ZAKON

O PROMETU EKSPLOZIVNIH MATERIJA I ZAPALJIVIH TEČNOSTI I

GASOVA

("Sl.list SRBiH" br. 39/89, izmjene i dopune 36/90)

(Interno prečišćeni tekst sa izmjenama i dopunama)

Ovo je jedan od bivših republičkih zakona koji i nakon Dejtona nastavljaju da se primjenjuju u mjeri u
kojoj nisu u suprotnosti sa dejtonskim Ustavom. U tekstu se često spominje RSUP, republički sekretar
i sl., međutim, kao što je poznato, u dejtonskoj BiH nema MUP-a na nivou države BiH, pa se ne može
ustanoviti precizna analogija navedenih termina sa onim što imamo danas.

Pravnici kažu da bi po dejtonskom Ustavu, ovaj i slični zakoni trebalo da nastave svoj život kao
Federalni zakoni, međutim u praksi to nije tako. Federacija i njeni organi ponašaju se tako kao da
nemaju baš nikakve veze sa ovim Zakonom, a kantoni i njihovi organi iako imaju volju da urede ovu
oblast suočavaju se sa problemom kako da regulišu ono što bi trebalo da važi za Federaciju i državu
BiH, a ne samo za kanton.

I – OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Radi zaštite života, zdravlja i bezbjednosti ljudi, materijalnih dobara, čovjekove sredine i bezbjednosti
saobraćaja preduzeća i druga pravna lica, državni organi, lica koja obavljaju djelatnosti ličnim radom,
odnosno ličnim radom i sredstvima u svojini građana (u daljem tekstu i samostalni privrednici) i
pojedinci, dužni su u toku proizvodnje, prevoza, prometa i korištenja eksplozivnih materija i zapaljivih
tečnosti i gasova, preduzimati bezbjednosne mjere utvrđene zakonom, drugim propisima i opštim
aktima.

Član 2.

Briše se.

Član 3.

Briše se.

II – ZAJEDNIČKE ODREDBE
 Član 4.

Eksplozivnim materijama, zapaljivim tečnostima i gasovima u prometu mogu da rukuju samo

punoljetna lica koja su stručno osposobljena za rukovanje tim materijama.

Stručna sprema i način provjere stručnog znanja lica koja rukuju eksplozivnim materijama i zapaljivim
tečnostima i gasovima u vršenju poslova utovara i istovara, uskladištenju, čuvanja, nabave i prodaje,
obuhvata osnovno znanje o fizičko-hemijskim osobinama eksplozivnih materija, odnosno zapaljivih
tečnosti i gasova kojima se vrši promet, kao i poznavanje propisa o prometu tih materija i
odgovarajućih tehničkih normativa.

Član 5.

Objekti u kojima se proizvode eksplozivne materije, kao i objekti u kojima se proizvde ili drže zapaljive
tečnosti i gasovi mogu se graditi samo na mjestima koja su dovoljno udaljena od naseljenih mjesta,
javnih puteva, željezničkih pruga, dalekovoda visokog napona i drugih važnih objekata koji bi mogli
ugrožavati, ili moraju od tih objekata biti odvojeni zaštitnim grudobranom ili zidom koji pruža punu
zaštitu od eksplozije i požara.

Član 6.

Preduzeća koja se bave proizvodnjom eksplozivnih materija, zapaljivih tečnosti i gasova kao i
preduzeća, druga pravna lica, državni organi i samostalni privrednici koji u vršenju svoje djelatnosti
nabavljaju , drže ili koriste eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasove, dužni su da organizuju i
da trajno vrše kontrolu sprovođenja propisanih uslova i mjera za njihovu proizvodnju, uskladištenje,
korištenje i rukovanje.

Preduzeća, druga pravna lica, državni organi i samostalni privrednici iz prethodnog stava , dužni su da
svojim aktima bliže utvrde mjere i ponašanje radnika u cilju potpunog obezbjeđenja od eksplozije,
požara i mogućnosti zloupotrebe.

III – EKSPLOZIVNE MATERIJE

Član 7.

Proizvodnjom eksplozivnih materija mogu se baviti samo preduzeća koja su registrovana za vršenje te
djelatnosti i koja za to dobiju odobrenje od organizacione jedinice u sjedištu Republičkog sekretarijata
za unutrašnje poslove (u daljem tekstu MUP R BIH)

Sekretarijat prije izdavanja odobrenja iz prethodnog stava utvrđuje da li preduzeće ispunjava uslove u
pogledu lokacije objekta, tehničke opremljenosti, propisanih mjera bezbjednosti, mogućnosti smještaja
eksplozivnih materija i stručnosti kadra.

Samostalnim privrednicima i pojedincima je zabranjeno proizvoditi eksplozivne materije, a pojedincima

je zabranjeno i na bilo koji način eksplozivne materije stavljati u promet.
 Član 8.

Magacini u kojima se drže eksplozivne materije moraju se održavati u skladu sa propisanim tehničkim
normativima.

Držanje eksplozivnih materija u magacinu za smještaj eksplozivnih materija, u pogledu vrste i količine
mora biti u skladu sa rješenjem a kojim je odobrena upotreba odnosnog magacina.

Član 9.

