùm traéng chöùa
nhieàu hoaù thaïch truøng loã thuoäc nhoùm
Operculina. Phaàn treân chuû yeáu laø seùt,
boät phong phuù truøng loã ña daïng vaø
Nannoplankton. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng
khoan naøy laø 400 m.
Heä taàng Bieån Ñoâng phaùt trieån roäng
khaép trong vuøng, vôùi ñaëc ñieåm chung laø
157
hình thaønh chuû yeáu trong moâi tröôøng bieån
noâng vaø traàm tích coøn bôû rôøi. Maët caét cuûa
heä taàng chuû yeáu goàm caùt thaïch anh maøu
xaùm, xaùm saùng, xaùm luïc hoaëc xaùm phôùt
naâu, haït töø vöøa ñeán thoâ, xen keõ ít lôùp seùt,
boät. Caùt phaân lôùp daøy hoaëc daïng khoái, haït
vuïn coù ñoä choïn loïc vaø maøi troøn trung bình
ñeán toát, thöôøng chöùa nhieàu maûnh vuïn hoaù
thaïch ñoäng vaät bieån, pyrit, ñoâi khi coù caùc
maûnh vuïn than. Beà daøy cuûa heä taàng thay
ñoåi töø 400 ñeán 700m.
Treân maët caét ñòa chaán noù raát deã nhaän
bieát baèng ñaëc tröng laø phaûn xaï song song,
ñoä lieân tuïc toát, bieân ñoä trung bình ñeán
cao, taàn soá cao. Vaän toác lôùp ñaït khoaûng
1.500-2.000m/s. Caùc ñaëc tröng treân phaûn
aùnh töôùng theàm bieån naêng löôïng cao, tyû leä
caùt/seùt cao, phaân lôùp toát. Ñöôøng gamma vaø
ñieän trôû suaát coù giaù trò cao, xu theá haït mòn
höôùng leân treân. Maët baát chænh hôïp giöõa heä
taàng Bieån Ñoâng vaø heä taàng Ñoàng Nai theå
hieän roõ theo kieåu phuû chôøm bieån tieán vôùi 2
pha phaûn xaï maïnh, bieân ñoä lôùn.
Trong caùc lôùp traàm tích cuûa heä taàng
Bieån Ñoâng ñaõ phaùt hieän phong phuù hoaù
thaïch goàm caùc baøo töû phaán Dacrydium,
Stenochlaena laurifolia vaø caùc Foram
Sphaeroidinella subdehiscens (N19), Nanno
Discoaster intercalcaris (NN12) ñaõ ñònh
tuoåi Pliocen cho traàm tích cuûa heä taàng.
2.4. Beå Nam Coân Sôn
(Hình 6.5)
PALEOGEN
Oligocen
Heä taàng Cau (E3 c)
Heä taàng Cau laàn ñaàu tieân ñöôïc moâ taû
chi tieát taïi gieáng khoan Döøa-IX (loâ 12) töø
ñoä saâu 3.680 ñeán 4.038 m vaø ñaët teân laø Cau
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 6.5. Ñòa taàng toång hôïp beå Nam Coân Sôn

(Leâ Vaên Cöï 1982). Taïi gieáng khoan Döøa-
IX maët caét ñaëc tröng cuûa heä taàng bao goàm
chuû yeáu laø caùt keát maøu xaùm xen caùc lôùp seùt
keát, boät keát maøu naâu. Caùt keát thaïch anh haït
thoâ ñeán mòn, ñoä löïa choïn keùm, xi maêng seùt,
carbonat. Beà daøy chung ñaït 358 m.
Heä taàng Cau coù theå xem töông ñöông
vôùi caùc heä taàng Bawah, Keras, Gabus (Agip
1980) thuoäc truõng Ñoâng Natuna ôû phía Nam
cuûa beå Nam Coân Sôn. Heä taàng vaéng maët
trong phaàn lôùn caùc ñôùi naâng (moû Ñaïi Huøng,
phaàn Taây loâ 04 cuõ, phaàn lôùn loâ 10, 28, 29 vaø
caùc loâ khaùc ôû phía T-TN cuûa beå). Maët caét
ñaày ñuû ñöôïc toång hôïp coù theå chia thaønh 3
phaàn chính nhö döôùi ñaây.
Phaàn döôùi chöùa nhieàu caùt keát töø haït mòn
ñeán thoâ, ñoâi khi raát thoâ hoaëc saïn keát, caùt
keát chöùa cuoäi, saïn vaø cuoäi keát (gieáng khoan
21S: 3.920-3.925 m; gieáng khoan 06-HDB:
3.848-3.851 m), maøu xaùm saùng, xaùm phôùt
naâu hoaëc naâu ñoû, tím ñoû, phaân lôùp daøy hoaëc
daïng khoái, xen keõ moät khoái löôïng nhoû caùc

Baûng 6.4. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng beå Nam Coân Sôn

