Chöông

10
Beå traàm tích
Nam Coân Sôn
vaø
taøi nguyeân
daàu khí
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
1. Giôùi thieäu
Tröôùc naêm 1975 beå Nam Coân Sôn coù
teân laø beå Saigon-Sarawak vaø chæ ñöôïc ñònh
danh vaø xaùc ñònh laïi dieän tích phaân boá
trong coâng trình toång hôïp (Hoà Ñaéc Hoaøi,
Ngoâ Thöôøng San, 1975). Beå Nam Coân Sôn
coù dieän tích gaàn 100.000km , naèm trong
2
khoaûng giöõa 6 00’ ñeán 9 45’ vó ñoä Baéc vaø
0 0
106 00’ ñeán 109 00’ kinh ñoä Ñoâng. Ranh
0 0
giôùi phía Baéc cuûa beå laø ñôùi naâng Coân
Sôn, phía Taây vaø Nam laø ñôùi naâng Khorat
- Natuna, coøn phía Ñoâng laø beå Tö Chính
- Vuõng Maây vaø phía Ñoâng Baéc laø beå Phuù
Khaùnh (Hình 10.1 vaø hình 5.1, chöông 5).
Ñoä saâu nöôùc bieån trong phaïm vi cuûa beå
thay ñoåi raát lôùn, töø vaøi chuïc meùt ôû phía Taây
ñeán hôn 1.000m ôû phía Ñoâng. Treân ñòa hình
ñaùy bieån caùc tích tuï hieän ñaïi ñöôïc thaønh taïo
chuû yeáu do taùc ñoäng cuûa doøng chaûy thuyû
trieàu cuõng nhö doøng ñoái löu, maø höôùng vaø
toác ñoä cuûa chuùng phuï thuoäc vaøo hai heä gioù
muøa chính: heä gioù muøa Taây Nam töø cuoái
thaùng 5 ñeán cuoái thaùng 9 vaø heä gioù muøa
Ñoâng Baéc töø ñaàu thaùng 11 naêm tröôùc ñeán
cuoái thaùng 3 naêm sau. Traàm tích ñaùy bieån
chuû yeáu buøn vaø caùt, ôû nôi bôø cao vaø ñaûo laø
ñaù cöùng hoaëc san hoâ.
Hoaït ñoäng tìm kieám thaêm doø daàu khí ôû
ñaây ñöôïc baét ñaàu töø nhöõng naêm 1970 cuûa
theá kyû tröôùc. Ñaõ coù 26 nhaø thaàu daàu khí nöôùc
ngoaøi tieán haønh khaûo saùt gaàn 60.000km ñòa
313
chaán 2D vaø 5.400km2 ñòa chaán 3D, khoan
78 gieáng khoan thaêm doø, thaåm löôïng vaø
khai thaùc, xaùc laäp ñöôïc 5 moû vaø 17 phaùt
hieän daàu khí. Hieän taïi coøn 7 nhaø thaàu ñang
hoaït ñoäng.
Coâng taùc nghieân cöùu toång hôïp nhaèm
ñaùnh giaù ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí cuûa
beå Nam Coân Sôn ñaõ coù haøng chuïc coâng trình
khaùc nhau, ñaëc bieät caùc ñeà taøi vaø nhieäm vuï
caáp Ngaønh ñaõ goùp phaàn kòp thôøi, hieäu quaû
cho hoaït ñoäng thaêm doø vaø khai thaùc. Tuy
nhieân do ñieàu kieän ñòa chaát heát söùc phöùc taïp
ñoøi hoûi phaûi tieáp tuïc nghieân cöùu baèng caùc
phöông phaùp, quan ñieåm coâng ngheä môùi ñeå
xaùc laäp cô sôû khoa hoïc cho vieäc hoaïch ñònh
coâng taùc thaêm doø vaø khai thaùc tieáp theo ôû
beå traàm tích naøy.
2. Lòch söû nghieân cöùu thaêm doø vaø khai
thaùc daàu khí
Döïa vaøo tính chaát, ñaëc ñieåm vaø keát quaû
coâng taùc cuûa töøng thôøi kyø, lòch söû thaêm doø
vaø nghieân cöùu ñòa chaát - ñòa vaät lyù ôû ñaây
ñöôïc chia laøm 4 giai ñoaïn.
2.1. Giai ñoaïn tröôùc naêm 1975
Töø naêm 1975 trôû veà tröôùc, coâng taùc
khaûo saùt khu vöïc vaø tìm kieám daàu khí ñöôïc
nhieàu coâng ty, nhaø thaàu trieån khai treân
toaøn theàm luïc ñòa phía Nam noùi chung vaø
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

o o o
10700’E 10800’E 10900’E
B¹ch hæ 09-2

RåNG
16-2 WOLF 03-PL-1X(93)
17-C-1X(90) 131
17-DD-1X(89)
17-N-1X(91) 03-BOS-1X(93)

03

N 04-2-NB-1X(94)
o 17 SƠ 09-3 04-1-SDN-1X(96) o
900’n 900’n
N 04-2-HT-1X(95) 132
CÔ 10-DP-1X(93)
04-1-ST-1X(94)
NG
04-2-SB-1X(95)
25 10-BM-1X(94) 04-2 04-1
NÂ MIA-1X(75)
I 10-TM-1X(94) 04A-1X(79) 04-B-1X(80)
ĐỚ 10-PM-1X(94) 04-3-BC(95) 04-3-UT-1X(95)
04-3-DB-1X
18 10-GO-1X 10
05-1b
11-1-CC-1X TLB-1X
§¹I HïNGTL-1X
05-1a
26 11-1-CH-1X(95)
0 5-1 05-1c TL-2X 0 4-3
11-1-CPD-1X(94) NH-1X
11-1
05-2-HT-1X(95)
19 RB-1X 133
o
80 0’n RVD-1X 05-2-HT-2X(96) o
800’n
RN-1X 05-3-MT-1X 05-2-CKT-1X(95)

VÙNG TƯ CHÍNH - VŨN G MÂY

05-3-TT-
20-PH-1X 05-2-NT-1AX(94)
PHOENIX(91) R§-2X
R§T-1X 1RX(95) 05-2-B-1X(94)
27 R§-1X 11-2 05-3 05-2
12W
12W-HA-1X 06-D-1X(91)

12W-HH-1X 12C-1X(80) 06-HDB-1X(93) 06-LD-1X(93) 134-1

20 12-B-1X(79) 06-LT-2X LAN §á
DUA-2X(74) 135
28-A-1X(79) 06-HDN-1X(93) LAN T¢Y
DUA-1X(74)
21-S-1X(94)
12-A-1X(79) 06-A-1X(91)
06
AM-1X(74)
AW-1X(76)
H-1X(74)

o 28 21 12E AD-1X(71)
o
70 0’n
70 0’N ARCA-1X(78) 136
29-A-1X(79) 22-TT-1X(94) AS-1X-(76)

07
N A
TU
G NA
ÂN
IN
22 ĐỚ 13
29 23-AO-1X(94) 14
o o o
10700’E 10800’E 10900’E

Má dÇu §−êng èng dÉn khÝ NCS

Má khÝ Ranh giíi bÓ Nam C«n S¬n

Hình 10.1. Sô ñoà vò trí beå traàm tích Nam Coân Sôn

toaøn beå Nam Coân Sôn noùi rieâng. Caùc daïng tieán haønh minh giaûi taøi lieäu ñòa chaán, xaây
coâng taùc naøy do caùc coâng ty thaêm doø Myõ vaø döïng ñöôïc moät soá baûn ñoà ñaúng thôøi tyû leä
Anh thöïc hieän nhö Mandrell, Mobil Kaiyo, 1/100.000 cho caùc loâ rieâng vaø tyû leä 1/50.000
Pecten, Esso, Union Texas, Sun Marathon, cho moät soá caáu taïo trieån voïng. Song do maät
Sunning Dale. Caùc nhaø thaàu ñaõ thu noå haøng ñoä khaûo saùt coøn thaáp neân ñoä chính xaùc cuûa
nghìn km ñòa chaán 2D vôùi maïng löôùi tuyeán caùc baûn ñoà chöa cao.
4x4 km ñeán khu vöïc. Treân cô sôû caùc keát quaû nghieân cöùu ñaït
Vôùi möùc ñoä nghieân cöùu ñoù vaø döïa vaøo ñöôïc cuoái naêm 1974 ñaàu naêm 1975, coâng
taøi lieäu nhaän ñöôïc, caùc coâng ty keå treân ñaõ ty Pecten vaø Mobil ñaõ tieán haønh khoan 5

