J.U.

MJEŠOVITA SREDNJA
ELEKTRO-MAŠINSKA ŠKOLA

LUKAVAC

DIPLOMSKI RAD
Tema : ATESTACIJA ZAVARIVAČA
Zavarivanje cijevi na ploču pod uglom od 45 stepeni gasnim
postupkom

Juni,2014, Lukavac

ZANIMANJE : Kandidat :
Zavarivač
Almir Lukavačkić
Sadržaj

Uvod :.....................................................................................................................................................2
Gasno zavarivanje..................................................................................................................................3
Aparatura za zavarivanje....................................................................................................................3
Redukcioni ventili..............................................................................................................................6
Gorionik.............................................................................................................................................7
Primjena postupka..................................................................................................................................8
Dodatni materijali i topitelji.................................................................................................................10
Tehnologija gasnog zavarivanja...........................................................................................................11
ZAKLJUČAK :.........................................................................................................................................13
Ekonomska kalkulacija.........................................................................................................................14
Literatura :............................................................................................................................................15

1
Uvod :

Zavarivanje je proces izrade nerazdvojivog spoja uspostavljanjem međuatomskih veza

između dijelova koji se zavaruju, pri kome se pojedinačno ili kombinovano koristi toplotna i
mehanička energija, a po potrebi i dodatni materijal. Postupci zavarivanja, koji se najčešće
koriste u praksi, zasnovani su na lokalnom zagrijevanju materijala iznad temperature
topljenja, kada zavareni spoj nastaje očvršćavanjem (npr. elektrolučno zavarivanje), ili na
lokalnom zagrijevanju materijala do temperature topljenja, kada zavareni spoj nastaje uz
dodatno djelovanje pritiska (npr. elektrootporno zavarivanje). Zavarivanjem je moguće
spajanje metala sa metalom, nemetala sa nemetalom i metala sa nemetalom, ali se u
praktičnom smislu podrazumijeva spajanje metala sa metalom.

U ovoj temi biti će obrađeno zavarivanje spajnjem metala metalom gasnim postupkom, u
našem slučaju praktično su zavarene dvje cijevi za metalnu ploču (108×108×5).

2
Gasno zavarivanje

Gasno zavarivanje je postupak spajanja metala topljenjem i očvršćavanjem osnovnog

i (po potrebi) dodatnog metala pomoću plamena dobijenog sagorevanjem gorivog gasa.
Najčešće se koriste gorivi gasovi na bazi ugljovodonika: metan (CH4), metilacetilen-
propadijen
(C3H4 - trgovački naziv MAPP), acetilen (C2H2), propan (C3H8), propilen
(C3H6), butan (C4H10) i vodonik (H2). Količina toplote oslobođena sagorijevanjem, kao i
najviša temperatura plamena, zavise od vrste gorivog gasa. Podrazumjeva se da gorivi gasovi
sagorjevaju u struji kiseonika, ako nije naglašeno drugačije (npr. sagorijevanje u
vazduhu). Da bi se ostvarilo sagorijevanje u struji kiseonika, gorivi gas i kiseonik se iz
specijalnih posuda pod pritiskom - boca (ili na drugi način) dovode u gorionik, odakle izlaze
pomešani u odgovarajućoj srazmjeri. Na taj način je omogućeno sagorijevanje gorivog gasa
na vrhu plamenika, koji zajedno sa gorionikom, bocama za skladištenje i crijevima za dovod
gasova, kao i pomoćnim i dodatnim uređajima (npr. redukcionim ventilima), čini opremu za
gasno zavarivanje.