Ng« Th­êng San Lª v¨n Cù §ç B¹t

Agip 1980 1982 1993-2002
1981

Q N22 Q Q Q
biÓn biÓn
N21 ®«ng ®«ng
N2 N2 cöu long N2 N2
N 19-N20

nam nam
c«n c«n
N 13 tf 2 N 13 N 13 s¬n N1 3 s¬n

th«ng th«ng
N 12 tf1 N1 2 Vòng tμu
N1 2 N 12 m·ng
m·ng
cÇu cÇu

N1 1 Dõa N1 1 Dõa N 11 Dõa

E 3N 1 1
E3 Trμ t©n E3 cau E3 cau

158
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
lôùp boät keát hoaëc seùt keát maøu xaùm tôùi xaùm
tro, naâu ñoû, hoàng (gieáng khoan 21S) chöùa
caùc maûnh vuïn than hoaëc caùc lôùp keïp than.
Gioáng nhö ôû beå Cöûu Long, ôû moät soá gieáng
khoan cuõng ñaõ phaùt hieän ñöôïc söï coù maët
cuûa caùc lôùp ñaù phun traøo xen keõ (andesit,
basalt ôû caùc gieáng khoan 12W Hoàng Haïc
vaø Haûi AÂu, 11-1-CDP vaø 12C-IX), diabas
(gieáng khoan 20-PH-IX).
Phaàn giöõa coù thaønh phaàn haït mòn chieám
öu theá goàm caùc taäp seùt keát phaân lôùp daøy
ñeán daïng khoái maøu xaùm saãm tôùi xaùm tro,
xaùm ñen xen keõ ít boät keát, caùt keát haït töø
mòn ñeán thoâ maøu xaùm saùng, xaùm xaãm ñoâi
khi phôùt naâu ñoû hoaëc tím ñoû (gieáng khoan
21S), khaù giaøu voâi vaø vaät chaát höõu cô cuøng
caùc lôùp seùt keát chöùa than.
Phaàn treân goàm taäp xen keõ caùt keát haït
nhoû ñeán vöøa, maøu xaùm tro, xaùm saùng ñoâi
choã coù chöùa glauconit, truøng loã (gieáng
khoan 12C, Döøa) vaø boät keát, seùt keát maøu
xaùm tro ñeán xaùm xanh hoaëc naâu ñoû (gieáng
khoan 21S).
Beà daøy traàm tích, ñaëc ñieåm phaân taäp noùi
treân cuõng nhö caùc ñaëc tính cuûa moãi taäp thay
ñoåi nhieàu giöõa caùc loâ trong beå. Chaúng haïn
ôû gieáng khoan 06-HDB vaéng maët caùc traàm
tích phaàn treân, hoaëc möùc ñoä chöùa than taêng
leân raát nhieàu trong caùc gieáng khoan thuoäc
caáu taïo Thanh Long.
Treân caùc maët caét ñòa chaán heä taàng Cau
ôû phaàn phía Taây theå hieän caùc phaûn xaï daïng
loän xoän, vaéng maët traàm tích treân dieän roäng.
Phía Ñoâng coù caùc ñöôøng phaûn xaï song
song, bieân ñoä thaáp ñeán trung bình daàn daàn
chuyeån sang phaûn xaï khoâng lieân tuïc, bieân
ñoä thay ñoåi, naêng löôïng cao, tyû leä caùt/seùt
cao, phaân lôùp daøy. Caùt haït mòn höôùng leân
treân, coù maët caùc lôùp than vaø seùt than.
159
Caùc hoaù thaïch ñònh tuoåi Oligocen trong
heä taàng thuoäc phöùc heä Cicatricosisporites-
Mayeripollis, Florschuetzia trilobata vaø
Taûo nöôùc ngoït Pediastrum, Bosedinia.
Heä taàng Cau ñöôïc thaønh taïo trong ñieàu
kieän moâi tröôøng thay ñoåi nhanh giöõa caùc
khu vöïc goàm luõ tích, traàm tích soâng, quaït
boài tích, ñoàng baèng chaâu thoå xen keõ traàm
tích ñaàm hoà.
Heä taàng Cau phuû khoâng chænh hôïp treân
caùc ñaù moùng tröôùc Ñeä Tam.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Döøa (N11 d)
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Döøa ñöôïc
xaùc laäp ôû gieáng khoan Döøa-1X (Ngoâ
Thöôøng San 1981). Taïi ñaây, töø ñoä saâu 2.852
ñeán 3.680 m maët caét bao goàm seùt keát maøu
ñen, boät keát maøu xaùm cuøng vôùi caùt keát haït
nhoû vaø thaáu kính than lignit. Phaàn giöõa cuûa
heä taàng chöùa nhieàu caùt keát hôn, vôùi ñoä choïn
loïc trung bình tôùi toát, ñoâi nôi chöùa glauconit,
pyrit, xi maêng seùt vaø carbonat. Beà daøy cuûa
heä taàng ôû gieáng khoan naøy laø 828 m.
Phaân boá roäng raõi trong vuøng, heä taàng
Döøa chuû yeáu goàm caùt keát, boät keát maøu xaùm
saùng, xaùm luïc xen keõ vôùi seùt keát maøu xaùm,
xaùm ñen ñeán xaùm xanh, caùc lôùp seùt chöùa
voâi, seùt giaøu vaät chaát höõu cô hoaëc coù chöùa
caùc lôùp than moûng. Ñoâi khi coù nhöõng lôùp ñaù
voâi moûng chöùa nhieàu haït vuïn hoaëc ñaù voâi
maøu traéng xen keõ trong heä taàng. Tyû leä caùt/
seùt trong toaøn boä maët caét gaàn töông ñöông
nhau, tuy nhieân ñi veà phía Ñoâng cuûa beå (loâ
5, 6) tyû leä ñaù haït mòn coù xu höôùng taêng daàn
leân. Ngöôïc laïi, ôû phaàn rìa phía Taây cuûa beå
(loâ 10, 11-1, 11-2, 28 vaø 29) tyû leä caùt keát
taêng hôn nhieàu so vôùi caùc ñaù haït mòn, vaø taïi
ñoù moâi tröôøng tam giaùc chaâu coù aûnh höôûng
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñaùng keå. Traàm tích trong toaøn khu vöïc coù
xu höôùng mòn daàn ôû phía treân cuûa maët caét
vaø tính chaát bieån cuõng taêng leân roõ reät töø
phaàn rìa B-TB, N-TN vaøo trung taâm vaø veà
phía Ñoâng cuûa beå.
Nhìn chung caùc lôùp cuûa heä taàng Döøa
coù caùc ñöôøng cong ñieän trôû suaát vaø gamma
phaân dò toát. Phaân lôùp trung bình tôùi daøy, tyû
leä caùt/seùt thöôøng cao (55-80%). Traàm tích
haït mòn coù xu theá chuû yeáu höôùng leân treân.
Traàm tích ñöôïc thaønh taïo chuû yeáu trong
ñieàu kieän naêng löôïng cao vaø giaûm daàn leân
phaàn treân cuûa heä taàng.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Döøa ñöôïc
theå hieän baèng taäp ñòa chaán coù ñaëc tröng
chuû yeáu laø caùc phaûn xaï song song, bieân ñoä
trung bình, ñoä lieân tuïc keùm. ÔÛ phaàn phía
Ñoâng maët caét coù theå chia thaønh hai phaàn,
phaàn döôùi coù phaûn xaï song song, ñoä lieân
tuïc keùm, phaàn treân cuõng coù phaûn xaï song
song, nhöng ñoä lieân tuïc toát, bieân ñoä trung
bình ñeán cao.
Heä taàng Döøa coù beà daøy thay ñoåi töø 100m
ñeán hôn 1.000 m.
Hoùa thaïch trong heä taàng Döøa töông
ñoái phong phuù goàm baøo töû phaán hoa,
truøng loã vaø Nannoplankton. Chuùng ñöôïc
phaân ra ñôùi Florchuetzia levipoli; ñôùi cöïc
thònh Magnastriatites howardi vaø caùc ñôùi
Praeorbulina (N7-N8), Miogypsina (TF1),
Helicosphaera ampliapera (NN4) laø caùc
daïng ñaëc tröng cho traàm tích Miocen sôùm.
Caùc traàm tích cuûa heä taàng Döøa phaùt
trieån trong moâi tröôøng chaâu thoå ñeán bieån
noâng.
Heä taàng Döøa naèm khoâng chænh hôïp treân
heä taàng Cau.
Miocen giöõa
Heä taàng Thoâng - Maõng Caàu (N1 t-mc) 2
160
Quaù trình nghieân cöùu trong nhöõng naêm
gaàn ñaây (1995-2001) cho thaáy coù moät thöïc
teá laø raát khoù vaïch ranh giôùi giöõa caùc lôùp
traàm tích luïc nguyeân cuûa hai heä taàng Thoâng
vaø Maõng Caàu nhö Leâ Vaên Cöï (1982) ñaõ
phaân chia ñaàu tieân. Do vaäy, gaàn ñaây haàu heát
caùc nhaø ñòa chaát, caùc coâng ty trong vaø ngoaøi
nöôùc khi nghieân cöùu ñòa taàng noùi rieâng, vaø
ñòa chaát beå Nam Coân Sôn noùi chung, ñaõ
xem maët caét naøy nhö moät phaân vò ñòa taàng
töông öùng vôùi caùc heä taàng Thoâng vaø Maõng
Caàu khoâng taùch rôøi.
Maët caét ñaëc tröng cuûa heä taàng Thoâng
- Maõng Caàu ñöôïc moâ taû ôû gieáng khoan
Döøa IX trong khoaûng ñoä saâu töø 2.170 ñeán
2.852 m bao goàm phaàn döôùi chuû yeáu laø caùt
keát chöùa glauconit vaø xi maêng carbonat xen
nhöõng lôùp moûng seùt keát, seùt voâi, chuyeån
leân phaàn treân laø söï xen keõ giöõa traàm tích
luïc nguyeân vaø ñaù voâi. Ñaù voâi laø caùc taäp daøy
maøu xaùm traéng. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng
khoan naøy ñaït 682 m.
Caùc traàm tích luïc nguyeân, luïc nguyeân
chöùa voâi phaùt trieån maïnh khi ñi daàn veà phía
rìa Baéc (caùc loâ 10, 11-1, ) vaø phía Taây - Taây
Nam (caùc loâ 20, 21, 22, 28, 29) cuûa beå, bao
goàm chuû yeáu caùt boät keát vaø seùt keát, seùt voâi
xen keõ caùc thaáu kính hoaëc nhöõng lôùp ñaù voâi
moûng. Caùc lôùp traàm tích luïc nguyeân naøy ôû
moïi nôi thöôøng chöùa nhieàu glauconit, caùc
hoaù thaïch ñoäng vaät bieån, ñaëc bieät laø nhieàu
truøng loã.
Ñaù carbonat phaùt trieån khaù roäng raõi taïi
caùc vuøng naâng ôû trung taâm beå, vaø ñaëc bieät
taïi caùc loâ thuoäc phaàn phía Ñoâng cuûa beå
(caùc loâ 04 vaø 05). Ñaù coù maøu traéng, traéng
söõa, daïng khoái chöùa phong phuù san hoâ vaø
caùc hoaù thaïch ñoäng vaät khaùc ñöôïc thaønh
taïo trong moâi tröôøng bieån môû cuûa theàm
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
luïc ñòa, bao goàm ñaù voâi aùm tieâu (taïi caùc
phaàn nhoâ cao ôû caùc loâ 04-A, Mía, 05-TL-
Baéc, 06-LT vaø 06-LÑ) vaø caùc lôùp ñaù voâi
daïng theàm phaùt trieån taïi nhöõng phaàn söôøn
thaáp cuûa caùc ñôùi naâng (caùc loâ 05-TL-B-1X,
12A v.v...). Ngoaøi ra, trong taäp ñaù carbonat
cuõng gaëp xen keõ caùc lôùp ñaù voâi dolomit
hoaëc dolomit daïng haït nhoû do keát quaû cuûa
quaù trình dolomit hoaù moät phaàn hoaëc hoaøn
toaøn cuûa caû 2 loaïi ñaù voâi keå treân.. Ngoaøi
ñaëc ñieåm khaùc bieät veà caùc ñôùi coå sinh thì
möùc ñoä dolomit hoaù vaø taùi keát tinh laø ñieåm
khaùc bieät duy nhaát veà maët thaïch hoïc ñeå coù
theå phaân bieät ñöôïc giöõa caùc taäp ñaù carbonat
cuûa heä taàng Thoâng - Maõng Caàu vôùi heä taàng
Nam Coân Sôn naèm treân.
Treân ñöôøng cong ñòa vaät lyù gieáng khoan
cuõng deã daøng quan saùt thaáy söï thay ñoåi vaø
phaân boá cuûa caùc traàm tích luïc nguyeân vaø
carbonat. Tyû leä caùt/seùt dao ñoäng töø 40 ñeán
65%. Ñoä haït chuû yeáu coù xu theá thoâ daàn
leân phía treân. Ñöôøng ñieän trôû suaát coù giaù
trò thay ñoåi maïnh (2-20 ohm.m) vaø cao hôn
ôû phía Ñoâng. Ñaëc ñieåm naøy cuõng thaáy roõ
treân maët caét ñòa chaán cuûa heä taàng Thoâng
- Maõng Caàu: ôû phaàn phía Ñoâng caùc ñöôøng
phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc toát, bieân ñoä
trung bình ñeán cao ñaëc tröng cho traàm tích
carbonat bieån noâng, coøn phaàn phía Taây laø
caùc phaûn xaï song song, bieân ñoä trung bình,
ñoä lieân tuïc toát lieân quan ñeán caùc traàm tích
luïc nguyeân theàm bieån.
Hoaù thaïch phong phuù ñaëc tröng cho traàm
tích Miocen giöõa vaø thuoäc ñôùi Florschuetzia
