E-book is created

c by ww
ww.ShanYoMa.o
org

လင္(န္)ယန္
ယ (င္)ႎႀင့္ ဆက္
ဆ စပ္စ ေသာ သ ေရႀရႀးေဟာာင္း
ဴမန္
န္မာႎုင္
ိင္ငံ သမ
မုိင္းတရပ္
တ
ပဵႃလူမဵိႂးမဵားရဲႚဴဗဟၳာဝတ တ္႓မိႂႚ Brahmmā-vāstu (ဴမန္
( မာတုိအေခၞအ
ႛ ပိႍႎု ႎိး႓မိႂႚ၊ တ႟ုတ
တ္အေခၞ
လင္(န္))ယန္(င္)ႎုိင္ငံ င)အေဳကာင္ င္းနဲႛ ခရစ္ႎႀစ္
စ္ ၁၂၁၁ ခုႎစ္
ႎႀ မႀ ၁၂၆၂ ခုႎႀစ္အဳကာ ားေရးထုိးခဲ့ေသာသ ဴမန္
မာေကဵာာက္စာေတၾမႀ မႀာေတၾႚရတဲ့ ေကဵာက္ဆည္ ဆ ေဒသ မၾန္အစုအသင္ သ းအေဳကာာင္းကို သုေတသနဴပႂ တ
တင္ဴပထ ထားတဲ့ရည္စိ စိန္ရဲႚ "လင္(န္
( )ယန္(င္)ႎႀႎင့္ဆက္စပ္ေသာ
ေ ေရႀးေဟာင္
ေ းဴမန္မာႎု
မ ိင္ငံသမုင္ င
ိ ္းတရပ္"
သမိုင္းေ ေဆာင္းပၝးကိ ကို ေဒၝက္တာသ သန္းထၾန္း (၇၅) ႎႀစ္ဴပည္
ည့္ေမၾးေနႛ စိန္
န္ရတုအထိမ္မ္းအမႀတ္ စာာအုပ္မဵား
ထုတ္ေဝေရးအဖၾ
ဝ ဲႚ (၁၉၉၆)က
( စစဥ္႓ပီး အင္
စီ င္းဝစာေပတု
တုိက္က ၁၉၉ ၉၉ ေဖေဖာ္ဝၝရီ
ဝၝ မႀာ ပထမ မအ႒ကိမ္
ပံုႎႀိပ္ဴဖန္
န္ႛခဵိခဲ့တဲ့ 'သသန္းထၾန္း ၇၅ ၅ ေမၾးေနႛလက္
လ ေဆာင္၊ ရႀာရႀာေဖၾေဖၾ ေ ဴမန္မာသသမိုင္း အတ တၾဲ - ၂၊'
စာအုပ္မ မႀေန ဴပန္လည္ ည ကူးယူေဖာ္
ဖ ဴပလိုက္တာ တ ဴဖစ္ပၝတယ ယ္။

လင္(န္)ယန္န္(င္)ႎႀင္ဆ
့ က္
ကစပ္ေသာ ေရႀးေဟာင္းဴမန္း မာႎုိင္ငသမု
ံသ ိင္းတရပ္ ပ္။ [(ဝဲယာ - ထက္
ေအာက္ က္) တ႟ုတ္ႎုႎုိင္ငံ သုံးဴပည
ည္ေထာင္ႎႀင္င့္ အေရႀႚေတ
တာင္အာရႀေဴမပံု၊ ေရႀးလက္ လ ရာ နံရံေဆးေရး
ေ
ပန္းခဵီက
ကားတခဵပ္၊ ပိႍႎု
ႍ ိး႓မိႂႚေဟဟာင္းေဴမပံုႎႀင္
င့္ တေကာင္
ငးႎႀင့္အညာပု
ပုဂံ ပဵႃ႓မိႂႚေဟ
ဟာင္းေဴမပံု]

လ
လင္(န္)ယန္
န္(င္)ႎႀင့္ ဆက္
ဆ စပ္ေသာသ
ေရႀ
ရးေဟာင္း ဴမန္
ဴမ မာႎုိင္ငံ သမုိင္းတရပ္
တ

တ႟ုတ္ႎုိင္ငံ
ငံ သုံးဴပည္ေထာင္
ထ ေခတ္ Epoch of The T Three Kingdoms (ခရစ္ႎႀစ္ ၂၂၀-၈၀) ၂
ကာလ၌ ၌ အေရႀႚေတ တာင္ဘက္တၾ တၾင္ တည္ရႀိ၊ ယခု ဗိယက္ ကနမ္ေဴမာက က္ပုိင္း ပၝဝင္ေသာ
ေ ဝူဴပည ည္ေထာင္
Wu Kin
ngdom မႀ ကဵႃးယင္
က း(င္) Chu Ying
g ႎႀင့္ ခန္း(င္
င္)ထုိက္ K'ang T'ai တုႛသ ိ ည္ စမၯၝ၊ ကေမၱ
က ာဇ
စေသာ ေဒသသုိႛ သံ သခရီးထၾက္ခဲ ခဲ ၏
့ ။ သံအဖၾဲ ့ထၾက္လာေသာ ကာလ လသည္ ခရစ္ႎႀ ႎစ္ ၂၃၀ ဴပည ည့္ႎႀစ္ႎႀင့္
၂၃၁ ႎႀစ
စ္ အဳကားခ ခန္ႛ ဴဖစ္သည္။ သံအဖၾဲႚ၏အဓိ
၏ ကရည္ ည္႟ၾယ္ခဵက္သည္ သ ပညာရႀရင္အခဵႂိႚတုိႛ ယူ
ယဆဳက
သကဲသု
သ
့ ုိႛ၊ ဟန္ႛယဥ္ေကဵးမႁကုိ ပင္လယ္ရပ္ ပဴခားေဒသသ သုိႛ ပဵံႚႎႀံႛေစဴဴခင္းပင္ေလာာ၊ သုိႛတည္းမဟုတ္၊
တ႟ုတ္ႎု
ႎိင္ငံ ပင္လယ္
လ ကမ္းေဴခတေလ႖ာက္ႎႀ ႎင့္ အေရႀႚေတာင္
ေ အာရႀ ရႀႎုိင္ငံမဵားအ
အဳကား တည္ ည္ရႀိေသာ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး အေဳကာင္းကုိ စုံစမ္းဴခင္းပင္ေလာ သုိႛတည္းမဟုတ္၊ အေရႀႚေတာင္အာရႀ၊

အိႎၬိယ(ဟိႎၬႂက Hinduka)ႎႀင့္ အေနာက္အာရႀ Western Asia မႀ ထူးဴခားထၾက္ကုန္မဵားကုိ ဝယ္
ယူဴခင္းပင္ေလာ၊ က႗ႎု္ပ္တုိႛ အတိအကဵ မသိႎုိင္ေတာ့ေခဵ။ အက႗ႎု္ပ္၏အဴမင္ကုိ ေဴပာရေသာ္၊ ေရ
လမ္း ကုန္သၾယ္ေရးအေဳကာင္းကုိလည္း စုံစမ္း၊ ထူးဴခားေသာကုန္စည္မဵားကုိလည္း ဝယ္ဴခမ္းဴခင္း
ပင္ ဴဖစ္ေဳကာင္း မႀန္းဆမိသည္။ ဝူသံႎႀစ္ဦးတိုႛ ေရာက္ခဲ့ေသာ၊ သုိႛမဟုတ္ ဳကားသိခဲ့ေသာ အရပ္
ေဒသေပၝင္း တရာေကဵာ္ေကဵာ္ရႀိ၍ မႀတ္စုမဵား ေရးသားထားခဲ့သည္ဟု ဆုိ၏။ သုိႛရာတၾင္ ႎႀစ္ဦးစလုံး
ဴပႂစုခဲ့ေသာ မႀတတ ္ မ္းမဵား ေပဵာက္ဆုံးခဲ့သည္မႀာ ဳကာေပ႓ပီ။ ခန္း(င္)ထုိက္၏ကဵမ္းထဲမႀ အတုိအထၾာ
အခဵႂိႚကုိမူ၊ ေႎႀာင္းေခတ္ ဴပႂစုပုံႎႀိပ္ေသာကဵမ္းမဵားတၾင္ ရည္ႌၿန္းကုိးကားေသာေဳကာင့္ ေတၾႚရသည္။

ကဵႃးယင္း(င္)ႎႀင့္ခန္း(င္)ထုိက္တုိႛႎႀစ္ဦးသည္ အေရႀႚေတာင္အာရႀတခုလုံးနီးပၝး ေရာက္ခဲ့

ေဳကာင္း၊ အခဵႂိႚေသာပညာရႀင္တုိႛ ထင္မႀတ္ဳကေသာ္လည္း၊ အက႗ႎု္ပ္၏အဴမင္မူကား၊ သူတုိႛႎႀစ္ဦး
အဓိက ဦးတည္ရာ ေနာက္ဆုံးစခန္း destination သည္ ကေမၱာဇ (ခမယ္ႎုိင္ငံ)သာ ဴဖစ္သည္ဟု
ယုဳံ ကည္သည္။ ထုိစဥ္အခၝ၌ အေရႀႚေတာင္အာရႀကုန္းမတခၾင္တၾင္ ကေမၱာဇ(ခမယ္ႎုိင္ငံ)သည္ ပုိင္
နက္ကဵယ္ဴပန္၊ႛ အင္အား႒ကီးမားေသာ ႎုိင္ငံ႒ကီးဴဖစ္၏။ ဝူသံႎႀစ္ဦးတုိႛသည္ ခမယ္တုိႛေနရပ္ေဒသသုိႛ
ေရာက္ရႀိေနစဥ္ ေရးမႀတ္ခဲ့ေသာ အခဵက္အလက္မဵားအနက္၊ "လင္(န္)ယန္(င္)" Linyang ဟူေသာ
ေဒသ၏အေဳကာင္းလည္း ပၝဝင္သည္။

"လင္(န္)ယန္(င္)"သည္ မည္သည့္အရပ္မႀာ တည္ရိပ ႀ ၝသနည္း။ "လင္(န္)ယန္(င္)"ဟူသည္

တ႟ုတ္အမည္မဟုတ္၊ အသံလႀယ္အမည္သာ ဴဖစ္၏။ ၎၏အမည္ရင္းသည္ မည္သုိႛဴဖစ္ပၝသ
နည္း။ အမည္ရင္းမႀာ မည္သုိႛေသာအနက္အဓိပၯာယ္ ရႀိပၝသနည္း။ ထုိအမည္ရင္းသည္ မည္သုိႛေသာ
အေဴခအေနေဳကာင့္ ေပၞလာပၝသနည္း။ မည္သည့္ဘာသာစကား ဴဖစ္ပၝသနည္း။ "လင္(န္)ယန္(င္)"
ဟူ၍ ဝူသံႎႀစ္ဦး အသံလႀယ္ထားေသာေဒသအမည္ကုိ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစုမႀ ငၝးရာစုအတၾင္း တ႟ုတ္
သမုိင္းမႀတ္တမ္းမဵားတၾင္သာ ေတၾႚရ၏။ ထုိႛေနာက္၊ ထုိအသံလႀယ္အမည္ကုိ မေတၾႚရေတာ့ေခဵ။
အဘယ္ေဳကာင့္နည္း။ ထုိေမးခၾန္းမဵားအဴပင္၊ အဴခားအဴခားေသာ ေမးခၾန္းမဵားလည္း ရႀိေသးသည္။

"လင္(န္)ယန္(င္)"ဟူေသာ အသံလႀယ္အမည္ႎႀင့္ သက္ဆုိင္ေသာ အေဳကာင္းအရာမဵားကုိ

စူးစမ္းေလ့လာဴခင္းသည္ တိမ္ဴမၟႂပ္ေနေသာ ေရႀးေဟာင္းဴမန္မာႎုိင္ငံသမုိင္းဴဖစ္စဥ္တရပ္၏သုေတ
သနႎႀင့္ဆက္ႎၾယ္မႁ ရႀိ၏။ ယခု ဤစာတမ္းတၾင္ ထုိသမုိင္းဴဖစ္စဥ္တရပ္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ေဆၾးေႎၾးရင္း၊
အထက္ပၝေဖာ္ဴပေသာ ေမးခၾန္းမဵား၏အေဴဖမဵားလည္း ထင္ရႀားစၾာ ေပၞလာပၝလိမ့္မည္။

(၂)

ကေမၱာဇမင္း(ခမယ္ရင္း) ဟၾန္ႛဖန္ခၾမ့္(င္) Hun-p'an-khuang အသက္ကုိးဆယ္ေကဵာ္

ေကဵာ္ေရာက္၍ အနိစၤေရာက္ေသာ္၊ သားလတ္ ဖန္ဖန္ P'an-p'an ဆက္ခံ၏။ ထုိအခၝ ဖန္ဖန္လည္း
အုိမင္းမစၾမ္းေသာအ႟ၾယ္ ေရာက္ေန႓ပီဟု ယူဆရသည္။ ဴပည္ေရးဴပည္ရာကုိ ကုိယ္တုိင္ မစီရင္
ေတာ့ဘဲ၊ စစ္သူ႒ကီးသီရိမာရအား အပ္ႎႀင္း၍ ေဆာင္႟ၾက္ေစသည္။ ဖန္ဖန္ နန္းတက္႓ပီး သုံးႎႀစ္ဳကာ
ေသာ္၊ အနိစၤေရာက္၏။ သီရိမာရသည္ အမဵားဴပည္သူတုိႛ၏တင္ေဴမၟာက္ဴခင္းကုိ ခံရသဴဖင့္၊ ခရစ္ႎႀစ္
၂၀၅ ခုႎႀစ္ခန္ႛတၾင္ ခမယ္မင္း ဴဖစ္လာပၝေတာ့သည္။၁ သီရိမာရနန္းတက္လာ႓ပီးေနာက္ စစ္သည္
တပ္ဖၾဲႚမဵားကုိ ဦးေဆာင္၍ ေကဵာခိုင္းနံစပ္ ႎိုင္ငံမဵားကို တိုက္ခိုက္၏။ ေရႀးဦးစၾာ ခဵင္းနင္း ဝင္ေရာက္
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ေသာေဒသကား၊ ခမယ္တုိႛႎႀင့္အနီးကပ္ဆုံးေသာ အေရႀႚဘက္ ေကဵာခုိင္းနံစပ္ႎုိင္ငံ စမၯၝ ဴဖစ္တန္ရာ

သည္။ ထုိႛေဳကာင့္ သီရိမာရ၏အဆက္အႎၾယ္သည္ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစု အလယ္ပုိင္းခန္ႛတၾင္ ယခု
ဗိယက္နမ္ေတာင္ပုိင္း ေဗာကည္ Vo-Canh မႀာ ေကဵာက္စာတုိင္တတုိင္ စုိက္ထူႎုိင္ခဲ့သည္။ ပုိက္
နက္လည္းကဵယ္ဴပန္၊ႛ အင္အားလည္း ႒ကီးမားဴခင္းေဳကာင့္၊ သီရိမာရသည္ မိမိကုိ "ဖႀႃနန္မင္း႒ကီး"
The Great of Fu-na ဟူ၍ ေခၞတၾင္ေဳကာင္း တ႟ုတ္သမုိင္း မႀတ္တမ္းတၾင္ ေဖာ္ဴပထား၏။၂ Fu-
nan ဟူေသာ တ႟ုတ္စာလုံးႎႀစ္လုံး၏ ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္သည္ *b'iu-nam ဴဖစ္သည္။ ဤကား
Kurung bnam ကု႟ုင္ဗၮံ "ေတာင္႒ကီးသ႖င္"ဟူေသာ ခမယ္ဘၾဲႚအမည္မႀ bnam (ေတာင္
mountain) ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ bnam သုိႛမဟုတ္ ေရႀးတ႟ုတ္ အသံထၾက္ *b'iu-
nam သုိႚမဟုတ္ ယခုေခတ္ တ႟ုတ္႟ုံးသုံး ဘာသာစကား အသံထၾက္ Fu-nan သည္ ခမယ္တုိႛ၏
ႎုိင္ငံအမည္ မဟုတ္ေခဵ။ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ "Fu-nan-ta-wang" သည္ bnam (ေတာင္
mountain) ကုိ Fu-nan (*b'iu-nam) ဟု အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၍၊ Kurung ကုိ tawang
(မင္း႒ကီး great king) ဟု ဘာသာဴပန္ဆုိထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ တနည္းအားဴဖင့္ ဆုိရေသာ္၊ Fu-nan
ta-wang ဟူသည္ kurung bnam (ေတာင္႒ကီးသ႖င္) ပင္တည္း။

သီရိမာရ ေရႀးဦးစၾာ တုိက္ခုိက္ေအာင္ဴမင္ခဲ့ေသာ ေကဵာခုိင္းနယ္စပ္ႎုိင္ငံမဵားသည္ ခမယ္တုိႛ

ပင္ရင္းေဒသမႀ ကုန္းလမ္းဴဖင့္ ေပၝက္ေရာက္ႎုိင္ေသာ နယ္ေဴမမဵား ဴဖစ္၏။ ဤေဒသမဵားအနက္၊ ပဵႃ
တုိႛ၏ အခဵက္အခဵာေဒသ ဴဗဟၳာဝတ္ Brahmā-vāstu (သုိႛမဟုတ္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)လည္း ပၝဝင္သည္။
ဤအခဵက္ကုိ ေနာင္တၾင္ ေဆၾးေႎၾးမည္။

ခမယ္တုိႛ၏ ဳသဇာကုိ ပင္လယ္ဘက္သုိႛ ပဵႚံႎႀံႛလုိေသာေဳကာင့္၊ သီရိမာရသည္ ႒ကီးမားေသာ

ေလႀသေဘႆာမဵားကုိ တည္ေဆာက္၍ ယခု ထုိင္းပင္လယ္ေကၾႚကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္႓ပီးလ႖င္ မေလးက႗န္း
ဆၾယ္တေလ႖ာက္ရႀိ ႓မိႂႚဴပႎုိင္ငံ ဆယ္ႎုိင္ငံေကဵာ္ေကဵာ္ကုိ သိမ္းပုိက္လုိက္၏။ ဤသုိႛဴဖင့္ ခမယ္တုိႛ၏
လက္ေအာက္ခံ နယ္ေဴမအေရအတၾက္ မဵားဴပားလာ၍ ၎တုိႛ၏ဳသဇာလည္း သာ၍ ကဵယ္ဴပန္ႛပၝ
ေတာ့သည္။ ကဵင္း(န္)လင္(န္) Chin-lin (ေ႟ၿနယ္ဴခားဟူ၍ ေခၞတၾင္ေသာေဒသ)သုိႛ စစ္ဆင္ခၝနီး
တၾင္ သီရိမာရသည္ နာဖဵားမကဵန္း ဴဖစ္လာဴခင္းေဳကာင့္၊ ၎၏သားဴဖစ္သူ ကဵင္း(န္)ရႀင္ Chin-
shêng အားေစလၿတ္၍ ကဵင္း(န္)လင္(န္)ကုိ တုိက္ခုိက္ေစသည္။ ထုိအခၝ စစ္သည္ႎႀစ္ေထာင္ကုိ
ကၾပ္ကဲ၍ စဴႎၬဟုအမည္ရႀိေသာ တပ္မႀႃးတဦးရႀိ၏။ ထုိပုဂၢိႂလ္သည္ သီရိမာရ၏အစ္မ၏သားပင္
တည္း။ ထီးနန္းကုိ လုယူလုိသဴဖင့္ စဴႎၬသည္ ကဵင္း(န္)ရႀင္ကို လုပ္ဳကံသတ္ဴဖတ္လုိက္၏။၃ ကဵင္း(န္)
ရႀင္ဟူသည္ သုဝဏၧဇီဝကုိ တ႟ုတ္ဘာသာဴပန္ထားဴခင္း ဴဖစ္တန္ရာသည္။ စဴႎၬသည္ တ႟ုတ္
သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ ခမယ္မင္း ဖႀန္ကဵန္း Fan Chan သုမ ိႛ ဟုတ္ Candra Varman ဴဖစ္သည္။

သိရီမာရ ပင္လယ္ကူးဴဖတ္၍ မေလးက႗န္းဆၾယ္ရႀိႎုိင္ငံမဵား ဆယ္ႎုိင္ငံေကဵာ္ေကဵာ္ကုိ တုိက္

ခုိက္ေအာင္ဴမင္ခဲ့ေဳကာင္း၊ ေဖာ္ဴပေသာမႀတ္တမ္းမဵားတၾင္ ေဒသအမည္ သုံးခု ပၝရႀိ၏။ ၎တုိႛအနက္
"တၾန္ႛယၿန္"ႛ Tun-hsün ဟူေသာအရပ္ ပၝဝင္သည္။ ႎႀစ္ဆယ္ရာစု ဦးပိုင္းကာလ၌ ပညာရႀင္အခဵႂိႚ
တုိႛသည္ တၾန္ႛယၿန္ႛကုိ တနသႆာရီဟု ထင္မႀားခဲ့၏။ ၁၉၆၃ ခုႎႀစ္တၾင္ မၾန္ဘာသာစကားက႗မ္း
ကဵင္ေသာ ႓ဗိတိသ႖ပညာရႀင္ ပၝေမာကၡေရႀာတုိး H.L., Shorto သည္ တၾန္ႛယၿန္ႛ၏အမည္ရင္းကုိ ရႀာ
ဳကံခဲ့သည္။ ေရႀာတုိး၏အလုိအရ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ တၾန္ႛယၿန္ႛသည္ ေရႀးဦး မၾန္ဘာသာ
စကား *dung-sun/* sun-dung ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ႓မိႂႚကုိး႓မိႂႚဟု အနက္အဓိ-
ပၯာယ္ရႀိေဳကာင္း ဴဖစ္၏။၄
E-book is created by www.ShanYoMa.org

Tun-hsün မႀာ မင္းငၝးမင္း ရႀိေဳကာင္း၊ လဵန္(င္)မင္းဆက္ သမုိင္း History of the Liang

Dynasty တၾင္ ေဖာ္ဴပထားေဳကာင္းကုိ ေထာက္႟ႁ၍ ေရႀာတုိး၏မူရင္းအမည္သုိႛ ဴပန္လည္ေဖာ္ထုတ္
ခဵက္ restoration သည္ မႀန္ကန္၍ လက္ခံသင့္သည္။ Tun-hsün ၏တည္ေနရာသည္ တနသႆာရီ
မဟုတ္၊ မေလးက႗န္းဆၾယ္ က႗န္းဆက္ေဒသသာ ဴဖစ္ႎုိင္၏။ အခဵက္အခဵာေဒသကား၊ ယခု တကၾာ
ပၝ Takuapa ပင္ ဴဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ခရစ္ႎႀစ္ ရႀစ္ရာစု/ ကုိးရာစုခန္ႛ ေရာက္ေသာ္ မေလးတုိႛသည္ မေလးက႗န္းဆၾယ္ေဴမာက္ပုိင္း

ံႛ န႓ပီ ဴဖစ္၏။ တ႟ုတ္မႀတ္တမ္းတၾင္ Tun-hsün ဟု မေဖာ္ဴပေတာ့ဘဲ။ To-Kuei (ေရႀး
သုိႛ ပဵံႚႎႀေ
ေဟာင္းအသံထၾက္ *ta-Kjwei) ဟူ၍သာ မႀတ္တမ္းတင္လာေတာ့သည္။၅ To-kuei (*ta- kjwei)
သည္ Takua ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္းဴဖစ္၍ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၁၉၆ ခုႎႀစ္ထုိး ဴမန္မာေကဵာက္စာလာ
"တကၾာ"ႎႀင့္ထပ္တူ ဴဖစ္သည္။ (ယခုအခၝ၊ Fukien ေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ Kua ကို Kuei ဟု
အသံထၾက္၍ ဆုိေနဳက၏။ ဌာနတခု ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္တၾင္ "တကၾာ" ကုိ "တငံ႟ၾာ"ဟူ၍ မႀား
ယၾင္းစၾာ ေဖာ္ဴပထားသည္။)

