İstanbul Teknik Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ARAÇ İMALATINDA HOMOLOGASYON KAVRAMI

VE TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMASI
YÜKSEK LİSANS TEZİ

Mak. Müh. Ali GÜLER
Anabilim Dalı: MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ

Programı: KONSTRÜKSİYON
MAYIS 2002
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ARAÇ İMALATINDA HOMOLOGASYON KAVRAMI

VE TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMASI
YÜKSEK LİSANS TEZİ

Mak. Müh. Ali GÜLER
(503991414)
Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 2 Mayıs 2002

Tezin Savunulduğu Tarih : 29 Mayıs 2002
Tez Danışmanı : Doç.Dr.C. Erdem İMRAK
Diğer Jüri Üyeleri Prof.Dr. Metin ERGENEMAN
Prof.Dr. Tahsin KUT
MAYIS 2002
ÖNSÖZ
Bu çalışmada Avrupa Birliği’ne uyum süreci içerisinde otomotiv endüstrisi

bakımından teknik mevzuatın incelenmesi esas alınmıştır. Araç tasarımlarında temel
alınan sınırlamalar ve bunları oluşturan gruplarda bu incelemenin konusu olmuştur.
Türkiye’de de bu konuda çalışmalar son hızla devam ederken, böyle bir çalışmanın
faydası olabileceği düşünülebilir. Konuların kendi içlerinde daha da derinleşebileceği
bir gerçektir, ama her konunun, düzenlemenin ve yönetmeliğin bu tez çalışması
içinde yer almasına imkan yoktur. Bu konulardaki çalışmalar OSD (Otomotiv Sanayi
Derneği) bünyesinde toplanan uzman gruplar tarafından tartışılmaktadır ve Türk
otomotiv sanayinin bu yönetmeliklere ve düzenlemelere uyumunu
yönlendirmektedirler.
Bu çalışmada ve her zaman yanımda olan aileme ve bu çalışmayı hazırlamamı

destekleyen danışmanım Doç.Dr.C.Erdem İMRAK’a ve Prof.Dr.Metin
ERGENEMAN’a teşekkür ederim. Ayrıca halen çalışmakta olduğum Ford Otosan’da
yüksek lisans öğrenimimi ve bu tezimi her zaman destekleyen Mehmet TOKER’e ve
çalışma arkadaşlarımdan Mert KARAKAŞLI ile Ömer KOLBUDAK’a da teşekkürü
borç bilirim.
Ali GÜLER
MAYIS 2002
ii
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR x
TABLO LİSTESİ xii
ŞEKİL LİSTESİ xvii
ÖZET xviii
SUMMARY xx
1. GİRİŞ 1
1.1. Giriş ve Çalışmanın Amacı 1
2. DÜZENLEME, HOMOLOGASYON, ÜRETİMİN UYGUNLUĞU KAVRAMLARI 2

2.1. Düzenleme (Regulasyon) Şartları 2
2.2. Ulusal Düzenlemeler 3
2.3. Uluslararası Düzenlemeler 4
2.3.1. Avrupa Birliği & Avrupa Topluluğu 4
2.3.1.1. Organizasyon 4
2.3.1.2. Düzenleme Belgeleri 7
2.3.1.3. Ana Düzenleme Şartları 8
2.3.1.4. Üye Devletler Ulusal Kanunları 10
2.3.2. Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) 11
2.3.3. Avrupa İçin Birleşmiş Milletler Ekonomik Komisyonu 12
2.3.3.1. 1958 Anlaşması 12
2.3.3.2. 1998 Anlaşması 14
2.3.3.2. Diğer Antlaşmalar 14
2.4. Homologasyon 15
2.4.1. Avrupa’daki Uygulama 16
2.5. Üretimin Uygunluğu 17
2.5.1. Avrupa’daki Uygulama 18
2.5.2. Üretimin Uygunluğuna Dair Örnek 19
3. EGZOS EMİSYONLARI 22
3.1. Emisyonların Tarihçesi 23
3.1.1. 1960'lar 23
3.1.1.1. Araç Gelişimleri 23
3.1.1.2. Düzenleme Değişimleri ve Gelişimleri 23
3.1.2. 1970'ler 23
3.1.2.3. Yakıt Değişimleri ve Gelişimleri 24
3.1.2.4. Ekonomik Gelişmeler 24
3.1.3. 1980'ler 24
iii
3.1.3.3. Yakıt Değişimleri ve Gelişimleri 24
3.1.4. 1990'lar ve Sonrası 24
3.1.4.3. Yakıt Gelişimleri 25
3.1.4.4. Ekonomik Gelişmeler 25
3.2. Hava Kirliliği 25
3.3. Otomobil ve Yakıt Alternatifleri 29
3.4. Daha Düşük Çevresel Zarar İçin Tavsiyeler 30
3.5. Hava Gelişimi İçin Sistem İncelemesi 30
3.5.1. Motor 30
3.5.2. Algılayıcılar 31
3.5.3. Hava, Yakıt ve Kıvılcım Kontrolü 31
3.5.4. Egzos Sonrası Sistemler 31
3.5.5. Buharlaşma Kontrol Sistemi 31
3.6. Araç Sınıf ve Tiplerinin Tanımı 32
3.7. Emisyon şartnameleri 33
3.7.1. ECE R-15, ECE R-83 ve 70/220/EEC 33
3.7.1.1. ECE-83.00 33
3.7.1.2. ECE-83.01 35
3.7.1.3. ECE-83.02 37
3.7.1.4. ECE-83.03 37
3.7.1.5. ECE-83.04 37
3.7.1.6. ECE-83.05 38
3.7.1.7. 70/220/EEC 39
3.7.1.8. 74/290/EEC 39
3.7.1.9. 77/102/EEC 39
3.7.1.10. 78/665/EEC 39
3.7.1.11. 83/351/EEC 39
3.7.1.12. 88/76/EEC 39
3.7.1.13. 88/436/EEC 40
3.7.1.14. 89/458/EEC 40
3.7.1.15. 89/491/EEC 40
3.7.1.16. 91/441/EEC 40
3.7.1.17. 93/59/EEC 43
3.7.1.18. 94/12/EEC 43
3.7.1.19. 96/44/EEC 44
3.7.1.20. 96/69/EC 45
3.7.1.21. 98/77/EC 45
3.7.1.22. 98/69/EC 47
3.7.1.23. 1999/102/EC 48
3.7.1.24. 2001/1/EC 49
3.7.1.25. 2001/1007/EC 49
3.7.2. ECE R-49 ve 88/77/EEC 49
3.7.2.1. 88/77/EEC 49
3.7.2.2. 91/542/EEC 50
3.7.2.3. 96/1/EC 51
3.7.2.4. 1999/96/EC 51
3.7.2.5. 2001/27/EC 55
3.7.3. ECE R-24 ve 72/306/EEC 56
3.7.3.1. 72/306/EEC 56
3.7.3.2. 89/491/EEC 56
3.7.3.3. 97/20/EC 56
3.7.4. ECE R-85 ve 80/1269/EEC 57
iv
3.7.4.1. 80/1269/EEC 57
3.7.4.2. 88/195/EEC 57
3.7.4.3. 89/491/EEC 57
3.7.4.4. 97/21/EC 57
3.7.4.5. 1999/99/EC 57
3.7.5. ECE R-84, ECE R-101 ve 80/1268/EEC 58
3.7.5.1. 80/1268/EEC 58
3.7.5.2. 89/491/EEC 59
3.7.5.3. 93/116/EC 59
3.7.5.4. 1999/100/EC 59
3.8. Avrupa Geçerliliğini Yitirmiş, Mevcut ve Yürürlüğe Girişi Planlana
Egzos Emisyonları Kanunları 59
3.8.1. Avrupa’da AB ve BM-AEK Kanunlarına Göre Artık Onay
Verilemeyen Yönetmelikler 59
3.8.2. Avrupa’da Mevcut ve Zorunlu AB ve BM-AEK Emisyon Şartları 60
3.8.2.1. AB Hafif Araçlar Emisyonları 60
3.8.2.2. AB-AEK Hafif Araç Emisyonları 63
3.8.2.3. AB Ağır Araç Emisyonları 65
3.8.2.4. BM-AEK Ağır Araç Emisyonları 65
3.8.2.5.Dizel Duman Emisyonları 66
3.8.2.6. BM-AEK Dizel Duman Emisyonları 66
3.8.3. Planlanan AB ve BM-AEK Emisyon Şartları 67
3.8.3.1. AB Hafif Dizel Emisyonları 67
3.8.3.2. BM-AEK Hafif Araç Emisyonları 68
3.8.3.3. AB Ağır Araç Emisyonları 68
3.8.3.4. BM-AEK Ağır Araç Emisyonları 68
3.8.3.5. AB Dizel Duman Emisyonları 69
3.8.3.6. BM-AEK Dizel Duman Emisyonları 69
3.8.3.7. AB CO2 Emisyonları & Yakıt sarfiyatı 69
3.8.3.8. BM-ECE CO2 Emisyonları & Yakıt sarfiyatı 70
3.9. Emisyonlarda Yakıtın Önemi 70
3.9.1. Benzin 71
3.9.2. Aromatikler ve Benzen İçeriği 71
3.9.3. Oksitleyiciler 71
3.9.4. Dizel Yakıtları 72
3.9.5. Yakıt içeriği için Yakın ve Uzun Vadeli Çalışmalar 72
4. BM-AEK DÜZENLEMELERİ VE AB YÖNETMELİKLERİ 73

4.1. BM-AEK DÜZENLEMELERİ 73
4.1.1. ECE-01 - Tungsten Farlar 73
4.1.2. ECE-02 - Tungsten Far Ampulleri 74
4.1.3. ECE-03 – Reflektörler 74
4.1.4. ECE-04 – Arka Plaka Lambası 74
4.1.5. ECE-05 - Tungsten Işık Kaynaklı Farlar 75
4.1.6. ECE-06 – Yön İşaret Lambaları (Sinyaller) 75
4.1.7. ECE-07 – Konum, Fren Ve Uç Hat İşaret Lambaları 76
4.1.8. ECE-08 - Halojen Farlar 76
4.1.9. ECE-09 – Dış Gürültü 77
4.1.10. ECE-10 – Elektromanyetik Uyumluluk 77
4.1.11. ECE-11 – Kapı Kilitleri ve Menteşeleri 78
4.1.12. ECE-12 – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistemi Davranışı 78
4.1.13. ECE-13 - Frenler 79
4.1.14. ECE-13-H - Frenler 80
4.1.15. ECE-14 – Emniyet Kemeri Bağlantıları 81
4.1.16. ECE-15 – Benzin Ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları 82
v
4.1.17. ECE-16 – Emniyet Kemerleri 82
4.1.18. ECE-17 – Koltuklar, Koltuk Bağlantıları ve Koltuk Başlıkları 83
4.1.19. ECE-18 – İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma 84
4.1.20. ECE-19 – Ön Sis Lambaları 84
4.1.21. ECE-20 - Halojen H4 Farlar 85
4.1.22. ECE-21 – İç Donanım 85
4.1.23. ECE-22 – Kasklar (Motosikletler) 86
4.1.24. ECE-23 – Geri Dönüş Lambaları 86
4.1.25. ECE-24 – Dizel Duman Emisyonları 86
4.1.26. ECE-25 – Koltuk Başları 87
4.1.27. ECE-26 – Dış Çıkıntılar 88
4.1.28. ECE-27 – Üçgen İkaz Levhası 88
4.1.29. ECE-28 - Kornalar 88
4.1.30. ECE-29 – Kabin Dayanımı 89
4.1.31. ECE-30 - Otomobil Lastikleri 89
4.1.32. ECE-31 - Halojen Işık Kaynaklı Farlar 90
4.1.33. ECE-32 – Arkadan Çarpma 91
4.1.34. ECE-33 – Önden Çarpma 91
4.1.35. ECE-34 – Yangına Karşı Koruma 92
4.1.36. ECE-35 – Ayak Kontrolleri 92
4.1.37. ECE-36 – Otobüs Konstrüksiyonu 92
4.1.38. ECE-37 – Filamen Ampüller 93
4.1.39. ECE-38 – Arka Sis Lambası 94
4.1.40. ECE-39 – Hız Göstergesi 95
4.1.41. ECE-40 – Egzos Emisyonları (Motosikletler) 95
4.1.42. ECE-41 - Gürültü (Motosikletler) 95
4.1.43. ECE-42 – Tamponlar 95
4.1.44. ECE-43 - Camlar (Emniyet Camları ve Plastikler) 96
4.1.45. ECE-44 – Çocuk Emniyet Sistemleri 96
4.1.46. ECE-45 – Far Silecekleri 97
4.1.47. ECE-46 - Aynalar 98
4.1.48. ECE-47 – Egzos Emisyonları (Mopedler) 98
4.1.49. ECE-48 – Aydınlatma ve İkaz Sistemleri Yerleştirilmesi 98
4.1.50. ECE-49 – Ağır Dizeller/Cng/Lpg Emisyonları 99
4.1.51. ECE-50 – Aydınlatma Cihazları (Motosiklet Aksamları) 101
4.1.52. ECE-51 – Dış Gürültü 101
4.1.53. ECE-52 – Minibüs Konstrüksiyonu 101
4.1.54. ECE-53 – Aydınlatma Sistemleri Yerleştirilmesi (Motosikletler) 102
4.1.55. ECE-54 - Ticari Araç Lastikleri 102
4.1.56. ECE-55 – Mekanik Kavramalar 103
4.1.57. ECE-56 – Farlar (Mopedler) 103
4.1.58. ECE-57 - Farlar (Motosikletler) 103
4.1.59. ECE-58 – Arka Alt Koruma 103
4.1.60. ECE-59 – Susturucu Değişimi 103
4.1.61. ECE-60 – Kontrol, Tanımlama Ve İşaretleri (Motosikletler ve
Mopedler) 104
4.1.62. ECE-61 – Dış Çıkıntılar 104
4.1.63. ECE-62 - İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma (Motosikletler Ve
Mopedler) 104
4.1.64. ECE-63 – Gürültü (Mopedler) 104
4.1.65. ECE-64 – Geçici Kullanım İçin Yedek Lastikler 104
4.1.66. ECE-65 – İkaz Lambaları 105
4.1.67. ECE-66 – Süper Yapı Dayanımı 105
4.1.68. ECE-67 – Likit Petrol Gazı Ekipmanları ve Yerleştirilmesi 105
4.1.69. ECE-68 – Maksimum Hız Ölçümü 106
vi
4.1.70. ECE-69 – Arka İşaret Plakaları – Yavaş Araçlar 106
4.1.71. ECE-70 – Arka İşaret Plakaları - Uzun ve Ağır Taşıtlar 107
4.1.72. ECE-71 – Arka Görüş Aynaları (Traktörler) 107
4.1.73. ECE-72 - Hs1 Farlar (İki Tekerlekli Araçlar) 107
4.1.74. ECE-73 – Yan Alt Koruma 107
4.1.75. ECE-74 – Aydınlatma ve İkazlar (Mopedler) 108
4.1.76. ECE-75 - Lastikler (Motosikletler) 108
4.1.77. ECE-76 - Farlar (Mopedler) 108
4.1.78. ECE-77 – Park Lambaları 108
4.1.79. ECE-78 - Frenler (L Sınıfı Araçlar) 108
4.1.80. ECE-79 – Dümenleme 108
4.1.81. ECE-80 – Koltuklar Ve Koltuk Bağlantıları 109
4.1.82. ECE-81 - Aynalar (Motosikletler) 109
4.1.83. ECE-82 - Hs2 Farlar (Motosikletler) 109
4.1.84. ECE-83 - Petrol/Lpg/Cng ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları 109
4.1.85. ECE-84 – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü 111
4.1.86. ECE-85 – Motor Güç Ölçümü 112
4.1.87. ECE-86 – Aydınlatma Ve İkaz Sistemleri (Traktörler) 112
4.1.88. ECE-87 – Gündüz Sürüş Lambaları 112
4.1.89. ECE-88 - Lastikler (İki Tekerlekli Araçlar) 112
4.1.90. ECE-89 – Hız Sınırlayıcılar 113
4.1.91. ECE-90 – Fren Kampanaları Değişimi 113
4.1.92. ECE-91 – Yan İşaret Lambaları 114
4.1.93. ECE-92 – Egzos Sistemleri Değişimi (Motosikletler) 114
4.1.94. ECE-93 – Ön Alt Koruma 114
4.1.95. ECE-94 – Önden Çarpmaya Karşı Koruma 114
4.1.96. ECE-95 – Yandan Çarpmaya Karşı Koruma 115
4.1.97. ECE-96 - Emisyonlar (Traktörler) 116
4.1.98. ECE-97 – Alarm Ve İmmobilayzır Sistemleri 116
4.1.99. ECE-98 – Gaz Boşalmalı Farlar 116
4.1.100. ECE-99 - Gaz Boşalmalı (D1s, D2s, D2r) Far Ampulleri 117
4.1.101. ECE-100 – Elektrikli Araçların Akü Emniyeti 117
4.1.102. ECE-101 – Yakıt Sarfiyatı ve Co2 Ölçümü 117
4.1.103. ECE-102 – Mekanik Kavramalar 118
4.1.104. ECE-103 – Katalitik Konvertör Değişimi 118
4.1.105. ECE-104 – Ağır ve Uzun Araçların Çizgi İşaret Reflektörleri 118
4.1.106. ECE-105 – Tehlikeli Madde Taşıması 119
4.1.107. ECE-106 - Lastikler (Traktörler) 119
4.1.108. ECE-107 – Çift Katlı ve Körüklü Otobüsler 119
4.1.109. ECE-108 – Tekrar Kaplanmış Lastikler (Otomobiller) 120
4.1.110. ECE-109 - Tekrar Kaplanmış Lastikler (Ticari Araçlar) 120
4.1.111. ECE-110 - Cng Yerleştirilmesi 120
4.1.112. ECE-111 – Devrilmeye Karşı Stabilite (Tankerler) 121
4.1.113. ECE-112 – Farlar (Motorlu Araçlar) 121
4.1.114. ECE-113 - Farlar (Motosikletler) 121
4.1.115. ECE-PTI Kullanımdaki Araçların 1997 Anlaşması İle Test
Edilmesi 121
4.1.116. Araçlar İçin ECE 1998 Global Teknik Düzenlemelar Anlaşması 122
4.1.117. Uluslar Arası Yollarda Tehlikeli Madde Taşınmasına Yönelik
ECE-ADR Anlaşması 122
4.1.118. Sürücü Yaşları, Çalışma Saatleri Ve Takoğraflar Konusunda
AETR Anlaşması 123
4.1.119. Pekiştirilmiş Öneriler (RE3) 123
4.2. AB YÖNETMELİKLERİ 123
4.2.1. 70/221/EEC – Yakıt Tankları ve Arka Alt Koruma 123
vii
4.2.2. 70/222/EEC – Arka Tescil Plakası Yeri 124
4.2.3. 70/311/EEC – Dümenleme 124
4.2.4. 70/387/EEC – Kapılar 125
4.2.5. 70/388/EEC – Kornalar 125
4.2.6. 71/127/EEC – Aynalar 125
4.2.7. 71/320/EEC - Frenler 126
4.2.8. 72/245/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Tip Onayı) 127
4.2.9. 89/336/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Yeni Yaklaşım) 127
4.2.10. 72/306/EEC – Dizel Dumanı 128
4.2.11. 73/23/EEC – Düşük Voltajlı Elektrik Ekipmanları 128
4.2.12. 74/60/EEC – İç Donanım 128
4.2.13. 74/61/EEC – Araç Güvenliği (Hırsızlığa Karşı Koruma) 129
4.2.14. 74/297/EEC – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistem Davranışı 129
4.2.15. 74/408/EEC – Koltuklar ve Koltuk Bağlantıları 130
4.2.16. 74/483/EEC ve 92/114/EEC – Dış Çıkıntılar 130
4.2.17. 96/26/EC - Operatör Lisansı ve Sınıflandırmalar 131
4.2.18. 75/324/EEC - Aerosoller 132
4.2.19. 75/443/EEC – Hız Göstergesi Ve Geri Dönüş Vitesi 132
4.2.20. 85/210/EEC – Yakıttaki Kurşun Ve Benzen Miktarı 132
4.2.21. 85/536/EEC – Benzindeki Organik Oksijen 132
4.2.22. 93/12/EEC – Yakıttaki Sülfür Miktarı 132
4.2.23. 98/70/EC – Otomotiv Yakıtı Spesifikasyonları 132
4.2.24. 76/114/EEC – Tanıtım Plakaları ve Açıklamaları 133
4.2.25. 76/115/EEC – Emniyet Kemeri Bağlantıları 133
4.2.26. 76/117/EEC ve 94/9/EC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler 134
4.2.27. 76/756/EEC – Aydınlatma Ve Uyarıcı Cihazlarının Yerleşimi 135
4.2.28. 76/757/EEC – Reflektörler 135
4.2.29. 76/758/EEC – Konum, Stop, Uç Hat İşaret, Gündüz Sürüş ve
Yan İşaret Lambaları 136
4.2.30. 76/759/EEC – Yön İşaret Lambaları 136
4.2.31. 76/760/EEC – Arka Plaka Lambaları 137
4.2.32. 76/761/EEC – Farlar ve Işık Kaynakları 137
4.2.33. 76/762/EEC – Ön Sis Lambaları 138
4.2.34. 76/767/EEC – Basınç Tüpleri 138
4.2.35. 96/96/EC – Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi 138
4.2.36. 2000/30/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi 139
4.2.37. 77/389/EEC – Çeki Kancaları 139
4.2.38. 77/538/EEC – Arka Sis Lambaları 139
4.2.39. 77/539/EEC – Geri Dönüş Lambaları 140
4.2.40. 77/540/EEC – Park Lambaları 140
4.2.41. 77/541/EEC – Emniyet Kemerleri, Çocuk Korumaları ve Bunların
Teçhizatları 140
4.2.42. 77/649/EEC – Ön Görüş Alanı 141
4.2.43. 78/316/EEC – Kullanıcı İkazları , Sinyaller ve Kontrollerin Düzeni 142
4.2.44. 78/317/EEC – Ön Cam Buğu Önleme 142
4.2.45. 78/318/EEC – Ön Cam Silecek Ve Yıkama 142
4.2.46. 78/548/EEC – Isıtma Sistemleri 143
4.2.47. 78/549/EEC & 91/226/EEC - Çamurluklar 143
4.2.48. 78/932/EEC – Koltuk Başlıkları 143
4.2.49. 80/181/EEC – Ölçme Birimleri 144
4.2.50. 89/684/EEC ve 91/439/EEC – Sürücü Lisansı 144
4.2.51. 80/1268/EEC – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü 144
4.2.52. 1999/125/EC – Yakıt Sarfiyatı Hedefleri 145
4.2.53. 1753/2000/EC - CO2 Gösterimi 145
4.2.54. 80/1269/EEC – Motor Gücü Ölçümü 146
viii
4.2.55. 83/189/EEC ve 98/34/EC – Teknik Düzenlemeler ve Standartlar 146
4.2.56. 96/53/EC – Ağırlıklar ve Boyutlar 146
4.2.57. 92/21/EEC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M1’ler Tip Onayı) 147
4.2.58. 97/27/EC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M2, M3, N1, N2, N3ler Tip
Onayı) 147
4.2.59. 89/297/EEC – Yan Alt Koruma 147
4.2.60. 89/459/EEC – Lastik Diş Derinliği 148
4.2.61. 91/157/EEC – Güç Kaynakları (Akü) 148
4.2.62. 1999/5/EC – Radyo ve Telekomünikasyon 148
4.2.63. 91/628/EEC – Hayvanların Taşınması 148
4.2.64. 91/671/EEC – Emniyet Kemeri ve Çocuk Koruması Kaplaması 149
4.2.65. 92/6/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Kullanım ve Sonradan Yerleştirme) 149
4.2.66. 92/24/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Tip Onayı) 149
4.2.67. 92/22/EEC – Cam ve Yerleştirilmesi 150
4.2.68. 92/23/EEC – Lastikler ve Yerleşimi 150
4.2.69. 92/58/EEC – Emniyet İşaretleri- Sağlık ve Güvenlik 150
4.2.70. 92/59/EEC – Genel Ürün Emniyeti 150
4.2.71. 93/42/EEC - Medikal Cihazlar 151
4.2.72. 94/20/EC – Mekanik Kavramalar ve Yerleşimi 151
4.2.73. 94/55/EC – Tehlikeli Madde Taşınması 151
4.2.74. 98/91/EC - Tehlikeli Madde Taşınması (Tip Onayı) 152
4.2.75. 95/50/EC – Kullanımdaki Muayeneler (Adr) 152
4.2.76. 95/28/EC – Yangına Karşı Önlem 153
4.2.77. 96/27/EC – Yandan Çarpmaya Karşı Önlem 153
4.2.78. 96/79/EC – Önden Çarpmaya Karşı Önlem 153
4.2.79. 1999/37/EC – Tescil Belgeleri 154
4.2.80. 1999/44/EC – Müşteri Garantisi 154
4.2.81. 1999/94/EC - CO2 Müşteri Bilgisi 154
4.2.82. 2000/40/EC – Ön Alt Koruma 154
4.2.83. 2000/53/EC - Araç Ömrü (Geri Dönüşüm) 155
4.2.84. 67/548/EEC – Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması,
Ambalajlanması ve Etiketlenmesi 155
4.2.85. 70/157/EEC – Dış Gürültü 156
4.2.86. 70/220/EEC – Hafif Araç Emisyonları 157
4.2.87. 88/77/EEC – Ağır Dizel, Cng ve Lpg Emisyonları 158
5. TÜRKİYE’DE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI VE HOMOLOGASYON

KAVRAMININ UYGULANMASI 160
6. TİP ONAYI EGZOS EMİSYON TEST ÖRNEKLERİ 163
7. SONUÇLAR 165
KAYNAKLAR 166
EKLER 168
ÖZGEÇMİŞ 175
ix
KISALTMALAR
UN-ECE : United Nations Economic Commission for Europe

EC : European Community
GTR : Global Technical Regulations
EU : European Union
ECSC : European Coal and Steel Community
EURATOM : European Atomic Energy Community
JHA : Justice and Home Affairs
CFSP : Common Foreign and Security Policy
WEU : Western European Union:
EEA : European Economic Area
COREPER : Committee of Permanent Representatives
EQG : Economic Questions Group
CWG : Council Working Groups
ESC : Economic and Social Committee
EP : European Parliament
CEN : Council for European Standardisation
EMC : Electromagnetic Compatibility
EFTA : European Free Trade Association.
WP : Working Party
REIO : Regional Economic Integration Organisation
OICA : Organisation International des Constructeurs d'Automobiles
ISO : International Standards Organisation
IRU : International Road Transport Union
UITP : Union International des Transports Publics
ADR : International Agreement on Carriage of Dangerous Goods by
Road
AETR : International Agreement on Driver's Hours and Tachographs
AGR : Uluslar Arası Yol Trafiği
ASOR : Uluslar Arası Yolcu Taşımacılığı
TIR : Transport International Routiere
PTI : Periodic Technical Inspections
SVA : Single Vehicle Approval
NTA : National Approval
PPM : Parts Per Million
PCV : Positive Crankcase Ventilation
ARB : Air Resources Board
CAA : Clean Air Act
EPA : Environmental Protection Agency
OBD : On Board Diagnostic System
EGR : Exhaust Gas Recycling
ABD : Amerika Birleşik Devletleri
EUDC : Extra Urban Driving Cycle
WFC : World-wide Fuel Charter
ACEA : Association des Constructeurs Europeanes des Automobiles.
LPG : Liquid Petrol Gas
x
CNG : Compressed Natural Gas
LDT : Light Duty Truck
GVM : Gross Vehicle Mass
FID : Flame Ionization Detector
NDUVR : Non-dispersive Ultra-violet Resonance Absorption
DF : Deterioration Factor
NEDC : New European Drive Cycle
ELR : European Load Response
ESC : European Steady Cycle
ETC : European Transient Cycle
EEV : Enhanced Environmental Friendly Vehicle
EFI : Electronic Fuel Injection
CEC : Commission of the European Communities
GRPE : UN-ECE Group des Raporteurs de Pollution et Energy
HDT : Heavy Duty Truck
GRSP : UN-ECE Group des Raporteurs de Securite Passive
IEC : International Electro Technical Committee
RFI : Radio Frequency Interference
KAMA : Korea Automotive Manufacturers Association
JAMA : Japanese Automobile Manufacturers Association
CO : Karbondioksit
HC : Hidrokarbon
NOx : Nitrojen Oksitler
C : Yeni AB-AEK/AB Sertifikalandırılması (Tablolarda)
H : Yeni Ulusal Homologasyonlar (Tablolarda)
L : İthalat (Tablolarda)
M : İmalat (Tablolarda)
R : Yeni Tesciller (Tablolarda)
S : Satışlarda (Tablolarda)
U : Kullanımdaki araçlar (Tablolarda)
Y : Yeni Model Yılı Onayları (Tablolarda)
F : Eğer Takılı İse (Tablolarda)
xi
TABLO LİSTESİ
Sayfa No
Tablo 2.1. Avrupa Birliği Üye Ülkeleri........................................................... 6
Tablo 2.2. Avrupa Birliği Üyeliği İçin Aday Ülkeler....................................... 6
Tablo 2.3. Avrupa Birliği Konsey Başkanlık Sırası....................................... 7
Tablo 2.4. 1958 Antlaşmasına Taraf Ülkeler................................................ 13
Tablo 2.5. 1998 Antlaşmasına Taraf Ülkeler................................................ 14
Tablo 2.6. Üretimin Uygunluğu için Emisyon Yönetmeliği Kontrol Planı...... 19
Tablo 3.1. ECE R-15, ECE R-83 ve 70/220/EEC Karşılaştırmaları ve
Notlar........................................................................................... 33
Tablo 3.2. ECE R-49 ve 88/77/EEC Karşılaştırması ve Notlar..................... 49
Tablo 3.3. ECE R-24 ve 72/306/EEC Karşılaştırması ve Notlar................... 56
Tablo 3.4. ECE R-85 ve 80/1269/EEC Karşılaştırması ve Notlar................. 57
Tablo 3.5. ECE R-84, ECE R-101 ve 80/1268/EEC Karşılaştırmaları ve
Notlar........................................................................................... 58
Tablo 3.6. Avrupa’da AB ve BM-AEK Kanunlarına Göre Artık Onay
Verilemeyen Yönetmelikler.......................................................... 59
Tablo 3.7. 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmeliklerinin Mevcut Durumu
ve Özellikleri................................................................................ 60
Tablo 3.8. 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmeliklerinin Sınıf Seçim
Tablosu ve Zorunlu Tarihler........................................................ 60
Tablo 3.9. 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmelikleri OBD Eşik Limitleri... 62
Tablo 3.10. Faz 3 Seviyesi Tip 1 Testi Limit Değerleri................................... 62
Tablo 3.11. Faz 4 Seviyesi Tip 1 Testi Limit Değerleri................................... 62
Tablo 3.12. Tip 4, 5 ve 6 Testleri Limit Değerleri............................................ 62
Tablo 3.13. ECE-15.04 Düzenlemesinin Mevcut Durumu ve Özellikleri........ 63
Tablo 3.16. 96/1/EC Yönetmeliği Mevcut Durumu ve Özelliği........................ 65
Tablo 3.17. ECE-49.02 S2 Düzenlemesinin Mevcut Durumu ve Özellikleri... 65
Tablo 3.18. 96/1/EC Yönetmeliği Mevcut Durumu ve Özelliği........................ 66
Tablo 3.20. 2005AB Planlanan Durum........................................................... 67
Tablo 3.21. 2000AB HDT ve 2005AB HDT Planlanan Durum....................... 68
Tablo 3.22. ECE-49.03 (Euro III ve Euro IV) Planlanan Durum..................... 69
Tablo 3.23. AB Önerileri Planlanan Durum.................................................... 69
Tablo 3.24. BM-AEK Önerileri Planlanan Durum........................................... 69
Tablo 3.25. 1999/100/EC Yönetmeliği Mevcut Durumu ve Özelliği................ 69
Tablo 3.26. ECE-84.00 Düzenlemesi Mevcut Durumu ve Özelliği................. 70
Tablo 3.27. ECE-101.00S2 Düzenlemesi Mevcut Durumu ve Özelliği........... 70
Tablo 4.1. ECE-01 - Tungsten Farlar (R2, Hs1)........................................... 73
Tablo 4.2. ECE-03 – Reflektörler................................................................. 74
Tablo 4.3. ECE-04 – Arka Plaka Lambası.................................................... 74
Tablo 4.4. ECE-05 - Tungsten Işık Kaynaklı Farlar...................................... 75
Tablo 4.5. ECE-07 – Yön İşaret Lambaları (Sinyaller)................................. 75
xii
Tablo 4.6. ECE-07 – Konum, Fren Ve Uç Hat İşaret Lambaları................... 76
Tablo 4.7. ECE-08 - Halojen Farlar.............................................................. 77
Tablo 4.8. ECE-10 – Elektromanyetik Uyumluluk........................................ 77
Tablo 4.9. ECE-11 – Kapı Kilitleri ve Menteşeleri........................................ 78
Tablo 4.10. ECE-12 – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistemi Davranışı........... 79
Tablo 4.11. ECE-13 – Frenler........................................................................ 79
Tablo 4.12. ECE-13-H – Frenler..................................................................... 80
Tablo 4.13. ECE-14 – Emniyet Kemeri Bağlantılar........................................ 81
Tablo 4.14. ECE-15 – Benzin Ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları....................... 82
Tablo 4.15. ECE-16 – Emniyet Kemerleri...................................................... 82
Tablo 4.16. ECE-17 – Koltuklar, Koltuk Bağlantıları ve Koltuk Başlıkları....... 83
Tablo 4.17. ECE-18 – İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma.................................. 84
Tablo 4.18. ECE-19 – Ön Sis Lambaları........................................................ 84
Tablo 4.19. ECE-20 - Halojen H4 Farlar........................................................ 85
Tablo 4.20. ECE-21 – İç Donanım................................................................. 86
Tablo 4.21. ECE-23 – Geri Dönüş Lambaları................................................. 86
Tablo 4.22. ECE-24 – Dizel Duman Emisyonları........................................... 87
Tablo 4.23. ECE-25 – Koltuk Başları.............................................................. 87
Tablo 4.24. ECE-26 – Dış Çıkıntılar............................................................... 88
Tablo 4.25. ECE-27 – Üçgen İkaz Levhası.................................................... 88
Tablo 4.26. ECE-28 - Kornalar (Sesli İkaz Cihazları)..................................... 89
Tablo 4.27. ECE-29 – Kabin Dayanımı.......................................................... 89
Tablo 4.28. ECE-30 - Otomobil Lastikleri....................................................... 90
Tablo 4.29. ECE-31 - Halojen Işık Kaynaklı Farlar (Hsb)............................... 90
Tablo 4.30. ECE-32 – Arkadan Çarpma......................................................... 91
Tablo 4.31. ECE-33 – Önden Çarpma........................................................... 91
Tablo 4.32. ECE-34 – Yangına Karşı Koruma............................................... 92
Tablo 4.33. ECE-35 – Ayak Kontrolleri........................................................... 92
Tablo 4.34. ECE-36 – Otobüs Konstrüksiyonu............................................... 93
Tablo 4.35. ECE-37 – Filamen Ampüller........................................................ 94
Tablo 4.36. ECE-38 – Arka Sis Lambası........................................................ 95
Tablo 4.37. ECE-39 – Hız Göstergesi............................................................ 95
Tablo 4.38. ECE-42 – Tamponlar................................................................... 96
Tablo 4.39. ECE-43 - Camlar (Emniyet Camları ve Plastikler)....................... 96
Tablo 4.40. ECE-44 – Çocuk Emniyet Sistemleri........................................... 97
Tablo 4.41. ECE-45 – Far Silecekleri............................................................. 97
Tablo 4.42. ECE-46 – Aynalar........................................................................ 98
Tablo 4.43. ECE-48 – Aydınlatma ve İkaz Sistemleri Yerleştirilmesi............. 98
Tablo 4.44. ECE-49 – Ağır Dizeller/Cng/Lpg Emisyonları.............................. 100
Tablo 4.45. ECE-51 – Dış Gürültü.................................................................. 101
Tablo 4.46. ECE-52 – Minibüs Konstrüksiyonu.............................................. 102
Tablo 4.47. ECE-54 - Ticari Araç Lastikleri.................................................... 102
Tablo 4.48. ECE-55 – Mekanik Kavramalar................................................... 103
Tablo 4.49. ECE-58 – Arka Alt Koruma.......................................................... 103
Tablo 4.50. ECE-59 – Susturucu Değişimi..................................................... 104
Tablo 4.51. ECE-61 – Dış Çıkıntılar............................................................... 104
Tablo 4.52. ECE-64 – Geçici Kullanım İçin Yedek Lastikler........................... 104
Tablo 4.53. ECE-65 – İkaz Lambaları............................................................ 105
Tablo 4.54. ECE-66 – Süper Yapı Dayanımı................................................. 105
Tablo 4.55. ECE-67 – Likit Petrol Gazı Ekipmanları ve Yerleştirilmesi.......... 105
Tablo 4.56. ECE-68 – Maksimum Hız Ölçümü............................................... 106
Tablo 4.57. ECE-69 – Arka İşaret Plakaları – Yavaş Araçlar......................... 106
Tablo 4.58. ECE-70 – Arka İşaret Plakaları - Uzun ve Ağır Taşıtlar............. 107
Tablo 4.59. ECE-73 – Yan Alt Koruma........................................................... 107
Tablo 4.60. ECE-77 – Park Lambaları........................................................... 108
xiii
Tablo 4.61. ECE-79 – Dümenleme................................................................ 108
Tablo 4.62. ECE-80 – Koltuklar Ve Koltuk Bağlantıları.................................. 109
Tablo 4.63. ECE-83 - Petrol/Lpg/Cng ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları........... 110
Tablo 4.64. ECE-84 – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü................................................ 111
Tablo 4.65. ECE-85 – Motor Güç Ölçümü...................................................... 112
Tablo 4.66. ECE-87 – Gündüz Sürüş Lambaları............................................ 112
Tablo 4.67. ECE-89 – Hız Sınırlayıcılar......................................................... 113
Tablo 4.68. ECE-90 – Fren Kampanaları Değişimi........................................ 113
Tablo 4.69. ECE-91 – Yan İşaret Lambaları.................................................. 114
Tablo 4.70. ECE-93 – Ön Alt Koruma............................................................ 114
Tablo 4.71. ECE-94 – Önden Çarpmaya Karşı Koruma................................ 115
Tablo 4.72. ECE-95 – Yandan Çarpmaya Karşı Koruma............................... 115
Tablo 4.73. ECE-97 – Alarm Ve İmmobilayzır Sistemleri............................... 116
Tablo 4.74. ECE-98 – Gaz Boşalmalı Farlar.................................................. 116
Tablo 4.75. ECE-99 - Gaz Boşalmalı (D1s, D2s, D2r) Far Ampulleri............. 117
Tablo 4.76. ECE-100 – Elektrikli Araçların Akü Emniyeti............................... 117
Tablo 4.77. ECE-101 – Yakıt Sarfiyatı ve Co2 Ölçümü.................................. 118
Tablo 4.78. ECE-102 – Mekanik Kavramalar................................................. 118
Tablo 4.79. ECE-103 – Katalitik Konvertör Değişimi...................................... 118
Tablo 4.80. ECE-104 – Ağır ve Uzun Araçların Çizgi İşaret Reflektörleri...... 119
Tablo 4.81. ECE-105 – Tehlikeli Madde Taşıması......................................... 119
Tablo 4.82. ECE-107 – Çift Katlı ve Körüklü Otobüsler.................................. 119
Tablo 4.83. ECE-108 – Tekrar Kaplanmış Lastikler (Otomobiller)................. 120
Tablo 4.84. ECE-109 - Tekrar Kaplanmış Lastikler (Ticari Araçlar)............... 120
Tablo 4.85. ECE-110 - Cng Yerleştirilmesi..................................................... 120
Tablo 4.86. ECE-111 – Devrilmeye Karşı Stabilite (Tankerler)...................... 121
Tablo 4.87. ECE-112 – Farlar (Motorlu Araçlar)............................................. 121
Tablo 4.88. ECE-ADR Anlaşması.................................................................. 122
Tablo 4.89. AETR Anlaşması......................................................................... 123
Tablo 4.90. 70/221/EEC – Yakıt Tankları ve Arka Alt Koruma....................... 124
Tablo 4.91. 70/222/EEC – Arka Tescil Plakası Yeri....................................... 124
Tablo 4.92. 70/311/EEC – Dümenleme.......................................................... 124
Tablo 4.93. 70/387/EEC – Kapılar.................................................................. 125
Tablo 4.94. 70/388/EEC – Kornalar............................................................... 125
Tablo 4.95. 71/127/EEC – Aynalar................................................................. 126
Tablo 4.96. 71/320/EEC – Frenler.................................................................. 126
Tablo 4.97. 72/245/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Tip Onayı)............... 127
Tablo 4.98. 89/336/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Yeni Yaklaşım)....... 127
Tablo 4.99. 72/306/EEC – Dizel Dumanı....................................................... 128
Tablo 4.100. 73/23/EEC – Düşük Voltajlı Elektrik Ekipmanları........................ 128
Tablo 4.101. 74/60/EEC – İç Donanım............................................................. 129
Tablo 4.102. 74/61/EEC – Araç Güvenliği (Hırsızlığa Karşı Koruma).............. 129
Tablo 4.103. 74/297/EEC – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistem Davranışı..... 130
Tablo 4.104. 74/408/EEC – Koltuklar ve Koltuk Bağlantıları............................ 130
Tablo 4.105. 74/483/EEC - Dış Çıkıntılar........................................................ 131
Tablo 4.106. 92/114/EEC – Dış Çıkıntılar........................................................ 131
Tablo 4.107. 96/26/EC - Operatör Lisansı ve Sınıflandırmalar........................ 131
Tablo 4.108. 75/324/EEC – Aerosoller............................................................. 132
Tablo 4.109. 75/443/EEC – Hız Göstergesi Ve Geri Dönüş Vitesi................... 132
Tablo 4.110. 98/70/EC – Otomotiv Yakıtı Özellikleri........................................ 133
Tablo 4.111. 76/114/EEC – Tanıtım Plakaları ve Açıklamaları........................ 133
Tablo 4.112. 76/115/EEC – Emniyet Kemeri Bağlantıları................................ 133
Tablo 4.113. 76/117/EEC Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler........................... 134
Tablo 4.114. 79/196/EEC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler........................ 134
Tablo 4.115. 82/130/EEC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler........................ 134
xiv
Tablo 4.116. 94/9/EC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler............................... 135
Tablo 4.117. 76/756/EEC – Aydınlatma Ve Uyarıcı Cihazlarının Yerleşimi..... 135
Tablo 4.118. 76/757/EEC – Reflektörler........................................................... 136
Tablo 4.119. 76/758/EEC – Konum, Stop, Uç Hat İşaret, Gündüz Sürüş ve
Yan İşaret Lambaları................................................................... 136
Tablo 4.120. 76/759/EEC – Yön İşaret Lambaları............................................ 136
Tablo 4.121. 76/760/EEC – Arka Plaka Lambaları........................................... 137
Tablo 4.122. 76/761/EEC – Farlar ve Işık Kaynakları...................................... 137
Tablo 4.123. 76/762/EEC – Ön Sis Lambaları................................................. 138
Tablo 4.124. 76/767/EEC – Basınç Tüpleri...................................................... 138
Tablo 4.125. 96/96/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi...................... 138
Tablo 4.126. 2000/30/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi.................. 139
Tablo 4.127. 77/389/EEC – Çeki Kancaları...................................................... 139
Tablo 4.128. 77/538/EEC – Arka Sis Lambaları............................................... 139
Tablo 4.129. 77/539/EEC – Geri Dönüş Lambaları.......................................... 140
Tablo 4.130. 77/540/EEC – Park Lambaları..................................................... 140
Tablo 4.131. 77/541/EEC – Emniyet Kemerleri, Çocuk Korumaları ve
Bunların Teçhizatları................................................................... 140
Tablo 4.132. 77/649/EEC – Ön Görüş Alanı.................................................... 141
Tablo 4.133. 78/316/EEC – Kullanıcı İkazları , Sinyaller ve Kontrollerin
Düzeni......................................................................................... 142
Tablo 4.134. 78/317/EEC – Ön Cam Buğu Önleme......................................... 142
Tablo 4.135. 78/318/EEC – Ön Cam Silecek Ve Yıkama................................ 142
Tablo 4.136. 78/548/EEC – Isıtma Sistemleri.................................................. 143
Tablo 4.137. 78/549/EEC – Çamurluklar.......................................................... 143
Tablo 4.138. 91/226/EEC – Çamurluklar.......................................................... 143
Tablo 4.139. 78/932/EEC – Koltuk Başlıkları................................................... 143
Tablo 4.140. 80/181/EEC – Ölçme Birimleri..................................................... 144
Tablo 4.141. 91/439/EEC – Sürücü Lisansı..................................................... 144
Tablo 4.142. 80/1268/EEC – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü....................................... 144
Tablo 4.143. 1999/125/EC – Yakıt Sarfiyatı Hedefleri...................................... 145
Tablo 4.144. 1753/2000/EC - CO2 Gösterimi.................................................. 145
Tablo 4.145. 80/1269/EEC – Motor Gücü Ölçümü........................................... 146
Tablo 4.146. 83/189/EEC ve 98/34/EC – Teknik Düzenlemeler ve
Standartlar................................................................................... 146
Tablo 4.147. 96/53/EC – Ağırlıklar ve Boyutlar................................................ 146
Tablo 4.148. 92/21/EEC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M1’ler Tip Onayı)............... 147
Tablo 4.149. 97/27/EC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M2, M3, N1, N2, N3’ler Tip
Onayı).......................................................................................... 147
Tablo 4.150. 89/297/EEC – Yan Alt Koruma.................................................... 147
Tablo 4.151. 89/459/EEC – Lastik Diş Derinliği............................................... 148
Tablo 4.152. 91/157/EEC – Güç Kaynakları (Akü)........................................... 148
Tablo 4.153. 1999/5/EC – Radyo ve Telekomünikasyon................................. 148
Tablo 4.154. 91/628/EEC – Hayvanların Taşınması........................................ 149
Tablo 4.155. 91/671/EEC – Emniyet Kemeri ve Çocuk Koruması Kaplaması. 149
Tablo 4.156. 92/6/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Kullanım ve Sonradan
Yerleştirme)................................................................................. 149
Tablo 4.157. 92/24/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Tip Onayı).................................. 149
Tablo 4.158. 92/22/EEC – Cam ve Yerleştirilmesi........................................... 150
Tablo 4.159. 92/23/EEC – Lastikler ve Yerleşimi............................................. 150
Tablo 4.160. 92/58/EEC – Emniyet İşaretleri- Sağlık ve Güvenlik................... 150
Tablo 4.161. 92/59/EEC – Genel Ürün Emniyeti.............................................. 151
Tablo 4.162. 93/42/EEC - Medikal Cihazlar..................................................... 151
Tablo 4.163. 94/20/EC – Mekanik Kavramalar ve Yerleşimi............................ 151
Tablo 4.164. 94/55/EC – Tehlikeli Madde Taşınması...................................... 151
xv
Tablo 4.165. 98/91/EC - Tehlikeli Madde Taşınması (Tip Onayı).................... 152
Tablo 4.166. 95/50/EC – Kullanımdaki Muayeneler (ADR).............................. 152
Tablo 4.167. 95/28/EC – Yangına Karşı Önlem............................................... 153
Tablo 4.168. 96/27/EC – Yandan Çarpmaya Karşı Önlem.............................. 153
Tablo 4.169. 96/79/EC – Önden Çarpmaya Karşı Önlem................................ 153
Tablo 4.170. 1999/37/EC – Tescil Belgeleri..................................................... 154
Tablo 4.171. 1999/44/EC – Müşteri Garantisi.................................................. 154
Tablo 4.172. 1999/94/EC - CO2 Müşteri Bilgisi................................................ 154
Tablo 4.173. 2000/40/EC – Ön Alt Koruma...................................................... 155
Tablo 4.174. 2000/53/EC - Araç Ömrü (Geri Dönüşüm)................................. 155
Tablo 4.175. 67/548/EEC – Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması,
Ambalajlanması ve Etiketlenmesi................................................ 155
Tablo 4.176. 70/157/EEC – Dış Gürültü........................................................... 156
Tablo 4.177. 70/220/EEC – Hafif Araç Emisyonları......................................... 157
Tablo 4.178. 88/77/EEC – Ağır Dizel, Cng ve Lpg Emisyonları....................... 158
Tablo 5.1. Türkiye Egzos Emisyonları Uyum Programı................................ 162
Tablo 6.1. Emisyon Tip Onayı Tip 1 Testi sonuçları..................................... 163
Tablo A.1. Türkiye’de Uyum Programı Çerçevesince Yayınlanmış Avrupa
Birliği Yönetmelikleri.................................................................... 168
xvi
ŞEKİL LİSTESİ
Sayfa No
Şekil 2.1 : Avrupa birliği üye ülkeleri.......................................................... 4
Şekil 2.2 : Avrupa birliği yapısı................................................................... 5
Şekil 2.3 : Avrupa ekonomik alanı üye ülkeleri.......................................... 11
Şekil 2.4 : Birleşmiş milletler ekonomik komisyonu üye ülkeleri................ 12
Şekil 2.5 : Üretimin uygunluğu için kontrol sayfası..................................... 21
Şekil 3.1 : Araç emisyonlarının araç üzerinde gösterimi............................ 22
Şekil 3.2 : 1990-2020 yılları arasında mevcut ve beklenen Almanya
trafiğindeki CO emisyonları......................................................... 26
trafiğindeki NOx emisyonları....................................................... 26
trafiğindeki partikül emisyonları................................................... 27
trafiğindeki HC emisyonları......................................................... 27
Şekil 3.6 : Faz 1 seviyesi tip 1 sürüş çevrimi............................................. 42
Şekil 3.7 : Faz 3 seviyesi tip 1 sürüş çevrimi............................................. 48
Şekil 3.8 : Euro 1 seviyesi 13 mod’luk test................................................. 51
Şekil 3.9 : Euro 3 seviyesi 13 + 1 mod’luk test.......................................... 53
Şekil 3.10 : Euro 3 seviyesi ELR test sırası................................................. 53
Şekil 3.11 : Euro 3 seviyesi ETC dinamometre programı............................ 54
Şekil B.1 : Otomobil İçin Gerekli Düzenleme ve Yönetmelikler.................. 173
Şekil C.1 : Otomobil İçin Gerekli Düzenleme ve Yönetmelikler.................. 174
xvii
ARAÇ İMALATINDA HOMOLOGASYON KAVRAMI VE TÜRKİYE’DEKİ
UYGULAMALARI
ÖZET
“Araç İmalatında Homologasyon Kavramı ve Türkiye’deki Uygulaması” adlı bu

