‫پيچ ومهره‬

‫اميررضا خان محمدي‬

‫تعميرات مكانيك درود‪3‬‬
 ‫تؼزیف پيچ‪:‬‬
‫پيچ قطؼِ ای استَاًِ ای است کِ تز سطَح استَاًِ آى ضياری هارپيچ ایزاد ضذُ‬
‫است ٍ اس آى تزای اتصال قطؼات تِ کوک هْزُ استفادُ هيطَد‪ .‬الثتِ تزخی اٍقات تا حذیذُ کزدى‬
‫قطؼِ‪ ،‬تذٍى کوک هْزُ ًيش هی تَاى اتصال را ػولی کزد‪ .‬تِ طَر کلی اس پيچ تزای تستي قطؼاتی‬
‫استفادُ هی ضَدکِ تتَاى آًْا را تِ سَْلت اس ّن رذا کزد‪ .‬اس پيچ‪ّ ،‬وچٌيي تزای ایزاد ًيزٍی طَلی‬
‫سیاد در پزسْا ٍ گيزُ ّاٍ تزای تثذیل حزکت دٍراًی تِ حزکت هستقين در هاضيي تزاش ٍ‪ ....‬استفادُ‬
‫هيگزدد‪.‬‬
‫‪ -1‬دًذُ هخلخی ‪:‬کِ تيطتز اس اًَاع دیگز هتذاٍل است ٍ دارای هقاٍهت خَب تزای اتصالْای‬
‫هکاًيکی هی تاضذ‪.‬‬

‫‪ -2‬دًذُ هزتغ ‪ :‬کِ تزای اتصاالت ٍ تحت فطار کِ کوتز تاسٍ تستِ هيطًَذ تکار هی رٍد‪.‬‬
 ‫‪ -٣‬دنده ذوزنقه ای که برای انتقال حرکت و نيرو مىرد استفاده واقع می شىد‪.‬‬