Acetilen Propan Butan Metan Propilen MAPP Vodonik

tmax [oC] 3087 2526 2300 2538 2865 2927 2655

Tabela 1. Max. temperatura plamena najčešće korišćenih gasova

Aparatura za zavarivanje

Aparaturu za gasno zavarivanje čine boce za kiseonik i acetilen, redukcioni ventili, dovodna
crijeva, gorionik sa promjenljivom mlaznicom i pomoćni alat. Boce za tehničke
gasove spadaju u posude pod pritiskom i podležu odgovarajućem standardu. Boce za
kiseonik su zapremine 40 l, u koje je moguće uskladištiti 6 m3 (6 normalnih metara
kubnih) na pritisku od 150 bara i temperaturi 20°C. Ako se pretpostavi da se kiseonik u
ovim uslovima ponaša kao idealni gas, moguće je na osnovu pritiska u boci izračunati
količinu preostalog gasa u boci (npr. ako je pritisak u boci 120 bara, količina preostalog
kiseonika je 120x40=4800 l). Kiseonička boca je obojena plavo ili ima plavu traka na 2/3
visine.
Boca za acetilen je obojena bijelo, ili ima bijelu traku na 2/3 visine. Acetilen u boci se
rastvara u acetonu, jer je sam acetilen kao nezasićeni ugljovodonik vrlo eksplozivan na
povišenom pritisku. Osim toga, boca se prethodno puni poroznom masom (najčešće drveni
ugalj ili mešavina uglja i infuzorijske zemlje) u koju se uliva aceton, a zatim rastvara
acetilen. Tako dobijena smeša može da se podvrgne pritisku od 15 bara.

3
Slika 1. Oprema i aparatura za zavarivanje

4
Bocama za acetilen i kiseonik smije da rukuje samo stručno osposobljeno lice, tj.
lice koje posjeduje uvjerenje za rukovanje bocama. Greške pri rukovanju bocama sa
tehničkim
gasovima pod pritiskom su najčešće uzrok nesreće sa veoma teškim posljedicama.
Stoga treba poštovati sledeće preporuke:

 Redovno treba kontrolisati da li iz boce ističe gas premazivanjem sapunicom, a ne

vatrom.
 Ako ventil boce popušta i posle pritezanja, takvu bocu treba odstraniti iz upotrebe i
skloniti je od vatre, elektromotora i drugih izvora toplote i varničenja.
 Svaku popravku ventila, otklanjanje bilo kog kvara i remont prepustiti ovlašćenim
licima. Prilikom rada sa bocama, one moraju da budu u vertikalnom položaju ili pod
nagibom od 45°, čime se sprečava isticanje acetona.
 Zaostali pritisak u boci u zavisnosti od okolne temperature treba da bude 0,5 bara
(t<0°C), 1 bar (0<t<5°C), 2 bara (15<t<25°C) ili 3 bara (25<t<35°C), da ne bi gubici
acetona iz boce prekomerno porasli.(na navedenim pritiscima boca se smatra prazna).
 Ventil na boci acetilena smije da se otvara samo pomoću specijalnog ključa.
 Ako su boce bile na temperaturi ispod 10°C, moraju da se unesu dva sata prije
upotrebe u
prostoriju gde je normalna temperatura.
 Boce ne smiju da se pregriju, jer se pritisak značajno povećava.
 Ventile kod boca treba otvarati polako da bi se izbjegli udarci gasova pod pritiskom u
priključne uređaje.
 Treba obratiti naročitu pažnju da se bocom za kiseonik ne rukuje masnim rukama,
rukavicama ili alatom (u prisustvu kiseonika mast se zapaljuje).

Kako je radni pritisak znatno niži od pritiska u boci, boce je neophodno snabdjeti redukcionim
Ventilima za kiseonik i za acetilen (sl. 2). Oba redukciona ventila imaju po dva
manometra, jedan za pritisak u boci, drugi za radni pritisak. Princip rada redukcionih ventila
je isti, a jedina konstruktivna razlika je u načinu vezivanja za bocu - kod kiseonika
vezivanje je preko navrtke, a kod acetilena preko uzengije - što isključuje mogućnost
pogrešnog
vezivanja. Osim toga, razlika je i u opsegu mjerenja - kod kiseonika manometri su
do 300 bara (pritisak u boci), odnosno 16 bara (radni pritisak), a kod acetilena do 40 bara,
odnosno 2,5 bara radni pritisak.
Posebnu pažnju treba obratiti na rukovanje redukcionim ventilom za kiseonik. Kako
dodir kiseonika sa mašću, uljem ili nekom sličnom materijom može da izazove eksplozivno
paljenje, zabranjeno je rukovanje redukcionim ventilom za kiseonik masnim ili prljavim
rukavicama. Osim toga za ovaj ventil je karakteristična pojava zaleđivanja usljed razlike
pritisaka na ulasku i izlasku i odgovarajućeg pada temperature. Da bi se ovo spriječilo treba
koristiti što čistiji kiseonik, ugraditi grijač prije ventila ili koristiti ventil sa dvostepenom
redukcijom pritiska.

