17 10.

Sınıf
Tarih
Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı - 2

1. Osmanlı Devleti’nde saray, devlet yönetiminin merkezi ve 4. Divân-ı Hümâyun; din ve millet ayrımı yapmaksızın,
Osmanlı hanedanın yaşadığı bir mekândı. Osmanlı sarayları hangi meslek grubundan olursa olsun herkese açıktı.
genellikle devletin başkenti olan şehirlerde inşa edilmiştir. Herhangi bir şekilde haksızlığa uğradığını düşünen ve
Buna göre; mahallî kadılarca yanlış hüküm verildiğine inananlar, da-
valarını Divan’a getirebilirdi.
I. Bursa,
Bu duruma göre Osmanlı Devleti için aşağıdaki ta-
II. Edirne, nımlamalardan hangisi yapılabilir?
III. İstanbul
şehirlerinden hangilerinde Osmanlı sarayı inşa edil- A) Otoriter Devlet
miştir? B) Laik Devlet
C) Teokratik Devlet
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) Sosyal Devlet
D) I ve II. E) I, II ve III E) Federatif Devlet
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. XV. yüzyıldan XIX. yüzyıla kadar Osmanlı Devleti’nin 5. Osmanlı Devleti’nde kardeş katlini, dönemin şartları içe-
merkezi olan Topkapı Sarayı, üç bölümden oluşmaktay- risinde değerlendirmek gerekir. Bu uygulama sayesinde
dı. Dış saray adı verilen Birun’da saray muhafızları ve önceki Türk devletlerinde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde
çalışanları yer alırdı. İç sarayın ilk bölümü olan Enderun, bölünme yaşanmamıştır. Birliğini koruyup tek hükümdar
devşirme devlet adamlarının yetiştirildiği bir okuldu. İç otoritesini sağlayan Osmanlılar bu sayede Avrupa’ya kar-
sarayın ikinci bölümü olan Harem ise padişah ve ailesinin şı üstünlük kurmuştur. Olumsuz bir uygulama olarak gö-
özel yaşamının geçtiği yerdi. rülen kardeş katli, 600 yıl devam eden büyük bir devletin
Buna göre Topkapı Sarayı ile ilgili; var olmasındaki en önemli köşe taşlarından birisidir.
Buna göre,
I. Devlet idaresinin yanı sıra devlet adamı yetiştirilme-
sinde de önemli bir rol üstlenmiştir. I. Tarihi olaylar, kendi dönemi içinde değerlendirilmeli-
II. Uzun bir dönem Osmanlı Devleti’nin merkezi konu- dir.
mundadır. II. Osmanlı Devleti’nin varlığını sürdürmesinde kardeş
III. Saray çalışanlarının hepsi devşirme kökenlidir. katli uygulaması tek başına etkili olmamıştır.
III. Osmanlılar kardeş katli uygulaması ile kendinden
●

yargılarından hangisine ulaşılamaz?

sonraki Türk devletlerine örnek olmuştur.
MEB 2018 - 2019

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

D) I ve II. E) II ve III.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II
D) I ve III. E) II ve III.

3. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı sarayının Enderun 6. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Divân-ı Hümâyun
bölümünde bulunan görevlilerden biridir? ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?

A) Has Odabaşı A) Orhan Bey zamanında kurulmuştur.

B) Saray Ağası B) Devletin yıkılışına kadar varlığını sürdürmüştür.
C) Çavuşbaşı C) Toplanma günleri zamanla değişmiştir.
D) Emir-i Âlem D) Yüksek mahkeme görevini de üstlenmiştir.
E) Ehli Hiref E) Toplantılarda alınan kararlar Osmanlı hukukuna göre
kanun sayılmıştır.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 17 10. Sınıf
Tarih
Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı - 2

7. Günümüz tarih biliminin önemli şahsiyetlerinden biri olan 10. Osmanlı devlet geleneğine göre padişahta bulunma-
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Osmanlı sarayındaki harem için sı gereken vasıflar arasında aşağıdakilerden hangisi
şunları söylemiştir: “Haremde yaşam hiç kolay değildir. yoktur?
Haremden bahseden insanların gerek burada yaşanan
çetin hayatı gerekse buradaki yetenekli ve zeki kadınla- A) Her konuda adil olmalıdır.
rın yarattığı kültürel ortamı anlamadan hareme saygısız-
B) Kararlarını din ve töreden bağımsız bir şekilde almalıdır.
lık ettikleri çok açıktır. Harem eğlencelik bir yer değildir,
her şeyden önce bir evdir. Hiç değilse her ailenin evi ka- C) Yalan ve iftiradan sakınmalıdır.
dar saygı gösterilmesi gerekir. D) Vefakâr olmalı, verdiği sözü yerine getirmelidir.
Yukarıdaki paragraf değerlendirildiğinde haremle ilgili E) İffet, hikmet sahibi ve cesur olmalıdır.
olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Haremle ilgili asılsız bilgilerin olduğu

B) Bir mahremiyetinin olduğu ve buna saygı gösterilmesi
gerektiği

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

C) Harem hayatının zorluklarla dolu olduğu
D) Kadınların yalnızca güzellikleriyle ön plana çıkmadığı
E) Zaman içinde değişime uğradığı

8. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nde

merkezî otoriteyi güçlendirmek için gerçekleştirilen 11. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde şehzade-
uygulamalar arasında olduğu savunulamaz? lerin sancağa çıkma usulüyle ilgili bir kavram değildir?

A) Sancağa çıkma usulünün kaldırılması A) Bed-i Besmele

B) Veraset sisteminde düzenlemeler yapılması B) Çelebi Sultan
C) Kardeş katli uygulamasına geçilmesi C) Lala
D) Divân-ı Hümâyun’un başkanlığının vezîriâzama dev- D) Şehzade Divanı
redilmesi E) Şehzade Sancağı
E) Müsadere usulünün uygulamaya konulması
●

9. - - - - türündeki eserlerin çok eskilere giden bir gelene-

MEB 2018 - 2019

ği vardır. Bu tür eserler hem devrin hükümdarlarına ve 12. Osmanlı Devleti’nde sancağa çıkma usulü aşağıda
devletin ileri gelenlerine hem de daha sonra bu görevi yer alan hangi Osmanlı padişahının döneminde uy-
üstleneceklere yol göstermek, tavsiyelerde bulunmak gulamaya konulmuştur?
amacıyla kaleme alınmıştır. Eserlerde siyaset konularına
değinildiği gibi devletin işleyişi, idare şekilleri ve devlet A) II. Murat
ileri gelenlerinin taşıması gereken özelliklere dair bilgile-
B) II. Mehmet
re de yer verilmiştir.
C) III. Mehmet
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere aşağıdaki-
lerden hangisi gelmelidir? D) I. Bayezit
E) I. Murat
A) Surname
B) Fütüvvetname
C) Siyasetname
D) Kanunname
E) Menâkıbname

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.