çalışmada otomotiv sektörünün ülkeler arasında oluşturulan global gruplar içindeki
yeri , bu grupların neler olduğu ve yapıları belirlenmiştir, ayrıca otomotiv tasarımında
insan emniyetini ve çevre sağlığını maksimum seviyede sağlayabilmek için
oluşturulan bu gruplardaki (özellikle Avrupa Birliği) sınırlamalar ve düzenlemeler
incelenmiştir.
İlk bölümde bu çalışmanın amacı hakkında bilgi verilerek, motorlu araçlarla ilgili
zorunlu sınırlamaların neden ortaya çıktığı belirtilmektedir.
İkinci bölümde ulusal ve uluslararası düzenlemelerden bahsedilmiş, Avrupa Birliği,

Avrupa Ekonomik Alanı ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu gibi
uluslararası oluşturulan gruplardan örnekler verilerek, bu yapılara üye olan devletler
belirtilmiş, çalışma düzenleri ve mevzuatları irdelenmiştir.
Ayrıca otomotiv endüstrisi için bu yapılar altında yer alan sınırlama ve düzenleme
kavramının terimi olan homologasyon için detaylı bilgi verilerek, bu terim içinde yer
alan aşamalar hakkında detaylı açıklamalar yapılmıştır. Homologasyon işleminin bir
sonraki adımı olan üretimin uygunluğu kavramı da bu bölüm içerisinde örnekleri ile
ele alınmıştır.
Üçüncü bölümde insan ve çevre sağlığı açısından homologasyon içinde yer alan
araç egzos emisyonları konusundan bahsedilerek, sınırlandırmaların çıkış sebepleri,
tarihsel gelişimler anlatılmıştır. Hava kirliliği, yakıt alternatiflerinden bahsedilerek
egzos emisyonlarının daha da azaltılması için birey olarak neler yapılabileceği ve
gelişen teknoloji ile emisyon değerlerinin en alt seviyede tutulması için kullanılan
motor kontrol sistemleri, algılayıcılar, egzos sonrası sistemlerden örnekler verilmiştir.
Daha sonra Avrupa’da yayınlanmış hafif ve ağır araç egzos emisyonları, duman
emisyonu, yakıt sarfiyatı ve CO2 ölçümü ve motor güçleri düzenleme ve
yönetmelikleri ayrı ayrı kronolojik sıra ile incelenerek birbirleri arasındaki farklar
belirtilmiş olup, önemli noktaları vurgulanmıştır.
Dördüncü bölümde ise fren sistemleri, aydınlatma sistemleri, önden çarpma gibi
Avrupa’da yayınlanmış Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu
Düzenlemeleri ve Avrupa Birliği Yönetmeliklerinin araç sınıfları bakımından
kapsamı, ilk yayınlandıkları tarihten itibaren gördüğü değişiklikler, bunların uygulama
tarihleri ve alınan onay tipleri, tablolar ve kısa notlar halinde belirtilmiştir.
xviii
Beşinci bölümde ise Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği başvurusu süreci içerisinde,
kendi mevzuatındaki değişikler ve Avrupa Birliği yönetmeliklerine uyumu için yaptığı
çalışmalar yer almaktadır. Ayrıca Türkiye’de bugüne kadar yayınlanmış olan Avrupa
Birliği yönetmeliklerinin kapsamları ve yürürlük tarihleri tablo halinde verilmiştir.
Altıncı bölümde ise bir otomobil tipi için iki farklı güçteki motorun farklı üç emisyon
seviyesindeki test sonuçları incelenerek, kullanılan emisyon sistemleri kısaca
belirtilmiştir.
Sonuncu ve sonuçlar bölümünde ise gelişen teknoloji ile sınırlamaların beraber

değiştiği belirtilerek, oluşturulan uluslar arası grupların kapsadığı ülkelerin
artmasının gereği vurgulanmıştır.
xix
HOMOLOGATION CONCEPT IN AUTOMOTIVE MANUFACTURING AND IT’S
APPLICATIONS IN TURKEY
SUMMARY
In this study named as ”Homologation Concept in Automotive Manufacturing and Its

Applications in Turkey”, the automotive sector’s situation in the global groups that
are constituted by countries, the kind of these groups and their structures are
investigated. In addition, the limitations and regulations published by these groups
(especially European Union) which are formed for providing man safety and
environmental health in the maximum level, are examined.
In the first chapter, the aim of the study is given and the reason why the mandatory
limitations come to the scene is stated.
In the second chapter, national and international regulations are mentioned,

examples of international organizations such as European Union, European
Economic Area and United Nations Economic Commission for Europe are given.
Working principles and technical legislation of the states which are members of
these organizations are examined.
Besides, homologation term which specifies the limitations and regulations in the
automotive industry and its phases are explained in detail. Conformity of production
which forms the next step of homologation is taken up with the examples in this
chapter.
In the third chapter, from the aspect of human and environmental health the concept
of exhaust emissions which is positioned with homologation is mentioned. The
reasons why exhaust emissions’ limitations come out and historical developments
are stated. As explaining the air pollution and fuel alternatives, it is told that what
can be done individually to reduce exhaust emissions much more. With the
development of technology, examples of exhaust emission systems such as engine
control units, sensors and exhaust after treatments are given for reducing the
exhaust emission limits.
Then light and heavy duty vehicle exhaust emissions, smoke emissions, fuel
consumption and CO2 measurement and engine power regulations and directives
which are published in Europe are investigated separately in chronological order,
differences are stated and important points are emphasized.
In the fourth chapter, United Nations Economic Commission for Europe Regulations
and European Union Directives such as brake, lighting systems and front impact,
are investigated according to the vehicle range, modifications from the first
publication up to now, their application dates and approval type in the tables and
short notes.
xx
In the process of European Union membership, the studies for adaptation to
European Union directives and modifications in Turkey’s own technical legislation
are taking part in the fifth chapter. Also European Union directives which are
published by Turkey in its own legislation are given in the table according to their
range and application dates.
In the sixth chapter, test results of one type of a car which has two engine variants
with different powers and three emission levels are examined and the emission
systems used in this vehicle type are given briefly.
In the last and results chapter, it is mentioned that the change in the regulations go
hand in hand with the development of technology and necessity of increase in the
range of organizations is emhasized.
xxi
1. GİRİŞ
1.1. Giriş ve Çalışmanın Amacı
Motorlu araçlar, insanoğlu tarafından en çok kullanılan, hayatı kolaylaştıran ve

hızlandıran ürünlerin başında gelmektedir. Bu sebepten dolayı çevre korumasının,
insan emniyetinin ve sağlığının korunması amacı ile motorlu araçlar, dünya
genelinde en sıkı şekilde sınırlandırılan ve kanunlaştırılan ürünler olmuşlardır.
Globalleşme süreci içinde sınırların kalkması, ancak ortak dillerin konuşulabilmesi

ve ortak mevzuatların yürürlükte olması ile sağlanabilir. Bu yüzden de dünya
genelinde ülkeler arasında işbirliği sağlanmakta ve ortak yapılar kurulmaktadır.
Otomotiv endüstrisi bu yapıların ele aldığı konular arasında önemli bir yer
tutmaktadır.
Sınırlamalar ve kanunlar motorlu araçların yalnızca tasarımlarını ve performanslarını

etkilemekle kalmayıp, araçların yapıldığı malzemeleri ve araçların kullanım şartlarını
da etkilemektedir. Vergilendirme ve garanti durumları gibi düzenleme şartları
araçları yapan tasarımcıların kararlarını da ayrıca etkilemektedir.
Çoğu ülkelerde araçların ülke içerisinde satılmasından önce bir işlemin

gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu işlem homologasyon olarak tanımlanmaktadır.
Buradaki çalışmanın amacı, otomotiv endüstrisindeki gelişmeleri genelde Türkiye’in

de sıkı ticari bağları olan Avrupa’nın geliştirmiş ve uygulamaya almış mevzuatları
açısından incelemek, özellikle de insan ve çevre sağlığı açısından önemi büyük
olan egzos emisyonlarının sınırlandırılmasının gelişmelerini irdemek olmuştur. Bu
konu dahilinde ortaya çıkan Homologasyon kavramı da bu çalışma içinde yerini
almıştır.
1
2. DÜZENLEME, HOMOLOGASYON VE ÜRETİMİN UYGUNLUĞU
KAVRAMLARI
2.1. Düzenleme Şartları
Motorlu aracı etkileyen düzenleme şartları ulusal yada uluslar arası olabilir. Ulusal
düzenleme şartları belli bir bölgeye veya uluslar arası şartlara yada bunların
belirtildiği bir ülkeye veya ülke gruplarına özgü olabilir. Mesela, Güney Kore
kanunları genellikle Japon ve A.B.D. şartlarına paralellik gösterir ama Avrupa
Aydınlatma Düzenlemelerine uyulmasını da ister. Körfez ülkeleri bazı A.B.D.
Federal Motorlu Taşıtlar Güvenlik Standartlarıyla paralellik gösterse de, Avrupa
Emisyon Düzenlemeleri zorunlu kılınmıştır. Tayvan şartları ise büyük oranda
A.B.D.’nin standartlarını temel almıştır.
Karara bağlanmış her uluslar arası anlaşmanın arkasında teknik ve standartların

kullanımına yönelik kararların disiplin altına alındığı ve uluslararası
organizasyonların desteklediği, uluslar arası anlaşmalar olmak zorundadır. Bunlar
1958 Avrupa Birleşmiş Milletler Ekonomik Komisyonu (UN-ECE) gibi yada Avrupa
Birliği’ni idare eden katı bir politik birlik anlaşması olan Roma Anlaşması gibi, ortak
hedeflere ulaşmak için yapılmış anlaşmalar olabilirler. Uluslararası düzenlemelere
örnek olarak, Avrupa Birliği Yönetmelikleri ve Düzenlemeleri, Birleşmiş Milletler
ECE ve Global Teknik Düzenlemeleri (GTR) ve Körfez Birliği Konseyi (GCC) Körfez
Standartları verilebilir. Otomobil endüstrisinin giderek artan globalleşme süreci
içerisinde tüm dünya çerçevesinde araç düzenleme şartlarının uyumlaştırılarak
edilerek birbirine benzer yada eşdeğer hale getirilmesi için çalışmalar artmaktadır.
Düzenlemeleri iyi ve kötü olarak genel bir sınıflandırmaya sokulabilir. İyi araç
düzenlemeleri olarak değerlendirilebilen düzenlemeler, araçların veya aksamların bir
yada daha fazla performans kriterini sağlayabilme yeteneklerini sorgulayanlardır.
Performans temelli düzenlemeler , üreticinin oluşan problemlerine çözüm üreterek
ve bu çözümleri değişen araç tasarımları ve pazar ihtiyaçlarına adapte ederek
aşabileceği düzenlemelerdir.
2
Kötü araç düzenlemeleri ise üreticiyi özel tasarım çözümlerine zorlayanlardır.
Üreticinin bu zorlayıcı değişikliği uygulayabilmesi için ya tüm tasarım gücünü bu
konuya aktarması gerekecektir yada üretici bu düzenleme şartlarını değiştirmek için
bütün gücünü kullanacaktır. Bu işlemler birkaç yıl alabileceği gibi gereksiz zaman ve
işgücü kaybı olacaktır.
2.2. Ulusal Düzenlemeler
Avrupa’daki her ülkenin kendi ulusal kanunları mevcuttur, İngiltere’de olduğu gibi
ülkenin çeşitli bölgelerinde farklı düzenleme şartları da geçerli olabilir. Ulusal
kanunlar AT (EC) yönetmeliklerine ve düzenlemelerine yada AEK (ECE)
düzenlemelerine adaptasyonu içerebilir veya içermeyebilir.
Avrupa ülkelerinin çoğunluğu, araçların satılmadan önce ulusal tip onay şartlarının
sağlamasını ister. Burada İsveç güvenlik şartları gibi bir çeşit kendinden
sertifikasyon şeklide istisna olarak önümüze gelebilir.
Özellikle otomobillerde, Avrupa Birliği Komple Araç Tip Onayının (EC-WVTA)

devreye girişi ile birlikte ulusal düzenleme şartlarının önemi azalmıştır. Yakın
gelecekte yalnızca otomobil dışında kalan, özel tip ve düşük sayıda üretilen araçlar
için ulusal kanunlar yürürlükte olacaktır. Polis, askeri ve sınırlı sayıda üretilen
otomobiller için ise yine ulusal şartlar hala yürürlüktedir.
3
2.3. Uluslararası Düzenlemeler
2.3.1. Avrupa Birliği & Avrupa Topluluğu
Şekil 2.1 Avrupa Birliği Üye Ülkeleri
2.3.1.1. Avrupa Birliği & Avrupa Topluluğu Organizasyonu
Avrupa Birliği (EU), Avrupa Topluluğu (EC) ve Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC)
terimleri çoğunlukla birbirine karıştırılmaktadır. Avrupa Ekonomik Topluluğu, üye
devletlerin arasındaki ticari engelleri kaldırmak için Roma Anlaşması adı altında 25
Mart 1957’de altı ülke tarafından kurulmuştur. Topluluk, yıllar geçtikçe 15 ülkeyi de
kapsayacak şekilde genişlemiş ve Tek Yönlü Avrupa Kanunu, Maastricht ve
Amsterdam Anlaşmaları (1 Mayıs 1999’da yürürlüğe girmiştir) gibi çeşitli anlaşmalar
ile yeniden modellenerek güncelleşmiştir. Roma Anlaşması’na değişiklik getiren
Nice Anlaşması, anlaşmayla kabul edilmiş ama henüz onaylanmamıştır. Şekil 2.1‘de
Avrupa Birliği üye ülkelerinin harita üzerinde gösterimi bulunmaktadır.
Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC), Maastricht Anlaşması ile değiştirilerek Avrupa

Topluluğu (EC) adını almıştır.
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (ECSC) ve Avrupa Atomik Enerji Topluluğu

(EURATOM) adları altında iki Avrupa Topluluğu da mevcuttur. Avrupa Kömür ve
4
Çelik Topluluğu 23 Temmuz 2002’de işlevini sona erdirecek ve bütün
fonksiyonlarını Avrupa Topluluğu’na devredecektir.
Avrupa Birliği (EU), Maastricht Anlaşması ile Avrupa Toplulukları, Adalet ve İçişleri
(JHA) ve Ortak Yabancı ve Güvenlik Politikası (CFSP) adlı kuruluşlarla birleştirilerek
oluşturulmuştur, bu yapı şekil 2.2’de şematik olarak görülmektedir. [1]
Şekil 2.2. Avrupa Birliği Yapısı
Avrupa Birliği, Belçika, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Lüksemburg, Hollanda,

Portekiz, İspanya ve Birleşik Krallık’tan oluşan askeri bir topluluk olan Batı Avrupa
Birliği (WEU) ile karıştırılmamalıdır. Avrupa Birliği 15 ülkeden oluşmaktadır ve bu
ülkeler tablo 2.1’de gösterilmektedir.
5
Tablo 2.1. Avrupa Birliği Üye Ülkeleri
Avusturya Finlandiya Yunanistan Lüksembourg İspanya
Belçika Fransa İrlanda Cumhuriyeti Hollanda İsveç
Danimarka Federal Almanya İtalya Portekiz Birleşik Krallık
Buna ek olarak tablo 2.2’de belirtilen ülkeler Avrupa Birliği’ne üyelik için
başvurmuşlar ve bazıları kendi ulusal kanunlarını Avrupa Birliği’ne uyumlu hale
getirmek için yapılan anlaşmaların programlarını uygulamaya koyup, çalışmalara
başlamışlardır. Şu anki durumda 1 Ocak 2005’te genişlemiş Avrupa Birliği 27 ülkeye
ulaşacaktır ve tablo 2.2’de yıldız (*) ile belirtilen ülkelerin 2003’te üye olması
beklenmektedir, fakat bu aday devletlerin politik ve yeniden yapılanma işlevlerine
bağlıdır.
Tablo 2.2 Avrupa Birliği Üyeliği İçin Aday Ülkeler
Bulgaristan Estonya * Litvanya Polonya * Slovakya
Güney Kıbrıs Rum Kesimi * Macaristan * Malta Romanya Slovenya
Çek Cumhuriyeti * Letonya
Türkiye’nin ilişkileri, EEA’ya benzeyen bir yapıdadır ve Nice Anlaşması ile Türkiye
aday ülkelerin arasından çıkarılmıştır.
Bu üç toplulukta, Avrupa Toplulukları Komisyonu adı altında politik olmayan ortak bir
sivil görev grubu tarafından idare edilir ve Avrupa Birliği Konseyi tarafından politik
olarak yönetilirler, bu yönetici kuruluşların başkanları ve görevlileri üye devletlerden
oluşmaktadır. Genel sekreterlik (General Secretariat) adı altında da konseyin
kendi bağımsız sivil bir görev grubu vardır.
Komisyon üye devletlerin her biri tarafından atanan vekillerden oluşur ve belli
konular üzerinde görevlendirilen genel yöneticiler (Directorates General) mevcuttur.
Eğer üye devletlerden daha fazla vekil olması gerekiyorsa, boş kalan görevler bazı
üye devletlerden ikinci atamalarla sağlanan vekillerle tamamlanır. (Nice
Anlaşması’na göre şu anda mevcut 22 vekil ve 34 genel yönetici bulunmaktadır,
eğer AB, 27 veya daha fazla ülkeyi kapsarsa Komisyon 26 üyede kalacak ve ülkeler
sırayla yeni üyeler atayacaktır). Ayrıca üye devletler komisyon başkanını da
atamaktadırlar. Vekillerin ve başkanın atanması Avrupa Parlemantosu tarafından
6
onaylanmak zorundadır. Herhangi bir istifa durumunda vekil yeri doldurulana
kadar görevde kalmak zorundadır.
Konsey, Üye devletlerin ilgili bakanlarından oluşur fakat müzakerelerin ilk aşamaları
Brüksel’de bulunan Sürekli Temsilci Komitesi (COREPER) adı altında üye
devletlerin sürekli temsilcileri ve ulusal sivil memurları tarafından ele alınarak
Ekonomik Sorular Grubu (EQG) gibi Konsey Çalışma Grupları (CWG) içinde
irdelenir. Konsey başkanlığı sırayla her üye devlet tarafından yürütülür, konsey
başkanlığı sırası tablo 2.3’te verilmiştir.
Tablo 2.3 Avrupa Birliği Konsey Başkanlık Sırası
Yıl Ocak’tan Haziran’a Temmuz’dan Aralık’a
2001 İsveç Belçika
2002 İspanya Danimarka
2003 Yunanistan
Komisyonun ve konseyin işlevleri bir dereceye kadar, taslak halindeki mevzuatları

inceleyen ve yorumlayan iki kuruluş tarafından yönetilir, bunlar Ekonomik ve Sosyal
Komite (ESC) ve Avrupa Parlamentosu’dur (EP). Avrupa Parlamentosu’nun direk
olarak hukuksal gücü yoktur. Ayrıca Bölgeler Komitesi ( Commitee of the Regions)
gibi kendi yorumlarını ortaya koyan ve dikkate alınan kuruluşlarda vardır. Bölgeler
Komitesi Komisyon’dan, Konsey’den ve Parlamento’dan bağımsızdır ve Roma
Anlaşmasına göre yerel ve bölgesel otoriteleri temsil eder.
2.3.1.2. Düzenleme Belgeleri
40 Yılı aşkın bir süredeki topluluk seviyesinde hukukun derlenmesi “Acquis

Communautarie” olarak bilinir. Bu, bütün orijinal ve bunları takip eden anlaşmaları,
düzenlemeleri, yönetmelikleri ve Avrupa Adalet Kurulu’nun ( European Court of
Justice) hükümlerini kapsamaktadır. Ülkeler AB üyeliğini almaları için kendi ulusal
kanunlarına tam olarak “Acquis Communautarie”’yi adapte etmeleri
beklenmektedir.
Avrupa Topluluğu (EC) ticari konularda Avrupa Birliği çerçevesinde ana kuruluş
olmaya devam etmektedir. Avrupa Topluluğu tarafından yayınlanan 5 ana tip kural
mevcuttur. Düzenlemeler (Regulations), topluluğa doğrudan hükmeden ve üye
devletlerin ulusal kanunlarının üstünde olan AT (EC) kanunlarıdır. Yönetmelikler
(Directives), ulusal seviyede etkili olabilmesi için ulusal kanun olarak yayınlanması
7
gereken AT (EC) kanunlarıdır. Genellikle uygulama tarihleri de belirtilerek , üye
devletler tarafından yayınlanır. Kararlar (Decisions), AB Kanunları altında Komisyon
veya Konsey tarafından yapılan kurallardır. Avrupa Birliği’nde üye devletlere veya
yetkili kişilere önemli ve spesifik konularda yetki ve çözüm verirler. Yorum
yayınlamaya, kuruluşların tek çatı altında toplanmasına yetki vermeye, Topluluk
Onayı gerekli durumlarda veya Avrupa Birliği’ni dış antlaşmalarda temsil etmekte
kullanılırlar. Fikirler (Opinions), Avrupa Birliği Kanunları altında komisyon veya
konsey tarafından yapılan durum raporlarıdır. Başka bir kuruluş tarafından
yayınlanmış bir öneriyle veya raporla bağlayıcı olmayan görüşü belirtmekte
kullanılır. Öneriler (Recommendations), bir yönetmelik veya düzenleme
yayınlamadan önce bu konu hakkında detaylı bilgi yoksa veya yetersiz derecede bir
anlaşma varsa ( örn. yeni teknoloji) öneriler yayınlanır. Ayrıca konsey veya
komisyon tarafından topluluk politikasına, bu konuda bağlayıcı olan yayınlanmış
belge yoksa yetki verir.
Bütün zorunlu kanunlar ve bazı teklif halindeki kanunlar Avrupa Topluluğu Resmi
Yayını’nda yayınlanmaktadır (Official Journal of the European Communities , Nice
Anlaşması’nda Avrupa Birliği Resmi Yayını olmuştur).[2]
Komisyon AB kanunlarının Ulusal kanunlara geçişini izler ve herhangi bir üye devleti
gerekli olan değişiklikleri ulusal kanunlarına yansıtmaması veya yanlış yansıtması
durumunda Avrupa Adalet Kuruluna taşıyabilir. Üye devletin AB kanunun yanlış
yansıtması veya hiç yansıtmaması durumunda, buna bağlı olarak finansal kaybı
olan herhangi bir şahıs bu kaybını tanzim etmek için üye devlete kendi
mahkemelerinde dava açabilir.
2.3.1.3. Ana Düzenleme Şartları
92/59/EEC numaralı Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği “Bütün ürünler emniyetli

olmalı“ diye belirtmekte ve prosedürleri vererek, kuralın çiğnenmesi durumundaki
yaptırımları belirtmektedir. Getirilen değişikler bu yönetmeliğin şartlarını daha
sıkılaştırmaktadır. Bu yönetmelik bütün ürünleri ve ortaya çıkacak bütün riskleri
kapsamaktadır. Yönetmeliğin başlığındaki “Emniyet”, “Sağlık ve Emniyet” olarak
algılanmalıdır, ayrıca bu yönetmelik çevresel riskleri de kapsamaktadır. Bu
yönetmelik sadece bir sektör için değil emniyet kavramının geçerli olduğu bütün
sektörlere hitap etmektedir. Bu yönetmelik “Acquis Communitaire”’nin kapsadığı
bütün üye devletlerde zorunludur (örn. EU ve EEA ülkeleri).
8
Bütün üye devletlerde motorlu taşıtların trafiğe çıkmadan önce
kullanılabilirliğinin onaylanmasını sağlayan veya izin veren , taşıtların teknik
yeterliliklerini sorgulayan ve buna göre onay veren kanunlar vardır, ve bunlar
yönetmelikler halindedir.
Çoğu (ama hepsi değil) araçlarla ilgili kanun şartları motorlu araçlar tip onayı kanun
şartlarının derlenmesi olan 70/156/AT numaralı Tip Onayı Yönetmeliği ile 1970
yılında kanunlaştırılmıştır. Üye devletler kendi ulusal kanunlarında Opsiyonel
Derleme Yönetmeliklerini (Optional Harmonization Directives) kabul ettiklerini ve
zorunlu hale getirdiklerini yayınlamaları gerekmektedir yada üye devletler eşdeğer
kanunları yayınlamalıdırlar. Zorunlu Derleme Yönetmelikler (Mandatory
Harmonisation Directives) olan bazı araç veya çoğu araç ile ilgili olmayan
yönetmelikler ise ulusal kanunla yayınlanarak yürürlüğe girmek zorundadır.
Kalite kontrollü üretilen tüm otomobil ( M1 sınıfı araçlar) araçların, Avrupa Birliği’nde
satılmadan önce Avrupa Topluluğu Komple Araç Tip Onayı alması gerekmektedir
(EC-WVTA). Bu onay aracın opsiyonel derleme çerçevesi içinde bütün ayrı
yönetmelikler bakımından sertifikasyonlandırılmasını kapsamaktadır.
AT-KATO’nun (EC-WVTA) diğer araç sınıflarını da kapsayacak şekilde genişletme

çalışmaları başlamıştır. Yalnız şu unutulmamalıdır ki bir aracın AT-KATO’ya (EC-
WVTA) uygun olması Genel Ürün Emniyeti Yönetmeliğine de uyacağı anlamına
gelmez.
AT-KATO (EC-WVTA) onayı almış bir araca takılacak parçalar için aksam veya ayrı
teknik ünite olarak tip onayı alma zorunluluğu vardır. Ayrıca bu parçalar için
markalama ve yerleştirme şartlarına da uyulmalıdır. Orijinal yedek parça ekipmanları
için bu konuda bir ayrım yoktur.
Motorlu araçlarla ilgili AT düzenlemeleri sürücü saatleri, takoğraflar, kullanıcı lisansı

ve ozon tabakasını delici maddeler konularında da bulunmaktadırlar.
AT teknik düzenleme şartlarının tümünün hazırlanması büyük zaman alacağından

Yeni Yaklaşım Yönetmeliği (New Approach Directive) [3] adlı yeni bir yönetmelik tipi
ortaya çıkarmıştır. Bu tip yönetmelikler çok basit şartları belirterek daha detaylı
teknik şartların oluşturulmasını Avrupa Standartlar (CEN) bırakmaktadırlar [4]. AT
Komisyonu, Üye Devletler ve otomotiv sanayii arasında uzun süredir varolan tip
onay yönetmelikleri (eski yaklaşım) motorlu araçların ana mevzuatlarını
oluşturmaktadırlar, Avrupa’da çoğunlukla tip onayı temelli derleme çalışmaları
9
neredeyse bitmiştir ve en endişe verici konular Yeni Yaklaşım Yönetmeliklerinin
temel aldığı konulardır. Genellikle Yeni Yaklaşım Yönetmelikleri EMC, basınç tüpleri,
sanayi makinaları ve telekomünikasyon konularında yer almaktadırlar.
Yalnız şu unutulmamalıdır ki AT-KATO (EC-WVTA) tüm araç tipleri için

uygulanmaya başlasa da sayısı göz ardı edilemeyecek, araç tasarımına etki edecek
ticari engeller ortaya çıkacak ve bunların aşılması gerekecektir. Bu engeller şu
şekilde olabilir; malzemelerde derleme düzenleme şartları (paralel şart bütün
ürünlere sektör gözetmeksizin eşit şekilde uygulanan şarttır, dikey şart ise sadece
özel bir ürüne veya sektöre etkiyen şarttır), araç tasarımına ve satışına etkiyen işte
sağlık ve emniyet şartları, telekomünikasyon düzenleme şartları, radyoların, araç
güvenlik sistemlerin, uydu izleyici sistemlerinin sertifikasyonu ve fonksiyonları, araç
tasarımını ve satışını etkileyen vergilendirme şartları, araç tescil ettirme işlemleri,
araç tasarımını ve satışını etkileyen garanti şartları, araç tasarımını ve satışını
etkileyen müşteri ve medya deneme şartları, sürüş yönü, üretimde kullanılan
malzemelerin kontrolü (asbest, kadmiyum ve ozon delici maddeler), dil farklılıkları
(bu yüzden dünyada kabul edilen ortak işaretlerin kullanılması), sürücü
lisanslandırma şartları, yerel şartlar, araç muayenesi ve incelemesi.
2.3.1.4. Üye Devletler Ulusal Kanunları
Her üye devletin kendi mevzuatı ve ulusal kanunu vardır. Bir aracın KATO (WVTA)
varsa veya bütün AB kanunlarına uyuyorsa dahi bu aracın trafikte dolaşmasının
yasal olduğu kabul edilmemelidir. Tip onayı olması halinde bile aracın sadece
markete girebileceğine dair izin, tüm diğer şartların sağlandığında varsayılır.
Tümüyle homologe edilmiş bir aracın trafikte kullanımı yasal olmayabilir.
Bir üye devlet kendi teknik düzenlemelerini ve standartlarını yayınladığı zaman

98/34/AT numaralı yönetmelik gereği komisyonu bilgilendirmelidir ve Komisyonun
bildirimlerini değerlendirmelidir. Bu bildirimler kanunlar yürürlüğe girmeden
değerlendirileceği ve ek çalışma gerektirebileceği mümkün olduğundan, Taslak
Anlaşmalar (Standstill Agreements) olarak adlandırılırlar. Avrupa Adalet Kurulu’nun
(The European Court of Justice) durum C-194/94’le kural olarak verdiği 98/34/AT’ye
göre doğru bir şekilde düzeltilmeyen veya bozulması gereken durumlar kendi
yönetimlerince ulusal kurula aktarılabilir ve değerlendirilir. Ayrıca Komisyonun Yasal
Servisleri tarafından zorunluluğu kaldırılabilir.
10
2.3.2. Avrupa Ekonomik Alanı (EEA)
Şekil 2.3 Avrupa Ekonomik Alanı Üye Ülkeleri
Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) 1993 yılında kurulmuştur. Avrupa Birliği dışındaki
ülkelerle Ortak Pazarın ulusal hakimiyeti dışındaki menfaatlerini paylaşmak için
Roma Anlaşması ile kurulmuş bir kurumdur.
EEA’ya üye devletler; Avrupa Birliğine üye devletler olup ayrıca İzlanda ve
Liechttenstein ve Norveç’tir, bu ülkeler şekil 2.3’te harita üzerinde görülmektedir.
EEA ülkeleri AB kanunlarının EEA’ya uygulanmasını sağlayan kararları yayınlayan
EU-EFTA Birlik Komitesi görüşü doğrultusunda çoğu AB “Acquis
Communautarie”‘lerini kabul etmek zorundadır. Bu durumdan motorlu taşıtlar
piyasası da etkilenmektedir ve EEA, üreticilerin EEA ülkelerinde EC onaylarını
kullanmalarına izin verir. EEA ülkelerinde KATO (WVTA) onayına uygun araçlar
yasal kabul edilirler. EEA ülkeleri kendi AB onaylarını tüm AB ve EEA‘da geçerli
olmak kaydıyla yayınlayabilirler. [5]
Türkiye EEA’ya benzeyen Gümrük Birliği’ne üye olmuştur, AB kanunlarını

uygulamaya başlamıştır ve onaylarını yayınlamaktadır. Buna benzer Polonya ile
yapılmış anlaşma vardır ve Yeni Yaklaşım Yönetmelikleri kapsamındadır, ayrıca
Ortak Tanınan Anlaşmalar (Mutual Recognition Agreements) ABD, Avustralya,
Kanada ve Yeni Zellanda gibi ülkelerle AB onaylarını yayınlamaya yaramaktadır.
11
2.3.3. Avrupa İçin Birleşmiş Milletler Ekonomik Komisyonu
Şekil 2.4 Birleşmiş Milletler Ekonomik Komisyonu Üye Ülkeleri
Tamamen Avrupa Birliği ile ilgisiz olan ve daha fazla global bir yapıya sahip olan
Avrupa Ekonomik Komisyonu (UN-ECE) İkinci Dünya Savaşından sonra Avrupa’nın
yeniden yapılanmasını sağlamak amacı ile kurulmuştur. Bu kuruluş 55 uluslar arası
antlaşmadan da sorumlu olan , hava, kara, deniz taşımacılığı, araç tasarımı ve yol
trafiği kanunları alanlarında uluslar arası çalışmalardan sorumlu ana kuruluştur.
ECE’nin çok sayıda çalışma grubu vardır, bunlardan bazıları WP1 trafik kanunları,
WP15 tehlikeli madde taşınması ve WP30 gümrük konularını da kapsamaktadır.
ECE’nin ana çalışma grubu araç tasarımı konusunda çalışmalar yapan WP29 ‘dur
(Araç Kanunlarının Derlenmesi için Dünya Forumu), 6 Haziran 1952’de kurulmuştur
ve gelişimini aşağıda belirtilen 1958 ve 1998 Anlaşmalarına bırakmıştır. Şekil 2.4’te
ECE’ye taraf olan ülkelerin dünya haritası üzerinde belirtilmesi görülmektedir. [6]
2.3.3.1. 1958 Anlaşması
1958 Cenevre Anlaşması olarak bilinen "Tekerlekli Araçların, Araçlara Takılan

ve/veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve Parçaların Müşterek Teknik Talimatların
Kabulü ve Bu Talimatlar Temelinde Verilen Onayların Karşılıklı Tanınmasına Dair
Antlaşma” motorlu taşıtlar ve bunların tüm tipteki aksamları için oluşan ticari
engellerin kaldırılması için ortak hazırlanmış derleme teknik düzenlemedir. 1995‘te
12
yol güvenliği, çevrenin korunması ve enerjinin sakınımı konularını da
kapsayarak genişletilmiştir. Şu anda mevcut 113 ECE Düzenlemesi mevcuttur.
35 Ülke ve Bölgesel Ekonomik Bütünleşme Organizasyonu mevcut olarak 1958

Anlaşmasına taraftırlar. Şu andaki mevcut üye listesi tablo 2.4’te belirtilmektedir.
Tablo 2.4 1958 Antlaşmasına Taraf Ülkeler
Avustralya Avrupa Topluluğu Japonya Slovakya
Avusturya Finlandiya Litvanya Slovenya
Beyaz Rusya Fransa Lüksembourg Güney Afrika
Eski Yugoslavya
Belçika Hollanda İspanya
Makedonya Cumhuriyeti
Bosna Hersek Federal Almanya Norveç İsveç
Bulgaristan Yunanistan Polonya İsviçre
Hırvatistan Macaristan Portekiz Türkiye
* Büyük Britanya Birleşik

Çek Cumhuriyeti İrlanda Cumhuriyeti Romanya
Krallığı ve Kuzey İrlanda
Danimarka İtalya Rusya Federasyonu Yugoslavya
Estonya
Başka diğer ülkelerde A.B.D. ve Kanada gibi ECE Düzenlemelerinin oluşmasında

yer almaktadırlar. Anlaşmanın son değişikliğinde Avrupa Topluluğu gibi REIO’ların
UN-ECE Komiteleri içinde yer alarak görev yapmasına izin verilmiştir. Japonya bu
anlaşmaya yeni taraf olmuştur ve bazı Avrupa dışındaki ülkelerin de taraf olması
beklenmektedir. Yeni ülkeler 1958 Anlaşmasına veya yeni düzenlemelere 60 günlük
tebliğ ile taraf olabilirler ve bir düzenlemeden veya tüm anlaşmadan bir yıllık tebliğ
ile çekilebilirler. [7]
1958 Anlaşması üyeliği, üye devletleri araçların tüm ECE Düzenlemelerine

uymalarına zorlayamaz. Herhangi bir taraf ülke hangi düzenlemeye taraf olacağını
seçebilir, fakat daha sonra araçlar bu düzenlemeleri karşılayacak şekilde olmalıdır.
Herhangi bir ülke, üye veya değil kendi ulusal kanununda ECE düzenlemelerini
referans verebilir ve pek çok ülkede bu uygulamayı yapmaktadır. Ayrıca kendi
mevzuatlarında alternatif ulusal kanunları da kabul edebilirler. (AB ülkeleri yalnızca
ECE Düzenlemelerine alternatif olarak AT düzenleme şartlarını kabul edebilirler.)
13
Üyeler ECE Düzenlemelerinden bir yıllık tebliğ ile vazgeçebilirler. Bu genellikle
bir düzenlemenin paralel başka bir düzenleme ile devre dışı bırakıldığı zaman
olmaktadır( örn. ECE-83 düzenlemesi ECE-15’in yerini almıştır, ama aynı zamanda
ECE-15’i isteyen ülkeler bu düzenlemeyi geçerli kılabilirler.).
Düzenlemeler, Çalışma Grupları adı altındaki uzman grupların çalışmaları sonucu

ortay çıkarılırlar. Çalışma grupları uzman idareciler, otomotiv endüstrisinden (OICA),
standart kuruluşlarından (ISO), operatörlerden (IRU ve UITP) ve tüketicilerden (CI)
gelen temsilcilerle oluşturulmaktadır. Çalışma sonucu oluşan taslak düzenleme bir
sonraki üst gruba iletilir; WP29 (Araç Kanunlarının Derlenmesi için Dünya Forumu )
genellikle politik konuda öngörüşü tasdik eder. Eğer WP29 bir öngörüşte uzlaşıyorsa
bunu İdari Komiteye (AC1) iletir, İdari Komitede bunu New York’taki Birleşmiş
Milletler Genel Sekreterliğine sunmak için oylar. Bundan sonra Düzenleme
yayınlanır ve yürürlüğe girer.
2.3.3.2. 1998 Anlaşması
Daha geniş bir kapsama yayılması ve A.B.D.’yi de içerisine almak için 25 Ağustos
2000 tarihinde 1998 Anlaşması yürürlüğe girmiştir. Bu 1958 Anlaşmasında ECE
Düzenlemelerinde olduğu gibi benzer bir şekilde Global Teknik Düzenlemelerin
(GTR) yaratılmasını sağlamıştır. Mevcut taraf ülkeler tablo 2.5’te görülmektedir. [8]
Tablo 2.5 1998 Antlaşmasına Taraf Ülkeler

*
Kanada Almanya Kore İspanya
Büyük Britanya Birleşik Krallığı ve Kuzey

Çin İtalya Rusya Federasyonu
İrlanda
Avrupa Topluluğu Japonya Güney Afrika Amerika Birleşik Devletleri
Fransa
2.3.3.2. Diğer Antlaşmalar
UN-ECE yol taşımacılığı antlaşmaları bakımından hem global hem de Avrupa

kapsamı açısından çok geniş yetkilere sahiptir ve birçok konuda çalışmalar
yapılmaktadır, bunlar; Uluslar arası tehlikeli madde taşımacılığı (ECE-ADR), WP15
tarafından yönetilir ve 37 taraf ülke mevcuttur. Sürücü süresi, çalışma yaşı ve
takoğraflar (AETR), WP1 tarafından yönetilir ve 41 taraf ülke mevcuttur. Uluslar
*
İrlanda bu anlaşmayı imzalamamıştır ama AT sonucu üye olmuştur.
*
İspanya üye olma aşamasındadır.
14
arası yol trafiği (AGR), WP1 tarafından yönetilir ve yol sistemini ve sayısını
yönetir. Uluslar arası yolcu taşımacılığı (ASOR), WP1 tarafından yönetilir. Yol trafik
işaretleri (1968 Viyana Kongresi), WP1 tarafından yönetilir. Uluslar arası trafik
kuralları (1949 Cenevre Kongresi ve 1968 Viyana Kongresi), WP1 tarafından
yönetilir ve sırasıyla 93 ve 73 taraf ülke mevcuttur. Gümrük Serbestliği Uluslar arası
taşımacılık (TIR), WP30 tarafından yönetilir. Periyodik Teknik İncelemeler (1997 PTI
Anlaşması), WP29 tarafından yönetilir, Estonya, Macaristan, Hollanda, Romanya ve
Rusya Federasyonu tarafından onaylanarak 27 Ocak 2001 yılında devreye girmiştir.
Hala Avusturya, Belçika, Kuzey Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Portekiz,
Slovakya, İspanya, İsveç, İsviçre, Ukrayna, Büyük Britanya Birleşik Krallığı ve Kuzey
İrlanda taraf ülkelerinden onay beklenmektedir. [9]
2.4. Homologasyon
Homologasyon, bir araç üreticisin aracını satması için, aracı satacağı ülkedeki
yetkililerden satış işlemi için onay alma işlemlerinin bütünüdür. Bu üç ana format
içinde olabilir; Tip Onayı, Tek Araç Onayı ve Kendinden Sertifikasyon.
Tip Onayı durumunda, araç üreticisi idari yetkiliye araç satışının izninden önce
aracın uygulanabilir şartlara uygunluğunu belirten belgeleri sunması gerekir.
Tek Araç Onayı durumunda (SVA), her araç tescil edilmeden önce, onay kuruluşu
tarafından incelenir. Bu işlem genelde çok düşük sayıda üretilen araçlar için yapılır
çünkü zaman ve maliyet açısından önemli yer tutar.
Kendinden Sertifikasyon (Self certification) durumunda, araç üreticisi araç tescil

edilmeden veya satılmadan önce şahit veya onay kuruluşu önünde test
yapılmaksızın aracın uygulanabilir şartlara uygun olduğunu beyan eder.
Bazı gruplar Kendinden Sertifikasyon ve Tip Onayı karışımı ve bazıları da self

sertifikasyona dayalı tip onayı sistemi gibi hibrid sistemleri kullanmaktadırlar.
Tip Onayı kavramı ilk defa 19. yüzyılda, birbirinin aynı çok sayıda araç üretilmesi
planlandığı zaman her araç için ayrı onay alınmasını engellemek için ortaya
çıkmıştır. Bu işlem demiryolu endüstrisinde başlamış olup 1920 ve 1930’larda özel
araçlarda kullanılmaya devam edilmiştir. Şimdi ise yüksek sayıdaki üretim için
kullanılmaktadır. Tip Onayı aşağıda belirtilen dört ana şekilde mevcuttur;
15
Aksam Tip Onayı, farlar, emniyet kemerleri gibi her araca takılabilen aksamların
onaylarıdır.
Ayrı Teknik Ünite Tip Onayı, susturucu, motor gibi araçtan ayrı da satılabilen
aksamların onaylarıdır.
Sistem Tip Onayı, aydınlatma ve fren sistemleri gibi bir aksam grubu veya aracın
performans parçalarının araca yerleştiriliş şekli ile test edilerek
sertifikasyonlandırılmasıdır.
Tam Araç Tip Onayı, aracın bütünlüğü bakımından onaylanmasıdır. Bu genellikle ,

aracın tüm sistem, aksam ve ayrı teknik ünite onaylarının alınması, incelenmesi ve
ayrı olarak test edilemeyen diğer şartları kapsamaktadır. [10]
Tip Onayların alınması için üreticiler mutlaka, ürün örneklerini sunmalıdır, uygunluğu
kanıtlamalıdırlar (genellikle idari yetkililer tarafından, şahitler önünde testler
gerçekleştirilir), uygun ve birbirinin aynı aksamları ve araçları üretebileceğini
kanıtlamalıdır (Üretimin Uygunluğu).
2.4.1. Avrupa’daki Uygulama
Genellikle çoğu ülkeler ulusal şartlara uygunluğu belgelendirmek için Ulusal Tip
Onayı (NTA) sistemini kullanmaktadırlar. Ulusal şartlar, ECE Düzenlemeleri, EC
Yönetmelikleri Onaylarını ve özel ulusal teknik şartları kabul edebilir.
1969 yılına kadar bu ülkelerde tip onayı başvuruları özel ulusal şartlara göre
yapılmaktaydı. Daha sonra EC ve UN-ECE onayları devreye girince bu ortadan
kalkmış oldu.
EC Komple Araç Tip Onayı’nın (EC-WVTA) tüm seri üretim yolcu araçları için
devreye girmesiyle, 70/156/AT onayının herhangi EEA’ya üye devletlerden birinde
yayınlanmasının anlamı, diğer üye devletlerde test veya incelemeye gerek
kalmadığı ve 70/156/AT onayının geçerli olduğudur, yalnız bu ulusal teknik şartların
göz ardı edileceği anlamına gelmemelidir. [11]
AT-KATO (EC-WVTA)’nun özel amaçlı araçlar (karavanlar, ambulanslar, cenaze

arabaları ve zırhlı araçlar), polis ve askeri araçlar gibi bazı düşük sayıda üretilecek
araçlar için muafiyetleri vardır. Bunlara genellikle ulusal tip onay prosedürleri
uygulanır. Ayrıca stokta kalmış ve onay süreleri geçmiş araçlar için özel durumlar
mevcuttur.
16
AT-KATO (EC-WVTA) onayını almak diğer EC Yönetmelik Tip Onaylarını alıp
onay kuruluşuna sunma işlemini kenara atmıştır. EC Yönetmelikleri genellikle üç fiili
tarihleri kullanmaktadırlar; üye devletler uygun araçları kabul etmeli ve onay
vermelidir, üye devletler yeni EC veya ulusal onayları zorunlu hale getirmelidirler,
üye devletler yeni tescilleri kendi ülkelerinde zorunlu hale getirmelidirler.
Onaylanmış aksamlar ve ayrı teknik üniteler, cihazın tipini, onayı hangi ülkenin
yayınladığı ve onay numarasının belirten “e” işaretini taşımak zorundadırlar. AT-
KATO (EC-WVTA) onaylı araçlar, aracın tanıtım numarasının yakınındaki bir
yerlerinde tip onay numaralarını taşımalıdırlar.
Yeni yaklaşım yönetmelikleri self sertifikasyon ve üçüncü şahıs incelemeleri

üzerinde yol almaktadırlar ama bu yetkililerin üretilen ürünün uygunluğunu
kanıtlanması talebinde üretici açısından problemler doğurabilir. Çoğu zaman belirli
bir standart mevcut değildir ve üretici temel emniyet şartlarına uymak için kendi test
stratejisini belirlemek zorundadır. Diğer durumlarda ise ilgili Avrupa Standartlar
Konseyi referans alınabilir. Her iki durumda da yetkililerin ürünün uygunluğunun
kanıtlanmasını istediği andan itibaren, ürünün uygunluğu kanıtlanana kadar şüpheli
sayılır. Üretici bütün ilgili yeni yaklaşım yönetmeliklerin sağlandığını belirtir uygunluk
işaretini (CE-işareti) ürüne vermelidir.
2.5. Üretimin Uygunluğu
Üretimin Uygunluk Şartları, üretilmiş araçların kanunlaştırılmış tasarımlara ve

performanslara uygun olmasını sağlamak ve tip onayı durumunda yetkililer
tarafından onaylanmış tasarımdan sapmanın engellenmesini sağlamak amacı ile
oluşturulmuştur.
Avrupa ve çoğu dünya ülkelerinde bu tasarım ve performans şartları tip onayı ile
sertifikalandırılır, A.B.D. ve Kanada gibi ülkelerde ise önemle dikkate alınan egzos
emisyonları dışında (tip onayı alınır), kendinden sertifikalandırma programı
yürütülmektedir. [12]
Hangi sistem kullanılırsa kullanılsın tüm üreticiler, ürünlerinin sertifikalandırılmış

tiplere uygun olarak üretilmesini kontrol altında tutmak zorundadırlar. Çoğu
düzenleme şartları onayı veren yetkilinin Üretimin Uygunluğunu garanti etmesi
gerektiğini ifade ederler. Bu genellikle üretim esnasında örnek bir aracın veya
aksamın üretimden alınarak incelenmesi işlemini kapsar. Yetkilinin yetkisi sadece
17
ürünün incelenmesi ile sınırlı kalmayabilir, fiziksel ve hasar verici testlerde
yapabilir. Örnek olarak çarpma testleri bile gerçekleştirilebilir.
2.5.1. Avrupa’daki Uygulama
EC ve UN-ECE araç tip onayı işlemlerinde, bir aracın veya aksamın tip onayı
sertifikası almadan önce, yetkilinin aracın veya aksamın testine şahitlik etmesi,
yetkilinin gerekli dokümantasyonu alması ve onaylaması, yetkilinin imalatçının
onaylanmış tipe uygun aracı veya aksamı üreteceğine dair ikna olmalıdır.
Buradaki son şart üretimin uygunluğudur, ürün, araç yada aksam sadece boyut ve
görünüş olarak değil aynı zamanda onaylanmış aracın ve aksamın performansını
göstermelidir. [13]
İki aşama vardır; üretim fabrikasının üretimi kontrol edecek genel kapasitesinin
onayı ve tip onayı alınmış özel ürünün, özel ürün olarak üretilebileceği işlemin
onayıdır.
Tip Onayı işleminin avantajı, üreticinin teknik şartlara uygunluğu sağlamasıyla,

gerekli dokümanları hazırlamasıyla ve üretim fabrikasının üretimin uygunluğunu
yapacak kapasite olmasıyla bir kereye mahsus olarak onaylanmasıdır.
Genel fabrika şartlarına uygunluk ISO 9002 sertifikasyonu veya ulusal eşdeğerlikleri
ile sağlanabilir. Çoğu üretici ISO sertifikasyonuna yönelmekte ve bu tip onayı
işlemlerini kolaylaştırmaktadır.
Alınan her onay için, üretici onay kuruluşu ile uygunluğun kontrolünün sağlanması
için test programı (kontrol planları) konusunda anlaşmış olması gerekmektedir.
Kontrol planları ile uygunluğun sağlanması fabrika kalite sistemleri, stok kontrolü, ve
istatistiksel proses kontrollerinin (İPK) yürütülmesi ve incelenmesi ile gerçekleştirilir.
Bir kontrol planı, onayı istenen ürünün testinin yapılacağı metotlar ve ürün ile
doğrudan ilgilidir. İPK’nın buradaki önemi ise üretimin her aşamasında ürünün
incelenmesi ve örneklerin doğrulanmasını sağlamaktır. Buna ek olarak örnek
araçların hat çıkışında emisyon ve gürültü testleri rutin olarak gerçekleştirilir.
Onayları veren kuruluş periyodik olarak fabrikaları ve araçları Üretime Uygunluk

incelemelerinden geçirmek zorundadır. Hasar raporları, davalar sonucu veya polis
gibi ulusal kuruluşlardan gelecek ihbarlar sonucu takvimleşmemiş incelemeler
gerçekleştirilebilir. Eğer bir araç uygunsuzluktan şüphe altına alınırsa, onay kuruluşu
18
üreticiyi sorgulayabilir, bunu aracı incelemeye kadar ilerletebilir ve önemli bir
durum sonucu fiziksel test dahi yapabilir. Uygunsuzluğun tespit edilmesi durumda
ise onay kuruluşu tip onayı iptal eder ki bu aracın satışını durdurmak anlamına
gelmektedir.
Ulusal Tek Araç Onayı durumunda ise, her araç ayrı incelendiği için üretime
uygunluk testleri yapılmasına gerek yoktur. Eğer bu araçlarda EC veya UN-ECE
aksamları, ayrı teknik ünite veya sistem onayları kullanılmışsa bu araçlardaki bu
aksamlar ve cihazlar için kontroller gerçekleştirilebilir.
2.5.2. Üretimin Uygunluğu Kavramı İçin Örnek
Üretimin uygunluğunun kontrolünün nasıl yapılacağı ve yöntemleri onayı verecek

kuruluş tarafından incelenmektedir. Aynı zamanda onay bu sistemin işlerliğine göre
verilmektedir, tablo 2.6’da 70/220/EEC yönetmeliği için hazırlanmış bir kontrol planı
bulunmaktadır;
Tablo 2.6 Üretimin Uygunluğu için Emisyon Yönetmeliği Kontrol Planı
Temel Yönetmelik &