5
Redukcioni ventili

a) b)

Slika 2. Redukcioni ventili, a) za kiseonik, b) za acetilen

Osim redukcionih ventila koriste se i tzv. suvi ventili, koji se postavljaju između redukcionih
ventila i gorionika, sl. 3. Princip rada suvog ventila je sledeći: kroz gumeno crevo
dotiče gas u cijevni nastavak (2) ventila i otvara nepovratni ventil (4), protiče kroz ventil u
unutrašnjost poroznog uloška (5), zatim kroz njegov porozni zid u sredinu uloška, a otuda u
nastavak (3) i u gorionik. U slučaju eksplozije povratni udar plamena stiže do komore
između zida cijevi ventila (1) i uloška (5) i tu se gasi, jer se pri prolasku kroz porozni uložak
ohladi ispod temperature paljenja mješavine gasova. Povećani pritisak od eksplozije gotovo
trenutno zatvara nepovratni ventil.

Slika 3. Šematski prikaz suhog

ventila [ 1.kućište ventila, 2.cijevni nastavak, 3.drugi cijevni nastavak sa
drugog crijeva, 4. Nepovratni ventil, 5.unutrašnji uložak, 6.opruga nepovratnog ventila]

Gorionik

U gorionicima se dobijaju potrebne smješe kiseonika i acetilena, pri čemu se zahtijeva

stabilan plamen određenog oblika i toplotne moći. Osnovni dijelovi gorionika prikazani su
na sl. 11. Koristi se više tipova gorionika koji se dijele prema pritisku napajanja (gorionik
niskog i visokog pritiska) i prema regulaciji protoka (gorionik stalnog i višestrukog

6
protoka).

Slika 4. Šematski prikaz gorionika

Prema pritisku napajanja gorionici se dijele na osnovu pritiska smješe u mlaznici i

pritiska svakog od gasova. Ako je pritisak smješe manji od pritiska gasova onda se radi o
gorioniku niskog pritiska, a u slučaju da je pritisak smješe veći od pritiska bar jednog gasa,
onda se radi o gorioniku visokog pritiska. Prema regulaciji protoka gorionici se djele na one
kod kojih je promjena protoka moguća u vrlo malim granicama (gorionik stalnog protoka -
bez promjene cijevi) i one kod kojih je regulacija moguća, najčešće izmjenom pritiska
napajanja (gorionik višestrukog protoka - sa izmjenom cijevi).
Osim prema svojstvima, gorionici se razlikuju i po veličini mlaznice, koja se bira na
osnovu debljine osnovnog materijala. Po ovoj podjeli gorionici su obilježeni brojevima od 1
do 8, a biraju se prema debljini osnovnog materijala.
Pri rukovanju gorionicima treba voditi računa o sljedećem:
 popravke smije da radi samo stručna osoba;
 mlaznica se čisti posebnim iglama koje daje proizvođač;
 za povremeno čišćenje injektora upotrebljavaju se posebne četke;
 kod zamjene cijevi krunastu navrtku treba dobro pritegnuti, jer se kod slabog
zaptivanja
javlja povratni udar plamena;
 plamen se pali tako da se najprije malo otvori kiseonik, a zatim acetilen; tek
kada se
smješa upali, plamen se reguluše (gasi se obrnutim redoslijedom);
 kada gorionik "zviždi" to znači da plamen gori kod injektora umesto na mlaznici;
dovod
gasa treba brzo zatvoriti; ako se gorionik previše zagrijao, treba ga ohladiti.

Primjena postupka

Osnovna prednost gasnog zavarivanja je mogućnost kontrole koju zavarivač ima nad
brzinom unošenja toplote, temperaturom u zoni zavarivanja i oksidacijom metala šava.
Osim toga, oblik i veličina šava mogu bolje da se kontrolišu, jer se dodatni metal uvodi

7
nezavisno od izvora toplote. U prednosti postupka se ubrajaju i niska cijena opreme, njena
pokretljivost i relativno jednostavno rukovanje. S druge strane, količina i koncentracija
toplote
je manja nego kod ostalih postupaka zavarivanja, pa je za gasno zavarivanje karakteristično
duže vrijeme zagrijavanja i hlađenja, usljed čega su strukturne promjene u ZUT (zoni
uticaja toplote) izraženije i nepovoljnije. Shodno tome, ovaj postupak je pogodan jedino za
zavarivanje tankih limova i cijevi, posebno manjeg prečnika, kao i za njihovo reparaturno
zavarivanje.

