ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

(Θεωρία Ουρών Αναμονής)

Σύστημα Μ/Μ/1 (είσοδος Poisson, εκθετικός χρόνος εξυπηρέτησης, ένα σημείο εξυπηρέτησης δηλα-
δή s = 1)

Έστω λ ο μέσος ρυθμός αφίξεων και μ ο μέσος ρυθμός εξυπηρέτησης. Τότε

λ
• ο βαθμός απασχόλησης του συστήματος: ρ = ,
μ

λ2
• το μέσο πλήθος πελατών στην ουρά αναμονής: Lq = ,
μ (μ − λ )

λ λ
• το μέσο πλήθος πελατών στο σύστημα : L = , L = Lq + L s = Lq + ,
μ −λ μ

λ L
• ο μέσος χρόνος αναμονής : Wq = , Wq = q ,
μ (μ − λ ) λ

1 L 1
• ο μέσος χρόνος παραμονής στο σύστημα: W = , W = , W = Wq + ,
μ −λ λ μ

λ
• η πιθανότητα να μην υπάρχει κανένα πελάτης στο σύστημα : P0 = 1 − ,
μ
n
⎛λ⎞
• η πιθανότητα να βρίσκονται n πελάτες στο σύστημα: Pn = ⎜⎜ ⎟⎟ ⋅ P0 ,
⎝μ⎠

• η πιθανότητα το πλήθος των πελατών στο σύστημα, έστω n, να είναι μεγαλύτερο από έναν αριθμό k:
k +1
⎛λ⎞
Pn>k = ⎜⎜ ⎟⎟
⎝μ⎠

1
Σύστημα Μ/Μ/s (είσοδος Poisson, εκθετικός χρόνος εξυπηρέτησης, περισσότερα από ένα σημεία εξυ-
πηρέτησης δηλαδή s>1)

Έστω λ ο μέσος ρυθμός αφίξεων και μ ο μέσος ρυθμός εξυπηρέτησης κάθε ομοιόμορφης θέσης εξυπη-
ρέτησης. Τότε:
λ
• ο βαθμός απασχόλησης του συστήματος: ρ = ,
s⋅μ
1
• η πιθανότητα να μην υπάρχει κανένα πελάτης στο σύστημα: P0 = ,
s −1
⎡ (λ / μ ) ⎤ (λ / μ ) s
n
⎛ sμ ⎞
∑ ⎢ n! ⎥ + s! ⋅ ⎜⎜ ⎟⎟
n =0 ⎣ ⎦ ⎝ sμ − λ ⎠

⎧ 1 ⎛ λ ⎞n
⎪ ⎜⎜ ⎟⎟ ⋅ P0 , n≤s
⎪⎪ n! ⎝ μ ⎠
• η πιθανότητα να βρίσκονται n πελάτες στο σύστημα: Pn = ⎨
⎪ 1 ⎛ λ ⎞n
⎪ n − s ⎜⎜ ⎟⎟ ⋅ P0 , n > s
⎪⎩ s! s ⎝ μ ⎠
s
1⎛λ⎞
s −1
⎛ sμ ⎞
• η πιθανότητα ένας πελάτης να χρειαστεί να περιμένει: Pw = 1- ∑ Pn , Pw = ⎜⎜ ⎟⎟ ⎜⎜ ⎟⎟ P0 ,
n =0 s! ⎝ μ ⎠ ⎝ sμ − λ ⎠
( λ ) s λμ
μ
• το μέσο πλήθος πελατών στην ουρά αναμονής: Lq = ⋅ P0 ,
( s − 1)! ( sμ − λ ) 2
λ
• το μέσο πλήθος πελατών στο σύστημα: L = Lq + ,
μ
Lq
• ο μέσος χρόνος αναμονής: Wq = ,
λ
L 1
• ο μέσος χρόνος παραμονής στο σύστημα: W = , W = Wq +
λ μ

Και για τους δύο τύπους συστημάτων ισχύει:

Έστω cw : μοναδιαίο κόστος αναμονής και cs : μοναδιαίο κόστος εξυπηρέτησης. Τότε:

συνολικό προσδοκώμενο (αναμενόμενο) κόστος λειτουργίας = κόστος αναμονής + κόστος εξυπηρέτησης

δηλαδή: TC = WC + SC = cw L + c s s .

2
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Γεωργίου και Γ. Οικονόμου (2002). Ποσοτικές Μέθοδοι. Τόμος Γ: Επιχειρησιακή Έρευνα. Εκδόσεις
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα.
Γ.Σ. Οικονόμου και Α.Κ. Γεωργίου (2000). Ποσοτική Ανάλυση για τη Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων. Τόμος Β.
Εκδόσεις Ευγ. Μπένου, Αθήνα.
Χ.Ε. Μπότσαρης (2003). Επιχειρησιακή Έρευνα, Τόμος IV. Ανάλυση Συστημάτων. Εκδόσεις Ελληνικά
Γράμματα, Αθήνα.
Π.-Χ. Γ. Βασιλείου (2000). Στοχαστικές Μέθοδοι στις Επιχειρησιακές Έρευνες. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλο-
νίκη.