Chöông

11
Beå traàm tích
Malay-Thoå Chu
vaø
taøi nguyeân
daàu khí
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

1. Giôùi thieäu
Beå Malay - Thoå Chu naèm ôû vònh Thaùi Campuchia, phía Taây Baéc vaø Taây laø vuøng
Lan, phía Ñoâng laø vuøng bieån Taây Nam bieån Thaùi Lan vaø phía Taây Nam laø vuøng
Vieät Nam, phía Ñoâng Baéc laø vuøng bieån bieån Malaysia (Hình 11.1). Veà caáu truùc, beå

Hình 11.1. Theàm luïc ñòa Taây Nam Vieät Nam trong khung caûnh vònh Thaùi Lan
(Theo taøi lieäu cuûa Fina Exp.Minh Haûi,1992; Phuøng Só Taøi, 2001)

359
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
coù daïng keùo daøi theo höôùng taây baéc - ñoâng
nam, tieáp giaùp vôùi beå Pattani phía Taây Baéc,
beå Penyu phía Nam vaø beå Taây Natuna phía
Ñoâng Nam, coøn phía Ñoâng laø ñôùi naâng
Khorat-Natuna. Chieàu daøy taàng traàm tích
cuûa beå coù theå ñaït ñeán 14 km [22]. Theàm
luïc ñòa Taây Nam Vieät Nam (TLÑTN) laø
vuøng rìa Ñoâng Baéc cuûa beå Malay - Thoå
Chu, keùo daøi theo höôùng TB - ÑN vôùi dieän
tích khoaûng 100.000 km , chieám xaáp xæ
2
31% toång dieän tích vuøng bieån chung, bao
goàm caùc loâ 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 46,
48/95, 50, 51, B, 52/97.
Ñaùy bieån hieän ñaïi cuûa vuøng TLÑTN
khoâng vöôït quaù 50 - 70m nöôùc, traàm tích
ñaùy ñöôïc hình thaønh chuû yeáu do soùng bieån
vaø taùc ñoäng cuûa doøng thuyû trieàu, caùc vaät
lieäu traàm tích phuø sa ñöa töø soâng khoâng
ñaùng keå ; ôû khu vöïc Haø Tieân - Phuù Quoác
quaù trình thaønh taïo ñaùy bieån coøn chòu aûnh
höôûng cuûa quaù trình phong hoaù hoaù hoïc. Veà
phía ÑN coù moät soá vònh nhoû khaù saâu ñaâm
thaúng vaøo bôø taïo neân vuøng chìm xuoáng ôû
khu vöïc cöûa soâng. Veà phía TB bôø vuõng vònh
ñaëc tröng bôûi caùc daûi ñaù ngaàm, ñòa hình khaù
phöùc taïp, toàn taïi nhieàu baõi san hoâ, ñaëc bieät
laø ôû vuøng caùc ñaûo Phuù Quoác vaø Thoå Chu.
Beå Malay - Thoå Chu laø beå traàm tích coù
tieàm naêng daàu khí lôùn trong khu vöïc. Töø raát
sôùm ôû ñaây ñaõ coù caùc hoaït ñoäng tìm kieám
thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí vaø hieän nay
laø vuøng khaù haáp daãn caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi vaøo lónh vöïc naøy naøy.
2. Lòch söû nghieân cöùu, tìm kieám thaêm doø
vaø khai thaùc daàu khí
Ngay töø thaäp kyû 60 caùc coâng ty daàu
khí quoác teá lôùn nhö Total, Mobil, Esso,
Unocal,... ñaõ quan taâm ñaàu tö tìm kieám thaêm
360
doø daàu khí ôû vuøng vònh Thaùi Lan. Song caùc
hoaït ñoäng nghieân cöùu, tìm kieám thaêm doø
daàu khí ôû phaàn TLÑTN ñöôïc trieån khai
muoän hôn so vôùi caùc vuøng chung quanh.
Töø naêm1973 coâng taùc tìm kieám baét ñaàu
baèng khaûo saùt 1.790 km tuyeán ñòa vaät lyù
cuûa Mandrel vôùi maïng löôùi 50km x 50km;
naêm 1980 taøu ñòa vaät lyù Lieân Xoâ (cuõ) ñaõ
khaûo saùt 1.780 km tuyeán ñòa chaán khu vöïc
vôùi maïng löôùi 65 km x 65 km. Naêm 1988
taøu ñòa vaät lyù “Vieän syõ Gubkin” ñaõ khaûo
saùt 4.000 km tuyeán ñòa chaán, töø vaø troïng
löïc thaønh taøu vôùi maïng löôùi 20km x 30km
vaø 30km x 40km treân dieän tích 58.000 km2.
Töø naêm 1990 nhaø thaàu FINA ñaõ tieán haønh
khaûo saùt 11.076 km tuyeán ñòa chaán (VF-90)
treân phaàn lôùn dieän tích thuoäc TLÑTN (goàm
8 loâ 46, 47, 48, 50, 51, 53, 54, 55) nhaèm
ñaùnh giaù toång quan trieån voïng daàu khí cuûa
vuøng naøy ñeå löïa choïn caùc loâ kyù hôïp ñoàng
PSC. Treân cô sôû ñoù naêm 1991 PETROFINA
ñaõ kyù hôïp ñoàng chia saûn phaåm (PSC) vôùi
PETROVIETNAM treân caùc loâ 46, 50, 51.
FINA ñaõ khaûo saùt boå sung 4.000 km tuyeán
ñòa chaán 2D (VF92) vaø 466 km2 ñòa chaán
3D. Sau ñoù PETROFINA ñaõ tìm kieám thaêm
doø treân caùc loâ noùi treân, trong ñoù coù nhieàu
gieáng phaùt hieän daàu khí.
Coâng ty Unocal (Myõ) ñaõ kyù hôïp ñoàng
PSC vôùi Toång coâng ty Daàu Khí Vieät Nam ôû
caùc loâ B (1996) vaø loâ 48/95 (1998). Unocal
ñaõ khaûo saùt 4.663 km tuyeán ñòa chaán 2D
vôùi maïng löôùi chi tieát 0. 5 km x 0. 5 km vaø
1.264 km2 ñòa chaán 3D. Naêm 1997 coâng ty
naøy ñaõ tieán haønh khoan thaêm doø 2 gieáng
B-KQ-1X vaø B-KL-1X, trong ñoù gieáng B-
KL-1X ñaõ phaùt hieän khí coâng nghieäp vaø ñaõ
chuyeån sang giai ñoaïn thaåm löôïng cho loâ
naøy. Naêm 1999 Unocal ñaõ kyù hôïp ñoàng PSC
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 11.2. Löôïc ñoà maët caét ngang qua Theàm luïc ñòa Taây Nam Vieät Nam
(Theo taøi lieäu cuûa Fina Exp.Minh Haûi,1992; Phuøng Só Taøi,2001)

loâ 52/97 vaø ñaõ tieán haønh khaûo saùt 1.813 km2
ñòa chaán 3D. Naêm 2000 Unocal ñaõ khoan
thaêm doø phaùt hieän khí ôû caáu taïo AÙc Quyû,
Caù Voi vaø naêm 2004 phaùt hieän khí ôû caáu
taïo Vaøng Ñen.
PM-3 laø vuøng thoaû thuaän thöông maïi
giöõa Vieät Nam vaø Malaysia (CAA). Taïi ñaây
nhaø thaàu IPC sau ñoù laø Lundin ñaõ tieán haønh
thaêm doø vaø ñaõ phaùt hieän haøng loaït caùc caáu
taïo chöùa daàu khí nhö Bunga Kekwa, Bunga
Raya, Bunga Orkid. . . Trong ñoù moû daàu khí
Bunga Kekwa - Caùi Nöôùc ñaõ ñöa vaøo khai
thaùc töø naêm 1997. Ñeán nay ñaõ ñöa theâm 2
moû nöõa vaøo khai thaùc laø Bunga Raya vaø
Bunga Seroja.
3. Ñaëc ñieåm caáu kieán taïo
3.1. Phaân taàng caáu truùc
Caáu truùc ñòa chaát beå Malay - Thoå Chu
coù ñaëc ñieåm chung cuûa caùc beå traàm tích
Vieät Nam laø coù hai taàng chính: Tröôùc Ñeä
Tam vaø Ñeä Tam [20,25,26].
Taàng caáu truùc tröôùc Ñeä Tam (Hình
11.2) ñöôïc thaønh taïo bôûi nhieàu pha khaùc
nhau trong thôøi kyø tröôùc Rift bò uoán neáp vaø
phaân dò maïnh bôûi caùc heä thoáng ñöùt gaõy vôùi
caùc höôùng khaùc nhau, coù thaønh phaàn thaïch
hoïc khoâng ñoàng nhaát vaø coù tuoåi khaùc nhau
ôû caùc beå traàm tích [2, 3, 5]. Taàng naøy bao
goàm toaøn boä phöùc heä moùng coá keát, bieán
tính carbonat, ñaù phun traøo, xaâm nhaäp coù
tuoåi Paleozoi, Mesozoi. Phöùc heä naøy loä ra
vaø quan saùt thaáy ôû caùc ñaûo vaø vuøng ven rìa
Taây Nam Boä.
Trong caùc gieáng khoan do coâng ty Fina
(loâ 46, 50, 51) vaø Unocal (loâ B, 48/95, 52)
thöïc hieän môùi chæ gaëp ñaù moùng tröôùc Ñeä
Tam taïi moät soá khu vöïc ôû caùc ñôùi naâng cao
thuoäc rìa B - ÑB cuûa beå. Ñaù moùng gaëp taïi
ñaây chuû yeáu laø caùc ñaù bieán chaát ôû möùc ñoä

361
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
thaáp thuoäc töôùng ñaù phieán luïc, ñaù phylit,
phieán sericit xen keõ caùt boät keát daïng quarzit
(46-CN-1X, 46-KL. 1X, B-KQ. 1X) coù theå
thuoäc loaït Khorat tuoåi Mesozoi. Ñaù voâi tuoåi
töø Carbon muoän ñeán Jura ñaõ ñöôïc phaùt hieän
trong gieáng khoan Bunga Raya (loâ PM-3).
Tuy nhieân, nghieân cöùu ñòa chaát khu vöïc
Haø Tieân vaø caùc ñaûo trong vuøng cho pheùp
döï ñoaùn tuoåi cuûa ñaù voâi vaø luïc nguyeân laø
Paleozoi vaø Mesozoi. ÔÛ beå Malay - Thoå
Chu ñaù moùng chuû yeáu laø caùc ñaù luïc nguyeân
bieán chaát ôû möùc ñoä thaáp, ñaù voâi tuoåi töø
Carbon muoän ñeán Jura [5]. Taàng moùng
tröôùc Ñeä Tam ñöôïc ñaùnh daáu baèng taäp ñòa
chaán SHB vaø nhaän bieát ñöôïc bôûi caùc ñaëc
tröng tröôøng soùng ñòa chaán yeáu hoaëc khoâng
coù phaûn xaï, hoãn ñoän khoâng phaân dò hoaëc
phaân dò keùm [4].
Taàng caáu truùc Ñeä Tam laø taàng traàm
tích Paleogen - Neogen - Q, phuû tröïc tieáp
leân taàng moùng tuoåi tröôùc Ñeä Tam, hình
thaønh vaø phaùt trieån cuøng quaù trình thaønh
taïo beå Ñeä Tam töø Oligocen ñeán hieän ñaïi.
Traàm tích Ñeä Tam trong beå Malay - Thoå
Chu chuû yeáu laø luïc nguyeân coù nôi daøy 9
- 14 km. Trong ñoù phaàn TLÑTN coù chieàu
daøy traàm tích Ñeä Tam lôùn nhaát khoaûng
4.000 m. Traàm tích Oligocen goàm chuû yeáu
laø seùt keát xen keõ vôùi nhöõng lôùp moûng boät
keát, caùt keát vaø caùc lôùp than, ñoâi choã coù
caùc lôùp ñaù carbonat maøu traéng, cöùng chaéc.
Traàm tích Miocen bao goàm chuû yeáu laø seùt
keát xaùm xanh, xaùm saùng xen keõ caùc lôùp
caùt keát haït mòn xen keû ít than. Traàm tích
Pliocen phaân boá roäng khaép trong beå vaø coù
chieàu daøy töông ñoái oån ñònh, phuû baát chænh
hôïp theo kieåu keà aùp, töïa ñaùy, caét cuït treân
traàm tích Miocen, coù thaønh phaàn thaïch hoïc
goàm seùt, boät xaùm, xaùm xanh meàm deûo xen
362
caùc lôùp caùt bôû rôøi, chuû yeáu haït nhoû, ñoâi choã
haït trung, thoâ. Döïa vaøo ñaëc ñieåm caáu truùc
vaø lòch söû phaùt trieån cuûa caùc phöùc heä ñòa
chaát, taàng caáu truùc naøy coù theå phaân chia ra
caùc phuï taàng caáu truùc: Oligocen, Miocen vaø
Pliocen - Ñeä Töù.
3.2. Caùc yeáu toá caáu truùc vaø kieán taïo
3.2.1. Caùc ñôn vò caáu truùc
Cuøng vôùi caùc beå traàm tích chính ôû Vònh
Thaùi Lan nhö theàm Khôme vaø truõng Pattani
(Petroconsultant 1988), beå Malay - Thoå
Chu ñöôïc hình thaønh do quaù trình taùch giaõn
keùo toaùc döôùi aûnh höôûng cuûa ñöùt gaõy Three
Pagodas. Heä thoáng ñöùt gaõy cuûa beå ôû phía
Baéc chuû yeáu coù höôùng kinh tuyeán, coøn phía
Nam chuû yeáu laø höôùng TB - ÑN vôùi caùc caáu
truùc chính: Ñôn nghieâng ÑB, Ñôn nghieâng
TN, Ñòa haøo ÑB, Ñòa luyõ Trung taâm vaø Ñòa
haøo Trung taâm.
TLÑTN laø nôi gaëp nhau cuûa truõng
Pattani coù höôùng caáu truùc baéc - nam vaø
beå Malay - Thoå Chu coù höôùng TB - ÑN.
Vì theá, ñaëc ñieåm caáu truùc ñòa chaát vaø tieàm
naêng daàu khí ôû ñaây bò chi phoái vaø khoáng
cheá bôûi söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa caùc
beå treân.
Rìa Ñoâng Baéc beå Malay - Thoå Chu coù
theå ñöôïc chia thaønh caùc ñôn vò caáu truùc sau
(Hình 11.3):
Ñôn nghieâng bình oån Taây Baéc bao
goàm dieän tích caùc loâ A, phaàn phía Ñoâng loâ
50. Ñôn nghieâng bình oån ñöôïc giôùi haïn bôûi
haøng loaït caùc ñöùt gaõy thuaän theo daïng baäc
thang coù höôùng BTB - NÑN. ÔÛ ñaây caùc neáp
uoán ñöôïc hình thaønh do caùc hoaït ñoäng xoaén
lieân quan ñeán chuyeån ñoäng beà maët ñöùt gaõy
caêng giaõn chính. ÔÛ khu vöïc naøy, ñaëc bieät laø
loâ A, toàn taïi caùc khoái naâng coå. Ñoù laø heä quaû
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 11.3. Sô ñoà caùc yeáu toá caáu truùc moùng Ñeä Tam beå Malay-Thoå Chu.
(Theo taøi lieäu cuûa Fina Exp.Minh Haûi,1992; Phuøng Só Taøi,2001)

cuûa quaù trình san baèng vaø baøo moøn vôùi möùc
ñoä khaùc nhau, coù tính cuïc boä caùc traàm tích
vaø moùng keát tinh tröôùc Ñeä Tam.
Ñôn nghieâng phaân dò Ñoâng Baéc laø
daûi keùo daøi töø loâ 51 ñeán loâ 46, giaùp vôùi
vuøng choàng laán giöõa Vieät Nam - Thaùi Lan
- Malaysia vaø Vieät Nam - Malaysia; ôû ñaây
ñôn nghieâng phaân dò Ñoâng Baéc ñöôïc thay
theá bôùi caùc rift vaø ñôn nghieâng caùch bieät.
Caùc ñöùt gaõy höôùng TB - ÑN coù lieân quan
ñeán pha taùch giaõn chính Oligocen cuûa beå vaø
caùc ñöùt gaõy höôùng Ñ - T coù lieân quan ñeán
caùc hoaït ñoäng yeáu daàn cuûa moùng trong thôøi
kyø neùn eùp vaøo cuoái Creta muoän. Nhöõng ñöùt
gaõy naøy ñöôïc taùi hoaït ñoäng trong thôøi kyø
caêng giaõn noäi löïc vaø taùch giaõn Oligocen.
Ñôùi phaân dò ñòa haøo - ñòa luyõ BTB –
NÑN: Taïi ñaây ñòa luõy höôùng BTB - NÑN
ñöôïc keïp giöõa hai ñòa haøo vôùi chieàu daøy
traàm tích Kainozoi ñaït töø 6 ñeán 7 km. Phaàn
phía Taây, khoái naâng moùng tieáp giaùp vôùi ñòa
haøo phía Taây. Khoái naâng naøy ñöôïc hình
thaønh do quaù trình boùc moøn, phaân dò caùc
thaønh taïo tröôùc Ñeä Tam coù goùc caém lôùn. Beå
Malay - Thoå Chu tieáp tuïc phaùt trieån ôû phaàn
phía Taây, do moùng suït baäc veà phía Taây.
Taát caû caùc ñôn vò caáu truùc trình baøy ôû
treân cuõng ñöôïc theå hieän roõ neùt treân bình ñoà
caáu taïo caùc taàng Moùng Ñeä Tam, Oligocen
vaø Miocen (Hình11.4; 11.5; 11.6).
3.2.2. Ñaëc ñieåm ñöùt gaõy
Heä thoáng ñöùt gaõy cuûa beå Malay - Thoå
Chu hình thaønh vaø chòu söï chi phoái cuûa caùc
heä thoáng ñöùt gaõy tröôït baèng khu vöïc chính
coù höôùng taây baéc - ñoâng nam laø:
• Heä thoáng ñöùt gaõy Hinge.
• Heä thoáng ñöùt gaõy Three Pagoda.
• Caùc ñôùi phaù huyû chính höôùng baéc – nam