Objekti u kojima se proizvode eksplozivne materije moraju biti obezbjeđeni stalnom čuvarskom
službom i snabdjeveni uređajima i aparatima za čuvanje požara i moraju imati gromobransku
instalaciju.

Uređaji, aparati i instalacije iz prethodnog stava moraju se održavati u ispravnom stanju.

Član 10.

Preduzeće koje se bavi proizvodnjom eksplozivnih materija, može za unutrašnji promet proizvoditi
samo eksplozivne materije čiji promet je dozvoljen.

Član 11.

Pakovanje eksplozivnih materija moraju odgovarati jugoslovenskim standardima i propisima tehničkim

normativima. Paketi kao i svako pojedinačno pakovanje moraju imati posebne oznake radi njihove
identifikacije, i to: naziv proizvođača, oznaku serije, serijski broj i godinu proizvodnje. Uz svako
pakovanje mora biti priloženo upustvo o uslovima i načinu smještaja, čuvanju, upotrebi i načinu
uništavanja, odnosno vrste eksplozione materije.

Član 12.

Preduzeće koje se bavi proizvodnjom eksplozionih materija dužno je da o proizvedenim eksplozionim

materijama uredno vodi evidenciju koja sadrži:

- podatke o vrsti i količini proizvedenih eksplozionih materija,

- naziv i sjedište preduzeća, drugog pravnog lica i samostalnog privrednika, odnosno ime,
prezime i adresa pojedinca kojem su ove materije prodate, naziv stanice javne bezbjednosti R
SUP (u daljem tekstu: stanica) i broj i datum rješenja kojim se odobrava nabavka, kao i
podatke o vrsti, količini i oznakama eksplozivnih materija,

- naziv i sjedište preduzeća i samostalnog privrednika koji se bavi nabavkom i prodajom

eksplozivnih materija, a kojoj su prodate eksplozivne materije, broj i datum odobrenja
Sekretarijata za bavljenje trgovinskim prometom eksplozivnih materija, kao i podatke o vrsti
količini i oznakama pakovanja prodatih eksplozivnih materija,

- podatke o vrsti i količini eksplozivnih materija upotrebljenih za izvođenje radova za

sopstvene potrebe, osnovne podatke o radovima i vremenu njihovog izvođenja,
 - podatke o vrsti i količini eksplozionih materija upotrebljenih u cilju ispitivanja kvaliteta i u
slične svrhe i o vremenu ispitivanja,

Evidencija iz prethodnog stava vodi se na propisanom obrascu u knjizi koja mora biti ovjerena od
stanice.

Član 13.

Nabavkom i prodajom eksplozivnih materija (u daljem tekstu: trgovinski promet) mogu se baviti
preduzeća , druga pravna lica i samostalni privrednici koji su registrovani za vršenje te djelatnosti i koji
za to dobivaju odobrenje Sekretarijata.

Prije izdavanja odobrenja iz prethodnog stava, Sekretarijat utvrđuje da li podnosilac zahtjeva

ispunjava potrebne uslove u pogledu poslovnih prostorija, uređaja i opreme prodavnice, mjere
bezbjednosti, mogućnosti smještaja eksplozivnih materija kao i u pogledu stručnosti kadra.

Samostalni privrednik koji se bavi trgovinskim prometom iz stava 1.ovog člana, kao i lica koja obavljaju
poslove i zadatke prodaje eksplozivnih materija, moraju ispunjavati uslove iz Zakona o nabavljanju,
držanju i nošenju oružja i municije - prečišćeni tekst (Službeni list SR BIH”, broj: 14/78, 19/83 i 19/90)
propisane za lica koja vrše prodaju oružja i municije.

Član 14.

Prodavnice moraju biti sagrađene od vatrootpornog materijala, obezbjeđene od provale i snabdjevene

masivnom metalnom kasom u kojoj se čuvaju eksplozivne materije van radnog vremena.

U prodavnicama u kojima se pored eksplozionih materija vrši prodaja i druge robe, odjeljak za
eksplozive materije mora biti odvojen od ostalog prostora pregrađen ili zidom i vidno obilježen.

Smještaj i čuvanje eksplozivnih materija u prodavnicama mora biti u skladu sa teničkim normativima i
uputama proizvođača.

Član 15.

Eksplozivne materije mogu se nabavljati i držati samo na osnovu odobrenja za njihovu nabavku.

Odobrenje iz prethodnog stava izdaje stanica na čijem području je sjedište preduzeća, drugog
pravnog lica ili samostalnog privrednika, odnosno prebivalište lica kome se odobrenje izdaje.

U slučaju kada se eksplozione materije ne upotrebljavaju na području stanice kojoj je izdalo odobrenje
za njenu nabavku, stanica iz prethodnog stava, odmah će o izdavanju odobrenja za nabavku
eksplozionih materija obavijestiti stanicu na čijem području će se ta eksplziona materija upotrebiti.

Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na kapisle za uobičajene dječije igračke.

Član 16.
Odobrenje za nabavku eksplozionih materija izdaje se sa određenim rokovima važenja, uzimajući u
obzir stvarne potrebe , i to:

- preduzećima, drugim pravnim licima i samostalnim privrednicima koji traže odobrenje za

nabavku radi izvođenja određenih radova do 60 dana, pojedincu do 30 dana.

