BÁO CÁO CỦA ĐỒNG CHÍ BÍ THƯ TỈNH ỦY

Tại buổi làm việc với Ban Tổ chức Trung ương Đảng
về thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở Hà Tĩnh
(Ngày 30/6/2019)
Kính thưa đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung
ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương,
Kính thưa đồng Trần Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nội vụ,
Thưa các đồng chí,

Tỉnh Hà Tĩnh cùng với tỉnh Nghệ An có truyền thống và nôi văn
hóa xứ Nghệ; hai tỉnh đã trải qua 4 lần sáp nhập - chia tách. Từ năm
1991 Hà Tĩnh được tái lập.
Về đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, trước năm 1945, tỉnh Hà
Tĩnh có 08 huyện, 125 xã; đến năm 1991, Hà Tĩnh có 09 đơn vị hành
chính cấp huyện và 256 xã.
Hiện nay, Hà Tĩnh có 13 đơn vị hành chính gồm 10 huyện, 1 thành
phố, 2 thị xã; 262 xã, phường, thị trấn.
Như vậy, theo thời gian, trong 74 năm qua, Hà Tĩnh đã tăng 05 đơn
vị hành chính cấp huyện và 137 xã. Nếu so với năm 1991 thì hiện nay
Hà Tĩnh tăng 04 đơn vị hành chính cấp huyện và 06 đơn vị hành chính
cấp xã.
Từ ngày tái lập tỉnh đến nay, đặc biệt là những năm gần đây, từ một
tỉnh đặc biệt khó khăn, nhưng được sự quan tâm, giúp đỡ của Trung
ương, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đã đoàn kết, nỗ lực vươn lên, có
bước phát triển vượt bậc, toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là về kinh tế -
xã hội.
Tuy vậy, thực tiễn quá trình phát triển vẫn còn có những nút thắt do
quy mô đơn vị hành chính cấp xã nhỏ, gây cản trở phát triển kinh tế - xã
hội liên ngành, liên vùng; kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất lãng phí, đặc
biệt như trường học, trạm xá, trung tâm hành chính cấp xã.
- Không gian phát triển bị hạn chế, bó hẹp, manh mún, phân tán.
- Việc phân chia các đơn vị hành chính nhỏ đã kìm hãm sự phát
triển sản xuất hàng hóa.
- Về giáo dục: Trong những năm gần đây, do thực hiện chính sách
dân số, kế hoạch hóa gia đình, quy mô dân số có xu hướng ổn định. Tỉnh
đã có chủ trương sắp xếp, sáp nhập các trường học mầm non, tiểu học,
THCS, tuy vậy quy mô của nhiều trường sau sáp nhập vẫn còn nhỏ. Ví
 2

dụ, năm học 2018-2019, một số xã như Đức Châu, Đức La, Đức Vĩnh,
Tân Hương, Đức Tùng,... số học sinh vào lớp 01 đầu cấp chỉ từ 13 học
sinh đến 20 học sinh. Có trường tiểu học tổng số học sinh tất cả các khối
từ lớp 1 đến lớp 5 chỉ có 70-80 học sinh.
- Về Y tế: Một số xã có diện tích nhỏ, gần các trung tâm đô thị lớn,
dễ tiếp cận với các dịch vụ y tế cấp huyện, cấp tỉnh nên công năng sử
dụng của các trạm y tế cấp xã không được phát huy, gây lãng phí về cơ
sở vật chất và nguồn nhân lực.
- Về hạ tầng: Do số đơn vị hành chính nhiều, nguồn lực đầu tư kết
cấu hạ tầng thiết yếu phải bố trí dàn trải, manh mún, dẫn đến quá trình
đầu tư chắp vá, thiếu đồng bộ.
Quy mô đơn vị hành nhỏ dẫn đến việc huy động nguồn lực trong
xây dựng nông thôn mới khó khăn.
- Việc hình thành nhiều đơn vị hành chính phát sinh thêm bộ máy
quản lý, làm tăng chi tiêu thường xuyên, giảm chi đầu tư phát triển.
Thực trạng đó, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã là cần
thiết, phù hợp với xu thế phát triển sản xuất quy mô lớn.
I. Về triển khai thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính
cấp huyện, cấp xã theo Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị và Nghị
quyết 653 của UBTVQH, Nghị quyết 32 của Chính phủ
1. Trước khi có Nghị quyết 37
- Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kết luận số 92, ngày
03/10/2018 về một số vấn đề tiếp tục thực hiện nghị quyết số 18, 19 Hội
nghị Trung ương 6, khóa 12.
- Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 127, ngày
13/12/2018 về một số chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức,
người hoạt động không chuyên trách cấp xã trong quá trình sắp xếp tổ
chức bộ máy tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2019-2021, Nghị quyết số 129,
ngày 13/12/2018, sửa đổi, bổ sung về số lượng, mức khoán chi phụ cấp
của những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân
phố.
2. Sau khi có Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 653
của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết 32 của Chính phủ
- Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức 03 cuộc họp để triển khai Nghị
quyết số 37, nghe phương án sơ bộ, phương án tổng thể về sắp xếp, sáp
nhập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn.
 3

