HÓ+.

5
◊<äe dü+K´qT ˝…’|òtbÕ‘Y>± ø£\yês¡T ùd«#êä kÕ«‘·+Á‘ê´\qT n$T‘·+>± Çwüº|ü&É‘ês¡T. kÕVü≤k˛ù|‘· ø±sê´\˝À
m≈£îÿe>± bÕ˝§Z+{≤s¡T. q÷‘·q‘ê«ìï kÕ«>∑rø£]kÕÔs¡T. Áø=‘·Ô $TÁ‘·T\ ø=s¡≈£î yÓ<äT≈£î‘·÷ ñ+{≤s¡T. J$‘·+˝À
nìï $<Ûë˝…q’ nqTuÛ÷Ñ ‘·T\T nqTuÛ$Ñ +#ê\ì ø√s¡Tø=+{≤s¡T. ˇπø düeTj·T+˝À $_Ûqï ø±s¡´øÁ e£ ÷\T ìs¡«Væ≤kÕÔsT¡ .
|üP]Ô>± n\dæb˛j˚T+‘· es¡≈£î ˇø£ s¡+>±ìï e<ä\s¡T.
MTs¡T eT+∫ e÷≥ø±s¡T\T. Á|ü‹ $wüj·÷ìï #·ø£ÿ>± $&ÉeTs¡∫ #Ó|æŒ Ç‘·s¡T\qT ø±s√´qTàKT\qT #˚kÕÔs¡T.
yê´bÕs¡eTT, e÷¬sÿ{Ï+>¥, $H√<ä ø±s¡´Áø£e÷\ ìs¡«Vü≤D, XÊÅdüÔ $C≤„q+ü, ô|≥Tºã&ç ìs¡«Vü≤D, yÓ’<ä´+, Á|üC≤ùde
eT<ä˝…’q eè‘·TÔ\+fÒ Çwüº+. yê{Ï˝À #·ø£ÿ>± sêDÏkÕÔs¡T.
ãVüQfi¯ »Hê\ eT<Ûä´ #=#·TÃø=ì b˛sTT yê]øÏ Äø£s¡¸ø£+>± e÷{≤¢&É&É+, yê]ì $H√<ä|üs¡#·&É+ e+{Ï$
#˚j·T>∑\s¡T. ô|<ä›ô|<ä› düuÛÑ\T, ñ‘·‡yê\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì ìs¡«Væ≤+#˚ kÕeTs¡ú´+ ø£\yêsö‘ês¡T.
Ç+Á~j·÷\qT ‘·è|æÔ |üs¡#·&É+˝À MTs¡T ãVüQ düeTs¡Tú\T. J$‘·+˝À nìï düTU≤\qT nqTuÛÑ$+#ê\ì
ø√s¡Tø=+{≤s¡T. uÛÀ»q+, s¡‹, eT+∫ <äèXÊ´ Mø£åD, dæìe÷\T, {Ï.$. yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì #·÷&É&É+ yÓTT<ä˝…’q$
‘·è|æÔ>± nqTuÛÑ$kÕÔs¡T. dü+ã+<Ûä u≤+<Ûäyê´\˝À MT≈£î @ø£‘·«+ |üìøÏsê<äT. n<˚ dü+<äs¡“¤+˝À $XÊ«dübÕÁ‘·T\T>±
ñ+{≤s¡T.
nsTT‘˚ MT e<ä›qTqï #Ó&ɶ >∑TD+ Áø£eT•ø£åD≤ sêVæ≤‘·´+. ˇø£ |ü<ä∆‹ Á|üø±s¡+ |üqT\T ìs¡«Væ≤+#·&É+, ø=ìï dü+<äsꓤ˝À¢
Äy˚XÊìøÏ ˝ÀHÓ’ ‘·s¡Tyê‘· |üXÊÑêÔ|ü |ü&É‘ês¡T. ùd«#·Ã¤, kÕ«‘·+Á‘·´+, kÕVü≤dü+ yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì ø=ìï dü+<äsꓤ˝À¢
n‹>± ñ|üjÓ÷–+∫ qwüºb˛‘ês¡T. e÷<äø£ Á<äyê´\T n‹>± yê&É&É+, ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\T, s¡‹düTK+ n‹>±
d”«ø£]+#·&É+ eT÷\+>± J$‘êìï bÕ&ÉT#˚düTø=+{≤s¡T.
