Professional Documents
Culture Documents
Đứ c Anh dịch
NHÀ XUẤ T BẢ N LÂ O ĐỘ NG – XÃ HỘ I
Tạ o ebook: Tô Hả i Triều
Là mộ t trong 25 tá c giả và nghệ sĩ nổ i tiếng nhấ t trên website sá ch trự c tuyến nổ i tiếng
Amazon.com, cá c sá ch củ a John C. Maxwell đượ c đá nh giá rấ t cao và liên tụ c xếp trong danh
sá ch best-seller củ a cá c tạ p chí hà ng đầ u thế giớ i như: New York Times, Wall Street Journal,
Business Week,… Cá c cuố n sá ch củ a ô ng đã đượ c dịch và bá n hơn 16 triệu bả n tạ i nhiều
quố c gia.
Tạ i Việt Nam, sau thà nh cô ng củ a mộ t số cuố n sá ch như: Phát triển kỹ năng lãnh đạo
(Developing the Leader Within You), 21 nguyên tắ c và ng củ a nghệ thuậ t lã nh đạ o (21
Irrefutable Laws of Leadership), Nhà lãnh đạo 3600 (3600 Leader), Tinh hoa lãnh đạo
(Leadership Gold)..., Alpha Books tiếp tụ c xuấ t bả n và giớ i thiệu đến bạ n đọ c cá c cuố n sá ch
giá trị khá c củ a ô ng. Trong cá c cuố n sá ch nà y, John Maxwell chia sẻ thêm vớ i độ c giả nhữ ng
bí quyết để khô ng ngừ ng hoà n thiện bả n thâ n và tiến triển trên con đườ ng trở thà nh nhà
lã nh đạ o xuấ t sắ c. Để đạ t đượ c điều nà y, bạ n khô ng chỉ cầ n phong thá i lã nh đạ o, nă ng lự c
chuyên mô n mà cò n phả i thấ u hiểu nghệ thuậ t thu hú t và khiến mọ i ngườ i muố n đi theo
(Thuật đắc nhân tâm). Khá t vọ ng hướ ng tớ i thà nh cô ng củ a mỗ i ngườ i khô ng thể thự c hiện
nếu thiếu lò ng kiên trì, xá c định đú ng mụ c tiêu và mang theo hà nh trang cầ n thiết, bở i vì,
mỗ i thà nh cô ng chính là mộ t cuộ c hà nh trình (Hành trình tới thành công). Và khi đã tậ p hợ p
đượ c mọ i ngườ i quanh mình, đặ t rõ mụ c tiêu rồ i thì mộ t yếu tố khô ng thể thiếu trong thà nh
cô ng củ a mộ t nhà lã nh đạ o chính là khả nă ng là m việc nhó m (17 nguyên tắc vàng trong làm
việc nhóm).
Vớ i vai trò là Trung tâ m phá t triển đà o tạ o quả n lý, ITD Việt Nam tin tưở ng rằ ng tá c phẩ m
và tư tưở ng củ a ô ng sẽ giú p cá c nhà lã nh đạ o quả n lý nó i riêng và mọ i ngườ i nó i chung
hoà n thiện và thà nh cô ng hơn.
Mọ i ngườ i đều biết là m việc nhó m là mộ t điều tố t; thậ m chí cò n là điều thiết yếu! Nhưng
phả i tổ chứ c là m việc nhó m như thế nà o để đạ t hiệu quả ? Tạ i sao mộ t số nhó m rấ t thà nh
cô ng, trong khi mộ t và i nhó m khá c lạ i là m việc rờ i rạ c, thiếu liên kết?
Khó có thể trả lờ i chính xá c nhữ ng câ u hỏ i nà y. Nhưng chú ng ta đều biết rằ ng nếu mọ i
ngườ i có nă ng lự c, trình độ , ưu thế,… như nhau thì đã khô ng có nhữ ng nhà vô địch thể thao
thế giớ i và danh sá ch 500 cô ng ty Fortune cũ ng sẽ khô ng thay đổ i qua cá c nă m.
Cá c cá nhâ n khô ng thể gắ n kết vớ i nhau là nguyên nhâ n là m tan rã nhó m. Mộ t số ngườ i nghĩ
rằ ng chìa khó a để thà nh cô ng là nguyên tắ c là m việc rõ rà ng. Nhưng trên thự c tế, có nhiều
ngườ i rấ t siêng nă ng, khả nă ng là m việc độ c lậ p rấ t tố t nhưng lạ i khô ng thể là m việc cù ng
nhau để phá t huy hết tiềm lự c củ a họ . Thự c chấ t, nhó m phả i là nhó m nhữ ng cá nhâ n luô n
tương trợ , giú p đỡ lẫ n nhau, tạ o độ ng lự c cho nhau phá t triển. Giữ a cá c cá nhâ n phả i có sự
tương tá c vớ i nhau như mộ t chuỗ i phả n ứ ng hó a họ c. Đó là cá ch thứ c để xâ y dự ng nhó m
củ a riêng bạ n.
