Wax ka Qabashada Dadka Adag

Caadi ahaan, qofka adag waa qof ka shaqeeya

dhinaca xun ee shakhsiyadooda, halkii ay ka ahaan lahayd rabitaan miyir qab ah
oo adag. Qofku inta badan ma oga dabeecaddiisa iyo
saamaynta xun ee falalkooda.
Muujinta dabeecadaha taban ayaa caadiyan ah muujinta kibirka ama difaaca.
Waxaa jira cabsi laga qabo in lagu dhaawaco, lagu diido, lagu bahdilo ama aad u
muuqato mid daciif ah. Dabeecaddu waa difaac ka dhan ah nuglaanta iyo
nabadgelyo darrada. Qofku aad buu uga baqayaa in loo arko qof aan u qalmin
ama aan karti lahayn, taas oo isla markiiba iska tuurta gaashaan -difaac ka dhan
ah weerar kasta oo dhici kara. Difaacani wuxuu ilaaliyaa xoogaa, laakiin aakhirka
waxay lumiyaan sumcadda iyo ixtiraamka - waxa ugu badan ee ay ka baqaan.
Dhammaanteen waxaan leenahay dad adag nolosheena. La xiriirka dadka adagna
si gaar ah ayay u adkaan kartaa. Mararka qaarkood dadkani waa shisheeye oo aan
kula kulanno dukaanka raashinka. Mararka qaarkoodna waxay yihiin
saaxiibadeena ama xubnaha qoyskayaga.
Qofkuu doono ha noqdee, waxaa jira agabyo la horumariyo marka lala
macaamilayo dadka noocaan ah. Barbara Markway PhD, waxay na siisaa 20
Xeelado Khubaro ah si loola tacaalo Dadka Dhibaatada leh:
1. Dhegayso– isku day inaad maqasho waxa ay runtii ka xun yihiin. Dhegeysiga
ayaa fure u ah marka la isku dayayo in xaaladda si degdeg ah loo dejiyo.
2. Is -deji- haddii aad arki karto xaaladda oo si degdeg ah faraha uga sii baxaysa,
sida ugu macquulsan u degso. Badanaa cadhada kula kulma xanaaq, ama ku soo
noqoshada difaac qof adag, waxay u badan tahay inay xaaladda ka sii darto.
3. Waxba ha xukumin- isku day inaadan xukumin qofkan. Mararka qaarkood qofku
wuxuu ku falceliyaa xanaaq ama waa wax aan macquul ahayn marka uu marayo
wax uuna garanayn sida loo muujiyo.
4. U muuji ixtiraam iyo karaamo xagga qofka kale - had iyo jeer xaalku xajmiga ha
ahaado oo xataa intii suurtogal ah. In la yasid ama la hadal qofka adag, ma xallin
doonto wax kasta oo degdeg ah.
5. Raadso baahiyaha qarsoon – maxaa dhab ahaan ka socda qofkan? Ma awoodi
kartaa inaad ogaato waxa ay runtii aad uga xun yihiin?
6. Raadi kuwa kale ee agtaada ah oo laga yaabo inay ku caawin karaan- Mararka
qaarkood keenista qof kale ayaa fidin karta xaalad.
7. Ha dalban u hoggaansanaanta- ogow in qofkani xaq u leeyahay inuu dareemo
xanaaq iyo xanaaq. In kasta oo laga yaabo in tani aysan ahayn sida aad u muujin
lahayd, isku dayga inaad qof ugu sheegto "is -deji" weligeed ma shaqayso.
8. In la dhaho, "Waan fahmay," badiyaa wax bay ka sii dartaa - isku dayga inaad u
damqato qofka ayaa wax badan u socon kara. Qofkani wuu xanaaqsan yahay ama
wuu xanaaqsan yahay sababtoo ah ma dareemayo maqal, ama waxaa laga yaabaa
inuu u baahdo wax aysan aqoon sida loo codsado. Inaad tiraahdo waad fahantay
waxay inta badan tusi doontaa qofka aad danaynayso natiijada.
9. Iska ilaali dhoolla -caddaynta, maxaa yeelay waxay tani u ekaan kartaa inaad ku
jeesjeesayso qofka- xataa marka qof uu ku qoslayo, dhoola -caddaynayo ama
qoslayo ayaa kaa dhigi kara mid aan dareen lahayn.
10. Ha u dhaqmin si isdifaac ah- way fududahay inaad si shaqsi ah wax u qaadato
markaad la macaamilayso qof adag. Isku day inaad fahanto dhankooda, oo sida
ugu fiican ee suurtogalka ah ula xiriir si aad u maqashid dhinacaaga.
11. Cadho ha ku celin cadho- tani inta badan waxay sii kordhisaa dabka.
12. Ha ku murmin ama ha isku dayin inaad ku qanciso qofka kale wax kasta - u
dhaqmid difaac, kor u qaadista codkaaga, ama soo celinta shucuurta la muujiyey
waxay ka dhigaysaa qofka kale mid xanaaqsan oo xalka dhibaatada sii fogeeya.
13. Meel dheeraad ah ku hay adiga iyo qofka kale - hubi inaad qofkan siiso meel
jireed oo ku filan si ay u dareemaan ammaan iyo ixtiraam inta kulankaan socdo.
14. In la dhaho, "Waan ka xumahay," ama, "Waxaan isku dayayaa inaan hagaajiyo
tan," waxay wax badan ka tari kartaa dejinta xaalado badan.
15. Samee xuduudo iyo xuduud- dhegaysiga iyo fahamku waa muhiim marka lala
macaamilayo qof adag. Laakiin sidoo kale waxaad xaq u leedahay inaad naftaada
u hadasho haddii ay si xushmad darro ah kula hadlayaan.
16. Ku kalsoonow dareenkaaga- Haddii aad dareento in tani ay tahay xaalad lumis-
lumis, u sheeg qofka ay tahay inaad ka hadasho arrintan mar kale marka
labadiinuba aad is dejisaan. Oo haddii aad dareento inaad halis ku jirto, ka bax
sida ugu dhakhsaha badan.
17. Hal jawaab ma wada aha - qof walba si kale ayuu u falceliyaa. Mana aha in qof
walba lagu sababayn karo. Fahmaan inaad la qabsan doonto xaalado kala duwan
markaad la macaamilayso dadka adag.
18. Qoraal kooban- ka dib, isku day inaad la hadasho qof ama qorto wixii dhacay.
Tani waxay kaa caawin kartaa inaad xaaladda ula tacaasho hab caafimaad leh.
19. Ka saar culeyskaaga - socod socod, ama naftaada u qaad daqiiqad ka dib
marka aad la kulanto noocyadaan ayaa runtii kaa caawin kara inaad ku soo
laabato wadadii.
20. Naftaada ku ammaan inaad ka soo gudubtay xaalad aan raaxo lahayn.