C0MPOSTOS OSIXENADOS DO CARBONO

1. ALCOHOLES
2. FENOLES
3. ÉTERES
4. ALDEHIDOS
5. CETONAS
6. ÁCIDOS CARBOXÍLICOS
7. ÉSTERES

1.- ALCOHOLES (R-OH). Terminación : OL

Poden considerarse como derivados dun hidrocarburo no que se substituiu un ou varios H por OH

Ex: Propano CH3-CH2-CH3 CH3-CH2-CH2OH 1- Propanol

Segundo o tipo de carbono no que substituimos os H temos alcoholes primarios, secundarios e

terciarios.
Alcohol primario: CH3-CH2-CH2-OH
Alcohol Secundario : CH3-CHOH –CH3
Alcohol Terciario : CH3-COH-CH2-CH3
CH3.
Cando substituimos máis dun H obtemos os polialcoholes.

NOMENCLATURA:

 Engadimos a terminación OL o nome do hidrocarburo de igual número de carbonos.

 Indicamos a posición do grupo OH mediante números localizadores, comezando por onde lle
corresponda o nº localizador máis baixo.(preferencia sobre radicais, dobres e triples enlaces,
etc)
 Cando se repiten varios grupos OH indicarase mediante os prefixos di-ol, tri-ol,...
 O sufixo OL é o último en citarse

Exemplos:

CH3-CH2-CH2-OH 1- propanol CH3-CHOH-CH3. 2- propanol

CH3-CHOH-CH2OH 1,2- propanodiol

Cando o alcohol procede dun alqueno ou dun alquino suprímese a terminación o do alqueno ou
alquino e a continuación ponse o número localizador do OH e a terminación OL.

Exemplos:

CH3-CH=CH-CH2-CH2-CH2OH 4-hexen-1-ol

CH2= CH-C  C-CHOH-CH3. 5- hexen-3-in-2-ol

CH3-CH=C-C=CH-CH2OH 3,4-dimetil-2,4-hexadien-1-ol
H3C CH3

1
 OH como grupo secundario frente a cetonas,aldehidos, ésteres, ácidos, etc. Noméase
como hidroxi.

2.-FENOLES

Son compostos resultantes da substitución dun ou varios H dun anel aromático por grupos OH

Exemplos:

Fenol: 1,2-bencenodiol: 1,3,5-bencenotriol

3.- ÉTERES (R-O-R`)

NOMENCLATURA SUBSTITUTIVA:

Cítase en primeiro lugar a cadea hidrocarbonada máis simple co sufixo OXI e a continuación a
outra cadea.

NOMENCLATURA RADICOFUNCIONAL:

Consiste en nomear (en orden alfabético) os dous radicais unidos polo osíxeno seguidos da
palabra éter.

Exemplo: NOMENCLATURA SUBSTITUTIVA NOMENCLATURA RADICOFUNCIONAL

CH3-O-CH2-CH3. Metoxietano etil metil éter

CH3-O- Metoxibenceno fenil metil éter

Éteres como grupo secundario noméanse como alquiloxi.

O
4.- ALDEHIDOS R-C-H TERMIACIÓN :AL

Caracterízanse por levar sempre un dobre enlace C=O no primeiro ou no último carbono. Pode
levalo no primeiro e no último tendo así un dial.

Non levan nº localizador porque sempre van nos extremos da cadea.

NOMENCLATURA:

Desígnanse pola terminación AL engadida ó nome do hidrocarburo de igual nº de carbonos.

O grupo Carbonilo (C=O) ten preferencia sobre radicais,dobres e triples enlaces, alcoholes,
éteres, cetonas...

Exemplos:

CH3-CHO etanal CH3-CH2-CH2-CHO butanal CH3-CH=CH-CHO 2-butenal.

CHO-CH2-CHO propanodial

2
Como grupo secundario noméase como formil
O
5.-CETONAS (R-C-R’) TERMINACIÓN : ONA

Caracterízanse por levar un ou varios dobres enlaces C=O no medio da cadea.

Levan nº localizador se é necesario precedendo a terminación ONA.

Cando leva varios grupos C=O indícase mediante os prefixos di,tri...ONA

NOMENCLATURA SUBSTITUTIVA:

O hidrocarburo de igual nº de carbonos suprimímoslle a terminación O por ONA

Exemplos:

CH3-CO-CH2-CH3 butanona (Non precisa nº localizador porque sempre é 2)

CH3-C  C-CH2-CO-CH2-CH3 5-heptin-3-ona

CH3-CO-CH2-CO-CH3 2,4-pentanodiona.

Como grupo secundario noméanse como OXO

Acetona = nome vulgar da propanona. CH3-CO-CH3.

OH
6.- ÁCIDOS CARBOXÍLICOS R-C=O

ACIDO + TERMINACIÓN : OICO

Caracterízanse por levar nun carbono dos extremos da cadea (ou nos dous) un dobre
enlace co osíxeno e un enlace simple cun grupo OH.

Non levan nº localizador porque sempre van nos extremos da cadea.

NOMENCLATURA:
Desígnanse ca palabra ÁCIDO seguida do nome do hidrocarburo de referencia terminado
en OICO

Como grupo secundario noméase como carboxi

Cando leva un grupo carboxilo (COOH) ó comezo e o final da cadea, indícase coa
terminación DIOICO

Exemplos:

CH3-CH2-CH2-COOH. : Ácido butanoico

HOOC-CH3-CH3-COOH : ácido butanodioico

HOOC-CH-CH2-CH2-COOH : Ácido 2-carboxipentanodioico

3
 COOH tamén : ácido 1,1, 3- propanotricarboxílico

CH3-CO-CHOH-CH2-COOH Ácido 3-hidroxi-4-oxopentanoico

Os grupos secundarios fronte ó grupo carboxílico noméanse co seu nº localizador por
orden alfabético.

CH3-CH=CH-CH-COOH Ácido 2-metil-3-pentenoico

CH3.

HOCH2-C=C-C  C-COOH Ácido 6-hidroxi-4-hexen-2-inoico

CH3

O
ÉSTERES (R-C-OR*) TERMINACIÓN : OATO

Considéranse como derivados dos ácidos carboxílicos , nos que se substituiu o OH por
un radical alcoxi (RO-). ( Semellante as sales, nas que se substituía un H por un metal).
Como nas sales, substitúese a terminación ICO por ATO.

NOMENCLATURA:

Os ésteres noméanse cambiando a terminación oico do ácido por oato , e, engadindo a

continuación a preposición de e a continuación o nome do radical.

Non levan nº localizador xa que van nos extremos da cadea.

Exemplos.
O
CH3-CH2-C-O-CH2-CH3. Propanoato de etilo

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH-COO-CH3 2-metilheptanoato de metilo

CH3.

CH3-CH2-CH2-CO-CH-CH2-COO-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3.
CH3.

3-metil-4-oxohanoato de pentilo
CH3.
2-cloro-4,5-dimetil-4-hexenoato de metilo : CH 3-CH-CH-CH2-CH-COOCH3.
CH3.