Araç sistemi Değiştirildiği en son ek Plan No.
Düzenleme
1999/102/EC & ECE-
Emisyonlar 70/220/EEC & ECE-R83
R83.04
Test
Kontrol edilecek Test Kabul Takip etme
Periyodu ve
Madde madde, aksam Metodu ve Sorumluluk edilebilirlik Kayıt tipi sorumluluğ
örnek
veya karakter Ekipmanı Standardı u
miktarı
Son kabul Görsel ve İlk teslim 100 % – Proses Son işlem Fabrika
incelemesindeki kayıtsal alanı sayfalarınd incelemeleri üretim
tüm son işlem kontrol an – gezici kart mühendisliğ
etiketleri (Kalite – Kalite üzerindeki i
Ekip Liderliği) proses etiketler operasyonl
sayfalarınd ve/veya ar / fabrika
an – araç kalite
– Yapım üzerine
1
spesifikasy yapışkanlı
onlarından etiketler
– Son işlem
talimatları’n
dan hiçbir
sapma
olmamalıdır
.
19
Araçların ve Ödit Operasyonl Günlük - Araç Ödit Araç sistem Fabrika
aksamların tip kontrolü ar/ Fabrika Kontrol ve Ödit üretim
onay Düzenleme 0.5 % Listeleri uyum mühendisliğ
spesifikasyonun Kalite Otomobil kontrol i
Araç
a göre kontrolü kontrolü 0.5 % raporu operasyonl
Sistem
Transit ar / fabrika
kontrol
kalite
listeleri
– Emisyon
Onay
2
Dokümanla
rı
-
spesifikasy
onlar ve
talimatlarda
n hiçbir
sapma
olmamalıdır
Araçların Ek olarak Kalite İç ve Minimum 9 Emisyon Emisyon Homologas
emisyon gelmiş Dış Test araç her Limitlerinde testi giriş yon Aksam
seviyelerine uygun her Laboratuarl motor/ n hiçbir işlemi Mühendisliğ
göre kontrolü düzenleme arı transmisyo sapma i
n / regulatif olmamalıdır
Araç çevre
aile her
koruma
çeyrek yıl
mühendisliğ
3 için
i
Araç seçme Operasyonl
tablosu arı/ Fabrika
Araç çevre Kalite
koruma
mühendisliğ
i tarafından
yayınlanır
Tip Onay Görsel Kalite Simule Onay Simule Homologas
Dokümanlarına doğrulama Yönetici edilmiş dokümanlar edilmiş yon Aksam
göre araçların Düzenlemel Onay ından hiçbir onay Mühendisliğ
kontrolü eri kuruluşu sapma kuruluşu i
(SiMAC=Simule kontrolü olmamalıdır kontrolü
Araç çevre
4 edilmiş Onay minimum . raporu
koruma
Kuruluşu bir defa her
mühendisliğ
kontrolü) yıl ve model
i
için yapılır
Operasyonl
arı/ Fabrika
Kalite
Emisyon test ISO/ QS Operasyonl Sistem Belgeleştiril Ödit raporu Araç çevre
kayıtlarını içeren 9000 Kalite ar/ Fabrika inceleme miş kalite koruma
üretimin sistemleri Kalite ve takvimi sisteminden mühendisliğ
5 uygunluğu için Ödit Araç Çevre hiçbir i
kontroller ve Koruma sapma Operasyonl
düzenlemeler Mühendisliğ olmamalıdır arı/ Fabrika
i Kalite
Şekil 2.5’te ise bu kontrol planına göre hazırlanmış alınmış tip onayına uygun araç
aksam kontrol listesi bulunmaktadır;
20
Şekil 2.5 Üretimin Uygunluğu İçin Kontrol Sayfası
21
3. EGZOS EMİSYONLARI
Otomotiv endüstrisi hava kalitesini düşürmemek ve kirletmemek konusundaki

sorumluluğu çok ciddi bir şekilde üzerinde taşımaktadır. Otomotiv endüstrisi dünya
genelinde bu endüstri çalışmalarını çevreye zarar vermeyecek araçlar yapacak
şekilde hızlandırmış bulunmaktadır.
İçten yanmalı motorlu bir araçtan çıkan ve çoğunlukla sınırlandırılan

(kanunlaştırılan) emisyonlar Hidrokarbonlar (HC), Karbonmonoksit (CO), Nitrojen
oksitleri (NOx) ve partiküller (PM)’dir. Karbondioksit (CO2) emisyonu da
ölçülmektedir ama henüz bir sınırlama getirilmemiştir.
Şekil 3.1 Araç Emisyonlarının Araç Üzerinde Gösterimi
Egzos emisyonları araç emisyonlarının bir bölümünü oluşturmaktadır. Emisyonlar

yakıt ve hava motor içindeki yanma odasında yanarken ortaya çıkar ve araç
çalışırken yayılır. Egzos emisyonları genellikle, araç soğuk çalıştırılırken daha
yüksektir ve motor ısındıkça azalır. Buharlaşma emisyonları ise araç emisyonlarının
diğer bölümünü oluşturmaktadır. Buharlaşma emisyonları genellikle yakıt
buharlarıdır ve sıcaklığın fonksiyonu olarak özellik gösterirler; yüksek sıcaklıklarda
daha yüksek buharlaşma emisyonları elde edilir. Buharlaşma emisyonları araç
çalışırken, park halinde ve yakıt doldurulurken ortaya çıkmaktadır. Diğer emisyonlar
ise diğer sıvılardan, lastiklerden, boyalardan, plastik aksamlardan ve
yapıştırıcılardan ortaya çıkmaktadır. Şekil 3.1’de araç üzerinde araç emisyonları
görülmektedir. [14]
22
3.1. Emisyonların Tarihçesi
Egzos emisyonları genellikle milyon başına tane sayısı (ppm) olarak ölçülmektedir.
1960’larda çevre kirliliği kaygısı ortaya çıkmadan önce emisyon konsantrasyonları
100 ile 300 ppm arasında idi. 2000 yılına ulaştığımızda ise gelişen teknolojinin
kullanımı ile emisyon konsantrasyonlarının 5 ile 65 ppm arasına gerilediği olduğu
görülmektedir, bu sonuç %98’lik bir iyileşmeyi göstermektedir. [15]
3.1.1. 1960'lı Yıllar
60’lı yıllarda araç emisyonlarının azaltılmasında önemli adımlar atılmaya başlandı.

Yalnız bu bölüm araç emisyonlarının en az kontrol altında olduğu bölüm idi.
3.1.1.1. Araç Gelişimleri
Pozitif karter havalandırma (PCV) valfi ve kontrollü yanma sistemi devreye alındı.
3.1.1.2. Düzenleme Değişimleri ve Gelişimleri
Kaliforniya’da Hava Kaynakları Komitesi (ARB), A.B.D.’de Temiz Hava Kuruluşu

(CAA) ve Çevre Koruma Ajansı (EPA) kuruldu.
3.1.2. 1970'li Yıllar
60’lı yıllarda başlanan yeni yakıtların ve teknolojilerin geliştirilmesine 70’li yıllarda

devam edildi. Araçlardan ortaya çıkan kirlilik azaldı.
Tüm A.B.D.’de katalitik konverterler, açık devre kontrol sistemleri, elektronik motor
emisyon kontrol sistemleri, OBD, buharlaşma emisyonları kontrol sistemleri ve
egzos gazı geri dönüşüm sistemi (EGR) kullanılmaya başlandı.
Avrupa’da emisyon kontrol düzenlemeleri devreye girdi. Japonya’da 10-mod’luk test

kullanılmaya başlandı.
23
3.1.2.3. Yakıt Değişimleri ve Gelişimleri
Kurşunsuz benzin devreye alındı .
3.1.2.4. Ekonomik Gelişmeler
Petrol rezervleri Arap petrolü ambargosu ile sınırlandı.
3.1.3. 1980'li Yıllar
80’li yıllarda 70’li yıllarda devreye alınan gelişmeler ve teknolojideki yenilikler geniş
bir çerçevede kabul gördü. Daha temiz yakıtların ortaya çıkarılması, kontrol
sistemlerindeki gelişmeler emisyon değerlerinin daha da aşağıya çekilmesine
sebep oldu.
Üç yollu katalitik konverterler kullanılmaya başlandı. Katalitik konverter uygulamaları

standart ekipmanlar gibi kullanıldı. Kapalı devre emisyon kontrol sistemleri ve
elektronik motor emisyon kontrolleri yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Kaliforniya’da OBD sistemlerinin kullanılması zorunluluk oldu. Japonya’da 10/15-

mod’luk test devreye alındı.
3.1.3.3. Yakıt Değişimleri ve Gelişimleri
Oksijenleştirilmiş yakıtlar piyasaya sürüldü. Düşük sülfürlü dizel yakıtı kullanılmaya

başlandı. Pompalarda yakıt buharı geri dönüşüm sistemleri kullanıldı.
3.1.4. 1990'lı Yıllar ve Sonrası
90’lı yıllar emisyon azaltma teknolojisinin en iyi yılları olmuştur. Alternatif yakıtların
ticari anlamda pazar bulması, sıfır emisyonlu araçların üretimi ve tüm zehirli
bileşenlerin azaltılması için geliştirilen sistemler araç emisyonlarında 40 yılda elde
edilen ilerlemeye sebep olmuştur.
24
Hava kalitesini arttırıcı sistemler başarı ile kullanılmaya başlandı. Alternatif yakıtlı ve
sıfır emisyonlu (elektrikli) araçlar piyasaya sürüldü. Yakıt Hücresi gelişimi
hızlandırıldı. Daha da geliştirilmiş buharlaşma emisyonları kontrol sistemleri
kullanılmaya başlandı. OBD tüm A.B.D.’de kullanılmaya başlandı. CO2 emisyonları
sınırlamaları gönüllü olarak yapılmaya başlandı
Soğuk karbonmonoksit (CO) test şartları devreye alındı. OBD’nin kullanımı Avrupa
ve Japonya’da planlandı. Kyoto Konferansı yapıldı. Avrupa’da şehir dışı sürüş
çevrimi kullanılmaya başlandı (EUDC).
3.1.4.3. Yakıt Gelişimleri
Tekrar rafineleştirilmiş benzin kullanılmaya başlandı. Dünya Geneli Yakıt Kontratı

oluşturuldu (WFC).
3.1.4.4. Ekonomik Gelişmeler
Körfez Savaşı petrol rezervlerini sınırladı.
3.2. Hava Kirliliği
Benzinli, dizel ve alternatif yakıtlı araçlardan ortaya çıkan karbonmonoksit, nitrojen

oksitler, yanmamış hidrokarbonlar ve partiküller emisyonları oluşturmaktadır. Bu
emisyonları oluşturanlardan ilk üç tanesi gazdır ve görülemezler, partiküller ise
görünmez olmalarına rağmen bazı çalışma durumlarında duman gibi görünür olurlar.
Benzinli araçlarda eğer yakıtça zengin karışım varsa veya yağ yakıyorlarsa görünür
partiküller oluşur. CO2’den farklı olarak bu kirleticilerin emisyonları yakıt sarfiyatı ile
doğrudan ilgili değildir. Emisyon seviyeleri araç teknolojilerine sıkı bir şekilde bağlıdır
ve aracın bakımı ile ilişkilidir. Sürüş sitili, sürüş şartları, ortam sıcaklığı gibi faktörler
emisyonları etkilemektedir. Bir aracın tasarım esnasındaki en önemli kriter minimum
olarak EU emisyon standartlarını sağlamasıdır.
25
Aşağıda ana egzos gazı kirleticileri ve bunların etkileri bulunmaktadır;
Karbonmonoksit (CO) kanın oksijen taşıma kapasitesini düşürmekte ve organlara

oksijen taşınmasını engellemektedir. Yüksek oranda CO’ya maruz kalmak
ölümcüldür. Daha düşük oranda konsantrasyonlar ise sağlık riski ortaya çıkarmakta
genellikle kalp problemleri oluşmaktadır. Şekil 3.2’de 1990-2020 yılları arasında
mevcut ve beklenen Almanya trafiğindeki CO emisyonlarının araçlara göre dağılımı
görülmektedir.
Şekil 3.2 1990-2020 Yılları Arasında Mevcut ve Beklenen Almanya Trafiğindeki CO

Emisyonları
Nitrojen oksitler (NOx) atmosferle etkileşim göstererek, sağlık bakımından ters

etkiler yaratan ve genellikle solunum hastalığı bulunanları etkileyen Nitrojen
dioksitleri (NO2) oluşturmaktadırlar. Uzun dönemde ise akciğer rahatsızlıkları ve
alerjik durumlar ortaya çıkmaktadır. NOx ayrıca sis oluşumuna, asit yağmurlarına,
bitkisel dokunun bozulmasına ve yeryüzünde ozon tabakasının oluşumuna sebep
olacaktır. Şekil 3.3’te 1990-2020 yılları arasında mevcut ve beklenen Almanya
trafiğindeki NOx emisyonlarının araçlara göre dağılımı görülmektedir.
Şekil 3.3 1990-2020 Yılları Arasında Mevcut ve Beklenen Almanya Trafiğindeki NOx
Emisyonları
26
Partiküllerde insan sağlığı üzerinde kötü etkilere sahiptirler, solunum
problemleri başlıcalarıdır. Şekil 3.4’te 1990-2020 yılları arasında mevcut ve
beklenen Almanya trafiğindeki partikül emisyonlarının araçlara göre dağılımı
görülmektedir.
Şekil 3.4 1990-2020 Yılları Arasında Mevcut ve Beklenen Almanya Trafiğindeki

Partikül Emisyonları
Hidrokarbonlar (HC), yeryüzünde ozon tabakasının oluşumuna sebep olarak

solunum sistemi üzerinde önemli yaralar yaratmaktadırlar. Buna ek olarak bazı
HC’lar kanserojendirler. Şekil 3.5’te 1990-2020 yılları arasında mevcut ve beklenen
Almanya trafiğindeki HC emisyonlarının araçlara göre dağılımı görülmektedir.
Şekil 3.5 1990-2020 Yılları Arasında Mevcut ve Beklenen Almanya Trafiğindeki HC

Emisyonları
Karbondioksit (CO2) gibi iklimsel değişime sebep verecek gazların azaltılmaması

durumunda ise sel, kuraklık ve fırtınalar gibi felaketlerin oluşma frekansları ve
şiddetlerinde bir artma olacaktır. [16]
İklimsel değişim genel anlamı ile global ısınma, bugün dünyayı tehdit eden en
önemli çevre felaketi olarak algılanmaktadır. Enerji elde etmek için benzin, dizel
veya alternatif yakıtlar yakıldığında ortaya çıkan ana ürünler su ve kabondioksittir
(CO2). Karbondioksit doğrudan insan sağlığına zararlı olmasa da iklimsel değişime
27
sebep olan en önemli gazlardan bir tanesidir. İngiltere’de otomobillerin toplam
CO2 emisyonlarının %15’ini ürettiği düşünülmektedir. Bir otomobilin yapacağı
kabaca 9700 km’lik yolda kendi ağırlığınca CO2 ürettiği tespit edilmiştir.
Zehirli atık emisyonları konusunda alınan yolda bir kıyaslama yapılırsa

otomobillerden çıkan CO2 azalımı ve yakıt sarfiyatı bakımından son 10 yılda çok
fazla bir gelişme elde edilememiştir. Bunun sebebi, motorların daha verimli hale
gelmesine rağmen, çarpma emniyeti şartlarının gereği olan ek sistem ve parçaların
kullanılması ayrıca geniş bir kullanım ağı bulan hava şartlandırma ve yardımcı
dümenleme sistemlerinin kullanılmasıdır.
CO2 ile baş etmenin teknik olarak kolay olan hiçbir yolu yoktur. Bu gazı ve diğer
emisyonları azaltmanın en iyi yolu gerekli olmadıkça otomobil kullanmamak,
yürümek ve toplu taşıma araçlarını kullanmaktır.
1997 yılı Aralık ayında yapılan iklimsel değişim konusundaki Kyoto Konferansı’nda
tüm gelişmiş ülkeler global ısınmaya neden olan gaz emisyonlarının zorunlu olarak
düşürülmesi için hedef kararlar almışlardır. Avrupa Komisyonu, ACEA ve Avrupa
Otomobil Üreticileri Organizasyonu 1998 yılının Temmuz ayında, CO2
emisyonlarının 2008 yılında %25 oranında azaltılacak şekilde yani ortalama 140
g/km olması konusunda hedef kararlar almışlardır. Bu global ısınmaya yol açan
gazların azaltılması konusunda atılmış en önemli adımlardan bir tanesidir ve birkaç
yıl içinde trafiğe daha verimli yakıt kullanan araçların çıkmasına sebep verecek bir
karardır. Buna benzer anlaşmalar Japon ve Koreli üreticiler tarafından da
yapılmaktadır.
İngiltere’de daha verimli yakıt kullanan araçların satılması ve kullanılması için

teşvikler mevcuttur.
Yukarıda belirtilen kirletici emisyonların azaltılması, yakıtların kalitesinin arttırılması
ve yeni araçlar için emisyon limit değerlerinin sıkı şekilde aşağıya çekilmesiyle
sağlanabilir. Örnek olarak şu anda imal edilen 20 otomobilin kilometre başına toplam
emisyon değerlerinin, 1970 yılında yapılan 1 aracın kilometre başına yaydığı
emisyon değerine eşittir. Son yirmi yıldır emisyon değerleri Avrupa seviyesinde
düzenlenir ve her kilometre başına üretilen gram kirletici hesaplanır.
1992 Emisyon limitlerinin (Faz 1) yeni araçlarda zorunlu olması ile beraber katalitik
konvertörler gibi ileri emisyon kontrol teknolojileri araçlara yerleştirilmeye
başlanmıştır. 1997 ve 1998 yıllarında Faz 2 olarak bilinen araç tipine bağlı olan daha
sıkı emisyon limitleri yürürlüğe girmiştir. Faz 2’nin yürürlüğe girmesine rağmen, bu
28
bölümde kısıtlı sayıda araç yer almıştır. Üreticiler seri sonu araçlarına için tescil
izni aldıkları için bu seviyede çok fazla araç bulunmaktadır. Bu araçlar 2000
Ekim’den önce üretildikleri ve 2000 yılının sonuna kadar stokta kaldıkları için Faz 2
seviyesindedirler.
Daha sıkı limitlere sahip olan Faz 3, 1 Ocak 2000’de devreye girmiş ve çoğu araç
içinde 1 Ocak 2001’de geçerli olmuştur. Faz 4, 1 Ocak 2005’te devreye girecek ve
bazı araçlar için 1 Ocak 2007’de geçerli olacaktır.
3.3. Otomobil ve Yakıt Alternatifleri
Benzin ve dizel yakıtın dışında alternatif yakıt olarak bilinen Likit Petrol Gazı (LPG)
ve Sıkıştırılmış Tabii Gaz (CNG) kullanılmaktadır, ayrıca hibrid taşıtlarda bu yakıtlar
önemli bir yer kazanmaktadırlar.
Farklı yakıtların çevresel açıdan farklı değerleri ve kazanımları vardır. Benzinli taşıta
göre dizel taşıtlarda kilometre başına daha düşük CO2 emisyonu üretilir, bunun
sebebi dizel motorlar daha verimli çalışırlar ve iklimsel değişime daha az etki
ederler. Ayrıca dizel araçlar, eşdeğer benzinli araçlara oranla daha düşük CO ve HC
emisyonları yayarlar, ama yaydıkları partikül ve NOx emisyonları benzinli araçlardan
daha fazladır.
LPG and CNG araçları, genellikle imalatçıları veya sonradan bir servis tarafından
benzinli araçlardan türetilen araçlardır. Pratikliği açısından CNG and LPG araçları iki
yakıtlı (benzinli / LPG-CNG) olarak kullanılmaya göre hazırlanmışlardır. LPG yakıtlı
araçlar CO2 emisyon performansları açısından dizel ile benzinli aracın arasındadır,
bunun sebebi yakıt içinde kütle olarak düşük karbon ve yüksek enerji
konsantrasyonudur. LPG’li aracın eşdeğer benzinli araca göre CO and HC
emisyonları daha düşüktür. CNG ise LPG’den daha düşük, dizele yakın bir CO2
emisyonu sağlar. Bunla beraber düşük CO, HC ve partikül emisyonu bu araçların bir
özelliğidir. Yeni LPG ve CNG yakıtlı araçlar, benzinli araçlarla aynı emisyon tip onayı
limit değerlerini sağlamak zorundadırlar. [17,18]
Hibrid araçlar içten yanmalı motorun elektrik motoru ve akü ile bileşiminden
oluşmaktadır. Hibrid araçların çalışması için çeşitli seçenekler vardır; sözgelimi
elektrik motoru ivmelenme anında ek güç sağlamak ve yüksek yük durumlarında
kullanılabilir. Akü içten yanmalı motor çalışırken veya frenleme esnasında enerji
29
yutulması ile şarj edilebilir. Hibrid araçlarda düşük yakıt sarfiyatı ve CO2
emisyonları sağlanır, ayrıca diğer kirleticilerin emisyonları çok daha düşüktür.
3.4. Daha Düşük Çevresel Zarar İçin Tavsiyeler
Kısa mesafeler için araç kullanmamalı, toplu taşımacılık araçları ve bisiklet gibi
araçlar kullanılmalıdır. Planlama yapılmalı, kalabalık yollar seçilmemeli ve araç
paylaşımı yapılmalıdır. Araç çalıştırıldıktan sonra en kısa sürede hareket
ettirilmelidir. Araç statik ve verimli kullanılmalıdır, ani ivmelenmeler ve sıkı frenler
yakıt sarfiyatında önemli etkenlerdir, statik kullanım yakıt sarfiyatını azaltacaktır.
Araç yavaş kullanılmalıdır, yüksek hızlarda kullanım yakıt sarfiyatını arttırmaktadır.
Araç trafiğin izin verdiği sürece yüksek viteslerde kullanılmalıdır. Kontak mümkün
olduğu kadar kapalı kalmalıdır, sabit çalıştırmada sıfır kilometre yol yapılır, emniyetli
olduğu sürece motor çalıştırılmamalıdır. Gereksiz ağırlık taşınmamalıdır, portbagajı
kullanılmadığı sürece takılmamalıdır. Periyodik bakım motorun en iyi verimde
çalışmasını sağlayacaktır. Araç lastikleri doğru basınçta olmalı ve devamlı kontrol
edilmelidir. Güvenlikten ödün verilmemelidir ama araçta elektriksel cihazların
kullanımı yakıt sarfiyatını arttırmaktadır. Yakıt sarfiyatını kontrol edilmelidir. Hava
şartlandırıcısını ekonomik olarak kontrol edilmelidir, hava şartlandırıcısını devamlı
olarak kullanmak yakıt sarfiyatını önemli derecede arttırmaktadır.
3.5. Hava Gelişimi İçin Sistem İncelemesi
Bugünün otomobillerinde çevresel zararın en aza indirgenmesi için sofistike emisyon

kontrol sistemleri kullanılmaktadır. Bunlar aşağıdaki başlıklar altında verilmiştir.
3.5.1. Motor
Motorlarda yapılan değişiklikler ve kullanılan sistemler; silindir başına çoklu valfler

(Multiple Valves per Cylinder), değişken valf zamanlaması (Variable Valve Timing),
azaltılmış aksam sürtünmesi (Reduced Component Friction), hava boşluklu egzos
manifoldları (Air Gap Exhaust Manifolds), elektrikli egzos gazı dönüşümü (Electric
Exhaust Gas Recirculation), yüksek enerjili ateşleme sistemleri (High Energy
Ignition Systems), azaltılmış boşluk hacmi (Reduced Combustion Chamber Crevice
Volume), pozitif karter havalandırma valfi (Positive Crankcase Ventilation Valve),
yakıtça fakir yanma sistemi (Lean Burn System), doğrudan enjeksiyon (Direct
30
Injection), değişken indüksiyon sistemleri (Variable Induction Systems) olarak
belirtilebilir.
3.5.2. Algılayıcılar
Motorları elektronik olarak kontrol eden elektronik kontrol ünitesinin bilgi aldığı
algılayıcılar; kam mili konumu (Camshaft Position), hava sıcaklığı şarjı (Charge Air
Temperature), yanma basıncı (Combustion Pressure), krank mili konumu
(Crankshaft Position), motor soğutma sıcaklığı (Engine Coolant Temperature),
rölanti hava kontrol ekranlaması (Idle Air Control Monitor), hava sıcaklık kontrolü (Air
Temperature Control), bozukluk algılaması (Misfire Detection), manifold mutlak
basıncı (Manifold Absolute Pressure), hava kütle akışı (Mass Air Flow), boğaz
konumu (Throttle Position), motor hızı (Engine Speed), OBD (On-Board Diagnostic
System) algılayıcıları olarak belirtilebilir.
3.5.3. Hava, Yakıt ve Kıvılcım Kontrolü
Hava, yakıt ve kıvılcım kontrolleri olarak; adaptif yakıt kontrolü (Adaptive Fuel
Control), adaptif NOx kontrolü (Adaptive NOx Control), hava destekli yakıt
enjektörleri (Air-Assisted Fuel Injectors), çift oksijen sensörleri (Duel Oxygen
Sensors), motor kontrol ünitesi (Engine Control Module), elektrikli boğaz kontrolü
(Electric Throttle Control), ayrı silindir yakıt kontrolü (Individual Cylinder Fuel
Control), sıralı çok noktalı yakıt enjeksiyonu (Sequential Multi-Point Fuel Injection),
geniş aralıklı oksijen sensörleri (Wide Range Oxygen Sensors), vuruntu kontrolü
(Knock Control) sistemleri belirtilebilir.
3.5.4. Egzos Sonrası Sistemler
Egzos sonrasında emisyonların azaltımı için; katalitik konverterler (Catalytic

Converters), elektrik hava enjeksiyonu (Electric Air Injection), kapalı devre katalist
(Close Coupled Catalyst) sistemleri önemlidir.
3.5.5. Buharlaşma Kontrol Sistemi
Buharlaşma emisyonlarında da; araçta buhar geri dönüşüm kontrol valfi (On-Board
Vapour Recovery Control Valve), yakıt ayracı ve süzgeci (Fuel Separator and Trap),
buharlaşma sızıntısı algılama pompası (Evaporative Leak Detection Pump), araçta
31
buhar geri dönüşüm sistemi (On-Board Vapour Recovery System) önemli yer
tutmaktadır. [19,20]
3.6. Araç Sınıf ve Tiplerinin Tanımı
Araç sınıfları, aşağıdaki uluslararası sınıflandırmaya göre tanımlanır;
M Sınıfı araçlar, en az dört tekerlekli, motorlu yolcu taşıma amaçlı araçları ifade
eder. M1 Sınıfı araçlar, sürücü dışında en fazla sekiz kişilik oturma yeri olan, yolcu
taşımaya yönelik motorlu araçları, M2 Sınıfı araçlar, sürücü dışında sekizden fazla
oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 ton'u aşmayan, motorlu
araçları, M3 Sınıfı araçlar ise, sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu
taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 ton'u aşan, motorlu araçları ifade eder.
N Sınıfı araçlar, en az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçları ifade eder. N1
Sınıfı araçlar, azami kütlesi 3,5 ton'u aşmayan, motorlu yük taşıma araçları ifade, N2
Sınıfı araçlar, azami kütlesi 3,5 ton'u aşan, 12 ton'u aşmayan, motorlu yük taşıma
araçları, N3 Sınıfı araçlar ise, azami kütlesi 12 ton'u aşan, motorlu yük taşıma
araçları ifade eder.
Bir yarı römorku veya merkezi dingilli römorku çekmek için tasarlanmış bir çekici
araçta, aracın sınıflandırılmasında kullanılacak kütle; işler durumdaki çekicinin
kütlesine, yarı römork veya merkezi dingilli römork tarafından çekici araca
uygulanan azami statik dikey yüke tekabül eden kütle, ve (uygulanabilirliği varsa)
çekici araca yüklenebilecek azami kütlenin eklenmesiyle hesaplanır.
O Sınıfı araçlar, römorkları (yarı römorklar dahil) ifade eder. O1 Sınıfı araçlar, azami
kütlesi 0,75 ton'u aşmayan römorkları, O2 Sınıfı araçlar, azami kütlesi 0,75 ton'u
aşan, 3,5 ton'u aşmayan römorkları, O3 Sınıfı araçlar, azami kütlesi 3,5 ton'u aşan,
10 ton'u aşmayan römorkları, O4 Sınıfı araçlar ise, azami kütlesi 10 ton'u aşan
römorkları ifade eder. [21]
Bir yarı römork veya merkezi dingilli römorkta, aracın sınıflandırılmasında

kullanılacak azami kütle, çekici araca bağlı ve azami yükte iken, yarı römork veya
merkezi dingilli römorkun dingili (/dingilleri) tarafından yere uygulanan statik dikey
yüke tekabül eder.
32
3.7. EMİSYON ŞARTNAMELERİ [22,23]
3.7.1. ECE R-15, ECE R-83 ve 70/220/EEC
3.7.1.1. ECE-83.00
Bu düzenleme M1 ve N1 dizel ve benzinli araçların emisyonlarını sınırlayan

düzenlemedir. M1 ve N1 sınıfı dizel araçların onayları, referans ağırlığı 2840 kg’a
kadar olan M2 ve N2 sınıfı araçlar için genişletilebilir. N1 sınıfı dizel araçları için,
eğer ECE-49.01 onaylarına sahipse ECE-83 onayı alınmayabilir.
ECE-15 dikkate alınmazsa, nitekim artık geçersizdir, ECE Düzenlemeleri açısından

emisyonlarda kapsam açısından bir boşluk vardır. M2, M3, N2 ve N3 sınıfı GVM’i
3,5 ton’dan fazla veya az olan benzinli araçları sınırlayan bir düzenleme yoktur.
88/76/EEC’de de bu araç sınıflarını içermemektedir. Tablo 3.1’de ECE R-15, ECE
R-83 ve 70/220/EEC karşılaştırmaları ve notları görülmektedir.
Tablo 3.1 ECE R-15, ECE R-83 ve 70/220/EEC Karşılaştırmaları ve Notlar

Yönetmelik / Geçerli Etkilenen UN-ECE
Onay Tipi Notlar
Değişiklik Tarihler Araçlar Eşdeğeri
Onayı geçerli değildir.
Şehir içi HC/CO,
Tümü
70/220/EEC 30Haz70C Sistem ECE-15.00 rölantide CO, karter
benzinli
havalandırma, HC
ölçümü
1Ek75C
74/290/EEC ECE-15.01 Onayı geçerli değildir
1Ek76C
1Ek77C
77/102/EEC ECE-15.02 Yeni çevrim, şehir içi
1Ek79C
NOx eklendi.
78/665/EEC 1Ek79C ECE-15.03 Onayı geçerli değildir
Benzin ve ECE-15.04,
83/351/EEC 1Ek84C Onayı geçerli değildir.
hafif dizel ECE-83.00A
ECE-
88/76/EEC 1Ek88C Dizel CO, HC+NOx
83.00B/C
ölçümü
88/436/EEC Onayı geçerli değildir.
& Düzeltme 1Ek89C Yok Dizel partikülleri
8Kas88 ölçümü eklendi.
1Tem92H,
89/458/EEC Onayı geçerli değildir
31Ara92R
89/491/EEC 1Oca90C Onayı geçerli değildir
1Tem92H,
31Ara92R
1Ek93H,
93/59/EEC Yok Onayı geçerli değildir
1Ek94R
Otomobil için
1Oca96H,
94/12/EC azaltılmış limitler,
1Oca97R
üretime uygunluk
33
değiştirildi
22 atalet sınıfı ve
96/44/EC 1Oca97H
soğutma fanı
1Oca97H,
1Ek97R
(LDT1) veya
96/69/EC ECE-83.03
1Oca98H,
1Ek98R
(LDT2/3)
1Oca00 H,
1Oca01 R
(otomobil &
LDT1)
1Oca01 H,
OBD, İki aşama
1Oca02 R
(2000 ve 2005). 11
(LDT2,
saniyelik rölanti test
98/69/EC LDT3), Yok
çevrimi, OBD, -7°C
1Oca05 H,
soğuk çalıştırma ve
1Oca06 R
servis kontrolleri
(otomobil &
LDT1)
1Oca06 H,
1Oca07 R
(LDT2, LDT3)
Benzin, hafif
Sistem ve (M1 ve N1 için)
1Ek99R dizel ve ECE-83.03,
98/77/EC Ayrı Teknik katalizatör yerleşimi
1Ek99S M1/N1 ECE-103.00
Unite ve LPG/CNG
LPG/CNG
1Oca00 H,
1Oca01 R
(Otomobil/LD OBD değişti.Otomobil
1999/102/EC T1) ve LDT1 onayı için
1Oca01 H, zorunlu.
1Oca02 R
(LDT2/LDT3)
1Oca03 H,
1Oca04 R
(Otomobil/LD
LPG/CNG için OBD
2000/1/EC T1)
değişti.
1Oca06 H,
1Oca07 R
(LDT2/LDT3)
ECE-83.00, ECE-15.04’ün yerine gelmiştir, üç bölüm vardır. Birincisi ECE-83.00
A’dır, kurşunlu ve kurşunsuz benzinli araçları (Sınırlamalar ECE-15.04’ü temel
almıştır) kapsamaktadır. İkincisi ECE-83.00 B’dir, kurşunsuz benzinli araçları
(Sınırlamalar 88/76/EEC’yi temel almıştır) kapsamaktadır. Sonuncusu ise ECE-
83.00 C’dir, dizel araçları (Sınırlamalar 88/76/EEC’yi temel almıştır) kapsamaktadır.
Devletler, çeşitli sınıftaki kurşunsuz araçların B bölümündeki sınırlamalara uymasını
isteyebilir ama A bölümü seviyesindeki onayları da vermek durumundadır. Bu A
bölümü onayları kurşunlu ve kurşunsuz benzinle çalışan araçlara verilebilmektedir.
ECE-15.04 onayında elde edilen değerler ECE-83.00 A onayı almakta
kullanılabilmektedir.
34
ECE-83.00 A şartları ECE-15.04’ e çok benzerdir, temel farklar şöyledir; ECE-
15.04’ün 6 koltuktan fazla ve 2.5 tondan fazla olan araçları için olan HC+NOx
limitinin %25’lik toleransı, ECE-83.00’da silinmiştir. ECE-15.04 tarafından eklenen
örnek gaz alma sistemleri ECE-83.00 içine alınmamıştır. FID Hidrokarbon Cevabının
kontrolü bölümü silinmiştir. ECE-83.00 A ve B şartları 88/76/EEC yönetmeliğine çok
benzemektedir ama 88/436/EEC, 89/458/EEC ve 89/491/EEC gibi partikülleri, daha
sıkı olan 1,4 litre altı limitlerini içeren sonraki ekleri kapsamamaktadır.
88/76/EEC‘nin Ek IIIA (US EPA çevrimi ve limitleri) bölümü doğrudan ECE-83’ün Ek
4A’sı içine yerleştirilmiştir.
ECE-83.00’da dizel ve kurşunsuz benzinli M1 sınıfı araçlarda onayın, otomatik ve

sürekli değişken şanzıman sistemi için genişletilmesine izin verilir, 88/76’da böyle bir
sınırlama yoktur. NDUVR tipi NOx analizatörüne ECE-83’te izin verilmemiştir. Tip I
testi (sürüş çevrimi emisyonları) M1 ve N1 sınıfı araçların türevi olan ve 3.5 tona
kadar GVM’i olan M2 sınıfı benzinli araçlar için, ECE-83’ün kapsamı dışındadır, ama
88/76/EEC’ye göre onaylandırılabilirler. Tip II ve III testi (Rölantide CO ve karter
havalandırma emisyonları) yukarıda tanımlanan M2 sınıfı araçları için yine ECE-
83’ün kapsamı dışındadır ama yine 88/76/EEC’ye göre onaylandırılabilmektedir. 3.5
tonun üzerindeki benzinli araçlardan yalnızca M1 sınıfı araçlar ECE-83’e göre onay
alabilmektedir. Faz testinde ECE-83’te olan referans kütle, kasıtlı olmayarak
88/76/EEC’den çıkarılmıştır.
3.7.1.2. ECE-83.01
ECE-15.04’e göre onay almış araçların bu düzenlemeye göre onay alma şartlarını
içermektedir. Test prosedürleri tamamen 91/441/EEC yönetmeliği ile aynıdır. N1
sınıfı araçların ECE-83 düzenlemesi haricinde ECE-49 düzenlemesine uygunluk
opsiyonu kaldırmıştır.
Düzenleme konusunda yer alan dipnotta N1 sınıfı dizel araçların ECE-83 dışında
ECE-49 (Ağır Dizel Emisyonları) göre onay alabileceği belirtilmektedir. Yine üç
bölüm mevcuttur; ECE-83.01 A kurşunlu benzinli araçlar (Sınırlamalar ECE-15.04’ü
temel almıştır), ECE-83.01 B kurşunsuz benzinli araçlar (Sınırlamalar 91/441/EEC’yi
temel almıştır), ECE-83.01 C dizel araçlar (Sınırlamalar 91/441/EEC’yi temel
almıştır).Devletler, çeşitli sınıftaki kurşunsuz araçların B bölümündeki sınırlamalara
uymasını isteyebilir ama A bölümü seviyesindeki onayları da vermek durumundadır.
Bu A bölümü onayları kurşunlu ve kurşunsuz benzinle çalışan araçlara
verilebilmektedir. Üreticiler tüm dünya çapında 10000 ünitenin altında üretim
35
yapmaları halinde ECE-83.01’in (A,B veya C) alternatifi olarak US Bölüm 86
(1987 Model Yılı) veya Stokholm Kulübü Ana Dokümanı (25 Eylül 1987) şartlarına
uyabilirler.
ECE-83.01 A kurşunlu benzinlide limitler ECE-15.04’tekinin aynısıdır. Sadece N1

sınıfı araçlara %25 HC + NOx toleransı devam etmektedir. ECE-15.04’te %25 HC +
NOx toleransı N1 sınıfı ve GVM’i 2.5 tonu aşan 6 koltuktan fazla koltuğa sahip M1
sınıfı araçlar için geçerlidir. Kurşunsuz benzinli araçlar içinde bu bölümde onay
verilebilmektedir.
Bu bölümdeki limitler, test çevrimleri ve araç sınıfları değişmemesine rağmen, test

prosedürleri 91/441/EEC’ye uyumlu olması için tamamen değiştirilmiştir. ECE-83.01
B kurşunsuz benzinlide GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan
M1 sınıfı araçlar için emisyon limitleri 91/441/EEC’deki gibidir. N1 sınıfı ve 6
koltuktan fazla koltuğu olan ve GVM’i 2.5 tondan fazla olan M1 sınıfı araçlar ile arazi
araçları için ECE-83.01 A seviyesi onayıdır, fakat hiçbir araç sınıfı için %25 HC +
NOx toleransı yoktur. ECE-83.01 C dizelde GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa
kadar koltuğu olan M1 sınıfı araçlar için emisyon limitleri 91/441/EEC’deki gibidir. N1
sınıfı ve 6 koltuktan fazla koltuğu olan ve GVM’i 2.5 tondan fazla olan M1 sınıfı
araçlar ile arazi araçları için ECE-83.01 A seviyesi onayıdır. Geçici hükümlerde tip I
testinde 1400 cm³ veya daha üstü motor hacmine sahip M1 sınıfı araçlar Ek 4A
şartlarına (87US çevrimi ve limitleri) göre onay alabilir. 87US partikül limiti 0.124
g/km’dir ve DF 1.2 ‘dir.
GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan , motor hacmi 2000
cm³’ten fazla olan M1 sınıfı araçlar 88/76/EEC limitlerini kullanmak şartıyla, B
bölümü şartlarına göre onay alabilir.
1400 cm³’ten küçük motor hacmi olan M1 sınıfı araçlar 89/458/EEC yönetmeliğinin
şartlarını sağlıyorlarsa B ve C bölümü onaylarını alabilirler. Doğrudan enjeksiyonlu
dizel motorlara sahip GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1
sınıfı araçlarda HC + NOx ve partikül limitleri 1.4 değeri ile çarpılırlar. B ve C bölümü
onayı alacak 30 kW’a kadar maksimum gücü olan ve 130 km/saat’e kadar
maksimum hızı olan araçlarda 1 Temmuz 1994 tarihine kadar Kısım 2 çevrimindeki
(şehir-dışı) maksimum hız 90 km/saat’e çekilmiştir.
36
3.7.1.3. ECE-83.02
GVM’i 3.5 tona kadar olan tüm kurşunsuz benzinli araçlar, Yeni Avrupa Sürüş
Çevrimini (NEDC) kullanarak emisyon şartlarını ve buharlaşma emisyon şartlarını bu
düzenlemeye göre sağlamak zorundadırlar. GVM’i 3.5 tona kadar olan tüm dizel
araçlar da NEDC’yi kullanmak zorundadırlar. GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa
kadar koltuğu olan M1 sınıfı araçlar haricinde, GVM’i 3.5 tona kadar olan tüm
araçlarda yeni limitler ve prosedürler eklenmiştir. Partikül sınırlamaları GVM’i 3.5
tona kadar olan tüm dizel araçlara genişletilmiştir, daha önce partikül sınırlamaları
GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan araçlar için geçerli idi.
Buharlaşma emisyonları GVM’i 3.5 tona kadar olan kurşunsuz benzinli araçlara
genişletilmiştir, buharlaşma emisyonları kontrolü daha önce GVM’i 2.5 tona kadar
olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan araçlar için geçerli idi.
Bu düzenlemede arazi taşıtları için olan toleranslar kaldırılmıştır. Bu araçlar artık

aynı tipteki yol taşıtları ile aynı emisyon seviyelerine uymak zorundadırlar. 30
kW/ton’a kadar maksimum güç /ağırlık oranı olan ve 130 km/saat’e kadar
maksimum hızı olan araçlar için “Panda” 90 km/saat çevriminin kullanımına LDT
Sınıf I araçlarda 1 Ocak 1996 tarihine ve LDT Sınıf II ve III araçlarda 1 Ocak 1997
tarihlerine kadar homologasyon için izin verilmiştir. Doğrudan enjeksiyonlu dizel
motorlara sahip N1 sınıfı araçlarda (ve GVM’i 2.5 tonu aşan 6 koltuktan fazla koltuğa
sahip araçlar) %40’lık tolerans 1 Ekim 1995 tarihinde tescil için kaldırılmıştır.
3.7.1.4. ECE-83.03
ECE-83.03’te de üç bölüm onayı vardır; ECE-83.03 A kurşunlu benzinli araçları

kapsar ve ECE-83.02’den farkı yoktur. Sınırlamalar ECE-15.04’ü temel almıştır.
Otomobiller ve yolcu araçları için ECE-83.03 B ve C Onayları 94/12/EC yönetmeliği
ile aynıdır. LDT limitleri ECE-83.02 (eşdeğeri 93/59/EEC) ile aynıdır.
3.7.1.5. ECE-83.04
96/44/EC yönetmeliği (22 atalet sınıfı ve detaylandırılmış soğutma fanı) ve 96/69/EC

yönetmeliği (LDT Faz II) ile uyumlaştırılması yayınlanmıştır. Limit değerler LDT
araçları için 96/69/EC Faz II ile aynıdır. GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa
kadar koltuğu olan M1 sınıfı araçlarda limit değerlerinde bir değişme yoktur, ECE-
83.03 ile aynıdır.
37
3’ten 10’a kadar arttırılabilen ve üreticinin isteğine bağlı olan emisyon testlerinin
sayısını arttırma opsiyonu kaldırılmıştır. Tip I tip onayı akış şeması revize edilmiştir.
Tip Onay Dokümanı tamamen değiştirilmiş ve en son yayınlanmış 70/156/EEC
yönetmeliği ile aynı seviyeye getirilmiştir. Dinamometre yük eğrisi doğruluğu 120
km/saat’e çıkarılmıştır. 22 atalet ağırlık sınıfı ile Düzenleme ECE-101 Yakıt Sarfiyatı
ve CO2 Ölçümü ile aynı seviyeye çekilmiştir. Üreticinin isteğine bağlı olarak, pozitif
ateşlemeli motorlarda birinci kısım ve ikinci kısımla ön şartlandırma yapılabilir. İlk 40
saniyelik rölanti periyodunda değişik hızlardaki soğutma havasının araca üflemesine
son verilmiştir. Bu üfleçten hemen ucundan çıkan havanın doğrusal hızı şasi
dinamometresi silindiri hızından 5km/saat az veya fazla olabilir. Üflecin yüzey alanı
en az 0.2 m², en alt ucu yerden 200 mm ve araçtan ise 300 mm uzaklıkta olmalıdır.
Üflecin en az hızı 6 m/saniye (21.6 km/saat) olabilir ve yükseklik özel araçlara göre
değiştirilebilir.
Şasi dinamometresinin yük diyagramı tekrar çizilmiştir. Güç emme formülü kW’tan
Nm’ye çevrilmiştir. Dinamometre ayarlarının alternatif metodu olan (cook book) 22
atalet sınıfını kapsayacak şekilde revize edilmiştir. Buharlaşma emisyonlarının
tespiti için yakıt tankı 14°C ‘nin altındaki yakıtla doldurulmaktır.
3.7.1.6. ECE-83.05
ECE-83.05 düzenlemesi 98/69/EC ve 99/102/EC yönetmelikleri (Faz III ve Faz IV)

ile eşdeğerlik göstermektedir. Avrupa Birliği dışındaki bölgelerde kurşunlu benzin
araç onayları (ECE-83.04 A) kullanılmaktadır. ECE-83.05 düzenlemesi kurşunlu
benzin araç onaylarını içermemektedir (Bölüm A), ama geçici hükümlerde AB
ülkelerine AB dışında satılacak araçlar için ECE83.04 A onayı verme yetkisini
verilmiştir.
ECE-83.05 A kurşunlu benzinli araçlar onayı iptal edilmiştir ama AB dışında

satılacak araçlara onay verilebilmektedir. ECE-83.05 B kurşunsuz benzinli veya hem
kurşunsuz benzinli hem de NG/LPG’li araçlara onay verilebilmektedir ECE-83.05 C
dizel araçlara onay verilebilmektedir. ECE-83.05 D NG veya LPG yakıtlı araçlara
onay verilebilmektedir.
Onay işareti olan E-işaretinin emisyon limit değerlerini belirten ve onayın seviyesini
belirten ek karakterler taşıması kararlaştırılmıştır. ECE-83.05’e gelen Ek1
Yönetmelik 1999/102/EC ile eşdeğerdir, dizel OBD uygulama tarihlerini ve diğer
OBD şartlarını içermektedir.
38
3.7.1.7. 70/220/EEC
Bu yönetmelik sadece pozitif ateşlemeli araçlar için yürürlüğe girmiştir. Yalnız üç tip
test vardır. Bunlar; Tip I testi, şasi dinamometresinde soğuk çalıştırma sürüş
çevrimidir. GVM’i 3.5 tondan az olan araçlar için CO, HC ölçümleri yapılır. İki bölüme
ayrılır; bölüm 1 şehir-içi çevrimidir, bölüm 2 şehir-dışı çevrimidir (yüksek hızlı).
GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuktan az koltuğu bulunan M1 sınıfı araçlara
uygulanır.
Tip II testi, sadece benzinli araçlara uygulanan rölantide karbonmonoksit testidir.