Da bi međusobno zavarili dvije cjevi sa odsječenim krajevima pod uglom od 45 stepeni, a te

cijevi takođe za metalnu pločicu, potrebno je prije svega pripremiti elemente koji će se variti
tj. očistiti ih obrusiti (šegovati) i pričvrstiti sa nekom stegom tako da budu stabilni prilikom
zavarivanja da ne bi doslo do pomijeranja i lošeg međusobnog položaja cijevi i pločice.

Nakon pripreme elemenata koji trebaju da se zavare, odvrnili smo otvorili smo ventile na
bocama i zatvorili ventil na plameniku.
Zatim smo pripremili dodatni materijal tj. Žicu koja je obično dužine 1000 mm.
Naštimali smo plamen (normalni) za zavarivanje posle toga smo ''zapikali'' cijevi na dvije
strane kako se ne bi pomijerale, a onda smo poceli sa zavarivanjem.

Prvo smo zavarili korijen vara i posle toga smo prešli još jednom popunu zavara, zagrijali
smo jednu i drugu stranu cijevi do tacke topljena i onda smo dodavali zicu na mjsto gdje je
potrebno napraviti nerazdvojivu vezu zavarivanjem. Sa brenerom idemo desno lijevo kako bi
dobili savršen šav.
Nakon zavarivanja, obrusili smo nadvisenja i doradili šav.

8
 Slika 6. 3D model sklopa

Dodatni materijali i topitelji

Dodatni materijali se isporučuju u obliku žica i šipki. U slučaju zavarivanja niskougljeničnih

i niskolegiranih čelika dodatni materijal je u obliku šipki dužine 1000 mm ili koturova
žice mase 40 kg, standardnih prečnika: 2; 2,5; 3,25; 4; 5; 6,3 mm. Oznaka dodatnog
materijala se sastoji iz dva dela: opšteg (slovo P) i dopunskog (slovo O, Z, Y ili cifre od 1
do 6) sa značenjem datim u tabeli 2. Žice su prevučene tankim slojem bakra radi zaštite od

9
korozije. U tabeli 3. date su oznake, sastav, mehanička svojstva i primena žice za
zavarivanje čelika proizvod fabrike PIVA-Plužine (Crna Gora).

SIMBOL Z Y 1 2 3 4 5 6
Rm[Mpa] <340 340 400 430 470 510 550 590
A5,65 [%] <14 - 14 18 22 26 30 -
KV [J] 30 - 30 60 90 120 150 -
Tabela 2.

Oznaka Oznaka Rm A5,65 KV Hemijski sastav [%] PRIMJENA

JUS PIVA [Mpa] [%] [J] C Si Mn Ni Mo
P-Y11 37G
340 - 410

15 – 21

47 – 70 Ugljenični čelik sa Rm<450

0,09

0,55
0,1
[MPa]

P-212 42G Parni kotlovi, Posude pod

0,1 – 0,15
410 - 470

0,2 – 0,3

0,8 – 0,9
0,6 – 0,8

0,2 – 0,8
16 - 22

65 - 80

pritiskom,
Cjevovodi i brodski
limovi
Tabela 3.

Topitelji oblika praha ili pasta se primenjuju pri zavarivanju livenog gvožđa, obojenih
metala i legura, nerđajućeg čelika i drugih legura. Osnovni razlog primjene topitelja su
teškotopljivi oksidi koji se obrazuju pri zavarivanju navedenih materijala i svojim
prisustvom sprečavaju uspješno zavarivanje. Nanošenjem topitelja na dodatni ili osnovni
materijal postiže se dvojaki efekat - sprečava se donekle oksidacija tečnog metala, s jedne
strane, i snižava temperatura topljenja oksida, s druge strane, čime se obezbjeđuje njihovo
uklanjanje u obliku troske.
Topitelji se dijele prema hemijskom sastavu na kisele i bazične. Najčešće se koriste
kiseli topitelji na bazi bora, kao što su borna kiselina, H3BO3, (prvenstveno za bakar i
njegove
legure), ili boraks (natrijumtetraborat - Na2B4O7⋅10H2O), koji lako razgrađuje okside
mnogih metala (npr. Cu, Zn, Mn), i bazni topitelji, kao što su natrijum karbonat, Na2CO3, i
potaša, K2CO3, (prvenstveno za sivi liv).

