IMPERIALISMO
CAUSAS ZONAS DE EXPANSIÓN CONSECUENCIAS
• Económicos: As grandes potencias O proceso colonizador acelerouse a
europeas buscan novos mercados partir de 1870. As potencias
onde vender os excedentes da repartíronse continentes enteiros:
produción industrial. así, na CONFERENCIA DE BERLÍN de
Nas colonias extraían as materias 1885, o territorio africano pasou a
primas baratas para as súas mans dos principais Estados
industrias.Tamén eran espazos onde europeos. Só quedaban dous
investir os seus capitais, mediante a Estados independentes: Etiopía e
construción ou mellora de obras Liberia.
públicas e a concesión de En Asia, quedaban grandes imperios
préstamos. sen conquistar (Imperio otomán,
• Políticos: as potencias China e Persia), pero estaban cada
conquistaron algúns lugares vez máis controlados polos
estratéxicos para controlar rutas occidentais.
marítimas e terrestres importantes. América Latina, que lograra a súa
Desexo de prestixio ou de poder. independencia política de España e
• Demográficos: nos países Portugal a principios do século XIX,
occidentais a poboación medrou continuou dependendo
intensamente no século XIX. Millóns economicamente dos países
de europeos emigraron ás colonias, europeos e, máis tarde, dos Estados
o que minorou os problemas de Unidos.
paro e malestar nas metrópoles. A carreira colonial aumentou as
• Ideolóxicos - Relixiosos: auxe dos tensións entre as potencias
Nacionalismos en Europa, xunto ca europeas.
idea de que a raza branca era En África chocaron os proxectos
superior e que isto lles daba dereito imperiais británico e francés.
a dominar outros pobos, que E Alemaña estaba descontenta
consideraban atrasados e inferiores. porque cría que o seu imperio non se
Entendían que tiñan a misión de correspondía coa importancia do seu
civilizar, expandir o cristianismo país.
entre os pobos “incivilizados”
Imperialismo Extensión do dominio dun país sobren outros.
Metrópole. Nación colonizadora
Aculturación. proceso polo que unha persoa ou un grupo adquire unha nova cultura (ou aspectos da mesma), xeralmente a expensas da súa propia cultura e normalmente de
forma involuntaria. Durante o século XIX (colonización) os aborixes africanos, norteamericanos, australianos víronse sometidos a un acelerado proceso de
recepción e asimilación de elementos culturais (relixión, lingua, costumes...) alleos a súa historia.
FORMAS DE DOMINIO
• Económicas
As colonias foron explotadas polas metrópoles;
o que buscaban nelas eran materias primas
baratas, fontes de enerxía e un lugar onde
vender os seus produtos industriais.
Non se preocuparon de industrializar as
colonias. Isto é a orixe do subdesenvolvemento
que sofren moitas zonas do mundo.
A poboación autóctona foi desposuída das súas
terras e marxinada. As actividades tradicionais
autóctonas arruináronse.
• Políticas
Perdida da independencia e sometemento ás
autoridades europeas.
Imposición de fronteiras artificiais. Os
colonizadores delimitaron os territorios sen ter
en conta as diferenzas tribais, lingüísticas ou
relixiosas das poboacións autóctonas, o que foi
unha fonte de conflitos cando se produciu a
descolonización.
• Sociais
Mellora a sanidade e hixiene nas colonias.
Diminúo a mortalidade, pero non a natalidade.
Por tanto, máis poboación e menos recursos
económicos = mais miseria. A poboación
europea dominaba a indíxena = Marxinación e
Racismo.
Culturais.
- A cultura occidental impúxose sobre a
indíxena Aculturación das sociedades nativas
– Crecente nacionalismo entre a élite indíxena.
CONCEPTOS
 Colonia cidade o territorio sometida á
soberanía da potencia colonizadora (metrópole)
e era administrada por ela. Implica control
político por parte da Metrópole, supón a
anexión territorial e a perda da soberanía do
país colonizado.
 Concesión Cidade ou territorio dun país
independente en que as potencias occidentais
conseguían vantaxes comerciais.
 Protectorado Forma de dominio colonial
pola que a metrópole controla a política
exterior e as riquezas do país, mentres que as
autoridades nativas se fan cargo da política
interior.
OS GRANDES IMPERIOS COLONIAIS:
BRITÁNICO: foi o maior, tiña colonias
repartidas por todo o mundo, destacando a
India en Asia, un continuo norte-sur en Africa
dende Exipto ate O Cabo, así como Canadá en
América e boa parte de Oceanía (Australia e
Nova Zelandia).
FRANCÉS: foi o segundo en importancia,
ocupou o norte e boa parte do centro de
África (Alxeria, Tunisia, Marrocos) e Indochina
en Asia.