Tun-hsün(ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္*tuan-suan)ဟူ၍ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာအမည္
ကုိ မူရင္းအမည္ *dung-sun ဋရင္သုန္သုိႛ အတိအကဵ ဴပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ႎုိင္ဴခင္းသည္ မၾန္တုိႛ
ေ႟ၾႚေဴပာင္းေနထုိင္မႁသမုိင္း history of migration ကုိ ေလ့လာရာ၌ မဵားစၾာေသာ အေထက္အကူ
ရ၏။ မၾန္တုိႛသည္ မေလးက႗န္းဆၾယ္ေဴမာက္ပုိင္းသုိႛ ပဵံႚႎႀံႛလာႎုိင္ဴခင္းသည္ မယ္နမ့္ဴမစ္ဝႀမ္း Mae
Nam valley မႀ ပင္လယ္ကူးဴဖတ္၍ ေရာက္လာဴခင္းမဟုတ္။ မယ္နမ့္ဴမစ္ဝႀမ္းအေနာက္ဘက္မႀ
သံလၾင္ဴမစ္ဝႀမ္းအေဳကပုိင္းသုိႛ ကာလဳကာဴမင့္စၾာ ပဵံႚႎႀံႛ႓ပီးမႀ တဴဖည္းဴဖည္းေတာင္ဘက္သုိႛ ဆင္းလာ၍
မေလးက႗န္းဆၾယ္ေဴမာက္ပုိင္းသုိႛ ေရာက္သၾားသူမဵားရႀိသကဲ့သုိႛ သံလၾင္ဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ စစ္ေတာင္း
ဴမစ္ဝႀမ္းအေဳကပုိင္းႎႀင့္ ဧရာဝတီဴမစ္ဝက႗န္းေပၞေဒသသုိႛ တဴဖည္းဴဖည္း ေ႟ၿႚေဴပာင္းပဵံႚႎႀံႛသၾားသူမဵား
လည္း ရႀိသည္။ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစုအခၝ၌ မၝန္တုိႚသည္ မေလးက႗န္းဆၾယ္ေဴမာက္ပုိင္း အခဵႂိႚ
ေဒသတၾင္ ပဵံႚႎႀႛံေနထုိင္ဳက႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ မၾန္တုေ
ိႛ နရပ္ အမည္ရႀိေဳကာင္းကုိ ေထာက္႟ႁဴခင္းအား
ဴဖင့္ မယ္နမ့္ဴမစ္ဝႀမ္းမႀ ဧရာဝတီဴမစ္ဝက႗န္းေပၞေဒသအဳကားရႀိ ကဵယ္ဴပန္ႛေသာေဒသသည္ ခရစ္
မေပၞမီအခၝကပင္ မၾန္တုိႛနယ္ေဴမ ဴဖစ္ေန႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း သိသာသည္။ ေရႀးေဟာင္းသုေတသန
ေတၾႚရႀိခဵက္အရ ခရစ္ႎစ ႀ ္ ခုနစ္ရာစုအခၝ၌ အသ႖င္ယိကဵင့္(င္) I-ching (သုမ ိႛ ဟုတ္ အသ႖င္ပရ
မတၨေဒသ) ဳကားသိခဲ့ေသာ ဒၭၝရဝတီသည္ မၾန္တုိ၏ ႛ နယ္ေဴမ ဴဖစ္ေဳကာင္း သိရ၏။ သုရ ိႛ ာတၾင္ ဒၾၝရ
ဝတီသည္ ခရစ္ႎႀစ္ ခုနစ္ရာစုမႀာ ႟ုတ္ခနဲ ေပၞလာဴခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ခုနစ္ရာစု မတုိင္မီ ရာစုႎႀစ္
မဵားစၾာက တည္ရႀိေန႓ပီ ဴဖစ္သည္။ တဖန္ အေရႀႚေတာင္အာရႀသမုိင္းသုေတသီတုိႛ သတိမမူမိေသာ
အခဵက္တခဵက္ ရႀိ၏။ ယခု ကဵႂိက္ထုိအေနာက္ေတာင္ဘက္ ငၝးမုိင္အကၾာ၊ အရက္သမႎႀင့္ဝင္းက
႟ၾာ ႎႀစ္႟ၾာအဳကားရႀိ တုိက္ကုလားသည္ ေရႀးအခၝတၾင္ "လဇီရ္စိင္" Lḅīr-ciṅ ဟုအမည္ရႀိေသာ ဆိပ္
ကမ္း႓မိႂႚ႒ကီးဴဖစ္၏။ "ဆင္ပင္လယ္"ဟု အနက္အဓိပၯာယ္ရႀိေသာ ထုိဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ႒ကီးသည္ ခရစ္
မေပၞမီအခၝမႀ ခရစ္ႎႀစ္ ရႀစ္ရာစု၊ ကုိးရာစုခန္ႛအထိ၊ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚကမ္းေဴခတေလ႖ာက္တၾင္
မၾန္တုိႛက အခဵက္အခဵာအရပ္ေဒသ ဴဖစ္သည္။ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း ပင္လယ္ခရီးသၾားသူမဵားက "ေဝ
သုဂႆ" Vesuṅga ဟု ေခၞတၾင္ခဲ့သဴဖင့္ ဂရိတ္ပထဝီဝင္ပညာရႀင္ ေတာ္လမီ Ptolemy သည္ သူ၏
ပထဝီဝင္ကဵမ္းတၾင္ "ေဗသိဂႆ" Besynga ဟူ၍ အသံလႀယ္ထားလုိက္၏။ ေဝ Ve ႎႀင့္ ေဗ Be သည္
Lḅīr မႀ bī ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၍ သုဂႆ Suṅga ႎႀင့္သိဂႆ Synga သည္ Siṅ စိင္ကုိ အသံ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

လႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ တနည္းအားဴဖင့္ ဆုိရေသာ္ အိႎၬိယအမည္ ေဝသုဂႆသည္ မၾန္အမည္

လဇီရ္စိင္ Lḅīr-ciṅ ကုိ အိႎၬိယဆန္ဆန္ အသံလႀယ္ထားေသာအမည္ဴဖစ္၍ ေတာ္လမီ၏ပထဝီ
ကဵမ္းလာ Besynga သည္ အိႎၬိယအမည္ ေဝသုဂႆကုိ ဂရိတ္-လက္တင္ဘာသာဆန္ဆန္ အသံ
လႀယ္ထားေသာအမည္ ဴဖစ္သည္။ ခရစ္ႎႀစ္ တရာ့ငၝးဆယ္ မတုိင္မီအခၝက ေတာ္လမီသည္ မုတၨမ
ပင္လယ္ေကၾႚတၾင္ တည္ရႀိေသာ လဝီရ္စိင္ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚကုိ သိခဲ့ေဳကာင္း ေထာက္႟ႁ၍ ခရစ္မေပၞမီ
အခၝက၊ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း ပင္လယ္ခရီးသၾားသူမဵားသည္ ထုိမၾန္ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚကုိ ေဝသုဂႆဟူ၍ ေခၞ
တၾင္ေန႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း သိသာထင္ရႀားသည္။ ယခုအခၝတၾင္ ေဝသုဂႆဟူေသာဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚအမည္ကုိ
ခရစ္ႎႀစ္ ႎႀစ္ရာစု သုိႛမဟုတ္ သုံးရာစုတၾင္ ႓ပီးစီးေသာ ပၝဠိကဵမ္းဂန္ မဟာနိေဒၬသတၾင္သာ ေတၾႚရ
ေသာ္လည္း၊ ခရစ္မေပၞမီအခၝကပင္ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးႎႀင့္ပတ္သက္ေသာ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း
သားတုိႛသည္ ထုိဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚအမည္ကုိ ရင့္ကဵက္ေန႓ပီ ဴဖစ္၏။ ထုိနည္းတူစၾာ "လဝီရ္စိင္" Lḅīr-ciṅ
ဟု အမည္ရႀိေသာ မၾန္ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚသည္ ခရစ္မေပၞမီအခၝကပင္ နီးေဝး ေကဵာ္ဳကားေသာ ေရလမ္း
ကုန္သၾယ္ေရးစခန္း ဴဖစ္သည္။

ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစု တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းတၾင္ ထုိမၾန္ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚအမည္ကုိ P'i-ch'ien

(ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္ *b'ji-k'iän)ဟု အသံလႀယ္၍၊ ခရစ္ႎႀစ္ ရႀစ္ရာစု ကုိးရာစု တ႟ုတ္သမုိင္း
မႀတ္တမ္းတၾင္ Mi-ch'ên (ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္ *mjie-zien)ဟု အသံလႀယ္၏။ *b'ji သုိႛမဟုတ္
*mjie သည္ Lḅīr မႀ bī ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၍ *K'iän သုိႛမဟုတ္ *z'ien သည္ ciṅ
(cing)ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ ပၝရႀသမုိင္းမႀတ္တမ္းမႀာမူကား Mu-sa/ Mu-sha ဟု ေရး
သားထား၏။ ပၝရႀေခၞသည္ တ႟ုတ္အေခၞ *mjie-z'ien ႎႀင့္ အေတာ္နီးစပ္သည္ဟုဆုိရပၝမည္။
တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ Mi -ch'ên (*mjie-zien) ၏တည္ေနရာကုိ ဴပင္သစ္ပညာရႀင္ ပၝေမာ
ကၡ ေပလီယုိ Paul Pelliot က "ဧရာဝတီဴမစ္ဝ" ဟူ၍ လည္းေကာင္း၆၊ ႓ဗိတိသ႖ပညာရႀင္ ပၝေမာကၡ
လုပ္စ္ Gordon H, Luce က "ပဲခူး႓မိႂႚေဟာင္း"ဟူ၍လည္းေကာင္း၇၊ လၾဲေခဵာ္မႀားယၾင္းစၾာ သတ္မႀတ္
identified ခဲ့သည္။

တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ ကဵင္း(န္)လင္(န္) Chin-lin သည္ သကၠတကဵမ္းဂန္လာ သုဝရ္

ကာကုဍဵ Suvarṇa-Kuḍya (သုဝဏၧကုဋ Suvaṇṇa-Kuḍḍa ေ႟ၿတံတုိင္း The Wall of Gold) ဴဖစ္
ေကာင္း ဴဖစ္ေပမည္။ ဤအမည္သည္ တ႟ုတ္ဘာသာဴပန္အမည္ ကဵင္း(န္)လင္(န္) (ေ႟ၿနယ္ဴခား/
ေ႟ၿအစၾန္အဖဵား)ႎႀင့္ အေတာ္နီးစပ္သည္ဟု ယူဆရ၏။ ပၝဠိကဵမ္းဂန္ မဟာနိေဒၬသမႀာ သုဝဏၧကူဋ
(ေ႟ၿအထၾက္/ ေ႟ၿအစၾန္း) ဟူေသာ အရပ္ေဒသအမည္တခု ပၝရႀိသည္။ ဤသည္လည္း တ႟ုတ္
သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ ကဵင္း(န္)လင္(န္)ႎႀင့္ထပ္တူဴဖစ္မည္ ထင္သည္။ (သုဝဏၧကူဋသည္ ယခု
Nakorn Pathom ပင္ေလာ)။ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းတၾင္ Chin-ch'ên ဟူ၍ ေရးေသး၏။ Chin-
Ch'ên မႀ Ch'ên သည္ Lin ကုိ ေရးရာ၌ လၾဲေခဵာ္မိဴခင္း ဴဖစ္သည္။ (စာလုံးပုံသၸာန္ ဆင္တူယုိးမႀား
ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္၊ စာမူေရးကူးရာ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာပုံထုထၾင္း၍ ပုံႎႀိပ္ရာ၌ေသာ္လည္း
ေကာင္း၊ လၾဲေခဵာ္မိဴခင္း ဴဖစ္သည္။) Chin-ch'ên ကုိ Chin-lin ဟုဴပင္ဆင္သင့္၏။ ယခု ထုိင္းပင္
လယ္ေကၾႚကို "ကဵင္း(န္)လင္(န္)ေကၾႚ႒ကီး" Chin-lin-ta-wan (The Gulf of Chin-lin)ဟူ၍ တ႟ုတ္
သမုိင္းမႀတ္တမ္းတၾင္ ေဖာ္ဴပထားေဳကာင္းကုိ ေထာက္ေသာ္၊ ကဵင္း(န္)လင္(န္)ဟူသည္ နေခၝ(န္)
မေထာ(မ္) Nakorn Pathom (နဂရပထမ/ မထမနဂရ)ႎႀင့္ ဥေထာ(င္) U Thong (ေ႟ၿ-Gold) ကုိ
ဗဟုိဴပႂေသာေဒသ ဴဖစ္တန္ရာသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

သိရီမာရ နာဖဵားမကဵန္းမမာ ဴဖစ္႓ပီးေနာက္။ ၎၏သား ကဵင္း(န္)ရႀဲင္ (သုဝဏၧဇီဝ)အား

ကဵင္း(န္)လင္(န္) (ေ႟ၿနယ္ဴခားေဒသ/ သုဝဏၧႋ)ကုိ စစ္ဆင္ေစခဲ့၏။ ကဵင္း(န္)ရႀဲင္ အလုပ္ဳကံ မခံရ
ေသးမီအထိ၊ မည္သုိႛေသာအဆင့္သုိႛ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့ေဳကာင္း၊ က႗ႎု္ပ္တုိႛ မသိရေတာ့ေခဵ။ ကဵင္း(န္)
ရႀဲင္သည္ မယ္ကေလာ(င္) Mea Klong အတုိင္း ေဴမာက္ဘက္သုိႛခဵီတက္၍ ယခုေခတ္ ထုိင္းႎႀင့္
ဴမန္မာနယ္ဴခားေဒသကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္႓ပီးလ႖င္၊ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚကမ္းေဴခတေနရာသုိႛ ေရာက္ခဲ့တန္
ရာသည္။

အဘယ္သုိႛေသာအေဳကာင္းေဳကာင့္၊ သိရီမာရသည္ မေလးက႗န္းဆၾယ္ေဴမာက္ပုိင္းေဒသ

ကုိ စစ္ဆင္ရပၝသနည္း။ အဓိကအေဳကာင္းရင္းကား၊ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ (သုိႛမဟုတ္ တ႟ုတ္-ေရာမ)
ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး လမ္းေဳကာင္းအေပၞတၾင္ရႀိ အခဵက္အခဵာေဒသတခုဴဖစ္ေသာ Tun-hsuံṅ
တၾန္ႛဟၿန္ႛကုိ ခဵႂပ္ကုိင္ထားရန္ ဴဖစ္၏။ တၾန္ႛဟၿန္ႛကုိ သိမ္းယူထားႎုိင္လ႖င္၊ ခမယ္ႎုိင္ငံသည္ တ႟ုတ္
ႎုိင္ငံႎႀင့္မေလးက႗န္းဆၾယ္အဳကားရႀိ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးကုိ လက္ဝၝး႒ကီးအုပ္ထားႎုိင္လိမ့္မည္။

(၃)

သိရီမာရ ေရႀးဦးစၾာ တုိက္ခုိက္ေအာင္ဴမင္ခဲ့ေသာေဒသသည္ ခမယ္တုိႛမူရင္းေဒသမႀ ကုန္း

လမ္းဴဖင့္ ေပၝက္ေရာက္ႎုိင္ေသာ ေကဵာခုိင္းနံစပ္ႎုိင္ငံမဵားဴဖစ္ေဳကာင္း၊ အထက္တၾင္ဆုိခဲ့၏။ ခမယ္
တုိႛ၏နယ္ေဴမမႀ အေရႀႚဘက္သုိႛလားေသာ္ စမၯၝ/သုိႛေရာက္၍ အေနာက္ဘက္ သုိႛမဟုတ္ အေနာက္
ေဴမာက္ဘက္သုိႛလားေသာ္ ပဵႃတုိႛနယ္ေဴမထဲသုိႛ ဝင္ေရာက္လာႎုိင္သည္။ ေရႀးအခၝတၾင္ စမၯၝ၊ ကေမၱာ
ဇ(ခမယ္ႎုိင္ငံ)ႎႀင့္ဴဗဟၳာေဒသ (Brahmādesa - ပဵႃတုိႛေဒသ)သည္ ကုန္းလမ္းတသၾယ္ဴဖင့္ ဆက္
ထား၏။ (ယခုထုိင္းႎုိင္ငံ၏နယ္ေဴမအစိတ္အပုိင္း အေတာ္မဵားမဵားသည္ ေရႀးေခတ္ကေမၱာဇ၏ပုိက္
နက္ ဴဖစ္သည္)။ ယခု ပဵႃဒဂႆၝးဟုေခၞတၾင္ေလ့ရႀိ၍ မဵက္ႎႀာဖက္ႎႀင့္ေကဵာဖက္တၾင္ ပုံသၾင္းဴခားနားမႁ ရႀိ
ေသာ ေငၾဴပားအဝုိင္းမဵားသည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံဴပည္မေဒသတၾင္သာမက၊ ရႀမ္းဴပည္နယ္ႎႀင့္ကယားဴပည္
နယ္မႀာလည္း ေတၾႚခဲ့သည္။ ထုိႛအဴပင္ ထုိင္းႎုိင္ငံႎႀင့္ကေမၱာဇႎုိင္ငံ (ခမယ္ႎုိင္ငံ)မႀာလည္း ေတၾႚရ၏။
အကယ္၍ ေဴမပုံေပၞတၾင္ ထုိသုိႛေသာ ေငၾဴပားအဝုိင္းမဵား ေတၾႚခဲ့ေသာအရပ္မဵားကုိ မဵဥ္းေဳကာင္း
တေဳကာင္းဆၾဲ၍ ဆက္လုိက္ေသာ္၊ ေရႀးေဟာင္းပဵႃႎုိင္ငံႎႀင့္ေရႀးေဟာင္းကေမၱာဇႎုိင္ငံတုိႛအဳကား
တည္ရႀိခဲ့ဖူးေသာ ကုန္းလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး လမ္းေဳကာင္း ေကဵာ္ဴဖတ္ခဲ့ေသာ အဓိကအရပ္မဵားကုိ
အဳကမ္းအားဴဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ႎုိင္ပၝလိမ့္မည္။

ထုိလမ္းေဳကာင္းႎႀင့္ပတ္သက္၍ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္ေလးရာစုက အဴဖစ္မႀန္တရပ္ကုိ အကဵဥ္း

အားဴဖင့္ တင္ဴပလုိပၝသည္။ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၃၇၁ ခုႎႀစ္၌ တ႟ုတ္မင္(င္)မင္းဆက္ ဧကရာဇ္ ကဵႃးယၾမ္(န္)
ကဵန္း(င္) Emperor Chu Yuan-chang of the Ming Dynasty သည္ ထီ-ယယ္(န္) ယယ္(န္)
Eien Yen ဦးေဆာင္ေသာ သံအဖၾဲႚတဖၾဲႚအား၊ ဴမန္မာႎုိင္ငံအလယ္ပုိင္း အဝ႓မိႂႚသုိႛ သံခရီးထၾက္ေစ
၏။ ထုိအခၝတၾင္ ခူဗီလုိင္ခန္ Khubilai Khan ၏အဆက္အႎၾယ္သည္ ယူနန္ (ယၾန္နန္ Yúṅ-nan)
မႀာ အညံ့မခံေသးေသာေဳကာင့္၊ သံအဖၾဲႚသည္ အန္းနန္ (ယခု ဗီယက္နမ္ေဴမာက္ပုိင္း)၊ စမၯၝ (ယခု
ဗီယက္နမ္ေတာင္ပုိင္း)၊ ကေမၱာဇ(ခမယ္ႎုိင္ငံ)ႎႀင့္လန္နား(ယခုထုိင္းႎုိင္ငံေဴမာက္ပုိင္း)ကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္
၍ ေတာင္ငူႎႀင့္အဝသုိႛ သၾားရန္ ဳကံ႟ၾယ္သည္။ သုိႚရာတၾင္ သံအဖၾဲႚသည္ အန္းနန္သုိႚေရာက္ေသာ္
အန္းနန္ႎႀင့္စမၯၝ စစ္မက္ဴဖစ္ပၾားေနခုိက္ ဳကံႂ႒ကႂိက္သဴဖင့္ ခရီးမဆက္ႎုိင္ေခဵ။ ႎႀစ္ႎႀစ္ခန္ႛ ေစာင့္ဆုိင္း
ေသာ္လည္း၊ စစ္ပၾဲ မရပ္စဲေသး။ သံအဖၾဲႚသည္ အန္းနန္မႀာ ဆက္၍ ေသာင္တင္ေန၏။ ဧကရာဇ္က
E-book is created by www.ShanYoMa.org

႓မိႂႚေတာ္သုိႛ ဴပန္လာရန္ ဆင့္ေခၞလုိက္သည္။ ထီ-ယယ္(န္) ယယ္(န္) တဦးသာ ဴပန္လာ၏။ အဴခား

သံအဖၾဲႚဝင္သုံးဦးသည္ လမ္းမႀာ ေသဆုံးခဲ့သည္။၈ အထက္ပၝဴဖစ္ရပ္ကုိ ဳကည့္ဴခင္းအားဴဖင့္ ခမယ္
ႎုိင္ငံမႀ ေတာင္ငူ/အဝသုိႛ ေပၝက္ေသာလမ္းေဳကာင္းသည္ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္ေလးရာစုအခၝတၾင္
တည္ရႀိေနေသးေဳကာင္း ထင္ရႀားသည္။ ဴမန္မာသမုိင္းကဵန္းဂန္မႀာမူကား ဇင္းမယ္ႎႀင့္ေတာင္ငူသုိႛ
အထိဴဖစ္ေသာ လမ္းေဳကာင္း အပုိင္းတပုိင္းကုိသာ ေဖာ္ဴပထား၏။၉ ထုိလမ္းတပုိင္းအတၾက္ ပုဂံ
ေကဵာက္စာတခဵပ္ႎႀင့္ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္လည္း သက္ေသထူသည္။၁၀

ပဵႃတုိေ
ႛ ဒသႎႀင့္ခမယ္ေဒသအဳကား တည္ရႀိေသာကုန္းလမ္းသည္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ ကုန္း
လမ္းႎႀင့္လည္း ဆက္ထားေသး၏။ ကုန္းလမ္းႎႀစ္သၾယ္ဆုံရာအရပ္ကား၊ ပဵႃတုိအ
ႛ ခဵက္အခဵာေဒသ
ဴဖစ္ေသာ ဴဗဟၳာဝတ္ (ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)ပင္တည္း။

ေ႟ႀးေဟာင္းသုေတသန ေတၾႚသိခဵက္အရ၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ ခရစ္ႎႀစ္ တရာစုမႀ ခရစ္ႎႀစ္

ငၝးရာစုအထိ တည္ရႀိခဲ့ေဳကာင္း၊ အေဆာက္အအုံႎႀင့္႓မိႂႚတံခၝးမဵား မီးေလာင္က႗မ္းခဲ့ေသာေဳကာင့္ ရန္
သူလက္ခဵက္ဴဖင့္ ပဵက္စီးခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ဟန္တူေဳကာင္း၊ ယင္းသုိႛ ဆိတ္သုဥ္းမသၾားမီ၊ ႓မိႂႚပဵက္ဘဝ
တ႒ကိမ္တခၝ ဳကံႂခဲ့ေသးေဳကာင္း၊ ပထမအ႒ကိမ္ ပဵက္စီး႓ပီးေနာက္ အေဆာက္အအုံမဵားကုိ ဴပန္လည္
တည္ေဆာက္၍ မၾမ္းမံထူေထာင္ႎုိင္ခဲ့ေသးေဳကာင္း၊ ဒုတိယအ႒ကိမ္ ပဵက္စီး႓ပီးေနာက္ ႓မိႂႚေတာ္သည္
တခၝတည္းဆိတ္သုဥ္းသၾားေဳကာင္း၊ သုိႛေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းကဵင္တၾင္ လူမဵား ဆက္လက္ေနထုိင္
ဳကဟန္တူေဳကာင္း စသဴဖင့္ က႗ႎ္ုပ္တုိႛ သိရ၏။၁၁

အဘယ္သုေ
ိႛ သာ အေဳကာင္းေဳကာင့္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ ႓မိႂႚပဵက္ဘဝ တ႒ကိမ္ ဳကံႂရပၝသနည္း။

ခမယ္တုိႛ၏အေနာက္ေဴမာက္ဘက္နယ္နိမိတ္သည္ ပဵႃတိုႛနယ္ေဴမႎႀင့္ေကဵာခုိင္းနံစပ္ ဴဖစ္ေန

၍ ထုိအခဵိန္ ထုိအခၝတၾင္ ခမယ္ေဒသႎႀင့္ပဵႃတုိႛေဒသအဳကား တည္ရႀိေနေသာကုန္းလမ္း၏ သုံးပုံ
ႎႀစ္ပုံသည္ ခမယ္တုိႛနယ္ေဴမထဲမႀာ ေရာက္ေန၏။ သိရီမာရသည္ ကဵန္ရႀိေသာအပုိင္းကုိ ခဵႂပ္ကို္င္
ထားရန္ ဆႎၬရႀိခဲ့တန္ရာသည္။ ဴဗဟၳာဝတ္ေခၞပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ၊ ပဵႃ-ခမယ္ ကုန္း
လမ္းႎႀစ္သၾယ္ ဆုံရာအရပ္ဴဖစ္၏။ သိရီမာသည္ ေသနဂႆဗဵႃဟာက႗မ္းကဵင္ေသာစစ္သူ႒ကီး ဴဖစ္သည္
အတုိင္း၊ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးကုိ ခမယ္တုိႛ၏လက္ထဲသုိႛေရာက္ေအာင္ မေဆာင္႟ၾက္ႎုိင္မီ၊ ကုန္း
လမ္းႎႀစ္သၾယ္ဆုံရာအရပ္ဴဖစ္ေသာ ဴဗဟၳာဝတ္(ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)ကုိ သိမ္းထားႎုိင္မႀ ခမယ္တုိႛအဖုိႛ အကဵႂိး
ေကဵးဇူးရႀိမည္ဴဖစ္ေဳကာင္း သိရီမာရသည္ ေကာင္းစၾာသိခဲ့ေပမည္။ ထုိႛေဳကာင့္ လဵန္(င္)မင္းဆက္
သမုိင္း ဖႀႃနန္ အခန္းမႀ

ဖန္မန္ Fan Man (=သိရိမာရ S'r1 ͞Мarā)သည္ရဲရင့္၍ ကဵန္းခံ့

သန္မာ၏။ ေသနဂႆဗဵႃဟာ က႗မ္းကဵင္လိမၳာသည္။ စစ္ခဵီ၍ ေကဵာခုိင္း
နံစပ္ႎုိင္ငံမဵားကုိ တုိက္ခုိက္ရာ၊ အားလုံးကုိ အညံ့ခံေစခဲ့၏။၁၂
ဟူေသာအခဵက္တၾင္ ဴဗဟၳာဝတ္ (ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)လည္း ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ၏တုိက္ခုိက္မႁကုိ ခံခဲ့ဖူးေဳကာင္း၊
က႗ႎု္ပ္တုိႛမႀာ ခုိင္လုံေသာ အေထာက္အထား ရႀိသည္။

ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ ခရစ္ႎႀစ္ငၝးရာစုတၾင္ ဆိတ္သုဥ္းမသၾားမီ၊ ႓မိႂႚပဵက္ဘဝတ႒ကိမ္ ဳကံႂရေသး

ေဳကာင္း ေရႀးေဟာင္းသုေတသန ေတၾႚသိခဵက္အရ က႗ႎု္ပ္တုိႛသိရ၏။ ဤအခဵက္ႎႀင့္စပ္လဵဥ္း၍ ထုိ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

အခဵိန္ ထုိအခၝ ခမယ္မင္းသိရီမာရ နယ္ေဴမခဵဲႚထၾင္သည့္သမုိင္းဴဖစ္စဥ္ႎႀင့္ ေပၝင္းစပ္ေလ့လာေသာ္၊

ပိႍႎုိး႓မိႂႚ တ႒ကိမ္အဖဵက္အဆီးခံရေသာကာလသည္။ သိရီမာရအုပ္စုိးေသာ ကေမၱာဇႎုိင္ငံ
(ခမယ္ႎုိင္ငံ) အင္အား႒ကီးမားေသာအခဵိန္အခၝႎႀင့္တုိက္ဆုိင္ေနသည္။ အေနာက္ဘက္ (အေနာက္
ေဴမာက္ဘက္)သုိႛ နယ္ေဴမခဵဲႚထၾင္လာေသာ သိရီမာရသည္ ကုန္းလမ္းႎႀစ္သၾယ္ဆုံရာအရပ္ဴဖစ္
ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ လက္လၾတ္မည္ မဟုတ္တန္ရာ။ ထုိႛေဳကာင့္ ပထမအ႒ကိမ္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ဖဵက္
ဆီးေႎႀာင့္ယႀက္ခဲ့သူမဵားသည္ သိရီမာရဦးေဆာင္ေသာတပ္ဖၾဲႚဴဖစ္ေဳကာင္း က႗ႎ္ုပ္တုိႛစၾဲ႓မဲစၾာ ယုံဳကည္
သည္။ ယခု က႗ႎ္ုပ္တုေ ိႛ ဆၾးေႎၾးခဵက္သည္ စာေပအေထာက္အထား textual evidenceႎႀင့္ ေရႀး
ေဟာင္းသုေတသန အေထာက္အထား archaeological evidence ကုိ ေပၝင္းစပ္ထားဴခင္းဴဖစ္၏။
ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ ခဵင္းနင္းဝင္ေရာက္မႁႎႀင့္ စပ္လဵဥ္းေသာ အဴခားအေရးပၝအရာေရာက္ အေထာက္အ
ထားတရပ္ရႀိေသးသည္။ ဤအခဵက္ကုိ လၾန္ခဲ့ေသာအခဵိန္၌ သတိဴပႂမိသူ မရႀိခဲ့ေခဵ။ ထုိအေဳကာင္း
ကုိ က႗ႎ္ုပ္တုိႛ ေနာင္တၾင္ အေသးစိတ္ေဆၾးေႎၾးမည္။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚခဵင္းနင္း ဝင္ေရာက္ခဲ့
ေသာကာလသည္ ခရစ္ႎႀစ္ ၂၁၀ ဴပည့္ႎႀစ္၊ ၂၁၅ ခုႎႀစ္ အတၾင္း ဴဖစ္တန္ရာသည္။

