Professional Documents
Culture Documents
Bài Tập Tham Luận
Bài Tập Tham Luận
THÀNH VIÊN:
NGÔ BÁ ĐÔNG
TRẦN MẠNH ĐỨC
NGUYỄN HỮU HÀ
BÙI XUÂN DƯƠNG
NGUYỄN TIẾN HIỆP
0
GIỚI THIỆU
Điện năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng lớn nhất mà con người sử dụng. Là quá trình chuyển
hóa nguồn năng lượng quang năng sang điện năng. Đây là nguồn năng lượng tái tạo vô cùng
sạch, đáng tin cậy và chúng ta có thể khai thác thoải mái mà không bao giờ sợ cạn kiệt. Việc khai
thác thành công nguồn năng lượng mặt trời không những không ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường
mà còn mang lại vô vàn các tác dụng tích cực khác.
Việc khai thác năng lượng mặt trời được thực hiện qua 2 phương pháp:
1. Phương pháp thụ động
2. Phương pháp chủ động
Phương pháp thụ động là việc thu giữ nhiệt trong cấu trúc và vật liệu của các công trình xây dựng.
Phương pháp chủ động là sử dụng các thiết bị đặc biệt để thu giữ bức xạ nhiệt mặt trời và sử dụng
cho hệ thống quạt và máy bơm để phân phối nhiệt.
Tuy nhiên, 2 phương pháp này được sử dụng cũng khá phổ biến nhưng phương pháp thụ động có
lịch sử dài hơn hẳn trong khi phương pháp chủ động mới phát triển từ thế kỷ 20.
Hai ứng dụng chính của năng lượng mặt trời
Năng lượng nhiệt mặt trời: là việc chuyển đổi bức xạ mặt trời thành nhiệt năng. Nhiệt năng được sử dụng
chính cho hệ thống sưởi hoặc đun nước để tạo hơi quay cho tuabin điện.
Điện năng lượng mặt trời: Đây là quá trình chuyển đổi năng lượng bức xạ mặt trời từ quang năng thành
điện năng sử dụng cho sinh hoạt và sản xuất.
1
lượng từ photon, electron có thể thoát ly ra khỏi vị trí thông thường của nó trong nguyên tử bán dẫn
để trở thành một phần của dòng điện trong mạch điện.
Để sử dụng năng lượng từ PV Array, cần có các bộ phận phụ trợ khác như bộ biến tần, bộ điều
khiển sạc và pin lưu trữ, tạo nên hệ thống điện mặt trời.
Sơ đồ nguyên lý biến đổi của hệ thống điện năng lượng mặt trời dùng
công nghệ ON-GRID
Khi ánh sáng mặt trời chiếu vào các tấm pin mặt trời (PV), dòng điện một chiều (DC) được sản sinh nhờ
vào hiện tượng quang điện.
Dòng điện một chiều (DC) thông qua bộ biến tần (inverter) chuyển đổi thành dòng điện xoay chiều (AC),
cung cấp điện cho các thiết bị điện tử trong nhà.
Hệ thống điện năng lượng mặt trời được sản xuất vào ban ngày và cung cấp trực tiếp cho các thiết bị
điện hoạt động, hệ thống được đấu nối vào tủ đóng cắt, phân phối của hệ thống trong nhà và cung cấp
cho toàn thiết bị sử dụng.
2
Nếu các thiết bị điện trong nhà không tiêu thụ hoặc hệ thống sản sinh điện dư thừa, lượng điện dư thừa
sẽ được bán lên lưới điện qua công tơ đo đếm hai chiều. Vào ban đêm, khi hệ thống năng lượng mặt trời
không sản xuất năng lượng, thiết bị sẽ tiêu thụ điện trực tiếp từ lưới điện. Hệ thống hoạt động hoàn toàn
tự động và không cần thao tác đóng cắt.
Các tấm pin năng lượng mặt trời có nhiệm vụ hấp thụ bức xạ mặt trời và chuyển thành dòng điện một
chiều (DC). Dòng điện DC này được nạp vào hệ thống lưu trữ ( ắc quy ) thông qua bộ điều khiển sạc.
Cuối cùng thông qua bộ chuyển đổi điện áp DC – AC ( inverter ). Dòng điện một chiều được chuyển đồi
thành dòng điện xoay chiều. Để cung cấp và sử dụng cho các thiết bị điện dân dụng thường ngày.