MT˝À ãVüQfi¯ ø±s¡´Áø£e÷\qT ˇπøe÷s¡T ìs¡«Væ≤+#˚ H˚s¡TŒ #·ø£ÿ>± ñ+≥T+~. ˇø£<ëìø=ø£{Ï dü+ã+<ÛäeTT ˝Òì<Ó’Hê
#·ø£ÿ>± ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. nsTT‘˚ MT >=|üŒ X¯øÏÔj·TT≈£îÔ\‘√ $»j·÷ìï kÕ~Û+#ê\+fÒ Áø£eT•ø£åDqT n\es¡T#·Tø√yê*.
n˝≤ø±ì |üø£å+˝À ÁbÕs¡+_Û+∫q nìï |üqT\T eTT–j·T≈£î+&ÜH˚ dü>∑+˝ÀH˚ Ä–b˛‘êsTT. Ä ø±s¡D+>±
Ç‘·s¡T\e<ä›ø£Hêï MT e<ä› kÕeTs¡ú´+, HÓ’|ü⁄D´+ yÓTT<ä˝…’q yê{Ï |òü*‘ê*ï nqTuÛÑ$+|ü˝Òø£ b˛‘ês¡T. ø£]ƒq |ü]ÁX¯eT,
dæús¡‘·, nq÷#êq‘·«+ nH˚$ nq+‘·yÓTÆq dü‘·Œ¤*‘ê\ìkÕÔsTT.
MT ô|<ä›\T $TeTà*ï n<äT|ü⁄‘·|æŒq e´øÏÔ>± |ü]>∑DÏkÕÔs¡T. m|ü⁄Œ&ÉT @ düeTdü´\T ‘ÓkÕÔs√ nì »+≈£î‘·÷ ñ+{≤s¡T.
MTs¡T #˚ùd |üqT\T, d”«ø£]+#˚ eè‹Ô yÓTT<ä˝…’q yê{Ïô|’ yê]øÏ ìX¯Ã\yÓTÆq qeTàø£+ ≈£î<äs¡<äT. MT≈£î |üP]Ô>± q∫Ãq<˚<√
‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ J$‘·+˝À #ê˝≤ ~Hê\T mHÓïH√ï nqTuÛÑ÷‘·T\qT bı+<äe\dæ ñ+≥T+~.
MT J$‘·+˝À ªªùd«#·Ã¤µµ nH˚ <ëì ns¡ú+ #˚düTø√e&ÜìøÏ mHÓïH√ï düyêfi¯ófl m<äTsö‘êsTT. Áø=‘·Ô yê{Ï‘√
\s¡T›≈£îb˛e&É+, e÷s¡TŒ\≈£qT>∑TD+>± q&ÉT#·Tø√e&É+ »s¡T>∑T‘·÷H˚ ñ+≥T+~. X¯Øs¡+ #·Ts¡T≈£î>±,
Äs√>∑´e+‘·+>± ñ+&É&ÜìøÏ yê´j·÷eT+ nedüs¡+. n~ ∫qï|ü⁄Œ&˚ MT˝À uÛÑÁ<ä‘· eT]j·TT Ä‘·à$XÊ«dü+
ô|s¡T>∑T‘·T+~.
Ç‘·s¡T\ e<ä› |üì#˚j·T&É+ ø£+fÒ kı+‘· eè‹Ô˝À ñ+&É&Éy˚T y˚T\ì|ædüTÔ+~. MTs¡T ãVüQø±sê´#·s¡D düeTs¡Tú˝…’Hê
ˇø£ ìØí‘·yÓTÆq |üìπø rÁeÁ|üj·T‘·ï+ #˚ùdÔ $»j·T+ düT\uÛÑ kÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+~. ø±s¡´+˝À @ø£‘·«, @ø±Á>∑‘·
n\es¡#·Tø√yê*. Ç{Ϻ $»j·T kÕ<Ûäq˝À |ü\Te⁄s¡T $TÁ‘·T˝Ö‘ês¡T.