- Làm việc với Bộ Nội vụ 02 cuộc, trong đó có 01 cuộc tại tỉnh Hà

Tĩnh do Thứ trưởng Bộ Nội vụ - Trần Anh Tuấn làm Trưởng đoàn và 01
cuộc tại Bộ Nội vụ, do Bộ trưởng Bộ Nội vụ - Lê Vĩnh Tân đồng chủ trì.
- Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản lãnh
đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện kịp thời việc sắp xếp, sáp nhập các đơn
vị hành chính cấp xã.
- Trên cơ sở Phương án tổng thể do Ban Cán sự Đảng Ủy ban nhân
dân tỉnh trình, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thảo luận kỹ lưỡng và ban
hành Quyết định 1014 phê duyệt Phương án tổng thể sắp xếp các đơn vị
hành chính cấp xã của tỉnh Hà Tĩnh. Ngày 21/6/2019, Bộ Nội vụ có Văn
bản số 2789 thống nhất phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã
của tỉnh Hà Tĩnh.
II. Về phương án sắp xếp các ĐVHC cấp xã
1. Số lượng ĐVHC cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp: 63/262 xã
2. Số lượng ĐVHC cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp có phương
án sắp xếp: 51/63 xã.
3. Số lượng ĐVHC cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp nhưng chưa
có phương án sắp xếp: 12/63 xã.
4. Tổng số ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp: 80 xã,
Trong đó:
- Có 51/63 xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp,
- Có 29 xã không thuộc diện bắt buộc sắp xếp,
5. Số ĐVHC cấp xã giảm được: 46 xã,
6. Số ĐVHC mới hình thành: 34 xã mới,
Trong đó có:
- 19 xã mới bảo đảm theo quy định tại Nghị quyết số 653 (trong
đó có 12 xã được hình thành từ việc sắp xếp 03 xã; 07 xã được hình
thành từ việc sắp xếp 02 xã (bao gồm cả 02 xã có 01 tiêu chuẩn đạt trên
100% và tiêu chuẩn còn lại đã tiệm cận theo quy định).
- 15 xã mới chưa bảo đảm theo quy định tại Nghị quyết số 653
(trong đó có 12 xã có lịch sử trước đây là 01 xã).
Cơ sở để thực hiện việc sắp xếp, sáp nhập các xã liên quan để
hình thành 34 xã dựa trên các nguyên tắc theo Nghị quyết số 653
của Ủy ban ban Thường vụ Quốc hội:
 4

- Thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định.
- Sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thì các đơn vị
hành chính được sắp xếp phải đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên,
quy mô dân số theo quy định tại Nghị quyết số 1211, trừ trường hợp
nhập từ 03 đơn vị hành chính cùng cấp trở lên hoă ̣c nhập 02 đơn vị hành
chính cùng cấp nhưng do có yếu tố đă ̣c thù mà không thể nhập thêm đơn
vị hành chính khác liền kề.
- Khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã đã cân nhắc kỹ các yếu tố
đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng,
phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư,
yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phát
triển kinh tế - xã hội.
- Gắn việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã với đổi mới sắp xếp tổ
chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, tinh giản biên chế, hoạt
động hiệu lực, hiệu quả, giải quyết chế độ chính sách hợp lý đối với cán
bộ, công chức, viên chức, người lao động.
III. Về giải pháp đã thực hiện
1. Đã tổ chức tuyên truyền nghị quyết số 37, nghị quyết số 653,
nghị quyết số 32 đến tận cơ sở. Qua công tác nắm, tổng hợp tình hình
nhân dân, dư luận xã hội của Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh về chủ trương
sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn
cho thấy: Đa số nhân dân thống nhất cao, đồng tình, ủng hộ chủ trương
của Đảng và Nhà nước.
Tuy vậy, đối với một số cán bộ thuộc diện phải sắp xếp, bố trí khi
sáp nhập xã vẫn còn có biểu hiện tâm tư; làm việc cầm chừng, ảnh
hưởng đến phong trào chung ở cơ sở
2. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh, của huyện thì việc sắp xếp 80 xã để hình thành 34 xã mới là phù
hợp với xu thế phát triển, đảm bảo tạo ra không gian phát triển rộng hơn,
liên kết với địa phương lân cận, phù hợp với quy hoạch phát triển vùng
của huyện, của tỉnh; khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của xã mới.
3. Về tên gọi 34 xã mới hình thành sau sắp xếp:
Trong 34 xã mới hình thành đã có phương án dự kiến tên xã. Tên
xã mới được đặt trên cơ sở:
- Có 10 xã mới sử dụng tên gọi truyền thống trước đây.
- Có 14 xã mới lấy tên gọi trên cơ sở ghép tên các xã sáp nhập.
 5

- Có 05 đơn vị cấp xã mới lấy tên gọi trên cơ sở sử dụng 1 trong 2

tên gọi của xã hoặc thị trấn sáp nhập.
- Có 05 xã chưa thống nhất tên gọi.
4. Về cơ chế, chính sách.
Theo tinh thần Nghị định 34 của Chính phủ, Kết luận 92 của Ban
Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện nghị quyết số 18, 19 Hội nghị
Trung ương 6, khóa 12; Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo Ban cán sự
đảng UBND tỉnh xây dựng, trình Hội đồng nhân dân tỉnh khóa 17 tại kỳ
họp thứ 10 trong tháng 7 này “Nghị quyết quy định về số lượng cán bộ,
công chức cấp xã, số lượng chức danh, mức khoán chi chi phụ cấp
đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; mức
bồi dưỡng đối với người trực tiếp tham gia công việc ở thôn tổ dân
phố”.
5. Về hạ tầng:
* Về trụ sở xã: Sau khi sắp xếp, sáp nhập các ĐVHC cấp xã, có 34
trụ sở hành chính trước mắt được sử dụng để làm trụ sở xã mới, 46 trụ
sở hành chính dư thừa (34 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 08 xã đảm bảo
yêu cầu hoạt động, 04 trụ sở xuống cấp).
* Về giao thông đi lại: Phần lớn các đơn vị xã mới việc kết nối
giao thông cơ bản thuận lợi, đảm bảo cho nhân dân được thuận lợi đi lại.
Tuy nhiên, có một số xã miền núi có diện tích lớn gây khó khăn trong
việc kết nối hạ tầng đi lại của nhân dân (như xã Lâm Hợp - huyện Kỳ
Anh, xã Hương Thọ, Điền Thọ - huyện Vũ Quang...); có một số xã khó
khăn về việc kết nối liên thông giữa các thôn (cầu cống, đường...) như
Phương Điền + Phương Mỹ (huyện Hương Khê); Sơn Quang + Sơn
Diệm (huyện Hương Sơn).
* Trạm y tế: Tổng hiện có 80 trạm y tế, trong đó: Trạm y tế đạt
chuẩn NTM: 58; đảm bảo yêu cầu hoạt động: 19; số xuống cấp đang xây
dựng: 03.
Dự kiến phương án sử dụng: 37 trạm y tế được sử dụng cho 34 xã
mới, bao gồm cả các trạm y tế được sử dụng làm điểm lẻ.
* 100% trường học các xã mới đáp ứng được yêu cầu dạy học,
được sử dụng làm điểm trường chính và điểm trưởng lẻ sau sáp nhập.
6. Về nợ đọng: Sau khi rà soát, trong 34 xã mới hình thành thì
tổng công nợ gần 230 tỷ đồng, trong đó:
- Có 03 xã nợ trên 20 tỷ đồng;
 6