Cá c quan điểm nà y đượ c nhìn nhậ n trên quan điểm củ a ngườ i lã nh đạ o vì ngườ i lã nh đạ o là
ngườ i là m cho cá c thà nh viên trong nhó m gắ n kết vớ i nhau và dẫ n họ đến vớ i thắ ng lợ i.
Nhưng khô ng phả i cuố n sá ch nà y sẽ biến bạ n thà nh nhà lã nh đạ o. Vì điều đó cò n phụ thuộ c
rấ t nhiều và o khả nă ng là m việc nhó m củ a bạ n. Vấ n đề khô ng phả i bạ n là nhà lã nh đạ o hay
ngườ i theo sau, là huấ n luyện viên hay cầ u thủ , là giá o viên hay họ c sinh, là cha mẹ hay con
cá i, là CEO hay chỉ là nhâ n viên. Dù bạ n là ai, nhưng nếu biết cá ch á p dụ ng cá c nguyên tắ c,
thì khả nă ng là m việc nhó m củ a bạ n sẽ nâ ng cao và nhó m củ a bạ n sẽ từ mộ t nhó m cá nhâ n
riêng lẻ thà nh mộ t nhó m thố ng nhấ t.
Có rấ t nhiều loạ i hình nhó m: gia đình, cô ng ty, độ i tình nguyện,… Nhưng mỗ i nhó m lạ i có
mộ t đặ c điểm riêng và trong cuộ c đờ i mình, mỗ i ngườ i đều phả i tham gia và o nhiều nhó m
khá c nhau. Đó là lý do tạ i sao là m việc nhó m lạ i quan trọ ng như vậ y.
Muố n họ c cá ch là m việc nhó m, bạ n phả i trả i qua cả mộ t quá trình. Hã y chă m chỉ họ c tậ p để
trở thà nh thà nh viên tuyệt vờ i củ a nhó m, trở thà nh nhữ ng ngườ i xâ y dự ng nhó m. Khi đọ c
và ứ ng dụ ng nhữ ng nguyên tắ c là m việc nhó m, tô i tin chắ c rằ ng chú ng sẽ ả nh hưở ng tích
cự c lên mọ i mặ t cuộ c số ng củ a bạ n. Trong quá trình họ c nên nhớ mộ t điều: Khô ng có bấ t cứ
nguyên tắ c nà o tồ n tạ i riêng lẻ, phả i biết phố i hợ p chú ng vớ i nhau.
1. NGUYÊN TẮC TẦM QUAN TRỌNG
Mộ t là con số quá nhỏ để là m nên điều vĩ đạ i
Chắ c chắ n là tấ t cả chú ng ta đều ngưỡ ng mộ nhữ ng ngườ i thà nh đạ t, nhữ ng ngườ i tiên
phong, nhữ ng cá nhâ n dũ ng cả m và nhữ ng nhà khoa họ c đã là m thay đổ i cả thế giớ i bằ ng
sứ c mạ nh củ a trí ó c.
Nhữ ng thà nh tự u cá nhâ n thự c chấ t là kết quả là m việc củ a cả mộ t nhó m. Ngay cả Elbert
Einstein, ngườ i đã tạ o ra bướ c độ t phá về khoa họ c thế giớ i vớ i thuyết tương đố i cũ ng
khô ng là m việc mộ t mình. Chính ô ng cũ ng khẳ ng định điều đó : “Cuộ c số ng củ a tô i và nhữ ng
thà nh tự u mà tô i đạ t đượ c ngà y hô m nay là nhờ sự đó ng gó p củ a rấ t nhiều ngườ i. Do đó , tô i
phả i số ng và là m việc sao cho xứ ng đá ng vớ i nhữ ng gì họ đã là m cho tô i.” Lịch sử đã đượ c
đá nh dấ u bở i nhữ ng thà nh tự u củ a nhữ ng nhà lã nh đạ o tà i ba và nhữ ng cá nhâ n có tư duy
đổ i mớ i. Và họ luô n là thà nh viên củ a nhó m.
Truyền thố ng là m việc nhó m đã là m nên lịch sử và vă n hoá củ a nướ c Mỹ . Tinh thầ n đồ ng
độ i, hướ ng đến mộ t mụ c tiêu chung đã đưa nướ c Mỹ trở thà nh mộ t cườ ng quố c về kinh tế,
đồ ng thờ i là quố c gia đầ u tiên đưa đượ c con ngườ i lên mặ t tră ng và cò n nhiều thà nh tự u
khá c nữ a.
Điều đó cho thấ y là m việc nhó m khô ng chỉ có tầ m quan trọ ng đố i vớ i sự phá t triển củ a từ ng
cá nhâ n, từ ng nhó m riêng lẻ mà cò n vớ i cả mộ t đấ t nướ c, mộ t dâ n tộ c và nó i rộ ng ra là cả
thế giớ i.