314
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
gieáng ôû caùc loâ vaø treân caùc caáu taïo khaùc
nhau (Mía - 1X, ÑH - 1X, Hoàng - 1X, Döøa
- 1X vaø Döøa - 2X), trong ñoù gieáng Döøa-1X
ñaõ phaùt hieän daàu.
Keát thuùc giai ñoaïn naøy ñaõ coù 3 baùo caùo
ñaùnh giaù keát quaû nghieân cöùu chung cho caùc
loâ, trong ñoù quan troïng vaø ñaùng chuù yù nhaát
laø baùo caùo cuûa coâng ty Mandrell.
Trong baùo caùo naøy ñaõ ñöa ra 2 baûn ñoà
ñaúng thôøi taàng phaûn xaï noâng vaø taàng phaûn
xaï moùng, caùc baûn ñoà dò thöôøng töø vaø troïng
löïc tyû leä 1/500.000 cho toaøn theàm luïc ñòa
Vieät Nam. Caùc baûn ñoà naøy phaàn naøo ñaõ theå
hieän ñöôïc ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa caùc ñôn
vò kieán taïo lôùn baäc I vaø II vaø cho thaáy söï
coù maët cuûa lôùp phuû traàm tích Kainozoi daøy
haøng nghìn meùt treân theàm luïc ñòa. Tuy vaäy,
ôû giai ñoaïn naøy chöa coù moät baùo caùo toång
hôïp naøo duø laø sô boä veà ñaëc ñieåm caáu truùc,
lòch söû phaùt trieån ñòa chaát cho toaøn vuøng
noùi chung cuõng nhö caùc loâ noùi rieâng. Caùc
soá lieäu minh giaûi vaø caùc ranh giôùi taàng phaûn
xaï chuaån ñöôïc löïa choïn theo nhieàu quan
ñieåm khaùc nhau treân töøng loâ, vì vaäy gaây
khoù khaên cho coâng taùc toång hôïp toaøn beå.
2.2. Giai ñoaïn 1976 - 1980
Sau khi giaûi phoùng mieàn Nam nöôùc nhaø
thoáng nhaát, Toång cuïc Daàu khí ñaõ quyeát
ñònh thaønh laäp Coâng ty Daàu khí Vieät Nam
II (11-1975), coâng taùc tìm kieám thaêm doø
daàu khí ñöôïc ñaåy maïnh. Caùc coâng ty AGIP
vaø BOW VALLEY ñaõ hôïp ñoàng khaûo saùt
tyû mæ (14,859 km ñòa chaán 2D maïng löôùi
ñeán 2x2 km) vaø khoan theâm 8 gieáng khoan
(04A - 1X, 04B - 1X, 12A - 1X, 12B - 1X,
12C - 1X, 28A - 1X vaø 29A - 1X).
Treân cô sôû coâng taùc khaûo saùt ñòa chaát,
ñòa vaät lyù vaø khoan, caùc coâng ty neâu treân
315
ñaõ thaønh laäp moät soá sô ñoà ñaúng thôøi theo
caùc taàng phaûn xaï ôû caùc tyû leä khaùc nhau vaø
ñaõ coù baùo caùo toång keát. Coâng ty GECO ñaõ
theå hieän quan ñieåm cuûa mình trong baùo caùo
“Minh giaûi ñòa chaán vaø ñaùnh giaù tieàm naêng
daàu khí theàm luïc ñòa Vieät Nam” cuûa Daniel
S. vaø Netleton. Coâng ty AGIP ñaõ neâu leân
moät soá quan ñieåm veà caáu truùc ñòa chaát vaø
ñaùnh giaù khaû naêng daàu khí treân caùc loâ 04 vaø
12. Coâng ty Daàu khí Nam Vieät Nam (Coâng
ty II) ñaõ tieán haønh phaân tích nghieân cöùu vaø
toång hôïp taøi lieäu ñaõ coù, xaây döïng ñöôïc moät
soá sô ñoà ñaúng thôøi vaø baûn ñoà caáu taïo tyû leä
1/100.000 vaø 1/50.000 cho caùc loâ vaø moät
soá caáu taïo phuïc vuï saûn xuaát. Döôùi söï chæ
ñaïo kyõ thuaät cuûa Ngoâ Thöôøng San, ñaõ hoaøn
thaønh moät soá phöông aùn coâng taùc ñòa vaät lyù
vaø khoan tìm kieám, ñaëc bieät ñaõ hoaøn thaønh
baùo caùo toång hôïp “Caáu truùc ñòa chaát vaø
trieån voïng daàu khí theàm luïc ñòa Nam Vieät
Nam”, ñeà caäp ñeán nhieàu vaán ñeà lòch söû
phaùt trieån ñòa chaát toaøn vuøng noùi chung vaø
beå Nam Coân Sôn noùi rieâng, ñoàng thôøi cuõng
neâu leân moät soá cô sôû ñòa chaát ñeå ñaùnh giaù
trieån voïng daàu khí toaøn vuøng nghieân cöùu.
Song do nhöõng ñieàu kieän khaùch quan,
böùc tranh chi tieát veà caáu truùc ñòa chaát trong
giai ñoaïn naøy vaãn chöa ñöôïc laøm saùng toû.
2.3. Giai ñoaïn töø 1981 - 1987
Söï ra ñôøi cuûa Xí nghieäp lieân doanh
Vietsovpetro (VSP) laø keát quaû cuûa hieäp
ñònh veà höõu nghò hôïp taùc tìm kieám - thaêm
doø daàu khí ôû theàm luïc ñòa Nam Vieät Nam
giöõa Lieân Xoâ (cuõ) vaø Vieät Nam vaøo naêm
1981 ñaõ môû ra moät giai ñoaïn phaùt trieån môùi
trong coâng nghieäp daàu khí Vieät Nam. Song
cuõng caàn phaûi noùi raèng vì nhöõng lyù do khaùc
nhau, coâng taùc ñòa chaát - ñòa vaät lyù chuû yeáu
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñöôïc ñaàu tö vaøo beå Cöûu Long, coøn ñoái vôùi
beå Nam Coân Sôn chæ coù moät soá dieän tích
nhaát ñònh ñöôïc quan taâm, trong ñoù coù khu
vöïc caáu taïo Ñaïi Huøng (VSP ñaõ tieán haønh
khoan 3 gieáng).
Trong giai ñoaïn naøy ñaõ coù moät soá baùo
caùo toång hôïp ñòa chaát - ñòa vaät lyù ñöôïc hoaøn
thaønh nhö baùo caùo: “Phaân vuøng kieán taïo caùc
boàn truõng Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam”
cuûa taùc giaû Leâ Troïng Caùn vaø nnk naêm 1985
vaø baùo caùo: “Toång hôïp ñòa chaát - ñòa vaät
lyù, tính tröõ löôïng döï baùo Hydrocarbon vaø
vaïch phöông höôùng coâng taùc tìm kieám daàu
khí trong giai ñoaïn tieáp theo ôû theàm luïc ñòa
Nam Vieät Nam” cuûa Hoà Ñaéc Hoaøi, Traàn Leâ
Ñoâng 1986 vaø luaän aùn tieán só khoa hoïc ñòa
chaát khoaùng vaät cuûa Nguyeãn Giao: “Caáu
truùc ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí cuûa caùc
beå traàm tích Ñeä Tam vuøng bieån Ñoâng Vieät
Nam” naêm 1987.
2.4. Giai ñoaïn töø naêm 1988 ñeán nay
Sau khi Nhaø nöôùc ban haønh Boä luaät Ñaàu
tö Nöôùc ngoaøi 20 nhaø thaàu ñaõ kyù caùc hôïp
ñoàng trieån khai coâng taùc tìm kieám thaêm doø
ôû beå Nam Coân Sôn. Caùc nhaø thaàu ñaõ tieán
haønh khaûo saùt 54.779 km ñòa chaán 2D vaø
5.399 km2 ñòa chaán 3D, ñaõ khoan 62 gieáng
khoan thaêm doø vaø khai thaùc. Moû Ñaïi Huøng
ñaõ ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc töø naêm 1994, moû
khí Lan Taây vaøo naêm 2002 vaø caùc moû khí
Roàng Ñoâi - Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch cuõng
chuaån bò ñöa vaøo khai thaùc. Trong coâng
taùc toång hôïp caùc nhaø thaàu cuõng ñaõ coù baùo
caùo loâ vaø baùo caùo gieáng khoan, song veà cô
baûn ñaây cuõng chæ laø nhöõng baùo caùo nhanh
phuïc vuï saûn xuaát. Veà phía Toång cuïc Daàu
khí Vieät Nam (nay laø Toång Coâng ty Daàu
khí Vieät Nam) coù moät soá baùo caùo nghieân
316
cöùu toång hôïp chung caû beå. Ñoù laø baùo caùo:
“Chính xaùc hoaù caáu truùc ñòa chaát, ñaùnh giaù
tieàm naêng vaø ñeà xuaát phöông höôùng tìm
kieám thaêm doø daàu khí ôû beå Nam Coân Sôn”
cuûa Nguyeãn Giao, Nguyeãn Troïng Tín vaø
nnk 1990, baùo caùo: “Ñòa chaát daàu khí vaø
tieàm naêng Hydrocarbon beå Nam Coân Sôn”
cuûa Nguyeãn Giao, Nguyeãn Troïng Tín, Leâ
Vaên Dung (Vieän Daàu Khí) vaø D.Willmor
vaø nnk (Robertson) 1991, baùo caùo: “Ñaùnh
giaù tieàm naêng daàu khí beå Nam Coân Sôn”
cuûa Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk 1993, baùo
caùo: “Chính xaùc hoaù caáu truùc ñòa chaát vaø
tröõ löôïng daàu khí phaàn phía Ñoâng beå Nam
Coân Sôn” cuûa Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk
1995, baùo caùo: “Nghieân cöùu ñaùnh giaù tieàm
naêng daàu khí phaàn phía Taây beå Nam Coân
Sôn” cuûa Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk 1996,
baùo caùo: “Moâ hình hoaù beå Nam Coân Sôn”
cuûa Nguyeãn Thò Daäu vaø nnk 2000.
3. Caùc yeáu toá caáu truùc vaø kieán taïo
3.1. Vò trí, giôùi haïn beå Nam Coân Sôn
Beå Nam Coân Sôn phaùt trieån choàng treân
caùc kieán truùc cuûa neàn Indochina bò hoaït
hoaù maïnh meõ trong Phanerozoi vaø hoaït
hoaù magma kieán taïo trong Mesozoi muoän.
Coäng öùng vôùi quaù trình naøy ôû phía Ñoâng
neàn Indochina - Vuøng bieån rìa Ñoâng Vieät
Nam xaûy ra quaù trình giaõn ñaùy bieån rìa vaøo
Oligocen vôùi truïc taùch giaõn phaùt trieån theo
phöông ñoâng baéc - taây nam. Quaù trình taùch,
giaõn ñaùy Bieån Ñoâng ñaõ ñaåy rôøi xa hai khoái
vi luïc ñòa Hoaøng Sa, Tröôøng Sa vaø kieán sinh
phaù huûy (Taphrogeny) treân vuøng theàm luïc
ñòa phía Nam, töø ñoù phaùt trieån caùc beå traàm
tích Kainozoi töông öùng. Beå Nam Coân Sôn
vôùi hai ñôùi truõng saâu: truõng Baéc vaø truõng
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
Trung taâm coù höôùng truïc suït luùn cuøng höôùng
truïc giaõn ñaùy Bieån Ñoâng vaø naèm phuø hôïp
tröïc tieáp treân phöông keùo daøi cuûa truïc giaõn
ñaùy Bieån Ñoâng laø baèng chöùng cuûa söï aûnh
höôûng naøy.
Beå Nam Coân Sôn ñöôïc giôùi haïn veà
phía Baéc bôûi ñôùi naâng Coân Sôn, phía Taây
vaø phía Nam laø ñôùi naâng Khorat - Natuna.
Coøn ranh giôùi phía Ñoâng Baéc laø khu vöïc beå
Phuù Khaùnh vaø phía Ñoâng laø beå Tö Chính
- Vuõng Maây.
ÔÛ phía Ñoâng Beå Nam Coân Sôn toàn taïi
heä ñöùt gaõy ñöôïc Ngoâ Thöôøng San (naêm
1980) goïi laø ñöùt gaõy kinh tuyeán 109o. Ñöùt
gaõy naøy ñöôïc phaùt hieän treân caùc taøi lieäu ñòa
chaán ôû theàm luïc ñòa mieàn Trung vaø vuøng
bieån Phan Rang. Taïi khu vöïc nghieân cöùu,
ñöùt gaõy naøy ñoùng vai troø ngaên caùch giöõa
theàm vaø söôøn luïc ñòa hieän ñaïi. Phaàn ñöùt
gaõy keùo daøi xuoáng phía Nam coøn chöa ñuû
taøi lieäu khaúng ñònh, song coù leõ noù coøn tieáp
tuïc phaùt trieån roài nhaäp vaøo caùc heä ñöùt gaõy
chôøm nghòch Baéc Palawan.
Ñôùi naâng Coân Sôn coù daïng moät phöùc
neáp loài phaùt trieån keùo daøi theo phöông
Ñoâng Baéc. ÔÛ phía Taây Nam ñöôïc gaén lieàn
vôùi ñôùi naâng Khorat - Natuna, nhoâ cao vaø
loä ra ôû ñaûo Coân Sôn, sau ñoù chìm daàn ôû
phaïm vi caùc loâ 02, 03, vaø roài laïi naâng cao ôû
Cuø Lao Dung maø trong chöông 9 goïi laø ñôùi
naâng Phuù Quí. Ñôùi naâng Coân Sôn chuû yeáu
caáu taïo bôûi caùc ñaù xaâm nhaäp vaø phun traøo
trung tính, axit thuoäc ñaù nuùi löûa rìa Ñoâng
luïc ñòa Chaâu AÙ tuoåi Mesozoi muoän.
Ñôùi naâng Khorat - Natuna keùo daøi töø
Thaùi Lan qua Taây Nam Vieät Nam Borneo
theo höôùng taây baéc - ñoâng nam vaø laø moät boä
phaän cuûa luïc ñòa Sunda coå. Ñôùi naâng ñöôïc
caáu thaønh bôûi taäp hôïp caùc thaønh taïo luïc
317
nguyeân tuoåi Carbon - Permi, Jura - Creta
vaø caùc ñaù bieán chaát Paleozoi, Mesozoi
cuõng nhö caùc ñaù magma axit - trung tính
tuoåi Kainozoi, naèm trong ñai nuùi löûa mieàn
Ñoâng AÙ.
3.2. Caùc ñôn vò caáu truùc
Treân cô sôû caùc thoâng soá veà chieàu daøy,
thaønh phaàn vaø söï phaân boá caùc thaønh taïo
traàm tích cuõng nhö caùc heä thoáng ñöùt gaõy,
caáu truùc cuûa beå Nam Coân Sôn ñöôïc phaân
chia thaønh moät soá ñôn vò sau (Hình 10.2):
3.2.1. Ñôùi phaân dò phía Taây (C)
Ñôùi naèm ôû phía Taây beå treân caùc loâ 27,
28, 29 vaø nöûa phaàn Taây caùc loâ 19, 20, 21,
22. Ranh giôùi phía Ñoâng cuûa ñôùi ñöôïc laáy
theo heä ñöùt gaõy Soâng Ñoàng Nai. Ñaëc tröng
caáu truùc cuûa ñôùi laø söï suït nghieâng khu vöïc
veà phía Ñoâng theo kieåu xeáp choàng do keát
quaû hoaït ñoäng ñöùt gaõy - khoái chuû yeáu theo
höôùng baéc - nam, taïo thaønh caùc truõng heïp
saâu ôû caùnh Taây cuûa caùc ñöùt gaõy, ñaëc bieät laø
ñöùt gaõy lôùn ñi keøm caùc daûi naâng (Hình 10.3).
Döïa vaøo ñaëc ñieåm caáu truùc cuûa moùng, ñôùi
phaân dò phía Taây ñöôïc phaân thaønh 2 ñôn vò
(phuï ñôùi) coù ñaëc tröng caáu truùc töông ñoái
khaùc nhau, ranh giôùi phaân chia laø ñöùt gaõy
Soâng Haäu.
Phuï ñôùi rìa Taây (C1)
Phuï ñôùi naøy phaùt trieån ôû caùnh Taây ñöùt
gaõy Soâng Haäu vaø tieáp giaùp tröïc tieáp vôùi ñôùi
naâng Khorat - Natuna phöông aù kinh tuyeán.
Ñòa hình moùng tröôùc Kainozoi khaù bình
oån, taïo ñôn nghieâng, ñoå daàn veà phía Ñoâng.
Trong caùc truõng heïp saâu keà ñöùt gaõy Soâng
Haäu coù khaû naêng toàn taïi ñaày ñuû laùt caét traàm
tích Kainozoi vôùi chieàu daøy khoaûng 3.500
- 4.000m.
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.2. Baûn ñoà caùc yeáu toá caáu truùc beå Nam Coân Sôn

318
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.3. Baûn ñoà caáu truùc beà maët moùng tröôùc Kainozoi beå Nam Coân Sôn

Phuï ñôùi phaân dò phía Taây (C2)
Naèm giöõa hai ñöùt gaõy Soâng Haäu vaø
Soâng Ñoàng Nai laø phuï ñôùi phaân dò phía Taây.
Hoaït ñoäng ñöùt gaõy ôû phuï ñôùi naøy theå hieän
maïnh hôn ôû phuï ñôùi Rìa Taây. Ngoaøi caùc ñöùt
gaõy theo phöông kinh tuyeán chieám öu theá
caùc truõng heïp saâu vaø caùc daûi naâng xen keõ,
truõng saâu nhaát 6.000m. ÔÛ nöûa phía Ñoâng
cuûa phuï ñôùi coù maët ñaày ñuû laùt caét traàm tích
cuûa phöùc heä caáu truùc lôùp phuû, ngoaïi tröø treân
daûi naâng caáu taïo 28a, 29a, ôû caùnh Ñoâng ñöùt
gaõy Soâng Haäu vaéng maët traàm tích Oligocen

coøn phaùt trieån caùc heä ñöùt gaõy phöông ñoâng vaø Miocen döôùi.

baéc - taây nam, ñoâng - taây. Ñòa hình moùng 3.2.2. Ñôùi phaân dò chuyeån tieáp (B)
phaân dò phöùc taïp. Quaù trình naâng - suït daïng Ñôùi naøy coù ranh giôùi phía Taây laø ñöùt gaõy
khoái vaø phaân dò maïnh meõ. Phuï ñôùi naøy goàm Soâng Ñoàng Nai, phía Ñoâng vaø Ñoâng Baéc laø