3
Với nguyên lý hoạt động độc lập hoàn toàn. Hệ thống độc lập được ứng dụng rộng rãi trên nhiều
vùng tại nhiều quốc gia.
Ứng dụng cụ thể cho các vùng không có điện lưới, vùng hải đảo xa xôi. Vùng có điện nhưng
không ổn định.
Ưu điểm của hệ thống điện năng lượng mặt trời độc lập OFF-GRID
Sử dụng điện mặt trời có thể tận dụng được khoảng không gian trên mái hay còn gọi là hệ
thống điện mặt trời trên mái
Tự chủ nguồn điện mà không cần phụ thuộc vào điện lưới. Vì vậy khi nguồn điện lưới có
bị căt, bị chập chờn thì nguồn điện chúng ta đều không bị ảnh hưởng.
Mang đến sự yên tĩnh tuyệt đối, sự trong lành cho môi trường xung quanh. Thay vì sử
dụng các loại máy phát điện Diezen vừa ồn ào, vừa ô nhiễm.
Hệ thống dễ dàng di chuyển và lắp đặt mọi nơi mà không bị vướng mắc như điện lưới.
Mang đến sự an toàn tuyệt đối cho người sử dụng. Chúng ta không còn lo bị điện giật hay
cháy nổ.
Hệ thống hoạt động trong cả thời tiết lạnh, chỉ cần có ánh sáng mặt trời. Những tấm pin
năng lượng mặt trời vẫn không ngừng hấp thụ và chuyển hóa thành điện năng.
mang lại hiệu quả kinh tế và nâng cao đời sống người dân thêm hiện đại và văn minh
hơn.
Không còn nỗi lo giá điện tăng cao. Trong quá trình sử dụng giá điện mặt trời của chúng
ta bằng 0.
Sử dụng hệ thống điện mặt trời không hòa lưới giúp bảo vệ môi trường. Góp phần to lớn
vào việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Ứng dụng của hệ thống điện năng lượng mặt trời độc lập OFF-GRID
Điện mặt trời được ứng dụng rộng rãi cho các hộ gia đình.
Các văn phòng, tòa nhà lớn cũng được lắp đặt điện mặt trời độc lập để tiết kiệm điện
năng.
Điện mặt trời độc lập ở nhà xưởng, nhà máy, công ty được lắp đặt ngày càng nhiều hơn.
Các trung tâm thương mại, siêu thị, bệnh viện, trường học đến các sân bay, nhà ga đều
được lắp đặt và sử dụng điện mặt trời để thay thế điện lưới.
4
3. Công Nghệ HYBRID
Hệ thống điện mặt trời Hybrid là hệ thống điện năng lượng mặt trời có cấu tạo và nguyên lý
chung của hai hệ thống Điện mặt trời hòa lưới (on-grid) và Điện mặt trời độc lập (off-grid)
Là hệ thống điện mặt trời đấu nối chung với lưới điện của điện lực, cho phép bán điện cho
EVN nếu điện mặt trời tạo ra dư và có thể lấy điện của EVN để tiêu thụ nếu điện mặt trời
thiếu.
Hệ thống vẫn hoạt động khi mất điện lưới, hệ thống có thể có trang bị thiết bị lưu trữ điện như
Acquy hoặc Pin Lithium để dự phòng nguồn điện 24/24 trong trường hợp mất điện lưới.
5
Hệ thống ưu tiên sử dụng nguồn năng lượng mặt trời để chuyển thành nguồn điện xoay chiều cung
cấp cho các thiết bị điện được gia đình, doanh nghiệp, tổ chức ưu tiên sử dụng (camera giám sát, hệ
thống server, đèn…), đồng thời sạc cho ắc quy.
Nếu nguồn năng lượng mặt trời dư sẽ được hòa vào lưới điện để cung cấp cho các thiết bị điện khác.
Khi nguồn năng lượng mặt trời thiếu, hệ thống sẽ bổ sung nguồn điện lưới để cung cấp cho các thiết
bị điện và sạc ắc quy.
Trường hợp cúp điện, hệ thống sử dụng nguồn điện mặt trời và nguồn điện từ ắc quy để cung cấp cho
các thiết bị điện ưu tiên.
Hệ thống đảm bảo an ninh năng lượng và chất lượng nguồn điện cho các tải ưu tiên.