Ako nabavka eksplozionih materija u određenom roku iz opravdanih razloga ne bude ostvarena,
nadležna stanica , na zahtjev preduzeća, drugog pravnog lica, samostalnog privrednika, odnosno
pojedinca na kojeg odobrenje glasi, produžiće rok važenja odobrenja. Vrijeme važenja odobrenja
može se produžiti samo jedanput i to najniže za vrijeme određeno u prethodnom stavu.

Član 17.

Rješenje u kojem se odobrava nabavka eksplozionih materija sadrži, pored ostalog, vrstu i količinu
eksplozionih materija na koje se odobrenje izdaje, kao i rok važenja odobrenja.

U rješenju kojim se odobrava, nabavlja eksplozione materije radi izvođenja određenih radova, pored
podataka iz prethodnog stava, naznačava se svrha u koju se eksplozione materije mogu upotrebljavati
, kao i rok do koje se one moraju upotrebiti, odnosno uništiti ili vratiti preduzeću ili samostalnom
privredniku od koga se nabavlja.

Nadležna stanica može rješenjem kojim se odobrava, nabavlja eksplozionih materija odrediti
bezbjedonosne i druge mjere koje je preduzeće, drugo pravno lice, samostalni privrednik, odnosno
pojedinac dužan preduzeti prilikom prevoza, prenosa smještaja i upotrebe tih materija.

Preduzeće, druga pravna lica, samostalni privrednik i pojedinac dužni su pridržavati se naloženih
mjera po odredbama st.2.i 3. ovog člana.

Ako eksplozione materije iz opravdanih razloga ne budu upotrebljene u roku određenom postavu
2.ovog člana, nadležna stanica, na zahtjev zainteresovanog preduzeća, drugog pravnog lica i
samostalnog privrednika, odnosno pojedinca, može taj rok produžiti.

Član 18.

Preduzeće ili drugo pravno lice ili samostalni privrednik iz člana 13. ovog stava /zakona/ kod koje su
nabavljive eksplozione materije dužna je da oba primjerka rješenja, pored vrste i količine prodatih
eksplozionih materija, naznači i datum izdavanja tih materija, kao iz oznake pakovanja iz člana
11. ovog zakona.

Preduzeća, druga pravna lica i samostalni privrednici koji se bave trgovinskim prometom eksplozionih
materija dužni su voditi propisane evidencije o nabavci i prodaji eksplozionih materija.

Član 19.

Preduzeće, druga pravna lica, samostalni privrednik i pojedinac koji nabavi eksplozione materije pod
odredbi člana 15. ovog zakona, dužni su da brižljivo čuvaju da ove materije ne dođu u ruke
neovlaštenom ili maloljetnom licu i da se predržavaju uputa proizvođača o načinu njihove upotrebe,
čuvanja i uslova smještaja.
 Član 20.

Preduzeće, druga pravna lica, samostalni privrednik i pojedinac koji će upotrebiti eksplozione materije
na području stanica koja nije izdala odobrenje za njihovu nabavku, dužni su da toj stanici prije
upotrebe , a najranije u roku 24 sata od njihove dopreme, naziv stanica koja je izdala odobrenje za
njihovu nabavku, mjesto i način uskladištenja, odnosno držanje tih eksplozionih materija, kao i vrijeme
njihove upotrebe.

Stanica iz prethodnog stava može zabraniti upotrebu eksplozionih materija, ako za to nisu ispunjeni
propisani uslovi.

Član 21.

Preuzeća, druga pravna lica, samostalni privrednik i pojedinac mogu povjeriti poslove neposredne
upotrebe eksplozionih materija u građevinarstvu samo licu koje je stručno osposobljeno i koje
ispunjava druge propisane uslove.

Član 22.

Odgovorno lica u prodavnici može izdati eksplozione materije samo licu na koje odobrenje glasi, kao i
licu koje je u odobrenju za nabavku za to izričito ovlašteno. Prije izdavanja eksplozionih materija,
odgovorno lice u prodavnici dužno je da utvrdi identitet lica koji traži da mu se te materije izdaju.

Odgovorno lice u prodavnici neće izdati eksplozione materije licu za koje se može osnovano zaključiti
da je pod uticajem alkohola ili opijumnih droga ili da su nastupile druge okolnosti koje ga čine
nepouzdanim za preuzimanje eksploziva.

Član 23.

Lice koje nosi sa sobom eksplozivne materije mora imati odobrenje na osnovu kojeg su te materije
nabavljene i na zahtjev ovlaštenog službenog lica RSUP (u daljem tekstu: ovlašteno službeno lice) to
odobrenje dati na uvid.

Lice koje prevozi eksplozione materije mora pored isprava iz člana 35. stav 2. Zakona o prevozu
opasnih materija ("Sl.list SFRJ", broj: 27/90) sa sobom imati odobrenje za nabavku eksplozionih
materija i na zahtjev ovlaštenog službenog lica odobrenje dati na uvid.

Ovlašteno službeno lice, ukoliko utvrdi da prevoznik nema sa sobom propisane isprave ili odobrenje,
narediće prevozniku da vozilo kojim se prevoze eksplozive materije parkira na za to određeno mjesto,
na vrijeme dok se ne obezbede uslovi za dalji prevoz.