319
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
heä ñöùt gaõy Hoàng - Taây Maõng Caàu. Ranh
giôùi phía Baéc Taây Baéc ñöôïc laáy theo ñöôøng
ñaúng saâu moùng 1.000m cuûa ñôùi naâng Coân
Sôn. Ranh giôùi phía Nam laø khoái moùng nhoâ
cao (phaàn cuoái cuûa ñôùi naâng Natuna) vôùi ñoä
saâu 1.000 - 1.500m. Ñôùi mang ñaëc tính caáu
truùc chuyeån tieáp töø ñôùi phaân dò phía Taây
keùo sang phía Ñoâng vaø töø ñôùi naâng Coân
Sôn keùo xuoáng phía Nam. Ñôùi bò chia caét
bôûi caùc heä ñöùt gaõy phöông baéc - nam, ñoâng
baéc - taây nam vaø ñoâng - taây.
Ñòa hình moùng phaân dò theå hieän ñaëc tính
suït luùn daïng baäc, saâu daàn töø ñôùi naâng Coân
Sôn veà phía Ñoâng Nam vaø töø phía Nam
(caän Natuna) leân phía Baéc, nôi saâu nhaát
thuoäc vuøng tieáp noái cuûa caùc loâ 11-2 vôùi 12-
W (khoaûng 7.000m xem Hình 10.3). Ñôùi
phaân dò chuyeån tieáp ñöôïc chia thaønh 2 ñôn
vò caáu truùc (phuï ñôùi sau) sau:
Phuï ñôùi phaân dò phía Baéc (B1)
Ñaây laø phaàn phaùt trieån doïc rìa Ñoâng
Nam cuûa ñôùi naâng Coân Sôn, vôùi heä ñöùt gaõy
öu theá coù phöông ñoâng baéc - taây nam vaø aù
kinh tuyeán. Nhìn chung, caùc ñöùt gaõy coù bieân
ñoä taêng daàn theo vò trí töø Taây sang Ñoâng
(töø vaøi traêm meùt ñeán 1.000 - 2.000m). Ñòa
hình moùng coù daïng baäc thang, chìm nhanh
veà Ñoâng Nam, saâu nhaát 6.000m. Phuû treân
moùng chuû yeáu laø caùc traàm tích töø Miocen
ñeán Ñeä Töù. Caùc traàm tích Oligocen coù beà
daøy khoâng lôùn vaø vaéng maët ôû phaàn Taây,
Taây Baéc cuûa phuï ñôùi, noùi chung bò vaùt
moûng nhanh theo höôùng töø ñoâng sang taây
vaø ñoâng nam leân taây baéc. Trong phuï ñôùi
naøy ñaõ phaùt hieän caùc caáu truùc voøm keà ñöùt
gaõy, phöông ñoâng baéc - taây nam vaø thöôøng
bò ñöùt gaõy phaân caét thaønh caùc khoái.
Phaàn Nam cuûa phuï ñôùi coù maët moät soá
caáu taïo höôùng vó tuyeán. Ñòa hình moùng theå
320
hieän ñaëc tính suït luùn töø töø theo höôùng taây
sang ñoâng vaø töø baéc xuoáng nam.
Phuï ñôùi caän Natuna (B2)
Ñaëc tröng cuûa phuï ñôùi caäân Natuna laø
caáu truùc daïng khoái, chieàu saâu cuûa moùng
khoaûng 5.000m ñeán 5.500m. Taïi ñaây phaùt
trieån hai heä thoáng ñöùt gaõy kinh tuyeán vaø aù
vó tuyeán. Trong phuï ñôùi naøy ñaõ phaùt hieän
nhieàu caáu truùc voøm.
3.2.3. Ñôùi suït phía Ñoâng (A)
Goàm dieän tích roäng lôùn ôû trung taâm vaø
phaàn Ñoâng beå Nam Coân Sôn, vôùi ñaëc tính
kieán taïo suït luùn, ñöùt gaõy hoaït ñoäng nhieàu
pha chieám öu theá. Ñòa hình moùng phaân dò
maïnh vôùi chieàu saâu thay ñoåi töø 1.400m treân
phuï ñôùi naâng Maõng Caàu ñeán hôn 10.000m
ôû trung taâm cuûa truõng saâu (Hình 10.3). Maët
khaùc ôû trung taâm caùc truõng saâu, ñaëc tröng
caáu truùc cuûa moùng chöa ñöôïc xaùc ñònh. Ñôùi
suït phía Ñoâng ñöôïc phaân chia laøm 5 ñôn vò
caáu truùc (phuï ñôùi) sau:
Phuï ñôùi Truõng Baéc (A1)
Naèm ôû giöõa phuï ñôùi naâng Maõng Caàu (ôû
phía Nam) vaø phuï ñôùi phaân dò Baéc (ôû phía
Taây) laø phuï truõng Baéc. Noù phaùt trieån nhö
moät truõng giöõa ñôùi naâng tôùi cuoái Miocen
- giöõa ñaàu Miocen muoän. Ranh giôùi phía
Ñoâng cuûa phuï ñôùi chöa ñöôïc xaùc ñònh roõ.
Phuï ñôùi naøy ñöôïc ñaëc tröng bôûi phöông caáu
truùc vaø ñöùt gaõy Ñoâng Baéc - Taây Nam coù
bieân ñoä töø vaøi traêm ñeán hôn 1.000m. Caùc
ñöùt gaõy ñaõ chia caét moùng, taïo ñòa hình
khoâng caân xöùng, doác ñöùng ôû caùnh Nam
vaø Taây Nam, thoaûi daàn ôû caùnh Baéc - Taây
Baéc. Beà daøy traàm tích Kainozoi thay ñoåi töø
4.000m ñeán 10.000m vaø coù maët ñaày ñuû caùc
traàm tích töø Eocen - Oligocen ñeán Ñeä Töù.
Treân phaàn rìa Taây Baéc phuï ñôùi truõng naøy
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
phaùt hieän ñöôïc caùc caáu truùc voøm naâng keà
ñöùt gaõy, coøn ôû phaàn phía Ñoâng ngoaøi caùc
voøm keà aùp ñöùt gaõy coøn phaùt hieän ñöôïc moät
soá naâng daïng voøm. Caùc caáu truùc voøm naâng
ñeàu coù ñoä saâu choân vuøi lôùn.
Phuï ñôùi naâng Maõng Caàu (A2)
Phuï ñôùi naâng Maõng Caàu goàm caùc loâ 04
- 2, 04-3, moät phaàn caùc loâ 05-1a, 10 vaø 11-
1. Phuï ñôùi naâng Maõng Caàu phaùt trieån keùo
daøi höôùng ñoâng baéc - taây nam doïc heä thoáng
ñöùt gaõy cuøng phöông ôû phía Baéc. Trong
quaù trình tieán hoaù phuï ñôùi bò chia caét thaønh
nhieàu khoái bôûi caùc heä ñöùt gaõy chuû yeáu coù
phöông ñoâng baéc - taây nam vaø aù kinh tuyeán.
Ñòa hình moùng phaân dò maïnh, bieán ñoåi töø
2.500m ôû phía Taây ñeán 7.000m ôû phaàn rìa
Ñoâng phuï ñôùi. Thaønh phaàn moùng chuû yeáu
laø caùc thaønh taïo granit, granodiorit tuoåi
Mesozoi muoän. Nhieàu caáu taïo voøm, baùn
voøm vaø thaønh taïo carbonat phaùt trieån keá
thöøa treân caùc khoái moùng ôû ñaây.
Trong suoát quaù trình phaùt trieån ñòa chaát
töø Eocen ñeán Miocen, phuï ñôùi naâng Maõng
Caàu ñoùng vai troø nhö moät daûi naâng giöõa
truõng, ngaên caùch giöõa hai truõng lôùn nhaát ôû
beå Nam Coân Sôn (phuï ñôùi truõng Baéc vaø phuï
ñôùi truõng Trung taâm). Nhöng töø Pliocen ñeán
Ñeä Töù noù tham gia vaøo quaù trình luùn chìm
khu vöïc chung cuûa beå - giai ñoaïn phaùt trieån
theàm luïc ñòa hieän ñaïi.
Phuï ñôùi truõng Trung taâm (A3)
Phuï ñôùi naøy naèm giöõa 2 phuï ñôùi: phuï
ñôùi naâng Döøa (ôû phía Nam) vaø phuï ñôùi
naâng Maõng Caàu (ôû phía Baéc), chieám moät
dieän tích roäng lôùn goàm caùc loâ 05-1, 05-2,
05-3 vaø moät phaàn caùc loâ 11, 12-E, 06. Ranh
giôùi phía Ñoâng coøn chöa ñuû taøi lieäu ñeå xaùc
ñònh cuï theå.
321
Phuï ñôùi truõng Trung taâm phaùt trieån chuû
yeáu theo phöông Ñoâng - Ñoâng Baéc, môû
roäng veà Ñoâng, thu heïp daàn veà Taây. Theo
höôùng töø Taây sang Ñoâng truõng coù daïng
loøng maùng, truõng coù xu höôùng chuyeån truïc
luùn chìm töø aù vó tuyeán sang aù kinh tuyeán.
Phuï ñôùi truõng Trung taâm coù beà daøy traàm
tích Kainozoi daøy töø 5.000-14.000m vaø coù
ñaày ñuû caùc traàm tích töø Eocen - Oligocen
ñeán Ñeä Töù. Treân phuï ñôùi naøy ñaõ phaùt hieän
ñöôïc nhieàu caáu truùc voøm, voøm keà ñöùt gaõy,
song ñoä saâu choân vuøi cuûa caùc caáu truùc naøy
khaù lôùn. Ngoaøi ra, toàn taïi nhieàu caáu truùc
daïng khoái ñöùt gaõy, daïng voøm cuoán vaø daïng
hình hoa (Hình 10.4).
Phuï ñôùi naâng Döøa (A4)
Phuï ñôùi naâng Döøa giöõ vai troø ngaên caùch
giöõa phuï ñôùi truõng Trung taâm vaø phuï ñôùi
truõng Nam, phaùt trieån theo höôùng ñoâng baéc
- taây nam. Treân phuï ñôùi naøy phaùt hieän nhieàu
caáu truùc voøm naâng lieân quan ñeán thaønh taïo
carbonat.
Phuï ñôùi truõng Nam (A5)
Naèm ôû phía Nam, Ñoâng Nam Beå Nam
Coân Sôn thuoäc dieän tích caùc loâ 06, 07, 12-E
vaø 13, phía Taây tieáp giaùp vôùi phuï ñôùi caän
Natuna. Ranh giôùi phía Ñoâng chöa xaùc ñònh
cuï theå, song coù leõ ñöôïc löu thoâng vôùi truõng
phía Taây beå Sarawak. Chieàu saâu cuûa moùng
ôû ñaây thay ñoåi töø 4.000 ñeán 6.000m.
3.3. Lòch söû phaùt trieån ñòa chaát
Lòch söû phaùt trieån beå Nam Coân Sôn gaén
lieàn vôùi quaù trình taùch giaõn Bieån Ñoâng vaø
coù theå ñöôïc chia laøm 3 giai ñoaïn chính: Giai
ñoaïn tröôùc taùch giaõn (Paleocen - Eocen),
giai ñoaïn ñoàng taùch giaõn (Oligocen - Miocen
sôùm), giai ñoaïn sau taùch giaõn (Miocen giöõa
- Ñeä Töù, Hình 10.5).
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.4. Maët caét ñòa chaán minh hoaï caùc daïng baãy caáu truùc

Hình 10.5. Maët caét ñòa chaán minh hoaï caùc chu kyø phaùt trieån ñòa chaât

Giai ñoaïn tröôùc taïo rift - Paleocen -
Eocen
Trong giai ñoaïn naøy cheá ñoä kieán taïo
toaøn khu vöïc nhìn chung bình oån, xaûy ra
quaù trình baøo moøn vaø san baèng ñòa hình
coå, tuy nhieân moät ñoâi nôi vaãn coù theå toàn taïi
nhöõng truõng giöõa nuùi. ÔÛ phaàn trung taâm cuûa
beå coù khaû naêng toàn taïi caùc thaønh taïo molas,
vuïn nuùi löûa vaø caùc ñaù nuùi löûa coù tuoåi Eocen
nhö ñaõ baét gaëp treân luïc ñòa.

322
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
Giai ñoaïn ñoàng taïo rift - Oligocen -
Miocen sôùm
Do ñaëc ñieåm caáu truùc ñòa chaát phöùc taïp
neân coøn toàn taïi nhöõng quan ñieåm khaùc nhau
veà giai ñoaïn taïo rift cuûa beå Nam Coân Sôn
nhö ñaõ neâu ôû chöông 4 vaø 5 quyeån saùch
naøy.
Ñaây laø giai ñoaïn chính thaønh taïo beå gaén
lieàn vôùi taùch giaõn Bieån Ñoâng. Söï môû roäng
cuûa Bieån Ñoâng veà phía Ñoâng cuøng vôùi hoaït
ñoäng tích cöïc cuûa heä thoáng ñöùt gaõy Ñoâng
Baéc - Taây Nam ñaõ laøm xuaát hieän ñòa haøo
Trung taâm cuûa beå keùo daøi theo höôùng ñoâng
baéc - taây nam vaø doïc theo caùc ñöùt gaõy naøy
ñaõ coù phun traøo hoaït ñoäng. Caùc thaønh taïo
traàm tích Oligocen - Miocen sôùm goàm caùc
traàm tích vuïn chuû yeáu thaønh taïo trong caùc
moâi tröôøng ñaàm hoà vaø ñôùi nöôùc lôï ven bôø
(brackish littoral zone) vôùi caùc taäp seùt keát,
boät keát daøy xen keõ caùt keát haït mòn vaø moâi
tröôøng ñoàng baèng chaâu thoå thaáp (lower
delta plain) goàm caùt keát haït mòn, boät keát,
seùt keát vôùi caùc lôùp than moûng. Pha kieán taïo
Miocen giöõa ñaõ chaám döùt giai ñoaïn naøy vaø
laøm thay ñoåi bình ñoà caáu truùc cuûa beå.
Giai ñoaïn sau taïo rift - Miocen giöõa - Ñeä
Töù
Trong giai ñoaïn naøy nhìn chung cheá ñoä
kieán taïo khaù bình oån hôn so vôùi giai ñoaïn
tröôùc. Song ôû moät soá nôi vaãn quan saùt thaáy
söï naâng leân baøo moøn vaø caét cuït moät soá caáu
truùc döông ñaõ coù (ôû caùc loâ 04, 05). Veà cô
baûn cheá ñoä kieán taïo oaèn voõng vaø luùn chìm
nhieät, cuõng nhö caùc pha bieån tieán vaø ngaäp
luït khoáng cheá treân dieän tích toaøn beå. Haàu
heát caùc ñöùt gaõy ñeàu keát thuùc hoaït ñoäng vaøo
cuoái Miocen. Trong Pliocen - Ñeä Töù phaùt
trieån theàm luïc ñòa, bình ñoà caáu truùc khoâng
323
coøn mang tính keá thöøa caùc giai ñoaïn tröôùc,
ranh giôùi giöõa caùc truõng gaàn nhö ñöôïc ñoàng
nhaát treân toaøn khu vöïc.
4. Ñòa taàng, traàm tích vaø moâi tröôøng
4.1. Thaønh taïo tröôùc Kainozoi
Moät soá gieáng khoan (ÑH-1X, 04-A-
1X, 04-2-BC-1X, 04-3-ÑB-1X, 10-PM-1X,
HONG-1X, 12-Döøa-1X, 12-C-1X, 20-PH-
1X, 28-A-1X, 29-A-1X...) ôû beå Nam Coân
Sôn gaëp ñaù moùng khoâng ñoàng nhaát bao
goàm: granit, granodiorit, diorit vaø ñaù bieán
chaát, tuoåi cuûa caùc thaønh taïo naøy coù theå laø
Jura muoän - Creta.
Naèm khoâng chænh hôïp treân moùng khoâng
ñoàng nhaát laø lôùp phuû traàm tích Paleogen -
Ñeä Töù coù chieàu daøy bieán ñoåi töø haøng traêm
ñeán haøng nghìn meùt (Hình 10.6)
4.2. Caùc thaønh taïo Kainozoi
PALEOGEN
Oligocen
Heä taàng Cau (E3 c)
Heä taàng Cau coù theå xem töông ñöông
vôùi heä taàng Bawah, Keras vaø Gabus (Agip
1980) thuoäc beå Ñoâng Natuna (ôû phía Nam
cuûa beå Nam Coân Sôn).
Heä taàng Cau vaéng maët treân phaàn lôùn
caùc ñôùi naâng: Naâng Maõng Caàu, naâng Döøa,
phaàn Taây loâ 04, phaàn lôùn loâ 10, 11-1, 28, 29
vaø moät soá dieän tích ôû phaàn Taây, Taây Nam
cuûa beå. Traàm tích cuûa heä taàng Cau bao goàm
chuû yeáu caùc lôùp caùt keát coù maøu xaùm xen caùc
lôùp seùt boät keát maøu naâu. Caùt keát thaïch anh
haït thoâ ñeán mòn, ñoä löïa choïn keùm, xi maêng
seùt, carbonat. Chieàu daøy trung bình khoaûng
360m. Maët caét heä taàng Cau coù theå coù nôi
ñeán haøng nghìn meùt chia laøm 3 phaàn:
Phaàn döôùi goàm caùt keát haït mòn ñeán thoâ
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.6. Coät ñòa taàng toång hôïp beå Nam Coân Sôn

