>> ©erð»ýwMknMkúLkk{Míkkuºk{T >>

(Mkh¤ rððhý MkkÚku)

©e Mðk{e rþðkLktË ¿kkLkÞ¿krLkrÄ

rËÔÞ SðLk Mkt½, y{ËkðkË-380015
«fkþf : >> çku çkku÷ >>
©e Mðk{e rþðkLktË ¿kkLkÞ¿k rLkrÄ
rËÔÞ SðLk Mkt½, y{ËkðkË ©wrík{kt fÌkwt Au, ‘ÞËT {LkrMk íkËT ð[rMk f{orý [’ suðwt {Lk{kt nkuÞ
íkuðwt ð[Lk yLku f{o{kt ykðu. suðe rð[khÄkhk íkuðe SðLkMk]rü. ykÃkýk
fkÞko÷Þ : rð[khkuLkku ykÄkh ykÃkýku Mk{ks Au. ykÃkýu suðk Mk{ksLke ðå[u hneyu
rþðkLktË yk©{, íku Mk{ksLkwt «rík®çkçk ykÃkýk rð[khku yLku ÔÞðnkh{kt «ríkçkkurÄík ÚkkÞ.
òuÄÃkwh xufhe, Mkuxu÷kEx {køko, «¼wLkk Lkk{Lkwt MkkíkíÞ ykÃkýLku «¼w{Þ SðLkLkk {køkuo s yøkúMkhu
y{ËkðkË-380015 Au. {kuøkhkLkk Ãkw»ÃkLkwt Lkk{-Wå[khý Mkíðhu s ykÃkýe árü Mk{ûk {kuøkhkLkk
Ãkw»ÃkLkwt yk¼kMke r[ºk WÃkMkkðu Au; íkuÚke rðþu»k íkuLke MkwøktÄÚke Ãký ½úkýþÂõíkLku
VkuLk : 26861234, VuõMk : 26862345 Wòøkh fhu Au. íku{ s ©e rð»ýwLkkt MknMkúLkk{, «íÞuf Lkk{Lke ÃkkA¤ ©e
E-mail : sivananda_ashram@yahoo.com rð»ýwLkk økwýkLkwðkËLkwt økkLk fhu Au. {kxu s yk[kÞo þtfh íku{Lkk ‘¼s
Website : http://www.divyajivan.org
økku®ðË{T’ Míkkuºk{kt ‘økuÞt økeíkk Lkk{MknMkú{T’ fneLku ¼÷k{ý fhu Au fu ©e
«Úk{ ykð]r¥k «ík - 4000 rð»ýwLkkt yk MknMkúLkk{Lkwt økkÞLk fhku.
®f{ík Yk. 30-00 ÃkqßÞ ¼køkðíkk[kÞo ©e{íkT f]»ýþtfh þk†eS {nkhks (ÃkqßÞ
ËkËkS) MkËið fnuíkk, ‘‘©e rð»ýwMknMkúLkk{Lkku {kuxk-Wå[ Mðhu ÃkkX fhku.
©e©e©e yü÷û{e¼ðLk yLku ©e Mðk{e r[ËkLktË ÞkuøkæÞkLk yk ÃkkXLkku rLkÞ{ ÷eÄu÷k yøkrýík ÷kufkuLkkt SðLkkuíf»koLkku nwt Mkkûke Awt. íkuLkk
{trËhLkk Ëþ{ ÃkkxkuíMkð íkÚkk ÃkqßÞ ©e Mðk{e yæÞkí{kLktËS V¤kËuþ{kt ÷¾u÷wt çkÄwt s íkkáþ MkíÞ Lkeðzu Au. ykð~Þfíkk yux÷e fu yk
{nkhksLkk 66{k «køkxâÃkðo «Mktøku {wrÿík yLku [kELkk Þkuøk MkkÄLkk{kt MkkíkíÞ nkuðwt ½xu.’’
yuMkkurMkyuþLk íkkEðkLkLkkt WËkh ÞkuøkËkLk îkhk ½xkzu÷e ®f{íku {nŠ»k Ãkíktsr÷ yk {kxu fnu Au, fu MkkÄLkk{kt rLkhtíkhíkk òuEyu.
rðíkrhík (¿kkLkÞ¿k : íkk.25-4-2010Úke íkk.3-5-2010) Ëe½ofk¤ MkwÄe MkkÄLkk rLkckðkLk nkuðe òuEyu. áZ {Lkkuçk¤ MkkÚku MkkÄLkk
fhíkk hnuðwt òuEyu, yLku MkkÄLkk{kt Ár[ íkku nkuðe s òuEyu.
xkEÃk Mku®xøk : nrhyku{ økúkrVõMk ©e rð»ýwMknMkúLkk{{kt ‘‘{kuLkkuxkuLkMkíkk-LkehMkíkk’’ LkÚke. EïhLkk
1/2, ykLktËrðnkh ^÷uxTMk, ®n{ík÷k÷ Ãkkfo økkzoLkLke Mkk{u, Lkk{Lkwt MkkíkíÞ Au. íku{kt MkkrníÞ Au, MkhMkíkk Au yLku EïhLke {níkT ík¥ðíkkLkwt
Mkuxu÷kEx, y{ËkðkË-380015. rð»kË ðýoLk Au. yuf {kºk ‘‘rðï{T’’ çkku÷eyu íÞktÚke s Mk{økú Mk{rüLkwt
VkuLk : 079-26767181 ËþoLk ÚkE òÞ Au. íku{kt ¼q:, ¼wð:, Mð:, {n:, sLk:, íkÃk: yLku MkíÞ{T,
{wÿf : r«Lx rðÍLk «k. r÷. ykfkþ, Ãkkíkk÷, rËþk, MkqÞo, [tÿ, økún, Lkûkºk çkÄwt s ykðe òÞ Au.
‘r«Lx rðÍLk nkWMk’ yýw{ktÚke {níkT{kt, Mkqû{Úke MÚkq¤{kt, Mk{økú ðirïf [uíkLkk{kt yk rðï{T þçË
yktçkkðkze, y{ËkðkË-380 006 ykÃkýLku Ëkuhe òÞ Au. ynª yík÷, rðík÷, Mkwík÷, Ãkkíkk÷, ík÷kík÷
VkuLk : 079-26405200 RíÞkrËLkku Ãký Mk{kðuþ ÚkE òÞ Au. yuf {kºk ‘‘rðï{T’’ çkku÷íkktLke MkkÚku
s ‘‘ÞMÞ M{hý{kºkuý’’ ykÃkýu [iíkLÞLke Ãkh{kuå[ yðMÚkk{kt «rðü ÚkE
sEyu Aeyu. yk{ ©e rð»ýwMknMkúLkk{Lkku «íÞuf þçË yûkhçkúñ Mk{kLk Au
II III
íku «íÞuf Lkk{ þçËçkúñ Au.
{kxu s ¼e»{ rÃkíkk{n þhþGÞk ÃkhÚke ÞwrÄrchLku yk rð»ýwMknMkúLkk{Lkku
WÃkËuþ ykÃkeLku Mkw¾-Ëw:¾, hkøk-îu»k, ykrË-yLkkrË Mkðuo îLØku ©e rð»ýw
s Au yLku çkÄkt îLØkuÚke Ãkh Ãký íku s Au, íkuLke yLkw¼qrík fhkðu Au.
yk{ ©e rþðkLktË ¿kkLkÞ¿k rLkrÄLkku yk rËÔÞ yLku Ãkrðºk «ÞkMk yk
÷½wÃkwÂMíkfk îkhk MkkÄfLku íkuLke MkkÄLkkLkk {køkuo ðÄw MkwáZ fhðk «uhu íkuðe
«uhýk-Ãkhçk yk ©e rð»ýwMknMkúLkk{ ðzu ykÃke hne Au íkuLkku ykLktË Au.
yk ÷½w ÃkwÂMíkfkLkk Mkðuo MktÞkusfkuLku MkkÄwðkË. ©e ©e «¼w yLku
MkËTøkwÁËuð Mðk{e rþðkLktËS {nkhksLke ynuíkwfe f]ÃkkLkwt y{ku½ ðhËkLk MkkiLkwt
çknwrðÄ {tøk÷ fhku, yu s yÇÞÚkoLkk.
H þktrík. ©e økwÁ [hýkr©ík Mkuðf
Mðk{e yæÞkí{kLktË
H Þ¿kfkÞo{kt ykÃk yLku ykÃkLkkt MðsLkku ÞÚkkþÂõík ÞkuøkËkLk ykÃke òuzkþku íkuðe
>> ©e Mðk{e rþðkLktË ¿kkLkÞ¿k rLkrÄ >>
rËÔÞ SðLk Mkt½, LkðhtøkÃkwhk þk¾k (hrs. Lkt.1099)
fkÞko÷Þ : rþðkLktË yk©{, òuÄÃkwh xufhe, rþðkLktË {køko, y{ËkðkË-380054.
«kík:M{hýeÞ çkúñ÷eLk Mðk{e ©e rþðkLktË {nkhksLkwt {kºk M{hý
Ãký yuf Lkðe [uíkLkk søkkðu Au. íku{Lkku rËÔÞ WÃkËuþ ykÃkýe MktMf]ríkLkku
y{qÕÞ ðkhMkku Au. {q¤ ytøkúuS{kt ÷¾kÞu÷e yk rËÔÞ ðkýe økwshkíke{kt Ãký
rLkÞr{ík heíku {¤e hnu íku nuíkwÚke ‘‘©e Mðk{e rþðkLktË ¿kkLkÞ¿k rLkrÄ’’Lke
MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe Au. yk ÞkusLkkLku ÃkqßÞ ©e Mðk{e r[ËkLktËS
{nkhksLke {tsqhe yLku y{ku½ ykþeðkoË MkktÃkzâk Au. yk rLkrÄLke
ykðf{ktÚke fkÞ{e Äkuhýu ¿kkLk«MkkËe ðnU[ðkLke ÞkusLkk Au. yk {nkLk
«kÚkoLkk Au.

>> yLkw¢{ >> ÃkqßÞ ©e r[ËkLktË {nkhksLkk ykþeðkoË

1. çku çkku÷ III Ãkrðºk ykí{k,
2. ykþeðkoË V sÞ økwÁËuð,
3. SðLk Íh{h VI-VII ík{u íkiÞkh fhu÷e þíkkçËe ¿kkLkÞ¿k «[khLke yËT¼wík ÞkusLkk ðkt[e
4. «MíkkðLkk VIII ¾qçk ykLktË ÚkÞku. yk yuf fkÞ{e ¼tzku¤ nkuðkÚke þíkkçËe ÃkAe ¼rð»Þ{kt
5. ©e rð»ýw-ðtËLkk 01 Ãký yk «ð]r¥k [k÷w hnuþu. yk yuf W¥k{ ÞkusLkk Au. íkuLku nwt MktÃkqýo MkV¤íkk
6. ©e rð»ýw-«kík:M{hý 02 yLku rMkrØ RåAwt Awt. «¼wLke Ëiðe f]Ãkk yLku økwÁËuðLkk ykþeðkoË ík{khe
7. Ãkqðo ¼køk 03 ÞkusLkkLku ík{k{ «fkhu MktÃkqýo MkV¤íkk çkûku. økwÁËuðLkk WÃkËuþkuLkk yMkhfkhf
8. æÞkLk 06 rðíkhý {kxu fk¤SÃkqðof ÞkusLkk íkiÞkh fhku.
9. Míkkuºk 07 sÞ nku.
10. V÷©wrík 17
11. Míkkuºk-rððhý 24 íkk.17-7-’85
12. ©erð»ýwMknMkúLkk{kðr÷ 79 Mðk{e r[ËkLktË
13. ÄkŠ{f {krníke 97 H

IV V
>> økwÁËuð Mðk{e ©e rþðkLktË MkhMðíke (1887-1963) >> >> Mðk{e ©e r[ËkLktË MkhMðíke (1916-2008) >>
sL{ : Ërûký ¼khík{kt íkkr{÷Lkkzw L kk Ãkèk{zkE økk{{kt . sL{ : Ërûký ¼khík{kt fýkoxf{kt Mkw¾e s{eLkËkh fwxwtçk{kt sL{.
íkk.8-9-1887. Lkk{ : ©e ©eÄhhkð, rÃkíkk : ©erLkðkMk, {kíkk : MkhkursLkeËuðe
Lkk{ : ©e fwÃÃkwMðk{e ðUøkw yGÞh, {kíkk Ãkkðoíke yGÞh rþûký : çkk¤ÃkýÚke s «¼w «íÞu «u{. yæÞkí{{køko{kt Ár[. MLkkíkf
ÚkÞk.
rþûký íkÚkk : {uÄkðe rðãkÚkeo íkhefu ÃkkuíkkLkk yæÞkÃkfkuLkku «u{ SíÞku. rðfkMk : ytík:«uhýkÚke Ó»kefuþ økÞk. Mðk{e ©e rþðkLktËSLkk rþ»Þ
ÔÞðMkkÞ {urzf÷ ÷kELk ÷E zkìõxh ÚkÞk. 1919-23 {÷urþÞk{kt çkLÞk. sLkMkuðkLku «¼wMkuðk {kLke hõíkrÃk¥k suðk [uÃke hkuøkkuLkk
zkìõxh íkhefu Mkuðk ykÃke. ËhËeykuLke Mkuðk fhe. yk©{{kt Þkuøk BÞwrÍÞ{ MÚkkÃÞwt.
rðfkMk : SðLkrËþk çkË÷kE. Äefíkku ÄtÄku Akuze ¼khík ÃkkAk VÞko yLku ÞkuøkðuËktík yhÛÞ yufuz{eLkk WÃkfw÷Ãkrík çkLÞk.
Ó»kefuþ ykÔÞk. 1949 : MktLÞMík Ëeûkk
1950 : yr¾÷ ¼khíkÞkºkk
1924 : Mðk{e rðïkLktË MkhMðíkeyu MktLÞkMkËeûkk ykÃke Mðk{e rþðkLktË
1960 : y{urhfkLke Þkºkk
Lkk{ ykÃÞwt. çkkh ðhMkLke íkÃkùÞko ÃkAe «¼wËþoLk ÚkÞkt.
1963 : rËÔÞ SðLk Mkt½ ‘Divine Life Society’Lkk «{w¾ íkhefu
1932 : rþðkLktË yk©{Lke MÚkkÃkLkk. ðhýe.
1934 : ËhËeyku {kxu Ëðk¾kLkwt íku{s ykÞwðuorËf Vk{oMke þY fÞkO. 1991 : rËÔÞ SðLk Mkt½Lkk {wÏÞ {ÚkfLkk rþðkLktË yk©{ (Ó»kefuþ)
íkÚkk Mkt½Lke þk¾kyku{kt íkk.24-8-1991Lkk rËLku Ãkq.
1936 : rËÔÞ SðLk Mkt½Lke MÚkkÃkLkk fhe. Mðk{eSLkk 75{k sL{rËLk (y{]ík {nkuíMkð)Lke Wsðýe
1938 : ‘rËÔÞ SðLk’ - ‘Divine Life’ {krMkf þY fÞwO. fhðk{kt ykðe.
1991-2000 : ËMk ð»koLkk yk økk¤kLku rËÔÞ Ëþf íkhefu ònuh fÞkou yLku
1948 : Þkuøk ðuËktík yhÛÞ yufuz{eLke MÚkkÃkLkk.
íku Ëhr{ÞkLk {kLkð WíÚkkLkLke rðrðÄ ykæÞkÂí{f «ð]r¥kyku
1950 : yr¾÷ ¼khík íku{s ©e÷tfkLke òºkk. nkÚk Ähðk{kt ykðe.
1953 : Ãkq. Mðk{eSyu ‘Mkðo Ä{o rðï Ãkk÷ko{uLx’ yk©{{kt çkku÷kðe. 2000 : r{÷urLkÞ{ MkºkLke «Úk{ Wsðýe íkk.30-31 rzMkuBçkh
1999 yLku íkk.1-2 òLÞwykhe 2000Lkk rËLkku{kt {wtçkE{kt
1963 : íkk.14-7-1963Lkk rËLku {nkMk{krÄ. fhðk{kt ykðe.
{nkMk{krÄ : rðrðÄ rð»kÞku WÃkh 310 ÃkwMíkfku ÷õÞkt. ËuþrðËuþ{kt ½ýe 2002 : r{÷urLkÞ{ MkºkLke rîíkeÞ Wsðýe íkk.30-31 rzMkuBçkh
¼k»kkyku{kt yLkwðkË ÚkÞk. rþðkLktË yk©{Lkwt Mktfw÷ yksu 2001 yLku 1-2 òLÞwykhe 2002Lkk rËLkku{kt fxf
rþðkLktËLkøkh íkhefu òýeíkwt Au. Mk{krÄMÚkkLk íku{s Mðk{eSLkwt (ykurhMkk){kt fhðk{kt ykðe.
hnuXký íkÚkk «ð]r¥kMÚkkLk ykLktËfwxehLkkt ËþoLk yksu Ãký 2002 : AuÕ÷kt Mkkík ð»koÚke þktríkMkËLk-ËnuhkËqLk ¾kíku ©e MkËTøkwÁËuð
nòhku ÷kufkuLku «uhýk ykÃku Au. Mðk{e rþðkLktËS {nkhksLkk rðþk¤ rþ»Þ yLku ¼õík
Mk{wËkÞLkk ykí{fÕÞký íkÚkk ykí{kuÒkrík {kxu Mkíkík MkkÄLkk
rLkhík yufktík SðLkÞkÃkLk.
2008 : íkk.28-8-2008 {nkrLkðkoý.

VI VII
 >> «MíkkðLkk >> nkuÞ íkku Úkkf Lk ÷køku. rð»ýwMknMkúLkk{{kt yuf nòh swËkt swËkt Lkk{ Au íkuÚke
íkuLkk ÃkkhkÞý{kt Úkkf ÷køkíkku LkÚke-LkehMkíkk ykðíke LkÚke. íku{kt ®[íkLk-
{LkLkLke yÃkuûkk LkÚke. fkuE íkuLkwt ®[íkLk-{LkLk fhu íkku Ãký ÷k¼ Au, Lk fhu
‘©erð»ýwMknMkúLkk{’ {nk¼khíkLkku yuf y{qÕÞ ¼køk Au. {nk¼khíkLkk
yLku fuð¤ ÃkkhkÞý s fhu íkku Ãký ÷k¼ Au.
‘yLkwþkMkLk Ãkðo’Lkk 149{k yæÞkÞ{kt ¼økðkLk rð»ýwLkkt MknMkú Lkk{kuLkwt
þtfhk[kÞuo yLkuf ¼k»Þku ÷ÏÞkt, Ãký yk¾hu Mkk{kLÞ sLkku {kxu ‘¼s
rLkYÃký Au. Ãkqðo¼qr{fk yuðe Au fu {nk¼khíkLkk ½kuh ÞwØ{kt ÚkÞu÷k
økkurðLË{T’ Ãký ÷ÏÞwt. íku{kt þwt fÌkwt ? ‘økuÞt økeíkk-Lkk{MknMkú{T’ økeíkk yLku
{nkMktnkhLku fkhýu ÞwrÄrch ËkÁý þkufÚke ½uhkE økÞk Au. yu{Lkk r[¥kLku
rð»ýwMknMkúLkk{Lkk rLkíÞ ÃkkXLke ðkík fhe. ykðwt þk {kxu fÌkwt ? yux÷k {kxu
fkuE heíku þkíkk ð¤íke LkÚke. ykðe þkuføkúMík ÂMÚkrík òuE æÞkLk îkhk ©ef]»ýu
fu ÷kufku{kt ¼Âõík¼kðLkk nkuÞ Au, íku ¼Âõík¼kðLkkLku áZ fhðkLke nkuÞ Au.
Mk{hktøký{kt çkkýþGÞk Ãkh Mkqíku÷k ¼e»{ rÃkíkk{nLku ÞwrÄrchLku hksÄ{o
Mkk{kLÞ ÷kufku {kxu yk s Ãkh{kÚkoLkwt MkkÄLk Au. yu{Lkk {kÚku ¿kkLk ÷kËeLku
þe¾ððk rðLktíke fhu Au. ÃkAe ÞwrÄrchLku Mk÷kn ykÃkíkkt fnu Au : ‘‘fkihðkuLkk
yk Lk fhe þfeyu. íkwfkhk{u fÌkwt : ‘yk nòh Lkk{ ykÃkýkt nòh nrÚkÞkh
ÄwhtÄh ¼e»{Lkku yk Ãk]Úðe ÃkhÚke ßÞkhu yMík Úkþu íÞkhu íku{Lke MkkÚku Mkðo
Au.’ xqtf{kt, fnuðkLkwt yux÷wt s fu rð»ýwMknMkúLkk{Lkk ÃkkhkÞý {kºkÚke s ÷k¼
«fkhLkkt ¿kkLkku Ãký yMík Úkþu; {kxu nwt ík{Lku fnwt Awt fu íku{Lke ÃkkMku sELku
ÚkE òÞ Au.
¿kkLkkuÃkËuþ økúný fhku.’’ ©ef]»ýLke Mk÷knLku {kLÞ hk¾e ÞwrÄrch çkkýLke
ÃkkhkÞý{kt su ÷k¼ ÚkkÞ Au íku{kt «økx ÷k¼ íkku Au s Au, Ãký
þGÞk Ãkh Mkqíku÷k ¼e»{ rÃkíkk{n ÃkkMku òÞ Au.
{wÏÞ ÷k¼ Au íku økqZ ÷k¼ Au. «økx ÷k¼ yu Au fu ðkýe shk MðåA
¼e»{ íku{Lku þkufhrník Úkðk Mk{òðu Au. íku Mk{Þu ÞwrÄrch íku{Lku
ÚkkÞ Au, ðkt[íkkt ykðzu Au yLku økqZ ÷k¼ yu Au fu ÃkkhkÞý{kt MLkkLk ÚkE
rðrðÄ «&™ku (Ãkqðo¼køkLkk &÷kuf 4-5) ÃkqAu Au. ÞwrÄrchLkk yk çkÄk «&™kuLkk
òÞ Au. LkËe{kt MLkkLk fhðkÚke yk¾wt þheh þwØ ÚkE Xtzf yLkw¼ðu Au.
W¥kh (&÷kuf 6 Úke 15) ykÃke ¼e»{ ÃkkÃkLkk ¼ÞLku nýLkkh rð»ýwLkkt MknMkú-
íkuðe s heíku ÃkkhkÞý fhðkÚke {LkLku yktíkrhf Xtzf-þktrík ÚkkÞ Au. íkuLkkÚke
nòh-Lkk{ (‘nrh: H’ &÷kuf 1 Úke 108) Mkt¼¤kðu Au íku s yk
fuð¤ çkwrØLku fu ðkýeLku s ÷k¼ ÚkkÞ Au yuðwt LkÚke, íku MkðkOøkeý MLkkLk
‘rð»ýwMknMkúLkk{’ yLku AuÕ÷u ÃkkXLke V÷©wrík (&÷kuf 1 Úke 36) Ãký fnu
Au. íkuLkkÚke Mk{ÞLkku MkËwÃkÞkuøk Ãký ÚkkÞ Au.
Au.
yu ytíkÞko{e ¼økðkLk fuðku Au. íku rððufÚke s òýe þfkÞ Au. íkuLkkt
rðLkkuçkkS fnu Au fu, MLkkLk fhðkÚke su{ þheh rLk{o¤ ÚkkÞ Au yLku
nòh þwt yLktík Lkk{ nkuE þfu Au. íkuLkk økwýkuLkku ytík LkÚke. yuf-yuf økwýLkwt
«MkÒkíkk yLkw¼ðkÞ Au íku{ ¼økðkLkLkk ®[íkLkÚke ykæÞkÂí{f MLkkLk ÚkkÞ Au
yuf-yuf Lkk{ çkLku Au. yk heíku íkuLkkt yLktík Lkk{ Au. Ãký ¼økðkLk ©e
yLku çknw «MkÒkíkkLkku yLkw¼ð ÚkkÞ Au. Lkk{M{hýÚke «MkÒkíkk fuðe heíku
ÔÞkMku MknMkú Lkk{ s çkLkkÔÞkt. yuLku ÷øk¼øk Ãkkt[ nòh ð»ko ÚkE økÞkt Aíkkt
rLk{koý ÚkkÞ Au, yu fkuý çkíkkðþu ? nwt økeíkkLkku Ãkh{ ¼õík Awt, íku{ Aíkkt
yk Lkk{kuLkku ÃkkX yksu Ãký ykÃkýk Ä{o{kt WíMkknÚke ÚkkÞ Au.
økeíkkLkk ÃkXLkLke {khe WÃkh yu yMkh Úkíke LkÚke su rð»ýwMknMkúLkk{Lkk ÃkXLkÚke
rËÔÞ Lkk{Lkk økkLk fu Wå[khýLkwt ¼Âõík {køkuo çkkuÄu÷e rþMík{kt {n¥ðLkwt
ÚkkÞ Au. økeíkk{kt ®[íkLk-{LkLk ÚkkÞ Au, Ãký rð»ýwMknMkúLkk{Úke Ãkrðºk
MÚkkLk Au. rËÔÞ Lkk{Lke yk ¼Âõík çku MðYÃku ÚkkÞ Au - sÃk îkhk yLku
MLkkLkLke yLkw¼qrík ÚkkÞ Au. {Lk ÄkuðkE òÞ Au. yk{ íku yuf rðþu»k yLkw¼qrík
Míkkuºk îkhk. sÃk{kt {qf hneLku rËÔÞ Lkk{Lkwt rLkÞík {tºk îkhk hxý fhðkLkwt
Au.
nkuÞ Au; Ãkhtíkw Míkkuºk{kt íkuLku {kuxuÚke økkðkLkkt nkuÞ Au. íku{kt EïhLkku {rn{k
ykÃkýu su rð»ýwMknMkúLkk{ çkku÷eyu Aeyu, íku{kt fuð¤ ÃkkhkÞýLke s
íkÚkk yiïÞkou Ëþkoðíkkt rðrðÄ ÃkËkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ©e rð»ýwMknMkúLkk{
ðkík Au, íÞkt íku fu𤠑M{hý{kºkuý’ þwrØ ÚkkÞ Au. yk{ íkku çkÄkt Lkk{
yu ¼õíkku{kt ðÄw{kt ðÄw ÷kufr«Þ Ãkrðºk Míkkuºk Au.
yuf ¼økðkLkLkkt s Au, Ãkhtíkw yufLkwt yuf Lkk{ nòh-nòh ðkh çkku÷ðk{kt
‘MknMkúLkk{’ þçËLkku yÚko ¼økðkLkLkkt nòh Lkk{ ÚkkÞ. ðuËLke ÃkhtÃkhk
ykðu íkku íku{kt {kýMkLku õÞkhuf Úkkf fu ftxk¤ku Ãký ÷køku. íkuLku çkË÷u rðrðÄíkk
«{kýu ‘Ãkhçkúñ’Lku Ëþkoðíkku yuf s þçË Au yLku íku Au ‘yku{T-H’. suðe
VIII IX
heíku yuf ‘Ãkhçkúñ’ ½ýk ËuðíkkykuLkk YÃku ÃkqòÞ Au íku{ ÃkhçkúñLkkt rðrðÄ
rËÔÞ yiïÞkou yLku ©ucíkkykuLku Ëþkoððk {kxu ÃkhçkúñLkku H yLktík æðrLkLkkt
YÃkku Äkhý fhu Au. MknMkúLkk{ fËk[ rËÔÞ Lkk{Lkwt ðÄw{kt ðÄw rðMík]ík Míkkuºk
nþu. ®nËw ¼Âõík{køkoLkwt Ãkh{uïhLke WÃkkMkLkkLkwt yk rðrþü ÷ûký Au.
yuf «&™ ÚkkÞ fu Lkk{Lke ÃkkhkÞýÚke-Wå[khýÚke yuðku fÞku ¼ÂõíkLkku
nuíkw Mkhíkku nþu. ¼Âõík{Þ yÇÞkMk-MkkÄLkk-Lkku yrLkðkÞo økwý yktíkrhf
yufkøkúíkk Au; Ãký yktíkrhf yufkøkúíkkLku {u¤ððe ¾qçk s {w~fu÷ Au. yux÷u
¼Âõík{køkoLkk rs¿kkMkwykuyu rËÔÞ MkkÚku íkkËkíBÞíkk MkkÄðk {kxu rðrðÄ
Mkqû{íkkðk¤ku yÇÞkMk yÃkLkkððku Ãkzu Au. Eïh MkkÚku íkkËkíBÞ MkkÄðk {kxu
yufkøkú æÞkLk yu Wå[ík{ MkkÄLkkLkwt MðYÃk Au. íku ÃkAeLkku {køko sÃk Au yLku
AuÕ÷ku {køko Míkkuºk yLku çkkÌk ¼ÂõíkLkku Au. æÞkLk yLku sÃk Ãkqýo heíku fhðkLkwt
{kuxk ¼køkLkk ÷kufku {kxu þõÞ LkÚke, Úkkuzkf s íku Mktíkku»kfkhf heíku fhe þfu
Au, Ãkhtíkw MíkkuºkøkkLk yLku çkkÌk ¼ÂõíkLkku {køko çkÄk s ÷E þfu Au yLku
íku{kt MkV¤íkkLkku Mktíkku»k ÷E þfkÞ Au.
¼õíkku {kxu ‘rð»ýwMknMkúLkk{’Lke ¾kMk ¼÷k{ý ykrË þtfhk[kÞo
íkhVÚke fhðk{kt ykðe Au. ykLkwt fkhý yu Au fu íku MkðoMktøkúknf Au.
®nËwMíkkLk{kt sux÷k ÃktÚk Au íku çkÄkLke íkhV rð»ýwMknMkúLkk{ Mk{kLk árüÚke
swyu Au. rð»ýwLkkt MknMkú Lkk{ Au íkuÚke ði»ýðkuLkwt Mk{kÄkLk ÚkkÞ Au. ‘rþð’,
‘MÚkkýw’ suðkt ¼økðkLk þtfhLkkt Lkk{ íku{kt Au yux÷u þiðkuLkwt Mk{kÄkLk ÚkE
økÞwt. ‘rMkØkÚko’ økkiík{ çkwØLkwt Lkk{ Au, íkuÚke çkkiØkuLkku WÕ÷u¾ ÚkE økÞku.
‘ðÄo{kLk’ {nkðehLkwt Lkk{ Au, yux÷u siLkkuLkku Mktøkún ÚkE økÞku. ‘MftË’ yux÷u
fu fkŠíkfMðk{e, yu{Lkku Ërûký ®nË{kt yuf Mðíktºk ÃktÚk Au. MkqÞoLkk WÃkkMkfku
{kxu rð»ýwMknMkúLkk{{kt yLkuf ðkh ‘MkqÞo:, yfo:, ¼kLkw: ðøkuhuLkku WÕ÷u¾ ykÔÞku
Au. ‘yÂøLk:’ Lkk{Úke yÂøLkÃkqsfkuLkwt Mk{kÄkLk ÚkkÞ Au. yk heíku swËk swËk
Ä{oÃktÚkkuLkku íku{kt WÕ÷u¾ Au.
Lkk{ yLku økwý®[íkLk WÃkhktík ¼økðíkM{hýLkku ºkeòuÞu yuf {rn{k
Au. økwý®[íkLkÚke økwýrðfkMk ÚkkÞ Au. Lkk{M{hýÚke r[¥kLke yufíkk MkÄkÞ
Au yLku yLkuf ¼õíkkuyu íku{ýu fhu÷k Lkk{M{hý îkhk ¼kðLkkLkku su MktÃkwx
fÞkou yu þÂõíkLkku ÷k¼ {¤u Au. ÃkqðkoLkwçktÄ òuzkÞ Au. Ãký yk WÃkhktík ºkeS
yuf [es Ãký Lkk{M{hý{kt Au. íku Au ©Øk. suðe suLke ©Øk nþu, yuðwt
Úkþu. Lkk{M{hý îkhk ykÃkýu ¼økðkLkLke økkuË{kt Aeyu yuðe ¼kðLkk hnuþu
yLku Eïh-yLkwMktÄkLk MkkÄe þfkþu. y÷çk¥k íku {kxu EïhLke MkkÚku {LkLkku
X XI
yLkwçktÄ òuEyu, EïhLkk yÂMíkíð{kt rLkck òuEyu.
fux÷kfLkwt yu{ fnuðwt Au fu sÃk fu ÃkkX fuð¤ {kir¾f Lk çkLke hnuðku
òuEyu. íkuLkku yÚko Ãký r[¥k{kt ðMkðku òuEyu. ßÞkhu çkeò fux÷kf yu{
fnu Au fu sÃk fu ÃkkXLku {kxu ÷eÄu÷ þçË yÚkoðk¤k nkuðk s Lk òuEyu.
‘rð»ýwMknMkúLkk{’Lkk «ðõíkk ¼e»{ËuðLke þwt yÃkuûkk Au íku òuEyu.
rð»ýwLkkt MknMkú Lkk{kuLku íku{ýu ‘ÞkrLk Lkk{krLk økkiýkrLk’ yux÷u fu økwýðk[f
Lkk{ku fÌkkt Au. EïhLkwt Ëhuf Lkk{ yuLkk yuf yuf økwýLkwt Mkq[f Au. yÚkkoíkT
su íku Lkk{Lke MkkÚku su íku økwýLkwt ®[íkLk MkkÄfu fhðwt òuEyu. MkkÚkkuMkkÚk yk[hý
Ãkh Ãký ¼kh {qõÞku Au.
‘‘Mkðkoøk{kLkk[kh: «Úk{t ÃkrhfÕÃkíku >
yk[kh«¼ðku Ä{kou Ä{oMÞ «¼whåÞwík: >>’’
çkÄkt þk†kuLkku ÃkkÞku yk[kh Au. yk[kh{ktÚke Ä{oLke WíÃkr¥k Au yLku
Ä{oLkk Mðk{e Ãkh{uïh Au.
yk{kt ¼kð yu Au fu yu Ä{o-Mðk{e Ãkh{uïhLkk Lkk{M{hý yLku yuLkk
økwýkuLkk ®[íkLkÚke MkËk[khLke «uhýk {¤u Au. íkuÚke EïhLkk Lkk{Lkwt M{hý
fhðwt yu ‘MkðoÄ{koýkt Ä{o: yrÄfík{ku {ík:’ - çkÄk Ä{kou{kt ©uc {ík Au.
‘rð»ýwMknMkúLkk{’{kt fux÷kf Lkk{kuLkwt ÃkwLkhkðíkoLk Au. yåÞwík:, ys:, Eïh:,
f]»ý:, ÃkkðLk: suðkt fux÷ktÞu Lkk{Lkwt ÃkwLkhkðíkoLk çku ð¾ík Au íkku «ký:, {kÄð:,
ðMkw:, ðehnk, MkíÞ: suðkt Lkk{kuLkwt ºký ð¾ík ÚkÞu÷wt Au. yk ÃkwLkhkðŠíkík
Lkk{ku yuLkk yu s yÚko{kt çkÄkt MÚkkLkkuyu «ÞkuòÞkt nkuÞ yu{ ÷køÞwt LkÚke.
íÞkt yøkkWLkk yÚkoLkwt ÃkwLkhkðíkoLk Lk fhíkkt þõÞ íkux÷ku MkwMktçktrÄík yÚko ykÃkðk
«ÞkMk ÚkÞku Au.
‘rð»ýwMknMkúLkk{’ rð»ku ½ýwt çkÄwt ÷¾kÞwt Au. ykrË þtfhk[kÞoÚke {ktze
yLkuf «¾h Ãktrzíkkuyu íkuLke xefk fu ¼k»Þ ÷ÏÞkt Au. yk ÃkwÂMíkfk{kt Lkðwt
ftE s LkÚke. MkkËwt Mktf÷Lk Au. Mkh¤YÃku ðk[fku Mk{ûk ‘rð»ýwMknMkúLkk{’
{qfðkLkku yuf{kºk Lk{ú «ÞkMk Au. ÃkwÂMíkfkLkk Mktf÷Lk{kt rðrðÄ ÃkwMíkfkuLkku
ykÄkh ÷eÄku Au. {wÏÞ ykÄkh ‘rð»ýwMknMkúLkk{-yktíkh«ðuþ’ - {nŠ»k
ðuËrð¿kkLk yfkË{e îkhk «fkrþíkLkku ÷eÄku Au. yk WÃkhktík ‘Sri Visnu-
Sahasranama’ Published by the President Sri Ramakrishna ....
íkÚkk ‘rð»ýwMknMkúLkk{’- Þ¿k «fkþLk íkÚkk ‘©e rð»ýwMknMkúLkk{’-þk†e
rðLkkuË ÃktzâkLkku Ãký MkËwÃkÞkuøk fÞkou Au. çkÄkLkku yk {kxu nkŠËf yk¼kh.
- Mktf÷Lkfíkko