meridionalis; caùc ñôùi Orbulina universa (N9),
Globorotalia foshi (N12), Lepidocyclina
(Tf2-Tf3) vaø ñôùi Discoater kugleri (NN7),
Discoater hamatus (NN9).
Moâi tröôøng traàm tích ôû phía Taây chuû
161
yeáu laø ñoàng baèng chaâu thoå ñeán rìa tröôùc
chaâu thoå, coøn ôû phía Ñoâng chuû yeáu laø bieån
noâng.
Heä taàng Thoâng - Maõng Caàu naèm chænh
hôïp treân heä taàng Döøa.
Miocen treân
Heä taàng Nam Coân Sôn (N13 ncs)
Heä taàng Nam Coân Sôn mang teân cuûa beå
traàm tích (Leâ Vaên Cöï 1982). Maët caét ñaëc
tröng taïi gieáng khoan Döøa-IX, töø 1.868-
2.170m, goàm caùt keát haït mòn, xaùm traéng
xen caùc lôùp boät keát, seùt keát giaøu carbonat
vaø caùc lôùp ñaù voâi. Caùc traàm tích naøy chöùa
nhieàu hoaù thaïch sinh vaät bieån (Truøng loã).
Beà daøy cuûa heä taàng ôû maët caét naøy laø 302
m.
Phaân boá roäng raõi trong beå, heä taàng Nam
Coân Sôn coù söï bieán ñoåi töôùng ñaù maïnh meõ
giöõa caùc khu vöïc khaùc nhau cuûa beå. ÔÛ rìa
phía Baéc (caùc loâ 10, 11-1) vaø phía T-TN
(caùc loâ 20, 21, 22, 28 v.v...) traàm tích chuû
yeáu laø luïc nguyeân goàm seùt keát, seùt voâi maøu
xaùm luïc ñeán xaùm xanh, gaén keát yeáu cuøng
caùc lôùp caùt boät keát chöùa voâi ñoâi khi gaëp moät
soá thaáu kính hoaëc nhöõng lôùp ñaù voâi moûng
chöùa nhieàu maûnh vuïn luïc nguyeân. Caùt keát
ôû ñaây haït töø nhoû ñeán vöøa gaëp nhieàu trong
caùc gieáng khoan 10-BM, 11-1-CC, 20-PH,
ñoä löïa choïn vaø maøi troøn toát, chöùa hoaù thaïch
ñoäng vaät bieån vaø glauconit, coù ñoä gaén keát
trung bình bôûi xi maêng carbonat coù tyû leä cao.
ÔÛ caùc loâ phía trung taâm nôi ñaët caùc gieáng
khoan Döøa-IX, 2X, 12A, loâ 05-1, loâ 04-3
v.v... maët caét goàm caùc traàm tích carbonat
vaø luïc nguyeân xen keõ nhau khaù roõ reät. Tai
moät soá vuøng naâng ôû phía Ñ-ÑN (theo caùc
gieáng khoan 05-TLB, 06-LT, 06-LÑ v.v...)
ñaù carbonat laïi chieám haàu heát trong maët caét
cuûa heä taàng.
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Heä taàng Nam Coân Sôn coù beà daøy 200-
600 m vaø naèm baát chænh hôïp treân heä taàng
Thoâng - Maõng Caàu vôùi caùc soùng ñòa chaán
theå hieän döôùi daïng caét lôùp vaø phuû noùc caùc
ñaù carbonat Thoâng - Maõng Caàu vôùi phaûn xaï
bieân ñoä cao. Treân maët caét ñòa chaán theå hieän
roõ vôùi caùc phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc
trung bình ñeán toát, bieân ñoä trung bình, taàn
soá cao ñaëc tröng cho traàm tích theàm vaø coù
caùc taäp ñaù voâi ôû phaàn Ñoâng cuûa beå.
Hoaù thaïch ñaõ ñònh tuoåi Miocen muoän
cho heä taàng thuoäc caùc ñôùi Florschuetzia
meridionalis, Stenochlaena laurifolia,
Neogloboquadrrina acostaensis (N16-N18),
Lepidocyclina (Tf3), Discoater quiqueramus
(NN11)
Caùc ñaëc ñieåm traàm tích vaø coå sinh keå
treân cho thaáy heä taàng Nam Coân Sôn ñöôïc
hình thaønh trong moâi tröôøng bieån noâng
thuoäc ñôùi trong cuûa theàm ôû khu vöïc phía
Taây, coøn thuoäc ñôùi giöõa - ngoaøi theàm ôû khu
vöïc phía Ñoâng.
Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Trong beå Nam Coân Sôn, maët caét ñaëc
tröng cuûa heä taàng quan saùt ñöôïc taïi gieáng
khoan 12A-IX töø ñoä saâu 600 ñeán 1.900 m,
bao goàm chuû yeáu laø caùt, boät, seùt maøu xaùm,
xaùm traéng, vaøng nhaït, chöùa nhieàu glauconit
vaø hoaù thaïch ñoäng vaät bieån nhö truøng loã,
thaân meàm, reâu ñoäng vaät v.v, vôùi beà daøy
khoaûng 1.300 m.
Heä taàng Bieån Ñoâng phaùt trieån roäng
khaép treân toaøn khu vöïc vaø coù beà daøy raát
lôùn, ñaëc bieät taïi caùc loâ thuoäc phía Ñoâng cuûa
beå (>1.500 m). Ñaù cuûa heä taàng chuû yeáu laø
seùt - seùt keát, seùt voâi maøu xaùm traéng, xaùm
xanh ñeán xaùm luïc, bôû rôøi hoaëc gaén keát
yeáu, chöùa nhieàu glauconit, pyrit vaø phong
162
phuù hoùa thaïch bieån. Phaàn döôùi maët caét coù
xen caùc lôùp moûng caùt - caùt keát, boät hoaëc
caùt chöùa seùt (ôû caùc loâ 10, 11-1 vaø 12). Taïi
caùc vuøng naâng naèm ôû phía Ñoâng loâ 06 ñaù
carbonat aùm tieâu phaùt trieån moät caùch lieân
tuïc cho ñeán ñaùy bieån hieän nay.
Heä taàng Bieån Ñoâng bao goàm caùc traàm
tích theàm vaø ñaëc tröng baèng taäp ñòa chaán
coù soùng phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc keùm
ñeán trung bình, bieân ñoä cao. ÔÛ phaàn phía
Ñoâng quan saùt thaáy caùc taäp neâm laán theå
hieän söï phaùt trieån cuûa traàm tích theàm, söôøn
theàm. Caùc taäp traàm tích laán daàn ra phía
trung taâm Bieån Ñoâng, phaûn aùnh söôøn luïc
ñòa chuyeån daàn töø Taây sang Ñoâng.
Trong heä taàng Bieån Ñoâng ñaõ phaùt hieän
phong phuù hoaù thaïch ñònh tuoåi traàm tích laø
Pliocen goàm Dacrydium, Pseudorotalia-
Asterorotalia, Sphaeroidinellopsis dehisces
(N19) vaø Discoarter asymmetricus (NN14),
Discoarter broweri (NN18)
Ñaëc ñieåm traàm tích vaø coå sinh cuûa heä
taàng Bieån Ñoâng cho thaáy moâi tröôøng traàm
tích laø bieån noâng theàm trong ôû phaàn phía
Taây, ñeán theàm ngoaøi chuû yeáu ôû phaàn phía
Ñoâng cuûa beå. lieân quan ñeán ñôït bieån tieán
Pliocen trong toaøn khu vöïc Bieån Ñoâng. Heä
taàng naèm baát chænh hôïp treân heä taàng Nam
Coân Sôn.
2.5. Beå Malay - Thoå Chu
(THEÀM LUÏC ÑÒA TAÂY NAM VIEÄT NAM)
(Hình 6.6)
PALEOGEN
Oligocen
Heä taàng Kim Long (E3 kl)
Teân cuûa heä taàng ñöôïc ñöôïc ñaët theo teân
gieáng khoan Kim Long -1X (Ñoã Baït 2002).
Taïi gieáng khoan naøy maët caét chuaån töø ñoä
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Hình 6.6. Ñòa taàng toång hôïp beå Malay - Thoå Chu
saâu 3.140 ñeán 3.534 m chuû yeáu goàm seùt keát
maøu xaùm, xaùm naâu chöùa boät, xen caùc lôùp
caùt keát haït mòn ñeán vöøa, ñoâi khi haït thoâ, coù
nôi keïp caùc lôùp than. Beà daøy cuûa heä taàng ôû
gieáng khoan naøy laø 394 m. Tuy nhieân, do
chöa khoan ñeán moùng neân chöa xaùc ñònh
ñöôïc nhöõng lôùp cô sôû cuûa heä taàng cuõng nhö
beà daøy thöïc cuûa noù.
Caùc maët caét cuûa heä taàng trong beå chuû
yeáu goàm seùt keát xen keõ vôùi nhöõng lôùp
moûng boät keát, caùt keát vaø caùc lôùp than, ñoâi
choã coù caùc lôùp ñaù carbonat maøu traéng, cöùng
chaéc daïng vi haït (52-CV-2X; 50-TV-1X).
Taïi moät soá vuøng naâng (ôû caùc gieáng khoan
51-MH, 46-CN, 46-KM) trong phaàn döôùi
cuûa maët caét tyû leä caùt keát vôùi kích thöôùc haït
khaùc nhau taêng raát nhieàu so vôùi caùc khu vöïc
khaùc. Phaàn lôùn caùc traàm tích keå treân ñöôïc
thaønh taïo trong ñieàu kieän moâi tröôøng ñoàng
baèng chaâu thoå ñeán hoà - ñaàm laày vaø ôû phaàn
treân cuûa maët caét coù chòu aûnh höôûng cuûa caùc
yeáu toá bieån.
Do bò choân vuøi ôû caùc ñoä saâu khaùc nhau
neân traàm tích cuûa heä taàng chòu taùc ñoäng
163
cuûa caùc quaù trình bieán ñoåi thöù sinh töø giai
ñoaïn catagen sôùm (cho caùc ñaù naèm ôû ñoä
saâu <2.700 m) ñeán giai ñoaïn catagen giöõa-
muoän (ñoái vôùi ñaù naèm ôû ñoä saâu 2.700-3.350
m) vaø catagen muoän (cho caùc ñaù naèm saâu
hôn 3.350 m).
Heä taàng Kim Long phaân boá chuû yeáu
trong caùc ñòa haøo vaø söôøn cuûa caùc caáu taïo
vôùi chieàu daøy thay ñoåi töø 500 ñeán 1.000 m,
vaø thöôøng bò caùc ñöùt gaõy coù höôùng ÑB-TN
vaø BN khoáng cheá. Treân maët caét ñòa chaán,
caùc pha soùng phaûn xaï cuûa heä taàng ñöôïc
theå hieän baèng taäp ñòa chaán coù ñoä phaûn xaï
khoâng lieân tuïc, bieân ñoä töông ñoái cao. Ñi
vaøo trung taâm cuûa beå caùc phaûn xaï phaân lôùp
song song yeáu, ñoä lieân tuïc vöøa ñeán toát vaø
bieân ñoä töông ñoái cao.
Hoaù thaïch trong heä taàng ngheøo
naøn, chæ coù baøo töû phaán thuoäc ñôùi
Florschuetzia trilobata vaø moät vaøi daïng
khaùc nhö Cicatricosisporites dorogensis,
Magnatriatites howardii, Mayeripollis
nahakoteris v.v... laø nhöõng daïng thöôøng thaáy
trong Oligocen. Tuy nhieân qua phaân tích
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
kieåm tra moät soá maãu taïi caùc gieáng khoan
50-CM, 51-MH, 46-NC ñaõ khoâng thaáy laïi
nhöõng daïng naøy, vì theá tuoái Oligocen cuûa
heä taàng caàn phaûi quan taâm nghieân cöùu
theâm. Moâi truôøng traàm tích cuûa heä taàng laø
ñaàm hoà.
Heä taàng Kim Long naèm khoâng chænh
hôïp treân ñaù moùng.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Ngoïc Hieån (N11 nh)
Heä taàng Ngoïc Hieån ñöôïc moâ taû taïi
gieáng khoan Ngoïc Hieån (GK.46-NH-1X),
töø ñoä saâu 1.750 ñeán 2.526 m (Ñoã Baït 2002).
Taïi ñaây chuû yeáu goàm caùt keát xen keõ seùt
keát ôû phaàn döôùi chuyeån daàn leân treân laø seùt
keát xen keõ caùc lôùp moûng caùt keát vaø caùc lôùp
than. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan
naøy laø 776 m.
Nhìn chung trong toaøn vuøng, maët caét
cuûa heä taàng chuû yeáu goàm seùt keát, seùt keát
chöùa ít voâi, seùt keát chöùa than, caùc lôùp than
xen keõ caùc lôùp moûng boät keát, caùt keát. Ñoâi
khi coù caùc lôùp ñaù voâi daïng vi haït hoaëc ñaù
voâi chöùa nhieàu maûnh vuïn luïc nguyeân maøu
traéng, xaùm traéng cöùng chaéc (caùc gieáng
khoan 46-CN, 46-NH, 50-TV, v.v...). Heä
taàng ñöôïc thaønh taïo chuû yeáu trong ñieàu
kieän moâi tröôøng phaàn döôùi cuûa ñoàng baèng
chaâu thoå ngaäp nöôùc vôùi söï phong phuù cuûa
caùc lôùp than buøn, xen keõ caùc pha bieån noâng,
bieån ven bôø bieåu hieän cuûa söï coù maët ôû möùc
ñoä khaùc nhau cuûa glauconit, caùc hoaù thaïch
truøng loã vaø nhieàu daïng ñoäng vaät bieån khaùc.
Möùc ñoä aûnh huôûng cuûa caùc yeáu toá bieån
taêng daàn leân roõ reät ôû phaàn treân cuûa maët caét.