Tehnologija gasnog zavarivanja

Propisivanje tehnologije gasnog zavarivanja uključuje izbor i nagib gorionika, izbor žice
za zavarivanje, kao i izbor tehnike i parametara zavarivanja (veličina mlaznice, prečnik
žice, brzina zavarivanja, potrošnja acetilena, kiseonika i žice za zavarivanje).
Veličina i jačina gorionika se bira na osnovu vrste i debljine osnovnog materijala. Jačina

10
gorionika meri se protokom acetilena (l/h). Položaj gorionika značajno utiče na stepen
iskorišćenja toplote plamena, kao i na zaštitu rastopa. Iskorišćenje toplote je najveće kod
držanja gorionika upravno u odnosu na mesto zavarivanja, sl. 8. Ovakav položaj gorionika
daje dublje uvarivanje i uži zavar, što je kod debljih materijala povoljnije, kao i bolju
zaštitu rastopa. Odstupanje položaja gorionika od upravnog daje znatno pliće uvarivanje i
širi zavar, što je povoljnije kod zavarivanja tankih materijala. Kod gasnog zavarivanja
najčešće se koriste nagibi gorionika 60÷80°, sem kod vrlo tankih limova, gde se koriste
manji nagibi, 45÷60°, sl. 8.
Vrsta i prečnik žice se bira u zavisnosti od osnovnog materijala i njegove debljine. Pri tome
treba imati u vidu zahtev da se žica topi optimalnom brzinom, ni prebrzo ni presporo u odnosu
na topljenje osnovnog materijala. Kod zavarivanja bakra, aluminijuma i njihovih legura, žica
se brže topi nego kod zavarivanja čelika, pa se biraju gorionici veće jačine. Iz ovog proizlazi
da prečnik žice u odnosu na debljinu osnovnog materijala treba da bude veći nego kod
zavarivanja čelika.

Slika 8. Uticaj nagiba gorionika na oblik zavara

U zavisnosti od kretanja gorionika i žice postoje dvije tehnike gasnog zavarivanja:

unaprijed i unazad (u smislu međusobnog položaja žice i gorionika), sl. 9.
Ove dvije tehnike se zovu još i ulijevo i udesno, što je odgovarajući naziv samo ako se
gorionik drži u desnoj ruci. Tehnika zavarivanja unaprijed se sastoji u sljedećem, sl. 9a:
 Plamen je usmjeren prema ivicama osnovnog metala (žlijeba).
 Žica se drži ispred plamena, njen vrh je blizu mjesta zavarivanja, povremeno se
uranja u metalnu kupku i treba da bude u zaštiti plamena.

11
  Način vođenje i nagibi žice i gorionika zavise od položaja zavarivanja i debljine
osnovnog metala. U slučaju sučeonog ″I″ spoja na tankom limu (do 3 mm), žica se
vodi bez poprečnih oscilacija, a gorionik od jednog do drugog kraja žleba, poprečnim
(″cik-cak″) ili kružnim kretanjem, dok su im nagibi oko 45°.

Tehnika zavarivanja unazad se sastoji u sljedećem, sl. 9b:

 Plamen je usmjeren prema metalnoj kupki i ravnomjerno zagrijava i topi osnovni i
dodatni
materijal.
 Žica se drži iza plamena i nalazi se između osnovnog materijala i gorionika. Vrh žice
je neprestano uronjen u rastop, pomjera se u krug i stalno miješa rastop.
 Način vođenje i nagibi žice i gorionika takođe zavise od položaja zavarivanja i
debljine osnovnog metala. U slučaju sučeonog V spoja na limu debljine preko 3 mm,
žica je nagnuta pod 45°i pomjera se u krug od ivice do ivice žljeba, a gorionik je
nagnut 45-70°, zavisno od debljine, i kreće se pravolinijski.
Zavarivanje unaprijed je jednostavnije za rad, regulacija metalne kupke je lakša i dobijaju
se lijepi i glatki zavari, dok je kod zavarivanja unazad bolje iskorišćenje toplote i bolja
zaštita metalne kupke. Zavarivanje unaprijed je sporije, a utrošak acetilena sa povećanjem
debljine znatno brže raste nego kod zavarivanja unazad. Ako se materijali veće debljine
zavaruju tehnikom unapred teško se postiže jednoličan korjen zavara (obično se javljaju
prokapljine), a takođe je povećana mogućnost pojave uključaka oksida. Stoga je primjena
tehnike zavarivanja unaprijed ograničena na debljine do 5 mm, a za veće debljine se koristi
tehnike zavarivanja unazad, jer njene prednosti tada dolaze do izražaja. S druge strane ako
se ima u vidu činjenica da se gasni postupak praktično ne koristi za komade veće debljine,
jasno je da se tehnika zavarivanja unazad primenjuje veoma rijetko, npr. u nekim
varijantama zavarivanja cijevi.