>> ©e rð»ýwMknMkúLkk{ Míkkuºk >>
©e hk{f]»ý Ãkh{ntMku ðkhtðkh ËþkoÔÞwt Au fu
Eïh-Mkkûkkífkh {kxuLkk çkÄk {køkkou{kt EïhLkk Lkk{Lkwt
økkLk-M{hý yu MkkiÚke Mkh¤ {køko Au. ©e rð»ýwMknMkúLkk{
yuf yuðwt yLkLÞ Míkkuºk Au su{kt suLkk økwý økkÞk Au
íku rð»ýw fkuE Mkkt«ËkrÞf Ëuð LkÚke, íku íkku rðïLku
ËkuhLkkh {q¤¼qík ytrík{ ík¥ð Au. çkÄkt s Lkk{ {Äwh
Au yLku òu íku{Lkwt økkLk yÚkoLke Mk{s MkkÚku fhðk{kt
ykðu íkku íku økkLk ¼õíkLku yMkkÄkhý þktrík yLku
Ãkh{kLktË ykÃke þfðk þÂõík{kLk Au. ÃkwÂMíkfk{kt xqtf{kt
ykÃku÷e Lkk{kuLke Mk{sý Ëhuf Lkk{Lkk Ÿzk ¼kðkÚkoLku
Mk{sðk{kt {ËËYÃk Úkþu.
>> ©e rð»ýw-ðtËLkk >>
ú Ý}¢¢ï |¢x¢±¼ï ±¢„éÎï±¢² J (îkËþkûkh {tºk)
ú Ý}¢¢ï Ý¢Ú¢²‡¢¢² J (yükûkh {tºk)
ú ç±c‡¢±ï Ý}¢: J (»kzûkh {tºk)
}¢ï͢ಢ}¢æ Ðè¼ÜU¢ñà¢ï²±¢„æ Ÿ¢è±y„¢VæÜU¢ñS¼é|¢¢ï|΢焼¢X}¢ì J
Ð釲¢ïÐï¼æ Ðé‡ÇÚèÜU¢²¼¢ÿ¢æ ç±c‡¢éæ ±‹Îï „±üH¢ïÜUñÜUÝ¢ƒ}¢ì JJ
{u ½ Mk{kLk ~Þk{Mkw t Ë h, hu þ {e Ãkeíkkt ç kh Äkhý fhLkkhk,
©eðíMkr[nTLkktrfík, fkiMíkw¼{rýÚke «fkrþík ytøkkuðk¤k, ÃkwÛÞkí{k, f{÷LkÞLk
yLku Mkðo ÷kufkuLkk yuf{kºk Mðk{e ©e rð»ýw¼økðkLkLku nwt «ýk{ fÁt Awt.
²S² S}¢ëy²¢ ™ Ý¢}¢¢ïvy²¢ ¼Ð¢ï²¿¢çÜU²¢çίé J
‹²êÝæ „}Ðꇢü¼¢æ ²¢ç¼ „l¢ï ±‹Îï ¼}¢Ó²é¼}¢ì JJ
su{Lkk M{hýÚke yLku Lkk{kuå[khý{kºkÚke íkÃk, Þ¿k íku{ s f{ofktz
ðøkuhu{kt hne økÞu÷e ºkwrx íkífk÷ Ãkqýo ÚkE òÞ Au yuðk ¼økðkLk rð»ýwLke
nwt ðtËLkk fÁt Awt.
}¢êÜUæ ÜUÚ¢ïç¼ ±¢™¢Hæ ÐXéæ HY²¼ï çx¢çÚ}¢ì J
²yÜUë Ð ¢ ¼}¢ãæ ±‹Îï ÐÚ}¢¢Ý‹Î}¢¢{±}¢ì JJ
su ¼økðkLkLke f]Ãkk {qtøkkLku çkku÷íkku fhu Au, ÷q÷kLku Ãkðoík yku¤tøkkðu
Au, íku Ãkh{kLktË {kÄð «¼wLku nwt ðtËLk fÁt Awt.
2 3
>> ©e rð»ýw-«kík:M{hý >>
Ðí¢¼: S}¢Ú¢ç}¢ |¢±|¢èç¼}¢ã¢<¼à¢¢‹y²ñ Ý¢Ú¢²‡¢æ x¢LDZ¢ãÝ}¢Ï…Ý¢|¢}¢ì J
x¢í¢ã¢ç|¢|¢ê¼±Ú±¢Ú‡¢}¢éçQUãï¼éæ ™RU¢²é{æ ¼L‡¢±¢çÚ…Ð~¢Ýï~¢}¢ì JJ
økÁz Ãkh Mkðkhe fhLkkhk, Lkkr¼{kt f{¤ðk¤k, øksuLÿLku {økhLke
Ãkfz{ktÚke AkuzkðLkkhk, MkwËþoLk[¢Äkhe, ¾e÷u÷k f{¤Lke Ãkkt¾ze suðkt
Lkuºkðk¤k LkkhkÞý «¼wLkwt «kík:fk¤u nwt MktMkkhLkk ¼ÞLkk {nkËw:¾Lke þktrík
{kxu M{hý fÁt Awt.
Ðí¢¼Ýü}¢¢ç}¢ }¢Ý„¢ ±™„¢ ™ }¢êŠÝ¢ü Т΢Ú籋βéx¢Hæ ÐÚ}¢S² Ðéæ„: J
Ý¢Ú¢²‡¢S² ÝÚÜU¢‡¢ü±¼¢Ú‡¢S² Тڢ²‡¢Ðí±‡¢ç±ÐíÐÚ¢²‡¢S² JJ
ðuËkuLkku yÇÞkMk fhðkðk¤k çkúkñýkuLkk Ãkh{ yk©ÞYÃk, Lkhf suðk
MktMkkh Mk{wÿLkk íkkhýnkh yuðk Ãkh{ÃkwÁ»k LkkhkÞýLkkt çku [hýkh®ðË{kt {kÚkwt
Lk{kðe, {Lk yLku ð[LkÚke nwt «kík:fk÷u Lk{Mfkh fÁt Awt.
Ðí¢¼|¢ü…¢ç}¢ |¢…¼¢}¢|¢²Ñì ÜUÚæ ¼æ Ðí¢ÜU성ü…‹}¢ÜUë¼Ð¢Ð|¢²¢Ðãy²ñ J
²¢ï x¢í¢ã±ÜUì~¢Ðç¼¼¢æçÍ¢íx¢…ï‹ÎíÍ¢¢ïÚࢢïÜUÐ퇢¢à¢ÝÜUÚ¢ï {ë¼à¢Ñì ¶™RU: JJ
{økhLkk {kuZk{kt Ãkzu÷k Ãkøkðk¤k øksuLÿLkk ½kuh MktfxLkku þt¾[¢ Äkhý
fhe Lkkþ fhLkkh, ¼õíkkuLku y¼Þ fhLkkh ¼økðkLkLku nwt {khkt ÃkqðosL{Lkkt
çkÄkt ÃkkÃkkuLkk Lkkþ {kxu «kík:fk¤u ¼swt Awt.
ÔH¢ïÜU~¢²ç}¢Îæ Ð釲æ Ðí¢¼:ÜU¢Hï ÐÆïó¢Ú: J
H¢ïÜU~¢²x¢éLS¼S}¢ñ Îl¢Î¢y}¢ÐÎæ ãçÚ: JJ
yk ºký Ãkrðºk &÷kufLkwt su {kýMk «kík:fk¤u ÃkXLk fhu Au yuLku
rºk¼wðLkLkkÚk nrh ÃkkuíkkLkku fhu Au.
>> ©erð»ýwMknMkúLkk{Míkkuºk{T >>
>> Ãkqðo ¼køk >>
ú Ÿ¢è ÐÚ}¢¢y}¢Ýï Ý}¢:
ú à¢éÜUìH¢}Ï¢Ú{Úæ ç±c‡¢éæ à¢çࢱ‡¢Z ™¼é|¢éü…}¢ì J
Ðí„ó¢±ÎÝæ Š²¢²ï¼ì „±üç±ÍÝ¢ïÐࢢ‹¼²ï JJ
su{ýu MkVuË ð†ku Äkhý fhu÷kt Au, su [tÿLkku ðýo Ähkðu Au, yuðk
¼økðkLk rð»ýwLkwt nwt çkÄkt s rðÎLkkuLkk rLkðkhý {kxu æÞkLk ÄÁt Awt.
²S² S}¢Ú‡¢}¢¢~¢ï‡¢ …‹}¢„æ„¢ÚÏ¢æ{Ý¢¼ì J
ç±}¢éÓ²¼ï Ý}¢S¼S}¢ñ ç±c‡¢±ï Ðí|¢ç±c‡¢±ï JJ 1 JJ
su{Lkk M{hý{kºkÚke (søkíkLkk Sðku) sL{-{hýYÃk MktMkkhçktÄLkÚke
{wõík ÚkkÞ Au, íku {nkMk{Úko rð»ýw ¼økðkLkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.
Ý}¢: „}¢S¼|¢ê¼¢Ý¢æ ¥¢çÎ|¢ê¼¢² |¢ê|¢ë¼ï J
¥Ýï Ü UMÐMТ² ç±c‡¢±ï Ðí | ¢ç±c‡¢±ï JJ 2 JJ
Mk{Mík «kýe{kºkLkk ykr˼qík ¼q{tz÷Lku Äkhý fhLkkh, yLkuf YÃkkuLkk
yuf YÃk yuðk {nkMk{Úko rð»ýwLku Lk{Mfkh nku.
±ñà¢æТ²Ý ©±¢™ J
Ÿ¢éy±¢ {}¢¢üÝà¢ï¯ï‡¢ Т±Ý¢çÝ ™ „±üà¢: J
²é ç {çDÚ: ࢢ‹¼Ý±æ Ðé Ý Úï ± ¢|²|¢¢¯¼ JJ 3 JJ
ðiþtÃkkÞLk çkkuÕÞk :
Mk{økúÃkýu Mkðo Ä{kouLku yLku Ãkrðºk ykÏÞkLkkuLku Mkkt¼¤e ÞwrÄrch VheÚke
þktíkLkwLkk Ãkwºk(¼e»{)Lku ÃkqAðk ÷køÞk.
²éç{çDÚ ©±¢™ J
çÜU}¢ïÜUæ Îñ±¼æ H¢ïÜUï ôÜU ±¢Œ²ïÜUæ ÐÚ¢²‡¢}¢ì J
S¼é±‹¼: ÜUæ ÜU}¢™ü‹¼: Ðí¢ŒÝé²é}¢¢üݱ¢: à¢é|¢}¢ì JJ 4 JJ
4 5
ÜU¢ï {}¢ü: „±ü{}¢¢ü‡¢¢æ |¢±¼: ÐÚ}¢¢ï }¢¼: J
ôÜU …ÐÝì }¢éÓ²¼ï …‹¼é…ü‹}¢„æ„¢ÚÏ¢‹{Ý¢¼ì JJ 5 JJ
ÞwrÄrch çkkuÕÞk :
yk søkík{kt fÞk yuf s Ëuð Au ? yLku fÞk Ëuð Ãkh{ þhýYÃk
Au ? fkuLke Míkwrík fhíkkt yLku fkuLke Ãkqò fhíkkt {Lkw»Þku fÕÞký Ãkk{u Au ?
Mkðo Ä{kou{kt fÞk Ä{oLku ykÃku ©uc {kLÞku Au ? fkuLkku sÃk fhíkku {Lkw»Þ
sL{{hýYÃke MktMkkhçktÄLkÚke {wõík ÚkkÞ Au ?
|¢èc}¢ ©±¢™ J
…x¢yÐí | ¢é æ Îï ± Îï ± }¢Ý‹¼æ Ðé L ¯¢ï œ ¢}¢}¢ì J
S¼é ± ó¢¢}¢„ãdï ‡ ¢ Ðé L ¯: „¼¼¢ï ç yƒ¼: JJ 6 JJ
¼}¢ï± ™¢™ü²çó¢y²æ |¢vy²¢ ÐéL¯}¢Ã²²}¢ì J
Š²¢²Ýì S¼é±ó¢}¢S²æp ²…}¢¢ÝS¼}¢ï± ™ JJ 7 JJ
¥Ý¢çÎçÝ{Ýæ ç±c‡¢é æ „±ü H ¢ï Ü U}¢ãï E Ú}¢ì J
H¢ïÜU¢Š²ÿ¢æ S¼é±çó¢y²æ „±üÎé:¶¢ç¼x¢¢ï |¢±ï¼ì JJ 8 JJ
Ï¢ír¢‡²æ „±ü{}¢ü¿¢æ H¢ïÜU¢Ý¢æ ÜUè<¼±{üÝ}¢ì J
H¢ïÜUÝ¢ƒæ }¢ãÎì|¢ê¼æ „±ü|¢ê¼|¢±¢ïj±}¢ì JJ 9 JJ
¼e»{ çkkuÕÞk :
søkíkLkk Mðk{e, ËuðkuLkk Ëuð, yLktík yLku ÃkwÁ»kku¥k{ yuðk ©e
rð»ýw¼økðkLkLke nòh Lkk{ku ðzu su {Lkw»Þ rLkíÞ MkkðÄkLk ÚkE Míkwrík fhu,
yu yrðLkkþe ÃkwÁ»kLku su ¼Âõík¼kðÃkqðof Ãkqsu, æÞkLk Ähu, «kÚkoLkk fhu, «ýk{
fhu, íku{Lkk rLkr{¥ku ÞsLk-ÃkqsLk fhu, íku{ s yu ykrËytíkhrník, Mkðo ÷kufLkk
{nuïh íkÚkk Mkðo søkíkLkk yæÞûkLke rLkíÞ Míkwrík fhu íku Mkðo Ëw:¾kuÚke {wõík
ÚkkÞ Au. yu çkúñMðYÃk, Mkðo Ä{kouLku òýLkkhk, ÷kufkuLke feŠík ðÄkhLkkhk,
Mkðo ÷kufLkk LkkÚk, MkðoLkwt fÕÞký fhLkkhk yLku Mk½¤kt «kýeÃkËkÚkoLkk søkíkLku
WíÃkÒk fhLkkhk {nkLk «¼wLkwt MíkðLk fhðkÚke {Lkw»Þ Mkðo Ëw:¾kuÚke {wõík ÚkkÞ
Au.
»¯ }¢ï „±ü{}¢¢ü‡¢¢æ {}¢¢üïùç{ÜU¼}¢¢ï }¢¼: J
²jvy²¢ Ðé‡ÇÚèÜU¢ÿ¢æ S¼±ñÚ™ïüó¢Ú: „΢ JJ 10 JJ
ÐÚ}¢æ ²¢ï }¢ãœ¢ï…: ÐÚ}¢æ ²¢ï }¢ãœ¢Ð: J
ÐÚ}¢æ ²¢ï }¢ãÎìÏ¢ír¢ ÐÚ}¢æ ²: ÐÚ¢²‡¢}¢ì JJ 11 JJ
Ðç±~¢¢‡¢¢æ Ðç±~¢æ ²¢ï }¢XH¢Ý¢æ ™ }¢æx¢H}¢ì J
Îñ±¼æ Îï±¼¢Ý¢æ ™ |¢ê¼¢Ý¢æ ²¢ïùò²: çм¢ JJ 12 JJ
f{¤ Mk{kLk Lkuºkðk¤k ¼økðkLkLkwt ¼ÂõíkÃkqðof M{hý fhðwt, þhý
÷uðwt, íku{Lke s Míkwrík fhðe, íku{Lkwt s y[oLk fhðwt íku s Ä{o Mkðo Ä{kou{kt
©uc Ä{o Au, yuðwt {kÁt {kLkðwt Au. su Ëuð Ãkh{ íkus Au, {nk©uc íkÃk Au,
{nk©uc çkúñ Au, Mkðo {Lkw»ÞkuLku {kxu ytrík{ «kóÔÞ-©uc MÚkkLk Au. su (Ëuð)
Ãkrðºk{kt Ãkrðºk Au, {tøk¤{kt Ãký {tøk¤YÃk Au, Mkðo ËuðíkkykuLkk Ãký ËiðíkYÃk
Au yLku Mkðo ¼qíkkuLkk yrðLkkþe rÃkíkk Au.
²¼: „±¢ü燢 |¢ê¼¢çÝ |¢±‹y²¢çβéx¢¢x¢}¢ï J
²ôS}¢p ÐíH²æ ²¢ç‹¼ ÐéÝÚï± ²éx¢ÿ¢²ï JJ 13 JJ
¼S² H¢ïÜUÐí{¢ÝS² …x¢ó¢¢ƒS² |¢êмï J
ç±c‡¢¢ïÝ¢ü}¢„ãdæ }¢ï à¢ë‡¢é ТÐ|¢²¢Ðã}¢ì JJ 14 JJ
²¢çÝ Ý¢}¢¢çÝ x¢¢ñ‡¢¢çÝ ç±w²¢¼¢çÝ }¢ã¢y}¢Ý: J
«ç¯ç|¢: ÐçÚx¢è¼¢çÝ ¼¢çÝ ±ÿ²¢ç}¢ |¢ê¼²ï JJ 15 JJ
ÞwøkLkk ykrËfk¤{kt Mkðo ¼qík«kýeyku WíÃkÒk ÚkkÞ Au yLku ÞwøkLkku ûkÞ
Úkíkkt su{Lkk{kt yu çkÄkt ÃkkAkt ÷Þ Ãkk{u Au; íku Mkðo ÷kuf{kt {wÏÞ yLku søkíkLkk
LkkÚk ©erð»ýw ¼økðkLkLkkt nòh Lkk{ su Mkðo ÃkkÃkkuLkku yLku ¼ÞLkku Lkkþ
fhLkkh Au íkuLku nu hkò, íkwt {khe ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤. {nkí{k rð»ýwLkkt su Lkk{Lkku
økkiý yux÷u (rð»ýwLkkt) økwýðk[f Au, rðÏÞkík Au yLku Ér»kykuyu økkÞu÷kt
Au íku nwt íkLku fnwt Awt.
6 7
>> æÞkLk{T >>
ࢢ‹¼¢ÜU¢Úæ |¢é…x¢à¢²Ýæ ÐkÝ¢|¢æ „éÚïà¢æ
ç±E¢{¢Úæ x¢x¢Ý„Îëà¢æ }¢ïÍ¢±‡¢Z à¢é|¢¢Ñì x¢}¢ì J
Hÿ}¢èÜU¢‹¼æ ÜU}¢HݲÝæ ²¢ïçx¢ç|¢Š²¢üÝx¢}²æ
±‹Îï ç±c‡¢éæ |¢±|¢²ãÚæ „±üH¢ïÜUñÜUÝ¢ƒ}¢ì JJ
þkLík{qŠík, þu»kLkkøk Ãkh þÞLk fhLkkh, Lkkr¼yu f{¤ðk¤k, ËuðkrÄËuð,
rðïLkk ykÄkhYÃk, ykfkþ suðk (ÔÞkÃkf), ðkˤ suðk htøkðk¤k, MkwtËh
ytøkðk¤k, ÷û{eLkk Ãkrík, f{¤ suðkt Lkuºkðk¤k, æÞkLk (Mk{krÄ) fhðkÚke
ÞkuøkeykuLku Mk{òÞ íkuðk, MktMkkh (Mkkøkh)Lkku ¼Þ Ëqh fhLkkh, Mkðo ([kiË)
÷kufLkk yuf{kºk LkkÚk, yuðk rð»ýw ¼økðkLkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.
„à¢Ñì ¶™RUæ „çÜUÚèÅÜUé‡ÇHæ „Ðè¼±›æ „ã„èLãïÿ¢‡¢}¢ì J
„ã¢Ú±ÿ¢:SƒHÜU¢ñS¼é|¢çŸ¢²æ Ý}¢¢ç}¢ ç±c‡¢éæ çà¢Ú„¢ ™¼é|¢éü…}¢ì JJ
>> nrh: H >>
ú ç±Eæ ç±c‡¢é±ü¯ÅìÜU¢Ú¢ï |¢ê¼|¢Ã²|¢±yÐí|¢é: J
|¢ê ¼ ÜUë Î ì |¢ê ¼ |¢ë j ¢±¢ï |¢ê ¼ ¢y}¢¢ |¢ê ¼ |¢¢±Ý: JJ 1 JJ
Ðê ¼ ¢y}¢¢ ÐÚ}¢¢y}¢¢ ™ }¢é Q U¢Ý¢æ ÐÚ}¢¢ x¢ç¼: J
¥Ã²²: Ðé L ¯: „¢ÿ¢è ÿ¢ï ~ ¢¿¢¢ï ù ÿ¢Ú »± ™ JJ 2 JJ
²¢ï x ¢¢ï ²¢ï x ¢ç±Î¢æ Ýï ¼ ¢ Ðí { ¢Ý-Ðé L ¯ï E Ú: * J
Ý¢Úô„ã±Ðé : Ÿ¢è}¢¢Ýì ÜUï à ¢±: Ðé L ¯¢ï œ ¢}¢: JJ 3 JJ
„±ü: ࢱü: çࢱ: Sƒ¢‡¢é-|¢êü¼¢çÎ-<Ýç{-Úò²: J
„æ | ¢±¢ï |¢¢±Ý¢ï |¢¼¢ü Ðí | ¢±: Ðí | ¢é - ÚèEÚ: JJ 4 JJ
S±²æ|¢ê: à¢æ|¢é-Ú¢çÎy²: ÐécÜUÚ¢ÿ¢¢ï }¢ã¢S±Ý: J
¥Ý¢çÎ-çÝ{Ý¢ï {¢¼¢ ç±{¢¼¢ {¢¼é L œ¢}¢: JJ 5 JJ

su{Lkk nkÚk{kt þt¾ yLku [¢ Au, su {wfwx yLku fwtz÷Úke þku¼u Au,
su{ýu Ãkeíkktçkh Äkhý fÞwO Au, su{Lkkt Lkuºkku f{¤ Mk{kLk Au yLku su{Lke
Akíke fkiMíkw¼ r[nTLk íkÚkk ½ýe {k¤kykuÚke þku¼e hne Au íkuðk [kh çkknwðk¤k
¼økðkLk rð»ýwLku Lkík{Míkfu «ýk{ fÁt Awt.
²S² ãS¼ï x¢Î¢™RUæ x¢LÇ¢ï ²S² ±¢ãÝ}¢ì J
à¢Ñì ¶: ÜUÚ¼Hï ²S² „ }¢ï ç±c‡¢é: Ðí„èμé JJ
¥Ðí } ¢ï ² ¢ï N¯èÜUï à ¢: ÐkÝ¢|¢¢ï ù }¢ÚÐí | ¢é : J
ç±EÜU}¢¢ü }¢Ýé-Sy±C¢ Sƒç±D:-Sƒç±Ú¢ï {íé±: JJ 6 JJ
¥x¢í¢s: ࢢE¼: ÜUëc‡¢¢ï H¢ïçã¼¢ÿ¢: Ðí¼ÎüÝ: J
Ðí|¢ê¼-ç›ÜUÜUéÏ{¢}¢ Ðç±~¢æ }¢XHæ ÐÚ}¢ì JJ 7 JJ
§üࢢÝ: Ðí¢‡¢Î: Ðí¢‡¢¢ï Á²ïD: Ÿ¢ïD: Ðí…¢Ðç¼: J
çãÚ‡²x¢|¢¢ü ï |¢ê x ¢|¢¢ü ï }¢¢{±¢ï }¢{é „ ê Î Ý: JJ 8 JJ

suLkk nkÚk{kt økËk yLku [¢ Au, suLkwt ðknLk økÁz Au, suLke nÚku¤e{kt §üEÚ¢ï ç±RU}¢è {‹±è }¢ï{¢±è ç±RU}¢: RU}¢: J
þt¾ Au, íku rð»ýw {khk Ãkh «MkÒk Úkkyku. ¥Ý霢}¢¢ï ÎéÚ¢{¯ü: ÜU뼿¢: ÜUëç¼Ú¢y}¢±¢Ýì JJ 9 JJ