- Có 04 xã nợ từ 10 đến dưới 15 tỷ;

- Có 08 xã nợ từ 5 đến dưới 10 tỷ;
- Có 19 xã nợ dưới 5 tỷ.
7. Về tổ chức bộ máy, cán bộ:
- Đã tiến hành rà soát đội ngũ cán bộ 34 xã mới hình thành. Trong
đó:
+ Số lượng: 2.321 người
+ Cơ cấu: Cán bộ 760; công chức 744; người hoạt động không
chuyên trách 817 người.
Phương án bố trí, sắp xếp cán bộ sẽ được đồng chí Trưởng Ban Tổ
chức Tỉnh ủy báo cáo chi tiết ở phần sau.
8. Nhiệm vụ thực hiện các bước sắp xếp xã tiếp theo trong thời
gian tới
- Trên cơ sở ý kiến thống nhất của Bộ Nội vụ tại văn bản 2789 ngày
21/6/2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo Ban cán sự đảng Ủy
ban nhân dân tỉnh xây dựng Đề án chi tiết; tổ chức lấy ý kiến nhân dân;
trình hội đồng nhân dân các cấp trong tháng 8/2019 để trình Trung ương
vào cuối tháng 8/2019.
- Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã phải hoàn thành trong
năm 2019.
IV. Một số khó khăn, vướng mắc khi sắp xếp xã:
Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã sẽ tạo điều kiện mở rộng
không gian phát triển phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển của
tỉnh. Tuy vậy cũng đặt tra một số thách thức như sau:
- Có 05 xã hiện vẫn chưa thống nhất về tên gọi. (Kỳ Hưng + Sông
Trí; An Lộc + Bình Lộc; Đức Quang + Đức Vĩnh; Đức Long + Đức Lập;
Phương Mỹ + Phương Điền)
- Khi sắp xếp xã, điều chỉnh địa giới hành chính phải tiến hành
điều chỉnh quy hoạch, do đó cần có thời gian và nguồn lực.
- Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã dôi dư sau sáp nhập. Điều này
ảnh hưởng đến tâm lý cán bộ nói chung. Không ngoại trừ sẽ phát sinh
những tiêu cực về công tác cán bộ khi thực hiện chủ trương nhập xã; tạo
ra sức ỳ, thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo ở cơ sở; đùn đẩy, né
tránh, ngại va chạm; làm giảm động lực phát triển; làm chậm phong trào
ở cơ sở.
 7

- Về hạ tầng: Cần có phương án sử dụng hạ tầng cũ hợp lý để tránh

lãng phí. Một số công trình hạ tầng thiết yếu, cấp bách cần được đầu tư
xây dựng mới đòi hỏi phải bổ sung nguồn lực đầu tư.
- Tuy mức độ khác nhau, nhưng nhìn chung việc xử lý nợ đọng các
xã sau sáp nhập đặt ra nhiều khó khăn, nhất là phải làm sao để tạo được
đồng thuận trong nhân để cùng nhau chia sẻ trong việc giải quyết các tồn
đọng.
- Lợi dụng những khó khăn trong việc sắp xếp xã và những tồn
đọng chưa được giải quyết, các phần tử xấu sẽ tìm cách phá hoại, gây
chia rẽ đoàn kết trong nội bộ nhân dân; tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định ở
cơ sở, nhất là những địa bàn phức tạp, nhạy cảm.
VI. Kiến nghị, đề xuất:
- Kính đề nghị Đồng chí Trưởng Ban Tổ chức Trung ương và các
đồng chí trong Đoàn công tác góp ý kiến về phương án, quy định sắp
xếp, bố trí số lượng, cơ cấu cán bộ xã sau khi sáp nhập để tỉnh triển khai
thực hiện. (Nội dung này sẽ được đồng chí Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy
trình bày ở phần sau).
- Tỉnh Hà Tĩnh có số lượng đơn vị hành chính cấp xã sắp xếp
nhiều. Trong khi điều kiện còn nhiều khó khăn. Đề nghị Trung ương
quan tâm hỗ trợ ngân sách để thực hiện.