Ñaù cuûa heä taàng môùi bò bieán ñoåi thöù sinh ôû
giai ñoaïn catagen sôùm ñeán ñaàu giai ñoaïn
catagen muoän ñoái vôùi caùc traàm tích naèm
164
saâu hôn 2.800 m (caùc gieáng khoan B-KL,
B-AQ, 52-CV v.v...).
Tyû leä caùt/seùt trong toaøn heä taàng ôû möùc
trung bình, ñoä haït cuûa caùt keát coù xu theá
mòn daàn leân treân. Ñöôøng gamma vaø ñieän
trôû suaát coù giaù trò trung bình ñeán cao. Quan
saùt treân taøi lieäu ñòa chaán thaáy heä taàng phaùt
trieån roäng raõi, coù chieàu saâu thay ñoåi töø 900
ñeán 1.500 m, töông öùng vôùi taäp ñòa chaán
goàm caùc phaûn xaï song song, phaàn döôùi coù
ñoä lieân tuïc trung bình ñeán yeáu vaø bieân ñoä
nhoû, coøn phaàn treân ñoä lieân tuïc vaø bieân ñoä
lôùn hôn. Heä taàng phuû khoâng chænh hôïp treân
heä taàng Kim Long.
Tuoåi Miocen sôùm ñöôïc xaùc ñònh theo
caùc phöùc heä coå sinh ñaõ ñöôïc phaùt hieän trong
heä taàng goàm: Magnastriatites howardi
- Echiperiporites estaela, Florschuetzia
levipoli, Discoarter drugii (NN2),
Helicosphaera ampliaperta (NN4).
Miocen giöõa
Heä taàng Ñaàm Dôi (N12 ñd)
Heä taàng Ñaàm Dôi ñöôïc thaønh laäp vaø
laáy teân theo gieáng khoan Ñaàm Dôi taïi loâ 46
(Ñoã Baït 2002). Maët caét chuaån cuûa heä taàng
töø 1.000-1.465m chuû yeáu goàm caùc lôùp caùt
keát maøu xaùm saùng, haït nhoû ñeán trung bình,
chöùa voâi hoaëc caùc lôùp seùt voâi moûng xen caùc
lôùp seùt keát xaùm traéng, xaùm xanh cuøng moät
vaøi lôùp than. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng
khoan naøy laø 465 m.
Heä taàng Ñaàm Dôi phaân boá roäng raõi
trong beå, ngoaøi nhöõng traàm tích luïc nguyeân
ñaõ moâ taû ôû treân, ñoâi khi coù caû nhöõng lôùp
moûng dolomit hoaëc ñaù voâi vi haït chöùa caùc
maûnh vuïn ñaù luïc nguyeân maøu xaùm traéng
ñeán naâu vaøng (gieáng khoan 46-NH vaø 46-
KM). Caùc traàm tích naøy ñöôïc thaønh taïo chuû
yeáu trong ñieàu kieän moâi tröôøng tam giaùc
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
chaâu ngaäp nöôùc ven bieån chòu aûnh höôûng
raát maïnh hoaëc xen keõ nhieàu giai ñoaïn bieån
noâng, bieån ven bôø. Chuùng môùi bò bieán ñoåi
thöù sinh ôû giai ñoaïn catagen sôùm vôùi ñaëc
tính seùt keát vaø caùt keát gaén keát yeáu vôùi xi
maêng seùt hoaëc gaén keát trung bình vôùi xi
maêng carbonat.
Theo doõi treân ñöôøng cong ñòa vaät lyù
gieáng khoan, tyû leä caùt/seùt thöôøng trung bình
ñeán cao. Caùt coù xu theá thoâ daàn leân phía treân
laø chuû yeáu.
Heä taàng Ñaàm Dôi phaùt trieån trong toaøn
beå vôùi beà daøy thay ñoåi 300-1200 m vaø ñöôïc
phaûn aùnh khaù toát baèng taøi lieäu ñòa chaán,
ñöôïc ñaëc tröng baèng caùc phaûn xaï song
song, ñoä lieân tuïc vöøa ñeán toát, bieân ñoä trung
bình ñeán lôùn, taàn soá cao. Phaàn döôùi coù ñoä
lieân tuïc keùm hôn vaø ñoâi nôi theå hieän tröôøng
soùng hoãn hôïp.
Tuoåi cuûa heä taàng ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc
taäp hôïp coå sinh thuoäc phöùc heä Florschuetzia
meridionalis - Fl. levipoli; ñôùi Orbulina
universa (N9), Globorotalia fohsi (N12),
Discoarter kuglerii (NN7) vaø Discoarter
hamatus (NN9).
Ñaëc ñieåm traàm tích vaø coå sinh neâu treân
chöùng toû heä taàng Ñaàm Dôi ñöôïc hình thaønh
trong moâi tröôøng tam giaùc chaâu chòu nhieàu
aûnh höôûng cuûa bieån noâng ven bôø. Heä taàng
naèm chænh hôïp treân heä taàng Ngoïc Hieån.
Miocen treân
Heä taàng Minh Haûi (N mh)1
3
Heä taàng Minh Haûi (Ñoã Baït 2002) ñöôïc
moâ taû taïi gieáng khoan Minh Haûi (51-MH-
1X). Taïi ñaây töø ñoä saâu 690 ñeán 1.097 m
maët caét chuû yeáu goàm seùt keát xaùm xanh,
xaùm saùng xen caùc lôùp caùt keát haït mòn ñeán
thoâ maøu xaùm saùng, môø ñuïc vaø xen ít than
lignit. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan
165
naøy ñaït 407 m.
Caùc maët caét khaùc cuûa heä taàng goàm
nhieàu seùt - seùt keát xaùm saùng, xaùm luïc, xaùm
xanh tôùi xaùm naâu, meàm, bôû xen keõ vôùi moät
tyû leä ít hôn caùc lôùp boät - boät keát vaø caùt -
caùt keát (caùt keát gaëp nhieàu trong caùc gieáng
khoan 51-MH-1X vaø 46-DD-1X). Caùt keát
maøu xaùm nhaït ñeán xaùm traéng, xaùm phôùt
naâu gaén keát yeáu hoaëc coøn bôû rôøi, phaàn lôùn
laø caùt keát haït nhoû ñoâi choã haït vöøa ñeán thoâ
(gieáng khoan 51-MH vaø 50-CM), baùn goùc
caïnh ñeán baùn troøn caïnh, ñoä löïa choïn trung
bình ñeán toát. Traàm tích thöôøng chöùa phong
phuù hoaù thaïch bieån (ñaëc bieät laø truøng loã),
ñoâi khi coù chöùa glauconit (gieáng khoan 51-
MH, 46-PT v.v...). Ñoâi khi cuõng coù maët caùc
lôùp moûng dolomit vaø ñaù voâi vi haït (gieáng
khoan 50-TV, B-KL v.v...). Seùt chöùa than
vaø caùc væa than thöôøng xuaát hieän ôû phaàn
döôùi cuûa maët caét. Nhìn chung tyû leä caùt/seùt
thaáp, caùt thöôøng coù xu theá haït thoâ phaùt trieån
ôû phaàn treân.
Treân maët caét ñòa chaán heä taàng Minh Haûi
ñöôïc ñaëc tröng baèng taäp ñòa chaán coù ñaëc
ñieåm laø caùc phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc
keùm, bieân ñoä vaø taàn soá trung bình phaûn aùnh
töôùng ñaàm laày ven bieån. Phaàn ñaùy nôi tieáp
xuùc vôùi heä taàng Ñaàm Dôi thaáy kieåu phuû
vaùt bieån luøi theå hieän quan heä baát chænh hôïp
giöõa hai heä taàng. Beà daøy cuûa heä taàng thay
ñoåi töø 30 ñeán 500 m.
Trong heä taàng ñaõ phaùt hieän baøo töû phaán
hoa, truøng loã vaø hoùa thaïch Nannoplankton
thuoäc phöùc heä Fl. meridionalis -
Stenochlaena laurifolia - Anthocerisporites;
ñôùi Neogboquadrina acostaensis (N16-N18);
vaø ñôùi Discoarter quiqueramus, Discoarter
bergreni (NN10-NN11), ñònh tuoåi Miocen
muoän cho traàm tích cuûa heä taàng.
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Heä taàng Minh Haûi ñöôïc thaønh taïo trong
moâi tröôøng bieån noâng chòu nhieàu aûnh höôûng
cuûa nguoàn luïc ñòa. Heä taàng naèm khoâng
chænh hôïp treân heä taàng Ñaàm Dôi.
Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Heä taàng Bieån Ñoâng gaëp ôû beå Ma Lay -
Thoå Chu, gaén lieàn vôùi quaù trình hình thaønh
theàm luïc ñòa Bieån Ñoâng nhö ñaõ ñöôïc ñeà caäp
trong caùc beå neâu treân. ÔÛ ñaây, heä taàng ñöôïc
ñaëc tröng baèng seùt, boät maøu xaùm, xaùm xanh
meàm deûo xen caùc lôùp caùt bôû rôøi, chuû yeáu haït
nhoû, ñoâi choã haït vöøa ñeán thoâ, baùn goùc caïnh,
baùn troøn caïnh, choïn loïc toát chöùa nhieàu hoaù
thaïch ñoäng vaät bieån (truøng loã, thaân meàm,
reâu ñoäng vaät v.v...). Maët caét heä taàng Bieån
Ñoâng ôû caùc vuøng khaùc nhau cuûa beå, töø vuøng
ngoaøi rìa vaøo vuøng trung taâm coù theå lieân heä
khaù deã daøng vôùi nhau, cuõng nhö vôùi caùc beå
laân caän qua taøi lieäu ñòa chaán. Trong beå Maõ
Lay - Thoå Chu heä taàng ñöôïc ñaùnh daáu baèng
taäp ñòa chaán ñöôïc ñaëc tröng baèng caùc phaûn
xaï song song coù ñoä lieân tuïc, bieân ñoä vaø toác
ñoä trung bình ñeán cao. Heä taàng naøy phuû baát
chænh hôïp treân heä taàng Minh Haûi .
Heä taàng Bieån Ñoâng phaân boá roäng
khaép trong beå vaø coù beà daøy töông ñoái oån
ñònh ôû khoaûng 400-600 m. Hoaù thaïch thu
thaäp ñöôïc thuoäc phöùc heä Dacrydium;
vaø ñôùi Pseudorotalia-Asterorotalia, ñôùi
Sphaeroidinella deshicens (N19-N21); vaø
ñôùi Discoarter, Helicosphaera (NN12-
NN15).
3. Lieân keát ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam
theàm luïc ñòa Vieät Nam
Treân bình ñoà caáu truùc, Bieån Ñoâng nhö
moät phöùc beå lôùn sau cung phöùc taïp, phaàn
ngoaøi cuøng cuûa Bieån Ñoâng ñöôïc bao quanh
166
bôûi caùc ñaïi döông vaø heä caùc cung ñaûo, nuùi
löûa khaùc nhau.
Haàu heát caùc beå traàm tích Ñeä Tam theàm
luïc ñòa Vieät Nam ñeàu coù moät lòch söû phaùt
trieån ñòa chaát töông töï vôùi caùc beå khaùc ôû
Ñoâng Nam AÙ lieân quan ñeán quùa trình hình
thaønh vaø phaùt trieån cuûa Bieån Ñoâng töø Eocen
ñeán ngaøy nay. Caùc beå Ñeä Tam naøy ñöôïc
laáp ñaày bôûi caùc traàm tích ñaàm hoà, chaâu thoå,
bieån theàm, bieån môû (Hình 6.7)… do quaù
trình phaùt trieån chuùng chòu aûnh höôûng cuûa
caùc bieán coá ñòa chaát khaùc nhau.
Nghieân cöùu chi tieát thaønh phaàn traàm
tích, coå sinh... cuûa caùc beå neâu treân, lieân heä
vôùi ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam trong toaøn
khu vöïc, coù theå nhaän thaáy raèng traàm tích
Ñeä Tam phaùt trieån ôû khu vöïc Bieån Ñoâng
coù nhieàu neùt töông ñoàng. Nhöõng ñieåm ñoù
ñöôïc coi laø caùc tieâu chuaån cô baûn laøm cô
sôû ñeå lieân keát ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam
theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø khu vöïc Bieån
Ñoâng. Chuùng ñaõ ñöôïc thoáng keâ trong baûng
“Caùc tieâu chuaån lieân keát ñòa taàng traàm tích
Ñeä Tam theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø khu vöïc
Bieån Ñoâng” (Baûng 6.5).
ÔÛ caùc nöôùc trong khu vöïc naøy, caùc thaønh
taïo traàm tích Ñeä Tam phaùt trieån khaù roäng
raõi ôû caû ñaát lieàn vaø theàm luïc ñòa. Chuùng laø
ñoái töôïng quan troïng cuûa ñòa chaát daàu khí
neân nhieàu beå ñöôïc nghieân cöùu chi tieát veà
ñòa taàng. Thang ñòa taàng Ñeä Tam coù ñuû caùc
phaân vò ñòa taàng töø Oligocen ñeán Pliocen.
ÔÛ moät soá beå coù caùc phaân vò Paleogen vaø
Eocen.
Sô ñoà lieân keát giöõa chuùng ñöôïc theå hieän
treân “sô ñoà lieân keát ñòa taàng traàm tích Ñeä
Tam theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø khu vöïc
Bieån Ñoâng” (Hình 6.8).
Theo sô ñoà naøy thì thang ñòa taàng Ñeä
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam

Tam ôû Trung Quoác ñöôïc chia ra nhieàu phaân
vò ñòa phöông vôùi caùc töôùng traàm tích vaø
caáu taïo maët caét khaùc nhau. Phaàn thaáp cuûa
thang (Paleogen, Eocen) ôû haàu heát caùc beå
laø caùc thaønh taïo luïc ñòa (soâng, hoà) vaø luïc
ñòa ven bieån. Raát ít nôi ñaõ coù yeáu toá bieån
trong Eocen nhö ôû theàm luïc ñòa Bieån Ñoâng
Trung Quoác. Yeáu toá bieån taêng leân baét ñaàu
töø Oligocen. Ñòa taàng Neogen goàm chuû yeáu
caùc thaønh taïo cuûa töôùng bieån khaùc nhau.
Tuy nhieân, ôû moät beå nhö Subei - Nam
Hoaøng Haûi (Yellow Sea) vaø theàm phía
Ñoâng, trong Miocen vaãn phaùt trieån roäng raõi
caùc thaønh taïo ñoàng baèng ngaäp nöôùc vaø ñaàm
laày ven bieån. Trong caùc möùc ñòa taàng khaùc
nhau ôû ñaây coù moät soá hoaù thaïch ñaëc tröng
phaùt trieån phoå bieán ôû caû caùc beå Ñeä Tam
cuûa Vieät Nam vaø caùc nöôùc khaùc neân moät soá
tröôøng hôïp vieäc lieân keát khu vöïc coù nhieàu
thuaän lôïi.
ÔÛ Philippin vaø Indonesia, caùc phaân vò
ôû phaàn thaáp cuûa thang ñòa taàng Ñeä Tam coù