(၄)

ခရစ္မေပၞမီကာလႎႀင့္ခရစ္ေပၞ႓ပီးေနာက္ ႎႀစ္ေပၝင္း ခုနစ္ရာေကဵာ္ခန္ႛတၾင္ ပဵႃတုိႛေဒသသည္

ကုန္းတၾင္းႎုိင္ငံတခု ဴဖစ္၏။ ယုတ္စၾအဆုံး ခရစ္ႎႀစ္ ေဴခာက္ရာစုအခဵိန္တၾင္ ဤသုိႛ ဴဖစ္ေနေသး
သည္။ ပဵႃတုိႛသည္ ဧရာဝတီဴမစ္ဝႀမ္းတေလ႖ာက္ ကဵယ္ဴပန္ႛေသာလၾင္ဴပင္တၾင္သာမက၊ ယခု ရႀမ္း
ဴပည္နယ္ဟုေခၞတၾင္ေသာေဒသႎႀင့္ စစ္ေတာင္းဴမစ္အညာပုိင္းမႀာလည္း ပဵံႚႎႀံႛေနထုိင္ဳက၏။ အ
ေနာက္ဘက္တၾင္ ေနာင္အခၝ ရခုိင္၁၃ေဒသဟုေခၞတၾင္လာေသာနယ္ေဴမကား၊ ပဵႃတုိႛဳသဇာ မတုိး
ေဖာက္ႎုိင္ဘဲ၊ ဘဂႆလားသားတုိႛ၏နယ္ေဴမတစိတ္တေဒသ ဴဖစ္သည္။ ယခုကရင္ဴပည္နယ္ဟု ေခၞ
တၾင္ေသာေဒသသည္လည္းေကာင္း၊ ယခုတနသႆာရီဟုေခၞတၾင္ေသာေဒသႎႀင့္မေလးက႗န္းဆၾယ္
က႗န္းဆက္ေဒသသည္လည္းေကာင္း၊ စစ္ေတာင္းဴမစ္ဝႀမ္းအေဳကပုိင္းႎႀင့္ဧရာဝတီဴမစ္ဝက႗န္းေပၞ
ေဒသသည္လည္းေကာင္း၊ မၾန္တုိႛ ပဵံႚႎႀံႛရာအရပ္မဵားတည္း။ ဂရိတ္ပထဝီဝင္ပညာရႀင္ ေတာ္လမီ
သည္ ခရစ္ႎႀစ္ တရာငၝးဆယ္ မတုိင္မီအခၝက ယခု တုိက္ကုလားဟူေသာေဒသမႀာ မၾန္တုိႛ၏ ဆိပ္
ကမ္း႓မိႂႚ လဝီရ္စိင္ Lḅīr-ciṅ (ဆင္ပင္လယ္)ကုိ Besynga ဟုအသံလႀယ္၍ ၎၏ပထဝီဝင္ကဵမ္း
မႀာ မႀတ္တမ္းတင္ထားခဲ့႓ပီး ဴဖစ္ေဳကာင္းကုိ ေထာက္႟ႁဴခင္းအားဴဖင့္ မၾန္တုိႛသည္ ခရစ္မေပၞမီအခၝ
ကပင္၊ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚကမ္းေဴခတေလ႖ာက္သုိႛ ပဵံႚႎႀေ ံႛ န႓ပီဴဖစ္ေဳကာင္း၊ အေရးပၝအရာေရာက္
ေသာ အေထာက္အထားတရပ္ဴဖစ္၏။ ေတာ္လမီ၏ပထဝီဝင္ကဵမ္းလာ Besynga သည္ အိႎၬိယ
အမည္ ေဝသုဂႆ Vesuṅga ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ အိႎၬိယအမည္ ေဝသုဂႆသည္ မၾန္
တုိႛအမည္ရင္း လဝီရ္စိင္ Lḅīr-ciṅ ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ အထက္တၾင္ ေဖာ္ဴပခဲ့႓ပီ
ဴဖစ္သည္။ မၾန္တုိႛသည္ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚကမ္းေဴခတေလ႖ာက္တၾင္ ပဵံႚႎႀံႛေနခဵိန္တၾင္ ပဵႃတုိႛလည္း
ဧရာဝတီဴမစ္ဝႀမ္းအလယ္ပုိင္းသုိႛ ေရာက္ေန႓ပီ ဴဖစ္၏။ ပဵႃႎႀင့္မၾန္တုိႛ ေရာေႎႀာ၍ ေနထုိင္ဳကေသာ
ေဒသသည္ အေတာ္ကဵယ္ဴပန္မ ႛ ည္ဟု မႀန္းဆမိသည္။ ထုိႛေဳကာင့္ မၾန္တုိႛသည္ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚ
ကမ္းေဴခတေလ႖ာက္သုိႛ ပဵံႚႎႀံႛလာေသာကာလသည္ ပဵႃတုိႛ ဧရာဝတီဴမစ္ဝႀမ္းအလယ္ပုိင္းသုိႛ ဝင္လာ
ေသာကာလထက္ ေနာက္မကဵႎုိင္။

ခရစ္မေပၞမီ ႎႀစ္ရာစုအခၝတၾင္ ပိႍနုိး႓မိႂႚသည္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ ကုန္းလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး

လမ္းမေပၞတၾင္ တည္ရႀိေသာ ကုန္သၾယ္ေရးစခန္း ဴဖစ္ေန႓ပီဴဖစ္၏။ အိႎၬိယေဴမာက္ပုိင္းသားတုိႛ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

သည္ ကာမ႟ူပ(ယခု အိႎၬိယ အာသံနယ္)ကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္၍ ပဵႃတုိေ ႛ ဒသသုိႛ ဝင္ေရာက္လာသည္။

အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ မည္သုိႛေသာလမ္းေဳကာင္းဴဖင့္ မၾန္ႎႀင့္ပဵႃတုိႛ၏နယ္ေဴမထဲသုိႛ ဝင္
ေရာက္လာပၝသနည္း။

ခရစ္မေပၞမီအခၝကပင္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ အေရႀႚေတာင္အာရႀအရပ္ရပ္သုိႛ

ေရာက္ေန႓ပီ ဴဖစ္၏။ ထုိသူတုိႛအထဲတၾင္ မၾန္ႎႀင့္ပဵႃတုိႛေဒသသုိႛ သၾားေရာက္သူမဵားလည္း ရႀိမည္ကား
မလၾဲေခဵ။ တ႟ုတ္ေတာင္ပုိင္းမႀ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသုေ ိႛ ပၝက္ေသာ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး လမ္းမ
အေဳကာင္းကုိ ေဖာ္ဴပေသာ ေရႀးတ႟ုတ္မႀတ္တမ္းတခု ရႀိ၏။ ကာလအားဴဖင့္ ခရစ္မေပၞမီ ႎႀစ္ရာစု
ဴဖစ္သည္။ ယခု ဟုိင္နန္က႗န္းအနီးတဝုိက္ရႀိ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚမႀကုန္သည္မဵားသည္ ေလႀစီး၍ ထၾက္လာ
ဳကရာ၊ ထုိင္းပင္လယ္ေကၾႚကုိ ေကဵာ္လၾန္လာေသာ္၊ မေလးက႗န္းဆၾယ္ က႗န္းဆက္ေဒသ အေရႀႚ
ဘက္ကမ္း၊ ယခုခဵႂိင္းယား Chaiya အနီးတဝုိက္ခန္ႛရႀိေသာ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚသုိႛ ဆုိက္ေရာက္လာ
ေဳကာင္း၊ ကုန္းတက္၍ ေဴခလဵင္ခရီး ဆယ္ရက္ေကဵာ္ေကဵာ္ သၾား႓ပီးေသာ္၊ ဖႀႃးကန္းတူးလူ Fu-Kan -
Tu-Lu ဟုေခၞတၾင္ေသာ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚသုေ ိႛ ရာက္ေဳကာင္း၊ ထုိေနာက္ ထုိဖႀႃးကန္းတူးလူ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ
မႀ ပင္လယ္ခရီးဴဖင့္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း ေဝဂႈ Vengi သုိႛေရာက္ေဳကာင္း စသဴဖင့္ ထုိေရႀးေခတ္
တ႟ုတ္-အိႎၬိယ ပင္လယ္ခရီးမႀတ္တမ္းတၾင္ ေဖာ္ဴပထားသည္။ ယခုေခတ္တၾင္ Fu-kan-tu-lu ဟူ၍
အသံထၾက္ေသာ တ႟ုတ္စာလုံးေလးလုံး၏ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္သည္ piwo kam-to-lo/ *piu-
kam-tuo-lwo ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္ ထုိဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ၏အိႎၬိယအမည္သည္ Pugāma-dvard ပုဂၝမဒၾၝရ
(ပဵႃတုိႛေဒသ၏လမ္းဝ Door way to the land of the Pyu) ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ အက႗ႎု္ပ္ ေဖာ္ထုတ္
ခဲ့႓ပီးသည္ေနာက္ အ႒ကိမ္႒ကိမ္ ဆုိခဲ့႓ပီဴဖစ္၏။ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္တၾင္ ဴပင္သစ္ပညာရႀင္ Gabriel
Ferrand သည္ အထက္တၾင္ ေဖာ္ဴပေသာ Fu-kan-tu-lu ကုိ ယခု ဧရာဝတီဴမစ္ဝႀမ္းအလယ္ပုိင္းရႀိ
"ပုဂံ"ဟူ၍ လၾဲေခဵာ္မႀားယၾင္းစၾာ သတ္မႀတ္ identified ခဲ့သည္။၁၄ ခရစ္မေပၞမီ ႎႀစ္ရာစုအခၝတၾင္
ယခု ေညာင္ဦးအနီးတဝုိက္တၾင္ "ပုဂံ"ဟူေသာ အမည္မရႀိေသး၊ တမၱဒီပဟူေသာအမည္လည္း
မေခၞေသးေခဵ။ မေလးက႗န္းဆၾယ္ က႗န္းဆက္ေဒသအေရႀႚဘက္ကမ္း၊ ယခု ခဵႂိင္းယားခန္ႛရႀိေသာ ေန
ရပ္မႀ ဧရာဝတီဴမစ္ဝႀမ္းအလယ္ပုိင္းသုိႛ ေဴခလဵင္ခရီး ဆယ္ရက္ေကဵာ္ေကဵာ္ဴဖင့္ ေရာက္ႎုိင္ပၝမည္
ေလာ။ ယခု ေညာင္ဦး၊ ပုဂံမႀ ပင္လယ္ကူး ေလႀ႒ကီးစီး၍ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းဆိပ္ကမ္းသုိႛ တုိက္႟ုိက္
ေရာက္ႎုိင္ပၝမည္ေလာ။ ယေနႛထက္တုိင္ အခဵႂိႚေသာ တ႟ုတ္ပညာရႀင္တုိႛသည္ မစူးစမ္း မဆင္ဴခင္
ဘဲ၊ Ferrand ၏မႀားယၾင္းေသာ အဆုိကုိ ေရာေယာင္ကာ၊ လုိက္၍ဆုိေနဳကေသးေဳကာင္း၊ ဝမ္းနည္း
စၾာ ေတၾႚရသည္။

ပုဂၝမဒၾၝရသည္ မေလးက႗န္းဆၾယ္ က႗န္းဆက္အေနာက္ဘက္ကမ္းတၾင္ တည္ရႀိေသာ ဆိပ္

ကမ္း႓မိႂႚဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္၊ ေရႀးအခၝတၾင္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛ၏ကုန္တင္ေလႀမဵားသည္ အိႎၬိယ
ေတာင္ပုိင္း ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚမဵားမႀ ဘဂႆလားပင္လယ္ေအာ္ကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္၍ အႎၬမန္က႗န္းမဵားႎႀင့္နီကုိဗာ
က႗န္းမား Andaman & Nicobar Islands တၾင္ တေထာက္ရပ္နား႓ပီးလ႖င္ မေလးက႗န္းဆၾယ္
ဘက္သုိႛ ခရီးဆက္၏။ ပုဂၝမဒၾၝရသည္ အိႎၬိယေတာင္ပိင ု ္းမႀလာေသာ ကုန္တင္ေလႀ႒ကီးမဵား ရပ္နား
ေသာ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚဴဖစ္၍ ယခု တကၾာပၝ Takuapa ဴဖစ္ေပမည္။ မၾန္ႎႀင့္ပဵႃတုိႛေဒသသုိႛ ေရာက္လုိ
ေသာ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသား ခရီးသည္မဵားသည္ ပုဂၝမဒၾၝရသည္ ေရာက္ေသာ္၊ ေလႀေဴပာင္းစီး၍
ကမ္း႟ုိးတန္းအတုိင္း ေဴမာက္ဘက္ရႀိ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚသုိႛ တက္သၾား႓ပီးေသာ္ လဝီရ္စိင္ ဆိပ္
ကမ္း႓မိႂႚသုိႛ ဆုိက္ေရာက္လာဳကသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ေရႀးေခတ္ တကၾာပၝသည္ ပဵႃတုိႛနယ္ေဴမသုိႛ ေရာက္လုိေသာ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း ခရီးသည္

မဵား မရပ္မနားဘဲ ေနမရေသာ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္ တေဳကာင္း၊ ပဵႃတုိႛေဒသတၾင္ ကုန္း
လမ္း ကုန္သၾယ္ေရးလမ္းေဳကာင္း ႎႀစ္သၾယ္ဆုံရာအရပ္ဴဖစ္ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ မၾန္တုိႛေဒသ
တၾင္ တည္ရႀိေသာ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးစခန္း လဝီရ္စိင္ထက္ ေကဵာ္ဳကားထင္ရႀားဴခင္းေဳကာင့္
တေဳကာင္း၊ ထုိအေဳကာင္းတုိႛေဳကာင့္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ေရႀးေခတ္တကၾာပၝကုိ "ပုဂၝမ
ဒၝၾရ" ဟူ၍ ေခၞတၾင္ခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္တန္ရာသည္။

ပင္လယ္ခရီး ထၾက္ေသာ အိႎၬိယတုိင္းရင္းသားတုိင္းသည္ ပုဂၝမဒၾၝရမႀတဆင့္ မၾန္တုိႛေဒသ၊

သုိႛမဟုတ္ ပဵႃတုိႛေဒသသုိႛ ဝင္ေရာက္လာဴခင္း မဟုတ္။ အိႎၬိယအေရႀႚဘက္ကမ္းေဴခ ဘဂႆလားႎႀင့္
ဳသရိႍ (ကလိဂႆ)မႀလာေသာသူမဵားသည္ လဝီရ္စိင္ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚသုိႛသာ ဦးတည္၍ သၾားတတ္
သည္။

အိႎၬိယတုိင္းသားတုိႛသည္ ပဵႃတုိေ
ႛ နရပ္ကုိ ေခၞတၾင္ေသာ အမည္သုံးခုရႀိေဳကာင္း၊ ယခု
က႗ႎု္ပ္တုိႛ ခုိင္လုံေသာ အေထာက္အထား ရထား႓ပီး ဴဖစ္၏။

ပထမအမည္ကား Brahmā-vāstu (ဴဗဟၳာဝတ္)ဴဖစ္၏။ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းရႀင္ P'an-

yüeh ဟုေရးသည္။ ယခုေခတ္တၾင္ P'an-yüeh ဟုအသံထၾက္ေသာ တ႟ုတ္စာလုံးႎႀစ္လုံး၏ ေရႀး
ေဟာင္းအသံထၾက္သည္ *b'uân-jiwat ဴဖစ္၏။ (j ကုိ 'ယပက္လက္' အသံထၾက္ရပၝမည္။)
*b'uân သည္ Brahmā ကုိ အကဵဥ္းအားဴဖင့္ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၍၊ *jiwat သည္ သကၠတ
Vāstu သုမိႛ ဟုတ္ ပၝဠိ Vatthu ကုိ အကဵဥ္းအားဴဖင့္ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ ေႎႀာင္းေခတ္
တ႟ုတ္ ဗုဒၭဘာသာကဵမ္းဂန္မဵားတၾင္ Kapila – vāstu (ကပိလဝတ္)မႀ vÈstu (ဝတ္)ကုိ ဤ yüeh'
(*jiwat) ဟူေသာ တ႟ုတ္စာလုံးဴဖင့္ အသံလႀယ္တတ္သည္။

ေရႀးအခၝတၾင္ ပဵႃတုေ ိႛ ဒသကုိ Brahmā-vāstu ဟူ၍ ေခၞတၾင္ခဲ့သည့္အဴပင္ Brahmā-des'a

(ဴဗဟၳာေဒသ)ဟူ၍လည္း ေခၞေဝၞခဲ့ေဳကာင္းသိရ၏။ ယေနႛတုိင္ေအာင္ ဘဂႆလားသားတုိႛသည္
ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ Brahmodesh ဟူ၍ ေခၞေဝၞေနဳကေသးသည္ မဟုတ္တုံေလာ။

ဒုတိယအမည္ကား Pu-vastu(ပုဝတ္/ပဵႃဝတ္)ဴဖစ္၏ ရႀီရ္ကုိ Shit-chi(Historical

Records)ဟုအမည္ရႀိေသာ ပထမတေစာင္မင္းဆက္သမုိင္း The First Dynastic History တၾင္
Tien-yüeh ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ခရစ္ႎႀစ္ ေလးရာစုခန္ႛ ဴပႂစု႓ပီးစီးေသာ ဟၾာယန္(င္)ကူ-ေအာ္ကဵိရ္
Hua-yang-kuo-chih (အေနာက္ေတာင္ပုိင္းေဒသ ဥေဆာင္းကဵမ္း)၏ကဵမ္းဴပႂသူအမႀာတၾင္ Sha-
yüeh ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ လၾဲေခဵာ္မႀားယၾင္းစၾာ ေရးသားထားသည္။ ဤကား စာမူကုိ အဆင့္ဆင့္
ေရးကူးရာ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာပုံထၾင္း၍ ပုံႎႀိပ္ရာ၌လည္းေကာင္း၊ မႀားယၾင္းမိဴခင္းဴဖစ္သည္။
Tien ဟူေသာစာလုံး၊ Sha ဟူေသာစာလုံးႎႀင့္ P'iao (ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္ *Piu)သည္ "ေရ
သေကႆတ" Water radical ပၝေသာ စာလုံးမဵားဴဖစ္၍ အဆင့္ဆင့္ ေရးကူးရာ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊
စာပုံထၾင္း၍ ပုံႎႀိပ္ရာ၌လည္းေကာင္း မႀားလၾယ္၏။ ဟၾာယန္(င္)ကူေအာ္ကဵိရ္ အခန္း ၄ တၾင္သာ
P'iao-yüeh (ပုဝတ္/ပဵႃဝတ္)ဟူ၍ မႀန္ကန္စၾာ ေရးသားပုံႎႀိပ္ထားေဳကာင္း ေတၾႚရသည္။ သုရ ိႛ ာတၾင္
P'iao ကုိ "လူသေကႆတ" man radical ပၝေသာ စာလုံးဴဖင့္ ေရးထားသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

အထက္ပၝ အမည္ႎႀစ္ခုသည္ အိႎၬိယေဴမာက္ပုိင္းသားတုိႛ၏ အေခၞအေဝၞ ဴဖစ္၍ ေရႀးေခတ္

တ႟ုတ္အေနာက္ေတာင္ပုိင္းသားမဵား အခဵႂိႚက သိရႀိခဲ့႓ပီး၊ သမုိင္းကဵမ္းဂန္မဵားတၾင္ မႀတ္တမ္းတင္
ထားခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္သည္။

တတိယအမည္ကား "ပုဂၝမ"ဴဖစ္၏။ သုိႛရာတၾင္ ဤအမည္သည္ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္း

တၾင္ တုိက္႟ုိက္ ေဖာ္ဴပထားဴခင္းမဟုတ္။ ဟန္ႛမင္းဆက္ေခတ္ဦးသမုိင္း History of the Former
Han Dynasty (206 BC - AD 24) ပထဝီဝင္အခန္းတၾင္ မႀတ္တမ္းတင္ထားေသာ "တ႟ုတ္-
အိႎၬိယ ေရလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးလမ္းေဳကာင္းမႀတ္တမ္း"မႀ ဖႀႃးကန္းတူးလူ Fu-kan-tu-lu ဆိပ္ကမ္း
႓မိႂႚအမည္ကုိ အက႗ႎု္ပ္က မူရင္းဘာသာစကား "ပုဂၝမဒၾၝရ"သုိႛ ဴပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ restored ႓ပီး
သည္ေနာက္၊ ေတၾႚရႀိသိဴမင္လာဴခင္း ဴဖစ္၏။ ခရစ္မေပၞမီ ႎႀစ္ရာစုအခၝတၾင္ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္း
သားတုိႛ ေခၞတၾင္ေသာ "ပုဂၝမ"သည္ ထုိေခတ္ ထုိအခၝ ပဵႃတုိႛအရပ္ သုမ ိႛ ဟုတ္ ပဵႃတုိအ
ႛ ခဵက္အခဵာ
ပိႍႎုိး႓မိႂႚသာ ဴဖစ္၍ ေႎႀာင္းေခတ္တၾင္မႀ ေပၞလာေသာ "တမၱဒီပ"မဟုတ္ေဳကာင္း က႗ႎု္ပ္တုိႛ အထူး
သတိဴပႂရာသည္။

အထက္တၾင္ ေဖာ္ဴပေသာ အမည္သုံးခု - ဴဗဟၳာဝတ္၊ ပုဝတ္ (ပဵႃတ္)ႎႀင့္ပုဂၝမသည္ ပဵႃတုိႛ

နယ္ေဴမတခုလုံးကုိ ေခၞတၾင္ေသာ အမည္မဵားလည္းဴဖစ္၊ ပဵႃတိုႛအခဵက္အခဵာေဒသ(ေႎႀာင္းေခတ္
အမဵားေခၞတၾင္လာေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)ကုိ ေခၞတၾင္ေသာ အမည္မဵားလည္း ဴဖစ္၏။ ဤအမည္မဵားကုိ
အိႎိၬယႎႀင့္ဴမန္မာကဵမ္းဂန္မဵားတၾင္ မေတၾႚရဘဲ၊ ေရႀးေဟာင္းတ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းမႀာ ထိန္းသိမ္း
preserved ထားေဳကာင္း၊ အံ့ဳသစၾာ ေတၾႚရသည္။၁၅ ဤအမည္သုံးခုကုိ ဆရာ႒ကီးလုစ္ သတိ
မမူမိခဲ့ေခဵ။

"ပုဂၝမ" ဟူေသာအမည္ႎႀင့္ပတ္သက္၍ ဤေနရာတၾင္ အနည္းငယ္ တင္ဴပလုိ၏။ အိႎၬိယ

ေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ပဵႃတိုႛအခဵက္အခဵာဴဖစ္ေသာေနရပ္တုိင္းကုိ "ပုဂၝမ"ဟု ေခၞတၾင္ခဲ့ေဳကာင္း၊
အက႗ႎု္ပ္ ေလ့လာေတၾႚရႀိသည္။ သေရေခတၨရာ ပဵက္သုဥ္း႓ပီးသည့္ေနာက္၊ ပဵႃမင္း ကုမာရစဴႎၬ၏
အဆက္အႎၾယ္မဵားသည္ သေရေခတၨရာမႀ တမၱဒီပသုိႛ ေ႟ၿႚေဴပာင္း၍ ႓မိႂႚေတာ္တည္၏။ သုရ ိႛ ာတၾင္
နာလံမထူႎုိင္ဘဲ ဆက္လက္ အားနည္းလာသည္။ ထုိအခၝ အေနာ္ရထာ၏ဘုိးေဘးမဵားသည္ အင္
အား ေတာင့္တင္းလာေန႓ပီ ဴဖစ္၍၊ ပဵႃတုိႛအစား ေနရာယူထားလုိက္၏ Supplanted။ ထုိႛေဳကာင့္
ပုဂၝမ (သုိႛမဟုတ္ ပုဂံ)ဟု ေခၞတၾင္ေသာ တမၱဒီပသည္ ပဵႃတုိႛ၏ေနာက္ဆုံး႓မိႂႚေတာ္ ဴဖစ္ခဲ့႓ပီးေနာက္၊
ဴမန္မာတုိႛ၏ပထမ႓မိႂႚေတာ္ ဴဖစ္လာေတာ့သည္။ ဆရာ႒ကီးလုစ္သည္ ဤအခဵက္ကုိလည္း သတိ
မဴပႂမိခဲ့။ မည္သုိႛေသာအေဳကာင္းေဳကာင့္ ဴမန္မာ၏ ပထမ႓မိႂႚေတာ္ကုိ ပုဂံ(ပုဂၝမ - ပဵႃ႟ၾာ၊ ပဵႃတုိႛ
ေဒသ)ဟု ေခၞတၾငလ ္ ာေဳကာင္း သံသယ ဴဖစ္မိသူ စူးစမ္း ေလ့လာသူ မရႀိခဲ့ဖူးေခဵ။

(၅)

ခရစ္မေပၞမီ ကာလႎႀင့္ခရစ္ေပၞ႓ပီးသည္ေနာက္ ႎႀစ္ေပၝင္း ငၝးရာ ေဴခာက္ရာမကေသာ

ကာလအတၾင္းတၾင္ မေလးက႗န္ဆၾယ္ အစၾန္ဆုံးေဒသ၊ ယခုေခတ္ ဂဵေဟာ Jahor နယ္ႎႀင့္စူမဳတ
(သူမဳတ) Sumatra က႗န္းမႀာ အေဴခစုိက္ေသာ မေလးပင္လယ္ဓားဴပမဵားသည္ မလကၺားေရ
လက္ဳကား Strait of Malacca တဝုိက္မႀာ ကဵက္စားေန႟ုံသာမက၊ မေလးက႗န္းဆၾယ္ က႗န္းဆက္
ေဒသတေလ႖ာက္ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚတေလ႖ာက္ႎႀင့္ရခုိင္ကမ္း႟ုိးတန္းတေလ႖ာက္တၾင္လည္း လႁပ္
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ရႀားခဲ့၏။ ထုိပင္လယ္ဓားဴပမဵားသည္ ပင္လယ္ယာကၾန္း Sea Jakun ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ "ပင္လယ္