Tụ c ngữ Trung Hoa có câ u: “Đằ ng sau mộ t vị tướ ng tà i là nhữ ng nhâ n tà i khá c nữ a.” Là m
việc nhó m là chìa khó a tạ o ra nhữ ng thà nh tự u vĩ đạ i. Đó là lý do tô i dá m khẳ ng định một
là con số quá nhỏ để làm nên điều vĩ đại. Nếu chỉ là m việc mộ t mình, thì bạ n sẽ khô ng thể
đạ t đượ c nhữ ng thà nh tự u có giá trị thậ t sự . Đó chính là Nguyên tắ c Tầ m quan trọ ng.
• Nhó m chia sẻ vớ i nhau nhữ ng kinh nghiệm thà nh cô ng và thấ t bạ i. Điều nà y giú p cá c cá
nhâ n và cả tậ p thể trưở ng thà nh hơn. Nhưng đố i vớ i mỗ i cá nhâ n, họ lạ i phả i mộ t mình
hứ ng chịu sự khiển trá ch. Điều đó khiến họ dễ nả y sinh sự tự mã n và có thể dẫ n đến sự thấ t
bạ i.
Nếu muố n khai thá c tiềm nă ng củ a mình hoặ c đạ t mộ t thà nh tự u nà o đó , thì bạ n nên gia
nhậ p mộ t nhó m.
TẠ I SÂ O CHÚ NG TÂ ĐỨ NG MỘ T MÌNH?
1. Cá i tô i
2. Thiếu tự tin
Khi tiếp xú c vớ i nhữ ng nhà lã nh đạ o, tô i nhậ n thấ y mộ t số cá nhâ n khô ng là m việc nhó m tố t
bở i họ cả m thấ y bị đe dọ a. Mộ t chính khá ch củ a thà nh Florentine thế kỷ XVI Niccolo
Machiavelli đã nhậ n xét: “Cá ch đầ u tiên để nhậ n biết tà i nă ng củ a mộ t nhà lã nh đạ o, đó là
hã y nhìn và o nhữ ng ngườ i xung quanh ô ng ta.”
Sự thiếu tự tin, hay đú ng hơn là khả nă ng phá n đoá n kém, thiếu thô ng minh chính là nhữ ng
nguyên nhâ n chủ yếu khiến nhà lã nh đạ o chỉ có thể thu hú t nhữ ng ngườ i yếu kém quanh
mình. Điều nà y đã đượ c đề cậ p trong cuố n 21 Nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo, chỉ
nhữ ng nhà lã nh đạ o giỏ i mớ i trao quyền cho ngườ i khá c. Đó là Nguyên tắ c Trao quyền. Nó i
cá ch khá c, nhà lã nh đạ o thiếu tự tin thườ ng thấ t bạ i trong việc xâ y dự ng nhó m vì mộ t trong
hai lý do: họ muố n duy trì quyền kiểm soá t củ a mình đố i vớ i mọ i thứ , hoặ c họ sợ bị ngườ i
khá c có nă ng lự c hơn thay thế. Dù vớ i lý do nà o, thì ngườ i lã nh đạ o thấ t bạ i trong việc thú c
đẩ y tinh thầ n là m việc nhó m cũ ng sẽ tự hủ y hoạ i tiềm nă ng củ a mình và là m xó i mò n nỗ lự c
củ a nhữ ng ngườ i là m việc cù ng họ . Lờ i khuyên củ a Tổ ng thố ng Woodrow Wilson sẽ giú p
ích cho họ : “Chú ng ta khô ng nên chỉ sử dụ ng trí tuệ củ a mình, mà hã y mượ n trí tuệ củ a
nhiều ngườ i khá c.”
3. Sự khờ khạ o
4. Khí chấ t
Mộ t số ngườ i số ng khép kín cả m thấ y rấ t khó khă n khi tham gia là m việc nhó m. Khi phả i đố i
mặ t vớ i thá ch thứ c, họ khô ng bao giờ tham gia cù ng ngườ i khá c để giả i quyết nó .
Trong cuố n The Finishing Touch (Hoà n thà nh từ ng chi tiết nhỏ ) đã kết luậ n về tầ m quan
trọ ng củ a việc là m việc nhó m như sau:
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Bạ n sẽ chỉ có thể phá t huy hết tiềm nă ng củ a mình nếu là m việc theo nhó m.
1........................................................................................................................................
2.........................................................................................................................................
3.........................................................................................................................................
Bạ n đã là m gì để thự c hiện chú ng? Bạ n định tự mình thự c hiện hay bạ n đang xâ y dự ng mộ t
nhó m để thự c hiện chú ng?
