Farklı dayanımlı betonların karşılaştırmalı σc- εc eğrileri ERSOY/ÖZCEBE, Sayfa 18

C
Farklı kaliteli (dayanımlı) beton numunelerin basınç deneyi
40 Yüksek dayanımlı beton
sonunda belirlenen gerilme-birim kısalma diyagramları yukarıda
(gevrek beton)
verilmiştir. Diyagramların yorumlanmasından aşağıdaki sonuçlara
varılabilir:
30
•Beton kalitesi arttıkça kırılma birim kısalması εcu daha küçük olur.
Bu ise betonun daha gevrek olduğu, kırılmanın da gevrek olacağı
20 anlamına gelir. Gevrek kırılma arzu edilmez.
•Beton kalitesi azaldıkça kırılma birim kısalması εcu daha büyük
olur. Bu ise betonun daha sünek olduğu, kırılmanın da sünek Düşük dayanımlı beton Yüksek dayanımlı
10
kırılma aşamasına gelince beton hiçbir belirti
olacağı anlamına gelir.
düşük dayanımlı beton
kılcal çatlaklar oluşur, beton vermeksizin aniden
(sünek beton) •Beton kırılsın istemeyiz, fakat bir nedenle kırılırsa sünek kırılsın tanecikleri dökülmeğe patlar, etrafa beton
isteriz. Çünkü kırılma ani değildir, haber vericidir ve önlem almak
c
0 0.001 C0 ≈0.002 0.003 0.004 başlar, çatlaklar giderek parçaları saçılır:
birim kısalma için zaman tanır. genişler ve beton parçalanır: Gevrek davranış
Hem yüksek dayanım hem de süneklik betonarmede •Elastisite modülü beton kalitesine bağlıdır. Sünek davranış
birlikte arzu edilen özelliklerdir. Ancak, bu iki özelliği •Her tür betonda max gerilmeye karşılık gelen kısalma yaklaşık
aynı betonda bir arada bulmak mümkün değildir. aynı, εc0≈0.002 dir.

Yüklenen-boşalan yük altında betonun davranışı ERSOY/ÖZCEBE, Sayfa 19

Yük ani kaldırılıyor

Yük yavaş yavaş
artırılıyor

Tekrarlanmayan yük altında Yüklenen-boşalan yük altında

gerilme – birim kısalma eğrisi gerilme – birim kısalma eğrileri

Bir beton numunede gerilme en büyük değere varınca yük boşaltılır, ulaşabildiği en büyük gerilmeye kadar tekrar İlk yükleme - boşaltma
yüklenirse ve bu defalarca tekrarlanırsa yukarıda sağdaki eğriler oluşur. Yorumlanırsa: sonrası kalıcı birim kısalma

•Her yükleme-boşaltma sonrası betonun dayanımı düşmektedir.

•Her yükleme- boşaltma sonrası kalıcı birim kısalma giderek artmaktadır.
•Yükleme-boşaltma altında betonun elastisite modülü giderek azalmaktadır.
•Yükleme-boşaltma sonucunda beton yorulmaktadır. Yaklaşık 2 milyon yükleme-boşaltma dayanım yarıya düşmesine, 10 milyon kez yükleme-boşaltma kırılmaya neden olabilir.
•Elastisite modülünün azalması rijitliğin azalması anlamına gelir. Yüklenen-boşalan beton yumuşamaktadır. Yaşlı betonun elastisite modülü tam olarak belirlenemez. Elastisite
modülü güvenilir bir değer değildir.
•Defalarca yükleme-boşaltma ile belirlenen σc-εc eğrilerinin zarf eğrisi tekrarlanmayan yük ile belirlenen σc-εc eğrisi ile aynıdır.

Yükleme-boşaltma davranışı normal yapılarda deprem veya rüzgâr yükleri altındaki, beton yol ve traverslerde teker yükü altındaki beton davranışını özetler.
Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2017, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 34