363
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 11.4. Bình ñoà caáu taïo taàng moùng Ñeä Tam Hình 11.5.Bình ñoà ñaúng saâu noùc Oligocen
(Theo taøi lieäu cuûa Phuøng Só Taøi,2001) (Theo taøi lieäu cuûa Phuøng Só Taøi,2001)

Hình 11.6. Bình ñoà ñaúng saâu noùc Miocen

(Theo taøi lieäu cuûa Phuøng Só Taøi,2001)

ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùc heä ñöùt gaõy:
• Heä thoáng ñöùt gaõy Bergading-Kapal.
• Heä thoáng ñöùt gaõy Dulang
• Heä thoáng ñöùt gaõy Laba-Mesah
Veà phía rìa Baéc cuûa beå, heä thoáng ñöùt gaõy
Dulang vaø Laba-Mesah chuyeån sang höôùng
taây baéc - ñoâng nam vaø taïo neân moät loaït caùc
truõng heïp kieåu keùo toaùc (Hình 11.7).
ÔÛ khu vöïc TLÑTN heä thoáng ñöùt gaõy
chuû yeáu laø ñöùt gaõy thuaän coù phöông B - N,
TB - ÑN. Ngoaøi ra coøn coù moät soá ñöùt gaõy
theo phöông aù vó tuyeán. Chính caùc heä thoáng
ñöùt gaõy naøy ñaõ taïo neân kieåu caáu truùc suït
baäc nghieâng veà phía trung taâm beå vaø hình
thaønh caùc ñòa haøo vaø baùn ñòa haøo xen keõ
nhau.
Caùc ñöùt gaõy phöông B - N laø ñöùt gaõy
thuaän, xuyeân caét töø moùng vôùi bieân doä dòch
chuyeån töø vaøi chuïc meùt ñeán haøng nghìn
meùt. Chuùng hoaït ñoäng vaø phaùt trieån ñeán
cuoái thôøi kyø Miocen, thaäm chí coù ñöùt gaõy
hoaït ñoäng ñeán taän Pliocen. Hoaït ñoäng

364
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 11.7. Caùc heä thoáng ñöùt gaõy chính cuûa beå Malay-Thoå Chu
(Theo taøi lieäu cuûa Fina Exp. Minh Haûi, 1992; Phuøng Só Taøi, 2001)

cuûa heä thoáng ñöùt gaõy B - N laøm cho ñôn
nghieâng coù söï suït baäc veà phía Taây vaø hình
thaønh moät loaït neáp loài, loõm xen keõ nhau
theo phöông ñöùt gaõy.
Caùc ñöùt gaõy coù phöông aù vó tuyeán vaø aù
kinh tuyeán ñöôïc phaùt hieän chuû yeáu ôû caùc loâ
45, 46, 51. Caùc ñöùt gaõy treân dieän tích caùc loâ
45 – 51 hoaït ñoäng maïnh meõ töø moùng cho
ñeán heát thôøi kyø Miocen, moät soá thaäm chí
phaùt trieån ñeán taän Pliocen.
3.3. Lòch söû phaùt trieån ñòa chaát
Lòch söû ñòa chaát Ñeä Tam beå Malay -
Thoå Chu naèm trong tieán trình phaùt trieån ñòa
chaát chung cuûa caùc beå traàm tích khu vöïc
Ñoâng Nam AÙ vaø Vieät Nam, coù theå ñöôïc
chia thaønh caùc giai ñoaïn chính:
Giai ñoaïn taïo rift Eocen (?) - Oligocen.
Hoaït ñoäng kieán taïo chuû yeáu taùc ñoäng
maïnh meõ ñeán khu vöïc nghieân cöùu laø quaù
trình taùch giaõn noäi luïc (Intra-Cratonic rifting
[21]) hay coøn goïi laø giai ñoaïn ñoàng taïo rift
taïo neân caùc boàn traàm tích Ñeä Tam chuû yeáu
ôû beå Malay - Thoå Chu vaø truõng Pattani.
Quaù trình taùch giaõn Eocen (?) - Oligocen
xaûy ra doïc theo ñôùi caáu truùc Trias coå, daãn
ñeán vieäc hình thaønh haøng loaït caùc ñöùt gaõy

365
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 11.8. Sô ñoà lòch söû phaùt trieån ñòa chaát beå Malay-Thoå Chu
(Theo taøi lieäu cuûa Fina Exp. Minh Haûi, 1992; Phuøng Só Taøi, 2001)

thuaän coù höôùng B - N ôû phaàn Baéc vònh Thaùi
Lan vaø ñöùt gaõy coù höôõng TB - ÑN ôû beå
Malay - Thoå Chu. Ban ñaàu quaù trình traàm
tích bò ngaên caùch bôûi caùc baùn graben (half
graben), sau ñoù traàm tích laø caùc thaønh taïo
luïc nguyeân coù töôùng luïc ñòa - ñaàm hoà, tam
giaùc chaâu vaø bieån ven bôø laáp ñaày caùc beå
phuï môû roäng, bao goàm chuû yeáu laø caùt seùt,
caùc taäp boài tích (fluviolacustrine), traàm tích
doøng xoaùy (braided streams); traàm tích coå
nhaát laø Oligocen. Do caùc ñöùt gaõy phaùt trieån
töø moùng tröôùc Kainozoi, neân caùc thaønh taïo
Oligocen thöôøng bò phaân dò, chia caét maët ñòa
hình coå thaønh caùc ñôùi naâng haï khoâng ñeàu
cuûa moùng tröôùc Kainozoi taïo ra moät hình
thaùi kieán truùc heát söùc phöùc taïp (Hình 11.8).
Vaøo cuoái Oligocen do chuyeån ñoäng naâng
leân, quaù trình traàm tích bò giaùn ñoaïn vaø boùc
moøn. Söï kieän naøy ñöôïc ñaùnh daáu bôûi baát
chænh hôïp cuoái Oligocen ñaàu Miocen sôùm.
Giai ñoaïn sau taïo rift Miocen - Ñeä Töù
Miocen sôùm baét ñaàu baèng pha luùn chìm,
oaèn voõng - bieån tieán, ñaây chính laø giai ñoaïn
ñaëc tröng cho pha chuyeån tieáp töø ñoàng taïo
rift ñeán sau taïo rift [21,22].

366
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Vaøo Miocen giöõa tieáp tuïc thôøi kyø luùn
chìm cuûa beå maø nguyeân nhaân chuû yeáu laø
do co ruùt nhieät cuûa thaïch quyeån. Hoaït ñoäng
giao thoa kieán taïo do söï thay ñoåi höôùng huùt
chìm cuûa maûng AÁn Ñoä theo höôùng ÑB vaø
chuyeån ñoäng cuûa maûng UÙc leân phía Baéc vaøo
cuoái Miocen giöõa - ñaàu Miocen muoän coù
theå laø nguyeân nhaân cuûa chuyeån ñoäng naâng
leân vaø daãn tôùi vieäc hình thaønh baát chænh hôïp
Miocen giöõa. Treân cô sôû keát quaû ñònh tuoåi
cuûa taäp basalt lieân quan tôùi baát chænh hôïp
chính ôû beå Phisanulok, tuoåi cuûa baát chænh
hôïp treân laø 10. 4 trieäu/naêm (Legendre vaø
nnk,1988).
Thôøi kyø töø cuoái Miocen muoän ñeán hieän
taïi laø pha cuoái cuøng cuûa tieán trình phaùt trieån
beå, ñoù laø söï tieáp tuïc cuûa giai ñoaïn sau taïo
rift.
Vaøo Pliocen - Ñeä Töù, quaù trình suït luùn
chaäm daàn vaø oån ñònh, bieån tieán roäng khaép,
maïnh meõ, coøn beå, caùc ñòa haøo vaø caùc phuï
beå laân caän trong cuøng vònh Thaùi Lan ñöôïc
lieân thoâng vôùi nhau. Lôùp phuû traàm tích haàu
nhö naèm ngang, khoâng bò taùc ñoäng lôùn bôûi
caùc hoaït ñoäng ñöùt gaõy hay neáp uoán vaø taïo
neân hình thaùi caáu truùc hieän taïi cuûa khu vöïc
naøy [4].
4. Ñòa taàng vaø moâi tröôøng traàm tích
4.1. Ñòa taàng traàm tích
Ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam (Hình 11.9)
ñaõ ñöôïc nhieàu taùc giaû/cô quan nghieân cöùu
(Fina 1992-1999, Ñoã Baït, Phan Huy Quynh
vaø n. n. k. 1992-2001. . . ), song coâng trình
nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa Vieän Daàu Khí Vieät
Nam [4] ñaõ toång hôïp coù heä thoáng Ñòa taàng
Ñeä Tam cuûa khu vöïc naøy. Chi tieát veà ñòa
taàng beå Malay - Thoå Chu coù theå xem ôû
367
chöông 6 cuûa saùch naøy. Noäi dung cô baûn
veà ñòa taàng coù theå toùm taét nhö trong baûng
11.1.
PALEOGEN
Oligocen
Heä taàng Kim Long (E3 kl)
Heä taàng Kim Long phuû baát chænh hôïp
leân moùng Tröôùc Ñeä Tam coù tuoåi vaø thaønh
phaàn khaùc nhau. Caùc traàm tích cuûa heä taàng
naøy thöôøng phaân boá chuû yeáu trong caùc ñòa
haøo vaø söôøn cuûa caùc caáu taïo vaø ñöôïc phaân
caùch bôûi caùc ñöùt gaõy coù höôùng ÑB - TN vaø
BN vôùi chieàu daøy thay ñoåi töø 500 - 1.000
m.
Maët caét cuûa heä taàng goàm chuû yeáu laø seùt
keát xen keõ vôùi nhöõng lôùp moûng boät keát, caùt
keát vaø caùc lôùp than, ñoâi choã coù caùc lôùp ñaù
carbonat maøu traéng, raén chaéc daïng vi haït.
Taïi moät soá khu vöïc naâng cao (Loâ 51, 46)
trong phaàn döôùi cuûa laùt caét tyû leä caùt keát vôùi
kích thöôùc haït taêng nhieàu so vôùi caùc khu
vöïc khaùc. Phaàn lôùn traàm tích cuûa heä taàng
ñöôïc thaønh taïo trong ñieàu kieän moâi tröôøng
ñoàng baèng chaâu thoå ñeán hoà ñaàm laày vaø ôû
phaàn treân cuûa maët caét coù chòu aûnh höôûng
cuûa caùc yeáu toá bieån. Seùt keát maøu xaùm, xaùm
luïc, xaùm ñen, xaùm naâu hoaëc naâu toái gaén keát
trung bình ñeán toát, phaân lôùp daøy ñeán daïng
khoái, nhieàu nôi coù chöùa voâi, pyrit, vaät chaát
höõu cô chöùa than hoaëc xen keõ caùc lôùp than
maøu ñen ñeán naâu ñen. Thaønh phaàn khoaùng
vaät seùt chuû yeáu laø kaolinit vaø hydromica
cuøng moät löôïng nhoû clorit. Taäp ñaù seùt giaøu
vaät chaát höõu cô coù chöùa than ñöôïc xem nhö
laø taàng sinh daàu vaø ñoâi choã noù cuõng ñoùng
vai troø laø caùc taàng chaén mang tính chaát ñòa
phöông.
Caùt keát chuû yeáu haït nhoû ñeán trung bình,
ñoâi khi haït thoâ hoaëc saïn keát maøu xaùm nhaït
 §Ö TAM

Tr­íc PALEOGEN NEOGEN

§Ö Tam
Oligocen Miocen
Pliocen
BiÓn §«ng ?

Pleistocen- Q
T uæi ®Þa chÊt
Kim Long E3 Ngäc HiÓn N11 §Çm D¬i N12 Minh H¶i N13 N2 B®
§¸ biÕn
chÊt
Quarzit,sÐt SÐt kÕt x¸m n©u,-c¸t kÕt-bét SÐt kÕt x¸m xanh,n©u,c¸t kÕt bét
SÐt kÕt x¸m s¸ng,c¸t bét SÐt kÕt
kÕt biÕn kÕt n©u,phít tÝm-C¸t kÕt-§¸ kÕt, than phÇn d­íi sÐt d¹ng §Þa tÇng
xen kÏ c¸c vØa than máng C¸t kÕt
chÊt, bét phiÕn sÐt n©u x¸m-Than khèi
kÕt biÕn
chÊt BÒ dÇy
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

50-
500

500-
900-
390-
150-

1000
1500
1200
1000
(mÐt)

° ° • ° • • ° • • ° ° DÇu/KhÝ
toát, gaén keát bôûi xi maêng giaøu carbonat (goàm
vuïn thay ñoåi töø keùm ñeán trung bình toát hoaëc
baùn troøn caïnh, ñoä löïa choïn maøi troøn cuûa haït
ñeán xaùm naâu. Haït vuïn baùn goùc caïnh ñeán

§ång b»ng, BiÓn n«ng, §ång b»ng

§ång b»ng
§Çm hå ch©u thæ ®ång b»ng ven biÓn

368
tÝch
M«i

ven biÓn BiÓn thÒm

trÇm
tr- êng

biÓn n«ng ch©u thæ BiÓn më

Ammonia
Trochamina N9-N13 N16-N18 N19-
(N2-N4)* (N6-N8)*
N8 (N9-14)* (N16-N19)* N21
F oram

(N9-14)*
NN4
(NN2- NN6-NN9 NN10-NN11 NN12-NN15
no
Nan-
Baûng 11.1. Ñaëc ñieåm ñòa taàng beå Malay-Thoå Chu

NN4)*
§ í i cæsinh

F.Levipoli
F.Meridionalis
F.Trilobata Echiperispo F.Meridionalis
Stenoclaena F.Meridionalis Dacrydium
Magnastriatites ri -tes F.Levipoli
B T PH

Anthoceris-porites
Magnast
(Theo soá lieäu cuûa Fina Exp. Minh Hai, 1992; Ñoã Baït vaø Phuøng Só Taøi, 2001)

VPI

m
ML-TC5 ML-TC4 ML-TC3 ML-TC2 ML-TC1
FINA

T7
T6
T5
T4
T3
T2
T1

SHB VPI

I
J
F

L
B

K
D
A

H
ESSO

M
T Ëp ®Þa chÊn
phaàn chính laø thaïch anh (trong moät soá gieáng
caùt keát ôû ñoä saâu > 3.300 m. Caùt keát coù thaønh
maêng thaïch anh khaù phaùt trieån trong caùc ñaù
caû dolomit vaø calcit), seùt vaø thaïch anh. Xi
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 11.9. Coät ñòa taàng toång hôïp beå Malay-Thoå Chu
(Toång hôïp theo LML, 1998; Petronas, 1999; Gilmont, 2001 vaø Truongson JOC, 2003)