Limitler hacimsel olarak imalatçının tip onayı ayarlarının % 4.5’dir.
Tip III testi, bütün benzinli araçlar için karter havalandırma emisyon testidir.
Karterden atmosfere motorun kullandığı yakıtın kütlece %15’inden daha az HC
emisyonu yayılması limiti vardır.
3.7.1.8. 74/290/EEC
Bu yönetmelikle sadece HC ve CO limitleri azaltılmıştır.
3.7.1.9. 77/102/EEC
Bu yönetmelikle NOx ölçümü ve sınırlaması devreye alınmıştır.
3.7.1.10. 78/665/EEC
Bu yönetmelikle sadece HC, CO ve NOx limitleri azaltılmıştır.
3.7.1.11. 83/351/EEC
Bu yönetmelikle dizel araçlar içinde sınırlamalar başlatılmıştır, HC ve NOx limitleri

birleştirilmiştir, HC ölçümü FID ile yapılmaya başlanmıştır.
3.7.1.12. 88/76/EEC
Bu yönetmelikle kurşunsuz benzin kullanımı da zorunlu kılınmış, limitler azaltılmış ve

NOx için ayrı bir limit değeri eklenmiştir.
39
3.7.1.13. 88/436/EEC
Bu yönetmelikle dizel araçlar için partikül sınırlamaları uygulamaya alınmıştır.
3.7.1.14. 89/458/EEC
Bu yönetmelikle motor hacmi 1.4 litreden küçük araçlar için limitler azaltılmıştır.
3.7.1.15. 89/491/EEC
Bu yönetmelikle sadece bazı düzeltmeler yapılmıştır.
3.7.1.16. 91/441/EEC
Ülkemizde de hala geçerli olan 91/441/EEC yönetmeliği emisyon limitlerini daha

sıkılaştırmış, test prosedürlerini revize etmiş, GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa
kadar koltuğu olan M1 sınıfı benzinli araçlar için buharlaşma emisyonlarını ve
dayanım şartlarını devreye sokmuştur. Benzinli ve dizel M1 ve N1 sınıfı araçlar ile
bu araçların 2.84 tona kadar referans ağırlığı olan M2 ve N2 sınıfı araç türevleri için
emisyon limitlerini belirlemektedir. GVM’i 3.5 tona kadar olan M1 sınıfı araçlar
haricinde dizel araçların ağır dizel taşıtları için yürürlükte olan 88/77/EEC
yönetmeliğine göre onay alabilmesi mümkündür.
GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı araçlar
dışındaki araçlar için şartlar değişmemiş ama 91/441/EEC’ye göre sertifikasyon
gerekmiştir. Bu yönetmeliğe göre onay alacak araçlar; tüm benzinli araçlar, M1 sınıfı
dizel araçlar, N1 sınıfı 88/77/EEC’ye göre onay almamış dizel araçlar ve M1 ve N1
sınıfı araçların 88/77/EEC’ye göre onay almamış, 2.84 tona kadar referans ağırlığı
olan M2 ve N2 sınıfı araç türevleridir.
Araçlara oksijen sensörü takıldığı zaman motor sabit devirlerde veya ivmelenme
anlarında stoykometrik hava yakıt oranını sağlamalıdır, özel durumlarda ise bu göz
ardı edilebilir. Benzinli araçlar 85MON/ 95RON kurşunsuz benzinle çalışabilir
kapasitede olmalıdır. Eğer araç kurşun toleranslı çalışan bir emisyon kontrol
sistemine sahip değilse ve yakıtı yakıt tankına dolduran kişinin göreceği şekilde
aracın kurşunsuz benzinle çalıştığını gösteren bir ISO işareti yoksa yakıt tankının
yakıt girişinin çapı 23.6 mm olmalıdır.
40
Bu yönetmeliğe göre yapılan Tip Onay testleri; arazi taşıtları dışında, GVM’i 2.5
tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı benzinli araçlar için, Tip I
testi (Bölüm 1 ve 2), Tip III, IV, V testleridir (1.4 Litreden küçük-1.4 ile 2.0 litre
arasında-2.0 litreden büyük motor hacimlerine göre 89/458/EEC yönetmeliğindeki
limitler farklıdır ve bunlar temel alınır). Arazi taşıtları dışında, GVM’i 2.5 tona kadar
olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı dizel araçlar için, Tip I testi (Bölüm 1
ve 2), Tip V testi yapılmışıtr (1.4 Litreden küçük-1.4 ile 2.0 litre arasında, 2.0
litreden büyük motor hacimlerine göre 89/458/EEC yönetmeliğindeki limitler farklıdır
ve bunlar temel alınır). GVM’i 3.5 tona kadar olan ve 7-9 koltuğu olan M1 sınıfı
benzinli araçlar, GVM’i 2.5 tondan 3.5 tona kadar olan M1 sınıfı araçlar, 3.5 tona
kadar olan M2 sınıfı araçlar, N1 sınıfı araçlar, GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6
koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı arazi taşıtları için, referans ağırlıklarına göre Tip
I testi (Sadece Bölüm 1), Tip II ve III testleri yapılmıştır (1.4 Litreden küçük-1.4 ile
2.0 litre arasında-2.0 litreden büyük motor hacimlerine göre 89/458/EEC
yönetmeliğindeki limitler farklıdır ve bunlar temel alınır). GVM’i 3.5 tona kadar olan
ve 7-9 koltuğu olan M1 sınıfı dizel araçlar, GVM’i 2.5 tondan 3.5 tona kadar olan M1
sınıfı araçlar, GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı
arazi taşıtları için, referans ağırlıklarına göre Tip I testi (Sadece Bölüm 1/ sadece
CO, HC ve NOx) yapılmıştır (1.4 Litreden küçük-1.4 ile 2.0 litre arasında-2.0 litreden
büyük motor hacimlerine göre 89/458/EEC yönetmeliğindeki limitler farklıdır ve
bunlar temel alınır). GVM’i 3.5 tondan büyük ve 7-9 koltuğu olan M1 sınıfı dizel
araçlar için test yapılmamıştır, bunlar 88/77/EEC kapsamındadır. N1 sınıfı dizel
araçlar için referans ağırlıklarına göre Tip I testi (Sadece Bölüm 1/ sadece CO, HC
ve NOx) yapılmıştır. 2.84 tona kadar referans ağırlığı olan M2 ve N2 sınıfı türevleri
olan dizel araçlar, referans ağırlıklarına göre Tip I testi (Sadece Bölüm 1/ sadece
CO, HC ve NOx) yapılmıştır. (M1 ve N1 sınıfı araçların onaylarının genişletilmesi
için yapılan testlerdir).
Tip I testi, şasi dinamometresinde soğuk çalıştırma sürüş çevrimidir. Tüm araçlar
için CO, HC ve NOx ölçümleri, GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuktan az koltuğu
bulunan M1 sınıfı araçların partikül ölçümleri yapılır. Süresi 19 dakika 40 saniyedir.
İki bölümden oluşur; bölüm 1 şehir-içi çevrimidir, bölüm 2 ise şehir-dışı çevrimidir (
yüksek hızlı). GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuktan az koltuğu bulunan M1 sınıfı
araçlara uygulanır. Şekil 3.6’da Tip I sürüş çevrimi görülmektedir.
41
Şekil 3.6 Faz 1 Seviyesi Tip 1 Sürüş Çevrimi
Tip II testi, sadece benzinli araçlar için uygulana rölantide karbon monoksit testidir.
Limitler hacimsel olarak imalatçının tip onayı ayarlarının %3.5’i ve ayar cihazlarının
ayarlanabileceği herhangi bir değerin %4.5’dir.
Tip III testi, bütün benzinli araçlar için karter havalandırma emisyon testidir.
Karterden atmosfere hiçbir şekilde emisyon olmaması gerekmektedir.
Tip IV testi, buharlaşma emisyon testidir. Tamamen A.B.D. prosedürü temel alınarak
Avrupa prosedürü hazırlanmıştır ama aracın hazırlanması için tip 1 bölüm 1 ve 2
kısımları kullanılmıştır. Limit 2g/test’dir.
Tip V testi, her kirletici için bozulma faktörlerini (DF) tespit etmek amacı ile yapılan
80.000 km dayanım testidir. Bunun sebebi araç yol yaptıkça kirleticilerin
emisyonlarının artmasıdır. DF’nin belirlenmesi için 3 yol vardır, bunlardan birincisi
verilmiş sabit DF’leri kullanmak, ikincisi 80.000 km’lik yolu yapmak, sonuncusu ise
İlk önce verilmiş DF’leri kullanarak onay işlemini tamamlamak, daha sonra dayanım
testini yaparak gerçek DF’leri bulmaktır.
42
Onay genişletmeleri araç tipine, referans ağırlığa, şanzıman oranlarına göre
yapılabilir. Ortak motorlar ve emisyon kontrol cihazları için buharlaşma emisyonları
ve sürüş dayanım testinin genişletilmesi mümkündür.
Üretimin Uygunluğu, onay bilgi dokümanında verilen bilgilerin kontrolü ve tip onay
değerlerinde sağlanan değerlerin sağlandığının kontrol edilmesi için uygulanan
prosedürdür. Üretimin uygunluğu için gerekirse tüm testler Tip I, II, III ve IV testleri
için yapılır. Tip I testi için bozulma faktörleri (DF) onaylarda geçen değerlerin olması
gerekmektedir. Ortalama buharlaşma emisyonları değerleri tip IV testinde elde
edilen değerlere uyması gerekmektedir.
Bu yönetmelikte testler için kullanılması istenen yakıtlar referans yakıtlardır ve

bunlar benzin için CEC RF-08-A-85 kurşunsuz, dizel için CEC RF-03-A-84
standartlarındadır. İmalatçı tip onayı ve üretimin uygunluğu testlerinde kütlece
%0.05 ‘lik sülfürlü dizel yakıtı kullanma talebinde de bulunabilir.
3.7.1.17. 93/59/EEC
EEC Konseyi hafif araç emisyonlarında 91/441/EEC’yi geliştiren 93/59/EEC nolu

yönetmeliği yayınlayarak tüm benzinli ve GVM’i 3,5 tona kadar olan M1 sınıfı
dizellerde, diğer 91/542/EEC A ve B’ye göre sertifikalandırılamayan M1, M2, N1 ve
N2 sınıfı dizel araçlarda zorunlu hale getirmiştir. GVM’i 2.5 tona kadar olan 6 koltuğa
kadar koltuğu olan araçlar haricinde, GVM’i 3.5 tona kadar olan tüm araçlar için
limitler ve prosedür (dayanım şartları) değişmiştir. 3.5 tona kadar GVM’i olan dizel
araçlar için partikül limitleri ve 3.5 tona kadar GVM’i olan benzinli araçlar için
buharlaşma emisyonları yine aynıdır. Arazi taşıtları için toleranslar kaldırılmıştır, bu
araçlar için limitler aynı tipteki yol araçları ile aynıdır.
Yönetmeliğin kapsamı ve prosedürü ise değişmemiştir, 91/441/EEC ile aynıdır.

Yalnız bu yönetmelikle LDT (Light Duty Truck) kavramı girmiştir, N sınıfı araçları
referans ağırlıklarına göre üç kategoriye ayırmaktadır, bunlar LDT1, LDT2 ve
LDT3’tür.
3.7.1.18. 94/12/EEC
Bu yönetmelikle atalet sınıflarına göre emisyon limitleri daha düşürülmüştür, tip

onayı limitlerine ve istatistiksel proses kontrollerine bağlı olarak ürerimin uygunluğu
prosedürü değişim görmüştür. Yönetmeliğin kapsamı değişmemiştir, 91/441/EEC
ve 93/59/EEC ile aynıdır.
43
GVM’i 2.5 tondan fazla olan ve 6 koltuktan fazla koltuğu olan M1 sınıfı araçlar
ile M2, M3, N1, N2, N3 sınıfı (ticari araçlar) araçlar için 93/59/EEC’nin değişikleri
aynen devam etmiştir. Yalnızca onay seviyesi için kağıt işleri mevcuttur. Üretimin
uygunluğu ise aşağıda belirtilen şartlarla birlikte değişmiştir.
GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar koltuğu olan M1 sınıfı araçlar için
limitler daha da sıkılaştırılmıştır. Üretimin uygunluğunda, araçlar için limit
değerlerindeki toleranslar kaldırılmıştır. 92/53/EEC yönetmeliğinin yayınlanması ile
birlikte istatistiksel kalite kontrol prosesleri üretime uygunluk şartları için etkin hale
gelmiştir. Üretimin uygunluğu prensibi, fabrikanın üretim kabiliyeti onay verilmeden
önce kontrol edilmesi ve onay verilmeden önce, motorun ve aracın üretim prosesinin
kontrol planları konusunda el sıkışılmış olunması, rutin hat çıkış noktasındaki test
ekipmanının ve yapılan testlerin kayıtlarının tutulması konusunda yine anlaşılmış
olunması gerektiğidir. Ayrıca üretime uygunluk testi yapılan araçların onay
kuruluşuna sunulan dokümanlara uyması gerektiğinde kontrolünün yapılması
gerekmektedir.
Onay kuruluşunun yapacağı üretime uygunluk testlerini sıklığı imalatçını kredisine

bağlıdır, eğer onay kuruluşu imalatçının kalite kontrollerinden memnun kalmazsa,
test yapılan araçlar üzerinde tüm testlerin tekrar yapılmasını isteyebilir.
Tip I testi için, ilk olarak 3 araç test edilir, seçilen araçlar üzerinde imalatçıların hiçbir
şekilde ayarlama yapılmasın izin verilmez (Seçilen araçların hattan seçilmesi tercih
noktasıdır). Testten geçiş kriteri aynı tip onayındaki gibidir. Km akümülasyonu için
benzinli araçlar için 3000 km, dizel araçlar için 15000 km’ye ihtiyaç vardır, yalnız
imalatçını hiçbir şekilde araca müdahale etmesine izin verilmez. Ayrıca açılma sabiti
değeri (EC) diğer test edilen sıfır km araçlar için kullanılır. Piyasada kullanılan yakıt
normal olarak kullanılır ama imalatçının isteği ile referans yakıtta kullanılabilir.
Tip II testi için genel şartlar dışında özel kurallar yoktur. Tip III testi, tip I üretime
uygunluk testine maruz olan bir araç için geçerlidir. Tip IV testi için mevcut üretime
uygunluk test prosedürü işlemektedir.
3.7.1.19. 96/44/EEC
Bu yönetmelikle imalatçıların emisyon testlerinin sayısını 3’ten maksimum 10’a

kadar olan yapabilme talep istemi kaldırılmıştır. Tip I tip onay akış diyagramı revize
edilmiştir. Model bilgi dokümanı tamamen revize edilmiş ve en son yayınlanan
70/156/EEC ile aynı seviyeye getirilmiştir. Dinamometre yük eğrisi doğruluğu
44
120km/saat’e çıkarılmıştır. Analitik ekipman doğruluğu ± %3’ten ±%2’ye
değiştirilmiştir. Ayrıca partikül filtrelerinin ağırlığını hesaplamak için kullanılan
mikrogram balansının doğruluğu 5 mikrogram ve okunabilirliği 1 mikrogram şartı
getirilmiştir. Bu yönetmelikle, 93/116/EC numaralı Yakıt Sarfiyatı ve CO2 Ölçümü
yönetmeliği ile aynı paralellikte 22 atalet ağırlık sınıfı adapte edilmiştir.
İmalatçının isteğine bağlı olarak pozitif ateşlemeli motorlu araçlarda bir bölüm 1 ve
iki bölüm 2 ile ön şartlandırma yapılabilir. İlk 40 saniyelik rölanti periyodunda değişik
hızlardaki soğutma havasının araca üflemesine son verilmelidir. Bu üfleçten hemen
ucundan çıkan havanın doğrusal hızı şasi dinamometresi silindiri hızından 5km/saat
az veya fazla olabilir. Üflecin yüzey alanı en az 0.2 m², en alt ucu yerden 200 mm ve
araçtan ise 300 mm uzaklıkta olmalıdır. Üflecin en az hızı 6 m/saniye (21.6 km/saat)
olabilir ve yükseklik özel araçlara göre değiştirilebilir. Şasi dinamometresinin yük
diyagramı tekrar çizilmiştir. Güç emme formülü kW’tan Nm’ye çevrilmiştir.
Dinamometre ayarlarının alternatif metodu olan (cook book) 22 atalet sınıfını
kapsayacak şekilde revize edilmiştir. Buharlaşma emisyonlarının tespiti için yakıt
tankı 14°C ‘nin altındaki yakıtla doldurulmaktır.
3.7.1.20. 96/69/EC
Bu yönetmelikle temel yönetmeliğin kapsamı değişmemiş 91/441/EEC, 93/59/EEC,

94/12/EEC ve 96/44/EC ile aynıdır. GVM’i 2.5 tondan fazla olan ve 6 koltuktan fazla
koltuğu olan M1 sınıfı araçlar ile M2, M3, N1, N2, N3 sınıfı (ticari araçlar) araçlar için
limitler daha da sıkılaştırılmıştır. GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğa kadar
koltuğu olan M1 sınıfı araçlar (otomobiller) için limitler 94/12/EC ile aynıdır. Üretimin
uygunluğu için aynı daha önceki şartlar devam etmiştir.
3.7.1.21. 98/77/EC
Bu yönetmelik, NG ve LPG yakıtları ile de çalışan araçları kapsamak için

yayınlanmıştır. Daha önce yayınlanan yönetmelikler ile kapsam aynıdır. Bu
yönetmeliğe göre onay alacak araçlar; tüm benzinli araçlar ve GVM’i 3.5 tona kadar
olan M1 ve N1 sınıfı dizel ve NG ve LPG yakıtlı araçlardır. 2.84 tona kadar referans
ağırlığı olan M2 ve N2 sınıfı araç türevleri için de bu onaylar genişletilebilmektedir
ama NG ve LPG ile çalışan bu sınıftaki araçlar için genişletme söz konusu değildir.
Ek I (test şartları), NG ve LPG ile çalışan ve hem benzin hem de NG ve LPG ile
çalışan araçlar için güncellenmiştir. Ek II (bilgi dokümanı), Ek III (tip I testi), Ek IV (
45
Tip II testi) ve Ek VII 7 (Tip V testi) de güncellenmiştir. Ek IX (referans yakıtlar)
ve yeni Ek IXa (LPG ve NG yakıt özellikleri) güncellenmiştir. Yeni Ek XII (tip onayı
için aile konsepti ve test şartlarının minimizasyonu kavramı) girmiştir. Hidrokarbonlar
toplam hidrokarbonlar (THC) olarak ölçülmektedir, non-metan hidrokarbonlar
(NMHC) olarak ölçülmemektedir. NG yakıtla çalışan araçlara NMHC limitlerinin
uygulanması ise faz III ve IV seviyelerinde gerçekleşecektir.
Pozitif ateşlemeli LPG ve NG yakıtla çalışan araçlara uygulanacak testler, Tip I (Faz
II çevrimi, 40 saniyelik rölanti hala devam etmektedir), tip II, tip III, tip V testleridir.
Tip IV testi (buharlaşma emisyonları) gaz ile çalışan araçlar için yapılmamaktadır.
Pozitif ateşlemeli hem benzinle hem de NG ve LPG ile çalışan araçlara uygulanacak
testler ise, Tip I (test hem benzin hem de LPG veya NG ile yapılır), tip II (test hem
benzin hem de LPG veya NG ile yapılır), tip III (test sadece benzin ile yapılır), tip IV
(test sadece benzin ile yapılır), tip V (test sadece benzin ile yapılır) testleridir.
LPG ve NG yakıtının kullanılması halinde, araç ilk çalışmaya benzin ile

başlayabilmektedir ve imalatçı tarafından belirlenmiş ve sürücü tarafından
değiştirilemeyen bir zaman sonra NG veya LPG yakabilmektedir. Benzin
sistemlerinin emniyet veya ilk çalıştırma için bulunduğu ve 15 litreden fazla benzin
kapasitesi olmayan araçlar için Tip I, II ve III testleri yapılabilmektedir.
Yönetmelikte özet tablo ve detaylı paragraflarda Tip II testi (Karter havalandırma

emisyonları) ile alakalı olarak birbiri ile uyuşmazlık vardır. GVM’i 3.5 tondan fazla
olan pozitif ateşlemeli araçlarda ve bu yönetmeliğe göre GVM’i 3.5 tona kadar olan
gaz ile çalışan araçlara Tip II testi uygulanabildiği belirtilmektedir, ama Tip II testi
hem gaz ile çalışan hem de hem gaz hem de benzinle çalışan araçlara
uygulanmamaktadır.
Piyasada çok farklı kompozisyonlarda LPG ve NG yakıtı bulunduğu için, yakıt

sistemlerinin bu farklı kompozisyonlara uyum sağlaması gerekmektedir. Bu yeteneği
görebilmek için araçlar Tip I testinde iki uç referans yakıtı ile test edilmeli ve sistemin
uyumluluğu kontrol edilmelidir. Bu şekildeki testlerden başarılı olan araç ailenin
anası kabul edilir. Eğer araçlar aynı yakıt sistemlerine sahipseler ve aile özelliklerini
taşıyorlarsa sadece bir yakıtla test edilmeleri gerekmektedir.
Ana araç piyasadaki her yakıta uyumlu olduğunu kanıtlamak zorundadır. LPG
yakıtında iki kompozisyon mevcuttur; C3 ve C4. NG’de ise iki türlü yakıt vardır;
yüksek kalorifik yakıt (H-gaz) ve düşük kalorifik yakıt (L-Gaz). Fakat bu yakıtlar da
46
Wobbe indeksleri bakımından büyük farklılıklar göstermektedirler. Ana araç Tip
I testinde Ek IX’da belirtilen uç referans yakıtları ile test edilir. Eğer bir yakıttan
diğerine geçiş bir düğme yardımı ile oluyorsa tip onayı esnasında bu düğme
kullanılmaz. Eğer imalatçı isterse ve teknik servis ile anlaşılırsa ön şartlandırma
çevrimi genişletilebilir. Ana araç iki yakıt ile test edilip emisyon limitleri dahilinde
kalırsa, testten geçmiş sayılır. Eğer aileden bir aracın onayı istenirse tip I testi tek bir
referans yakıtı ile yapılır. Araç LPG veya NG ailesi üyesi şartlarını yerine
getirmelidir. Araç hem ölçülen hem de hesaplanan limitlerin içinde kalmalıdır. Birinci
ve ikinci yakıt arasında ön şartlandırma, tip I testi içinde bir kere bölüm I (şehir-içi),
iki kere bölüm II (şehir-dışı) testlerinin yapılmasıyla tanımlanır. Bu imalatçının isteği
ve teknik servisin anlaşması ile genişletilebilir.
3.7.1.22. 98/69/EC
98/69/EC yönetmeliği tüm pozitif ateşlemeli araçların normal ve düşük çevre

sıcaklıklarındaki egzos emisyonlarını, buharlaşma emisyonlarını, karter
havalandırma emisyonlarını, zehirlemeyi önleyici cihazların dayanımını ve OBD
sistemlerini, basınç ateşlemeli M1 ve N1 sınıfı araçların egzos emisyonlarını,
zehirlemeyi önleyici cihazların dayanımını ve OBD sistemlerini içermektedir
(88/77/EEC’ye göre onaylanan N1 sınıfı araçlar bu kapsamın dışındadır). 2.84 tona
kadar referans ağırlığı olan M2 ve N2 sınıfı araç türevleri için bu yönetmeliğe göre
onaylar geçerlidir.
Bu yönetmelikle, tip I testi çevriminin başındaki 40 saniyelik rölanti periyodu yerini

sıfır zamanda örneklemenin başlamasından sonraki 11 saniyelik rölanti periyoduna
bırakmıştır, şekil 3.7’de bu görülebilmektedir. Dayanım, faz III için 80.000 km veya 5
yıl, Faz IV için 100.000 km veya 5 yıldır. Buharlaşma emisyonları, her zaman
değişen sıcaklıkların, park esnasında ve şehir içi sürüşün sonucu olarak oluşan HC
emisyonlarını belirlemek üzere revize edilmiştir. Test üç bölümden oluşur; test
hazırlığı şehir içi (bölüm I) ve şehir dışı (bölüm II) sürüş çevrimi, sıcak sızıntı
oluşumu ve günlük kaybın belirlenmesi.
47
Şekil 3.7 Faz 3 Seviyesi Tip 1 Sürüş Çevrimi
Tip VI Düşük Çevre sıcaklığı testi (sadece pozitif ateşlemeli araçlar), –7 ° C’de CO
ve HC emisyonlarını ölçmek için yapılmaktadır. Limitler CO için 15 g/km ve HC için
1.8 g/km’dir ve DF yoktur.
Bu yönetmelik, OBD sisteminin devreye girmesini belirleyen yönetmeliktir. OBD,

araç üstünde emisyon kontrol cihazlarındaki hataları bilgisayar hafızasındaki kodlar
gibi tanımlayıp, bunları okuma kabiliyetine sahip sistemdir. OBD aracın tüm ömrü
boyunca çalışır durumda olmalıdır. Tip V dayanım uzaklığı 80.000 veya 100.000 km
üzerine çıkıldığında OBD sisteminde hata gösterici aktive olmadan limitlerin üzerine
çıkılma gibi performans bozuklukları meydana gelebilir. Yine bu yönetmelikle, benzin
ve dizel referans yakıt spesifikasyonları revize edilmiş ve düşük çevre sıcaklığı testi
için referans yakıtı devreye alınmıştır.
Üretime uygunluk kavramına yeni getirilen bir anlayış gelmiştir, bu kullanım

esnasındaki uyum kontrolleridir. 6 ay veya 15.000 km ve de 5 yıl veya 80.000 km’de
bu kontrollerin yapılma kararı alınmıştır.
3.7.1.23. 1999/102/EC
Bu yönetmelikle OBD kullanım ve şartları ile ilgili hükümlerde değişiklik vardır,

bunlar; kısmi katalizatör hacim görüntüleme olanağı, kontrol alanı ağı kullanımı
(CAN) kabul edilmiştir.
48
Tip Onayı veya kullanım esnasındaki periyodik inceleme sırasında OBD
hataları konsepti kabul edilmiştir ve az sayıdaki küçük sayılabilecek aksam ve
sistem görüntüleme hatalarına izin vermektedir. Kullanım esnasındaki katalizatör
arızalarını ekranlama kodlarında revizyon yapılmıştır. Basınç ateşlemeli araçlarda
OBD kullanım tarihleri revize edilmiştir. Cihazı koruma şartları revize edilmiştir. OBD
eşik değerleri virgülden sonra iki hane haline çevrilmiştir.
3.7.1.24. 2001/1/EC
Bu yönetmelikle LPG ve NG yakıt kullanan araçların OBD uygulama tarihleri

ötelenmiştir.
3.7.1.25. 2001/1007/EC
Bu yönetmelikle düşük sıcaklıktaki (-7°C) emisyon limitlerinde araç sınıflarına göre

değişiklik olmuştur. LDT2 ve LDT3 sınıflarını da kapsamıştır.
3.7.2. ECE R-49 ve 88/77/EEC
3.7.2.1. 88/77/EEC
Bu yönetmelik ağır dizel araçlar ve motorlar için yayınlanmıştır. Tablo 3.2’de ECE
R-49 ve 88/77/EEC karşılaştırması ve notlar görülmektedir.
Tablo 3.2 ECE R-49 ve 88/77/EEC Karşılaştırması ve Notlar

Onay Tipi Notlar
Dizel araçlar
ve motorlar
M1'ler hariç.
88/76/EEC Sistem ve
88/77/EEC 1Tem88C. ECE-49.01.
onaylı M2, Aksam.
N2 ve N1 ler
için isteğe
bağlı
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1 sınıfı
araçlar hariç,
İki aşama dizel araçlar Yukarıdaki
91/542/EEC ECE-49.02. ("Euro1" ve "Euro2")
1Tem92H. ve motorlar. gibi
91/441/EEC
onaylı M2,
N2 ve N1 ler
için isteğe
49
bağlı
Yukarıdaki Yukarıdaki
96/1/EC 8Mar96C.
gibi gibi
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1 sınıfı
A 1Ek00H araçlar hariç,
A 1Ek01R dizel/LPG ve
B1 1Ek05H CNG araçlar Euro 3’dan Euro 5’e
1999/96/EC
B1 1Ek06R ve motorlar. aşamalı
B2 1Ek08H 91/441/EEC
B2 1Ek09R onaylı M2,
N2 ve N1 ler
için isteğe
bağlı onaylar
1Ek01R
2001/27/EC (dizel)
1Ek03R (gaz)
3.7.2.2. 91/542/EEC
Bu yönetmelikle, iki faz altında onay verilmeye başlanmıştır; Euro 1 ve Euro 2. Motor
test düzeneğinde, 13 modluk çevrime sahip olan ve CO, HC, NOx ve partiküllerin
ölçülmesi için yapılan test ve bunun onayıdır.
91/542/EEC yönetmeliği, GVM’i 3.5 tona kadar M1 sınıfı, 91/441/EEC’ye göre

onaylanmış N1, N2 ve M2 sınıfı ve EEC dışına ihraç edilecek araçlar ve motorlar
haricindeki bütün dizel motorları ve araçları kapsamaktadır. Tüm hacimler ve
hacimsel akış oranları 273 K ve 101.3 kPa’a göre düzeltilmiştir. Partikül test
prosedürü eklenmiştir, tam-akış ve kısmi-akış yöntemleri kullanılabilmektedir. Motor
donanımlarının çektiği gücü hesaba katan emisyon hesaplamaları geliştirilmiştir.
Komisyon geçici durumlarda oluşan ivmelenme gibi faktörleri değerlendirmek için
yeni test prosedürleri oluşturmak için karar almıştır. İmalatçılar maksimum %0.05’lik
sülfüre sahip yakıtı referans yakıt olarak kullanabilirler.
Test dinamometreye bağlanmış motor üzerinde, motor belli bir süre ısıtıldıktan sonra
gerçekleştirilir. Test çevrimi 13 istasyon noktasından oluşur, şekil 3.8’de bu
görülmektedir.
50
Şekil 3.8 Euro 1 Seviyesi 13 Mod’luk Test
Her istasyon noktasında motorun egzos emisyonlarından sürekli bir biçimde örnek
alınır. Alınan örnekteki konsantrasyonlar ölçülür. Verilerin hesaplanarak, limit
değerlerinden düşük olmaları gerekir.
3.7.2.3. 96/1/EC
96/1/EC yönetmeliği ile küçük dizel motorları da kapsam altına almıştır; küçük dizel
motorlar 700 cm³’den küçük silindir süpürme hacmi olan ve maksimum güç devri
3000 d/dak olan motorlardır. Üretimin uygunluğu şartları tip onayı limitlerini ve
istatiksel proses kontrol sistematiğini temel almıştır.
3.7.2.4. 1999/96/EC
Bu yönetmelik ile GVM’i 3.5 tondan az olan M1 sınıfı araçlar haricindeki tüm dizel,
NG veya CNG motorlu araçları kapsamaktadır. İki faz altında onay verilmektedir;
Euro 3 ve Euro 4. Bu yönetmeliğe Avrupa Sürekli Hal Çevrimi olarak bilinen ve
duman için dinamik yük cevabı olan Avrupa Yük Cevabı (ELR) çevrimini de içeren
yeni bir çevrim yerleştirilmiştir; ESC. Tamamıyla geçici test çevrimi olarak bilinen
Avrupa Geçici Çevrimi eklenmiştir.
Duman değerleri dahil bütün limitler düşürülmüştür. Euro 3 limitlerinde CO, NOx ve
partiküllerde yaklaşık %30’luk, HC de ise yaklaşık %34’lük bir azalma vardır. Metan
51
ve Metan olmayan hidrokarbon limitleri devreye alınmıştır, LPG ve NG emisyon
limitleri adapte edilmiştir.
OBD şartları, dayanım şartları, istatistiksel üretimin uygunluğu, dizel, LPG ve NG

referans yakıtları, gaz yakıtlı araçların etiketlenmesi, motor onayları için motor ailesi
konsepti devreye girmiştir. Çevre ile arkadaşlığı arttırılmış araç anlamına gelen EEV
tanımı çıkmıştır.
Bozucu cihaz (Defeat device) tanımı ortaya çıkmıştır; Normal araç kullanımında
aracı hızını, motor devrini, transmisyondaki vitesi, sıcaklığı, emiş basıncını veya
diğer parametreleri algılayarak, emisyon kontrol sisteminin herhangi bir aksamın
verimli çalışmasında azalma (emisyonları arttırması) sağlayan ve emisyon kontrol
sistemlerini modüle ve aktive eden cihazlardır. Bozucu cihazların kullanımı yasaktır.
1999/96/EC Faz A (Euro 3) seviyesinde ölçüm metotlarında değişiklik vardır. ESC,
ETC ve ELR testlerinin yapılması gereklidir; Faz A (Euro III)’ya göre onay almak
istendiğinde EFI , EGR ve oksidasyon katalitik konvertör ekipmanlarına sahip dizel
motorlar ESC ve ELR testlerine, bunlara ilaveten NOx katalitik konvertörleri ve
partikül tutuculara sahip motorlar ayrıca ETC testlerine tabi tutulurlar. B1, B2 ve C
Fazlarına göre onay alınacaksa ESC, ETC ve ELR testlerinin hepsi uygulanır. Gaz
motorları için yalnızca ETC testi söz konusudur.
ESC testinde 13 kararlı istasyon noktasında egzos emisyonu örnekleri alınır, bu

şekil 3.9’da görülmektedir. Belirlenen bu istasyon noktalarında, egzos gazının
konsantrasyonu, egzos gazının akışı ve motorun çıkış gücü ölçülür.
52
Şekil 3.9 Euro 3 Seviyesi 13 + 1 Mod’luk Test
Partikül örneği şartlandırılmış çevre havası ile arıtılır. Her kilovat saatte yayılan
egzos gazı miktarı gram olarak hesaplanır. ELR testi ise motorun %10’undan
%100’üne değişen yüklerdeki birbirinden farklı 3 sabit devrinde gerçekleştirilir. Eğer
teknik servis isterse 4. devirde yapılabilir, bu şekil 3.10’da görülmektedir.
Şekil 3.10 Euro 3 Seviyesi ELR Test Sırası
53
Elde edilen değerler bir önceki değerlerle karşılaştırılır ve duman eğrisi bir ortalama
algoritması kullanılarak bulunur. ETC testinde motor, yol tipi sürüş şartlarına yakın
durumlarda test edilerek egzos gazları numuneleri alınır, şartlandırılmış çevre
havası ile arındırılır. Dinamometreden alınan motorun devir ve tork geri besleme
sinyallerini kullanılarak motor gücü çevrimin süresine ve motorun bu çevrimde
yapmış olduğu işe bağlı olarak hesaplanır. ETC dinamometre programı şekil 3.11,
3.12 ve 3.13’te görülmektedir. NOx ve HC konsantrasyonu analizatör sinyalinden ve
CO, CO2 ve NMHC konsantrasyonu analizatör sinyalinden veya çanta yöntemi (bag
sampling) ile hesaplanır.
Şekil 3.11 Euro 3 Seviyesi ETC Dinamometre Programı
54
Bu üç yöntemle hesaplanan değerler yönetmelik içinde verilen limitlerden daha

düşük olmalıdır.
Üretimin uygunluğunda eğer bir motor birkaç defa genişletme almış ise, kontroller
son genişletmeye göre yapılmalıdır. Onay kuruluşuna sunulan motorda daha sonra
ayarlamalar yapılamaz.
Bu yönetmelikle, model bilgi dokümanında büyük değişiklikler meydana gelmiştir.

NG yakıtlı motorlar üç referans yakıttan en az iki tanesi ile test edilmelidir (G20, G23
ve G25), bu üç yakıtın maksimum sülfür oranı 50 mg/m³’tür. LPG yakıtlı motorlar da
iki referans yakıt ile test edilmelidirler (C3 ve C4). Dizellerde ise 98/69/EC’den bir
farklılık yoktur. Yine bu yönetmelikle, motor ailesi kavramı ortaya çıkmıştır. Temel
karakterleri aynı olan motorlar aynı aileden sayılmaktadırlar. Örnek olarak yanma
çevrimi, motor soğutması, silindir sayısı, silindir hacmi (%15 farklılıkla), yakıt
beslemesi yönünden farklılık göstermeyen motorlar aynı aileden sayılırlar. Dizel
motorlarda, maksimum torku veren devirde strok başına en fazla beslemesi olan
motor o ailenin anası veya babası kabul edilir. Ana ve babayı belirlemekte ikinci
krater ise maksimum gücü veren devirdeki en fazla yakıt beslemesine sahip olan
motordur. Gaz yakıtlı motorlarda ise en fazla hacime sahip olan motor ana veya
babadır.
3.7.2.5. 2001/27/EC
Bu yönetmelikle, etanol yakıtlı dizel araçlar kapsam içine alınmıştır. Etanol referans
yakıtı belirlenmiştir. Gaz yakıtlı motorlar için ETC prosedürü girişi yapılmıştır. Teknik
55
servisin test esnasında NOx değişimini gözlemek için ETC testini her şartta
uygulamak isteyebileceği belirtilmiştir.
3.7.3. ECE R-24 ve 72/306/EEC
3.7.3.1. 72/306/EEC
Duman emisyonları da emisyonlar içinde önemli bir yer tutmaktadır. Tablo 3.3’te
ECE R-24 ve 72/306/EEC karşılaştırması ve notlar görülmektedir.

Onay Tipi Notlar
72/306/EEC 20Şu74C. Tümü Sistem ECE-24.00
Test yakıtı spek
Sistem ve
revizyonu. Mevcut
89/491/EEC 1Oca90C. Ayrı Teknik
onaylar halen
Ünite
geçerlidir.
Mevcut onaylar halen
97/20/EC 1Ek97H
geçerlidir.
3.7.3.2. 89/491/EEC
Bu yönetmelikle, test yakıtındaki spesifikasyonlar değişmiştir.
3.7.3.3. 97/20/EC
Bu yönetmelikle tam yükte sabit devir testi yapılmaktadır, test dinamometreye

bağlanmış motorda veya araç üzerinde yapılır. Egzos gazlarındaki opasite motor
tam yükteyken ve sabit devirdeyken ölçülür. Maksimum gücün sağlandığı devir ile,
1000 devir yada maksimum gücün sağlandığı devirin %45’i olan devir arasında,
hangisi daha büyükse, 6 adet ölçüm yapılır. Elde edilen değerlerin tabloda verilen
limitlerden düşük olması gerekir.
Serbest ivmelenme testinde ise, test dinamometreye bağlanmış motorda veya araç
üzerinde yapılmaktadır. Motor tam yükte sabit devir testinden hemen sonra test
edilir. Motora hiçbir atalet kuvvetinin etkimemesi gerekir, bu yüzden motorun fren ve
vites bağlantıları sökülür. 6 defadan az olmayacak şekilde, gaz pedalı sert olmayan
ama seri biçimde aktive edilerek, yakıt pompasının maksimum yakıt sağlaması
gerçekleştirilir. Arka arkaya alınan değerler, birbiri arasında 0.25m-1’lik alan içinde
56
kalıyorsa ve bu değerler artış göstermiyorsa , bu değerlerin aritmetik ortalaması
alınarak duman değeri (m-1) bulunur.
3.7.4. ECE R-85 ve 80/1269/EEC
3.7.4.1. 80/1269/EEC
Motor güçleri emisyonlar içinde doğrudan etkili olmasa da motor güçlerine göre
emisyonlar da farklılık göstermektedirler. Bu konuda da motor gücünün önemi
vardır, tablo 3.4’te ECE R-85 ve 80/1269/EEC karşılaştırması ve notlar
görülmektedir.
Yönetmelik / UN-ECE
Geçerli Tarihler Etkilenen Araçlar Onay Tipi Notlar
Değişiklik Eşdeğeri
80/1269/EEC 30Haz82C Tümü Sistem ECE-15, ECE-24
88/195/EEC 1Tem88C ECE-15.04 Ek
89/491/EEC 1Oca90C Yok
97/21/EC 1Ek97H ECE-85.00
1999/99/EC 1Oca00C H CNG/LPG
3.7.4.2. 88/195/EEC
Bu yönetmelikle gelen önemli bir değişiklik yoktur.
3.7.4.3. 89/491/EEC
3.7.4.4. 97/21/EC
3.7.4.5. 1999/99/EC
Bu yönetmelik aracın ve motorun net gücünün ve maksimum gücünün bulunması

için dinamometrede yapılma esaslarına dair şartları ve onay verme işlemini tanımlar.
Eğer vites kutusu motora bağlı ise vites kutusunun verimi dikkate alınır. Net gücün
ve maksimum gücün hangi devirlerde sağlanabileceğini bulmak için motor üzerinde
57
yardımcı ekipmanlardan hangisinin takılı olacağı yönetmelik içindeki tabloda
belirtilmiştir.
3.7.5. ECE R-84, ECE R-101 ve 80/1268/EEC
3.7.5.1. 80/1268/EEC
Yakıt sarfiyatı ve CO2 ölçümleri de emisyonlar açısından önemli yer tutmaktadır.

Tablo 3.5’te ECE R-84, ECE R-101 ve 80/1268/EEC karşılaştırmaları ve notlar
görülmektedir.
Tablo 3.5 ECE R-84, ECE R-101 ve 80/1268/EEC Karşılaştırmaları ve Notlar

Onay Tipi Notlar
ECE-15, Onayı artık geçerli
80/1268/EEC 30Haz82C M1 Sistem
ECE-24 değildir.
Kurşunsuz araçlar için
onay genişletmesi.
89/491/EEC 1Oca90C
Onayı artık geçerli
değildir.
1Oca96 C/H
(KATO)/ H Yeni test
93/116/EC
(non-KATO), prosedürü,CO2
Düzeltme ECE-101.00
1Oca97 R ölçümünde, yeni Euro
94/L42/27
(KATO)/ R çevrimi
(KATO dışı)
1Oca00 H/
1Oca01 R
(GVM 2.5t’a
1999/100/EC kadar 98/69/EC’la aynı test
-
Düzeltme 1Oca01 H/ prosedürü.
1Oca02 R
(GVM
2.5t’dan fazla)
58
3.7.5.2. 89/491/EEC
3.7.5.3. 93/116/EC
Bu yönetmelikle gelen önemli bir değişiklik yoktur. Yalnızca test prosedüründe bir
değişiklik olmuş, CO2 ölçümünde yeni sürüş çevrimi kullanılmaya başlanmıştır.
3.7.5.4. 1999/100/EC
Bu yönetmelikle gelen önemli bir değişiklik yoktur. CO2 ölçümünde 98/69/EC

yönetmeliğindeki sürüş çevrimi kullanılmaya başlanmıştır.
3.8. Avrupa Geçerliliğini Yitirmiş, Mevcut ve Yürürlüğe Girişi Planlana Egzos

Emisyonları Kanunları
3.8.1. Avrupa’da AB ve BM-AEK Kanunlarına Göre Artık Onay Verilemeyen

Yönetmelikler
Tablo 3.6’da Avrupa’da AB ve BM-AEK kanunlarına göre artık onay verilemeyen

yönetmelikler görülmektedir.
Tablo 3.6 Avrupa’da AB ve BM-AEK Kanunlarına Göre Artık Onay Verilemeyen

Yönetmelikler
70/220/EEC (Orijinal Seviye), 74/290/EEC, 77/102/EEC,

78/665/EEC, 83/351/EEC, 88/76/EEC, 88/436/EEC,
Hafif Araçlar 89/458/EEC, 89/491/EEC, 91/441/EEC, 93/59/EEC,
Emisyonları 94/12/EC, 96/44/EC, 96/69/EC, 98/69/EC, 98/77/EC. (Not:
Tüm AB Hafif Araçlar Emisyonları Yönetmelikleri resmi
olarak 70/220/EEC’ye ek olarak gelmiştir.)
88/77/EEC (Orijinal Seviye), 91/542/EEC. (Not: Tüm AB
AB Ağır Araçlar Emisyonları Ağır Emisyonları Yönetmelikleri resmi olarak
88/77/EEC’ye ek olarak gelmiştir.).
72/306/EEC (Orijinal seviye). (Not: Tüm AB Dizel Duman
Dizel Duman
Emisyonları Yönetmelikleri resmi olarak 72/306/EEC’ye ek
Emisyonları
olarak gelmiştir.)
80/1268/EEC (Orijinal Seviye), 93/116/EEC. (Not: Tüm AB
Yakıt Sarfiyatı/CO2 Yakıt Sarfiyatı/CO2 Yönetmelikleri resmi olarak
80/1268/EEC’ye ek olarak gelmiştir.)
Hafif Araçlar ECE-15.00, ECE-15.01, ECE-15.02, ECE-15.03, ECE-
BM-AEK
Emisyonları 83.00, ECE-83.01, ECE-83.02, ECE-83.03.
Ağır Araçlar Emisyonları ECE-49.00, ECE-49.01A.
59
Dizel Duman
ECE-24.00, ECE-24.01, ECE-24.02.
Emisyonları
3.8.2. Avrupa’da Mevcut ve Zorunlu AB ve BM-AEK Emisyon Şartları
3.8.2.1. AB Hafif Araçlar Emisyonları
1999/102/EC ve 2001/1/EC (2000 Faz III ve 2005 Faz IV AB, OBD revizyonlarını
içermektedir) yönetmeliklerinin mevcut durumu ve özellikleri tablo 3.7’de
görülmektedir.
Tablo 3.7 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmeliklerinin Mevcut Durumu ve

Özellikleri
Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesinde 15 Aralık 99 ve 6 Şubat 01’de

Durum
yayınlanmıştır.
Tüm Benzinli araçlar , M1 ve N1 dizeller, bu yönetmeliğe göre onay
almış M1 ve N1 sınıfı araçların 2.84 tona kadar olan referans
Etkilenen Araçlar ağırlıklarındaki M2 and N2 dizel türevlerini etkilemektedir. GVM’i 2.5
tona kadar olan M1 sınıfı araçlar dışındaki dizellerin ağır araçlar
emisyonlarına uyma opsiyonu vardır.
Otomobil Tablo 3.8’e bakınız
Referans ağırlığı 1305 kg ‘a kadar olan GVM’i 3.5 tona
LDT1
kadar olan araçlar
Referans ağırlığı 1305 kg ‘tan 1760 kg’a kadar olan
Sınıflar LDT2
GVM’i 3.5 tona kadar olan araçlar
Referans ağırlığı 1760 kg’dan büyük olan GVM’i 3.5
LDT3
tona kadar olan araçlar
Ağır GVM’i 3.5 tondan fazla olan araçlar
Tablo 3.8’te 1999/102/EC ve 2001/1/EC yönetmeliklerinin sınıf seçim tablosu ve
zorunlu tarihler görülmektedir.
Tablo 3.8 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmeliklerinin Sınıf Seçim Tablosu ve

Zorunlu Tarihler
Koltuk sayıları
Ateşleme Tipi GVM (kg) Arazi Taşıtı Sınıf
(sürücü dahil)
Pozitif <=2500 Herhangi Yok Otomobil
Pozitif >2500 Herhangi Yok LDT
Sıkıştırma (DI/IDI) <=2000 Herhangi Yok Otomobil
Sıkıştırma (IDI) >2000<=2500 6’ya kadar Yok Otomobil
Sıkıştırma (DI) >2000<=2500 6’ya kadar Hayır Otomobil
Sıkıştırma (DI) >2000<=2500 6’ya kadar Evet LDT
Sıkıştırma (DI/IDI) >2000<=2500 6 üstü Yok LDT
60
Sıkıştırma (DI/IDI) >2500 Herhangi Yok LDT
Bütün AB ülkelerinde aşağıdaki tarihlerden itibaren zorunludur;
Faz III
Tüm Otomobil ve LDT’ler için tescilde şu anda,
LDT2 ve LDT3’ler için homologasyonda şu anda, tescilde 1Ocak02
tarihinde,
Benzinlide soğuk çalıştırma, GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğu
olan M1 sınıfı araçlar ve LDT1’ler için homologasyon 1Ocak02
tarihinde, LDT2 ve LDT3’ler için homologasyon 1Ocak03 tarihinde,
Faz IV
Tüm Otomobil ve LDT’ler için homologasyonda 1Ocak05 tarihinde,
tescilde 1Ocak06 tarihinde,
LDT2 ve LDT3’ler için homologasyonda 1Ocak06 tarihinde, tescilde
1Ocak07 tarihinde.
POZİTİF ATEŞLEME için OBD TARİHLERİ
Otomobil ve LDT1 araçlarında şu anda tescil için OBD sistemleri
takılı olmalıdır.
LDT2 and LDT3 araçlarında homologasyon için şu anda, tescil için
Geçerli Süreler 1Ocak02 tarihinde OBD sistemleri takılı olmalıdır.
BASINÇLI ATEŞLEME için OBD TARİHLERİ

GVM’i 2.5 tona kadar olan ve 6 koltuğu olan M1 sınıfı araçlar ve
LDT1’ler için homologasyon 1Ocak03 tarihinde, tescil 1Ocak04
tarihinde,
LDT1 ve 7-9 koltuk arasında koltuğu olan ve GVM’i 2.5 tona kadar
olan M1 sınıfı araçlar için homologasyon 1Ocak05 ve tescil
1Ocak06 tarihinde,
LDT2, LDT3 ve GVM’i 2.5 tona kadar olan M1 sınıfı araçlar için
homologasyon 1Ocak06 ve tescil 1Ocak07
GAZ YAKITLI ARAÇ için OBD TARİHİ

Tamamen ve ara zamanlı olarak LPG ve NG ile çalışan araçlar için
OBD tarihleri:
Otomobil ve LDT1: 1Ocak03H, 1Ocak04R,

LDT2 ve LDT3: 1Ocak06H, 1Ocak07R.
Dört şehir içi ve bir şehir dışı çevrimden
oluşan, 11 saniyelik rölanti periyotlu çevrim
Tip I testi. GVM’i 3.5 tona kadar olan araçlara
uygulanır. CO, HC, NOx ve partiküller
ölçülmektedir.
Tip II Rölantide CO. Pozitif ateşleme sadece.
Karter Havalandırma emisyon testi. Pozitif
Testler Tip III
ateşlemeli araçlar sadece.
Buharlaşma emisyonları. GVM’i 3.5 tona kadar
Tip IV
olan pozitif ateşlemeli araçlar.
Dayanım testi. GVM’i 3.5 tona kadar olan
Tip V
araçlara uygulanır.
-7C soğuk çalıştırma. Pozitif ateşlemeli M1 &
Tip VI
N1 sınıfı araçlara uygulanır.(Tarihler yukarıda)
61
Tablo 3.9’da 1999/102/EC ve 2001/1/EC yönetmelikleri OBD eşik limitleri
görülmektedir.
Tablo 3.9 1999/102/EC ve 2001/1/EC Yönetmelikleri OBD Eşik Limitleri
Faz III E-OBD CO HC Nox PM

eşik limitleri,
g/km : Benzin Dizel Benzin Dizel Benzin Dizel Dizel
Otomobil/LDT1 3.2 3.2 0.4 0.4 0.6 1.2 0.18

LDT 2 5.8 4.0 0.5 0.5 0.7 1.6 0.23
LDT 3 7.3 4.8 0.6 0.6 0.8 1.9 0.28
Trafikteki uyum ve geri çağırma hükümleri 80.000 km’ye kadar yol almış veya 5 yıllık
araçlar için geçerlidir. Tablo 3.10’da Faz 3, tablo 3.11’te Faz 4 seviyeleri Tip 1 testi
limit değerleri görülebilmektedir. Tablo 3.12’de ise Tip 4, 5 ve 6 testleri limit değerleri
görülebilmektedir.
Tablo 3.10 Faz 3 Seviyesi Tip 1 Testi Limit Değerleri
Limitler Tip I testi (g/km) Tip onayı ve üretimin uygunluğu.