Nếu khô ng muố n tham gia và o nhó m, hã y tìm hiểu nguyên nhâ n tạ i sao. Nếu nguyên nhâ n
bạ n đưa ra là mộ t trong nhữ ng lý do đã đượ c nhắ c đến ở trên thì hã y lậ p tứ c hà nh độ ng để
khắ c phụ c nguyên nhâ n đó . Cà ng sớ m trở thà nh mộ t thà nh viên nhó m, thì bạ n sẽ cà ng sớ m
có khả nă ng đạ t đượ c giấ c mơ củ a mình.
Nếu trả lờ i có cho tấ t cả nhữ ng câ u hỏ i vừ a nêu, thì việc cầ n là m tiếp theo là hã y lự a chọ n
nhữ ng ngườ i phù hợ p tham gia cù ng bạ n để thự c hiện mụ c tiêu đó . Hã y chắ c chắ n rằ ng họ
muố n tham gia cù ng bạ n. Hã y mờ i họ gia nhậ p và o cuộ c hà nh trình.
2. NGUYÊN TẮC TOÀN CẢNH
Mụ c tiêu bao giờ cũ ng quan trọ ng hơn vai trò
Khi mọ i ngườ i cò n đang bậ n tậ p trung và o lợ i ích cá nhâ n thì tô i chợ t nhậ n ra rằ ng chú ng
tô i đã quên mấ t mụ c tiêu tạ i sao chú ng tô i lạ i đến đâ y. Vì vậ y, tô i đã nhườ ng phầ n thờ i gian
củ a mình cho mộ t diễn giả khá c vì tô i cho rằ ng thô ng điệp củ a ô ng ta sẽ tạ o ra sự khá c biệt
trong cuộ c số ng củ a nhữ ng ngườ i tham dự hộ i nghị nà y.
Nếu muố n quan sá t độ ng lự c nhó m thô ng qua hà nh độ ng, hã y xem xét nhữ ng trậ n thi đấ u
thể thao. Dự a trên kết quả thi đấ u, bạ n có thể biết đượ c tinh thầ n là m việc nhó m củ a từ ng
độ i.
Để già nh đượ c chiến thắ ng, cá c thà nh viên củ a độ i luô n phả i đặ t lợ i ích chung củ a cả độ i lên
phía trướ c. Họ phả i nhớ rằ ng mụ c tiêu bao giờ cũ ng quan trọ ng hơn vai trò củ a bả n thâ n −
hay bấ t kỳ danh tiếng cá nhâ n nà o.
LÀ M TẤ T CẢ VÌ ĐỘ I
Cự u huấ n luyện viên nổ i tiếng nhữ ng nă m 1950 củ a độ i Oklahoma đã đưa phương phá p nà y
và o The book of football wisdom (Cá c chiến thuật trong bó ng bầ u dụ c): “Nếu muố n đạ t đượ c
tiềm nă ng củ a cả độ i thì mỗ i cầ u thủ phả i sẵ n sà ng đặ t lợ i ích cá nhâ n dướ i mụ c tiêu củ a
toà n độ i.”
Mộ t số độ i bó ng như độ i Notre Dame hay Penn State, đề cao tinh thầ n là m việc nhó m bằ ng
cá ch khô ng ghi tên cá c cầ u thủ lên á o mà chỉ đá nh số và mọ i sự chỉ đạ o, hướ ng dẫ n sẽ că n
cứ trên số á o củ a cá c cầ u thủ . Việc phố i hợ p chặ t chẽ giữ a cá c cầ u thủ là yếu tố đượ c đề cao
trong độ i bó ng.
Mỗ i thà nh viên đều có vai trò đó ng gó p và o mụ c tiêu chung củ a cả nhó m. Khô ng có sự phố i
hợ p nà y, nhó m sẽ khô ng thể hoà n thà nh mụ c tiêu. Điều đó đú ng đố i vớ i mọ i hình thứ c
nhó m (cá c độ i thể thao, doanh nghiệp, gia đình, cá c bộ ngà nh hay chính phủ ).
Đặ c biệt, nhữ ng nhà lã nh đạ o cấ p cao nhấ t cà ng phả i thấ u hiểu Nguyên tắ c Toà n cả nh. Họ
phả i luô n đặ t lợ i ích chung củ a đấ t nướ c lên trướ c bả n thâ n và đồ ng độ i. Ví dụ như câ u
chuyện về Thủ tướ ng Anh Winston Churchill. Chuyện kể rằ ng trong suố t Thế chiến thứ hai
khi Vương quố c Anh phả i trả i qua nhữ ng ngà y đen tố i nhấ t, đấ t nướ c gặ p khó khă n và
nhữ ng ngườ i đà n ô ng phả i là m việc trong cá c mỏ than đá . Rấ t nhiều ngườ i muố n từ bỏ cô ng
việc bẩ n thỉu và bạ c bẽo ở cá c hầ m mỏ nguy hiểm nà y để tham gia phụ c vụ quâ n độ i để có
thể nhậ n đượ c nhiều sự ca ngợ i và ủ ng hộ . Tuy nhiên, họ khô ng nhậ n thứ c đượ c rằ ng cô ng
việc củ a họ tạ i hầ m mỏ quyết định đến sự thà nh cô ng củ a cuộ c chiến. Nếu khô ng có than đá ,
quâ n độ i và ngườ i dâ n trên khắ p đấ t nướ c sẽ gặ p nhiều khó khă n.