369
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
khoan ôû loâ B, 48/95 vaø loâ 52). ÔÛ phaàn döôùi
cuûa heä taàng xuaát hieän caùc lôùp caùt keát thaïch
anh töông ñoái saïch vaø ñôn khoaùng vôùi tyû leä
thaïch anh ñoâi khi vöôït quaù 80%), felspat
vaø maûnh ñaù (nhieàu maûnh ñaù phun traøo,
bieán chaát vaø carbonat). Phaân loaïi ñaù caùt keát
chuû yeáu thuoäc loaïi litharenit vaø litharenit
felspat, ít lithic arkos hoaëc sublitharenit. Ñaù
bò bieán ñoåi thöù sinh töø giai ñoaïn catagen
sôùm (cho caùc ñaù naèm ôû ñoä saâu <2.700 m)
ñeán catagen muoän cho caùc ñaù naèm saâu hôn
3.350 m. Phaàn lôùn caùt keát cuûa heä taàng ñöôïc
coi laø caùc taàng chöùa saûn phaåm thuoäc loaïi
trung bình - toát.
Hoaù ñaù coå sinh ngheøo naøn neân möùc ñoä
tin caäy cuûa tuoái Oligocen cuûa heä taàng caàn
phaûi nghieân cöùu theâm.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Ngoïc Hieån (N11 nh)
Maët caét cuûa heä taàng goàm chuû yeáu laø seùt
keát, seùt chöùa ít voâi, seùt chöùa than, caùc lôùp
than xen keõ caùc lôùp moûng boät keát, caùt keát.
Ñoâi khi coù caùc lôùp ñaù voâi daïng vi haït hoaëc
ñaù voâi chöùa nhieàu maûnh vuïn luïc nguyeân
maøu traéng, xaùm traéng cöùng chaéc. Seùt keát
maøu xaùm luïc, xaùm ñen tôùi xaùm naâu, ñoâi khi
ñoû naâu, gaén keát trung bình - keùm, phaân lôùp
raát daøy hoaëc daïng khoái coù nhieàu nôi chöùa
ít thaønh phaàn carbonat (dolomit vaø calcit),
caùc maûnh vuïn than hoaëc xen keõ caùc lôùp
than maøu ñen hoaëc ñen phôùt naâu, doøn vaø
cöùng. Caùc væa than taêng leân nhieàu caû veà beà
daøy vaø soá löôïng væa so vôùi traàm tích cuûa heä
taàng Kim Long naèm döôùi. Ngoaøi kaolinit vaø
hydromica laø thaønh phaàn khoaùng vaät chính,
coøn coù moät löôïng ñaùng keå cuûa nhoùm khoaùng
vaät lôùp hoãn hôïp hydromica/montmorilonit.
Taäp ñaù seùt daøy xen keõ nhieàu lôùp than coù
370
khaû naêng chaén ñöôïc caùc væa daàu khí maø ñaõ
phaùt hieän ñöôïc trong moät soá gieáng khoan
(B-KL, 46-PT v.v... ). Ngoaøi ra, ñaù seùt cuûa
heä taàng thöôøng khaù giaøu vaät chaát höõu cô
(VCHC) neân ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø moät taàng
coù khaû naêng sinh, chuû yeáu laø sinh khí vaø
condensat.
Caùt keát maàu xaùm nhaït ñeán xaùm luïc
hoaëc xaùm naâu, phaàn nhieàu haït nhoû ñeán
trung, hieám khi haït thoâ hoaëc saïn keát. Haït
vuïn baùn goùc caïnh ñeán troøn caïnh, ñoä löïa
choïn maøi troøn cuûa haït vuïn thay ñoåi töø trung
bình ñeán raát toát. Trong moät soá lôùp caùt keát
coù chöùa glauconit, hoaù ñaù foraminifera vaø
ñoäng vaät bieån. Ximaêng giaøu carbonat, seùt
vaø moät löôïng ít thaïch anh. Caùt keát chuû yeáu
thuoäc loaïi litharenit vaø litharenit felspat, ít
lithic arkos gaàn gioáng vôùi caùt cuûa heä taàng
Ngoïc Hieån. Ñaù cuûa heä taàng môùi bò bieán ñoåi
thöù sinh ôû möùc ñoä catagen sôùm ñeán ñaàu giai
ñoaïn catagen muoän vôùi caùc traàm tích naèm
saâu hôn 2.800 m (khu vöïc loâ B).
Caùt keát cuûa heä taàng ñöôïc xaùc ñònh laø
caùc taàng chöùa toát tôùi raát toát vôùi ñoä roãng 15 -
30% vaø ñoä thaám thöôøng vöôït quaù 100 mD.
Tuoåi cuûa heä taàng ñöôïc Ñoã Baït xeáp vaøo
Miocen sôùm treân cô sôû caùc taäp hôïp coå sinh
NN2 vaø NN4.
Traàm tích cuûa heä taàng Ngoïc Hieån ñöôïc
thaønh taïo trong moâi tröôøng ñaàm laày, tam
giaùc chaâu xen caùc pha bieån noâng ven bôø.
Miocen giöõa
Heä taàng Ñaàm Dôi (N12 ñd)
Traàm tích cuûa heä taàng chuû yeáu laø caùc lôùp
caùt keát xaùm saùng, haït nhoû ñeán trung bình,
xen caùc lôùp seùt keát xaùm traéng, xaùm xanh
cuøng moät vaøi lôùp than xen keõ. Ngoaøi ra ñoâi
khi coù xen caû nhöõng lôùp moûng dolomit hoaëc
ñaù voâi vi haït chöùa caùc maûnh vuïn luïc nguyeân
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
maøu xaùm traéng ñeán naâu vaøng.
Seùt keát maøu xaùm saùng, xaùm oliu, xaùm
xanh tôùi xaùm naâu gaén keát yeáu. Ñaù phaân lôùp
daøy hoaëc daïng khoái. Thaønh phaàn chính laø
kaolinit vaø hydromica cuøng moät löôïng ñaùng
keå hoãn hôïp hydromica/ montmorilonit. Caùc
taäp ñaù seùt daøy naøy laø moät taàng chaén coù chaát
löôïng toát, chaén ñöôïc caùc væa chöùa daàu khí
cuûa heä taàng Ngoïc Hieån ñaõ ñöôïc phaùt hieän
trong khaù nhieàu gieáng khoan trong vuøng.
Caùt keát maøu xaùm nhaït ñeán xaùm traéng,
xaùm phôùt naâu gaén keát yeáu ñeán trung bình
vôùi ñoä roãng vaø ñoä thaám phaàn nhieàu thuoäc
loaïi toát ñeán raát toát. Caùt keát chuû yeáu thuoäc
loaïi litharenit vaø litharenit felspat vôùi thaønh
phaàn khoâng phaân bieät nhieàu so vôùi caùc taàng
caùt keát cuûa caùc heä taàng naèm döôùi. Tyû leä
caùt/seùt thöôøng trung bình ñeán cao. Caùt coù
xu theá thoâ daàn leân phía treân laø chuû yeáu.
Ñaù cuûa heä taàng môùi bò bieán ñoåi thöù sinh
ôû möùc ñoä catagen sôùm vôùi ñaëc tính seùt keát
vaø caùt keát gaén keát yeáu vôùi xi maêng seùt hoaëc
gaén keát trung bình vôùi xi maêng carbonat.
Traàm tích phaùt trieån trong toaøn khu vöïc
vôùi beà daøy thay ñoåi 300 - 1.200 m.
Tuoåi cuûa caùc traàm tích thuoäc heä taàng
ñöôïc xaùc ñònh baèng taäp hôïp coå sinh thuoäc
phöùc heä N9, N12, NN7 vaø NN9.
Heä taàng Ñaàm Dôi ñöôïc hình thaønh trong
moâi tröôøng tam giaùc chaâu chòu nhieàu aûnh
höôûng cuûa bieån noâng ven bôø.
Miocen treân
Heä taàng Minh Haûi (N13 mh)
Traàm tích cuûa heä taàng Minh Haûi goàm
nhieàu seùt/seùt keát xaùm saùng, xaùm oliu, xaùm
xanh tôùi xaùm naâu, meàm, bôû xen keõ moät tyû
leä ít hôn caùc lôùp boät/boät keát vaø caùt/caùt keát
(caùt gaëp nhieàu trong caùc khoan 51-MH-1X,
46-DD-1X). Caùt keát maøu xaùm nhaït ñeán
371
xaùm traéng, xaùm phôùt naâu gaén keát yeáu hoaëc
coøn bôû rôøi, phaàn lôùn laø caùt keát haït nhoû ñoâi
choã haït trung ñeán thoâ, baùn goùc caïnh ñeán
baùn troøn caïnh, ñoä löïa choïn trung bình ñeán
toát. Traàm tích thöôøng chöùa phong phuù hoaù
ñaù bieån (ñaëc bieät laø Foraminifera), ñoâi khi
coù chöùa glauconit. Caùc lôùp moûng dolomit
vaø ñaù voâi vi haït ñoâi khi cuõng coù maët. Seùt
chöùa than vaø caùc væa than naâu thöôøng xuaát
hieän chuû yeáu ôû phaàn döôùi cuûa maët caét. Tyû
leä caùt/seùt thaáp, caùt thöôøng coù xu theá haït thoâ
höôùng leân treân. Traàm tích cuûa heä taàng naøy
ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng bieån noâng
chòu nhieàu aûnh höôûng cuûa nguoàn luïc ñòa.
Trong traàm tích cuûa heä taàng ñaõ phaùt
hieän thaáy caùc hoaù thaïch baøo töû phaán hoa,
Foraminifera vaø Nannoplankton thuoäc caùc
ñôùi N16-N18, NN10-NN11, xaùc ñònh tuoåi
Miocen muoän cho traàm tích heä taàng Minh
Haûi. Heä taàng phuû khoâng chænh hôïp leân heä
taàng Ñaàm Dôi.
Pliocen Ñeä Töù
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 - Q bñ)
Traàm tích cuûa heä taàng ñöôïc ñaëc tröng
bôûi seùt, boät maøu xaùm, xaùm xanh meàm deûo
xen caùc lôùp caùt bôû rôøi, chuû yeáu haït nhoû, ñoâi
choã haït trung, thoâ baùn goùc caïnh, baùn troøn
caïnh, choïn loïc toát chöùa nhieàu hoaù ñaù ñoäng
vaät bieån thuoäc caùc ñôùi N19-N21 vaø N12-
N15. Chuùng phuû baát chænh hôïp treân traàm
tích heä taàng Minh Haûi.
Traàm tích heä taàng Bieån Ñoâng phaân boá
roäng khaép trong beå vaø coù chieàu daøy töông
ñoái oån ñònh 400 - 600 m.
4.2. Moâi tröôøng traàm tích
Töôùng moâi tröôøng traàm tích Oligocen
Caùc traàm tích Oligocen phaùt trieån khoâng
roäng raõi ôû khu vöïc naøy (Hình 11.10), nguoàn
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
cung caáp vaät lieäu chuû yeáu töø caùc khoái moùng
nhoâ cao, moät phaàn coù theå töø soâng Mekong
coå (?). Caùc thaønh taïo tam giaùc chaâu ñöôïc
hình thaønh ngay töø giai ñoaïn naøy, caùc noùn
boài tích vaø caùc doi caùt coù xen laãn boät keát,
seùt keát ôû phaàn ñoàng baèng chaâu thoå khoâng
ngaäp nöôùc (upper delta plain).
Traàm tích ñaàm hoà phaân boá ôû caùc loâ 46,
moät phaàn loâ 51, phaàn lôùn loâ A, loâ B. Moät
ít caùc traàm tích loøng soâng doïc theo caùc loâ
51, A, B. caùc thaønh taïo naøy laø taàng chöùa toát
nhaát trong traàm tích Oligocen.
Caùc lôùp boät keát, seùt vaø caùt keát haït mòn
döôùi daïng quaït soâng (fluvial fan) ngaäp nöôùc
(lower delta) chæ phaân boá chuû yeáu ôû loâ A,
B vaø moät daûi heïp loâ 46, 51. Caùc thaønh taïo
naøy chæ coù khaû naêng chöùa trung bình. Caùc
taäp seùt ñoùng vai troø taàng sinh laø chính. Caùc
lôùp seùt, macnô, boät keát vaø ít caùt keát haït mòn,
xen trong ñoù coù caùc lôùp ñaù voâi chöùa nhieàu
foraminifera (gieáng khoan 50-CM-1X, 46-
NC-1X) ñaõ chæ ra moâi tröôøng ñaàm laày ven
bieån ñieån hình. Caùc thaønh taïo naøy phaân boá
heïp ôû caùc loâ 50, 51 vaø moät phaàn loâ 46.
Töôùng moâi tröôøng traàm tích Miocen
Traàm tích Miocen ñöôïc thaønh taïo trong
giai ñoaïn sau rift. Vaøo Miocen sôùm baét ñaàu
bieån tieán roäng khaép, ñoàng thôøi traàm tích
mang tính tam giaùc chaâu ñieån hình, dieän
phaân boá cuûa caùc traàm tích naøy (heä taàng
Ngoïc Hieån) cuõng roäng hôn so vôùi thôøi kyø
Oligocen chæ boù heïp trong caùc hoá suït. Caùc
kieåu traàm tích boài tích, luõ tích, keânh caùt,
caùc taäp than ñöôïc thaønh taïo trong ñieàu kieän
ñoàng baèng chaâu thoå, ñaàm laày, phaân boá theo
moät daûi suoát töø loâ 49, 50, 51, moät phaàn loâ
B vaø loâ 46. Caùc ñaù naøy phaân lôùp daøy, dieän
phaân boá roäng vaø laø taàng chöùa saûn phaåm toát
ôû khu vöïc nghieân cöùu.
372
Khaùc vôùi traàm tích Miocen döôùi, caùc
thaønh taïo Miocen giöõa (heä taàng Ñaàm Dôi)
phaân boá roäng raõi trong beå, ngoaøi nhöõng
traàm tích luïc nguyeân, ñoâi nôi coøn coù nhöõng
lôùp moûng dolomit hoaëc ñaù voâi vi haït chöùa
maûnh ñaù luïc nguyeân maøu xaùm traéng ñeán
vaøng (46-NH, 46-KM). Caùc traàm tích
Miocen giöõa ñöôïc thaønh taïo chuû yeáu trong
ñieàu kieän moâi tröôøng tam giaùc chaâu ngaäp
nöôùc ven bôø bieån chòu aûnh höôûng raát maïnh
hoaëc xen keõ nhieàu giai ñoaïn bieån noâng ven
bôø.
Caùc traàm tích Miocen treân phaân boá roäng
raõi goàm seùt, seùt keát xen keõ (vôùi moät tyû leä
ít hôn) caùc lôùp boät - boät keát vaø caùt - caùt keát
ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng bieån noâng
chòu aûnh höôûng cuûa nguoàn luïc ñòa.
5. Caùc tích tuï Hydrocarbon
5.1. Ñaëc ñieåm caùc loaïi daàu
Keát quaû phaân tích caùc maãu daàu thu nhaän
ñöôïc töø caùc gieáng khoan ôû beå Malay - Thoå
Chu cho thaáy coù theå chia ra 3 nhoùm daàu
töông öùng vôùi caùc ñaëc tröng ñòa hoùa cuûa
chuùng bao goàm: nhoùm daàu nguoàn goác luïc
ñòa, nhoùm daàu nguoàn goác ñaàm hoà, vaø nhoùm
daàu hoãn hôïp. Trong ñoù nhoùm daàu nguoàn
goác luïc ñòa thuôøng xuaát hieän trong caùc ñaù
chöùa thuoäc nhoùm E tôùi H vaø chuû yeáu phaân
boà ôû phaàn trung taâm beå.
ÔÛ phaàn theàm luïc ñòa Vieät Nam thuoäc
beå Malay - Thoå Chu chöa gaëp nhoùm naøy,
neân döôùi ñaây chæ neâu ñaëc ñieåm nhoùm daàu
nguoàn goác ñaàm hoà vaø nhoùm hoãn hôïp.
Nhoùm daàu nguoàn goác ñaàm hoà
Nhoùm daàu naøy xuaát hieän trong caùc taàng
chöùa L, K, J thaäm chí caû trong taäp I vaø phaân
boá trong caùc vuøng Nam, rìa Ñoâng vaø rìa
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Hình 11.10. Sô ñoà moâi tröôøng traàm tích vaø phaân boá ñaù chöùa beå Malay-Thoå Chu
Taây beå Malay - Thoå Chu. Ñaây laø khu vöïc
coù caùc taàng sinh naèm trong cöûa soå taïo daàu,
caùc khu vöïc khaùc haàu heát ñaõ quaù ngöôõng
hoaëc chöa tröôûng thaønh (Hình 11.11). Ñaëc
tröng cuûa daàu nhoùm naøy laø tæ troïng daàu bieán
ñoåi trong daûi raát roäng coøn caùc ñaëc tröng ñòa
hoùa nhìn chung ít bieán ñoåi. Daàu bieán ñoåi
töø daïng daàu coù haøm löôïng parafin cao (khu
vöïc moû Bunga Kekwa) cho tôùi condensat
(moû Parma). Söï thay ñoåi naøy coù theå do
möùc tröôûng thaønh caùc taàng sinh daàu khaùc
nhau vaø cuõng coù theå laø do caùc bieán ñoåi (nhö
cracking) sau quaù trình tích tuï daàu khí. Ñöôïc
hình thaønh töø cuøng taàng sinh neân caùc daàu coù
ñaëc ñieåm ñòa hoùa gaàn töông töï nhau nhö coù
tæ soá Pr/Ph thaáp (2,0 - 3,0) vaø tæ soá Pr/nC17
khoâng cao (0,3 - 0,5). Ñaây laø ñaëc tröng cuûa
moâi tröôøng traàm tích khoâng bò oxy hoùa. Phaân
boá daáu veát sinh hoïc ñöôïc ñaëc tröng bôûi Tm/
Ts thaáp, C29Ts vaø diahopan coù chaát löôïng
cao. Caùc chæ thò cuûa thöïc vaät baäc cao nhö
373
bicadinan vaø oleanan raát hieám hoaëc vaéng
maët. Giöõa C27 vaø C29 steran nhìn chung coù
söï caân baèng, trong khi ñoù C4-methyl steran
khaù phoå bieán nhöng haøm löôïng khoâng cao.
Thaønh phaàn tricyclic terpan gaàn nhö vaéng
maët hoaëc coù haøm löôïng khoâng ñaùng keå.
Caùc ñaëc tröng ñòa hoùa treân cuûa daàu taäp J
vaø K cuøng vôùi söï lieân keát raát roõ cuûa caùc daáu
veát sinh hoïc vôùi ñaù sinh taäp K cho thaáy daàu
nhoùm naøy coù chung nguoàn goác vaø coù theå tin
raèng taàng sinh seùt ñaàm hoà K phaân boá roäng
raõi vaø laø moät taàng sinh raát coù hieäu quaû. Daàu
khí sinh ra töø taàng naøy coù maët trong caùc væa
chöùa taäp I vaø K cuõng nhö caùc taäp chöùa naèm
cao hôn.
Nhoùm daàu nguoàn goác hoãn hôïp
Trong moät soá khu vöïc nhö PM3-CAA,
thaønh phaàn daàu cuûa caùc taäp H, I, J vaø K
raát bieán ñoåi veà tæ troïng vaø thaønh phaàn phaân
töû. Daàu bieán ñoåi töø condensat (ñoä API cao)
tôùi daàu coù haøm löôïng parafin trung bình. Söï
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 11.11. Ñaëc tröng biomarker ñieån hình cuûa
daàu ñaàm hoà vaø luïc ñòa (theo Petronas, 1999)
bieán ñoåi naøy coù theå xuaát hieän töø caùc vuøng
khaùc nhau cuûa moû, thaäm chí trong cuøng moät
gieáng khoan. Caùc ñaëc tröng ñòa hoùa cho
thaáy daàu coù nguoàn goác luïc ñòa, theå hieän ôû
soá löôïng raát lôùn caùc daáu veát (maker) thöïc
vaät baäc cao nhö oleanan vaø bicadinan, cho
tôùi nguoàn goác ñaàm hoà theå hieän bôûi vaéng
maët hoaëc coù ít caùc vaät lieäu thöïc vaät baäc cao
vaø soá löôïng töông ñoái lôùn C27 steran. Nhö
vaäy, coù theå noùi raèng caùc taàng sinh coù nguoàn
goác khaùc nhau naèm gaàn hoaëc xen keõ nhau
ñaõ hình thaønh daàu hoãn hôïp. Maët khaùc cuõng
coù theå daàu coù nguoàn goác ñaàm hoà töø döôùi
saâu ñaõ dòch chuyeån thaúng ñöùng theo caùc heä
thoáng ñöùt gaõy vaø hoøa troän vôùi daàu nguoàn
goác luïc ñòa sinh ra taïi choã.
5.2. Ñaëc ñieåm caùc loaïi khí töï nhieân
Ngoaøi caùc moû daàu, beå Malay - Thoå Chu
coøn coù raát nhieàu caùc moû khí lôùn nhoû ñaõ vaø
ñang khai thaùc cuõng nhö seõ ñöôïc phaùt trieån
trong töông lai.
Trong vuøng theàm luïc ñòa Vieät Nam moät
loaït caùc moû khí coù tröõ löôïng ñaùng keå ñaõ ñöôïc
phaùt hieän nhö Kim Long, AÙc Quyû, Caù Voi
vaø caùc moû ôû khu vöïc PM3-CAA. Khu vöïc
thuoäc Malaysia vaø Thaùi Lan moät loaït moû
374
khí lôùn cuõng ñaõ ñöôïc phaùt hieän nhö Jerneh,
Lawit, Duyong, Gajah, Suriya, Seligi, Bong
Kot, Tonkoon, Pilong, v.v.... ÔÛ caùc loâ thuoäc
theàm luïc ñòa Vieät Nam, caùc væa khí ñöôïc
phaùt hieän haàu nhö trong toaøn boä laùt caét töø
taäp E, F, H, I, J tôùi K. Töø phía Nam leân tôùi
phía Baéc beå caùc væa khí coù xu theá naèm trong
caùc ñòa taàng treû vaø noâng hôn.
Caùc soá lieäu ñòa hoùa cho thaáy khí thieân
nhieân ôû beå Malay - Thoå Chu coù nguoàn
goác caû töø sinh vaät (biogenic) vaø do nhieät
(thermogenic) (Curry, 1992; Waples vaø
nnk. 1995; McCaffrey vaø nnk., 1998,
Petronas, 1999). Do tính linh ñoäng cao neân
haàu heát khí phaùt hieän taïi caùc moû ñeàu laø khí
hoãn hôïp. Khí sinh vaät vôùi thaønh phaàn chuû
yeáu laø metan hình thaønh do vi khuaån phaân
huûy vaät chaát höõu cô taàng noâng ôû nhieät ñoä
döôùi 75oC, chuùng khoâng ñoùng vai troø quan
troïng veà maët tröõ löôïng.
Caùc khí hydrocarbon do nhieät hình
thaønh ôû nhieät ñoä cao hôn töø caùc vaät chaát
höõu cô hoaëc phaân ñoaïn daàu moû coù töø tröôùc.
Caùc nghieân cöùu cho thaáy caùc khí sinh ra töø
caùc vaät chaát höõu cô tröôûng thaønh vôùi heä soá
phaûn xaï vitrinit bieán ñoåi töø 0,7% tôùi hôn
2,0%. Theo caùc nghieân cöùu ñòa hoùa khí
hydrocarbon beå Malay - Thoà Chu coù theå
ñöôïc chia laøm 2 nhoùm khí hydrocarbon theo
thaønh phaàn, ñaëc ñieåm ñoàng vò phoùng xaï vaø
nhoùm khí khoâng hydrocarbon.
Nhoùm khí khoâ
Nhoùm khí naøy phaân boá chuû yeáu taïi khu
vöïc trung taâm beå (Hình 11.12), chuû yeáu
trong caùc taàng chöùa H vaø treû hôn. Chuùng
coù giaù trò ñoàng vò phoùng xaï cuûa metan vaø
etan khaù lôùn (Hình 11.13) ñaëc tröng cho
khí coù möùc ñoä tröôûng thaønh cao. Ñaëc tröng
naøy cuõng theå hieän daáu veát cuûa than, chöùng
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