* ËuðLkkøkhe ¼k»kk{kt ðk[Lk íku{ s ÃkXLk{kt Mkh¤íkk hnu íku {kxu fux÷kf þçËku ðå[u MkkíkíÞ
Ëþkoððk {kxu nkÞVLk (-) {qfe Au. ykðe heíku òuzkÞu÷k þçËkuLku yuf s þçË«Þkuøk íkhefu
ðkt[ðkLkk fu ÃkXLk fhðkLkk Au.
8 9
„é Ú ï à ¢: à¢Ú‡¢æ à¢}¢ü ç±EÚï ¼ ¢: Ðí … ¢|¢±: J
¥ã: „æ ± y„Ú¢ï ò¢H: Ðí y ²²: „±ü Î à¢ü Ý : JJ 10 JJ
¥…: „±ïüEÚ: ç„h: ç„çh: „±¢üçÎÚÓ²é¼: J
±ë ¯ ¢ÜUçÐÚ-}¢ï ² ¢y}¢¢ „±ü ² ¢ï x ¢-ç±çÝ:„ë ¼ : JJ 11 JJ
±„é-±ü„é}¢Ý¢: „y²: „}¢¢y}¢¢ „ç}}¢¼: „}¢: J
¥}¢¢ïÍ¢: Ðé‡ÇÚèÜU¢ÿ¢¢ï ±ë¯ÜU}¢¢ü ±ë¯¢ÜUëç¼: JJ 12 JJ
LÎí ¢ ï Ï¢ãé ç à¢Ú¢ Ï¢|¢í é - <±E²¢ï ç Ý: à¢é ç ™Ÿ¢±¢: J
¥}¢ë ¼ : ࢢE¼-Sƒ¢‡¢é - ±ü Ú ¢Ú¢ï ã ¢ï }¢ã¢¼Ð¢: JJ 13 JJ
„±ü x ¢: „±ü < ±j¢Ýé - <±c±v„ï Ý ¢ï …Ý¢Îü Ý : J
±ïÎ¢ï ±ïÎç±ÎòÑìx¢¢ï ±ï΢Ñìx¢¢ï ±ïÎç±¼ì ÜUç±: JJ 14 JJ
H¢ïÜU¢Š²ÿ¢: „éÚ¢Š²ÿ¢¢ï {}¢¢üŠ²ÿ¢: ÜUë¼¢ÜUë¼: J
™¼éÚ¢y}¢¢ ™¼éòêüã-p¼éÎZcÅî-p¼é|¢éü…: JJ 15 JJ
|¢í¢ç…c‡¢é-|¢¢üï…Ýæ |¢¢ïQU¢ „çãc‡¢é-…üx¢Î¢çÎ…: J
¥Ý{¢ï ç±…²¢ï …ï¼¢ ç±E²¢ïçÝ: Ðéݱü„é: JJ 16 JJ
©Ðï‹Îí¢ï ±¢}¢Ý: Ðí¢æà¢é-Ú}¢¢ïÍ¢: à¢éç™-M<…¼: J
¥¼è‹Îí: „æx¢íã: „x¢¢üï {ë¼¢y}¢¢ çݲ}¢¢ï ²}¢: JJ 17 JJ
±ï l ¢ï ±ñ l : „΢²¢ï x ¢è ±èÚ㢠}¢¢{±¢ï }¢{é : J
¥¼èç‹Îí²¢ï }¢ã¢}¢¢²¢ï }¢ã¢ïy„¢ã¢ï }¢ã¢Ï¢H: JJ 18 JJ
}¢ã¢Ï¢é ç h-}¢ü ã ¢±è²¢ü ï }¢ã¢à¢çQU-}¢ü ã ¢lé ç ¼: J
¥çÝÎïüಱÐé: Ÿ¢è}¢¢-Ý}¢ï²¢y}¢¢ }¢ã¢çÎí{ëÜUì JJ 19 JJ
}¢ãï c ±¢„¢ï }¢ãè|¢¼¢ü Ÿ¢èçݱ¢„: „¼¢æ x¢ç¼: J
¥çÝLh: „éڢ݋΢ï x¢¢ï籋΢ï x¢¢ïç±Î¢æ Ðç¼: JJ 20 JJ
}¢Úèç™-Îü } ¢Ý¢ï ãæ „ : „é Ð ‡¢¢ü ï |¢é … x¢¢ï œ ¢}¢: J
çãÚ‡²Ý¢|¢: „é¼Ð¢: ÐkÝ¢|¢: Ðí…¢Ðç¼: JJ 21 JJ
¥}¢ëy²é: „±üÎëÜUì ô„ã: „‹{¢¼¢ „ç‹{}¢¢Ýì çSƒÚ: J
¥…¢ï Îé}¢ü¯ü‡¢: ࢢS¼¢ 籟¢é¼¢y}¢¢ „éÚ¢çÚ㢠JJ 22 JJ
x¢é L -x¢é ü L ¼}¢¢ï {¢}¢ „y²: „y²ÐÚ¢RU}¢: J
çÝç}¢¯¢ïùçÝç}¢¯: dx±¢ï ±¢™SÐç¼-L΢Ú{è: JJ 23 JJ
¥x¢í‡¢è-x¢í¢ü}¢‡¢è: Ÿ¢è}¢¢Ýì ‹²¢²¢ï Ýï¼¢ „}¢èÚ‡¢: J
„ãd}¢ê{¢ü ç±E¢y}¢¢ „ãd¢ÿ¢: „ãdТ¼ì JJ 24 JJ
¥¢±¼ü Ý ¢ï çÝ±ë œ ¢¢y}¢¢ „æ ± ë ¼ : „æ Ð í } ¢Îü Ý : J
¥ã: „æ±¼üÜU¢ï ±çq-ÚçÝH¢ï {Ú‡¢è{Ú: JJ 25 JJ
„éÐí„¢Î: Ðí„ó¢¢y}¢¢ ç±E{ëx¢ì-ç±E|¢éx¢ì ç±|¢é: J
„yÜU¼¢ü „yÜUë¼: „¢{é-…üãìÝé-Ý¢üÚ¢²‡¢¢ï ÝÚ: JJ 26 JJ
¥„æw²ï²¢ïùÐí}¢ï²¢y}¢¢ ç±çà¢C: çà¢CÜUë-ÓÀéç™: J
ç„h¢ƒü: ç„h„æÜUËÐ: ç„çhÎ: ç„çh„¢{Ý: JJ 27 JJ
±ë ¯ ¢ãè ±ë ¯ |¢¢ï ç±c‡¢é - ±ë ü ¯ б¢ü ±ë ¯ ¢ï Î Ú: J
±{üÝ¢ï ±{ü}¢¢Ýp ç±ç±QU: Ÿ¢é缄¢x¢Ú: JJ 28 JJ
„é | ¢é … ¢ï Îé { ü Ú ¢ï ±¢x}¢è }¢ãï ‹ Îí ¢ ï ±„é Î ¢ï ±„é : J
ÝñÜUMТï Ï¢ëãÎíêÐ: çà¢çÐç±C: ÐíÜU¢à¢Ý: JJ 29 JJ
¥¢ï … S¼ï … ¢ï lé ç ¼{Ú: Ðí Ü U¢à¢¢y}¢¢ Ðí ¼ ¢ÐÝ: J
«h: SÐC¢ÿ¢Ú¢ï }¢‹~¢-p‹Îí¢æà¢é-|¢¢üSÜUÚléç¼: JJ 30 JJ
¥}¢ë ¼ ¢æ à ¢ê j ±¢ï |¢¢Ýé : à¢à¢çÏ¢‹Îé : „é Ú ï E Ú: J
¥¢ñ¯{æ …x¢¼: „ï¼é: „y²-{}¢ü-ÐÚ¢RU}¢: JJ 31 JJ
10
|¢ê ¼ |¢Ã²|¢±ó¢¢ƒ: бÝ: Т±Ý¢ï ù ÝH: J
ÜU¢}¢ã¢ ÜU¢}¢ÜUë¼ì ÜU¢‹¼: ÜU¢}¢: ÜU¢}¢ÐíÎ: Ðí|¢é: JJ 32 JJ
²é x ¢¢çÎÜUë - lé x ¢¢±¼¢ü ï Ýñ Ü U}¢¢²¢ï }¢ã¢à¢Ý: J
¥Îëಢï òQUMÐp „ãdç…Î-Ý‹¼ç…¼ì JJ 33 JJ
§C¢ïùç±çà¢C: çà¢CïC: çࢶ‡Çè Ýãé¯¢ï ±ë¯: J
RU¢ï{㢠RU¢ï{ÜUë¼ì ÜU¼¢ü ç±EÏ¢¢ãé-}¢üãè{Ú: JJ 34 JJ
¥Ó²é¼: Ðí烼: Ðí¢‡¢: Ðí¢‡¢Î¢ï ±¢„±¢Ýé…: J
¥Ð¢æ ç Ýç{-Úç{D¢Ý-}¢Ðí } ¢œ¢: Ðí ç ¼çD¼: JJ 35 JJ
SÜU‹Î: SÜU‹Î{Ú¢ï {é ² ¢ü ï ±ÚÎ¢ï ±¢²é ± ¢ãÝ: J
±¢„é Î ï ± ¢ï Ï¢ë ã j¢Ýé - Ú¢çÎÎï ± : Ðé Ú ‹ÎÚ: JJ 36 JJ
¥à¢¢ïÜU-S¼¢Ú‡¢-S¼¢Ú: à¢êÚ: ࢢñçÚ-…üÝïEÚ: J
¥ÝéÜUêH: ࢼ¢±¼ü: Ðkè-ÐkçÝ|¢ïÿ¢‡¢: JJ 37 JJ
ÐkÝ¢|¢¢ï ù Ú籋΢ÿ¢: Ðkx¢|¢ü : à¢ÚèÚ|¢ë ¼ ì J
}¢ãçhü-«üh¢ï ±ëh¢y}¢¢ }¢ã¢ÿ¢¢ï x¢LÇŠ±…: JJ 38 JJ
¥¼é H : à¢Ú|¢¢ï |¢è}¢: „}¢²¿¢¢ï ãç±ãü ç Ú: J
„±üHÿ¢‡¢Hÿ¢‡²¢ï Hÿ}¢è±¢Ýì „ç}¢ç¼T²: JJ 39 JJ
ç±ÿ¢Ú¢ï Ú¢ï ç ã¼¢ï }¢¢x¢¢ü ï ãï ¼ é - ΢ü } ¢¢ï Î Ú: „ã: J
}¢ãè{Ú¢ï }¢ã¢|¢¢x¢¢ï ±ïx¢±¢-Ýç}¢¼¢à¢Ý: JJ 40 JJ
©j±: ÿ¢¢ï | ¢‡¢¢ï Îï ± : Ÿ¢èx¢|¢ü : ÐÚ}¢ï E Ú: J
ÜUÚ‡¢æ ÜU¢Ú‡¢æ ÜU¼¢ü ç±ÜU¼¢ü x¢ãÝ¢ï x¢éã: JJ 41 JJ
ò±„¢²¢ï ò±Sƒ¢Ý: „æSƒ¢Ý: Sƒ¢Ý΢ï {íé±: J
ÐÚçhü: ÐÚ}¢SÐC-S¼éC: ÐéC: à¢é|¢ïÿ¢‡¢: JJ 42 JJ
11
Ú¢}¢¢ï ç±Ú¢}¢¢ï ç±Ú¼¢ï }¢¢x¢¢üï Ýï²¢ï ݲ¢ïùݲ: J
±èÚ: à¢çQU}¢¼¢æ Ÿ¢ïD¢ï {}¢¢üï {}¢üç±Î霢}¢: JJ 43 JJ
±ñÜUé‡Æ: ÐéL¯: Ðí¢‡¢: Ðí¢‡¢Î: Ð퇢±: Ðëƒé: J
çãÚ‡²x¢|¢ü: à¢~¢éÍÝ¢ï ò¢#¢ï ±¢²é-Ú{¢ïÿ¢…: JJ 44 JJ
«¼é : „é Î à¢ü Ý : ÜU¢H: ÐÚ}¢ï D è ÐçÚx¢í ã : J
©x¢í: „æ±y„Ú¢ï Îÿ¢¢ï 籟¢¢}¢¢ï ç±EÎçÿ¢‡¢: JJ 45 JJ
ç±S¼¢Ú: Sƒ¢±ÚSƒ¢‡¢é: Ðí}¢¢‡¢æ Ï¢è…}¢Ã²²}¢ì J
¥ƒ¢üïù݃¢üï }¢ã¢ÜU¢ïࢢï }¢ã¢|¢¢ïx¢¢ï }¢ã¢{Ý: JJ 46 JJ
¥çÝ<±‡‡¢: Sƒç±D¢ïù|¢ê-{ü}¢ü²êТï }¢ã¢}¢¶: J
Ýÿ¢~¢Ýïç}¢- Ýüÿ¢~¢è ÿ¢}¢: ÿ¢¢}¢: „}¢èãÝ: JJ 47 JJ
²¿¢ §Á²¢ï }¢ãï Á ²p RU¼é : „~¢æ „¼¢æ x¢ç¼: J
„±üÎà¢èü ç±}¢éQU¢y}¢¢ „±ü¿¢¢ï ¿¢¢Ý}¢éœ¢}¢}¢ì JJ 48 JJ
„é±í¼: „é}¢é¶: „êÿ}¢: „éÍ¢¢ï¯: „é¶Î: „éN¼ì J
}¢Ý¢ïãÚ¢ï ç…¼RU¢ï{¢ï ±èÚÏ¢¢ãé-<±Î¢Ú‡¢: JJ 49 JJ
S±¢ÐÝ: S±±à¢¢ï ò¢Ðè ÝñÜU¢y}¢¢ ÝñÜUÜU}¢üÜUë¼ì J
±y„Ú¢ï ±y„H¢ï ±y„è ÚyÝx¢|¢¢üï {ÝïEÚ: JJ 50 JJ
{}¢üx¢éÏ¢ì-{}¢üÜUëÎì-{}¢èü „΄¼ì ÿ¢Ú-}¢ÿ¢Ú}¢ì J
¥ç±¿¢¢¼¢ „ãd¢Ñì à¢é<±{¢¼¢ ÜUë¼Hÿ¢‡¢: JJ 51 JJ
x¢|¢çS¼Ýï ç }¢: „œ±Sƒ: ô„ã¢ï |¢ê ¼ }¢ãï E Ú: J
¥¢çÎÎï±¢ï }¢ã¢Îï±¢ï Îï±ïࢢï Îï±|¢ëÎì x¢éL: JJ 52 JJ
©œ¢Ú¢ï x¢¢ïÐç¼x¢¢üï#¢ ¿¢¢Ýx¢}²: ÐéÚ¢¼Ý: J
à¢ÚèÚ|¢ê¼|¢ëÎì|¢¢ïQU¢ ÜUÐè‹Îí¢ï |¢êçÚÎçÿ¢‡¢: JJ 53 JJ
12
„¢ï } ¢Ð¢ï ù }¢ë ¼ Ð: „¢ï } ¢: Ðé L ç…¼ì Ðé L „œ¢}¢: J
ç±Ý²¢ï …²: „y²„‹{¢ï ΢ࢢãü: „¢œ±¼¢æ Ðç¼: JJ 54 JJ
…è±¢ï ç±Ýç²¼¢„¢ÿ¢è }¢é Ü Ué ‹ ΢ï ù ç}¢¼ç±RU}¢: J
¥}|¢¢ïçÝç{-ÚÝ‹¼¢y}¢¢ }¢ã¢ïÎç{ࢲ¢ïù‹¼ÜU: JJ 55 JJ
¥…¢ï }¢ã¢ãü: S±¢|¢¢Ã²¢ï ç…¼¢ç}¢~¢: Ðí}¢¢ïÎÝ: J
¥¢Ý‹Î¢ï Ý‹ÎÝ¢ï Ý‹Î: „y²{}¢¢ü ç~¢ç±RU}¢: JJ 56 JJ
}¢ã<¯: ÜUçÐH¢™¢²ü : ÜUë ¼ ¿¢¢ï }¢ï ç ÎÝèÐç¼: J
ç~¢ÐÎ-ç›ÎࢢŠ²ÿ¢¢ï }¢ã¢à¢ëX: ÜUë¼¢‹¼ÜUë¼ì JJ 57 JJ
}¢ã¢±Ú¢ã¢ï x¢¢ï ç ±‹Î: „é ¯ ï ‡ ¢: ÜUÝÜU¢XÎè J
x¢és¢ï x¢|¢èÚ¢ï x¢ãÝ¢ï x¢é#-pRUx¢Î¢{Ú: JJ 58 JJ
±ï{¢: S±¢X¢ïùç…¼: ÜUëc‡¢¢ï ÎëÉ „Ñì ÜU¯ü‡¢¢ïùÓ²é¼: J
±L‡¢¢ï ±¢L‡¢¢ï ±ëÿ¢: ÐécÜUÚ¢ÿ¢¢ï }¢ã¢}¢Ý¢: JJ 59 JJ
|¢x¢±¢Ýì |¢x¢ã¢ùùÝ‹Îè ±Ý}¢¢Hè ãH¢²é { : J
¥¢çÎy²¢ï Á²¢ïç¼Ú¢çÎy²: „çãc‡¢é-x¢ü缄œ¢}¢: JJ 60 JJ
„é { ‹±¢ ¶‡ÇÐÚà¢é - ΢ü L ‡¢¢ï Îí ç ±‡¢Ðí Î : J
çα:SÐëÜUì „±üÎëxò¢„¢ï ±¢™SÐç¼Ú²¢ïçÝ…: JJ 61 JJ
ç~¢„¢}¢¢ „¢}¢x¢: „¢}¢ çݱ¢ü‡¢æ |¢ï¯…æ ç|¢¯ÜUì J
„拲¢„ÜUëÓÀ}¢: ࢢ‹¼¢ï çÝD¢ ࢢ狼: ÐÚ¢²‡¢}¢ì JJ 62 JJ
à¢é|¢¢X: ࢢ狼Î: dC¢ ÜUé}¢éÎ: ÜUé±Hïࢲ: J
x¢¢ïçã¼¢ï x¢¢ïÐç¼-x¢¢üï#¢ ±ë¯|¢¢ÿ¢¢ï ±ë¯çÐí²: JJ 63 JJ
¥çݱ¼¢ü ï çÝ±ë œ ¢¢y}¢¢ „æ ÿ ¢ï # ¢ ÿ¢ï } ¢ÜUë ç ÓÀ±: J
Ÿ¢è±y„±ÿ¢¢: Ÿ¢è±¢„: Ÿ¢èÐç¼: Ÿ¢è}¢¼¢æ ±Ú: JJ 64 JJ
13
Ÿ¢èÎ: Ÿ¢èà¢: Ÿ¢èçݱ¢„: Ÿ¢èçÝç{: Ÿ¢èç±|¢¢±Ý: J
Ÿ¢è{Ú: Ÿ¢èÜUÚ: Ÿ¢ï²: Ÿ¢è}¢¢Ýì H¢ïÜU~¢²¢Ÿ¢²: JJ 65 JJ
S±ÿ¢: S±Ñì x¢: ࢼ¢Ý‹Î¢ï Ýç‹Î-Á²¢üïç¼x¢ü‡¢ïEÚ: J
ç±ç…¼¢y}¢¢ùç±{ï²¢y}¢¢ „yÜUè<¼-çàÀó¢„æࢲ: JJ 66 JJ
©Î臢ü : „±ü ¼ pÿ¢é - ÚÝèà¢: ࢢE¼çSƒÚ: J
¥çÝLh¢ïùÐíç¼Úƒ: Ðílé}Ý¢ïùç}¢¼ç±RU}¢: JJ 68 JJ
ÜU¢HÝï ç }¢çÝ㢠±èÚ: ࢢñ ç Ú: à¢ê Ú …Ýï E Ú: J
ç~¢H¢ïÜU¢y}¢¢ ç~¢H¢ïÜUïà¢: ÜUïࢱ: ÜUïçà¢ã¢ ãçÚ: JJ 69 JJ
ÜU¢}¢Îï±: ÜU¢}¢Ð¢H: ÜU¢}¢è ÜU¢‹¼: ÜUë¼¢x¢}¢: J
¥çÝÎïüಱÐé-<±c‡¢é-±èüÚ¢ïùÝ‹¼¢ï {ÝT²: JJ 70 JJ
Ï¢ír¢‡²¢ï Ï¢ír¢ÜUëÎì-Ï¢ír¢¢ Ï¢ír¢ Ï¢ír¢ç±±{üÝ: J
Ï¢ír¢ç±Îì Ï¢í¢r¢‡¢¢ï Ï¢ír¢è Ï¢ír¢¿¢¢ï Ï¢í¢r¢‡¢çÐí²: JJ 71 JJ
}¢ã¢RU}¢¢ï }¢ã¢ÜU}¢¢ü }¢ã¢¼ï … ¢ }¢ã¢ï Ú x¢: J
}¢ã¢RU¼é-}¢ü㢲Á±¢ }¢ã¢²¿¢¢ï }¢ã¢ãç±: JJ 72 JJ
S¼Ã²: S¼±çÐí²: S¼¢ï~¢æ S¼éç¼: S¼¢ï¼¢ Ú‡¢çÐí²: J
Ðꇢü: ÐêÚç²¼¢ Ð釲: Ð釲ÜUè<¼-ÚÝ¢}¢²: JJ 73 JJ
}¢Ý¢ï … ±-S¼èƒü Ü UÚ¢ï ±„é Ú ï ¼ ¢ ±„é Ð í Î : J
±„éÐíÎ¢ï ±¢„éÎï±¢ï ±„é-±ü„é}¢Ý¢ ãç±: JJ 74 JJ
„eç¼: „yÜUëç¼: „œ¢¢ „Îì|¢êç¼: „yÐÚ¢²‡¢: J
à¢ê Ú „ï Ý ¢ï ²Îé Ÿ ¢ï D : „çó¢±¢„: „é ² ¢}¢é Ý : JJ 75 JJ
|¢ê ¼ ¢±¢„¢ï ±¢„é Î ï ± : „±¢ü „ é ç ÝH²¢ï ù ÝH: J
ÎÐü ã ¢ ÎÐü Î ¢ï Îë Œ ¼¢ï Îé Í ¢ü Ú ¢ï ù ƒ¢Ðڢ煼: JJ 76 JJ
14
ç±E}¢é ü < ¼}¢ã¢}¢ê < ¼-Îèü # }¢ê < ¼-Ú}¢ê < ¼}¢¢Ýì J
¥ÝïÜU}¢ê<¼-ÚòQU: ࢼ}¢ê<¼: ࢼ¢ÝÝ: JJ 77 JJ
»ÜU¢ï ÝñÜU: „±: ÜU: ôÜU ²œ¢¼ì ÐÎ}¢Ý霢}¢}¢ì J
H¢ïÜUÏ¢‹{é-H¢üïÜUÝ¢ƒ¢ï }¢¢{±¢ï |¢QU±y„H: JJ 78 JJ
„é ± ‡¢ü ± ‡¢¢ü ï ãï } ¢¢X¢ï ±Ú¢Xp‹ÎÝ¢XÎè J
±èÚ㢠籯}¢: à¢ê‹²¢ï ͢뼢à¢è-Ú™H-pH: JJ 79 JJ
¥}¢¢Ýè }¢¢Ý΢ï }¢¢‹²¢ï H¢ïÜUS±¢}¢è ç±H¢ïÜU{ëÜUì J
„é}¢ï{¢ }¢ïÍ¢…¢ï {‹²: „y²}¢ï{¢ {Ú¢{Ú: JJ 80 JJ
¼ï … ¢ï ± ë ¯ ¢ï lé ç ¼{Ú: „±ü à ¢›|¢ë ¼ ¢æ ±Ú: J
Ðíx¢íã¢ï çÝx¢íã¢ï òx¢í¢ï ÝñÜUà¢ëX¢ï x¢Î¢x¢í…: JJ 81 JJ
™¼é } ¢ê ü < ¼-p¼é Ï ¢¢ü ã é - p¼é à ²ê ü ã -p¼é x ¢ü ç ¼: J
™¼é Ú ¢y}¢¢ ™¼é | ¢¢ü ± -p¼é ± ï ü Î ç±-Îï Ü UТ¼ì JJ 82 JJ
„}¢¢±¼¢ü ï ù çÝ±ë œ ¢¢y}¢¢ Îé … ü ² ¢ï Îé Ú ç¼RU}¢: J
ÎéHü|¢¢ï Îéx¢ü}¢¢ï Îéx¢¢üï ÎéÚ¢±¢„¢ï ÎéÚ¢çÚ㢠JJ 83 JJ
à¢é | ¢¢X¢ï H¢ï Ü U„¢ÚX: „é ¼ ‹¼é - S¼‹¼é ± {ü Ý : J
§‹ÎíÜU}¢¢ü }¢ã¢ÜU}¢¢ü ÜUë¼ÜU}¢¢ü ÜUë¼¢x¢}¢: JJ 84 JJ
©j±: „é ‹ ÎÚ: „é ‹ ΢ï ÚyÝÝ¢|¢: „é H ¢ï ™ Ý: J
¥ÜU¢üï ±¢…„Ý: à¢ëXè …²‹¼: „±üç±Á…²è JJ 85 JJ
„é ± ‡¢ü ç Ï¢‹Îé - Úÿ¢¢ï | ²: „±ü ± ¢x¢èEÚï E Ú: J
}¢ã¢u΢ï }¢ã¢x¢¼¢üï }¢ã¢|¢ê¼¢ï }¢ã¢çÝç{: JJ 86 JJ
ÜUé}¢éÎ: ÜUé‹ÎÚ: ÜUé‹Î: Ð…ü‹²: Т±Ý¢ïùçÝH: J
¥}¢ë ¼ ¢à¢¢ï ù }¢ë ¼ ±Ðé : „±ü ¿ ¢: „±ü ¼ ¢ï } ¢é ¶ : JJ 87 JJ
15
„é H |¢: „é ± í ¼ : ç„h: à¢~¢é ç …ÓÀ~¢é ¼ ¢ÐÝ: J
‹²x¢í ¢ ï { ¢ï Î é } Ï¢Ú¢ï ù Eyƒ-p¢‡¢ê Ú ¢‹{í ç ݯê Î Ý: JJ 88 JJ
„ãd¢<™: „Œ¼ç…u: „Œ¼ñ { ¢: „Œ¼±¢ãÝ: J
¥}¢ê<¼-ÚÝÍ¢¢ïù癋y²¢ï |¢²ÜUëÎì-|¢²Ý¢à¢Ý: JJ 89 JJ
¥‡¢é-Ï¢ëüã¼ì ÜUëà¢: SƒêH¢ï x¢é‡¢|¢ë-çó¢x¢éü‡¢¢ï }¢ã¢Ýì J
¥{ë¼: S±{ë¼: S±¢S²: Ðí¢x±æà¢¢ï ±æࢱ{üÝ: JJ 90 JJ
|¢¢Ú|¢ë¼ì ÜU烼¢ï ²¢ïx¢è ²¢ïx¢èà¢: „±üÜU¢}¢Î: J
¥¢Ÿ¢}¢: Ÿ¢}¢‡¢: ÿ¢¢}¢: „éЇ¢¢üï ±¢²é±¢ãÝ: JJ 91 JJ
{Ýé { ü Ú ¢ï {Ýé ± ï ü Î ¢ï ·Ǣï Î}¢ç²¼¢ Î}¢: J
¥Ðڢ煼: „±ü„ã¢ï çݲ‹¼¢ùçݲ}¢¢ïù²}¢: JJ 92 JJ
„œ±±¢Ýì „¢çy±ÜU: „y²: „y²-{}¢ü-ÐÚ¢²‡¢: J
¥ç|¢Ðí¢²: çÐí²¢ã¢üïùãü: çÐí²ÜUë¼ì Ðíèç¼±{üÝ: JJ 93 JJ
ç±ã¢²„x¢ç¼-Á²¢ü ï ç ¼: „é L ç™-ãé ü ¼ |¢é ç x±|¢é : J
Úç±-<±Ú¢ï™Ý: „ê²ü: „ç±¼¢ Úç±H¢ï™Ý: JJ 94 JJ
¥Ý‹¼¢ï ãé ¼ |¢é x |¢¢ï Q U¢ „é ¶ ΢ï Ýñ Ü U…¢ï ù x¢í … : J
¥çÝ<±‡‡¢: „΢}¢¯èü H¢ïÜU¢ç{D¢Ý-}¢Îì|¢é¼: JJ 95 JJ
„Ý¢¼ì - „Ý¢¼Ý¼}¢: ÜUçÐH: ÜUçÐ-Úò²: J
S±çS¼Î: S±çS¼ÜUë¼ì S±çS¼ S±çS¼|¢éÜUì S±çS¼Îçÿ¢‡¢: JJ 96 JJ
¥Ú¢ñÎí: ÜUé‡ÇHè ™RUè ç±RU}²ê<…¼à¢¢„Ý: J
à¢Ï΢ç¼x¢: à¢Ï΄ã: çà¢çà¢Ú: ࢱüÚèÜUÚ: JJ 97 JJ
¥RUêÚ: Ðïà¢H¢ï Îÿ¢¢ï Îçÿ¢‡¢: ÿ¢ç}¢‡¢¢æ ±Ú: J
ç±mœ¢}¢¢ï ±è¼|¢²: Ð釲Ÿ¢±‡¢ÜUè¼üÝ: JJ 98 JJ
16
©œ¢¢Ú‡¢¢ï Îé c ÜUë ç ¼ã¢ Ðé ‡ ²¢ï Îé : S±ŒÝÝ¢à¢Ý: J
±èÚ㢠Úÿ¢‡¢: „‹¼¢ï …è±Ý: вü±çSƒ¼: JJ 99 JJ
¥Ý‹¼MТï ù Ý‹¼Ÿ¢è-<…¼}¢‹²é - |¢ü ² ¢Ðã: J
™¼éÚd¢ï x¢|¢èÚ¢y}¢¢ ç±çÎࢢï ò¢çÎࢢï çÎà¢: JJ 100 JJ
¥Ý¢çÎ-|¢êü|¢éü±¢ï Hÿ}¢è: „é±èÚ¢ï Lç™Ú¢XÎ: J
…ÝÝ¢ï …Ý…‹}¢¢çÎ-|¢èü}¢¢ï |¢è}¢ÐÚ¢RU}¢: JJ 101 JJ
¥¢{¢ÚçÝH²¢ï ù {¢¼¢ Ðé c Ð㢄: Ðí … ¢x¢Ú: J
ªŠ±üx¢: „yЃ¢™¢Ú: Ðí¢‡¢Î: Ð퇢±: Ї¢: JJ 102 JJ
Ðí}¢¢‡¢æ Ðí¢‡¢çÝH²: Ðí¢‡¢|¢ë¼ì Ðí¢‡¢…è±Ý: J
¼œ±æ ¼œ±ç±ÎïÜU¢y}¢¢ …‹}¢-}¢ëy²é-…Ú¢ç¼x¢: JJ 103 JJ
|¢ê | ¢é ü ± :S±S¼L-S¼¢Ú: „ç±¼¢ Ðí ç м¢}¢ã: J
²¿¢¢ï ²¿¢Ðç¼-²üÁ±¢ ²¿¢¢æx¢¢ï ²¿¢±¢ãÝ: JJ 104 JJ
²¿¢|¢ë-l¿¢ÜUël¿¢è ²¿¢|¢éx¢ì ²¿¢„¢{Ý: J
²¿¢¢‹¼ÜUë-l¿¢x¢és-}¢ó¢-}¢ó¢¢Î »± ™ JJ 105 JJ
¥¢y}¢²¢ïçÝ: S±²æ…¢¼¢ï ±ñ¶¢Ý: „¢}¢x¢¢²Ý: J
Îï±ÜUèÝ‹ÎÝ: dC¢ çÿ¢¼èà¢: ТÐÝ¢à¢Ý: JJ 106 JJ
à¢Ñì ¶|¢ëó¢‹ÎÜUè ™RUè ࢢXü{‹±¢ x¢Î¢{Ú: J
Úƒ¢XТ燢-Úÿ¢¢ï|²: „±üÐíãÚ‡¢¢²é{: JJ 107 JJ
„±üÐíãÚ¢‡¢¢²é{ ú Ý}¢: JJ 108 JJ
±Ý}¢¢Hè x¢Îè ࢢÑì x¢èü à¢Ñì ¶è ™RUè ™ Ý‹ÎÜUè J
±Ý}¢¢Hè x¢Îè ࢢÑì x¢èü à¢Ñì ¶è ™RUè ™ Ý‹ÎÜUè JJ
Ÿ¢è}¢¢ó¢¢Ú¢²‡¢¢ï ç±c‡¢é ± ¢ü „ é Î ï ± ¢ï ù ç|¢Úÿ¢¼é J
Ÿ¢è ±¢„éÎï±¢ïùç|¢Úÿ¢¼é ¥¢ïæ Ý}¢ §ç¼ JJ
17
>> V÷©wrík >>
|¢èc}¢ ©±¢™
§¼èÎæ ÜUè¼üÝè²S² ÜUïࢱS² }¢ã¢y}¢Ý: J
Ý¢}Ý¢æ „ãdæ çÎò¢Ý¢}¢à¢ï¯ï‡¢ ÐíÜUè<¼¼}¢ì JJ 1 JJ
¼e»{ fnu Au : yk «{kýu feíkoLk fhðk ÞkuøÞ {nkí{k ©e fuþðLkkt
yk rËÔÞ MknMkú(nòh) Lkk{ MktÃkqýoÃkýu fÌkkt.
² §Îæ à¢ë ‡ ¢é ² ¢çó¢y²æ ²p¢çÐ ÐçÚÜUè¼ü ² ï ¼ ì J
Ý¢à¢é|¢æ Ðí¢ŒÝé²¢çyÜUç@y„¢ïù}¢é~¢ïã ™ }¢¢Ý±: JJ 2 JJ
su {Lkw»Þ yk MknMkúLkk{Lku rLkíÞ Mkkt¼¤u Au yÚkðk ÃkkX fu feíkoLk
fhu Au íku yk ÷kuf{kt íkÚkk Ãkh÷kuf{kt fþwt yþw¼ Ãkk{íkku LkÚke.
±ï΢‹¼x¢¢ï Ï¢í¢r¢‡¢: S²¢yÿ¢ç~¢²¢ï ç±…²è |¢±ï¼ì J
±ñಢï {Ý„}¢ëh: S²¢ÓÀêÎí: „é¶}¢±¢ŒÝé²¢¼ì JJ 3 JJ
íku çkúkñý nkuÞ íkku ðuËkLíkLku Ãkkh Ãkk{Lkkhku ÚkkÞ Au; òu ûkrºkÞ nkuÞ
íkku (hýMktøkúk{{kt) rðsÞe ÚkkÞ Au; òu ði~Þ nkuÞ íkku ÄLkÚke Mk{]Ø ÚkkÞ
Au yLku òu þwÿ nkuÞ íkku Mkw¾ Ãkk{u Au.
{}¢¢üƒèü Ðí¢ŒÝé²¢h}¢ü}¢ƒ¢üƒèü ™¢ƒü}¢¢ŒÝé²¢¼ì J
ÜU¢}¢¢Ý±¢ŒÝé²¢yÜU¢}¢è Ðí…¢ƒèü ™¢ŒÝé²¢yÐí…¢}¢ì JJ 4 JJ
Ä{oLke RåAkðk¤ku nkuÞ íkku Ä{o Ãkk{u Au; ÄLkLke RåAkðk¤ku ÄLk Ãkk{u
Au; fk{Lke(¼kuøk-ði¼ðLke) RåAk nkuÞ íkku fk{Lku-¼kuøkði¼ðLku-Ãkk{u Au yLku
«òLke RåAkðk¤ku «òLku-MktíkríkLku «kó fhu Au.
|¢çQU}¢¢‹²: „΢ïyƒ¢² à¢éç™S¼Îìx¢¼}¢¢Ý„: J
„ãdæ ±¢„é Î ï ± S² Ý¢}Ý¢}¢ï ¼ yÐí Ü Uè¼ü ² ï ¼ ì JJ 5 JJ
su ¼Âõík{kLk rLkíÞ (ðnu÷ku) QXe, Ãkrðºk ÚkE íkÚkk ¼økðkLk{kt {Lk
Ãkhkuðe ðkMkwËuð (rð»ýw)Lkkt MknMkúLkk{Lkku ÃkkX fhu Au.
18
²à¢: Ðí¢ŒÝ¢ïç¼ ç±ÐéHæ ¿¢¢ç¼Ðí¢{¢‹²}¢ï± ™ J
¥™H¢æ 矢²}¢¢ŒÝ¢ïç¼ Ÿ¢ï²: Ðí¢ŒÝ¢ïy²Ý霢}¢}¢ì JJ 6 JJ
íku Ãkw»f¤ Þþ «kó fhu Au, ¿kkrík{kt ykøkuðkLk ÚkkÞ Au; y[÷ MktÃkr¥k
Ãkk{u Au yLku W¥k{ ©uÞLku {u¤ðu Au.
Ý |¢²æ Òç™Î¢ŒÝ¢ïç¼ ±è²Z ¼ï…p 籋Îç¼ J
|¢±y²Ú¢ï x ¢¢ï lé ç ¼}¢¢‹Ï¢HMÐx¢é ‡ ¢¢ç‹±¼: JJ 7 JJ
íku õÞktÞ ¼Þ Ãkk{íkku LkÚke; ðeÞo yLku íkus Ãkk{u Au, rLkhk{Þ, fktrík{kLk
íku{ s çk¤ðkLk, YÃkðkLk yLku økwýðkLk çkLku Au.
Ú¢ïx¢¢¼¢üï }¢éÓ²¼ï Ú¢ïx¢¢ÎìÏ¢h¢ï }¢éÓ²ï¼ Ï¢‹{Ý¢¼ì J
|¢²¢‹}¢éÓ²ï¼ |¢è¼S¼é }¢éӲＢÐó¢ ¥¢ÐÎ: JJ 8 JJ
hkuøkÚke Ãkezkíkku ({Lkw»Þ) hkuøkÚke {wõík ÚkkÞ Au; çktÄLk{kt ykÔÞku nkuÞ
íkku çktÄLkÚke Aqxu Au; ¼Þ Ãkk{u÷ku ¼ÞÚke {wõík ÚkkÞ Au yLku ykÃkr¥k Ãkk{u÷ku
ykÃkr¥kÚke {wõík çkLku Au.
Îé x ¢¢ü ‡ ²ç¼¼Úy²¢à¢é Ðé L ¯: Ðé L ¯¢ï œ ¢}¢}¢ì J
S¼é ± ó¢¢}¢„ãdï ‡ ¢ çÝy²æ |¢çQU„}¢ç‹±¼: JJ 9 JJ
su ÃkwÁ»k ¼Âõíkðk¤ku ÚkE yk MknMkúLkk{ ðzu rLkíÞ ÃkwÁ»kku¥k{Lke Míkwrík
fhu Au íku Mkðo rðÎLkkuLku Mkíðhu íkhe òÞ Au.
±¢„é Î ï ± ¢Ÿ¢²¢ï }¢y²¢ü ï ±¢„é Î ï ± ÐÚ¢²‡¢: J
„±üТÐç±à¢éh¢y}¢¢ ²¢ç¼ Ï¢ír¢ „Ý¢¼Ý}¢ì JJ 10 JJ
su {Lkw»Þ ðkMkwËuðLkku yk©Þ fhu Au yLku ðkMkwËuðÃkhkÞý ÚkkÞ Au íku
Mkðo ÃkkÃkÚke rðþwØ {Lkðk¤ku ÚkE MkLkkíkLk çkúñLku Ãkk{u Au.
Ý ±¢„éÎï±|¢QU¢Ý¢}¢à¢é|¢æ ç±l¼ï v±ç™¼ì J
…‹}¢}¢ë y ²é … ڢò¢ç{|¢²æ Ýñ ± ¢ï Ð …¢²¼ï JJ 11 JJ
©eðkMkwËuðLkk ¼õíkkuLkwt fËe yþw¼ Úkíkwt LkÚke; íku{ s íku{Lku sL{,
{]íÞw, ð]ØkðMÚkk yLku hkuøkLkku ¼Þ ÷køkíkku s LkÚke.
19
§}¢æ S¼±}¢{è²¢Ý: Ÿ¢h¢|¢çQU„}¢ç‹±¼: J
²éÁ²ï¼¢y}¢„é¶ÿ¢¢ç‹¼Ÿ¢è{ëç¼S}¢ëç¼ÜUè<¼ç|¢: JJ 12 JJ
su {Lkw»Þ ©Øk yLku ¼ÂõíkÞwõík ÚkE yk MíkkuºkLkku ÃkkX fhu Au, íkuLku
ykí{kLkwt Mkw¾, ûk{k, ÷û{e, ÄiÞo, M{]rík yLku feŠík «kó ÚkkÞ Au.
Ý RU¢ï{¢ï Ý ™ }¢¢y„²Z Ý H¢ï|¢¢ï Ý¢à¢é|¢¢ }¢ç¼: J
|¢±ç‹¼ ÜUë¼Ð釲¢Ý¢æ |¢QU¢Ý¢æ ÐéL¯¢ïœ¢}¢ï JJ 13 JJ
ÃkwÁ»kku¥k{{kt ¼Âõíkðk¤k ÃkwÛÞþk¤e {Lkw»ÞkuLku ¢kuÄ, R»Þko, ÷ku¼ fu
yþw¼ çkwrØ LkeÃksíkkt LkÚke.
l¢ñ: „™‹Îí¢ÜUüÝÿ¢~¢¢ ¶æ çÎࢢï |¢ê}¢üã¢ïÎç{: J
±¢„éÎï±S² ±è²ïü‡¢ ç±{ë¼¢çÝ }¢ã¢y}¢Ý: JJ 14 JJ
Mðøko, MkqÞo, [Lÿ íku{ s Lkûkºk Mkrník ykfkþ yLku rËþkyku, Ãk]Úðe,
{nkMkkøkh yk Mkðo {nkí{k ©eðkMkwËuðLkk «íkkÃkÚke xfe hÌkkt Au.
„„éÚ¢„éÚx¢‹{±ü „²ÿ¢¢ïÚx¢Ú¢ÿ¢„}¢ì J
…x¢mà¢ï ±¼ïü¼ïÎæ ÜUëc‡¢S² „™Ú¢™Ú}¢ì JJ 15 JJ
Ëuð, ËiíÞ, øktÄðo, Þûk, MkÃko yLku hkûkMkku Mkrník yk Mk[hk[h søkík
©ef]»ý Ãkh{kí{kLku yÄeLk ðíkuo Au.
§ç‹Îí²¢ç‡¢ }¢Ý¢ï Ï¢éçh: „œ±æ ¼ï…¢ï Ï¢Hæ {ëç¼: J
±¢„éÎï ±¢y}¢ÜU¢‹²¢ãé : ÿ¢ï ~¢æ ÿ¢ï ~¢¿¢ »± ™ JJ 16 JJ
RrLÿÞku, {Lk, çkwrØ, Mk¥ð, íkus, çk¤, ÄiÞo, þheh yLku þhehLku
òýLkkh, yu Mkðuo ðkMkwËuð s Au yu{ ðuËðu¥kkyku fnu Au.
„±¢ü x ¢}¢¢Ý¢}¢¢™¢Ú: Ðí ƒ }¢æ ÐçÚÜUËмï J
¥¢™¢ÚÐí|¢±¢ï {}¢¢üï {}¢üS² Ðí|¢éÚÓ²é¼: JJ 17 JJ
Mkðo þk†ku{kt yk[kh «Úk{ ({wÏÞ) {LkkÞ Au. yk[khÚke s Ä{oLke
WíÃkr¥k Au yLku Ä{oLkk Mðk{e yåÞwík Ãkh{kí{k Au.
20
«¯²: çмڢï Îï±¢ }¢ã¢|¢ê¼¢çÝ {¢¼±: J
…X}¢¢…X}¢æ ™ï Î æ …x¢ó¢¢Ú¢²‡¢¢ï j ±}¢ì JJ 18 JJ
Ér»kyku, rÃkík]yku, Ëuðíkkyku, Ãkt[ {nk¼qíkku, Äkíkwyku yLku MÚkkðh
íku{ s støk{ yk søkík ©eLkkhkÞýÚke WíÃkÒk ÚkkÞ Au.
²¢ïx¢¢ï ¿¢¢Ýæ ¼ƒ¢ „¢æw²æ ç±l¢: çà¢ËТçÎ ÜU}¢ü ™ J
±ï΢: ࢢ›¢ç‡¢ 籿¢¢Ý}¢ï¼y„±Z …Ý¢ÎüÝ¢¼ì JJ 19 JJ
Þkuøk, ¿kkLk íkÚkk MkktÏÞ, rðãkyku, rþÕÃk ykrË f{kou, ðuËku, þk†ku
yLku rð¿kkLk yk çkÄwt sLkkËoLk ¼økðkLkÚke WíÃkÒk ÚkkÞ Au.
»ÜU¢ï ç±c‡¢é}¢üãÎì|¢ê¼æ Ðëƒx|¢ê¼¢‹²ÝïÜUà¢: J
~¢èæÌ¢ïÜU¢‹Ã²¢Œ² |¢ê¼¢y}¢¢ |¢éÑì QUï ç±E|¢éx¢Ã²²: JJ 20 JJ
©erð»ýw yuf s {nkLk ¼qíkYÃk Au, su r¼Òk r¼Òk yLkuf «kýeÃkËkÚkoYÃku
ºkýu ÷kuf{kt ÔÞkÃke hÌkk Au, yLku Mkðo ¼qíkkuLkk yrðLkkþe ykí{k yu
rðï¼kuõíkk MkðoLku ¼kuøkðe hÌkk Au.
§}¢æ S¼±æ |¢x¢±¼¢ï ç±c‡¢¢ïò¢ü„ïÝ ÜUè<¼¼}¢ì J
ÐÆïl §ÓÀïyÐéL¯: Ÿ¢ï²: Ðí¢#éæ „é¶¢çÝ ™ JJ 21 JJ
su {Lkw»Þ fÕÞký yLku Mkw¾ «kó fhðkLke RåAk hk¾íkku nkuÞ, íkuýu
©eÔÞkMku fnu÷k ¼økðkLk rð»ýwLkk yk MíkkuºkLkku ÃkkX fhðku.
ç±EïEÚ}¢…æ Îï±æ …x¢¼: Ðí|¢±¢Œ²²}¢ì J
|¢…狼 ²ï ÐécÜUÚ¢ÿ¢æ Ý ¼ï ²¢ç‹¼ ÐÚ¢|¢±}¢ì JJ 22 JJ
su «¼w rðïLkk Eïh Au, sL{hrník Au, søkíkLke WíÃkr¥k yLku «÷Þ
fhLkkhk Au, f{¤ Mk{kLk Lkuºkkuðk¤k Au íku «¼wLku su ¼su Au íku{Lkku ÃkhksÞ
Úkíkku LkÚke.
¥…éüÝ ©±¢™
ÐkÐ~¢ç±à¢¢H¢ÿ¢ ÐkÝ¢|¢ „é Ú ¢ï œ ¢}¢ J
|¢QU¢Ý¢}¢ÝéÚQU¢Ý¢æ ~¢¢¼¢ |¢± …Ý¢ÎüÝ JJ 23 JJ
21
yswoLku fÌkwt :
nu f{¤Ãkºk Mk{kLk rðþk¤ Lkuºkðk¤k, Lkkr¼{kt f{¤Lku Äkhý fhLkkhk,
Ëuðku{kt W¥k{ Ëuð, nu sLkkËoLk, ykÃk «u{e ¼õíksLkkuLkwt hûký fhLkkhk Úkòu.
Ÿ¢è |¢x¢±¢Ýé±¢™
²¢ï }¢¢æ Ý¢}¢„ãd S¼¢ï¼éç}¢ÓÀç¼ Ð¢æDZ J
„¢ïùã}¢ïÜUïÝ ÔH¢ïÜUïÝ S¼é¼ »± Ý „æࢲ: JJ 24 JJ
©e ¼økðkLku fÌkwt :
nu Ãkktzð, su ÷kufku MknMkúLkk{Úke {khe Míkwrík fhðk RåAu Au, íku òu
Lke[uLkk yuf s &÷kufÚke {khe Míkwrík fhu íkkuÃký íku{ýu {khe Mk½¤e s Míkwrík
fhe økýkÞ yu{kt MktþÞ LkÚke.
Ý}¢¢ïùSy±Ý‹¼¢² „ãd}¢ê¼ü²ï „ãdТ΢çÿ¢çà¢Ú¢ïLÏ¢¢ã±ï J
„ãdÝ¢}Ýï ÐéL¯¢² ࢢE¼ï „ãdÜU¢ïÅè²éx¢{¢çÚ‡¢ï Ý}¢: JJ 25 JJ
yLktík, nòhku MðYÃkðk¤k íku{ s nòhku Ãkøk, ykt¾, {Míkf, MkkÚk¤
yLku çkknwLku Äkhý fhLkkhk, yMktÏÞ Lkk{ðk¤k, nòhku fhkuz ÞwøkLku Äkhý
fhLkkhk MkLkkíkLk ÃkwÁ»kLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.
Ý}¢: ÜU}¢HÝ¢|¢¢² Ý}¢S¼ï …Hࢢç²Ýï J
Ý}¢S¼ï ÜUïࢱ¢Ý‹¼ ±¢„éÎï± Ý}¢¢ïùS¼é ¼ï JJ 26 JJ
su{Lke Lkkr¼{kt f{¤ Au yuðk ykÃkLku Lk{Mfkh; s÷{kt þÞLk fhLkkhLku
Lk{Mfkh; nu fuþð, nu yLktík, ykÃkLku Lk{Mfkh; nu ðkMkwËuð, ykÃkLku Lk{Mfkh.
ò¢„ ©±¢™
±¢„Ý¢m¢„é Î ï ± S² ±¢ç„¼æ |¢é ± Ý~¢²}¢ì J
„±ü|¢ê¼çݱ¢„¢ïùç„ ±¢„éÎï± Ý}¢¢ïùS¼é ¼ï JJ 27 JJ
ðkMkwËuðLke RåAkÚke s ºkýu ¼wðLkLkk ÷kufku ðkMkLkkðk¤k ÚkkÞ Au yLku
nu ðkMkwËuð, Mkðo ¼qíkku{kt ykÃk s ðMku÷k Aku; ykÃkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.
Ý}¢¢ï Ï¢ír¢‡²Îï±¢² x¢¢ïÏ¢í¢r¢‡¢çã¼¢² ™ J
…x¢çh¼¢² ÜUëc‡¢¢² x¢¢ï籋΢² Ý}¢¢ï Ý}¢: JJ 28 JJ
22
çkúkñýkuLkk Ëuð yLku økki-çkúkñýkuLkwt rník fhLkkhkLku Lk{Mfkh; søkíkLkwt
rník fhLkkhk ©ef]»ýLku yLku økkurðLËLku Lk{Mfkh nku.
¥¢ÜU¢à¢¢yÐç¼¼æ ¼¢ï²æ ²ƒ¢ x¢ÓÀç¼ „¢x¢Ú}¢ì J
„±üÎï±Ý}¢SÜU¢Ú: ÜUïࢱæ Ðíç¼ x¢ÓÀç¼ JJ 29 JJ
su{ ykfkþ{ktÚke Ãkzu÷wt s¤ Mkkøkh{kt òÞ Au, íku{ Mkðo ËuðkuLku fhu÷k
Lk{Mfkh ¼økðkLk ©e fuþðLku Ãknkut[u Au.
»¯ çÝcÜUÅÜU: Ћƒ¢: ²~¢ „æÐêÁ²¼ï ãçÚ: J
ÜUéÐƒæ ¼æ ç±…¢Ýè²¢Îìx¢¢ï籋ÎÚçã¼¢x¢}¢}¢ì JJ 30 JJ
su ÃktÚk{kt ©enrhLkwt M{hý ÚkkÞ Au íku s rLk»ftxf ÃktÚk Au yLku su
ÃktÚk økku®ðËLkk M{hý rðLkkLkku Au íkuLku fw{køko òýðku.
„±ü±ïÎï¯é ²yÐé‡²æ „±ü¼èƒïü¯é ²yÈUH}¢ì J
¼yÈUHæ „}¢±¢ŒÝ¢ïç¼ S¼éy±¢ Îï±æ …Ý¢ÎüÝ}¢ì JJ 31 JJ
Mkðo ðuËku òýðkÚke su ÃkwÛÞ ÚkkÞ Au yLku Mkðo íkeÚkkouLke ÞkºkkÚke su
V¤ {¤u Au íku V¤ Ëuð sLkkËoLkLke Míkwrík fheLku {Lkw»Þ {u¤ðu Au.
²¢ï ÝÚ: ÐƼï çÝy²æ ç~¢ÜU¢Hæ ÜUïࢱ¢H²ï J
çmÜU¢H}¢ïÜUÜU¢Hæ ±¢ RUêÚæ „±Z òТïãç¼ JJ 32 JJ
su {Lkw»Þ Ëuð{trËh{kt rLkíÞ ºký fk¤ («¼kík, {æÞknTLk yLku
MkkÞtfk¤), çku fk¤ (Mkðkh-Mkkts) fu yuf fk¤ («¼kíku) ©erð»ýwMknMkúLkk{Lkku
ÃkkX fhu Au, íku Mkf÷ ÃkkÃkf{kou Ëqh fhu Au.
Îs‹¼ï çÚбS¼S² „¢ñ}²¢: „±ïü „΢ x¢íã¢: J
ç±H貋¼ï ™ ТТçÝ S¼±ï sçS}¢‹ÐíÜUè<¼¼ï JJ 33 JJ
su ÷kufku yk MíkkuºkLkku ÃkkX fhu Au íku{Lkk þºkwyku çk¤eLku ¼M{ ÚkkÞ
Au, íkuLkk Mkðo økúnku MkËk þktík hnu Au yLku íkuLkkt Mkðo ÃkkÃk Lkkþ Ãkk{u Au.
²ïÝ Š²¢¼: Ÿ¢é¼¢ï ²ïÝ ²ïÝ¢²æ ÐÆK¼ï S¼±: J
Îœ¢¢çÝ „±ü΢ݢçÝ „éÚ¢: „±ïü „}¢<™¼¢: JJ 34 JJ
23
suýu yk MíkkuºkLkwt æÞkLk, ©ðý fu ÃkkX fÞkou nkuÞ íkuýu Mkðo ËkLk ykÃÞkt
økýkÞ yLku Mkðo ËuðkuLke Yze heíku Ãkqò fhe yu{ òýðwt.
§ã H¢ïÜUï ÐÚï ±¢çÐ Ý |¢²æ ç±l¼ï Ò發ì J
Ý¢}Ý¢æ „ãdæ ²¢ïù{è¼ï m¢Îಢæ }¢}¢ „çó¢{¢ñ JJ 35 JJ
à¢Ýñ Î ü ã ç¼ Ð¢Ð¢çÝ ÜUËÐÜU¢ï ç Åࢼ¢çÝ ™ J
¥Eyƒ„çó¢{¢ñ Тƒü ¼é H „¢ñ „ çó¢{¢ñ ¼ƒ¢ JJ 36 JJ
ÐÆïó¢¢}¢„ãdæ ¼é x¢±¢æ ÜU¢ïçÅÈUHæ H|¢ï¼ì J
çࢱ¢H²ï ÐÆï ç ó¢y²æ ¼é H „è±Ý„æ ç Sƒ¼: JJ 37 JJ
ÝÚ¢ï }¢éçQU}¢±¢ŒÝ¢ïç¼ ™RUТ‡¢ï±ü™¢ï ²ƒ¢ J
Ï¢í r ¢ãy²¢çÎÜUæ Í¢¢ï Ú æ „±ü Ð ¢Ðæ ç±Ýà²ç¼ JJ 38 JJ
su {Lkw»Þ çkkhþLku rËðMku {khe MkrÒkrÄ{kt yk MknMkúLkk{Lkku ÃkkX fhu
Au íkuLku yk ÷kuf{kt fu Ãkh÷kuf{kt fkuE Xufkýu ¼Þ hnuíkku LkÚke. yLku fhkuzku
fÕÃkkuLkkt ÃkkÃk íku Äe{u Äe{u çkk¤e Lkk¾u Au. nu yswoLk, su ÃkeÃk¤kLkk ð]ûk
ÃkkMku fu íkw÷MkeLkk Akuz ÃkkMku yk rð»ýwMknMkúLkk{Lkku ÃkkX fhu Au íku fhkuz økkÞkuLkk
ËkLkLkwt V¤ «kó fhu Au. ð¤e su {Lkw»Þ rLkíÞ rþðk÷Þ{kt yÚkðk íkw÷MkeðLk{kt
çkuMke íkuLkku rLkíÞ ÃkkX fhu Au íku {kuûk Ãkk{u Au yLku íkuLkkt çkúñníÞkrË ½kuh
ÃkkÃk nkuÞ íku Ãký Mkðo Lkkþ Ãkk{u Au, yuðwt [¢Äkhe ¼økðkLkLkwt ð[Lk Au.
§ç¼ Ÿ¢è}¢ã¢|¢¢Ú¼ï ࢼ„¢ãdì²¢æ „æçã¼¢²¢æ
±ñ²¢ç„v²¢}¢¢Ýéࢢ„çÝÜUбü燢 ΢Ý{}¢ïü Ÿ¢è|¢èc}¢²éç{çDÚ„æ±¢Îï
Ÿ¢èç±c‡¢¢ï<Îò„ãdÝ¢}¢S¼¢ï~¢æ „æÐꇢü}¢ì JJ Ÿ¢èÜUëc‡¢¢Ðü‡¢}¢S¼é JJ
JJ ú ¼¼ì „¼ì JJ
24 25
>> Míkkuºk - rððhý >> Þkuøkku ÞkuøkrðËkt Lkuíkk «ÄkLkÃkwhw»kuïh: >
Lkkh®MknðÃkw: ©e{kLkT fuþð: Ãkwhw»kku¥k{: >> 3 >>
H rðït rð»ýwðo»kxTfkhku ¼qík¼ÔÞ¼ðí«¼w: >
¼qíkf]ËT ¼qík¼]ËT ¼kðku ¼qíkkí{k ¼qík¼kðLk: >> 1 >> 18. Þkuøk: - Ãkh{kí{k MkkÚku yufíð Ãkk{e þfkÞ íkuðk.
1. rðï{T - ykrð¼koð ÚkÞu÷wt søkík. 19. ÞkuøkrðËkt Lkuíkk - Þkuøkðu¥kkykuLkk yøkúýe.
2. rð»ýw: - MkðoÔÞkÃkf [iíkLÞ. 20. «ÄkLkÃkwÁ»kuïh: - «f]rík yLku ÃkwÁ»kLkk yÄeïh.
3. ð»kxTfkh: - Þ¿k{kt yknwrík nku{ðkLke r¢ÞkLku ð»kxTr¢Þk fnuðk{kt 21. Lkkh®MknðÃkw: - Lkh®Mkn MðYÃk Äkhý fhLkkh.
ykðu Au. su{Lku {kxu yk r¢Þk fhðk{kt ykðu Au íku 22. ©e{kLkT - (i) ÷û{eðkLk, (ii) fkÂLík{kLk.
ð»kxTfkh fnuðkÞ Au. 23. fuþð: - (i) fuþe Lkk{Lkk yMkwhLku nýLkkh, (ii) su{Lkk fuþ
4. ¼qík¼ÔÞ¼ðí«¼w: - ¼qíkfk¤, ¼rð»Þfk¤ yLku ðíko{kLkfk¤ yu ºkýuLkk (ðk¤) MkwtËh Au íku (iv) su ºkýu - f: (çkúñk), y:
Mðk{e. (rð»ýw) yLku Eþ: (rþð) Au íku.
5. ¼qíkf]ËT - Sð{kºkLkk fíkko. 24. ÃkwÁ»kku¥k{: - ÃkwÁ»kku{kt W¥k{.
6. ¼qík¼]ËT - Sð{kºkLkwt ¼hýÃkku»ký fhLkkh.
7. ¼kð: - þwØ yÂMíkíð. Mkðo: þðo: rþð: MÚkkýw¼qoíkkrËŠLkrÄhÔÞÞ: >
8. ¼qíkkí{k - Mkðo «kýeyku{kt hnu÷k yLíkÞko{e. MkB¼ðku ¼kðLkku ¼íkko «¼ð: «¼wheïh: >> 4 >>
9. ¼qík¼kðLk: - Sð{kºkLke WíÃkr¥k yLku ð]rØ fhLkkh.
25. Mkðo: - (i) MkðoLkku su{kt Mk{kðuþ ÚkkÞ Au íku (ii) su Mkðo
Ãkqíkkí{k Ãkh{kí{k [ {wõTíkkLkkt Ãkh{k økrík: > ðMíkwykuLku MkðoËk òýu Au íku.
yÔÞÞ: Ãkwhw»k: Mkkûke ûkuºk¿kkuàûkh yuð [ >> 2 >> 26. þðo: - «÷Þ Mk{Þu MkðoLkku Mktnkh fhLkkh.
10. Ãkqíkkí{k - Ãkrðºk ÚkÞu÷ku ykí{k. 27. rþð: - (i) fÕÞkýfíkko (i) su Ãkrðºk Au íku.
11. Ãkh{kí{k - Eïh, Mkðo ÷kufLkk Mðk{e. 28. MÚkkýw: - su rLkíÞ ÂMÚkh Au íku.
12. {wõTíkkLkkt Ãkh{k økrík - {wõík ÃkwÁ»kkuLke Ãkh{ økrík.
29. ¼qíkkrË: - Mkðo ¼qíkku yLku ðMíkwykuLkwt ykrËfkhý.
13. yÔÞÞ: - su{kt fþku ÔÞÞ yux÷u rðLkkþ fu rðfkh LkÚke íku.
14. ÃkwÁ»k: - (i) su Ãkwh fu þheh{kt hnu Au íku ykrËLkkhkÞý. (ii) 30. rLkrÄ: yÔÞÞ: - yrð[¤ yLku yrðLkkþe ¼tzkh.
MknMkú ÃkwÁ»k su Þ¿k îkhk rðï{kt ykrð¼qoík ÚkÞku Au íku. 31. MkB¼ð: - MðuåAkÚke sL{ Äkhý fhLkkh.
15. Mkkûke - ÿükÃkwÁ»k. 32. ¼kðLk: - ¼õíkLkk rníkLkwt MkËk ®[íkLk fhLkkh.
16. ûkuºk¿k: - ûkuºk yux÷u Ëun{kt hnu÷k yLíkÞko{e. 33. ¼íkko - ¼hý-Ãkku»ký fhLkkh.
17. yûkh: - suLkku Lkkþ Úkíkku LkÚke íku Sðkí{k. 34. «¼ð: - su{ktÚke Mkðo fktE WíÃkÒk ÚkkÞ Au íku.
yÔÞÞ, ÃkwÁ»k, Mkkûke, ûkuºk¿k yLku yûkhYÃk Ãkh{kí{k òýu fu yk
35. «¼w: - Mðk{e.
Ähkík¤ Ãkh Qíkhe ykÔÞk. nðu Sðkí{kyu íkuLkk {q¤ MðYÃkLku Ãkk{ðwt
nkuÞ íkku íkuýu Ãkh{kí{k ¼ýe ykhkuný fhðwt òuEyu. 36. Eïh: - (i) suLkk{kt yLktík þÂõíkyku hne Au íku (ii) yiïÞoðkLk
26 27
MðÞB¼q: þt¼whkrËíÞ: Ãkw»fhkûkku {nkMðLk: > yøkúkÌk: þkïík: f]»ýku, ÷kurníkkûk: «íkËoLk: >
yLkkrËrLkÄLkku Äkíkk rðÄkíkk Äkíkwhw¥k{: >> 5 >> «¼qíkr†fõwçÄk{ Ãkrðºkt {tøk÷t Ãkh{T >> 7 >>

