10.1. Nội dung bảo hộ lao động trong thiết kế kỹ thuật thi công Trong các điều kiện phát triển của ngành kỹ thuật xây dựng hiện nay, khi các biện pháp thi công xây lắp không ngừng được cải tiến, hoàn chỉnh thì vấn đề bảo hộ lao động phải được nghiên cứu thiết kế đồng thời với thiết kế thi công. Thực tế cho thấy nhiều tai nạn xảy ra do lỗi trong thiết kế kiến trúc, kết cấu, thi công, thiếu biện pháp bảo hộ lao động. Người thiết kế phải lường trước những yếu tố nguy hiểm và có hại có thể phát sinh trong quá trình thi công, để lập kế hoạch bảo hộ lao động (KHBHLĐ), ngăn chặn các trường hợp tai nạn xảy ra. Điều quan trọng nhất trong thiết kế thi công là phải đề ra được biện pháp thi công tối ưu. Với biện pháp này yêu cầu trước tiên là phải đảm bảo an toàn trong lao động. Cơ sở để có thể thiết kế được những giải pháp kỹ thuật hợp lý, đề phòng tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp là: • Phương pháp tính toán có liên quan đến: - Xác định độ bền, độ ổn định của kết cấu và xác định độ bền của thiết bị phụ tùng máy móc xây dựng (tĩnh học); - Tác dụng của tải trọng va chạm và ổn định động (động học); - Chiếu sáng hợp lý (kỹ thuật chiếu sáng); - Tác dụng của môi trường lưu động (khí động học).v.v. • Phương pháp khảo sát thực nghiệm: Quan sát có hệ thống các quá trình thi công xây dựng trên công trường, chú ý tới biện pháp an toàn lao động, chú ý đến điều kiện lao động nói chung bao gồm: ➢ Tình trạng vệ sinh trên công trường; ➢ Các quá trình thi công xây dựng mới tiên tiến. ➢ Tổ chức chỗ làm việc; ➢ Chế độ LĐ và nghỉ ngơi; ➢ Tình trạng thẩm mỹ trong sản xuất. ➢ Sự liên quan tương hỗ trong quá trình sản xuất. Mục đích của phương pháp này là tham quan, khảo sát thực tế, tiến hành tuyển chọn các giải pháp kỹ thuật và tổ chức hợp lý nhất về an toàn lao động và bệnh nghề nghiệp. • Trong đồ án thiết kế kỹ thuật thi công và trong các biện pháp tổ chức thi công phải nghiên cứu kỹ và có biện pháp an toàn trong các công tác sau: ➢ Thi công công tác đất bằng thủ công hoặc cơ giới, chú trọng khi đào hố sâu; ➢ Thi công nhà cao tầng từ 6m trở lên – dựng giàn giáo thi công, hệ thống chống đỡ ô văng, làm hàng rào và mái che bảo vệ. ➢ Thi công bê tông trên cao, trên các công trình đặc biệt, nơi áp dụng phương pháp thi công lắp ghép kết cấu và thiết bị kỹ thuật, chú trọng tới các kết cấu nặng, kích thước cồng kềnh, chọn phương pháp treo buộc, tháo dỡ kết cấu an toàn, tổ chức chỗ làm việc trên cao. ➢ Biện pháp an toàn cho các tuyến đi lại, giao thông vận chuyển trên công trường, chú ý các tuyến đường giao nhau, hệ thồng dây cáp điện, hệ thống đường ống hoặc hào rãnh cấp thoát nước. ➢ Bố trí hợp lý các máy móc, bảo đảm sử dụng, vận hành an toàn, theo dõi đường đi của cần trục, sửa chữa ngay các chỗ hư hỏng, rào ngăn vùng máy hoạt động.v.v ➢ Biện pháp đề phòng tai nạn về điện nói chung, thực hiện việc nối đất cho các máy móc thiết bị, sử dụng thiết bị tự động an toàn trên máy hàn điện, rào ngăn treo biển báo nguy hiểm. ➢ Làm hệ thống chống sét trên công trường, đặc biệt các công trình cao như ống khói, tháp trụ.v.v. ➢ Biện pháp bảo đảm an toàn phòng chống cháy chung trên công trường, những nơi dễ phát sinh cháy như: kho tàng, kho nhiên liệu.v.v có đầy đủ dụng cụ phòng cháy. ➢ Trong tất cả các dạng công tác trên cao đều có thể có nguy cơ gây mất an toàn LĐ. Cần phân tích kỹ quá trình thi công từng hạng mục công việc, có biện pháp tổ chức và kỹ thuật phù hợp nhằm đảm bảo an toàn LĐ trong thi công. Phạm vi thiết kế và tư vấn Phân tích sơ bộ các rủi ro Nhận diện rủi do trong phạm vi kiểm soát của người thiết kế Xác định phương án loại trừ, bảo vệ thông qua các phương án: a) thực thi các tiêu chuẩn bảo vệ; b) thực hiện quy trình quản lý nguy cơ gây tai nạn a) thực thi các tiêu chuẩn bảo vệ b) thực hiện quy trình quản lý nguy cơ gây tai nạn cho các yếu tố có hại không thuộc các tiêu chuẩn bảo vệ Rà soát lại thiết kế xem đã thực thi 2 bước loại trừ hoặc thay thế được không Bản vẽ cuối cùng với các nguy cơ được xác nhận đi kèm với hướng dẫn giải pháp kiểm soát tai nạn Một bản báo cáo quy trình thi công an toàn được chuyển giao cho người sử dụng lao động và thợ máy hoặc người lao động