Faz III (2000) –
Otomobil& LDT1 LDT2 LDT3
80km/ 5 yıl
Benzin Dizel Benzin Dizel Benzin Dizel
CO 2.3 0.64 4.17 0.80 5.22 0.95
HC 0.2 - 0.25 - 0.29 -
Nox 0.15 0.50 0.18 0.65 0.21 0.78
HC+Nox - 0.56 - 0.72 - 0.86
Partiküller YOK 0.05 YOK 0.07 YOK 0.10
Tablo 3.11 Faz 4 Seviyesi Tip 1 Testi Limit Değerleri
Faz IV (2005) –
Otomobil& LDT1 LDT2 LDT3
100k km/5 yıl
Benzin Dizel Benzin Dizel Benzin Dizel
CO 1.0 0.50 1.81 0.63 2.27 0.74
HC 0.1 - 0.13 - 0.16 -
NOx 0.08 0.25 0.10 0.33 0.11 0.39
HC+Nox - 0.30 - 0.39 - 0.46
Partiküller YOK 0.025 YOK 0.04 YOK 0.06
Tablo 3.12 Tip 4, 5 ve 6 Testleri Limit Değerleri
Testler Tip IV testi (Buharlaşma) [2.0] g/test.

Eğer 80 000 km’lik sürüş testi yapılmazsa, aşağıdaki DF’ler
Tip V testi
kullanılmalıdır.
62
Benzin Dizel
CO 1.2 1.1
HC + NOx 1.2 1.0
Partiküller YOK 1.2
(Soğuk Çalıştırma, pozitif ateşleme sadece) - 15 g/km CO
Tip VI testi
and 1,8 g/km HC M1&LDT1, diğerleri TBE.
Muafiyetler Yok.
3.8.2.2. AB-AEK Hafif Araç Emisyonları
Tablo 3.13’te ECE-15.04 düzenlemesinin mevcut durumu ve özellikleri

Tablo 3.13 ECE-15.04 Düzenlemesinin Mevcut Durumu ve Özellikleri
Tüm Benzinli araçlar, M1 ve N1 dizeller. M1 sınıfı haricindeki dizellerin

Etkilenen Araçlar
Ağır Dizel Emisyonlarına uyma opsiyonu vardır.
Arazi taşıtları hariç, GVM’i 2.5 tona kadar olan 6 koltuğa
Otomobil
kadar olan M1 sınıfı araçları
Sınıflar
Ticari GVM’i 3.5 tona kadar olan diğer araçlar.
Ağır GVM'i 3.5 tondan fazla olan araçlar.
Geçerli, ama çoğu ülkede uygulamada değildir, teorik
Geçerli tarihler
olarak onay verilebilmektedir.
Şehir çevrimi sürüşü sadece. GVM’İ 3.5 tona kadar olan
Tip I araçlara uygulanır.
CO, HC, Nox ölçülür.
Testler
Tip II Rölantide CO . Tüm araçlar.
Karter havalandırma emisyon testi. Benzinli araçlar
Tip III
sadece.
Tip onayı
Limitler Üretimin Uygunluğu
(g/test)
Referans
CO HC+NOx CO HC+NOx
kütle (kg)
1020 altı 58 19 70 23.8
1020 ‘den
67 20.5 80 25.6
1250’e
1250’den
76 22 91 27.5
1470’e
1470’den
84 23.5 101 29.4
1700’e
1700’den
93 25 112 31.3
1930’e
1930’den
101 26.5 121 33.1
2150’e
63
2150 üstü 110 28 132 35
Muafiyetler Ticari araçlar için HC + NOx için 25%’lik muafiyet mevcuttur.
görülmektedir.
M1 ve N1 sınıfı VM’i 3.5 tondan fazla olan araçlar ECE-49’a göre onay almışsa ECE-83’e
muhatap değildir
Kurşunlu Benzin – Şartlar ECE-15.04 Otomobil (M1)
veya Ticari (N1) için aynıdır. Onaylar aynı zamanda
ECE-83.04A kurşunsuz benzinli araçlar içinde verilebilir. ECE-
15.04 onayları test yapılmasına gerek kalmadan
dönüştürülebilir.
Sınıflar Kurşunsuz Benzin, benzin/LPG ve benzin/CNG –

ECE-83.04B
Şartlar 96/69/EC’deki gibi ilgili araç için geçerlidir.
Dizel – Şartlar 96/69/EC’deki gibi ilgili araç için
ECE-83.04C
geçerlidir.
LPG/CNG tek yakıtlı araçlar – Şartlar 96/69/EC’deki
ECE-83.04D
gibi ilgili araç için geçerlidir.
Geçerli tarihler yeni ECE onayları için 13 Kasım 99 tarihi
Dört şehir içi ve bir şehir dışı sürüş çevrimden oluşur.
Tip I GVM’i 3.5 tona kadar olan araçlara uygulanır. CO, HC,
NOx ve partiküller ölçülmektedir.
Tip II Rölantide CO. GVM’i 3.5 tondan fazla olan araçlar.
Karter Havalandırma emisyon testi. Benzinli araçlar
Testler Tip III
sadece
Buharlaşma emisyonları. GVM’i 3.5 tona kadar olan
Tip IV
benzinli araçlara uygulanır.
Dayanım testi. GVM’i 3.5 tona kadar olan araçlara
Tip V
uygulanır.
ECE-83.04A , ECE-15.04 ile aynıdır.
ECE-83.04B, 96/69/EC ile aynıdır.
Limitler
ECE-83.04C, 96/69/EC ile aynıdır.
ECE-83.04D, ECE-83.04B ile aynıdır.
Otomobiller için DI dizel muafiyetleri 30Şubat99’a kadar
Muafiyetler
geçerlidir.
görülmektedir.
Yeni ECE ve ulusal onaylar (Faz A) için 29 Mart 2001 tarihinden itibaren
Şartlar geçerlidir.
29Mart01 tarihinde tescil (Faz A Otomobil/LDT1)
64
1Ocak02 tarihinde tescil (Faz A LDT2/3)
1Ocak02 tarihinde homologasyon (Tip VI testi Otomobil/LDT1)
1Ocak03 tarihinde homologasyon (sınıf revizyonu ve Otomobil dizel OBD)
1Ocak04 tarihinde tescil (Otomobil dizel OBD)
1Ocak05 tarihinde homologasyon (Faz B Otomobil/LDT1 and LDT1 dizel
OBD)
1Ocak06 tarihinde homologasyon (Faz B/dizel OBD LDT2/3)
1Ocak06 tarihinde tescil (Faz B Otomobil Car/LDT1)
1Ocak07 tarihinde tescil (Faz B LDT2/3)
3.8.2.3. AB Ağır Araç Emisyonları
Tablo 3.16’da 96/1/EC yönetmeliği mevcut durumu ve özelliği görülmektedir.
Tablo 3.16 96/1/EC Yönetmeliği Mevcut Durumu ve Özelliği
GVM’i 3.5 tona kadar olan M1 sınıfı dizeller hariç tüm dizeller ve
Etkilenen Araçlar referans ağırlığı 2.84 tona kadar olan M1 ve N1 türevleri olan M2 ve N2
sınıflarının hafif araç emisyonlarına göre onay alması opsiyoneldir.
Geçerli tarihler Şu anda yeni onaylar tüm üye ülkelerde geçerlidir.
Seviyeler Küçük motor muafiyetleri (aşağıya bakınız).
13 modluk, CO, HC, NOx ve partikül ölçümü için test çevrimi. Test
opsiyonları ilgili motor donanımlarının takılarak motorun test
Testler
düzeneğinde veya araç üzerinde test edilmeleridir. Üretimin uygunluğu
şartları revize edilmiştir.
Tip onayı (CoP) g/kWh
CO 4.0 (4.0 )
Limitler HC 1.1 (1.1 )
NOx 7.0 (7.0 )
Partiküller 0.15 (0.15)
Muafiyetler 0.05%’lik sülfürlü referans yakıtı kullanılabilir.
3.8.2.4. BM-AEK Ağır Araç Emisyonları
Tablo 3.17’te ECE-49.02 S2 düzenlemesinin mevcut durumu ve özellikleri

Tablo 3.17 ECE-49.02 S2 Düzenlemesinin Mevcut Durumu ve Özellikleri
GVM’i 3.5 tona kadar olan M1 sınıfı araçlar hariç basınç ve CNG/LPG
Etkilenen kıvılcım ateşlemeli araçlar ve referans ağırlığı 2.84 tona kadar olan M1 ve
Araçlar N1 türevleri olan M2 ve N2 sınıflarının hafif araç emisyonlarına göre onay
alma opsiyonu mevcuttur.
Geçerli Tarihler Şu anda yeni ECE onayları zorunludur.
ECE-49.02A Yeni üretim için geçersizdir.
Seviyeler
ECE-49.02B Yeni üretim için zorunludur.
65
13 modluk, CO, HC, NOx ve partikül ölçümü için test çevrimi. Test
Testler opsiyonları ilgili motor donanımlarının takılarak motorun test düzeneğinde
veya araç üzerinde test edilmeleridir.
ECE-49.02B Tip onayı ve Üretimin Uygunluğu
Tüm araçlar
g/kWh
CO 4.0
Limitler
HC 1.1
NOx 7.0
Partiküller 0.15
Muafiyetler 0.05%’lik sülfürlü referans yakıtı kullanılabilir.
3.8.2.5. AB Dizel Duman Emisyonları
89/491/EEC ve 97/20/EC ekleri ile değiştirilmiş 72/306/EEC yönetmeliğinin mevcut

durumu ve özelliği tablo 3.18’de görülebilmektedir
Etkilenen Araçlar Tüm Dizeller.

89/491/EEC yeni onaylar için geçerli değildir
97/20/EC (sadece idari değişiklikler) onaylarda 1 Ekim1997
Geçerli Tarihler
tarihinden itibaren zorunludur ama mevcut 89/491/EEC onayları
geçerlidir ve bunlara genişletme yapılabilmektedir.
Tip onayı için sabit devir testi kullanılmakta ve periyodik ölçümler için
Testler
serbest ivmelenme testi ele alınmaktadır.
Motor büyüklüğüne göre değişmektedir.
Limitler Serbest ivmelenme test sonuçları 0.5-1 derecesinde azaltılmıştır ve
VIN plakasının yanında belirtilmelidir.
Muafiyetler Yok
3.8.2.6. BM-AEK Dizel Duman Emisyonları
Tablo 3.19’da ECE-24.03 düzenlemesinin mevcut durumu ve özellikleri

Etkilenen Araçlar Tüm Dizeller.

Geçerli Tarihler Şu anda yeni ECE onayları için zorunludur.
Tip onayı için sabit devir testi kullanılmakta ve periyodik ölçümler için
Testler
serbest ivmelenme testi ele alınmaktadır.
Motor büyüklüğüne göre değişmektedir.
Limitler Serbest ivmelenme test sonuçları 0.5-1 derecesinde azaltılmıştır ve
VIN plakasının yanında belirtilmelidir.
66
Muafiyetler Yok
3.8.3. Planlanan AB ve BM-AEK Emisyon Şartları
3.8.3.1. AB Hafif Dizel Emisyonları
Tablo 3.20’te 2005AB planlanan durumu görülebilmektedir.
Tablo 3.20 2005AB Planlanan Durum
- Düşük sıcaklıktaki limit değerlerinin LDT2&3 için devreye alınması

(2003 Ocak tarihinden sonra homologasyon için)
- daha ileri geliştirilmiş yol periyodik testleri
- OBD eşik değerleri Faz IV için (2005 yolcu otomobilleri ve LDT1 için,
Durum 2006 LDT2&3 için);
- tip V (dayanım) testinin geliştirilmesi;
- 2005’deki piyasa yakıtına yakın yakıtın referans yakıt olarak
kullanılması uygun sülfür miktarı ile
Tüm Benzinli araçlar, M1 ve N1 dizeller, [referans ağırlığı 2.84 tona

kadar olan M1 ve N1 türevleri olan M2 ve N2 sınıflarının hafif araç
Etkilenen Araçlar emisyonlarına göre onay almasının silinmesi 2005 için tartışılmaktadır.
GVM’i 2.5 tona kadar olan dizellerin Ağır Araçlar emisyonlarına göre
onay alam opsiyonu mevcuttur.
Otomobil Aşağıya bakınız
Referans ağırlığı 1305 kg ‘a kadar olan GVM’i 3.5 tona kadar olan
LDT1
araçlar
Referans ağırlığı 1305 kg ‘tan 1760 kg’a kadar olan GVM’i 3.5 tona
Sınıflar LDT2
kadar olan araçlar
Referans ağırlığı 1760 kg’dan büyük olan GVM’i 3.5 tona kadar olan
LDT3
araçlar
Ağır GVM’i 3.5 tondan fazla olan araçlar
Otomobil ve LDT1 için 1 Ocak 2005 tarihinde homologasyon, 1 Ocak
Geçerli Tarihler 2006 tarihinde tescil beklenmektedir. Bu tarihlerden bir yıl sonrada
LDT2 ve LDT3 aynı süreçler geçerli olacaktır.
Testler 2000 tarihli öneriler geçerlidir.
Limitler Aşağıya bakınız
Tip I testi (g/km) Tip onayı ve üretimin uygunluğu, 5 yıl/100,000 km dayanımı.
Faz IV (2005) Otomobil & LDT1 LDT2 LDT3

100 km/5 yıl Benzin Dizel Benzin Dizel Benzin Dizel
CO 1.0 0.50 1.81 0.63 2.27 0.74
HC 0.1 - 0.13 - 0.16 -
Nox 0.08 0.25 0.10 0.33 0.11 0.39
HC+NOx - 0.30 - 0.39 - 0.46
Partiküller N/A 0.025 N/A 0.04 N/A 0.06
67
E-OBD CO HC NOx PM
eşik
limitleri, Benzin Dizel Benzin Dizel Benzin Dizel Dizel
g/km:
Otomobil/L
1.4 2.5 0.2 0.2 0.3 0.6 0.09
DT1
LDT 2 2.5 3.2 0.3 0.3 0.4 0.8 0.14
LDT 3 3.2 3.7 0.3 0.3 0.4 0.9 0.22
Muafiyetler Yok.
3.8.3.2. BM-AEK Hafif Araç Emisyonları
Şu anda bu konuda bir çalışma yoktur.
3.8.3.3. AB Ağır Araç Emisyonları
Tablo 3.21’de 2000AB HDT ve 2005AB HDT planlanan durumları görülebilmektedir.
Tablo 3.21 2000AB HDT ve 2005AB HDT Planlanan Durum
96/44/EC’ye göre onay alabilen N1, N2 ve M2 sınıfı araçlar haricinde,

Etkilenen
basınç veya pozitif ateşlemeli CNG veya LPG yakıtla çalışan araçlar (M1
Araçlar
sınıfı dışında)
Euro III yeni onaylar için 1 Ekim 2000 tarihinde zorunludur, 1 Ekim 2001
tarihinde tescil gereklidir.
Geçerli Tarihler
Euro IV yeni onaylar için 1 Ekim 2005 tarihinde zorunludur, 1 Ekim 2006
tarihinde tescil gereklidir.
Testler ESC, ELR ve ETC
Bu test çevrim değişikliklerini uygulamak, Euro 3’ün CO, NOx ve
Partiküllerde (PM) %30, ve HC’de %34’lük limit azaltılmasını da
Limitler
beraberinde getirmiştir. Euro 4 ‘te aynı konseptedir, sadece limitler
farklıdır, daha azaltılmıştır.
CO HC Nox PM Duman
g/kWh g/kWh g/kWh g/kWh m-1
2.1 0.66 5.0 0.10 / 0.13* 0.8
Dizel ve gaz yakıtla çalışan motorların ek olarak tabi oldukları ETC testi, 1 Ekim 2000H /
1 Ekim 2001R tarihleri için limit değerleri.
CO NMHC CH4 NOx PM
g/kWh g/kWh g/kWh g/kWh g/kWh
5.4 0.78 1.6 5.0 0.16 / 0.21
3.8.3.4. BM-AEK Ağır Araç Emisyonları
Tablo 3.22’de ECE-49.03 (Euro III ve Euro IV) için planlanan durum
68
Tablo 3.22 ECE-49.03 (Euro III ve Euro IV) Planlanan Durum
Durum GRPE tarafından çalışılmaktadır.
3.8.3.5. AB Dizel Duman Emisyonları
Tablo 3.23’te AB önerileri için planlanan durum görülebilmektedir.
Tablo 3.23 AB Önerileri Planlanan Durum
Duman değerlerini %30 aşağıya çekmek için çalışılmaktadır ama belirli

Durum
bir tarih yoktur.
3.8.3.6. BM-AEK Dizel Duman Emisyonları
Tablo 3.24’te BM-AEK önerileri için planlanan durum görülebilmektedir.
Tablo 3.24 BM-AEK Önerileri Planlanan Durum
Duman değerlerini %30 aşağıya çekmek için çalışılmaktadır ama

Durum
belirli bir tarih yoktur.
3.8.3.7. AB CO2 Emisyonları & Yakıt sarfiyatı
Tablo 3.25’te 1999/100/EC yönetmeliği mevcut durumu ve özelliği görülmektedir.
Durum
80/1268/EEC’ye ek olarak 15 Aralık 2000 tarihinde yayınlanmıştır.
Etkilenen Araçlar M1
Sınıflar 22 atalet sınıfı
GVM’i 2500 kg’a kadar olan M1’ler için 01 Ocak 00 H, 1 Ocak 01 R.
Geçerli Tarihler GVM’i 2500 kg’dan fazla olan M1’ler için 01 Ocak 01 H, 1 Ocak 02
R.
Yeni Avrupa Yakıt Sarfiyatı test metodu ile yapılan CO2 emisyon
testidir. Yakıt sarfiyatı ve CO2 emisyon değerlerinin uyması gereken
limitler diye bir şey yoktur. 100 km’de yapılan litre cinsinden yakıt
sarfiyatı emisyon değerlerinden hesaplanır.
Testler 93/116/EC seviyesi aşağıdaki sebeplerden dolayı 1999/100/EC
seviyesine değiştirilmiştir.
– 98/69/EC test çevrimi ile uyumlu olması,
- 98/69/EC ‘teki dizel ve benzin referans yakıtlarına ve
98/77/EC'deki LPG ve CNG referans yakıtlarına uyumlu olması.
Yoktur ama onaylanan değerlere göre üretimin uygunluğunun
Limitler
kontrolü yapılır.
Muafiyetler Yoktur.
69
3.8.3.8. BM-ECE CO2 Emisyonları & Yakıt sarfiyatı
Tablo 3.26’da ECE-84.00 düzenlemesi mevcut durumu ve özelliği görülmektedir.
Tablo 3.26 ECE-84.00 Düzenlemesi Mevcut Durumu ve Özelliği
Üye devletler ECE-101 adapte etmeye başlamışlardır, yürürlükten
Geçerli Tarihler
kalkmaya başlamıştır.
Testler Şehir içi çevrimi, 90km/h sabit devir, 120km/h sabit devir,
Limitler
Muafiyetler Yoktur.
Tablo 3.27’de ECE-101.00S2 düzenlemesi mevcut durumu ve özelliği görülmektedir.
Tablo 3.27 ECE-101.00S2 Düzenlemesi Mevcut Durumu ve Özelliği
Durum Şu anda zorunlu

Geçerli Tarihler Şu anda zorunlu – Üye devletlerin hepsi kabul etmişlerdir.
Testler 93/116/EC ile eşdeğer testleri içerir.
Limitler
Muafiyetler Yoktur.
3.9. Emisyonlarda Yakıtın Önemi
Egzos emisyon değerlerinin azaltılması yakıt içeriğinde iyileştirmeyle amaca

ulaşmaktadır. Bu nedenle egzos emisyonlarının aşağı çekilmesine bağlı olarak yakıt
kalitesi de sürekli gelişmektedir. Bugün için Avrupa Birliğinde geçerli yakıt ile ilgili
önemli yönetmelikler, benzinin kurşun içeriği ile ilgili 85/210/EEC yönetmeliğine en
son gelen ek seviyesi 87/416/EEC’dir, benzin içindeki maddeler ile ilgili 85/536/EEC
yönetmeliğine en son gelen tadilat seviyesi 87/441/EEC’dir, yakıtın sülfür içeriği ile
ilgili 75/716//EEC yönetmeliğine en son gelen tadilat seviyesi 93/12/EEC’dir ve yakıt
içeriği ile direktif 98/70/EC yönetmeliğine en son gelen tadilat seviyesi
2001/71/EC’dir.
Avrupa Birliği üye devletleri 1993 yılından itibaren CEN kurşunsuz benzin
spesifikasyonu’na (EN228:1993) uygun benzin ve CEN dizel yakıtı
70
spesifikasyonu’na (EN590:1993) uygun dizel yakıtı üretmeye başlamışlardır.
Buna göre kurşunsuz benzinde, bir ülkenin onay kuruluşu belirli bir bölgede belirli
yıllar için mevsimsel olarak benzinin uçuculuğunu EN228:1993’te gösterildiği gibi
belirlemelidir. Dizel yakıtlar ise A-F arasında gösterilen, bölgelerdeki sıcaklık
seviyesini dikkate alan EN590:1993’te verilen yakıt özelliklerinde olmalıdır.
3.9.1. Benzin
Yönetmelik 78/611/EEC, AB içerisinde kurşunlu benzin de kurşunun içeriğini

maksimum 0.15 ile 0.4 g/lt olarak sınırlamıştır.
Yönetmelik 85/210/EEC kurşun miktarını maksimum 0.013 g/lt olarak sınırlamış

ayrıca süper benzinin (kurşunlu) 95 RON/85 MON olarak üretilmesini hükme
bağlanmıştır. Bu yönetmelik, AB Üye devletlerini kurşunsuz benzin kullandırmaları
ve kullanılması halinde vergi indirimi uygulamaları konusunda teşvik etmiştir.
Yönetmelik 87/416/EEC AB Üye devletlerinin normal kurşunlu benzini

yasaklamalarına izin vermektedir. Bugün için kurşunsuz benzin Batı Avrupa
ülkelerinde oldukça yaygınlaşmıştır. 1994 yılında Avrupa’da kurşunsuz benzin
kullanım oranı %64 idi. Kurşunlu normal benzin ise artık kullanılmamaktadır. İlk defa
Avusturya, 1993 yılında kurşunlu benzinin üretimini ve satışını yasaklamıştır. Bunu
daha Finlandiya, Norveç ve İsveç izlemiştir.
3.9.2. Aromatikler ve Benzen İçeriği
Yönetmelik 85/210/EEC kurşunsuz benzinin benzen içeriğini maksimum %5 v/v

olarak sınırlamıştır. Avusturya da 1990 yılında benzen oranı %3 v/v olarak
azaltılmış, yakıt üreticileri gönüllü olarak 1 Haziran 1998’den sonra Süper RON 98’i
%1 v/v maksimum, diğer sınıfları ise %2 v/v maksimum oranında benzenli üretme
kararı almışlardır. Almanya Çevre Bakanlığı aromatikleri %30 v/v’ye benzen oranını
da %1 v/v’ye indirmeyi planlamaktadır. Almanya’da %1 v/v benzen oranlı benzinler
1995 yılından beri çeşitli firmalar tarafından üretilmektedir.
3.9.3. Oksitleyiciler
Yönetmelik 85/536/EEC oksitleyiciler için limit değerlerin altındaki yakıtların

kullanımın engellenemeyeceğini belirtmektedir.
71
3.9.4. Dizel Yakıtları
Sülfür İçeriği, 93/12/EEC yönetmeliğiyle 1 Ekim 1994’ten itibaren dizel yakıtlarda

dahil tüm petrol yakıtlarında max değer %0.2 m/m, 1 Ekim 1996’dan sonra dizel
yakıtlarında sülfür miktarı için max değer %0.05 m/m olmuştur.
3.9.5. Yakıt içeriği için Yakın ve Uzun Vadeli Çalışmalar
Avrupa Birliği 29 Haziran 1998’de benzin ve dizel motorlarda kullanılan yakıt içeriği
için Faz III ve Faz IV adı verilen iki aşama üzerinde görüş birliğine varmıştır. 1998
yılı içinde de Avrupa Parlamentosu ve Bakanlar Konseyinde kabul edilmiştir.
Buna göre 2000 yılından sonra motorlu araçlarda kullanılan benzin ve dizel yakıt
içeriklerinin aşağıdaki gibi olmuştur (Faz III);
Benzin yakıtı içeriği, RVP yaz 60 kPa, aromatikler 42 % v/v, benzen 1% v/v, olefin
18 % v/v, oksijen 2.7 % v/v, sülfür 150 ppm özelliklerini taşımaktadır
Dizel yakıtı içeriği, cetan Sayısı 51 (min), yoğunluk 845 @ 15°C, T95 360°C,
poliaromatikler 11 % m/m, sülfür 350 ppm özelliklerini taşımaktadır.
2005 yılından sonra motorlu araçlarda kullanılan benzin ve dizel yakıtı içerikleri (Faz
IV);
Dizel ve benzin içinde bulunan sülfür 50 ppm, benzin aromatikleri ise % 35 daha
azaltılacaktır.
Faz IV için yakıtların diğer özellikleri ise Komisyon tarafından belirlenmiştir.

98/70/EC yönetmeliği içinde daha detaylı spesifikasyonlar bulunmaktadır.
Kurşunlu benzinin pazarlanması 2000 yılından sonra genelde yasaklanmıştır. Üye

devletlerin sosyo-ekonomik nedenlere bağlı olarak 2005 yılına kadar azaltma
programı uygulayabilecekleri ve ayrıca pazarın % 0.5’ini geçmeyen oranda kurşunlu
benzini eski tip araçlar için üretebileceği belirtilmiştir.
Avrupa Birliği, topluluğun her kesiminden katılımcılarla uzun çalışmalar yaparak

çevre ve insan sağlığı üzerinde önemli etkisi olan egzos emisyon değerlerini sürekli
aşağıya çekmektedir. Artık emisyon seviyelerinin sağlanması yalnızca motor
üzerinde tadilat yapılarak değil aynı zamanda motorun yaktığı yakıtın içeriğini de
değiştirerek mümkün olmaktadır. [24]
72
4. BM-AEK DÜZENLEMELERİ VE AB YÖNETMELİKLERİ
4.1. BM-AEK DÜZENLEMELERİ
4.1.1. ECE-01 - Tungsten Farlar (R2, Hs1)
Asimetrik tungsten farların fotometrik, kolorimetrik ve dayanım performaslarına göre

verilen aksam tip onayıdır, uygun farlar E-işaretli olmalıdır.
ECE-01.00 onayları artık geçerli değildir. Bu Düzenleme 21 Mart 2002 tarihinden
sonra yeni onayların devreye girmesi için sona erecektir (ECE-112 yayınlandıktan 6
ay sonra ). Tablo 4.1’de ECE-01 tungsten farların (R2, Hs1) mevcut durumu
Tablo 4.1 ECE-01 - Tungsten Farlar (R2, Hs1)
Geçerli Etkilenen
Değişiklik Ek Onay Tipi AT Eşdeğeri Notlar
Tarihler Araçlar
18Mar86 C,
ECE-01.01 18Mar88 H, Tümü Aksam 76/761/EEC
18Mar91R
Ek.1 14May90 C
Ek.2 27Ek92 C
Ek.3 2Ara92 C
Ek.4 14Şu94 C
Ek.5 16Haz95 C.
Ek.6 26Ara96 C
Fotometrik
Ek.7 30Ara97 C.
değişiklikler
ECE-112
8Ek01 C
ECE-01.02 için geçici
21Mar02 XH
hazırlıklar.
73
4.1.2. ECE-02 - Tungsten (R2) Far Ampulleri
Onayı mevcut değildir. ECE-37’ye bakınız.
4.1.3. ECE-03 - Reflektörler
Araçların önüne, yanına ve arkasına yerleştirilen reflektörlerin fotometrik ve dayanım

performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır, uygun cihazlar E-işaretli olmalıdır.
ECE-03.00 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.2’de ECE-03 reflektörlerin mevcut
durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.2 ECE-03 - Reflektörler
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
20Mar82C,
ECE-
20Mar84H, Tümü Aksam Yok
03.01
20Mar85R
ECE-
1Tem85 C
03.02
Ek.1 4May91 C
Ek.2 15Şu94 C
Ek.3 15Şu96 C
Ek.4 18Oca98 C
Sınıf IB reflektörün
Ek.5 5Haz98 C.
eklenmesi
Ek.5
Düzeltme 8Kas00 C. Yazımsal Düzeltme
.1
4.1.4. ECE-04 – Arka Plaka Lambası
Arka plaka lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.3’te ECE-04 arka plaka
lambasının mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.3 ECE-04 – Arka Plaka Lambası
Değişiklik Ek Geçerli Tarihler Etkilenen Araçlar Onay Tipi AT Eşdeğeri Notlar

ECE-04.00 15Nis64 C Tümü Aksam 76/760/EEC
Ek.1 6May74 C
Ek.2 28Şu89 C
Ek.3 5May91 C
Ek.4 30Ağu92 C
74
Ek.5 11Şu96 C
Ek.6 15Oca97 C
Ek.7 18Oca98 C
Ek.8 13Oca00 C
4.1.5. ECE-05 - Tungsten Işık Kaynaklı Farlar
Asimetrik tungsten farların fotometrik, kolorimetrik ve dayanım performanslarına

göre verilen aksam tip onayıdır, uygun farlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.4’te ECE-05
tungsten ışık kaynaklı farların mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.4 ECE-05 - Tungsten Işık Kaynaklı Farlar

ECE-05.00 30Ey67 C Tümü Aksam Yok
ECE-05.01 29Ağu82 C
ECE-05.02 6Mar90 C 6Mar93 R
Ek.1 28Şu90 C
Ek.2 27Ok92 C
Ek.3 15Oca97 C
Ek.4 27Nis98 C.
4.1.6. ECE-06 – Yön İşaret Lambaları (Sinyaller)
Yön işaret lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır, uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.5’te yön işaret lambalarının
(sinyaller) mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.5 Yön İşaret Lambaları (Sinyaller)

ECE-06.00 15Ek67 C Tümü Aksam 76/759/EEC
ECE-06.01 24Tem87 C Yok
Ek.1 25Mar89 C
Ek.2 29Şu90 C
Ek.3 5May91 C
Ek.4 2Ara92 C
Ek.5 29Kas92 C
Ek.6 11Şu96 C
Ek.7 3Ey97 C
Ek.8 24Tem00 C
75
(24Tem02 H
aksam
24Tem03 S
aksam
24Tem04 H
araç
24Tem05 R
araç)
Ek.9 26Ara00 C
4.1.7. ECE-07 – Konum, Fren Ve Uç Hat İşaret Lambaları
Ön ve arka konum, stop ve uç hat işaret lambalarının fotometrik ve dayanım

performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır, uygun lambalar E-işaretli
olmalıdır. ECE-07.00 and 07.01 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.6’da ECE-07
konum, fren ve uç hat işaret lambalarının mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.6 ECE-07 – Konum, Fren Ve Uç Hat İşaret Lambaları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
5May91 C,
ECE- Stop lambası ışık
5May93 H, Tümü Aksam 76/758/EEC
07.02 yoğunluğu arttırıldı.
5May96R
24Ey92 C,
Ek.1 24Ey94H,
24Ey97R
Ek.2 26Oca94 C
Ek.3
Uyumluluk
Ek.4 3Ey97 C
değişiklikleri
Konum ve stop
lambalarının
Ek.5 27Ara00 C yoğunluk oranı
hesap değişikliği
oldu.
4.1.8. ECE-08 - Halojen Farlar (H1, H2, H3, Hb3, Hb4, H7, H8, H9, H11, Hır1,
Hır2) (Ayrıca Ece-20’ye Bakınız)
Halojen ışık kaynaklı farların (ECE-20 tarafından kapsanan H4 farlar hariç)

fotometrik ve dayanım şartlarına göre verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar E-
işaretli olmalıdır. ECE-37 onaylı ampuller kullanılmalıdır. ECE-08.00, ECE-08.01,
ECE-08.02 and ECE-08.03 onayları artık geçerli değildir. Bu Düzenleme 21 Mart
2002’den sonra yeni onayların devreye girmesi için sona erecektir (ECE-112
76
yayınlandıktan 6 ay sonra ). Tablo 4.7’te ECE-08 halojen farların mevcut
durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.7 ECE-08 - Halojen Farlar (H1, H2, H3, Hb3, Hb4, H7, H8, H9, H11, Hır1,
Hır2)
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 6Tem88 C/H,
Tüm Aksam 76/761/EEC
08.04. 6Tem91 R.
Ek.1 24Tem89 C
Ek.2 28Kas90 C
Ek.3 27Ek92 C
Ek.4 13Oca93 C
Ek.5 9Şu94 C
Ek.6 15Oca97 C
Ek.7 3Ey97 C
Ek.8 25Ara97 C
Ek.9 14May98 C
Ek.10 4Şu99 C H11 eklendi
ECE- 8Ey01 C ECE-112 için geçici
08.05 21Mar02 XH hazırlıklar.
4.1.9. ECE-09 – Dış Gürültü
Onayı motorlu taşıtlar için mevcut değildir. ECE-51’ye bakınız.
4.1.10. ECE-10 – Elektromanyetik Uyumluluk (Radyo Frekansları Parazit

Karışmasının Engellenmesini de kapsamaktadır)
Elektromanyetik uyumluluk konusunda araca verilen sistem onayı ve araca

yerleştirilen elektriksel cihazlara verilen aksam tip onayıdır (hassaslık, geniş ve dar
bant emisyonları). Uygun araçlar ve ayrı satılan araç parçaları E-işaretli olmalıdır.
Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.8’de ECE-10 elektromanyetik
uyumluluk mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.8 ECE-10 – Elektromanyetik Uyumluluk
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- Yalnızca RFI
1Nis69 C Tüm Benzinli Sistem 72/245/EEC
10.00 izolasyonu.
ECE- 19Mar78 C
77
10.01
3Ey97 C
ECE- Sistem ve Elektromanyetik
1Oca98 H, Tümü 95/54/EC
10.02 aksam uyumluluk
1Ek02 R.
Düzelt
11Mar98 C
me.1
Kategori L’nin
Ek.1 4Şu99 C
eklenmesi.
Düzelt
Ara99 C
me.2
4.1.11. ECE-11 – Kapı Kilitleri ve Menteşeleri
Otomobillere ve hafif ticari araçlara kapı ve kilit sistemleri ve yapıları konusunda

verilen sistem tip onayıdır. Kapı tutucu cihazların dayanımını da içermektedir. Uygun
araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. ECE-11 ve
70/387/EEC arasında tasarım esnasında dikkate alınması gereken farklılıklar vardır.
Bu konuda 1998 Anlaşması adı altında taslak bir Global Teknik Düzenleme (GTR)
vardır ve GRSP grubu altında çalışılmaktadır. Tablo 4.9’da ECE-11 kapı kilitleri ve
menteşeleri mevcut durumu görülebilmektedir.
Tablo 4.9 ECE-11 – Kapı Kilitleri ve Menteşeleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Haz69 C M1, N1 Sistem 70/387/EEC
11.00
ECE-
6May74 C
11.01
ECE- 15Mar81 C,
Yok
11.02 15Mar83M
Kayar kapılar ve
Ek.1 20Nis86 C
test düzenekleri.
4.1.12. ECE-12 – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistemi Davranışı
Yatay ve düşey düzlemde, motorlu aracın eksenine paralel olan dümenleme

kolonunun sabitlenmiş bariyer ile önden bir etkiye karşı göstermiş olduğu harekete
dair verilen sistem tip onayıdır. Dümenleme kontrolleri ve servis ayrı bozma
şartlarını hem araç sistem onayını hem de ayrı teknik ünite onayını sağlayacak
şekilde olmalıdır. M1 sınıfı araçlarda ve araç tam yüklü ağırlığı 1500 kg’ı geçmeyen
N1 sınıfı araçlarda zorunludur. Diğer araçlar üreticinin isteğine göre bu onayı
alabilirler. Uygun araçlar ve kontroller E-işaretli olmalıdır. ECE-12.00 and ECE-12.01
78
onayları artık geçerli değildir. Ayrıca üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.11’de ECE-12 çarpmaya karşı direksiyon sistemi davranışı ile
ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.10 ECE-12 – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistemi Davranışı
Geçerli Etkilenen AT
Değişiklik Ek Onay Tipi Notlar
Tarihler Araçlar Eşdeğeri
M1 için
14Kas83 C. zorunlu
ECE-12.02 Sistem 74/297/EEC
14Kas86 M diğerleri için
isteğe bağlı
M1 ve GVM ‘i
1500kg’ya
Düşey hareket
24Ağu94 C kadar olan Sistem ve
limiti ve kontrol
ECE-12.03 24Ağu95H'de N1 için Ayrı teknik 91/662/EEC
için yeni çarpma
n 24Ağu98R zorunlu, ünite
testleri.
diğerleri
isteğe bağlı
Elektrikli araçlar
Ek.1 12Ara96 C
eklendi.
Dümenleme
kontrolünü ve
Ek.2 25Ara97 C.
hava yastıklarını
açıklar.
Hava yastıklı
25Ara97 C dümenleme
Ek.2
Mevcut kontrolleri ayrı
Düzelt
onaylar red teknik ünite
me.1
edilebilir. onaylarına
yasaklama geldi.
ECE-94.01 kısmi
Ek.3 23Mar00 C
muafiyet getirdi.
4.1.13. ECE-13 - Frenler (Ayrıca Ece-13-H’a Bakınız)
Tüm sınıf araçların fren sistemlerine ait minimum şartlara göre verilen sistem tip
onaylarıdır. Ayrıca dingillerdeki fren dağılımlarını, ABS ve konnektör sistemlerini,
uyarıcı işaretleri de kapsamaktadır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime
uygunluk şartlarını da içermektedir. ECE-13.00, ECE-13.01, ECE-13.02, ECE-13.03,
ECE-13.04, ECE-13.05, ECE-13.06 ve ECE-13.07 onayları artık geçerli değildir.
Tablo 4.11’de ECE-13 frenler ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.11 ECE-13 - Frenler
Etkilenen
Değişiklik Ek Geçerli Tarihler Onay Tipi AT Eşdeğeri Notlar
Araçlar
ECE- 1Ek96 H, 1Ek98 Tümü Sistem 91/422/EEC
79
13.08 R. (ABS zorunlu
olan araçlar: M2,
M3, N2>7.5t GVM,
N3: şimdi R;
N2<7.5t GVM:
şimdi H, 1Nis01 R)
Ek.1 28Ağu96 C
28Ağu96 C.
M1,N1: 1Tem95 H,
ECE- ABS tarihleri
1Nis01 R; 98/12/EC
13.09 yukarıdadır.
Diğerleri: 1Ek98 H,
1Ek00 R.
Ek.1 15Oca97 C.
Ek.2 22Şu97 C.
Ek.3 27Nis98 C
Ek.4 4Şu99 C
Ek.2
Düzelt 11Kas98 C
me.2
Ek.5 27Ara00 C
Ek.5
Düzelt Çalışılıyor WP29 Haz01
me.1
Ek.6 Çalışılıyor WP29 Haz01
4.1.14. ECE-13-H - Frenler (Ayrıca Ece-13 Yukarıdadır.)
M1 sınıfı araçlara fren sistemleri bakımından verilen sistem tip onayıdır. ECE-13.09
düzenlemelerine göre M1 sınıfı araçlar için derlenen yeni bir düzenlemedir. İkisinden
de farklılık göstermektedir. ECE-13-H AB’de KATO için şu anda kabul
edilmemektedir (ECE-13.09 şu anda kabul edilmektedir). Yalnız şu unutulmamalıdır
ki fren sistemlerinin bu iki ECE-13 ve ECE-13-H düzenlemesine göre tasarlanması
büyük avantaj sağlayacaktır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk
şartlarını da içermektedir. Tablo 4.12’de ECE-13-H frenler ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.12 ECE-13-H - Frenler
Etkilenen
Araçlar
ECE-13-
11May98 C. Sadece M1 Sistem Yok
H.00
Düzeltme.
23Haz99 C
1
Düzeltme. 5Tem00 C
80
2
Ek.1 27Ara00 C
Ek.2 Çalışılıyor WP29 Haz01.
4.1.15. ECE-14 – Emniyet Kemeri Bağlantıları
Emniyet kemeri bağlantılarının yerleşimi, yapısı ve dayanımına göre verilen sistem

tip onayıdır. Koltukları ve araç taban sacının yapısını da kapsar. Şartların
zorlayıcılığı araç sınıflarına göre değişmektedir (otomobil için 20g’lik eşdeğer
kamyonlar ve otobüsler için 6.6g’lik eşdeğere eşittir). Uygun araçlar E-işaretli
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. ECE-14.00 ve ECE-14.01
onayları artık geçersizdir. M1 sınıfı araçlara ISOFIX çocuk koruma bağlantılarının
yerleşiminin zorunlu hale getirilmesi için GRSP’de teklif çalışmaları başlamıştır. Bu
konuda 1998 Anlaşması adı altında taslak bir Global Teknik Düzenleme (GTR)
vardır ve GRSP grubu altında çalışılmaktadır. Tablo 4.13’te ECE-14 emniyet kemeri
bağlantıları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.13 ECE-14 – Emniyet Kemeri Bağlantılar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 1Nis85 C,
Tümü Sistem 76/115/EEC
14.02 1Nis86M.
ECE-
29Oca92 C
14.03
18Oca98 C,
19Mar98 H,
1Ek99 M
ECE- GVM’i 3.5t’a
96/38/EC
14.04 kadar olan M2
sınıfı araçlar
hariç: 1Ek99
H, 1Ek01 R.
Düzeltme
23Haz97 C
.1
4Ek00
4Ek02 R
ECE- Test sonrası
M1<2500kg
14.05 inceleme değişikliği
GVM için
reddedilebilir
Ek.1 26Ara00 C
Ek.2 8Ey01 C
Ek.2
Düzeltme Çalışılıyor C WP29 Haz01.
.1
81
4.1.16. ECE-15 – Benzin Ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları (Ayrıca Bakınız
Ece-83.00)
Motorlu araçların CO, HC and NOx emisyonlarına göre verilen sistem tip onayıdır.
Çoğu ülkenin bu düzenlemeden çekilmesine rağmen, AB-AEK’da ağır benzin
motorlu araçlara verilebilen tek onaydır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime
uygunluk şartlarını da içermektedir. ECE-15.00, ECE-15.01, ECE-15.02 ve ECE-
15.03 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.14’te ECE-15 benzin ve hafif dizel gaz
emisyonları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.14 ECE-15 – Benzin Ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
1Ek82 C/H,
ECE- 1Ek85 R. Tüm Benzinli,
Sistem 83/351/EEC
15.04 Motor gücü M1/N1 Dizel.
1Tem84 C.
Ek.1 1Haz84 C
Düzelt
21Ek88 C Kurşunsuz Benzin.
me.1
4.1.17. ECE-16 – Emniyet Kemerleri
Emniyet kemerlerinin dayanımı ve sağlamlığı açısından verilen aksam tip onayıdır.