Hình 6.7. Ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø khu vöïc bieån Ñoâng

167
 Baûng 6.5. Caùc tieâu chuaån lieân keát ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm luïc ñòa Vieät Nam
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

168
169
Hình 6.8. Sô ñoà lieân keát ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø khu vöïc bieån Ñoâng
Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
nôi vaéng maët, ñaëc bieät laø Paleogen, coù nôi
vaéng maët caû Eocen vaø Oligocen döôùi. Trong
khi ñoù, caùc traàm tích bieån phaùt trieån maïnh
töø Oligocen vaø lieân tuïc cho tôùi Ñeä Töù. Ngay
trong Oligocen ñaõ gaëp caùc töôùng bieån saâu töø
theàm ngoaøi ñeán söôøn luïc ñòa. Trong Miocen
phaùt trieån roäng raõi töôùng carbonat töông töï
nhö ôû Nam beå Soâng Hoàng, Tö Chính - Vuõng
Maây cuûa Vieät Nam. Pliocen coù choã laø bieån
saâu, coù choã laø bieån noâng. Hoaù thaïch phong
phuù cho pheùp phaân chia chi tieát caùc maët caét
vaø lieân keát ñòa taàng ñòa phöông vaø khu vöïc
thuaän lôïi.
Thang ñòa taàng Ñeä Tam ôû Malaysia
cuõng töông töï vôùi Indonesia vaø Philippin,
caùc phaân vò döôùi cuøng cuûa thang ñòa taàng
Ñeä Tam (Paleogen, Eocen vaø caû phaàn thaáp
cuûa Oligocen ôû moät soá beå ñeàu vaéng maët,
nhöng khaùc bieät vôùi chuùng laø caùc thaønh taïo
carbonat bieån noâng xa bôø keùm phaùt trieån.
Trong khi ñoù caùc thaønh taïo bieån saâu laïi raát
phaùt trieån vaø phaùt trieån lieân tuïc tôùi Ñeä Töù.
Treân cô sôû phong phuù hoaù thaïch bieån, thang
ñòa taàng Ñeä Tam ôû Malaysia trong nhieàu
tröôøng hôïp ñöôïc phaân chia khaù chi tieát theo
thang ñòa taàng ñôùi. Thang naøy goàm ñaày ñuû
caùc phaân vò ñòa taàng Neogen bieån vôùi nhieàu
ñôùi trung loã, taûo voâi ñieån hình cuûa daûi nhieät
ñôùi. Ñaëc ñieåm naøy cho pheùp lieân keát ñòa
taàng khu vöïc coù cô sôû tin caäy.
ÔÛ Thaùi Lan, caùc traàm tích Ñeä Tam
ñöôïc nghieân cöùu töông ñoái chi tieát laø truõng
Pattani thuoäc beå Malay - Thoå Chu. Ñòa taàng
Ñeä Tam ôû ñaây chæ coù maët caùc phaân vò töø
Oligocen tôùi Pliocen vôùi caùc töôùng bieån
(chuû yeáu laø bieån noâng) vaø luïc ñòa xen keõ.
Raát coû theå vaéng maët caùc phaân vò Paleocen
vaø Eocen. Ñaây laø kieàu maët caét ñòa taàng Ñeä
Tam cuûa caùc beå ôû vuøng bieån noâng gaàn bôø.
170
Noù coù nhieàu neùt gaàn vôùi caáu taïo cuûa caùc
maët caét Baéc beå Soâng Hoàng vaø Cöûu Long
veà töôùng ñaù coå ñòa lyù vaø hoaù thaïch baøo töû
phaán hoa.
Nhöõng böùc tranh ñòa taàng cuûa caùc beå
ñaõ taïo neân söï lieân keát toång hôïp giöõa chuùng
vôùi nhau cuõng nhö giöõa chuùng vôùi caùc vuøng
phuï caän. Chính chuùng ñaõ cho ta khaùi nieäm
veà söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa traàm tích
Ñeä Tam, moät quaù trình gaén lieàn vôùi söï phaùt
trieån cuûa ñòa chaát theàm luïc ñòa Vieät Nam
noùi rieâng vaø khu vöïc Bieån Ñoâng noùi chung.
Quaù trình ña daïng vaø thuù vò naøy coù theå ñöôïc
khaùi quaùt theo ba giai ñoaïn sau:
3.1. Giai ñoaïn tröôùc taïo rift
(Thôøi kyø tröôùc khi hình thaønh caùc beå
traàm tích Ñeä Tam).
Caùc traàm tích tröôùc Ñeä Tam ñaõ ñöôïc
phaùt hieän raûi raùc trong caùc gieáng khoan, coøn
traàm tích Paleocen haàu nhö chöa phaùt hieän
thaáy ôû theàm luïc ñòa Vieät Nam. Tuy nhieân
lieân heä vôùi ñòa chaát khu vöïc vaø caùc taøi lieäu
ñòa vaät lyù coù theå khoâng loaïi tröø söï toàn taïi raát
haïn cheá caùc traàm tích Paleocen vôùi chieàu
daày moûng trong caùc truõng raát heïp.
ÔÛ ñaây, Paleocen chính laø thôøi kyø chuyeån
tieáp giöõa hai giai ñoaïn vaän ñoäng taïo nuùi Yeán
Sôn (Jura-Creta-Paleogen) vaø Himalaya
(Eocen-Oligocen-Neogen). Keát quaû ñöôïc
phaûn aùnh baèng hai phöùc heä kieán truùc hoaøn
toaøn khaùc nhau: Phöùc heä döôùi (moùng cuûa
traàm tích Ñeä Tam) lieân quan ñeán caùc thaønh
taïo Paleozoi-Mesozoi, bò uoán neáp, bieán vò
maïnh, vaø phöùc heä treân (traàm tích Ñeä Tam)
bao goàm caùc traàm tích luïc nguyeân, luïc
nguyeân voâi Kainozoi ít bò bieán vò vaø phaùt
trieån lieân quan chaët cheõ vôùi söï hình thaønh
phaùt trieån cuûa caùc beå traàm tích treân theàm.
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
3.2. Giai ñoaïn ñoàng taïo rift (Eocen-
Oligocen)
Vaøo ñaàu Eocen, do aûnh höôûng cuûa caùc
pha ñaàu vaän ñoäng taïo nuùi Himalaya, caùc
ñöùt gaõy saâu coù phöông taây baéc - ñoâng nam
ñöôïc hình thaønh töø tröôùc Ñeä Tam tieáp tuïc
hoaït ñoäng trôû laïi, trong ñoù coù caùc ñöùt gaõy
Soâng Loâ, Soâng Hoàng, Soâng Haäu, taïo neân
nhöõng ñòa haøo heïp nhöng raát saâu ñöôïc laáp
ñaày bôûi caùc traàm tích vuïn thoâ kieåu molas
(cuoäi, saïn keát, caùt keát ña khoaùng maøu tím
ñoû heä taàng Phuø Tieân vaø Caø Coái) coù beà daày
lôùn phaûn aùnh möùc ñoä phaân dò ñòa hình cao
vaø naêng löôïng traàm tích maïnh. Keát quaû cuûa
nhöõng hoaït ñoäng kieán taïo kieåu naøy laøm
cho löïc taùch giaõn ngaøy caøng maïnh, vaø ñeán
Oligocen, hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ñöùt gaõy
saâu theo phöông ñoâng baéc - taây nam (Vuõng
Taøu-Coân Sôn) cuõng taêng. Caùc hoaït ñoäng
taùch giaõn cuûa Bieån Ñoâng ñaõ môû ra caùc beå
traàm tích cuûa theàm luïc ñòa vaø ñöôïc ngaên
caùch baèng ñôùi naâng khu vöïc. Nhö vaäy treân
thöïc teá laø caùc traàm tích Oligocen ñaõ ñöôïc
thaønh taïo ñoàng thôøi vôùi quaù trình taùch giaõn
vaø suït luùn.
ÔÛ mieàn voõng Haø Noäi, caùc traàm tích Ñeä
Tam ñöôïc thaønh taïo trong ñieàu kieän luïc
ñòa vaø phaùt trieån thaønh caùc daûi heïp cuûa caùc
traàm tích luïc nguyeân thoâ ôû phía Baéc vaø rìa
Ñoâng Baéc, coøn caùc traàm tích mòn thöôøng
laø seùt giaøu vaät chaát höõu cô sinh daàu thaønh
daûi heïp chaïy töø trung taâm ñeán loâ 103 roài
theo höôùng keùo daøi vaøo trung taâm cuûa beå.
Chuùng ñöôïc thay theá daàn bôûi töôùng caùt, boät
keát ven bôø.
ÔÛ phaàn theàm luïc ñòa mieàn Trung, caùc
thaønh taïo Oligocen thöôøng lieân quan ñeán
caùc töôùng traàm tích ñaàm laày vaø ven bieån,
naèm beân caïnh caùc khoái nhoâ cao. Caùc traàm
171
tích seùt mang nhieàu tính bieån, coù khaû naêng
laø caùc taàng sinh, chaïy thaønh hai daûi khoâng
lieân tuïc töø loâ 112-114 vaø töø loâ 115-118 keùo
xuoáng 119-120.
Trong khi ñoù ôû beå Cöûu Long, hoaït ñoäng
suït luùn maïnh daàn töø Taây Nam leân Ñoâng
Baéc, hình thaønh 3 ñôùi traàm tích keá tieáp nhau:
töø tam giaùc chaâu chòu aûnh höôûng nhieàu cuûa
soâng hoà ñeán ñôùi trung gian vaø cuoái cuøng
laø ñôùi tam giaùc chaâu chòu aûnh höôûng nhieàu
cuûa bieån chöùa vaät chaát höõu cô sapropen, ñoù
laø nguoàn goác taïo neân ñaù sinh daàu phaân boá
ôû trung taâm vaø phaàn Ñoâng Baéc cuûa beå. Coøn
phaàn thaân caùt phaùt trieån trong caùc traàm tích
delta coù ñoä roãng tôùi 10-20% chính laø caùc ñaù
chöùa quan troïng.
Khaùc vôùi beå Cöûu Long, beå Nam Coân
Sôn, vaøo thôøi kyø Paleogen coù nhöõng suït
saâu hôn so vôùi bieån môû, vì vaäy traàm tích
Oligocen ôû ñaây chaúng nhöõng ñaëc tröng bôûi
töôùng loøng soâng baõi boài vaø chaâu thoå (ôû phía
Taây) maø coøn ñaëc tröng bôûi töôùng ven bieån
chöùa vaät chaát höõu cô sinh daàu ôû trung taâm
vaø phía Ñoâng cuûa beå. Caùc ñaù chöùa lieân quan
ñeán caùc thaân caùt cöûa soâng vaø tieàn delta vaø
rìa phía Taây cuûa beå. Tuy nhieân ñaây cuõng
chæ laø caùc ñaù chöùa coù ñoä roãng töø trung bình
ñeán keùm (ñoä roãng 10-15%).
Nhö vaäy vaøo thôøi kyø Eocen-Oligocen,
caùc thaønh taïo traàm tích ñöôïc hình thaønh
cuøng vôùi quaù trình suït luùn gaây ra bôûi caùc
hoaït ñoäng taùch giaõn ôû Bieån Ñoâng. Do ñòa
hình thay ñoåi vaø luùn chìm khaùc nhau ñaõ taïo
neân nhöõng söï thay ñoåi töôùng töø soâng hoà