324
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
ñoâi khi raát thoâ hoaëc saïn keát, caùt keát chöùa
cuoäi, vaø cuoäi keát maøu xaùm, xaùm phôùt naâu,
naâu ñoû chöùa caùc maûnh vuïn than hoaëc caùc
lôùp keïp than. ÔÛ moät soá gieáng khoan gaëp
caùc lôùp ñaù phun traøo: andesit, basalt, diabas
naèm xen keõ (GK 20-PH-1X).
Phaàn giöõa goàm chuû yeáu laø caùc thaønh
phaàn haït mòn chieám öu theá goàm caùc taäp seùt
keát phaân lôùp daøy ñeán daïng khoái maøu xaùm
saåm, xaùm ñen xen keõ ít boät keát, ñoâi khi phôùt
naâu ñoû hoaëc tím ñoû, khaù giaøu vaät chaát höõu
cô vaø voâi xen keõ caùc lôùp seùt keát chöùa than.
Phaàn treân goàm caùt keát haït nhoû ñeán vöøa
maøu xaùm tro, xaùm saùng ñoâi choã coù chöùa
glauconit, truøng loã xen keõ boät keát, seùt keát
maøu xaùm tro, xaùm xanh hoaëc naâu ñoû.
Seùt keát cuûa heä taàng Cau phaân lôùp daøy
hoaëc daïng khoái, raén chaéc. ÔÛ phaàn döôùi taïi
nhöõng vuøng bò choân vuøi saâu khoaùng vaät seùt
bò bieán ñoåi khaù maïnh, moät phaàn bò keát tinh.
Seùt keát heä taàng naøy thöôøng chöùa vaät chaát
höõu cô cao neân ñöôïc coi laø taàng sinh daàu
khí, ñoàng thôøi nhieàu nôi cuõng ñöôïc coi laø
taàng chaén toát.
Caùt keát cuûa heä taàng naøy coù haït mòn ñeán
nhoû (ôû phaàn treân) hoaëc haït vöøa ñeán thoâ, ñoâi
khi raát thoâ (ôû phaàn döôùi), ñoä löïa choïn keùm
ñeán trung bình, haït baùn troøn caïnh ñeán goùc
caïnh. Ñoâi khi trong caùt keát coù chöùa maûnh
vuïn ñaù bieán chaát vaø magma cuûa caùc thaønh
taïo moùng tröôùc Ñeä Tam.
Caùc taäp caùt keát cuûa heä taàng Cau coù khaû
naêng chöùa trung bình. Tuy nhieân, chaát löôïng
ñaù chöùa bieán ñoåi maïnh theo chieàu saâu vaø
theo khu vöïc tuyø thuoäc moâi tröôøng traàm tích
vaø möùc ñoä bieán ñoåi thöù sinh.
Ñaëc ñieåm traàm tích neâu treân chöùng toû heä
taàng Cau ñöôïc hình thaønh trong giai ñoaïn
ñaàu taïo beå. ÔÛ thôøi kyø ñaàu, phaùt trieån traàm
325
tích töôùng luïc ñòa bao goàm caùc thaønh taïo luõ
tích xen traàm tích ñaàm hoà, vuõng vònh, nhieàu
khu vöïc xaûy ra caùc hoaït ñoäng nuùi löûa taïo
neân moät soá lôùp phun traøo andesit, basalt,
diabas vaø tuf. Vaøo giai ñoaïn sau traàm laéng
caùc thaønh taïo coù xu höôùng mòn daàn; ñoâi
nôi caùt keát coù chöùa glauconit vaø hoaù thaïch
bieån. Traàm tích ñöôïc laéng ñoïng trong moâi
tröôøng tam giaùc chaâu, vuõng vònh ñeán bieån
ven bôø (Hình 10.6).
Heä taàng Cau phuû khoâng chænh hôïp
treân moùng tröôùc Ñeä Tam vaø ñöôïc ñònh
tuoåi laø Oligocen döïa vaøo baøo töû phaán hoa
ñôùi Florschuetza Tribolata vaø phuï ñôùi
Cicatricosisporiteù dorogensis Ly copodium
neogenicus.
NEOGEN
Miocen döôùi
Heä taàng Döøa (N11 d)
Heä taàng Döøa phaân boá roäng raõi trong beå
Nam Coân Sôn bao goàm chuû yeáu caùt keát,
boät keát maøu xaùm saùng, xaùm luïc xen keõ vôùi
seùt keát maøu xaùm, xaùm ñoû, xaùm xanh; caùc
lôùp seùt chöùa voâi giaøu vaät chaát höõu cô coù
chöùa than hoaëc caùc lôùp than moûng. Ñoâi khi
coù nhöõng lôùp ñaù voâi moûng chöùa nhieàu haït
vuïn hoaëc ñaù voâi maøu traéng xen keõ trong heä
taàng. Tyû leä caùt/seùt trong toaøn boä maët caét
gaàn töông ñöông nhau, tuy nhieân veà phía
Ñoâng cuûa beå thaønh phaàn haït mòn taêng daàn
vaø ngöôïc laïi, ôû phaàn rìa phía Taây tyû leä caùt
keát taêng do gaàn nguoàn cung caáp vaät lieäu.
Caùt keát haït nhoû ñeán haït vöøa ñoâi khi haït
thoâ (ôû phaàn döôùi laùt caét) coù ñoä löïa choïn vaø
maøi troøn toát. Ñaù gaén keát toát, coù chöùa nhieàu
glauconit vaø hoaù thaïch sinh vaät bieån, ñaëc
bieät phong phuù truøng loã.
Caùc traàm tích keå treân haàu nhö môùi bò
bieán ñoåi thöù sinh ôû möùc ñoä thaáp, phaàn lôùn
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
vaøo giai ñoaïn catagen sôùm. Vì vaäy, ñaëc tính
thaám vaø chöùa nguyeân sinh cuûa ñaù chöa hoaëc
raát ít bò aûnh höôûng. Moät soá taäp caùt keát cuûa
heä taàng ñöôïc coi laø taàng chöùa trung bình
ñeán toát vôùi ñoä roãng thay ñoåi töø 17 - 23% vaø
ñoä thaám vaøi chuïc mD ñeán vaøi traêm mD.
Seùt keát ngoaøi thaønh phaàn khoaùng vaät
chính laø 2 nhoùm hydromica vaø kaolinit, thì
coøn chöùa moät löôïng ñaùng keå (5 - 10%) nhoùm
khoaùng vaät hoãn hôïp cuûa montmorilonit vaø
hydromica coù tính tröông nôû maïnh, do vaäy
chaát löôïng chaén coù phaàn toát hôn.
Traàm tích heä taàng Döøa ñöôïc thaønh taïo
trong ñieàu kieän ñòa hình coå gaàn nhö baèng
phaúng hoaëc coù phaân caét khoâng ñaùng keå.
Chính trong ñieàu kieän naøy neân thaønh phaàn
laùt caét khaù ñoàng nhaát trong toaøn vuøng. Traàm
tích cuûa heä taàng ñöôïc thaønh taïo trong moâi
tröôøng töø tam giaùc chaâu tôùi bieån noâng vaø
bieån noâng ven bôø. Chieàu daøy cuûa heä taàng
Döøa thay ñoåi töø 200m - 800m, caù bieät coù nôi
daøy tôùi 1.000m (Hình 10.6).
Heä taàng Döøa naèm phuû khoâng chænh hôïp
treân heä taàng Cau.
Tuoåi Miocen sôùm cuûa heä taàng Döøa ñöôïc
xaùc ñònh döïa vaøo Foram ñôùi N6 - N8 (theo
Martini, 1971). Heä taàng coù theå töông ñöông
vôùi phaàn chính cuûa heä taàng Barat vaø moät
phaàn cuûa heä taàng Arang (Agip, 1980) thuoäc
truõng Ñoâng Natuna.
Miocen giöõa
Heä taàng Thoâng - Maõng caàu (N1 tmc) 2
Traàm tích cuûa heä taàng Thoâng - Maõng
Caàu phaân boá roäng khaép beå Nam Coân Sôn.
Maët caét heä taàng coù theå chia thaønh hai phaàn
chính:
Phaàn döôùi chuû yeáu laø caùt keát thaïch anh
haït mòn ñeán trung, xi maêng carbonat, chöùa
glauconit vaø nhieàu hoùa thaïch sinh vaät xen
326
keïp nhöõng lôùp moûng seùt keát vaø seùt voâi.
Phaàn treân laø söï xen keõ giöõa caùc lôùp ñaù
voâi maøu xaùm saùng, maøu traéng söõa ñoâi khi
maøu naâu bò dolomit hoùa vôùi caùc lôùp seùt -
boät keát, caùt keát haït mòn, xi maêng carbonat
maøu xaùm xanh.
Caùc traàm tích luïc nguyeân, luïc nguyeân
chöùa voâi phaùt trieån maïnh daàn veà phía rìa
Baéc vaø phía Taây - Taây Nam cuûa beå. Traàm
tích cuûa heä taàng Thoâng - Maõng Caàu môùi bò
bieán ñoåi thöù sinh ôû giai ñoaïn catagen sôùm
neân caùc taäp caùt keát coù khaû naêng chöùa vaøo
loaïi toát.
Ñaù carbonat phaùt trieån khaù roäng raõi taïi
caùc vuøng noâng ôû Trung taâm beå, ñaëc bieät taïi
caùc loâ phía Ñoâng cuûa beå: caùc loâ 04, 05, 06...
Ñaù coù maøu traéng, traéng söõa, daïng khoái, chöùa
phong phuù san hoâ vaø caùc hoùa thaïch ñoäng
vaät khaùc, coù leõ ñaõ ñöôïc thaønh taïo trong moâi
tröôøng bieån môû cuûa theàm luïc ñòa. Trong taäp
ñaù carbonat coøn gaëp xen keïp caùc lôùp ñaù voâi
dolomit hoaëc dolomit haït nhoû.
Khaû naêng chöùa cuûa taäp ñaù carbonat ñaõ
ñöôïc xaùc ñònh thuoäc loaïi toát tôùi raát toát vôùi
ñoä roãng trung bình thay ñoåi töø 10 - 35%,
kieåu ñoä roãng chuû yeáu laø ñoä roãng giöõa haït
(do quaù trình dolomit hoùa) vaø ñoä roãng hang
hoác (do hoaø tan, röõa luõa caùc khoaùng vaät
carbonat).
Ngoaøi söï khaùc bieät veà caùc ñôùi coå sinh
thì möùc ñoä taùi keát tinh vaø dolomit hoùa cuûa
ñaù carbonat cuûa heä taàng Thoâng - Maõng Caàu
maïnh hôn, ñaây cuõng laø ñaëc ñieåm ñeå phaân
bieät noù vôùi heä taàng Nam Coân Sôn naèm
treân.
Traàm tích cuûa heä taàng Thoâng - Maõng
Caàu ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng ñoàng
baèng chaâu thoå ñeán rìa tröôùc chaâu thoå chuû
yeáu ôû phía Taây, coøn ôû phaàn Trung taâm vaø
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
phía Ñoâng cuûa beå chuû yeáu laø bieån noâng
trong theàm ñeán giöõa theàm (Hình 10.6).
Chieàu daøy traàm tích cuûa heä taàng Thoâng
- Maõng Caàu thay ñoåi töø vaøi meùt ñeán vaøi
chuïc meùt.
Heä taàng Thoâng - Maõng Caàu naèm chænh
hôïp treân heä taàng Döøa.
Tuoåi Miocen giöõa ñöôïc xaùc ñònh döïa
vaøo Foram ñôùi N9 - N15, taûo carbonat
ñôùi NN5 - NN9 vaø baøo töû phaán hoa phuï
ñôùi Florschuetzia semilobat ôû phaàn döôùi
vaø phuï ñôùi Florschuetzia trilobata ôû phaàn
treân. Heä taàng coù khoái löôïng töông ñöông
vôùi moät phaàn heä taàng Arang vaø moät phaàn
heä taàng Terumbu (Agip 1980) ôû truõng Ñoâng
Natuna.
Miocen treân
Heä taàng Nam Coân Sôn (N13 ncs)
Heä taàng Nam Coân Sôn mang teân cuûa
beå, traàm tích cuûa heä taàng phaân boá roäng raõi
vôùi töôùng ñaù thay ñoåi maïnh caùc khu vöïc
khaùc nhau. ÔÛ rìa phía Baéc vaø Taây - Taây
Nam traàm tích chuû yeáu laø luïc nguyeân goàm
seùt keát, seùt voâi maøu xaùm luïc ñeán xaùm xanh,
gaén keát yeáu xen keõ caùc lôùp caùt - boät keát
chöùa voâi ñoâi khi gaëp moät soá thaáu kính hoaëc
nhöõng lôùp ñaù voâi moûng chöùa nhieàu maûnh
vuïn luïc nguyeân. Caùt keát coù ñoä löïa choïn vaø
maøi troøn toát, chöùa hoùa thaïch ñoäng vaät bieån
vaø glauconit. ÔÛ vuøng Trung taâm beå maët caét
goàm caùc traàm tích luïc nguyeân vaø carbonat
xen keõ. Nhöng taïi moät soá vuøng naâng ôû phía
Ñoâng, Ñoâng Nam beå ñaù carbonat laïi chieám
öu theá trong maët caét cuûa heä taàng.
Heä taàng Nam Coân Sôn coù beà daøy 200
- 600m vaø naèm baát chænh hôïp treân heä taàng
Thoâng - Maõng Caàu.
Theo ñaëc ñieåm traàm tích vaø coå sinh
thì heä taàng Nam Coân Sôn ñöôïc hình thaønh
327
trong moâi tröôøng bieån noâng thuoäc ñôùi trong
cuûa theàm ôû khu vöïc phía Taây vaø thuoäc ñôùi
giöõa - ngoaøi theàm ôû khu vöïc phía Ñoâng.
Tuoåi Miocen muoän cuûa heä taàng Nam
Coân Sôn ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo Foram ñôùi
N16-N18, taûo carbonat ñôùi NN10 - NN11
vaø baøo töû phaán hoa ñôùi Florschuetzia
meridionals, heä taàng töông ñöông vôùi phaàn
treân cuûa heä taàng Terumbu (Agip 1980) ôû
truõng Ñoâng Natuna.
Pliocen - Ñeä Töù
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 - Q bñ)
Heä taàng Bieån Ñoâng khoâng chæ phaân boá
trong beå Nam Coân Sôn maø trong toaøn khu
vöïc Bieån Ñoâng lieân quan ñeán ñôït bieån tieán
Pliocen.
Traàm tích Pliocen goàm caùt keát maøu
xaùm, vaøng nhaït vaø boät keát xen laãn vôùi seùt
keát nhieàu voâi chöùa nhieàu glauconit vaø raát
nhieàu hoùa thaïch truøng loã, gaén keát yeáu hoaëc
bôû rôøi.
Tuoåi Pliocen ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo
Foram ñôùi N19 - N21, taûo carbonat ñôùi
NN12 - NN18 vaø baøo töû phaán hoa ñôùi
Dacrydium, heä taàng töông ñöông vôùi taàng
Muda cuûa Agip (1980).
Traàm tích Ñeä Töù bao goàm caùt gaén keát
yeáu, xen keõ vôùi seùt vaø buøn chöùa nhieàu di
tích sinh vaät bieån. Tuoåi Ñeä Töù ñöôïc xaùc
ñònh döïa vaøo Foram ñôùi N22-N23, taûo
carbonat NN19 - NN21 vaø baøo töû phaán hoa
ñôùi Phyllocladus.
Söï hình thaønh traàm tích cuûa heä taàng
Bieån Ñoâng lieân quan tôùi giai ñoaïn bieån tieán
Pliocen, trong moâi tröôøng bieån noâng ven
bôø, bieån noâng ñeán bieån saâu.
Heä taàng Bieån Ñoâng coù beà daøy traàm tích
thay ñoåi raát lôùn töø vaøi traêm meùt ñeán vaøi
nghìn meùt, naèm baát chænh hôïp treân heä taàng
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Nam Coân Sôn.
5. Caùc tích tuï hydrocarbon
ÔÛ beå Nam Coân Sôn daàu ñöôïc phaùt hieän
ñaàu tieân taïi gieáng khoan Döøa - 1X vaøo naêm
1975. Tính ñeán naêm 2004 ñaõ coù 78 gieáng
khoan thaêm doø, trong ñoù 28 gieáng khoan
phaùt hieän vaø coù bieåu hieän daàu khí, chieám tyû
leä thaønh coâng 35%. Ñaõ ñöa ñöôïc 3 moû vaøo
khai thaùc: moû daàu khí Ñaïi Huøng, caùc moû
khí Lan Taây vaø Lan Ñoû. Ñang phaùt trieån
ñeå ñöa vaøo khai thaùc caùc moû khí Roàng Ñoâi
- Roàng Ñoâi Taây vaø Haûi Thaïch. Daàu vaø khí
ñöôïc phaùt hieän trong taát caû caùc ñoái töôïng:
Moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam (Moû Ñaïi Huøng,
caùc caáu taïo 04-A, Boà Caâu, Gaáu Ong), caùt
keát tuoåi Oligocen (caùc caáu taïo Döøa, Haûi
Thaïch, Thanh Long, Nguyeät Thaïch, Höôùng
Döông Baéc, Boà Caâu, 12-C), caùt keát tuoåi
Miocen (caùc moû Ñaïi Huøng, Roàng Ñoâi,
Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch, caùc caáu taïo Kim
Cöông Taây, Moäc Tinh, Soâng Tieàn, Ngöïa
Bay, Höôi Traéng, Ñaïi Baøng, 04-A, Thanh
Long, Roàng Bay, Gaáu Ong, Ngaân Haø, Phi
Maõ, Caù Pecca Ñoâng, Roàng Vó Ñaïi, 12-C,
Haûi AÂu), Carbonat tuoåi Miocen (caùc moû
Lan Taây, Lan Ñoû, Ñaïi Huøng, caùc caáu taïo
Thanh Long, Ñaïi Baøng, Mía, Baïc, Döøa, 04-
A), caùt keát tuoåi Pliocen (moû Haûi Thaïch, caùc
caáu taïo Moäc Tinh, Thanh Long, Kim Cöông
Taây).
ÔÛ beå Nam Coân Sôn, chieàu saâu cuûa væa
daàu khí trong traàm tích Ñeä Tam ñaït tôùi gaàn
4.600m (GK 05-1B-TL-2X), laø chieàu saâu
lôùn nhaát phaùt hieän daàu khí treân theàm luïc
ñòa Vieät Nam hieän nay. Caùc phaùt hieän daàu
khí trong thôøi gian qua chuû yeáu laø khí vaø
khí condensat. Ñaëc ñieåm caùc loaïi daàu vaø
khí thieân nhieân ñöôïc phaùt hieän ôû beå Nam
Coân Sôn cuï theå nhö sau:
Daàu vaø condensat ôû beå Nam Coân Sôn
coù maät ñoä thay ñoåi töø naëng, trung bình ñeán
nheï. Daàu naëng coù tyû troïng 210 - 220API,
trung bình 320 - 330API vaø nheï 400 - 450API.
Thaønh phaàn cuûa daàu coù theå neâu toùm taét ôû
baûng 10.1.
Thaønh phaàn khí cuõng thay ñoåi maïnh ôû
caùc moû khaùc nhau, ñöôïc trình baøy ôû baûng
10.2.