Uygun cihazlar E-işaretli olmalıdır. Araca yerleştirilmesi konusunda şartlar son
değişikliklerle yenilenmiştir. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk
şartlarını da içermektedir. ECE-16.00, ECE-16.01, ECE-16.02, ECE-16.03 onayları
artık geçerli değildir. Tablo 4.15’te ECE-16 emniyet kemerleri ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.15 ECE-16 – Emniyet Kemerleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
1Ek85 C, 82/319/EEC
ECE-16.04 Tümü Aksam
1Ek90M Aksam
Ek.1 15Haz88 C.
Ek.2 26Mar89 C.
Ek.3 20Kas89 C.
Ek.4 4Ek92 C
Ek.5 16Ağu93 C
Ek.6 18Ek95 C
82
96/36/EC
Ek.7 18Oca98 C
aksam
4Şu99 C
1Ek99 H Aksam ve Emniyet Kemeri
Ek 8 96/36/EC
1Ek00 R sistem yerleşimi
1Ek01 R
Ek.9 23Mar00 C
Ek.10 27Ara00 C
Ek.11 8Ey01 C
3 yıl H
Ek.12 2000/3/EC WP29 Haz01
5 yıl R
4.1.18. ECE-17 – Koltuklar, Koltuk Bağlantıları ve Koltuk Başlıkları
Tüm sınıf araçlar için koltuk ve koltuk bağlantılarının dayanımı bakımından verilen
sistem tip onayıdır. Şartlar M1’ler için 20g, M2 ve N2’ler için 10g ve M3 ve N3’ler için
6.6g’dir. Koltuk başları olan koltuklar ve M1 sınıfı araçlarda koltuk arkasında yük
taşınan tiplerde özel şartlar mevcuttur. Katlanabilen, yana ve arkaya dayanan
koltuklar ve bunların başlıkları muaftır. ECE-80 M2 sınıfı araçlar için alternatif , M3
sınıfı araçlar için zorunludur. Ayrıca Üretime Uygunluk şartlarını da içermektedir.
ECE-17.00, ECE-17.01, ECE-17.02, ECE-17.03 onayları artık mevcut değildir. Tablo
4.16’da ECE-17 koltuklar, koltuk bağlantıları ve koltuk başlıkları ile ilgili mevcut
durum görülebilmektedir.
Tablo 4.16 ECE-17 – Koltuklar, Koltuk Bağlantıları ve Koltuk Başlıkları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
28Oca95 S M1 Sistem 96/37/EC
17.04
Ek.1 26Oca94 C
ECE- 26Ara98 H,
17.05 26Ara00 M
Tümü (Eğer
Yukarıdaki
ECE- ECE-80.01’e
revize 96/37/EC
17.06 göre onay
edilmiştir.
almamışsa).
Düzeltme 1Ek99 C
.1 1Ek01 M
ECE- 6Ağu00 H, Yükün zapt
Yok
17.07 6Ağu02 M. edilmesi eklendi
Koltuk
deformasyonu
Ek.1 17Kas99 C
limitinin
değiştirilmesi.
83
Ek.2 13Oca00 C
Düzeltme
8Mar00
.1
Ek.1
Düzeltme Çalışılıyor WP29 Haz01
.1
4.1.19. ECE-18 – İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma
Araçların çalınmasının engellenmesi sağlamak için geliştirilen sistemlere verilen

sistem tip onayıdır. 95/56/EC’den farklılığı M1 ve N1’ler için immobilayzır zorunlu
değildir ve M2, M3, N2, N3 sınıfı araçlar için özel şartlar mevcuttur. Uygun araçlar E-
işaretli olmalıdır. ECE-18.00 onayları tüm araç sınıfları için artık geçerli değildir.
ECE-18.01 onayları M1 ve N1 sınıfı araçlar için artık geçerli değildir. Üretime
uygunluk şartlarını içermektedir. Bu konuda 1998 Anlaşması adı altında taslak bir
Global Teknik Düzenleme (GTR) vardır ve GRSP grubu altında çalışılmaktadır.
Tablo 4.17’de ECE-18 izinsiz kullanıma karşı koruma ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.17 ECE-18 – İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma
Etkilenen
Araçlar
Geçerli tarihler M1
3Ey97 C. ve N1 içindir. ECE-
ECE-
3Ey97 H, Tümü Sistem 95/56/EC 18.01 onayları diğer
18.02
1Ek98 M araçlar için halen
geçerlidir.
ECE- M2, M3, N2,
Taslak
18.03 N3
4.1.20. ECE-19 – Ön Sis Lambaları
Ön sis lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam tip

onayıdır, uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarının
içermektedir. ECE-19.00, ECE-19.01 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.18’de
ECE-19 ön sis lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.18 ECE-19 – Ön Sis Lambaları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 8May90 C/H,
Tümü Aksam 76/762/EEC
19.02 8May93 R
84
Ek.1 28Şu89 C
Ek.2 28Şu90 C
Ek.3 28Kas90 C
Ek.4 27Ek92 C
Ek.5 16Haz95 C
Ek.6 15Oca97 C
Ek.7 27Nis98 C
H11 ampulleri
Ek.8 6Şu99 C
eklendi
H12 ampulleri
Ek.9 23Mar00 C
eklendi
4.1.21. ECE-20 - Halojen H4 Farlar
H4 halojen ışık kaynaklı farların fotometrik ve dayanım performanslarına göre

verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar E-İşaretli olmalıdır. Bu Düzenleme 21
Mart 2002’den sonra yeni onayların devreye girmesi için sona ermiştir. (ECE-112
yayınlandıktan 6 ay sonra ). Tablo 4.19’da ECE-20 halojen h4 farlar ile ilgili mevcut
Tablo 4.19 ECE-20 - Halojen H4 Farlar

ECE-20.00 1May71 C Tümü Aksam Yok
ECE-20.01 15Ağu76 C
ECE-20.02. 3Tem86 C
Ek.1 28Şu90 C
Ek.2 27Ek92 C
Ek.3 2Ara92 C
Ek.4 5Mar94 C
Ek.5 27Kas94 C
Ek.6 25Ara97 C
9Ey01 C
ECE-20.03
21Mar02 XH
4.1.22. ECE-21 – İç Donanım
Bir çarpma anında yolcuların ve sürücünün korunması konusunda araca verilen

sistem tip onayıdır. Köşe yarıçaplarını, yumru ve ince çıkıntıları, kafa darbelerini ve
diz darbelerini kapsar. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdırlar. Tablo 4.20’de ECE-21iç
donanım ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
85
Tablo 4.20 ECE-21 – İç Donanım
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Ara71 C M1 Sistem 74/60/EEC
21.00
ECE-
8Ek80 C
21.01.
Ek.1 26Nis86 C
Düzeltme
10Ek86 C
.1
Düzeltme
11Ey92 C
.2
Hava yastığı
Ek.2 18Oca98 C
geliştirmeleri.
Ek.2
Düzeltme 8Mar00 C
.1
4.1.23. ECE-22 – Kasklar (Motosikletler)
4.1.24. ECE-23 – Geri Dönüş Lambaları
Geri dönüş lambalarına fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar E-İşaretli olmalıdır. Tablo 4.21’de ECE-23 geri dönüş
lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.21 ECE-23 – Geri Dönüş Lambaları

ECE-23.00 1Ara71 C Tümü Aksam 77/539/EEC
Ek.1 22Mar77 C
Ek.2 28Şu89 C
Ek.3 5May91 C
Ek.4 24Ey92 C
Ek.5 11Şu96 C
Ek.5
7Mar01 C
Düzeltme.1
Ek.6 18Oca98 C
Ek.7 28Ara00 C
4.1.25. ECE-24 – Dizel Duman Emisyonları
Sabit hal testinde alınan duman seviyesine göre dizel motorlara verilen aksam ve
dizel motorlu araçlara verilen sistem tip onayıdır. Serbest ivmelenme sonucu alınan
86
değer araç üzerinde belirtilir. Uygun araçlar ve ayrı motorlar E-işaretli olmalıdır.
Tablo 4.22’de ECE-24 dizel duman emisyonları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.22 ECE-24 – Dizel Duman Emisyonları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
15Ey72 C Tümü Sistem 72/306/EEC
24.00
ECE-
11Ey73 C
24.01
ECE- Güç testi prosedürü
11Şu80 C
24.02 eklendi.
ECE-
20Nis86 C
24.03
Ek.1 27Mar01 C
4.1.26. ECE-25 – Koltuk Başları
Koltuk başlarına tasarımları ve çarpma performanslarına göre verilen aksam tip

onayıdır. Uygun koltuk başları E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.23’de ECE-25 koltuk
başları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.23 ECE-25 – Koltuk Başları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Mar72 C Tümü Aksam 78/932/EEC
25.00
ECE-
11Ağu81 C
25.01
ECE-
1Oca86 C Yok
25.02
ECE- 20Kas92 C,
25.03 20Kas94S
Düzelt
11Ey92 C
me.1
Ek.1 30Oca94 C
15Oca97 C,
ECE- Yükseklik şartları
15Oca99 H,
25.04 değiştirildi.
15Oca01 M
87
4.1.27. ECE-26 – Dış Çıkıntılar (Ayrıca ECE-61’e Bakınız.)
Araçların dış yüzeylerinin detaylı tasarımlarına göre verilen sistem tip onayı ve
anten, portbagaj gibi aksamlara verilen ayrı teknik ünite tip onayıdır. Uygun araçlar
ve parçalar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.24’te ECE-26 dış çıkıntılar ile ilgili mevcut
Tablo 4.24 ECE-26 – Dış Çıkıntılar

ECE-26.00 1Tem72 C M1 Sistem Yok
ECE-26.01 11Ey73 C 74/483/EEC
13Ara96 C,
Sistem ve ayrı
ECE-26.02 13Ara98H, 79/488/EEC
teknik ünite
13Ara99R
Ek.1 6Tem00 C
4.1.28. ECE-27 – Üçgen İkaz Levhası
Bozulan araçlarda yola yerleştirilerek diğer araçların uyarılmasını sağlayan üçgen

ikaz lambalarının aksam tip onayıdır. Tasarım ve fotometrik şartları içermektedir.
Uygun üçgenler E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.25’te ECE-27 üçgen ikaz levhası ile ilgili
mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.25 ECE-27 – Üçgen İkaz Levhası

ECE-27.00 15Ey72 C Tümü Aksam Yok
ECE-27.01 11Ey73 C
ECE-27.02 1Tem77 C
ECE-27.03 3Mar85 C
Düzeltm
24Ey92 C
e.1
Ek.1 18Oca97 C
4.1.29. ECE-28 - Kornalar (Sesli İkaz Cihazları)
Kornaların ses çıkış performanslarına göre verilen aksam tip onayı ve araçlara
yerleştirilmesi bakımından verilen sistem tip onayıdır. Uygun aksamlar ve araçlar E-
işaretli olmalıdır. Tablo 4.26’da ECE-28 kornalar (sesli ikaz cihazları) ile ilgili mevcut
88
Tablo 4.26 ECE-28 - Kornalar (Sesli İkaz Cihazları)

ECE-28.00 15Oca73 C Tümü Aksam ve sistem 70/388/EEC
Ek.1 7Şu84 C
Ek.2 8Oca91 C
Düzeltm
16Haz92 C
e.1
Ek.3 28Ara00 C
4.1.30. ECE-29 – Kabin Dayanımı
Yük taşıyan araçlarda yolcuların ve sürücünün korunması amacıyla yapılan üç

sarkaç çarpma testine (ön kabin, tavan ve arka kabin paneli) göre verilen sistem tip
onayıdır. Uygun araçlar E-İşaretli olmalıdır. Tablo 4.27’de ECE-29 kabin dayanımı
ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.27 ECE-29 – Kabin Dayanımı
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
GVM’i 7t’nun
ECE-
15Haz74 C. üzerinde olan Sistem Yok
29.00
N2’ler N3
ECE-
1Ağu77 C N1, N2, N3
29.01
Düzelt
me.1
Rev.1 1993
1Ek02 yeni Önden çarpmada
ECE-
ECE H, 1Ek06 sarkaç yükseklik
29.02
reddedebilir R revizyonu
4.1.31. ECE-30 - Otomobil Lastikleri (Ayrıca ECE-54 ve ECE-64’e Bakınız.)
Otomobil lastiklerinin boyutlarına, işaretlerine ve yük/hız performanslarına göre

verilen aksam tip onayıdır. Şu unutulmamalıdır ki Otomobil lastikleri bir lastik
sınıflandırmasıdır ve yük/hız karakteristikleri doğru olduğu taktirde her araçta
kullanılabilir. Geçici kullanım için yedek lastikler (ECE-64) ECE-30’a göre onay
almalıdır. Uygun lastikler E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.28’de ECE-30 otomobil lastikleri ile ilgili mevcut durum
89
Tablo 4.28 ECE-30 - Otomobil Lastikleri
Etkilenen
Araçlar
ECE-
1Nis75 C Tümü Aksam Yok
30.00
ECE-
25Ey77 C
30.01
ECE-
15Mar81 C
30.02
Ek.1 5Ek87 C
Ek.2 29Kas90 C 92/23/EEC
Ek.3 24Ey95 H
Ek.4 1Ek95 M
Ek.5 8Oca95 C
Ek.6 26Ara96 C
Ek.7 5Mar97 C
Ek.8 14May98 C
Ek.9 6Şu99 C
Ek.10 13Oca00 C
Ek.11 28Ara00 C
4.1.32. ECE-31 - Halojen Işık Kaynaklı Farlar (Hsb)
Asimetrik halojen ışık kaynaklı farların fotometrik, kolorimetrik ve dayanım

performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarında içermektedir. Tablo 4.29’da ECE-31 halojen
ışık kaynaklı farlar (Hsb) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.29 ECE-31 - Halojen Işık Kaynaklı Farlar (Hsb)
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1May75 C. Tümü Aksam Yok Sadece H4.
31.00
ECE-
7Şu83 C Tüm HSB.
31.01
30Mar90 C ve
and zorunlu
Plastik gövdelere
ECE- kılabilir H,
Tümü Aksam Yok fotometrik sabit
31.02 30Mar93
testler eklendi
zorunlu
kılabilir R
Ek.1 28Şu90 C
90
Ek.2 27Ek92 C Plastik lensler
Ek.3 23Oca97 C
Ek.4 27Nis98 C Test revizyonu
4.1.33. ECE-32 – Arkadan Çarpma
M1 sınıfı araçlar için hareketli bir bariyerin kullanılarak çarpmanın gerçekleştirilmesi

sonucunda arka koltuklarda sağ kalacak bir alanın kalmasına dair verilen sistem tip
onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarında
içermektedir. Tablo 4.30’da ECE-32 arkadan çarpma ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.30 ECE-32 – Arkadan Çarpma
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Tem75 C M1 Sistem Yok
32.00
Düzelt
me.1
Yeni H Noktası
Rev.1 11Ey92 C
prosedürü
4.1.34. ECE-33 – Önden Çarpma (Ayrıca Ece-94’e Bakınız)
M1 sınıfı araçlar için hareketsiz bir bariyerin kullanılarak çarpmanın

gerçekleştirilmesi sonucunda ön koltuklarda sağ kalacak bir alanın kalmasına dair
verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk
şartlarında içermektedir. ECE-94.01’e göre onaylanan araçlar ECE-33’e göre de
onaylanabilir. Tablo 4.31’de ECE-33 önden çarpma ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.31 ECE-33 – Önden Çarpma
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
33.00
Düzelt
me.1
Yeni H Noktası
Rev.1 11Ey92 C
prosedürü
ECE-94.01’e izin
Ek.1 17Kas99 C
verilebilir
91
4.1.35. ECE-34 – Yangına Karşı Koruma
M1 sınıfı araçlar için hem kullanım anında hem de önden/arkadan çarpma

sonucunda yolcuların yangından korunmasına dair verilen sistem tip onayıdır (ECE-
32 arkadan çarpma, ECE-12 ve ECE-33 önden çarpma testleri uygulanır). Eğer
plastik yakıt tankları takılmışsa ek şartlar vardır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır.
Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.32’de ECE-34 yangına karşı
koruma ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.32 ECE-34 – Yangına Karşı Koruma
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
34.00
Ek 5 plastik tank
ECE- 2000/8/EC’e
18Oca79 C yangın testinin
34.01 benzer
revizyonu.
4.1.36. ECE-35 – Ayak Kontrolleri
Araçların ayak kontrollerinin konumlarına ve uygulanabilirliğine göre verilen sistem

tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarında
içermektedir. Tablo 4.33’te ECE-35 ayak kontrolleri ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.33 ECE-35 – Ayak Kontrolleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
10Kas75 C M1 Sistem Yok
35.00
Yeni H Noktası
Rev.1 11Ey92 C
prosedürü
4.1.37. ECE-36 – Otobüs Konstrüksiyonu (Ayrıca ECE-52’e Bakınız.)
22 kişiden fazla otobüslerin ağırlıklarına ve boyutlarına, yangın emniyetine, giriş ve

çıkışlarına, iç düzenlerine göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarında içermektedir. ECE-36.00 onayları artık
geçerli değildir. Tablo 4.34’te ECE-36 otobüs konstrüksiyonu ile ilgili mevcut durum
92
Tablo 4.34 ECE-36 – Otobüs Konstrüksiyonu
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
17 koltuktan
ECE- Onaylar artık
8Şu84M fazla Sistem Taslak
36.01 geçerli değildir.
M2/M3’ler
ECE-
7Ey86 C
36.02
17 koltuktan
fazla ve
ECE-
14Ara92 C 1.3m'den
36.03
geniş
M2/M3’ler
Rev.1
Düzeltme 10Mar95 C
.1
Ek.1 14May98 C
Ek.1
Düzeltme 11Kas98 C
.1
22 koltuktan
fazla ve
Ek.2 6Ağu98 C 1.3m'den Konu değişikliği
geniş
M2/M3’ler
Rev.1
Düzeltme 10Mar99 C
.3
Ek.3 6Tem00 C
Ek.3
Düzeltme Çalışılıyor C Taslak
.1
Ek.4 28Ara00 C
Ek.5 Çalışılıyor C WP29 Kas00
4.1.38. ECE-37 – Filamen Ampüller
Gaz boşaltmalı farlar dışında araç aydınlatılmasında kullanılan tüm ışık kaynaklarına
verilen aksam tip onayıdır. Tüm lambalar IEC standartlarına fotometrik ve boyutsal
şartlar olarak uymak zorundadır. Uygun ampuller E-işaretli olmalıdır. Üretime
uygunluk şartlarında içermektedir. ECE-37.00, ECE-37.01, ECE-37.02 onayları artık
geçerli değildir. Tablo 4.35’te ECE-37 filamen ampüller ile ilgili mevcut durum
93
Tablo 4.35 ECE-37 – Filamen Ampüller

ECE-37.03 1Haz84 C Tümü Aksam 76/761/EEC
Ek.1 23Ek86 C
Ek.2 27Ek87 C
Ek.3 30Mar88 C
Ek.4 23Tem89 C
Ek.5 3Ağu89 C
Ek.6 29Kas90 C
Ek.7 5May91 C
Ek.8 6Ek92 C
Ek.9 16Ara92 C
Ek.10 5Mar95 C.
Ek.10
11Mar98 C
Düzeltme.1
Ek.11 16Haz95 C
Ek.11
11Mar98 C
Düzeltme.1
Ek.12 11Şu96 C
Ek.13 23Oca97 C.
Ek.14 3Ey97 C
Ek.15 14May98 C
Ek.16 17May99 C
Ek.17 17Kas99 C
Ek.18 13Oca00 C
Ek.19 28Ara00 C
Ek.20 9Ey01 C
Ek.21 4Ara01 C
4.1.39. ECE-38 – Arka Sis Lambası
Arka sis lambalarına fotometrik, kolorimetrik ve dayanım performanslarına göre

verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk
şartlarında içermektedir. Tablo 4.36’da ECE-38 arka sis lambası ile ilgili mevcut
94
Tablo 4.36 ECE-38 – Arka Sis Lambası
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Ağu78 C Tümü Aksam 77/538/EEC
38.00
Ek.1 14Şu89 C
Ek.2 5May91 C
Ek.3 24Ey92 C
Ek.4 11Şu96 C
Uygunluk
Ek.5 3Ey97 C
değişiklikleri
Ek.6 28Ara00 C
4.1.40. ECE-39 – Hız Göstergesi
Hız göstergesinin doğruluğu ve üzerindeki işaretler bakımından verilen sistem tip

onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.37’de ECE-39 hız göstergesi ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.37 ECE-39 – Hız Göstergesi

ECE-39.00 20Kas78 C Tümü Sistem 75/443/EEC
Ek.1 18Tem88 C
Ek.2 25Ara97 C. 97/39/EC
Ek.3 4Ara01 C.
4.1.41. ECE-40 – Egzos Emisyonları (Motosikletler)
4.1.42. ECE-41 - Gürültü (Motosikletler)
4.1.43. ECE-42 - Tamponlar
M1 sınıfı araçların tamponların düşük hızdaki çarpmalardaki performanslarına ve

lambaları hasar anında korumalarına göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar
E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.38’de ECE-42 tamponlar ile ilgili mevcut durum
95
Tablo 4.38 ECE-42 - Tamponlar

ECE-42.00 1Haz80 C M1 Sistem Yok
Düzelt
9Ek80 C
me. 1
4.1.44. ECE-43 - Camlar (Emniyet Camları ve Plastikler)
İç ve dış camların dayanımı, ışık geçirgenliği ve kırılma açısından otomotivde

kullanılan camlara verilen aksam tip onayıdır. Uygun camlar E-işaretli olmalıdır.
ECE-43.00 S4 ön cam ve ön camlar dışında diğer camların plastik onayı almasına
izin verecek kapsam genişletmesi yapılmıştır. Tablo 4.39’da ECE-43 camlar
(emniyet camları ve plastikler) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.39 ECE-43 - Camlar (Emniyet Camları ve Plastikler)
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 92/22/EC’e
15Şu81 C. Tümü Aksam
43.00 benzer
Ek.1 14Ek82 C
Ek.2 4Nis86 C
Ek.3 31Mar87 C
Ek.4 13Oca00 C Plastik cam,
Ek.4
Düzeltme 8Mar00
.1
Ek.5 6Tem00C
Ek.6 9Ey01 C
ECE- Aksam ve
Taslak
43.xx sistem
4.1.45. ECE-44 – Çocuk Emniyet Sistemleri
Çocuk koltukları ve çocukların araç içinde taşınmasını sağlayacak teçhizatlara

verilen aksam tip onayıdır. Uygun aksamlar E-işaretli olmalıdır. ECE-44.00, ECE-
44.01 ve ECE-44.02 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.40’da ECE-44 çocuk
emniyet sistemleri ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
96
Tablo 4.40 ECE-44 – Çocuk Emniyet Sistemleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
12Ey95 C,
ECE-
12Ey96 H,
44.03
12Ey98 S
Düzelt Şişirilebilir
10Mar95 C
me.1 elemanlar
Düzelt
me.2
Ek.1 18Oca98 C
Düzelt
Kas97 C
me.3
Ek.2 18Kas99 C
Ek.3 29Ara00 C
Düzelt
8Kas00 C
me.4
4.1.46. ECE-45 – Far Silecekleri
Far sileceklerine belli bir zaman diliminde farları temiz tutma yeteneklerine göre
verilen aksam tip onayı ve bu sileceklerle donanmış araçlara verilen sistem tip
onayıdır. Şu unutulmamalıdır ki gaz boşaltmalı farlar kullanıldığında ECE-48 far
sileceklerini zorunlu kılmaktadır. Uygun far silecekleri ve araçlar E-işaretli olmalıdır.
ECE-45.00 onayları artık geçerli değildir. Tablo 4.41’de ECE-45 far silecekleri ile
Tablo 4.41 ECE-45 – Far Silecekleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 9Şu90 C/H, Aksam ve
Tümü Yok
45.01 9Şu93R. sistem
Ek.1 30Ara90 C
Ek.2 5May91 C
Düzeltme
30Haz95 C Onay işareti
.1
Ek.3 3Oca98 C
Ek.4 29Ara00 C
Ek.4
Düzeltme 8Kas00 C WP29 Kas00
.1
Ek.4 7Mar01 C
97
Düzeltme
.2
4.1.47. ECE-46 - Aynalar
Ön, yan ve arka dış aynalara ve iç aynalara verilen aksam tip onayı ve araçlara
yerleştirilmesi bakımından verilen sistem tip onayıdır. Ayna sayısını, iç ve dış
çıkıntıları, titreşim dayanımı ve optik performansını içerir. Uygun aynalar ve araçlar
E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.42’de ECE-46 aynalar ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.42 ECE-46 - Aynalar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- Aksam ve
1Ey81 C Tümü 79/795/EEC Sadece arka
46.00 sistem
ECE-
5Ek87 C. 79/795/EEC Tüm aynalar
46.01
Ek.1 30May88 C
Ek.2 27Ağu96 C
Ek.3 20Ey96 C
Ek.4 3Oca98 C 88/321/EEC
4.1.48. ECE-47 – Egzos Emisyonları (Mopedler)
4.1.49. ECE-48 – Aydınlatma ve İkaz Sistemleri Yerleştirilmesi
Aydınlatma ve sinyal cihazlarının araçlara yerleştirilmesi bakımından verilen sistem

tip onayıdır. Detaylı şartlar gerekli lamba sayısını, konumu, tesisatları ve lambaların
görülebilirliğini içermektedir. Fotometrik ve kolorimetrik şartlar için her lambanın
aksam tip onaylarına bakılması gerekmektedir. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır.
Tablo 4.43’te ECE-48 aydınlatma ve ikaz sistemleri yerleştirilmesi ile ilgili mevcut
Tablo 4.43 ECE-48 – Aydınlatma ve İkaz Sistemleri Yerleştirilmesi
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Oca82 C Tümü Sistem 76/756/EEC
48.00
Ek.1 27Haz87 C
98
Ek.2 8Oca91 C Reflektör revizyonu
9Şu98 C,
9Şu96 zorunlu
ECE-
kılabilir H,
48.01
9Şu99 zorunlu
kılabilir R
Düzeltme
9Şu94 C CHMSL
.1
Gaz boşaltmalı
farlar ve alarm
Ek.1 20Ara95 C
düzeneklerine izin
verildi
Rev.1
Düzeltme 10Mar95
.1
Düzeltme Elektrik bağlantıları
.2 değiştirildi.
Düzeltme
10Mar95
.3
Düzeltme
30Haz95 97/28/EC
4
Gizlenebilir ön
lambalar ve ön sis
Ek.2 3Ey97 C lamba tesisatları ile
ön reflektörler
zorunludur.
Ek.3 3Oca98 C
Ek.3
Düzeltme 23Haz97 C
.1
Harmonize seviye,
27Şu99 C ECE, ABD ve
ECE-
1Ek02H Japonya için ortak
48.02
1Ek03R yerleştirmeye izin
verir.
Ek.1 18Kas99 C
Ek.2 6Tem00 C
Ek.3 Çalışılıyor C Taslak
4.1.50. ECE-49 – Ağır Dizeller/Cng/Lpg Emisyonları
Ağır dizel, CNG ve LPG motorlarına CO, HC, NOx ve partikül emisyonları
bakımından verilen aksam tip onayı ve bu motorların hafif araçlar dışındaki araçlara
yerleştirilmesine dair verilen sistem tip onayıdır. Bazı hafif kamyonlar ve otobüsler
alternatif olarak ECE-83’e göre onay alabilirler. Uygun araçlar ve ayrı satılan
motorlar E-işaretli olmalıdır. ECE-49.0x Taslağı “C & D Fazları (Euro III & IV)"
99
GRPE tarafından çalışılmaktadır. Tablo 4.44’te ECE-49 ağır dizeller/cng/lpg
emisyonları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.44 ECE-49 – Ağır Dizeller/Cng/Lpg Emisyonları
M2/3, N
(N1’in ECE-
15.04’e uyma Sadece CO, HC
ECE-49.00 15Nis82 C Aksam Yok
gibi bir and NOx .
opsiyonu
vardır.)
Tüm
sıkıştırma
ateşlemeli
Aksam ve ECE-83 araçları
ECE-49.01 14May90 C araçlar, 88/77/EEC
sistem muaf.
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1’ler hariç
Yeni limitler ve
eklenmiş
ECE-49.02 30Ara92 C 91/542/EEC partiküller ECE-
83.01 araçları
muaf
Tüm
sıkıştırma
ateşlemeli ve
Ek.1 18May96 C CNG araçlar, CNG eklendi.
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1’ler hariç
Ek.1
Düzelt 23Haz97 C
me.1
Ek.1
Düzelt 11Kas98 C
me.2
Tüm
sıkıştırma
ateşlemeli,
CNG ne NG
Ek.2 28Ağu96 C LPG eklendi.
araçlar,
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1’ler hariç.
Ek.2
Düzelt 11Kas98 C
me.1
Çalışılıyor
C/H, 1Ek01R,
ECE-49.03 Çalışılıyor Euro III/IV/V.
1Ek05H,
1Ek06R,
100
1Ek08H,
1Ek09R
4.1.51. ECE-50 – Aydınlatma Cihazları (Motorsiklet Aksamları)
4.1.52. ECE-51 – Dış Gürültü
Onaylı yol yüzeyinde 7m’lik ISO test alanında tam gazla ivmelenme esnasında
araçtan çıkan gürültüye göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar ve ayrı
satılan egzos sistemleri E-işaretli olmalıdır. Yeni bir test prosedürü için ISO
çalışmalarını sürdürmektedir. Tablo 4.45’te ECE-51 dış gürültü ile ilgili mevcut
Tablo 4.45 ECE-51 – Dış Gürültü
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- Onayı artık geçerli

1Ek82 C Tümü Sistem 81/334/EEC
51.00. değildir.
ECE-
27Nis88 C 84/424/EEC
51.01.
18Nis95 C,
1Ek95 zorunlu
ECE-
kılınabilir H, 92/97/EEC
51.02
1Ek96 zorunlu
kılınabilir R
Elektrikli araçlar
Ek.1 5May96 C
için şartlar.
N sınıfı için Ayrı
Düzeltme teknik ünite
15Kas96 C
.1 yerleşimi hariç
tutulur.
Düzeltme
11Mar98 C
.2
Ek.2 7Şu99 C
Ek.3 17Kas99 C 96/20/EC
Ek.3
Düzeltme 7Mar01 C
.1
4.1.53. ECE-52 – Minibüs Konstrüksiyonu
22 kişiden az otobüslerin ağırlıklarına ve boyutlarına, yangın emniyetine, giriş ve

çıkışlarına, iç düzenlerine göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-İşaretli
101
olmalıdır. Tablo 4.46’da ECE-52 minibüs konstrüksiyonu ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.46 ECE-52 – Minibüs Konstrüksiyonu
Etkilenen
Araçlar
10 ila 17
ECE- Taslak
1Kas82 C koltuklu Sistem
52.00 Yönetmelik
M2/M3’ler
10 ila 22
ECE-
12Ey95 C koltuklu
52.01
M2/M3’ler
Ek.1 3Oca98 C
Ek.2 29Ara00 C
Ek.3 Çalışılıyor WP29 Kas00
4.1.54. ECE-53 – Aydınlatma Sistemleri Yerleştirilmesi (Motosikletler)
4.1.55. ECE-54 - Ticari Araç Lastikleri
Ticari araç lastiklerinin boyutlarına, işaretlerine ve yük/hız performanslarına göre

verilen aksam tip onayıdır. Şu unutulmamalıdır ki Ticari araç lastikleri bir lastik
sınıflandırmasıdır ve yük/hız karakteristikleri doğru olduğu taktirde her araçta
kullanılabilir. Uygun lastikler E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.47’de ECE-54 ticari araç
lastikleri ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.47 ECE-54 - Ticari Araç Lastikleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Mar83 C. Tümü Aksam Yok
54.00
Ek.1 13Mar88 C
Ek.2 3Ey89 C
Ek.3 18Ağu91 C
Ek.4 6Ara92 C
Ek.5 10Haz94 C
Ek.6 18Nis95 C
Ek.7 15Ağu95 C
Ek.8 26Ara96 C
Ek.9 22Şu97 C
Rev.1 23Haz97 C
102
Düzeltme
.1
Konu ve üretime
Ek.10 24May98 C. uygunluk
revizyonu.
Ek.11 7Şu99 C
4.1.56. ECE-55 – Mekanik Kavramalar
N2 ve N3 sınıfı yük taşıyan araçlarda kullanılan mekanik kavramaların ve bunların

teçhizatlarına verilen aksam tip onayıdır. Uygun aksamlar E-işaretli olmalıdır. Tablo
4.48’de ECE-55 mekanik kavramalar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.48 ECE-55 – Mekanik Kavramalar

ECE-55.00 1Mar83 C N2, N3 Aksam Yok
Ek.1 12Ara93 C
ECE-55.01 16Ey01 C Tümü 94/20/EC
4.1.57. ECE-56 – Farlar (Mopedler)
4.1.58. ECE-57 - Farlar (Motosikletler)
4.1.59. ECE-58 – Arka Alt Koruma
GVM’i 3.5t’dan fazla kamyonların altına otomobillerin girmesini engellemek amacıyla

verilen sistem tip onayıdır. Korumalar ayrı teknik ünite olarak onaylandırılabilirler.
Uygun araçlar ve korumalar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.49’da ECE-58 arka alt
Tablo 4.49 ECE-58 – Arka Alt Koruma

81/333/EEC’e
ECE-58.00 1Tem83 C. N2, N3 Sistem
benzer
Sistem ve ayrı
ECE-58.01 25Mar89 C
teknik ünite
4.1.60. ECE-59 – Susturucu Değişimi
Susturucuların yedek parça olarak gürültü performanslarına göre verilen ayrı teknik
ünite onayıdır. Uygun susturucular E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.50’de ECE-59
susturucu değişimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
103
Tablo 4.50 ECE-59 – Susturucu Değişimi
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
Ayrı teknik 81/334/EEC’e

ECE-59.00 1Ek83 C M1,N1
ünite benzer
Test şartları
Ek.1 28Oca90 C
revizyonu
Üretime uygunluk
Ek.2 25Ara94 şartları
revizyonları
4.1.61. ECE-60 – Kontrol, Tanımlama Ve İşaretleri (Motosikletler ve Mopedler)
4.1.62. ECE-61 – Dış Çıkıntılar (Ayrıca ECE-26’a Bakınız.)
Yük taşıyan araçların kabin arka dış yüzeylerinin detaylı tasarımlarına göre verilen
sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.51’de ECE-61 dış
çıkıntılar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.51 ECE-61 – Dış Çıkıntılar

ECE-61.00 15Tem84 C N1, N2, N3 Sistem 92/114/EEC
4.1.63. ECE-62 - İzinsiz Kullanıma Karşı Koruma (Motosikletler Ve Mopedler)
4.1.64. ECE-63 – Gürültü (Mopedler)
4.1.65. ECE-64 – Geçici Kullanım İçin Yedek Lastikler
M1 sınıfı araçlarda geçici yedek lastikler kullanıldığı zaman frenleme ve yer tutuş
performanslarına göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır.
Tablo 4.52’de ECE-64 geçici kullanım için yedek lastikler ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.52 ECE-64 – Geçici Kullanım İçin Yedek Lastikler
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Ek85 C M1 Sistem Yok
64.00
Uyarıcı etiket
Ek.1 17Ey89 C
değişikliği.
104
4.1.66. ECE-65 – İkaz Lambaları
Özel araçlarda kullanılan sarı ve mavi ikaz lambalarının kolorimetrik, fotometrik ve

dayanım performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır. Uygun aksamlar E-
işaretli olmalıdır. Tablo 4.53’te ECE-65 ikaz lambaları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.53 ECE-65 – İkaz Lambaları

ECE-65.00 15Haz86 C Tümü Aksam Yok
Ek.1 24Ağu93 C
Ek.2 23Oca97 C
4.1.67. ECE-66 – Süper Yapı Dayanımı
Otobüslerin yapı elemanlarının yapı performanslarına göre verilen sistem tip

onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.54’te ECE-66 süper yapı
dayanımı ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.54 ECE-66 – Süper Yapı Dayanımı
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
18 veya daha
ECE-
1Ara86 C fazla koltuklu Sistem Taslak
66.00
M2/M3’ler
Yüksüz ağırlık
Ek.1 3Ey97 C tanımındaki
değişiklik.
4.1.68. ECE-67 – Likit Petrol Gazı Ekipmanları ve Yerleştirilmesi
Likit petrol gazını (LPG) kullanan araçlara verilen sistem tip onayı ve parçalara
verilen aksam tip onayıdır. Uygun araçlar ve parçalar E-işaretli olmalıdır. Tablo
4.55’de ECE-67 likit petrol gazı ekipmanları ve yerleştirilmesi ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.55 ECE-67 – Likit Petrol Gazı Ekipmanları ve Yerleştirilmesi
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1Tem87 C Tümü Aksam Yok
67.00
Ek.1 9Şu94 C
105
13Kas99 C
ECE- Ek.2/Düz 13Kas00 R Aksam ve
67.01 eltme.1 13Kas00 S sistem
(retrofit)
Ek.1 29Mar01 C
Düzeltme
8Kas00 C
.1
Düzeltme
Çalışılıyor WP29 Haz01
.2
4.1.69. ECE-68 – Maksimum Hız Ölçümü
M1 ve N1 sınıfı araçların maksimum hız kapasitelerine göre verilen sistem tip

onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.56’da ECE-68 maksimum hız
ölçümü ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.56 ECE-68 – Maksimum Hız Ölçümü
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
1May87 C M1/N1 Sistem Yok
68.00
Elektrikli araçlar
Ek.1 30Kas96 C
eklendi.
4.1.70. ECE-69 – Arka İşaret Plakaları – Yavaş Araçlar
Yavaş araçların arkalarına monte edilen geri yansıtıcı cihazların fotometrik ve

işaretli olmalıdır. Tablo 4.57’de ECE-69 arka işaret plakaları, yavaş araçlar ile ilgili
Tablo 4.57 ECE-69 – Arka İşaret Plakaları – Yavaş Araçlar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
15May87 C Tümü Aksam Yok
69.00
ECE-
27Ey97 C
69.01
Düzelt
12Mar97 C
me.1
Yerleştirme
Ek.1 7Şu99 C
önerileri(< 30km/h)
Ek.2 5Ara01 C
106
4.1.71. ECE-70 – Arka İşaret Plakaları - Uzun ve Ağır Taşıtlar
Uzun ve ağır araçların arkalarına monte edilen geri yansıtıcı cihazların fotometrik ve
işaretli olmalıdır. Uzun ve ağır tanımı ECE içinde belirtilmemiştir ama ağır kavramı
N3 araçları uzun kavramı ise 8m’den uzun araçları belirtmektedir. Tablo 4.58’de
ECE-70 arka işaret plakaları, uzun ve ağır taşıtlar ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.58 ECE-70 – Arka İşaret Plakaları - Uzun ve Ağır Taşıtlar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
15May87 C Tümü Aksam Yok
70.00
ECE-
27Ey97 C
70.01
Düzelt
12Mar97 C
me.1
Ek.1 3Oca98 C
Yerleştirme
önerileri (N3 ve
Ek.2 7Şu99 C
körüklü M2/M3
sınıf II/III)
Ek.3 12Ey01 C
4.1.72. ECE-71 – Arka Görüş Aynaları (Traktörler)
4.1.73. ECE-72 - Hs1 Farlar (İki Tekerlekli Araçlar)
4.1.74. ECE-73 – Yan Alt Koruma
GVM’i 3.5t’dan fazla olan kamyonların altına yayaların ve bisiklet gibi araçların
girmesini engellemek amacıyla tasarlanan araçlara verilen sistem tip onayıdır.
Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.59’da ECE-73 yan alt koruma ile ilgili
Tablo 4.59 ECE-73 – Yan Alt Koruma

ECE-73.00 1Oca88 C N2, N3 Sistem 89/297/EEC
107
4.1.75. ECE-74 – Aydınlatma ve İkazlar (Mopedler)
4.1.76. ECE-75 - Lastikler (Motosikletler)
4.1.77. ECE-76 - Farlar (Mopedler)
4.1.78. ECE-77 – Park Lambaları
Park lambalarının fotometrik, kolorimetrik ve dayanım şartlarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.60’ta ECE-77 park
Tablo 4.60 ECE-77 – Park Lambaları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
30Ey88 C Tümü Sistem 77/540/EEC
77.00.
Ek.1 5May91 C
Ek.2 24Ey92 C
Değiştirilemeyen
Ek.3 11Şu96 C
ışık kaynakları.
Ek.4 27Ey97 C
Ek.5 29Ara00 C
4.1.79. ECE-78 - Frenler (L Sınıfı Araçlar)
4.1.80. ECE-79 - Dümenleme
Dümenleme kontrolünün sağlanması için gerekli efora ve kullanım şartlarına verilen

sistem tip onayıdır. Mekanik dümenleme bağlantısı zorunludur. Yardımcı
dümenleme sistemleri için ek şartlar vardır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo
4.61’de ECE-79 dümenleme ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.61 ECE-79 - Dümenleme
Geçerli Etkilenen Onay Tipi AT Eşdeğeri Notlar

Değişiklik Ek
Tarihler Araçlar
ECE- 70/311/EEC’e
1Ara88 C Tümü Sistem
79.00 benzer
ECE-
14Ağu95 C
79.01
Ek.1 7Şu99 C Yardımcı
108
dümenleme
ekipmanı
4.1.81. ECE-80 – Koltuklar Ve Koltuk Bağlantıları (Ayrıca ECE-17’e Bakınız.)
Otobüslerin koltuklarının ve bağlantılarının enerji sönümlemelerine, taban sacı

yapılarına göre verilen sistem tip onayı ve aynı sistemlerin ayrı satılması halinde
verilen aksam tip onayıdır. Uygun araçlar ve ayrı satılan koltuklar E-işaretli olmalıdır.
M2 sınıfı araçlar ayrıca ECE-17 ve ECE-80’e göre de onaylanabilirler. Tablo 4.62’te
ECE-80 koltuklar ve koltuk bağlantıları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.62 ECE-80 – Koltuklar Ve Koltuk Bağlantıları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- Aksam ve
23Şu89 C M2/M3 Yok
80.00 Sistem
8Şu98C,
1Ek99M
(GVM’i 3.5t’a M2 araçları ayrıca
ECE-
kadar M2’ler 96/37/EC. ECE-17’ye
80.01
), 1Ek99C / uyabilir.
1Ek01M (Tüm
M2/M3).
Ek.1 11Mar98 C Düzeltme
Ek.2 29Ara00 C
4.1.82. ECE-81 - Aynalar (Motosikletler)
4.1.83. ECE-82 - Hs2 Farlar (Motosikletler)
4.1.84. ECE-83 - Petrol/LPG/CNG ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları (Ayrıca ECE-

15 Ve ECE-49’a Bakınız.)
Otomobillere, hafif kamyonlara ve bunların türevlerine şehir içi ve şehir dışı sürüş
çevrimleri sonucu CO, HC, NOx ve partikül emisyonları bakımından verilen sistem
tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. ECE-49 onayı alan araçlar muaftır.
98/69/EC ile paralel olan taslak üzerinde (ECE-83.05) çalışılmaktadır. Tablo 4.63’te
ECE-83 petrol/lpg/cng ve hafif dizel gaz emisyonları ile ilgili mevcut durum
109
Tablo 4.63 ECE-83 - Petrol/LPG/CNG ve Hafif Dizel Gaz Emisyonları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
83/351/EEC Üç bölüm ECE-
(ECE-83.00A) 83.00A (normal
ECE- M1, N1 ve veya benzin), ECE-
5Kas89 C Sistem
83.00 bazı türevleri. 88/76/EEC 83.00B (kurşunsuz
(ECE- benzin), ECE-
83.00B/C). 83.00C (dizel).
83/351/EEC
(ECE-83.01A)
ECE- veya Yukarıdaki üç
30Ara92 C
83.01 91/441/EEC bölüm.
(ECE-
83.01B/C).
Düzeltme
24Ağu93
.1
83/351/EEC
(ECE-83.02A)
2Tem95 C
83.02 93/59/EEC bölüm.
(ECE-
83.02B/C).
83/351/EEC
(ECE-83.03A)
7Ara96 C
83.03 94/12/EC bölüm.
(ECE-
83.03B/C).
83/351/EEC
(ECE-83.03A)
veya
94/12/EC
LPG ve CNG
(ECE-
Ek.1 14May98 C M1, N1. eklenmesi (ECE-
83.03B/C)
83.03D)
veya
98/77/EC
(ECE-
83.03D).
Ek.1
Düzeltme 23Haz99 C
.1
Ek.1
Düzeltme 8Kas00 C
.2
83/351/EEC
(ECE-83.04A)
13Kas99 C
veya
X1Oca01 R
96/69/EC
ECE- (Otomobil/LD
(ECE-
83.04 T1)
83.04B/C)
X1Oca02 R
veya
(LDT2/3)
98/77/EC
(ECE-
110
83.04D).
Düzeltme
10Kas99 C
.1
29Mar01 C/H
(Faz A)
29Mar01 R
(Faz A
Otomobil/LDT
1)
1Oca02 R
(Faz A
LDT2/3)
1Oca02 H
(Tip VI testi
Otomobil/LDT
1)
1Oca03 H (C
sınıf
revizyonu ve
Dizel
otomobilde
ECE- OBD) ECE-49 onaylı
Tümü 98/69/EC
83.05 1Oca04 R araçlar muaftır.
(Dizel
otomobil
OBD)
1Oca05 H
(Faz B
Otomobil/LDT
1 and LDT1
Dizel OBD)
1Oca06 H
(Faz B/Dizel
OBD LDT2/3)
1Oca06 R
(Faz B
Otomobil/LDT
1)
1Oca07 R
(Faz B
LDT2/3)
Ek.1 12Ey01 C
Ek.2 Çalışılıyor C WP29 Haz01
4.1.85. ECE-84 – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü (Ayrıca ECE-15 ve ECE-101’e bakınız.)
Araçların yakıt sarfiyatlarına ve üretimin uygunluğuna dair verilen sistem tip

onayıdır. Uygun araçlar E-İşaretli olmalıdır. Tablo 4.64’te ECE-84 yakıt sarfiyatı
Tablo 4.64 ECE-84 – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü
111
GVM’i 2t’a kadar olan M1,
ECE-84.00 15Tem90 C Sistem
N1’ler
4.1.86. ECE-85 – Motor Güç Ölçümü (Ayrıca ECE-15 Ve ECE-24’e Bakınız.)
Araçların maksimum net güçlerine ve güç eğrilerine dair verilen, üretimin

uyguluğunu da içeren sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo
4.65’te ECE-85 motor güç ölçümü ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.65 ECE-85 – Motor Güç Ölçümü
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
Tüm İçten
ECE-
15Ey90 C yanmalı Aksam 97/21/EC
85.00
motorlar
Elektrikli araçları da
Ek.1 9Tem96 C Yok
kapsar
LPG ve CNG’de
Ek.2 14May98 C
geliştirmeler.
4.1.87. ECE-86 – Aydınlatma Ve İkaz Sistemleri (Traktörler)
4.1.88. ECE-87 – Gündüz Sürüş Lambaları
Gündüz sürüş lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen

aksam tip onayıdır. Uygun aksamlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.66’da ECE-87
gündüz sürüş lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.66 ECE-87 – Gündüz Sürüş Lambaları
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
01Kas90 C Tümü Aksam
87.00
Düzelt
1Tem92 C
me.1
Değiştirilemeyen
Ek.1 15Şu96 C
ışık kaynakları
Ek.2 18Oca98 C
Ek.3 29Ara00 C
4.1.89. ECE-88 - Lastikler (İki Tekerlekli Araçlar)
112
4.1.90. ECE-89 – Hız Sınırlayıcılar
Maksimum hızları otomatik olarak sınırlamak için kullanılan hız sınırlayıcılara verilen
ayrı teknik ünite ve M3,N2,N3 sınıfı araçlara verilen sistem tip onayıdır. Uygun
araçlar ve cihazlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.67’de ECE-89 hız sınırlayıcılar ile ilgili
Tablo 4.67 ECE-89 – Hız Sınırlayıcılar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- Sistem ve Ayrı
1Ek92 C M3, N2, N3 92/24/EEC
89.00. teknik ünite
ECE- Sistem ve Ayrı
Ek.1 Çalışılıyor Tümü - WP29 Haz01
89.00. teknik ünite
4.1.91. ECE-90 – Fren Kampanaları Değişimi
Yedek parça olarak ta satılacak fren kampanalara verilen ayrı teknik ünite onayıdır.
Üretime uygunluk şartlarını da kapsamaktadır. Tablo 4.68’de ECE-90 fren
kampanaları değişimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.68 ECE-90 – Fren Kampanaları Değişimi
GVM’i 3.5t’a
ECE- kadar olan Ayrı teknik
1Kas1992 C
90.00 M1, N1 ve ünite
M2’ler
ECE- Asbest
1Oca95 C
90.01 yasaklandı.
Ek.1 14Ağu95 C.
Ek.2 5Mar97 C Tümü. Konu genişletildi
Ek.2
Düzeltme 3Tem97 C
.1
Ek.2
Düzeltme 11Mar98 C
.2
Ek.2
Düzeltme 10Mar99 C
.3
Ek.2
Düzeltme 8Mar00 C
.4
Ek.3 13Kas99 C Isıl performans
113
Ek.4 29Ara00 C
4.1.92. ECE-91 – Yan İşaret Lambaları
Araçların yanlarına yerleştirilen lambalara fotometrik, fotokromatik ve dayanım

performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli
olmalıdır. Tablo 4.69’da ECE-91yan işaret lambaları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.69 ECE-91 – Yan İşaret Lambaları

ECE-91.00 15Ek93 C Tümü Aksam
Ek.1 15Şu96 C 97/30/EC
Ek.2 21Ey97 C
Ek.3 29Ara00 C
4.1.93. ECE-92 – Egzos Sistemleri Değişimi (Motorsikletler)
4.1.94. ECE-93 – Ön Alt Koruma
Otomobillerin altlarına girmelerini engellemek amacı ile, GVM’i 3.5t’un üzerinde olan
yük taşıyan araçların önden çarpma anında ön yapılarının tasarımlarına dair verilen
sistem tip onayıdır. GVM’i 7.5t’a kadar olan kamyonlar sadece boyutsal şartları
sağlamak zorundadır ve bunlar aracın efektif bir parçası olmalıdır (desteklenemeyen
tamponlar gibi hafif plastik parçalar kabul edilemez). Daha ağır araçlar dayanım
testleri gibi daha detaylı koruma şartlarından geçirilmektedir. Uygun araçlar E-işaretli
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.70’te ECE-93 ön alt
Tablo 4.70 ECE-93 – Ön Alt Koruma

ECE-93.00 27Şu94 C N2, N3 Sistem 2000/40/EC
4.1.95. ECE-94 – Önden Çarpmaya Karşı Koruma
GVM’i 2.5t’a kadar otomobillerin yolcuların önden çarpma esnasında korunmasına

dair verilen sistem tip onayıdır. Biyomekanik, boyutsal ve diğer kriterler (çarpmadan
sonra yakıt sızması, kapı açılabilirliği ve mankenin araçtan çıkarılması gibi)
sağlanmalıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
114
içermektedir. 96/79/EC’den farklılığı hava yastığı, çocuk koruma etiketi ve
direksiyon kolonunun hareket sınırlarıdır. Tablo 4.7’te ECE-94 önden çarpmaya
karşı koruma ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.71 ECE-94 – Önden Çarpmaya Karşı Koruma
Etkilenen
Araçlar
2.5t’a kadar
M1’ler. Diğerleri
ECE-
1Ek95 C üreticinin Sistem Yok Açılı bariyer.
94.00
isteğine
bağlıdır.
Ek.1 12Ağu96 C
12Ağu98 C
ECE-
1Ek98 H 96/79/EC .
94.01
1Ek03 R
Ek.1 Çalışılıyor WP29 Haz01.
4.1.96. ECE-95 – Yandan Çarpmaya Karşı Koruma
Otomobiller ve türevlerinde sürücülerin korunması amacı ile 50km/saat hızda dikey

hareket eden bariyere çarpmaları sonucu verilen sistem tip onayıdır. Biyomekanik,
boyutsal ve diğer kriterler (çarpmadan sonra yakıt sızması, kapı açılabilirliği ve
mankenin araçtan çıkarılması gibi) sağlanmalıdır. EuroSID-1 adlı manken
kullanılmaktadır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.72’de ECE-95 yandan çarpmaya karşı koruma ile ilgili mevcut
Tablo 4.72 ECE-95 – Yandan Çarpmaya Karşı Koruma
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
Yüksüz R-
noktası Düşük sayıda çok
ECE-
6Tem95 C maksimum Sistem Yok aşamalı üretilen
95.00
700mm olan araçlar muaftır.
M1/N1’ler
12Ağu98 C
ECE-
1Ek98 H 96/27/EC
95.01
1Ek03 R
Ek.1 14Kas99 C
Düzelt
8Kas00 C
me.1
115
4.1.97. ECE-96 - Emisyonlar (Traktörler)
4.1.98. ECE-97 – Alarm Ve İmmobilayzır Sistemleri
Otomobil ve türevi olan vanlarda alarm sistemleri ve immobilayzır sistemlerine göre

verilen sistem tip onayı ve bu sistemlere verilen aksam tip onayıdır. Şartlar görsel ve
işitsel uyarılar, alarm süresi, radyo kontrol süreleri gibi şartlardır. Uygun araçlar ve
aksamlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo
4.73’te ECE-97 alarm ve immobilayzır sistemleri ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.73 ECE-97 – Alarm Ve İmmobilayzır Sistemleri
Değişikli Geçerli Etkilenen