Ukoliko se utvrdi da prevozniku nisu izdate potrebne isprave ili odobrenja, ovlašteno službeno lice
oduzeće privremeno eksplozione materije i obezbjediti njihov prevoz do najbližeg skladišta.

Troškovi koji nastanu u slučajevima iz prethodnog stava snosi prevoznik.

Ovlašteno službeno lice će privremeno oduzeti eksplozivne materije koje se nose, ako njihov imalac
nema odobrenje za nabavku.
 Član 24.

Uništenje otpadaka neupotrebljenih eksplozionih materija i neupotrebljive ambalaže u kojoj su te

materije bile upakovane (član 21. Zakona o prometu eksplozivnih materija “Sl.list SFRJ”, broj: 30/85 i
6/89) preduzeće, drugo pravno lice , samostalni privrednik i pojedinac koji upotrebljavaju eksplozivne
materije prijavljuju stanici na čijem području se vrši uništavanje ovih materija.

Član 25.

Preduzeća, druga pravna lica, državni organi, samostalni privrednici i pojedinci, količine eksplozivnih
materija preko 20kg moraju držati u propisno izgrađenim magacinima, odnosno kontejnerima ili
priručnim skladištima, u skladu sa odredbama ovog zakona.

Član 26.

Mjesto na kome se vrši ispaljivanje protivgradnih raketa mora biti udaljeno najmanje 100 metara od
stambenih i privrednih objekata.

Član 27.

Mjesto na kome se vrši utovar i istovar eksplozivnih materija van kruga preduzeća, drugih pravnih lica i
samostalnih privrednika koji te materije proizvode ili drže radi upotrebe u vršenju svoje djelatnosti
odobrava stanica, u skladu sa propisima iz člana 24. stav 4. Zakona o prometu eksplozivnih materija.

Član 28.

Odobrenje za prevoz eksplozivnih materija u unutrašnjem prometu izdaje stanica sa čijeg područja se
pošiljka upućuje.

Kod odlučivanja o određivanju posebnih mjera bezbjednosti pri prevozu eksplozivnih materija mora se
uzeti u obzir vrsta i količina eksplozivnih materija koje se prevoze, vrsta prevoznog sredstva, okolnosti
puta i saobraćaja na pravcima prevoza, kao i druge okolnosti od značaja za sigurnost pri prevozu.

Ako nadležna stanica iz stava 1. ovog člana smatra da su mjere bezbjednosti koje je predvidio
pošiljalac, prevoznik ili primalac potrebne, rješenjem će odrediti te mjere kao obavezne.

Ako se prevoz eksplozivnih materija vrši preko područja dvije ili više opština na teritoriji Republike, a
nadležna stanica naredi preduzimanje posebnih mjera bezbjednosti, o tome se moraju obavijestiti
stanice preko čijih područja se vrši prevoz pošiljke.

Količina eksplozivnih materija do 5kg može se prevoziti u putničkom autu , poljoprivrednom traktoru,
biciklu sa tri točka, biciklu sa prikolicom-sa motorom ili bez motora, u zaprežnom vozilu ili ručnim
prevoznim sredstvima, ili prevoziti na tovarnoj stoci i bez odobrenja iz stava 1. ovog člana, ako to nije
u suprotnosti sa uputama proizvođača.

Način obavještavanja stanice o prevozu opasnih materija po odredbi stava 4. ovog člana, određuje
republički sektor za unutrašnje poslove.
 Član 29.

Stanica je dužna da vodi evidenciju o izdatim odobrenjima za nabavljanje eksplozivnih materija.

Evidencija iz prethodnog stava sadrži:

- broj i datum rješenja kojim se odobrava nabavljanje eksplozivnih materija,

- naziv, sjedište i adresa preduzeća, drugog pravnog lica i samostalnog privrednika, odnosno
prezime , ime prebivalište i adresa lica kome je odobrenje izdato.

- odobrenu vrstu i količinu eksplozionih materija,

- svrhu nabavljanja eksplozionih materija,

- rok do koga se eksplozione materije moraju upotrebiti, odnosno vratiti ili uništiti.

Član 30.

Preduzeće, drugo pravno lice i samostalni privrednici koji upotrebljavaju eksplozione materije u
vršenju svoje djelatnosti, dužni su da uredno vode evidenciju o nabavljenim, utrošenim ili nestalim
eksplozionim materijama.

Evidencija iz prethodnog stava sadrži:

- naziv stanice koja je izdala odobrenje za nabavku, broj i datum odobrenja,

- naziv, sjedište i adresu preduzeća, drugog pravnog lica ili samostalnog privrednika od kojeg
su eksplozione materije nabavljene,

- podatke o vrsti i količini utrošenih eksplozionih materija i svrhu u koju su utrošene,

- podatke o vrsti i količini otuđenih, uništenih ili nestalih eksplozivnih materija, kome i kad su
prodate, odnosno kad su uništene ili nestale.

Evidencija iz prethodnog stava vodi se na propisanom obrascu u knjizi koja mora biti ovjerena od
opštinskog organa za unutrašnje poslove.

Član 31.

Preduzeće, drugo pravno lice, samostalni privrednik i pojedinac dužni su voditi računa i nadzor nad
licem koje vrši paljenje eksploziva (u daljem tekstu: miner) u pogledu količine utrošenih eksplozivnih
materija.