Baûng 10.1. Thaønh phaàn daàu beå Nam Coân Sôn

Daàu thoâ
Thoâng soá
Miocen treân Miocen giöõa Miocen döôùi Oligocen - Moùng
SAT % 85,4 80,34 82,98 83,24
ARO % 11,27 12,35 11,5 10,47
NSO % 3,32 7,35 5,48 6,16
SAT/ARO 20,6 7,85 19,69 15,32
PR/PHY 4,53 5,96 6,04 6,75
PR/n-C17 1,16 1,83 2,22 1,2
PHY/n-C18 0,25 0,3 0,31 0,18
CPI I 0,95 1,03 1,04 1,04
CPI II 1,13 1,11 1,11 1,08
δ13C – SAT - - (-) 29 -
δ13C – ARO - - (-) 27 -

328
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Baûng 10.2. Thaønh phaàn khí beå Nam Coân Sôn

Thaønh phaàn (Mol%) Lan Taây – Lan Ñoû (loâ 06) Roàng Ñoâi – Roàng Ñoâi Taây (loâ 11-2)

Carbon Dioxid 1,17 1,61

Nitrogen 1,62 0,20
Metan 93,87 84,60
Etan 2,29 5,88
Propan 0,54 3,14
i-Butan 0,14 0,91
n-Butan 0,13 0,70
i-Pentan 0,05 0,34
n-Pentan 0,04 0,21
Hexan 0,05 0,31
Benzen <0,01 -
Heptan 0,04 0,43
Octan 0,02 0.47
Nonan 0,01 0,28
Decan 0,01 0,20
Undecan + 0,01 0,72
Dodecan + 0,01 -
Toång 100,00 100,00

6. Heä thoáng daàu khí
6.1. Ñaù sinh
Taàng sinh cho taát caû taäp hôïp trieån voïng
ôû beå Nam Coân Sôn ñaõ ñöôïc phaùt hieän cho
ñeán nay chuû yeáu laø ñaù meï coù tuoåi Oligocen
nguoàn ñaàm hoà, phaân boá trong caùc ñòa haøo
vaø traàm tích Miocen sôùm phaân boá roäng raõi
trong beå. Ñeå ñaùnh giaù tieàm naêng sinh daàu,
khí seõ nghieân cöùu caùc vaán ñeà sau:
• Tieàm naêng höõu cô,
• Moâi tröôøng laéng ñoïng vaø phaân huyû vaät
chaát höõu cô,
• Daïng kerogen,
• Quaù trình tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô,
Ñaëc ñieåm hydrocarbon.
a. Tieàm naêng höõu cô
Traàm tích Oligocen
Traàm tích Oligocen chuû yeáu laø caùt keát,
boät keát vaø than, môùi chæ ñöôïc môû ra ôû moät
soá gieáng khoan trong caùc loâ: 05, 06, 12, 20,
21 vaø 22. Do quaù trình traàm tích laéng ñoïng
vaø baûo toàn vaät chaát höõu cô trong töøng khu
vöïc khaùc nhau neân tieàm naêng höõu cô cuõng
khaùc nhau. Coù theå coù nhöõng nhaän xeùt rieâng
cho töøng loâ qua caùc thoâng soá ñòa hoaù ñaëc
tröng cho töøng vaán ñeà caàn giaûi quyeát.
Traàm tích Oligocen coù khaû naêng sinh
ñöôïc môû ra ôû caùc gieáng khoan DH-1X vaø
DH-3X ñaëc tröng bôûi caùc taäp seùt keát, boät
keát coù haøm löôïng TOC bieán thieân töø 0,44
- 1,35%wt. Nhö vaäy, ñaù meï thuoäc loaïi töø
trung bình ñeán toát. Xen keïp vôùi caùc taäp seùt
keát, boät keát laø caùc taäp than, seùt than cuõng coù
khaû naêng sinh hydrocarbon toát. Taïi gieáng
khoan DH-1X ôû ñoä saâu 2.900 - 2.960m than
chieám 15% trong maãu coù TOC: 65,18%wt;
S2: 166,12mg/g, gieáng khoan DH-3X ôû
ñoä saâu 3.750m coù TOC: 58,27%wt; S2:
154,48mg/g. Taïi GK 05-1B-TL-2X ôû ñoä

329
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.7. Söï bieán ñoåi caùc thoâng soá ñòa hoaù gieáng khoan 05.1B-TL-2X

Hình 10.8. Söï bieán ñoåi caùc thoâng soá ñòa hoaù gieáng khoan 06A-1X
saâu 4.164 - 4.825m maãu seùt keát coù TOC: daàu (Hình 10.7).
0,92 - 4%wt, S2: 0,97 - 6,57mg/g. Nhö vaäy Keát quaû phaân tích caùc maãu trong caùc taäp
traàm tích luïc nguyeân tuoåi Oligocen ôû loâ 05 seùt keát, boät keát trong caùc gieáng khoan 06A-
thuoäc loaïi coù vaät chaát höõu cô töø trung bình 1X trong khoaûng ñoä saâu 3.400 - 4.100m cho
ñeán raát toát coù khaû naêng sinh hoãn hôïp khí vaø thaáy: TOC < 0,5%wt; S2 < 2mg/g chieám

330
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
ña soá (60% maãu), phaàn coøn laïi (40% maãu)
coù haøm löôïng TOC vaø S2 (cuûa caùc taäp
than) raát cao: TOC: 78,3%wt; S2>9mg/g.
Chöùng toû caùc taäp seùt than coù khaû naêng sinh
hydrocarbon toát (Hình 10.8).
Soá löôïng maãu phaân tích trong caùc gieáng
khoan (12C-1X, 12B-1X, DUA-1X, 12A-
1X) töông ñoái nhieàu, nhöng haøm löôïng
TOC vaø S2 thoaû maõn ñieàu kieän ñaù meï sinh
daàu toát chæ gaëp ôû caùc gieáng khoan DUA-1X
(3900-4000m) vaø 12B-1X (3700-3800m).
ÔÛ loâ 20 traàm tích Oligocen coù maët töø ñoä
saâu 2837-3637m (GK 20-PH-1X) vôùi haøm
löôïng TOC: 0,16-2,9%wt, S2: 1,8mg/g vaø
HI: 140mgHC/gTOC khoâng ñuû cho caùc chæ
tieâu cuûa moät taàng sinh hydrocarbon . Ñaù meï
ôû ñaây coù khaû naêng sinh khí thuoäc loaïi trung
bình ñeán toát. Cuõng nhö loâ 20, ôû loâ 21 vaø
loâ 22 môùi chæ khoan 2 gieáng khoan: 21-S-
1X vaø 22-TT-1X, cho thaáy haøm löôïng TOC
trung bình 1,46%wt, S2: 1,78mg/g vaø HI:
95mgHC/gTOC.
Caùc loâ coøn laïi trong khu vöïc nghieân
cöùu chöa coù taøi lieäu gieáng khoan, cuõng nhö
maãu phaân tích, chæ ñaùnh giaù tieàm naêng sinh
hydrocarbon baèng phöông phaùp laäp moâ hình
hoaù cuûa vaät chaát höõu cô [söû duïng chæ soá TTI
(Temperature - Geological Time Index) seõ
noùi roõ trong phaàn tröôûng thaønh vaät chaát höõu
cô].
Toùm laïi, traàm tích Oligocen ôû beå Nam
Coân Sôn thuoäc loaïi ñaù meï trung bình ñeán
toát, khaû naêng sinh khí - condensat cao. Tuy
nhieân, vaãn gaëp nhöõng taäp seùt boät giaøu vaät
chaát höõu cô (loâ 05, 12E) vaø caùc taäp seùt than
coù yù nghóa toát cho vieäc sinh thaønh daàu.
Traàm tích Miocen döôùi
Caùc maãu phaân tích ñòa hoaù traàm tích
Miocen döôùi ôû caùc loâ 04-3, 05-3, 06, 10,
331
11-1, 11-2, 20, 21 vaø 12E cho thaáy haøm
löôïng TOC thay ñoåi töø 0,45 ñeán 0,8%wt;
S2 < 2mg/g theå hieän ñaù meï coù haøm löôïng
vaät chaát höõu cô töø trung bình ñeán thaáp. Soá
maãu coù khaû naêng sinh hydrocarbon trung
bình ñeán toát raát ít chæ chieám 23% coøn laïi
77% toång soá maãu thuoäc loaïi ngheøo vaät chaát
höõu cô, khoâng coù maãu naøo thuoäc loaïi raát
giaøu vaät chaát höõu cô (TOC >5%wt). ÔÛ moät
soá gieáng khoan trong caùc loâ 10, 11, 04 vaø
05-1 caùc maãu seùt than raát giaøu vaät chaát höõu
cô vaø coù khaû naêng sinh hydrocarbon toát ñeán
raát toát nhöng thaønh phaàn maceral chuû yeáu
laø vitrinit vaø inertrinit, coøn toå phaàn liptinit
thöôøng thaáp 10%, ñieàu naøy cho thaáy ñaù meï
khaû naêng sinh khí cao. ÔÛ loâ 12E taïi gieáng
khoan 12C -1X coù haøm löôïng TOC ñaït tôùi
0,84%wt vaø S2 ñaït 18,55mg/g ôû ñoä saâu
2350 - 2510m trong taäp seùt maøu xaùm thuoäc
loaïi ñaù meï trung bình vaø toát.
b. Moâi tröôøng laéng ñoïng vaø phaân huyû
vaät chaát höõu cô
Caên cöù vaøo caùc tyû soá Pr/nC17 vaø Ph/
nC18, cuõng nhö moái töông quan giöõa caùc tyû
soá ñoù cho thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc maãu
traàm tích Miocen döôùi ñöôïc laéng ñoïng chuû
yeáu trong moâi tröôøng ñaàm laày vaø hoãn hôïp
(ôû caùc loâ 03, 05, 06 vaø 12). Quaù trình phaân
huyû vaät chaát höõu cô xaûy ra chuû yeáu trong
ñieàu kieän oxy hoaù vaø oxy hoaù khöû (Hình
10.9). Caùc maãu cuûa traàm tích Oligocen baét
gaëp ôû caùc gieáng khoan tuy coøn raát ít, chuû
yeáu taäp trung ôû caùc loâ: 05, 11, 12, 20 vaø 22,
nhöng laïi theå hieän moâi tröôøng laéng ñoïng laø
ñaàm laày, luïc ñòa vaø hoãn hôïp (Hình 10.10).
ÔÛ loâ 12 moâi tröôøng laéng ñoïng vaät chaát höõu
cô theå hieän öu theá luïc ñòa (ôû gieáng khoan
12C-1X coù Pr/nC17 > 2 vaø Ph/nC18 > 0,4;
gieáng khoan 12A-1X coù Pr/nC17 > 1,5 vaø
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Ph/nC18 > 0,4). Moâi tröôøng phaân huyû vaät
chaát höõu cô cuûa ñaù meï Oligocen mang tính
khöû cao hôn trong ñaù meï Miocen döôùi.
c. Daïng Kerogen
Moái quan heä giöõa hai chæ soá HI vaø Tmax
cho thaáy daïng ñaù meï Oligocen vaø Miocen
ôû beå Nam Coân Sôn coù nguoàn goác vaät chaát
höõu cô loaïi III laø chuû yeáu vaø moät ít loaïi II

Hình 10.9. Bieåu ñoà moâi tröôøng laéng ñoïng vaø phaân huyû VCHC traàm tích Miocen
döôùi caùc loâ Trung taâm vaø phía Ñoâng beå Nam Coân Sôn

332
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.10. Bieåu ñoà moâi tröôøng laéng ñoïng vaø phaân huyû VCHC traàm tích Oligocen
caùc loâ Trung taâm vaø phía Ñoâng beå Nam Coân Sôn
(Hình 10.11). Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi caùc d. Quaù trình tröôûng thaønh cuûa vaät chaát
nhaän ñònh ôû treân laø vaät chaát höõu cô ñöôïc höõu cô
laéng ñoïng trong moâi tröôøng luïc ñòa.
Do maät ñoä gieáng khoan chöa phuû kín caùc
loâ cuõng nhö löôïng maãu phaân tích chöa ñuû

333
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.11. Daïng vaät chaát höõu cô vaø söï tieán hoaù
nhieät treân bieåu ñoà quan heä HI/Tmax
ñeå phaûn aùnh ñoä tröôûng thaønh trong caùc taäp
traàm tích neân ñaõ söû duïng phöông phaùp TTI
ñeå thaønh laäp caùc bieåu ñoà lòch söû choân vuøi
(Hình 10.12), maët caét (Hình 10.13, 10.14),
baûn ñoà tröôûng thaønh taïi ñaùy Oligocen vaø
noùc Oligocen (Hình 10.15, 10.16) vaø taïi
Hình 10.12. Bieåu ñoà lòch söû choân vuøi traàm tích theo
taøi lieäu GK TL-1X vaø TL-2X
noùc Miocen döôùi (Hình 10.17).
Töø nhöõng keát quaû phaân tích Ro, SCI,
Tmax caùc maãu cuûa caùc gieáng khoan trong
beå traàm tích Nam Coân Sôn, cho thaáy quaù
trình bieán ñoåi vaät chaát höõu cô trong traàm
tích Oligocen vaø Miocen döôùi ôû caùc loâ phaân

Hình 10.13. Maët caét möùc ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô qua caùc GK theo höôùng Ñoâng-Taây

334
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.14. Maët caét möùc ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô qua caùc GK theo höôùng TB-ÑN

boá trong vuøng raát khaùc nhau. Neáu laáy caùc
loâ 10, 11 vaø 12 ñeå chia beå Nam Coân Sôn
thaønh 2 khu vöïc phía Ñoâng vaø Taây, thì thaáy
roõ quaù trình tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu
cô ôû hai khu vöïc laø khaùc nhau. Döïa vaøo ñoä
phaûn xaï vitrinit, ta phaân ra caùc giai ñoaïn
thaønh taïo hydrocarbon nhö baûng 10.3.
Söï thay ñoåi gradient nhieät ñoä trong caùc
gieáng khoan ôû beå Nam Coân Sôn coù xu theá
taêng daàn theo höôùng töø khu vöïc Taây Nam
leân Ñoâng Baéc, gradient ñòa nhieät khaù cao ôû
caùc loâ 04 vaø 05 (Hình 10.18).
Phía Taây beå traàm tích
Trong phaàn dieän tích naøy traàm tích
Miocen sôùm chöa tröôûng thaønh (ôû dieän tích
caùc loâ 19, 20, 21, 22, 28 vaø 29 xem Hình
10.17). Coøn traàm tích Oligocen ñaõ traûi
qua quaù trình chuyeån hoaù vaät chaát höõu cô,
ngöôõng baét ñaàu taïo daàu sôùm nhaát caùch ñaây
3 trieäu naêm ôû ñoä saâu khoaûng 3.000m (loâ
28), pha taïo daàu maïnh nhaát trong phaïm vi
caùc loâ 19, 20, 21 ôû ñoä saâu khoaûng 3.500m
(Hình 10.15, 10.16). Ñaùy taàng traàm tích
Oligocen ñaù meï thöïc söï traûi qua caùc pha taïo
saûn phaåm, ñaù meï ôû loâ 20 ñaõ tröôûng thaønh vaø
chuû yeáu naèm trong caùc pha taïo daàu maïnh
nhaát. Moät soá loâ khaùc ñaõ keát thuùc taïo daàu vaø
chuyeån sang pha taïo khí khoâ. Trong traàm
tích Oligocen taïi gieáng khoan 20–PH-1X
giaù trò Ro < 0,72%, coøn taïi gieáng khoan 21-

Baûng 10.3. Caùc giai ñoaïn thaønh taïo hydrocarbon beå Nam Coân Sôn
Thôøi gian ñaït ngöôõng sôùm nhaát
Ngöôõng hieän taïi
(trieäu naêm tröôùc)
Ñôùi %Ro
Nhieät ñoä Ñaùy Noùc Noùc
Ñoä saâu (m)
(oC) Oligocen Oligocen Miocen döôùi
Chöa tröôûng thaønh 0.55 2749-4051 112-158 32.2 19.1 9
Tröôûng thaønh 0.72 2940-4779 123-166 31.5 18.5 8.1
Cöûa soå taïo daàu 1.0 3338-5356 138-184 31 18 6.3
Khí aåm vaø condensat 1.3 4153-5775 151-198 30.3 17.4 4.4
Khí khoâ 2.0 4764-6980 194-234 30 16.2 1.6
Quaù tröôûng thaønh 2.7 5374-7482 220-260 29 13.9 -