37. MðÞB¼q: - ykÃk{u¤u WíÃkÒk ÚkÞu÷k. 55. yøkúkÌk: - suLku ¿kkLkurLÿÞku îkhk økúný fhe þfkíkk LkÚke íkuðk.
38. þt¼w: - Mkw¾, þktrík yLku fÕÞkýLkk fíkko. 56. þkïík: - yrðLkkþe.
39. ykrËíÞ: - ËuðkuLke sLkLke yrËríkLkk Ãkwºk. 57. f]»ý: - (i) ykf»koý fhLkkh (ii) ~Þk{ ðýoLku ÷eÄu yíÞtík øknLk.
40. Ãkw»fhkûk: - f{¤ suðkt Lkuºkkuðk¤k. 58. ÷kurníkkûk: -
suLkkt Lkuºkku ÷k÷ Au íku.
41. {nkMðLk: - su{ktÚke {nkLk LkkË-ðuË WËT¼ðu Au íku. 59. «íkËoLk: - «÷Þ Mk{Þu rðLkkþ fhLkkh.
42. yLkkrËrLkÄLk: - suLku sL{ fu {]íÞw LkÚke íku. 60. «¼qík: - Wíf]ü (¿kkLk, yiïÞo ðøkuhu økwýkuÚke Þwõík) YÃku sL{
43. Äkíkk - rðïLku Äkhý fhLkkh. ÷uLkkh.
44. rðÄkíkk - f{o-V¤Lke h[Lkk fhLkkh çkúñk. 61. rºkffwçÄk{: - SðLke ºkýuÞ ffw¼ku yux÷u fu rËþkyku (Lke[e ríkÞof,
45. ÄkíkwÁ¥k{: - (i) [iíkLÞ nkuðkÚke çkÄe Äkíkwyku{kt W¥k{ Au íku (ii) {æÞ {Lkw»Þ yLku Wå[ Ëuð ÞkurLkyku)Lkk yk©Þ-MÚkkLk.
Ëhuf ðMíkwLkku ytrík{ ykÄkh. 62. Ãkrðºk{T - ÃkkÃkhrník, þwØ, ÃkkðLkfkhe.
63. {tøk÷t Ãkh{T - Mkðkou¥k{ {tøk÷MðYÃk.
y«{uÞku Ó»kefuþ: ÃkÈLkk¼kuà{h«¼w: >
rðïf{ko {LkwMíðük, MÚkrðc: MÚkrðhku Äúwð: >> 6 >> EþkLk: «kýË: «kýku ßÞuc: ©uc: «òÃkrík: >
rnhÛÞøk¼kuo ¼qøk¼kuo {kÄðku {ÄwMkqËLk: >> 8 >>
46. y«{uÞ: - su fkuE Ãký «{kýÚke òýe Lk þfkÞ íku.
47. Ó»kefuþ: - RrLÿÞkuLkk Mðk{e. 64. EþkLk: - MkðoLkk rLkÞtíkk.
48. ÃkÈLkk¼: - su{Lke Lkkr¼{ktÚke f{¤ WíÃkÒk ÚkÞwt Au íkuðk ¼økðkLk 65. «kýË: - «kýËkíkk.
rð»ýw. 66. «ký: - Ãkh{ [iíkLÞþÂõík.
49. y{h«¼w: - y{h yux÷u ËuðíkkykuLkk Mðk{e. 67. ßÞuc: - MkkiÚke {kuxk.
50. rðïf{ko - rðïLkwt rLk{koý fhLkkh. 68. ©uc: - Mkðkou¥k{.
51. {Lkw: - (i) {Lkw»ÞòríkLkk ykrË rÃkíkk (ii) su {tºk YÃku «økx 69. «òÃkrík: - Mkðo «kýeykuLkk ykrË sLkf.
ÚkkÞ Au íku. 70. rnhÛÞøk¼o: - (i) Mkwðýo Mk{kLk fkÂLík{kLk (ii) ytzkfkh [iíkLÞ.
52. íðük - su «÷Þ ÃkAe íkûký fhu Au, yux÷u fu h[Lkk fhu Au íku. 71. ¼qøk¼o: - ¼qr{Lke ytíkøkoík hnu÷wt [iíkLÞ.
53. MÚkrðc: - yríkþÞ MÚkq÷ Au íku. 72. {kÄð: - {k yux÷u ÷û{e yÚkðk Ëiðe MktÃkr¥k - íkuLkk Mðk{e íku {kÄð.
54. MÚkrðh: Äúwð: - yrík «k[eLk yLku y[¤. 73. {ÄwMkqËLk: - {Äw Lkk{Lkk yMkwhLkku Lkkþ fhLkkh.
28 29
Eïhku rð¢{e ÄLðe {uÄkðe rð¢{: ¢{: > Mkwhuþ: þhýt þ{o rðïhuíkk: «ò¼ð: >
yLkw¥k{ku ËwhkÄ»ko: f]ík¿k: f]ríkhkí{ðkLkT >> 9 >> yn: MktðíMkhku ÔÞk÷: «íÞÞ: MkðoËþoLk: >> 10 >>
85. Mkwhuþ: - Mkwh yux÷u fu ËuðíkkykuLkku Mðk{e.
74. Eïh: - MkðorLkÞtíkk, suLkk{kt Eþíð, yux÷u fu RåAk{kºkÚke MkðoLkwt 86. þhý{T - Ëw:¾eykuLkwt yk©ÞMÚkkLk, Ëw:¾eykuLkk þkufLku Ëqh fhLkkh.
rLkÞ{Lk fhðkLke þÂõík Au íkuðk. 87. þ{o: - þ{oLkk ykLktË, f]Ãkk yLku Mkthûký yuðk yÚko ÚkkÞ Au.
75. rð¢{e - {nk Ãkhk¢{e. su Ãkh{kLktË MðYÃk Au íku.
76. ÄLðe - ÄLkwÄkohe. 88. rðïhuíkk: - rðïLkwt ykrËfkhý-çkes.
77. {uÄkðe - suLkk{kt Mkqû{ ík¥ðLku Äkhý fhðkLke þÂõík Au íku. 89. «ò¼ð: - su{Lkk îkhk Mk{Mík «òLke WíÃkr¥k ÚkkÞ Au íku.
78. rð¢{: - (i) rðþu»kÃkýu su Wí¢{ý fhu Au íku (ii) su ºkýuÞ økwýLku 90. yn: - rËðMk suðk «fkþ{kLk.
yrík¢{e òÞ Au íku. 91. MktðíMkh: - Ãk]Úðe MkqÞoLke ykswçkksw Ãkrh¼ú{ý ÃkqÁt fhu íkux÷ku økk¤ku
79. ¢{: - (i) suLkk ðzu MktMkkh MkkøkhLku yku¤tøkðkLke þÂõík «kó - yuf ð»ko, Mk{Þ-fk¤- rð»ýwLkwt MðYÃk nkuðkÚke MktðíMkh
ÚkkÞ Au íku (ii) ðirËf rðrÄrðÄkLkLku ¢{: fnuðk{kt ykðu Lkk{ ykÃÞwt. 92. ÔÞk÷: - yLktík fk¤YÃke MkÃko-þu»kLkkøk.
Au, fkhý fu íkuLkk îkhk Ãkh{kí{k «kó ÚkkÞ Au. 93. «íÞÞ: - su MðÞt «íkeríkYÃk Au yux÷u fu MðÞt ¿kkLkYÃk-[iíkLÞYÃk
80. yLkw¥k{: - suLkkÚke fkuE {nkLk-W¥k{ LkÚke íku, Mkðkou¥k{. Au íku.
81. ËwhkÄ»ko: - suLku Ëçkkðe þfðkLkwt þõÞ LkÚke íku. 94. MkðoËþoLk: - Mkðo ftE òuLkkh.
82. f]ík¿k: - Ãkh{kí{k-«eíÞÚkuo su ftE f]íÞ fhðk{kt ykðu íkuLkku
«u{Ãkqðof Mðefkh fhLkkh. ys Mkðuoïh: rMkØ: rMkrØ: MkðkorËhåÞwík: >
83. f]rík: - Mð«ÞíLkÚke su fktE r¢Þk fhðk{kt ykðu Au íku f]rík Au. ð]»kkfrÃkh{uÞkí{k MkðoÞkuøkrðrLk:Mk]ík: >> 11 >>
íku f]ríkLkk ykÄkh yuðk Ãkh{kí{k. Ãkh{kí{k rðïLkk
95. ys: - suLkku sL{ LkÚke íkuðk, ysL{k.
fíkko, fkhý yLku f]rík ºkýuÞ Au. f]rík íkhefu Ãkt[ f{o
96. Mkðuoïh: - MkðoLkk rLkÞtíkk.
fnuðkÞ Au. (i) MksoLk - Mk]rüLke WíÃkr¥k (ii) ÂMÚkrík-
97. rMkØ: - su rLkíÞ rMkØ Au, su ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt s ÂMÚkík Au íku.
MkkíkíÞLke ò¤ðýe (iii) Mktnkh - ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt ÷Þ
98. rMkrØ: - (i) ÃkqýoíkkLke «króYÃk (ii) suLkwt MðYÃk çkÄkLkk fhíkkt
(iv) rð÷Þ - ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt ykåAkrËík yLku (v)
©uc Au (iii) çkÄk «ÞíLkkuLkk V¤MðYÃk.
yLkwøkún - ÃkkuíkkLkk «fkþ MkkÚku Mk]rüLkwt yiõÞ MkkÄðwt.
99. MkðkorË: - MkðoLkk ykrËfkhý.
84. ykí{ðkLkT - ÃkkuíkkLkk MktÃkqýo ykí{MðYÃk{kt ÂMÚkík.
100. yåÞwík: - su fËkrÃk [÷kÞ{kLk Úkíkk LkÚke íku. M¾÷Lk ðøkhLkk.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 100 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
ßÞkuíker»k rð»ýw¼woðLkkrLk rð»ýwðoLkkrLk rð»ýwŠøkhÞku rËþù >
101. ð]»kkfrÃk: - (i) fk{LkkLkk çkÄk ÃkËkÚkkouLku su ðhMkkðu Au íku (ii) ðhkn
Lkã: Mk{wÿkù Mk yuð MkðO ÞËÂMík ÞÒkkÂMík [ rð«ðÞo{T >>
(frÃk)YÃk ÷E Ãk]ÚðeLku «÷Þ{ktÚke íkkhLkkh.
- rð»ýwÃkwhký
íkkhk rð»ýw Au, rðïku rð»ýw Au, yhÛÞku, Ãkðoíkku, «Ëuþku, LkËeyku yLku Mkkøkhku çkÄwt s rð»ýw 102. y{uÞkí{k - suLkk MðYÃkLkwt {kÃk fkZe Lk þfkÞ íku.
Au. su ftE Au íku yLku su ftE LkÚke íku Ãký íku Ãkkuíku s (rð»ýw) Au. 103. MkðoÞkuøkrðrLk:Mk]ík: - Mkðo Þkuøk su{ktÚke rðþu»kÃkýu rLk:Mkhý ÃkkBÞk
Au íku. çkÄk s MktÃkfkou ðøkhLkk.
30
ðMkwðoMkw{Lkk: MkíÞ: Mk{kí{k MkÂB{ík: Mk{: >
y{ku½: ÃkwÛzhefkûkku ð]»kf{ko ð]»kkf]rík: >> 12 >>
104. ðMkw: - (i) su Mkðo{kt ðMke hÌkk Au (ii) su{kt çkÄk ðMku÷k Au íku.
105. ðMkw{Lkk: - ðMkw yux÷u ©uc rð¼qrík{Þ su{Lkwt {Lk Au íku.
106. MkíÞ: - (i) su ºkýuÞ fk¤{kt yÂMíkíð Ähkðu Au íku (ii) suLke
«f]rík MkíkT («ký), rík (yÒk) yLku Þ{ (MkqÞo)Lke hnu÷e
Au íku - MkrºkÞ{T-MkíÞ{T.
107. Mk{kí{k - (i) Mkðo «kýeyku{kt Mk{kLk YÃku hnu÷ Ãkh{kí{k (ii)
çkÄk íkhV Mk{kLk ðíkkoð hk¾Lkkhk.
108. MkÂB{ík: - Mk{kLk heíku Ãkrhr{ík - ðMke hnu÷k.
109. Mk{: - (i) Mkðo fk¤u su Mk{-MðMÚk-yðMÚkk{kt hnu Au íku (ii)
su ‘{k-{nk÷û{e’ MkkÚku òuzkÞu÷k Au íku.
110. y{ku½: - suLke ¼Âõík fËe rLk»V¤ síke LkÚke íku.
111. ÃkwÛzhefkûk: - (i) f{¤ Mk{kLk Lkuºkkuðk¤k (ii) ÓËÞ{ktLkk ÃkwÛzhef
yÚkðk ïuík f{¤{kt ÔÞkó ÚkELku hnuLkkhk.
112. ð]»kf{ko - su{Lkkt f{o Ä{oYÃk Au íku.
113. ð]»kkf]rík: - {qŠík{tík Ä{oMðYÃk.
hwÿku çknwrþhk çk¼úwŠðïÞkurLk: þwr[©ðk: >
y{]ík: þkïíkMÚkkýwðohkhkunku {nkíkÃkk: >> 13 >>
114. Áÿ: - (i) su hzkðu íku (ii) MktnkhLkk Mðk{e nkuðk Aíkkt
fÕÞkýfíkko rþð Au íku.
115. çknwrþhk: - suLku yLkuf {Míkfku Au íku.
116. çk¼úw: - su ¼hýÃkku»ký fhu Au íku.
117. rðïÞkurLk: - su{ktÚke rðï WíÃkÒk ÚkkÞ Au íku.
118. þwr[©ðk: - su{Lkwt ©ðý yLku {rn{k Ãkrðºk fhLkkhkt-ykLktË ykÃkLkkhkt
Au íku.
119. y{]ík: - su y{h, yrðLkkþe, {]íÞwÚke hrník Au íku.
120. þkïíkMÚkkýw: - rLkíÞ yLku ÂMÚkh Au íku.
121. ðhkhkun: - ‘ðh’ yux÷u ©uc yLku ‘ykhkun:’ yux÷u Wå[ ÃkË, su{Lkwt
ÃkË ©uc yLku Wå[ Au íku.
122. {nkíkÃkk: - su{Lkwt íkÃk {nkLk Au íku.
31
Mkðoøk: MkðorðËT¼kLkwŠð»ðfTMkuLkku sLkkËoLk: >
ðuËku ðuËrðËÔÞÊTøkku ðuËkÊTøkku ðuËrðíkT frð: >> 14 >>
123. Mkðoøk: - Mkðoºk økrík ykÃkLkkh.
124. MkðorðËT¼kLkw: - Mkðo¿k yLku «fkþ{kLk Au íku.
125. rð»ðfTMkuLk: - (i) suLke Mkk{u fkuE Ãký «çk¤ MkuLkk xfe þfíke LkÚke
íku (ii) {nkfk÷.
126. sLkkËoLk: - (i) ykMkwhe ð]r¥kykuLkku Lkkþ fhLkkh (ii) sL{{hýLkk
VuhkLkku Lkkþ fhu Au íku.
127. ðuË: - ðuË YÃku «økx ÚkÞu÷wt ¼økðkLkLkwt ðkÊT{Þ MðYÃk.
128. ðuËrðíkT - ðuËLku òýLkkh.
129. yÔÞÊTøk: - (i) su ÔÞtøk yux÷u fu rðf÷ktøk LkÚke íku (ii) MðÞtÃkqýo
Au íku. 130. ðuËkÊTøk: - ðuË su{Lkk ytøkYÃk Au íku.
131. ðuËrðíkT - ðuËLkk ¿kkíkk. 132. frð: - ¢kLíkËþeo, su{Lke árü Mkðo
ÃkzËkyku nxkðeLku MkíÞLku òuE þfu Au íkuðk.
÷kufkæÞûk: MkwhkæÞûkku Ä{koæÞûk: f]íkkf]ík: >
[íkwhkí{k [íkwÔÞqonùíkwËO»xÙùíkw¼wos: >> 15 >>
133. ÷kufkæÞûk: - çkÄk ÷kufkuLkk yæÞûk. 134. MkwhkæÞûk: - ËuðkuLkk yæÞûk
135. Ä{koæÞûk: - (i) Ä{oLkk yæÞûk (ii) «kýeykuLkk Ä{o yLku yÄ{o òýeLku
íku «{kýu íku{Lku V¤ ykÃkLkkhk.
136. f]íkkf]ík: - (i) ÔÞõík yLku yÔÞõík Au íku. (ii) fkhý yLku fkÞo
çktLku Au íku.
137. [íkwhkí{k - [kh YÃku (ytzs-#zk îkhk, MðuËs-ÃkhMkuðk îkhk,
WËTr¼ßs- s÷ îkhk yLku shkÞws-ykuh îkhk) ÔÞõík
Úkíkwt Ãkh{kí{kLkwt MðYÃk.
138. [íkwÔÞqon: - [kh ÔÞqn (ðkMkwËuð, Mktf»koý, «ãwBLk yLku yrLkÁØ) YÃku
hnu÷k Ãkh{kí{k.
139. [íkwËO»xÙ: - su{Lku [kh ËkZ Au íkuðk ([kh çkkÄkyku-yðhkuÄ, «ríkhkuÄ,
rðhkuÄ yLku rLkhkuÄLku [kh ËkZ fnuðk{kt ykðu Au)
140. [íkw¼wos: - [kh ¼wòykuðk¤k, [khu ¼wòyku{kt su þt¾ (ykLktËæðrLk),
[¢ (¿kkLkárü), økËk (Þkuøkárü) yLku ÃkÈ (rLk{o¤
rLk÷uoÃk ®[íkLk «kró) YÃku ykÞwÄku Au íku.
32 33
¼úkrs»ýw¼kuosLkt ¼kuõTíkk Mkrn»ýwsoøkËkrËs: > ðuãku ðiã: MkËkÞkuøke ðehnk {kÄðku {Äw: >
yLkÄku rðsÞku suíkk rðïÞkurLk: ÃkwLkðoMkw: >> 16 >> yíkerLÿÞku {nk{kÞku {nkuíMkknku {nkçk÷: >> 18 >>
141. ¼úkrs»ýw: - íkusMðe, fktrík{kLk, ‘Mð’{kt furLÿík «fkþ MðYÃk
163. ðuã: - {kuûkLke RåAkðk¤kyu òýðk ÞkuøÞ.
142. ¼kusLk{T - ¼økðkLk ðzu su ¼kuøkðkÞ Au íku. «f]ríkLku yÚkðk {kÞkLku
¼kusLk fnuðk{kt ykðu Au. 164. ðiã: - Mkðo rðãkykuLkk òýfkh.
143. ¼kuõTíkk - ¼kuøkðLkkh 144. Mkrn»ýw: - Mkðo ftE MknLk fhLkkh 165. MkËkÞkuøke - su rLkíÞ Þkuøke Au íku.
145. søkËkrËs: - søkíkLkwt ykrË fkhý. 166. ðehnk - Ä{oLkk hûký {kxu þqhðeh yMkwhkuLkku Lkkþ fhLkkh.
146. yLkÄ: - ÃkkÃkrðneLk. 147. rðsÞ: - rðsuíkk. 167. {kÄð: - {k yux÷u rðãkLkk Äð yux÷u yrÄÃkrík.
148. suíkk - su Mð¼kðÚke s MkðoLku SíkLkkhk Au íku. 168. {Äw: - su {Äw yux÷u {Ä suðk {eXk Au íku.
149. rðïÞkurLk: - rðïLkwt WíÃkr¥kMÚkkLk. 169. yíkerLÿÞ: - RrLÿÞkuÚke òýe Lk þfkÞ íkuðk.
150. ÃkwLkðoMkw: - Vhe VheLku swËkt swËkt þhehku{kt SðYÃku ðMkLkkh. 170. {nk{kÞ: - {nk {kÞkðe.
171. {nkuíMkkn: - su{Lkwt MksoLk, Ãkku»ký yLku {hý suðe «ð]r¥kyku{kt
WÃkuLÿku ðk{Lk: «ktþwh{ku½: þwr[YŠsík: > WíMkkn yux÷u fkÞohíkÃkýwt Mkíkík [k÷w nkuÞ Au íku.
yíkeLÿ: Mktøkún: Mkøkkuo Ä]íkkí{k rLkÞ{ku Þ{: >> 17 >> 172. {nkçk÷: - çkÄk çkr÷cku{kt su{Lkwt çk¤ {nkLk Au íku.
151. WÃkuLÿ: - rð»ýwLku RLÿLkk rLkfxLkk çktÄw økýðk{kt ykÔÞk nkuðkÚke
íku WÃkuLÿ fnuðkÞ Au. {nkçkwrØ{onkðeÞkuo {nkþÂõík{onkãwrík: >
152. ðk{Lk: - çkxwf YÃkÄkhe, su{ýu çkr÷hkòLke ÃkkMkuÚke Mkkzk ºký yrLkËuo~ÞðÃkw: ©e{kLk{uÞkí{k {nkrÿÄ]fT >> 19 >>
zøk÷kt YÃku çkÄwt rðï fçksu fhe íkuLku ðþ fÞkou níkku.
153. «ktþw: - Ÿ[k fËðk¤k, su{Lkk ðirïf MðYÃk{kt Ãk]Úðe Ãkh Ãkøk, 173. {nkçkwrØ: - su{Lke çkwrØ {nkLk Au íku.
{Míkf ykfkþ{kt yLku MkqÞo-[tÿ çku ykt¾ku níke. 174. {nkðeÞo: - su{Lkwt Ãkhk¢{ {nkLk Au íku.
154. y{ku½: - su{Lke r¢Þk fËe ÔÞÚko síke LkÚke íku. 175. {nkþÂõík: - su{Lke þÂõík {nkLk Au íku.
155. þwr[: - (i) Ãkrðºk (ii) suLkku MÃkþo s Ãkrðºk fhu Au íkuðk. 176. {nkãwrík: - su ytËh yLku çknkh Ãkh{ ßÞkurík{Þ Au íku.
156. QŠsík: - (i) þÂõíkÞwõík (ii) {nk Ãkhk¢{e. 177. yrLkËuo~ÞðÃkw: - suLkwt þheh rLkËuoþ (WÕ÷u¾) fhe þfkÞ íkuðwt LkÚke
157. yíkeLÿ: - RLÿÚke Ãký [rzÞkíkk. íkuðk.
158. Mktøkún: - Mkt[Þ fhLkkh. 178. ©e{kLkT - (i) çkÄk «fkhLke {n¥kkykuÚke Þwõík (ii) ©eÚke Þwõík
159. Mkøko: - MksoLk YÃku rðMíkhu÷k søkíkLkk fkhýYÃk.
179. y{uÞkí{k - su fkuE Ãký {kÃk («{ký)Úke Ãkh Au íku.
160. Ä]íkkí{k: - su ÃkkuíkkLkk ykí{MðYÃk{kt ÂMÚkh hnu Au íku.
180. {nkrÿÄ]fT - Mk{wÿ{tÚkLk ð¾íku fq{oYÃk Äkhý fhe {tËhk[÷YÃke {nkLk
161. rLkÞ{: - rLkÞ{Lk{kt hk¾Lkkh.
ÃkðoíkLku íku{s f]»ýkðíkkh{kt økkuðÄoLk ÃkðoíkLku su{ýu
162. Þ{: - (i) su yktíkh ð]r¥kykuLku ðþ{kt hk¾u Au íku (ii) su çkÄktLkwt
Äkhý fÞkou Au íku.
íku{Lke ytËh hneLku rLkÞ{Lk fhu Au íku.
34
{nuïkMkku {ne¼íkko ©erLkðkMk: Mkíkkt økrík: >
yrLkhwØ: MkwhkLkLËku økkurðLËku økkurðËkt Ãkrík: >> 20 >>
181. {nuïkMk: - su{ýu {nkLk ÄLkw»Þ Äkhý fhu÷wt Au íku. yk {nkÄLkw þçË
YÃku, æðrLk YÃku, ßÞkurík YÃku yLku ík¥ð YÃku hnu÷wt Au.
182. {ne¼íkko - Ãk]ÚðeLkk Ãkk÷f yLku Ãkku»kf.
183. ©erLkðkMk: - su{Lkk ÓËÞ{kt ÷û{eLkku MkËkÞ rLkðkMk Au íkuðk.
184. Mkíkkt økrík: - su MkíÃkwÁ»kkuLku Wå[ík{ økrík ykÃku Au íku.
185. yrLkÁØ: - (i) suLku fþku yðhkuÄ LkÚke íku (ii) y«ríkník.
186. MkwhkLkLË: - ËuðíkkykuLku ykLktË ykÃkLkkh.
187. økkurðLË: - økku yux÷u ðkýe íku{s RrLÿÞkuLku su ÞÚkkÚko òýu Au íku
188. økkurðËkt Ãkrík: - økku yux÷u ðkýe fu RrLÿÞkuLku su òýu Au íku ‘økkurðËT’
fnuðkÞ Au. ykðk ‘økkurðËT’Lkk Ãký Mðk{e Au íku.
{her[Ëo{Lkku ntMk: MkwÃkýkuo ¼wsøkku¥k{: >
rnhÛÞLkk¼: MkwíkÃkk: ÃkÈLkk¼: «òÃkrík: >> 21 >>
189. {her[: - íkusMðeLkwt Ãký Ãkh{ íkus Ähkðu Au íkuðk.
190. Ë{Lk: - Mkðo ykMkwhe ð]r¥kykuLkwt Ë{Lk fhLkkh.
191. ntMk: - MkðoLkk yLíkhkí{k YÃku hnu÷k Ãkh{kí{k.
192. MkwÃkýo: - Ä{o yLku yÄ{oYÃke çku MkwtËh Ãkkt¾kuðk¤k.
193. ¼wsøkku¥k{: - W¥k{ Lkkøk - yLktík þu»kLkkøk Ãkh þÞLk fhLkkhk.
194. rnhÛÞLkk¼: - rnhÛÞ (Mkwðýo) Mk{kLk «fkrþík suLke Lkkr¼ Au yuðk.
195. MkwíkÃkk: - Lkh yLku LkkhkÞýYÃku çkËrhfk©{{kt {nkLk íkÃk fhLkkh.
196. ÃkÈLkk¼: - suLke Lkkr¼ f{¤ suðe MkwtËh Au íku.
197. «òÃkrík: - Mkðo ÷kufkuLkk Mðk{e.
35
y{]íÞw: MkðoáfT ®Mkn: MkLÄkíkk MkÂLÄ{kLkT ÂMÚkh: >
yòu Ëw{o»koý: þkMíkk rð©wíkkí{k Mkwhkrhnk >> 22 >>
198. y{]íÞw: - suLkwt {]íÞw LkÚke íkuðk.
199. MkðoáfT - ÃkkuíkkLke ¿kkLkþÂõíkÚke MkðoLku rLknk¤Lkkh.
200. ®Mkn: - (i) MkðoþÂõík{kLk (ii) su ®nMkk fu rðLkkþ fhe þfu Au
íku.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 200 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
201. MkLÄkíkk - SðkuLku íku{Lkkt f{oLkkt V¤ MkkÚku òuzLkkh.
202. MkÂLÄ{kLkT - f{oV¤kuLkk ¼kuõTíkk Au íku.
203. ÂMÚkh: - MkËk yufYÃk yLku y[¤.
204. ys: - (i) su ¼õíkkuLkk ÓËÞ{kt «ðuþu Au íku (ii) su yMkwhkuLkku
Lkkþ fhu Au íku.
205. Ëw{o»koý: - suLkk íkkÃk Ëwüku MknLk fhe þfíkk LkÚke íkuðk.
206. þkMíkk - þk† «{kýu þkMkLk fhLkkh.
207. rð©wíkkí{k - su{Lkku Þþ rðþu»k YÃku MkËTøkwýku îkhk ÔÞkó Au.
208. Mkwhkrhnk - ËuðkuLkk þºkwykuLkku Lkkþ fhLkkh.
økwhwøkwohwík{ku Äk{: MkíÞ: MkíÞÃkhk¢{: >
rLkr{»kkuzrLkr{»k: Mkúøðe ðk[MÃkríkhwËkhÄe: >> 23 >>
209. økwÁ: - rðþk¤ yLku {nkLk ík¥ð, Mkðo rðãkykuLkk WÃkÿük.
210. økwÁík{: - (i) økwÁyku{kt ©uc (ii) çkúñk suðe rËÔÞíkkykuLku ¿kkLk
ykÃkLkkh.
211. Äk{: - «fkþ, Mkðkouå[ «fkþLkk Äkhf.
212. MkíÞ: - ¾kMk fheLku ‘MkíÞ’Lkk MkËTøkwýLkk {qŠík{tík MðYÃkðk¤k.
213. MkíÞÃkhk¢{: - su{Lkwt Ãkhk¢{ y{ku½ Au íku.
214. rLkr{»k: - yLík{wo¾ árüðk¤k.
215. yrLkr{»k: - (i) yÃk÷f árüðk¤k (ii) MkËk òøkúík.
216. Mkúøðe - ‘Mkúøk’ yux÷u {k¤k(ðisÞtíke)Lku Äkhý fhLkkhk.
217. ðk[MÃkríkÁËkhÄe: - ðkýeLkk Mðk{e íkÚkk su{Lke çkwrØ WËkh Au íkuðk.
36
yøkúýeøkúko{ýe: ©e{kLkT LÞkÞku Lkuíkk Mk{ehý: >
MknMkú{qÄko rðïkí{k MknMkúkûk: MknMkúÃkkíkT >> 24 >>
218. yøkúýe: - ykøk¤ ÷E sLkkh, ykøkuðkLk.
219. økúk{ýe: - (i) ¼qíkøkúk{ yux÷u fu Ãkt[{nk¼qíkLkk Mk{wËkÞLku ËkuhLkkh
(ii) økk{ (Mk{qn)Lku ykøk¤ ÷E sLkkhk.
220. ©e{kLkT - ËuðfktríkÚke Þwõík.
221. LÞkÞ: - f{oLkk ÞÚkkÞkuøÞ V¤Ëkíkk.
222. Lkuíkk - Ëkuhe sLkkh, ykøkuðkLk.
223. Mk{ehý: - MkBÞfT (Mk{wr[ík) økrík{kLk ïkMk YÃku su çkÄkt «kýeykuLku
fkÞohík hk¾u Au íku.
224. MknMkú{qÄko - MknMkú (nòh) - yLkuf - {Míkfðk¤k.
225. rðïkí{k - rðïLkk ykí{k.
226. MknMkúkûk: - MknMkú - yLkuf - Lkuºkkuðk¤k.
227. MknMkúÃkkíkT - MknMkú - yLkuf - [hýðk¤k.
ykðíkoLkku rLkð]¥kkí{k Mktð]ík: MkB«{ËoLk: >
yn:Mktðíkofku ðnTrLkhrLk÷ku ÄhýeÄh: >> 25 >>
228. ykðíkoLk: - Mk]rüLkk [¢Lku ½w{kðLkkh.
229. rLkð]¥kkí{k - Mkðo çktÄLkkuÚke {wõík - yMÃk]~Þ.
230. Mktð]ík: - çkÄktLku ykåAkrËík fhíke yrðãk yÚkðk y¿kkLkÚke
ykåAkrËík, ZtfkÞu÷k.
231. MkB«{ËoLk: - íku{Lke Áÿ, Þ{ suðe rð¼qríkyku îkhk Mkkhe heíku Ë{Lk
fhLkkh.
232. yn:Mktðíkof: - (i) ‘yn:’ yux÷u ykrð¼koðLkku «fkþ yLku ‘Mktðíkof:’
yux÷u «÷ÞLkk {u½Lkku ytÄfkh, «fkþ-ytÄfkhLkwt rLkÞ{Lk
fhLkkh (ii) MkqÞo YÃku rËðMk-hkrºkLkwt ¢{þ: rLkÞ{Lk fhLkkh.
233. ðnTrLk: - yÂøLkLke {kVf Þ¿k{kt ËuðkuLku ykÃkíkk nrðLku MðefkhLkkh.
234. yrLk÷: - (i) ðkÞw (ii) suLkwt hnuXký rLkÞík LkÚke íku (iii) suLkku
ykrË LkÚke íku.
235. ÄhýeÄh: - Ãk]ÚðeLku Äkhý fhLkkh, MkqÞo ykrË þu»k yÚkðk ðhknYÃke
¼økðkLk.
37
Mkw«MkkË: «MkLLkkí{k rðïÄ]Âøðï¼wÂøð¼w: >
Mkífíkko Mkíf]ík: MkkÄwsonTLkwLkkohkÞýku Lkh: >> 26 >>
236. Mkw«MkkË: - yíÞtík f]Ãkk¤w.
237. «MkÒkkí{k - (i) {qŠík{tík ykLktË (ii) ykí{Mktíkku»kðk¤k.
238. rðïÄ]fT - rðïLku Äkhý fhLkkh. 239. rðï¼wfT - rðïLkk ¼kuõíkk.
240. rð¼w: - MkðoÔÞkÃkf Ãkh{kí{k. 241. Mkífíkko - MkíÞ-Mksof.
242. Mkíf]ík: - su{Lkk îkhk Mkíf]íÞ ÚkÞwt Au íku.
243. MkkÄw: - (i) MkkÂ¥ðf ÃkwÁ»k (ii) suýu çkÄk MkkæÞku ({u¤ððk suðe
ðMíkwyku) «kó fhu÷kt Au íku.
244. snTLkw: - (i) su «÷Þ Mk{Þu çkÄkLkwt nLkLk fhu Au íku (ii) su ËwükuLku
yuf çkksw hk¾e ¼õíkLku {wÂõík ykÃku Au íku.
245. LkkhkÞý: - (i) Lkkh yux÷u ÃkkuíkkLkk{kt ÷Þ fhu Au íku. Ãkt[ík¥ðku{kt
su rLkðkMk fhu Au íku LkkhkÞý (ii) Lkkh yux÷u s¤{kt
suLkwt þÞLk Au íku.
246. Lkh: - Ëhuf ðMíkwLkwt {køkoËþoLk ykÃkLkkh nkuðkÚke íku þkïík
Ãkh{kí{kLku Lkh fnuðk{kt ykðu Au.
yMktÏÞuÞkuz«{uÞkí{k rðrþü: rþüf]åAwr[: >
rMkØkÚko: rMkØMktfÕÃk: rMkrØË: rMkrØMkkÄLk: >> 27 >>
247. yMktÏÞuÞ: - (i) MktÏÞkÚke Ãkh (ii) Lkk{YÃkÚke Ãkh.
248. y«{uÞkí{k - suLkwt MðYÃk fkuE Ãký ¿kkLk îkhk «{uÞ ({kÃke þfkÞ
íkuðwt)Úke Ãkh Au íku.
249. rðrþü: - rðþu»k økwýÞwõík, ¼økðkLk «kýe{kºk{kt ËhufLke yuf
ykøkðe rðrþüíkk ò¤ðeLku «økx ÚkkÞ Au yux÷k {kxu
rðrþü Au.
250. rþüf]íkT - MkßsLkkuLku su rþü yux÷u MktMf]ík(Mkkhk MktMfkhðk¤k) fhu
Au íku, hûký fhu Au íku.
251. þwr[: - (i) çkkÌkkÇÞtíkh (çknkhLke yLku ytËhLke) Ãkrðºkíkkðk¤k
(ii) Ãkrðºk fhLkkhk.
252. rMkØkÚko: - su{Lku Mk{Mík rMkrØyku «kó ÚkE Au íku.
253. rMkØMktfÕÃk: - suLkku MktfÕÃk Ãkqýo ÚkÞku Au íku.
254. rMkrØË: - rMkrØykuLkk ykÃkLkkhk.
255. rMkrØMkkÄLk: - rMkrØYÃk r¢ÞkLkk MkkÄf.
38
ð]»kkne ð]»k¼ku rð»ýwð]o»kÃkðko ð]»kkuËh: >
ðÄoLkku ðÄo{kLkù rðrðfTík: ©wríkMkkøkh: >> 28 >>
256. ð]»kkne - ð]»k yux÷u Ä{oYÃke rËðMkLkku WËÞ fhLkkh.
257. ð]»k¼: - (i) MkkûkkíkT Ä{oÃkwÁ»k (ii) ¼õíkku su {køku íkuLke íku{Lkk
Ãkh ð»kko fhLkkhk. 258. rð»ýw: - ÔÞkÃkf Ãkh{kí{k.
259. ð]»kÃkðko - ‘ð]»k’ yux÷u Ä{o, ‘Ãkðo{T’ yux÷u ÃkøkrÚkÞkt, ð]»kÃkðko
yux÷u Ä{oLkkt ÃkøkrÚkÞktYÃk Ãkh{kí{k.
260. ð]»kkuËh: - Ä{oLkk WËhYÃk Ãkh{kí{k.
261. ðÄoLk: - ð]rØ fhLkkh, ‘yrðãk-{kÞk’{ktÚke {wõík ÚkE {Lkw»Þ
‘rðãk-{kÞk’Lkku yk©Þ ÷u Au íÞkhu íku yr¼ð]rØ íkÚkk
©uÞLku Ãkk{u Au. 262. ðÄo{kLk: - rðï YÃku ð]rØ Ãkk{Lkkh.
263. rðrðfTík: - (i) yufktíkMkuðe (ii) ðÄo{kLk nkuðk Aíkkt rLkMkçkík
ðøkhLkk íku{s yMkh Lk ÚkkÞ íkuðk.
264. ©wríkMkkøkh: - ðuËkuLkk ¼tzkh YÃku yLku ðuËku{kt hnu÷k ík¥ð YÃku Au íku.
Mkw¼wòu ËwÄohku ðkø{e {nuLÿku ðMkwËku ðMkw: >
LkifYÃkku çk]nÿqÃk: rþrÃkrðü: «fkþLk: >> 29 >>
265. Mkw¼ws: - MkwtËh ¼wòðk¤k su søkíkLkwt hûký fhu Au íku.
266. ËwÄoh: - (i) Äkhý fhðk {kxu yíÞtík frXLk (ii) çkeòÚke Äkhý
fhe Lk þfkÞ íkuðk (iii) {kuûkLkk MkkÄfkuLkk æÞkLk{kt
{w~fu÷eÚke ykðLkkh. 267. ðkø{e - ðkýeLkk Mðk{e.
268. {nuLÿ: - {nkLk RLÿ, ËuðkrÄÃkrík.
269. ðMkwË:: - ðMkw yux÷u (i) MkkÂ¥ðf «fkþLkk ykÃkLkkh (ii) MktÃkr¥kLkk
ykÃkLkkh.
270. ðMkw: - (i) ðMkw yux÷u Mkðo rËÔÞ rfhýkuYÃke ÄLkYÃk (ii) {kÞk îkhk
ÃkkuíkkLkk Mkk[k MðYÃkLku ZktfLkkhk (iii) ykfkþ{kt ðMkLkkhk.
271. LkifYÃk: - yLkuf MðYÃk Äkhý fhLkkh.
272. çk]nÿqÃk: - rðþk¤, øknLk YÃk Äkhý fhLkkhk.
273. rþrÃkrðü: - ‘rþrÃk’Lkk çku yÚko ÚkkÞ Au : (i) Ãkþw (ii) rfhý. Mkðo
Ãkþwyku{kt ¼økðkLk ykí{k YÃku rçkhks{kLk nkuðkÚke íku
‘rþrÃkrðü:’ Au yLku yu Ãkþwyku{kt MÚkq÷, Mkqû{ yLku
fkhý¼qík ¼qr{fk MkwÄe su rfhýku «fkþu Au íku Ãký
¼økðkLkLkwt s MðYÃk Au yux÷u ‘rþrÃkrðü:’ Au.
274. «fkþLk: - MkðoLkk «fkþf.
39
ykusMíkuòuãwríkÄh: «fkþkí{k «íkkÃkLk: >
ÉØ: MÃkükûkhku {tºkùLÿktþw¼koMfhÄ]rík: >> 30 >>
275. ykusMíkuòuãwríkÄh: - ykusMk, íkus yLku ãwríkLku Äkhý fhLkkh.
276. «fkþkí{k - «fkþ MðYÃk.
277. «íkkÃkLk: - «íkkÃkþk¤e, «íkkÃkðkLk.
278. ÉØ: - su MktÃkÒk, Mk{]Ø Au íku.
279. MÃkükûkh: - Lkk{[uíkLkk, MÃkü yux÷u yLkw¼qrík{kt ykðu÷wt [iíkLÞ{Þ
Lkk{.
280. {Lºk: - {LkLk ðzu íkkhu íku.
281. [Lÿktþw: - [tÿ suðk þeík¤ íkusðk¤k.
282. ¼kMfhÄ]rík: - MkqÞo Mk{kLk íkusðk¤k.
y{]íkktþqËT¼ðku ¼kLkw: þþrçkLËw: Mkwhuïh: >
yki»kÄt søkík: Mkuíkw: MkíÞÄ{oÃkhk¢{: >> 31 >>
283. y{]íkktþqËT¼ð: - ‘y{]íkktþw’ yux÷u y{]íkLkkt rfhýku, íku{Lku Ähkðíkk
[LÿLkwt WËT¼ðMÚkkLk.
284. ¼kLkw: - «fkþ{kLk.
285. þþrçkLËw: - ‘þþ’ yux÷u MkMk÷kLkwt su{kt r[nTLk Au íku þþe, [tÿ{kLke
{kVf su çkÄkt «kýeykuLkwt MktðÄoLk fhu Au íku.
286. Mkwhuïh: - (i) ‘Mkwhku’ yux÷u «fkþ{kLk Ëuðíkkyku, íku{Lkk yÄeïh
(ii) «fkþLkk Mðk{e.
287. yki»kÄ{T - MktMkkhYÃke ÔÞkrÄLkku Lkkþ fhLkkh.
288. søkík: Mkuíkw: - MktMkkhMkkøkhLku Ãkkh fhðkLkk MkuíkwYÃk.
289. MkíÞÄ{oÃkhk¢{: - suLke ðehíkk yLku MkíÞ Ä{oÚke Þwõík Au.
40 41
¼qík¼ÔÞ¼ðLLkkÚk: ÃkðLk: ÃkkðLkkuzLk÷: > Rükuàrðrþü: rþüuü: rþ¾tze Lknw»kku ð]»k: >
fk{nk fk{f]íkT fkLík: fk{: fk{«Ë: «¼w: >> 32 >> ¢kuÄnk ¢kuÄf]ífíkko rðïçkknw{oneÄh: >> 34 >>
308. Rü: - r«Þ Ëuðíkk.
290. ¼qík¼ÔÞ¼ðLLkkÚk: - ¼qík, ¼rð»Þ yLku ðíko{kLkLkk Mðk{e. 309. yrðrþü: - (i) rðþu»kíkk hrník (ii) çkÄkLke ytËh rLkðkMk fhLkkhk.
291. ÃkðLk: - (i) su Ãkrðºk fhu Au íku (ii) su yíÞtík ðuøk{kLk Au íku 310. rþüuü: - ¿kkLke sLkkuLku Rü-r«Þ Au íkuðk.
ðkÞw. 292. ÃkkðLk: - Ãkrðºk fhLkkh. 311. rþ¾tze - ßÞkhu økkuÃk níkk íÞkhu {kuhÃkªALku Äkhý fhLkkh.
293. yLk÷: - (i) suLku ‘y÷:’ yux÷u fu yLík LkÚke íku yÂøLk (ii) 312. Lknw»k: - {kÞk îkhk «kýeykuLku çkktÄLkkh.
‘Lk÷’-øktÄ-ðkMk LkÚke íkuðk. 313. ð]»k: - (i) su ð»kko fhu Au íku (ii) su Ä{oMðYÃk Au íku.
294. fk{nk - fk{LkkykuLkku Lkkþ fhLkkhk. ‘rþ¾tze, Lknw»k yLku ð]»k:’ yu ºkýuÞ Lkk{{kt ÔÞÂõík YÃku, yLíkÞko{e
295. fk{f]íkT - fk{Lku sL{ ykÃkLkkhk. 296. fkLík: - MkwLËh, Mðk{e YÃku yLku rðïLkk Äkhf ík¥ð YÃku hnu÷k ¼økðkLkLkwt ËþoLk ÚkkÞ Au.
297. fk{: - (i) RåAkMðYÃk (ii) f - çkúñk, y - rð»ýw yLku { 314. ¢kuÄnk - ¢kuÄLku nýLkkh.
- rþð yu{ rºk{qŠíkMðYÃk. 315. ¢kuÄf]ífíkko - (i) Ëwü ÷kufku{kt ¢kuÄLkk MkhsLknkh (ii) rðïLkk Mksof.
298. fk{«Ë: - ¼õíkkuLke Mkðo fk{LkkykuLkk «Ëkíkk. 316. rðïçkknw: - (i) rðïLkk MknkÞf (ii) suLkk çkknwyku{kt çkÄk Mk{kÞu÷k
299. «¼w: - MkðoþÂõík{kLk Mðk{e. Au íku.
317. {neÄh: - (i) Ãk]Úðe({ne)Lkk Äkhf (ii) çkÄk «fkhLke Ãkqò
ÞwøkkrËf]íkT Þwøkkðíkkuo Lkif{kÞku {nkþLk: > ({ne)Lkk MðefkhLkkh.
yá~ÞkuzÔÞõTíkYÃkù MknMkúrsËLkLíkrsíkT >> 33 >>
yåÞwík: «rÚkík: «ký: «kýËku ðkMkðkLkws: >
300. ÞwøkkrËf]íkT - Þwøkku (fr÷, îkÃkh, ºkuíkk yLku Mkík)Lkku «kht¼ fhLkkh. yÃkkt rLkrÄhrÄckLk{«{¥k: «ríkrcík: >> 35 >>
ynª MknMkúLkk{Lkkt 300 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
301. Þwøkkðíko: - ÞwøkkuLkwt ykðíkoLk (ÃkrhðíkoLk) fhLkkh, su ðMíkwík: rðã{kLk LkÚke, 318. yåÞwík: - fËe åÞwík Lk ÚkLkkh, y[¤.
Ãký rðã{kLk suðe «íkeík ÚkkÞ Au íku ‘{kÞk’ fnuðkÞ Au. 319. «rÚkík: - «ÏÞkík. ‘«rÚkík:’ «kýLkwt «ðuþîkh Au, «ký{kt ¼ÂõíkLkku
302. Lkif{kÞ: - yLkuf «fkhLke {kÞkLku MksoLkkh. «ðuþ ÚkkÞ ÃkAe íkuLke Äkhk Mkns çkLku Au yLku yu s hkÄk¼kð Au.
303. {nkþLk: - MkðoLkku økúkMk fhLkkh. ynª ¼õík yLku ¼økðkLkLkwt MkkÞwßÞ MktÄkÞ Au.
304. yá~Þ: - su árüøkku[h LkÚke íku. 320. «ký: - [iíkLÞLkku WL{u»k(MVwhý).
305. ÔÞõTíkYÃk: - su ÔÞõík YÃku Au íku, yðíkkh YÃku su ÔÞõík çkLku Au íku. 321. «kýË: - (i) «kýLkk Ëkíkk (ii) çkeòLku {kxu «ký ykÃkLkkhk.
306. MknMkúrsíkT - MknMkú-yLkuf-Lkk rðsuíkk. 322. ðkMkðkLkws: - RLÿLkk LkkLkk ¼kE, WÃkuLÿ.
307. yLkLíkrsíkT - yLktíkLkk rðsuíkk. {Lkw»ÞLke þÂõík þík{w¾e økýðk{kt 323. yÃkkt rLkrÄ: - s¤Lkku ¼tzkh yÚkðk {nËTçkúñ.
ykðu Au. MknMkú ËuðþÂõík {kxu ÞkuòÞ Au. ‘MknMkúrsíkT’ íku LkkhkÞý 324. yrÄckLk{T: - Ëhuf ðMíkwLkku ykÄkh.
Au yLku ‘yLkLíkrsíkT’ íku {nkLkkhkÞý Au. yk {nkLkkhkÞý yu 325. y«{¥k: - f{oLkkt V¤ ykÃkðk{kt MkËk «{kËhrník, MkËk òøkúík.
Ãkh{kí{kLkwt yÔÞõík ÃkË Au. íÞkt fkuE ðkíkLkwt îtî LkÚke. 326. «ríkrcík: - ÃkkuíkkLke {n¥kk{kt MkwÂMÚkík.
42 43
MfLË: MfLËÄhku ÄwÞkuo ðhËku ðkÞwðknLk: > ÃkÈLkk¼kuàhrðLËkûk: ÃkÈøk¼o: þheh¼]íkT >
ðkMkwËuðku çk]nËT¼kLkwhkrËËuð: ÃkwhLËh: >> 36 >> {nrØoÉØku ð]Økí{k {nkûkku økhwzæðs: >> 38 >>
327. MfLË: - su MftËLk fhu Au yux÷u fu QA¤eLku çknkh ykðu Au íku
ËuðþÂõík. 346. ÃkÈLkk¼: - (i) ÃkÈLke Lkkr¼ðk¤k (ii) su Lkkr¼{kt ðMku Au íku.
328. MfLËÄh: - (i) MfLË yux÷u fu ËuðþÂõíkLku Äkhý fhLkkh (ii) Mkk[k 347. yhrðLËkûk: - Lke÷f{¤ Mk{kLk Lkuºkkuðk¤k.
{køkoLku Äkhý fhLkkh. 348. ÃkÈøk¼o: - ÃkÈLke {æÞ{kt hnu÷k.
329. ÄwÞo: - Äwhk ðnLk fhLkkh, ÄwhtÄh. 349. þheh¼]íkT - yÒk yLku «ký ykÃke «kýeykuLkkt þhehkuLkwt Ãkku»ký fhLkkh.
330. ðhË: - ðhËkLk ykÃkLkkhk. 350. {nrØo: - {nkLk çkwrØ yÚkðk rð¼qríkðk¤k.
331. ðkÞwðknLk: - ðkÞw suLkwt ðknLk Au íku. 351. ÉØ: - (i) MðuåAkÚke çktÄLk MðefkhLkkh (ii) rðï MðYÃku Q¼k
332. ðkMkwËuð: - (i) Mkðo{kt rLkðkMk fhe hnu÷k (ii) Ëhuf ðMíkwLku Zktfe hnu÷k íku.
ËuLkkhk. 333. çk]nËT¼kLkw: - {n¥kh «fkþ ÄhkðLkkh. 352. ð]Økí{k - MkkiÚke ÃkwhkíkLk.
334. ykrËËuð: - (i) MkðoLkk fkhý (ii) çkÄk ËuðkuLkwt WËTøk{MÚkkLk. 353. {nkûk: - (i) {nkLk árüðk¤k (ii) suLku çku yÚkðk ½ýe rËÔÞ
335. ÃkwhLËh: - (i) ËuðkuLkk Ëw~{LkkuLkkt Ãkwh yux÷u fu LkøkhkuLkku Lkkþ fhLkkh ykt¾ku Au íkuðk.
(ii) ËunLkøkhe{kt hnu÷k SðLkk Ëun¼kðLkku Lkkþ fhLkkh. 354. økÁzæðs: - su{Lke Äò Ãkh økÁzLkwt r[nTLk Au íkuðk.
yþkufMíkkhýMíkkh: þqh: þkirhsoLkuïh: >
yíkw÷: þh¼ku ¼e{: Mk{Þ¿kku nrðnorh: >
yLkwfq÷: þíkkðíko: ÃkÈe ÃkÈrLk¼uûký: >> 37 >>
Mkðo÷ûký÷ûkÛÞku ÷û{eðkLkT Mkr{ríkÅsÞ: >> 39 >>
336. yþkuf: - þkuf, {kun, ¼q¾, íkhMk, sL{ yLku {hý suðe A ûkríkykuÚke
{wõík. 337. íkkhý: - MktMkkhMkkøkh{ktÚke íkkhLkkh. 355. yíkw÷: - su{Lke íkw÷Lkk çkeò fkuELke MkkÚku Lk ÚkE þfu íkuðk.
338. íkkh: - (i) Mkðkouå[ æðrLk H (ii) øk¼koðMÚkk, sL{, {hý, 356. þh¼: - (i) ®MknLkku Ãký Mktnkh fhLkkh Ãkkihkrýf «kýe (ii)
ð]ØkðMÚkk ðøkuhuLkk ¼Þ{ktÚke Awxfkhku fhu Au íku. þheh{kt hnu÷k ytíkhkí{k YÃku «fkþíkk Ãkh{uïh.
339. þqh: - (i) yíÞtík Ãkhk¢{e, (ii) su SðLkLkk [kh ÃkwÁ»kkÚko Ä{o, 357. ¼e{: - ¼Þ WÃkòðu íkuðk.
yÚko, fk{ yLku {kuûkLke ÃkqŠík fhu Au íku. 358. Mk{Þ¿k: - (i) MksoLk, Ãkku»ký yLku ÷ÞLkk Mk{ÞLkk ¿kkíkk (ii)
340. þkirh: - þqhMkuLkLkk fw¤{kt sL{ ÷uLkkh ðMkwËuðLkk Ãkwºk ©ef]»ý. Mk{kLkÃkýu Þ¿kYÃku hnuLkkhk (iii) A Mk{Þ(Éíkwyku)Lkk
341. sLkuïh: - Mknw «kýeykuLkk ÓËÞ{kt hnu÷k ytíkÞko{e. òýfkh.
342. yLkwfq÷: - çkÄkLku {kxu Mkw¾Ë yLku MknkÞf. 359. nrðnorh: - nrð(Þ¿k{kt nku{u÷kt ÿÔÞku)Lku økúný fhLkkh.
343. þíkkðíko: - (i) ðkhtðkh ykðíkoLk fhLkkh yÚkðk yðíkkh Äkhý 360. Mkðo÷ûký÷ûkÛÞ: - Mkðo ÷ûkýkuÚke suLkwt ¿kkLk ÚkkÞ Au íku.
fhLkkh (ii) MkUfzku (yLkuf) ðkh ¼õíkkuLke {ËËu Ëkuze 361. ÷û{eðkLkT - (i) ÷û{eÚke Þwõík (ii) suLke Akíke Ãkh ÷û{eLkku ðkMk
ykðLkkh (iii) MkðoLkk ykrË fk¤u «fkþíkk Ãkh{kí{k. Au íkuðk ÷û{eLkk Ãkrík.
344. ÃkÈe - nkÚk{kt ÃkÈ(f{¤) Äkhý fhLkkh.
362. Mkr{ríkÅsÞ: - Mk¼k fu Mktøkúk{{kt rðsÞ {u¤ðLkkh.
345. ÃkÈrLk¼uûký: - ÃkÈ-f{¤ suðkt Lkuºkkuðk¤k.
44 45
rðûkhku hkurníkku {køkkuo nuíkwËko{kuËh: Mkn: > ÔÞðMkkÞku ÔÞðMÚkkLk: MktMÚkkLk: MÚkkLkËku Äúwð: >
{neÄhku {nk¼køkku ðuøkðkLkr{íkkþLk: >> 40 >> ÃkhrØo: Ãkh{MÃküMíkwü: Ãkwü: þw¼uûký: >> 42 >>
363. rðûkh: - rðþu»kÃkýu ûkÞÚke hrník, Ãkh{kí{k.
364. hkurník: - hkurníkLkk ºký yÚko ÚkkÞ Au : yÂøLk, MkqÞo yLku {íMÞLkk 384. ÔÞðMkkÞ: - Wã{ yÚkðk rLkùÞLkk ¿kkLkYÃk.
MðYÃk YÃku. 385. ÔÞðMÚkkLk: - rðïLke ÔÞðMÚkk fhLkkh.
365. {køko: - (i) Ãkh{kí{kLku «kó fhðkLkwt MkkÄLk yÚkðk WÃkkÞ (ii) 386. MktMÚkkLk: - (i) su{kt çkÄk s Sð ÷ÞLke ÂMÚkrík{kt hnu Au íku (ii)
{kuûkLke ykfktûkkðk¤k suLku þkuÄu Au íku. su ytrík{ yÂMíkíð Au íku.
366. nuíkw: - su rðïLkkt ykrËfkhý yLku ytrík{ WÆuþ Au íku. 387. MÚkkLkË: - f{o «{kýu MÚkkLk ykÃkLkkh.
367. Ëk{kuËh: - (i) Ë{(ykí{MktÞ{) ðøkuhu MkkÄLkku{kt su Wíf]ü Au íku 388. Äúwð: - rLkíÞ, ÂMÚkh, yrðLkkþe.
(ii) çkk÷f]»ý íkhefu su ÞþkuËk îkhk ËkuhzkÚke çktÄkÞu÷k 389. ÃkhrØo: - Ãkh{ ÉrØ(suLke f¤k ðÄíke òÞ Au)ðk¤k.
níkk íku
390. Ãkh{MÃkü: - yíÞtík þwØ yLku ÃkkhËþof.
368. Mkn: - MknLk fhLkkh, rð»ýwLku ‘Mkrn»ýw’ MknLkþe÷ Ãký fÌkk Au.
369. {neÄh: - Ãk]ÚðeLkk Äkhf, swyku-317. 391. íkwü: - MkËk ík]ó, Ãkh{ Mktíkku»ke Au íku.
370. {nk¼køk: - yíÞtík yiïÞoðkLk 371. ðuøkðkLkT - yíÞtík økríkþe÷ 392. Ãkwü: - su ÃkrhÃkqýo Au íku. 393. þw¼uûký: - þw¼ árüðk¤k.
372. yr{íkkþLk: - (i) yríkþÞ yknkh fhLkkh, r{ík yux÷u {ÞkorËík hk{ku rðhk{ku rðhíkku {køkkuo LkuÞku LkÞkuàLkÞ: >
MðYÃkðk¤k Sð, yr{ík yux÷u y{ÞkorËík Ãkh{kí{ík¥ð{kt
rð÷eLk ÚkE òÞ Au. (ii) «÷Þ ð¾íku su Mk{økú Mk]rüLkku ðeh: þÂõTík{íkkt ©ucku Ä{kuo Ä{orðËw¥k{: >> 43 >>
÷Þ fhu Au íku. 394. hk{: - (i) Mk[hk[h{kt h{e hnu÷k Ãkh{kí{k (ii) suýu Ãkkuíku
WËT¼ð: ûkku¼ýku Ëuð: ©eøk¼o: Ãkh{uïh: > {kurník fhLkkh ËþhÚkLkk Ãkwºk hk{Lkwt YÃk ÄÞwO Au íku.
fhýt fkhýt fíkko rðfíkko øknLkku økwn: >> 41 >> 395. rðhk{: - su çkÄkLkwt rðhk{MÚkkLk Au íku.
373. WËT¼ð: - yk Lkk{Lkk çku yÚko Au : (i) WíÃkr¥kMðYÃk Au íku (ii) 396. rðhík: - ykMkÂõík hrník.
WíkT+¼ð yux÷u fu MktMkkhÚke WÃkh Au íku. 397. {køko: - (i) suLku òýðkÚke ¼õTík y{híkk «kó fhu íkuðk (ii)
374. ûkku¼ý: - ûkwçÄ fhLkkh, yk ûkku¼ý: Ãkh{kí{þÂõíkLkku yLkw¼ð MkkÄLkkÃkÚk ykÃkLkkh.
ÚkÞk ÃkAe økwýrð¼køk þ{e òÞ Au yLku yuf s r[íkT-
«fkþ{kt {Lkw»ÞLkwt r[¥k ÷Þ Ãkk{u Au. 398. LkuÞ: - su {Lkw»ÞLku fÕÞkýLku {køkuo ykí{Mkkûkkífkh îkhk Ëkuhe òÞ
375. Ëuð: - (i) «fkþ{kLk (ii) MksoLk yLku çkeS ðirïf «ð]r¥kyku Au íku.
îkhk ¢ezk fhu Au íku. 399. LkÞ: - ykæÞkÂí{f «fkþ YÃku su Ëkuhðýe ykÃku Au íku.