toû khí nhoùm naøy ñöôïc sinh ra töø söï phaù vôõ
kerogen than naèm ôû nhieät ñoä raát cao. Ngoaøi
ra, caùc khí coøn ñöôïc hình thaønh do quaù trình
phaân ñoaïn caùc saûn phaåm daàu hình thaønh
tröôùc ñoù, caùc khí naøy sau ñoù dòch chuyeån
thaüng ñöùng theo caùc heä thoáng ñöùt gaõy leân
caùc taàng chöùa naèm noâng hôn. Nhìn chung
caùc khí nhoùm naøy thöôøng coù haøm löôïng
condensat thaáp vaø haøm löôïng khí CO2 khaù
cao.
Nhoùm khí aåm
Nhoùm khí naøy chuû yeáu phaân boá ôû rìa beå
(Hình 11.14) trong toaøn laùt caét töø Oligocen Hình 11.12. Vuøng phaân boá chuû yeáu cuûa nhoùm khí
khoâ vaø nhoùm khí hoãn hôïp
- Miocen giöõa (E tôùi L).
Caùc khí naøy coù ñaëc tröng laø thaønh phaàn
vaø giaù trò ñoàng vò phoùng xaï metan vaø etan
bieán ñoåi trong daûi khaù roäng (Hình 11.15).
Ñieàu naøy chöùng toû coù söï hoøa troän khí
töø caùc taàng sinh cuõng nhö möùc ñoä tröôûng
thaønh raát khaùc nhau. Thaønh phaàn cuûa caùc
khí naøy bao goàm caû khí sinh vaät, khí khoâ vaø
khí aåm vôùi tæ leä bieán ñoåi nhöng nhìn chung
coù haøm löôïng khí aåm töông ñoái cao.
Hình 11.13. Söï thay ñoåi cuûa ñoàng vò C cuûa metan
Caùc thaønh phaàn naëng hình thaønh chuû (CH4) (traùi) vaø etan (C2H6) (phaûi) theo ñoä saâu ôû beå
Malay-Thoå Chu. Ñoàng vò C metan chæ roõ taùch bieät
yeáu töø taàng sinh seùt ñaàm hoà sau ñoù dòch cuûa khí sinh vaät, khí khoâ vaø khí aåm.
chuyeån tôùi caùc væa chöùa theo phöông ngang (theo Petronas, 1999)
vôùi khoaûng caùch töông ñoái ngaén. Caùc thaønh
CO2 coù theå tích lôùn nhaát. Haøm löôïmg khí
phaàn nheï coù theå chuû yeáu ñöôïc taïo ra töø caùc
thay ñoåi trong phaïm vi raát roäng, töø vaøi %
taàng sinh soâng chaâu thoå naèm noâng hoaëc laø
cho tôùi treân 80% (moû Tapi) toång theå tích
saûn phaåm cuûa quaù trình phaân ñoaïn caùc saûn
khí. Haøm löôïng CO2 thay ñoåi theo töøng khu
phaåm daàu khí hình thaønh döôùi saâu (taäp J
vöïc khaùc nhau, thoâng thöôøng cao hôn ôû
vaø coå hôn) vaø dòch chuyeån leân treân, do vaäy
khu vöïc trung taâm vaø phía Baéc beå (Hình
trong caùc væa chöùa khí naøy coù haøm löôïng
11.14). Theo ñoä saâu haøm löôïng CO2 cuõng
CO2 cuõng coù xu theá cao hôn.
coù qui luaät bieán ñoåi khaù ñaëc bieät phuï thuoäc
Nhoùm khí khoâng hydrocarbon vaøo phaân boá aùp suaát væa chöùa, thaáp ôû phaàn
Caùc khí khoâng hydrocarbon ôû beå Malay treân laùt caét vaø taêng daàn theo ñoä saâu. Haøm
- Thoå Chu bao goàm khí carbonic (CO2), Nitô löôïng CO2 taêng raát ñoät bieán ôû gaàn noùc taàng
(N2), sunfua löu huyønh (H2S), v. v. Trong ñoù dò thöôøng aùp suaát cao (Hình 11.15).

375
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 11.14. Baûn ñoà phaân boá tyû phaàn töông ñoái cuûa
CO2 vaø HC beå Malay-Thoå Chu (toång hôïp soá lieäu töø
Petronas, 1999; Unocal, TruongsonJOC, 2003)
Caùc soá lieäu quan saùt cho thaáy haøm
löôïng CO2 trong caùc thaân chöùa phaân boá
roäng thöôøng cao hôn caùc thaân chöùa nhoû heïp
(Gilmont, 2001). Hieän töông naøy ñöôïc lyù
giaûi laø do caùc thaân chöùa lôùn thöôøng bò nhieàu
caùc ñöùt gaõy saâu lôùn caét qua hôn laø caùc thaân
chöùa nhoû, caùc ñöùt gaõy naøy laø caùc keânh daãn
khí CO2 dòch chuyeån töø döôùi saâu leân.
Haàu heát CO2 phaùt hieän ñöôïc ôû caùc gieáng
khoan ñeàu coù nguoàn goác hoãn hôïp. Hai daïng
CO2 coù theå phaân bieät baèng ñoà thò quan heä
giöõa giaù trò ñoàng vò carbon vaø haøm löôïng
CO2 töø caùc væa khí coù CO2 (Hình 11.16). Coù
theå phaân bieät khaù roõ nguoàn goác höõu cô vaø
khoâng höõu cô cuûa CO2 qua phaân boá treân.
Khí CO2 coù nguoàn goác khoâng höõu cô, giaù
trò ñoàng vò thöôøng lôùn hôn -7,5. Caùc khí naøy
phaùt hieän ñuôïc taïi caùc gieáng khoan vuøng
trung taâm beå taïi caùc tích tuï khí lôùn. CO2
nguoàn goác höõu cô coù giaù trò ñoàng vò bieán
ñoåi töø -12,5 tôùi -25 vaø ít khi nhoû hôn 5%mol
cuûa toång thaønh phaàn khí.
Phaân boá khí CO2 theo dieän ôû beå Malay -
Thoå Chu töông ñoái roõ tuy nhieân söï phaân boá
CO2 theo ñòa taàng vaãn chöa coù ñöôïc lôøi giaûi
376
Hình 11.15. Quan heä haøm löôïng CO2 vaø aùp suaát væa
theo ñoä saâu. Söï taêng ñoät bieán haøm löôïng CO2 treân
vuøng chuyeån tieáp cho thaáy coù söï roø ræ cuûa taàng
chaén noùc (Gilmont, 2001)
ñaùp thoûa ñaùng vaø caàn phaûi coù caùc nghieân
cöùu boå sung.
Caùc khí khoâng hydrocarbon khaùc nhö
H2S, N2, v. v. cuõng ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû beå
Malay - Thoå Chu. ÔÛ phaàn theàm luïc ñòa Vieät
Nam caùc khí naøy ñaõ phaùt hieän ñöôïc taïi khu
vöïc moû Kim Long, AÙc Quyû, Caù Voi, PM3-
CAA cuõng nhö ôû moät soá gieáng khoan khaùc,
tuy nhieân haøm löôïng cuûa chuùng nhoû vaø aûnh
höôûng cuûa chuùng nhìn chung laø khoâng ñaùng
keå.
6. Heä thoáng daàu khí
6.1. Ñaëc ñieåm taàng sinh
Beå Malay - Thoå Chu noùi chung coù hai
taàng sinh phaân boá raát roäng: Taàng sinh ñaàm
hoà Oligocen - Miocen döôùi vaø taàng sinh
than/seùt voâi soâng – chaâu thoå Miocen giöõa
- muoän. Keát quaû phaân tích Rock - Eval (RE)
cho thaáy maãu trong taäp traàm tích Oligocen
vaø Miocen döôùi haàu heát coù toång haøm löôïng
carbon höõu cô (TOC) lôùn hôn 0,5%Wt. Giaù
trò Tmax > 435oC chuû yeáu rôi vaøo maãu coù
tuoåi Oligocen.
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Hình 11.16. Quan heä haøm löôïng CO2 vaø giaù
trò ñoàng vò δ13 CO2. (Toång hôïp töø soá lieäu cuûa
Gilmont, 2001; Petronas, 1999 vaø Glover, 1998)
Caùc taàng ñaù sinh phaûn aùnh khaù roõ lòch
söû phaùt trieån cuûa beå vôùi söï chuyeån daàn töø
ñaàm hoà, soâng - chaâu thoå tôùi bieån môû. Caùc
taàng ñaù sinh treân ñaõ ñöôïc chöùng minh töø
caùc gieáng khoan treân dieän tích thuoäc Vieät
Nam cuõng nhö caùc nöôùc trong khu vöïc nhö
Malaysia vaø Thaùi Lan. Coù theå noùi taàng ñaù
sinh soâng – chaâu thoå laø taàng sinh khí, khí -
condensat chuû yeáu. Trong khi ñoù taàng sinh
ñaàm hoà laø taàng sinh daàu chuû yeáu, tuy nhieân
ôû phaàn lôùn dieän tích khu vöïc caùc loâ phía
Taây thuoäc Vieät Nam taàng sinh naøy haàu nhö
naèm trong vuøng quaù ngöôõng tröôûng thaønh
(post-mature-Gilmont, 2001).
Vieäc xaùc ñònh nguoàn goác moâi tröôøng
traàm tích caùc taàng ñaù sinh coù theå döïa treân
tæ soá Pristan/Phytan cuûa caùc hydrocarbon
thoâng qua xaùc ñònh daïng vaät chaát höõu
cô coù trong ñaù sinh. (Hunt,1996). Caùc
hydrocarbon coù tæ soá Ph/Pr<0,5% vaø tæ soá
Pr/Ph>3 nhìn chung sinh ra töø vaät chaát höõu
cô traàm tích trong moâi tröôøng soâng tôùi soâng
- chaâu thoå. Caùc hydrocarbon coù tæ soá Ph/
Pr>0,5% vaø tæ soá Pr/Ph<3 thoâng thöôøng sinh
ra töø vaät chaát höõu cô traàm tích trong moâi
377
tröôøng ñaàm hoà. Caùc daïng hydrocarbon coù
caùc tæ soá trung gian haàu nhö ñaïi dieän cho
hydrocarbon hoãn hôïp ñöôïc taïo ra töø caùc
ñaù sinh traàm ñoïng trong caû hai moâi tröôøng
treân. Tuy nhieân cuõng caàn phaûi löu yù raèng
coù nhöõng tröôøng hôïp caàn phaûi xem xeùt raát
caån thaån, ví duï caùc hydrocarbon vôùi tæ soá
Ph/Pr cao coù theå ñöôïc sinh thaønh töø caùc vaät
chaát höõu cô luïc ñòa (terrigenous) ngoaïi sinh
(allocthonous) ñöôïc vaän chuyeån vaøo moâi
tröôøng ñaàm hoà (Sladen, 1997). Ngöôïc laïi
hydrocarbon coù tæ soá Ph/Pr thaáp coù theå sinh
ra töø vaät chaát höõu cô töø taûo coù trong caùc hoà
nhoû trong moâi tröôøng soâng. Hình 11.17 theå
hieän tæ soá Pristan/Phytan cuûa taát caû caùc daïng
hydrocarbon coù maët ôû beå Malay - Thoå Chu
(Gilmont, 2001). ÔÛ ñaây, haàu nhö caùc ñieåm
soá lieäu naèm chuû yeáu trong vuøng cuûa ñaù sinh
soâng – chaâu thoå, chæ coù moät soá ñieåm rôi vaøo
vuøng ñaù sinh ñaàm hoà. Caùc soá lieäu chöùng toû
raèng ôû beå naøy raát nhieàu traàm tích thöïc vaät
baäc cao laéng ñoïng trong caùc ñaàm hoà.
Taàng ñaù sinh ñaàm hoà (Oligocen-Miocen
sôùm)
Ñaù sinh ñaàm hoà cuûa beå Malay - Thoå
Chu chuû yeáu naèm ôû vuøng trung taâm beå vaø
ôû ñoä saâu khaù lôùn. Chuùng baét ñaàu ñöôïc hình
thaønh trong caùc ñaàm hoà coå, phaân boá ôû caùc
baùn ñòa haøo, ñöôïc phaùt trieån môû roäng daàn
khi caû beå bò luùn chìm nhanh. Dieän phaân boá
cuûa caùc heä thoáng hoà naøy chöa ñöôïc laøm
roõ nhöng luoân gaén lieàn vôùi caùc giai ñoaïn
thuyû trieàu thaáp vaø cao (low and high stands)
trong thôøi gian hình thaønh caùc taäp K, L vaø
M (Petronas, 1999) vaø taïo ra caùc taäp seùt
phaân boá khaù roäng (Hình 11.18).
Nhìn chung, traàm tích ñaàm hoà chuû yeáu
laø seùt, caùc væa than coù toàn taïi nhöng khoâng
phoå bieán vaø ñoùng goùp khoâng ñaùng keå vaøo
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

giaû thieát raèng hydrocarbon ñöôïc sinh ra töø

caùc seùt ñaàm hoà naèm ôû saâu hôn. Caùc maãu
löu theå laáy ôû gieáng KL-1X cho thaáy haàu heát
chuùng rôi vaøo vuøng soâng - chaâu thoå töùc laø
caùc ñaù sinh chöùa raát nhieàu vaät chaát höõu cô
thöïc vaät luïc ñòa vaø laøm cho tæ soá Pr/Ph leäch
ra khoûi vuøng phaân boá thöïc söï traàm tích ñaàm
hoà (Hình 11.17).
Caùc taàng sinh naèm saâu hôn nhö M vaø L
coù raát ít gieáng khoan baét gaëp, tuy nhieân vôùi