335
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 10.15. Sô ñoà tröôûng thaønh cuûa VCHC ñaùy taàng Oligocen beå Nam Coân Sôn
S-1X giaù trò Ro khoaûng 0,55 - 1,4%. Ñieàu
ñoù cho thaáy quaù trình bieán ñoåi vaät chaát höõu
cô ôû loâ 21 dieãn ra maïnh meõ hôn ôû loâ 20.
Phía Ñoâng beå traàm tích
Chieàu daøy traàm tích ôû phía Ñoâng cuûa beå
lôùn hôn nhieàu so vôùi ôû phía Taây, vì theá quaù
trình bieán ñoåi vaät chaát höõu cô dieãn ra maïnh
meõ hôn. Traàm tích Miocen döôùi ôû phía Ñoâng
336
ñaõ traûi qua caùc pha taïo saûn phaåm. Ngöôõng
baét ñaàu taïo daàu sôùm nhaát xaûy ra caùch ñaây
6,3 trieäu naêm ôû ñoä saâu 3.338m (loâ 12). ÔÛ vò
trí caùc loâ 05-3, 05-2, 04-2 vaø 04-1, traàm tích
coù tuoåi Miocen sôùm saâu hôn, quaù trình bieán
ñoåi vaät chaát höõu cô dieãn ra maïnh hôn. Pha
taïo daàu maïnh nhaát ôû Trung taâm caùc loâ vöøa
neâu coù leõ ñaõ keát thuùc, chuyeån sang pha taïo
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.16. Sô ñoà tröôûng thaønh cuûa VCHC noùc taàng Oligocen beå Nam Coân Sôn

khí aåm vaø condensat.
Ñoái vôùi traàm tích Oligocen pha baét ñaàu
taïo daàu vaø pha taïo daàu maïnh nhaát chæ coøn
xaûy ra ôû moät soá nôi (Hình 10.16), haàu heát
traàm tích Oligocen ñaõ ñaït tôùi ñoä saâu naèm
trong giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình bieán ñoåi
vaät chaát höõu cô. Keát quaû phaân tích maãu ôû
nhieàu gieáng khoan ñaõ phaûn aùnh roõ quaù trình
bieán ñoåi vaät chaát höõu cô. Chæ soá maàu baøo töû
ôû caùc gieáng khoan: 12-C, 12-B, 06A... ñeàu
phaûn aùnh roõ ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát
höõu cô. Moät soá maãu ñaõ ñaït tôùi ñoä tröôûng
thaønh cao. Ñoä saâu baét ñaàu tröôûng thaønh thay
ñoåi töø 2.749m (GK 06-LÑ-1X) tôùi 4.501m
(loâ 04-1). Ñoä saâu baét ñaàu cöûa soå taïo daàu
nôi noâng nhaát laø 2.940m (GK 06-LÑ-1X),

337
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 10.17. Sô ñoà tröôûng thaønh cuûa VCHC noùc taàng Miocen haï beå Nam Coân Sôn
nôi saâu nhaát 4.779m. Ñôùi noâng nhaát 4.153m
(GK 04-3-UT-1X), nôi saâu nhaát 5.775m.
Ñoä saâu baét ñaàu ñôùi taïo khí khoâ nôi noâng
nhaát 4.764m (loâ 04-2), nôi saâu nhaát 6.980m.
Ñoä saâu ñôùi quaù tröôûng thaønh nôi noâng nhaát
5.374m (loâ 04-2), nôi saâu nhaát 7.482m.
Nhö vaäy, traàm tích Miocen sôùm haàu nhö
coøn naèm trong pha taïo saûn phaåm maïnh nhaát
vaø quaù trình di cö baét ñaàu xaûy ra. Traàm tích
338
Oligocen ñang keát thuùc pha taïo daàu maïnh
nhaát, chuû yeáu ñang dieãn ra pha taïo khí aåm
- condensat vaø pha taïo khí khoâ. Ñaù meï beå
Nam Coân Sôn ñang cho saûn phaåm daàu khí.
e. Ñaëc ñieåm hydrocarbon
Löôïng vaät chaát höõu cô trong caùc maãu
tuoåi Miocen sôùm ôû loâ 04 chæ vaøo khoaûng
913 ppm, theå hieän ñaù meï ngheøo ñeán trung
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.18. Sô ñoà ñaúng gradient ñòa nhieät beå Nam Coân Sôn

bình. Trong traàm tích Oligocen haøm löôïng
bitum A trung bình cuûa loâ 12 laø 4701 ppm
(löôïng hydrocarbon sinh ra töø ñaù meï giaøu
vaät chaát höõu cô). Treân giaûi phaân boá N-Alkan
trong caùc gieáng khoan cuûa caùc maãu coù tuoåi
Oligocen vôùi tính troäi cô baûn trong daõy C15
- C20 cao, coøn töø C20 - C30 thaáp theå hieän
daïng saûn phaåm condensat cao (Hình 10.19).
So saùnh giöõa daàu thoâ vaø chaát chieát trong
taàng ñaù meï Oligocen ta thaáy chuùng coù daïng
phaân boá töông ñoái gioáng nhau, hôn nöõa moái
töông quan giöõa no - thôm - hpn, vôùi no -
thôm chieám öu theá. Vì vaäy, khaû naêng daàu
thoâ ôû moû Ñaïi Huøng laø daàu di cö.

339
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.19. Daûi phaân boá N-alkan cuûa chaát chieát töø ñaù meï nhoùm A beå Nam Coân Sôn

Toùm laïi traûi qua caùc pha taïo daàu khí, quaù trình di
Traàm tích coù tuoåi Miocen sôùm vaø cö saûn phaåm tôùi caùc baãy chöùa thuaän lôïi ñaõ
Oligocen coù khaû naêng sinh daàu khí, ñaù meï xaûy ra.
thuoäc loaïi trung bình ñeán toát. Ñaëc bieät thaønh 6.2. Ñaëc ñieåm ñaù chöùa
taïo seùt than tuoåi Oligocen thuoäc loaïi ñaù meï
giaøu vaät chaát höõu cô. Vôùi daïng kerogen Nghieân cöùu ñaù chöùa vaø khaû naêng chöùa
loaïi III laø chuû yeáu, laïi laéng ñoïng trong moâi döïa treân caùc chæ tieâu sau:
tröôøng luïc ñòa, ñaù meï ôû beå traàm tích Nam • Thaønh phaàn thaïch hoïc, töôùng ñaù vaø moâi
Coân Sôn coù tieàm naêng sinh khí condensat tröôøng thaønh taïo,
cao. Maëc duø moâi tröôøng phaân huyû vaät chaát • Möùc ñoä bieán ñoåi thöù sinh, daïng khe nöùt,
höõu cô laø thuaän lôïi: khöû yeáu vaø khöû. loã hoång,
Ñaù meï beå traàm tích Nam Coân Sôn ñaõ • Ñoä roãng, ñoä thaám,

340
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
• Daïng væa, beà daøy vaø möùc ñoä baûo toàn
cuûa chuùng.
Ñaù chöùa daàu khí trong beå Nam Coân Sôn
bao goàm moùng phong hoaù nöùt neû tröôùc Ñeä
Tam, caùt keát Oligocen, Miocen, Pliocen
döôùi vaø ñaù carbonat Miocen giöõa - Miocen
treân.
Ñaù chöùa moùng nöùt neû phong hoaù tröôùc
Kainozoi
Theo caùc taøi lieäu hieän coù, ñaù nöùt neû
phong hoaù cuûa moùng tröôùc Kainozoi môùi
ñöôïc phaùt hieän ôû caùc gieáng khoan ôû moû Ñaïi
Huøng, chuùng ñaëc tröng bôûi ñoä roãng nöùt neû
thay ñoåi khaù lôùn tuy coøn thieáu soá lieäu ñeå
xaùc ñònh (Ví duï: Taïi caùc GK ÑH - 1X, ÑH
- 8X khoâng coù soá lieäu, coøn ôû GK ÑH - 2X
ñoä roãng trung bình 1,3% Hình 10.20). Ñôùi
phong hoaù nöùt neû cuûa moùng phaùt trieån doïc
theo caùc ñöùt gaõy coù theå ñöôïc döï ñoaùn theo
taøi lieäu ñòa chaán 3D.
Ñaù chöùa caùt keát tuoåi Oligocen
Ñaù chöùa caùt keát tuoåi Oligocen ñaõ ñöôïc
phaùt hieän ôû taïi caùc gieáng khoan ôû loâ 12, loâ
05 chöùa saûn phaåm daàu nheï condensat vaø
khí. Moâi tröôøng thaønh taïo chuû yeáu laø vuõng
vònh, bieån noâng, bieån ven bôø, phaàn döôùi coù
söôøn tích, luõ tích vaø caùc loaïi daïng laáp ñaày
caùc raõnh saâu. Ñaù chöùa chuû yeáu caùt keát thaïch
anh, maûnh vuïn chuû yeáu laø calcit. Traàm tích
Oligocen bò bieán ñoåi maïnh, vì vaäy caû haït
vuïn vaø xi maêng ñeàu bò taùi keát tinh. Caùt
keát bieán ñoåi thaønh caùt daïng quarzit (Hình
10.21).
Caùc haït vuïn tieáp xuùc vôùi nhau chuû yeáu
theo kieåu tieáp xuùc thöù sinh (> 60%). Ñaù raén
chaéc, ñaëc sít, heä soá chaët sít cao, dao ñoäng töø
0,75 - 0,85, ñoä roãng phoå bieán töø 12 - 16%,
ñoä thaám töø 0,1 - 1,0mD (ñôùi naâng loâ 12) vaø
döï kieán coù theå thaáp hôn nhieàu ôû phaàn Trung
taâm vaø Ñoâng - Ñoâng Baéc (loâ 04 vaø 05). Taïi
caùc gieáng khoan 12A-1X, Döøa-1X vaø Döøa-
2X phaùt hieän caùc væa chöùa coù beà daøy bieán
ñoåi töø 2 - 80m, thöôøng gaëp töø 15 - 25m. Tyû
soá caùt treân toaøn boä laùt caét dao ñoäng töø 25
- 35%.

a b

a. Granit biotit, thaønh chuû yeáu laø plagioclas (pl), orthoclas (Or), biotit (Bi) vaø thaïch anh. 1 Nicol, phoùng ñaïi
70x;
b. Ryolit porphyrit (loâ 12W) vôùi caáu truùc porphyr goàm ban tinh plagioclas (Pl), orthoclas (Or). Neàn vôùi kieán
truùc felsit goàm ban tinh thaïch anh, feldspar. Ñaù bò nöùt neû, chuyeån dòch caùc nöùt neû ñöôïc laáp ñaày bôûi thaïch anh
(Q), clorit (Ch), calcit (Ca). 2 Nicol, phoùng ñaïi 70x

Hình 10.20. AÛnh maãu laùt moûng ñaù moùng tröôùc Kainozoi

341
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Andesit (loâ 12W) xen trong traàm tích Oligocen. Ñaù goàm ban tinh plagioclas (Pl), vôùi neàn vi tinh plagioclas,
pyroxen bò clorit hoùa maïnh (Ch), ñoâi khi bò epidot hoùa (E). 1 Nicol, phoùng ñaïi 70x

Hình 10.21. AÛnh maãu laùt moûng ñaù traàm tích Oligocen

Traàm tích Miocen sôùm loâ 05-2. Caùt keát haït mòn, ñoä roãng (maøu xanh). Ñaù chöùa saûn phaåm
toát. 1 Nicol, phoùng ñaïi 70x

Hình 10.22. AÛnh maãu laùt moûng ñaù traàm tích Miocen sôùm

Ñaù chöùa Miocen vaø Miocen muoän -
Pliocen
Traàm tích Miocen döôùi cuûa beå Nam Coân
Sôn ñöôïc thaønh taïo chuû yeáu trong ñieàu kieän
delta vaø bieån ven bôø (phaàn Taây, Taây Nam),
bieån noâng, theàm noâng (phaàn loâ 12, 05, 04)
vaø theàm saâu (outer-sublitoral) phaàn Trung
taâm vaø Ñoâng, Ñoâng Baéc. Ñaù chöùa goàm
caùt keát thaïch anh, caùt keát ña khoaùng, maøu
xaùm saùng coù xen keõ boät vaø seùt keát (Hình
10.22). Caùt keát coù ñoä löïa choïn toát. Xi maêng
giaøu carbonat bò bieán ñoåi thöù sinh ôû möùc

342
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

(a) (b)
Ñaù voâi sinh vaät (trong traàm tích carbonat khoái xaây), ñaù coù ñoä roãng toát (maøu xanh): daïng khe nöùt (a), daïng
khe nöùt lieân thoâng vôùi hang hoác (b), ñeàu coù khaû naêng chöùa saûn phaåm toát. 1 nicol, phoùng ñaïi 70x

Hình 10.23. AÛnh maãu laùt moûng ñaù traàm tích carbonat Miocen giöõa

trung bình. Ñoä roãng thöù sinh phaùt trieån do
carbonat taùi keát tinh. Kieåu tieáp xuùc nguyeân
sinh giöõa caùc haït chæ ñaït 30 - 40%, nhöôøng
choã cho kieåu tieáp xuùc thöù sinh (35 - 55%).
Heä soá chaët sít giaûm xuoáng coøn 0,50 - 0,75,
chuû yeáu laø khe hoång giöõa caùc haït. ÔÛ phaàn
Taây - Taây Nam caùc væa caùt keát ñaõ ñöôïc
phaùt hieän coù beà daøy dao ñoäng töø 8 - 50m,
phoå bieán 30m, ñoä roãng töø 18-25% chieám
khoaûng 60% toaøn boä laùt caét Miocen döôùi
(theo beà daøy). ÔÛ khu vöïc caùc gieáng khoan
loâ 12, caùc væa caùt coù beà daøy thay ñoåi töø 2 -
70m, thöôøng gaëp töø 10 - 15m, ñoä roãng thay
ñoåi töø 14 - 24% chieám khoaûng 40% chieàu
daøy laùt caét. ÔÛ khu vöïc caùc gieáng khoan loâ
05, 04 caùc væa caùt coù ñoä daøy bieán ñoåi töø 7-
8m, vôùi ñoä roãng thay ñoåi töø 16-19% chieám
khoaûng 40% chieàu daøy laùt caét.
Traàm tích Miocen giöõa ñöôïc thaønh taïo
chuû yeáu trong ñieàu kieän theàm noâng, rieâng
phía Taây, Taây Nam gaëp traàm tích söôøn
delta. Neùt noåi baät laø traàm tích Miocen giöõa
coù beà daøy moûng töø 300-500m phoå bieán trong
toaøn vuøng. ÔÛ loâ 04, 05 vaø 12 phoå bieán caùt
keát thaïch anh, maûnh vuïn calcit coù ñoä choïn
loïc toát ôû khu vöïc caùc gieáng khoan Döøa, Ñaïi
Huøng vaø 04B-1X. ÔÛ loâ 28, 29 trong khoaûng
ñoä saâu 1.100-1.350m coù caùc lôùp caùt keát daøy,
haït trung ñeán thoâ, xi maêng giaøu carbonat bò
taùi keát tinh maïnh (Hình 10.23).
Töông töï traàm tích Miocen döôùi, traàm
tích Miocen giöõa cuõng bieán ñoåi ôû möùc trung
bình. Caùt boät keát gaén keát bôûi xi maêng seùt vaø
calcit taùi keát tinh. Kieåu tieáp xuùc thöù sinh töø
35-45%, heä soá chaët sít dao ñoäng töø 0,5-0,75.
Ñoä roãng thöù sinh phaùt trieån do carbonat taùi
keát tinh.
ÔÛ khu vöïc Taây, Taây Nam caùc væa caùt
coù beà daøy thay ñoåi töø 8 - 50m, thöôøng gaëp
30m, chieám khoaûng 60% chieàu daøy laùt caét
coù ñoä roãng thay ñoåi töø 18-25%, ñoä thaám töø
15-130mD.
ÔÛ khu vöïc loâ 06, 05, 04-3, caùt coù ñoä
daøy bieán ñoåi töø 2 - 20m, thöôøng gaëp 10m,
ñoä roãng thay ñoåi töø 16-20%, ñoä thaám töø 8-
15mD chieám khoaûng 38% ñoä daøy laùt caét.
Traàm tích Miocen treân ñöôïc thaønh taïo
chuû yeáu trong ñieàu kieän bieån noâng trong
- ngoaøi, tröø phaàn Taây, Taây Nam vaãn coøn
tieáp tuïc phaùt trieån traàm tích ven bôø, söôøn
delta, beà daøy dao ñoäng töø vaøi chuïc meùt ôû
khu vöïc gieáng khoan 04A-1X ñeán treân döôùi
300m ôû gieáng khoan Döøa-1X vaø treân 500m
ôû phaàn Trung taâm beå. Noùi chung caùt, boät