376. ©eøk¼o: - su{Lkk ytíkh{kt ÷û{e hnu÷e Au íku. 400. yLkÞ: - suLku fkuE Ëkuhe þfu íku{ LkÚke íku.
377. Ãkh{uïh: - MkðoLkk Mðk{e. ynª MknMkúLkk{Lkkt 400 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
378. fhý{T - yk Mk]rüLkk MksoLk {kxuLkwt ¾qçk {n¥ðLkwt MkkÄLk. 401. ðeh: - Ãkhk¢{þe÷.
379. fkhý{T - rðïLkk WÃkkËkLk(MktçktÄ fkhý) íku{ s rLkr{¥k fkhýYÃku 402. þÂõTík{íkkt ©uc: - þÂõík{kLkku{kt ©uc.
hnu÷k Au íku. 380. fíkko - MksoLknkh.
381. rðfíkko - rðþu»k f{o fhLkkh yÚkðk rð÷Þ fhLkkh. 403. Ä{o: - (i) MkðoLku Äkhý fhðkðk¤k (ii) su çkÄk Ä{kouÚke þku¼e
382. øknLk: - suLkkt «f]rík, {nkLkíkk yLku f{kou yøkBÞ yLku yøkku[h Au hÌkk Au íku.
íkuðk. 383. økwn: - ÃkkuíkkLke {kÞkþÂõíkÚke økwóÃkýu hnu÷k. 404. Ä{orðËw¥k{: - Ä{oðu¥kkyku{kt ©uc.
46
ðifwÛX: Ãkwhw»k: «ký: «kýË: «ýð: Ãk]Úkw: >
rnhÛÞøk¼o: þºkwÎLkku ÔÞkÃíkku ðkÞwhÄkuûks: >> 44 >>
405. ðifwÛX: - Sðkí{kLke ºký fwÛXkyku Au - {¤, rðûkuÃk yLku ykðhý.
suLku fþe fwÛXk yux÷u fu yðhkuÄ LkÚke íku.
406. ÃkwÁ»k: - (i) þheh(Ãkwh){kt hnu÷e [iíkLÞ{Þe þÂõík (ii) su çkÄkt
ÃkkÃkkuLku ¼qtMke Lkk¾u Au íku.
407. «ký: - (i) ðkÞw{Þ [iíkLÞYÃku fkÞoþe÷ (ii) su ûkuºk¿k YÃku hnu Au íku.
408. «kýË: - «kýËkíkk.
409. «ýð: - suLku Hfkh MkkÚku «ýk{ fheyu Aeyu íku.
410. Ãk]Úkw: - (i) suýu ÃkkuíkkLke òíkLku Ãk]Úðe suðe rðþk¤ çkLkkðe Au
(ii) Ãk]Úkw rð»ýwLkku yuf ytþkðíkkh Au.
411. rnhÛÞøk¼o: - Mk]rü{kt çkes YÃku hnu÷ [iíkLÞ.
412. þºkwÎLk: - þºkwykuLkku Lkkþ fhLkkh. 413. ÔÞkó: - su MkðoÔÞkÃkf Au íku.
414. ðkÞw: - (i) su ðnLk fhu Au íku (ii) su øktÄLkwt fkhý Au íku.
415. yÄkuûks: - (i) su{ýu Lke[u Lkuºkku ZkéÞkt Au íku (ii) su yÄku{w¾e
árüðk¤k Sðku{kt ðMku÷k Au íku.
Éíkw: MkwËþoLk: fk÷: Ãkh{uce Ãkrhøkún: >
Wøkú: MktðíMkhku Ëûkku rð©k{ku rðïËrûký: >> 45 >>
416. Éíkw: - su Mk{ÞLkk [¢ îkhk Ëþkoðkíkk fk¤MðYÃk Au íku.
417. MkwËþoLk: - (i) suLkwt ËþoLk MkwtËh Au íku (ii) f{¤Lke Ãkkt¾zeyku {kVf
suLkkt Lkuºkku ÷ktçkkt yLku Ãkrðºk Au íku (iii) suLkwt ¼õíkku
Mkh¤íkkÚke ËþoLk fhe þfu Au íkuðk.
418. fk÷: - su ËhufLke f÷Lkk-økýíkhe íkÚkk {ÞkoËk Lk¬e fhu Au íku.
419. Ãkh{uce - Ãkh{ ÃkË{kt ðkMk fhLkkh.
420. Ãkrhøkún: - (i) ¼õíkkuLkk LkiðuËLku økúný fhLkkh (ii) su íkuLkk{kt
yk©Þ þkuÄu Au íkuLku MðefkhLkkh.
421. Wøkú: - (i) su «íkkÃke Au íku. (ii) su ¼ÞkLkf Au íku.
422. MktðíMkh: - (i) ÉíkwLkku suLkkÚke «kht¼ ÚkkÞ Au íku (ii) su{kt çkÄk
Sðku hnu Au íku.
423. Ëûk: - (i) f{ofwþ¤ Au íku (ii) MktMkkhMkkøkhLkk rðrðÄ íkkÃkku{ktÚke
{wõík fhLkkh. 424. rð©k{: - rð©ktríkMðYÃk.
425. rðïËrûký: - rðï{kt Mkðo©uc f{ofwþ¤.
47
rðMíkkh: MÚkkðh MÚkkýw: «{kýt çkes{ÔÞÞ{T >
yÚkkuoàLkÚkkuo {nkfkuþku {nk¼kuøkku {nkÄLk: >> 46 >>
426. rðMíkkh: - suLkk{kt çkÄk ÷kufku rðMík]ík YÃku hnu÷k Au íku.
427. MÚkkðhMÚkkýw: - MðYÃk{kt áZ heíku ÂMÚkík Au íku.
428. «{ký{T - þwØ [iíkLÞLkk Mð¼kð suLkku Au íku.
429. çkes{ÔÞÞ{T - MktMkkhLkk yrðLkkþe çkesYÃk.
430. yÚko: - Ãkh{kLktËYÃke MktÃkr¥k ykÃkLkkh.
431. yLkÚko: - yÚkohrník. ynt yLku RåAk Au íÞkt MkwÄe yÚko¼kð hnu
Au. yÚkoÚke Ãkh síkkt yLkÚkoLke «kró Úkíkkt su ykí{ík]ó
hnu Au íku.
432. {nkfkuþ: - yÒk{Þ, «ký{Þ suðk {nkLk fkuþku(ykðhý)Lkk h[Lkkh.
433. {nk¼kuøk: - yíÞtík Mkw¾YÃk Au íkuðk.
434. {nkÄLk: - yk¾wt rðï suLke Ãkh{ MktÃkr¥k Au íku.
yrLkŠðÛý: MÚkrðckuà¼qÄo{oÞqÃkku {nk{¾: >
LkûkºkLkur{Lkoûkºke ûk{: ûkk{: Mk{enLk: >> 47 >>
435. yrLkŠðÛý: - ykófk{ nkuðkÚke Wîuøk hrník.
436. MÚkrðc: - rðhkx MðYÃkðk¤k.
437. y¼q: - ysL{k.
438. Ä{oÞqÃk: - Ä{oYÃke Míkt¼.
439. {nk{¾: - {nkLk Þ¿kMðYÃk.
440. LkûkºkLkur{: - LkûkºkkuLkku Ãkrh½(ðíkwo¤Lkku ½uhkðku) ÄhkðLkkh.
441. Lkûkºke - LkûkºkkuLkk Mðk{e. Lkûkºk yux÷u suLkku Lkkþ Úkíkku LkÚke íku.
442. ûk{: - ûk{íkkþe÷, Mk{Úko.
443. ûkk{: - (i) ûkeý YÃku hnu÷k (ii) Sð¼kð ûkeý Úkíkkt ytíku su
yøkku[h ík¥ð{kt yiõÞ Ãkk{u Au íku.
444. Mk{enLk: - suLke MksoLk ðøkuhu {kxuLke MkBÞfT Enk yÚkðk [uük Au
íku.
48 49
Þ¿k RßÞku {nußÞù ¢íkw: Mkºkt Mkíkkt økrík: > MðkÃkLk: Mððþku ÔÞkÃke Lkifkí{k Lkiff{of]íkT >
MkðoËþeo rð{wõTíkkí{k Mkðo¿kku ¿kkLk{w¥k{{T >> 48 >> ðíMkhku ðíMk÷ku ðíMke híLkøk¼kuo ÄLkuïh: >> 50 >>
465. MðkÃkLk: - (i) y¿kkLkrLkÿk{kt ÃkkuZu÷k SðkuLku çk[kðLkkh (ii) Mkðo
445. Þ¿k: - (i) su Þ¿kMðYÃku çkÄk ËuðkuLku ykLktË ykÃku Au íku (ii)
MðÃLkLku ykÄeLk fhLkkh yuðk.
Mkðo¿kkíkk (iii) Þ¿kMðYÃk. 446. RßÞ: - ÃkqsLkeÞ.
466. Mððþ: - su Võík ÃkkuíkkLkkÚke s MðkÄeLk Au çkeò fkuEÚke Ãký Lkrn.
447. {nußÞ: - MkðoÚke ©uc Ãkqsðk ÞkuøÞ.
467. ÔÞkÃke - yýw yýw{kt ÔÞkÃke hnu÷k.
448. ¢íkw: - y{]ík «kó fhðk {kxu Úkíkk Mkku{Þ¿kMðYÃk.
468. Lkifkí{k - yLkuf Sðkí{k YÃku hnu÷k.
449. Mkºk{T - Þ¿k fu yLkwckLkLkk «kht¼Úke Ãkqýkonwrík MkwÄeLkku Mk{Þ. íku
469. Lkiff{of]íkT - MksoLk, Ãkku»ký, hûký suðe yLkuf «fkhLke «ð]r¥kykuLkk
Ëhr{ÞkLk Þ¿kLkk yÂøLkLke MkkÚku þheh{kt hnu÷ku yÂøLk Ãký
fíkko YÃku hnu÷k.
«ßðr÷ík ÚkE íkuLke þkherhf [uíkLkkÚke {ktze íkuLkk Mkðo MktçktÄkuLku
470. ðíMkh: - su{kt çktLku yÞLk (W¥khkÞLk yLku ËrûkýkÞLk), çkkh {kMk,
þwØ fhíkku òÞ Au yLku Ëuð÷kufLkk ykrËíÞ MkkÚku yufYÃk Úkíkkt
þwf÷ yLku f]»ý Ãkûk íkÚkk Mkkík ðkh yu{ çkÄkt hnu÷kt Au íku.
ytÄfkh síkkt ¿kkLk«kró ÚkkÞ Au.
471. ðíMk÷: - ¼õíkku «íÞu ðkíMkÕÞ ÄhkðLkkh.
450. Mkíkkt økrík: - MkíÃkwÁ»kkuLke økríkLkku ykÄkh.
472. ðíMke - ¼õíkkuLkwt MLkunÚke Ãkk÷Lk fhLkkhk.
451. MkðoËþeo - MkðoLkkt Mkkhkt¾kuxkt f{kouLku òuLkkhk.
473. híLkøk¼o: - suLkk ytíkh{kt híLkYÃke Wäð÷ MktÃkr¥k hne Au íku.
452. rð{wõTíkkí{k - rLkíÞ {wõík [iíkLÞ. 453. Mkðo¿k: - MkðoLkk ¿kkíkk.
474. ÄLkuïh: - ÄLkLkk Mðk{e.
454. ¿kkLk{w¥k{{T - W¥k{ ¿kkLkMðYÃk Au íku.
Ä{oøkwçÄ{of]Ø{eo MkËMkíûkh{ûkh{T >
Mkwðúík: Mkw{w¾: Mkqû{: Mkw½ku»k: Mkw¾Ë: MkwÓíkT >
yrð¿kkíkk MknMkúktþwŠðÄkíkk f]ík÷ûký: >> 51 >>
{Lkkunhku rsík¢kuÄku ðehçkknwŠðËkhý: >> 49 >>
475. Ä{oøkwÃkT - Ä{oLkk hûkf. 476. Ä{of]íkT - Ä{oLkk fíkko.
455. Mkwðúík: - yk©Þ þkuÄíkk ÷kufkuLku çk[kððk {kxu WËkh ðúík Äkhý fhLkkh. 477. Ä{eo - Ä{oLku Äkhý fhLkkhk.
456. Mkw{w¾: - MkwtËh {w¾ðk¤k, çkÄk «fkhLke rðãkLkwt rþûký ykÃkLkkh. 478. MkíkT - MkíMðYÃk (íku rLkhtsLk, rLkhkfkh yLku rLkr»¢Þ Au)
457. Mkqû{: - yíÞtík Mkqû{MðYÃk. 479. yMkíkT - (i) r{ÚÞk yk¼kMkYÃk (ii) yÃkhçkúñ Mk]rü YÃku «økx
458. Mkw½ku»k: - {u½ suðku MkwtËh LkkË fhLkkhk. ÚkÞu÷k nkuðkÚke yMkíkT fnuðkÞk.
459. Mkw¾Ë: - MkßsLkkuLkk Mkw¾Ëkíkk. 480. ûkh{T - Lkkþðtík.
460. MkwÓíkT - (i) çkË÷kLke ykþk ðøkh {ËË fhLkkh (ii) Mkðo 481. yûkh{T - MÚkq÷ yLku Mkqû{ Ëun{kt rLkŠðfkh hnuíkku ykí{k, fqxMÚk.
«kýeykuLkk ÓËÞ{kt hnu÷k Ãkh{ Mk¾k. 482. yrð¿kkíkk - (i) rðþu»k ¿kkLkÚke hrník (ii) Sð(rð¿kkLk)Lkk ÷kûkrýf
461. {Lkkunh: - {LkLkwt nhý fhLkkhk. økwýkuÚke hrník.
462. rsík¢kuÄ: - ¢kuÄLku SíkLkkhk. 483. MknMkúktþw: - (i) MknMkú rfhýkuðk¤k (ii) MkqÞoLkwt íkus suLku ÷eÄu Au íku.
463. ðehçkknw: - Ãkhk¢{þe÷. 484. rðÄkíkk - rðþu»k YÃku Ä{oLku Äkhý fhLkkh.
464. rðËkhý: - yÄ{o yk[hLkkhLkwt rðËeýo fhLkkh, Lkkþ fhLkkh. 485. f]ík÷ûký: - ÃkkuíkkLku Ãkk{ðkLkkt ÷ûkýku(þk†ku) su{ýu h[u÷kt Au íku.
50
øk¼ÂMíkLkur{: Mk¥ðMÚk: ®Mknku ¼qík{nuïh: >
ykrËËuðku {nkËuðku Ëuðuþku Ëuð¼]ËTøkwhw: >> 52 >>
486. øk¼ÂMíkLkur{: - MkqÞoLkk «fkþLke ÃkrhrÄ(ðíkwo¤Lkku ½uhkðku){kt hnu÷k Au
íku.
487. Mk¥ðMÚk: - (i) þwØ Mk¥ð{kt ÂMÚkík (ii) su çkÄk Sðku(Mk¥ðku){kt
hnu÷k Au íku.
488. ®Mkn: - (i) Mkðo Ãkhk¢{e (ii) Lk]®Mkn yðíkkhe.
489. ¼qík{nuïh: - Mkðo «kýeykuLkk Mðk{e.
490. ykrËËuð: - (i) MkðoÚke «Úk{ ËuðMðYÃk (ii) su çkÄk SðkuLku ÃkkuíkkLke
íkhV ¾U[u Au íku.
491. {nkËuð: - {nkLk «fkþYÃk ¼økðkLk.
492. Ëuðuþ: - ËuðkuLkk yrÄÃkrík.
493. Ëuð¼]ËTøkwÁ: - (i) ËuðíkkykuLkk Ãkku»kýfíkko yLku ¿kkLkËkíkk økwÁ (ii)
Ëuð¼]íkT yux÷u RLÿ, íku RLÿLkk rLkÞk{f.
W¥khku økkuÃkríkøkkuoÃíkk ¿kkLkøkBÞ: ÃkwhkíkLk: >
þheh¼qík¼]ËT ¼kuõTíkk fÃkeLÿku ¼qrhËrûký: >> 53 >>
494. W¥kh: - (i) Qæðo MðYÃk (ii) MktMkkhÚke {wõík Au íku.
495. økkuÃkrík: - økku yux÷u Ãk]Úðe, ðkýe, RrLÿÞku yLku økkÞLkk Mðk{e.
496. økkuók - çkÄk SðkuLkwt hûký fhLkkh.
497. ¿kkLkøkBÞ: - ¿kkLk îkhk s Ãkk{e þfkÞ íkuðk.
498. ÃkwhkíkLk: - su «k[eLkík{ Au íku.
499. þheh¼qík¼]ËT - (i) þhehYÃke çkLku÷e Ãkhk yLku yÃkhk «f]ríkLkk Ãkk÷f,
(ii) þheh{kt hnu÷k Ãkt[ík¥ðkuLkk {kr÷f.
500. ¼kuõTíkk - WÃk¼kuøk fhLkkh, hûký fhLkkh.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 500 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
501. fÃkeLÿ: - (i) ðkLkhku(frÃk)Lkk Mðk{e, (ii) ðhkn(frÃk) íkhefu «økx
ÚkÞu÷k íku.
502. ¼qrhËrûký: - {nkLk ËkLke. ¼økðkLk s{ýk nkÚkLke y¼Þ {wÿk
îkhk hûký fhu Au yLku zkçkk nkÚkLke ðhË {wÿk îkhk ËkLk
fhu Au.
51
Mkku{Ãkkuz{]íkÃk: Mkku{: ÃkwhwrsíÃkwhwMk¥k{: >
rðLkÞku sÞ: MkíÞMkLÄku Ëkþkno: Mkk¥ðíkkBÃkrík: >> 54 >>
503. Mkku{Ãk: - Mkku{hMkLkwt ÃkkLk fhLkkh; Mkku{Lkk ½ýk yÚko Au - Mkku{
Lkk{Lke ðLkMÃkrík Mkku{ðÕ÷e, [tÿ, Rzk Lkkze íkÚkk MkkÄLkk
îkhk {¤íkku ykLktË. Mkku{Ãk: yux÷u yûkÞ ykLktËLke «kró
fhkðLkkh. 504. y{]íkÃk: - y{]íkLkwt ÃkkLk fhLkkh.
505. Mkku{: - [tÿLke {kVf y{]íkLke ð»kko fhLkkh.
506. ÃkwÁrsíkT - (i) yLkufíðLkk ¼kðLku SíkLkkh (ii) yLkuf ÷kufkuLku SíkLkkh.
507. ÃkwÁMk¥k{: - Ãkwh (Ëun fu rðï){kt W¥k{ YÃku hnu÷k.
508. rðLkÞ: - rðþu»kYÃku rLkÞ{Lk fhLkkhk.
509. sÞ: - (i) sÞ MðYÃk (ii) çkÄk Ãkh sÞ {u¤ðLkkh.
510. MkíÞMktÄ: - (i) MkíÞ MkkÚku MktÄkLk fhLkkh (ii) suLkk çkÄk MktfÕÃkku
MkËk Mkk[k nkuÞ Au íku.
511. Ëkþkno: - ÞkËðkuLke yuf þk¾k Ëþkno{kt sL{u÷k ©ef]»ý.
512. Mkk¥ðíkkt Ãkrík: - Mkkíðíkku (ðtþLkwt Lkk{ Mkkíðík)Lkk Mðk{e, MkíÞðíkT
þçË ÃkhÚke MkíðíkT þçË çkLÞku. yk MkíðíkT Ä{oLkwt Ãkk÷Lk
fhLkkhk Mkkíðíkku fnuðkÞ Au.
Sðku rðLkrÞíkkMkkûke {wfwLËkuzr{íkrð¢{: >
yB¼kurLkrÄhLkLíkkí{k {nkuËrÄþÞkuzLíkf: >> 55 >>
513. Sð: - þheh{kt «ký YÃku hneLku þhehLku rsðkzLkkh.
514. rðLkrÞíkkMkkûke: - çkÄk ¼õíkkuLkk rðLkÞLkk Mkkûke.
515. {wfwLË: - ¼õíkkuLke ¼ez Mk{Þu {wÂõíkËkíkk.
516. yr{íkrð¢{: - yLktík Ãkhk¢{þk¤e.
517. yt¼kurLkrÄ: - s¤Lkku y¾qx ¼tzkh; ‘yt¼ku’ yux÷u fu çkÄk ÷kufku-
Ëuðku, {Lkw»Þku, rÃkík]yku yLku yMkwhku-su{kt hnu÷k Au íku.
518. yLkLíkkí{k - Ëuþ yLku fk¤Úke Ãkh yuðe ¼økðËTþÂõík.
519. {nkuËrÄþÞ: - {nkMkkøkh{kt þÞLk fhLkkh.
520. yLíkf: - ¼qík{kºkLkku ytík fhLkkh.
52
yòu {nkno: Mðk¼kÔÞku rsíkkr{ºk: «{kuËLk: >
ykLkLËku LkLËLkku LkLË: MkíÞÄ{ko rºkrð¢{: >> 56 >>
521. ys: - (i) sL{hrník (ii) ‘y’ yux÷u {nkrð»ýw, íku{Lkk{ktÚke
suLkku sL{ ÚkÞu÷ku Au íku - fk{Ëuð.
522. {nkno: - {nkÃkqòLku ÞkuøÞ.
523. Mðk¼kÔÞ: - (i) Mðík: Mð¼kðÚke «økx ÚkLkkhk (ii) ÃkkuíkkLke {u¤u
WíÃkÒk ÚkLkkhk.
524. rsíkkr{ºk: - þºkw (hkðý, ftMk suðk çknkhLkk þºkw yLku ykMkwhe
MktÃkr¥k)Lku SíkLkkh.
525. «{kuËLk: - ykLktË yÚkðk n»ko ykÃkLkkhk.
526. ykLkLË: - ykLktË{qŠík. 527. LkLËLk: - ykLktË ykÃku Au íku.
528. LkLË: - Mkðo «fkhLke rMkrØykuÚke MktÃkÒk, Ãkqýo.
529. MkíÞÄ{ko - MkíÞ Ä{oðk¤k.
530. rºkrð¢{: - ºký Ãkøk÷kt ¼he ¼wðLkLku {kÃkLkkhk. ºký Ãkøk÷kt fÞkt ?
MÚkq÷, Mkqû{ yLku fkhý-Ëun; ¼qík, ðíko{kLk yLku ¼rð»Þ-fk¤;
rºkøkwýe {kÞk, WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku ÷Þ; òøkúík, Mð¡ yLku Mkw»kwró-
yðMÚkk; Sð, Eïh yLku ík¥ðçkúñ.
{nŠ»k: frÃk÷k[kÞo: f]ík¿kku {urËLkeÃkrík: >
rºkÃkËr†ËþkæÞûkku {nkþ]ÊTøk: f]íkkLíkf]íkT >> 57 >>
531. {nŠ»k: frÃk÷k[kÞo: - {nŠ»k frÃk÷k[kÞo - fËo{ Ér»k yLku ËuðnwríkLkk
Ãkwºk frÃk÷ {wrLk rð»ýwLkk yðíkkh økýkÞ Au.
532. f]ík¿k: - fhu÷kt f{kou fu økwýkuLku òýLkkh.
533. {urËLkeÃkrík: - Ãk]ÚðeLkk Mðk{e.
534. rºkÃkË: - ºkýuÞ ÷kuf{kt su{Lke økrík Au íku.
535. rºkËþkæÞûk: - (i) íkuºkeMk fkuxe ËuðíkkykuLkk yæÞûk (ii) òøkúík, Mð¡
yLku Mkw»kwró yu rºkËþkLkk yæÞûk.
536. {nkþ]ÊøT k: - {kuxkt ®þøkzktðk¤k - {íMÞkðíkkh{kt íku{Lkkt ®þøkzkt MkkÚku
«÷Þ{ktÚke çk[u÷kLke Lkkð çkktÄe hk¾u÷e níke yLku íku heíku hûkk fhe níke.
537. f]íkkLíkf]íkT - fk¤Lkk Ãký fk¤.
53
{nkðhknku økkurðLË: Mkw»kuý: fLkfkÊTøkËe >
økwÌkku øk¼ehku øknLkku økwÃíkù¢økËkÄh: >> 58 >>
538. {nkðhkn: - {nkLk ðhkn yðíkkh su{kt íku ÃkkuíkkLkk Ëtíkqþ¤ WÃkh
Ãk]ÚðeLku Ÿ[fe ÷u Au yLku «÷Þ{ktÚke Wøkkhu Au.
539. økkurðLË: - (i) ‘økku’ yux÷u RrLÿÞkuLkk ¿kkíkk ¼økðkLk (ii) ‘økku’ yux÷u
Ãk]Úðe yLku Ãk]ÚðeLkk fkÞoYÃk MÚkq÷ þhehLku òýLkkhk ûkuºk¿k
(iii) ‘økku’ yux÷u çkúñrðãkLkk ¿kkíkk Ãkh{kí{k (iv)
¼økðkLkLkk ÷e÷kðíkkh{kt f]»ý YÃku ‘økku’ økkÞkuLku [khLkkh.
540. Mkw»kuý: - Ëiðe MktÃkr¥kYÃk MkiLÞðk¤k.
541. fLkfkÊTøkËe: - fLkfLkk çkkswçktÄ ÃknuÞko Au yuðk [íkw¼wos ¼økðkLk.
542. økwÌk: - økwó, «kýeykuLke ÓËÞøkwnk{kt yíÞtík økwó heíku rçkhks{kLk yuðk.
543. øk¼eh: - su{Lkku Ãkkh Ãkk{e þfkíkku LkÚke yuðk økt¼eh.
544. øknLk: - yf¤, «ðuþ fhe þfkÞ Lkrn íkuðk.
545. økwó: - yá~Þ YÃku hnu÷k.
546. [¢økËkÄh: - økËk yLku [¢Lku Äkhý fhLkkh.
ðuÄk: MðkÊTøkkuàrsík: f]»ýku áZ: Mktf»koýkuàåÞwík: >
ðhwýku ðkhwýku ð]ûk: Ãkw»fhkûkku {nk{Lkk: >> 59 >>
547. ðuÄk: - (i) rðïLkk fíkko (ii) su rðïLkwt rðÄkLk fu rLkÞ{Lk fhu Au íku
548. MðkÊTøk: - fkÞo fhðk{kt MðÞt ytøkYÃk. 549. yrsík: - ysuÞ.
550. f]»ý: - (i) ½Lk~Þk{ MðYÃk (ii) {nŠ»k ÔÞkMk - f]»ý îiÃkkÞLk-
¼økðkLk f]»ýLkku s yðíkkh níkk íku.
551. áZ: - yzøk, rLkù÷.
552. Mktf»koýkuàåÞwík: - yufeMkkÚku Mk{økúÃkýu su ykf»koý fhu Au íku yrð[¤
ík¥ð.
553. ðÁý: - ðÁýËuð yux÷u yLktík çkúñktzLkk Mðk{e yLku rLkÞk{f,
MkktsLkk MkqÞoLku ‘ðÁý’ fnuðk{kt ykðu Au.
554. ðkÁý: - ðÁýLkk Ãkwºkku ðrMkc, yøkMíÞ.
555. ð]ûk: - ð]ûkLke {kVf rLkíÞ ÂMÚkh ík¥ð.
556. Ãkw»fhkûk: - f{÷LkÞLkðk¤k.
557. {nk{Lkk: - {nkLk {Lkðk¤k.
54
¼økðkLkT ¼øknkLkLËe ðLk{k÷e n÷kÞwÄ: >
ykrËíÞku ßÞkuríkhkrËíÞ: Mkrn»ýwøkoríkMk¥k{: >> 60 >>
558. ¼økðkLkT - (i) ‘¼øk’ yux÷u yiïÞo yLku ¼økðkLk yux÷u yiïÞoðkLk,
(ii) «kýeykuLkkt Wøk{, ÷Þ, çktÄLk yLku {kuûk íkÚkk ¿kkLk,
y¿kkLkLku su òýu Au íku.
559. ¼øknk - ÷Þ ð¾íku ¼øk(yiïÞo)Lkku Lkkþ fhLkkh.
560. ykLkLËe - ykLktËYÃk.
561. ðLk{k÷e - ðisÞLíke{k¤k Äkhý fhLkkh.
562. n÷kÞwÄ: - çk÷hk{Lkk yðíkkh{kt n¤Lku ykÞwÄ YÃku Äkhý fhLkkh.
563. ykrËíÞ: - yrËrík yLku f~ÞÃkLkk Ãkwºk.
564. ßÞkuríkhkrËíÞ: - MkqÞo suðk «fkþ{kLk.
565. Mkrn»ýw: - MknLkþe÷, Äeh.
566. økríkMk¥k{: - çkÄkLku Mkðkou¥k{ økrík yLku yk©Þ ykÃkLkkh.
MkwÄLðk ¾ÛzÃkhþwËkohwýku ÿrðý«Ë: >
rËrðMÃk]fT MkðoáøÔÞkMkku ðk[MÃkríkhÞkurLks: >> 61 >>
567. MkwÄLðk - W¥k{ ÄLkw»ÞLku Äkhý fhLkkhk
568. ¾ÛzÃkhþw: - Ãkhþw(fwnkze)Úke xwfzk fhLkkh, ynª rð»ýwLkk Ãkhþwhk{
yðíkkhLkku rLkËuoþ Au.
569. ËkÁý: - Ëwü ÷kufku íkhV yíÞtík ¼ÞkLkf yLku ¢qh
570. ÿrðý«Ë: - ¼õíkkuLku MktÃkr¥k ykÃkLkkhk
571. rËrðMÃk]fT - «fkþLku MÃkþoLkkhk, Mðøko{kt ÂMÚkh
572. MkðoáøkTÔÞkMk: - (i) MkðoLku «íÞûk òuLkkhk ÔÞkMk (ii) su çkÄk{kt ‘áfT’
yux÷u fu Mk{sþÂõík YÃku hnu÷k Au íku (iii) íkuLke {ÞkoËk{kt
hnu÷e Ëhuf ðMíkwLke suLku Mk{s Au íku
573. ðk[MÃkríkhÞkurLks: - ¼økðkLk ¿kkLkLkk Mðk{e nkuðkÚke ‘ðk[MÃkrík’
yLku íku{Lkku {kíkk îkhk sL{ ÚkÞku Lkrn nkuðkÚke
‘yÞkurLks’ fnuðkÞ Au.
55
rºkMkk{k Mkk{øk: Mkk{ rLkðkoýt ¼u»kst r¼»kfT >
MktLÞkMkf]åA{: þkLíkku rLkc þkÂLík: ÃkhkÞý{T >> 62 >>
574. rºkMkk{k - (i) ºký Mðhku yLku ºký økúk{ku (økúk{ yux÷u {qAoLkk-
Mkkík MðhkuLkku ¢{Mkh ykhkun-yðhkun)Lkk Mkk{økkÞfkuLkk
yk©ÞYÃk (ii) ºký Ãkhk¢{Lku ykðhe ÷uLkkhk.
575. Mkk{øk: - Mkk{ðuËLku òýLkkhk, økkLkkhk.
576. Mkk{: - ðuËku{kt nwt Mkk{ðuË Awt íku{ {kLkLkkhk.
577. rLkðkoý{T - Ãkh{kLktËLke «króYÃk çkúñøkrík yÃkoLkkhk.
578. ¼u»ks{T - MktMkkh hkuøkLkwt yki»kÄ.
579. r¼»kfT - (i) ðiã, (ii) ÄLðtíkheLkk yðíkkh (iii) çkúñYÃke yki»kÄ
ykÃkLkkh.
580. MktLÞkMkf]íkT - Mkðo ykMkÂõíkykuÚke yLku MktMkkhÃkkþÚke {wõík fhLkkhk
581. þ{: - {LkLke þktrík suýu «kó fhe Au íku. 582. þktík: - þktíkMðYÃk.
583. rLkck - (i) þktík rLkckðk¤k (ii) MkíÞ rLkckÞwõík (iii)
«÷Þfk¤{kt «kýe ¼økðkLk{kt s ÂMÚkh hnu Au íku fkhýu
Ãký íku{Lku rLkck Lkk{ ykÃÞwt Au.
584. þkÂLík: - (i) þktrík, (ii) suLkk{kt yrðãkLkku Ãkqhku y¼kð Au íkuðk.
585. ÃkhkÞý{T - Ãkh{ Wíf]ü MÚkkLk MðYÃk.
þw¼kÊTøk: þkÂLíkË: Mkúük fw{wË: fwð÷uþÞ: >
økkurníkku økkuÃkríkøkkuoÃíkk ð]»k¼kûkku ð]»kr«Þ: >> 63 >>
586. þw¼kÊTøk: - Mkkhkt ytøkðk¤k nkuðkÚke Mkðo heíku þw¼{Þ, fÕÞký{Þ Au.
587. þkÂLíkË: - þktrík ykÃkLkkh. 588. Mkúük - MksoLknkh.
589. fw{wË: - (i) fw{wË (Ãkw»Ãk)Lkk suðku ykLktË ykÃkLkkhk (ii) su ‘fw’
yux÷u ÄhíkeLku ‘{wË’ yux÷u ykLktË ykÃkLkkhk.
590. fwð÷uþÞ: - ‘fwð÷’ yux÷u s¤{kt ÃkkuZu÷k þu»kþkÞe ¼økðkLk.
591. økkurník: - (i) ‘økku’ RrLÿÞkuLkwt rník fhLkkhk, (ii) f]»ýkðíkkh{kt
økkuðÄoLk Ãkðoík Ÿ[fe ‘økku’ økkÞkuLkwt hûký fhLkkhk.
592. økkuÃkrík: - RrLÿÞku, ðkýe yLku Ãk]ÚðeLkk Mðk{e.
593. økkuÃíkk - (i) ÄhíkeLkk hûkýfíkko (ii) su ÃkkuíkkLke {kÞkÚke MktíkkÞu÷k
hnu Au íku.
594. ð]»k¼kûk: - ‘ð]»k’ yux÷u Ä{o, Ä{oárüðk¤k.
595. ð]»kr«Þ: - (i) Ä{or«Þ (ii) su Ä{o Au yLku çkÄkLku r«Þ Au (iii)
suLku Ä{o «íÞu yÃkkh «erík Au íku.
56 57
yrLkðíkeo rLkð]¥kkí{k MktûkuÃíkk ûku{f]ÂåAð: > Mðûk: MðÊTøk: þíkkLkLËku LkÂLËßÞkouríkøkoýuïh: >
©eðíMkðûkk: ©eðkMk: ©eÃkrík: ©e{íkkt ðh: >> 64 >> rðrsíkkí{kzrðÄuÞkí{k MkífeŠíkþTrALLkMktþÞ: >> 66 >>
596. yrLkðíkeo - su yMkwhku MkkÚkuLke ÷zkE{kt fËe ÃkkAk LkÚke nxíkk íku.
597. rLkð]¥kkí{k - (i) «ð]r¥kÚke hrník (ii) RrLÿÞsLÞ ÃkËkÚkkouÚke suLkwt {Lk 615. Mðûk: - MkwtËh yLku Mkwþkur¼ík Lkuºkkuðk¤k.
ÃkkAwt ¾U[kÞu÷wt Au íkuðk. 616. MðÊTøk: - MkwtËh ytøkkuðk¤k.
598. MktûkuÃíkk - «÷Þ ð¾íku rðïLku Mktrûkó fhe Mkqû{ ÂMÚkrík{kt ÷kðLkkh. 617. þíkkLkLË: - (i) yLktík ykLktËYÃk (ii) yîiík yLku Ãkh{kLktËe nkuðk
599. ûku{f]íkT - su ðMíkwyku «kó ÚkE Au íkuLkwt hûký fhLkkhk. Aíkkt rðrðÄ WÃkkrÄyku(òuzkÞu÷e økkiý ðMíkwyku) Äkhý
600. rþð: - (i) fÕÞkýfkhe (ii) su ÃkkuíkkLkk Lkk{ {kºkÚke ËhufLku fhðkÚke yLkuf ¼kMku Au íku.
Ãkrðºk fhu Au íku. 618. LkÂLË: - Ãkh{kLktË Ähkðíkk.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 600 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au. 619. ßÞkuríkøkoýuïh: - ßÞkuríkykuLkk Mk{qnLku ÃkkuíkkLke ykí{ßÞkurík ðzu
601. ©eðíMkðûkk: - ©eðíMk r[nTLk ðûkMÚk¤{kt Äkhý fhLkkhk. «fkrþík fhLkkh ßÞkuríkykuLkk Mðk{e.
602. ©eðkMk: - ÷û{eyu su{kt ðkMk fÞkou Au yuðk. 620. rðrsíkkí{k - (i) {LkLku ðþ fhLkkhk (ii) ¼õíkkÄeLk.
603. ©eÃkrík: - (i) Ãkh{ Wäð¤ r[L{Þe ykLkLË{Þe þÂõíkLkk Mðk{e 621. yrðÄuÞkí{k - su Mkðo rðrÄ-rLkÞ{kuÚke {wõík Au íku.
(ii) ÷û{eÃkrík (iii) {kÞkÃkrík. 622. MkífeŠík: - Wäð¤ Þþðk¤k.
604. ©e{íkkt ðh: - su ftE fktrík{kLk Au yuðk çkúñk suðk çkÄk Ëuðku{kt 623. rAÒkMktþÞ: - (i) suLkk rðLkk MktþÞku rAÒkr¼Òk ÚkE økÞk Au íku (ii)
MkðkouÃkhe. suLku fkuE MktþÞ LkÚke íku.
©eË: ©eþ: ©erLkðkMk: ©erLkrÄ: ©erð¼kðLk: >
©eÄh: ©efh: ©uÞ: ©e{kLkT ÷kufºkÞk©Þ: >> 65 >> WËeýo: MkðoíkùûkwhLkeþ: þkïíkÂMÚkh: >
¼qþÞku ¼q»kýku ¼qríkŠðþkuf: þkufLkkþLk: >> 67 >>
605. ©eË: - ©e (÷û{e)Lku ykÃkLkkh. 606. ©eþ: - ©eLkk Mðk{e.
607. ©erLkðkMk: - ÷û{eLkk rLkðkMkYÃk. 608. ©erLkrÄ: - ©eLkku ¼tzkh.
624. WËeýo: - su çkÄk fhíkkt Wíf]ü Au, ©uc Au íku.
609. ©erð¼kðLk: - Ëhuf «kýeLke Ãkkºkíkk yLkwMkkh íkuLku ÃkkuíkkLke rðrðÄ
625. Mkðoíkùûkw: - þwØ [iíkLÞðk¤k nkuðkÚke MkðoLkk áük.
þÂõíkykuLkwt ËkLk fhLkkh.
610. ©eÄh: - ÷û{eLku ÓËÞ{kt Äkhý fhLkkh. 626. yLkeþ: - su{Lkk fkuE Mðk{e Lk nkuE þfu íku.
611. ©efh: - ©e yux÷u rËÔÞ økwýkuLkku WËÞ fhLkkh. ©eLke MkkÚku Lke[uLkk 627. þkïíkÂMÚkh: - rLkhtíkh ÂMÚkh.
økwýku ykðu Au : feŠík, ðkýe, Míkwrík, çkwrØ, Ä]rík yLku 628. ¼qþÞ: - ÷tfk Ãknkut[ðk Ãknu÷kt Mk{wÿíkehu ¼qr{ Ãkh þÞLk fhLkkh
ûk{k. Lkkheyku{kt ©uc yuðkt ©e ÷û{eLkk yk Mðk¼krðf ©ehk{.
økwýku Au yLku ¼økðkLk LkkhkÞý MkkÚku ÷û{e òuzkÞu÷kt 629. ¼q»ký: - (i) su þku¼kYÃk Au íku (ii) su{ýu rðrðÄ yðíkkhku ÷E
Au íÞkhu yk økwýku W¥k{ heíku «fkþu Au. ¼qr{Lku þku¼kðe Au íkuðk.
612. ©uÞ: - Ãkh{ fÕÞkýfkhe. 630. ¼qrík: - (i) su rð¼qríkYÃk Au íku (ii) su yiïÞoYÃk Au íku.
613. ©e{kLkT - ÷û{eðkLk, fktríkðkLk, yiïÞoðkLk. 631. rðþkuf: - su þkufMktíkkÃk hrník Au íku.
614. ÷kufºkÞk©Þ: - ºkýu ÷kufLku yk©Þ ykÃkLkkh. 632. þkufLkkþLk: - þkufLkku Lkkþ fhLkkhk.
58 59
yŠ[»{kLkŠ[ík: fwt¼ku rðþwØkí{k rðþkuÄLk: > fk{Ëuð: fk{Ãkk÷: fk{e fkLík: f]íkkøk{: >
yrLkhwØkuà«ríkhÚk: «ãwBLkkuàr{íkrð¢{: >> 68 >> yrLkËuo~ÞðÃkwŠð»ýwðeohkuàLkLíkku ÄLkÅsÞ: >> 70 >>
633. yŠ[»{kLkT - suLkk íkusÚke MkqÞo, [tÿ ðøkuhu íkusðk¤k çkLÞk Au íku. 651. fk{Ëuð: - Mkðo fk{LkkykuLkk yrÄckíkk Ëuð, Mkðo fk{Lkkyku Ãkqhe
634. yŠ[ík: - MkðoLku ÃkqßÞ. ÃkkzLkkhk.
635. fwt¼: - (i) ¼økðkLkLkk yuf yðíkkh ÄLðLíkheyu Äkhý fhu÷k 652. fk{Ãkk÷: - fk{LkkykuLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk.
y{]íkfwt¼ YÃku yLku (ii) çkÄwt ÃkkuíkkLkk{kt Mk{kðeLku fuð¤ 653. fk{e - Ãkqýofk{.
fwt¼ YÃku hnu÷k.
654. fkLík: - Ãkh{ MkwtËh Ëun Äkhý fhLkkh, {kÞkÃkrík.
636. rðþwØkí{k - ºkýu økwýkuÚke Ãkh þwØ ykí{ík¥ð.
637. rðþkuÄLk: - (i) Ãkrðºk fhLkkhk (ii) ykí{ík¥ðLkwt þkuÄLk fhLkkhk 655. f]íkkøk{: - ykøk{ku suðk Ä{oøkútÚkkuLke h[Lkk fhLkkh.
(iii) M{hý {kºk{kt çkÄkt ÃkkÃkLkku Lkkþ fhLkkhk. 656. yrLkËuo~ÞðÃkw: - (i) ÔÞkÃkf yÔÞõík (ii) rLkhkfkh [iíkLÞ þheh
638. yrLkÁØ: - (i) Mðíktºk (ii) fkuEÚke Ãký hkufe Lk þfkÞ íkuðk. Ähkðíkk.
639. y«ríkhÚk: - (i) «ríkMÃkÄeo rðLkkLkk (ii) su{Lkku fkuE Mkk{Lkku Lk fhe 657. rð»ýw: - (i) MkðoÔÞkÃkf rð»ýw. (ii) suLkwt íkus ykfkþ íku{s Ãk]Úðe
þfu yuðk. Ãkh Vu÷kÞu÷tw Au íku. 658. ðeh: - Mkðo «Ãkt[kuLku Síke ÷uLkkhk.
640. «ãwBLk: - (i) ©ef]»ýLkk Ãkwºk (ii) ¿kkLkLke rð¼qrík. (iii) su{Lke 659. yLkLík: - Ëuþ, fk¤ Lku ðMíkw ÃkrhåAuË (Mke{k) hrník.
‘ãwBLk’-MktÃkr¥k Wå[íkh yLku Ãkrðºk Au íkuðk. 660. ÄLkÅsÞ: - rðïrðsÞ fhe suýu yÃkkh ÄLkLku Síke ÷eÄwt Au yuðku
641. yr{íkrð¢{: - (i) yíkw÷ Ãkhk¢{e (ii) su{Lke ðehíkkLku fkuE yxfkðe ÃkwÁ»k s Lkrn, Ãký yrðãk yLku {kÞkLkk ûkuºk{kt su
þfu Lkrn íkuðk.
y¾qx ykí{ÄLkLku Ãkk{e þõÞku Au íku. økeíkkð[Lk-
fk÷Lkur{rLknk ðeh: þkirh: þqhsLkuïh: > Ãkktzðku{kt nwt ÄLktsÞ (yswoLk) Awt.
rºk÷kufkí{k rºk÷kufuþ: fuþð: furþnk nrh: >> 69 >> çkúñÛÞku çkúñf]ËT çkúñk çkúñ çkúñrððÄoLk: >
642. fk÷Lkur{rLknk - (i) fk÷Lkur{ yux÷u fk¤Lkku Ãkrh½, íkuLkk rLkntíkk yux÷u çkúñrðËT çkúkñýku çkúñe çkúñ¿kku çkúkñýr«Þ: >> 71 >>
fk¤Lkk Ãkrh½Lkku Lkkþ fhLkkhk (ii) fk÷Lkur{ yMkwhLkku
Lkkþ fhLkkh. 643. ðeh: - þqhðeh. 661. çkúñÛÞ: - çkúñ¼kð{kt yux÷u fu rðþk¤íkk{kt ÷E sE þw¼ fhLkkh.
644. þkirh: - þqh fwxwtçk{kt yðíkkh ÷uLkkh ©ef]»ý. 662. çkúñf]íkT - çkúñ¼kðLku òøkúík fhLkkh.
645. þqhsLkuïh: - þqhðkLkkuLkk Eïh. {kíkk yLku rÃkíkkÚke {Lkw»ÞLkku Ëun 663. çkúñk - çk]níkT Mk]rüLke h[Lkk fhLkkh.
çktÄkÞ Au. íku{kt hnu÷wt {nËTík¥ð Mktfku[kE òÞ Au yLku 664. çkúñ - MkðoÔÞkÃkf ík¥ð çkúñ(MkíkT, r[íkT yLku ykLktË) ‘MkíÞt ¿kkLkt
MkkÄLkk îkhk {wõík çkLke íku þwØ {køko{kt «ðuþu Au. yk yLktíkt çkúñ’ «{kýu çkúñ MkíÞ, ¿kkLk yLku yLktík Au.
þwØ rðãkLkk {køkkou îkhk íku Eïh{tz¤{kt «ðuþu Au. yu 665. çkúñrððÄoLk: - çkúñ¼kðLkwt ðÄoLk fhLkkh Ãkh{ þÂõík.
s þqhsLkuïh ÃkË Au. 666. çkúñrðíkT - çkúñLku òýLkkh.
646. rºk÷kufkí{k - ºký ÷kufkuLkk ykí{k. 647. rºk÷kufuþ: - ºký ÷kufkuLkk yrÄÃkrík.
648. fuþð: - (i) «fkrþík rfhýkuðk¤k (ii) çkúñk, rð»ýw yLku rþð rËÔÞ 667. çkúkñý: - çkúñ¼kðLku SðLk{kt «økx fhLkkh.
þÂõíkðk¤k nkuðkÚke ‘fuþ’ fnuðkÞ Au. yk þÂõíkykuLku Äkhý 668. çkúñe - çkúñ¼kð{kt rLkíÞ rLkðkMk fhLkkh.
fhLkkh ‘fuþð’ 649. furþnk - furþ ËiíÞLku {khLkkhk. 669. çkúñ¿k: - çkúñ ík¥ðLkk ¿kkíkk.
650. nrh: - ðkMkLkkykuLkk, ÃkkÃkkuLkk nhLkkhk. 670. çkúkñýr«Þ: - çkúkñýku(Ãkrðºk {kýMkku)Lku r«Þ.
60 61
{nk¢{ku {nkf{ko {nkíkuò {nkuhøk: > {LkkusðMíkeÚkofhku ðMkwhuíkk ðMkw«Ë: >
{nk¢íkw{onkÞsTðk {nkÞ¿kku {nknrð: >> 72 >> ðMkw«Ëku ðkMkwËuðku ðMkwðoMkw{Lkk nrð: >> 74 >>
671. {nk¢{ku - suLkkt Ãkøk÷kt {nkLk - «[tz - Au íkuðk. 690. {Lkkusð: - {Lk Mk{kLk ðuøkðk¤k.
672. {nkf{ko - ‘søkíkLkwt MksoLk’ suðkt {nkLk f{o fhLkkh. 691. íkeÚkofh: - (i) íkeÚkkouLkk h[Lkkhk (ii) ‘íkeÚko’ yux÷u rðãk. su çkÄe
673. {nkíkus: - {nkLk íkusMðYÃk. suLkk íkus{ktÚke MkqÞo ðøkuhu íkus økúný rðãkykuLkwt Wøk{ Au íku.
fhu Au íku. 692. ðMkwhuíkk: - Mkwðýo suðk «fkrþík ðeÞoðk¤k.
674. {nkuhøk: - {nkLk MkÃko. ynª ‘Whøk’ yux÷u fwtzr÷Lke þÂõíkLkku rLkËuoþ 693. ðMkw«Ë: - (i) þwØ fktríkLkk Ëkíkk (ii) ¼õíkku Ãkh ©uc MktÃkr¥k-
Au. 675. {nk¢íkw: - su {nkLk Þ¿k Au íku. {kuûk-Lkk Ëkíkk.
676. {nkÞsTðk - su {nkLk Þ¿kLkwt yLkwckLk fhu Au íku. 694. ðMkw«Ë: - (i) þwØ ÄLkLkk Ëkíkk (ii) ËuðkuLkk þºkwykuLke MktÃkr¥kLkku
677. {nkÞ¿k: - {nk Þ¿kMðYÃk. Lkkþ fhLkkhk.
678. {nknrð: - suLku {nk nwíkÿÔÞ ykÃkðk{kt ykðu Au íku. ¼økðkLk {kºk 695. ðkMkwËuð: - (i) MkðoLkk ytíkh{kt ðkMk fhLkkh (ii) ðMkwËuðLkk Ãkwºk
Þ¿kfíkko fu Þ¿k s LkÚke, Ãkhtíkw Þ¿kLkwt su nwíkÿÔÞ, Mkr{Ä 696. ðMkw: - (i) Ãkkuíkk{kt Mkðo¼qík ðMkkðLkkh (ii) Mkðo ¼qíkku{kt Ãkkuíku
Au, íku ¼økðkLk s Au. ðMkLkkh.
697. ðMkw{Lkk - Mkðo ÃkËkÚkkou{kt yLku ¼õíkLkk ÓËÞ{kt ðMkLkkh {Lkðk¤k.
MíkÔÞ: Míkðr«Þ: Míkkuºkt Míkwrík: Míkkuíkk hýr«Þ: > 698. nrð: - su nwíkÿÔÞYÃku Au íku.
Ãkqýo: ÃkqhrÞíkk ÃkwÛÞ: ÃkwÛÞfeŠíkhLkk{Þ: >> 73 >> MkËTøkrík: Mkíf]rík: Mk¥kk MkËT¼rq ík: MkíÃkhkÞý: >
679. MíkÔÞ: - Míkwrík fhðk ÞkuøÞ. ¼økðkLkLku MkíkT, r[íkT yLku ykLktË þqhMkuLkku ÞËw©uc: MkrLLkðkMk: MkwÞk{wLk: >> 75 >>
fÌkk Au. MkíkT ík¥ðLkwt yLkwMktÄkLk fhLkkh yiïÞo, r[¥kLkwt
yLkwMktÄkLk fhLkkh ¿kkLk yLku ykLktËLkwt yLkwMktÄkLk fhLkkh 699. MkËTøkrík: - MðYÃkLke «kró íkhV ÷E sLkkhe økrík.
¼Âõík Ãkk{u Au. 700. Mkíf]rík: - su{Lke f]rík yux÷u fu rðï MkwtËh Au íku.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 700 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
680. Míkðr«Þ: - su{Lku Míkwrík r«Þ Au yuðk ¼økðkLk.
701. Mk¥kk - Mk¥kkYÃk, yÂMíkíðYÃk.
681. Míkkuºk{T - Míkkuºk (¼økðkLkLkwt økwýfeíkoLk) YÃk.
702. MkËT¼qrík: - Þkuøkrð¼qrík, W¥k{ rð¼qríkYÃk.
682. Míkwrík: - MíkðLkLke r¢Þk.
703. MkíÃkhkÞý: - (i) MkíÞÃkhkÞý (ii) MkíÞLkku Mkkûkkífkh fheLku Ãkrðºk
683. Míkkuíkk - Míkwrík fhLkkh, ¼økðkLk Míkwrík s Lkrn Ãký MíkðLk {kýMkkuyu «kó fhðk suðwt Wå[ík{ MÚkkLk.
fhLkkh Ãký Au. 704. þqhMkuLk: - (i) þqhMkuLk fw¤{kt sL{ ÷uLkkh ¼økðkLk ©ef]»ý (ii)
684. hýr«Þ: - su{Lku Þwؼqr{ r«Þ Au yuðk. suLke MkuLkk{kt þqhk yLku Ãkqhk ¼õíkku «ðuþ fhe þfu Au
685. Ãkqýo: - ykófk{, Ãkqýofk{. íkuðk ¼økðkLk.
686. ÃkqhrÞíkk - Mkðo fk{LkkykuLku Ãkqhe fhLkkh. 705. ÞËw©uc: - ÞËwfw¤{kt ©uc yuðk ©ef]»ý.
687. ÃkwÛÞ: - (i) {qŠík{kLk ÃkwÛÞ (ii) suLkk Lkk{Lkk ©ðýÚke çkÄkt ÃkkÃk 706. MkrÒkðkMk: - MkíkTLku Mkuðíkk MktíkkuLkk ÓËÞ{kt su{Lkku rLkðkMk Au íkuðk
Lkkþ ÚkkÞ Au. ¼økðkLk.
688. ÃkwÛÞfeŠík: - Ãkrðºk feŠíkðk¤k. 707. MkwÞk{wLk: - Þ{wLkkLku rfLkkhu ðMkíkk ©ef]»ý su{Lkwt çkúñk yLku çkeò
689. yLkk{Þ: - rðfkhhrník, hkuøkhrník. Ëuðkuyu ÃkqsLk fÞwO níkwt.
62 63
¼qíkkðkMkku ðkMkwËuð: MkðkoMkwrLk÷ÞkuàLk÷: > yufku Lkif: Mkð: f: ®f Þ¥kíÃkË{Lkw¥k{{T >
ËÃkonk ËÃkoËku áÃíkku ËwÄohkuàÃkhkrsík: >> 76 >> ÷kufçkLÄw÷kuofLkkÚkku {kÄðku ¼õTíkðíMk÷: >> 78 >>
725. yuf: - yuf yLku yrîíkeÞ. 726. Lkif: - yLkuf MðYÃkðk¤k.
708. ¼qíkkðkMk: - Mkðo «kýeyku su{kt rLkðkMk fhu Au íku Ãkhçkúñ. 727. Mkð: - (i) Mkku{Þ¿k, Mkku{ yux÷u {Lkw»ÞLkk ytíkhík{{kt hnu÷wt
709. ðkMkwËuð: - (i) søkíkLku {kÞkÚke ykåAkrËík fhLkkh (ii) yiïÞkouÚke y{]ík (ii) su{kt Mkku{ fkZðk{kt ykðu íkuðku Þ¿k.
Þwõík ðMkwËuðLkk Ãkwºk ©ef]»ý. 728. f: - Mkw¾, ykLktË ykÃkLkkh.
710. MkðkoMkwrLk÷Þ: - Mkðo «kýeykuLkkt rLkðkMkMÚkkLk. 729. rf{T - þwt yÚkðk rð[khðk ÞkuøÞ.
711. yLk÷: - (i) yÂøLk (ii) suLke MktÃkr¥k yLku Mk¥kkLku fkuE {ÞkoËk 730. ÞíkT - su yÂMíkíð Ähkðu Au íku.
LkÚke íku. 731. íkíkT - íku, çkúñ su íkíkTÚke MktçkkuÄkÞ Au íku.
712. ËÃkonk - økðoLkku Lkkþ fhLkkh. 732. ÃkË{Lkw¥k{{T - Mkðo©uc ÃkË.
713. ËÃkoË: - (i) økðo ykÃkLkkh - ynª økðo íkuLke rðÁØ þçË 733. ÷kufçkLÄw: - Mkðo ÷kufLkk çktÄw íku{s Mkøkk yÚkðk MkwÓË.
Mð{kLkLkk yÚko{kt ÷E þfkÞ (ii) økkihð ykÃkLkkh 734. ÷kufLkkÚk: - Mkðo ÷kufLkk Mðk{e.
714. áÃík: - rLkíÞ ykLktrËík. 735. {kÄð: - (i) {kÞkÃkrík, ÷û{eÃkrík (ii) ‘{Äw’Lkk fw¤{kt sL{u÷k.
715. ËwÄoh: - æÞkLk îkhk ÓËÞ{kt Äkhý fhðk fü MkkæÞ. 736. ¼õTíkðíMk÷: - ¼õíkku «íÞu yÃkkh ðkíMkÕÞ Ëk¾ðLkkhk.
716. yÃkhkrsík: - suLku ykMkÂõík suðk yktíkrhf þºkw yLku yMkwhku suðk
çkkÌk þºkwyku{ktÚke fkuE Ãký Ãkhkrsík Lk fhe þfu íkuðk. Mkwðýoðýkuo nu{kÊTøkku ðhkÊTøkùLËLkkÊTøkËe >
ðehnk rð»k{: þqLÞku ½]íkkþeh[÷ù÷: >> 79 >>
rðï{qŠík{onk{qŠíkËeoÃík{qŠíkh{qŠík{kLkT > 737. Mkwðýoðýo: - Mkwðýo Mk{kLk fktríkðk¤k.
yLkuf{qŠíkhÔÞõík: þík{qŠík: þíkkLkLk: >> 77 >> 738. nu{kÊTøk: - Mkwðýo ytøkðk¤k.
739. ðhkÊTøk: - ©uc ytøkðk¤k.
717. rðï{qŠík: - rðïYÃku Mkkfkh. 740. [LËLkkÊTøkËe - su{Lkkt ytøkku [tËLkÚke rð¼qr»kík Au íku.
718. {nk{qŠík: - rðhkx MðYÃk ¼økðkLk. 741. ðehnk - (i) çk¤ðkLk (rnhÛÞkûk suðk)Lkku Lkkþ fhLkkh (ii)
719. Ëeó{qŠík: - «fkþÚke òßðÕÞ{kLk ¼økðkLk. rðrðÄ «uhýkykuLku ¾ík{ fheLku çkÄeLku ÃkkuíkkLkk{kt yufºk
fhLkkh.
720. y{qŠík{kLkT - Mkðo {qŠíkÚke Ãkh yuðwt y{qíko MðYÃk. 742. rð»k{: - su rð÷ûký Au íku.
721. yLkuf{qŠík: - yLkuf MðYÃku ÔÞõík, rðrðÄ yðíkkhku îkhk yLkufÃkýwt 743. þqLÞ: - (i) þqLÞYÃk (ii) Mkðo heíku ð]r¥krðneLk yðMÚkkðk¤k
Ëþkoðu Au. 744. Ä]íkkþe: - (i) ½eLkwt ¼ûký fhLkkhk (ii) yÞk[f (iii) MkËið ík]ó
722. yÔÞõík: - y«økx, yøkku[h. (iv) suLkk ykþeðkoË y{ku½ nkuÞ Au íkuðk.
723. þík{qŠík: - yMktÏÞ YÃkðk¤k ¼økðkLk. 745. y[÷: - yåÞwík, fqxMÚk.
724. þíkkLkLk: - yMktÏÞ {w¾ðk¤k ¼økðkLk. 746. [÷: - (i) [÷Lk þÂõíkYÃk (ii) su ðkÞw MðYÃku ¼ú{ý fhu Au íku.
64 65
y{kLke {kLkËku {kLÞku ÷kufMðk{e rºk÷kufÄ]fT > [íkw{qoŠíkùíkwçkkonwùíkwÔÞqonùíkwøkorík: >
Mkw{uÄk {uÄòu ÄLÞ: MkíÞ{uÄk ÄhkÄh: >> 80 >> [íkwhkí{k [íkw¼koðùíkwðuoËrðËufÃkkíkT >> 82 >>

