PRIPREMA NASTAVNIKA ZA ČAS

PREDMET: LOGIKA PROFESOR: ALEKSANDAR MIJUŠKOVIĆ

RAZRED I ODJELJENJE: TREĆI, 1,2,3 VRIJEME: 45 MINUTA

OPERATIVNI PODACI: NASTAVNA TEMA - LOGIKA SA METODOLOGIJOM

ISTRAŽIVANJA

NASTAVNA JEDINICA: ODNOS LOGIKE,FILOZOFIJE I NAUKE

TIP ČASA: OBRADA NOVOG GRADIVA

ZADACI ČASA:

1. OBRAZOVNI: UPOZNAVANJE OSNOVNIH ELEMENATA I PRINCIPA MIŠLJENJA

a) MATERIJALNI: SHVATANJE ODNOSA ISPRAVNOG I ISTINITOG MIŠLJENJA

b) FUNKCIONALNI: PSIHIČKI, ODNOSNO MISAONI, ČULNI, VERBALNI, PRAKTIČNI I

FIZIČKI RAZVOJ UČENIKA, ODNOSNO RAZVOJ SPOSOBNOSTI MIŠLJENJA I
ZAKLJUČIVANJA

2.VASPITNI: RAZUMIJEVANJE ODNOSA LOGIKE, FILOZOFIJE I NAUKE

NASTAVNA SREDSTVA: UĐBENIK, NAVEDENA LITERATURA, TABLA, KREDA.

OBLICI RADA: FRONTALNI I INDIVIDUALNI

NASTAVNE METODE: DIJALOŠKA, MONOLOŠKA

ISHODI UČENJA: UČENICI ĆE DA USPJEŠNO OBJASNE ODNOSE IZMEĐU LOGIKE,

FILOZOFIJE I NAUKE, ALI TAKOĐE I BITNE RAZLIKE I NEOPHODNE POVEZANOSTI
RAZRADA PLANIRANIH FAZA:

UVODNI DIO ČASA (OKO 5 MINUTA): Logika je dio filozofije i smatra se kao
jedna od njenih najbitnijih disciplina. Predme izučavanja logija je istraživanje
uslova saznanja istine, što je jedan od bitnih odnosa čovjeka prema svijetu. Znati
istinu znači imati adekvatne informacije o stvarnosti onakvoj kakva je ona
nezavisno od naših kolektivnih ili individualnih želja i interesa. Filozofija se u
svojim drugim mnogobrojnim disciplinama bavi drugim problemima čovjeka i
svijeta. Nabrojaćemo neke od njih.

GLAVNI DIO ČASA (OKO 30 MINUTA) : Ontologija je (temeljna u svom

ishodištu) disciplina filozofije i ona je nauka o bivstvovanju. Ona istražuje
osnovnu strukturu svijeta u cijelini. Ispituje temelje bića i svega postojećeg.
Ontologija se pita šta jeste, na kakve načine bivstvuje to što jeste, kako je
povezano, šta je specifično za ljudsku egzistenciju a šta nije. Prvu temeljnu razradu
ontologije (prve filozofije) je iznio Aristotel u svom djelu pod nazivom Metafizika.
Potiče od starogrčkih riječi ontos što znaći biće i logos što znači nauka.

Epistemologija je nauka o saznanju i ona istražuje koje su mogućnosti našeg

saznanja, odnosno da li mi zaista možemo doći do pouzdanog znanja o onom što
objektivno bivstvuje. Konktetno se bavi uslovima našeg saznanja. Od ostalih nauka
o spoznaji epistemologija se razlikuje po tome što ona obuhvata (to nek zapišu
nema u knjizi) 1.podijelu nauke 2. spoznajna pravila 3. naučne metode 4. izgradnju
jezika u pojednim naukama.

Aksiologija je nauka o vrijednostima (teorija vrijednosti) istražuje ono što treba da

bude, dakle osnovne ljudske projekte i ideale. Aksiologija je dio filozofije sa
naglaskom na proučavanje i analizu prirode i funkcije vrijednosti. Iako se pojam
aksiologije primjenjivao tek u 20. vijeku, filozofija je vrijednosti proučavala preko
folozofa kao što su Sokrat, Platon, Aristotel i Kant.

Vrijednosti kao što su moralno dobro su predmet proučavanja posebne discipline

koja se zove etika. Ljepotu, kriterujume lijepog i ružnog proučava estetika,
pravednost je osnovna vrijednost filozofije prava itd. Filozofska antropologija se
bavi proučavanjem opštih karakteristika ljudske prirode. Filozofija se služi
metodama racionalnog sistematskog mišljenja, a kao činjenični materijal koristi
već utvrđene rezultate posebnih nauka. Filozofska mišljenja ne moraju imati
naučni karakter. Djela Šopenhauera, Ničea, Hajdegera nisu naučna po stilu i
metodi ali su filozofska po svom cjelovitom pristupu čovjeku i svijet, po svom
prodoru u najdublje probleme ljudske egzistencije. Ti problemi često prevazilaze
okvire i mogučnosti bili kakve specijalne nauke. Po svom obračanju umu i
intelektualnim zahtijevima nauka i filozofija se ukrštaju. Nastanak moderne
prirodne nauke i veliki zalet eksperimentalnih istraživanja uslovili su razvoj učenja
o metodi naučnog istraživanja. Tradicionalna Aristotelova logika se i dalje
razvijala kao formalna logička nauka jer se uglavnom bavila formalnom
konkretnošču zaključivanja i dokazivanja. Uporedo se razvijala metodologija
naučnog istraživanja čiji je glavni problem bio kako doći do naučnih zakona i
teorija polazeći od utvrđenih iskustvenih činjenica.

ZAVRŠNI DIO ČASA (5-10 MINUTA): U 19. vijeku formalna logka koju je Kant
smatrao konačnom zavšrenom naukom, doživljava veliki zaokret i brzi razvoj.
Nedovoljno jasni, višesmisleni izrazi običnog jezika kojim se dotad logika služila
zamijenjeni su u potpunosti simbolima vrlo preciznog utvrđenog jedinstvenog
zančenja. Na tom novom tipu logike koja je okarakterisana kao simbolička ili
matemattčka logika prvi je poleo da radi Lajbnic a prve uspješne sisteme su
napravili Đorđ Bul i Gotlib Frege krajem 19 vijeka. U 20 vijeku je formalna logika
doživljela buran razvoj i mnoge inovacije. Paralelno sa formalnom se razvijala i
neformalna logika, naročito kao metodologija naučnog istraživanja.
(methodos=put,način) Mnogi logičari danas smatraju da su to dvije različite nauke
i da je logika u užem smislu riječi samo matematička ili simbilička logika. Pošto je
istina samo jedna i jedinstvena samo utvrđivanje uslova saznanja istine se mora
shvatiti kao cijelovit naučni zdatak za čije riješnje su potrebne različite discipline
jedinstvne logičke nauke. Objašnjavam učenicima problem metode u filozofiji da li
filozofija može da posudi metod neke nauke kao što je metematika ili fizika?

IZVORI ZA PRIPREMANJE: 1. MIHAILO MARKOVIĆ ,,LOGIKA" ZA

TREĆI RAZRED GIMNAZIJE, ZAVOD ZA UĐBENIKE I NASTAVNA
SREDSTVA, SRPSKO SARAJEVO 2002.

PRILOZI-

NAPOMENA-ZAPAŽANJA

OCJENA O AKTIVNOSTI, MOTIVACIJI UČENIKA