Preduzeće, druga pravna lica i samostalni privrednik kojim je odobrenje za nabavku eksploziva
materija izdato radi izvršenja određenih rokova, kao i pojedinac, izdaju eksplozivne materije mineru uz
potvrdu koja sadrži: datum izdavanja, vrstu i količinu izdatih eksplozivnih materija, vrijeme predviđeno
za paljenje (datum i sat) , kao i potpis minera.
Miner je dužan da istog dana, po izvršenom paljenju, preduzeću, drugom pravnom licu, samostalnom
privredniku, odnosno pojedincu od koga je primio eksplozivne materije, izda potvrdu sa podacima o
vremenu kad su eksplozivne materije upotrebljene (datum i sat) vrstu i količinu utrošenih eksplozionih
materija i u koju svrhu su eksplozivne materije upotrebljene.

Za tačnost podataka u potvrdama iz stava 2. i 3. ovog člana odgovorni su i vlasnik eksplozivnih

materija i miner.

Član 32.

Preduzeća, druga pravna lica i samostalni privrednici čija djelatnost zahtjeva upotrebu eksplozivnih
materija, mogu te materije u količini do 500kg, za potrebe izvođača radova, odnosno vršenje druge
odgovarajuće djelatnosti, držati u kontejnerima ili privremenim skladištima koji su za to izrađeni i koji
ispunjavaju određene uslove.

Član 33.

Kontejner i privremeno skladište može se postaviti samo na mjesto za koji je izdao odobrenje centar
službi bezbjednosti RSUP (u daljem tekstu: centar) uz saglasnost opštinskog organa nadleženog za
poslove građenja.

Rješenjem kojim se odobrava poslovanje privremenog skladišta određuje se i rok do kojeg su u njemu
na odobrenom mjestu, mogu držati eksplozivne materije. Ovaj rok ne može biti duži od četiri godine, a
na zahtjev zainteresovanog preduzeća, drugog pravnog lica, ili samostalnog privrednika može se
produžiti prema potrebi najniže za dvije godine.

Član 34.

Preduzeća, druga pravna lica, državni organi kao i samostalni privrednici koji koriste kontejner ili
privremeno skladište dužni su da objekat, uređaj instalacije u njima, kao i zaštitnu zonu, održavanja
prema propisanim tehničkim normativima i da organizuju stalnu čuvarsku službu radi zaštite tog
objekta.

IV ZAPALJIVE TEČNOSTI I GASOVI

Član 35.

Zapaljive tečnosti djele se prema tački svoje, zapaljivosti (plamište) na grupe propisane
jugoslovenskim standardima.

Kod izgradnje magacina i skladišta za smještaj zapaljivih tečnosti i gasova, u tehničkoj dokumentaciji,
kao i u dozvoli za upotrebu, prema tehničkim normativima i jugoslovenskim standardima, određuje se
količina i vrsta gasova, odnosno količina zapaljivih tečnosti po grupama, koje se može smjestiti u
odvojeni magacin odvojeno skladište.
 Član 36.

Zapaljive tečnosti i gasovi moraju se držati u posudama, odnosno objektima koji odgovaraju tehničkim
normativima i standardima.

Član 37.

Na posudi sa zapaljivom tećnošću u prometu mora biti vidljivo označena grupa u koju spada zapaljiva
tečnost s obzirom na njeno plamište.

Član 38.

Proizvodnja, prerada i uskladištavanje zapaljivih tečnosti i gasova mora se vršiti prema propisima i
uputstvima za korištenje i ne smije se vršiti izvan za to određenih i propisno izgrađenih objekata.

Član 39.

Postrojenja i uređaja sa korištenjem zapaljivih tečnosti ili gasa mogu se postavljati i koristiti samo ako
odgovaraju propisanim tehničkim normativima i standardima. Za postavljanje kao i za upotrebu ovih
postrojenja i uređaja za čije postavljanje nije predviđeno odobrenje za građenje, potrebno je odobrenje
centra.

Uz zahtjev za izdavanje odobrenje za postavljanje postrojenja i uređaja iz prethodnog stava,

podnosilac zahtjeva dužan je da priloži potrebnu tehničku dokumentaciju.

Odobrenje iz stava 1. ovog člana izdače se uz prethodno pribavljeno mišljenje opštinskog organa
uprave nadleđenog za poslove urbanizma i građenje.

Član 40.

Objekti u kojima se vrši proizvodnja zapaljivih tečnosti i gasova, kao i objekti u kojim se drže zapaljive
tečnosti i gasovi moraju biti snabdjeveni uređajima ili aparatima za gašenje ppožara i moraju imati
gromobransku instalaciju.

Uređaji, aparati i instalacije iz prethodnog stava moraju biti u ispravnom stanju.

Član 41.

Objekti u kojima se vrši proizvodnja zapaljivih tečnosti i gasova, kao i magacini i skladišta u kojima se
3
čuvaju zapaljive tečnosti u količini većoj od 5.000m ili gasovi u količini većoj od 1.000m3, moraju biti
obezbjeđeni stalnom čuvarskom službom i odgovarajućim zaštitnim pojasom.