ñeán tam giaùc chaâu ven bieån. Ñaây laø nhöõng
phöùc heä traàm tích ñoàng taïo rift. Quaù trình
naøy keát thuùc baèng chuyeån ñoäng döông taïo
neân beà maët baøo moøn khu vöïc cuoái Oligocen
quan saùt thaáy treân theàm luïc ñòa vaø khu vöïc
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
phuï caän. Tuy nhieân, cuõng coù beå giai ñoaïn
naøy phaùt trieån tôùi Miocen sôùm vaø cuõng coù yù
kieán cho raèng ôû beå Nam Coân Sôn giai ñoaïn
ñoàng taïo rift phaùt trieån ñeán Miocen giöõa.
3.3. Giai ñoaïn sau taïo rift
a. Thôøi kyø phaùt trieån vaø môû roäng caùc
beå traàm tích Ñeä Tam (Miocen sôùm -
giöõa)
Nhö ñaõ noùi ôû treân, sau giai ñoaïn taïo rift,
veà cô baûn caùc boàn truõng vaø caùc daûi naâng
töông ñoái vaø caùc hoá suït ñaõ ñöôïc hình thaønh.
Hoaït ñoäng coù tính chu kyø trôû laïi cuûa taïo nuùi
Himalaya vaøo ñaàu Miocen sôùm ñaõ taùc ñoäng
gaây aûnh höôûng ñeán caùc chuyeån ñoäng naâng
leân vaø haï xuoáng mang tính khu vöïc. Quaù
trình suït luùn, oaèn voõng cuûa caùc boàn truõng ñaõ
ñöôïc hình thaønh trong Oligocen naøy laïi tieáp
tuïc môû roäng cuøng vôùi cao traøo bieån tieán khu
vöïc. Traàm tích Miocen sôùm ñaõ phuû choàng
goái treân caùc traàm tích Oligocen vaø chòu aûnh
höôûng keá thöøa beà maët ñòa hình ñaõ ñöôïc taïo
laäp vaøo cuoái Oligocen.
Ñaëc ñieåm töôùng traàm tích Miocen
sôùm-giöõa chuû yeáu laø caùc thaønh taïo luïc
nguyeân vaø luïc nguyeân carbonat trong ñoù
coù chöùa hoaù ñaù ñoäng vaät bieån (Truøng loã vaø
Nannoplankton). Roõ raøng chuùng ñöôïc thaønh
taïo trong ñieàu kieän delta, bieån ven bôø vaø
bieån noâng. Tuy nhieân, söï tieán hoaù traàm tích
trong töøng beå cuõng ñöôïc phaûn aùnh vôùi möùc
ñoä khaùc nhau.
ÔÛ beå Soâng Hoàng vaø Cöûu Long, quaù
trình phaùt trieån caùc traàm tích mang nhöõng
neùt töông töï, caùc pha bieån tieán taêng daàn töø
Miocen sôùm ñeán Miocen giöõa, xen vôùi caùc
traàm tích delta vaø bieån traøn vaøo cuøng vôùi söï
môû roäng cuûa tam giaùc chaâu vaø cao traøo bieån
tieán roäng raõi hình thaønh lôùp traàm tích chöùa
172
Rotalia (ôû beå Cöûu Long), vaø Ammonia (ôû
beå Soâng Hoàng).
ÔÛ Nam beå Soâng Hoàng (truõng Hueá - ñòa
haøo Quaûng Ngaõi) vaø beå Nam Coân Sôn, traàm
tích bieån ven bôø, bieån noâng laïi chieám öu
theá. Quaù trình phaùt trieån cuûa caùc traàm tích
töôùng ñaù voâi bieån noâng ñaõ taïo thaønh caùc
ñôùi lieân quan ñeán nhöõng khoái naâng trong
bieån môû, saïch vaø khí haäu noùng aám, keùo töø
loâ 115 ñeán loâ 118-119 (truõng Hueá - ñòa haøo
Quaûng Ngaõi) hay ôû khu vöïc tieáp giaùp giöõa
loâ 04-05 vaø phía Ñoâng loâ 12 (beå Nam Coân
Sôn).
Giai ñoaïn phaùt trieån vaø môû roäng caùc beå
traàm tích Ñeä Tam ñaõ taïo neân nhöõng taàng
chöùa daàu khí quan troïng, ñoù laø nhöõng doi
caùt, thaân caùt lieân quan ñeán caùc traàm tích
cöûa soâng, hoaëc tieàn chaâu thoå trong caùc traàm
tích tröôùc delta. Maët khaùc, taàng chöùa coù yù
nghóa khoâng keùm phaàn quan troïng, trong ñoù
caùc khoái ñaù voâi nöùt neû, lieân quan ñeán caùc
traàm tích voâi aùm tieâu bieån noâng nhö ñaõ keå
treân cuõng ñöôïc hình thaønh.
b. Thôøi kyø xoaù nhoaø caùc beå traàm tích Ñeä
Tam (Miocen muoän)
Vaøo thôøi kyø Miocen muoän, maët caét traàm
tích töôùng tam giaùc chaâu vaø bieån noâng bò
thu heïp daàn, thay vaøo ñoù laø caùc traàm tích
luïc ñòa (nhö heä taàng Tieân Höng), hoaëc tính
luïc ñòa ngaøy caøng taêng (nhö heä taàng Ñoàng
Nai). Caùc traàm tích delta vaø bieån noâng thu
heïp daàn, chæ coøn thaáy ôû trung taâm beå Soâng
Hoàng (ngoaøi khôi), truõng Hueá - ñòa haøo
Quaûng Ngaõi, trung taâm beå Cöûu Long vaø beå
Nam Coân Sôn.
Caùc ñaù chöùa thuoäc Miocen treân chuû yeáu
laø töôùng loøng soâng, baõi boài, ñaäp caùt cöûa
soâng, doi caùt thuyû trieàu vaø töôùng caùt tieàn
chaâu thoå, bieån noâng. Ñaây laø caùc taàng chöùa
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
toát, ñoàng thôøi cuõng laø caùc ñoái töôïng quan
troïng trong tìm kieám-thaêm doø daàu khí, bôûi
vì ngay treân chuùng laø taàng seùt chaén khu vöïc
(heä taàng Bieån Ñoâng).
Coù leõ giai ñoaïn naøy lieân quan ñeán caùc
chuyeån ñoäng naâng trong toaøn khu vöïc, taïo
neân beà maët baøo moøn giöõa Miocen giöõa vaø
Miocen treân, ñoàng thôøi taïo neân phaàn lôùn
nhöõng uoán neáp trong Neogen.
Giai ñoaïn Miocen muoän coù theå xem laø
giai ñoaïn xoaù nhoaø hoaït ñoäng môû roäng cuûa
caùc beå taïo neân beà maët baøo moøn phoå bieán ôû
theàm luïc ñòa Vieät Nam.
c. Thôøi kyø hình thaønh theàm luïc ñòa
(Pliocen)
Vaøo thôøi kyø Pliocen, hoaït ñoäng bieån
tieán baét ñaàu aûnh höôûng vaø phaùt trieån roäng
khaép khu vöïc Bieån Ñoâng.
Traàm tích Pliocen phuû treân maët baøo
moøn nhö moät baát chænh hôïp goùc ñaëc tröng,
chuùng bao goàm caùt, boät xen keõ, gaén keát yeáu
ñeán bôû rôøi chöùa glauconit vaø voâ cuøng phong
phuù hoaù ñaù ñoäng vaät bieån (Foraminifera vaø
Nannoplankton). Caùc taäp traàm tích theå hieän
roõ ñaëc tính phaân lôùp nghieâng, thoaûi, song
song hoaëc xieân cheùo vôùi chieàu daày taêng daàn
veà phía trung taâm vaø ñöôïc môû roäng vöôït ra
khoûi khuoân khoå caùc beå.
Töôùng traàm tích bieån cuõng phaân thaønh
nhöõng ñôùi roõ reät, chuû yeáu laø theàm bieån
noâng, trong ñoù beå Soâng Hoàng vaø Cöûu Long
chuû yeáu laø ñôùi trong vaø giöõa cuûa theàm coøn ôû
truõng Hueá - ñòa haøo Quaûng Ngaõi coù söï xen
keõ nhöng chuû yeáu laø ñôùi giöõa vaø ngoaøi.
Coù theå noùi raèng toaøn boä theàm luïc ñòa
Vieät Nam coù söï thoáng nhaát vaø phaùt trieån
trong thôøi kyø Pliocen, ñoù laø giai ñoaïn phaùt
trieån theàm luïc ñòa, san baèng, xoaù nhoaø caùc
aûnh höôûng cuûa hoaït ñoäng ñòa chaát tröôùc
173
ñaây, taïo neân söï thoáng nhaát cuûa theàm luïc
ñòa Bieån Ñoâng vaø khu vöïc Ñoâng Nam AÙ.
Toùm laïi, qua nhöõng ñaëc ñieåm veà ñòa
taàng Kainozoi cuûa theàm luïc ñòa Vieät Nam
vaø moät soá nöôùc laân caän, thaáy raèng tuy moãi
beå coù ñaëc thuø rieâng, nhöng ñaëc ñieåm caáu
taïo caùc maët caét cuûa caùc beå ñeàu theå hieän neùt
chung cuûa lòch söû phaùt trieån ñòa chaát khu vöïc
trong Kainozoi. Ñieàu naøy laøm cho vieäc lieân
keát ñòa taàng vaø khoâi phuïc lòch söû phaùt trieån
traàm tích Kainozoi coù nhieàu thuaän lôïi.
Ñaây chính laø keát quaû aûnh höôûng hoaït
ñoäng taùch giaõn vaø phaùt trieån cuûa Bieån Ñoâng
ñoái vôùi caùc beå traàm tích Kainozoi trong khu
vöïc. AÛnh höôûng naøy cuõng khoáng cheá quy
luaät hình thaønh vaø phaân boá khoaùng saûn, ñaëc
bieät laø daàu khí cuûa Bieån Ñoâng, trong ñoù coù
daàu khí cuûa caùc beå traàm tích Kainozoi theàm
luïc ñòa Vieät Nam.
Treân ñaây laø nhöõng neùt cô baûn veà keát
quaû nghieân cöùu ñòa taàng traàm tích Kainozoi
theàm luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam. Vôùi
moät khoái löôïng lôùn caùc taøi lieäu coå sinh,
traàm tích, ñòa vaät lyù ñaõ ñöôïc thu thaäp, phaân
tích, söû lyù cuøng vôùi caùc keát quaû toång hôïp
ñòa chaát, ñòa vaät lyù trong quaù trình tìm kieám
thaêm doø daàu khí, nhöõng keát quaû nghieân cöùu
ñòa taàng ñaõ ñöôïc caäp nhaät boå xung vaø ngaøy
caøng chính xaùc.
Ñaây laø nguoàn taøi lieäu raát phong phuù,
caàn thieát khoâng chæ tröïc tieáp cho nghieân
cöùu ñòa taàng maø coøn laø taøi lieäu cô sôû cho
nghieân cöùu ñòa chaát, ñòa vaät lyù noùi chung vaø
ñòa chaát daàu khí noùi rieâng ôû Vieät Nam cuõng
nhö ôû khu vöïc phuï caän.
Tuy nhieân do nhöõng haïn cheá veà taøi lieäu
nghieân cöùu thieáu ñoàng boä, caùc gieáng khoan
thöôøng ñaët ôû caùc ñôùi caáu taïo naâng neân ít khi
gaëp ñuû maët caét cuûa caùc ñôn vò ñòa taàng neân
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