Hình 11.17. Tyû soá Pristan/Phytan cuûa chaát löu ôû beå

Malay-Thoå Chu ( Gilmont, 2001)

quaù trình sinh thaønh hydrocarbon. TOC cuûa

taàng sinh naøy taäp trung trong daûi töø nhoû 0,
50% cho tôùi hôn 2% troïng löôïng, ñoâi khi giaù
trò TOC raát cao cuõng baét gaëp nhöng khoâng
phoå bieán.
Hình 11.19 cho thaáy ñaëc tröng cuûa seùt
taäp K, laø taäp seùt coù vai troø quan troïng vaø
giaøu vaät chaát höõu cô sinh daàu nhaát trong beå
Malay - Thoå Chu. Ñoà thò cho thaáy chæ coù
moät soá ñieåm soá lieäu rôi vaøo vuøng phaân boá (a)
kerogen loaïi I, vuøng ñöôïc xem laø coù nguoàn
goác ñaàm hoà.
Maët khaùc, vuøng rìa beå luoân coù caùc quaït
delta hoaëc delta hoà (lacustrine delta) phaùt
trieån veà phía trung taâm cuûa beå (Gilmont,
2001). Trong moâi tröôøng naøy heä thöïc vaät raát
phaùt trieån, do vaäy seõ coù raát nhieàu vaät chaát
höõu cô nguoàn goác luïc ñòa ñöôïc traàm ñoïng
trong caùc heä thoáng hoà. Keát quaû laø ñeå laïi daáu
tích ñòa hoùa lieân quan ñeán vaät chaát höõu cô
thöïc vaät luïc ñòa trong caùc hydrocarbon sinh
thaønh töø seùt ñaàm hoà. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng (b)
Hình 11.18. Baûn ñoà phaân boá taàng sinh I (a)
minh raát roõ ôû khu vöïc moû khí Kim Long. vaø K (b) beå Malay-Thoå Chu
ÔÛ ñaây caùc ñaù sinh chöùa than soâng – chaâu (Toång hôïp töø soá lieäu cuûa Petronas, 1999; Gilmont,
2001; Truongson JOC, 2003; Unocal, 2004)
thoå Miocen chöa tröôûng thaønh vaø chæ coù theå

378
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Hình 11.19. Quan heä Chæ soá hydrogen vaø Tmax
(oC) cuûa taàng ñaù sinh K (toång hôïp töø soá lieäu
Petronas,1999 vaø VPI)
caùc soá lieäu hieän coù coù theå chuùng cuõng coù
tieàm naêng sinh daàu (Hình 11.20, Petronas,
1999).
Toùm laïi, tieàm naêng sinh cuûa caùc taäp
traàm tích K vaø L laø raát lôùn. Chaát löôïng cuûa
caùc ñaù sinh coù xu theá taêng daàn veà phía trung
taâm beå vaø ñaây laø taàng sinh daàu chuû yeáu cuûa
beå Malay - Thoå Chu.
Taàng ñaù sinh soâng - chaâu thoå (Miocen
giöõa vaø muoän)
Töø Miocen muoän, moâi tröôøng traàm tích
soâng - chaâu thoå baét ñaàu phaùt trieån vaø daàn
ñoùng vai troø quan troïng ôû beå Malay - Thoå
Chu. Taøi lieäu ñòa hoùa ñaõ chæ ra raèng caùc
taàng sinh soâng - chaâu thoå phaùt trieån maïnh
trong thôøi kyø hình thaønh caùc taàng I cho tôùi E.
Tuy nhieân taàng E haàu nhö chöa naèm trong
ngöôõng tröôûng thaønh daàu khí (Hình 11.21)
neân khoâng phaûi laø taàng sinh coù hieäu quaû.
Trong soá caùc taàng sinh khaùc, taàng sinh
I ñoùng vai troø quan troïng hôn caû, taàng sinh
naøy phaùt trieån maïnh töø khu vöïc Arthit (Thaùi
Lan) cho tôùi phía Nam beå, taïo thaønh daûi
song song ñöôøng bôø coå, nôi coù ñieàu kieän
thuaän lôïi cho vieäc hình thaønh caùc væa than,
379
Hình 11.20. Quan heä Chæ soá S2 vaø toång löôïng
carbon höõu cô TOC (wt%) cuûa taàng ñaù sinh K vaø M
beå Malay-Thoå Chu (toång hôïp töø soá lieäu Petronas
(1999) vaø VPI)
seùt than, seùt vaø seùt voâi (Gilmont, 2001;
Petronas, 1999).
Beà daøy cuûa taàng sinh I khaù lôùn, coù theå
daøy treân 40m vaø nöûa soá ñoù laø caùc væa than.
Vaät chaát höõu cô cuûa taàng sinh naøy laø caùc
vaät lieäu nguoàn goác luïc ñòa chieám öu theá.
Caùc ñaù sinh thuoäc taàng I ñöôïc choân vuøi ôû ñoä
saâu khaù lôùn neân trong nhieàu vuøng cuûa beå,
chuùng ñaõ tröôûng thaønh vaø sinh thaønh daàu
khí.
Trong vuøng trung taâm haàu heát taàng sinh
I ñaõ naèm trong cöûa soå taïo khí chæ coù vieàn
bao quanh beå laø naèm trong cöûa soå taïo daàu
(Hình 11.22).
Söï thaêng giaùng cuûa moâi tröôøng traàm
tích vaø söï phaân boá khoâng gian khaùc nhau
daãn ñeán söï khaùc bieät khaù roõ veà chaát löôïng
taàng sinh cuõng nhö söï phaân boá daáu veát sinh
hoïc. Hình 11.23 toùm löôïc tính chaát cuûa ñaù
sinh nhoùm I döïa treân quan heä giöõa chæ soá HI
vôùi Tmax. TOC cuûa ñaù sinh bieán ñoåi trong
phaïm vi khaù roäng töø nhoû hôn 0,50 wt% (seùt
saïch) cho tôùi hôn 80 %wt (than saïch). Caùc
ñaù sinh ngheøo (TOC < 1. 00 wt%) thöôøng laø
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 11.21. Sô ñoà maët caét theå hieän ranh giôùi

tröôûng thaønh vaø höôùng dòch chuyeån daàu khí ôû khu
vöïc Baéc (a) vaø trung taâm (b) beå Malay-Thoå Chu
(theo Gilmont, 2001)
caùc kerogen hoãn hôïp töông öùng vôùi kerogen
loaïi III chieám öu theá vaø sinh khí laø chuû yeáu.
Caùc ñaù sinh giaàu vaät chaát höõu cô thöôøng
coù haøm löôïng kerogen loaïi I, sinh daàu cao
nhöng chuùng cuõng chöùa caû caùc keorogen
loaïi II vaø III.
Caùc phaân boá daáu veát sinh hoïc cuûa nhoùm
taàng sinh I cho thaáy chuùng coù nguoàn goác
thöïc vaät baäc cao do coù caùc ñaëc ñieåm ñòa hoùa
raát ñaëc tröng nhö coù tæ soá Tm/Ts cao, C29
steran chieám öu theá vaø raát giaàu oleanan
cuõng nhö bicadinan.
Trong nhieàu maãu thuoäc nhoùm I, ñaëc bieät
ôû khu vöïc Nam vaø Ñoâng Nam beå Malay
- Thoå Chu, caùc phaân boá daáu veát sinh hoïc
cho thaáy coù söï hieän dieän cuûa taûo thuoäc moâi
tröôøng ñaàm hoà vôùi caùc ñaëc ñieåm coù maët cuûa
Hình 11.22. Baûn ñoà tröôûng thaønh beå Malay-Thoå
Chu cho noùc taàng I (a) vaø ñaùy taàng seùt K (b) (toång
hôïp töø Glover, 1998, Gilmont, 2001; Petromas,
1999, Unocal 2004)
C27 steran, soá löôïng oleanan vaø bicadinan
cuõng nhö tæ soá Tm/Ts thaáp. Söï suaát hieän taûo
cuøng vôùi than vaø seùt than cho thaáy chuùng
traàm ñoïng trong moâi tröôøng ñaàm hoà hình
thaønh doïc theo bôø bieån. Söï coù maët cuûa vaät
chaát höõu cô taûo laøm taêng ñaùng keå khaû naêng
sinh daàu cuûa taàng sinh naøy.
Nhìn chung taàng sinh naøy khaû naêng sinh
khí vaø khí condensat cao hôn ôû khu vöïc
Baéc beå, coøn khu vöïc phía Nam vaø Ñoâng
Nam taàng sinh naøy ngoaøi khaû naêng sinh khí
chuùng coøn sinh ra moät löôïng daàu ñaùng keå.
6.2. Ñaëc ñieåm taàng chöùa