 HÓ+. 6
Äs¡e dü+K´qT ˝…’|òtbÕ‘Y>± ø£\yês¡T ø£s¡TD≤ Vü≤è<äj·TT\T. Ç‘·s¡T\ Áù|eT≈£î bÕÁ‘·T\T. ùdyê<äèø£Œ<äeTT ø£\yês¡T.
‘·eT#·T≥÷º ñqï yê]ì, ‘·eT yê]ì nqT≈£L\ <äèø£Œ<Ûä+‘√ #·÷dü÷Ô yê]øÏ ø±e\dæq$ n+~dü÷Ô ñ+{≤s¡T.
ã\V”≤qT\qT, u≤~Û‘·T\qT, Äs¡TÔ\qT Ä<äTø=+{≤s¡T. Ç‘·s¡T\ XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ u≤<Ûä\qT b˛>=≥º&É+˝À
‘·eTs¡T <ä≈£åî\T. Ç‘·s¡T\ nedüsê\T r]à kÂø£sê´\T düeT≈£Ls¡TkÕÔs¡T. u≤~Û‘·T\≈£î #˚j·T+~+∫ düVü‰j·T
düVü≤ø±sê\qT n+~kÕÔs¡T.
Ç‘·s¡T\ kÂø£sê´ìøÏ nedüs¡yÓTÆq nìï Vü≤+>∑T\qT n|üŒ≥|üŒ{ÏøÏ düeT≈£Ls¡TÃø=+{≤s¡T. Çs¡T\ $wüj·T+˝À n‹>±
CÀø£´+ #˚düTø=+≥THêïyÓ÷ ˝Ò<√ nì |ü]o*+#·Tø=+≥÷ ñ+&Ü*. n<˚ düeTj·T+˝À MT u≤<Ûä´‘· nedüs¡+
m+‘·es¡ø√ #·÷#·Tø=ì MT dü+ã+~Û‘·yÓTÆq+‘· es¡≈£î ùdyê düVü≤ø±sê\T n+~+#ê*. Ç{Ϻ |ü]dæú‘·T\˝À MT
J$‘· nqTuÛÑyê*ï HÓeTs¡y˚düTø=+≥÷ Ç‘·s¡T\≈£î, MT≈£î Çã“+<äT\T sê˙≈£î+&Ü #·÷#·Tø√yê*.
MT˝À düeT‘Í\´‘ê dü«uÛ≤e+ |ü⁄≥Tºø£‘√H˚ ñ+≥T+~. <ë]‘·|æŒ Á|üe]ÔkÕÔs¡T. nsTTHê n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT Ä‘·à|ü]o\q
#˚düTø=+≥÷ ñ+&É+&ç.
Ç‘·s¡T\ ùV≤fi¯q\qT, n|üVü‰kÕ´*ï |ü{Ϻ+#·Tø√≈£î+&Ü MT |üqT\qT ìs¡«Væ≤+#·Tø=+≥÷ yÓfi≤Ôs¡T. á ø±s¡D+>±
J$‘·+˝À m|ü⁄Œ&É÷ ãs¡Te⁄, ã<Ûä´‘·, yÓ÷‘· nqTuÛÑ$dü÷ÔH˚ ñ+{≤s¡T. ø±˙ <ëìøÏ nedüs¡yÓTÆq+‘· ãVüAø£è‹ì,
ø£è‘·»„‘·\qT n+<äTø=+{≤s¡T.
MTs¡Tqï ≈£î≥T+ãeTT, düe÷»eTT, dü+düú M{Ï˝À n+<ä]‘√ nqT≈£L\ yê‘êes¡D≤ìï HÓ\ø=\TŒ‘ês¡T. düe÷»+˝À,
≈£î≥T+ãeTT˝À $_Ûqï eTqdüú‘ê«\T >∑\yês¡T+{≤s¡T. n+<ä]ì ˇø£ ø=*øÏÿ ‘˚>∑\ kÕeTs¡ú´+ MT˝À ø£\<äT. eT+∫
|æ‘·s¡T\T>±(‘·*¢>±, ‘·+Á&ç>±) ù|s¡T ‘Ó#·TÃø=+{≤s¡T. n+<ä] eTqdüT‡\qT, n_ÛÁbÕj·÷*ï ne>±Vü≤q #˚düTø=ì
n+<ä]˙ ‘·–q Ø‹˝À |ü]s¡ø£åD, b˛wüD, eè~∆ ø£*ŒkÕÔs¡T.