Sử dụng tối đa nguồn năng lượng xanh cùng với chức năng hòa lưới giúp giảm chi phí
điện.
Hệ thống giúp kéo dài tuổi thọ của ắc quy, giảm chi phí bảo trì và thay thế.
Hệ thống hoạt động hoàn toàn tự động và dễ dàng vận hành.
Quốc Phòng
6
Trạm gác bảo vệ
4. Sự khác biệt giữa hệ thống năng lượng mặt trời độc lập (off-
grid), hòa lưới (on-grid) và hybrid
Cả hai hệ thống năng lượng mặt trời độc lập và hòa lưới đều có thể sản sinh ra lượng điện vào ban
ngày thông qua tấm pin mặt trời để thu nguồn bức xạ và sinh ra điện năng. Nhưng khi trời ít nắng,
nhiều mây và đặc biệt khi trời tối ở cả hai hệ thống này gần như không thể sản sinh ra nguồn điện.
Do vậy, điểm khác biệt lớn nhất của 2 hệ thống này chính là ắc quy lưu trữ điện và máy phát điện lắp
thêm.
Đối với hệ thống điện năng lượng mặt trời hòa lưới, nguồn điện năng được tạo ra từ các tấm pin sẽ
được lưu trữ vào mạng lưới điện quốc gia. Khi nguồn điện dư thừa được đẩy ra cho EVN, đồng hồ
hai chiều ghi lại và bên công ty điện lực sẽ mua lại mức giá ban hành là 1.943đ/kWh.
7
Cụ thể hơn là khi sử dụng hệ thống điện mặt trời hoà lưới, nếu mức tiêu thụ điện hàng tháng vượt
quá sản lượng điện mà hệ thống năng lượng mặt trời của bạn tạo ra thì công ty điện lực sẽ tính phí
hoá đơn tiền điện theo số chênh lệch đó. Ngược lại, khi sản lượng điện tạo ra từ năng lượng mặt trời
đủ để sử dụng và còn dư thừa thì cuối tháng công ty điện lực sẽ mua lại sản lượng điện dư thừa đó
theo mức giá Nhà Nước quy định.
Lợi ích giữa hai hệ thống điện hòa lưới và hệ thống độc lập thì hệ thống năng lượng mặt trời độc lập
cũng gặp phải nhiều những khó khăn bất cập.
Ví dụ: khi lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời độc lập bạn sẽ tốn thêm một khoản chi phí đáng kể
để đầu tư cho dàn ắc quy trữ điện. Trong khi lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời hòa lưới bạn
sẽ không mất thêm bất kỳ chi phí nào cho các thiết bị lưu trữ năng lượng điện. Hơn nữa hệ thống
điện năng lượng mặt trời độc lập các thiết bị lưu trữ chiếm chi phí khá cao lên đến 40% so với chi phí
một dự án lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời hòa lưới.
Hệ thống điện mặt trời hybrid là sự kết hợp tốt giữa độc lập và hòa lưới. Hệ thống này vừa có những
lợi ích như hòa lưới vừa có được bộ lưu trữ lượng điện sử dụng độc lập dự phòng.
Hệ thống năng lượng mặt trời hybrid sẽ ít tốn kém hơn hệ độc lập vì không cần máy phát điện dự
phòng và dung lượng ắc quy có thể tuỳ chọn ít lại (sở hữu lợi ích từ cơ chế bù trừ từ lưới điện). Tuy
nhiên hệ thống này không phổ biến ở Việt Nam.
8
Vật liệu chủ yếu cho pin mặt trời (và cho các thiết bị bán dẫn) là các silic tinh thể. Pin mặt trời từ tinh
thể silic chia ra thành 3 loại:
Một tinh thể hay đơn tinh thể module sản xuất dựa trên quá trình Czochralski. Đơn tinh thể
loại này có hiệu suất tới 16%. Chúng thường rất mắc tiền do được cắt từ các thỏi hình ống,
các tấm đơn thể này có các mặt trống ở góc nối các module.
Đa tinh thể làm từ các thỏi đúc-đúc từ silic nung chảy cẩn thận được làm nguội và làm rắn.
Các pin này thường rẻ hơn các đơn tinh thể, tuy nhiên hiệu suất kém hơn. Tuy nhiên chúng
có thể tạo thành các tấm vuông che phủ bề mặt nhiều hơn đơn tinh thể bù lại cho hiệu suất
thấp của nó.