380
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Hình 11.23. Quan heä chæ soá hydrogen vaø Tmax
(oC) cuûa taàng sinh I. (toång hôïp töø soá lieäu Petronas,
1999 vaø VPI)
Ñaù chöùa
ÔÛ beå Malay - Thoå Chu daàu khí ñöôïc
phaùt hieän trong ñaù chöùa caùt keát nhoùm D tôùi
M coù tuoåi Miocen tôùi Oligocen. Trong vuøng
theàm luïc ñòa Vieät Nam, daàu khí chuû yeáu
ñöôïc phaùt hieän trong ñaù caùt keát thuoäc nhoùm
E tôùi K hình thaønh trong moâi tröôøng bieán
ñoåi töø luïc ñòa ñeán bieån (Hình 11.9).
Caùt keát nhoùm L (Oligocen muoän). Phaàn
döôùi laùt caét bao goàm caùc taäp caùt keát coù ñoä
choïn loïc trung bình, ñoä haït töø mòn ñeán trung
bình coù beà daøy töø 6 - 12m, caøng leân treân
caùc væa caùt moûng daàn vôùi beà daøy 3 - 6m vaø
xen keïp vôùi caùc væa seùt keát. Caùc væa caùt keát
cuûa nhoùm naøy hình thaønh trong moâi tröôøng
soâng döôùi daïng caùc doi löôõi lieàm (point bar)
vaø laáp ñaày keânh raïch (channel sands) naèm
xen keõ vôùi caùc traàm tích ñoàng baèng ngaäp
luït (flood plain) (LML, 1998).
Caùt keát nhoùm K - J (Miocen sôùm) bao
goàm caùc taäp caùt cuûa traàm tích maët tröôùc
chaâu thoå (delta front) bieån luøi (prograding)
coù caùc taäp seùt vaø lôùp than moûng xen keïp.
Caùc nghieân cöùu cuûa Unocal (2003), LML
(1998), Asiah Mohd Salih, Mohd Fauzi
381
Abdul Kadir (1995) vaø Nik Ramli (1988)
cho thaáy ñaù chöùa nhoùm K chuû yeáu goàm caùc
thaân caùt keânh raïch loøng soâng xeáp choàng
nhau coù tính lieân tuïc khaù toát vaø phaân boá
töông ñoái roäng. Beà daøy toå hôïp caùc thaân caùt
bieán ñoåi töø 5 - 15m, caùc thaân caùt rieâng leû
daøy khoaûng 5 - 6m vaø ñöôïc xen keïp bôûi
caùc traàm tích cuûa ñoàng baèng ngaäp luït, hoaït
ñoäng thuûy trieàu vaø bôø bieån rìa ngoaøi (lower
shoreface).
Caùc thaân chöùa nhoùm J hình thaønh vaøo
thôøi kyø chuyeån tieáp coù tính khu vöïc töø moâi
tröôøng ñaàm hoà sang moâi tröôøng bieån. Ñaù
chöùa nhoùm naøy chöùa tôùi hôn 40% tröõ löôïng
daàu khí cuûa toaøn beå (Petronas, 1999). Veà
phía Baéc beå (Loâ B&48, 52/97 vaø khu vöïc
Arthit (Thaùi Lan) ñaù chöùa bao goàm caùc
thaân caùt haït thoâ xeáp choàng hình thaønh trong
moâi tröôøng loøng soâng ña doøng hoaëc laáp ñaày
caùc keânh phaân caét trong thung luõng (incised
canyon), chuùng coù tæ phaàn chöùa cao (high
net to gross) vaø phaân boá khaù roäng coù theå deã
daøng lieân keát giöõa caùc gieáng khoan (Unocal,
2003). Chuyeån daàn veà phía Ñoâng Nam vaø
Nam beå (loâ PM-3, PM-9), caùc ñaù chöùa goàm
caùc taäp caùt töø daøy 3 - 15m hình thaønh trong
moâi tröôøng bieán ñoåi töø soâng, ñoàng baèng cöûa
soâng tôùi traàm tích bieån noâng bò aûnh höôûng
cuûa thuûy trieàu (LML, 1998; Ramlee vaø nnk,
1996). Phaàn giöõa cuûa nhoùm J, caùc thaân caùt
coù chaát löôïng toát hôn ñöôïc hình thaønh taïi
caùc vuøng cöûa soâng vaø vuøng thuûy trieàu hoïat
ñoäng maïnh (Ramlee vaø nnk, 1996).
Phaàn treân vaø döôùi laùt caét nhoùm J ñaù
chöùa coù chaát löôïng keùm hôn hình thaønh
trong moâi tröôøng coù naêng löôïng thuûy trieàu
yeáu ñeán trung bình. Trong khu vöïc naøy,
caùc taäp caùt phaàn döôùi nhoùm J ñöôïc Yap
(1996) minh giaûi laø caùc taäp caùt cuûa doi
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
caùt (bar) thuûy trieàu naèm theo höôùng TTB
- ÑÑN song song vôùi bôø bieån coå. Caùc taäp
caùt coù daïng thoâ daàn leân treân vaø bò sinh vaät
laøm bieán ñoåi maïnh (bioturbated), phuû leân
chuùng laø caùc taäp caùt keát chöùa glauconit haït
thoâ saïch vaø ñoä choïn loïc toát. Caùc töôùng ñaù
caùt bôø bieån (shore face) vaø doi caùt (bar)
chuyeån daàn sang töôùng ñaù seùt buøn vuõng
vònh, ñaàm phaù vaø baõi thoaùt trieàu (tidal flat
theo Goh vaø nnk, 1982 & 1983). Moät soá taùc
giaû khaùc nhö Nik Ramli, 1986 Noor Azim
Ibrahim vaø Mazlan Madon, 1990 coøn cho
raèng caùc thaân chöùa laø caùc taäp caùt bôø bieån
vaø caùc traàm tích theàm hình thaønh trong moâi
tröôøng aûnh höôûng cuûa soùng vaø baõo vôùi taùc
ñoäng phuï cuûa hoïat ñoäng thuûy trieàu.
Caùt keát nhoùm I: Khu vöïc phía Baéc beå
(Loâ B&48, 52/97 coù theå chia nhoùm I ra hai
phaàn, phaàn treân laø caùc taäp caùt soâng khoâng
lieân tuïc cuûa moâi tröôøng soâng uoán khuùc
(meadering), phaàn döôùi ñaù chöùa coù tính
lieân tuïc toát hôn ñöôïc hình thaønh trong moâi
tröôøng soâng ña doøng. Veà phía Ñoâng Nam,
ñaù chöùa nhoùm I coù söï bieán ñoåi nheï vaø cuõng
goàm hai phaàn, phaàn döôùi laø caùc taäp traàm
tích loøng soâng ña doøng. Phaàn treân caùc væa
caùt thoâ daàn veà noùc vaø ñöôïc hình thaønh trong
moâi tröôøng ñoàng baèng ven bieån thaáp (lower
coastal plain) vôùi söï xen keïp cuûa caùc væa
than moûng cuõng nhö seùt vaø boät keát cuûa moâi
tröôøng tieàn chaâu thoå (prodelta theo LML,
1998).
Caùt keát nhoùm E, F&H (Miocen giöõa):
nhìn chung caùc taäp caùt cuûa nhoùm E, F vaø
H ñöôïc minh giaûi laø caùc taäp caùt soâng cuûa
vuøng soâng uoán khuùc khoâng coù tính lieân tuïc
(Unocal 2002). Khu vöïc loâ PM3 CAA caùc
ñaù chöùa coøn ñöôïc hình thaønh trong moâi
tröôøng coù söï thaêng giaùng maïnh thay ñoåi
382
töø ñoàng baèng ven bieån thaáp tôùi ven bieån
(marginal marine) do vaäy caùc traàm tích thoâ
daàn veà noùc vôùi tæ phaàn boät vaø seùt keát chieám
öu theá vaø coù caùc væa than moûng xen keïp
(LML, 1998).
Caùc ñaù chöùa khaùc
Treân cô sôû caùc keát quaû thaêm doø vaø khai
thaùc ñoái töôïng ñaù moùng nöùt neû phong hoùa
taïi beå Cöûu Long, ñaù moùng taïi beå Malay
- Thoå Chu cuõng ñöôïc xem xeùt nhö laø ñoái
töôïng tìm kieám thaêm doø môùi. Tuy nhieân,
cho tôùi nay trong vuøng theàm luïc ñòa Vieät
Nam moät soá gieáng ñaõ khoan vaøo moùng vaø
ñaõ gaëp ñaù phieán bieán chaát (46-NC-1X), ñaù
quartzit (46-KM-1X) vaø ñaù voâi chaët sít (hai
gieáng khoan vuøng PM-3 CAA) nhöng chöa
thaáy coù bieåu hieän daàu khí trong ñoái töôïng
naøy.
Chaát löôïng ñaù chöùa
Coù raát nhieàu coâng trình nghieân cöùu
ñaùnh giaù chaát löôïng ñaù chöùa ôû beå traàm tích
Malay - Thoå Chu. Caùc nghieân cöùu ñeàu cho
raèng caùc yeáu toá chính khoáng cheá chaát löôïng
ñaù chöùa laø quaù trình choân vuøi taïo ñaù (burial
diagenesis), moâi tröôøng traàm tích, caáu truùc
ñaù chöùa vaø caùc khoaùng vaät thöù sinh (Chu,
1992; Hill vaø nnk, 1992; Nik Ramli, 1997,
1988b; Trevana, 1998; Noor vaø nnk., 1990;
Khalid Ngah, 1990b; Mazlan Madon, 1994
vaø Gilmont vaø nnk., 2001).
Quaù trình neùn eùp taïo ñaù laø yeáu toá quan
troïng nhaát quyeát ñònh chaát löôïng ñaù chöùa
beå Malay - Thoå Chu. ÔÛ phaàn theàm thuoäc
Vieät Nam quaù trình bieán ñoåi ñaù dieãn ra raát
nhanh do coù taùc ñoäng cuûa gradient nhieät
cao ñaõ laøm giaûm ñaùng keå chaát löôïng ñaù
chöùa theo chieàu saâu (Hình 11.24), ñaëc bieät
laø caùt keát haït mòn (Gilmont, 2001). ÔÛ ñoä
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
saâu treân 2.100m quaù trình bieán ñoåi xaûy ra töø
töø vaø nhìn chung ñaù chöùa coù chaát löôïng toát
(ñoä roãng coù theå vöôït quaù 27%). Caùc hieän
töôïng bieán ñoåi ôû ñôùi noâng chuû yeáu laø quaù
trình neùn eùp cô hoïc, laéng ñoïng khoaùng vaät
seùt clorit, carbonat, thaïch anh vaø kaolinit
trong caùc loã roãng ñaù. ÔÛ ñoä saâu lôùn hôn (tôùi
2.600m – töông öùng nhieät ñoä 130 - 140oC)
caùc khoaùng vaät feldspar deã bò phaân huûy,
caùc tinh theå thaïch anh phaùt trieån maïnh vaø
kaolinit trôû thaønh raát phoå bieán (Trevena,
1998)
Khi nhieät ñoä leân tôùi 150 - 170oC (khoaûng
döôùi 3.100m), caùc khoaùng vaät thaïch anh
phaùt trieån raát maïnh trong caùc loã hoång keát
hôïp vôùi caùc khoaùng vaät seùt ilit daïng sôïi
laáp ñaày caùc hoïng daãn (pore throats) laøm
giaûm ñaùng keå ñoä thaám cuûa ñaù, ñaëc bieät caùc
töôùng ñaù haït mòn (Hình 11.25). Caùc taøi lieäu
coù ñöôïc cho thaáy ñoä roãng giaûm raát nhanh
trong khoaûng ñoä saâu 1.500 tôùi 3.000m. Tuy
nhieân, ñoä roãng lôùn hôn 10% vaãn coù theå
gaëp ôû ñoä saâu döôùi 3.000m trong caùc ñaù caùt
keát haït thoâ (Gilmont, 2001). Ngoaøi yeáu toá
bieán ñoåi taïo ñaù, moâi tröôøng traàm tích, yeáu
toá khoáng cheá chuû yeáu ñoä haït cuûa caùc thaân
Hình 11.24. Ñoä roãng vaø ñoä thaám cuûa ñaù chöùa caùt
keát giaûm nhanh theo ñoä saâu ( Gilmont 2001)
383
chöùa, coù vai troø lôùn nhaát ñoái vôùi chaát löôïng
ñaù chöùa.
Nhìn chung, caùc töôùng ñaù hình thaønh
trong moâi tröôøng coù naêng löôïng cao nhö caùt
bôø bieån do baõo, cöûa soâng, soâng ña doøng, coù
xu theá toát hôn caùc töôùng ñaù trong vuøng coù
naêng löôïng thaáp nhö caùt vuøng bôø bieån rìa
ngoaøi (lower shoreface) cho tôùi noäi theàm
(inner shelf), vuøng ñoàng baèng ngaäp luït...
(Petronas, 1999).
Quan heä thoáng keâ ñoä thaám theo chieàu
saâu vaø töôùng traàm tích (Hình 11.26) cho
thaáy ôû ñoä saâu nhoû hôn 1.500m ñoä thaám
khoâng phuï thuoäc vaøo moâi tröôøng traàm tích
do caùc ñaù chöùa chöa bò aûnh höôûng cuûa quaù
trình taïo ñaù (Gilmont, 2001). ÔÛ ñoä saâu lôùn
hôn quaù trình taïo ñaù coù aûnh höôûng taêng
daàn vaø söï khoáng cheá cuûa ñoä haït trôû neân
quyeát ñònh trong vieäc baûo toàn ñoä thaám. Tôùi
ñoä saâu 2.250m, daûi ñoä thaám ñoái vôùi töôùng
ñoàng baèng tam giaùc chaâu nhoû hôn 1mD vaø
khoaûng 500mD ñoái vôùi töôùng ñoàng baèng
ven bieån cao ôû khoaûng ñoä saâu treân 3.000m
haàu heát caùc ñaù coù ñoä thaám nhoû hôn 1mD.
Ñoä choïn loïc vaø ñoä haït cuõng coù aûnh höôûng
nhaát ñònh ñeán chaát löôïng ñaù chöùa. Ñaù caùt
keát caøng saïch vaø thoâ thì ñaù chöùa thöôøng coù
Hình 11.25. Ñaù chöùa caùt ñoä haït mòn bò laáp ñaày
bôûi dickit (C-9), ilit daïng sôïi (G-2, B-5) vaø ximaêng
thaïch anh (H-4) coù ñoä thaám khoâng ñaùng keå (B-KL-
1X)
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
xu theá toát hôn. Caùc ñaù chöùa thuoäc nhoùm L -
K haàu heát laéng ñoïng trong moâi tröôøng soâng
ña doøng, coù ñoä haït raát thoâ vaø coù theå caû cuoäi
keát, trong khi ñoù caùc ñaù chöùa treû hôn coù xu
theá ñoä haït mòn hôn. Caùt haït mòn coù ñoä thaám
keùm khoâng phuï thuoäc vaøo tuoåi traàm tích.
Cuoäi keát khaû naêng thaám chöùa cuõng khoâng
toát. Caùc ñaù chöùa khu vöïc Baéc beå Malay -
Thoå Chu coù moái quan heä ñoä thaám vaø ñoä haït
coù theå toùm löôïc nhö Hình 11.27.
Nhö treân ñaõ ñeà caäp, caùc bieán ñoåi taïo
ñaù hoùa hoïc (chemical diagenesis) khaù
phoå bieán ôû khu vöïc beå Malay - Thoå Chu,
nhöng nhìn chung chuùng chæ ñoùng vai troø
thöù yeáu ñoái vôùi chaát löôïng ñaù chöùa vaø chuû
yeáu mang tính cuïc boä ñòa phöông (Mazlan
Madon, 1994; EPIC, 1994) do thaønh phaàn
khoaùng vaät chính cuûa ñaù chöùa laø silic (Si02)
chieám öu theá, coøn caùc khoaùng vaät töï sinh chæ
chieám khoaûng 0 - 25% (trung bình khoaûng
5%) theå tích ñaù.
Tuy nhieân, caùc khoaùng vaät seùt thöù sinh
laïi coù aûnh höôûng khaù tieâu cöïc ñoái vôùi chaát
löôïng ñaù chöùa. Caùc nghieân cöùu cuûa Hill vaø
nnk. (1992) cho thaáy seùt kaolinit, vôùi kích
thöôùc bieán ñoåi, raát phoå bieán ôû beå Malay
- Thoå Chu. Kaolinit kích thöôùc lôùn thöôøng
xuaát hieän trong caùt keát soâng, trong khi ñoù
Hình 11.26. Quan heä ñoä thaám vaø ñoä roãng phaân chia
theo töôùng ñaù (Theo Gilmont, 2001)
384
Hình 11.27. Quan heä ñoä thaám vaø ñoä ñoä haït cuûa ñaù
chöùa caùt, caùt haït mòn coù ñoä thaám keùm khoâng phuï
thuoäc vaøo tuoåi traàm tích. Cuoäi keát khaû naêng thaám
chöùa raát keùm (Theo Trevena, 2000)
caùt keát nguoàn goác bieån thöôøng xuaát hieän
kaolinit kích thöôùc nhoû hôn. Söï dòch chuyeån
cuûa seùt kaolinit coù theå laøm thu heïp khe daãn
vaø gaây ra suït giaûm löu löôïng khi khai thaùc
daàu khí. Seùt ilit töï sinh cuõng khaù phoå bieán
trong caùt keát vaø thay ñoåi theo chieàu saâu vaø
nhieät ñoä væa chöùa. Ngoaøi caùc khoaùng vaät
seùt treân, trong ñaù chöùa coøn phaân boá moät
soá caùc khoaùng vaät coù chöùa saét nhö siderit
vaø pyrit bieán chaát. Quaù trình hình thaønh vaø
söï thay theá caùc ñaù bôûi caùc khoaùng vaät naøy
cuõng laøm giaûm ñoä roãng nguyeân sinh vaø aûnh
höôûng ñeán ñoä thaám cuûa ñaù chöùa, tuy nhieân
caùc taùc ñoäng naøy chæ mang tính cuïc boä ñòa
phöông (LML, 1998).
6.3. Ñaëc ñieåm taàng chaén
Caùc thaønh taïo chaén giöõ daàu khí trong
khu vöïc coù theå ñöôïc chia thaønh 2 loaïi [22].
Caùc taàng chaén haït mòn laø caùc taäp seùt
bieån tuoåi Oligocen, Miocen vaø Pliocen - Q:
• Taàng chaén I: Ñaây laø caùc taäp seùt Pliocen
- Ñeä Töù coù chieàu daøy haøng traêm meùt,
ñoùng vai troø taàng chaén khu vöïc cho
toaøn vuøng. Haøm löôïng seùt oån ñònh,
khoaûng 85 - 90%, ñoä haït chuû yeáu nhoû
hôn 0,001 mm. Khoaùng vaät chuû yeáu laø
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

montmorilonit vaø thöù yeáu laø hydromica.
Xen keõ trong caùc taàng seùt laø caùc lôùp boät
keát moûng coù ñaëc tính tröông nôû cao.
• Taàng chaén II laø caùc taäp seùt ñaùy Miocen
döôùi. Caùc taäp naøy phaân boá khoâng lieân
tuïc, ñoùng vai troø taàng chaén ñòa phöông
cho caùc taàng saûn phaåm beân döôùi. Chieàu
daøy cuûa taàng naøy khoaûng 25 - 60 m.
Haøm löôïng seùt dao ñoäng töø 75 - 85%,
ñoä haït nhoû hôn 0,001 mm. Khoaùng vaät
chuû yeáu laø montmorilonit, ngoaøi ra coøn
coù hydromica vaø kaolinit.
• Taàng chaén III laø caùc taäp seùt trong taâng
Oligocen, coù beà daøy lôùn 50 - 200m vaø
khaù oån ñònh vaø ñoùng vai troø taàng chaén
khu vöïc. Haøm löôïng seùt cao 80 - 90%,
khoaùng vaät chuû yeáu laø montmorilonit vaø
toå hôïp hydromica - montmorilonit, ñoä
haït 0,001 - 0,003.
Maøn chaén kieán taïo: Cheá ñoä kieán taïo
cuûa khu vöïc coù aûnh höôûng vaø chi phoái maïnh
meõ tôùi söï tích tuï vaø baûo toàn daàu khí. Caùc
heä thoáng ñöùt gaõy laø maøn chaén kieán taïo heát
söùc quan troïng. Haàu heát caùc baãy kheùp kín
3 chieàu ñeàu ñöôïc chaén bôûi caùc ñöùt gaõy, ñaëc
bieät laø ñoái vôùi caùnh naâng caùc ñöùt gaõy.
Vôùi cheá ñoä nhieät cao nhö vaäy caùc taàng
sinh, tröø taàng sinh E (chæ coù moät soá vuøng
naèm trong ngöôõng tröôûng thaønh), haàu heát
ñaõ naèm trong cuoái ngöôõng hoaëc quaù ngöôõng
tröôûng thaønh. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh
töø caùc taøi lieäu phaûn xaï vitrinit, maàu baøo töû
phaán vaø nhieät ñoä Tmax. Tuy nhieân, moät soá
vuøng giaù trò phaûn xaï vitrinit theo moâ hình
ñoä tröôûng thaønh thaáp hôn so vôùi döï ñoaùn.
Ñieàu naøy coù veû khoâng phuø hôïp vôùi cheá ñoä
gradient nhieät vaø nhieät ñoä væa.
Nhöng caùc soá lieäu coù ñöôïc cho thaáy haàu
heát caùc giaù trò phaûn xaï thaáp hôn ñeàu taäp
trung vaøo caùc maãu kerogen cuûa seùt hôn laø
cuûa than, neân caùc giaù trò naøy coù theå chaáp
nhaän ñöôïc (Petronas, 1999). Hieän töôïng
naøy ñaõ ñöôïc Waples (1994) lyù giaûi baèng
quan ñieåm cho raèng trong thôøi kyø Pleistocen
xung nhieät ñaõ taïo ra moâi tröôøng coù doøng
nhieät cao nhö thôøi ñieåm hieän taïi, coøn tröôùc
ñoù doøng nhieät cuûa beå thaáp hôn raát nhieàu.
Keát quaû moâ phoûng ñoä tröôûng thaønh cuûa beå
cho thaáy do phaàn trung taâm beå coù gradient
nhieät cao hôn neân cöûa soå sinh daàu khí ôû
ñaây naâng cao so vôùi phaàn rìa. Caùc maët caét

6.4. Di chuyeån vaø naïp baãy

Beå Malay - Thoå Chu toàn taïi caùc taàng

sinh ñaàm hoà vaø soâng - chaâu thoå. Caùc taàng
sinh naøy ñöôïc choân vuøi trong beå traàm tích
coù cheá ñoä doøng nhieät raát cao ôû vuøng trung
taâm vaø Baéc beå nhöng giaûm daàn veà phía rìa
beå. Gradient nhieät bieán ñoåi töû 3oC/100m ôû
vuøng rìa nhöng coù theå leân tôùi hôn 6oC/100m
taïi khu vöïc trung taâm cuûa beå (Hình 11.28).
Moät soá nôi doïc truïc cuûa beå, ñaõ ñöôïc ghi Hình 11.28. Baûn ñoà gradient ñòa nhieät beå Malay-
nhaän ñöôïc giaù trò doøng nhieät tôùi 105mWm -2 Thoå Chu (Toång hôïp töø soá lieäu cuûa Gilmont, 2001
vaø Petronas, 1999)
(Petronas, 1999).