Ek Onay Tipi AT Eşdeğeri Notlar
k Tarihler Araçlar
M1 ve GVM’i
2t’a kadar N1
ECE- ‘ler de Sistem and 95/56/EC’e
1Oca96 C Sadece alarmlar
97.00 zorunlu aksam benzer
diğerleri
isteğe bağlı
İmmobilayzır
Ek.1 2Ek97 C
eklendi
Düzelt
5Kas97 C
me.1
13Oca00C
13Oca01H
ECE- (immobilayzır
97.01 )
13Oca02H
(araç)
Ek.1 12Ey01 C
Ek.2 5Ara01 C
4.1.99. ECE-98 – Gaz Boşalmalı Farlar
Gaz boşalmalı farların fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.74’te ECE-98 gaz boşalmalı farlar ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.74 ECE-98 – Gaz Boşalmalı Farlar
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE- 15Nis96 C Tümü Aksam Yok
116
98.00
Ufak fotometrik
Ek.1 3Oca98 C
değişiklikler
4.1.100. ECE-99 - Gaz Boşalmalı (D1s, D2s, D2r) Far Ampulleri
ECE-98 otomotiv farlarında kullanılan gaz boşalmalı ışık kaynaklarının fotometrik ve

uygunluk kriterlerine (IEC standartlarına göre) göre verilen aksam tip onayıdır.
Uygun ışık kaynakları E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.75’te ECE-99 gaz boşalmalı (d1s, d2s, d2r) far ampulleri ile
Tablo 4.75 ECE-99 - Gaz Boşalmalı (D1s, D2s, D2r) Far Ampulleri
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
15Nis96 C Tümü Aksam Yok
99.00
D1R ışık kaynakları
Ek.1 7May98 C
eklendi.
4.1.101. ECE-100 – Elektrikli Araçların Akü Emniyeti
Akülü ve elektrikli araçların yüksek gerilimli elektrik sistemlerinin genel güvenliğine

dair verilen sistem onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.76’da ECE-
100 elektrikli araçların akü emniyeti ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.76 ECE-100 – Elektrikli Araçların Akü Emniyeti
Geçerli Etkilenen
Tarihler Araçlar
ECE-
23Ağu96 C Tümü Aksam Yok
100.00
Düzelt
28Haz96 C
me.1
Hidrojen
Ek.1 Çalışılıyor emisyonları. WP29
Haz01
4.1.102. ECE-101 – Yakıt Sarfiyatı ve Co2 Ölçümü (Ayrıca ECE-15 ve ECE-84’e

bakınız.)
Benzinli, dizel, LPG ve CNG yakıt kullanan M1 sınıfı araçların CO2 emisyonlarına ve
yakıt tüketimlerine dair verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır.
117
Tablo 4.77’te ECE-101 yakıt sarfiyatı ve co2 ölçümü ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.77 ECE-101 – Yakıt Sarfiyatı ve Co2 Ölçümü
Etkilenen
Araçlar
ECE-
1Oca97 C M1 Sistem 93/116/EC
101.00
Ek.1 10Ağu97 C Elektrikli araçlar.
Ek.2 14May98 C LPG ve CNG
Ek.3 5Şu00 C
Ek.4 12Ey01 C
4.1.103. ECE-102 – Mekanik Kavramalar
Kullanım esnasında düz bir doğru üzerindeki kamyon ile römorkun arasındaki
mesafeyi aza indirgeyecek sistemlere dair verilen aksam tip onayıdır. Uygun araçlar
E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.78’de ECE-102 mekanik kavramalar ile ilgili mevcut
Tablo 4.78 ECE-102 – Mekanik Kavramalar

ECE-102.00 13Ara96 C N2 ve N3 Aksam ve Sistem Yok
4.1.104. ECE-103 – Katalitik Konvertör Değişimi
Yedek parça olarak satılacak katalitik konvertörler için verilen ayrı teknik ünite
onayıdır. Uygun katalitik konvertörler E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.79’da ECE-103
katalitik konvertör değişimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.79 ECE-103 – Katalitik Konvertör Değişimi

ECE-103.00 23Şu97 C M1 ve N1 Aksam 98/77/EC
Ek.1 6Tem00 C
4.1.105. ECE-104 – Ağır ve Uzun Araçların Çizgi İşaret Reflektörleri
Ağır ve uzun araçlara yerleştirilen ve diğer araçlara boyutunu ve görünümünü

belirterek uyaran malzemelere verilen aksam tip onayıdır. Uygun aksamlar E-işaretli
olmalıdır. Uzun ve ağır tanımı ECE içinde belirtilmemiştir ama ağır kavramı N3
118
araçları uzun kavramı ise 8m’den uzun araçları belirtmektedir. Tablo 4.80’de
ECE-104 ağır ve uzun araçların çizgi işaret reflektörleri ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.80 ECE-104 – Ağır ve Uzun Araçların Çizgi İşaret Reflektörleri

ECE-104.00. 15Oca98 C Tümü Aksam Yok
Ek.1 13Oca00 C
4.1.106. ECE-105 – Tehlikeli Madde Taşıması
Çıplak şasi araçların ADR ile uyumlu olması için ilgili parçaları bazında tek araç
onayı için yapılacak testleri engellemek amacı ile verilen sistem tip onayıdır. E-
işaretlemesi ve üretime uygunluk şartları mevcuttur. ECE-105.00 onayları artık
geçerli değildir. Tablo 4.81’de ECE-105 tehlikeli madde taşıması ile ilgili mevcut
Tablo 4.81 ECE-105 – Tehlikeli Madde Taşıması
Etkilenen
Araçlar
ECE- ECE-ADR 1999 ile
13Oca00 C/R N1, N2, N3 Sistem 98/91/EC
105.01 aynı seviyede
ECE- 5Ara01 C ECE-ADR 2001 ile
105.02 1Oca03 H/R aynı seviyede
4.1.107. ECE-106 - Lastikler (Traktörler)
4.1.108. ECE-107 – Çift Katlı ve Körüklü Otobüsler
Çift katlı otobüslerin iç yapısı, çıkışları ve diğer düzenekleri açısından verilen sistem
tip onayıdır. İki seviye vardır, opsiyon A ve opsiyon B, bu ikisi boyutlar ve çıkış
şartları gibi farklılıklar göstermektedir. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Tablo
4.82’de ECE-107 çift katlı ve körüklü otobüsler ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.82 ECE-107 – Çift Katlı ve Körüklü Otobüsler
Etkilenen
Araçlar
ECE-
18Haz98 C M2, M3 Sistem Taslak
107.00.
119
Düzeltm
11Kas98 C
e.1
Ek.1 Taslak WP29 Mar00
4.1.109. ECE-108 – Tekrar Kaplanmış Lastikler (Otomobiller)
ECE-30’a göre onaylanan tekrar kaplanmış lastiklere verilen aksam tip onayıdır.
Uygun lastikler E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.83’te ECE-108 tekrar kaplanmış lastikler
(otomobiller) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.83 ECE-108 – Tekrar Kaplanmış Lastikler (Otomobiller)

ECE-108.00. 23Haz98 C Tümü Aksam Yok
Düzelt
10Mar99 C
me.1
4.1.110. ECE-109 - Tekrar Kaplanmış Lastikler (Ticari Araçlar)
ECE-54’e göre onaylanan tekrar kaplanmış lastiklere verilen aksam tip onayıdır.
Uygun lastikler E-işaretli olmalıdır. Tablo 4.84’te ECE-109 tekrar kaplanmış lastikler
(ticari araçlar) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.84 ECE-109 - Tekrar Kaplanmış Lastikler (Ticari Araçlar)

ECE-109.00. 23Haz98 C Tümü Aksam Yok
Düzelt
10Mar99 C
me.1
4.1.111. ECE-110 - CNG Yerleştirilmesi
Araçlara yerleştirilen CNG karışım sistemlerine verilen sistem ve aksam tip onayıdır.
Uygun araçlar ve aksamlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.85’te ECE-110 CNG yerleştirilmesi ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.85 ECE-110 - Cng Yerleştirilmesi

ECE- Sistem and
28Ara00 C Tümü Yok
110.00 Aksam
Düzelt Sistem and
8Kas00 C Tümü Yok
me.1 Aksam
120
Düzelt Sistem and
TBE Tümü WP29 Haz01
me.2 Aksam
4.1.112. ECE-111 – Devrilmeye Karşı Stabilite (Tankerler)
GVM’i 3.5t’dan fazla olan yol tankerlerine devrilmelerine karşı verilen sistem tip
onayıdır. Uygun araçlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.86’da ECE-111 devrilmeye karşı stabilite (tankerler) ile ilgili
Tablo 4.86 ECE-111 – Devrilmeye Karşı Stabilite (Tankerler)

ECE-111.00 28Ara00 C N2/N3 ADR araçları Sistem Yok
4.1.113. ECE-112 – Farlar (Motorlu Araçlar)
Motorlu taşıtların farların fotometrik, kolorimetrik ve dayanım şartlarına dair verilen

aksam tip onayıdır. Uygun farlar E-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. ECE-01, ECE-08 ve ECE-20’nin yerine gelmiştir. Tablo 4.87’de ECE-
112 farlar (motorlu araçlar) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.87 ECE-112 – Farlar (Motorlu Araçlar)

21Ey01 C
ECE-112.00 Tümü Aksam 76/761/EEC
21Mar02 H
4.1.114. ECE-113 - Farlar (Motosikletler)
4.1.115. ECE-PTI Kullanımdaki Araçların 1997 Anlaşması İle Test Edilmesi
1997 Anlaşması, ortak global standartlara uygunluk için kullanımdaki araçların

periyodik olarak test edilmesini amaçlamaktadır ve ECE-WP 29 tarafından idare
edilir. Anlaşma 27 Ocak 2001’de yürürlüğe girmiştir. Üyeler; Estonya, Finlandiya,
Macaristan, Hollanda, Romanya, Rusya Federasyonu’dur. Üyeliği onay bekleyenler
ise; Avusturya, Belçika, Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa,
Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Portekiz, Slovakya, İspanya, İsveç,
İsviçre, Ukrayna ve Birleşik Krallık’tır.
Taslak kurallar için çalışmalar sürdürülmektedir, bunlar; kural 1, periyodik emisyon

testidir (GVM’i 3.5t’dan fazla olan M2’ler ve M3, N2, N3). 4 Aralık 2001’de geçerli
121
olacaktır, kural 2 kullanım testidir, GVM’i 3.5t’dan fazla olan M2’ler ve M3, N2,
N3 için geçerli olacaktır.
4.1.116. Araçlar İçin ECE 1998 Global Teknik Düzenlemelar Anlaşması
1998 Anlaşması, ortak global teknik şartlara göre araçların tasarımlandırılmasını ve

konstrüksiyonun yapılmasını amaçlamaktadır ve ECE-WP29 tarafından idare edilir.
1958 Anlaşmasında olduğu gibi karşılıklı tanınma prosedürü yoktur ve katılım A.B.D
örneğinde olduğu gibi kolaylaştırılmıştır. Anlaşma yürürlüğe girmiştir ve taslak olan
Global Teknik Düzenlemeler (GTR) üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir.
Yönetimler istek listelerini gelecek GTR’ların oluşması için bildirmektedirler. Şu anda

çalışılmakta ve tartışılmakta olan GTR konuları; lastikler, camlar, ön cam buğu
önleme (M1), ön cam yıkama ve silme (M1), kapı kilitleri ve menteşeleri, araç
güvenliği (hırsızlığa karşı), ağır dizel emisyonları.
4.1.117. Uluslar Arası Yollarda Tehlikeli Madde Taşınmasına Yönelik ECE-ADR

Anlaşması
AB-AEK (UN-ECE) Tehlikeli Madde Taşınmasına Dair Uluslar arası Anlaşma (ADR),
tehlikeli madde (kimyasallar, gazlar ve patlayıcılar) taşıyan araçların tasarım ve
konstrüksiyon şartlarını belirlemektedir. Bu anlaşma iki kalın ciltten oluşmaktadır.
WP15 tarafından oluşturulmuş ve aksi belirtilmedikçe 2 yılda bir yayınlanmaktadır.
Şu anki mevcut mevzuat 1 Ocak 1999’da yürürlüğe girmiştir ve ECE/TRANS/130
olarak yayınlanmıştır. Marjinallerden oluşmaktadır, Marjinal 220 000 temel araçlara
ait şartları belirlemektedir (şasi ve elektrik gibi). WP15 1 Ocak 2003’te geçerli
olacak ECE-ADR’nin yenilenmiş 2001 versiyonunu yayınlamak üzeredir. Tablo
4.88’te ECE-ADR Anlaşması ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.88 ECE-ADR Anlaşması
ECE-ADR Tümü Kullanım 94/55/EC
Kullanım, tek
araç onayı ve
1997 Tip onayı ve diğer
1Oca97 U tamamlanma 96/86/EC
Baskısı değişiklikler
mış araç
onayı
Amortisör,
1999
1Oca99 U 1999/47/EC emniyet kemeri
Baskısı
gergileri, hava
122
yastığı
hareketlendiricileri
ve diğer araç
aksamları
konusunda yeni
sınıflandırma.
2001 Önerilmiş ADR şartlarına
-
Baskısı 1Oca03 R/U tam revizyon.
4.1.118. Sürücü Yaşları, Çalışma Saatleri Ve Takoğraflar Konusunda AETR

Anlaşması
Tablo 4.89’te AETR Anlaşması ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.89 AETR Anlaşması
Anlaşma Değişiklik Onay Tipi Notlar
24 Nisan
1992
GTM’i 3.5t’un
Kullanım
üzerinde olan AT üyesi olmayan
(saatler ve Kullanım ve
AETR Enson M2, M3, ülkelere yolculuğu
yaş) 24 Nisan aksam
N1’ler ve N2, da kapsar.
1995
N3’ler
Kullanım
(Takoğraf)
4.1.119. Pekiştirilmiş Öneriler (RE3)
Pekiştirilmiş Öneriler AEK tarafından el sıkışılmış ama Düzenleme veya Anlaşma

yapılamayan dokümanlardır. Ülkeler kendilerine ait özel mevzuatlar hazırlamak
yerine bunları kullanmaya teşvik edilmektedirler. RE3 motorlu taşıtların
konstrüksiyonuna dair pekiştirilmiş öneridir. İletişim ve Bilgilendirme Sistemleri)
4.2. AB YÖNETMELİKLERİ
4.2.1. 70/221/EEC – Yakıt Tankları ve Arka Alt Koruma
Genel olarak 2 yönetmelik konusu bir yönetmeliğin içindedir. Araçların yakıt

sistemlerinin koruma, korozyona dayanım, basınç testi ve sızdırma oranları gibi
kriterlerine göre verilen sistem tip onayıdır. Araçların arkadan çarpma esnasında
otomobil girmesini engellemek amacı ile arka alt yapılarına göre verilen sistem tip
onayıdır. Boyutsal ve dayanım şartları sağlanmalıdır. Araç tasarımına göre ayrı bir
arka alt koruma gerekli olabilir. Korumalar ayrı olarak onaylanabilir ama
yerleştirilmesi içinde bir onay gereklidir. Üretime uygunluk şartlarını da içerir. Tablo
123
4.90’da 70/221/EEC yakıt tankları ve arka alt koruma ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.90 70/221/EEC – Yakıt Tankları ve Arka Alt Koruma

Onay Tipi Notlar
70/221/EEC Mar70 C Tümü Sistem Yok
79/490/EEC 79 C
ECE-58
Sistem & Ayrı Sadece alt koruma
81/333/EEC 1Ek81C (sadece alt
Teknik Ünite için Ayrı Teknik Ünite.
koruma)
Yönetimsel
97/19/EC 1Ek97 H
değişiklikler
Plastik yakıt tankları
için testleri içerir (Araç
3May02 H ve Ayrı Teknik
2000/8/EC
3May03 R Ünite).Alt koruma için
teknik değişiklik
yoktur.
4.2.2. 70/222/EEC – Arka Tescil Plakası Yeri
Araç üreticisinin tescil plakasının koyulacağı yer özelliklerine göre verilen sistem tip
onayıdır. Boyutsal, açısal ve görülebilirlik şartları sağlanmalıdır. Üretime uygunluk
şartlarını da içermektedir. Tablo 4.91’de 70/222/EEC arka tescil plakası yeri ile ilgili
Tablo 4.91 70/222/EEC – Arka Tescil Plakası Yeri
Yönetmelik /
Geçerli Tarihler Etkilenen Araçlar Onay Tipi UN-ECE Eşdeğeri Notlar
Değişiklik
70/222/EEC 6Ek81 C Tümü Sistem Yok
4.2.3. 70/311/EEC - Dümenleme
Sürücünün normal sürüş anında uyguladığı kuvvetler yönünden verilen sistem tip
onayıdır. Yardımcı dümenleme sistemlerinin güvenliğini de içerir. Üretime uygunluk
şartlarını da içerir. Tablo 4.92’de 70/311/EEC dümenleme ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.92 70/311/EEC - Dümenleme

Onay Tipi Notlar
70/311/EEC 18Ara71C Tümü Sistem Yok
92/62/EEC. 1Ek93C/zorun ECE-79.00S2 Testler daha zorlu.
l k l bili H Y d dü l
124
lu kılabilir H, Yardımcı dümenleme
1Ek95 ekipmanı eklendi.
zorunlu
kılabilir R
R tarihi sadece M2,
1Ek00 H M3, N2, N3’leri ve
1999/7/EC ECE-79.01
1Ek01 R yardımcı ekipmanları
etkilemektedir.
4.2.4. 70/387/EEC - Kapılar
M1 sınıfı ve yük taşıyan araçların basamakları ve girişlerine göre verilen sistem tip
onayıdır. M1 sınıfı araçların kapı kilitleri ve menteşeleri için ek şartları da
içermektedir. Üretime uygunluk şartlarını da içerir. Tablo 4.93’te 70/387/EEC kapılar
Tablo 4.93 70/387/EEC - Kapılar

Onay Tipi Notlar
ECE-11’e Onayları artık geçerli
70/387/EEC 10Şu72 C M1,N1,N2,N3 Sistem
benzer. değildir.
Yük taşıyan araçlar için
98/90/EC 1Ek00 H
ek şartlar getirilmiştir.
Yük taşıyan araçlar için
2001/31/EC 1Ara01 H
ek şartlar getirilmiştir.
4.2.5. 70/388/EEC - Kornalar
Kornaların ses çıkış performanslarına göre verilen aksam tip onayı ve araçlara
yerleştirilmesi bakımından verilen sistem tip onayıdır. Uygun aksamlar e-işaretli
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.94’te 70/388/EEC
kornalar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.94 70/388/EEC – Kornalar
Aksam ve
70/388/EEC 10Şu72C Tümü ECE-28.00
Sistem
87/354/EEC 31Ara87C Yok
4.2.6. 71/127/EEC - Aynalar
Ön, yan ve arka dış aynalara ve iç aynalara verilen aksam tip onayı ve araçlara
yerleştirilmesi bakımından verilen sistem tip onayıdır. Ayna sayısını, iç ve dış
çıkıntıları, titreşim dayanımı ve optik performansını içerir. Uygun aynalar e-işaretli
125
olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içerir. Tablo 4.95’te 71/127/EEC
aynalar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.95 71/127/EEC - Aynalar

Onay Tipi Notlar
Aksam ve
71/127/EEC 22Ey72C Tümü Yok
Sistem
79/795/EEC 1Ek81C ECE-46.00
85/205/EEC 1Ek86C ECE-46.01
Sınıf I, II ve III
aynalarına e-işareti
86/562/EEC 1Ek86C ECE-46.01
konulması hakkında
idari ek.
88/321/EEC 1Ek90C ECE-46.01S1
4.2.7. 71/320/EEC - Frenler
Tüm sınıf araçların fren sistemlerine ait minimum şartlara göre verilen sistem tip
onaylarıdır. Ayrıca dingillerdeki fren dağılımlarını, ABS ve konnektör sistemlerini,
uyarıcı işaretleri de kapsamaktadır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir.
Balatalarda asbest kullanımı bütün AB ülkelerinde yasaklanmıştır. Tablo 4.96’da
71/320/EEC frenler ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.96 71/320/EEC - Frenler
Yönetmelik /
Değişiklik
71/320/EEC 6Mar73C Tümü Sistem ECE-13.01
74/132/EEC 1Oca75C ECE-13.02
75/524/EEC 1Ek76C ECE-13.03
79/489/EEC 1Ek80C ECE-13.04
85/647/EEC 1Nis87C ECE-13.05
ECE-13.06
88/194/EEC 1Ek89C
kısmen
1Ek92C/zorunlu
kılınabilir H ECE-13.06’e
91/422/EEC
1Ek94 zorunlu benzer
kılınabilir R
1Oca99R (asbest
fren balataları) ECE-13.09S1
98/12/EC
1Ek99H ECE-13-H.00
31Mar01R.
126
4.2.8. 72/245/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Tip Onayı)
Elektromanyetik uyumluluk konusunda araca verilen sistem onayı ve araca

yerleştirilen elektriksel cihazlara verilen aksam tip onayıdır (hassaslık, geniş ve dar
bant emisyonları). Uygun ayrı satılan araç parçaları e-işaretli olmalıdır. Üretime
uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.97’de 72/245/EEC elektromanyetik
uyumluluk (tip onayı) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.97 72/245/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Tip Onayı)

Onay Tipi Notlar
72/245/EEC 6Oca74C. Tümü Sistem ECE-10.00

89/491/EEC 1Oca90C Yok Kurşunsuz benzin
Tüm araçlar Sistem ve Dar-bant emisyonları,
1Oca96C/H,
95/54/EC ve araç Ayrı Teknik ECE-10.02 geniş-bant emisyonları
1Ek02R/S
parçaları Ünite ve hassasiyetlik.
4.2.9. 89/336/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Yeni Yaklaşım)
95/54/EC’ye göre onaylanmış araçlar dışında tüm ürünlere etkiyen yeni yaklaşım
yönetmeliğidir. Araçlarda kullanılan ve araç dışında kullanılacak cihazlar (radyo,
motor) hem bu yönetmeliğe hem de 72/245/EEC’ye göre onaylanması
gerekmektedir. Telekomünikasyon cihazları ayrıca 1999/5/EC’ye göre de
onaylanmalıdır. Tüm ürünler CE işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.98’te 89/336/EEC elektromanyetik uyumluluk (yeni yaklaşım)
Tablo 4.98 89/336/EEC – Elektromanyetik Uyumluluk (Yeni Yaklaşım)

Onay Tipi Notlar
Üçüncü grup
incelemesiyle
89/336/EEC 1Oca92S Tümü yeni yaklaşım Yok
kendinden
sertifikasyonu
Ertelenmiş geçerli
92/31/EEC 1Oca96S
tarihler
Yeni CE işareti ve tüm
yeni yaklaşım
93/68/EEC yönetmelikleri için
onay prosedür
modülleri.
127
4.2.10. 72/306/EEC – Dizel Dumanı
Dizel motorlu araçlarda yayılan duman emisyonlarına göre verilen sistem tip
onayıdır. Bu 88/77/EEC’ye ek olarak düşünülebilir. Motorlar ayrı teknik ünite onayı
aldıktan sonra araca doğru yerleştirildiği ispat edilirse sistem tip onayı alabilirler.
Üretime uygunluk şartlarını da içerir. Tablo 4.99’da 72/306/EEC dizel dumanı ile ilgili
Tablo 4.99 72/306/EEC – Dizel Dumanı

Onay Tipi Notlar
72/306/EEC 20Şu74C. Tümü Sistem ECE-24.00
Test yakıtı spek
Sistem ve
revizyonu. Mevcut
89/491/EEC 1Oca90C. Ayrı Teknik
onaylar halen
Ünite
geçerlidir.
Mevcut onaylar halen
97/20/EC 1Ek97H
geçerlidir.
4.2.11. 73/23/EEC – Düşük Voltajlı Elektrik Ekipmanları
50Vac’dan 1000Vac’a veya 75Vdc’den 1500Vdc’a olan elektrik ekipmanları

etkileyen yeni yaklaşım yönetmeliğidir. Tüm ürünler CE işaretli olmalıdır. Üretime
uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.100’de 73/23/EEC düşük voltajlı elektrik
ekipmanları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.100 73/23/EEC – Düşük Voltajlı Elektrik Ekipmanları
Yönetmelik / Etkilenen UN-ECE

Geçerli Tarihler Onay Tipi Notlar
Değişiklik Araçlar Eşdeğeri
Tüm elektrik
ekipmanları
50Vac/75Vdc'd
73/23/EEC Yeni yaklaşım Yok
en
1000Vac/1500V
dc.
1Oca95H,
93/68/EEC CE işareti .
1Oca97S
4.2.12. 74/60/EEC – İç Donanım
Bir çarpma anında yolcuların ve sürücünün korunması konusunda araca verilen

sistem tip onayıdır. Köşe yarıçaplarını, yumru ve ince çıkıntıları, kafa darbelerini ve
diz darbelerini kapsar. Üretime uygunluk şartlarını da içerir. Tablo 4.101’de
74/60/EEC iç donanım ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
128
Tablo 4.101 74/60/EEC – İç Donanım
Yönetmelik /
Değişiklik
74/60/EEC 11Ağu75 C M1 Sistem ECE-21.00
78/632/EEC 1Oca79 C ECE-21.01
8Nis02 H
2000/4/EC Yok
8Nis03 R
4.2.13. 74/61/EEC – Araç Güvenliği (Hırsızlığa Karşı Koruma)
Araçların çalınmasının engellenmesi sağlamak için geliştirilen sistemlere verilen

sistem tip onayıdır. Uygun cihazlar e-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını
içermektedir. Tablo 4.102’de 74/61/EEC araç güvenliği (hırsızlığa karşı koruma) ile
Tablo 4.102 74/61/EEC – Araç Güvenliği (Hırsızlığa Karşı Koruma)

Onay Tipi Notlar
M1 ve N1’ler
için zorunlu,
74/61/EEC 11Ağu75 C Sistem ECE-18.00
diğerleri için
opsiyonel
M1 ve N1’ler
için zorunlu
(M1’ler ve
GVM’i 2t’a
kadar olan Sistem, ECE-18
1Oca97 H, Zorunlu
95/56/EC N1’ler için Aksam & Ayrı (kısmen),
1Ek98 R immobilayzır.
alarmlar, Teknik Ünite ECE-97.00S1
M1’ler için
immobilayzır),
diğerleri için
opsiyonel
4.2.14. 74/297/EEC – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistem Davranışı
Yatay ve düşey düzlemde, motorlu aracın eksenine paralel olan dümenleme

kolonunun sabitlenmiş bariyer ile önden bir etkiye karşı göstermiş olduğu harekete
dair verilen sistem tip onayıdır. Dümenleme kontrolleri ve servis ayrı bozma
şartlarını hem araç sistem onayını hem de ayrı teknik ünite onayını sağlayacak
şekilde olmalıdır. M1 sınıfı araçlarda ve araç tam yüklü ağırlığı 1500 kg’ı geçmeyen
N1 sınıfı araçlarda zorunludur. Diğer araçlar üreticinin isteğine göre bu onayı
alabilirler. Uygun kontroller e-işaretli olmalıdır. Ayrıca üretime uygunluk şartlarını da
içermektedir. Tablo 4.103’te 74/297/EEC çarpmaya karşı direksiyon sistem
davranışı ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
129
Tablo 4.103 74/297/EEC – Çarpmaya Karşı Direksiyon Sistem Davranışı
74/297/EEC 20Ara75C M1 Sistem ECE-12.01
M1 ve GVM’i
1.5t’a kadar olan
91/662/EEC Sistem ve Ayrı
1Ek94C N1’ler için ECE-12.03
Düzeltme teknik ünite
zorunlu diğerleri
için opsiyonel
4.2.15. 74/408/EEC – Koltuklar ve Koltuk Bağlantıları
Tüm sınıf araçlar için koltuk ve koltuk bağlantılarının dayanımı bakımından verilen
sistem tip onayıdır. Üretime Uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.104’te
74/408/EEC koltuklar ve koltuk bağlantıları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.104 74/408/EEC – Koltuklar ve Koltuk Bağlantıları

Onay Tipi Notlar
ECE-17’e
74/408/EEC 1Ek75C Tümü Sistem
benzer
81/577/EEC 29Oca82C.
1Ek97H/
1Ek99R
(GVM’i 3.5t’a
kadar olan
Otomobiller için ECE-
M2’ler hariç),
96/37/EC 17.04’le paralel ve
1Ek99H/
Düzeltme otobüsler için ECE-80’e
1Ek01R
göre yeni testler.
(GVM’i
3.5t’dan fazla
olan M2’ler
hariç).
4.2.16. 74/483/EEC ve 92/114/EEC – Dış Çıkıntılar
74/483/EEC Araçların dış yüzeylerinin detaylı tasarımlarına göre verilen sistem tip
onayı ve anten, portbagaj gibi aksamlara verilen ayrı teknik ünite tip onayıdır.
Üretime uygunluk şartlarını da içerir. 92/114/EEC ise araçların kabin arka paneline
yükün ön kısmının benzer şartlarına göre verilen sistem tip onayıdır. Tablo 4.105 ve
Tablo 4.106’da 74/483/EEC ve 92/114/EEC dış çıkıntılar ile ilgili mevcut durum
130
Tablo 4.105 74/483/EEC - Dış Çıkıntılar
Yönetmelik /
Değişiklik
74/483/EEC 1Ek75C M1 Sistem ECE-26.01
79/488/EEC 1Ek81C Yok
Tablo 4.106 92/114/EEC – Dış Çıkıntılar

Onay Tipi Notlar
92/114/EEC onayı için
N1, N2, N3 74/483/EEC teknik
92/114/EEC sadece kabin şartları 92/114/EEC
1Ek93C Sistem ECE-61
Düzeltme (vanları da teknik şartlarına
kapsıyor). alternatif olarak kabul
edilir.
4.2.17. 96/26/EC - Operatör Lisansı ve Sınıflandırmalar
Tüm ticari sürücülerin lisans almasını içerir. Tablo 4.107’de 96/26/EC operatör
lisansı ve sınıflandırmalar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.107 96/26/EC - Operatör Lisansı ve Sınıflandırmalar

Onay Tipi Notlar
GVM’i 6t’un
üzerindeki
veya 3.5t’dan Operatör lisansı-iptal
74/561/EEC
fazla istiap edildi
haddi olan
Kamyonlar
M2 veya M3 Operatör lisansı-iptal
74/562/EEC
otobüsleri edildi
GVM’i 6t’un
77/796/EEC
üzerindeki
80/1178/EEC
veya 3.5t’dan
80/1179/EEC Operatör
fazla istiap
80/1180/EC sınıflandırmaları-iptal
haddi olan
85/578/EEC edildi
Kamyonlar ve
85/579/EEC
M2 veya M3
89/438/EEC
otobüsleri
GVM’i 6t’un
üzerindeki
veya 3.5t’dan
fazla istiap
96/26/EC 23May96 U Yok Yok
haddi olan
Kamyonlar ve
M2 veya M3
otobüsleri
131
3.5t’dan fazla
istiap haddi
olan
98/76/EC 1Ek99 U Yok Yok Konu değişikliği
Kamyonlar ve
M2 veya M3
otobüsleri
4.2.18. 75/324/EEC - Aerosoller
Tablo 4.108’de 75/324/EEC aerosoller ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.108 75/324/EEC - Aerosoller

Onay Tipi Notlar
Yok - Satış /
Tüm Etiketleme şartlarını
75/324/EEC Geçerli Kullanım Yok
aerosollar ortaya koyuyor.
şartları
Yanabilir içerikli
94/1/EC 1Nis95 S aerosollar için revize
edilmiş etiketler.
4.2.19. 75/443/EEC – Hız Göstergesi Ve Geri Dönüş Vitesi
Tablo 4.109’da 75/443/EEC hız göstergesi ve geri dönüş vitesi ile ilgili mevcut
Tablo 4.109 75/443/EEC – Hız Göstergesi Ve Geri Dönüş Vitesi
Yönetmelik /
Değişiklik
ECE-39.00’a
75/443/EEC 1Oca77C Tümü Sistem
benzer
1Ek98 C/zorunlu
97/39/EC ECE-39.00
kılabilir H
4.2.20. 85/210/EEC – Yakıttaki Kurşun Ve Benzen Miktarı

4.2.21. 85/536/EEC – Benzindeki Organik Oksijen
4.2.22. 93/12/EEC – Yakıttaki Sülfür Miktarı
4.2.23. 98/70/EC – Otomotiv Yakıtı Spesifikasyonları
Bu yönetmelik otomotivde kullanılan ve satılan tüm benzin ve dizel yakıtların detaylı

özelliklerini belirtir. Otomotivde kullanılmayan dizel yakıtta bu yönetmeliğin içindedir.
Bu yönetmelik kurşun ve sülfür kullanımın azaltılması için ortaya çıkmıştır. Tablo
132
4.110’da 98/70/EC otomotiv yakıtı spesifikasyonları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.110 98/70/EC – Otomotiv Yakıtı Spesifikasyonları

1Oca00 S
98/70/EC Tümü Yok Yok
1Oca05 S
2000/71/EC 26Kas00 S Tümü Yok Yok Revize metotlar
4.2.24. 76/114/EEC – Tanıtım Plakaları ve Açıklamaları
Araç tanıtım numarasının içeriği lokasyonu ve formatı hakkında verilen sistem tip
onayıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.111’de 76/114/EEC
tanıtım plakaları ve açıklamaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.111 76/114/EEC – Tanıtım Plakaları ve Açıklamaları
Yönetmelik /
Değişiklik
76/114/EEC 1Ek81C Tümü Sistem Yok
78/507/EEC
4.2.25. 76/115/EEC – Emniyet Kemeri Bağlantıları
Emniyet kemeri bağlantılarının yerleşimi, yapısı ve dayanımına göre verilen sistem

tip onayıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.112’da
76/115/EEC emniyet kemeri bağlantıları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.112 76/115/EEC – Emniyet Kemeri Bağlantıları

Onay Tipi Notlar
76/115/EEC 1Oca77C M1 Sistem ECE-14.01
81/575/EEC 82/318/EEC Tümü Yok
82/318/EEC 1983-1987 ECE-14.02
90/629/EEC 1Tem92C ECE-14.03
1Ek97H/
1Ek99R
(GVM’i 3.5t’a
Otobüsler için 3 noktalı
96/38/EC kadar olan ECE-14.04
zorunlu.
M2’ler hariç),
1Ek99H/
1Ek2001R
133
(GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M2’ler).
4.2.26. 76/117/EEC ve 94/9/EC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler
Patlayıcı atmosferlere sahip yerler ve madenlerde kullanılacak ekipman ve araçlar

için hazırlanmış bir yönetmeliktir. Tablo 4.113, 4.114, 4.115 ve 4.116’da
76/117/EEC, 79/196/EEC, 82/130/EEC ve 94/9/EC patlayıcı atmosferler için ürünler
Tablo 4.113 76/117/EEC Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler

Onay Tipi Notlar
Patlayıcı
atmosferde Sadece Elektrik
76/117/EEC Özel Yok
kullanılan tüm ekipmanları.
araçlar
Tablo 4.114 79/196/EEC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler

Onay Tipi Notlar
Patlayıcı
79/196/EEC Özel
atmosferde
("İlk özel Yok
kullanılan tüm
yönetmelik")
araçlar
1Oca93M,
88/571/EEC
1Oca09S
90/487/EEC
Onaylanmış
1Mar96M,
94/26/EC standartların listesi
1Oca03S
revize edildi.
Tablo 4.115 82/130/EEC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler
Yönetmelik /
Değişiklik
82/130/EEC Gazlı madenlerde
("Gazlı madenler kullanılan tüm Özel Yok
yönetmeliği") araçlar
88/35/EEC
91/269/EEC
13Ek94H,
94/44/EC 1Oca97M,
1Tem03S
98/65/EC 31Ara99 H
134
Tablo 4.116 94/9/EC – Patlayıcı Atmosferler İçin Ürünler

Onay Tipi Notlar
Opsiyonel Patlayıcı 76/117/EEC,
1Mar96 S. atmosferde Yeni 79/196/EEC,
94/9/EC
Zorunlu kullanılan yaklaşım 82/130/EEC iptal
1Tem03 S tüm araçlar edildi
4.2.27. 76/756/EEC – Aydınlatma Ve Uyarıcı Cihazlarının Yerleşimi
Aydınlatma ve sinyal cihazlarının araçlara yerleştirilmesi bakımından verilen sistem

tip onayıdır. Detaylı şartlar gerekli lamba sayısını, konumu, tesisatları ve lambaların
görülebilirliğini içermektedir. Fotometrik ve kolorimetrik şartlar için her lambanın
aksam tip onaylarına bakılması gerekmektedir. Tablo 4.117’de 76/756/EEC
aydınlatma ve uyarıcı cihazlarının yerleşimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.117 76/756/EEC – Aydınlatma Ve Uyarıcı Cihazlarının Yerleşimi

Onay Tipi Notlar
ECE-48’e
76/756/EEC Ey76C Tümü Sistem
benzer
80/233/EEC 1Oca81C
82/244/EEC 82C
83/276/EEC 1983-1987
84/8/EEC 1Nis85c
89/278/EEC 1Nis89C
91/663/EEC. 1Ek93C
1Şu98
zorunlu
kılabilir C,
97/28/EC &
1Ek98 C/
Düzeltme. ECE- Özel AB şartlarını
zorunlu
98/L15/46. 48.01S1C4 ortadan kaldırıyor.
kılabilir H,
21Oca98.
1Ek00
zorunlu
kılabilir R
4.2.28. 76/757/EEC - Reflektörler
Araçların önüne, yanına ve arkasına yerleştirilen reflektörlerin fotometrik ve dayanım

performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır, uygun cihazlar e-işaretli olmalıdır.
Tablo 4.118’de 76/757/EEC reflektörler ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
135
Tablo 4.118 76/757/EEC - Reflektörler
Yönetmelik /
Değişiklik
76/757/EEC 1Ek77C Tümü Aksam ECE-03.00
1Şu98 zorunlu
97/29/EC &
kılabilir C,
Düzeltme.
1Ek98C/ zorunlu ECE-03.02S3
98/L15/46.
kılabilir H,
21Oca98.
1Ek99S
4.2.29. 76/758/EEC – Konum, Stop, Uç Hat İşaret, Gündüz Sürüş ve Yan İşaret
Lambaları
Ön ve arka konum, stop, uç hat işaret , gündüz sürüş ve yan işaret lambalarının
fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır, uygun
lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.119’da 76/758/EEC konum, stop, uç hat işaret,
gündüz sürüş ve yan işaret lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.119 76/758/EEC – Konum, Stop, Uç Hat İşaret, Gündüz Sürüş ve Yan
İşaret Lambaları

Onay Tipi Notlar
Konum, stop ve uç hat

76/758/EEC 1Ek77C Tümü Aksam ECE-07
işaret lambaları
89/516/EEC 1Tem90C ECE-07.01
1Şu98
zorunlu ECE-
97/30/EC &
kılabilir C, 07.02S3, Gündüz sürüş
Düzeltme.
1Ek98 C/ ECE- lambaları ve yan işaret
98/L15/46.
zorunlu 87.00S1C1, lambaları
21Oca98.
kılabilir H, ECE-91.00S1
1Ek99 S
4.2.30. 76/759/EEC – Yön İşaret Lambaları
Yön işaret lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır, uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.120’de 76/759/EEC yön
işaret lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.120 76/759/EEC – Yön İşaret Lambaları
Yönetmelik /
Değişiklik
136
89/277/EEC 1NİS89C ECE-06.01
1Nis00 H (araçlar)
1999/15/EC 1Nis01 S ECE-06.01S7
(lambalar)
4.2.31. 76/760/EEC – Arka Plaka Lambaları
Arka plaka lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.121’de 76/760/EEC arka
plaka lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.121 76/760/EEC – Arka Plaka Lambaları
Yönetmelik /
Değişiklik
76/760/EEC 1Ek77C Tümü Aksam ECE-04.00S1
97/31/EC & 1Ek98C/ zorunlu
Düzeltme. kılabilir H, ECE-04.00S5
98/L15/46. 1Ek99S.
4.2.32. 76/761/EEC – Farlar ve Işık Kaynakları
Farların fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam tip onayıdır.

Uygun lambalar ve ampuller e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.122’de 76/761/EEC farlar
ve ışık kaynakları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.122 76/761/EEC – Farlar ve Işık Kaynakları

Onay Tipi Notlar
ECE-01.00,
76/761/EEC 1Ek77C Tümü Aksam Sadece Tungsten farlar
ECE-02.01
ECE-01.00,
89/517/EEC 1Tem90C .
ECE-02.01
ECE-01.01S7
ECE-05.02S4
1Nis00 H
ECE-
(araç)
08.04S10 Tüm farlar ve ışık
1999/17/EC 1Nis01S
ECE-20.02S4 kaynakları
(lambalar ve
ECE-31.02S3
ampuller)
ECE-
37.03S15
137
ECE-98.00S1
ECE-99.00S1
4.2.33. 76/762/EEC – Ön Sis Lambaları
Ön sis lambalarının fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam tip

onayıdır, uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.123’te 76/762/EEC ön sis
Tablo 4.123 76/762/EEC – Ön Sis Lambaları
Yönetmelik /
Değişiklik
1Nis00 H (araçlar)
1999/18/EC 1Nis01 S ECE-19.02S8
(lambalar
4.2.34. 76/767/EEC – Basınç Tüpleri
Tablo 4.124’te 76/767/EEC basınç tüpleri ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.124 76/767/EEC – Basınç Tüpleri

Aksam / Yeni
76/767/EEC 27Mar78 Tümü Yok İptal edildi
yaklaşım
88/665/EEC. İptal edildi
93/68/EEC İptal edildi
4.2.35. 96/96/EC – Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi
Tablo 4.125’te 96/96/EC kullanımdaki araçların periyodik testi ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.125 96/96/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi

Onay Tipi Notlar
77/143/EEC
88/449/EEC
İptal edildi
91/225/EEC
91/328/EEC
138
92/54/EEC
92/55/EEC
94/23/EC
Yok – 1997 PTI
96/96/EC. 9Mar98U Tümü Periyodik
Kullanım testi Anlaşması
1999/52/EC 1Ek00U Emisyonlar
2001/9/EC 9Mar01U OBD
2001/11/EC 9Mar01U Hız sınırlayıcılar
4.2.36. 2000/30/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi
Tablo 4.126’te 2000/30/EC kullanımdaki araçların periyodik testi ile ilgili mevcut
Tablo 4.126 2000/30/EC - Kullanımdaki Araçların Periyodik Testi
Yok – Kullanım
2000/30/EC. 6Haz02U Tümü -
testi
4.2.37. 77/389/EEC – Çeki Kancaları
Tablo 4.127’de 77/389/EEC çeki kancaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.127 77/389/EEC – Çeki Kancaları
Yönetmelik /
Değişiklik
77/389/EEC 13Ara78 C. Tümü Sistem Yok
96/64/EC 1Ek97 H
4.2.38. 77/538/EEC – Arka Sis Lambaları
Arka sis lambalarına fotometrik, kolorimetrik be dayanım performanslarına göre

verilen aksam tip onayıdır. Uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.128’de
77/538/EEC arka sis lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.128 77/538/EEC – Arka Sis Lambaları
Yönetmelik /
Değişiklik
77/538/EEC 29Şu79C Tümü Aksam ECE-38.00
89/518/EEC 1Tem90C
139
1Nis00 H (araçlar)
1999/14/EC 1Nis01 S ECE-38.00S5
(lambalar)
4.2.39. 77/539/EEC – Geri Dönüş Lambaları
Geri dönüş lambalarına fotometrik ve dayanım performanslarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.129’da 77/539/EEC geri
dönüş lambaları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.129 77/539/EEC – Geri Dönüş Lambaları

Yönetmelik /
Değişiklik
77/539/EEC 29Şu79 C Tümü Aksam ECE-23.00
1Şu98 C, 1Ek98
97/32/EC ECE-23.00S5
C/ H, 1Ek99 S
4.2.40. 77/540/EEC – Park Lambaları
Park lambalarının fotometrik, kolorimetrik ve dayanım şartlarına göre verilen aksam

tip onayıdır. Uygun lambalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.130’da 77/540/EEC park
Tablo 4.130 77/540/EEC – Park Lambaları

Yönetmelik /
Değişiklik
77/540/EEC 28Şu79C Tümü Aksam ECE-77.00
1Nis00 H (araçlar)
1999/16/EC 1Nis02 S ECE-77.00S4
(lambalar)
4.2.41. 77/541/EEC – Emniyet Kemerleri, Çocuk Korumaları ve Bunların

Teçhizatları
Emniyet kemerlerinin dayanımı ve sağlamlığı açısından verilen aksam tip onayıdır.