လူ" Orang Laut ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေႎႀာင္းေခတ္ ဴမန္မာတုိႛက "စလုံ" ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၞ
တၾင္ေသာသူမဵားပင္တည္း။ အေရႀႚဘက္တခၾင္သုိႛ ပင္လယ္ခရီးထၾက္ေသာ အိႎိၬယတုိင္းသားတုိႛ
သည္ ထုိပင္လယ္ဓားဴပမဵားကုိ အလၾန္ေဳကာက္႟ံႚၾ ေသာေဳကာင့္၊ ၎တုက ိႛ ုိ raksas (rakshas -
ရကိၡႂသ္/ ရကိၡႂက္) ေရေစာင့္ဘီလူးဟု ေခၞတၾင္ဳကသည္။ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းမႀာလည္း ထုိ
အိႎၬိယအေခၞကုိ ေတၾႚရ၏။ အသံလႀယ္ရာ၌ သုံးထားေသာ တ႟ုတ္စာလုံးႎႀစ္လုံးသည္ တ႟ုတ္ ဗုဒၭ
ဘာသာစာေပမဵားတၾင္ သုံးႎႁန္းထားသည့္အတုိင္း ဴဖစ္သည္။ ေတာ္လမီ၏ပထဝီဝင္ကဵမ္းမႀာ
မႀတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ေသာ Besynga ( Lḅīr-ciṅ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ)မႀ လူသားစားအ႟ုိင္းမဵားသည္လည္း
ေကာင္း၊ ခရစ္ႎႀစ္သုံးရာစု တ႟ုတ္သမုိင္းမႀာ ေဖာ္ဴပထားေသာ P'i-ch'ien (Lḅīr-ciṅ) ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚမႀ
လူသားစားအ႟ုိင္းမဵားသည္လည္းေကာင္း၊ ထုိပင္လယ္ဓားဴပမဵားကုိ ဆုိလုိ၏။ ထန္(င္)မင္းဆက္
သမုိင္းသစ္ The New History of the Tang Dynasty ပဵႃႎုိင္ငံအခန္းတၾင္မူ၊ Louman (လုိႛမန္ -
အ႟ုပ္ဆုိးအ႟ုိင္း)ဟူ၍ ေဖာ္ဴပထားသည္။၁၆ သုိႛရာတၾင္ ထန္(င္)မင္းဆက္သမုိင္းသစ္တၾင္ မႀတ္တမ္း
တင္ထားေသာ "လိုမ ႛ န္" Lou-man သည္ ပဵႃတုိႛအုပ္ခဵႂပ္မႁေအာက္တၾင္ ထင္ရႀားေကဵာ္ဳကားေသာ
ေနရပ္ေဒသ သုံးဆယ့္ႎႀစ္ခု၏စာရင္းတၾင္ ပၝဝင္ေနသဴဖင့္ "လုိႛမန္"တုိ၏ႛ ေနရပ္ သုိႚမဟုတ္ "သံလၾင္
ဴမစ္ဝရႀိက႗န္း႒ကီး"ကုိ ရည္ႌၿန္း၏။ ယေနႛထက္တုိင္၊ ထုိက႗န္း႒ကီးကုိ "ဘီလူးက႗န္း"ဟူ၍ ေခၞတၾင္
ေနဳကေသးသည္ မဟုတ္တုံေလာ။

ပင္လယ္ရပ္ဴခားသုိႛခရီးထၾက္ေသာ အိႎိၬယတုိင္းသားမဵားသည္ မေလးပင္လယ္ဓားဴပမဵား၏

ရန္ကုိသာမက၊ ကဵယ္ဴပန္ႛေသာပင္လယ္ဴပင္မႀာ ႟ၾက္လၿင့္ေနယင္း၊ ဴဗႂန္းကနဲေပၞလာေသာ သဘာဝ
ေဘးအႎၩရာယ္အမဵႂိးမဵႂိးကုိ ဳကံႂေတၾႚတတ္၏။ ကုန္သည္မဵား၊ ကုန္တင္ေလႀပုိင္ရႀင္မဵား၊ ၎ပုဂၢႂိလ္
တုႎ
ိႛ ႀင့္ အဆက္အသၾယ္ရႀိသူမဵားမႀတပၝး၊ သာမန္ပုဂၢိႂလ္တုိႛသည္ တုိင္းဴခားဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚတခုခုသုိႛ ဦး
တည္၍ သၾားေနစဥ္၊ ေနရင္းအရပ္သုိႛ ဴပန္ေရာက္လာမည့္ကာလကုိ ႒ကိႂတင္မႀန္းဆႎုိင္သည္
မဟုတ္ေခဵ။ ေနရင္းအရပ္မႀ ေလႀစီး၍ ထၾက္ခၾာသၾားသည့္အခဵိန္မႀစ၍ ဘုိးဘၾားမိဘ၊ ေဆၾမဵႂိးဉာတိ၊
မိတ္ေဆၾသဂႆဟ၊ ဳကင္ေဖာ္ခဵစ္သူစသည္တုိႎ ႛ ႀင့္ အဆက္အသၾယ္ဴပတ္ေတာ့၏။ တုိင္းဴခားေဒသတၾင္
ဆင္းရဲပင္ပန္းစၾာ ႟ုန္းကန္ေနရသူမဵားသည္ ေနရင္းအရပ္သုိႛ ေ႟ၿထုပ္ ေငၾထုပ္ပုိက္႓ပီး ဴပန္ေရာက္
လုိေသာ ဆႎၬဴပည့္ဝရန္ အလၾန္ခဲယဥ္းသည္။ အမဵားအားဴဖင့္ ေမၾးဖၾားရာအရပ္သုိႛ ဴပန္မေရာက္
လာႎုိင္ဘဲ တရပ္တ႟ၾာမႀာ ေခၝင္းခဵသၾားဳက၏။ အေနဳကာေသာ္၊ ေဒသခံအမဵႂိးသမီးတဦးဦးႎႀင့္ ေပၝင္း
ေဖာ္မိ၍ အဆက္အႎၾယ္ပၾားေတာ့သည္။ သုရ ိႛ ာတၾင္ ပတ္ဝန္းကဵင္အေဴခအေနေဳကာင့္ ေပၝက္ပၾား
လာေသာ ရင္ေသၾးမဵားသည္ အမိေဴပာဆုိေသာ ဘာသာစကားကုိသာ ေဴပာတတ္ဆုိတတ္ဳက၍
အမိဖက္က အဆက္အႎၾယ္မဵားသာ ဴဖစ္လာသည္။

မၾန္တုိႛမႀာ ေရႀးေဟာင္းသားေခဵာ့ သီခဵင္းသုံးပုဒ္ရႀိေဳကာင္း က႗ႎု္ပ္တုိႛသိဳက၏။ အခဵႂိႚေသာ မၾန္

တုိႛသည္ ေဂၝဒဝၝရီဴမစ္ဝတေလ႖ာက္မႀ သံလၾင္ဴမစ္ဝရႀိ ဘီလူးက႗န္းသုိႛ ေရာက္လာေဳကာင္း၊ ပထမ
သီခဵင္းတၾင္ ေဖာ္ဴပထားသည္။ အခဵႂိႚေသာ မၾန္တုိႛသည္ ဂဂႆၝဴမစ္ဝႀမ္းမႀ တိကုမႝသုိႛ ဆုိက္ေရာက္
လာေဳကာင္း၊ ဒုတိယသီခဵင္းတၾင္ စပ္ဆုိထား၏။ အခဵႂိႚေသာ မၾန္တုိႛသည္ တိလဂႆနမႀ သုဝဏၧပုရ
သုိႛေရာက္လာေဳကာင္း၊ ေရးစပ္ထားသည္။ ရပ္႟ၾာကုိလည္းေကာင္း၊ မိဘကုိလည္းေကာင္း၊ ခၾဲခ ႛ ၾာခဲ့႓ပီ
ဴဖစ္၍ မည္သည့္အခၝတၾင္မႀ ေနရင္းအရပ္သုိႛ ဴပန္ေရာက္လာ၍ မိဘမဵားႎႀင့္ဴပန္လည္ ဆုံစည္းႎုိင္ပၝ
မည္နည္းဟူ၍ ပူေဆၾး လၾမ္းဆၾတ္ပုံကုိ ဖၾဲႚဆုိထားသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

တုိင္ဴခားေဒသတၾင္ ဳကာဴမင့္စၾာ ေရာက္ေန၍ သားသမီးမဵားပင္ ရလာေသာ သူသည္ ေန

ရင္းရပ္႟ၾာကုိ လၾမ္းဆၾတ္၊ မိဘေဆၾမဵႂိးမဵားကုိ သတိရေအာက္ေမ့ေသာ စိတ္ရံဖန္ရံခၝ ေပၞေပၝက္
လာမည္ကား မလၾဲေခဵ။ ေရႀးအခၝတၾင္ အိႎိၬယမႀ လာေရာက္ေနထုိင္သူမဵား Indian immigrats
သည္ ထုိသုိႛ ရပ္႟ၾာကုိ လၾမ္းဆၾတ္သတိရေသာသီခဵင္းမဵား ရႀိေကာင္း ရႀိခဲ့ပၝလိမ့္မည္။ မၾန္ဘာသာသုိႛ
ဴပန္ဆုိထားေသာ ထုိသီခဵင္းမဵႂိးမဵားလည္း ရႀိခဲ့ေပလိမ့္မည္။ သုိႛရာတၾင္ အထက္တၾင္ က႗ႎု္ပ္တုိႛ ေဆၾး
ေႎၾးခဲ့ေသာ သားေခဵာ့သီခဵင္းသုံးပုဒ္သည္ ေရႀးေဟာင္းသီခဵင္းမဵားဴဖစ္ပုံ မေပၞေခဵ။ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္
ကုိးရာစုက မၾန္ပညာရႀိတဦးဦးက ေရးစပ္ထားခဲ့ေသာသီခဵင္းမဵား ဴဖစ္မည္ဟု မႀန္းဆရ၏။ မည္သုိႛပင္
ဴဖစ္ေစ၊ ထုိသီခဵင္းသုံးပုဒ္သည္ မၾန္တုိႛနယ္ေဴမတၾင္ အိႎိၬယဳသဍၮသား၊ အာဴႎၬသားႎႀင့္ဴဒဝိဍသားမဵား၏
အဆက္အႎၾယ္မဵား ရႀိေဳကာင္းကုိ ေရာင္ဴပန္ဟပ္ reflected ၏။ မၾန္တုိႛသည္ အိႎိၬယအေရႀႚဘက္
ကမ္းေဴခတေလ႖ာက္မႀ ဴမန္မာႎုိင္ငံေအာက္ပုိင္းသုိႛ ေ႟ၿႚေဴပာင္းလာသူမဵား လုံးဝ မဟုတ္ေခဵ။

(၆)

စူမဳတက႗န္းမႀ က႟ုိ__ဗတတ္(ခ္) Karo-Batak မဵႂိးတူစုမဵားထဲတၾင္ ဴဒဝိဍမဵႂိးႎၾယ္အမည္မဵား

Dravidian ethnic names ကုိယူထားေသာ မဵႂိးတူစု tribes မဵားရႀိေဳကာင္း၊ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၉၁၅ ခုႎႀစ္၌
ေဟာ္လန္၁၇ပညာရႀင္ ဟဲန္ဒရိခ္ကဲန္ Hendrik Kern သည္ စာတမ္းတေစာင္ တင္ဴပခဲ့ဖူး၏။၁၈
ထုိဴဒဍမဵႂိးႎၾယ္အမည္မဵားမႀာ ထင္ရႀားေသာအမည္မဵားကုိ ေဖာ္ဴပရပၝလ႖င္ Tjolia ခဵႂိလီယာ၊ Pandijo
ပန္ဒီယာ၊ Melijala မယ္လီယာလာ စသည္တုိႛ ဴဖစ္သည္။ အထက္တၾင္ေဖာ္ဴပေသာ ေရာမအကၡရာ
ေရးနည္းသည္ ေဟာ္လန္ဘာသာ ေရးနည္းဴဖစ္၏။ ေရာမအကၡရာဴဖင့္ ဖလႀယ္ထားေသာ သကၠတ
အမည္မဵားဴဖင့္ ဴပရပၝလ႖င္ Tjolia ဟူသည္ Colya ဴဖစ္သည္။ Pandija သည္ PÈÓÉya (ပၝၸဵ)
ဴဖစ္၏။ Melijala သည္ Malayalam ဴဖစ္၍ တနည္းအားဴဖင့္ဆုိရေသာ္၊ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္း ႟ုိးမ
ေတာင္ အေနာက္ဘက္ကမ္းေဴခရႀိ Malabar ပင္တည္း။ စူမဳတက႗န္းမႀာ ဴဒဝိဍမဵႂိးႎၾယ္အမည္ရႀိ
ေဳကာင္းကုိ ေထာက္ေသာ္၊ က႟ုိ-ဗတတ္(ခ္) မဵႂိးတူစုမဵားမႀာ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္းေဒသမႀ လာေရာက္
ေနထုိင္သူ Southern Indian immigrants မဵား၏အဆက္အႎၾယ္မဵား ရႀိေဳကာင္းကုိ သက္ေသ
ဴပေဳကာင္း၊ ကဲန္ Kern ေကာက္ခဵက္ခဵသည္။

ဴမန္မာႎုိင္ငံဘက္မႀာ မည္သုိႛနည္း။ က႗ႎု္ပ္တုိႛသည္ ဒၸရီပုံဴပင္ဴဖင့္ စ, ရပၝလိမ့္မည္။

တရံေရာအခၝ၊ သေရေခတၨရာဴပည္မႀ ပဵႃမင္းဒၾတၨေပၝင္သည္ ပန္ထၾာဴပည္သုိႛ

ေရာက္ခဲ့၏။ ပန္ထၾာမိဖုရားသည္ မေကာင္းေသာႎႀလုံးဴဖင့္ ႎူးညံ့သိမ္ေမၾႚေသာ လက္
သုတ္ပဝၝကုိ စီရင္႓ပီးေသာ္၊ ပဵႃမင္းဒၾတၨေပၝင္အား ဆက္သသည္။ ပဵႃမင္းသည္ မစူး
မစမ္း၊ မဆင္မျခင္ဘဲ ယုံဳကည္၍ ထုိလက္သုတ္ပဝၝဴဖင့္ မဵက္ႎႀာကုိ သုးံ သပ္လုိက္
၏။ ဤသုဴိႛ ဖင့္ ဒၾတၨေပၝင္မင္း၏နဖူးေပၞရႀိ မႀဲႛရႀင္ ကၾယ္ေပဵာက္သၾားေတာ့သည္။ ပဵႃ
မင္းသည္ ႎႀလုံးမသာ၍ ေနဴပည္ေတာ္ သေရေခတၨရာသုိႛ ဴပန္သၾားေတာ့၏ဟူ၍ မႀန္
နန္းရာဇဝင္တၾင္ ေဖာ္ဴပထားသည္။

ေတာင္တၾင္း႒ကီးသမုိင္းမႀာလည္း ပန္ထၾာ႓မိႂႚ၊ ပန္ထၾာမင္းသမီးအေဳကာင္း ပၝရႀိေသာ ဒၸာရီ

ပုံဴပင္ ရႀိ၏။ အကဵဥ္းအားဴဖင့္ ေဖာ္ဴပရေသာ္ ဤသုိႛ ဴဖစ္သည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

တေကာင္းဴပည္မင္း႒ကီး သတုိးမဟာရာဇာမႀာ မဟာသမႝဝ၊ စူဠသမႝဝဟူ၍

အမည္ရႀိေသာ သားေတာ္ အ႕မာညီေနာင္ရႀိ၏။ ေမၾးဖၾားစဥ္ကပင္ မဵက္မဴမင္သူ
ဴဖစ္ဳကသည္။ အ႟ၾယ္ေရာက္လတ္ေသာ္၊ မယ္ေတာ္သည္ ဆက္လက္၍ မထိန္
ဝႀက္ႎုိင္ေတာ့သဴဖင့္ ေလႀေဖာင္တခုမႀာထား၍ ဧရာဝတီဴမစ္တၾင္ ေမ႖ာလုိက္သည္။

မယ္ေတာ္မိဖုရား႒ကီးသည္ သားေတာ္ႎႀစ္ပၝး ေန့ရက္ဳကာရႀည္စၾာ စား

ေသာက္ႎုိင္ေအာင္ အထူးထူးေသာ စား႓မိန္စာကုိ ေဖာင္ေပၞတၾင္ တင္ထားေစခဲ့၏။
ဧရာဝတီဴမစ္စဥ္အတုိင္း ေမဵာလာေသာ္၊ စႎၬမုခိအမည္ရႀိေသာ ဘီလူးမသည္ ေဖာင္
ေပၞတက္လာ၍ မင္းသားညီေနာင္တုိႛစားေသာ စား႓မိန္စာကုိ ခုိးစားေတာ့သည္။
ဘီလူးမကုိ ညီေနာင္ႎႀစ္ပၝး ဖမ္းမိေသာအခၝ ဘီလူးမသည္ ညီေနာင္ႎႀစ္ပၝး၏မဵက္ေစ့
ေရာဂၝကုိ ကုသေပးႎုိင္မည္ ဴဖစ္ေဳကာင္း ကတိဴပႂ၏။ ဘီလူးမသည္ နတ္တုိႛထံ
အကူအညီ ရယူ႓ပီးေနာက္ ကုသေပးရာ၊ ညီေနာင္ႎႀစ္ပၝး၏မဵက္ေစ့ ပၾင့္လင္းလာ
သည္။

ထုိေနာက္ ညီေနာင္ႎႀစ္ပၝးသည္ ရေသ့႓မိႂႚဟုေခၞတၾင္ေသာအရပ္သုိႛ ေရာက္

လာ၏။ ေနာင္ေတာ္ မဟာသမႝဝသည္ ရေသ့႓မိႂႚတၾင္ ပဵႃတုိႛ၏မင္း ဴဖစ္လာသည္။
ေဴခာက္ႎႀစ္ကာလ အုပ္ခဵႂပ္႓ပီးေသာ္ နတ္႟ၾာစံသည္။

ညီေတာ္စူဠသမႝဝ ဆက္ခံ၍ မရီးေတာ္ကုိ မိဖုရားတင္ေဴမၟာက္၏။ ထုိအခဵိန္

တၾင္ မရီးေတာ္မႀာ ကုိယ္ဝန္ရႀိေန႓ပီ ဴဖစ္သည္။ သားေယာကဵ္ား ဖၾားဴမင္လာ၍ ဒၾတၨ
ေပၝင္ဟုေခၞတၾင္၏။ ဒၾတၨေပၝင္သည္ ရေသ့႓မိႂႚဟုေခၞေသာအရပ္တၾင္ သေရေခတၨ
ရာ႓မိႂႚကို တည္သည္။

ဘီလူးမစႎၬမုခိသည္ မဟာသမႝဝႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စူဠသမႝဝႎႀင့္ေသာ္

လည္းေကာင္း၊ ေပၝင္းသင္းခဲ့ဖူး၍ သမီးတဦး(ဘီလူးသမီး မဟုတ္)ဖၾားဴမင္ခဲ့၏။ စူဠ
သမႝဝသည္ မရီးေတာ္ကုိ မိဖုရားအဴဖစ္တင္ေဴမၟာက္႓ပီးေနာက္ ဘီလူးမစႎၬမုခိသည္
စူဠသမႝဝႎႀင့္ကၾဲကၾာေတာ့သည္။ ထုိစဥ္အခၝ၌ ေတာင္တၾင္း႒ကီး အေနာက္ဘက္တၾင္
သီတင္းသုံးေနေသာ ရေသ့တပၝးရႀိ၏။ သူတပၝး၏ကေလးကုိ ဘီးလူးမ ခုိးယူထား
သည္ဟု ရေသ့႒ကီး ထင္မႀတ္ေသာေဳကာင့္၊ ဘီလူးမကုိ ေမာင္းႎႀင္လုိက္၍ သမီးငယ္
ကုိ ေမၾးစားထားသည္။

မိန္းကေလးသည္ အ႟ၾယ္ေရာက္လတ္ေသာ္၊ ထုိမိန္းကေလး၏ေရႀးဘဝ

တၾင္ ပိႍႎုိးနတ္ႎႀင့္ ေမာင္ႎႀမေတာ္စပ္ခဲ့ဖူးေဳကာင္းႎႀင့္ ေပ႟ၾက္ကုိ လႀႃဒၝန္း၍ ဆု
ေတာင္း ပန္ထၾာခဲ့ဘူးေဳကာင္းကုိ သိဳကားမင္း သိလာသည္ဟူ၏။ ထုေ ိႛ ဳကာင့္
သိဳကားမင္းသည္ ပိႍႎုိးနတ္အား ထုိမိန္းကေလးကုိ ေစာင္မပၝရန္ မႀာဳကားလုိက္
သည္။ ပိႍႎုိးနတ္သည္ ႓မိႂႚတ႓မိႂႚကုိ ဖန္ဆင္း၍ မိန္းကေလးအား ေပးလုိက္၏။
ေနာင္အခၝတၾင္ ထုိ႓မိႂႚကုိ ပိႍႎုိး႓မိႂႚဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပန္ထၾာ႓မိႂႚဟူ၍လည္း
ေကာင္း ေခၞတၾင္လာ၍ ထုိမိန္းကေလးကုိ ပန္ထၾာမင္းသမီးဟု ေခၞတၾင္လာသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

သေရေခတၨရာရႀိေသာ ဒၾတၨေပၝင္မင္းသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚစည္ပင္ဝေဴပာေန

ေဳကာင္းကုိ ဳကားသိေသာ္၊ တပ္ဖၾဲႚကုိ ဦးေဆာင္၍ တုိက္ခုိက္လာေတာ့၏။ ပန္ထၾာ
မင္းသမီးမႀာ သိဳကားမင္း ေပးထားခဲ့ေသာ စည္႒ကီးတလုံး ရႀိသည္။ သေရေခတၨရာမႀ
စစ္သည္မဵား ခဵဥ္းနင္းဝင္ေရာက္လာေသာ အခၝ ပန္ထၾာမင္းသမီးသည္ စည္႒ကီးကုိ
တီးလုိက္သဴဖင့္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚအနီးအနားမႀာရႀိေသာ ရန္ပယ္ေခဵာင္းေရသည္ လ႖ံတက္
လာေတာ့၏။ သေရေခတၨရာမႀ တပ္ဖၾဲႚမဵား ဆုတ္ခၾာသၾားရသည္။ ဒၾတၨေပၝင္မင္း
သည္ နည္းလမ္း ရႀာဳကံ၍ ပန္ထၾာမင္းသမီး၏စည္ကုိ ဖဵက္ဆီး႓ပီးေနာက္ ဆက္
လက္တုိက္ခုိက္ရာ၊ ပန္ထၾာမင္းသမီးကုိ လက္ရဖမ္းဆီးမိ႓ပီး သေရေခတၨရာသုိႛ ေခၞ
ေဆာင္သၾားေဳကာင္း စသဴဖင့္ ေတာင္တၾင္း႒ကီးသမုိင္းမႀာ ေဖာ္ဴပထားသည္။

"ဒၾတၨေပၝင္"ဟူသည္ ပဵႃဘာသာစကား tḍa: ba:ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္းဴဖစ္၏။ ထုိေဝၝဟာ

ရသည္ အုပ္စုိးသူကုိ အ႟ုိအေသဴပႂေသာ အသုံးအႎႁန္းပင္တည္း။ ba: ကုိ bā ကဲ့သုိႛ အသံထၾက္
မည္ဟု ေတၾးထင္ဖၾယ္ ရႀိသည္။ ဴမန္မာအကၡရာဴဖင့္ ေရးထားေသာ "ဒၾတၨေပၝင္" Dwat-ta-pawng
သည္ ဘဂႆလားအသံထၾက္ႎႀင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ ဴဖစ္သည္ဟု ထင္မႀတ္ရသည္။

က႗ႎု္ပ္တုိႛ စိတ္ဝင္စားေသာ အေဳကာင္းအရာကား၊ "ပန္ထၾာ"ဟူေသာအမည္ ဴဖစ္၏။ မည္

သည့္အေဳကာင္းေဳကာင့္ ပဵႃတုိႛ၏႓မိႂႚေဟာင္းကုိ "ပန္ထၾာ႓မိႂႚ"ဟု ေခၞတၾင္လာပၝသနည္း။ စႎၬမုခိ
ဘီလူးမ၏သမီးသည္ ေရႀးဘဝ၌ ေပ႟ၾက္ကို လႀႃဒၝန္း၍ ဆုေတာင္းပန္ထၾာခဲ့ဴခင္းေဳကာင့္၊ ပိႍႎုိး
နတ္ဖန္ဆင္ခဲ့ေသာ ႓မိႂႚကုိ "ပန္ထၾာ႓မိႂႚ"ဟူ၍ ေခၞတၾင္လာဴခင္းဴဖစ္ေဳကာင္း၊ စႎၬမုခိဘီလူးမ၏သမီး
သည္ ထုိပိႍႎုိး႓မိႂႚလည္းေခၞ၊ ပန္ထၾာ႓မိႂႚလည္းေခၞေသာ႓မိႂႚကုိ ပုိင္ဆုိင္သူ၊ စုိးမုိးသူ ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္၊
"ပန္ထၾာမင္းသမီး"ဟူ၍ ေခၞတၾင္ဴခင္းဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ေတာင္တၾင္း႒ကီးသမုိင္းဴပႂစုသူ (သုမ ိႛ ဟုတ္၊ ဒၸာ
ရီပုံဴပင္ဴပႂစုသူ)က ဳကံဖန္ခဲ့သည္။ ဤသုိႛ ဳကံဖန္ရဴခင္းသည္ တိကဵမႀန္ကန္ေသာအေဴဖကုိ မရႀာဳကံ
ႎုိင္ဴခင္းဴဖစ္၏။ အမည္မသိေသာ ေရႀးေဟာင္း႓မိႂႚကုိ "ပိႍႎုိး႓မိႂႚ"ဟူ၍ သမုတ္ေလ့ရႀိသည္။ ေတာင္
တၾင္း႒ကီးအနီးတဝုိက္တၾင္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚတ႓မိႂႚရႀိသည့္အဴပင္၊ အထက္ခဵင္းတၾင္းရႀိ မဟာ႓မိႂင္သစ္ေတာ
႒ကိႂးဝုိင္းမႀာလည္း ပိႍႎုိး႓မိႂႚဟုေခၞတၾင္ေသာ ႓မိႂႚေဟာင္း ရႀိ၏။