385
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 11.21 cho thaáy caùc taàng sinh ñaàm hoà
cuûa caùc taäp J, K, L vaø M nhìn chung naèm
trong cöûa soå taïo daàu ôû phaàn lôùn dieän tích
Nam, Ñoâng Nam vaø vuøng rìa cuûa beå (Hình
11.15). Coøn veà phía Baéc vaø ñi daàn veà trung
taâm beå, caùc taàng sinh töø K trôû xuoáng ñaõ quaù
ngöôõng tröôûng thaønh vaø coù theå daàu sinh
thaønh töø caùc taàng sinh trong khu vöïc naøy ñaõ
bò phaân huûy taïo ra khí khoâ (Gilmont, 2001;
Petronas, 1999).
Dòch chuyeån cuûa daàu khí tôùi caùc baãy tuy
coøn moät vaøi yù kieán khaùc nhau nhöng haàu
heát caùc coâng trình nghieân cöùu ñeàu cho raèng
beå Malay - Thoå Chu toàn taïi ñoàng thôøi hai cô
cheá dòch chuyeån ngang vaø thaúng ñöùng. Tuøy
töøng vò trí cuï theå maø moät trong hai cô cheá
naøy ñoùng vai troø chuû ñaïo. Söï dòch chuyeån
ngang cuûa daàu khí coù theå thaáy trong haàu
heát ñòa taàng, trong Miocen (taäp H trôû leân),
ôû caùc taàng naøy ñaù sinh vaø chöùa xen keïp vaø
lieàn keà nhau, sau khi sinh ra töø ñaù meï daàu
khí chæ phaûi dòch chuyeån ngang vôùi quaõng
ñöôøng raát ngaén tôùi caùc taàng chöùa (Gilmont,
2001).
Do daàu khí coù tyû troïng nheï vaø caùc heä
thoáng ñöùt gaõy thaúng ñöùng coù maët ôû haàu heát
caùc khu vöïc beà Malay - Thoå Chu, neân coù theå
noùi dòch chuyeån thaúng ñöùng coù veû chieám öu
theá hôn trong caùc caùc heä thoáng ñöùt gaõy naøy.
Ñieån hình laø söï di chuyeån khí töø caùc taàng
sinh ñaõ tröôûng thaønh naèm ôû döôùi saâu (taàng
K) theo caùc ñöùt gaõy vaø laáp ñaày vaøo caùc baãy
cuûa taàng chöùa E vaø F trong khu vöïc moû Kim
Long (Gilmont, 2001). ôû moät soá moû khaùc
nhö Dulang vaø Semangkok, söï töông töï veà
caùc ñaëc tröng ñòa hoùa cuûa daàu taïi moät soá væa
chöùa taàng E vôùi daàu cuûa caùc taàng naèm saâu
hôn (I vaø J) (Petronas, 1999) vaø söï toàn taïi
cuûa caùc heä thoáng ñöùt gaõy saâu ñi keøm caùc
386
caáu taïo cuûa taàng E trong vuøng, taàng ñaù meï
E chöa tröôûng thaønh ñaõ chöùng minh quan
ñieåm dòch chuyeån thaúng ñöùng vaø chöùng toû
dòch chuyeån thaúng ñöùng ñoùng vai troø quan
troïng. Söï coù maët cuûa khí CO2 trong caùc moû
daàu khí cuõng laø nhöõng baèng chöùng roõ raøng
veà söï dòch chuyeån thaúng ñöùng. Nhieàu taùc
giaû cho raèng cô cheá dòch chuyeån naøy coù leõ
ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi caùc khu vöïc
ñöùt gaõy phaùt trieån nhö vuøng Baéc vaø trung
taâm beå Malay - Thoå Chu.
Ñoái vôùi caùc taàng sinh vaø chöùa naèm saâu
hôn nhö I, J, K tôùi L, daàu sinh thaønh töø ñaù meï
ñaàm hoà trong thôøi kyø taïo rift tôùi giai ñoaïn
ñaàu sau taïo rift (early post rift). Caùc daàu
naøy coù tyû troïng lôùn hôn khí nhieàu laàn, maët
khaùc tyû phaàn ñaù chöùa trong caùc taàng treân
khaù lôùn vaø phuû tröïc tieáp leân caùc taàng sinh
ñaàm hoà coù tröôùc neân xu theá dòch chuyeån
leân treân theo phöông xieân ngang (up-dip
lateral migration) laø khaù roõ. Do taàng sinh
raát lôùn neân löôïng daàu khí sinh ra naïp vaøo
baãy nhieàu khi lôùn hôn theå tích cuûa caáu taïo
neân coù theå xaûy ra hieän töôïng daàu khí traøn ra
khoûi baãy (fill and spill) vaø dòch chuyeån tôùi
caùc caáu taïo naèm ôû phía treân theo keânh daãn
laø caùc thaân chöùa vaø/hoaëc caùc ñöùt gaõy. Ñieàu
naøy ñöôïc minh chöùng qua tính chaát töông töï
cuûa daàu giöõa caùc taàng trong cuøng moät moû
hoaëc moät daûi caùc moû nhö chuoãi moû Tabu
tôùi Palas (Petronas, 1999).
Nhö vaäy, söï dòch chuyeån ngang hoaëc
thaúng ñöùng cuûa daàu khí taïi beå Malay - Thoå
Chu luoân dieãn ra cuøng nhau vaø khoâng theå
taùch dôøi. Dòch chuyeån thaúng ñöùng thöôøng
mang tính cuïc boä trong caùc khu vöïc phaùt
trieån ñöùt gaõy trong khi ñoù dòch chuyeån ngang
coù phaïm vi aûnh höôûng lôùn hôn. Tuy nhieân
khoaûng caùch daàu khí coù theå dòch chuyeån
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
ngang töø taàng sinh tôùi caùc taàng chöùa, ñaëc
bieät laø khu vöïc rìa beå, laø bao nhieâu vaãn laø
caâu hoûi caàn phaûi ñöôïc giaûi ñaùp.
7. Caùc play daàu khí vaø kieåu baãy
Caùc keát quaû khoan treân caùc loâ cuûa Vieät
Nam thuoäc phaàn rìa Ñoâng Baéc beå Malay
- Thoå Chu vaø caùc vuøng laân caän ñaõ chöùng
minh söï toàn taïi hai heä thoáng daàu khí khaùc
nhau. Heä thoáng daàu khí thöù nhaát lieân quan
raát chaët cheõ vôùi taàng sinh Oligocen vôùi caùc
play ñöôïc ñaët teân töông öùng vôùi tuoåi taàng
sinh vaø taàng chöùa chính bao goàm Moùng
tröôùc Ñeä Tam, Oligocen vaø Miocen. Heä
thoáng daàu khí thöù hai gaén lieàn vôùi taàng sinh
tuoåi Miocen vaø play Miocen.
Play 1 - Moùng Tröôùc Ñeä Tam
Caùc ñaù sinh chính laø caùc taäp seùt ñaàm
hoà tuoåi Oligocen, caùc vaät chaát giaàu thöïc
vaät baäc cao (terrigenous plant) laéng ñoïng
trong caùc ñaàm hoà vaø coù ñaëc tröng ñieån hình
laø sinh ra daàu coù haøm löôïng parafin vaø ñoä
ñoâng ñaëc cao.
Caùc taàng chöùa coù theå laø caùc thaønh taïo
Tröôùc Ñeä Tam döôùi daïng caùc ñoài soùt hoaëc
khoái nhoâ cao ñöôïc hình thaønh do quaù trình
baøo moøn ñòa hình khoâng ñoàng ñeàu. Caùc taàng
chöùa coù theå laø caùc taäp carbonat hoaëc caùc taäp
caùt raén chaéc naèm xen keïp vôùi caùc taäp seùt.
Ngoaøi ra, ñaù chöùa cuõng coù theå laø caùc khoái
ñaù nuùi löûa hoaëc bieán chaát bò phong hoùa nöùt
neû maïnh. Tuoåi vaø thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa
caùc ñaù Tröôùc Ñeä Tam naøy ñaõ ñöôïc xaùc ñònh
theo taøi lieäu taïi moät soá gieáng khoan ôû beå vaø
caùc ñieåm loä treân ñaûo Phuù Quoác. Ñaù boät keát
vaø caùt keát taïi caùc ñieåm loä treân ñaûo coù tuoåi
Mesozoi (Creta/Jura) (Rinaldi, 1999) vaø coù
thaønh phaàn thaïch hoïc töông töï vôùi caùc ñaù
moùng gaëp taïi gieáng Kim Quy–1X. Caùc ñaù
387
carbonat ôû vònh Thaùi Lan haàu heát coù tuoåi
Permi - Trias, chuùng taïo thaønh caùc taäp naèm
xen keõ vôùi ñaù traàm tích khaùc.
Play naøy chöa ñöôïc chöùng minh ôû phaàn
dieän tích thuoäc theàm Vieät Nam cuõng nhö
phaàn coøn laïi cuûa beå Malay - Thoå Chu.
Play 2 - Oliogcen
Caùc taàng ñaù sinh chính töông töï nhö
play 1.
Caùc taàng chöùa chính laø caùc taäp caùt cuûa
doi caùt löôõi lieàm (point bar) vaø caùt laáp ñaày
keânh raïch hình thaønh trong moâi tröôøng soâng
vaø naèm xen keõ vôùi caùc traàm tích haït mòn
cuûa ñoàng baèng ngaäp luït. Do caùc taàng naøy
naèm ôû phaàn saâu cuûa laùt caét neân khaû naêng
chöùa laø vaán ñeà ruûi ro caàn ñöôïc quan taâm.
Play naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh ôû Nam
beå Malay - Thoå Chu (Petronas, 1999). Tuy
nhieân, trong phaàn dieän tích caùc loâ thuoäc
Theàm luïc ñòa Vieät Nam chöa tìm thaáy daàu
khí trong play naøy.
Play 3 - Miocen
Caùc ñaù sinh chính laø caùc taäp than vaø/hoaëc
seùt voâi coù tuoåi Miocen sôùm ñeán Miocen
giöõa. Caùc ñaù naøy sinh khí vaø condensat laø
chuû yeáu. Ngoaøi ra caùc ñaù sinh cuûa caùc play
1,2 cuõng coù theå laø nguoàn cung caáp daàu khí
cho play naøy.
Caùc ñaù chöùa chính taïi vuøng Baéc beå
Malay - Thoå Chu laø caùc thaân caùt soâng vaø
soâng/chaâu thoå trong Miocen döôùi vaø giöõa;
ñaây laø ñoái töôïng thaêm doø chuû yeáu cuûa khu
vöïc naøy.
Trong vuøng rìa beå thuoäc theàm luïc ñòa
Vieät Nam, daàu khí ñaõ ñöôïc phaùt hieän trong
play naøy nhö caùc khu vöïc Kim Long, AÙc
Quyû vaø PM3-CAA.
Qua caùc phaân tích thoáng keâ veà söï khaùc
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
bieät giöõa caùc tích tuï daàu khí cuõng nhö caùc
daïng baãy thöôøng gaëp taïi caùc phaùt hieän daàu
khí, Jardine, 1995 ñöa ra 5 daïng baãy caáu
truùc phoå bieán taïi khu vöïc Baéc beå Malay -
Thoå Chu nhö sau:
Baãy daïng A (Hình 11.29a). Daàu khí tích
tuï ôû caùnh naâng cuûa ñöùt gaõy thuaän coù höôùng
ñoå veà phía trung taâm beå (synthetic faults).
Daïng baãy naøy ñöôïc hình thaønh taïi nhöõng
nôi bieân ñoä dòch chuyeån cuûa ñöùt gaõy ñuû ñeå
xoay caùc khoái ñöùt gaõy (fault block) nghieâng
moät goùc ngöôïc vôùi höôùng ñoå coù tính khu
vöïc cuûa caùc taàng traàm tích. Daïng baãy naøy
raát phoå bieán taïi beå Malay - Thoå Chu.
Baãy daïng B (Hình 11.29b). Daàu khí tích
tuï ôû caùnh naâng cuûa ñöùt gaõy thuaän coù höôùng
ñoå veà phía rìa cuûa beå. Daïng baãy naøy ñöôïc
hình thaønh do caùc ñòa taàng ôû phía trung taâm
nghieâng moät goùc vôùi ñöùt gaõy keà aùp vaø laøm
dieän tích caùc thaân chöùa thu heïp nhöng khaû
naêng chöùa daàu khí cuûa chuùng taêng leân. Coù
theå gaëp daïng baãy naøy ôû khu vöïc caùc moû
Bunga Pakma, khu vöïc gieáng 51-MH-1X
vaø 50-CM-1X.
Baãy daïng C (Hình 11.29c). Daàu khí
tích tuï trong caáu taïo kheùp kín 4 phía hình
thaønh töø neáp loài taïi nhöõng nôi ñòa taàng bò
tröôït vaø uoán cong doïc theo caùc heä thoáng
ñöùt gaõy khoáng cheá (bounding). Daïng baãy
naøy raát phoå bieán taïi nhöõng laùt caét coù tæ leä
seùt chieám öu theá ví duï nhö khu vöïc caùc moû
Ular, Pilong vaø Senja.
Baãy daïng D (Hình 11.29d): Daàu khí tích
tuï trong caùc baãy kheùp kín 3 hoaëc 4 phía hình
thaønh doïc theo caùc ñöùt gaõy thuaän coù höôùng
ñoå veà phía trung taâm. Tuy nhieân, caùc baãy
naøy coøn coù theå xuaát hieän ôû caùc caùnh suït cuûa
ñöùt gaõy thuaän coù höôùng ñoå veà phía rìa beå.
Daïng baãy naøy ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû caùc moû
388
Bunga Kekwa, Bunga Orkid vaø Kim Long.
Baãy daïng E (Hình 11.29e): Daàu khí
ñöôïc tích tuï trong caùc khoái nhoâ cao (host
block), thöôøng keùo daøi doïc theo caùc ñöùt gaõy
khoáng cheá vaø taïo thaønh caùc caáu truùc daïng
neáp loài cuoán (roll-over). Daïng baãy naøy khaù
phoå bieán taïi moû Kim Long, AÙc Quyû vaø Caù
Voi.
Baãy daïng F (Hình 11.29f): Ñaây laø daïng
baãy coù theå xuaát hieän taïi beå Malay - Thoå
Chu. Daàu khí coù theå ñöôïc tích tuï trong caùc
khoái moùng nhoâ cao bò phong hoùa nöùt neû,
bieán ñoåi vaø/hoaëc bò karst hoùa. Daïng baãy
naøy chöa ñöôïc chöùng minh baèng keát quaû
khoan.
Ngoaøi caùc daïng baãy thoâng thöôøng lieân
quan ñeán caáu truùc nhö treân, moät daïng baãy
ñaõ ñöôïc chöùng minh vaø cuõng raát phoå bieán
taïi beå Malay - Thoå Chu, ñoù laø daïng baãy ñòa
taàng hình thaønh töø caùc thaân caùt coù lieân quan
ñeán hoaït ñoäng cuûa soâng ngoøi, keânh raïch
(Hình 11.30). Raát nhieàu caùc moû daàu khí
ñaõ ñöôïc phaùt hieän vôùi söï toàn taïi caùc daïng
baãy naøy nhö Bunga Kekwa, Bunga Orkid,
Bunga Raya, Bunga Seroja (PM3-CAA),
Hoa Mai, Soâng Ñoác (Loâ 46), Kim Long, AÙc
Quyû vaø Caù Voi (B &48/95 vaø 52/97).
8. Tieàm naêng daàu khí cuûa beå Malay -
Thoå Chu
Tieàm naêng daàu khí ôû theàm luïc ñòa Taây
Nam ñaõ coù nhieàu taùc giaû quan taâm nghieân
cöùu ñaùnh giaù, nhaát laø töø nhöõng naêm 1990,
con soá döï baùo dao ñoäng trong khoaûng 200
- 500 trieäu taán daàu quy ñoåi. Gaàn ñaây vôùi
nhieàu phaùt hieän daàu khí trong khu vöïc, ñaõ
coù ñaùnh giaù tröõ löôïng thu hoài cho caùc ñoái
töôïng cuï theå ñaõ phaùt hieän daàu khí vaø döï
baùo tieàm naêng cho caùc caáu taïo trieån voïng.
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Moâ hình Minh hoïa

Hình 11.29. Caùc daïng baãy chöùa thöôøng gaëp ôû beå Malay-Thoå Chu (Jardine, 1995)

389
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 11.30. Maët caét ñòa chaán theå hieän moät soá daïng baãy chöùa ôû beå Malay-Thoå Chu (nguoàn Unocal)

Baûng 11.2. Caùc caáu taïo ñaõ khoan coù phaùt hieän vaø caùc caáu taïo coù trieån voïng