Tamén Alemaña, Italia e Bélxica tomaron
colonias en África; Rusia incorporou Siberia e
se meteu en territorio chinés, onde chocou
con Xapón que se anexiona Corea e
Manchuria. Tamén os EEUU vanse expansionar
a expensas de España por Cuba, Porto Rico e
Filipinas e mercan Alaska aos rusos.
El imperialismo europeo

A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL. ”A GRAN GUERRA”

CAUSAS
RIVALIDADE E FORMACIÓN DE BLOQUES TENSIÓNS COLONIAIS CRISES DOS BALCÁNS DETONANTE DA GUERRA
As rivalidades económicas e as tensións O emperador alemán Guillerme II, A Cuestión de Oriente puxo a O 28 de xuño de 1914 un nacionalista serbio
provocadas polo auxe dos nacionalismos en levou a cabo unha política agresiva e Austria e Rusia fronte a fronte ao asasinou en Saraxevo (Bosnia) o príncipe
Europa, favoreceron a aparición de dous grandes expansionista querer ambas aproveitarse do Francisco Fernando (herdeiro do imperio
bloques antagónicos, fortemente armados e • Desconfianza francobritánica declive do Imperio otomán.(Pola austrohúngaro) e a súa esposa.
politicamente unidos por alianzas e tratados. Estes ante o expansionismo alemán. delimitación das fronteiras dos Austria, que contaba co respaldo alemán,
bloques foron: Crises de Marrocos (1905 e 1911) países xurdidos tras a expulsión ameazou a Serbia, e como esta non atendeu
- TRIPLE ENTENTE :Francia, Reino Unido e Rusia. enfrontaron diplomaticamente a dos turcos da zona.) a súa reclamación, declaroulle a guerra. O
- TRIPLE ALIANZA: Alemaña, o Imperio Austro- Alemaña con Francia, apoiada polo Ademais, existían tamén sistema de alianzas púxose en marcha e a
Húngaro e Italia. Reino Unido. reivindicacións nacionalistas, guerra deu comezo no verán de 1914.
Carreira de armamentos. Paz Armada (1890- Austria-Hungría e Rusia polo control especialmente serbias, que Nunha reacción en cadea, a maioría dos
1914).A situación política favoreceu a carreira de dos Balcáns; Francia e Alemaña por ameazaban o imperio países entraron en guerra (moi poucos
armamentos, na que cada país se propoñía Alsacia e Lorena; Inglaterra e austrohúngaro coa súa permaneceron neutrais, entre eles España)
incrementar a súa forza militar para estar Alemaña pola supremacía naval e disgregación. dando lugar á maior guerra vivida ata ese
preparado ante un posible conflito bélico. A comercial. momento en Europa (a Gran Guerra). A
medida que avanzaba o século parecen aumentar implicación na guerra das colonias dos países
as diferenzas entre ámbolos dous bloques e o europeos e tamén de EE UU e Xapón deulle
enfrontamento a gran escala parece inevitable. unha dimensión mundial.
OS PAISES BELIXERANTES
IMPERIOS CENTRAIS TRIPLA ENTENTE
Da Tripla alianza: Alemaña, o Imperio Austro-Húngaro Francia, Reino Unido e Rusia
Uníronse: Turquía( Imperio Otomán) e Bulgaria Uníronse: Serbia e Montenegro, Bélxica, Romanía, Italia, Grecia, Portugal, Xapón e, de
forma decisiva aínda que tardía, Estados Unidos, China e algunhas repúblicas sudamericanas .
Este grupo de países recibiu o nome de bloque dos aliados.
O DESENVOLVEMENTO DA PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL (1914-1918)
A guerra de movementos (1914). A guerra de posicións ou de trincheiras. (1915-1916) Acontecementos decisivos (1917). O final da guerra (1917-18).
Os alemáns ocuparon rapidamente Veu provocada pola consolidación das frontes, protexidas EE UU entraron na guerra contra Alemaña, Produciuse polo esgotamento
Bélxica e chegaron as portas de París. por trincheiras: o obxectivo era defender as posicións como réplica aos ataques submarinos aos de Alemaña e pola ofensiva
Os rusos atacaron aos alemáns, e logradas e a guerra estabilizouse. É a guerra de seus barcos e en defensa dos seus intereses vitoriosa dos aliados,
obrigáronos a retirar parte das súas trincheiras. As batallas de Verdún (febreiro de 1916) e do financeiros, xa que fixeran elevados reforzados con armamento e
tropas de Francia. Este ataque salvou Somme (xullo de 1916) tiveron resultados militares moi préstamos a Francia e Gran Bretaña.A tropas estadounidenses. Os
os franceses, que puideron deter o escasos, á conta de enormes perdas en vidas humanas. Os Revolución Rusa motivou que o novo alemáns asinaron o armisticio
avance dos exércitos alemáns na aliados atacaron no Mediterráneo para illar a Turquía, goberno firmase o tratado de Brest-Litovsk en novembro de 1918. Tras el
denominada Batalla do Marne pero fracasaron en Gallipoli (1915), conquistaron as (1918)cos Imperios Centrais, polo que Rusia sucedéronse diferentes
(setembro de 1914). colonias alemás de África, salvo Tanganika, e ocuparon as abandonou a guerra. tratados de paz cos países
En Oriente medio, os turcos posesións otomás de Palestina, Siria, Arabia e Iraq, con En Oriente medio, a revolta dos árabes vencidos que se coñecen en
rexeitaron os ataques de ingleses e axuda dos nacionalistas árabes. contra os turcos beneficiou os Aliados, que conxunto como Paz de París.
rusos. avanzaron por Palestina e Mesopotamia.