MTs¡T eT+∫ Äø£s¡¸ø£ dü«uÛ≤eeTT ø£\yês¡T. ñ<ës¡T\T. <äj·÷Ås¡› Vü≤è<äj·TT\T. m{Ϻ |ü]dæú‘·T\˝ÀHÓ’Hê düTeTTK‘·qT
Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T. MT˝À $qj·T+ ø=≥ºe∫Ãq≥T¢ ø±qedüTÔ+~. n<˚ düeTj·T+˝À MT X¯øÏÔj·TT≈£îÔ\≈£î ‘·–q Ø‹˝À
ø=~›>± >∑s¡«+, <äs¡Œ+ ≈£L&Ü Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T. Á|ü‹ |üìì m˝≤ #˚j·÷˝À ìs¡ísTT+#·Tø=ì |ü<∏äø£+ Á|üø±s¡+ ìs¡«Væ≤+∫
n+<ä] eTqïq\T bı+<äT‘ês¡T.
X¯Øs¡+ }ã ø±≈£î+&Ü ñ+&É&ÜìøÏ r|æ |ü<ësêú\T, bÕ\ ñ‘·Œ‘·TÔ\T d”«ø£]+#·&É+ ‘·–Z+#ê*. n<˚ düeTj·T+˝À
ej·TdüT‡≈£î nedüs¡yÓTÆq+‘· yê´j·÷eT+ ≈£L&Ü #˚dü÷Ô ñ+&Ü*.
j·TÚeq+˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT @<√ uÛ≤eq˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\HÓqTïø√e&É+˝À <ë] ‘·ù|Œ neø±X¯eTT+~. ø£fi¯Á‘êìï
mqTïø√e&É+˝À n‹ø±s¡TD´+, ùdyêuÛ≤e+ e+{Ïyê{ÏøÏ #√≥T Çe«≈£+&ç. MTs¡T Ç‘·s¡T\≈£î kÕj·T+ n+~+#·&É+,
uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT>± #˚düTø√e&É+ y˚s¡Ty˚s¡T nH˚ $wüj·÷ìï >∑Ts¡TÔ+#·Tø√+&ç. MTs¡T Ç‘·s¡T\≈£î #˚dü÷Ô e#˚à kÕj·T+
yê]ì Ç+ø± ã\V”≤qT\T>± #˚j·T≈£î+&Ü ñ+&Ü*.
MT˝À ñqï ô|<ä› ˝À|ü+ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT $TeTà*ï »>∑Á<äø£å≈£î&ÉT>± |ü+bÕ&Éì ‘·\e&Éy˚T. n+<ä] u≤<Ûä\qT H˚H˚
yÓ÷kÕÔqT nì nqTø√e&Éy˚T.
Çø£ dü« $wüj·÷ìøÏ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT dü+^‘·+ yÓTT<ä˝…’q ø£fi¯\+fÒ n_Ûs¡T∫, n_Ûìy˚X¯+ ≈£L&Ü MT˝À #·ø£ÿ>±
ø±qedüTÔ+~. MT˝ÀqTqï düè»Hê‘·àø£‘, MT ‘ê´>∑>∑TD+ eT÷\+>± nD∫y˚j·Tã&˚ neø±X¯+ ø£\<äT. C≤Á>∑‘·Ô>±
q&ÉT#·Tø=+fÒ $$<Ûä kÕ+düÿè‹ø£, ø£fi≤s¡+>±\˝À ≈£L&Ü Á|üdæ~∆H=+<˚ neø±X¯+ ø£\<äT.
yê´bÕs¡ s¡+>∑+˝À MT <äø£å‘·qT Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T. MT˝ÀqTqï Äø£s¡¸ø£ X¯øÏÔ‘√ »q u≤VüQfi≤´ìï Äø£]¸+∫ yê´bÕsê<äT\qT
#·ø£ÿ>± ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. Ç‘·s¡T\ qT+&ç kÕj·T+ n+<äTø=+{≤s¡T.
yÓ’<ä´+, uÀ<Ûäq, ùde, dü+düú ìs¡«Vü≤D, »+‘·T s¡ø£åD yÓTT<ä˝…’q eè‘·TÔ\T MT≈£î nqT≈£L\+>± ñ+{≤sTT.