Dải silic tạo từ các miếng phim mỏng từ silic nóng chảy và có cấu trúc đa tinh thể, Loại này
thường có hiệu suất thấp nhất, tuy nhiên loại này rẻ nhất trong các loại vì không cần phải
cắt từ thỏi silicon
Nguyên lý hoạt động tạo ra dòng điện của tấm pin năng lượng mặt trời
Pin năng lượng mặt trời (hay pin quang điện, tế bào quang điện) là thiết bị bán dẫn chứa
lượng lớn các diod p-n, dưới sự hiện diện của ánh sáng mặt trời có khả năng tạo ra dòng
điện sử dụng được. Sự chuyển đổi này gọi là hiệu ứng quang điện.
9
Sự chuyển đổi ánh sáng quang điện thành điện năng
Khi một proton chạm vào mảnh silic, một trong hai điều sau sẽ xảy ra:
1. Proton truyền trực tiếp xuyên qua mảnh silic. Điều này thường xảy ra khi năng lượng của proton
thấp hơn năng lượng đủ để đưa các hạt electron lên mức năng lượng cao hơn.
2. Năng lượng của proton được hấp thụ bởi silic. Điều này thường xảy ra khi năng lượng của proton
lớn hơn năng lượng để đưa electron lên mức năng lượng cao hơn.
Khi proton được hấp thụ, năng lượng của nó được truyền đến các hạt electron trong màng tinh thể.
Thông thường các electron này lớp ngoài cùng, và thường được kết dính với các nguyên tử lân cận
vì thế không thể di chuyển xa. Khi electron được kích thích, trở thành dẫn điện, các electron này có
thể tự do di chuyển trong bán dẫn. Khi đó nguyên tử sẽ thiếu 1 electron và đó gọi là “lỗ trống”. Lỗ
trống này tạo điều kiện cho các electron của nguyên tử bên cạnh di chuyển đến điền vào “lỗ trống”,
và điều này tạo ra lỗ trống cho nguyên tử lân cận có “lỗ trống”. Cứ tiếp tục như vậy “lỗ trống” di
chuyển xuyên suốt mạch bán dẫn.
Một proton chỉ cần có năng lượng lớn hơn năng luợng đủ để kích thích electron lớp ngoài cùng dẫn
điện. Tuy nhiên, tần số của mặt trời thường tương đương 6000°K, vì thế nên phần lớn năng lượng
mặt trời đều được hấp thụ bởi silic. Tuy nhiên hầu hết năng lượng mặt trời chuyển đổi thành năng
lượng nhiệt nhiều hơn là năng lượng điện sử dụng được.
10
Giảm hóa đơn tiền điện
Vì bạn sẽ đáp ứng một số nhu cầu năng lượng của bạn với điện mà hệ thống năng lượng mặt trời
của bạn đã tạo ra, hóa đơn năng lượng của bạn sẽ giảm. Bạn tiết kiệm được bao nhiêu cho hóa đơn
của mình sẽ phụ thuộc vào kích thước của hệ mặt trời và việc sử dụng điện hoặc nhiệt của bạn. Hơn
nữa, bạn không chỉ tiết kiệm hóa đơn tiền điện mà còn có khả năng nhận thanh toán cho năng lượng
dư thừa mà bạn xuất trở lại lưới điện. Nếu bạn tạo ra nhiều điện hơn bạn sử dụng (xem xét rằng hệ
thống bảng năng lượng mặt trời của bạn được kết nối với lưới điện).
KẾT LUẬN
Theo đó, những tấm pin mặt trời đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống năng lượng mặt trời.
Tuy nhiên để sử dụng được điện năng lượng mặt trời cho các thiết bị điện sinh hoạt trong nhà ở,
công ty,.. thì cần phải có bộ chuyển đổi DC sang AC hay gọi là Inverter.
Việc thiết kế , lắp đặt 1 hệ thống điện năng lượng mặt trời hiện tại rất đơn giản, đẹp và dễ dàng cho
mọi nhà có mái bằng, mái ngói hay mái tôn. Và cũng có nhiều lợi ích tốt cho việc lắp đặt hệ thống
năng lượng mặt trời cho người tiêu dùng.
11
12