Skupština opštine može odrediti da pojedini magacini i skladišta u kojima se čuvaju i manje količine
zapaljivih tečnosti i gasova od propisanih u prethodnom stavu, kao i pojedine stanice za snabdjevanje
gorivom vozila na motorni pogon, moraju biti obezbjeđeni stalnom čuvarskom stražom-službom,
odnosno da se na drugi način obezbjedi fizička zaštita ovih objekata potrebna za njihovu bezbjednost.
 Član 42.

U magacinima, skladištima i rezervoarima smije se držati količina zapaljivih tečnosti i gasova veća od
određenog kapaciteta , odnosno objekta.

Član 43.

U objektima u kojima se uskladištavaju ili drže zapaljive tečnosti i gasovi, kao i njihovoj blizini,
odnosno u zoni opasnosti, zabranjeno je proizvoditi ili unositi otvoreni plamen, žar ili užareni predmet,
pušiti kao i raditi alatom koji varniči.

Zona opasnosti, u smislu odredbe prethodnog stava, je prostor u kome postoji mogućnost stvaranja
smjese para zapaljive tečnosti ili smjese zapaljivih gasova sa vazduhom koji se može zapaliti.

Zona opasnosti mora se obezbjediti od pristupa vozila koja pri radu pogonskog uređaja mogu izbaciti
iskre.

Preduzeća, druga pravna lica i samostalni privrednici dužni su da na svojim objektima na vidnom
mjestu istaknu natpise ili oznake kojima se upozoravaju na zabranu iz prethonog stava.

V - NADZOR
Član 44.

Nadzor nad sprovođenjem mjera bezbjednosti i propisanih zakonom o prevozu opasnih materija, koji
se odnose na eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasove, mjera propisanih ovim zakonom, vrši
RSUP.

Član 45.

U vršenju inspekcijskih poslova , u smislu prethodnog člana i člana 109 Zakona o prevozu opasnih
materija, inspektor za zaštitu od požara, ovlašten je da u preduzećima, drugim pravnim licima i kod
samostalnih privrednika pregleda sve prostorije , radilišta i uređaje, da u vezi sa tim prikuplja
obavještenja i da preduzmu druge radnje potrebne za utvrđivanje primjene propisanih bezbjednosnih
mjera i tehničkih normativa.

Član 46.

Briše se.

Član 47.

Radi sprečavanja izbijanja i širenja požara, odnosno nastanka eksplozije, pored mjera iz člana 109.
Zakona o prevozu opasnih materija iz člana 33. Zakona o prometu eksplozivnih materija, inspektor za
zaštitu od požara može:
 1. narediti da se utvrđene nepravilnosti otklone i odrediti rok za njihovo otklanjanje,

2. zabraniti preduzeću , drugom pravnom licu, ili samostalnom privredniku da se bavi prometom
ili da upotrebljava zapaljive tečnosti i gasove, ako nisu obezbjeđeni uslovi propisani zakonom
ili propisom o tehničkim normativima,
3. zabraniti upotrebu magacina i drugih objekata za smještaj ili držanje eksplozivnih materija,
zapaljivih tečnosti i gasova kao i korištenje naftovoda i gasovoda, ako nisu ispunjeni za to
propisani uslovi i ako su prestali razlozi zbog kojih je taj objekat izgrađen,
4. zabraniti vršenje utovara i istovara eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova na
posebnom mjestu koji su odredili odgovarajuća preduzeća na željezničkim stanicama,
pristaništima i aerodromima, ako to mjesto nije odvojeno ili dovoljno udaljeno od ostalog
prometa i objekata ili ako nisu preduzete druge propisane ili naložene bezbjednosne mjere,
5. zabraniti korištenje postrojenja i uređaja iz člana 39. stav 1. ovog zakona i narediti
demontiranje sudova sa zapaljivim tečnostima, odnosno gasom,
6. narediti preduzimanje drugih propisanih mjera u vezi sa prometom, rukovanjem i čuvanjem
zapaljivih tečnosti i gasova.

Zabrane iz tačke 2,3,4. i 5. prethodnog stava izriču se za vrijeme dok se utvrđeni nedostaci ne otklone.

U rješenju kojim se određuje preduzimanje mjera iz stava 1. ovog člana može odrediti da žalba ne
odlaže izvršenje rješenja.

Član 47a.

Sekretarijat ovlašćuje preduzeća koja vrše stručno osposobljavanje lica koja rukuju i prevoze
eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasove.

Sekretarijat može zabraniti prevoz pojedinih vrsta eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova
preko određenog područja ili odrediti da se te vrste eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova
preko određenog područja ili odrediti da se te vrste eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova
prevoza samo određenom vrstom prevoznih sredstava.

Sekretarijat određuje mjesta na koja je prevoznik dužan smjestiti ispale ili na bilo koji drugi način
prilikom prevoza prosute eksplozivne materije i zapaljive tečnosti.

Republički sekretarijat za saobraćaj i veze određuje puteve kojima se moraju kretati motorna vozila
kojima se prevoze eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasovi i mjesto za parkiranje tih motornih
vozila.

VI - KAZNENE ODREDBE

Član 48.