ေတာင္တၾင္း႒ကီးအေနာက္ဘက္ တဆယ့္ႎႀစ္မုိင္ အကၾာရႀိေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ "ပန္ထၾာ႓မိႂႚ"

ဟူ၍လည္း ေခၞတၾင္လာဴခင္းသည္ ဒၸာရီပုံဴပင္မႀာ ဆုိထားသကဲ့သုိႛ လုံးဝမဟုတ္ေခဵ။ ထုိအမည္
သည္ အေရးပၝအရာေရာက္ေသာ သမုိင္းဴဖစ္စဥ္တရပ္ႎႀင့္စပ္ဆုိင္မႁရႀိ၏။ "ပန္ထၾာ"ဟူေသာ အမည္
၏အရင္းအဴမစ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ႎုိင္မႀသာ၊ စစ္မႀန္ေသာသမုိင္းဴဖစ္ရပ္ ေကာင္းစၾာ ေပၞထၾက္လာႎုိင္ပၝ
မည္။ သုိႛမဟုတ္ပၝက၊ ထုိသမုိင္းဴဖစ္ရပ္သည္ အ႓မဲ တိမ္ဴမၟႂပ္ေနလိမ့္မည္။

ပၾင့္လင္းစၾာ ေဴပာရလ႖င္ "ပန္ထၾာ"သည္ ပၝၸဵ Pāndya မႀ ပဵက္ဴပားလာေသာ အမည္

ဴဖစ္၏။ ပၝၸဵ Pāndya မႀ ပႎၩဵ Pantya သုိႛ ေဴပာင္းလာ႓ပီးေနာက္၊ ဴမန္မာမႁ ဴပႂလုိက္ေသာ္ "ပန္ထၾာ"
ဴဖစ္လာပၝေတာ့သည္။ "ပန္ထၾာ"ဟူေသာ ဴမန္မာစာကားသည္ entreat, plead, implore ဟူေသာ
အနက္အဓိပၯာယ္ ရႀိေသာေဳကာင့္ စႎၬမုခိ၏သမီးကုိ "ပန္ထၾာမင္းသမီး"ဟု ေခၞတၾင္လာဴခင္း၏အ
ေဳကာင္းရင္းကုိ ထင္ရႀားေစေအာင္၊ အမဵႂိးသမီး၏ေရႀးဘဝတၾင္ "ေပ႟ၾက္လႀႃဒၝန္း၍ ဆုေတာင္းပန္
ထၾာသည့္အေဳကာင္း"ကုိ ဒၸာရီပုံဴပင္ထၾင္သူက ထည့္သၾင္းထားလုိက္၏။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ထုိႛဴပင္ ေတာင္တၾင္း႒ကီးအနီးအပၝးတၾင္ တည္ရႀိေသာ ထုိ႓မိႂႚေဟာင္း၏အဴဖစ္သနစ္ကုိ ရႀင္းဴပ

ရန္ အခက္အခဲရႀိသဴဖင့္၊ "ထုိ႓မိႂႚသည္ ပိႍႎုိးနတ္ဖန္ဆင္းထားခဲ့ေသာ ႓မိႂႚဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ထုိႛေဳကာင့္
ပိႍႎုိး႓မိႂႚဟု ေခၞတၾင္လာေဳကာင္း " ဒၸာရီပုံဴပင္ထၾင္သူ ဳကံဖန္ထားေသးသည္။

ခရစ္မေပၞမီအခၝႎႀင့္ ခရစ္ႎႀစ္ဦးအခၝ၌၊ လဝီရ္စိင္(ဆင္ပင္လယ္)ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ အနီးအပၝး

တၾင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္ေတာင္းဴမစ္ဝအနီးအပၝးတၾင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိႎိၬယမႀ လာေရာက္
ေနထုိင္သူမဵား Indian immigrants သည္ မဵႂိးတူစုအလုိက္ သီးဴခားေသာအစုအသင္း ရႀိဳကသည္
ဟု ေတၾးထင္ဖၾယ္ရႀ၏ ိ ။ ထုိသူမဵားသည္ ဳသဍၮ Oḍ ḍa သား (ကလိဂႆ Kalinga သား)မဵား၊ အာဴႎၭ
(အာႎၭရ) Andhra သားမဵားအဴပင္၊ ဴဒဝိဍ Dravida သားမဵားလည္းရႀိသည္။ ပၝၸဵ Pāṇḍya သား
မဵားသည္ ဴဒဝိဍသားမဵားထဲတၾင္ တမဵႂိးပင္တည္း။

ခမယ္မင္းသိရီမာရ S'rī Māra သည္ အေနာက္ဘက္တခၾင္သုိႛ နယ္ေဴမမခဵဲႚထၾင္မီ၊ အခဵႂိႚ

ေသာမၾန္မဵား၊ အခဵႂိႚေသာ အိႎၬိယမႀ လာေရာက္ေနထုိင္သူႎႀင့္ ၎တုိႛ၏အဆက္အႎၾယ္မဵားအခဵႂိႚတုိႛ
သည္ စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္း အေနာက္ဘက္ ကဵယ္ဴပန္ႛေသာလၾင္ဴပင္မႀ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ
တဴဖည္းဴဖည္း လႁပ္ရႀားေန႓ပီဴဖစ္၏။ ထုိအခဵိန္တၾင္ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ ေ႟ၿႚေဴပာင္းေနသူမဵားအထဲတၾင္
ပၝၸဵ အဆက္အႎၾယ္မဵားလည္း ပၝဝင္သည္ ဤသုိႛ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ ေ႟ၿႚေဴပာင္းေနခဵိန္တၾင္ စစ္
ေတာင္းဴမစ္အေနာက္ဘက္ရႀိ လၾင္ဴပင္၏ေဴမာက္ဘက္ အစၾန္ဆုံးေနရပ္သုိႛ ေရာက္ေနေသာသူမဵား
သည္ ပၝၸဵသား အဆက္အႎၾယ္မဵား ဴဖစ္တန္ရာသည္။ သိရီမာရႎႀင့္၎၏သား ကဵင္း(န္)ရႀဲင္
(သုဝဏၧဇီဝ) ႎႀစ္ဦးစလုံး အနိစၤေရာက္႓ပီးသည့္ေနာက္ ခမယ္ႎုိင္ငံအုပ္ခဵႂပ္ေရးအာဏာသည္ စဴႎၭ
ဝၝရ္မန္ Candra Varman (သိရီမာရ၏ အစ္မ႒ကီး၏သား)၏လက္ထဲ ကဵေရာက္ေန႓ပီးဴဖစ္၏။ စဴႎၭ
ဝၝရ္မန္ နန္းတက္လာေသာ္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ တပ္႟ုပ္ခဲ့သည္။ ထုိအခဵိန္ကား၊ ခရစ္ႎႀစ္ ၂၂၅ ခုႎႀစ္၊
ဴဖစ္၏။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ ႟ုပ္သိမ္းသၾား႓ပီး ဴဖစ္ေဳကာင္း ဳကားသိလာေသာအခၝ စစ္ေတာင္း
ဴမစ္ အေနာက္ဘက္တေလ႖ာက္ ေရာက္ေနေသာသူမဵားသည္ အခၾင့္ေကာင္းယူ၍ ပိႍႎုိး႓မိႂႚဘက္
သုိႛ အလဵင္အဴမန္ ခဵီတက္႓ပီး သိမ္းယူထားလုိက္သည္။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚထဲသုိႛ ဝင္ေရာက္ လာသူမဵား
သည္ ပၝၸဵ အဆက္အႎၾယ္ အမဵားဆုံးဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ
ကုိ Pāṇḍya-pura ပၝၸဵပုရဟူ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Pāṇḍya-nagara ပၝၸဵနဂရဟူ၍ေသာ္
လည္းေကာင္း ေခၞတၾင္လာေတာ့၏။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ သိမ္းယူထားေသာ ထုိပၝၸဵ အဆက္အႎၾယ္
မဵားသည္ ဘာသာစကားမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဓေလ့ထုံးစံ၊ ေနထုိင္စားေသာက္မႁမႀာေသာ္ လည္း
ေကာင္း၊ ကုိးကၾယ္ယုံဳကည္မႁမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ မၾန္တုႎ ိႛ ႀင့္ခၾဲဴခား၍မရႎုိင္ေလာက္ေအာင္ ေပၝင္း
စည္းေပၝင္းစပ္ assimilated ေန႓ပီ ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင္း၊ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ပၝၸဵပုရ/
ပၝၸဵိနဂရကုိ Rāmaññ – pura ရာမညပုရဟူ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Rāmañña nagara ရာမည
နဂရဟူ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေခၞတၾင္ေသးသည္။ ဤအခဵက္ကုိ ေနာင္တၾင္ ဆက္လက္ေဆၾးေႎၾး
မည္။

သိရီမာရဦးစီးေသာ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚသည္ ဴဗဟၳာဝတ္ Brahmā-vāstu သုိႛမဟုတ္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ

ကုိ စစ္ဆင္သည့္အခၝ၊ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္ ႟ႁံးနိမ့္သၾားခဲ့၏။ ပဵႃအုပ္စုိးသူ လူတန္းစားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ
စၾန္ႛလၿတ္၍ ဆုတခ္ ၾာသၾားေတာ့သည္။ ဆုတ္ခၾာေသာသူမဵားအထဲတၾင္ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ တက္သၾား
၍၊ ေ႟ၿဘုိ အေရႀႚေတာင္ဘက္ ဆယ္မုိင္ခၾဲခန္ႛ ရႀိေသာအရပ္၊ သုိႛမဟုတ္ ေနာင္အခၝ ဟန္လင္းဟု
ေခၞတၾင္လာေသာအရပ္သုိႛ ေရာက္သၾားသူမဵားရႀိ၏။ အခဵႂိႚေသာသူမဵားမူကား ေနာင္အခၝ သေရ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ေခတၨရာဟုေခၞတၾင္လာေသာအရပ္သုိႛ ဆုိက္ေရာက္လာသည္။ ဟန္လင္း၏သကၠတအမည္သည္

သမတဋ Samatata ဴဖစ္မည္ဟု ေတၾးထင္ဖၾယ္ရႀိ၏။ ထန္(င္)မင္းဆက္သမုိင္းသစ္၊ ပဵႃႎုိင္ငံ အခန္း
လာ "စန္းထူ-ေအာ္" San-t'o/ San-T'uo (ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္ *sam-d'â) ဟူေသာ တပ္႓မိႂႚ
သည္ သမတဋကုိ အကဵဥ္းအားဴဖင့္ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္သည္။ (sam=sama; d'â=tata)

ခရစ္မေပၞမီကာလႎႀင့္ခရစ္ႎႀစ္ဦးကာလတၾင္ ဴဒဝိဍသားမဵားသည္ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚ ကမ္း

ေဴခတေလ႖ာက္မႀာလည္း ကာလဳကာေညာင္းစၾာ ေနထုိင္ခဲ့ဴခင္းေဳကာင့္၊ ၎တုိႛ၏အဆက္အႎၾယ္
မဵားသည္ ဘုိးဘ၏မဵႂိးႎၾယ္အမည္မဵားကုိ မိမိတုိႛမဵႂိးတူစုအမည္ဴဖင့္ သုံးလာေတာ့၏။ ဤကား၊ စူမဳတ
က႗န္းရႀိ က႟ုိ__ဗတတ္(ခ္)မဵႂိးတူစုမဵားထဲမႀ ဴဒဝိဍအဆက္အႎၾယ္မဵားတၾင္ ဴဒဝိဍမဵႂိးႎၾယ္ အမည္မဵား
ကုိ ယူထားပုံႎႀင့္ထပ္တူဴဖစ္သည္။ သုိႛရာတၾင္၊ ဴမန္မာႎုိင္ငံဘက္မႀာမူကား၊ ထုိသုိႛေသာ မဵႂိးႎၾယ္
အမည္မဵား မည္မ႖ရႀိခဲ့ေဳကာင္း၊ က႗ႎု္ပ္တုိႛ မသိႎုိင္ေတာ့ေခဵ။ ဒၸာရီပုံဴပင္လာ "ပန္ထၾာ"ဟူေသာ အ
မည္၏အရင္းအဴမစ္ကုိ ေလ့လာရာမႀ "ပၝၸဵ" Pāṇḍya ဟူေသာ မဵႂိးတူစုအမည္ကုိ သုံးထားေသာ
အစုအသင္း ရႀိေဳကာင္း၊ က႗ႎု္ပ္တုိႛ သိလာခဲ့သည္။

ထန္(င္)မင္းဆက္သမုိင္းသစ္၊ ပဵႃႎုိင္ငံအခန္းတၾင္ ထဲင္လိင္ T'êng-ling (ေရႀးေဟာင္း အသံ

ထၾက္ *d'ag-liag သုိႛမဟုတ္ *d'ang-liang) ဟူေသာအမည္ ပၝရႀိ၏။၁၉ ဤအမည္သည္ ေန
ရပ္ေဒသအမည္လည္းဴဖစ္၊ မဵႂိးတူစုအမည္လည္း ဴဖစ္ေဳကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ေႎႀာင္းေခတ္ ဴမန္မာ
တုိႛသိလာေသာ "တန္လုိင္"ႎႀင့္ထပ္တူဴဖစ္ေဳကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ပၝေမာကၡလုစ္ သတိမဴပႂမိခဲ့
ေခဵ။

ခရစ္မေပၞမီကာလႎႀင့္ခရစ္ႎႀစ္ဦးကာလတၾင္ မၾန္တုိႛ၏အခဵက္အခဵာေဒသသည္ လဝီရ္စင္

Lbīr-cin (ဆင္ပင္လယ္)ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ ဴဖစ္ေသာ္လည္း၊ ခရစ္ႎႀစ္ ခုနစ္ရာစု/ ရႀစ္ရာစုခန္ႛတၾင္ ပဲခူး
သည္ ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚအသစ္ ဴဖစ္လာ၍ လဝီရ္စိင္၏ေနရာကုိ အစားထုိးဝင္လာေတာ့၏။ ထုိႛဴပင္ မုတၨမ
လည္း ဆိပ္ကမ္း႓မိႂႚ ဴဖစ္လာသည္။ ပဵႃတုိႛသည္ မၾန္တုိႛေဴမကုိ သိမ္းပုိက္႓ပီးသည္ေနာက္၊ ပဲခူးကုိ
"တန္လုိင္"ဟုေခၞတၾင္ေဳကာင္း၊ ထန္(င္)မင္းဆက္သမုိင္းသစ္၊ ပဵႃႎုိင္ငံအခန္းက သက္ေသဴပသည္။

ေႎႀာင္းေခတ္ေရာက္ေသာ္၊ ဳသဍၭ Oḍḍa/ ဳသဴဍရ (ဳသဍရ Oḍra)မႀေရာက္လာေသာ အိႎၬိယ

တုိင္းသားမဵား လာ၏။ ထုေိႛ ဳကာင့္ ပဲခူးကုိ ဥႍပဲခူးဟူ၍ ဴမန္မာတုိေႛ ခၞတၾင္လာသည္။ ဴမန္မာတုိႛ
သည္ ပဲခူးကုိ "ဥႍလလည္း မတည္တန္ လုိင္ဴပည္"ဟူ၍လည္း ေခၞတၾင္ဖူးေဳကာင္းကုိ ေထာက္
ေသာ္၊ ထန္(င္)မင္းဆက္သမုိင္းသစ္၊ ပဵႃႎုိင္ငံအခန္းလာ T'êng-ling သည္ "တန္လုိင္" သုိႛမဟုတ္
Telinga ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း ေႎႀာင္းေခတ္ "ပဲခူး" ဴဖစ္ေဳကာင္း ထင္ရႀားသည္။

"တန္လုိင္"ဟူေသာ အမည္သည္ အလၾန္ေစာသည္ဟု အက႗ႎု္ပ္ ေတၾးဆမိ၏။ ထုိအမည္ကုိ

ခရစ္ႎႀစ္ ရႀစ္ရာစုခန္ႛက တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းမႀာ ေရႀးဦးစၾာ ေတၾႚလာခဲ့ေသာ္လည္း၊ ထုိအမည္
သည္ ယုတ္စၾအဆုံး၊ ခရစ္ႎႀစ္ဦးအခၝတၾင္ ရႀိခဲ့တန္ရာသည္။ တနည္းအားဴဖင့္ ေဴပာရေသာ္ ပၝၸဵ
စေသာ မဵႂိးတူစုအမည္ေပၞေနသည့္အခၝတၾင္ "တန္လုိင္" ဟူေသာ မဵႂိးတူစုအမည္လည္း ေပၞေန႓ပီ
ဴဖစ္ေပမည္။ အိႎၬိယမႀ လာေရာက္ ေနထုိင္သူ Indian immigrants တုိႛ၏ အဆက္အႎၾယ္မဵားသည္
ဘာသာစကားမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဓေလ့ထုံးစံ၊ ေနထုိင္စားေသာက္မႁမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊
ကုိးကၾယ္ယုံဳကည္မႁမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ မၾန္တုႎ ိႛ ႀင့္ ခၾဲဴခား၍မရႎုိင္ေအာင္ ေပၝင္းစည္းတူညီ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

assimilated ေနသဴဖင့္၊ ပဵႃတုိႛသည္ ထုိအိႎၬိယတုိင္းသား အဆက္အႎၾယ္မဵားႎႀင့္ မၾန္တုိႛကုိ စုေပၝင္း

၍ "တန္လုိင္"ဟု ေခၞတၾင္လာခဲ့၏။ ေဴမာက္ဘက္မႀ ဝင္ေရာက္လာေသာ ဴမန္မာတုိႛသည္လည္း
ပဵႃတုိႛ၏အေခၞကုိ လုိက္၍ "တန္လုိင္"ဟူ၍ ေခၞတၾင္လာသည္။ ပဵႃေခတ္အခၝတၾင္ "တန္လုိင္" ဟူ
ေသာအမည္ ရႀိေန႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္းကုိ ေထာက္ေသာ္၊ ထုိအမည္သည္ ဴမန္မာတုိႛစ၍ ထၾင္လာေသာ
အမည္ဴဖစ္ေဳကာင္း မေလးမခန္ႛေသာ အနက္အဓိပၯာယ္ရႀိေဳကာင္းဟူေသာအဆုိသည္ လုံးဝ အေဴခ
အဴမစ္မရႀိေဳကာင္း၊ စစ္မႀန္ေသာသမုိင္းကုိ လုိက္စားလုိေသာ သူေတာ္သူဴမတ္မဵား ဆင္ဴခင္ရာသည္။

"တန္လုိင္"ဟူေသာအမည္သည္ Telinga ေတလိဂႆကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း

အထက္တၾင္ ဆုိခဲ့၏။ ထုိအခၝ အေခၞအေဝၞကုိ ပဵႃဘာသာမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ မၾန္ဘာသာ
မႀေသာ္လည္းေကာင္း အလားတူေသာအမည္သည္ မည္သည့္အခၝတၾင္ စ၍ေပၞလာသည္ ဴဖစ္ေစ၊
Teliṅga/ Kaliṅga ေတလိဂႆ/ ကလိဂႆမႀ လာေသာ အမည္ဴဖစ္ေဳကာင္း ဟူေသာအဆုိကုိ ပယ္ခဵရန္
ခဲယဥ္းေပလိမ့္မည္။ ယေနႛတုိင္ေအာင္ လူတကာတုိႛ သတိမထားမိေသးေသာ အခဵက္တခဵက္ ရႀိ
ေသး၏။ ပဵႃတုိႛက မၾန္တုိႛကုိ "တန္လုိင္"ဟု ေခၞတၾင္ေသာ္၊ မၾန္တုိႛက ပဵႃတုိႛကုိ "တိရ္စုလ္" Tircul
ဟုေခၞတၾင္ခဲ့သည္။ မၾန္ႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပဵႃႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး
ေဳကာင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံေသာ ဇဝၝ (ဂဵာဗာ)သား Javanese တုိႛလည္း၊ အသံထၾက္အားဴဖင့္
မၾန္အေခၞ "တိရ္စုလ္" Tircul ႎႀင့္ခပ္ဆင္ဆင္ေသာအမည္ဴဖင့္ ပဵႃတုိက ႛ ုိ ေခၞတၾင္ခဲ့၏။ Tircul ဟူ
ေသာအမည္၏အရင္းအဴမစ္သည္ Telugu ဴဖစ္ေပလိမ့္မည္။ တနည္းအားဴဖင့္ ဆုိရေသာ္ ပဵႃတုိႛက
မၾန္တုိက
ႛ ုိ Teliṅg/ Kaliṅga ဟုေခၞတၾင္၍ မၾန္တုိႛက ပဵႃတုိႛကုိ Telugu ဟုေခၞတၾင္ခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္တန္
ရာသည္။ ဤသုိႚေသာ အေခၞအေဝၞ ေပၞလာရဴခင္းသည္ ခရစ္ႎႀစ္ဦးကာလမႀစ၍ မၾန္တုိႛ နယ္ေဴမ
မႀာေသာ္လည္းေကာင္း ပဵႃတုိႛေဒသမႀာေသာ္လည္းေကာင္း အိႎၬိယမႀ လာေရာက္ေနထုိင္သူမဵား
Indian immigrants ၏ အဆက္အႎၾယ္မဵား ရႀိခဲ့ဴခင္းပင္တည္း။

(၇)

အထက္တၾင္ ေဖာ္ဴပခဲ့ေသာအေဳကာင္းအရာမဵားသည္ "လင္(န္)ယန္(င္)" Lin-yang ဟူ

ေသာအမည္၏အရင္းအဴမစ္ႎႀင့္ တည္ေနရာကုိ ေလ့လာရာ၌ ဆက္စပ္မႁရႀိ၏။ ထုိအေဳကာင္းကုိ
ဆက္လက္ မေဆၾးေႎၾးမီ၊ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ "လင္(န္)လန္(င္)"အေဳကာင္းမဵားႎႀင့္ ပညာ
ရႀင္အသီးသီးတုိႛ မည္သုိႛ ေလ့လာခဲ့ေဳကာင္းကုိ ဳကည့္ရန္ လုိေပသည္။

"လင္(န္)လန္(င္)"ႎႀင့္သက္ဆုိင္ေသာ စာေပအေထာက္အထား အနည္းအကဵဥ္းသာရႀိ၏။

အားလုံးကုိ ထုတ္ႎုတလ
္ ုိက္ေသာ္ စုစုေပၝင္း ေလးခဵက္သာ ရႀိသည္။

(၁) ထုိက္ဖင္(င္)ေခတ္ ဧကရာဇ္ ႟ႁေတာ္မူကဵမ္း Tai-p'ing-yü-lan အခန္း ၇၈၇

တၾင္၊ ခန္း(င္)ထုိက္၏ "ဖူနန္ဓေလ့"ကို ရည္ႌၿန္း၍ ဤသိုႛ ေဖာ္ဴပထားသည္။

"ဖႀႃနန္ Fu-nan"၏အေနာက္ေတာင္ဘက္တၾင္ လင္(န္)လန္(င္)

ႎုိင္ငံရႀိ၏။ ဖႀႃနန္ႎႀင့္လီေပၝင္းခုနစ္ေထာင္ ကၾာေဝးသည္။ ထုိေဒသ
တၾင္ ဗုဒၭဘာသာကုိးကၾယ္၏။ ရဟန္းသံဃာ သုံးေလးေထာင္ ရႀိ
သည္။ ဥပုသ္ေနႛကဵေရာက္လာေသာ္ ႎုိင္ငံအတၾင္းသုိႛ သားငၝး မဝင္
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ရ။ တေနႛလ႖င္ ေစဵးႎႀစ္႒ကိမ္ ခင္းကဵင္းေရာင္းဝယ္ဳကသည္။ နံနက္

ေစဵးတၾင္ ဆန္အမဵႂိးမဵႂိး၊ သစ္သီးဝလံမဵား၊ ပဵားရည္ခဲ (ဳကံသကာ
ေလာ?)ကုိ ေရာင္းဳက၏။ ညေနခဵမ္းခဵိန္တၾင္မူကား၊ ပန္းမန္မဵားကုိ
သာ ေရာင္းဳကသည္။

(၂) ထုိက္ဖင္(င္)ေခတ္ ဧကရာဇ္႟ႁေတာ္မူကဵမ္း၊ အခန္း ၇၈၇ တၾင္ ဝမ့္(န္)ကဵဲန္

Wan Chên ၏ "ေတာင္ပုိင္းေဒသ အံ့ဖၾယ္သရဲမဵား"ကုိ ရည္ႌၿန္း၍ ဤသုိႛ ဆုိ
သည္။

လင္(န္)ယန္(င္)သည္ ဖႀႃနန္အေနာက္ဘက္ လီေပၝင္း ခုနစ္ေထာင္

ေကဵာ္ ကၾာေဝး၏။ ေဴမဴပန္ႛေဒသ ဴဖစ္သည္။ လူဦးေရအားဴဖင့္ အိမ္
ေထာင္စုတသိန္းေကဵာ္ ရႀိ၏။ ေယာကဵ္ားမိန္းမတုိႛသည္ ကုသုိလ္
ေကာင္းမႁ ဴပႂဳက၍ ဗုဒၭဘာသာ ကုိးကၾယ္ဳကသည္။

(၃) ထုိက္ဖင္(င္) ဧကရာဇ္႟ႁေတာ္မူကဵမ္း၊ အခန္း ၇၉၀ တၾင္ "ႎုိင္ငံဴခားမႀတ္တမ္း"

ကုိ ရည္ႌၿန္း၍ ဤသုိႛ ပၝရႀိသည္။

လင္(န္)ယန္(င္) အေနာက္ဘက္ လီေပၝင္းႎႀစ္ေထာင္ အကၾာတၾင္

ႎူဟုိႎုိင္ငံ Nu-hou kingdom ရႀိ၏။ အိမ္ေထာင္စု ႎႀစ္ေသာင္းေကဵာ္
ရႀိသည္။ ယုန္ခဵန္း(င္) Yung-ch'ang ႎႀင့္ ေကဵာခုိင္းနံစပ္
conterminous ဴဖစ္သည္။