 A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL. ”A GRAN GUERRA”

TRATADOS DE PAZ
• Tratado de Versalles (28 de xuño de 1919), con Alemaña. A SOCIEDAD DE NACIÓNS(SDN).
En 1918, antes de finalizar a contenda, o
• Tratado de Saint Germain, con Austria, que foi separada de Hungría. Naceu en 1920 e tiña a vontade de reunir os
presidente estadounidense Wilson
Creáronse os países de lugoslavia e Checoslovaquia. principais países do mundo para que resolvesen os
formulou un programa de paz ó que se
• Tratado de Trianon, con Hungría, acabada de independizar. problemas internacionais de forma pacífica. Foi a
denominou « os catorce puntos » co fin
• Tratado de Neuilly, con Bulgaria. primeira organización deste tipo da historia, e o
de chegar a unha paz xusta
• Tratado de Sévres, co Imperio turco. antecedente da ONU.
As condicións de paz impostas os vencidos foron moi duras, xa que A súa finalidade era asegurar a paz, garantir a
Cando rematou a guerra, en 1919, as
sufriron perdas territoriais, foron desarmados e se lles esixiron fortes independencia de tódolos Estados e manter unha
potencias vencedoras, agás Rusia,
reparacións económicas . política de desarmamento mundial. A sede
reuníronse en París para establecer as
Como consecuencia Alemaña sentiuse humillada e desenvolveu un estableceuse na cidade de Xenebra (Suíza).
condicións de paz que se debían de
profundo desexo de vinganza. Alemaña considerou sempre que o O panorama de destrución, miseria, débedas..., non
impoñer os países derrotados
Tratado de Versalles fora unha imposición e unha paz humillante, propiciou, así todo, o seu labor. Ademais moitos
A Paz de París (1919-1920) constou de
o cal reavivou o seu nacionalismo. países quedaron descontentos cos resultados da paz
cinco tratados:
As disposicións destes tratados deron lugar a un novo mapa de especialmente en Alemaña e Italia.
Europa.
CONSECUENCIAS DE LA GUERRA
DEMOGRÁFICAS, MODIFICACÍÓNS TERRITORIAIS REPERCUSIÓNS IDEOLÓXICAS CONSECUENCIAS SOCIOECONÓMICAS.
Grandes perdas de vidas humanas Cambiou o mapa europeo. Os imperios alemán,  favorecendo a consolidación ou  Desastre económico para Europa,
(8 millóns), maioritariamente austrohúngaro e otomán, que foran derrotados, creación de novas forzas políticas non so polas elevadas perdas materias
homes novos que loitaron na deixaron de existir. Alemaña perdeu todas as radicáis. A guerra facilitou o triunfo da (destrución de vivendas, industrias,
guerra, as que hai que engadir o súas colonias, que pasaban a mans de Francia e revolución comunista en Rusia, e o campos de cultivo, etc..) senón porque se
elevado número de mutilados, Reino Unido, e tamén territorios en Europa. medo á expansión do comunismo encontraba endebedada con países como
inválidos e orfos. O Imperio austrohúngaro fragmentouse en levou á burguesía a apoiar gobernos Estados Unidos. Europa perdeu a primacía
A poboación civil pasou grandes Austria, Hungría e Checoslovaquia, e perdeu autoritarios que debilitaron a económica e industrial, sendo substituída
privacións e a súa debilidade territorios a favor de Iugoslavia, Polonia e democracia. Pouco despois de por EE UU.
favoreceu a mortalidade pola Romanía. rematada a Guerra xurdiron os  A perda de homes favoreceu que as
expansión de epidemias, como a Serbia uniu todos os pobos eslavos do sur primeiros partidos fascistas. mulleres se incorporasen a postos de
gripe española de 1918. (eslovenos, croatas, bosnios e montenegrinos) traballo ata entón reservados para eles. O
formando Iugoslavia. mesmo tempo produciuse un
Naceron novos Estados como Finlandia, Estonia, empobrecemento das clases medias e
Letonia, Lituania, Polonia e Checoslovaquia. xurdiu unha nova figura, a do
O Imperio otomán converteuse na república de excombatente, con problemas para
Turquía e perdeu Siria, Iraq e Palestina. adaptarse vida civil.