‫‪ -۴‬دنده اره ای که شکل دنده های آن ذوزنقه قائم الساویه است و برای انتقال حرکت و نيرو در یک‬
‫جهت بکار می رود‪.‬‬
‫‪ -۵‬دًذُ گزد کِ تزای قطؼاتی کِ در هؼزض ضزتِ قزار هی گيزًذ هَرد استفادُ‬
‫قزار هی گيزد‪.‬‬
 ‫اس ًظز ضکل ٍ پزٍفيل دًذُ ّا‪:‬‬
‫اس ًظز ضکل ٍ پزٍفيل دًذُ ّا دارای استاًذارد ّای هختلفی ّستٌذ کِ ػثارتٌذ اس‪:‬‬
‫پيچ ّای تيي الوللی هتزی‪،‬‬
‫پيچْای ایٌچی‪،‬‬
‫پيچ ّای لَلِ ایٌچی‪.‬‬
 ‫الف)پيچْای تيي الوللی هتزی‪:‬‬
‫ایي رضتِ تز اساس دستگاُ هتزی پایِ گذاری ضذُ است‪.‬‬
‫دًذُ ّا در ایي سيستن تِ ضکل هخلج هتساٍی االضالع است کِ راس دًذُ ّای آى در ارتفاع‬
‫هخلج درپيچ ٍ ارتفاع در هْزُ تزیذُ ضذُ اًذ‪ّ .‬وچٌيي تِ ضيار ّای آى در ارتفاع هخلج در پيچ‬
‫ٍ ارتفاع درهْزُ گزد ضذ ُ اًذ‪ .‬تِ ایي تزتية یک فضای خالی تيي پيچ ٍ هْزُ ایزاد هی ضَد‬
‫کِ هخشى خَتی تزای رٍغي هی تاضذ ٍ در تاس کزدى ٍ تستي پيچ ٍ هْزُ اس اصطکاک خطک‬
‫رلَگيزی هيکٌذ ٍ در ًتيزِ دٍام آى را افشایص هی دّذ‪ .‬در ایي دستِ‪ ،‬پيچ را تا قطز ٍ گام تِ‬
‫هيليوتز هطخص هی کٌٌذ‪ .‬هاًٌذ پيچ ‪ .M20‬کِ درآى‪ 20‬هؼزف قطز پيچ ٍ ‪M‬هؼزف سيستن‬
‫آى هی تاضذ‬
‫در سيستن هتزی دٍ سزی پيچ یا رسٍُ ٍرَد‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ -1‬پيچ سزی دًذُ ظزیف کِ اس قطز ‪-1 -‬‬
‫تا ‪ ۵/۵‬هيليوتز تَليذ هيطًَذ‪.‬‬
‫‪ -2‬پيچ سزی دًذُ درضت کِ اس قطز ‪۶‬‬
‫هيليوتز تِ تاال ساختِ هی ضًَذ‪.‬‬
 ‫ب) پيچْای ایٌچی‪:‬‬
‫پيچْای ایٌچی تِ دٍ دستِ اًگليسی ٍیت ٍرث ٍ اهزیکایی سلزس تقسين هی ضًَذ‪:‬‬
‫‪ -1‬دستِ پيچْای اًگليسی ٍیت ٍرث‪:‬‬
‫ایي سيستن در اًگلستاى ٍ تزخی کطَ رّای دیگز رایذ است‪ .‬دًذُ ّا در ایي دستِ تِ صَرت هخلج هتساٍ‬
‫یالساقيي تا ساٍیِ راس ‪ ۵۵‬دررِ است کِ راس دًذُ ّا ٍ تِ ضيار ّای آى در فاصلِ ارتفاع اس راس هخلج گزد‬
‫ضذُ است‪ .‬قطز تشرگتز پيچ در ایي سيستن تز حسة ایٌچ تياى هی ضَد ٍ گام آى ػثارت اس تؼذاد دًذ ّْا در یک‬
‫ایٌچ طَل قسوت دًذُ کاری ضذُ هی تاضذ‪.‬‬
 ‫‪ -2‬دستِ پيچ ّای آهزیکایی سلزس‪:‬‬
‫ایي دستِ تيي دٍ دستۀ هتزی ٍ ٍیتَرث قزار دارد‪ .‬تذیي هؼٌی کِ هطخصات دًذ ّْای آى اس ّز دٍ دستِ گزفتِ‬
‫ضذُ است‪ .‬دًذُ ّا در ایي دستِ یک هخلج هتساٍی االضالع کِ راس دًذُ ّا ٍ تِ ضيارّای آى در ارتفاع هخلخْا‬
‫تزیذُ ضذُ اًذ‪ .‬قطز پيچ در ایي دستِ تز حسة ایٌچ تياى هی ضَد ٍ گام آى ػثارت اس تؼذاد دًذُ ّا در یک ایٌچ‬
‫است ٍ ّيچ فضای خالی تيي هْزُ ٍ پيچ ٍرَد ًذارد‪.‬‬
 ‫د) پيچ ّای لَلِ ای ایٌچی‪:‬‬
‫دستِ تزیگ‪:‬‬
‫ایي ًَع دًذُ کاری تزای لَلِ ّای آب ٍ اًتقال گاس ٍ سياالت هختلف تِ کار هيزٍد‪.‬‬
‫دًذُ ّا در ایي دستِ‪ ،‬هخلج هتساٍی االضالع است کِ راس دًذُ ّا ٍ تِ ضيار ّا تِ اًذاسُ ضؼاػی ‪r=0.033p‬‬
‫گزد ضذُ تاضذ ٍ گام ًيش‪0.8p‬هيثاضذ‪.‬‬
Machine Screw Weld Screw Set Screw

Flange Bolt Stud Bolt

 ‫کذخَاًی پيچ ّای ایٌچی‬
‫‪¼ - 16 U.C × 2‬‬

‫‪ 1/4‬هؼزف قطزتزحسة ایٌچ‬

‫‪ 16‬هؼزف تؼذاد رسٍُ در یک ایٌچ‬

‫‪ U.C‬هؼزف ‪ Unified Coarse‬تِ هؼٌی دًذُ درضت‬

‫‪ 2‬هؼزف طَل پيچ تز حسة ایٌچ‬

 ‫کذخَاًی پيچ ّای هتزیک‬
‫‪Hexagon head bolt DIN 961 - M10 × 2 × 25‬‬

‫‪ Hexagon head bolt‬هؼزف پيچ تا سز(گل) ‪ 6‬ضلؼی‬

‫‪ DIN 961‬هؼزف استاًذارد اتؼادی ساخت پيچ‬
‫‪ M‬هؼزف سيستن هتزیک‬
‫ػذد تؼذ اس ‪ً (10) M‬طاًگز قطز اسوی پيذ تز حسة هيلی هتز‬
‫ػذد تؼذ اس ضزتذر اٍل )‪ (2‬هؼزف طَل گام )‪ (pitch‬تزحسة هيلی هتز‬
‫ػذد تؼذ اس ضزتذر دٍم )‪ (25‬هؼزف طَل پيچ تز حسة هيلی هتز‬
‫در ًاهگذاری پيچْا ‪ ،‬هی تَاى در صَرت ًياس هطخصِ ّای دیگزی هاًٌذ هَارد‬
‫سیز را تياى ًوَد ‪:‬‬