ZAKLJUČAK :

Gasno zavarivanje je postupak

spajanja metala topljenjem i
očvršćavanjem osnovnog i
dodatnog metala
pomoću plamena dobijenog
sagorevanjem gorivog gasa.
Količina toplote oslobođena
sagorevanjem, kao i najviša temperatura
plamena, zavise od vrste gorivog gasa.
Podrazumeva se da gorivi gasovi sagorevaju u struji kiseonika. Da bi se ostvarilo sagorevanje
u struji kiseonika, gorivi gas i kiseonik se iz specijalnih posuda pod pritiskom – boca dovode
Slika 9.uTehnike
u gorionik, odakle izlaze pomešani gasnogsrazmeri.
odgovarajućoj zavarivanja
Na taj način je omogućeno
sagorevanje gorivog gasa na vrhu plamenika. Plamenik zajedno sa gorionikom, bocama za
skladištenje i crevima za dovod gasova, kao i pomoćnim i dodatnim uređajima (npr.
redukcionim ventilima), čini opremu za gasno zavarivanje. Osnovna prednost gasnog
zavarivanja je mogućnost kontrole koju zavarivač ima nad brzinom unošenja toplote,

12
temperaturom u zoni zavarivanja I oksidacijom u atmosferi metala šava. Osim toga, oblik i
veličina šava mogu bolje da se kontrolišu, jer se dodatni metal uvodi nezavisno od izvora
toplote.

U prednosti postupka se ubrajaju i niska cena opreme, njena pokretljivost i relativno

jednostavno rukovanje. S druge strane, količina i koncentracija toplote je manja nego kod
ostalih postupaka zavarivanja, pa je za gasno zavarivanje karakteristično duže vreme
zagrevanja i hlađenja, usled čega su strukturne promene u ZUT izraženije i nepovoljnije.
Shodno tome, ovaj postupak je pogodan jedino za zavarivanje tankih limova i cijevi, posebno
manjeg prečnika, kao i za njihovo reparaturno zavarivanje. Plamen gasa se takođe koristi za
rezanje, lemljenje, navarivanje, predgrevanje, termičku obradu i jednostavnije operacije
oblikovanja, kao što su savijanje i ispravljanje. Osnovni zahtevi koje treba da ispuni gorivi
gas da bi se koristio za zavarivanje su da temperatura plamena bude znatno viša od
temperature topljenja osnovnog i dodatnog metala, da brzina sagorevanja bude što veća, da se
razvija dovoljna količina toplote za topljenje osnovnog i dodatnog metala, kao i za nadoknadu
gubitaka toplote, i da hemijska reakcija plamena sa osnovnim i dodatnim materijalom bude
što manja.

13
Ekonomska kalkulacija

RAČUN 250 /14

Cijena
Jed. Cijena sa PDV- Ukupna
Rb Opis artikla Kol. bez PDV
Mj. om vrijednost
PDV-a
1. Brusna ploča kom 1 3,32 0,68 4,00 4,00
Nelegirana žica za plinsko kg
2. 0,15 14,11 2,89 17,00 2,55
zavarivanje EZ-ZP37
3. Metalna pločica 108×108×5 kom 1 4,15 0,85 5,00 5,00
4. Cijevi [fi 50] 250 mm kom 2 4,15 0,85 5,00 10,00
Ukupna
0 KM
vrijednost

14
Literatura :

1. Aleksa Blagojević,Omer Pašić...........ZAVARIVANJE, LEMLJENJE, LIJEPLJENJE,

Mostar,1991. god.
2. Sadin Zalihić .......................................ZAVARIVANJE I SRODNI POSTUPCI,
Sarajevo, 1998. god.
3. Zbornik sa međunarodnog savjetovanja ....................................... POSTUPCI
ZAVARIVANJA, Sarajevo, mart 1989. god.
4. Internet
5. Sadin Zalihić..........................TEHNOLOGIJA ZANIMANJA, Sarajevo 2000. god.

15