chuùng toâi thaáy coøn nhöõng toàn taïi caàn thieát
phaûi nghieân cöùu vaø laøm roõ hôn:
• Söï toàn taïi vaø phaân boá cuûa caùc traàm tích
Paleogen ñaëc bieät laø traàm tích Paleocen
vaø Eocen.
• Söï bieán ñoåi töôùng traàm tích trong caùc
ñôn vò ñòa taàng vaø moái lieân quan cuûa
chuùng vôùi söï phaân boá, phaùt trieån cuûa
caùc taàng sinh, chöùa, chaén daàu khí.
• Moái quan heä giöõa ñòa taàng vôùi hoaït
ñoäng kieán taïo nhaèm goùp phaàn laøm saùng
toû lòch söû phaùt trieån traàm tích.
• Hy voïng trong thôøi gian tôùi, cuøng vôùi söï
phaùt trieån cuûa ñòa chaát daàu khí, nhöõng
vaán ñeà neâu treân töøng böôùc ñöôïc quan
taâm giaûi quyeát.

174
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Taøi lieäu tham khaûo
1. Berggren W. A., 1972. Neogene
chronostratigraphy, plantonic
foraminiferal zonation and the
radiometric time scale. W. H. O. I., part
1, contr. N2373.
2. Blow W. H., 1969. Late Middle Miocene
to recent planktonic foraminiferal
biostratigraphy. Intern. Conf. Plankt.
Micro fossils, Geneve 1967. Leiden.
3. Bolli H. M. 1985. Oligocene to Holocene
low latitute planktonic foraminifera. In
Bolli. H. M., Suander. J. B. and Ferch-
Nielsen, K. (Eds). Plankton Stratigraphy.
Cambridge Univ. press.
4. Chang S. L., 1975. Biostratigraphy of
Taiwan. Paleont. South East Asia, vol.
15.
5. Claus Andersen vaø nnk., 1999. Phaân
tích vaø moâ hình beå Kainozoi Soâng Hoàng
(Ñeà aùn hôïp taùc Vieät Nam vaø Ñan Maïch,
pha II), Löu VDK.
6. Ñoã Baït, Phan Huy Quynh. 1983. Ñòa
taàng vaø lieân heä ñòa taàng traàm tích Ñeä
Tam mieàn truõng Haø Noäi. Löu VDK.
7. Ñoã Baït, Phan Huy Quynh, 1986. Lieân
heä ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam caùc beå
daàu khí Vieät Nam, Löu tröõ VDK (Ñ/c
137).
8. Ñoã Baït, 1987. Ñòa taàng traàm tích
Kainozoi beå Cöûu Long theàm luïc ñòa
Vieät Nam. Löu VDK.
9. Do Bat, Phan Huy Quynh et al., 1992.
Tertiary stratigraphy of continental shelf
of Vietnam. First International Seminar
on Stratigraphy of the Southern shelf
175
Vietnam. HCM city.
10. Ñoã Baït, Phan Huy Quynh, 1993. Ñòa
taàng traàm tích Ñeä Tam theàm luïc ñòa
Vieät Nam. Löu tröõ VDK.
11. Ñoã Baït, Phan Huy Quynh. 1996. Baùo
caùo nghieân cöùu ñòa taàng caùc gieáng
khoan mieàn truõng Haø Noäi, Vònh baéc
Boä, mieàn Trung, boàn truõng Cöûu Long
vaø Nam Coân Sôn. Löu VDK.
12. Ñoã Baït, 2000. Ñòa taàng vaø quùa trình
phaùt trieån traàm tích Ñeä Tam theàm luïc
ñòa Vieät Nam. Hoäi nghò KHKT 2000 -
ngaønh Daàu khí tröôùc theàm theá kyû 21.
13. Ñoã Baït, 2001. Ñòa taàng toång hôïp traàm
tích Ñeä Tam theàm luïc ñòa Taây Nam
Vieät Nam. Hoäi nghò khoa hoïc kyû nieäm
20 naêm VietsovPetro vaø khai thaùc taán
daàu thöù 100 trieäu.
14. Ñoã Baït vaø nnk, 2002. Ñònh danh vaø lieân
keát ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm luïc
ñòa Vieät Nam – Löu Vieän Daàu khí.
15. Do Bat, Ngoâ Xuaân Vinh et al…. 2003.
Tertiary sedimentary stratigraphy
corelation of Vietnam East sae.
Petrovietnam review.vol. 3. 2003.
16. Fina Exploration Minh Hai block 45,
46, 50, 51 53, 54 and 55. Hydrocarbon
prospectivity (Volume I and II).
17. Fina Exploration Minh Hai B. V., 1997.
Vietnam blocks 46, 50 and 51, Technical
Committee Meeting TCM#8.
18. Golovenok V. K., Leâ Vaên Chaân, 1966.
Traàm tích vaø ñieàu kieân thaønh taïo traàm
tích Neogen - Ñeä Töù mieàn truõng Haø noäi
(tieáng Nga). Löu tröõ VDK (Ñ/c 16).
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
19. Hoang Ngoc Dang, Clarin Sladen,
1997. Petroleum geology of offshore
Danang Central Vietnam. Petroleum
system of SEA, Autalia, Jakarta.
20. Hedberg H. D., 1993. International
Stratigraphic Guide. IGCP Project 306.
21. John C. Moris, 1993. The Cenozoic
stratigraphy of the Southern Bac bo
Basin of the offshore Vietnam.
22. Lee G. H. and Watkins J. S., 1998.
Seismic Stratigraphy and Hydrocarbon
Potential of the Phu Khanh Basin,
offshore Central Vietnam, South China
Sea. AAPG Bulletin V. 82, N0. 9, pp.
1711-1735.
23. Leâ Vaên Cöï, 1985. Caáu truùc ñòa chaát vaø
trieån voïng daàu khí vuøng Thuaän Haûi -
Minh Haûi. Löu tröõ VDK.
24. Le Dinh Tham, 1998. Stratigraphy in
the South of Red River basin and its
Hydrocarbon indications. PetroVietnam
Review, Vol.1.
25. Leâ Ñình Thaùm, Nguyeãn Maïnh Huyeàn,
1998. Baùo caùo toång keát tìm kieám thaêm
doø loâ 120-121. Coâng ty PVSC.
26. Leâ Vaên Dung vaø nnk., 2000. Minh giaûi
taøi lieäu ñòa chaán SEAS 95 nhaèm lieân
keát ñoái saùnh tieàm naêng daàu khí caùc beå
traàm tích theàm luïc ñòa Vieät Nam vôùi
caùc beå traàm tích keá caän cuûa Malaisia vaø
Inñoâneâsia, Löu tröõ VDK.
27. Loreblich A. R. and Tappan J. H.,
1988. Foraminifera genera and their
classification. New York.
28. Morley R. J., 1991. Tertiary Stratigraphy
Palynology in South East Asia: Current
176
status and new directions. Geol. Soc.
Malaysia. Bull. 28.
29. Nguyeãn Quang Boâ et al… Tu Chinh
band area in struetural plan of South
– East Vietnam continental shelf.
Petrovietnam Review 4 –92.
30. Nguyeãn Giao, 1983. Caáu truùc ñòa chaát
vaø trieån voïng daàu khí traàm tích Ñeä Tam
ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Löu tröõ
VDK.
31. Ngoâ Thöôøng San, 1975. Caáu truùc ñòa
chaát vaø trieån voïng daàu khí theàm luïc ñòa
Vieät Nam. Löu tröõ VDK.
32. Nguyeãn Vaên Hoäi, 1999. Biostratigraphy
of the Nam Con Son basin. Petrovietnam
Review. Vol. 1, Hanoi.
33. Nguyeãn Vaên Hoäi vaø nnk., 1998. Toång
hôïp caùc keát quaû phaân tích ñeå xaùc ñònh
caùc ñôùi chuaån coå sinh traàm tích Ñeä Tam
beå Nam Coân Sôn phuïc vuï cho phaân
chia ñòa taàng vaø xaùc ñònh tuoåi traàm tích.
TLLT. Tp. HCM.
34. Nguyeãn Ngoïc, 1988. Ñieäp Hueá - Moät
phaân vò ñòa taàng môùi cuûa kyû thöù tö, Taïp
chí caùc khoa hoïc veà traùi ñaát, 5(3), 94-
96, Haø Noäi.
35. Nguyen Ngoc, 1998. Biostratigraphic
significance of the planktonic
foraminifera in the Nam Con Son
Basin (Southern shelf of Vietnam).
Contributions to marine Geology and
Geophysics. Vol. 4. Hanoi.
36. Phaïm Hoàng Queá, Ñoã Baït. 1981. Ñòa
taàng toång hôïp traàm tích Ñeä Tam mieàn
truõng Haø Noäi.
37. Phaïm Hoàng Queá, Ngoâ Xuaân Vinh,
 Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
2000. Baùo caùo nghieân cöùu thaïch hoïc
traàm tích caùc GK mieàn truõng Haø Noäi,
Vònh Baéc Boä, mieàn Trung, beå Cöûu
Long, Nam Coân Sôn vaø Maõ Lai – Thoå
Chu. Löu tröõ VDK.
38. Phan Huy Quynh vaø nnk, 1991. Nghieân
cöùu söï toàn taïi caùc phöùc heä coå sinh
Paleogen trong caùc gieáng khoan daàu
khí ôû theàm luïc ñòa Vieät Nam. TLLT, Haø
Noäi.
39. Pham Quang Trung, Do Bat, et al.,
1999. New palynologic discoveries in
Tertiary sediments in Northern Song
Hong basin and adjacent areas. Geology
and Petroleum in Vietnam, Hanoi.
40. Phan Trung Ñieàn, 2000. Moät soá bieán
coá ñòa chaát Mesozoi muoän - Kainozoi
vaø heä thoáng daàu khí treân theàm luïc ñòa
Vieät Nam. Tuyeån taäp Hoäi nghò KHKT
2000 ngaønh Daàu khí tröôùc theàm theá kyû
21.
41. Trònh Daùnh, 1995. Stratigraphic
correlation of Neogen sequence of
Vietnam and adjacent areas. J. Geology,
B/5-6, 114-120, Hanoi.
177
42. Toáng Duy Thanh, Vuõ Khuùc, Phan Cöï
Tieán, 1993. Söûa ñoåi heä thoáng phaân loaïi
ñòa taàng Vieät Nam. Taïp chí Ñòa chaát,
A/214-215: 1-8.
43. Toáng Duy Thanh, Vuõ Khuùc, 1995. Ñòa
taàng Vieät Nam. Löu tröõ Cuïc Ñòa chaát.
44. Shell V. N., 1993. Hue Basin Block 112,
114, 116 Offshore Vietnam Second
Exploration Phase Evaluation Report,
Shell.
45. Saurin E., 1952. Yellow sand, Ñaø Naüng
(Heä taàng, Formation). Saùch tra cöùu caùc
phaân vò ñòa chaát Vieät Nam Vuõ Khuùc,
2000.
46. Skorduli V. D., Khuduk M. N., 1983.
Toång keát nghieân cöùu thaêm doø mieàn
truõng Haø Noäi töø 1962 -1982 (tieáng Nga).
Löu tröõ VDK.
47. Remane J., 2000. Exploration Note
to the International Stratigraphic
Chart. Division of the Earth Sciences
UNESCO.
48. Vuõ Khuùc. 2000. Saùch tra cöùu caùc phaân
vò ñòa chaát Vieät Nam, Cuïc Ñòa chaát vaø
Khoaùng saûn Vieät Nam, Haø Noäi. 49.