(၄) နဒီကဵမ္းဋီကာ Shui-ching-chu အခန္း ၁တၾင္ ကဵႃးကဵီရ္ Chu Chih ၏

"ဖႀႃနန္မႀတ္တမ္း"ကုိ ကုိးကား၍ ဤသုိႛ ဆုိသည္။

လင္(န္)ယန္(င္)ႎုိင္ငံသည္ ကဵင္း(န္)ခဵဲန္ (=ကဵင္း(င္)လင္(န္)

Chin-Lin SuuarṇaKudya) မႀ ကုန္းလမ္းခရီးအားဴဖင့္ လီေပၝင္း ႎႀစ္
ေထာင္ကၾာေဝး၏။ ရထား(လႀည္း) သုိႛမဟုတ္ ဴမင္းစီး၍ သၾားရ
သည္။ ေရလမ္း မရႀိေခဵ။ တႎုိင္ငံလုံး ဗုဒၭဘာသာကုိးကၾယ္သည္။

အထက္တၾင္ ေကာက္ႎုတ္တင္ဴပေသာ အခဵက္အလက္မဵားတၾင္ "ႎုိင္ငံ"ဟူေသာ ေဝၝဟာရ

ပၝရႀိ၏။ ဤကား Kuo "ကူ-ေအာ္"ဟူေသာ တ႟ုတ္စာလုံးကုိ တုိက္႟ုိက္ဘာသာဴပန္ဆုိထားဴခင္း
ဴဖစ္သည္။ "လင္(န္)ယန္(င္) ႎုိင္ငံ"ဟူသည္ "လင္(န္)ယန္(င္)"ဟူေသာေဒသကုိ ဆုိလုိ၏။ "တႎုိင္ငံ
လုံး"ဟူသည္ "တ႓မိႂႚလုံး"ကုိ ဆုိလုိသည္။ အဴခားအေဳကာင္းအရာမဵားကုိ ေနာင္တၾင္ ရႀင္းလင္းပၝ
ဦးမည္။

၁၉၂၄ ခုႎႀစ္တၾင္ ပၝေမာကၡလုစ္သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ကုိ "ဴမန္မာႎုိင္ငံေဴမာက္ပုိင္း သုိႛမ

ဟုတ္ ဴမန္မာႎုိင္ငံအလယ္ပုိင္းမႀာ တည္ရႀိခဲ့ေပမည္"ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ "ဴမန္မာႎုိင္ငံ ေဴမာက္ပုိင္း
မႀာ တည္ရႀိ၍ ေရႀးေခတ္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ ကုန္းလမ္း ကုန္သၾယ္ေရး လမ္းေဳကာင္းအနီးတဝုိက္တၾင္
E-book is created by www.ShanYoMa.org

တည္ရႀိတန္ရာသည္" ဟူ၍လည္းေကာင္း ယူဆခဲ့ဖူး၏။၂၀ ေရႀးေခတ္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယကုန္းလမ္း

ကုန္သၾယ္ေရးလမ္းေဳကာင္းသည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံေဴမာက္ပုိင္း မည္သည့္ေဒသကုိ ေကဵာ္ဴဖတ္ခဲ့ေဳကာင္း
ထုိစဥ္အခၝတၾင္ (၁၉၂၄ ခုႎႀစ္တၾင္) ဆရာ႒ကီး လုစ္ မရႀင္းလင္းခဲ့ေခဵ။

"လင္(န္)ယန္(င္)သည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံအလယ္ပုိင္းတၾင္ ရႀိေကာင္း ရႀိခဲ့ေပမည္" ဟု ၁၉၃၉ တၾင္

ပၝေမာကၡလုစ္ဆုိ၏။၂၁ ၁၉၆၅ ခုႎႀစ္ေရာက္ေသာ္၊ ပၝေမာကၡလုစ္သည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံမႀာ တည္ရႀိ
ေဳကာင္းအဆုိကုိ စၾန္ႛလၿတ္၍ လင္(န္)ယန္(င္)ကုိ ထုိင္းႎုိင္ငံေဴမာက္ပုိင္းမႀာထားလုိက္ placed
သည္။ "လင္(န္)ယန္(င္)ဟူသည္ ထုိင္းႎုိင္ငံ ဟရိပုဥၤ Hariprñja/ Haripunchai ဴဖစ္တန္ရာသည္"
ဟု ပၝေမာကၡလုစ္ ယူဆသည္။၂၂

ဆရာ႒ကီးလုစ္သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာ တ႟ုတ္စာလုံးႎႀစ္လုံး၏ ေရႀးေဟာင္းဖတ္သံ

ကုိ ထုတ္ဴပခဲ့ဖူး၏။ သုိႛရာတၾင္ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာအမည္၏ဇာတိဴမစ္ကုိ မရႀာဳကံခဲ့ေခဵ။ ထုိႛ
ေနာက္ သူေရးသားဴပႂစုေသာ "ဴမန္မာႎုိင္ငံ ပုဂံမတုိင္မီက ဴဖစ္ရပ္မဵား" Phases of Pre-Pagan
Burma မႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ "ေရႀးေဟာင္း ဴမန္မာႎုိင္ငံ ပုဂံ မင္းဆက္ေခတ္ဦး" Old Burmar-
Early Pagan တၾင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ "လင္(န္)ယန္(င္)"အေဳကာင္းကုိ ေနာက္ထပ္ မေဖာ္ဴပ
ေတာ့ေခဵ။

၁၉၅၈ ခုႎႀစ္တၾင္ ကၾမ္(င္)ကဵႂိး Guangzhou ႓မိႂႚ(လၾန္ခဲ့ေသာအခၝတၾင္ အေနာက္တုိင္းသား

ေရးေလ့ရႀိေသာ Caton ႓မိႂႚ) စၾန္ယက္ဆင္တကၠသုိလ္ Sun Yat-sen University မႀပၝေမာကၡ ခဵဲန္
ယၿိကဵင္း(င္) Ch’en Hsu-ching သည္ "မၾန္တုိႛ၏ ႎုိင္ငံမဵား"ဟူေသာစာတမ္းတၾင္ လင္(န္)ယန္(င္)
အေဳကာင္း ေဖာ္ဴပခဲ့၏။ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူသည္ ရာမညေဒသ ဴဖစ္ေဳကာင္း သူထင္မႀတ္ခဲ့သည္။
ဆရာ႒ကီးခဵဲန္ယၿိကဵင္း(င္)သည္ လင္(န္)ယန္(င္)၏တည္ေနရာကုိ မထုိးဴပႎုိင္သည့္အဴပင္၊ မည္သည့္
အေဳကာင္းေဳကာင့္ ရာမညေဒသ ဴဖစ္ရေဳကာင္းကုိလည္း မရႀင္းဴပႎုိင္ခဲ့ေခဵ။၂၃

ထုိေနာက္ ဆရာ႒ကီး ခဵဲန္ယၿိကဵင္း(င္)သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ႎႀင့္ပတ္သက္သည့္အပုိင္းကုိ

ဴပင္ဆင္ေရးသားခဲ့၏။ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူသည္ ရာမညကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္းဴဖစ္ေဳကာင္း ေဖာ္ဴပ
လာသည္။ လင္(န္)ယန္(င္)၏တည္ေနရာကုိ ေႎႀာင္းေခတ္ မုတၨမပင္လယ္ေကၾႚကမ္းေဴခတဝုိက္ရႀိ
ရာမညေဒသႎႀင့္ ေရာေထၾးဴပန္၏။ ထုိႛဴပင္ လင္(န္)ယန္(င္)ကုိ ယခုေခတ္ ထုိင္းႎုိင္ငံ သုိႛမဟုတ္
ထုိင္းႎုိင္ငံ တစိတ္တေဒသ၊ ဴမန္မာႎုိင္ငံႎႀင့္မေလးက႗န္းဆၾယ္တဝုိက္လည္း ပၝဝင္ေဳကာင္း ေဖာ္ဴပ
ထားသည္။၂၄ ေရႀးေခတ္ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းမႀ Kuo "ကူ-ေအာ္"ဟူေသာေဝၝဟာရသည္ နယ္
ေဴမကဵယ္ဴပန္ႛေသာအရပ္ေဒသ ဴဖစ္ရမည္ဟု မဆုိလုိပၝ။ တခၝတရံ ႓မိႂႚေတာ္ သုိႛမဟုတ္ အခဵက္
အခဵာ ေဒသကုိသာ ဆုိလုိသည္။ ဥပမာ ဴပရေသာ္ -

ပဵႃႎုိင္ငံသည္ အ႟ုိင္းတုိႛ၏ ယုန္ခဵန္(င္) Yung-ch'ang ႓မိႂႚေတာင္

ဘက္မႀ ခရီးေထာက္ ခုႎႀစ္ဆယ့္ငၝးရက္ 75 days-states (သၾားရ
ေသာ ခရီးအကၾာအေဝး)တၾင္ တည္ရႀိ၏။ဟူ၍ မန္ရႀႃး Man-Shu
ကဵမ္းအခန္း ၁၀ တၾင္ ေဖာ္ဴပထားေသာ "ပဵႃႎုိင္ငံ"သည္ ပဵႃတုိႛ၏
႓မိႂႚေတာ္သေရေခတၨရာကုိ ဆုိသည္။ (ခရစ္ႎႀစ္ ကုိးရာစုတၾင္ ပဵႃတုိႛ
၏႓မိႂႚေတာ္သည္ ဟန္လင္း မဟုတ္ပၝ။ သေရေခတၨရာသာ ဴဖစ္
E-book is created by www.ShanYoMa.org

သည္။) ေရႀးတ႟ုတ္တုိႛသည္ တခၝတရံ အလၾန္ေသးငယ္ေသာ အ

ရပ္ေဒသတခုကုိလည္း "ကူ-ေအာ္" (Kuo) ဟူ၍ ေခၞတၾင္တတ္၏။
ဥပမာ မန္ရႀႃးကဵမ္း အခန္း ၁၀ မႀာ ပၝရႀိေသာ "ယယ့္ပန္ႛႎုိင္ငံ" Yeh-
pan kingdom သည္ ထန္(င္)မင္းဆက္ သမုိင္းသစ္ ပဵႃႎုိင္ငံအ
ခန္းတၾင္ေဖာ္ဴပေသာ "ပဵႃႎုိင္ငံမႀ ထင္ရႀားေကဵာ္ဳကားေသာ အရပ္ေဒ
သသုံးဆယ္ႎႀစ္ခုအထဲမႀ တခု" ဴဖစ္သည္။ ထုိေဒသသည္ ခရစ္ႎႀစ္
၁၁၉၆ ခုႎႀစ္ထုိး ဴမန္မာေကဵာက္စာလာ ယည္ပ႞င္ (ေရႀးေဟာင္း
အသံထၾက္* yañ plag)ဴဖစ္၍ ယခု ေ႟ၿကူတဝုိက္ပင္တည္း။
"လင္(န္)ယန္(င္)ကူ-ေအာ္" Lin- yang kingdom ဟူ၍ ေဖာ္ဴပ
ထားဴခင္းကုိ ေတၾႚသဴဖင့္ ခဵဲန္ယၿိကဵင္း(င္)သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ကုိ
အလၾန္ကဵယ္ဴပန္ႛေသာအရပ္ေဒသ ဴဖစ္မည္ဟု လၾဲမႀားစၾာ ထင္မႀတ္
ခဲ့သည္။

"ေတာင္ပုိင္းေဒသ အံ့ဖၾယ္သရဲမဵား"ဟူေသာကဵမ္းမႀ ေဖာ္ဴပေသာ "လူဦးေရအားဴဖင့္ အိမ္

ေထာင္စု တသိန္းေကဵာ္ရႀိ၏"ဟူေသာစကားရပ္သည္ တဆင့္ဳကားနာခဲ့ေသာ အလၾဲသတင္း ဴဖစ္
တန္ရာသည္။ "အိမ္ေထာင္စု"ဟူေသာေဝၝဟာရသည္ မႀားယၾင္း႓ပီး ထည့္မိဴခင္း ဴဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ကဵႃယင္း(င္)ႎႀင့္ခန္း(င္)ထုိက္တုိႛႎႀစ္ဦးသိခဲ့ေသာ လင္(န္)ယန္(င္)အေဳကာင္းသည္ ခမယ္သားတုိႛထံ
မႀ တဆင့္ဳကားသိခဲ့ေသာသတင္း information ဴဖစ္၏။ ရာႎႁန္းဴပည့္ မႀန္ကန္ရန္ ခဲယဥ္းသည္။
သုိႛရာတၾင္ ဝူသံႎႀစ္ဦး Wu envoys အသံလႀယ္ခဲ့ေသာေဒသအမည္ အမႀန္ပင္ ရႀိခဲ့၏။ သူတုိႛသည္
ခမယ္သားတုိႛ ေဴပာဴပေသာ အရပ္ေဒသအမည္ကုိ အသံထၾက္အားဴဖင့္ အနီးစပ္ဆုံးဟု ယူဆရ
ေသာ တ႟ုတ္စာလုံးႎႀစ္လုံးဴဖင့္ အသံလႀယ္ခဲ့သည္။

၁၉၆၁ ခုႎႀစ္တၾင္ စင္ကာပူ နန္ယန္(င္)တကၺသုိလ္ Nan-yang University မႀ အေရႀႚေတာင္

အာရႀသမုိင္းပၝေမာကၡ ယၿိယၾန္ခဵီ-ေယာင္ Hsü Yün-ch'iao သည္ လင္(န္)ယန္(င္)၏တည္ေနရာ
ကုိ ထုိင္းႎုိင္ငံ Pong Tük ဟု တလၾဲတေခဵာ္ ထင္မႀတ္ခဲ့၏။၂၅ သူသည္ လင္(န္)ယန္(င္)၏မူလ
အမည္ကုိ မေဖာ္ထုတ္ႎုိင္ခဲ့ေခဵ။

၁၉၆၆ ခုႎႀစ္ေရာက္ေသာ္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ေရႀးေဟာင္းသုေတသနဌာနႌၿန္ဳကားေရးဝန္ ဆရာ

ဦးေအာင္ေသာ္သည္ ထုိႎႀစ္ ႎႀစ္ဦးခဵိန္တၾင္ ထုတ္ေဝေသာ တကၠသုိလ္ပညာပေဒသာစာေစာင္တၾင္
"ပိႍႎုိး႓မိႂႚေဟာင္း"ဟူေသာေခၝင္းစဥ္ဴဖင့္ စာတမ္းတေစာင္ ေရးသားတင္ဴပခဲ့၏။ ဴမန္မာႎုိင္ငံ သမုိင္း
ေကာ္မရႀင္၊ ေရႀးေဟာင္းေခတ္ႎႀင့္အလယ္ေခတ္ ကဵမ္းဴပႂအရာရႀိဴဖစ္သူ ဆရာဦးဘရႀင္သည္
ဦးေအာင္ေသာ္၏စာတမ္းကုိ "အစီရင္ခံစာသာဴဖစ္႓ပီး၊ သမုိင္းစာတမ္းမဟုတ္ေဳကာင္း" ယူဆခဲ့
သည္။ (ဤကား၊ ဦးေအာင္ေသာ္၏စာတမ္း ထၾက္လာ႓ပီးေနာက္၊ အက႗ႎု္ပ္အား ဦးဘရႀင္ ေဴပာခဲ့
ေသာစကား ဴဖစ္၏) ထုိႛေဳကာင့္ ဦးဘရႀင္သည္ "ပိႍႎုိး႓မိႂႚေဟာင္းႎႀင့္သမုိင္းအဴမင္"ဟူေသာ ေခၝင္း
စဥ္ဴဖင့္ စာတမ္းတေစာင္ ေရးသားလုိက္သည္။ တူးေဖာ္ေတၾႚသိခဵက္ကုိ မူတည္၍ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္
တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ လင္(န္)ယန္(င္) ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ဦးဘရႀင္ယူဆခဲ့၏။၂၆ သုရ ိႛ ာတၾင္ ဦးဘ
ရႀင္သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာအမည္၏ဇာစ္ဴမစ္ကုိလည္းေကာင္း၊ တိမ္ဴမၟႂပ္ေနေသာ သမုိင္းဴဖစ္
စဥ္အမႀန္ကုိလည္းေကာင္း၊ မေဖာ္ထုတ္ႎုိင္ခဲ့ေခဵ။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

အထက္တၾင္ က႗ႎု္ပ္တုိႛ ေဆၾးေႎၾးခဲ့ေသာ ဒၸာရီပုံဴပင္အေဳကာင္းႎႀင့္ပတ္သက္၍ ႓ဗိတိသ႖

ေခတ္တၾင္ ဴမန္မာႎုိငင
္ ံ ကမၯည္းေကဵာက္စာဝန္ ဴဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ဆရာ႒ကီးေတာ္စိန္ခုိ Taw Sein Ko
သည္ ၁၉၀၅ ခုႎႀစ္တၾင္ မႀတ္စုတပုဒ္ ေရးခဲ့ဖူး၏။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚႎႀင့္သေရေခတၨရာ႓မိႂႚအဳကား ဴဖစ္ပၾား
ေသာ တု႓ပိႂင္မႁသည္ နယ္ေဴမခဵဲႚထၾင္လုိေသာဆႎၬေဳကာင့္ မဟုတ္ဘဲ။ ပိႍႎုိးဂုိဏ္းႎႀင့္သီဝဂုိဏ္းမႀာ
ဘာသာေရး အယူအဆကၾဲလၾဲမႁေဳကာင့္ ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ဆရာ႒ကီးေတာ္စိန္ခုိ ေကာက္ခဵက္ ခဵခဲ့
သည္။၂၇ ဆရာ႒ကီးသည္ တိမ္ဴမၟႂပ္ေနေသာ သမုိင္းဴဖစ္စဥ္အမႀန္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ရမည့္အစား၊ လၾဲေခဵာ္
မႀားယၾင္းေသာအခဵက္ကုိ ဖန္တီးခဲ့သည္။ သူသည္ "ပန္ထၾာ"ဟူေသာအရင္းအဴမစ္ကုိ လုံးဝ မိခဲ့ေခဵ။

ေတာင္ဘက္မႀ(စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ)တက္လာေသာသူမဵားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ
သိမ္းပုိက္ထားခဲ့႓ပီးေနာက္၊ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ "ပုဂၝမ"ဟုေခၞတၾင္ ေနရာ
မႀ "ပၝၸဵပုရ/ ပၝၸဵနဂရ"ဟူ၍ ေခၞတၾင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေနာက္ဆုံးတၾင္ "ရာမညပုရ/ ရာမညနဂရ"
ဟူ၍ေခၞတၾင္လာေတာ့၏။ အေဳကာင္းေသာ္ကား၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ သိမ္းယူထားေသာ ပၝၸဵ အဆက္
အႎၾယ္မဵားသည္ ဘာသာစကားမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဓေလ့ထုံးစံ ေနထုိင္စားေသာက္မႁမႀာေသာ္
လည္းေကာင္း၊ ကုိးကၾယ္ယုံဳကည္မႁမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ မၾန္တိုႎ ႛ ႀင့္ခၾဲဴခား၍မရႎုိင္ေအာင္ ေပၝင္း
စည္းတူညီ assimilated ေန႓ပီ ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္ ဴဖစ္သည္။ ခမယ္ႎုိင္ငအ ံ ပၝအဝင္၊ အရပ္ရပ္မႀ
ပိႍႎုိး႓မိႂႚႎႀင့္ အဆက္အသၾယ္ရႀိဳကေသာ ကုန္သည္မဵားသည္လည္း အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛက
ပိႍႎုိး႓မိႂႚေခၞတၾင္ေသာအမည္သစ္ကုိ လုိက္၍ ေခၞဳက၏။ ထုေ ိႛ ဳကာင့္ ကဵႃးယင္း(င္)ႎႀင့္ ခန္း(င္)
ထုိက္တုိႛသည္ ခမယ္သားတုိႛထံမႀ "ရာမညပုရ/ ရာမညနဂရ"ဟူေသာ ေဒသအမည္ကုိ ဳကားသိ
လာေသာအခၝ အသင့္ေတာ္ဆုံး၊ အသံထၾက္ အနီးစပ္ဆုံးဟု ယူဆရေသာ တ႟ုတ္စာလုံး ႎႀစ္လုံး
ဴဖင့္ "ရာမည"ကုိ အသံလႀယ္ထားလုိက္သည္။

မၾန္တုိႛသည္ ေရႀးအခၝ၌ မိမိကုိယ္ကုိ ရမည္ Rmeñ ဟုေခၞတၾင္ဳက၏။ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၀၂၁

ခုႎႀစ္ထုိး ဇဝၝ(ဂဵာဗာ Javanese) ေကဵာက္စာမဵားတၾင္ Remen ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ Rmen ဟူ၍
လည္းေကာင္း ပၝရႀိသည္။၂၈ ရေမည္ Rmeñ ၏အဴခားေရႀးေဟာင္းသၸာန္ old form သည္ *rmāñ
(ရမာည္) ဴဖစ္ႎုိင္ေဳကာင္း၊ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၄၇၆ ခုႎႀစ္ထုိး ကလဵာဏီေကဵာက္စာမႀာ ပၝရႀိေသာ ပၝဠိအမည္
ရာမညေဒသမႀ "ရာမည"သည္ ထုိအဴခား ေရႀးေဟာင္းသၸာန္ *rmañ (ရမာည္)မႀ ဆင္းသက္
လာဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း ပၝေမာကၡလုစ္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ဖူး၏။၂၉ ဆရာ႒ကီးလုစ္၏ ထုိအဆုိသည္ လုံးဝ
မႀန္ကန္သည္။ ပၝဠိအမည္ "ရာမည"သည္ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္ငၝးရာစုတၾင္မႀစ၍ ေပၞလာခဲ့ဴခင္း
မဟုတ္ေခဵ။ ခရစ္မေပၞမီအခၝတၾင္ ရႀိခဲ့တန္ရာ၏။ ယုတ္စၾအဆုံး၊ ခရစ္ႎႀစ္ဦးအခၝတၾင္ ရႀိေန႓ပီဴဖစ္
ေဳကာင္း "လင္(န္)ယန္(င္)"ဟူေသာ တ႟ုတ္ အသံလႀယ္အမည္က သက္ေသဴပသည္။

လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာအမည္သည္ ရာမည Ramanna ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္

တန္ရာသည္ဟု ပၝေမာကၡ ခဵဲန္ယၿိကဵင္း(င္)၏ မႀန္းဆခဵက္သည္ မႀန္ကန္ပၝ၏။ သုိႛရာတၾင္ သူသည္
လင္(န္)ယန္(င္)၏တည္ေနရာ အမႀန္ကုိ မစူးစမ္းႎုိင္ခဲ့ေခဵ။

ပၝေမာကၡလုစ္သည္ ၁၉၂၄ ခုႎႀစ္မတိုင္မီက၊ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာ တ႟ုတ္စာလုံး ႎႀစ္လုံး

၏ေရႀးေဟာင္းဖတ္သံကုိ သိခဲ့႓ပီဴဖစ္ေသာ္လည္း ထုိအသံလႀယ္အမည္သည္ မၾန္တုိႛ၏ ေရႀးေဟာင္း
အမည္ ရေမည္ႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ပၝဠိအမည္ ရာမညႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆက္ႎၾယ္မႁ
ရႀိေဳကာင္း မေတၾးဆမိေခဵ။ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာစု ေကဵာက္ဆည္ေဒသရႀိ ဴမန္မာေကဵာက္စာ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

မဵားမႀ အေဳကာင္းအရာအခဵႂိႚသည္ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာအမည္ကုိ သုေတသနဴပႂရာ၌၍ အ

လၾန္အေရးပၝ၏။ သုိႛရာတၾင္ ဆရာ႒ကီးလုစ္သည္ ထုိေကဵာက္ဆည္ ဴမန္မာေကဵာက္စာမႀ အေဳကာင္း
အရာကုိ ေဖာ္ေဆာင္ elucidated ေသာအခၝ ခ႗တ္ေခဵာ္ လၾဲမႀားခဲ့ေဳကာင္း ဝမ္းနည္းစၾာေတၾႚရသည္။
ဤအခဵက္ကုိ ေနာင္တၾင္ ေဆၾးေႎၾးပၝမည္။ ဒၸာရီပုံဴပင္လာ "ပန္ထၾာ႓မိႂႚ"သည္ လင္(န္)ယန္(င္)ႎႀင့္
ဆက္ႎၾယ္မႁရႀိေဳကာင္း၊ ပၝေမာကၡလုစ္ သတိမမူမိေခဵ။ ေနာက္ပုိင္းတၾင္ သူသည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ အလယ္
ပုိင္းမႀာတည္ရႀိေသာ လင္(န္)ယန္(င္)႓မိႂႚ (ရာမည႓မိႂႚ)ကုိ ထုိင္းႎုိင္ငံ ေဴမာက္ပုိင္းမႀာ ေ႟ၿႚထားလုိက္
သည္။

ေရႀးေဟာင္းသုေတသန ေတၾႚသိခဵက္အရ၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚတၾင္ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္း နာဂၝရ္ဇုန

ေကာၸႎႀင့္အာမရဝတီပုံစံ type ဴဖစ္ေသာ အေဆာက္အအုံ အ႔ကင္းအကဵန္မဵားရႀိေဳကာင္းကုိ သိ
ရ႓ပီးသည္ေနာက္ ဆရာဦးဘရႀင္သည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစု တ႟ုတ္သမုိင္း မႀတ္တမ္း
လာ လင္(န္)ယန္(င္)ဟုသတ္မႀတ္ခဲ့ဴခင္း identified သာ ဴဖစ္၏။ ပၝေမာကၡလုစ္သည္ ၎၏ စာ
တမ္းႎႀစ္ေစာင္တၾင္ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူေသာ တ႟ုတ္စကားလုံးႎႀစ္လုံး၏ေရႀးေဟာင္းဖတ္သံကုိ ေဖာ္
ဴပထား႓ပီဴဖစ္ေသာ္လည္း၊ ထုိေရႀးေဟာင္းဖတ္သံသည္ မၾန္တုိႛ၏ေရႀးေဟာင္းအမည္ ရေမည္ႎႀင့္ေသာ္
လည္းေကာင္း၊ ပၝဠိအမည္ ရာမညႎႀင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆက္ႎၿယ္မႁရႀိေဳကာင္း၊ ဆရာဦးဘရႀင္
မစဥ္းစားမိေခဵ။ လင္(န္)ယန္(င္)ဟူသည္ ေရႀးတ႟ုတ္တုိႛက ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ေခၞတၾင္ေသာ အမည္ဟု
သာ သူ ထင္မႀတ္ခဲ့သည္။ ေရႀးေခတ္အခၝတၾင္ တ႟ုတ္တုိႛသည္ တုိင္းဴခားအရပ္ေဒသတခုခုကုိ ေခၞ
တၾင္ေသာအမည္သည္ အေဳကာင္းရင္း အ႓မဲရႀိ၏။ လင္(န္)ယန္(င္)သည္ တ႟ုတ္အမည္ မဟုတ္
ေဳကာင္း၊ အသံလႀယ္အမည္သာဴဖစ္ေဳကာင္း၊ သူ မသိခဲ့ေခဵ။ ပိႍႎုိးမႀ ပဵႃမဵားသည္ ေရႀးေဟာင္း
ဴမန္မာႎုိင္ငံသုိႛ အေစာဆုံးဝင္ေရာက္လာခဲ့ေသာ ပဵႃမဵားဟု ဦးဘရႀင္ ဆုိခဲ့သည္။ ဤအခဵက္ ဟုတ္
မႀန္ပၝ၏။ သုိႛရာတၾင္ ဟၾာယန္(င္)ကူ-ေအာ္ကဵိရ္ Hua-yang-kua-chih မႀေဖာ္ဴပေသာ ပဵႃမဵားကုိ
ယုန္ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္ Yung-ch'ang commandery မႀာ တန္ႛေနခဲ့႓ပီးေနာက္၊ ဒုတိယ
အသုတ္ဝင္လာေသာ ပဵႃမဵားဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ထုဒ ိ ုတိယအသုတ္ဝင္လာေသာ ပဵႃမဵားသည္ ေနာင္အခၝ
တၾင္ သေရေခတၨရာကုိ တည္ေထာင္ေသာပဵႃမဵား ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ေရႀးေဟာင္းေခတ္ကဵမ္းဴပႂအရာရႀိ
ဦးဘရႀင္ ခ႗တ္ေခဵာ္ လၾဲမႀားစၾာ မႀတ္ယူခဲ့သည္။၃၀