343
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

(a) (b)

a. Traàm tích Miocen (loâ 11-2). Caùt keát haït mòn, chöùa Foraminifera coù ñoä roãng toát (maøu xanh). Moâi tröôøng
laéng ñoïng ven bôø (brackisk littoral zone). 1 nicol, phoùng ñaïi 70x
b. Traàm tích Miocen (loâ 12W). Caùt keát haït mòn moâi tröôøng theàm delta chöùa nhieàu glauconit (Gl) coù ñoä
roãng (maøu xanh), khaû naêng chöùa saûn phaåm toát. 1 nicol, phoùng ñaïi 70x

Hình 10.24. AÛnh maãu laùt moûng ñaù caùt keát Miocen treân

ñaõ gaén keát khaù raén chaéc hoaëc trung bình.
Thaønh phaàn caùc maûnh vuïn chieám öu theá laø
caùc maûnh vuïn dolomit. Traàm tích Miocen
treân noùi chung naèm trong giai ñoaïn taïo ñaù
(diagen) sôùm. Caùc maûnh vuïn biotit bò baïc
maøu, thuyû hoaù vaø clorit hoaù. Caùc maûnh vuïn
thaïch anh bò gaëm moøn, fenspat bò calcit
hoaù, seùt hoaù, xuaát hieän xi maêng calcit taùi
keát tinh (Hình 10.24). Do quaù trình bieán
chaát, giöõa caùc maûnh vuïn, neáu nhö ôû traàm
tích Pliocen tieáp xuùc nguyeân sinh 100% thì
ôû Miocen treân ñaõ xuaát hieän kieåu tieáp xuùc
thöù sinh (<35%). Heä soá chaët sít < 0,5. ÔÛ khu
vöïc caùc gieáng khoan loâ 12 phaùt hieän caùc væa
caùt daøy töø 5-7m, thöôøng gaëp 30m, ñoä roãng
ñaït tôùi 18-24%, chieám khoaûng 60% chieàu
daøy laùt caét. ÔÛ khu vöïc caùc gieáng khoan loâ
04 vaø ÑH phaùt hieän caùc væa caùt keát, chieàu
daøy töø 3-5m, nhöng thöôøng gaëp töø 5 - 10m,
ñoä roãng ñaït tôùi 13-24%, chieám khoaûng 60%
chieàu daøy laùt caét. ÔÛ dieän tích caùc loâ 05-2,
05-3 vaø 06 baèng taøi lieäu ñòa chaán ñaõ phaùt

Hình 10.25. Maët caét ñòa chaán qua moû Ñaïi Huøng vaø caáu taïo Thanh Long

344
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

hieän caùc turbidit cuûa caùc doøng chaûy coå, coù meùt ñeán vaøi chuïc meùt, chuû yeáu phaân boá
khaû naêng laø ñaù chöùa toát tuoåi Miocen muoän trong caùc ñòa haøo vaø baùn ñòa haøo, ñaëc bieät ôû
- Pliocen sôùm. truõng phía Ñoâng cuûa beå, chuùng ñöôïc thaønh
Ñaù chöùa carbonat taïo trong moâi tröôøng ñaàm laày, vuõng vònh vaø
bieån noâng. Thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa seùt
Ñaù chöùa carbonat ôû beå Nam Coân Sôn
coù haøm löôïng kaolinit töø 60-70% vaø ilit töø
ñöôïc phaân boá chuû yeáu ôû phía Ñoâng beå trong
30-40%, phaûn aùnh chaát löôïng chaén töø trung
caùc traàm tích Miocen giöõa (heä taàng Thoâng-
bình ñeán toát.
Maõng Caàu) vaø Miocen treân (heä taàng Nam
Ñaù chaén coù tính khu vöïc laø traàm tích
Coân Sôn). Ñaù chöùa carbonat Miocen giöõa
haït mòn tuoåi Pliocen sôùm coù beà daøy töø vaøi
phaùt trieån khaù roäng raõi trong phaïm vi caùc
chuïc ñeán haøng traêm meùt, ñöôïc thaønh taïo
loâ 04, 05, 06,... phía Ñoâng cuûa beå. Taïi caùc
trong moâi tröôøng bieån, phaân boá roäng khaép
gieáng khoan Döøa, Lan Taây, Lan Ñoû, Ñaïi
trong phaïm vi cuûa beå.
Huøng, 04B-1X gaëp ñaù voâi sinh vaät ñoàng
Ngoaøi caùc taàng ñaù chaén ñaõ neâu ôû treân,
nhaát, daïng khoái, maøu traéng söõa, ñoä roãng
coøn coù maøn chaén kieán taïo. Vai troø cuûa caùc
khoaûng 20-38%. Kieåu ñoä roãng chuû yeáu laø
maët tröôït ñöùt gaõy trong khaû naêng chaén cuõng
ñoä roãng giöõa haït do quaù trình dolomit hoaù
ñaõ coù moät vò trí quan troïng ñoái vôùi caùc moû
vaø ñoä roãng hang hoác do hoaø tan, röûa luõa
(Ñaïi Huøng, Roàng Ñoâi - Roàng Ñoâi Taây).
caùc khoaùng vaät carbonat. Taäp ñaù voâi taïi
gieáng khoan 12B-1X daøy tôùi 228m, ñoä roãng 6.4. Dòch chuyeån vaø naïp baãy
ñaït tôùi 27% chieám 55% chieàu daøy laùt caét Keát quaû phaân tích ñòa hoaù cho thaáy ñaù
Miocen treân meï Miocen coù haøm löôïng vaät chaát höõu cô
6.3. Ñaëc ñieåm ñaù chaén khoâng cao, haàu heát ñang ôû traïng thaùi chöa
tröôûng thaønh neân khaû naêng sinh hydrocarbon
ÔÛ beå Nam Coân Sôn toàn taïi caùc taàng ñaù
haïn cheá, vì vaäy saûn phaåm daàu khí coù maët
chaén ñòa phöông vaø taàng ñaù chaén coù tính
trong laùt caét Miocen - Pliocen döôùi chuû yeáu
khu vöïc.
ñöôïc di cö töø ñaù meï naèm ôû ñoä saâu lôùn hôn.
Ñaù chaén ñòa phöông laø caùc taäp traàm tích
Keát quaû phaân tích daàu thoâ trong Oligocen
haït mòn bao goàm seùt, boät, seùt than vaø seùt
ôû moû Ñaïi Huøng cho thaáy HC no chieám moät
voâi cuûa traàm tích Oligocen vaø Miocen naèm
tyû leä lôùn (töø 80 - 90%), chöùng toû daàu ôû ñaây
xen keõ vôùi caùc taäp haït thoâ. Chieàu daøy cuûa
khoâng phaûi taïi sinh maø laø di cö tôùi. Söï taêng
caùc taäp ñaù chaén ñòa phöông thay ñoåi töø vaøi

Baûng 10.4. Söï taêng daàn cuûa HC no theo chieàu saâu ôû moû Ñaïi Huøng

Væa Ñoä saâu Ñòa taàng HC no HC thôm vaø HPN

11 2025 - 2068 N11 71,79 28,21
9 2168 - 2226 N11 86,43 13,57
5 2333 - 2338 N11 83,88 16,12
2 3017 - 3129 E3 88,21 11,79

345
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.26. Sô ñoà phaân boá play moùng nöùt neû

khoan (loâ 10, 12, 28 vaø 29) ñaõ minh chöùng 7.1. Play hydrocarbon ñaù moùng nöùt neû
cho nhaän xeùt ñoù. tröôùc Ñeä Tam (play 1)

7. Caùc daïng play hydrocarbon vaø caùc
kieåu baãy
ÔÛ beå Nam Coân Sôn toàn taïi 4 daïng play
hydrocarbon: ñaù moùng nöùt neû tröôùc Ñeä
Tam, traàm tích caùt keát tuoåi Oligocen, traàm
tích caùt keát tuoåi Miocen, thaønh taïo carbonat
tuoåi Miocen.
Töông töï nhö ôû caùc moû Baïch Hoå, Sö Töû
Ñen, Sö Töû Vaøng, Raïng Ñoâng, Roàng, Hoàng
Ngoïc cuûa beå Cöûu Long, Play naøy ñaõ ñöôïc
xaùc minh chöùa daàu ôû moû Ñaïi Huøng (Hình
10.25). Thaønh phaàn ñaù chuû yeáu laø granit,
granodiorit, coù ñoä roãng nöùt neû, hang hoác
trung bình 2 - 5%.
Ñaù meï cung caáp hydrocarbon cho play

346
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

daàn cuûa HC no theo chieàu saâu ôû moû Ñaïi
Huøng (Baûng 10.4) theå hieän quaù trình dòch
chuyeån vaø naïp daàu khí vaøo baãy theo phöông
cheùo ngang töø ñaù meï naèm saâu hôn.
Hydrocarbon sinh ra töø ñaù meï tuoåi
Oligocen baét ñaàu di cö caùch ñaây 18,2 trieäu
naêm, coøn töø ñaù meï tuoåi Miocen sôùm 2,8
trieäu naêm.
Nhö vaäy, caùc kieåu baãy coù thôøi gian thaønh
taïo vaø ñöôïc hoaøn thieän tröôùc Miocen giöõa
ñeàu coù khaû naêng ñoùn nhaän saûn phaåm daàu
khí. Ñaëc bieät caùc baãy caáu taïo vaø hoãn hôïp
phaùt trieån keá thöøa treân caùc khoái moùng cao.
Song, do hoaït ñoäng kieán taïo ôû beå Nam Coân
Sôn xaûy ra raát maïnh keå töø Oligocen cho
ñeán cuoái Pliocen sôùm vôùi nhieàu pha khaùc
nhau, neân nhieàu tích tuï daàu khí ñaõ khoâng
ñöôïc baûo toàn. Daàu khí ñaõ bò di thoaùt ra khoûi
baãy vaø dòch chuyeån tieáp. Daáu veát daàu naëng
gaëp trong ñaù moùng nöùt neû ôû moät soá gieáng

Hình 10.27. Sô ñoà phaân boá play caùt keát Oligocen

347
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 10.28. Maët caét ñòa chaát - ñòa vaät lyù qua caùc caáu taïo RDT-1XR, RD-1XST, RD-2X
naøy chuû yeáu laø seùt vaø seùt than Oligocen
phaân boá ôû caùc ñôùi truõng saâu
Baãy chöùa chính laø khoái ñöùt gaõy, taàng
chaén laø taäp seùt phuû tröïc tieáp leân beà maët
moùng. Ñoâi choã maët tröôït cuûa ñöùt gaõy cuõng
giöõ vai troø chaén quan troïng. Cho ñeán nay
phaïm vi phaân boá cuûa play naøy môùi phaùt
hieän ñöôïc treân ñôùi naâng Maõng Caàu cuûa beå
(Hình 10.26).
7.2. Play hydrocarbon caùt keát tuoåi
Oligocen (play 2)
Traàm tích caùt keát tuoåi Oligocen chöùa
daàu khí ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû moät soá gieáng
khoan ôû phaàn Ñoâng beå Nam Coân Sôn vôùi
chieàu saâu treân 3.500m. Caùt keát ñöôïc laéng
ñoïng trong moâi tröôøng boài tích, soâng ngoøi,
tam giaùc chaâu ñeán bieån ven bôø. Traàm tích
bieán töôùng maïnh, neân phaïm vi phaân boá
cuûa play naøy bò haïn cheá vaø ñoä lieân thoâng
phöùc taïp. Ñoä roãng vaø ñoä thaám giaûm nhanh
theo chieàu saâu, tuy nhieân ôû nhöõng ñôùi coù dò
thöôøng aùp suaát cao ôû phaàn treân laùt caét thì
vaãn toàn taïi caùc væa chöùa daàu khí, thaäm chí
348
ñeán 4.600m (caáu taïo Thanh Long).
Ñaù meï cuûa play caùt keát Oligocen laø caùc
taäp seùt vaø seùt than cuøng tuoåi. Kieåu baãy chuû
yeáu laø baãy caáu taïo - ñòa taàng naèm keá thöøa
vaø keà caùc khoái nhoâ cuûa moùng (Hình 10.4).
Maøn chaén laø caùc taäp seùt, boät xen keõ trong
taàng. Play naøy phaân boá taäp trung ôû caùc ñòa
haøo, ñaëc bieät ôû truõng phía Ñoâng cuûa beå
(Hình 10.27).
7.3. Play hydrocarbon caùt keát tuoåi Miocen
(play 3)
Play caùt keát chöùa daàu khí tuoåi Miocen
phaân boá roäng khaép trong phaïm vi cuûa beå,
goàm nhieàu taäp væa moûng töø vaøi meùt ñeán 20-
25m ôû ñoä saâu 1.800-3.500m. Caùt keát ñöôïc
thaønh taïo trong moâi tröôøng cöûa soâng, ñaàm
laày ven bieån, bieån noâng ñeán bieån theàm
ngoaøi. Play naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh vaø giöõ
vai troø quan troïng trong tröõ löôïng daàu khí
cuûa caùc moû Ñaïi Huøng, Roàng Ñoâi - Roàng
Ñoâi Taây, Haûi Thaïch vaø caùc phaùt hieän nhö
Thanh Long, 12-C, Kim Cöông Taây, Moäc
Tinh, Gaáu OÂng, Ñaïi Baøng.
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.29. Sô ñoà phaân boá play caùt keát Miocen döôùi - giöõa

Ñaù meï cuûa play naøy laø seùt, seùt than vaø
seùt voâi Oligocen vaø Miocen döôùi. Kieåu
baãy raát phong phuù: baãy caáu taïo goàm voøm,
voøm ñöùt gaõy, khoái ñöùt gaõy, hình hoa, neáp
loài cuoán, baãy hoãn hôïp caáu taïo - ñòa taàng
(doi caùt, thaáu kính caùt, turbidit Hình 10.28).
Taàng chaén laø caùc taäp seùt boät xen keõ trong
traàm tích Miocen vaø taäp seùt phaân boá khaù
roäng tuoåi Pliocen sôùm. Phaïm vi phaân boá
cuûa play naøy töông ñoái phoå bieán trong dieän
tích cuûa beå vaø laø hydrocarbon quan troïng
ôû caùc moû hieän nay (Ñaïi Huøng, Roàng Ñoâi -
Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch, Hình 10.29).
7.4. Play hydrocarbon carbonat tuoåi
Miocen (play 4)
Thaønh taïo carbonat bao goàm caû daïng
neàn (platform) vaø aùm tieâu (reef) phaân boá
chuû yeáu ôû dieän tích phía Ñoâng cuûa beå, hình
thaønh trong moâi tröôøng bieån noâng vaø theàm

349
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam

Hình 10.30. Maët caét ñòa chaát - ñòa vaät lyù qua GK 06-LT-1XR, 06-LT-2X

noâng. Ñaù meï cho play naøy laø caùc taäp seùt, 8. Tieàm naêng taøi nguyeân daàu khí
seùt than vaø seùt voâi tuoåi Oligocen vaø Miocen
Cho ñeán nay taát caû caùc play ôû beå Nam
sôùm. Caùc khoái xaây aùm tieâu cuûa play naøy laø
Coân Sôn ñaõ coù phaùt hieän daàu khí: Play
caùc tích tuï daàu khí quan troïng cuûa caùc moû
moùng (moû Ñaïi Huøng, caáu taïo Boà Caâu),
Ñaïi Huøng, Lan Taây, Lan Ñoû vaø caùc phaùt
Play caùt keát Oligocen (caáu taïo Döøa, 12C,
hieän nhö Thanh Long, 04-A, Ñaïi Baøng, Baïc
Thanh Long...), Play caùt keát Miocen (moû
(Hình 10.30) Baãy aùm tieâu san hoâ naèm ôû ñoä
Ñaïi Huøng, Roàng Ñoâi - Roàng Ñoâi Taây,
saâu töø 1.000 -1.800m, coù ñoä roãng raát cao
Haûi Thaïch, Thanh Long...), Play carbonat
36-39% vaø ñoä thaám tôùi haøng nghìn mD.
Coøn baãy kieåu neàn carbonat cho ñeán nay Miocen (Lan Taây, Lan Ñoû, Ñaïi Huøng,

vaãn chöa coù phaùt hieän daàu khí naøo ñaùng Thanh Long...). Trong ñoù ñaõ phaùt trieån ñöa

keå. Taàng chaén chính ôû ñaây laø taäp seùt bieån
Pliocen sôùm phaân boá roäng vôùi chieàu daøy
tôùi 30-40m. Play naøy phaân boá taäp trung ôû
caùc ñôùi naâng cuûa truõng phía Ñoâng beå (Hình
10.31).
vaøo khai thaùc caùc moû Ñaïi Huøng, Lan Taây
- Lan Ñoû vaø ñang phaùt trieån caùc moû Roàng
Ñoâi - Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch ñeå ñöa vaøo
khai thaùc trong thôøi gian tôùi. Ngoaøi ra coøn
moät soá phaùt hieän ñang ñöôïc thaåm löôïng.