Vì vậ y, Thủ tướ ng Churchill đã gặ p trự c tiếp nhữ ng ngườ i thợ mỏ để nhấ n mạ nh tầ m quan
trọ ng và vai trò củ a họ đố i vớ i cuộ c chiến và cuộ c số ng củ a ngườ i dâ n trên khắ p đấ t nướ c.
Ô ng tô n vinh thà nh quả củ a nhữ ng ngườ i thợ mỏ ngang bằ ng vớ i chiến cô ng củ a nhữ ng
ngườ i lính.
Vậ y là m thế nà o để trở thà nh mộ t tậ p thể thố ng nhấ t? Là m thế nà o để trở thà nh mộ t thà nh
viên nhó m? Nó khô ng phả i là việc diễn ra trong chố c lá t mà phả i là cả mộ t quá trình. Dướ i
đâ y là nhữ ng bướ c để bắ t đầ u tiến trình nà y:
1. Xá c định mụ c tiêu
Nhữ ng nhà lã nh đạ o có vai trò nắ m bắ t và truyền đạ t mụ c tiêu củ a nhó m cho cá c thà nh viên
cò n lạ i. Đó là nhữ ng lờ i phá t biểu củ a Winston Churchill vớ i cá c thợ mỏ trong chiến tranh
Thế giớ i thứ hai. Đó là nhữ ng gì Tiến sĩ Martin Luther King Jr. đã là m khi nó i vớ i mọ i ngườ i
về giấ c mơ củ a ô ng tạ i Đà i tưở ng niệm Lincoln ở Thủ đô Washington. Đó cũ ng là nhữ ng gì
Giá m đố c điều hà nh củ a GE, Jack Welch đã là m khi thô ng bá o cho mọ i ngườ i trong cô ng ty
biết rằ ng, nếu mộ t đơn vị củ a GE khô ng thể dẫ n đầ u hoặ c đứ ng thứ hai trên thị trườ ng thì
họ khô ng cò n là thà nh viên củ a GE nữ a. Để hướ ng tớ i mụ c tiêu chung, đò i hỏ i phả i hy sinh
nhữ ng lợ i ích nhỏ củ a cá c thà nh viên.
Vai trò củ a ngườ i lã nh đạ o là xá c định mụ c tiêu cho nhó m. Khô ng có mụ c tiêu, cá c thà nh
viên trong nhó m sẽ khô ng tìm đượ c khá t khao để hoà n thà nh cô ng việc.
Việc xá c định mụ c tiêu giú p bạ n nhậ n ra khoả ng cá ch để đạ t đượ c mụ c tiêu đó là bao xa. Đố i
vớ i nhữ ng ngườ i chỉ là m mọ i thứ mộ t mình thì khoả ng cá ch giữ a thự c tạ i và tương lai cò n
đá ng sợ hơn nhiều. Nhưng đố i vớ i cá c nhó m thì khoả ng cá ch đó lạ i khô ng đá ng lo ngạ i. Họ
khô ng lù i bướ c trướ c mọ i thử thá ch – họ tìm kiếm nhữ ng cơ hộ i. Họ lậ p kế hoạ ch để hoà n
thà nh mụ c tiêu đó .
Muố n xâ y dự ng mộ t nhó m thà nh cô ng, thì quan trọ ng là phả i lự a chọ n nhữ ng thà nh viên
phù hợ p. Nếu có mụ c tiêu, kế hoạ ch rõ rà ng, nguồ n lự c dồ i dà o và khả nă ng lã nh đạ o đá ng
khâ m phụ c, nhưng lạ i khô ng có nhữ ng thà nh viên phù hợ p, thì bạ n sẽ khô ng thể đi đến đâ u.
Bạ n cũ ng có thể thấ t bạ i vớ i nhữ ng thà nh viên giỏ i nhưng điều chắ c chắ n là bạ n khô ng bao
giờ có thể chiến thắ ng vớ i nhữ ng thà nh viên tồ i.
Nhữ ng nhó m chiến thắ ng phả i có nhữ ng thà nh viên luô n tự hỏ i: “Điều gì là tố t nhấ t cho
nhữ ng ngườ i cò n lạ i?” Họ luô n tạ m gá c lạ i nhữ ng lợ i ích cá nhâ n vì lợ i ích chung củ a toà n
độ i. Nhữ ng lờ i củ a “vua hamburger” Ray Kroc, ngườ i đã đưa MacDonald’s trở thà nh thương
hiệu nổ i tiếng trên thế giớ i: “Khô ng ai trong chú ng ta quan trọ ng hơn nhữ ng ngườ i cò n lạ i,”
chính là phương châ m củ a cá c thà nh viên trong nhó m.