747. y{kLke - su{Lkk{kt {kLkLkku ytþ Ãký LkÚke íku {nËT ykí{k. 765. [íkw{qoŠík: - (i) [íkwŠðÄ (rðhkx, Mkqºkkí{k, yÔÞõík yLku íkwheÞ)
748. {kLkË: - ¼õíksLkkuLku {kLk ykÃkLkkhk. YÃkðk¤k (ii) MkVuË, ÷k÷, Ãke¤k yLku fk¤k [kh
749. {kLÞ: - Mkðo ÷kufLku ÃkqßÞ, {kLkðk ÞkuøÞ. ®þøkzktðk¤k.
750. ÷kufMðk{e - [kiË ÷kufLkk Mðk{e. 766. [íkwçkkonw: - [kh ¼wòðk¤k.
751. rºk÷kufÄ]fT - ºký ÷kufLku ÃkkuíkkLke ytËh Äkhý fhLkkhk. 767. [íkwÔÞqon: - [kh ÔÞqn(ykrð¼koð)ðk¤k (ÔÞqnMðYÃkLkk [kh «fkh :
752. Mkw{uÄk - MkwtËh {uÄkðk¤k. (i) MðÞtÔÞõík (ii) rËÔÞ (iii) MkiØ (iv) {kLkw»k)
753. {uÄs: - {uÄ(Þ¿k){ktÚke ykrð¼koð Ãkk{u÷k. 768. [íkwøkorík: - [kh yk©{ yLku [kh ðýo yu{ [kh «fkhLke økríkðk¤k.
754. ÄLÞ: - ÄLÞðkËLku Ãkkºk, f]íkkÚko. [kh «fkhLke økrík shkÞws(Ãkþw), ytzs(Ãkûke), MðuËs
755. MkíÞ{uÄk: - MkíÞÃkhkÞý «¿kkðk¤k. (Sðstíkw) yLku WËTr¼ßs(ðLkMÃkrík) Ãký økýkÞ Au.
756. ÄhkÄh: - ykrËþu»k suðk ytþÚke Ähk (Ãk]Úðe)Lku Äkhý fhðkðk¤k. 769. [íkwhkí{k - [kh YÃkðk¤k («kýe{kt (i) ðiïkLkh YÃku, çkúñktz{kt (ii)
rnhÛÞøk¼o YÃku yLku (iii) yLíkÞko{e íkÚkk (iv) Eïh
íkuòuð]»kku ãwríkÄh: Mkðoþ†¼]íkkt ðh: > YÃku)
«økúnku rLkøkúnku ÔÞøkúku Lkifþ]ÊTøkku økËkøkús: >> 81 >> 770. [íkw¼koð: - [íkwŠðÄ ¼kðÞwõík. [kh ¼kð - (i) ËkMÞ (ii) MkÏÞ
(iii) ðkíMkÕÞ yLku (iv) {Äwh.
757. íkuòuð]»k: - MkqÞo YÃku íkusLke íkÚkk s¤Lke ð»kko fhLkkhk. 771. [íkwðuoËrðíkT - [khuÞ ðuËLkk ¿kkíkk
758. ãwríkÄh: - fktríkLku Äkhý fhLkkhk. 772. yufÃkkíkT - (i) su [íkwŠðÄ {qŠík, çkknw, ÔÞqn, økrík, ykí{k yLku
759. Mkðoþ†¼]íkkt ðh: - Mkðo þ†kuLku Äkhý fhLkkhk yLku íku{Lkku ©uc ¼kðLkwt WÃkh ðýoLk fhðk{kt ykÔÞwt Au íku ¼økðkLkLkk {kºk
WÃkÞkuøk fhe òýLkkhk. yuf s ytþLku ÔÞõík fhu Au. økeíkk{kt ¼økðkLkLkwt ð[Lk
760. «økún: - (i) MkwáZÃkýu yLku ¼kðÃkqðof ¼õíkkuLkk LkiðuãLku økúný Au fu : ‘yufktþuLk ÂMÚkíkku søkíkT >’ (økeíkk 10-42)
fhLkkh (ii) støk÷e ½kuzkyku suðe RrLÿÞkuLku fkçkq{kt (ii) suLku yuf s Ãkøk Au íkuðk.
hk¾Lkkh ÷økk{ suðk.
761. rLkøkún: - ðþ hk¾Lkkh, Mðíktºk yLku rLk:MÃk]n. yufkuzrÃk f]»ýMÞ f]ík: «ýk{ku Ëþkï{uÄkð¼]ÚkuLk íkwÕÞ: >
762. ÔÞøkú: - (i) ¼õíkkuLke «kÚkoLkkykuLku {kLÞ fhðk {kxu ¾qçk MkkðÄkLk, Ëþkï{uÄe ÃkwLkhurík sL{ f]»ý«ýk{e Lk ÃkwLk¼oðkÞ >>
ÔÞøkúr[¥k (ii) suLku fkuE Auzku (yøkú) LkÚke íkuðk.
763. Lkifþ]ÊTøk: - (i) yLkuf þ]tøk (rþ¾h-®þøkzkt)ðk¤k (ii) [kh ©ef]»ýLku fhu÷k yuf Mkküktøk «ýk{ ËMk yï{uÄ Þ¿kkuLkk yð¼]Úk MLkkLk
®þøkzktðk¤k ð]»k¼YÃke íku. çkhkçkh Au. su {Lkw»Þu ËMk yï{uÄ Þ¿k fÞko nþu íkuLku VheÚke sL{ ÷uðku
764. økËkøkús: - økËT(ðkýe)Úke yøkúu sLkkhk «fkþYÃk. Ãkzu Au Ãký ©ef]»ýLku Mkküktøk «ýk{ fhLkkhLku sL{ ÷uðku Ãkzíkku LkÚke,
íkuLkku {kuûk ÚkE òÞ Au. - þktrík Ãkðo
66
Mk{kðíkkuoàrLkð]¥kkí{k ËwsoÞku Ëwhrík¢{: >
Ëw÷o¼ku Ëwøko{ku Ëwøkkuo ËwhkðkMkku Ëwhkrhnk >> 83 >>
773. Mk{kðíko: - Mk{Mík rðï(MktMkkh)Lku Mkh¾e heíku ½w{kðLkkh.
774. yrLkð]¥kkí{k - (i) Mðíktºk WÃkÂMÚkík (ii) suLkwt {Lk çkÄk RrLÿÞ-
ÃkËkÚkkou{ktÚke ÃkkAwt Vhu÷wt Au íkuðk.
775. ËwsoÞ: - füMkkæÞ, Síke Lk þfkÞ íkuðk.
776. Ëqhrík¢{: - suLkwt yrík¢{ý Lk ÚkE þfu íkuðk, suLkwt fËe WÕ÷t½Lk Lk
ÚkE þfu íkuðk.
777. Ëw÷o¼: - Mknu÷kEÚke «kó Lk ÚkE þfu íkuðk Ãkh{kí{k.
778. Ëwøko{: - (i) yøkBÞ (ii) «kó fhðk {w~fu÷ Au íkuðk.
779. Ëwøko: - rðr¼Òk yðhkuÄkuLku ÷eÄu suLke «kró {w~fu÷ çkLke Au íkuðk.
780. ËqhkðkMk: - Þkuøkeyku {kxu Ãký Mk{krÄ{kt su{Lku ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt
ðMkkððk ¾qçk {w~fu÷ Au íku.
781. Ëwhkrhnk - Ëwü ð]r¥kykuLkku Lkkþ fhLkkh.
þw¼kÊTøkku ÷kufMkkhÊTøk: MkwíkLíkwMíkLíkwðÄoLk: >
ELÿf{ko {nkf{ko f]íkf{ko f]íkkøk{: >> 84 >>
782. þw¼kÊTøk: - su{Lkkt «íÞuf ytøk þw¼ Au íkuðk.
783. ÷kufMkkhÊTøk: - (i) Mkkhtøk-{Ä{k¾e-Lke {kVf Mk]rüLkk MkkhLku su økúný
fhu Au íku (ii) ºkýuÞ ÷kufLkk MkkhLku su çkúñLke su{ økúný
fhu Au íku.
784. MkwíkLíkw: - (i) MLkunLkk yLku MkkiLËÞoLkk íktíkwYÃk (ii) su yLktík yuðk
yk rðïLkk yrÄÃkrík Au íku.
785. íkLíkwðÄoLk: - yk søkíkLke fhkur¤ÞkLkk ò¤kLke {kVf íktíkwLke ð]rØ
fhLkkh.
786. RLÿf{ko - ð@ «nkhÚke {nk yMkwh ð]ºkLkku Lkkþ fhLkkh RLÿ suðk Ãkhk¢{e.
787. {nkf{ko - {nkLk fkÞkouLkk fhðkðk¤k.
788. f]íkf{ko - (i) suLkkt Mkðo f{kou f]íkkÚkeo ÚkÞkt Au íku (ii) suýu f{o
Ä{o YÃku yk[ÞkO Au íkuðk.
789. f]íkkøk{: - ‘ykøk{’ - ðuËkuLkk fíkko.
67
WËT¼ð: MkwLËh: MkwLËku híLkLkk¼: Mkw÷ku[Lk: >
yfkuo ðksMkLk: þ]ÊTøke sÞLík: MkðorðsTsÞe >> 85 >>
790. WËT¼ð: - Mk{Mík rðïLkwt «¼ðMÚkkLk, ykrËfkhý.
791. MkwtËh: - ËhufLku ykùÞo Ãk{kzíkk MkwtËh MðYÃkðk¤k.
792. MkwLË: - fÁýkðkLk, MkwtËhLke MkkÚku fÁýkðkLk Ãký Au íku.
793. híLkLkk¼: - suLke Lkkr¼ híLk suðe Wäð÷ yLku «fkrþík Au íku.
794. Mkw÷ku[Lk: - su{Lkkt Lkuºkku MkwtËh Au íkuðk ¼økðkLk.
795. yfo: - (i) MkqÞo (ii) Mkðkou¥k{ Mkkhík¥ð.
796. ðksMkLk: - (i) ykí{«fkþLkk Ëkíkk (ii) su íkuLku ¼su Au íkuLku
‘ðks{T’ (¼kusLk) ykÃkLkkh.
797. þ]ÊTøke: - ®þøkðk¤ku {íMÞkðíkkh.
798. sÞtík: - (i) rðsuíkk (ii) þºkw Ãkh rðsÞ {u¤ððkLkk fkhýYÃk.
799. MkðorðsTsÞe - (i) MkðoLku SíkLkkhk (ii) Mkðo¿k.
MkwðýorçkLËwhûkkuÇÞ: Mkðoðkøkeïhuïh: >
{nkÓËku {nkøkíkkuo {nk¼qíkku {nkrLkrÄ: >> 86 >>
800. MkwðýorçkLËw: - Mkwðýo Mk{kLk þwØ yLku fkÂLík{kLk ‘rçkLËw’-ytøkðk¤k.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 800 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au.
801. yûkkuÇÞ: - ûkku¼ Lk Ãkk{Lkkhk, yrðfkhe.
802. Mkðoðkøkeïhuïh: - Mkðo ðkýeLkk Eïh.
803. {nkÓË: - (i) {nkLk MkhkuðhYÃk (ii) Ÿzk ¾kzkLke {kVf suLke
{kÞkLku yku¤tøkðe {w~fu÷ Au íkuðk.
804. {nkøkíko: - (i) rð÷Þ yðMÚkk (ii) þqLÞkðMÚkk.
805. {nk¼qík: - (i) rLkíÞYÃk (ii) ºkýuÞ fk¤Úke Ãkh yuðwt ¼økðËTMðYÃk.
806. {nkrLkrÄ: - su{kt Mkðo ÷kuf rLkðkMk fhe hÌkk Au íku.
68 69
fw{wË: fwLËh: fwLË: ÃksoLÞ: ÃkkðLkkuàrLk÷: > MknMkúkŠ[: MkÃíkrsnTð: MkÃíkiÄk: MkÃíkðknLk: >
y{]íkkþkuà{]íkðÃkw: Mkðo¿k: Mkðoíkku{w¾: >> 87 >> y{qŠíkhLk½kuàr[LíÞku ¼Þf]ËT-¼ÞLkkþLk: >> 89 >>
807. fw{wË: - MkðoLku ykLktË ykÃkLkkh. 826. MknMkúkŠ[: - MknMkú-yLkuf- rfhýkuðk¤k.
808. fwLËh: - ‘fw’ yux÷u Ãk]Úðe. íkuLku çk[kðLkkh fwLËh yux÷u MðÞt ðhkn 827. MkórsnTð: - yÂøLkYÃk{kt Mkkík S¼kuðk¤k.
¼økðkLk. 828. MkóiÄk: - (i) Mkkík yuÄ(#Äý)Úke ¼ûký fhðkðk¤k (ii) Mkðo¼ûke.
809. fwLË: - (i) MVrxf suðk rLk{o¤, MðåA ytøkkuðk¤k (ii) ‘fwLË’ 829. MkóðknLk: - su{Lku MkqÞoLkk Mkkík yïYÃke ðknLk Au íku.
{kuøkhkLkk Vq÷ suðkt MkwtËh ytøkkuðk¤k. 830. y{qŠík: - (i) y{qíko çkúñ (ii) {qŠík (þheh yLku yðÞðku) hrník
810. ÃksoLÞ: - (i) {u½Lke {kVf çkÄe fk{Lkkyku Ãkqhe fhLkkh (ii) rºkrðÄ rLkhkfkh yÔÞõík ÃkË.
íkkÃkkuLkku Lkkþ fhLkkh «¼wf]Ãkk. 831. yLk½: - (i) Ëku»k yLku ÃkkÃkÚke hrník (ii) rðfkhkuÚke hrník
811. ÃkkðLk: - (i) ÃkðLkLke su{ þwØ fhLkkhk (ii) Lkk{M{hýÚke rLkŠðfkh çkúñ.
ÃkríkíkLku ÃkkðLk fhLkkhk, íkuLkku WØkh fhLkkhk. 832. yr[LíÞ: - yíkõÞoYÃk, ®[íkLkÚke Ãkh.
812. yrLk÷: - (i) þwØ ðkÞwYÃk (ii) su fkuE Ãký «fkhLkk «uhf nuíkw 833. ¼Þf]íkT - (i) ¼ÞLku WÃkòðLkkh (ii) su ¼ÞLkk {q¤Lku fkÃke Lkk¾u Au íku.
ðøkhLkk Au íku. 834. ¼ÞLkkþLk: - MkßsLkkuLkk ¼ÞLkku Lkkþ fhLkkhk.
813. y{]íkkþ: - ûkehMkkøkh{ktÚke Lkef¤u÷ y{]íkLkwt ÃkkLk fhLkkhk.
814. y{]íkðÃkw: - (i) [iíkLÞ MðYÃk (ii) suLkku Ëun y{h Au íkuðk. yýwçk]oníf]þ: MÚkq÷ku økwý¼]rLLkøkwoýku {nkLkT >
815. Mkðo¿k: - MkðoLku yufefk¤u òýLkkh. yÄ]ík: MðÄ]ík: MðkMÞ: «køðtþku ðtþðÄoLk: >> 90 >>
816. Mkðoíkku{w¾: - Mkðo íkhV {w¾ðk¤k, økeíkk{kt ¼økðkLkLku Mkðo íkhV
ykt¾ku, {Míkf yLku {w¾ðk¤k fÌkk Au. 835. yýw: - yýw suðk Mkqû{.
836. çk]níkT - MkðoÚke ðÄw rðþk¤ yLku þÂõík{kLk.
Mkw÷¼: Mkwðúík: rMkØ: þºkwrsíkTþºkwíkkÃkLk: > 837. f]þ: - y¼kiríkf [iíkLÞ. 838. MÚkq÷: - çkÄkLke ytËh «Mkhu÷ku Au íku.
LÞøkúkuÄkuËwBçkhkuàïíÚkùkýqhkLÄúrLk»kqËLk: >> 88 >> 839. økwý¼]íkT - ºkýu økwýkuLkk ykÄkh.
817. Mkw÷¼: - Mkns «kó yuðk. 840. rLkøkwoý: - suLkk{kt «f]ríkLkk økwýku LkÚke íku.
818. Mkwðúík: - (i) W¥k{ ðúíkYÃk (ii) W¥k{ ðúíkkuLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk. 841. {nkLkT - (i) {knkíBÞðk¤k. (ii) su þkïík, rLkþwØ yLku
819. rMkØ: - Ãkqýofk{, ykófk{. 820. þºkwrsíkT - þºkwLku SíkLkkhk. MkðoÔÞkÃkf {nkLk Au íku.
821. - (i) þºkwLku íkkÃk-MktíkkÃk - ykÃkLkkhk (ii) çkÄkt yrLkü
þºkwíkkÃkLk: 842. yÄ]ík: - fkuELkkÚke Ãký Äkhý Lk fhe þfkÞ íkuðk.
çk¤kuLkk rðsuíkk. 843. MðÄ]ík: - (i) MðMðYÃkLku Äkhý fhLkkhk (ii) ÔÞrü MðYÃk yLku
822. LÞøkúkuÄ: - (i) ðz (ii) ðzLkk ÃkkLk{kt ÃkkuZLkkh ¼økðkLkLkwt M{hý Mk{rü MðYÃk.
(iii) Mk{økú Mk]rüLkk Wøk{. 844. MðkMÞ: - (i) su{Lkwt ðËLk MkwtËh yLku f{¤Lkk Vq÷Lke ytËhLke çkksw
823. WËwBçkh: - (i) W{hzkLkwt ð]ûk (ii) ‘WËBçkh{T’Lkku yÚko yÒk ÚkkÞ Au. suðwt shk ÷k÷ Au íku. (ii) {Lkw»ÞLku SðLkLkkt {q¤¼qík
yk¾k rðïLkwt yÒk îkhk Ãkku»ký fhu Au íku. {qÕÞku Mk{òððk {kxu suLkk {w¾{ktÚke ðuËLkku ½ku»k Lkef¤u
824. yïíÚk: - (i) ÃkeÃk¤ku (ii) ÃkeÃk¤k suðk yrðLkkþe. Au íku.
825. [kýqhkLÄúrLk»kqËLk: - (i) [kýqh {Õ÷Lkku Lkkþ fhLkkh (ii) {kun{wøÄ 845. «køðtþ: - su{ktÚke yk Mk{økú rðï ykrð¼qoík ÚkÞwt Au íku ykrËLkkhkÞý.
«kýeykuLku nýe Lkk¾e íku{Lku fk÷kíkeík ÃkË{kt MÚkkÃkLkkh. 846. ðtþðÄoLk: - ðtþð]rØ fhLkkh.
70
¼kh¼]ífrÚkíkku Þkuøke Þkuøkeþ: Mkðofk{Ë: >
yk©{: ©{ý: ûkk{: MkwÃkýkuo ðkÞwðknLk: >> 91 >>
847. ¼kh¼]íkT - yLkLík YÃk ÄheLku Ãk]ÚðeLkku ¼kh ðnLk fhLkkh.
848. frÚkík: - su{Lkku Þþ Mkðoºk økðkE hÌkku Au íku.
849. Þkuøke - (i) Þkuøke MðYÃk (ii) su MkËk ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt s {øLk
hnu Au íku. 850. Þkuøkeþ: - ÞkuøkeykuLkk Ãký Mðk{e.
851. Mkðofk{Ë: - Mk{Mík RåAkyku Ãkqhe fhLkkh.
852. yk©{: - MktMkkhYÃke støk÷{kt ¼{íkk MktMkkheykuLkwt Ãkh{ rð©k{MÚkkLk
853. ©{ý: - (i) íkÃkMðe (ii) rððuf ðøkh Sðíkk ÷kufkuLke Mk¾ík
íkkðýe fhLkkh.
854. ûkk{: - su çkÄkt «kýeyku - f{kou - Lku ûkeý fhu Au íku.
855. MkwÃkýo: - (i) MkwtËh Ãkkt¾kuðk¤k, økÁz (ii) AtËku (ðuËku)YÃke ©uc
ÃkktËzkt (Ãkýo) Ähkðíkk MktMkkhð]ûk YÃku su «økx ÚkÞk Au íku.
856. ðkÞwðknLk: - (i) ðkÞwLku ÷E sLkkh (ii) ðkÞwLkwt ðnLk fhLkkh.
ÄLkwÄohku ÄLkwðuoËku ËÛzku Ë{rÞíkk Ë{: >
yÃkhkrsík: MkðoMknku rLkÞLíkkàrLkÞ{kuàÞ{: >> 92 >>
857. ÄLkwÄoh: - (i) þkhÊTøk ÄLkw»ÞLku Äkhý fhLkkh, þkhÊTøkÃkkrý
(ii) ©ehk{Lke {kVf ÄLkw»Þ Äkhý fhLkkh.
858. ÄLkwðuoË: - (i) ÄLkwŠðãkLkku WÃkðuË (ii) ËþhÚkLkk Ãkwºk ©ehk{Lke
{kVf ÄLkwŠðãkLkk Mðk{e.
859. ËÛz: - ÃkkÃkeLku Ë{Lk fhLkkhk.
860. Ë{rÞíkk - (i) Ë{Lk{kt hk¾Lkkh (ii) ytfwþ{kt hk¾Lkkh.
861. Ë{: - {kºk ytfwþ{kt hk¾Lkkh s Lknª, ytfwþMðYÃk Ãký.
862. yÃkhkrsík: - fkuEÚke Ãký Ãkhkrsík Lk ÚkE þfu yuðk.
863. MkðoMkn: - Mkðo ftE MknLk fhe þfLkkh.
864. rLkÞLíkk - Ëhuf sýLku íkuLke Vhs «íÞu rLkÞ{{kt hk¾Lkkh.
865. yrLkÞ{: - Ãkkuíku s rLkÞtíkk nkuðkÚke ÃkkuíkkLku {kxu fkuE rLkÞ{ fu
rLkÞtºký LkÚke íkuðk.
866. yÞ{: - (i) suLku fkuE MktÞ{{kt hk¾e þfu íku{ LkÚke íku (ii) suLku
Þ{ yux÷u {]íÞw LkÚke íku.
71
Mk¥ððkLkT MkkÂ¥ðf: MkíÞ: MkíÞÄ{oÃkhkÞý: >
yr¼«kÞ: r«Þknkuoàno: r«Þf]í«eríkðÄoLk: >> 93 >>
867. Mk¥ððkLkT - Mk¥ðþe÷, suLkk{kt Mk¥ð («ký), çk¤ yLku Wíf»koLke
þÂõík hnu÷kt Au íku.
868. MkkÂ¥ðf: - Mkðo heíku Mk¥ðøkwý{Þ Au íku.
869. MkíÞ: - su ºkýuÞ fk¤{kt yuf MðYÃku «fkþu Au íku.
870. MkíÞÄ{oÃkhkÞý: - MkíÞ yLku Ä{o çktLku{kt ÃkhkÞý hnuLkkh.
871. yr¼«kÞ: - (i) RåAk-rðþu»k (ii) ytrík{ ÃkwÁ»kkÚko fhLkkhk ðzu s «kó
ÚkLkkh (iii) «÷Þ Mk{Þu su{kt rðï ÷Þ Ãkk{u Au íku.
872. r«Þkno: - r«Þ yLku Ãkqsðk ÞkuøÞ.
873. yno: - ÃkqsLkeÞ. 874. r«Þf]íkT - r«Þ-©uÞ fhLkkh.
875. «eríkðÄoLk: - «ríkrËLk ¼õíkkuLkk «u{-¼kðLku ðÄkhLkkhk.
rðnkÞMkøkríkßÞkuorík: MkwÁr[nwoík¼wÂøð¼w: >
hrðŠðhku[Lk: MkqÞo: Mkrðíkk hrð÷ku[Lk: >> 94 >>
876. rðnkÞMkøkrík: - (i) MkqÞLo ke {kVf ykfkþ(rðnkÞMk){kt økrík fhLkkh (ii)
{nkLk(rðnkÞMk) økrík (iii) ykfkþ[khe Ãkûke (rðnkÞMk)
877. ßÞkurík: - MðÞt «fkþYÃk, ykí{k.
878. MkwÁr[: - su yíÞtík MkwtËh Au, Ëeró{kLk Au yLku ÓËÞLku øk{e òÞ
íkuðk Au íku.
879. nwík¼wfT - su ftE nku{ðk{kt ykðu íkuLkku WÃk¼kuøk fhu Au íku.
880. rð¼w: - (i) MkðoÔÞkÃke (ii) ºkýu ÷kufLkk Mðk{e.
881. hrð: - (i) MíkðLkÃkkºk (ii) MkqÞo YÃku çkÄk hMkkuLku økúný fhLkkh.
882. rðhku[Lk: - (i) rðþu»k Ár[ WíÃkÒk fhLkkh (ii) «fkþËkíkk.
883. MkqÞo: - (i) su ykfkþ{kt Mkhu Au íku (ii) ÷kufMk{wËkÞLku f{o{kt
«uhu Au íku.
884. Mkrðíkk - Mkðo ÷kufLkku su{Lkk{ktÚke «Mkð(WíÃkr¥k) ÚkkÞ Au íku
¼økðkLk.
885. hrð÷ku[Lk: - suLkwt ÷ku[Lk(ykt¾) hrð(MkqÞo) Au íku.
72 73
yLkLíkku nwík¼wø¼kuõTíkk Mkw¾Ëku Lkifòuzøkús: > yhkiÿ: fwÛz÷e [¢e rð¢BÞqŠsíkþkMkLk: >
yrLkŠðÛý: MkËk{»keo ÷kufkrÄckLk{ËT¼wík: >> 95 >> þçËkríkøk: þçËMkn: rþrþh: þðohefh: >> 97 >>
906. yhkiÿ: - su Áÿ yÚkðk íkku ¼e»ký fu ¼Þtfh LkÚke íku.
886. yLktík: - (i) suLkku ytík LkÚke yuðwt yrðLkkþe ík¥ð (ii) suLkku Ãkkh
907. fwÛz÷e - (i) fwtz÷ Äkhý fhLkkh (ii) suýu ykrËþu»kLkwt YÃk ÷eÄwt
LkÚke yuðwt yMktÏÞrðÄ «køkxâ.
Au íku (iii) MkqÞo Mk{kLk ËuËeÃÞ{kLk MðYÃkðk¤k (iv)
887. nwík¼wfT - (i) Þ¿k{kt nku{u÷k ÿÔÞLkku Mðefkh fhLkkh (ii) yÂøLk.
MkktÏÞ yLku Þkuøk suLkk çktLku fkLkLkkt yk¼q»ký Au íku (v)
888. ¼kuõTíkk - (i) ¼kuøkðLkkh (ii) hûký fhLkkh.
su {kA÷e suðkt fkLkLkkt ÷xfrýÞkt Ähkðu Au íku.
889. Mkw¾Ë: - {kuûkYÃke Mkw¾ ykÃkLkkh.
908. [¢e - MkwËþoLk [¢ Äkhý fhLkkh.
890. Lkifs: - yLkuf sL{ (yðíkkh) Äkhý fhLkkhk.
909. rð¢{e - yíkw÷ Ãkhk¢{ fhLkkh.
891. yøkús: - MkkiÚke «Úk{ sL{ Äkhý fhLkkh - rnhÛÞøk¼o (rð»ýw).
910. WŠsíkþkMkLk: - (i) íkuòu{Þ (ii) Qæðo yðMÚkkLkwt rLkÞ{Lk fhLkkhk.
892. yrLkŠðÛý: - suLku rLkðuoË yÚkðk ¾uË LkÚke íku.
911. þçËkríkøk: - þçË yux÷u fu ðkýeÚke su Ãkh Au íku.
893. MkËk{»keo - MkßsLkku íkhV MkËk MknLkþe÷.
912. þçËMkn: - (i) þçË çkúñYÃk (ii) ðkýeÚke Ãkh nkuðkÚke su þçË
894. ÷kufkrÄckLk{T - Mkðo ÷kufLkk ykÄkhMðYÃk.
MknLk fhu íkuðk.
895. yËT¼wík: - (i) rðM{Þfkhf (ii) suLkkt MðYÃk, Mkk{ÚÞo, f{kou yLku
913. rþrþh: - (i) rþrþh Éíkw (ii) MktMkkhLkkt rºkrðÄ íkkÃkku{kt íkÃkíkk
rMkrØyku rðM{Þfkhf Au íkuðk.
÷kufkuLkk íkkÃkLkk þk{f.
MkLkkíMkLkkíkLkík{: frÃk÷: frÃkhÔÞÞ: > 914. þðohefh: - {nkrLkþkLkk fíkko su çktÄLk{kt Au, MktMkkhe Au, íkuLkku ykí{k
MðÂMíkË: MðÂMíkf]íkT MðÂMík MðÂMík¼wfT MðÂMíkËrûký: >> 96 >> þðohe(hkrºk){kt Au. su «çkwØ Au íku{Lku {kxu MktMkkh þðohe
(hkrºk) Au, yk çktLku {kxu su hkrºkLkwt rLk{koý fhu Au íku.
896. MkLkkíkT - (i) rLkíÞ (ii) ykðkøk{LkÚke Ãkh.
897. MkLkkíkLkík{: - MkLkkíkLkku{kt Ãký Mkðkou¥k{. y¢qh: Ãkuþ÷ku Ëûkku Ërûký: ûkr{ýkt ðh: >
898. frÃk÷: - (i) MkktÏÞfíkko frÃk÷{wrLk (ii) ykAk ÷k÷ htøkLkk yÂøLk rðî¥k{ku ðeík¼Þ: ÃkwÛÞ©ðýfeíkoLk: >> 98 >>
(frÃk÷)YÃk.
899. frÃk: - (i) «kýþÂõík (ii) ‘f’-s¤Lkwt þku»ký fhLkkh MkqÞoYÃk 915. y¢qh: - su ¢qh fu ½kíkfe LkÚke íku.
(iii) ðhknYÃk. 916. Ãkuþ÷: - su MkwtËh, fku{¤ Au íku.
900. yÔÞÞ: - suLkk{kt Mk{økú rðï «÷Þ{kt rð÷eLk ÚkkÞ Au íku. 917. Ëûk: - çkÄe s rðãkyku{kt su rLkÃkwý Au íku.
ynª MknMkúLkk{Lkkt 900 Lkk{ Ãkqhkt ÚkkÞ Au. 918. Ërûký: - çkÄe s rðãkyku{kt fwþ¤ Au íku.
901. MðÂMíkË: - fÕÞkýËkíkk. 919. ûkr{ýkt ðh: - (i) ûk{k fhLkkhkyku{kt ©uc (ii) ‘ûk{e’ yux÷u çk¤ðkLk
902. MðÂMíkf]íkT - MkðoLkwt fÕÞký fhLkkhk. ÷Eyu íkku çk¤ðkLkku{kt ©uc.
903. MðÂMík - {tøk÷MðYÃk, {tøk÷kÞíkLk yux÷u fu {tøk¤Lkk rLkðkMkMÚkkLk. 920. rðî¥k{: - (i) rðîkLkku{kt ©uc (ii) çkÄe s rðãkykuLkk Mðk{e
904. MðÂMík¼wfT - {tøk¤Lkku ykMðkË ÷uLkkhk. 921. ðeík¼Þ: - su ¼Þhrník Au íku.
905. MðÂMíkËrûký: - fÕÞký fhðk{kt su MkËk íkíÃkh yLku WËkh Au íku. 922. ÃkwÛÞ©ðýfeíkoLk: - su{Lkwt ©ðý yLku feíkoLk ÃkkðLkfkhe Au íku.
74 75
W¥kkhýku Ëw»f]ríknk ÃkwÛÞku Ëw:MðÃLkLkkþLk: > yLkkr˼q¼
o ðow ku ÷û{e: Mkwðehku Ár[hkÊTøkË: >
ðehnk hûký: Mktíkku SðLk: ÃkÞoðÂMÚkík: >> 99 >> sLkLkku sLksL{kr˼eo{ku ¼e{Ãkhk¢{: >> 101 >>
923. W¥kkhý: - ¼ðMkkøkhÚke Ãkkh WíkkhLkkhk.
924. Ëw»f]ríknk - Ëw»f]íÞkuLkku Lkkþ fhLkkh. 941. yLkkrË: - suLkku ykrË LkÚke íku - ysL{k ÃkwÁ»k.
925. ÃkwÛÞ: - (i) ðuËku yLku M{]rík îkhk suýu ÃkrðºkLkwt ËþoLk fhkÔÞwt Au 942. ¼q¼woð: - (i) Mk{Mík ¼qíkkuLkk yLku Ëiðe søkíkLkk ykÄkhYÃk (ii)
íku (ii) íkuLkwt M{hý fu Ãkqò fhLkkhLku su Ãkrðºk fhu Au íku. çkÄktLku ykÄkh ykÃkLkkh ÄhíkeLkk Ãký ykÄkh.
926. Ëw:MðÃLkLkkþLk: - ¼ÞkLkf MðÃLkkuLkku Lkkþ fhe ¼õíkkuLku çk[kðLkkh. 943. ÷û{e: - (i) Ãkh{ MkkitËÞo, þku¼k, fkÂLík (ii) Ähíke Ãkh su ftE
927. ðehnk - (i) yntfkhLkku Lkkþ fhLkkh (ii) SðkuLkkt çktÄLkku íkkuze þku¼kÞ{kLk Au íkuLkk Ëkíkk.
íku{Lku {wõík fhLkkh. 944. Mkwðeh: - (i) MkwtËh økrík{kLk (ii) su yLkuf íkusMðe {køkuo «økx
928. hûký: - SðLkk fÕÞkýLkwt Mkthûký fhLkkh. ÚkkÞ Au íku.
929. MkLík: - (i) suLkk{kt MkíkT ík¥ð hÌkwt Au íku (ii) ykæÞkÂí{f ©ucíkk 945. Ár[hkÊTøkË: - suLkk çkkswçktÄ MkwtËh Au íku.
yLku MkËk[khLkk Vu÷kðk {kxu ‘Mktík’ YÃku «økx ÚkkÞ Au 946. sLkLk: - Mksof, rÃkíkk.
íku (iii) MkíkT ÃkwÁ»kkuLkku Mk{qn ‘MkíkT’Lkwt çknwð[Lk. 947. sLksL{krË: - WíÃkr¥kLkwt {q¤ fkhý.
930. SðLk: - Mkki fkuELku SðLík hk¾Lkkh Ãkh{ [iíkLÞ. 948. ¼e{: - (i) yíÞtík çk¤ðkLk (ii) su ¼ÞLkwt fkhý çkLke hkufu Au íku.
931. ÃkÞoðÂMÚkík: - [khu íkhV rðï{kt ÔÞkó ÚkELku hnu÷k. 949. ¼e{Ãkhk¢{: - yíkw÷ Ãkhk¢{e.