Uygun cihazlar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.131’da 77/541/EEC emniyet kemerleri,
çocuk korumaları ve bunların teçhizatları ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.131 77/541/EEC – Emniyet Kemerleri, Çocuk Korumaları ve Bunların

Teçhizatları

Onay Tipi Notlar
140
Aksam ve Onayları artık
77/541/EEC 29Şu79 C M1 ECE-16.03
Sistem geçersizdir
Onayları artık
81/576/EEC 82/319/EEC Tümü
geçersizdir
Onayları artık
82/319/EEC 1983-1987 ECE-16.04
geçersizdir
1Tem92H, Onayları artık
90/628/EEC ECE-16.04S4
1Tem97R geçersizdir
1Ek97H/
1Ek99R
(GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M2 ler hariç)
3 noktalı aksam
96/36/EC 1Ek99H/ ECE-16.04S8
otobüsler için zorunlu
1Ek01R
(GVM’i
3.5t’dan
fazlar olan
M2 ler ).
1Oca01 S
(KATO’lu
M1’ler için
çocuk
korumaları).
1Ek01 H/ Otomobiller için orta
1Ek02 R, / ECE-16.04S8 koltukta 3 noktalı ve
2000/3/EC
1Ek02 R ECE-44.03 M1/N1 için çocuk
(GVM’i 3.5t’a koruması eklendi.
kadar olan
N1 ve
M2’ler),
1Nis02 H/
1Ek04 R .
4.2.42. 77/649/EEC – Ön Görüş Alanı
M1 sınıfı araçların önden görüş alanlarına ilişkin verilen sistem tip onayıdır. Bu
yönetmelik ayrıca AB araçlarının H noktası ve R noktasının baz alındığı
yönetmeliktir. Tablo 4.132’de 77/649/EEC ön görüş alanı ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.132 77/649/EEC – Ön Görüş Alanı

Onay Tipi Notlar
Tüm AB Yönetmelikleri
için H ve R noktalarının
77/649/EEC 19Nis79 C M1 Sistem Yok
bulunması hakkındaki
prosedürü de içerir.
141
81/643/EEC 1Oca83C
88/366/EEC 1Ek88C
90/630/EEC 1Ek91C
4.2.43. 78/316/EEC – Kullanıcı İkazları , Sinyaller ve Kontrollerin Düzeni
Araç kontrollerinin işaretlenmesi, görüntülenmesi ve sembollerle gösterilmesine

ilişkin verilen sistem tip onayıdır. Tablo 4.133’te 78/316/EEC kullanıcı ikazları ,
sinyaller ve kontrollerin düzeni ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.133 78/316/EEC – Kullanıcı İkazları , Sinyaller ve Kontrollerin Düzeni
Yönetmelik /
Değişiklik
78/316/EEC 28Ey79 C Tümü Sistem Yok
93/91/EEC -
1Ek95 C, 1Ek95
94/53/EC
H
4.2.44. 78/317/EEC – Ön Cam Buğu Önleme
M1 sınıfı araçların ön cam buğu giderme sistemlerine dair verilen sistem tip
onayıdır. Tablo 4.134’te 78/317/EEC ön cam buğu önleme ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.134 78/317/EEC – Ön Cam Buğu Önleme
Yönetmelik /
Değişiklik
78/317/EEC 28Ey79C M1 Sistem Yok
4.2.45. 78/318/EEC – Ön Cam Silecek Ve Yıkama
M1 sınıfı araçların ön cam silecek ve yıkama sistemlerine dair verilen sistem tip
onayıdır. Tablo 4.135’te 78/318/EEC ön cam silecek ve yıkama ile ilgili mevcut
Tablo 4.135 78/318/EEC – Ön Cam Silecek Ve Yıkama
Yönetmelik /
Değişiklik
78/318/EEC 28Ey79 C M1 Sistem Yok
94/68/EC 1Oca96 C/ H
142
4.2.46. 78/548/EEC – Isıtma Sistemleri
M1 sınıfı araçların ısıtma sistemlerine dair verilen sistem tip onayıdır. Üretime
uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.136’da 78/548/EEC ısıtma sistemleri ile
Tablo 4.136 78/548/EEC – Isıtma Sistemleri
Yönetmelik /
Değişiklik
78/548/EEC 26Ara79 C M1 Sistem Yok
4.2.47. 78/549/EEC & 91/226/EEC - Çamurluklar
Tablo 4.137 ve Tablo 4.138’de 78/549/EEC ve 91/226/EEC çamurluklar ile ilgili

Tablo 4.137 78/549/EEC - Çamurluklar
Yönetmelik /
Değişiklik
78/549/EEC 26Ara79 C M1 Sistem Yok
94/78/EC 1Oca96 C/ H
Tablo 4.138 91/226/EEC - Çamurluklar
Tümü N
(Aksam), N2 7.5t Aksam ve
91/226/EEC 10Nis92C
üstü GVM ve N3 Sistem
(Sistem).
4.2.48. 78/932/EEC – Koltuk Başlıkları
Koltuk başlarına tasarımları ve çarpma performanslarına göre verilen aksam tip

onayıdır. Tablo 4.139’da 78/932/EEC koltuk başlıkları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.139 78/932/EEC – Koltuk Başlıkları
Yönetmelik /
Değişiklik
78/932/EEC 20May80C M1 Aksam ECE-25.00
143
4.2.49. 80/181/EEC – Ölçme Birimleri
Tablo 4.140’da 80/181/EEC ölçme birimleri ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.140 80/181/EEC – Ölçme Birimleri
Yönetmelik /
Değişiklik
71/354/EEC
76/770/EEC
80/181/EEC Tümü Yok. Yok.
85/1/EEC
89/617/EEC
1999/103/EC
31Ara99 S
Düzeltme
4.2.50. 89/684/EEC ve 91/439/EEC – Sürücü Lisansı
Tablo 4.141’de 91/439/EEC sürücü lisansı ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.141 91/439/EEC – Sürücü Lisansı
80/1263/EEC İptal edildi
Sadece ADR
89/684/EEC 1992-1996 Yok ECE-ADR
araçları
1969 Viyana
91/439/EEC 1Tem96U Tümü
Anlaşması
94/72/EC 1Tem96 U Tümü

Sadece ADR
94/785/EC
araçları
96/47/EC 1Tem96 U Tümü
97/26/EC 1Oca98 U
2000/56/EC 1Ek03 U
4.2.51. 80/1268/EEC – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü
M1 sınıfı araçların CO2 emisyonlarına ve yakıt tüketimlerine dair verilen sistem tip
onayıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo 4.142’de 80/1268/EEC
yakıt sarfiyatı ölçümü ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.142 80/1268/EEC – Yakıt Sarfiyatı Ölçümü
Yönetmelik / Geçerli Etkilenen Onay Tipi UN-ECE Notlar
144
ECE-15, Onayı artık geçerli
80/1268/EEC 30Haz82C M1 Sistem
ECE-24 değildir.
Kurşunsuz araçlar için
onay genişletmesi.
89/491/EEC 1Oca90C
Onayı artık geçerli
değildir.
1Oca96 C/H
(KATO)/ H Yeni test
93/116/EC
(KATO dışı), prosedürü,CO2
Düzeltme ECE-101.00
1Oca97 R ölçümünde, yeni Euro
94/L42/27
(KATO)/ R çevrimi ..
(KATO dışı)
1Oca00 H/
1Oca01 R
(GVM 2.5t’a
1999/100/EC kadar 98/69/EC’la aynı test
-
Düzeltme 1Oca01 H/ prosedürü.
1Oca02 R
(GVM
2.5t’dan fazla)
4.2.52. 1999/125/EC – Yakıt Sarfiyatı Hedefleri
Tablo 4.143’te 1999/125/EC yakıt sarfiyatı hedefleri ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.143 1999/125/EC – Yakıt Sarfiyatı Hedefleri
Yönetmelik /
Değişiklik
5Şu99
Öneri
2008 S M1 - - ACEA
1999/125/EC
2012 S
13Nis00
Öneri
2009 S M1 - - KAMA
2000/303/EC
2012 S
13Nis00
Öneri
2009 S M1 - - JAMA
2000/304/EC
2012 S
4.2.53. 1753/2000/EC - CO2 Gösterimi
Tablo 4.144’te 1753/2000/EC CO2 gösterimi ile ilgili mevcut durum

Tablo 4.144 1753/2000/EC - CO2 Gösterimi
Yönetmelik /
Değişiklik
145
Decision
22Haz00 S M1 Yok Yok -
1753/2000/EC
4.2.54. 80/1269/EEC – Motor Gücü Ölçümü
Araçların maksimum net güçlerine ve güç eğrilerine dair verilen, üretimin

uyguluğunu da içeren sistem tip onayıdır. Tablo 4.145’te 80/1269/EEC motor gücü
Tablo 4.145 80/1269/EEC – Motor Gücü Ölçümü
80/1269/EEC 30Haz82C Tümü Sistem ECE-15, ECE-24
88/195/EEC 1Tem88C ECE-15.04 Ek
97/21/EC 1Ek97H ECE-85.00
1999/99/EC 1Oca00C H CNG/LPG
4.2.55. 83/189/EEC ve 98/34/EC – Teknik Düzenlemeler ve Standartlar
Tablo 4.146’da 83/189/EEC ve 98/34/EC teknik düzenlemeler ve standartlar ile ilgili

Tablo 4.146 83/189/EEC ve 98/34/EC – Teknik Düzenlemeler ve Standartlar

83/189/EEC
88/182/EEC
90/518/EEC İptal Edildi
92/400/EEC
94/10/EC
98/34/EC 10Ağu98 Tümü Yok. Yok.
98/48/EC 5Ağu98
4.2.56. 96/53/EC – Ağırlıklar ve Boyutlar
GVM’i 3.5t’dan fazla olan otobüslerin ve kamyonların ağırlıklarıyla ve boyutlarıyla

ilgili yönetmeliktir. Tablo 4.147’de 96/53/EC ağırlıklar ve boyutlar ile ilgili mevcut
Tablo 4.147 96/53/EC – Ağırlıklar ve Boyutlar

146
Uluslar arası
trafikteki M2,
17Ey97 R/U M3’ler ve ulusal Tek araç Onayı,
96/53/EC Yok
1Oca06U /uluslar arası gerekli ülkede
trafikteki N2,
N3’ler
4.2.57. 92/21/EEC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M1’ler Tip Onayı)
M1 sınıfı araçların ağırlıklarına ve boyutlarına dair verilen sistem tip onayıdır. Tablo
4.148’de 92/21/EEC ağırlıklar ve boyutlar (m1’ler tip onayı) ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.148 92/21/EEC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M1’ler Tip Onayı)
Yönetmelik /
Değişiklik
92/21/EEC 1Ek92C M1 Sistem Yok.
95/48/EC ve
1Oca97H.
Düzeltme
4.2.58. 97/27/EC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M2, M3, N1, N2, N3ler Tip Onayı)
GVM’i 3.5t’dan fazla olan otobüslerin ve kamyonların ağırlıklarına ve boyutlarına dair

verilen sistem tip onayıdır. Tablo 4.149’da 97/27/EC ağırlıklar ve boyutlar (m2, m3,
n1, n2, n3ler tip onayı) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.149 97/27/EC – Ağırlıklar Ve Boyutlar (M2, M3, N1, N2, N3ler Tip Onayı)
Yönetmelik /
Değişiklik
22Tem99 C
M2, M3, N1, N2,
97/27/EC (15Ey97 C ön Sistem Yok
N3
hazırlık)
4.2.59. 89/297/EEC – Yan Alt Koruma
N2 ve N3 sınıfı kamyonların altına yayaların ve bisiklet gibi araçların girmesini

engellemek amacıyla tasarlanan araçlara verilen sistem tip onayıdır. Tablo 4.150’de
89/297/EEC yan alt koruma ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.150 89/297/EEC – Yan Alt Koruma
Yönetmelik /
Değişiklik
89/297/EEC 1Haz90 H / N2/N3 Sistem ECE-73.00
147
1May91 R.
4.2.60. 89/459/EEC – Lastik Diş Derinliği
Tablo 4.151’de 89/459/EEC lastik diş derinliği ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.151 89/459/EEC – Lastik Diş Derinliği
Yönetmelik /
Değişiklik
89/459/EEC 1Oca92U Tümü. Yok Yok.
4.2.61. 91/157/EEC – Güç Kaynakları (Akü)
Tablo 4.152’de 91/157/EEC güç kaynakları (akü) ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.152 91/157/EEC – Güç Kaynakları (Akü)

91/157/EEC 18Ey92 S Tümü Yok Yok
1Oca94 M/I,
93/86/EEC Tümü Yok Yok
1Oca96 S
98/101/EC 1Oca99 S Tümü Yok Yok Civa azaltımı
4.2.62. 1999/5/EC – Radyo ve Telekomünikasyon
Tablo 4.153’te 1999/5/EC radyo ve telekomünikasyon ile ilgili mevcut durum

Tablo 4.153 1999/5/EC – Radyo ve Telekomünikasyon
Yönetmelik /
Değişiklik
9Hz ve 3000GHz
20Nis99 H,
1999/5/EC arasındaki tüm
20Nis01 S
cihazlar
2000/373/EC 26May00 S
4.2.63. 91/628/EEC – Hayvanların Taşınması
Tablo 4.154’te 91/628/EEC hayvanların taşınması ile ilgili mevcut durum

148
Tablo 4.154 91/628/EEC – Hayvanların Taşınması
Yönetmelik /
Değişiklik
91/628/EEC 92U
1Oca97U/
95/29/EC
1Oca98U
4.2.64. 91/671/EEC – Emniyet Kemeri ve Çocuk Koruması Kaplaması
Tablo 4.155’te 91/671/EEC emniyet kemeri ve çocuk koruması kaplaması ile ilgili
Tablo 4.155 91/671/EEC – Emniyet Kemeri ve Çocuk Koruması Kaplaması
Yönetmelik /
Değişiklik
GVM’i 3.5t’a kadar
91/671/EEC 1Oca93 U olan M1, N1 ve Yok. Yok.
M2’ler
4.2.65. 92/6/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Kullanım ve Sonradan Yerleştirme)
Tablo 4.156’da 92/6/EEC hız sınırlayıcılar (kullanım ve sonradan yerleştirme) ile ilgili
Tablo 4.156 92/6/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Kullanım ve Sonradan Yerleştirme)
Yönetmelik /
Değişiklik
GVM’i 10t’dan
92/6/EEC 1Oca94 R fazla olan M3 ve Yok. Yok.
N3’ler
4.2.66. 92/24/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Tip Onayı)
Tablo 4.157’de 92/24/EEC hız sınırlayıcılar (tip onayı) ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.157 92/24/EEC – Hız Sınırlayıcılar (Tip Onayı)

1Oca94C/ H , Ayrı Teknik

92/24/EEC Tümü ECE-89
1Ek94 R Ünite
GVM’i 10t’dan
fazla M3/N2 ve Sistem Yok
N3’ler
149
4.2.67. 92/22/EEC – Cam ve Yerleştirilmesi
İç ve dış camların dayanımı, ışık geçirgenliği ve kırılma açısından otomotivde

kullanılan camlara verilen aksam tip ve araçlara verilen sistem tip onayıdır. Tablo
4.158’de 92/22/EEC cam ve yerleştirilmesi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.158 92/22/EEC – Cam ve Yerleştirilmesi
ECE-43
Aksam ve
92/22/EEC 1Ek92C Tümü (Aksam), Yok
Sistem
(Sistem).
4.2.68. 92/23/EEC – Lastikler ve Yerleşimi
Araç lastiklerinin boyutlarına, işaretlerine ve yük/hız performanslarına göre verilen

aksam tip ve araçlara yerleştirilmesi bakımından verilen sistem tip onayıdır. Tablo
4.159’da 92/23/EEC lastikler ve yerleşimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.159 92/23/EEC – Lastikler ve Yerleşimi

ECE-30, ECE-
Aksam ve 54, ECE-64
92/23/EEC 1Oca93C Tümü
Sistem (Aksam), Yok
(Sistem).
Taslak Çalışılıyor C Taslak Gürültü testi
4.2.69. 92/58/EEC – Emniyet İşaretleri- Sağlık ve Güvenlik
Tablo 4.160’ta 92/58/EEC emniyet işaretleri, sağlık ve güvenlik ile ilgili mevcut
Tablo 4.160 92/58/EEC – Emniyet İşaretleri- Sağlık ve Güvenlik
Yönetmelik /
Değişiklik
24Haz94M, Araçlarla ilgili tüm
92/58/EEC Yok Yok
24Ara95U çalışma alanları.
4.2.70. 92/59/EEC – Genel Ürün Emniyeti
Tablo 4.161’de 92/59/EEC genel ürün emniyeti ile ilgili mevcut durum
150
Tablo 4.161 92/59/EEC – Genel Ürün Emniyeti

Onay Tipi Notlar
Araçlarla ilgili
Tüm ürünler güvenli
92/59/EEC 29Haz94U tüm çalışma
olmalıdır.
alanları.
4.2.71. 93/42/EEC - Medikal Cihazlar
Tablo 4.162’de 93/42/EEC medikal cihazlar ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.162 93/42/EEC - Medikal Cihazlar
Yönetmelik /
Değişiklik
93/42/EEC 1993 Tümü. Yok Yok
4.2.72. 94/20/EC – Mekanik Kavramalar ve Yerleşimi
Yük taşıyan araçlarda kullanılan mekanik kavramaların ve bunların teçhizatlarına

verilen aksam tip onayıdır. Uygun kavramalar e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.163’te
94/20/EC mekanik kavramalar ve yerleşimi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.163 94/20/EC – Mekanik Kavramalar ve Yerleşimi
Aksam ve ECE-55 (sadece
94/20/EC 30Kas95H Tümü
Sistem parça)
4.2.73. 94/55/EC – Tehlikeli Madde Taşınması
Bu yönetmelik tehlikeli madde (kimyasallar, gazlar ve patlayıcılar) taşıyan araçların

tasarım ve konstrüksiyon şartlarını belirlemektedir. Tablo 4.164’te 94/55/EC tehlikeli
madde taşınması ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.164 94/55/EC – Tehlikeli Madde Taşınması

Onay Tipi Notlar
1Oca97M,
1Tem97U
Şasili
(tankerler & Tehlikeli
tamamlanma
patlayıcılar), madde ECE-ADR Onayı artık geçerli
94/55/EC mış araç için
1Oca99U taşıyan tüm 1995 değildir
tek araç
(tanklar/ araçlar
onayı.
konteynırlar),
1Oca00U
151
(Tüm
araçlar).
ECE-ADR Onayı artık geçerli
96/86/EC 1Oca97 M.
1997 değildir
Tek araç ECE-ADR
1999/47/EC 1Tem99 U.
onayı 1999
Tek araç ECE-ADR
2000/61/EC 1May01 U.
onayı 1999
31Ara01 U
(Class 7) Tek araç ECE-ADR
2001/7/EC
31Ara02 U onayı 2001
(rest).
4.2.74. 98/91/EC - Tehlikeli Madde Taşınması (Tip Onayı)
Tehlikeli madde (kimyasallar, gazlar ve patlayıcılar) taşıyan araçların tasarım ve

konstrüksiyon şartlarına göre verilen sistem tip onayıdır. Tablo 4.165’te 98/91/EC
tehlikeli madde taşınması (tip onayı) ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.165 98/91/EC - Tehlikeli Madde Taşınması (Tip Onayı)
Yönetmelik /
Değişiklik
ECE-ADR
98/91/EC 16Oca00 C N1, N2, N3 Sistem
ECE-105
4.2.75. 95/50/EC – Kullanımdaki Muayeneler (Adr)
Tablo 4.166’da 95/50/EC kullanımdaki muayeneler (Adr) ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.166 95/50/EC – Kullanımdaki Muayeneler (Adr)
Yönetmelik /
Değişiklik
1Oca97M,
1Tem97U
(tankerler &
Tehlikeli madde
patlayıcılar),
95/50/EC taşıyan tüm Yok. Yok.
1Oca99U (tanklar/
araçlar
konteynerler),
1Oca00U (Tüm
araçlar).
2001/26/EC 23Ara01 U.
152
4.2.76. 95/28/EC – Yangına Karşı Önlem
Tablo 4.167’de 95/28/EC yangına karşı önlem ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.167 95/28/EC – Yangına Karşı Önlem

22 kişiden fazla
Aksam ve
95/28/EC 24Ek99H M3’ler için
Sistem
zorunlu
4.2.77. 96/27/EC – Yandan Çarpmaya Karşı Önlem
Tablo 4.168’de 96/27/EC yandan çarpmaya karşı önlem ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.168 96/27/EC – Yandan Çarpmaya Karşı Önlem

Onay Tipi Notlar
R Noktası
ECE-95’den
01Ek98 H, 700mm’den
96/27/EC Sistem önemli derede
01Ek03 R az olan M1 ve
farklıdır
N1’ler
Düzeltme OJEC 97/L102/46-49.
4.2.78. 96/79/EC – Önden Çarpmaya Karşı Önlem
Tablo 4.169’da 96/79/EC önden çarpmaya karşı önlem ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.169 96/79/EC – Önden Çarpmaya Karşı Önlem
Yönetmelik /
Değişiklik
GVM’i 2.5t’a kadar
olan tek aşamalı
M1’ler için zorunlu,
01Ek98H ECE-94.01 (ufak
96/79/EC GVM’i 2.5t’dan Sistem
01Ek2003R farklar mevcuttur)
fazla olan çok
aşamalı M1’ler için
isteğe bağlı
1999/98/EC 1Nis01H
153
4.2.79. 1999/37/EC – Tescil Belgeleri
Tablo 4.170’de 1999/37/EC tescil belgeleri ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.170 1999/37/EC – Tescil Belgeleri
Yönetmelik /
Değişiklik
1969 Viyana
1999/37/EC 01Haz04 R Tümü Yok
Kongresi
4.2.80. 1999/44/EC – Müşteri Garantisi
Tablo 4.171’de 1999/44/EC müşteri garantisi ile ilgili mevcut durum

Tablo 4.171 1999/44/EC – Müşteri Garantisi
Yönetmelik /
Değişiklik
9Tem99S (AT)
29Oca00S
1999/44/EC (AEA) Tümü Yok Yok
01Oca02S
(Ulusal)
4.2.81. 1999/94/EC - CO2 Müşteri Bilgisi
Tablo 4.172’de 1999/94/EC CO2 müşteri bilgisi ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.172 1999/94/EC - CO2 Müşteri Bilgisi
Yönetmelik /
Değişiklik
1999/94/EC 18Oca01 S Tümü Yok Yok
4.2.82. 2000/40/EC – Ön Alt Koruma
GVM’i 3.5t’un üzerinde olan yük taşıyan araçların önden çarpma anında
otomobillerin altlarına girmelerini engellemek amacı ile ön yapıların tasarımlarına
dair verilen sistem tip ve korumalara verilen ayrı teknik ünite onayıdır. Uygun
cihazlar e-işaretli olmalıdır. Üretime uygunluk şartlarını da içermektedir. Tablo
4.173’te 2000/40/EC ön alt koruma ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
154
Tablo 4.173 2000/40/EC – Ön Alt Koruma
Sistem ve Ayrı
2000/40/EC 10Ağu03 R Tümü. ECE-93.00
Teknik Ünite
4.2.83. 2000/53/EC - Araç Ömrü (Geri Dönüşüm)
Tablo 4.174’te 2000/53/EC araç ömrü (geri dönüşüm) ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.174 2000/53/EC - Araç Ömrü (Geri Dönüşüm)
Yönetmelik /
Değişiklik
1Tem02R'den
2000/53/EC M1, N1. Yok Yok
1Oca15R i
4.2.84. 67/548/EEC – Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve

Etiketlenmesi
Tablo 4.175’te 67/548/EEC tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, ambalajlanması ve

etiketlenmesi ile ilgili mevcut durum görülebilmektedir.
Tablo 4.175 67/548/EEC – Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması, Ambalajlanması

ve Etiketlenmesi

Onay Tipi Notlar
67/548/EEC Tümü Yok Yok
79/831/EEC Etiketleme
84/449/EEC
88/302/EEC
90/517/EEC
91/325/EEC
91/410/EEC
91/632/EEC
92/32/EEC
92/37/EEC
92/69/EEC
93/21/EEC
93/67/EEC
93/72/EEC
155
93/90/EEC
93/101/EC Bileşen Listesi
93/105/EC
Ek bileşenler ve
94/69/EC
revizyonlar
Etiketlemeyi ve LPG
Konteynerlerini içeren
96/54/EC 1Kas97 S
Ek bileşenler ve
revizyonlar
96/56/EC
16Ara98 S
(etiket
97/69/EC
değişikliği
1Oca01 S)
98/73/EC 31Ek99 S
98/98/EC
1Tem00 S
2000/268/EC
1999/33/EC 10May99 S
2000/21/EC 1Nis01 S
2000/32/EC 1Haz01 S
2000/33/EC 1Ek01 S
4.2.85. 70/157/EEC – Dış Gürültü
Onaylı yol yüzeyinde 7m’lik test alanında tam gazla ivmelenme esnasında araçtan
çıkan gürültüye göre verilen sistem tip onayıdır. Uygun araçlar ve ayrı satılan egzos
sistemleri e-işaretli olmalıdır. Tablo 4.176’da 70/157/EEC dış gürültü ile ilgili mevcut
Tablo 4.176 70/157/EEC – Dış Gürültü

Onay Tipi Notlar
Onayı geçerli
70/157/EEC 23Ağu71 C Tümü Sistem ECE-09.01
değildir
Onayı geçerli
73/350/EEC 1Ek74 C Yok
değildir
Onayı geçerli
77/212/EEC 1Nis80 C
değildir
Sistem & Ayrı Onayı geçerli
81/334/EEC 1Ek84 C ECE-51.00
teknik Ünite değildir
Onayı geçerli
84/372/EEC 1Ek85C
değildir
Onayı geçerli
84/424/EEC 1Ek88/89C ECE-51.01
değildir
156
Onayı geçerli
değildir
Onayı geçerli
değildir
Onayı geçerli
92/97/EEC 1Ek95C ECE-51.02
değildir
Onayı geçerli
96/20/EC 1Oca97H Yok
değildir
1999/101/EC 1Ek00H
4.2.86. 70/220/EEC – Hafif Araç Emisyonları
Tablo 4.177’de 70/220/EEC hafif araç emisyonları ile ilgili mevcut durum
Tablo 4.177 70/220/EEC – Hafif Araç Emisyonları

Onay Tipi Notlar
Şehir içi HC/CO,
Tümü
70/220/EEC 30Haz70C Sistem ECE-15.00 rölantide CO, karter
benzinli
havalandırma HC
ölçümü
1Ek75C
1Ek76C
1Ek77C
77/102/EEC ECE-15.02 Yeni çevrim, şehir içi
1Ek79C
NOx eklendi.
78/665/EEC 1Ek79C ECE-15.03 Onayı geçerli değildir
Benzin ve ECE-15.04,
83/351/EEC 1Ek84C Onayı geçerli değildir.
hafif dizel ECE-83.00A
ECE-
88/76/EEC 1Ek88C Dizel CO, HC+Nox
83.00B/C
ölçümü
88/436/EEC Onayı geçerli değildir.
& Düzeltme 1Ek89C Yok Dizel partikülleri
8Kas88 ölçümü eklendi.
1Tem92H,
89/458/EEC Onayı geçerli değildir
31Ara92R
89/491/EEC 1Oca90C Onayı geçerli değildir
1Tem92H,
31Ara92R
1Ek93H,
93/59/EEC Yok Onayı geçerli değildir
1Ek94R
Otomobil için
1Oca96H, azaltılmış limitler,
94/12/EC
1Oca97R üretime uygunluk
değiştirildi
22 atalet sınıfı ve
96/44/EC 1Oca97H
soğutma fanı
1Oca97H,
96/69/EC 1Ek97R ECE-83.03
(LDT1) veya
157
1Oca98H,
1Ek98R
(LDT2/3)
1Oca00 H,
1Oca01 R
(otomobil &
LDT1)
1Oca01 H,
OBD, İki aşama
1Oca02 R
(2000 ve 2005). 11
(LDT2,
saniyelik rölanti test
98/69/EC LDT3), Yok
çevrimi, OBD, -7°C
1Oca05 H,
soğuk çalıştırma ve
1Oca06 R
servis kontrolleri
(otomobil &
LDT1)
1Oca06 H,
1Oca07 R
(LDT2, LDT3)
Benzin, hafif
Sistem ve (M1 ve N1 için)
1Ek99R dizel ve ECE-83.03,
98/77/EC Ayrı Teknik katalizatör yerleşimi
1Ek99S M1/N1 ECE-103.00
Ünite ve LPG/CNG
LPG/CNG
1Oca00 H,
1Oca01 R
(otomobil/LD OBD değişti.Otomobil
1999/102/EC T1) ve LDT1 onayı için
1Oca01 H, zorunlu.
1Oca02 R
(LDT2/LDT3)
1Oca03 H,
1Oca04 R
(otomobil/LD
LPG/CNG için OBD
2000/1/EC T1)
değişti.
1Oca06 H,
1Oca07 R
(LDT2/LDT3)
4.2.87. 88/77/EEC – Ağır Dizel, Cng ve Lpg Emisyonları
Tablo 4.178’de 88/77/EEC ağır dizel, cng ve lpg emisyonları ile ilgili mevcut durum
görülebilmektedir. [25,26]
Tablo 4.178 88/77/EEC – Ağır Dizel, Cng ve Lpg Emisyonları

Onay Tipi Notlar
Dizel araçlar
ve motorlar
M1 ler hariç.
Sistem ve
88/77/EEC 1Tem88C. 88/76/EEC ECE-49.01.
Aksam.
onaylı M2, N2
ve N1 ler için
isteğe bağlı
İki aşama GVM’i 3.5t’a Yukarıdaki
91/542/EEC ECE-49.02. ("Euro1" ve "Euro2")
1Tem92H. kadar olan gibi
158
M1 sınıfı
araçlar hariç,
dizel araçlar
ve motorlar.
91/441/EEC
onaylı M2, N2
ve N1 ler için
isteğe bağlı
Yukarıdaki Yukarıdaki
96/1/EC 8Mar96C.
gibi gibi
GVM’i 3.5t’a
kadar olan
M1 sınfı
A 1Ek00H araçlar hariç,
A 1Ek01R dizel/LPG ve
B1 1Ek05H CNG araçlar Euro 3’dan Euro 5’e
1999/96/EC
B1 1Ek06R ve motorlar. aşamalı
B2 1Ek08H 91/441/EEC
B2 1Ek09R onaylı M2, N2
ve N1 ler için
isteğe bağlı
onaylar
1Ek01R
2001/27/EC (dizel)
1Ek03R (gaz)
159
5. TÜRKİYE’DE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI VE HOMOLOGASYON
KAVRAMININ UYGULANMASI
Türkiye Karayolları Trafik Kanununun 29. Maddesi “araçların yapım ve kullanma

bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması zorunludur. Yapım
safhasında araçların tip onayı yönetmeliği ile buna bağlı diğer yönetmeliklerin
çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir. Tip onayı yönetmeliği ve buna
bağlı diğer yönetmelikler Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak Sanayi
ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir” diye belirtmiştir.
Türkiye’de tip onayı kavramına en yakın olarak ilk önce 19.07.1985 tarih ve 18789
sayılı resmi gazetede daha sonra 03.03.1993 tarih ve 21845 sayılı resmi gazetede
yayınlanan Araçların İmal Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliği, daha sonra
Avrupa Birliği Mevzuatı’na uyum süreci içerisinde sırası ile 07.05.1997, 01.04.1999
tarihleri ve 22982, 23653 sayıları ile yayınlanmış Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip
Onay Yönetmeliği (92/53/EEC ve 98/14/EC) ile birlikte değişiklik görmüştür.
Türkiye 1994 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile 1958 Cenevre Antlaşmasına taraf
olmuştur. Ayrıca Teknik Mevzuat Uygulama Yönetmeliği 11.01.1997 tarihli ve 22874
sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.
Kamu ve sanayiden seçilen 7 üyeli Motorlu Araçlar Teknik Komitesi (MARTEK)

kurulmuştur. Bu komitenin iki üyesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığından, birer üyesi ise
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Türk Standartlar Enstitüsü,
Taşıt Araçları Sanayi (OSD) ve Yan Sanayi’den (TAYSAD) oluşmaktadır. Uluslar
arası düzenleme paralelinde ise OSD bünyesinde 10 adet teknik alt komite
kurulmuştur. Bunlar; Gürültü, Aydınlatma ve Sinyal Düzenleri, Emisyon ve Enerji,
Fren ve Tahrik Düzenleri, Genel Emniyet, Pasif Emniyet, Lastikler, Römorklar, Tarım
ve Orman Traktörleri, Motosiklet ve Mopedler Teknik Alt Komiteleridir.
160
Bu Teknik Alt Komitelerin, TSE, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının çalışmaları
sonucu Ek A’da tablo A.1 de belirtilen Avrupa Birliği Yönetmelikleri yayınlanmış ve
çoğu da ilgili araç sınıfları için zorunlu hale gelmiştir.
Avrupa’da 2001/116/EC Yönetmeliğinin yayınlanmasıyla Motorlu Araçlar ve

Römorkları Tip Onay Yönetmeliğinin yine değişmesi beklenmektedir. Ayrıca
Araçların İmal Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliği de şu anda yeniden
hazırlanmaktadır ve bu konuda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda bir çalışma vardır.
Türkiye egzos emisyonları konusunda ise tablo 5.2 de verilen zamanlamayı

uygulamakta ve bunu planlamaktadır. [27,28]
161
Tablo 5.1 Türkiye Egzos Emisyonları Uyum Programı
162
6. TİP ONAYI EGZOS EMİSYON TEST ÖRNEKLERİ
Üç faz emisyon seviyesine (faz 2, faz 3 ve faz 4) sahip biri 115 beygir diğeri 130
beygir motoru olan bir otomobil tipinin, emisyon tip onayı tip 1 testinde elde edilen
sonuçları tablo 6.1 de verilmiştir. Bu iki farklı güçteki motorun, 3 farklı emisyon
seviyesine sahip olmasının sebebi araç üzerindeki emisyon düzenleyici sistemlerdir.
Aynı referans ağırlığa, şanzıman ve aks oranlarına sahip bu araçlar aynı atalet
kütlesine göre programlanmış şasi dinamometresinde test edilmişlerdir. Bu iki farklı
güçteki motora sahip araçlarda Faz 2 ‘den Faz 3’e geçerken, egzos sisteminde,
katalitik konvertörde ve karbon kanisterde geliştirme ve değişiklik yapılmıştır. Faz 3
seviyesine sahip araçta Faz 2’den farklı olarak modül (Elektronik Kontrol Unitesi /
ECU) ve OBD (Faz 3 şartı) mevcut olduğu görülmektedir. [29]
Yine bu iki araçta Faz 3 ‘ten Faz 4’e geçerken ise, sadece modülde (Elektronik
Kontrol Unitesi / ECU) kalibrasyon farklılıkları mevcuttur.
Tablo 6.1 Emisyon Tip Onayı Tip 1 Testi sonuçları

96/96/EC & 1999/102/EC'ye göre CO THC NOx
THC + PM
NOx
(gr/km) (gr/km) (gr/km) (gr/km) (gr/k
m)
Motor Kodu: EYDC, 115PS, Faz II Ölçülen 0,441 0,052 0,017 0,069
Yüksüz Ağırlık:
Referans Kütle: 1360 DF ile 0,529 0,083
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 2,2 0,5
Motor Kodu: EYDB, 115PS, Faz III Ölçülen 0,746 0,076 0,036
Referans Kütle: 1360 DF ile 0,895 0,091 0,043
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 2,3 0,2 0,15
Motor Kodu: EYDF, 115PS, Faz IV Ölçülen 0,549 0,057 0,017
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 1 0,1 0,08
Motor Kodu: EDDC, 130PS, Faz II Ölçülen 0,405 0,042 0,021 0,063
163
Referans Kütle: 1360 DF ile 0,486 0,076
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 2,2 0,5
Motor Kodu: EDDB, 130PS, Faz III Ölçülen 0,592 0,039 0,044
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 2,3 0,2 0,15
Motor Kodu: EDDF, 130PS, Faz IV Ölçülen 0,635 0,057 0,039
Aks Oranı: 4,06
EC Limiti: 1 0,1 0,08
164
7. SONUÇLAR
Bu incelemenin sonucunda görülmektedir ki oluşturulan ulusal ve uluslar arası

gruplar ve yapılar çalışmalarına devam ederek, gelişen teknolojiyi de yönlendirerek
otomotiv sektörünü insan güvenliği ve çevre sağlığı açısından en iyi düzeye
getirmeye çalışmaktadırlar. Yalnız bu çalışmalar yalnızca lokomotif olarak
adlandırılan gruplar ve ülkeler tarafından yapılmaktadır. Üçüncü dünya ve de
Türkiye gibi yeni gelişmeye başlayan ülkelerin de bu çalışmalara taraf olmaları ve bu
çalışmaları zorunlu kılmaları gerekmektedir.
Her geçen gün sınırlandırmalar ve düzenlemeler konusunda çalışmaların artması ve

bununla doğru orantılı olarak düzenlemelerin ve sınırlamaların sayısında da artış
olmaktadır. Egzos emisyonları en komplike ve en fazla değişim görmüş
düzenlemelerin başında gelmektedir ve çevre, insan sağlığı açısında da çok
önemlidir. Bu konuda sınırlamaların sağlanması gün geçtikçe zor olmaktadır, çünkü
sınırlanan limitler artık daha aşağıya çekilemeyecek seviyeye gelmeye başlamış
veya çok pahalı sistemlerin kullanılması gerekmektedir.
Bu yüzden yeni enerji kaynaklarına yönelmeye başlanmış ve yakıt hücreleri gibi yeni
ve temelde tamamen farklı enerji dönüştürücülerin gelişimlerine hız verilmiştir.
Türkiye’de de Avrupa Birliği’ne uyum süreci içerisinde bu gelişmelere geçte olsa

uyum sağlamaya başlamış ve yakın gelecekte kendi yapısında oluşturduğu
grupların çalışmaları sonucunda Avrupa ile aynı seviyeye gelecektir. Yalnız bunun
gerçekleşebilmesi için Avrupa ve Avrupa dışındaki gruplarla çok iyi diyaloglar
kurulmalıdır. Görüş alış verişlerinde bulunarak mevzuat değişiklikleri devamlı olarak
incelenip, Türkiye için uyumlaştırılmalı ve sektör buna hazır hale getirilmelidir.
Bunun sağlanabilmesi için devletin, üniversitelerin ve özellikle sektörün bir arada
hareket etmesi gerekmektedir.
165
KAYNAKLAR
[1] http://www.europa.eu.int/abc/treaties_en.htm internet adresi
[2] http://www.europa.eu.int/eur-lex/en/index.html internet adresi
[3] http://www.newapproach.org/ internet adresi
[4] http://www.cenorm.be/work/default.htm internet adresi
[5] http://europa.eu.int/comm/external_relations/eea/ internet adresi
[6] http://www.unece.org/trans/main/welcwp29.htm internet adresi
[7] http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29regs.html internet adresi
[8] http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29
glob.html internet adresi
[9] http://www.unece.org/trans/Welcome.html internet adresi
[10] http://www.warley.ford.com/avsre/charts/chart1.htm intranet adresi
[11] http://www.vca.gov.uk/publications/vca004.pdf internet adresi
[12] http://www.vo.ford.com/departments/quality/govt_regs/europe/bulletin/
eu_info.html intranet adresi
[13] http://www.vca.gov.uk/publications/vca006.pdf internet adresi
[14] http://www.warley.ford.com/avsre/charts/chart2.htm intranet adresi
[15] Sanger,R.P., Aarnink, T.J., Flöysand, S.A., Gadd, P., LeBreton, D., Mann,
N., Marotta, A., Skardalsmo, K., Snelgrove, D.G., Sunderbrink, T., Heinze, P.
and Hutcheson, R.C., March 1997. Motor vehicle emission regulation and fuel
specifications part 2 detailed inormation and historic review, CONCAWE report
no.6/97
[16] Verband der Automobilindustrie Annual Report 2001, The car &
environment, exhaust emissions , (Institute for Energy and Environmental Research
Model)
[17] Fleming,R.D. & Bechtold, R.L., Gaseous transportation fuels: a study.

Automotive Engineering, 1982. Vol.90, No.8
166
[18] Weide, J. van der Tiedema, P. & Ling, J.van, Alternative fuels with regard to
LPG and petrol. Proc. Forth International Symposium on Automotive Propulsion
Systems, Washington D.C., April 18-22, 1977
[19] Mori, K., Worldwide Trends in Heavy-Duty Diesel Engine Exhaust Legislation
and Compliance Technologies. Warrendale: SAE International, 1997. (SAE970753)
[20] http://www.fisita.com/exhibit/emissions/sysapproach.html internet adresi
[21] M.A.R.T.O.Y., Resmi Gazete., No:23653, 109-112 01 Nisan 1999.
[22] http://www.grid.ford.com/ intranet adresi
[23] http://www.europa.eu.int/eur-lex/en/index.html internet adresi
[24] World-Wide Fuel Charter. AAMA, ACEA, EMA & JAMA, April 2000
[25] http://www-wise.ford.com/regulatory/intereur/2000/intereur.pdf intranet

adresi
[26] http://www.interregs.com internet adresi (Interregs CD)
[27] Trafiğe İlk Defa Çıkacak Motorlu Araçlar için Havayı Kirletici Gazların
Emisyon Değerleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ (Tebliğ No:
SGM-2000/77), Resmi Gazete., No:24249, 35-36, 3 Aralık 2000
[28] Trafiğe İlk Defa Çıkacak Motorlu Araçlar için Havayı Kirletici Gazların
Emisyon Değerleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ (Tebliğ No:
SGM-2001-12), Resmi Gazete., No:24561, 36, 22 Ekim 2001
[29] VCA Exhaust Emissions System Type Appovals,

e13*70/220*96/69*0405*00, e13*70/220*1999/102A*0543*00,
e13*70/220*1999B*0544*00, e13*70/220*96/69*0406*00,
e13*70/220*1999/102A*0541*00, e13*70/220*1999B*0542*00,
167
EK A
Tablo A.1. Türkiye’de Uyum Programı Çerçevesince Yayınlanmış Avrupa Birliği

Yönetmelikleri
08.08.2001
Tarihli Resmi
Bir Önceki
Yönetm Araç Gazetede
Ekler Konu Geçerli Notlar
elikler Sınıfı Yayınlanan
Tarihler
Yeni Geçerli
Tarihler
Yakıt Tankları
70/221/ 97/19/E
ve Arkadan Tümü 23 12 99 H
EEC C
Çarpma
23 9 2000 R
70/222/ Arka Tescil M1 (RG 20.12.01 #
- Tümü 11 10 99 H
EEC Plakası Yeri 24616)
1 01 2001 R
Kontrol ve İkaz
78/316/ 94/53/E M1 (RG 26.12.01 #
Cihazları Tümü 23 12 99 H
EEC EC 24622.)
Tanımı
23 12 2000 R
Direktif 98/90/EC eki
70/387/ Kapılar, Kilitler
- Tümü 12 01 2000 H haricinde
EEC ve Menteşeler
yayınlanmıştır
12 10 2000 R
70/388/
- Kornalar Tümü 1 08 99 H
EEC
1 01 2001 R
71/127/ 88/321/
Aynalar Tümü 9 02 2000 H
EEC EEC
9 11 2000 R
Emniyet M1 için aksam sistem,
77/541/ 96/36/E
Kemeri ve Tümü 17 07 2000 H diğer araçlar aksam
EEC C
Yerleştirilmesi onayı gerekmektedir.
31 12 2000 R
77/539/ 97/32/E Geri Dönüş
Tümü 15 11 2000 H M1
EEC C Lambaları
15 05 2001 R 01 10 2001 R
15 02 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
Aydınlatma ve
76/756/ 97/28/E Sinyal
Tümü 10 11 2000 H M1
EEC C Cihazları
Yerleştirilmesi
10 05 2001 R 01 10 2001 R
10 02 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
92/23/E - Lastikler Tümü 25 07 2000 H M1
168
EC
25 01 2001 R
M1 dışı Aksam Onayı
25 10 2000 H
25 04 2001 R
77/538/ 1999/14/ Arka Sis
Tümü 21 11 2000 H M1
EEC EC Lambaları
21 05 2001 R 01 10 2001 R
21 02 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
76/761/ 1999/17/
Farlar Tümü 11 12 2000 H M1
EEC EC
11 06 2001 R 01 10 2001 R
11 03 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
70/157/ 1999/10
Dış Gürültü Tümü 1 01 2001 H M1
EEC 1/EC
1 07 2001 R 01 10 2001 R
78/549/ 94/78/E
Çamurluklar M1 28 02 2001 H M1
EEC EC
30 05 2001 R 01 10 2001 R
78/932/ 87/354/ Koltuk
M1 3 03 2001 H M1
EEC EEC Başlıkları
31 12 2001 R
70/311/ 1999/7/
Dümenleme Tümü 3 03 2001 H M1
EEC EC
31 12 2001 R
Ön Cam
78/318/ 94/68/E
Yıkama ve M1 8 04 2001 H M1
EEC C
Silme
8 07 2001 R 01 10 2001 R
77/389/ 96/64/E
Çeki Kancaları Tümü 30 01 2001 H
EEC C
1 06 2001 R 01 10 2001 R
30 01 2001 H
1 06 2001 R 01 06 2002 R
Emniyet
76/115/ 96/38/E
Kemeri Tümü 09 04 2001 H M1
EEC C
Bağlantıları
09 07 2001 R 01 10 2001 R
Buğu Giderme
78/317/
ve M1 21 04 2001 H M1
EEC
Havalandırma
21 07 2001 R 01 10 2001 R
76/114/ 87/354/ Araç Tanıtım
Tümü 24 05 2001 H M1
EEC EEC Plakaları
24 08 2001 R 01 10 2001 R
24 05 2001 H M1 dışı
1 07 2001 R 01 07 2002 R
76/759/ 99/15/E Yön İşaret
Tümü 14 06 2001 H M1
EEC C Lambaları
14 12 2001 R 01 10 2001 R
14 9 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
77/540/ 1999/16/
Park Lambaları Tümü 08 08 2001 H M1
EEC EC
08 02 2002 R 01 10 2001 R
08 11 2001 H M1 dışı
169
31 12 2001 R 31 12 2002 R
76/762/ 1999/18/ Ön Sis
Tümü 14 11 2000 H Tümü
EEC EC Lambaları
14 05 2001 R 01 10 2001 R
14 02 2001 H
31 12 2001 R 31 12 2002 R
75/443/ 97/39/E Hız Göstergesi
Tümü 08 08 2001 H 08 08 2001 H Tümü
EEC C ve Geri Vites
08 11 2001 R
08 11 2001 R 08 08 2001 H
08 11 2002 R
76/757/ 97/29/E Geri
Tümü 13 08 2001 H M1
EEC C Yansıtıcılar
13 02 2002 R 01 10 2001 R
13 11 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
77/649/ 90/630/ Ön Görüş
M1 14 08 2001 H M1
EEC EEC Alanı
14 11 2001 R
Arka Tescil
76/760/ 97/31/E
Plakası Tümü 24 06 2001 H M1
EEC C
Lambası
24 12 2001 R 01 10 2001 R
24 9 2001 H M1 dışı
31 12 2001 R 31 12 2002 R
74/408/ 96/37/E Koltuk
Tümü 18 11 2001 H M1
EEC C Dayanımı
18 02 2002 R
74/61/E 95/56/E Hırsızlığa
Tümü 09 10 2001 H M1
EC EC Karşı Önlem
09 01 2002 R
M1 &
N1
74/297/ 91/662/ Dümenleme
GVM'i 02 11 2001 H M1
EEC EEC Koruması
1.5T'a
kadar
31 12 2001 R
80/1269
1999/99 Motor Gücü Tümü 12.02.2002 H M1
/EEC
12.05.2002 R
12.02.2002 H M1 dışı
12.05.2002 R
78/548/
- Isıtıcılar M1 12.02.2002 H M1
EEC
12.05.2002 R
CO2
80/1268 1999/10
Emisyonları ve M1 11.02.2002 H M1
/EEC 0
Yakıt Tüketimi
11.05.2002 R
Konum, Fren
76/758/ 97/30/E ve Uç Hat
Tümü 13.02.2002 H M1
EEC C İşaret
Lambaları
13.05.2002 R
13.05.2002 H M1 dışı
170
31.12.2002 R
92/22/E 92/22/E Emniyet
Tümü 02.03.2002 H M1
EC EC Camları
02.06.2002 R
M1 dışı araçlar için
02.09.2002 H
aksam onayı
31.12.2002 R
Tam araçlar için onay
gerekli,
89/297/ 89/297/ N2, N3,
Yan Koruma 13.10.2002 H Tamamlanmışlar
EEC EEC O3, O4
şartları sağlamalıdır
ama onay şart değildir.
13.01.2003 R
74/483/ 87/354/
Dış Çıkıntılar M1 13.04.2002 H M1
EEC EEC
13.07.2002 R
Sadece M1;
74/60/E 2000/4/ 2000/4/EC için R tarihi
İç Donanım Tümü 10.07.2002 H
EC EC 08.04.2003 (AB ile
aynı)
10.10.2002 R, 78/632/EEC için
08.04.2003 R, 2000/4/EC için
Sadece M1. Eğer araç
için 70/387, 74/483
96/27/E 96/27/E Yandan 16.10.2002 veya 76/115
M1,N1
C C Çarpma H* onaylarından ikisi
varsa, H tarihi
01.10.2003
01.10.2003 R
95/28/E 95/28/E Yangına Karşı
M3 21.10.2002 H M3
EC EC Dayanım
21.01.2003 R
1) M1, GVM'i 2.5T'a
kadar
2) Eğer onay
74/297/EEC'e göre
M1
alınmışsa R tarihi
96/79/E 1999/98/ Önden GVM'i 17.10.2002 H, Ek II madde
01.10.2003
C EC Çarpma 2.5T'a 3.2.1.2. ve 3.2.1.3. Hariç
3) Araç, 01.10.2003
kadar
tarihinde yayınlanmış
direktifteki tüm
maddeleri
sağlamalıdır.
01.10.2003 R
94/20/E 94/20/E Mekanik
Tümü 05.04.2002 H M1
EC EC Kavramalar
05.07.2002 R
05.10.2002 H M1 dışı
31.12.2002 R
71/320/ 98/12/E
Frenler Tümü 30.07.2002 H M1
EEC C
30.10.2002 R
N1 + N3 (GVM>16T) +
30.01.2003 H
O4
30.01.2004 R
171
30.07.2003 H M3 (GVM>12T)
30.01.2004 R
N2 + M2 + M3
(GVM≤12T)
30.01.2004 R
N3 (GVM≤16T) + O1 +
O2 + O3
172
EK B
Şekil B.1 Otomobil İçin Gerekli Düzenleme ve Yönetmelikler
173
EK C
Şekil C.1 Kamyon İçin Gerekli Düzenleme ve Yönetmelikler
174
ÖZGEÇMİŞ
Ali Güler, 13 Şubat 1977 tarihinde dünyaya gelmiştir. 1983-1988 yılları arasında
Fevzi Çakmak İlkokulu’nda, 1988-1995 yılları arasında da Hüseyin Avni Sözen
Anadolu Lisesinde okumuştur. 1999 yılında İ.T.Ü. Makina Mühendisliği bölümünden
mezun olup, aynı yıl İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsünde Makina Yüksek Lisans
Programına başlamıştır.
Ali Güler, 1999 yılında Ford Otosan’ın Ürün Geliştirme bölümünde Makina
Mühendisi olarak çalışmaya başlamıştır, halen proje koordinasyon ve homologasyon
mühendisi olarak görevine devam etmektedir.
175

İstanbul Teknik Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İstanbul Teknik Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ  FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ARAÇ İMALATINDA HOMOLOGASYON KAVRAMI

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Anabilim Dalı: MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ

ARAÇ İMALATINDA HOMOLOGASYON KAVRAMI

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 2 Mayıs 2002

Tez Danışmanı : Doç.Dr.C. Erdem İMRAK

Diğer Jüri Üyeleri Prof.Dr. Metin ERGENEMAN

Prof.Dr. Tahsin KUT

Bu çalışmada Avrupa Birliği’ne uyum süreci içerisinde otomotiv endüstrisi

Bu çalışmada ve her zaman yanımda olan aileme ve bu çalışmayı hazırlamamı

2. DÜZENLEME, HOMOLOGASYON, ÜRETİMİN UYGUNLUĞU KAVRAMLARI 2

4. BM-AEK DÜZENLEMELERİ VE AB YÖNETMELİKLERİ 73

5. TÜRKİYE’DE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI VE HOMOLOGASYON

6. TİP ONAYI EGZOS EMİSYON TEST ÖRNEKLERİ 163

UN-ECE : United Nations Economic Commission for Europe

“Araç İmalatında Homologasyon Kavramı ve Türkiye’deki Uygulaması” adlı bu

İkinci bölümde ulusal ve uluslararası düzenlemelerden bahsedilmiş, Avrupa Birliği,

Sonuncu ve sonuçlar bölümünde ise gelişen teknoloji ile sınırlamaların beraber

In this study named as ”Homologation Concept in Automotive Manufacturing and Its

In the second chapter, national and international regulations are mentioned,

1.1. Giriş ve Çalışmanın Amacı

Motorlu araçlar, insanoğlu tarafından en çok kullanılan, hayatı kolaylaştıran ve

Globalleşme süreci içinde sınırların kalkması, ancak ortak dillerin konuşulabilmesi

Sınırlamalar ve kanunlar motorlu araçların yalnızca tasarımlarını ve performanslarını

Çoğu ülkelerde araçların ülke içerisinde satılmasından önce bir işlemin

Buradaki çalışmanın amacı, otomotiv endüstrisindeki gelişmeleri genelde Türkiye’in

2.1. Düzenleme Şartları

Karara bağlanmış her uluslar arası anlaşmanın arkasında teknik ve standartların

2.2. Ulusal Düzenlemeler

Özellikle otomobillerde, Avrupa Birliği Komple Araç Tip Onayının (EC-WVTA)

2.3.1. Avrupa Birliği & Avrupa Topluluğu

Şekil 2.1 Avrupa Birliği Üye Ülkeleri

2.3.1.1. Avrupa Birliği & Avrupa Topluluğu Organizasyonu

Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC), Maastricht Anlaşması ile değiştirilerek Avrupa

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (ECSC) ve Avrupa Atomik Enerji Topluluğu

Şekil 2.2. Avrupa Birliği Yapısı

Avrupa Birliği, Belçika, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Lüksemburg, Hollanda,

Avusturya Finlandiya Yunanistan Lüksembourg İspanya

Belçika Fransa İrlanda Cumhuriyeti Hollanda İsveç

Danimarka Federal Almanya İtalya Portekiz Birleşik Krallık

Tablo 2.2 Avrupa Birliği Üyeliği İçin Aday Ülkeler

Bulgaristan Estonya * Litvanya Polonya * Slovakya

Güney Kıbrıs Rum Kesimi * Macaristan * Malta Romanya Slovenya

Çek Cumhuriyeti * Letonya

Tablo 2.3 Avrupa Birliği Konsey Başkanlık Sırası

Yıl Ocak’tan Haziran’a Temmuz’dan Aralık’a

2001 İsveç Belçika

2002 İspanya Danimarka

Komisyonun ve konseyin işlevleri bir dereceye kadar, taslak halindeki mevzuatları

2.3.1.2. Düzenleme Belgeleri

40 Yılı aşkın bir süredeki topluluk seviyesinde hukukun derlenmesi “Acquis

2.3.1.3. Ana Düzenleme Şartları

92/59/EEC numaralı Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği “Bütün ürünler emniyetli

AT-KATO’nun (EC-WVTA) diğer araç sınıflarını da kapsayacak şekilde genişletme

Motorlu araçlarla ilgili AT düzenlemeleri sürücü saatleri, takoğraflar, kullanıcı lisansı

AT teknik düzenleme şartlarının tümünün hazırlanması büyük zaman alacağından

Yalnız şu unutulmamalıdır ki AT-KATO (EC-WVTA) tüm araç tipleri için

2.3.1.4. Üye Devletler Ulusal Kanunları

Bir üye devlet kendi teknik düzenlemelerini ve standartlarını yayınladığı zaman

Şekil 2.3 Avrupa Ekonomik Alanı Üye Ülkeleri

Türkiye EEA’ya benzeyen Gümrük Birliği’ne üye olmuştur, AB kanunlarını

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