350
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí

Hình 10.31. Sô ñoà phaân boá play carbonat Miocen giöõa-treân.

Moû Ñaïi Huøng
Moû Ñaïi Huøng ñöôïc Xí nghieäp Lieân
doanh Vietsovpetro phaùt hieän daàu trong caùt
keát ôû gieáng khoan ÑH-1 naêm 1988.
Ñeán naêm 1993 nhaø thaàu BHP cuøng vôùi
moät soá ñoái taùc khaùc ñaõ kyù hôïp ñoàng PSC
vôùi Petrovietnam ñeå thaêm doø vaø khai thaùc
moû naøy. Moû ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc sôùm
truùc raát phöùc taïp bò phaân caét thaønh nhieàu
khoái bôûi haøng loaït ñöùt gaõy phöông ÑB-TN,
TB-ÑN vaø aù Ñ-T. Moû coù nhieàu ñoái töôïng
chöùa saûn phaåm bao goàm caùt keát Miocen coù
ñoä roãng 14 - 21%, carbonat Miocen coù ñoä
roãng 16 - 22% vaø ñaù moùng tröôùc Ñeä Tam
(granit, granodiorit nöùt neû), trong ñoù play

töø naêm 1991. Keát quaû khoan thaåm löôïng caùt keát Miocen laø ñoái töôïng khai thaùc chính
vaø khai thaùc cho thaáy moû Ñaïi Huøng coù caáu cuûa moû hieän nay (Hình 10.25).

351
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Beå Nam Coân Sôn
Ñaõ khai thaù c
1%
8%
7% Ñang khai thaù c
0%
9% Laä p keá hoaï ch
Ñang ñaù nh giaù
Khoâ ng thöông maï i
75% Chöa ñaù nh giaù
Chöa phaù t hieä n
Hình 10.32. Phaân boá tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu
khí theo möùc ñoä thaêm doø
Caùc moû khí Lan Taây, Lan Ñoû
Moû khí Lan Ñoû ñöôïc ONGC phaùt hieän
vaøo naêm 1992 vaø moû khí Lan Taây vaøo naêm
1993 bôûi toå hôïp caùc coâng ty daàu khí quoác teá
BP, ONGC vaø Statoil (Hình 10.30).
Caáu truùc ñòa chaát cuûa caùc moû naøy khaù
ñôn giaûn, laø caùc khoái xaây carbonat Miocen
treân töông ñoái ñoàng nhaát, ít bò phaân caét
bôûi ñöùt gaõy phaù huyû. Bieân ñoä cuûa caùc
khoái carbonat töø 450m ñeán 600m. Chieàu
daøy thaân chöùa saûn phaåm phaùt hieän ôû caùc
gieáng khoan thay ñoåi töø 35m ñeán 122m. Ñoä
roãng trung bình 28 ñeán 39%. Ñoä thaám töø
750mD ñeán 2.500mD. Moû khí Lan Taây ñaõ
ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc töø naêm 2002. Hieän
taïi moû ñang khai thaùc vôùi saûn löôïng 2,7 tyû
m3/naêm.
Moû Haûi Thaïch
Moû Haûi Thaïch ñöôïc phaùt hieän vaøo naêm
1995 bôûi toå hôïp coâng ty BP, Statoil.
Caáu truùc cuûa moû Haûi Thaïch raát phöùc
taïp, ñöôïc phaân chia thaønh 3 khoái bôûi caùc
ñöùt gaõy coù höôùng ñoâng baéc - taây nam, khoái
ñòa luyõ ôû trung taâm vaø hai khoái suït ôû TB
vaø ÑN cuûa caáu taïo. Hoaït ñoäng ñöùt gaõy theå
hieän roõ trong thôøi kyø syn-rift, nhöng haàu
heát keát thuùc vaøo cuoái Miocen giöõa.
Ñaù chöùa saûn phaåm ôû moû Haûi Thaïch baét
352
Beå Nam Coân Sôn
600
500
Tr. taán quy daàu
400
Chöa phaù t hieä n
300 Phaù t hieä n coø n laï i
200 Ñaõ khai thaù c
100
0
Play 1 Play 2 Play 3 Play 4
Hình 10.33. Phaân boá tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu
khí theo play
gaëp ôû caùc gieáng khoan coù tuoåi töø Miocen
sôùm ñeán Miocen muoän, bao goàm caùc taäp
caùt moûng, coù ñoä lieân thoâng haïn cheá vaø möùc
ñoä bieán töôùng nhanh. Ñoä roãng cuûa caùt thay
ñoåi töø 10% ñeán 20%, ôû Miocen giöõa töø 10%
ñeán 25%, coøn ôû Miocen treân töø 20% ñeán
30%.
Baãy chöùa cuûa moû Haûi Thaïch thuoäc daïng
baãy hoãn hôïp (Khoái ñöùt gaõy keát hôïp thaïch
ñòa taàng).
Ngoaøi caùc moû ñaëc tröng cho töøng loaïi
play neâu treân ôû beå Nam Coân Sôn coøn nhieàu
phaùt hieän daàu khí, trong ñoù chuû yeáu laø khí
vaø khí condensat. Hieän taïi coù nhieàu phaùt
hieän ñang ñöôïc khoan thaåm löôïng.
Keát quaû thaêm doø ñeán nay cho thaáy beå
Nam Coân Sôn coù tieàm naêng daàu khí ñaùng
keå, vôùi toång tröõ löôïng vaø tieàm naêng khoaûng
900 trieäu taán qui daàu, trong ñoù tieàm naêng
khí chieám öu theá (khoaûng 60%).
Ñeán nay taïi beå Nam Coân Sôn ñaõ coù hôn
20 phaùt hieän daàu khí vôùi toång tröõ löôïng vaø
tieàm naêng ñaõ phaùt hieän khoaûng 215 trieäu
taán qui daàu (khí chieám öu theá), trong ñoù
ñaõ ñöa 2 moû vaøo khai thaùc (Ñaïi Huøng, Lan
Taây-Lan Ñoû) vôùi tröõ löôïng khoaûng 65 trieäu
taán qui daàu. Tröõ löôïng 2 moû ñang phaùt trieån
(Haûi Thaïch, Roàng Ñoâi-Roàng Ñoâi Taây)
khoaûng 60 trieäu taán qui daàu. Tieàm naêng
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
chöa phaùt hieän cuûa beå Nam Coân Sôn döï
baùo khoaûng 680 trieäu taán qui daàu (chuû yeáu
laø khí).
Keát quaû tính toaùn toång taøi nguyeân daàu
khí coù theå thu hoài cuûa beå Nam Coân Sôn
ñöôïc trình baøy ôû hình 10.32 vaø 10.33.
9. Keát luaän
Beå traàm tích Nam Coân Sôn thuoäc kieåu
beå rìa luïc ñòa, hình thaønh theo cô cheá taùch
giaõn (rift) vaøo thôøi kyø Oligocen, chòu taùc
ñoäng cuûa quaù trình taùch giaõn Bieån Ñoâng.
Traàm tích Kainozoi laéng ñoïng trong moâi
tröôøng soâng ngoøi, ñaàm laày ven bieån, bieån
noâng ñeán bieån saâu, coù beà daøy lôùn coù theå tôùi
14km ôû truõng Trung taâm vaø truõng Ñoâng Baéc
cuûa beå. Ngoaøi caùc thaønh taïo luïc nguyeân, ôû
dieän tích phía Ñoâng cuûa beå phaùt trieån thaønh
taïo carbonat trong thôøi kyø Miocen giöõa -
muoän bao goàm caû carbonat neàn (platform)
vaø aùm tieâu (reef) vôùi beà daøy coù nôi ñeán 300
meùt.
Hoaït ñoäng ñöùt gaõy xaûy ra theo nhieàu
pha khaùc nhau, töø Eocen ñeán cuoái Pliocen,
ñoâi choã coøn keùo daøi ñeán Hieän ñaïi, nhöng
maïnh nhaát vaøo hai thôøi kyø: cuoái Oligocen
vaø cuoái Miocen giöõa.
Hai heä thoáng ñöùt gaõy chính khoáng cheá
tieán trình hình thaønh vaø phaùt trieån Beå: heä
thoáng ñöùt gaõy phöông ñoâng baéc - taây nam
(phaân boá chuû yeáu ôû phaàn phía Ñoâng cuûa
Beå) vaø heä thoáng ñöùt gaõy phöông aù kinh
tuyeán (phaân boá chuû yeáu ôû phaàn phía Taây).
Bieân ñoä thaúng ñöùng cuûa caùc ñöùt gaõy ñaït tôùi
haøng nghìn meùt vaø chieàu daøi ñeán haøng traêm
km.
Ñaù sinh hydrocarbon goàm hai loaïi: traàm
tích seùt than, seùt boät tuoåi Oligocen thaønh
taïo trong moâi tröôøng luïc ñòa, kerogen loaïi
353
II/III coù khaû naêng sinh caû khí vaø daàu, traàm
tích seùt boät tuoåi Miocen sôùm thaønh taïo
trong moâi tröôøng bieån, kerogen loaïi III coù
khaû naêng sinh khí.
Ñaù chöùa goàm: granit, granodiorit tuoåi
Mesozoi, caùt keát tuoåi Oligocen, Miocen vaø
Pliocen sôùm, carbonat tuoåi Miocen giöõa,
muoän. Caùc væa chöùa vuïn luïc nguyeân ña soá
moûng (10 - 20m), bieán töôùng nhanh, ñoä roãng
vaø thaám giaûm nhanh theo chieàu saâu.
Taàng chaén coù hai daïng: chaén ñòa phöông
laø caùc taäp traàm tích haït mòn naèm xen keõ
trong caùc phöùc heä traàm tích coù tuoåi khaùc
nhau vaø chaén mang tính khu vöïc laø taäp seùt
khaù daøy (80-120m), traûi roäng coù tuoåi Pliocen
sôùm phoå bieán ôû phaàn Ñoâng cuûa Beå.
Baãy chöùa raát ña daïng: Khoái ñöùt gaõy
- nöùt neû, voøm ñöùt gaõy, neáp loài cuoán, hình
hoa, caáu taïo - ñòa taàng, khoái xaây carbonat,
thaáu kính caùt... vaø coù thôøi gian thaønh taïo raát
khaùc nhau.
Maëc duø beå Nam Coân Sôn coù hoaït ñoäng
tìm kieám thaêm doø daàu khí sôùm nhaát treân
theàm luïc ñòa Vieät Nam, song maät ñoä gieáng
khoan thaêm doø coøn quaù ít, môùi ôû möùc döôùi
1 gieáng khoan/1.000km2 vaø cuõng chæ taäp
trung ôû moät soá loâ nhaát ñònh, neân ñaëc ñieåm
caáu truùc vaø heä thoáng daàu khí cuûa beå vaãn
coøn toàn taïi moät soá vaán ñeà chöa ñöôïc saùng
toû, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà sau:
Söï khaùc bieät veà cheá ñoä kieán taïo - ñöùt
gaõy vaø moâi tröôøng traàm tích giöõa dieän tích
phía Ñoâng vaø dieän tích phía Taây cuûa beå
chöa coù ñöôïc moät lyù giaûi ñaày ñuû, heä thoáng.
Moái quan heä giöõa phaân boá ñaù meï (vuøng
cung caáp) vôùi caùc tích tuï daàu khí caàn ñöôïc
nghieân cöùu chi tieát nhaèm xaùc laäp quy luaät
phaân boá saûn phaåm trong beå, ñoàng thôøi ñaùnh
giaù möùc ñoä baûo toàn saûn phaåm do hai taàng
Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñaù meï Oligocen vaø Miocen sôùm sinh ra.
Ñaëc ñieåm vaø tính chaát thaám chöùa cuûa
traàm tích luïc nguyeân tuoåi Miocen sôùm vaø
Oligocen: ñoä roãng, ñoä thaám, moái quan heä
cuûa chuùng vôùi chieàu saâu vaø ñôùi coù dò thöôøng
aùp suaát cao caàn ñöôïc taäp trung nghieân cöùu
laøm roõ nhaèm naâng cao hieäu quaû thaêm doø.
Beå Nam Coân Sôn coù tieàm naêng daàu khí
lôùn vôùi nhieàu play vaø loaïi baãy khaùc nhau,
song cho ñeán nay tröõ löôïng vaø tieàm naêng
ñaõ phaùt hieän môùi chæ chieám gaàn 25% toång
tieàm naêng coù khaû naêng thu hoài cuûa beå. Bôûi
vaäy, trong thôøi gian tôùi caàn ñaåy maïnh coâng
354
taùc nghieân cöùu vaø thaêm doø, ñaëc bieät laø caùc
loaïi baãy phi caáu taïo - moät loaïi baãy khaù phoå
bieán trong beå nhöng chöa ñöôïc quan taâm
ñaàu tö thaêm doø.
Ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc
thaêm doø caàn ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu
laøm roõ nhöõng toàn taïi neâu treân, ñoàng thôøi
tieán haønh phaân tích vaø ñaùnh giaù toång theå
tieàm naêng daàu khí vaø nhöõng yeáu toá ruûi ro
trong heä thoáng daàu khí nhaèm phaân haïng ñoái
töôïng coù trieån voïng ñeå tìm kieám thaêm doø,
ñaëc bieät laø phaàn dieän tích phía Taây cuûa beå.
 Chöông 10. Beå traàm tích Nam Coân Sôn vaø taøi nguyeân daàu khí
Taøi lieäu tham khaûo
1. Caùc nhaø thaàu daàu khí nöôùc ngoaøi,
1989 - 2005. Caùc baùo caùo ñaùnh giaù ñòa
chaát, khoan vaø tröõ löôïng daàu khí. Löu
tröõ daàu khí.
2. David Willmore, Nguyeãn Giao, Leâ
Vaên Dung, Nguyeãn Troïng Tín, 1991.
“Petroleum Geology and Hydrocarbon
Potential of Nam Con Son basin”. Löu
tröõ daàu khí.
3. Nguyeãn Giao vaø nnk, 1990. “Chính
xaùc hoaù caáu truùc ñòa chaát, ñaùnh giaù tieàm
naêng vaø ñeà xuaát phöông höôùng TKTD
daàu khí ôû beå Nam Coân Sôn”. Löu tröõ
daàu khí.
4. Nguyeãn Thò Daäu vaø nnk, 2000. “Moâ
hình ñòa hoaù beå Nam Coân Sôn”. Löu tröõ
daàu khí.
5. Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk, 1993.
“Ñaùnh giaù tieàm naêng daàu khí beå Nam
Coân Sôn”. Löu tröõ daàu khí.
355
6. Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk, 1995.
“Chính xaùc hoaù caáu truùc ñòa chaát vaø tröõ
löôïng daàu khí phaàn phía Ñoâng beå Cöûu
Long vaø Nam Coân Sôn”. Löu tröõ daàu
khí.
7. Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk, 1997.
“Nghieân cöùu ñaùnh giaù tieàm naêng daàu
khí phaàn phía Taây beå Nam Coân sôn”.
Löu tröõ daàu khí.
8. Nguyeãn Troïng Tín vaø nnk, 2005.
“Ñaùnh giaù tieàm naêng vaø tröõ löôïng daàu
khí beå traàm tích Nam Coân Sôn treân cô
sôû taøi lieäu ñeán 12/2003”. Löu tröõ daàu
khí.
9. Traàn Coâng Taøo vaø nnk, 1997. “Ñaùnh
giaù ñòa hoaù traàm tích Ñeä Tam beå Nam
Coân Sôn”. Löu tröõ daàu khí.