Mia Hamm, cầ u thủ chủ chố t củ a độ i bó ng đá Mỹ đã đưa ra quan điểm củ a mình về tinh thầ n
đồ ng độ i – điều đã là m nên chiến thắ ng củ a độ i bó ng đá nữ Mỹ trong Thế vậ n hộ i Olympic
và cú p bó ng đá thế giớ i cá ch đâ y và i nă m:
6. Vươn tớ i mộ t tầ m cao mớ i
Chỉ khi cá c thà nh viên phố i hợ p vớ i nhau và từ bỏ nhữ ng lợ i ích cá nhâ n thì nhó m mớ i có
thể tiến lên mộ t tầ m cao mớ i. Đó là điều mà cá ch là m việc nhó m yêu cầ u mỗ i cá nhâ n phả i
hy sinh. Đá ng tiếc là vẫ n có mộ t số ngườ i chỉ thích là m theo kế hoạ ch riêng củ a mình mà
khô ng nghĩ gì đến lợ i ích chung củ a cả nhó m.
Tổ ng thố ng Abraham Lincoln từ ng nhậ n xét: “Nếu muố n kiểm tra tính cá ch củ a mộ t ngườ i,
hã y trao cho anh ta quyền lự c.”
Điều đó đã đượ c kiểm nghiệm qua cuộ c đờ i và sự nghiệp củ a Tổ ng thố ng Mỹ Jimmy Carter.
Nếu nhìn lạ i sự nghiệp củ a ô ng – từ khi ô ng là nhâ n viên phụ trá ch cá c trườ ng họ c cho đến
thờ i kỳ đả m nhiệm cương vị tổ ng thố ng nướ c Mỹ – bạ n có thể thấ y rằ ng, ô ng luô n sẵ n sà ng
đả m nhiệm bấ t kỳ vai trò nà o để đạ t đượ c mụ c tiêu mà ô ng tin tưở ng. Ô ng luô n là m theo
Nguyên tắ c Toà n cả nh.
Có lẽ khô ng có ví dụ nà o về Nguyên tắ c Toà n cả nh sinh độ ng hơn ví dụ về cuộ c đờ i củ a
Carter khi ô ng là m việc cho Habitat for Humanity (Tổ chứ c Hỗ trợ gia cư). Mụ c tiêu mà tổ
chứ c Habitat đặ t ra là xó a bỏ tình trạ ng vô gia cư trên thế giớ i.
Jimmy Carter đã giú p Tổ chứ c Hỗ trợ gia cư đượ c nhiều ngườ i biết đến. Sự giú p đỡ khô ng vì
tư lợ i củ a ô ng đã khơi nguồ n cả m hứ ng từ ngườ i già u đến kẻ nghèo, từ ngườ i nổ i tiếng đến
vô danh, từ ngườ i có quyền lự c đến nhữ ng ngườ i khô ng có quyền lự c nhậ n ra mụ c tiêu to
lớ n là giú p đỡ mọ i ngườ i ở tầ ng lớ p thấ p nhấ t trong xã hộ i bằ ng việc mang đến cho họ mộ t
nơi ở tươm tấ t hơn. Ô ng đã khơi gợ i sự quan tâ m quan tâ m củ a họ đến vấ n đề nà y.
Đến nay, Habitat và nhữ ng ngườ i tình nguyện đã xâ y đượ c hơn 100.000 că n nhà cho hơn
nử a triệu ngườ i trên toà n thế giớ i. Cũ ng giố ng như Carter, mọ i ngườ i đều muố n số ng có ý
nghĩa hơn. Họ hiểu rằ ng mụ c tiêu quan trọ ng hơn vai trò . Họ đã đi theo châ n lý củ a Nguyên
tắ c Toà n cả nh.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Hã y nghĩ về mụ c tiêu chung củ a nhó m. Cá c thà nh viên trong nhó m thườ ng có thá i độ như
thế nà o vớ i mụ c tiêu đó ? Họ có mong muố n gó p phầ n và o thà nh cô ng củ a nhó m khô ng? Hay
họ chỉ muố n trụ c lợ i cho mình?
Hã y bắ t đầ u nuô i dưỡ ng quan đểm củ a cá c thà nh viên trong nhó m bằ ng cá ch đi tiên phong
trong việc ưu tiên cho mụ c tiêu chung hơn là nhữ ng lợ i ích cá nhâ n. Sau đó , hã y giú p cá c
thà nh viên trong nhó m đi theo Nguyên tắ c Toà n cả nh. Bạ n cầ n khuyến khích, tô n vinh và
khen thưở ng nhữ ng ngườ i nỗ lự c hết mình vì mụ c tiêu củ a nhó m.