Caùc caáu taïo ñaõ khoan vaø phaùt hieän Caùc caáu taïo coù trieån voïng
Caáu taïo Gieáng phaùt hieän Daàu Khí Caáu taïo Vò trí Loâ
Naêm Caên 46-NC-1X + + W1 46
Ñaàm Dôi 46-DD-1X + + W4 46
Ngoïc Hieån 46-NH-1X + 0 X 46
Phuù Taân 46-PT-1X + + Y2 46
Caùi Nöôùc 46-CN-1X + + R1,R2,R3 51
Khaùnh Myõ 46-KM-1X + 0 J2 51
Taéc Vaàn 46-TV-1X 0 + Vaøng Ñen (D) 49/95
Minh Haûi 46-MH-1X 0 + Ñaïi Long-Haéc Long 52/97
U Minh 46-UM-1X 0 + Kim Xa (E1) 49/95
Bunga-Raya + + Kim Sö:
Bunga-Kekwa + + KS1(E2) 49/95
Bunga-Orkid + + KS2(E3)
Bunga-Pakma 0 + KS3((E4)
Bunga-Seroja 0 +
Kim Long 49-KL-1X 0 +
AÙc Quyû
Caù Voi

390
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 11.31. Baûn ñoà caùc moû daàu khí vaø caáu taïo trieån voïng beå Malay-Thoå Chu phaàn theàm luïc ñòa Vieät Nam
(Toång hôïp theo taøi lieäu hieän coù cuûa Toång coâng ty Daàu khí Vieät Nam)

8.1. Tieàm naêng daàu khí caùc ñaù tröôùc Ñeä 8.2. Tieàm naêng daàu khí traàm tích Ñeä
Tam Tam

Nhö ñaõ neâu ôû caùc muïc 6,7 caùc play 2 vaø

ÔÛ Vieät Nam hieän nay daàu khí chuû yeáu
ñöôïc khai thaùc trong ñaù chöùa moùng phong
hoùa nöùt neû tröôùc Ñeä Tam ôû beå Cöûu Long.
Do vaäy cuõng coù theå hy voïng coù theå toàn taïi
daàu khí trong caùc ñaù chöùa tröôùc Ñeä Tam taïi
beå Malay - Thoå Chu. Tuy nhieân cho ñeán
nay taøi lieäu nghieân cöùu ñoái töôïng naøy raát
haïn cheá neân vieäc ñaùnh giaù döï baùo con soá
tieàm naêng laø heát söùc khoù khaên vaø chöa theå
tieán haønh ñöôïc.
3 nhìn chung laø coù tieàm naêng lôùn nhaát veà
daàu khí. Tuy nhieân caùc ruûi ro cuõng coøn khaù
cao, ñaëc bieät laø veà ñaù chöùa, baãy, vaø thaønh
phaàn khí CO2 cao ñaõ ñöôïc chöùng minh roõ
taïi phaàn dieän tích thuoäc Vieät Nam noùi rieâng
cuõng nhö caû beå Malay - Thoå Chu noùi chung.
Do vuøng TLÑ TN Vieät Nam chæ chieám moät
dieän tích nhoû caùnh Ñoâng Baéc beå Malay -
Thoå Chu, söï phaân boá caùc traàm tích Oligocen
haïn cheá trong ñôùi ñòa haøo vuøng BTB - NÑN
vaø phaàn Ñoâng Nam cuûa ñôn nghieâng Ñoâng
Baéc, neân söï toàn taïi daàu khí trong Play 2 môùi

391
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Beå Malay-Thoå Chu
1% 14% Ñaõ khai thaù c
40% Ñang khai thaù c
Laä p keá hoaï ch
Ñang ñaù nh giaù
33% Chöa ñaù nh giaù
4% 8% Chöa phaù t hieä n
Hình 11.32. Phaân boá tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu
khí theo möùc ñoä thaêm doø
chæ ñöôïc chöùng minh taïi vuøng phía Nam beå
maø chöa ñöôïc chöùng minh taïi vuøng theàm
luïc ñòa Vieät Nam.
So vôùi Play 2, Play 3 coù dieän tích phaân
boå roäng hôn (Hình 11.5 vaø 11.6) coù caùc taàng
sinh (K,I) vôùi ñaëc ñieåm sinh daàu khí khaùc
nhau. Ngoaøi ra coù theå coøn nguoàn daàu khí
ñöôïc boå sung töø caùc taàng sinh trong Oligocen
neân noù coù tieàm naêng daàu khí ñaùng keå. Tuy
nhieân do vò trí vaø ñaëc ñieåm caùc taàng sinh ôû
khu vöïc caùc Taây Baéc vaø Ñoâng Nam coù khaùc
nhau neân tieàm naêng cuûa chuùng cuõng khaùc
nhau. Khu vöïc Taây Baéc chuû yeáu coù tieàm
naêng khí vaø condensat do taàng sinh K ñaõ
naèm ôû ngöôõng taïo khí. Coøn khu vöïc Ñoâng
Nam coù tieàm naêng caû khí vaø daàu, nhöng vôùi
xu theá nghieâng veà khí nhieàu hôn.
Keát quaû tìm kieám thaêm doø ñeán nay cho
thaáy ôû beå Malay - Thoå Chu ñaõ phaùt hieän
haøng loaït caùc ñoái töôïng trieån voïng daàu khí,
trong soá caùc ñoái töôïng ñaõ ñöôïc khoan tìm
kieám – thaêm doø nhieàu gieáng coù phaùt hieän
daàu khí (Baûng 11.2 vaø hình 11.31).
Nhö vaäy, ôû beå Malay - Thoå Chu dieän
tích thuoäc theàm luïc ñòa Vieät Nam coù tieàm
naêng cao, coù theå tìm ra caùc moû daàu khí vaø
condensat vôùi quy moâ khaùc nhau. Theo
caùc soá lieäu ñaùnh giaù tieàm naêng cuûa ñeà aùn
VITRA cuõng nhö caùc soá lieäu caäp nhaät ñeán
392
Beå Malay-Thoå Chu
350
300
Tr. Taán quy daàu
250 Chöa phaù t hieä n
200
Phaù t hieä n coø n laï i
150
Ñaõ khai thaù c
100
50
0
P lay 2 P lay 3
Hình 11.33. Phaân boá tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu
khí theo play
naêm 2004, con soá tröõ löôïng ñaõ phaùt hieän vaø
tieàm naêng thu hoài daàu khí cuûa vuøng theàm
luïc ñòa Taây Nam Vieät Nam vaøo khoaûng
380 trieäu taán quy daàu ñöôïc trình baøy ôû hình
11.32 vaø 11.33.
9. Keát luaän
Quaù trình hình thaønh vaø ñaëc ñieåm caáu
truùc ñòa chaát cuõng nhö heä thoáng daàu khí ôû
beå Malay - Thoå Chu bò chi phoái maïnh meõ
bôûi caùc hoaït ñoäng kieán taïo cuûa khu vöïc laân
caän, ñaëc bieät laø truõng Pattani ôû vònh Thaùi
Lan.
Traàm tích Kainozoi coù tuoåi töø Oligocen
ñeán hieän ñaïi vôùi chieàu daày thay ñoåi töø vaøi
traêm meùt ñeán 6000 - 7000 meùt.
Caùc taäp seùt Oligocen vaø Miocen sôùm
giaøu vaät chaát höõu cô (töø toát ñeán raát toát), laø
taàng sinh daàu khí chính cuûa khu vöïc, trong
ñoù taàng sinh Miocen chöùa vaät chaát vaät chaát
höõu cô thuoäc loaïi III vaø hoãn hôïp loaïi III vaø
II, coù nguoàn goác luïc ñòa vaø ñaàm hoà, chuû
yeáu laø sinh khí. Taàng sinh Oligocen chöùa
vaät chaát höõu cô chuû yeáu laø loaïi II vaø hoãn
hôïp giöõa II vaø III, coù nguoàn goác taûo ñaàm hoà
vaø hoãn hôïp giöõa ñaàm hoà vaø luïc ñòa, coù khaû
naêng sinh daàu vaø khí.
Ñaù chöùa trong khu vöïc laø caùc taäp caùt keát
tuoåi Oligocen, Miocen giöõa vaø muoän, ñöôïc
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
hình thaønh trong moâi tröôøng chaâu thoå ñieån
hình, dieän phaân boá heïp chuû yeáu ôû ñoä saâu töø
3700m trôû leân, coù chieàu daày moûng, ñoä roãng
15 - 30 %.
Taàng chaén laø caùc taäp seùt naèm xen keû
caùc taàng chöùa trong Oligocen, Miocen vaø
Pliocen - Q. Heä thoáng ñöùt gaõy coù moät vai
troø chaén giöõ saûn phaåm raát quan troïng.
Caùc ñoái töôïng trieån voïng ñöôïc phaùt hieän
thuoäc caùc daïng baãy caáu taïo vaø phi caáu taïo,
phaàn lôùn chuùng ñöôïc hình thaønh ôû vuøng keà
aùp ñöùt gaõy do hoaït ñoäng kieán taïo töø moùng
ñeán Miocen, baãy lieân quan ñeán caùc khoái
nhoâ cuûa moùng. Caùc caáu taïo coù kích thöôùc
töø nhoû ñeán trung bình, phaân boá khoâng taäp
trung.
Toång tieàm naêng daàu khí ôû vuøng theàm
luïc ñòa Taây Nam Vieät Nam döï baùo coù theå
393
trong khoaûng 380 trieäu m3 quy daàu, trong
ñoù ñaõ phaùt hieän 230 trieäu m3 vaø 150 trieäu
m3 tieàm naêng chöa phaùt hieän, thieân veà tieàm
naêng khí, nhieàu nôi coù haøm löôïng khí CO2
cao.
Keát quaû nghieân cöùu caáu truùc ñòa vaø tieàm
naêng daàu khí beå Malay - Thoå Chu cho thaáy
coøn moät soá vaán ñeà coøn toàn taïi, caàn phaûi tieáp
tuïc nghieân cöùu nhö:
- Tieàm naêng daàu khí cuûa ñoái töôïng moùng
tröôùc Kainozoi.
- Ñoä tin caäy ranh giôùi ñòa taàng Oligocen.
- Heä thoáng daàu khí Oligocen taïi vuøng
theàm luïc ñòa TN Vieät Nam caàn ñöôïc
chuù troïng tieáp tuïc nghieân cöùu ñeå ñaùnh
giaù tieàm naêng daàu khí cuûa vuøng naøy.
- Söï phaân boá khí CO2 trong beå Malay-
Thoå Chu ôû vuøng TLÑ TN Vieät Nam.
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Taøi lieäu tham khaûo

1. Asiah Mohd Salih and Mohd Fauzi Peninsular Malaysia. Offshore South
Abdul Kadir, 1995. Sedimentological East Asia 82, 9-12 February 1982,
study of K2 reservoir in Sotong Field. Singapore.
Unpublished PRSS Report No: PRSS 9. Hill, J. A., Soo, D. K. Y. and Verriah,
TCS10-97-21. T., 1992. Clay mineralogy in subsurface
2. Chu, Y. S., 1992. Petrographic and sandstones of Malaysia and the effects
diagenetic studies of the reservoir on petrophysical properties. Bulletin of
sandstone of the Malay Basin. Bulletin the Geological Society of Malaysia, 32,
of the Geological Society of Malaysia, 15-43.
32, 261-283. 10. Hunt, J. M., 1996. Petroleum
3. Curry, D. J., 1992. Geochemistry and geochemistry and geology. Freeman,
source facies relationships of gases Second Edition, 743 p.
from the Malay Basin. Unpublished 11. Khalid Ngah, 1990b. Porosities in
Report, Esso Production Malaysia Inc. Pulai-II Sandstone - Implication for
4. Ñoã Baït vaø nnk, 2003. Ñònh danh vaø lieân hydrocarbon exploration in older
keát ñòa taàng caùc beå traàm tích Ñeä Tam reservoir. Abstracts of the Geological
TLÑ Vieät Nam-Baùo caùo ñeà taøi ngaønh Society of Malaysia Petroleum
Geology Seminar, Kuala Lumpur, 26-
Daàu khí. Haø Noäi, 2001.
27 November 1990. Warta Geologi, 16,
5. Fina Exploration Minh Haûi B. 267.
V,1992.
12. LML, 1998. PM-3 CAA - Field
6. Gilmont N., Ware P., Weaver C., development Plan-Revision 3,
2001. North Malay Basin Regional Unpublished, 1998.
project. Unpublished, January 2001
13. Mazlan B. Hj. Madon, 1994.
Sugar Land, Texas.
Depositional and diagenetic histories
7. Goh, S. T., Heacock, D. W. and of reservoir sandstones in the Jerneh
Loveless, D. E., 1983. Exploration, Field, central Malay Basin. Bulletin of
development, and reservoir engineering the Geological Society of Malaysia, 36,
studies of the Tapis Field, offshore 31-53.
Peninsular Malaysia. Journal of
14. McCaffrey, M. A., Abolins, P.,
Petroleum Technology, June 1983,
Mohammad Jamaal Hoesni and
1051-1060.
Huizinga, B. J., 1998. Geochemical
8. Goh, S. T., Loveless, D. E. and characterisation of Malay Basin oils:
Heacock, D. W., 1982. Exploration, some insight into the effective petroleum
development and reservoir engineering systems. Ninth Regional Congress
studies for the Tapis Field, offshore on Geology, Mineral and Energy

394
 Chöông 11. Beå traàm tích Malay - Thoå Chu vaø taøi nguyeân daàu khí
Resources of Southeast Asia - GEOSEA
`98, 17-19 August 1998, Kuala Lumpur,
Programme and Abstracts, 149.
15. Nik Ramli, 1986. Depositional model
of a Miocene barred wave-and storm-
dominated shoreface and shelf,
southeastern Malay Basin, offshore
West Malaysia. American Association
of Petroleum Geologists Bulletin, 70,
34-47.
16. Nik Ramli, 1987. Petrology,
diagenesis and quality of K sandstone
(Pulai Formation) reservoirs in the
southeastern part of the Malay Basin.
Abstracts of the Geological Society of
Malaysia Petroleum Geology Seminar,
Kuala Lumpur, 7-8 December 1987.
Warta Geologi, 13, 284.
17. Nik Ramli, 1988a. Development of a
humid tropical fan-delta system: the
middle Tertiary “K” sandstone in the
southeastern Malay Basin, offshore
West Malaysia. In: Nemec, W. and Steel,
R. J., eds., Fan Deltas: “Sedimentology
and Tectonic Settings”. Blackie,
Glasgow, 341-353.
18. Nik Ramli, 1988b. Characteristics of J
sandstone (lapis Formation) reservoirs
in the southeastern part of the Malay
Basin, offshore West Malaysia. 7th
Offshore South East Asia Conference,
Singapore, 2-5 February 1988
(preprint).
19. Noor Azim Ibrahim and Mazlan
Madon, 1990. Depositional
environments, diagenesis, and porosity
of reservoir sandstones in the Malong
395
Field, offshore West Malaysia. Bulletin
of the Geological Society of Malaysia,
27, 27-55.
20. Phan Trung Ñieàn vaø nnk, 1995. Söï
phaân boá vaø ñaùnh giaù trieãn voïng daàu
khí cuûa caùc thaønh taïo ñòa chaát tröôùc
Kainozoâi TLÑ Vieät Nam. Baùo caùo Ñeà
taøi KT 01. 17, Chöông trình DK-TN KT.
01. Haø Noäii, 1995.
21. Phuøng Só Taøi vaø nnk, 2001. Ñòa chaát
vaø tieàm naêng daàu khí traàm tích Ñeä
Tam Theàm luc ñòa Taây Nam Vieät Nam,
2001.
22. Petronas, 1999. The petroleum geology
and resources of Malaysia.
23. Ramlee, A. R. and Bedingfield, J. R.,
1996. Mid J Group sequence stratigraphy
and reservoir architecture in Block
PM-9, Malay Basin PRSS Technology
Forum, 12-13 September 1996, Awana
Genting, Kuala Lumpur (unpublished
proceedings).
24. Sladen, C., 1997. “Exploring the lake
basins of east and southeast Asia”, pp.
50-76 in Fraser, A. J., Matthews, S. J.,
and Murphy, R. W., (eds. ) Petroleum
Geology of Southeast Asia: Geological
Society of London Special Publication
No. 126, 436 p.
25. Tröông Minh, Nguyeãn Quyù Huøng,
1997. Ñaëc ñieåm phaân boà vaø tieàm naêng
daàu khí cuûa caùc beå traàm tích Kainozoi
TLÑ Vieät Nam. Tuyeån taäp HNKH
Ngaønh Daàu Khí 20 naêm xaây döïng vaø
töông lai phaùt trieån, tr. 79-91tr. Haø
Noäi,1997.
26. Tröông Minh, 2002. Moät soá vaán ñeà veà
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
tìm kieám thaêm doø Daàu khí môû roäng ôû Beå
Cöûu Long. Taïp chí Daàu Khí soá 4/2002.
Haø Noäi, 2002.
27. Trevana, A, S., 1998. Petrography,
reservoir quality, clay mineraland
geothermometry, B-KL-1X, B-AQ-
1X wells, Block B, Offshore Vietnam.
Unocal E&PT technical memorandum #
396
EPT-AST98 27 Aug. 1998.
28. Truongson JOC, 2003. Technical
committee meeting. Unpublished, 14
August 2003, Hochiminh City.
29. Unocal, 2003. HIIP report-Kimlong,
Acquy, Cavoi trends. Unpublished, Oct.
2003.