Novčanom kaznom od do dinara kazniče se za privredni prestup preduzeće ili drugo pravno lice:

1. ako proizvodi eksplozivne materije bez odobrenja Sekretarijata (član 7. stav 1.).,

2. ako se magacin za smještaj eksplozivnih materija ne održava u skladu sa propisanim

tehničkim normativima (član 8. stav 1.),
 3. ako u magacinu za smještaj eksplozivnih materija drži eksplozivne materije protiv ovoj odredbi
člana 8. stav 2. ovog zakona,
4. ako postrojenje ili uređaji iz člana 39. stav 1. Upotrebi bez odobrenja nadležnog centra.,
5. ako nastavi da se bavi prometom ili da upotrebljava zapaljive tečnosti i gasove i pored
zabrane (član 47.stav 2. tačka 3.),
6. ako upotrebljava magacin ili drugi objekat za smještaj ili držanje eksplozivnih materija i
zapaljivih tečnosti i gasova, odnosno koristi naftovod ili gasovod i pored zabrane (član 47.stav
1. tačka 3.).

Za privredni prestup prethodnog stava kazniče se novčanom kaznom od do dinara odgovorno lice u
preduzeću ili drugom pravnom licu.

Član 49.

Novčanom kaznom od do dinara kazniče se za prekršaj preduzeće ili drugo pravno lice:

1. ako ne organizuje ili trajno ne vrši kontrolu sprovođenja propisanih uslova i mjera (član 6. stav
1.);
2. ako aktom ne utvrdi bezbjednosne mjere (član 6. stav 2.),
3. ako objekte u kojima se proizvode eksplozivne materije ne obezbjedi stalnu čuvarsku službu i
ne snabdije ih uređajima, aparatima i instalacijama ili ako te uređaje , aparate i instalacije ne
održava u ispravnom stanju (član 9.),
4. ako za unutrašnji promet proizvodi eksplozivne materije čiji promet nije dozvoljen (član 10.),
5. ako pakovanje eksplozivnih materija ili obilježavanje pakovanja ne vrši na propisan način, ili
ako svako pakovanje ne priloži propisano upustvo (član 11).,
6. ako o proizvedenim eksplozivnim materijama ne vodi ili neuredno vodi propisanu evidenciju
(član 12).,
7. ako se u prodavnici van radnog vremena eksplozivne materije ne čuvaju u matalnoj kasi ili ako
se te materije ne mješaju ili ne čuvaju na propisani način (član 14.),
8. ako nabavi ili drži eksplozivne materije za koje nema propisanog odobrenja za nabavku
(član 15.stav 1.),
9. ako se upotrebi eksplozivna materija protivno rješenju kojim je nabavka odobrena, ili ako ne
preduzme bezbjednosne mjere naložene rješenjem (član 17. stav 4.),
10. ako na oba primjerka rješenju ne naznači datum izdavanja eksplozivnih materija i propisane
oznake pakovanja i ako ne vodi propisane evidencije o nabavci i prodaji eksplozivne materije
(član 18. stav 1. i 2.).,
11. ako ne postupi po odredbi člana 19. ovog zakona,
12. ako nadležnoj stanici u propisani rok ne prijavi eksplozivne materije koje drži, a dušni su da to
učine, ili ako upotrebe eksplozione materije protivne zabrani (član 20. stav 1. i 2.),
13. ako poslove neposredne upotrebe eksplozivnih materija u građevinarstvu povjeri licu koji za to
ne ispunjava ppropisane uslove (član 21. stav 1.),
14. ako eksplozivne materije izdaje protivno odredbama člana 22. ovog zakona,
15. ako drži eksplozivne materije protivno odredbama člana 25. ovog zakona,,
16. ako ispaljivanje protivgradnih raketa vrši protivno odredbi člana 26. ovog zakona,
17. ako ne vodi evidenciju propisanu u članu 30. ovog zakona, a dužna je da je vodi, ili ako tu
evidenciju vodi neuredno.,
18. ako ne postupi po odredbama člana 31.ovog zakona.,
19. ako u kontejneru ili privremenom skladištu drži veću količinu eksplozivnih materija od
dozvoljene (član 32.),
20. ako kontejner ili privremeno skladište postavi na mjesto za koje nije izdato odobrenje nadležni
centar ili ako to skladište koristi za držanje eksplozivnih materija poslije i preko određenog
roka (član 32.),
 21. ako ne održava kontejner ili privremeno skladište, uređaje i instalacije u njemu, kao i zaštitnu
zonu prema propisanim tehničkim normativima ili ako ne organizuje čuvarsku stražu tog
objekta (član 34.),
22. ako zapaljive tečnosti i gasovi drži u posudama ili objektu koji ne odgovaraju tehničkim
normativima i standardima (član 36.),
23. ako stavlja u promet zapaljive tečnosti u posudama bez propisane oznake (član 37.),
24. ako proizvodi, prerađuje ili uskladištava zapaljive tečnosti, i gasove izvan za to određenih i
propisno izgrađenih objekata, ili ne posjeduje upustvo za korištenje ili ne postupa u skladu sa
tim upustvima (član 38.),
25. ako postrojenje ili uređaji iz člana 39. stav 1. ovog zakona upotrebljava bez odobrenja
nadležnog centra ili ako ih upotrebljava i pored zabrane po odredbi člana 47. stav 1. tačka 5.
ovog zakona,,
26. ako objekte u kojima se vrši proizvodnja zapaljivih tečnosti i gasova i objekti u kojima se drže
zapaljive tečnosti i gasovi ne snabdije uređajima ili aparatima za gašenje požara i
gromobranskom instalacijom, ili ako te objekte ne održava u ispravnom stanju (član 40.).,
27. ako objekte iz člana 41. st.1.ovog zakona ne obezbjedi stalnom čuvarskom stražom ili
odgovarajućim zaštitnim pojasom,,
28. ako u magacinu, odnosno skladištu ili rezervoaru, drži zapaljive tečnosti i gasovi u količini
većoj od dozvoljene (član 43.).,
29. ako ne preduzme propisane mjere obezbjeđenja ili ne istakne propisane natpise ili oznake
(član 43. st. 1,3. I 4.).,
30. ako vrši utovar ili istovar eksplozivnih materija, odnosno zapaljivih tečnosti i gasova i pored
zabrane (član 47. stav 1. tačka 4.).