3. NGUYÊN TẮC PHÙ HỢP
Mỗ i thà nh viên đều có mộ t vị trí thích hợ p để phá t huy hết khả nă ng củ a mình
Ngà y 26 thá ng 1 nă m 2001, lầ n đầ u tiên lịch sử nướ c Mỹ trả i qua mộ t sự kiện trọ ng đạ i:
Colin Powell – mộ t ngườ i Mỹ gố c Phi đượ c bổ nhiệm là m Ngoạ i trưở ng Mỹ , vị trí cao nhấ t
trong nộ i cá c Mỹ . Nhữ ng thế hệ trướ c đã hình thà nh mộ t luậ t lệ bấ t thà nh vă n trong lĩnh
vự c ngoạ i giao, đó là nhữ ng ngườ i da đen chỉ có thể nắ m giữ nhữ ng vị trí như đạ i sứ hay
cô ng sứ .
Việc bổ nhiệm Colin Powell là mộ t sự kiện rấ t đá ng chú ý vì Colin Powell là nhâ n vậ t phù
hợ p nhấ t cho vị trí nà y. Tổ ng thố ng George W. Bush, ngườ i bổ nhiệm Colin Powell, đã đưa
ra nhậ n định: “Khô ng ai có thể giữ vai trò là đạ i diện và phá t ngô n viên cho nướ c Mỹ tố t
bằ ng Colin Powell. Ở ô ng hộ i tụ đầ y đủ cá c phẩ m chấ t cầ n thiết cho vị trí nà y: tính thẳ ng
thắ n, sự chính trự c cao cả , lò ng tự hà o sâ u sắ c đố i vớ i nền dâ n chủ củ a chú ng ta và ý thứ c
bả o vệ Tổ quố c củ a mộ t quâ n nhâ n.”
Tổ ng thố ng Bush hiểu rằ ng mỗi thành viên đều có một vị trí thích hợp để phát huy hết
khả năng của mình. Và vị trí thích hợ p củ a Powell là vậ n hà nh mộ t trong nhữ ng bộ má y
củ a chính phủ Mỹ. Đó chính là Nguyên tắ c Phù hợ p.
VỊ TRÍ THÍCH HỢ P
Trong cuố n My American Journey (Cuộ c hà nh trình củ a tô i), Colin Powell đã viết:
Cá c mô n thể thao và nhữ ng hoạ t độ ng hướ ng đạ o sinh ở trườ ng khô ng thậ t sự tạ o ra tinh
thầ n đồ ng độ i. Tô i chỉ tìm thấ y điều đó khi gia nhậ p Pershing Rifles (mộ t tổ chứ c quâ n sự
dà nh cho sinh viên cá c trườ ng đạ i họ c ở Mỹ ). Lầ n đầ u tiên trong đờ i, tô i đượ c là thà nh viên
củ a mộ t nhó m thậ t sự … Tính kỷ luậ t, nề nếp, sự thâ n thiết, ý thứ c tậ p thể là nhữ ng điều tô i
khao khá t. Lò ng vị tha giữ a cá c cấ p bậ c trong nhó m gợ i tô i nhớ lạ i bầ u khô ng khí gia đình.
Chủ ng tộ c, mà u da, trình độ họ c vấ n, thu nhậ p đều vô nghĩa. Nhữ ng thà nh viên củ a PRs gắ n
bó chặ t chẽ vớ i nhau và là mộ t nhó m. Điều nà y thô i thú c tô i trở thà nh mộ t quâ n nhâ n.
Trong quâ n độ i, Powell đã đạ t đượ c rấ t nhiều chiến cô ng và nhanh chó ng nắ m giữ vai trò
quan trọ ng trong quâ n độ i. Ô ng yêu thích cô ng việc lã nh đạ o quâ n độ i và ô ng luô n hoà n
thà nh tố t nhiệm vụ đượ c giao. Tuy nhiên, vì khô ng đượ c cấ p trên tín nhiệm nên ô ng đã rờ i
bỏ quâ n độ i.
Điều gì sẽ xả y ra khi cá c thà nh viên phả i là m việc khô ng đú ng vị trí? Trướ c tiên, tinh thầ n
củ a họ sẽ bị suy sụ p vì nhó m khô ng tậ n dụ ng hết khả nă ng củ a mình. Sau đó , họ sẽ trở nên
phẫ n nộ vì sở trườ ng củ a họ khô ng đượ c khai thá c. Điều nà y là m nhó m bị mấ t ý chí là m việc
tậ p thể, niềm tin củ a họ bị xó i mò n và tình hình ngà y cà ng xấ u đi tạ o cơ hộ i cho đố i thủ cạ nh
tranh chớ p lấ y lợ i thế. Khi mọ i ngườ i khô ng đượ c đặ t đú ng vị trí, thì mọ i thứ sẽ khô ng đi
theo chiều hướ ng tố t đẹp. Đó là Nguyên tắ c Phù hợ p.