‫‪ًَ .1‬ع ًَک‬

‫‪ًَ .2‬ع هيلِ یا ‪Shank‬‬
‫‪ًَ .3‬ع آچار خَر‬
‫‪ .4‬پَضص ًْایی‬
‫‪ .5‬چپ گزد یا راست گزد تَدى‬
‫‪ .6‬دررِ استحکام‬
 ‫کذخَاًی هْزُ ّا‬
‫در اتتذای ػثارت ‪ًَ ،‬ع هْزُ ٍ تالفاصِ تؼذ اس آى ‪ ،‬استاًذارد هزتثط تا آى هْزُ درد هی ضَد ‪ .‬پس اس خط تيزُ ‪،‬‬
‫اًذاسُ یا قطز اسوی هْزُ هی آیذ‪.‬‬

‫‪Hexagon castle nut DIN 937 – M 12‬‬

‫‪Hexagon nut DIN 982 - M 20‬‬

‫دررِ تٌذی استحکام پيچ ّا)‪:(Property Class‬‬
‫پيچ ّا تز اساس استحکام کططی دررِ تٌذی ضذُ ٍ دررِ تٌذی استحکام در سيستن هتزیک‬
‫)‪ً(Property Class‬اهيذُ هی ضَد‪.‬‬

‫ػذد قثل اس اػطار ‪ ،‬هؼزف یک درصذ حذاقل استحکام کططی تزحسة‬

‫هگا پاسکال)‪ٍ (Mpa‬ػذد تؼذ اس اػطار ‪ ،‬هؼزف دُ تزاتز ًسثت حذاقل استحکام تسلين تِ‬
‫حذاقل استحکام کططی هی تاضذ‪ .‬ایي اػذاد تِ طَر تقزیثی تَدُ ٍ دقيق ًوی تاضٌذ‪.‬‬

‫‪400 × 6/10 = 240 Mpa‬‬ ‫استحکام تسلين‬

‫‪4.6‬‬

‫‪800 × 8/10 = 640 Mpa‬‬ ‫استحکام تسلين‬

‫‪8.8‬‬
 ‫ّز چِ دررِ استحکام پيچ یا گزیذ پيچ تاال تز تزٍد ‪ ،‬تا افشایص سختی پيچ هَارِ هی ضَین‪.‬‬
‫کِ تا ایي افشایص ‪ ،‬هقاٍهت تِ ًيزٍّای تزضی کاستِ هی ضَد ٍ پيچ سخت هی ضَد‪ .‬تِ ػٌَاى هخال پيچ‬
‫کالس ‪ 10.9‬سختی سیادی دارد‪.‬‬
‫رٍش ّای قفل کزدى اتصاالت تزای رلَگيزی اس‬
‫لق ضذگی در احز تارّای دیٌاهيک ‪:‬‬

‫‪ .1‬رسٍُ ّای گَُ ایی ضکل‬

‫‪.2‬هْزُ اضافی تا ضخاهت کوتز )‪(Jam Nut‬‬

‫‪Jam Nut‬‬
‫‪ .3‬هْزُ تا الیی پالستيکی)‪(Nylock Nut‬‬
(Castle Nut & Cotter Pin) ‫هْزُ ضياردار ٍ اضپيل‬.4
(Spring washer)‫ ٍاضز‬. 5
(Lock Washer)ُ‫ ٍاضز قفل کٌٌذ‬. 6
(Locking Wire) .7
‫‪ٍ.8‬اضزّای سائذُ ای)‪(Tab Washer‬‬
(Locking Plate) .9
(Slotted Nut)ُ‫هْزُ ضکاف خَرد‬.10
‫‪.11‬هْزُ قفل کي هخزٍطی‬
‫راست گزد‬

‫چپ گزد‬
‫ًَع ًَک‬
‫ًَع آچار خَر‬