Za prekršaj iz prethodnog stava kazniče se novčanom kaznom u iznosu od do dinara i odgovorno lice
u preduzeću, državnom organu ili drugom pravnom licu.

Član 49a.

Novčanom kaznom u iznosu od do dinara kazniče se samostalni privrednik za prekršaj iz člana 49.
stav 1. tačka 1., 2., i tačka 7 do 30.

Član 50.

Novčanom kaznom od do dinara ili kaznom zatvora do 60 dana kazniće se za prekršaj samostalni
privrednik ili pojedinac ako proizvodi eksplozivne materije, a pojedinac i ako eksplozivne materije na
bilo koji način stavlja u promet (član 7. stav 3.).

Član 51.

Novčanom kaznom u iznosu od do dinara ili kaznom zatvora do 30 dana kazniće se za prekršaj
pojedinac:

1. ako eksplozivne materije upotrebi u svrhu koja nije određena rješenjem kojim mu je
odobrena nabavka eksplozivnih materija, ili ako ne poduzmu naložene bezbjednosne mjere
(član 17. stav 4),,

2. ako nabavljene eksplozivne materije ne čuva brižljivo ili se kod njihove upotrebe, čuvanja i
smještaja ne pridržava uputa proizvođača (član 19.),
 3. ako eksplozivne materije u propisanom roku ne prijavi stanici ili ako te materije upotrebi protiv
ovoj zabrani (član 20. st.1. i 2.)
4. ako poslove upotrebe eksplozivnih materija u građevinarstvu povjeri licu koja za to ne
ispunjavaju propisane uslove član 21. stav 1.).,
5. ako vrši poslove neposredne upotrebe eksplozivnih materija u građevinarstvu, a za to ne
ispunjava propisane uslove (član 21. stav 2.).,
6. ako ne postupi po odredbama člana 31. ovog zakona.,
7. ako postrojenja ili uređaja iz člana 39. stav 1. ovog zakona upotrebljava bez odobrenja
nadleženog centra ili ako ih upotrebljava i pored zabrane po odredbi člana 47. stav 1. tačka 5.
ovog zakona.

VII- PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 52.

Ovlašćuje se RSUP da donese bliže propise:

- o stručnoj spremi i načinu provjere stručnog znanja lica koja mogu rukovati eksplozivnim
materijama i zapaljivim tečnostima i gasovima u vršenju poslova čuvanja, utovara, istovara,
uskladištenja i trgovinskog prometa ovim materijama, kao i o troškovima provjere znanja,

- o uslovima koje moraju ispunjavati prodavnice eksplozivnih materija, kao i uslovima i načinu
njihovog korištenja,

- o obrascima evidencija koji su dužni voditi preduzeča, druga pravna lica po odredbama čl.12.
i 30. ovog zakona,

- o obrascu i načinu vođenja evidencije koju su dužni voditi preduzeča, druga pravna lica i
samostalni privrednici koji obavljaju trgovinski promet eksplozivnim materijama.

RSUP može po potrebi donijeti i bliže propise:

- o smještaju i držanju ulja za loženje i drugih određenih zapaljivih tečnosti i gasova,

- o izgradnji postrojenja za upaljive tečnosti i o uskladištenju i pretakanju zapaljivih tečnosti,

- o izgradnji postrojenja za tečni naftni gas i o uskladištenju i pretakanju tečnog naftnog gasa,

- o mjerama zaštite i odgovarajućim tehničkim normativima magacina za smještaj eksplozivnih

materija,

- o izgradnji stanice za snabdjevanje gorivom motornih vozila i o uskladištavanju i pretakanju

goriva.

Propise iz alineje 1, 2 i 3 prethodnog stava, RSUP donosi u saglasnosti sa republičkim sektorom

za privredu.
 Član 53.

Ovlašćuje se republički sekretar za privredu da donese bliže propise:

- o stručnoj spremi i načinu provjeri stručnog znanja za vršenje poslova neposredne upotrebe
eksplozivnih materija u građevinarstvu, kao i u troškovima provjere znanja,

- o bezbjednosnim mjerama kod upotrebe eksplozivnih materija u građevinarstvu.

Propise iz alineje 2 prethodnog stava Republički sekretar za privredu donosi u saglasnosti sa

Republičkim sekretarom za unutrašnje poslove.

ČLAN 54.

Briše se.

ČLAN 55.

Briše se.

ČLAN 56.

Briše se.

ČLAN 57.

Briše se.