yLkt í kYÃkku z LkLík©e-Šsík{LÞw ¼ o Þ kÃkn: > ykÄkhrLk÷ÞkuàÄkíkk Ãkw»ÃknkMk: «òøkh: >

[íkwhMkúku øk¼ehkí{k rðrËþku ÔÞkrËþku rËþ: >> 100 >> Qæðoøk: MkíÃkÚkk[kh: «kýË: «ýð: Ãký: >> 102 >>
932. yLkLíkYÃk: - su{Lkwt yLkLíkYÃk Au íku.
933. yLkLík©e: - su{Lke rð¼qrík yLktík Au íku. 950. ykÄkhrLk÷Þ: - Ãkt[ {nk¼qíkku (Ãk]Úðe, s¤, íkus, ðkÞw yLku ykfkþ)
934. rsík{LÞw: - suýu ¢kuÄLku SíÞku Au íku. suðkt ÃkkÞkLkkt Ãkrhçk¤kuLkk ykÄkhYÃk.
935. ¼ÞkÃkn: - ¼ÞLkku Lkkþ fhLkkhk. 951. yÄkíkk - (i) suLku fkuE Äkhý fhLkkh LkÚke íku (ii) su fkuELku Äkhý
936. [íkwhMkú: - (i) suLkkt rðþu»k [kh rLkðkMkMÚkkLk Lkkr¼, ÓËÞ, ¼q{æÞ fhíkk LkÚke íku.
yLku {Míkf Au íku (ii) SðkuLku íku{Lkkt f{kouLkkt V¤ LÞkÞ 952. Ãkw»ÃknkMk: - Ãkw»Ãk suðwt su{Lkwt «VwÂÕ÷ík nkMÞ Au íku.
«{kýu ykÃkLkkh. 953. «òøkh: - su rLkíÞ òøkúík Au íku.
937. øk¼ehkí{k - suLkku ykí{k yøkkÄ Au íku. 954. Qæðoøk: - (i) Ÿ[u økrík fhLkkhk (ii) su ËhufÚke WÃkh Au íku.
938. rðrËþ: - (i) rËþkyku yLku ¾qýkykuLkk rLkÞk{f (ii) Ãkkºkíkk 955. MkíÃkÚkk[kh: - MkíÞ {køkoLkwt yk[hý fhLkkh.
«{kýu ÷kufkuLku íku{Lkkt f{kouLkkt rðrðÄ V¤ ykÃkLkkhk. 956. «kýË: - {]íkLku «ký ykÃkLkkh.
939. ÔÞkrËþ: - su rðþu»kYÃku yk¿kk fhu Au yLku søkíkLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt 957. «ýð: - Hfkh MðYÃk.
f{kou{kt rLkÞkursík fhu Au íku. 958. Ãký: - (i) rðïLkku ðnuðkh fhLkkhk (ii) çkÄkLku íku{Lkkt f{kouLke
940. rËþ: - (i) rËþkYÃk (ii) ðuË YÃku ÷kufkuLku f{ofktz «{kýu V¤Lkk Ëkíkk økwýð¥kk «{kýu V¤ ykÃkLkkhk.
76
«{kýt «kýrLk÷Þ: «ký¼]íkT «kýSðLk: >
ík¥ðt ík¥ðrðËufkí{k sL{{]íÞwshkríkøk: >> 103 >>
959. «{ký{T - fkuE Ãký ðMíkw MkíÞ Au fu yMkíÞ íku òýðkLkk MkkÄLkYÃk.
960. «kýrLk÷Þ: - (i) «kýLkwt rLkðkMkMÚkkLk (ii) «ký suLku yk©Þu hnu
Au íku (iii) «ký{kt suLkku rLkðkMk Au íku.
961. «ký¼]íkT - «kýLkwt ¼hýÃkku»ký fhLkkhk.
962. «kýSðLk: - (i) «ký suLkwt SðLk Au íku (ii) SðLk s suLkku «ký
Au íku.
963. ík¥ð{T - Ãkh{ ík¥ð, þwØ [iíkLÞ.
964. ík¥ðrðíkT - ík¥ðLku òýLkkh.
965. yufkí{k - çkÄk{kt hnu÷wt yuf s Ãkh{ ík¥ð(ykí{k).
966. sL{{]íÞwshkríkøk: - sL{, {]íÞw yLku ð]ØkðMÚkkLku yku¤tøke sLkkh.
¼q¼woð:MðMíkÁMíkkh: Mkrðíkk «rÃkíkk{n: >
Þ¿kku Þ¿kÃkríkÞosTðk Þ¿kkÊTøkku Þ¿kðknLk: >> 104 >>
967. ¼q¼woð:MðMíkÁ: - rºk÷kuf (¼q: - {]íÞw÷kuf, ¼wð: - ytíkrhûk ÷kuf,
Mð: - Mðøko÷kuf)YÃke ð]ûk.
968. íkkh: - SðkuLku íkkhLkkh.
969. Mkrðíkk - suLkk îkhk Mk{økú Mk]rüLkku «Mkð (sL{) ÚkkÞ Au íku.
970. «rÃkíkk{n: - rÃkíkk{n çkúñk yux÷u fu Mk]rüfíkkoLkk Ãký ykrËfhý.
971. Þ¿k: - (i) Þkøk, nku{, nðLk, ðirËf Ä{or¢Þk {kxu «økxkððk{kt
ykðíkk yÂøLkMðYÃk (ii) Þ¿k{qŠík.
972. Þ¿kÃkrík: - Þ¿kLkk hûkf yLku Mðk{e.
973. ÞsTðk - Þs{kLkYÃku rLk{tºkf.
974. Þ¿kkÊTøk: - suLkkt çkÄkt ytøkku Þ¿kLkkt ytøkku íkhefu Ëþkoððk{kt ykÔÞkt
Au yuðk ðhkn ¼økðkLk.
975. Þ¿kðknLk: - rðrðÄ V¤ ykÃkLkkh Þ¿kLkwt ðnLk fhLkkh, Þ¿kLku ÷E
sLkkh.
77
Þ¿k¼]ã¿kf]ã¿ke Þ¿k¼wøkT Þ¿kMkkÄLk: >
Þ¿kkLíkf]-ã¿køkwÌk-{LLk-{LLkkË yuð [ >> 105 >>
976. Þ¿k¼]íkT - çkÄk Þ¿kkuLkk hûkf yLku ykÄkh nkuðkÚke Þ¿kLku Äkhý
fhLkkh. 977. Þ¿kf]íkT - Þ¿kLkk fhLkkh.
978. Þ¿ke - (i) Þ¿kLke ykhkÄLkkLkku Mðefkh fhLkkh (ii) Þ¿kLke {wÏÞ
ÔÞÂõík. 979. Þ¿k¼wfT - Þ¿kLkk hûkf yLku ¼kufTíkk.
980. Þ¿kMkkÄLk: - Þ¿k îkhk «kó ÚkLkkhk.
981. Þ¿kkLíkf]íkT - Þ¿kLke Ãkqýkonwrík fhLkkh.
982. Þ¿køkwÌk{T - (i) Þ¿kLkk hnMÞYÃk Au íku (ii) V¤Lke ykþk ðøkh
Úkíkku Þ¿k ‘Þ¿køkwÌk{T’ fnuðkÞ Au. ykðk Þ¿k çkúñ Mk{kLk
økýkÞ Au.
983. yÒk{T - (i) yÒk (ii) su çkÄkLkku yknkh fhu Au íku.
984. yÒkkË: - yÒkkË yux÷u yk¾k rðïLku ¼kusLk íkhefu ykhkuøkLkkh.
ðirËf ÃkhtÃkhk{kt «kýLku ‘yÒkkË’ yLku Mkku{Lku ‘yÒk’
fnuðk{kt ykðu Au.
ykí{ÞkurLk: MðÞtòíkku ði¾kLk: Mkk{økkÞLk: >
ËuðfeLkLËLk: Mkúük rûkíkeþ: ÃkkÃkLkkþLk: >> 106 >>
985. ykí{ÞkurLk: - fkuE Ãký òíkLkk WÃkkËkLk(ykÄkh) rMkðkÞ ÃkkuíkkLke
òíku s WíÃkÒk ÚkLkkh. 986. MðÞtòík: - MðÞt¼q.
987. ði¾kLk: - (i) ði¾kLkMk (çkúñk îkhk Qíkhe ykðu÷ku) Mkt«ËkÞLkk
ykã ÃkwÁ»k (ii) RrLÿÞku, {Lk yLku çkwrØLkkt çkkÌk
ykðhýku Lke[u ËxkÞu÷k ykí{ÄLkLku rðþu»kÃkýu ¾kuËLkkh.
988. Mkk{økkÞLk: - Mkk{Lkwt økkLk fhLkkh.
989. ËuðfeLktËLk: - (i) ËuðfeLkk Ãkwºk f]»ý (ii) Ëuðfe yux÷u ¼ÂõíkÚke
ykLktrËík ÚkLkkhk.
990. Mkúük - rðïLkk Mksof. 991. rûkíkeþ: - Ãk]ÚðeLkk Mðk{e.
992. ÃkkÃkLkkþLk: - su ¼õíkku íkuLke Ãkqò fhu Au, æÞkLk Ähu Au, M{hý yLku
feíkoLk fhu Au íku{Lkkt ÃkkÃkLkku Lkkþ fhLkkh.
78 79
þÊT¾¼]LLkLËfe [¢e þkÊTøkoÄLðk økËkÄh: > >> ©erð»ýwMknMkú-Lkk{kðr÷ >>
hÚkkÊTøkÃkkrýhûkkuÇÞ: Mkðo«nhýkÞwÄ: >> 107 >> >> Ãkqðo LÞkMk >>
©e økýuþkÞ Lk{: >> H yMÞ ©e rð»ýkuŠËÔÞMknMkúLkk{Míkkuºk{tºkMÞ
993. þÊT¾¼]íkT - Ãkt[sLÞ þt¾Lku Äkhý fhLkkh. ¼økðkLkT ðuË ÔÞkMk Ér»k: > ©ef]»ý: Ãkh{kí{k Ëuðíkk > yLkwüwÃkT AtË: >
994. LkLËfe - LktËf Lkk{Lke ík÷ðkh Äkhý fhLkkh. y{]íkktþqËT¼ðku ¼kLkwrhrík çkes{T > ËuðfeLktËLk: Mkúüurík þÂõík: > rºkMkk{k
995. [¢e - MkwËþoLk [¢Lku Äkhý fhLkkh. Mkk{øk: Mkk{urík ÓËÞ{T > þÊT¾¼]ÒkLËfe [¢erík fe÷f{T > þkÊTøkoÄLðk økËkÄh
996. þkÊTøkoÄLðk - ‘þkÊTøko’ ÄLkw»ÞLku Äkhý fhLkkh. RíÞMkú{T > hÚkkÜÃkkrýhûkkuÇÞ Rrík fð[{T > WËT¼ð: ûkku¼ýku Ëuð Rrík Ãkh{ku
997. økËkÄh: - fki{wrËfe Lkk{Lke økËkLku Äkhý fhLkkh. {tºk: > Ä{korË [íkwŠðÄÃkwÁ»kkÚkkoíkT rMkrØ îkhk ©e {nkrð»ýw «eíÞÚkuo sÃku
998. hÚkkÊTøkÃkkrý: - hÚkLkk [¢Lku Äkhý fhLkkh. rðrLkÞkuøk: >>
999. yûkkuÇÞ: - WÃkhLkkt þ†ku Ãkh Ãkqhku fkçkq nkuðkÚke su fËe ûkwr¼ík Úkíkk >> æÞkLk{T >>
LkÚke íku. þkLíkkfkht ¼wsøkþÞLkt ÃkÈLkk¼t Mkwhuþt
1000. Mkðo«nhýkÞwÄ: - Mkðo «nhý («nkh) fhðkLke ðMíkwyku suLkkt ykÞwÄ rðïkÄkht økøkLkMkáþt {u½ðýO þw¼ktøk{T >
(nrÚkÞkh) Au íkuðk. ÷û{efkLíkt f{÷LkÞLkt Þkurøkr¼æÞkoLkøkÇÞt
ðLËu rð»ýwt ¼ð¼Þnht Mkðo÷kufifLkkÚk{T >>
Mkðo«nhýkÞwÄ: H Lk{ Rrík >> 108 >> þkLík{qŠík, þu»kLkkøk Ãkh þÞLk fhLkkh, Lkkr¼yu f{¤ðk¤k, ËuðkrÄËuð,
rðïLkk ykÄkhYÃk, ykfkþ suðk (ÔÞkÃkf), ðkˤ suðk htøkðk¤k, MkwtËh
yk AuÕ÷wt Lkk{ ¼økðkLkLke ÃkkMku Võík WÃkh Ëþkoðu÷kt ykÞwÄku s Au yuðwt ytøkðk¤k, ÷û{eLkk Ãkrík, f{¤ suðkt Lkuºkðk¤k, æÞkLk (Mk{krÄ) fhðkÚke
LkÚke íku Ëþkoððk {kxu Au. íku{Lkk MktMkøko{kt ykðíke çkÄe s ðMíkwyku íku{Lkkt ÞkuøkeykuLku Mk{òÞ íkuðk, MktMkkh (Mkkøkh)Lkku ¼Þ Ëqh fhLkkh, Mkðo ([kiË)
ykÞwÄ Au. yk Lkk{ Ãkqýkonwrík Mkq[ððk {kxu çku ðkh ðÃkhkÞwt Au. Lkk{ 108{kt ÷kufLkk yuf{kºk LkkÚk, yuðk rð»ýw ¼økðkLkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.
HLkku WÃkÞkuøk y{ÞkorËík Mk¥kkðk¤e Ãkrðºkíkk Ëþkoððk ÚkÞku Au.
1. H rðïM{i Lk{: 11. H Ãkh{kí{Lku Lk{:
2. H rð»ýðu Lk{: 12. H {wõíkkLkkt Ãkh{økíkÞu Lk{:
3. H ð»kxTfkhkÞ Lk{: 13. H yÔÞÞkÞ Lk{:
4. H ¼qík¼ÔÞ¼ðí«¼ðu Lk{: 14. H ÃkwÁ»kkÞ Lk{:
5. H ¼qíkf]íku Lk{: 15. H Mkkrûkýu Lk{:
6. H ¼qík¼]íku Lk{: 16. H ûkuºk¿kkÞ Lk{:
7. H ¼kðkÞ Lk{: 17. H yûkhkÞ Lk{:
8. H ¼qíkkí{Lku Lk{: 18. H ÞkuøkkÞ Lk{:
9. H ¼qík¼kðLkkÞ Lk{: 19. H ÞkuøkrðËkt Lkuºku Lk{:
10. H Ãkqíkkí{Lku Lk{: 20. H «ÄkLkÃkwÁ»kuïhkÞ Lk{:
80 81
21. H Lkkh®MknðÃkw»ku Lk{: 50. H rðïf{oýu Lk{: 79. H ¢{kÞ Lk{: 108. H Mktr{íkkÞ Lk{:
22. H ©e{íku Lk{: 51. H {Lkðu Lk{: 80. H yLkw¥k{kÞ Lk{: 109. H Mk{kÞ Lk{:
23. H fuþðkÞ Lk{: 52. H íð»xu Lk{: 81. H ËwhkÄ»kkoÞ Lk{: 110. H y{ku½kÞ Lk{:
24. H ÃkwÁ»kku¥k{kÞ Lk{: 53. H MÚkrðckÞ Lk{: 82. H f]ík¿kkÞ Lk{: 111. H ÃkwtzhefkûkkÞ Lk{:
25. H MkðkoÞ Lk{: 54. H MÚkrðhku ÄúwðkÞ Lk{: 83. H f]íkÞu Lk{: 112. H ð]»kf{oýu Lk{:
26. H þðkoÞ Lk{: 55. H yøkúkÌkkÞ Lk{: 84. H ykí{ðíku Lk{: 113. H ð]»kkf]íkÞu Lk{:
27. H rþðkÞ Lk{: 56. H þkïíkkÞ Lk{: 85. H MkwhuþkÞ Lk{: 114. H ÁÿkÞ Lk{:
28. H MÚkkýðu Lk{: 57. H f]»ýkÞ Lk{: 86. H þhýkÞ Lk{: 115. H çknwrþhMku Lk{:
29. H ¼qíkkËÞu Lk{: 58. H ÷kurníkkûkkÞ Lk{: 87. H þ{oýu Lk{: 116. H çk¼úðu Lk{:
30. H rLkÄÞu yÔÞÞkÞ Lk{: 59. H «íkËoLkkÞ Lk{: 88. H rðïhuíkMku Lk{: 117. H rðïÞkuLkÞu Lk{:
31. H Mkt¼ðkÞ Lk{: 60. H «¼qíkkÞ Lk{: 89. H «ò¼ðkÞ Lk{: 118. H þwr[©ðMku Lk{:
32. H ¼kðLkkÞ Lk{: 61. H rºkffwçÄkBLku Lk{: 90. H ynTLku Lk{: 119. H y{]íkkÞ Lk{:
33. H ¼ºkuo Lk{: 62. H ÃkrðºkkÞ Lk{: 91. H MktðíMkhkÞ Lk{: 120. H þkïíkMÚkkýðu Lk{:
34. H «¼ðkÞ Lk{: 63. H {tøk÷kÞ ÃkhM{i Lk{: 92. H ÔÞk÷kÞ Lk{: 121. H ðhkhkunkÞ Lk{:
35. H «¼ðu Lk{: 64. H EþkLkkÞ Lk{: 93. H «íÞÞkÞ Lk{: 122. H {nkíkÃkMku Lk{:
36. H EïhkÞ Lk{: 65. H «kýËkÞ Lk{: 94. H MkðoËþoLkkÞ Lk{: 123. H MkðoøkkÞ Lk{:
37. H MðÞt¼wðu Lk{: 66. H «kýkÞ Lk{: 95. H yòÞ Lk{: 124. H MkðorðËT¼kLkðu Lk{:
38. H þt¼ðu Lk{: 67. H ßÞuckÞ Lk{: 96. H MkðuoïhkÞ Lk{: 125. H rð»ðfTMkuLkkÞ Lk{:
39. H ykrËíÞkÞ Lk{: 68. H ©uckÞ Lk{: 97. H rMkØkÞ Lk{: 126. H sLkkËoLkkÞ Lk{:
40. H Ãkw»fhkûkkÞ Lk{: 69. H «òÃkíkÞu Lk{: 98. H rMkØÞu Lk{: 127. H ðuËkÞ Lk{:
41. H {nkMðLkkÞ Lk{: 70. H rnhÛÞøk¼koÞ Lk{: 99. H MkðkoËÞu Lk{: 128. H ðuËrðËu Lk{:
42. H yLkkrËrLkÄLkkÞ Lk{: 71. H ¼qøk¼koÞ Lk{: 100. H yåÞwíkkÞ Lk{: 129. H yÔÞtøkkÞ Lk{:
43. H Äkºku Lk{: 72. H {kÄðkÞ Lk{: 101. H ð]»kkfÃkÞu Lk{: 130. H ðuËktøkkÞ Lk{:
44. H rðÄkºku Lk{: 73. H {ÄwMkqËLkkÞ Lk{: 102. H y{uÞkí{Lku Lk{: 131. H ðuËrðËu Lk{:
45. H ÄkíkwÁ¥k{kÞ Lk{: 74. H EïhkÞ Lk{: 103. H MkðoÞkuøkrðrLk:Mk]íkkÞ Lk{: 132. H fðÞu Lk{:
46. H y«{uÞkÞ Lk{: 75. H rð¢r{ýu Lk{: 104. H ðMkðu Lk{: 133. H ÷kufkæÞûkkÞ Lk{:
47. H Ó»kefuþkÞ Lk{: 76. H ÄÂLðLku Lk{: 105. H ðMkw{LkMku Lk{: 134. H MkwhkæÞûkkÞ Lk{:
48. H ÃkÈLkk¼kÞ Lk{: 77. H {uÄkrðLku Lk{: 106. H MkíÞkÞ Lk{: 135. H Ä{koæÞûkkÞ Lk{:
49. H y{h«¼ðu Lk{: 78. H rð¢{kÞ Lk{: 107. H Mk{kí{Lku Lk{: 136. H f]íkkf]íkkÞ Lk{:
82 83
137. H [íkwhkí{Lku Lk{: 166. H ðehÎLku Lk{: 195. H MkwíkÃkMku Lk{: 224. H MknMkú{qÎLkuo Lk{:
138. H [íkwÔÞqonkÞ Lk{: 167. H {kÄðkÞ Lk{: 196. H ÃkÈLkk¼kÞ Lk{: 225. H rðïkí{Lku Lk{:
139. H [íkwËo»xÙkÞ Lk{: 168. H {Äðu Lk{: 197. H «òÃkíkÞu Lk{: 226. H MknMkúkûkkÞ Lk{:
140. H [íkw¼woòÞ Lk{: 169. H yíkerLÿÞkÞ Lk{: 198. H y{]íÞðu Lk{: 227. H MknMkúÃkËu Lk{:
141. H ¼úkrs»ýðu Lk{: 170. H {nk{kÞkÞ Lk{: 199. H Mkðoáþu Lk{: 228. H ykðíkoLkkÞ Lk{:
142. H ¼kusLkkÞ Lk{: 171. H {nkuíMkknkÞ Lk{: 200. H ®MknkÞ Lk{: 229. H rLkð]¥kkí{Lku Lk{:
143. H ¼kuõTºku Lk{: 172. H {nkçk÷kÞ Lk{: 201. H MkLÄkºku Lk{: 230. H Mktð]íkkÞ Lk{:
144. H Mkrn»ýðu Lk{: 173. H {nkçkwØÞu Lk{: 202. H MkÂLÄ{íku Lk{: 231. H Mkt«{ËoLkkÞ Lk{:
145. H søkËkrËòÞ Lk{: 174. H {nkðeÞkoÞ Lk{: 203. H ÂMÚkhkÞ Lk{: 232. H yn: MktðíkofkÞ Lk{:
146. H yLk½kÞ Lk{: 175. H {nkþfTíkÞu Lk{: 204. H yòÞ Lk{: 233. H ðnTLkÞu Lk{:
147. H rðsÞkÞ Lk{: 176. H {nkãwíkÞu Lk{: 205. H Ëw{o»koýkÞ Lk{: 234. H yrLk÷kÞ Lk{:
148. H suºku Lk{: 177. H yrLkËuo~ÞðÃkw»ku Lk{: 206. H þk†u Lk{: 235. H ÄhýeÄhkÞ Lk{:
149. H rðïÞkuLkÞu Lk{: 178. H ©e{íku Lk{: 207. H rð©wíkkí{Lku Lk{: 236. H Mkw«MkkËkÞ Lk{:
150. H ÃkwLkðoMkðu Lk{: 179. H y{uÞkí{Lku Lk{: 208. H MkwhkrhÎLku Lk{: 237. H «MkÒkkí{Lku Lk{:
151. H WÃkuLÿkÞ Lk{: 180. H {nkrÿÄ]øku Lk{: 209. H økwhðu Lk{: 238. H rðïÄ]øku Lk{:
152. H ðk{LkkÞ Lk{: 181. H {nuïkMkkÞ Lk{: 210. H økwÁ¥k{kÞ Lk{: 239. H rðï¼wsu Lk{:
153. H «ktþðu Lk{: 182. H {ne¼ºkuo Lk{: 211. H ÄkBLku Lk{: 240. H rð¼ðu Lk{:
154. H y{ku½kÞ Lk{: 183. H ©erLkðkMkkÞ Lk{: 212. H MkíÞkÞ Lk{: 241. H Mkífºkuo Lk{:
155. H þw[Þu Lk{: 184. H Mkíkkt økíkÞu Lk{: 213. H MkíÞÃkhk¢{kÞ Lk{: 242. H Mkíf]íkkÞ Lk{:
156. H QŠsíkkÞ Lk{: 185. H yrLkÁØkÞ Lk{: 214. H rLkr{»kkÞ Lk{: 243. H MkkÄðu Lk{:
157. H yíkeLÿkÞ Lk{: 186. H MkwhkLkLËkÞ Lk{: 215. H yrLkr{»kkÞ Lk{: 244. H snTLkðu Lk{:
158. H MktøkúnkÞ Lk{: 187. H økkurðLËkÞ Lk{: 216. H MkúÂøðýu Lk{: 245. H LkkhkÞýkÞ Lk{:
159. H MkøkkoÞ Lk{: 188. H økkurðËkt ÃkíkÞu Lk{: 217. H ðk[MÃkíkÞu WËkhrÄÞu Lk{: 246. H LkhkÞ Lk{:
160. H Ä]íkkí{Lku Lk{: 189. H {he[Þu Lk{: 218. H yøkúÛÞu Lk{: 247. H yMktÏÞuÞkÞ Lk{:
161. H rLkÞ{kÞ Lk{: 190. H Ë{LkkÞ Lk{: 219. H økúk{ÛÞu Lk{: 248. H y«{uÞkí{Lku Lk{:
162. H Þ{kÞ Lk{: 191. H ntMkkÞ Lk{: 220. H ©e{íku Lk{: 249. H rðrþükÞ Lk{:
163. H ðuãkÞ Lk{: 192. H MkwÃkýkoÞ Lk{: 221. H LÞkÞkÞ Lk{: 250. H rþüf]íku Lk{:
164. H ðiãkÞ Lk{: 193. H ¼wsøkku¥k{kÞ Lk{: 222. H Lkuºku Lk{: 251. H þw[Þu Lk{:
165. H MkËkÞkurøkLku Lk{: 194. H rnhÛÞLkk¼kÞ Lk{: 223. H Mk{ehýkÞ Lk{: 252. H rMkØkÚkkoÞ Lk{:
84 85
253. H rMkØMktfÕÃkkÞ Lk{: 282. H ¼kMfhãwíkÞu Lk{: 311. H rþ¾ÂÛzLku Lk{: 340. H þkihÞu Lk{:
254. H rMkrØËkÞ Lk{: 283. H y{]íkktþqËT¼ðkÞ Lk{: 312. H Lknw»kkÞ Lk{: 341. H sLkuïhkÞ Lk{:
255. H rMkrØMkkÄLkkÞ Lk{: 284. H ¼kLkðu Lk{: 313. H ð]»kkÞ Lk{: 342. H yLkwfq÷kÞ Lk{:
256. H ð]»kkrnýu Lk{: 285. H þrþrçkLËðu Lk{: 314. H ¢kuÄÎLku Lk{: 343. H þíkkðíkkoÞ Lk{:
257. H ð]»k¼kÞ Lk{: 286. H MkwhuïhkÞ Lk{: 315. H ¢kuÄf]ífºkuo Lk{: 344. H ÃkrÈLku Lk{:
258. H rð»ýðu Lk{: 287. H yki»kÄkÞ Lk{: 316. H rðïçkknðu Lk{: 345. H ÃkÈrLk¼uûkýkÞ Lk{:
259. H ð]»kÃkðoýu Lk{: 288. H søkík: Mkuíkðu Lk{: 317. H {neÄhkÞ Lk{: 346. H ÃkÈLkk¼kÞ Lk{:
260. H ð]»kkuËhkÞ Lk{: 289. H MkíÞÄ{oÃkhk¢{kÞ Lk{: 318. H yåÞwíkkÞ Lk{: 347. H yhrðLËkûkkÞ Lk{:
261. H ðÄoLkkÞ Lk{: 290. H ¼qík¼ÔÞ¼ðÒkkÚkkÞ Lk{: 319. H «rÚkíkkÞ Lk{: 348. H ÃkÈøk¼koÞ Lk{:
262. H ðÄo{kLkkÞ Lk{: 291. H ÃkðLkkÞ Lk{: 320. H «kýkÞ Lk{: 349. H þheh¼]íku Lk{:
263. H rðrðfTíkkÞ Lk{: 292. H ÃkkðLkkÞ Lk{: 321. H «kýËkÞ Lk{: 350. H {nØoÞu Lk{:
264. H ©wríkMkkøkhkÞ Lk{: 293. H yLk÷kÞ Lk{: 322. H ðkMkðkLkwòÞ Lk{: 351. H ÉØkÞ Lk{:
265. H Mkw¼wòÞ Lk{: 294. H fk{ÎLku Lk{: 323. H yÃkkt rLkÄÞu Lk{: 352. H ð]Økí{Lku Lk{:
266. H ËwÄohkÞ Lk{: 295. H fk{f]íku Lk{: 324. H yrÄckLkkÞ Lk{: 353. H {nkûkkÞ Lk{:
267. H ðkÂø{Lku Lk{: 296. H fkLíkkÞ Lk{: 325. H y«{¥kkÞ Lk{: 354. H økÁzæðòÞ Lk{:
268. H {nuLÿkÞ Lk{: 297. H fk{kÞ Lk{: 326. H y«ríkrcíkkÞ Lk{: 355. H yíkw÷kÞ Lk{:
269. H ðMkwËkÞ Lk{: 298. H fk{«ËkÞ Lk{: 327. H MfLËkÞ Lk{: 356. H þh¼kÞ Lk{:
270. H ðMkðu Lk{: 299. H «¼ðu Lk{: 328. H MfLËÄhkÞ Lk{: 357. H ¼e{kÞ Lk{:
271. H LkifYÃkkÞ Lk{: 300. H ÞwøkkrËf]íku Lk{: 329. H ÄwÞkoÞ Lk{: 358. H Mk{Þ¿kkÞ Lk{:
272. H çk]nÿqÃkkÞ Lk{: 301. H ÞwøkkðíkkoÞ Lk{: 330. H ðhËkÞ Lk{: 359. H nrhnohÞu Lk{:
273. H rþrÃkrðükÞ Lk{: 302. H Lkif{kÞkÞ Lk{: 331. H ðkÞwðknLkkÞ Lk{: 360. H Mkðo÷ûký÷ûkÛÞkÞ Lk{:
274. H «fkþLkkÞ Lk{: 303. H {nkþLkkÞ Lk{: 332. H ðkMkwËuðkÞ Lk{: 361. H ÷û{eðíku Lk{:
275. H ykusMíkuòã
u rw íkÄhkÞ Lk{: 304. H yá~ÞkÞ Lk{: 333. H çk]nËT¼kLkðu Lk{: 362. H Mkr{ríkøsÞkÞ Lk{:
276. H «fkþkí{Lku Lk{: 305. H yÔÞfíkYÃkkÞ Lk{: 334. H ykrËËuðkÞ Lk{: 363. H rðûkhkÞ Lk{:
277. H «íkkÃkLkkÞ Lk{: 306. H MknMkúrsíku Lk{: 335. H ÃkwhLËhkÞ Lk{: 364. H hkurníkkÞ Lk{:
278. H ÉØkÞ Lk{: 307. H yLkLíkrsíku Lk{: 336. H yþkufkÞ Lk{: 365. H {køkuonuíkðu Lk{:
279. H MÃkükûkhkÞ Lk{: 308. H RükÞ Lk{: 337. H íkkhýkÞ Lk{: 366. H Ëk{kuËhkÞ Lk{:
280. H {LºkkÞ Lk{: 309. H rðrþükÞ Lk{: 338. H íkkhkÞ Lk{: 367. H MknkÞ Lk{:
281. H [Lÿktþðu Lk{: 310. H rþüuükÞ Lk{: 339. H þqhkÞ Lk{: 368. H {neÄhkÞ Lk{:
86 87
369. H {nk¼køkkÞ Lk{: 398. H LkuÞkÞ Lk{: 427. H MÚkkðhMÚkkýðu Lk{: 456. H Mkw{w¾kÞ Lk{:
370. H ðuøkðíku Lk{: 399. H LkÞkÞ Lk{: 428. H «{kýkÞ Lk{: 457. H Mkqû{kÞ Lk{:
371. H yr{íkkþLkkÞ Lk{: 400. H yLkÞkÞ Lk{: 429. H çkes{ÔÞÞkÞ Lk{: 458. H Mkw½ku»kkÞ Lk{:
372. H WËT¼ðkÞ Lk{: 401. H ðehkÞ Lk{: 430. H yÚkkoÞ Lk{: 459. H Mkw¾ËkÞ Lk{:
373. H ûkku¼ýkÞ Lk{: 402. H þÂõík{íkkt ©uckÞ Lk{: 431. H yLkÚkkoÞ Lk{: 460. H MkwÓËu Lk{:
374. H ËuðkÞ Lk{: 403. H Ä{koÞ Lk{: 432. H {nkfkuþkÞ Lk{: 461. H {LkkunhkÞ Lk{:
375. H ©eøk¼koÞ Lk{: 404. H Ä{orðËw¥k{kÞ Lk{: 433. H {nk¼kuøkkÞ Lk{: 462. H rsík¢kuÄkÞ Lk{:
376. H Ãkh{uïhkÞ Lk{: 405. H ðifwÛXkÞ Lk{: 434. H {nkÄLkkÞ Lk{: 463. H ðehçkknðu Lk{:
377. H fhýkÞ Lk{: 406. H ÃkwÁ»kkÞ Lk{: 435. H yrLkŠðÛýkÞ Lk{: 464. H rðËkhýkÞ Lk{:
378. H fkhýkÞ Lk{: 407. H «kýkÞ Lk{: 436. H MÚkrðckÞ Lk{: 465. H MðkÃkLkkÞ Lk{:
379. H fºkuo Lk{: 408. H «kýËkÞ Lk{: 437. H y¼wðu Lk{: 466. H MððþkÞ Lk{:
380. H rðfºkuo Lk{: 409. H «ýðkÞ Lk{: 438. H Ä{oÞqÃkkÞ Lk{: 467. H ÔÞkrÃkLku Lk{:
381. H øknLkkÞ Lk{: 410. H Ãk]Úkðu Lk{: 439. H {nk{¾kÞ Lk{: 468. H Lkifkí{Lku Lk{:
382. H økwnkÞ Lk{: 411. H rnhÛÞøk¼koÞ Lk{: 440. H LkûkºkLku{Þu Lk{: 469. H Lkiff{of]íku Lk{:
383. H ÔÞðMkkÞkÞ Lk{: 412. H þºkwÎLkkÞ Lk{: 441. H Lkûkrºkýu Lk{: 470. H ðíMkhkÞ Lk{:
384. H ÔÞðMÚkkLkkÞ Lk{: 413. H ÔÞkókÞ Lk{: 442. H ûk{kÞ Lk{: 471. H ðíMk÷kÞ Lk{:
385. H MktMÚkkLkkÞ Lk{: 414. H ðkÞðu Lk{: 443. H ûkk{kÞ Lk{: 472. H ðÂíMkLku Lk{:
386. H MÚkkLkËkÞ Lk{: 415. H yÄkuûkòÞ Lk{: 444. H Mk{enLkkÞ Lk{: 473. H híLkøk¼koÞ Lk{:
387. H ÄúwðkÞ Lk{: 416. H Éíkðu Lk{: 445. H Þ¿kkÞ Lk{: 474. H ÄLkuïhkÞ Lk{:
388. H ÃkhØoÞu Lk{: 417. H MkwËþoLkkÞ Lk{: 446. H RsTÞkÞ Lk{: 475. H Ä{oøkwÃku Lk{:
389. H Ãkh{kÞ Lk{: 418. H fk÷kÞ Lk{: 447. H {nusTÞkÞ Lk{: 476. H Ä{of]íku Lk{:
390. H MÃkükÞ Lk{: 419. H Ãkh{urcLku Lk{: 448. H ¢íkðu Lk{: 477. H ÄŠ{ýu Lk{:
391. H íkwükÞ Lk{: 420. H ÃkrhøkúnkÞ Lk{: 449. H MkºkkÞ Lk{: 478. H Mkíku Lk{:
392. H ÃkwükÞ Lk{: 421. H WøkúkÞ Lk{: 450. H Mkíkkt økíkÞu Lk{: 479. H yMkíku Lk{:
393. H þw¼uûkýkÞ Lk{: 422. H MktðíMkhkÞ Lk{: 451. H MkðoËŠþLku Lk{: 480. H ûkhkÞ Lk{:
394. H hk{kÞ Lk{: 423. H ËûkkÞ Lk{: 452. H rð{wfTíkkí{Lku Lk{: 481. H yûkhkÞ Lk{:
395. H rðhk{kÞ Lk{: 424. H rð©k{kÞ Lk{: 453. H Mkðo¿kkÞ Lk{: 482. H yrð¿kkºku Lk{:
396. H rðhòÞ Lk{: 425. H rðïËrûkýkÞ Lk{: 454. H ¿kkLk{w¥k{kÞ Lk{: 483. H MknMkúktþðu Lk{:
397. H {køkkoÞ Lk{: 426. H rðMíkkhkÞ Lk{: 455. H MkwðúíkkÞ Lk{: 484. H rðÄkºku Lk{:
88 89
485. H f]ík÷ûkýkÞ Lk{: 514. H rðLkrÞíkkMkkrûkýu Lk{: 543. H øk¼ehkÞ Lk{: 572. H MkðoáøkTÔÞkMkkÞ Lk{:
486. H øk¼ÂMíkLku{Þu Lk{: 515. H {wfwLËkÞ Lk{: 544. H øknLkkÞ Lk{: 573. H ðk[MÃkíkÞu Lk{:
487. H Mk¥ðMÚkkÞ Lk{: 516. H yr{íkrð¢{kÞ Lk{: 545. H økwókÞ Lk{: 574. H yÞkurLkòÞ Lk{:
488. H ®MknkÞ Lk{: 517. H yB¼kurLkÄÞu Lk{: 546. H [¢økËkÄhkÞ Lk{: 575. H rºkMkkBLku Lk{:
489. H ¼qík{nuïhkÞ Lk{: 518. H yLkLíkkí{Lku Lk{: 547. H ðuÄMku Lk{: 576. H Mkk{økkÞ Lk{:
490. H ykrËËuðkÞ Lk{: 519. H {nkuËrÄþÞkÞ Lk{: 548. H MðkÊTøkkÞ Lk{: 577. H Mkk{kÞ Lk{:
491. H {nkËuðkÞ Lk{: 520. H yLíkfkÞ Lk{: 549. H yrsíkkÞ Lk{: 578. H rLkðkoýkÞ Lk{:
492. H ËuðuþkÞ Lk{: 521. H yòÞ Lk{: 550. H f]»ýkÞ Lk{: 579. H ¼u»kòÞ Lk{:
493. H Ëuð¼]ËTøkwhðu Lk{: 522. H {nknkoÞ Lk{: 551. H áZkÞ Lk{: 580. H MktLÞkMkf]íku Lk{:
494. H W¥khkÞ Lk{: 523. H Mð¼kÔÞkÞ Lk{: 552. H Mktf»koýkuåÞwíkkÞ Lk{: 581. H þ{kÞ Lk{:
495. H økkuÃkíkÞu Lk{: 524. H rsíkkr{ºkkÞ Lk{: 553. H ðÁýkÞ Lk{: 582. H þkLíkkÞ Lk{:
496. H økkuúku Lk{: 525. H «{kuËLkkÞ Lk{: 554. H ðkÁýkÞ Lk{: 583. H rLkckÞi Lk{:
497. H ¿kkLkøkBÞkÞ Lk{: 526. H ykLkLËkÞ Lk{: 555. H ð]ûkkÞ Lk{: 584. H þkLíÞi Lk{:
498. H ÃkwhkíkLkkÞ Lk{: 527. H LkLËLkkÞ Lk{: 556. H Ãkw»fhkûkkÞ Lk{: 585. H ÃkhkÞýkÞ Lk{:
499. H þheh¼qík¼]íku Lk{: 528. H LkLËkÞ Lk{: 557. H {nk{LkMku Lk{: 586. H þw¼kÊTøkkÞ Lk{:
500. H ¼kufTºku Lk{: 529. H MkíÞÄ{oýu Lk{: 558. H ¼økðíku Lk{: 587. H þkÂLíkËkÞ Lk{:
501. H fÃkeLÿkÞ Lk{: 530. H rºkrð¢{kÞ Lk{: 559. H ¼økÎLku Lk{: 588. H Mkú»xÙu Lk{:
502. H ¼qrhËrûkýkÞ Lk{: 531. H {n»koÞu frÃk÷k[kÞkoÞ Lk{: 560. H ykLkÂLËLku Lk{: 589. H fw{wËkÞ Lk{:
503. H Mkku{ÃkkÞ Lk{: 532. H f]ík¿kkÞ Lk{: 561. H ðLk{kr÷Lku Lk{: 590. H fwð÷uþÞkÞ Lk{:
504. H y{]íkÃkkÞ Lk{: 533. H {urËLkeÃkíkÞu Lk{: 562. H n÷kÞwÄkÞ Lk{: 591. H økkurníkkÞ Lk{:
505. H Mkku{kÞ Lk{: 534. H rºkÃkËkÞ Lk{: 563. H ykrËíÞkÞ Lk{: 592. H økkuÃkíkÞu Lk{:
506. H ÃkwÁrsíku Lk{: 535. H rºkËþkæÞûkkÞ Lk{: 564. H ßÞkuríkhkrËíÞkÞ Lk{: 593. H økkuúku Lk{:
507. H ÃkwÁMk¥k{kÞ Lk{: 536. H {nkþ]ÊTøkkÞ Lk{: 565. H Mkrn»ýðu Lk{: 594. H ð]»k¼kûkkÞ Lk{:
508. H rðLkÞkÞ Lk{: 537. H f]íkkLíkf]íku Lk{: 566. H økríkMk¥k{kÞ Lk{: 595. H ð]»kr«ÞkÞ Lk{:
509. H sÞkÞ Lk{: 538. H {nkðhknkÞ Lk{: 567. H MkwÄLðLku Lk{: 596. H yrLkðŠíkLku Lk{:
510. H MkíÞMkLÄkÞ Lk{: 539. H økkurðLËkÞ Lk{: 568. H ¾ÛzÃkhþðu Lk{: 597. H rLkð]¥kkí{Lku Lk{:
511. H ËkþknkoÞ Lk{: 540. H Mkw»kuýkÞ Lk{: 559. H ËkÁýkÞ Lk{: 598. H Mktûkuúku Lk{:
512. H Mkk¥ðíkkt ÃkíkÞu Lk{: 541. H fLkfkÊTøkrËLku Lk{: 570. H ÿrðý«ËkÞ Lk{: 599. H ûku{f]íku Lk{:
513. H SðkÞ Lk{: 542. H økwÌkkÞ Lk{: 571. H rËð:MÃk]þu Lk{: 600. H rþðkÞ Lk{:
90 91
601. H ©eðíMkðûkMku Lk{: 630. H ¼qíkÞu Lk{: 659. H yLkLíkkÞ Lk{: 688. H ÃkwÛÞfeíkoÞu Lk{:
602. H ©eðkMkkÞ Lk{: 631. H rðþkufkÞ Lk{: 660. H ÄLkÊTsÞkÞ Lk{: 689. H yLkk{ÞkÞ Lk{:
603. H ©eÃkíkÞu Lk{: 632. H þkufLkkþLkkÞ Lk{: 661. H çkúñÛÞkÞ Lk{: 690. H {LkkusðkÞ Lk{:
604. H ©e{íkkt ðhkÞ Lk{: 633. H yŠ[»{íku Lk{: 662. H çkúñf]íku Lk{: 691. H íkeÚkofhkÞ Lk{:
605. H ©eËkÞ Lk{: 634. H yŠ[íkkÞ Lk{: 663. H çkúñýu Lk{: 692. H ðMkwhuíkMku Lk{:
606. H ©eþkÞ Lk{: 635. H fwB¼kÞ Lk{: 664. H çkúñýu Lk{: 693. H ðMkw«ËkÞ Lk{:
607. H ©erLkðkMkkÞ Lk{: 636. H rðþwÆkí{Lku Lk{: 665. H çkúñrððÄoLkkÞ Lk{: 694. H ðMkw«ËkÞ Lk{:
608. H ©erLkÄÞu Lk{: 637. H rðþkuÄLkkÞ Lk{: 666. H çkúñrðËu Lk{: 695. H ðkMkwËuðkÞ Lk{:
609. H ©erð¼kðLkkÞ Lk{: 638. H yrLkÁØkÞ Lk{: 667. H çkúkñýkÞ Lk{: 696. H ðMkðu Lk{:
610. H ©eÄhkÞ Lk{: 639. H y«ríkhÚkkÞ Lk{: 668. H çkúrñýu Lk{: 697. H ðMkw{LkMku Lk{:
611. H ©efhkÞ Lk{: 640. H «ãwBLkkÞ Lk{: 669. H çkúñ¿kkÞ Lk{: 698. H nrð»ku Lk{:
612. H ©uÞMku Lk{: 641. H yr{íkrð¢{kÞ Lk{: 670. H çkúkñýr«ÞkÞ Lk{: 699. H MkËTøkíkÞu Lk{:
613. H ©e{íku Lk{: 642. H fk÷Lkur{rLkÎLku Lk{: 671. H {nk¢{kÞ Lk{: 700. H Mkíf]íkÞu Lk{:
614. H ©e÷kufºkÞk©ÞkÞ Lk{: 643. H ðehkÞ Lk{: 672. H {nkf{oýu Lk{: 701. H Mk¥kkÞi Lk{:
615. H MðûkkÞ Lk{: 644. H þkihÞu Lk{: 673. H {nkíkusMku Lk{: 702. H MkËT¼qíkÞu Lk{:
616. H MðÊTøkkÞ Lk{: 645. H þqhsLkuïhkÞ Lk{: 674. H {nkuhøkkÞ Lk{: 703. H MkíÃkhkÞýkÞ Lk{:
617. H þíkkLkLËkÞ Lk{: 646. H rºk÷kufkí{Lku Lk{: 675. H {nk¢íkðu Lk{: 704. H þqhMkuLkkÞ Lk{:
618. H LkLËÞu Lk{: 647. H rºk÷kufuþkÞ Lk{: 676. H {nkÞsTðLku Lk{: 705. H ÞËw©uckÞ Lk{:
619. H ßÞkuríkøkoýuïhkÞ Lk{: 648. H fuþðkÞ Lk{: 677. H {nkÞ¿kkÞ Lk{: 706. H MkrÒkðkMkkÞ Lk{:
620. H rðrsíkkí{Lku Lk{: 649. H furþÎLku Lk{: 678. H {nknrð»ku Lk{: 707. H MkwÞk{wLkkÞ Lk{:
621. H rðÄuÞkí{Lku Lk{: 650. H nhÞu Lk{: 679. H MíkÔÞkÞ Lk{: 708. H ¼qíkkðkMkkÞ Lk{:
622. H MkífeíkoÞu Lk{: 651. H fk{ËuðkÞ Lk{: 680. H Míkðr«ÞkÞ Lk{: 709. H ðkMkwËuðkÞ Lk{:
623. H rAÒkMktþÞkÞ Lk{: 652. H fk{Ãkk÷kÞ Lk{: 681. H MíkkuºkkÞ Lk{: 710. H MkðkoMkwrLk÷ÞkÞ Lk{:
624. H WËeýkoÞ Lk{: 653. H fkr{Lku Lk{: 682. H MíkwíkÞu Lk{: 711. H yLk÷kÞ Lk{:
625. H Mkðoíkùûkw»ku Lk{: 654. H fkLíkkÞ Lk{: 683. H Míkkuºku Lk{: 712. H ËÃkoÎLku Lk{:
626. H yLkeþkÞ Lk{: 655. H f]íkkøk{kÞ Lk{: 684. H hýr«ÞkÞ Lk{: 713. H ËÃkoËkÞ Lk{:
627. H þkïíkÂMÚkhkÞ Lk{: 656. H yrLkËuo~ÞðÃkw»ku Lk{: 685. H ÃkqýkoÞ Lk{: 714. H ËókÞ Lk{:
628. H ¼qþÞkÞ Lk{: 657. H rð»ýðu Lk{: 686. H ÃkqhrÞºku Lk{: 715. H ËwÄohkÞ Lk{:
629. H ¼q»kýkÞ Lk{: 658. H ðehkÞ Lk{: 687. H ÃkwÛÞkÞ Lk{: 716. H yÃkhkrsíkkÞ Lk{:
92 93
717. H rðï{qíkoÞu Lk{: 746. H [÷kÞ Lk{: 775. H ËwsoÞkÞ Lk{: 804. H {nkøkíkkoÞ Lk{:
718. H {nk{qíkoÞu Lk{: 747. H y{krLkLku Lk{: 776. H Ëwhrík¢{kÞ Lk{: 805. H {nk¼qíkkÞ Lk{:
719. H Ëeó{qíkoÞu Lk{: 748. H {kLkËkÞ Lk{: 777. H Ëw÷o¼kÞ Lk{: 806. H {nkrLkÄÞu Lk{:
720. H y{qŠík{íku Lk{: 749. H {kLÞkÞ Lk{: 778. H Ëwøko{kÞ Lk{: 807. H fw{wËkÞ Lk{:
721. H yLkuf{qíkoÞu Lk{: 750. H ÷kufMðkr{Lku Lk{: 779. H ËwøkkoÞ Lk{: 808. H fwLËhkÞ Lk{:
722. H yÔÞfTíkkÞ Lk{: 751. H rºk÷kufÄ]»ku Lk{: 780. H ËwhkðkMkkÞ Lk{: 809. H fwLËkÞ Lk{Ä
723. H þík{qíkoÞu Lk{: 752. H Mkw{uÄMku Lk{: 781. H ËwhkrhÎLku Lk{: 810. H ÃksoLÞkÞ Lk{:
724. H þíkkLkLkkÞ Lk{: 753. H {uÄòÞ Lk{: 782. H þw¼kÊTøkkÞ Lk{: 811. H ÃkkðLkkÞ Lk{:
725. H yufkÞ Lk{: 754. H ÄLÞkÞ Lk{: 783. H ÷kufMkkhÊTøkkÞ Lk{: 812. H yrLk÷kÞ Lk{:
726. H LkifkÞ Lk{: 755. H MkíÞ{uÄMku Lk{: 784. H Mktíkwíkðu Lk{: 813. H y{]íkkþkÞ Lk{:
727. H MkðkÞ Lk{: 756. H ÄhkÄhkÞ Lk{: 785. H íkLíkwðÄoLkkÞ Lk{: 814. H y{]íkðÃkw»ku Lk{:
728. H fkÞ Lk{: 757. H íkuòuð]»kkÞ Lk{: 786. H RLÿf{oýu Lk{: 815. H Mkðo¿kkÞ Lk{:
729. H fM{i Lk{: 758. H ãwríkÄhkÞ Lk{: 787. H {nkf{oýu Lk{: 816. H Mkðoíkku{w¾kÞ Lk{:
730. H ÞM{i Lk{: 759. H Mkðoþ†¼]íkkt ðhkÞ Lk{: 788. H f]íkf{oýu Lk{: 817. H Mkw÷¼kÞ Lk{:
731. H íkM{i Lk{: 760. H «økúnkÞ Lk{: 789. H f]íkkøk{kÞ Lk{: 818. H MkwðúíkkÞ Lk{:
732. H ÃkË{Lkw¥k{kÞ Lk{: 761. H rLkøkúnkÞ Lk{: 790. H WËT¼ðkÞ Lk{: 819. H rMkØkÞ Lk{:
733. H ÷kufçkLÄðu Lk{: 762. H ÔÞøkúkÞ Lk{: 791. H MkwtËhkÞ Lk{: 820. H þºkwrsíku Lk{:
734. H ÷kufLkkÚkkÞ Lk{: 763. H Lkifþ]ÊTøkkÞ Lk{: 792. H MkwtËkÞ Lk{: 821. H þºkwíkkÃkLkkÞ Lk{:
735. H {kÄðkÞ Lk{: 764. H økËkøkúòÞ Lk{: 793. H híLkLkk¼kÞ Lk{: 822. H LÞøkúkuÄkÞ Lk{:
736. H ¼õíkðíMk÷kÞ Lk{: 765. H [íkw{qoíkoÞu Lk{: 794. H Mkw÷ku[LkkÞ Lk{: 823. H WËwBçkhkÞ Lk{:
737. H MkwðýoðýkoÞ Lk{: 766. H [íkwçkkonðu Lk{: 795. H yfkoÞ Lk{: 824. H yïíÚkkÞ Lk{:
738. H nu{kÊTøkkÞ Lk{: 767. H [íkwÔÞqonkÞ Lk{: 796. H ðksMkLkkÞ Lk{: 825. H [kýqhktÄúrLk»kqËLkkÞ Lk{:
739. H ðhkÊTøkkÞ Lk{: 768. H [íkwøkoíkÞu Lk{: 797. H þ]ÊTrøkýu Lk{: 826. H MknMkúkŠ[»ku Lk{:
740. H [LËLkkÊTøkrËLku Lk{: 769. H [íkwhkí{Lku Lk{: 798. H sÞLíkkÞ Lk{: 827. H MkórsnTðkÞ Lk{:
741. H ðehÎLku Lk{: 770. H [íkw¼koðkÞ Lk{: 799. H MkðorðsTsrÞLku Lk{: 828. H MkóiÄMku Lk{:
742. H rð»k{kÞ Lk{: 771. H [íkwðuoËrðËu Lk{: 800. H MkwðýorçkLËðu Lk{: 829. H MkóðknLkkÞ Lk{:
743. H þqLÞkÞ Lk{: 772. H yufÃkËu Lk{: 801. H yûkkuÇÞkÞ Lk{: 830. H y{qíkoÞu Lk{:
744. H ½]íkkrþ»ku Lk{: 773. H Mk{kðíkkoÞ Lk{: 802. H MkðoðkøkeïhuïhkÞ Lk{: 831. H yLk½kÞ Lk{:
745. H y[÷kÞ Lk{: 774. H rLkð]¥kkí{Lku Lk{: 803. H {nkÓËkÞ Lk{: 832. H yr[LíÞkÞ Lk{:
94 95
833. H ¼Þf]íku Lk{: 862. H yÃkhkrsíkkÞ Lk{: 891. H yøkúòÞ Lk{: 920. H rðî¥k{kÞ Lk{:
834. H ¼ÞLkkþLkkÞ Lk{: 863. H MkðoMknkÞ Lk{: 892. H yrLkŠðÛýkÞ Lk{: 921. H ðeík¼ÞkÞ Lk{:
835. H yýðu Lk{: 864. H rLkÞtºku Lk{: 893. H MkËk{Š»kýu Lk{: 922. H ÃkwÛÞ©ðýfeíkoLkkÞ Lk{:
836. H çk]níku Lk{: 865. H rLkÞ{kÞ Lk{: 894. H ÷kufkrÄcLkkÞ Lk{: 923. H W¥kkhýkÞ Lk{:
837. H f]þkÞ Lk{: 866. H Þ{kÞ Lk{: 895. H yËT¼wíkkÞ Lk{: 924. H Ëw»f]ríkÎLku Lk{:
838. H MÚkq÷kÞ Lk{: 867. H Mk¥ððíku Lk{: 896. H MkLkkíkLku Lk{: 925. H ÃkwÛÞkÞ Lk{:
839. H økwý¼]íku Lk{: 868. H MkkÂ¥ðfkÞ Lk{: 897. H MkLkkíkLkík{kÞ Lk{: 926. H Ëw:Mð¡LkkþLkkÞ Lk{:
840. H rLkøkwoýkÞ Lk{: 869. H MkíÞkÞ Lk{: 898. H frÃk÷kÞ Lk{: 927. H ðehÎLku Lk{:
841. H {níku Lk{: 870. H MkíÞÄ{oÃkhkÞýkÞ Lk{: 899. H fÃkÞu Lk{: 928. H hûkýkÞ Lk{:
842. H yÄ]íkkÞ Lk{: 871. H yr¼«kÞkÞ Lk{: 900. H yÃÞÞkÞ Lk{: 929. H MkLíkkÞ Lk{:
843. H MðÄ]íkkÞ Lk{: 872. H r«ÞknkoÞ Lk{: 901. H MðÂMíkËkÞ Lk{: 930. H SðLkkÞ Lk{:
844. H MðkMÞkÞ Lk{: 873. H ynkoÞ Lk{: 902. H MðÂMíkf]íku Lk{: 931. H ÃkÞoðÂMÚkíkkÞ Lk{:
845. H «køðtþkÞ Lk{: 874. H r«Þf]íku Lk{: 903. H MðMíkÞu Lk{: 932. H yLktíkYÃkkÞ Lk{:
846. H ðtþðÄoLkkÞ Lk{: 875. H «eríkðÄoLkkÞ Lk{: 904. H MðÂMík¼wsu Lk{: 933. H yLkLíkr©Þu Lk{:
847. H ¼kh¼]íku Lk{: 876. H rðnkÞMkøkíkÞu Lk{: 905. H MðÂMíkËrûkýkÞ Lk{: 934. H rsík{LÞðu Lk{:
848. H frÚkíkkÞ Lk{: 877. H ßÞkurík»ku Lk{: 906. H yhkiÿkÞ Lk{: 935. H ¼ÞkÃknkÞ Lk{:
849. H ÞkurøkLku Lk{: 878. H MkwÁ[Þu Lk{: 907. H fwÛzr÷Lku Lk{: 936. H [íkwhMkúkÞ Lk{:
850. H ÞkuøkeþkÞ Lk{: 879. H nwík¼wsu Lk{: 908. H [r¢ýu Lk{: 937. H øk¼ehkí{Lku Lk{:
851. H Mkðofk{ËkÞ Lk{: 880. H rð¼ðu Lk{: 909. H rð¢r{ýu Lk{: 938. H rðrËþkÞ Lk{:
852. H yk©{kÞ Lk{: 881. H hðÞu Lk{: 910. H QŠsíkþkMkLkkÞ Lk{: 939. H ÔÞkrËþkÞ Lk{:
853. H ©{ýkÞ Lk{: 882. H rðhku[LkkÞ Lk{: 911. H þçËkríkøkíkkÞ Lk{: 940. H rËþkÞ Lk{:
854. H ûkk{kÞ Lk{: 883. H MkqÞkoÞ Lk{: 912. H þçËMknkÞ Lk{: 941. H yLkkËÞu Lk{:
855. H MkwÃkýkoÞ Lk{: 884. H Mkrðºku Lk{: 913. H rþrþhkÞ Lk{: 942. H ¼wðu Lk{:
856. H ðkÞwðknLkkÞ Lk{: 885. H hrð÷ku[LkkÞ Lk{: 914. H þðohefhkÞ Lk{: 943. H ¼wðku÷ûBÞi Lk{:
857. H ÄLkwÄohkÞ Lk{: 886. H yLkLíkkÞ Lk{: 915. H y¢qhkÞ Lk{: 944. H MkwðehkÞ Lk{:
858. H ÄLkwðuoËkÞ Lk{: 887. H nwík¼wsu Lk{: 916. H Ãkuþ÷kÞ Lk{: 945. H Ár[hkÊTøkËkÞ Lk{:
859. H ËÛzkÞ Lk{: 888. H ¼kufTºku Lk{: 917. H ËûkkÞ Lk{: 946. H sLkLkkÞ Lk{:
860. H Ë{rÞºku Lk{: 889. H Mkw¾ËkÞ Lk{: 918. H ËrûkýkÞ Lk{: 947. H sLksL{kËÞu Lk{:
861. H Ë{kÞ Lk{: 890. H LkifòÞ Lk{: 919. H ûkr{ýkt ðhkÞ Lk{: 948. H ¼e{kÞ Lk{:
96
949. H ¼e{Ãkhk¢{kÞ Lk{:
950. H ykÄkhrLk÷ÞkÞ Lk{:
951. H Äkºku Lk{:
952. H Ãkw»ÃknkMkkÞ Lk{:
953. H «òøkhkÞ Lk{:
954. H QæðoøkkÞ Lk{:
955. H MkíÃkÚkk[khkÞ Lk{:
956. H «kýËkÞ Lk{:
957. H «ýðkÞ Lk{:
958. H ÃkýkÞ Lk{:
959. H «{kýkÞ Lk{:
960. H «kýrLk÷ÞkÞ Lk{:
961. H «ký¼]íku Lk{:
962. H «kýSðLkkÞ Lk{:
963. H ík¥ðkÞ Lk{:
964. H ík¥ðrðËu Lk{:
965. H yufkí{Lku Lk{:
966. H sL{{]íÞwshkríkøkkÞ Lk{:
967. H ¼q¼woð:MðMíkhðu Lk{:
968. H íkkhkÞ Lk{:
969. H Mkrðºku Lk{:
970. H «rÃkíkk{nkÞ Lk{:
971. H Þ¿kkÞ Lk{:
972. H Þ¿kÃkíkÞu Lk{:
973. H ÞsTðLku Lk{:
974. H Þ¿kkÊTøkkÞ Lk{:
Rrík ©e rð»ýkuŠËÔÞMknMkúLkk{kðr÷: Mk{kÃíkk >
975. H Þ¿kðknLkkÞ Lk{:
976. H Þ¿k¼]íku Lk{:
977. H Þ¿kf]íku Lk{:
978. H Þr¿kLku Lk{:
979. H Þ¿k¼wsu Lk{:
980. H Þ¿kMkkÄLkkÞ Lk{:
981. H Þ¿kkLíkf]íku Lk{:
982. H Þ¿køkwÌkkÞ Lk{:
983. H yÒkkÞ Lk{:
984. H yÒkkËkÞ Lk{:
985. H ykí{ÞkuLkÞu Lk{:
986. H MðÞtòíkkÞ Lk{:
987. H ði¾kLkkÞ Lk{:
988. H Mkk{økkÞLkkÞ Lk{:
989. H ËuðfeLkLËLkkÞ Lk{:
990. H Mkú»xÙu Lk{:
991. H rûkíkeþkÞ Lk{:
992. H ÃkkÃkLkkþLkkÞ Lk{:
993. H þÊT¾¼]íku Lk{:
994. H LkLËrfLku Lk{:
995. H [r¢ýu Lk{:
996. H þkÜÄLðLku Lk{:
997. H økËkÄhkÞ Lk{:
998. H þkhÊTøkÃkkýÞu Lk{:
999. H yûkkuÇÞkÞ Lk{:
1000. H Mkðo«nhýkÞwÄkÞ Lk{:
97
>> ÄkŠ{f {krníke >>
ºký íkkÃk... ykæÞkÂí{f (þheh yLku {LkLkwt Ëw:¾), ykrļkiríkf («kýe
íkhVÚke), ykirÄËirðf (Ëið-fwËhík- íkhVÚke), ykrÄ, ÔÞkrÄ, WÃkkrÄ
ºký yu»kýk... Ãkwºku»kýk, rð¥ku»kýk, ÷kufu»kýk
[kh ðuË... ÉøðuË, ÞswðuoË, Mkk{ðuË, yÚkðoðuË
Ãkt[ktøk «ýk{... çku nkÚk, çku Zª[ý yLku {Míkf Ãk]Úðe WÃkh xufðe fhkíkkt
«ýk{
Ãkt[ {nkÃkkÃk... çkúñníÞk, MkwhkÃkkLk, [kuhe, økwÁÃkíLkeLkku Mktøk yLku yk [kh
ÃkkÃk fhLkkh MkkÚkuLkku MktçktÄ
¾xhMk... ¾kxku, ¾khku, fzðku, íkqhku, íke¾ku, økéÞku
»kzTrhÃkw... fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼, {kun, {Ë yLku {íMkh
»kzTQŠ{... 1. sL{-{hý, ¼q¾-íkhMk, þkuf-{kun
2. xkZ-økh{e, ¼q¾-íkhMk, n»ko-þkuf
3. ½zÃký-{]íÞw, ¼q¾-íkhMk, þkuf-{kun
A økútrÚkyku... yntøkútrÚk, {{íðøkútrÚk, MktþÞøkútrÚk, f{oøkútrÚk, RåAkøkútrÚk,
ÓËÞøkútrÚk
»kzTrðfkh... sL{ðw,t nkuð,tw ðÄðw,t rðÃkrhýk{ Ãkk{ðw,t yÃkûkÞ Úkðku, Lkkþ Úkðku
Mkkík áüktík... fk{ËqÄk, fÕÃkíkÁ, ÃkkhMk{rý, ®[íkk{rý, MkqÞo, [tÿ, Mk{wÿ
yüktøk Þkuøk... Þ{, rLkÞ{, ykMkLk, «kýkÞk{, «íÞknkh, Äkhýk, æÞkLk,
Mk{krÄ
yüktøk «ýk{... nkÚk, Ãkøk, Zª[ý, Akíke, fÃkk¤, ykt¾, ðkýe, {Lk
yüktøk çkúñ[Þo... ©ðýt feíkoLkt fur÷: «uûkýt økwÌk¼k»ký{T >
MktfÕÃkkuàÔÞðMkkÞù r¢ÞkrLk»Ãkr¥khuð [ >>
Mkkt¼¤ðwt, økwýøkkLk økkðk, h{ík fhðe, òuðwt, ¾kLkøke
ðkík[eík fhðe, ¼kuøkððkLkku MktfÕÃk fhðku, ¼kuøkððkLkku
rLkùÞ fhðku, r¢ÞkLke rMkrØ Úkðe (¼kuøkððwt)
yürMkrØ... yrý{k, {rn{k, økrh{k, ÷r½{k, Rrþíð, ðrþíð,
«kÂÃík, «kfkBÞ
LkðÄk¼Âõík... ©ðý, feíkoLk, M{hý, ÃkkËMkuðLk, y[oLk, ðtËLk, MkÏÞ,
ËkMÞ, ykí{rLkðuËLk
LkðrLkrÄ... ÃkÈ, {nkÃkÈ, þt¾, [tÿ, fåAÃk, {wfwtË, ftË, Lke÷, ¾ðo
[kiË ÷kuf... ¼q÷kuf ({]íÞw÷kuf), ¼qð÷kuf, Mðøko÷kuf, {n÷kuf, sLk÷kuf,
íkÃk÷kuf, MkíÞ÷kuf, yík¤, rðík¤, Mkwík¤, hMkkík¤, ík¤kík¤,
{nkík¤, Ãkkíkk¤
98
1. ºký çkúñkÄk{
1. Ãkw»fhhks - ys{uh ÃkkMku [íkw{wo¾ çkúñkSLkwt {trËh Au.
2. ¾uzçkúñk - W¥kh økwshkík{kt ¾uzçkúñkLkwt {trËh Au.
3. rMkrØfkLkøkhe - MkkÄe - ðzkuËhk rsÕ÷k{kt ÃkkËhk ÃkkMku MkkÄe økk{{kt {trËh
Au. ©e f]»ýþtfh þk†eSLkwt MkkÄe sL{MÚkkLk Au.
2. [kh Äk{
1. ©eçkËheLkkÚk Äk{ - ¼khíkLke W¥khu rn{k÷Þ{kt, çkËhe rðþk÷kÃkwhe íkhefu
2. ©esøkÒkkÚkÃkwhe Äk{ - ¼khíkLke Ãkqðuo Mk{wÿrfLkkhu ykurhMMkk «Ëuþ{kt
3. ©ehk{uïh Äk{ - ¼khíkLke Ërûkýu Mk{wÿrfLkkhu íkkr{÷Lkkzw «Ëuþ{kt
4. ©eîkhfk Äk{ - ¼khíkLke Ãkrù{u Mk{wÿrfLkkhu Mkkihk»xÙ-økwshkík{kt
3. ykrË þtfhk[kÞo MÚkkrÃkík [kh {X
1. þkhËk {X - îkrhfk Äk{{kt
2. økkuðÄoLk {X - søkÒkkÚkÃkwhe{kt
3. þ]tøkuhe {X - Ërûký «Ëuþ{kt þ]tøkuhe Lkøkhe{kt
4. ßÞkurík {X - rn{k÷Þ{kt òu»ke{X{kt
5. Ãkt[ fkþe
1. fkþe - ðkhkýMke-ðýko íku yMkeLkk yLku øktøkkLkk Mktøk{ Ãkh ykÔÞwt Au.
2. W¥kh fkþe - rn{k÷Þ{kt øktøkkuºke-sL{kuºke sðkLkk hMíku.
3. økwó fkþe - rn{k÷Þ{kt fuËkhLkkÚk sðkLkk hMíku.
4. Ërûký fkþe - íkuLku fkþe Ãký fnu Au. Ërûký ¼khík{kt ríkÁLku÷ðu÷eÚke rºkðuLÿ{T
síkkt hMíku fkþe rðïLkkÚkLkwt ¼ÔÞ {trËh Au.
5. rþð fkþe - Ërûký ¼khík{kt.
6. Ãkt[ fuËkh
yuf Mk{Þu þtfh {nkËuðu {rn»k YÃk Äkhý fÞwO níkwt. íku{Lkkt swËkt swËkt
ytøkkuLkwt Lke[u Ëþkoðu÷ MÚk¤kuyu ÃkqsLk ÚkkÞ Au. yk çkÄkt MÚk¤ rn{k÷Þ{kt Au :
1. fuËkhLkkÚk - rþðLke ÃkeXLkwt ÃkqsLk, 2. {Ë{nuïh fuËkh - rþðLke Lkkr¼,
3. íkwtøkLkkÚk fuËkh - rþðLkk Ÿ[k(íkwtøk) nkÚk, 4. ÁÿLkkÚk fuËkh - rþðLkwt {w¾,
5. fÕÃkuïh fuËkh - rþðLke sxkLkwt ÃkqsLk ÚkkÞ Au.
7. rð»ýw rLkíÞ rLkðkMk Ãkt[Äk{
1. îkhfk Äk{ - Ãk~ÞÂLík rLkíÞ ÞËLkwøkúnur»kík{T - ¼køkðík 1-10-2
2. {ÄwðLk - íkíkT íkkík økåA ¼ÿt íku Þ{wLkkÞkMíkx þwr[ >
ÃkwÛÞt {ÄwðLkt íkºk MkktrLkæÞt rLkíÞËk nhu: >> ©e. ¼k. 4-8-42
3. Ãkw÷nk©{ - øktzfe LkËeLku íkehu LkuÃkk÷{kt. Þºk n ðkð ¼økðkLk nrhhãkrÃk,
íkºkíÞkLkT rLkßsLkkLkkt ðkíMkÕÞuLk MktrLkæÞkÃkíku >> 5-7-9
99
4. {Úkwhk - {Úkwhk. ¼økðkLkT Þºk rLkíÞt MktrLkrníkku nrh: > ©e ¼k.10-1-28
5. ©ehtøk - Ërûký{kt fkðuhe LkËeLkk íkxu. ©ehtøkkÏÞt {nkÃkwÛÞt Þºk MkrÒkrníkku
nrh: > ©e ¼k.10-79-14
8. Ãkt[ íkeÚko
1. fwÁûkuºk, 2. Ãkw»fh, 3. økÞkS, 4. øktøkkS yLku 5. «¼kMkûkuºk.
9. Ãkt[ rÃkík]{kík]íkeÚko
1. rÃkík]íkeÚko økÞkS - rçknkh{kt VÕøkw LkËeLku rfLkkhu, 2. Lkkr¼økÞk ûkuºk
- ykurhMMkk{kt ðiíkhýe LkËeLku rfLkkhu, 3. ÃkkËøkÞk ûkuºk - {ÿkMk «Ëuþ{kt. 4.
{kík]økÞk ûkuºk - W¥kh økwshkíkLkwt rMkØÃkwh yLku 5. çkúñfÃkkr÷ ûkuºk - rn{k÷Þ{kt
çkËheLkkÚkLke ÃkkMku y÷fLktËkLku rfLkkhu çkúñÃkkr÷ Lkk{Lke rþ÷k Au.
10. Ãkt[ Mkhkuðh
1. ®çkËw Mkhkuðh - rMkØÃkwh{kt, 2. LkkhkÞý Mkhkuðh - fåA{kt, 3. ÃktÃkk
Mkhkuðh - Ërûký ¼khík{kt {iMkwhÚke Úkkuzu Ëqh, 4. Ãkw»fh Mkhkuðh - ys{uh ÃkkMku
yLku 5. {kLk Mkhkuðh - rn{k÷Þ{kt fi÷kMk síkkt hMíku.
11. MkÃíkÃkwhe
yÞkuæÞk {Úkwhk {kÞk fkþe fk[e ÌkðÂLíkfk >
Ãkw h e îkhkðíke [i ð MkÃíki í kk {ku û kËkrÞfk: >>
1. yÞkuæÞk - W¥kh «Ëuþ{kt MkhÞqLkk rfLkkhu, 2. {Úkwhk - W¥kh «Ëuþ{kt
Þ{wLkkLkk rfLkkhu, 3. {kÞkÃkwhe - nrhîkh yÚkðk nhîkh Lkk{Úke «ÏÞkík Au,
øktøkkSLku rfLkkhu 4. fkþe - ðkhkýMke. 5. fkt[e fkt[eðh{T - Ërûký ¼khík{kt.
rþðfkt[e yLku rð»ýwfkt[e yuðk çku rð¼køk yk LkøkhLkk Au. rþðfkt[e{kt
yufk{uïh {nkËuðLkwt rðþk¤ {trËh Au yLku rð»ýwfkt[e{kt ¼økðkLk rð»ýw ðhËhks
rçkhksu Au. 6. yðtríkfk - nk÷Lkwt WßsiLk. 7. îkhkðíke-îkhfk.
12. MkÃík Mkrhíkk
1. øktøkk, 2. Þ{wLkk, 3. økkuËkðhe, 4. MkhMðíke, 5. Lk{oËk, 6. ®MkÄw, 7. fkðuhe
ÉøðuË{kt Mkó®MkÄwLkwt ðýoLk Au. íku Mkó MkrhíkkykuLkkt nk÷{kt «[r÷ík Lkk{ku
yk «{kýu Au : 1. rðrðMíkk-su÷{, 2. [tÿ¼køkk-[eLkkçk, 3. Rhkðíke fu ÃkÁ»ýe-
hkðe, 4. þíkÿw-Mkík÷s, 5. rºk¼kþk-rçkÞkMk, 6. ®MkÄw, 7. MkhMðíke.
13. Lkð økýuþÄk{
1. «Þkøk-yÕnkçkkË{kt Hfkh økýÃkríkLkwt {trËh, 2. fkþe-ZwtZehks
økýuþ, 3. {kuhuïh-Ërûký{kt, {Þqhuþ økýuþLke {qŠík, 4. rMkØxufs-Ërûký{kt
¼e{k LkËeLku rfLkkhu, 5. ÃkÈk÷Þ - Ërûký{kt fkíkoðeÞo økýuþ, 6. fwt¼fkuý{T-
Ërûký{kt fkðuhe LkËeLku rfLkkhu MkwÄk økýuþ, 7. hksqh-Ërûký niÿkçkkË{kt hksqh
økýuþ, 8. ÷uÌkkrÿ - ÃkqLkk rsÕ÷k{kt Ãkkðoíke økýuþ, 9. çkuhur÷-Ërûký{kt
ykihtøkkçkkË ÃkkMku ÷ûkrðLkkÞf.
100
14. ËMk yhÛÞ
1. ËtzfkhÛÞ 2. MkIÄðkhÛÞ - ®MkÄw LkËeLkku rfLkkhku 3. Ãkw»fhkhÛÞ 4.
Lkir{»kkhÛÞ 5. WíÃk÷kðíkofkhÛÞ suLku çkúñkðíko Ãký fnu Au. 6. fwÁòtøk÷ yux÷u
fwÁûkuºk, 7. stçkw{køko, 8. yçkwoËkhÛÞ - ytçkkS ykøk¤Lkku «Ëuþ, 9. Ä{kohÛÞ- Vkuxk Lke[u {wfðkLkwt {uxh.......
rMkØÃkwh, {kuZuhk, çknw[hkSLkku «Ëuþ 10. [tÃkkhÛÞ-rçknkh{kt yk[kÞo ©e
ðÕ÷¼k[kÞoSLkwt «køkxâ MÚkkLk.
15. îkËþ ËuðeÄk{ ({trËh)
1. {eLkkûke - Ërûký ¼khík{kt {Ëwhk{kt çkkðeMk ðe½kLkk ½uhkðkðk¤wt {trËh EïhLkwt M{hý SðLk Au. íkuLke rðM{]rík {]íÞw Au. EïhLkk ‘rËÔÞ
Au, su{kt {eLkkûke ËuðeLke ¼ÔÞ ~Þk{ {qŠík Au. 2. fk{kûke-fktSðh{{kt. 3. Lkk{’{kt yÃkkh þÂõík Au. rËÔÞ Lkk{ yLku rËÔÞ þÂõík yu swËkt LkÚke Ãký
¼úk{he-{÷Þrøkrh Ãkh, 4. fLÞkfw{khe - ¼khíkLke Ërûkýu ºký Mk{wÿkuLkk Mktøk{ yuf s Au. òu ík{u ‘rËÔÞ Lkk{’Lkwt MkËk hxý fhíkk hnuþku, íkku ík{Lku nt{uþkt
Ãkh. 5. ytçkkS. 6. {nk÷û{e - Ërûký{kt fkuÕnkÃkwh «Ëuþ{kt. 7. fkr÷fk - Mkw¾ yLku Eïhf]ÃkkLkku yLkw¼ð Úkþu.
WßsiLk{kt, 8. ÷r÷íkkËuðe - «Þkøk{kt yLku Lkir{»kkhÛÞ{kt, 9. ®ðæÞðkrMkLke fr¤Þwøk{kt fu𤠑Lkk{’ s yuf{kºk yk©ÞMÚkkLk Au. Eïh-«kró
- ®ðæÞk[¤ Ãkðoík Ãkh 10. rðþk÷kûke - fkþe{kt. 11. {tøk÷kðíke - økÞk {kxuLkku yu Ãkh{, MkeÄkuMkkËku, «¼kðþe÷, y[qf yLku Mk{Úko {køko Au. íkuLku
íkeÚko{kt 12. MkwtËhe - çktøkk¤{kt. yLkwMkhku.
16. [íkwËoþ «Þkøk
- Mðk{e r[ËkLktË
íkeÚkkouLkk hkò «Þkøkhks rMkðkÞLkkt çkkfeLkkt íkuh «Þkøk rn{k÷Þ{kt s
Au : 1. íkeÚkohks«Þkøk, 2. Ëuð«Þkøk, 3. Áÿ«Þkøk, 4. fýo«Þkøk,
5. LktË«Þkøk, 6. rð»ýw«Þkøk, 7. RLÿ«Þkøk, 8. MkqÞo«Þkøk, 9. Mkku{«Þkøk,
10. ¼kMfh«Þkøk, 11. ~Þk{«Þkøk, 12. økwó«Þkøk, 14. fuþð«Þkøk.
17. MkóËþ rð»ýwÄk{ ({trËh)
1. çkËheLkkhkÞý - rn{k÷Þ{kt, 2. yrðLkkþe nrh - Lkir{»kkhÛÞ{kt, EïhLkk Lkk{Lke þÂõík yøkkÄ Au. íku øk{u íku ftE rMkØ fhe þfu.
3. {wÂõíkLkkÚk - LkuÃkk÷{kt, 4. þkr÷økúk{ - Ãkxýk ÃkkMku øktøkk-øktzfe Ãkh, íkuLku {kxu ftE s yþõÞ LkÚke. EïhLkk Lkk{Lkku {rn{k íkfo fu çkwrØ îkhk
5. ©e hk{[tÿS - yÞkuæÞk{kt, 6. ©e çkk÷f]»ý - {Úkwhk{kt, 7. ðuýe{kÄð Mk{S þfkÞ íku{ LkÚke. íku íkku ¼Âõík, ©Øk yLku ðkhtðkh Lkk{Lkk Wå[khýÚke
- íkeÚkohks «Þkøk{kt, 8. økËkÄh - rÃkík]økÞk{kt, 9. ÃkwÁ»kku¥k{ - søkÒkkÚkÃkwheLke s yLkw¼ðe þfkÞ Au.
ykMkÃkkMkLkk yrÄckíkk Ëuð 10. rðê÷LkkÚk - ÃktZhÃkwh{kt, 11. ríkÁÃkrík çkk÷kS
hk{kÞý, ©e{ËT ¼køkðík, LkkhkÞrýÞ{T, økeíkk, rð»ýwÃkwhký, íkw÷Mke
- Ërûký ¼khík{kt ðUfxk[÷{kt, 12. ðhËhks - Ërûký{kt rð»ýwfkt[e{kt,
13. íkwtøkþkÞe - Ërûký ¼khík{kt íkkuíkkrÿ{kt, 14. {nkçkr÷ - Ërûký{kt, hk{kÞý, rð»ýw MknMkúLkk{, þktrzÕÞ Mkqºkku, rþðÃkwhký, Ëuðe ¼køkðík
15. htøkLkkÚk - Ërûký{kt ©ehtøk{T{kt, 16. îkrhfkÄeþ - îkhfk{kt, ðøkuhu... ¼Âõík {kxuLkk {wÏÞ økútÚkku Au.
17. ©e hýAkuzhkÞ - zkfkuh{kt. - Mðk{e rþðkLktË
18. yükËþ Ãkwhkýku
1. çkúñ, 2. ÃkÈ, 3. rð»ýw, 4. rþð, 5. ©e{ËT ¼køkðík, 6.
LkkhË, 7. {kfOzuÞ, 8. yÂøLk, 9. ¼rð»Þ, 10. çkúñðiðíko, 11. ®÷øk, 12.
ðhkn, 13. MftË, 14. ðk{Lk, 15. fq{o, 16. {íMÞ, 17. økÁz yLku 18.
çkúñktz.
(þk†e rðLkkuË Ãktzâk r÷r¾ík ‘©e rð»ýwMknMkúLkk{’{ktÚke Mkk¼kh)