DẠNG 1: XÉT TÍNH ĐƠN ĐIỆU CỦA HÀM SỐ CHO BỞI BIỂU THỨC

Câu 1:

3 2
[Mức độ 1] Tìm các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số y  x  3x  1 .
Lời giải
Tập xác định: D   .

y  3x 2  6 x ;

x  0
y  0  3 x 2  6 x  0  
x  2 .
Bảng biến thiên

Vậy hàm số đồng biến trên các khoảng

 ;0  và
 2;   , nghịch biến trên khoảng  0; 2  .
Câu 2:

1 3
y x  4x  1
[Mức độ 1] Tìm các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số 3 .
Lời giải
Tập xác định: D   .

y  x 2  4  0, x   .

Vậy hàm số đồng biến trên khoảng

 ;   .

Câu 3:

1 3
y x  3x 2  9 x  1
[Mức độ 1] Tìm các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số 3 .
Lời giải
Tập xác định D   .

y  x 2  6 x  9   x  3   0, x  
2
Ta có: ; y  0  x  3 .

Vậy hàm số đồng biến trên khoảng

 ;   .
 Câu 4:

[Mức độ 1] Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số y  x  2 x .

4 2

Lời giải
Tập xác định: D   .
y  4 x3  4 x  4 x  x 2  1
;
x  0
y  0  
 x  1 .
Bảng biến thiên:

Vậy hàm số đồng biến trên các khoảng

 1; 0  và
 1;    , nghịch biến trên các khoảng  ;  1 và
 0; 1 .
Câu 5:

3  2x
y
[Mức đô ̣ 1] Tìm các khoảng nghịch biến của hàm số x7 .
Lời giải
D   \  7
Tập xác định: .

y 
 2  .7  1.3  17  0, x  D
 x  7  x  7
2 2

Ta có .

Vậy hàm số nghịch biến trên các khoảng

 ; 7  và
 7;  
3x  1
y
Hoặc ta dùng bảng biến thiên:Tìm khoảng đồng biến của hàm số: 1 x .

D   \  1
Hàm số xác định và liên tục trên .
3.1   1 .1 4
y    0; x  1
(1  x) 2
(1  x)2 .
Bảng biến thiên:
 1 
y  

 3

3 
Hàm số đã cho đồng biến trên các khoảng
 ;1 và  1;  .

Câu 6:

 x2  2x 1
y
[Mức đô ̣ 1] Tìm các khoảng nghịch biến của hàm số: x2 .
Lời giải
D   \  2
Tập xác định: .
 x2  4x  5
y 
 x  2
2

.
 x2  4x  5
y'  0   0   x 2  4 x  5  0   x  5
 x  2
2 x  1
 .
Bảng biến thiên

Vậy hàm số nghịch biến trên các khoảng

 ; 5 và
 1; 

7.Tìm khoảng đồng biến của hàm số: y  x  2 x .

2

Lời giải
x  0
x2  2x  0   
 x  2 D   ;0   2;  
Hàm số đã cho xác định khi: Tâ ̣p xác định: .
x 1
y  , x   ;0    2;  
x2  2x . Hàm số không có đạo hàm tại: x  0; x  2 .
x 1
y  0   0  x 1  0  x  1
x2  2x .
Bảng biến thiên:
x  0 1 2 
y   0  

y
Dựa vào bảng biến thiên, hàm số đồng biến trên
 2;  
y  x2  2 x  3
8.Tìm các khoảng đồng biến của hàm số: .
Lời giải

 x  2 x  3 khi x   ; 1   3;  

2

y  x2  2 x  3   2
Ta có:   x  2 x  3 khi x   1;3 .
TXĐ: D   .
2 x  2 khi x   ; 1   3;  
y  
Tìm  2 x  2 khi x   1;3 .
Hàm số không có đạo hàm tại x  1 và x  3 .

Ta lại có: Trên khoảng

 1;3 : y  0  x  1 .

Trên khoảng
 ; 1 : y  0 . Trên khoảng  3;  : . y  0

Bảng biến thiên:

 1 1 3 
y – + 0 – +

Dựa vào bảng biến thiên, hàm số đồng biến trong các khoảng
 1;1 và  3;  .

DẠNG 2: XÉT TÍNH ĐƠN ĐIỆU CỦA HÀM HỢP CHO BỞI BBT,
ĐỒ THỊ
y  f  x  .

Câu 1:

y  f  x
[Mức đô ̣ 1] Cho hàm số có bảng biến thiên
 y  f  2 x  1
Tìm các khoảng đồng biến của hàm số .
Lời giải
g  x   f  2 x  1 g   x   2. f   2 x  1
Đặt . Ta có .
 2 x  1  1  x   1
 f   2 x  1  0   
g  x  0 2 x  1  3 x  1 .
Bảng biến thiên

y  f  2 x  1   ;  1  1;   .
Vậy hàm số đồng biến trên các khoảng và
DẠNG 3:TÌM ĐK CỦA THAM SỐ ĐỂ HÀM SỐ ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN TRÊN
MỘT MIỀN.
Câu 1:

[Mức đô ̣ 1] Tìm các giá trị của tham số m để hàm số đồng biến trên  .
y  mx3   2m  1 x 2   m  2  x  2
1) y  x  3x  mx  m
3 2
2)
Lời giải
1) TXĐ: D   .

Ta có y  3 x  6 x  m .
2

Hàm số đồng biến trên   y  0, x  

   0 (vì a  3  0 )
 9  3m  0  m  3.
Vậy m  3 thì hàm số luôn đồng biến trên  .
2) Tập xác định: D   .
+) Với m  0 , hàm số trở thành y   x  2 x  2 . Suy ra hàm số đồng biến trên khoảng
2
 ;1 .
Vậy m  0 không thỏa mãn.

+) Với m  0 , ta có: y '  3mx  2(2m  1) x  m  2 .

2

 '  0  4m 2  4m  1  3m(m  2)  0 (m  1) 2  0

  
 y '  0,  x   3m  0  m0 m  0
Hàm số đồng biến trên 
 m  1 (thỏa mãn).

Vậy m  1 .
Bài tập luyện:
1. Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số:

a. y   x  6 x  9 x  4 . b. y  x  4 x  6 c. y  f ( x )  x  3x  3x  2
3 2 4 3 2

3x  1
y
e. y  x  6 x  8 x  1 . f. y   x  4 x  3
4 2 4 2
d. 1 x

y  x2  4 x  3
g. h. y  (1  x )(8  x)
1 3 mx 2
y= x - + 2x + 2017
2.a.Tìm tất cả các giá trị m để hàm số 3 2 đồng biến trên ¡ .
1 3
y= - x + mx 2 + ( 3m + 2) x + 1
b. Cho hàm số 3 . Tìm tất cả giá trị của m để hàm số nghịch biến trên ¡
y = mx 3 + mx 2 + ( m + 1) x - 3
c.Tìm tập hợp giá trị của m để hàm số nghịch biến trên ¡
y  f  x
3.Cho hàm số có bảng biến thiên

y  f  2 x  6 
Tìm các khoảng nghịch biến của hàm số .
y  f  x
4.Cho hàm số có bảng biến thiên
 1 
y  f  x 2  3x  6 
Hỏi hàm số 2  nghịch biến trên các khoảng nào?