ပၝေမာကၡလုစ္ ေရးသားတင္ဴပေသာစာတမ္းမဵားမႀ ယုန္ခဵန္း(င္) အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္တၾင္ ပဵႃမဵား

ရႀိေဳကာင္း ဦးဘရႀင္ သိခဲ့၏။ သုိႛရာတၾင္ အဘယ္ေဳကာင့္ ယုန္ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္တၾင္ ပဵႃမဵား
ရႀိေဳကာင္း ပၝေမာကၡလုစ္ မရႀင္းဴပခဲ့ေခဵ။ ဟၾာယန္(င္)ကူ-ေအာ္ကဵိရ္မႀ "ေဖဵာက္-ယၾယ္" Piao-yüeh
(ေရႀးေဟာင္းအသံထၾက္ *piu-jiwatဟူေသာေဝၝဟာရသည္ အရပ္ေဒသအမည္ဴဖစ္၍ Pu-vāstu/
Pu-vatthu (ပုဝတ္/ ပဵႃဝတ္)ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၏။ ထုိအမည္ကုိ မဵႂိးႎၾယ္စုႎႀစ္ခု - Piao
ပဵႃႎႀင့္ Yüeh (Viet) ဗိ-ယက္တုိႛ၏အမည္ဴဖစ္သည္ဟု ဆရာ႒ကီးလုစ္ ထင္မႀားခဲ့သည္။ အေဳကာင္း
ေသာ္ကား၊ ထုိ P'iao-yüeh ဟူေသာ ေဝၝဟာရအေဳကာင္းကုိ သူ မေဖာ္ဴပခဲ့ဘူးေခဵ။ တ႟ုတ္
ပညာရႀငအ ္ ခဵႂိႚတုိႛသည္ ထုိ P'iao-yüeh ေဝၝဟာရကုိလည္း ပဵႃႎႀင့္ဗိ-ယက္မဵႂိးႎၾယ္စု ႎႀစ္စုဟူ၍ လၾဲ
မႀားစၾာ ခၾဲဴခားတတ္သည္။ အခဵႂိႚေသာ တ႟ုတ္ပညာရႀင္သည္ P'iao-yüeh ကုိ Viet ဗိ-ယက္
မဵႂိးႎၾယ္စုတုိႛ ပဵံႚႎႀံႚေနထုိင္ရာအရပ္ဟု တလၾဲတေခဵာ္ ယူဆတတ္၏။ ဤသုႛဴိ ဖစ္ရဴခင္း၏ အေဳကာင္း
ရင္းကား၊ P'iao-yüeh ဟူေသာေဝၝဟာရ၏ဇာစ္ဴမစ္ - Pu-vāstuကုိ မသိဴခင္း ဴဖစ္သည္။ အခဵႂိႚေသာ
တ႟ုတ္ပညာရႀင္သည္ Yüeh ပၝရႀိေသာအမည္တုိင္းကုိ Viet တုိႛႎႀင့္သာသက္ဆုိင္သည္ဟု မႀားယၾင္း
စၾာ မႀတ္ယူဳကေသးသည္။ တ႟ုတ္ဆုန္ႛမင္းဆက္ Sung dynasty (A.D. 960-1279) မႀတ္တမ္း
E-book is created by www.ShanYoMa.org

တၾင္၊ မေလးက႗န္းဆၾယ္မႀာ yüeh ပၝေသာ ေဒသအမည္တခု Lo-yüeh (Luo-yüeh) ရႀိခဲ့၏။ ထုိ Lo-
yüeh(Luo-yüeh) လူ-ေအာ္ယၾယ္သည္လည္း Viet သားတုိႚ ပဵံႚႎႀံႚေနထုိင္ေသာအရပ္ဟု မႀတ္ယူရ
မည္ေလာ။ အမႀန္ကား၊ ထုိ Lo-yüeh (Luo-yüeh)သည္ Laut ကုိအသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၍
Orang Laut (ပင္လယ္လူ) သုိႚမဟုတ္ Sea Jakun (ပင္လယ္ယာကၾန္း) တုိႛ၏ေဒသကုိ ဆုိလုိ
သည္။

ထုိအခဵိန္တၾင္ (ခရစ္ႎႀစ္ ေလးရာစုခန္ႛတၾင္) ယန္ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္မႀာ အိႎၬိယ တုိင္း

သားလည္း ရႀိ၏။ ထုိအိႎၬိယတုိင္းသားမဵားလည္း ခရစ္ႎႀစ္ ေလးရာစုခန္ႛအခၝတၾင္ အိႎိၬယသုိႛ မေ႟ၿႚ
မေဴပာင္းေသးဘဲ၊ ယန္ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္မႀာ ေသာင္တင္ေနသူမဵားေလာ။ ေရႀးေဟာင္း တ႟ုတ္
ႎုိင္ငံသည္ အိႎၬိယတုိင္းသားတုိႛ၏မူလေဒသေလာ၊ အမႀန္မူကား ဟၾာယန္(ႛ င္)ကူ -ေအာ္ကဵိရ္မႀာ
ေဖာ္ဴပေသာ "P'iao-yüeh Shen-tu Chih-min (ပဵႃဝတ္ႎႀင့္ ဟိႎၬႂက Hinduka သုိႛမဟုတ္ အိႎၬိယမႀ
လူမဵား)ဟူသည္ ယန္ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္မႀ မူလတုိင္းရင္းသား aborigines မဵားမဟုတ္။ ယန္
ခဵန္း(င္)အုပ္ခဵႂပ္ေရးနယ္မႀာ တန္ေ ႛ န႓ပီး၊ အဴခားအရပ္သုိႛ မေ႟ၾႚေဴပာင္းရေသးေသာသူမဵားလည္း
မဟုတ္ေခဵ။" ထုိသူမဵားသည္ ထုိေခတ္ ထုိအခၝတၾင္ ပဵႃႎုိင္ငံႎႀင့္တ႟ုတ္ႎုိင္ငံ ယူနန္နယ္ အေနာက္
ပုိင္းအဳကားတၾင္ တည္ရႀိေသာ ကုန္းလမ္း ကုန္သၾယ္ေရးလမ္းမမႀာ လႁပ္ရႀားသၾားလာေနေသာ ကုန္
သည္မဵား ဴဖစ္၏။ တနည္းအားဴဖင့္ ေဴပာရေသာ္၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ ယန္ခဵန္း(င္)႓မိႂႚ (ယခုေခတ္ ေပၝင္ရႀန္း
Pao-shan ႓မိႂႚ)သုိႛ သၾားေရာက္ေနသူမဵား ဴဖစ္သည္။ လၾန္ခဲ့ေသာ ႎႀစ္ေပၝင္းငၝးဆယ္ေကဵာ္ ေဴခာက္
ဆယ္အတၾင္း၊ တ႟ုတ္ပညာရႀင္အေတာ္မဵားမဵားသည္ ယူနန္နယ္အေနာက္ပုိင္းအေဳကာင္းကုိ ေရး
သားလာေသာအခၝ ဟၾာယန္(င္)ကူ-ေအာ္ကဵိရ္မႀာ မႀတ္တမ္းတင္ထားေသာ ထုိအခဵက္ကုိ ကုိးကား
ရည္ႌၾန္းတတ္၏။ သုရ ိႛ ာတၾင္ အဘယ္ေဳကာင့္ ယန္ခဵန္း(င္)မႀာ အိႎၬိယတုိင္းသားမဵား ေရာက္ေန
ေဳကာင္း ရႀိေနေဳကာင္းကုိ မသိနားမလည္ေသာေဳကာင့္၊ မည္သုိႛေသာ ထင္ဴမင္ခဵက္ကုိမ႖ မထုတ္
ေဖာ္ဘဲ၊ ဆိတ္ဆိတ္သာ ေနဳကသည္။

(၈)

ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစုဦးပုိင္းတၾင္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ မိရီမာရ ဦးစီးေသာ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ၏ခဵင္းနင္း

ဝင္ေရာက္မႁေဳကာင့္ ႓မိႂႚပဵက္ဘဝ ဳကံႂေတၾႚခဲ့ဘူးေဳကာင္း၊ က႗ႎု္ပ္တုိႛ အေသးစိတ္ေလ့လာ ေဆၾးေႎၾး
ခဲ့႓ပီ ဴဖစ္၏။ သုိႛရာတၾင္ မည္သုိႛေသာအေဳကာင္းေဳကာင့္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ ခရစ္ႎႀစ္ ငၝးရာစုတၾင္
ဆိတ္သုဥ္းသၾားခဲ့ပၝသနည္း။

ခမယ္တပ္ဖၾဲႚသည္ ပဵႃတုိႛ၏ေရႀးအကဵဆုံးေသာ အခဵက္အခဵာေဒသ ဴဗဟၳာဝတ္ Brahmā-

vāstu သုိႛမဟုတ္ ယခုေခတ္ က႗ႎု္ပ္တုိႛနားလည္ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ စစ္ဆင္သည့္အခၝ၊ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚ
သည္ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ၏ထုိးစစ္ကုိ မခံရပ္ႎုိင္ေသာေဳကာင့္ ႟ံႁးနိမ့္သၾားခဲ့ေဳကာင္း၊ ပဵႃအုပ္စုိးသူ လူတန္း
စားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ စၾန္ႛလၿတ္၍ ဆုတ္ခၾာသၾားခဲ့ေဳကာင္း၊ ထုိသုိႛ ဆုတ္ခၾာေသာ ပဵႃအုပ္စုိးသူ
လူတန္းစားသည္ အစုအသင္းႎႀစ္ခုရႀိေဳကာင္း အဴခားတစုသည္ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ တက္သၾား၍
ေနာင္အခၝ ဟန္လင္းဟုေခၞတၾင္ေသာအရပ္သုိႛ ေရာက္သၾားေဳကာင္း အဴခားတစုသည္ ေတာင္
ဘက္သုိႛဆင္းလာ၍ ေနာင္အခၝ သေရေခတၨရာဟု သမုတ္ေသာအရပ္သုိႛ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ေဳကာင္း၊
အထက္တၾင္ဆုိခဲ့၏။ ေတာင္ဘက္သုိႛ ဆင္းလာေသာ ပဵႃအုပ္စုိးသူလူတန္းစား၏ အဆက္အႎၾယ္
မဵားသည္ ခရစ္ႎႀစ္ ေလးရာစု ေနာက္ပုိင္းႎႀင့္ ငၝးရာစုဦးပုိင္းအဳကားတၾင္၊ တဴဖည္းဴဖည္း အင္အား႒ကီး
E-book is created by www.ShanYoMa.org

မားလာ႓ပီ ဴဖစ္သည္။ ဝိဳကမ(ဝိကရမ Vikrama)ဟုအမည္တၾင္ေသာ မင္းဆက္လည္း သေရေခတၨ

ရာမႀာ ေပၞေပၝက္လာ၏။ ဒၸာရီပုံဴပင္မႀာ ေဖာ္ဴပေသာ "ဒၾတၨေပၝင္"သည္ ထုိအခဵိန္ ထုိအခၝတၾင္
ဝိဳကမမင္းဆက္မႀ ပဵႃမင္းတပၝးကုိ ရည္ႌၿန္းသည္။ သုိႛရာတၾင္ ထုိပဵႃမင္း၏အမည္ကုိ ယေနႛထက္
တိုင္ က႗ႎု္ပ္တုိႛမသိႎုိင္ေသး။ ပၝၸဵအဆက္အႎၾယ္မဵားႎႀင့္ မၾန္မဵား၏လက္ထဲသုိႛ ႎႀစ္ေပၝင္း ႎႀစ္ရာ
ေကဵာ္ခန္ႛ ကဵေရာက္ခဲ့ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ဴပန္လည္သိမ္းယူရန္ သေရေခတၨရာမႀ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္
ဧရာဝတီဴမစ္စဥ္အတုိင္း ဆန္တက္လာ၏။ သုိႛရာတၾင္ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္ ႓မိႂႚကုိ ဝုိင္း၍ တုိက္ခုိက္ေသာ
အခၝ၊ မေမ႖ာ္လင့္ဘဲ အေရးနိမ့္ခဲ့၏။ (ရန္ပယ္ေခဵာင္း ေရလ႖ံတက္လာဴခင္းေဳကာင့္ ဴဖစ္ေဳကာင္း၊
ဒၸာရီပုံဴပင္တၾင္ ဆုိသည္)။ ေနာက္ဆုံးတၾင္ စစ္သည္အင္အား ဴဖည့္စၾက္႓ပီး အဴပင္းအထန္ ထုိး
စစ္ဆင္မႀ ႓မိႂႚကုိသိမ္းယူႎုိင္ခဲ့၏။ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚတၾင္ အုပ္စုိးေနေသာ ပၝၸဵႎၾယ္ဖၾား
အမဵႂိးသမီးေခၝင္းေဆာင္ကုိ လက္ရ ဖမ္းဆီးမိ႓ပီး သေရေခတၨရာသုိႛ ေဆာင္ဳကဥ္းသၾားသည္။

ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ မီးအ႒ကီးအကဵယ္ ေလာင္က႗မ္းမႁေဳကာင့္ ပဵက္သုဥ္းခဲ့ဴခင္းဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ေရႀး

ေဟာင္းသုေတသန ေတၾႚသိခဵက္အရ၊ ဆရာဦးေအာင္ေသာ္၃၁ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့၏။ ဤသုိႛ ဴဖစ္ရဴခင္း
ကား ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္ ႓မိႂႚကုိဝုိင္း၍ ထုိးစစ္ဆင္ေသာအခၝ တ႓မိႂႚလုံးကုိ မီးတုိက္ခဲ့ဴခင္းေဳကာင့္ ဴဖစ္တန္
ရာသည္။

အေရး႒ကီးေသာ အေထာက္အထားတရပ္ကုိ ရႀင္းလင္းရန္ လုိေသး၏။ ခရစ္ႎႀစ္ ၁၂၁၁

ခုႎႀစ္မႀ ၁၂၆၂ ခုႎႀစ္အဳကား ေရးထုိးခဲ့ေသာ ဴမန္မာေကဵာက္စာမဵားမႀာ ေကဵာက္ဆည္ေဒသေဴမာက္
ဘက္ႎႀင့္အေရႀႚေဴမာက္ဘက္တၾင္ "တန္လုိင္႟ၾာမ"ဟူ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၃၂၊ မုိန္ခ႟ုိန္ဟူ၍လည္း
ေကာင္း၊ ေဖာ္ဴပထားေဳကာင္း သိရသည္။ "မိုန္"ဟူသည္ကား၊ "မၾန္" ပင္ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ ပၝေမာကၡလုစ္
ယူဆ၏။ မည္သုိႛေသာအေဳကာင္းေဳကာင့္၊ ေကဵာက္ဆည္ေဒသမႀာ မၾန္မဵားစုစည္း၍ ေနထုိင္ရာ
ေဒသ ရႀိခဲ့ပၝသနည္း။ ထုိမၾန္မဵားသည္ မည္သည့္အရပ္မႀ ေရာက္လာပၝသနည္း။

ပၝေမာကၡလုစ္၏အဴမင္က၊ ဤသုိႛ ဴဖစ္၏။ ဴမန္မာတုိႛသည္ ယူနန္နယ္အေနာက္ဘက္မႀ

ေကဵာက္ဆည္ေဒသထဲသုိႛ ဝင္ေရာက္လာ႓ပီးသည္ေနာက္၊ ေကဵာက္ဆည္မႀာရႀိေသာ မၾန္မဵားကုိ
ိႛ သာ္လည္း မၾန္အစုအသင္း၃၃တခုသည္ ေကဵာက္ဆည္
ေတာင္ဘက္သုိႛ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ေဳကာင္း၊ သုေ
ေဒသမႀာ ကဵန္ရစ္ခဲ့ေဳကာင္း စသဴဖင့္ ပၝေမာကၡလုစ္ ေဖာ္ဴပခဲ့သည္။

သုရ ိႛ ာတၾင္ ဴမန္မာတုိႛသည္ ေဝးလံေသာ ေဴမာက္ပုိင္းေဒသ၊ ယခုေခတ္ စီခ႗မ္း(န္) Ssu-

ch'uan နယ္ေဴမာက္ပုိင္းမႀာ ရႀိေနေသးစဥ္၊ မၾန္တုိႛသည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံေတာင္ဘက္၊ မုတၨမပင္လယ္
ေကၾႚကမ္းေဴခတေလ႖ာက္တၾင္ ဴပန္ပ ႛ ၾားေနဳက႓ပီ ဴဖစ္၏။ ပုိမုိ၍ ရႀင္းလင္းေအာင္ တင္ဴပရမည္ဆုိလ႖င္၊
ခရစ္မေပၞမီအခၝတၾင္ မၾန္တုိႛသည္ သံလၾင္ဴမစ္အေဳကပုိင္း၊ စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းႎႀင့္ဧရာဝတီ
ဴမစ္ဝက႗န္းေပၞေဒသတၾင္ ဴပန္ပ ႛ ၾားေနခဲ့႓ပီ ဴဖစ္သည္။ ေကဵာက္ဆည္ေဒသသည္လည္း မၾန္တုိႛ၏မူလ
ေဒသ ဴဖစ္ခဲ့ပၝသေလာ။

အမႀန္မူကား၊ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာစု ဴမန္မာေကဵာက္စာမဵားတၾင္ ေဖာ္ဴပထားေသာ ထုိ

မၾန္အစုအသင္းသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ ပဵံႚႎႀံႛလာခဲ့ေသာသူမဵား ဴဖစ္၏။ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစုဦးပုိင္းတၾင္
ေတာင္ဘက္မႀ (စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ) တက္လာခဲ့ေသာမၾန္မဵားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀာ ႎႀစ္
ေပၝင္း ႎႀစ္ရာေကဵာ္ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ သေရေခတၨရာမႀ ပဵႃမဵားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ဴပန္လည္သိမ္းယူ
E-book is created by www.ShanYoMa.org

႓ပီးသည့္တုိင္ေအာင္၊ ပိႍႎုိးမႀ မၾန္မဵားသည္ ပဵက္သုဥ္းေနေသာ ႓မိႂႚေဟာင္းအနီးတဝုိက္တၾင္ ဆက္

လက္ ေနထုိင္ခဲ့၏။ ထုိေနာက္၊ ရမည္းသင္းဘက္သုိႛ ဴပန္ႛပၾားခဲ့သည္။ "ရမည္းသင္း"ဟူေသာ ေနရပ္
အမည္သည္ ယခုေခတ္မႀေပၞလာသည္ မဟုတ္။ ရမည္းသင္းမႀ "သင္း"သည္ ဴမန္မာစကား ဴဖစ္ဴခင္း
ေဳကာင့္ ထုိအရပ္ေဒသအမည္သည္ ဴမန္မာတုိႛေပးခဲ့ေသာအမည္ ဴဖစ္တန္ရာ၏။ "ရမည္"ဟူေသာ
အမည္ကုိ ေလ့လာေသာ္၊ ဴမန္မာတုိႛသည္ မၾန္တုိႛကုိ "rmañ" ဟုေခၞတၾင္ခဲ့ေဳကာင္း သိသာထင္
ရႀားသည္။

ေကဵာက္ဆည္ေဒသမႀ မၾန္မဵားသည္ ပၝေမာကၡလုစ္ တင္ဴပခဲ့သလုိ ေတာင္ဘက္သုိႛ မေ႟ၿႚ

ေဴပာင္းခဲ့ဘဲ၊ ေကဵာက္ဆည္မႀာ ကဵန္ရစ္ေသာ အစုအသင္း မဟုတ္ေခဵ။ အမႀန္စင္စစ္၊ ထုိမၾန္မဵား
သည္ ပိႍႎုိးမႀ ရမည္းသင္း၊ ရမည္းသင္းမႀ ေကဵာက္ဆည္သုိႛ ေ႟ၿႚေဴပာင္းခဲ့သူမဵား ဴဖစ္၏။ ခရစ္ႎႀစ္
ငၝးရာစုမႀ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာစုအထိ၊ ႎႀစ္ေပၝင္း ရႀစ္ရာ ဳကာေညာင္းခဲ့႓ပီ ဴဖစ္သည္။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ
ေဴမာက္ဘက္သုိႛ တဴဖည္းဴဖည္း ေ႟ၿႚေဴပာင္းလာခဲ့ေသာ မၾန္မဵားသည္ ထုိႎႀစ္ေပၝင္း ရႀစ္ရာအတၾင္း
တၾင္ အမဵားအားဴဖင့္ မဵႂိးႎၾယ္စုအသီးသီးထဲသုိႛ ေပၝင္းစည္းခဲ့႓ပီး ဴဖစ္ေပမည္။ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာ
စုတၾင္ ေကဵာက္ဆည္ေဒသမႀာ စုစည္း၍ ေနထုိင္ဳကေသာ မၾန္အစုအသင္း ရႀိေသးေသာ္လည္း၊ ယခု
အခၝတၾင္ အရိပ္အေငၾႚ trace မေတၾႚရေတာ့ေခဵ။

က႗ႎု္ပ္တုိႛ အေလးအနက္ ေဴပာလုိေသာ အခဵက္ရႀိ၏။ ခရစ္ႎႀစ္ ၂၂၅ ခုႎႀစ္တၾင္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ

ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ ဆုတ္ခၾာသၾား႓ပီးသည္ေနာက္၊ စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ တက္လာေသာ ပၝၸဵ အ
ဆက္အႎၾယ္မဵားသည္ ခရစ္ႎႀစ္ ငၝးရာစုတုိင္ေအာင္ ၎တုိႛ၏ဘုိးေဘး၏မဵႂိးႎၾယ္စုအမည္ကုိ ဆက္
လက္သုံးေနေသးေသာ္လည္း မၾန္မဵားႎႀင့္မဴခားေတာ့ေခဵ။ ထုိႚေဳကာင့္ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္းသားမဵား
သည္ ထုိပၝၸဵအဆက္အႎၾယ္မဵားကုိ မၾန္ႎႀင့္တန္းတူ မႀတ္ယူ႓ပီး "ရာမည"ဟု ေခၞတၾင္လာခဲ့သည္။

ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာစုတၾင္ ဴမန္မာတုိႛသည္ စမုန္ဴမစ္ႎႀင့္ ဴမစ္ငယ္ဴမစ္ေပၝင္းဆုံရာအရပ္

မႀာရႀိေသာ မၾန္တိုႛအရပ္ကုိ "တန္လုိင္႟ၾာမ"ဟုေခၞတၾင္ခဲ့ေဳကာင္းကုိ ေထာက္႟ႁဴခင္းအားဴဖင့္၊ ဴမန္မာ
တုိႛသည္ မၾန္တုိႛကုိ "ရမည္" rmañ ဟုေခၞတၾင္ခဲ့႟ုံမက၊ "တန္လုိင္"ဟူ၍လည္း ေခၞတၾင္ခဲ့ေဳကာင္း
ထင္ရႀား၏။ သုိႛရာတၾင္ "တန္လုိင္"ဟူေသာ အေခၞအေဝၞသည္ ပဵႃေခတ္အခၝတၾင္ ရႀိခဲ့႓ပီဴဖစ္၍
ဴမန္မာတုိႛသည္ ပဵႃတုိ၏ႛ အေခၞကုိ လုိက္၍ ေခၞတၾင္ဴခင္းသာ ဴဖစ္သည္။

နိဂုံးမခဵႂပ္မီ၊ တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ လင္(န္)ယန္(င္)အေဳကာင္းႎႀင့္ပတ္သက္၍ တင္ဴပ

လုိေသာအခဵက္မဵား ရႀိေသး၏။

(၁) ထုိက္ဖင္(င္)ေခတ္ ဧကရာဇ္ရႀႃေတာ္မူကဵမ္းအခန္း ၇၉၀ တၾင္

"ႎုိင္ငံဴခားမႀတ္တမ္း"ကုိ ကုိးကား၍ "လင္(န္)ယန္(င္) အေနာက္
ဘက္မႀ လီေပၝင္းႎႀစ္ေထာင္အကၾာတၾင္ ႎူဟုိႛႎုိင္ငံ Nu-hou
kingdom ရႀိ၏။ အိမ္ေထာင္စု ႎႀစ္ေသာင္းေကဵာ္ရႀိသည္။ ယုန္
ခဵန္း(င္)ႎႀင့္ေကဵာခုိင္းနံစပ္ ဴဖစ္သည္"ဟူ၍ ပၝရႀိသည္။ ေဖာ္ဴပထား
ေသာ အေဳကာင္းအရာမဵားသည္ မႀားယၾင္းမႁ မကင္းေခဵ။ လင္(န္)
ယန္(င္)ဟူသည္ "ရာမည"ကုိ အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း၊
ရာမည႓မိႂႚ Rāmañña - pura/Rāmañña-nagara ဟူသည္ ယခု
E-book is created by www.ShanYoMa.org

ပိႍႎုိး႓မိႂႚေဟာင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ က႗ႎ္ုပ္တုိႛ သိခဲ့႓ပီဴဖစ္၏။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ

မႀ ယုန္ခဵန္း(င္) ယခုေခတ္ ေပၝင္ရႀန္း Pao-shan သုိႛ ေပၝက္ေရာက္
ႎုိင္သည္။ ႎူဟုိႛသည္ လင္(န္)ယန္(င္)႓မိႂႚ (ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)၏အေနာက္
ဘက္တၾင္ တည္ရႀိ၍ လီေပၝင္းႎႀစ္ေထာင္ ကၾာေဝးေသာ္၊ ယုန္
ခဵန္း(င္)ႎႀင့္ မည္သုိႛ ေကဵာခုိင္းနံစပ္ ဴဖစ္ႎုိင္ပၝသနည္း။ "လင္(န္)
ယန္(င္)၏အေနာက္ဘက္"ဟူေသာစကားသည္ "ဖႀႃနန္ Fu-nan
၏အေနာက္ဘက္"ကုိ ေရးသားရာ၌ မႀားယၾင္းခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ေပလိမ့္
မည္။ "ႎူဟုိႛ"ဟူသည္ ပိႍႎုိး Vishnu ကုိ အသံလႀယ္ရာတၾင္ မႀား
ယၾင္းခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ေပလိမ့္မည္။ လီေပၝင္းႎႀစ္ေထာင္၊ လီေပၝင္း ခုနစ္
ေထာင္ဟူသည္ သတင္းေပးသူ informants မဵားက ခန္ႛမႀန္း႓ပီး
ေဴပာေသာစကား၊ သုိႛမဟုတ္ ကဵႃးယင္း(င္)ႎႀင့္ခန္း(င္)ထုိက္တုိႛ ႎႀစ္
ဦး ခန္ႛမႀန္း႓ပီး မႀတ္ယူခဲ့ေသာစကားသာ ဴဖစ္၏။ အတည္ယူရန္
မသင့္ေခဵ။ ေရႀးသူေဟာင္းမဵား ေရးမႀတ္ခဲ့ေသာ အကၾာအေဝးသည္
အမဵားအားဴဖင့္ မခုိင္လုံ (unreliable)။ "ေကဵာခုိင္းနံစပ္"ဟူေသာ
စကားပၝရႀိတုိင္း၊ ဆက္ေနသည္၊ ကပ္ေနသည္ဟူ၍ မမႀတ္ယူသင့္
ေခဵ။

(၂) နဒီကဵမ္းဋီကာတၾင္ "ဖႀႃနန္မႀတ္တမ္း Records of Fu-nan"ကုိ

ကုိးကား၍ "လင္(န္)ယန္(င္)ႎုိင္ငံသည္ ကဵင္း(န္)ခဵဲန္ Chin-ch'en
(=ကဵင္း(န္)လင္(န္))မႀ ကုန္းလမ္းခရီးအားဴဖင့္ လီေပၝင္းႎႀစ္ေထာင္
ကၾာေဝး၏။ ရထား သုိႛမဟုတ္ ဴမင္းစီး၍ သၾားရသည္။ ေရလမ္း
မရႀိေခဵ။ တႎုိင္ငံလုံး ဗုဒၭဘာသာကုိးကၾယ္သည္"ဟူ၍ ဆုိထားရာ၊
နေခၝန္ပေထာ့(မ္) Nakorn Pathomမႀကုန္းလမ္းအတုိင္း ပိႍႎုိး
႓မိႂႚသုိႛ ေရာက္ႎုိင္ေဳကာင္းကုိ ဆုိလုိသည္ ထင္သည္။ "ေရလမ္းမရႀိ"
ဟူသည္ကား၊ ပင္လယ္ခရီးဴဖင့္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ မေရာက္ႎိင ု ္ေဳကာင္း
ဆုိလုိသည္ ထင္သည္။

(၉)

အထက္တၾင္ ေဆၾးေႎၾးေသာ အေဳကာင္းအရာမဵားအထဲမႀ အဓိကအခဵက္မဵားကုိ ထုတ္ႎုတ္

ေသာ္၊ ဤသုိႛ ဴဖစ္၏ -

(၁) ခရစ္ႎႀစ္ ၂၁၀ ဴပည့္ႎႀစ္ႎႀင့္ ၂၁၅ အတၾင္းခန္ႛတၾင္၊ ခမယ္မင္း သိရီမာရ Srī

Māraသည္ ေကဵာခုိင္းနံစပ္ႎုိင္ငံမဵားကုိ စစ္ဆင္ခဲ့ရာ၊ ပဵႃႎုိင္ငံ၏အခဵက္အခဵာေဒသ
ဴဖစ္ေသာ ဴဗဟၳာဝတ္႓မိႂႚ (ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)သုိႛ ခဵင္းနင္းဝင္ေရာက္ခဲ့၏။ ပဵႃအုပ္စုိးသူလူ
တန္းစားသည္ ခမယ္တပ္ဖၾဲႚ၏ထုိးစစ္ကုိ မခံရပ္ႎုိင္ေသာေဳကာင့္ ႓မႂိႚကုိ စၾန္ခ ႛ ၾာ႓ပီး
ထၾက္ေဴပးခဲ့သည္။ ေဴမာက္ဘက္သုိတ ႛ က္၍ ေနာင္အခၝ သမတဋ (ဟန္လင္း)သုိႛ
ေရာက္သၾားသူမဵား ရႀိသကဲ့သုိႛ၊ ေတာင္ဘက္သုိႛ ဆင္းလာကာ၊ ေနာင္အခၝတၾင္
သေရေခတၨရာဟု သမုတ္ေသာ အရပ္သုိႛ ေရာက္သၾားသူမဵားလည္း ရႀိသည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

(၂) ယခုေခတ္ က႗ႎု္ပ္တုိႛ ေခၞတၾင္ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚေဟာင္း၏သကၠတအမည္သည္

ဴဗဟၳာဝၝသၨႂ(ဴဗဟၳာဝတ္) Brhmā-vāstu ဴဖစ္၏။ ထုိ႓မိႂႚသည္ တ႟ုတ္-အိႎၬိယ ကုန္း
လမ္း ကုန္သၾယ္ေရးလမ္းေဳကာင္းႎႀင့္ ပဵႃ-ခမယ္ ကုန္းလမ္းကုန္သၾယ္ေရးလမ္း
ေဳကာင္း ဆုံရာအရပ္တၾင္ တည္ရႀိသည္။ အိႎၬိယေဴမာက္ပုိင္းသားမဵားသည္ ပိႍႎုိး
႓မိႂႚကုိ ဴဗဟၳာဝၝသၨႂ (ဴဗဟၳာဝတ္)ဟုေခၞတၾင္သည့္အဴပင္၊ ပုဝၝသၨႂ Pu-vāstu (ပုဝတ္/
ပဵႃဝတ္)ဟူ၍လည္း သမုတ္၏။ အိႎိၬယေတာင္ပုိင္းသားမဵားမူကား၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ
ပုဂၝမဟုေခၞတၾင္သည္။ ထုိအမည္သုံးခုသည္ ပဵႃတုိႛအခဵက္အခဵာေဒသ (ေႎႀာင္း
ေခတ္တၾင္ လူအမဵားေခၞတၾင္လာေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚ)ကုိ ေခၞေဝၞေသာအမည္လည္း
ဴဖစ္၊ ပဵႃတုိႛနယ္ေဴမတခုလုံးကုိ သမုတ္ေသာ အမည္မဵားလည္း ဴဖစ္၏။ ဴဗဟၳာဝၝသၨႂ
Brahmā-vāstu (ဴဗဟၳာဝတ္)အစား၊ ဴဗဟၳာေဒသ Brahmā-des'a ဟူ၍လည္း သုံး
ႎႁန္းဳကသည္။ ထုိအမည္မဵားသည္ ခရစ္မေပၞမီ ႎႀစ္ရာစုတၾင္ ေပၞေန႓ပီ ဴဖစ္သည္။

(၃) ခမယ္မင္း သိရီမာရႎႀင့္၎၏သား သုဝဏၧဇီဝတုိႛႎႀစ္ဦး အနိစၤေရာက္႓ပီးေနာက္၊

သိရီမာရ၏အစ္မ႒ကီး၏သားဴဖစ္သူ စဴႎၬဝၝရ္မန္ Candra Varman သည္ ခမယ္မင္း
ဴဖစ္လာ၏။ ထုိအခၝကား၊ ခရစ္ႎႀစ္ ၂၂၅ ခုႎႀစ္ ဴဖစ္သည္။ နန္းတက္လာေသာ စဴႎၬ
ဝၝရ္မန္သည္ ခမယ္တုိႛ ႎႀစ္ေပၝင္းဆယ္ႎႀစ္နီးပၝးခန္ႛ သိမ္းယူခဲ့ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ တပ္
႟ုပ္ခဲ့၏။

(၄) ခမယ္မင္းသိရီမာရသည္ အေနာက္ဘက္တခၾင္သုိႛ နယ္ေဴမမခဵဲႚထၾင္မီ၊ တနည္း

အားဴဖင့္ ခရစ္ႎႀစ္ ၂၀၅ ခုႎႀစ္မတုိင္မီ၊ စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ သူမဵားသည္
ေဴမာက္ဘက္သုိႛ တဴဖည္းဴဖည္း လႁပ္ရႀားေန႓ပီ ဴဖစ္၏။ ထုိသုိႛ ေဴမာက္ဘက္သုိႛ လႁပ္
ရႀား ေ႟ၿႚေဴပာင္းေနသူမဵားသည္ မၾန္မဵားအဴပင္၊ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းမႀ ေရာက္လာ
ခဲ့ေသာ ပၝၸဵ Pāndya သားမဵား၏အဆက္အႎၾယ္မဵားသည္ ပၝဝင္သည္။ ခမယ္
တပ္ဖၾဲႚသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ ႟ုပ္သိမ္းသၾား႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း ဳကားသိလာေသာအခၝ
စစ္ေတာင္းဴမစ္အေဳကပုိင္းမႀ တက္လာခဲ့ေသာသူမဵားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသုိႛ အလဵင္အ
ဴမန္ခဵီတက္၍ သိမ္းယူလုိက္၏။ ပိႍႎုိး႓မိႂႚထဲသုိႛ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ေသာသူမဵားသည္
ပၝၸဵ အဆက္အႎၾယ္အမဵားဆုံး ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္၊ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္
ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ပုဂၝမဟုေခၞတၾင္ရာမႀ ပၝၸဵပုရ Pāndyā pura/ ပၝၸဵနဂရ Pāndya-
nagara ဟူ၍သမုတ္လာသည္။ "ပန္ထၾာ႓မိႂႚ" ဟူသည့္ အေခၞသည္ "ပၝၸဵ႓မိႂႚ"မႀ
ပဵက္ယၾင္းလာဴခင္း corrupted form ဴဖစ္သည္။

(၅) ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ သိမ္းယူထားေသာ ပၝၸဵအဆက္အႎၾယ္မဵားသည္ ဘာသာ

စကားဘက္မႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဓေလ့ထုံးစံ ေနထုိင္စားေသာက္မႁဘက္မႀာေသာ္
လည္းေကာင္း၊ ကုိးကၾယ္ယုံဳကည္မႁမႀာေသာ္လည္းေကာင္း၊ မၾန္တုႎ ိႛ ႀင့္ကၾဲဴပားဴခားနား
မႁမရႀိဴခင္းေဳကာင့္၊ အိႎၬိယေတာင္ပုိင္းသားတုိႛသည္ ပၝၸဵပုရ/ပၝၸဵနဂရဟု ေခၞတၾင္
ရရာမႀ ရာမညပုရ Rāmañña-pura/ ရာမညနဂရ Rāmañña-nagara ဟူ၍လည္း
ေခၞတၾင္သည္။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

(၆) ခမယ္တပ္ဖၾဲႚသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသုိႛ ခဵင္းနင္းဝင္ေရာက္စဥ္က၊ သေရေခတၨရာ

ဘက္သုိႛ ဆုတ္ခၾာခဲ့ေသာ ပဵႃအုပ္စုိးသူလူတန္းစား၏အဆက္အႎၾယ္မဵားသည္ ခရစ္
ႎႀစ္ေလးရာစု ေနာက္ပုိင္းႎႀင့္ ငၝးရာစုဦးပုိင္းအဳကားတၾင္ ဝိဳကမ(ဝိကရမ Vikrama)
မင္းဆက္ တည္ေထာင္ခဲ့၏။ သေရေခတၨရာမႀ ပဵႃမဵားသည္ အင္အားေတာင့္တင္း
လာ႓ပီ ဴဖစ္သဴဖင့္၊ မၾန္တုိႛ(ပၝၸဵအဆက္အႎၾယ္တုိႛ)၏လက္ထဲသုိႛ ႎႀစ္ေပၝင္း ႎႀစ္ရာ
ေကဵာ္ခန္ႛ ကဵေရာက္ခဲ့ေသာ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ဴပန္လည္သိမ္းယူရန္ ထုိးစစ္ဆင္လာ
ေတာ့သည္။ ပဵႃတပ္ဖၾဲႚသည္ ႓မိႂႚကုိဝုိင္း၍ တုိက္ခုိက္ေသာအခၝ၊ မီးတုိက္ခဲ့ဴခင္း
ေဳကာင့္၊ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ မီးအ႒ကီးအကဵယ္ ေလာင္က႗မ္း႓ပီးေနာက္ ဆိတ္သုဥ္းသၾား
ခဲ့သည္။

(၇) သေရေခတၨရာမႀ ပဵႃမဵားသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚကုိ ဴပန္လည္သိမ္းယူ႓ပီးသည့္ေနာက္

ပိႍႎုိး႓မိႂႚမႀ မၾန္မဵားသည္ ပဵက္သုဥ္းသၾားေသာ ႓မိႂႚေဟာင္းအနီးတဝုိက္တၾင္ ဆက္
လက္ ေနထုိင္ခဲ့၏။ ထုိႛေနာက္ ရမည္းသင္းဘက္သုိႛ ဴပန္ခဲ့သည္။ ပိႍႎုိးမႀ ေဴမာက္
ဘက္သုိႛ တဴဖည္းဴဖည္း ပဵံႚႎႀံႛလာခဲ့ရာ၊ ေနာက္ဆုံးတၾင္ စမုန္ဴမစ္ႎႀင့္ဴမစ္ငယ္ဴမစ္ႎႀစ္
သၾယ္ဆုံရာအရပ္သုိႛ ေရာက္သၾားသူမဵားလည္း ရႀိ၏။ ခရစ္ႎႀစ္ တဆယ့္သုံးရာစုတၾင္
ေကဵာက္ဆည္ေဒသမႀာ စုစည္း၍ ေနထုိင္ေသာ မၾန္အစုအသင္း ရႀိေသးေသာ္လည္း၊
ယခု အခၝတၾင္ အရိပ္အေငၾႚ မေတၾႚႎုိင္ေတာ့ေခဵ။

(၈) ရမည္းသင္းဟူေသာအရပ္ေဒသအမည္သည္ "ရမည္မဵားသင္းဖၾဲႚ၍ ေနထုိင္ရာ

အရပ္"ဟူ၍ အနက္အဓိပၯာယ္ ရႀိေသာေဳကာင့္၊ ေရႀးဴမန္မာတုိႛသည္ မၾန္တုိႛကုိ
"ရမည္ Rmañ" ဟု ေခၞတၾင္ခဲ့ဖူးေဳကာင္း၊ "ရမည္"ဟူေသာ အမည္သည္ Rmāñ မႀ
လာေသာအမည္ဴဖစ္ေဳကာင္း၊ သိသာထင္ရႀား၏။ ဴမန္မာရာဇဝင္မဵားတၾင္ ေဖာ္ဴပ
ေသာ ဴမန္မာ ပုဂံေခတ္ဦးက "ငရမန္" သုိႛမဟုတ္ "ရမန္ကာန္း" ဟူေသာအမည္မႀ
"ရမန္"သည္ "ရမည္ Rmāñ" ကုိ ဆုိလုိသည္။ (သုိႛရာတၾင္ ယခုေခတ္ ဴမန္မာဘာ
သာတၾင္ āñ သံမရႀိ၊ an လည္း မရႀိေတာ့ေခဵ။ "-န္" ကုိ ã ဟု အသံထၾက္၍ ဖတ္ေန
သည္။)

(၉) တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းလာ "လင္(န္)ယန္(င္)" Lin-yang (ေရႀးေဟာင္း အသံ

ထၾက္ *liam-iang/ *liam-yang/ *lam-yang)သည္ ရာမည Rāmañña ကုိ
အသံလႀယ္ထားဴခင္း ဴဖစ္၏။ "လင္(န္)ယန္(င္)" သုိႛမဟုတ္ "လင္(န္)ယန္(င္)ႎုိင္ငံ"
ဟူသည္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚပင္ ဴဖစ္သည္။

(၁၀) ခရစ္ႎႀစ္ ငၝးရာစုတၾင္ ပိႍႎုိး႓မိႂႚသည္ ဆိတ္သုဥ္းသၾားခဲ့႓ပီ ဴဖစ္၏။ ထုိႛေဳကာင့္

"လင္(န္)ယန္(င္)"ဟူ၍ အသံလႀယ္ထားေသာ ေဒသအမည္ကုိ ခရစ္ႎႀစ္ သုံးရာစုမႀ
ငၝးရာစုအတၾင္း တ႟ုတ္သမုိင္းမႀတ္တမ္းသာေတၾႚရသည္။ ထုိႛေနာက္ တ႟ုတ္သမုိင္း
မႀတ္တမ္းတၾင္ ထုိအသံလႀယ္ အမည္ကုိ မေတၾႚရေတာ့ေခဵ။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

အထက္တၾင္ က႗ႎု္ပ္တုိႛ ေဆၾးေႎၾးခဲ့ေသာအေဳကာင္းအရာမဵားသည္ ရာစုႎႀစ္ေပၝင္းမဵားစၾာ

တိမ္ဴမႂပ္ခဲ့ေသာ ေရႀးေဟာင္းဴမန္မာႎုိင္ငံသမုိင္း ဴဖစ္စဥ္မဵားထဲမႀ တရပ္ဴဖစ္၏ အဴခား ဴဖစ္စဥ္မဵားကုိ
လည္း တရပ္႓ပီးတရပ္ ေဆၾးေႎၾးႎုိင္မည့္အခၝအခၾင့္ ရလိမ့္မည္ဟု ေမ႖ာ္လင့္သည္။

ရည္စိန္

၁၉၉၇ ခုႎႀစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္

၁း၀၀ နာရီတၾင္ ေရးသား႓ပီးစီးသည္။

ေအာက္ေဴခမႀတ္စု။
၁။ Liang-shu (Pai-na Edition), ch-54, p.9(a).
၂။ Liang-shu, ch-54, p.9(a).
၃။ Liang-shu, ch-54, p.9(a). Nan-ch'i-shu (Pai-na Edition), ch, 58, p.11(a).
၄။ H.L. Shorto, The 32 Myos in the Medieval Mon Kingdom, Bulletion of the
Oriental and African Studies University of London, vol XXVI (1963), p.583.
၅။ Hsin T'ang-shu (Pai-na Edition), ch 222(a), p.5(b), Chein: Yisein, "So-wei
P'iao-kuo shih-pa shu-kuo K'ao" (A study of the so- called 18 dependent states of the
Pyu, The Continent Magazine, Taipei, vol. 89, No. 5 November 15, 1994) p.17.
၆။ Paul Pelliot, "Deux itin¾raires de Chine en Inde ¡ la fin du VIII ͤ Siecles,"
Bulletin de L'Ecole Francaise d'Extrême-Orient, tomo IV (1904), p.223.
၇။ G.H. Luce, Old Kyaukse' and the Coming of the Burmans Journal of the
Burma Resarch Society (JBRS), vol. XLII, part I (June, 1959), p. 79; Phase of Pre-
Pagan Burma, Oxford University Press, New York, 1985, vol.I, p.72.
၈။ Hung-wu-shih-lu (Veritable Records of the Hung-wu Period- A.D. 1368-98),
ch. 86. p.7(a) : Chen Yi-Sein, "Ming-ch'u-têChung- Mein Kuan-hsi" (The Sino-
Myanmā Relations at the Beginning of the Ming dynasty), Shiroku, Kagoshina
Univeristy, Japan, vol. 2 (December 1969), pp.2- 4.
၉။ မႀန္းနန္းမဟာရာဇဝင္၊ ဒုတိယတၾဲ (မႎၩေလး၊ ၁၉၅၇ ခုႎႀစ္ ႎႀိပ္ဴခင္း)စာမဵက္ႎႀာ ၁၆၇။
၁၀။ G. H. Luce and Ba Shin, "A Chieng Mai Mahathera Visits Pagan (1393
AD)," Artibus Asiae vol. XXIV, 3/4 (1961), p.332.
၁၁။ ဦးေအာင္ေသာ္၊ "ပိႍႎိုး႓မိႂႚေဟာင္း၊" ေရႀးေဟာင္းဴမန္မာ့႓မိႂႚေတာ္မဵား၊ ဴပန္ဳကားေရး
ဝန္႒ကီးဌာန၊ ဒုတိယအ႒ကိမ္၊ ၁၉၉၃ ခုႎႀစ္၊ မတ္လ၊ စာမဵက္ႎႀာ ၆၁။
၁၂။ Liang-shu, ch.54, p.9(a).
၁၃။ အခဵိႂႚပုဂၢိႂလ္ ထင္မႀတ္ဳကသလို၊ "ရခိုင္"ဟူေသာအမည္၏အရင္းအဴမစ္သည္ "ရကၡိတ"
မဟုတ္ေခဵ။ ဇမၱႃဒီပဥေဆာင္းကဵမ္းကို ႟ႁပၝ။
၁၄။ Gabriel Frrand ၏ အဆုိကို G.H. Luce, "Fu-kan-tu-lu", JBRS, vol.XIV, part2
(1924), p.90 တၾင္ ႟ႁပၝ။
E-book is created by www.ShanYoMa.org

၁၅။ Chen Yi-sein "Kuan-yü P'iao-yüeh, P'an-yüeh, yü Tien-yüeh tê K'ao-shih"

(A study of "P'iao-yueh," "Pan-yüeh" and "Tien-yüch"), The Continent Magazine, vol.
84, No.5 (May 15, 1992), pp1-103 "Lin-yang k'ao" (A study of Lin-yang), The
Continent Magazine, vol.91, No.1 (July 15, 1995), pp.5-6.
၁၆။ Hsin T'aung-shu, ch.222(c), p.6(a).
၁၇။ အက႗ႎုပ္သည္ Dutch Scholar ကို "ဒတ္ခဵ္ပညာရႀင္"ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ Dutch
Language ကို "ဒတ္ခဵ္ဘာသာစကား"ဟူ၍လည္းေကာင္း မေရးလိုပၝ။ ေဟာ္လန္ပညာရႀင္၊ ေဟာ္
လန္ဘာသာ ဟူ၍သာ ေရးလိုက္သည္။
၁၈။ H, Karen, "Dravidishe volksnamen on Sumatra" Verspreide Geschriftin
deel iii (1915), pp.67-72. ဂဵပန္ႎိုင္ငံ အိုစကာ ႎိုင္ငံဴခားဘာသာတကၠသိုလ္မႀ ပၝေမာကၡယာဘူ
ရႀိရႀိ၏ေကဵးဇူးေဳကာင့္ ၎ေဟာ္လန္ဘာသာစကားကို ဖတ္႟ႁခၾင့္ရရႀိဴခင္းဴဖစ္ေဳကာင္း မႀတ္တမ္းတင္
အပ္ပၝသည္။
၁၉။ Hsin T'aung-shu, ch.222(c), p.6(a).
၂၀။ G.H. Luce, "Countries neighbouring Burma," JBRS vol. XIV, part 2 (1924)
p.154.
၂၁။ G.H. Luce and Pe Maung Tin, "Burma down to the Fall of Pagan", An out
line, Part I," JBRS, vol. XXIX, part 3 (1939), p.267.
၂၂။ G.H. Luce, "DvÈravatu and Old Siam," Journal of Saim Society, vol. 53,
part 1 (January 1965), p.10.
၂၃။ Chên Hsü-ching, "Mêng-tsu-chu-kuo ch'u-k'ao" (A Preliminary Study of
the Various Kingdoms of the Mon), Journal of the Sun Yat- sun University (social
Science Section), vol.III (1958), p.73.
၂၄။ Chên Hsü-ching, Tung-nan-ya Ku-shih yen- chi. ho-chi (Researches in the
Ancient History of Southeast Asia), Taiwan Commercial Press, Taipei, 1992,
vol.III,749.
၂၅။ Hsü Yün-ts'iao Nan-yau shih (History of Nan-yang), The World Book
Company, Singapore 1961, vol. I, p.93, n-1.
၂၆။ ဘရႀင္၊ ဗိႍႎိုး႓မိႂႚႎႀင့္သမိုင္းအဴမင္၊ တကၠသိုလ္ ပညာပေဒသာ၊ အတၾဲ ၁၊ အမႀတ္ ၃
(၁၉၆၆ ခုႎႀစ္၊ စက္တင္ဘာလ) စာမဵက္ႎႀာ ၂၀၁။
၂၇။ ဆရာ႒ကီးေတာ္စိန္ခိုသည္ ၎၏မႀတ္စုအကဵဥ္းကို ၁၉၀၅-၀၆ ခုႎႀစ္၊ ဴမန္မာႎိုင္ငံ
ကမၯည္းေကဵာက္စာဌာန ႎႀစ္ခဵႂပ္ အစီရင္ခံစာ။ အပိုဒ္ ၂၅ တၾင္ ေဖာ္ဴပထားသည္။
၂၈။ G.H. Luce and Pe Maung Tin, "Burma down to the Fall of Pagan", An out
line, Part I," JBRS, vol. XXIX, part 3 (1939), p.272.
၂၉။ G.H. Luce, "Note on the Peoples of Burma in the 12th-13th Century A.D."
JBRS, vol. XLII, part 1 (June 1959); p.62.
၃၀။ ဘရႀင္၊ ပိႍႎိုး႓မိႂႚေဟာင္းႎႀင့္သမိုင္းအဴမင္၊ စာမဵက္ႎႀာ ၂၁၂-၃။
၃၁။ Aung Thaw, Excavation at Beikthano, Yangon, 1968, p.64.
၃၂။ G.H. Luce, "Geography of Burma under the Pagan Dynasty," JBRS, vol.
XLII, part I (June 1959), p.40.
E-book is created by www.ShanYoMa.org

၃၃။ G.H. Luce, "Old Kyauks¿ and the Coming of the Burmans," JBRS, vol.
XLII, part I (June 1959), p.81.

ဒီသမုိင္းစာေစာင္ကုိ www.myanmarisp.com
မွရရွိပါသည္။