ĐẶ T ĐÚ NG NGƯỜ I ĐÚ NG VIỆ C
Huấ n luyện viên bó ng bầ u dụ c Vince Lombardi nhậ n định: “Thà nh quả củ a mộ t tổ chứ c là
kết quả tổ ng hợ p từ sự nỗ lự c củ a mỗ i cá nhâ n.” Điều nà y đú ng, nhưng để tạ o ra mộ t độ i
chiến thắ ng khô ng chỉ đơn giả n là có đượ c nhữ ng nhâ n tà i. Nếu sở hữ u mộ t nhó m có nhiều
nhâ n tà i, nhưng mỗ i cá nhâ n lạ i khô ng đó ng gó p hết mình cho nhó m, thì bạ n sẽ khô ng có
đượ c mộ t nhó m theo đú ng nghĩa củ a nó . Vấ n đề nà y cầ n phả i có nghệ thuậ t lã nh đạ o nhó m.
Hã y đặ t mọ i ngườ i và o đú ng vị trí củ a họ là phương phá p tích cự c nhấ t.
Hiểu rõ về nhó m
Bạ n khô ng thể xâ y dự ng mộ t nhó m hoặ c mộ t tổ chứ c chiến thắ ng nếu khô ng hiểu rõ về mụ c
đích, vă n hoá hay lịch sử củ a nó . Nếu khô ng biết rõ về mụ c tiêu củ a nhó m, thì bạ n sẽ khô ng
thể là m cho nhó m củ a mình phá t huy hết tiềm nă ng. Chỉ khi nà o hiểu rõ về nhó m củ a mình
thì bạ n mớ i có thể đưa nhó m đến nơi mình muố n.
Tầ m nhìn hoặ c mụ c đích củ a mộ t tổ chứ c có thể tạ m thờ i là tố t đẹp, nhưng tình hình củ a
nhó m lạ i là điều thườ ng xuyên thay đổ i. Ngườ i xâ y dự ng nhó m tố t là ngườ i hiểu rõ nhó m
củ a mình đang ở tình trạ ng nà o và giả i phá p cầ n là gì. Ví dụ , khi mộ t nhó m mớ i đượ c thà nh
lậ p, thì điều quan trọ ng cầ n phả i là m là tìm cá ch thu hú t thà nh viên cho nhó m. Nhưng khi
nhó m đã bắ t đầ u ổ n định tổ chứ c, thì việc chọ n lọ c có ý nghĩa quan trọ ng hơn. Ở giai đoạ n
nà y, ngườ i lã nh đạ o phả i mấ t nhiều thờ i gian hơn để tìm ngườ i thích hợ p nhấ t cho mỗ i vị
trí.
Bạ n phả i hiểu đượ c ngườ i mà bạ n đang cố gắ ng chọ n và o vị trí phù hợ p. Tô i đề cậ p đến điều
nà y vì nhữ ng nhà lã nh đạ o thườ ng có xu hướ ng á p đặ t ý muố n chủ quan củ a mình đố i vớ i
ngườ i khá c mà ít khi tìm hiểu về mong muố n củ a ngườ i đó . Nhưng muố n xâ y dự ng nhó m,
thì bạ n khô ng thể là m như vậ y.
Để xâ y dự ng nhó m, bạ n cầ n đá nh giá kinh nghiệm, kỹ nă ng, tính khí, thá i độ , niềm đam mê,
sự tinh xả o, tính kỷ luậ t, mứ c độ cả m xú c và tiềm nă ng củ a mỗ i cá nhâ n. Có như vậ y, bạ n
mớ i có thể giú p cá c thà nh viên tìm đượ c vị trí thích hợ p nhấ t đố i vớ i họ .
Để tìm đượ c vị trí thích hợ p nhấ t cho mình, bạ n nên là m theo nhữ ng hướ ng dẫ n sau:
• Thấu hiểu chính mình. Bạ n sẽ khô ng thể tìm ra vị trí phù hợ p cho mình nếu khô ng xá c
định đượ c ưu nhượ c điểm củ a bả n thâ n. Hã y dà nh thờ i gian để suy ngẫ m và khá m phá tà i
nă ng củ a bạ n. Hã y nhờ ngườ i khá c đá nh giá về bạ n để mang tính khá ch quan hơn.
• Tin tưởng vào người lãnh đạo. Mộ t ngườ i lã nh đạ o giỏ i sẽ giú p bạ n đi đú ng hướ ng. Nếu
khô ng tin tưở ng ở ngườ i lã nh đạ o củ a mình, hã y tìm mộ t nhà cố vấ n dà y dạ n kinh nghiệm
để đượ c giú p đỡ hoặ c hã y tìm kiếm mộ t nhó m khá c.
• Hãy nhìn vào toàn cảnh. Vị trí củ a bạ n có ý nghĩa như thế nà o đố i vớ i cả nhó m? Nếu bạ n
chỉ tìm vị trí thích hợ p cho mình vì lợ i ích cá nhâ n, thì độ ng cơ hạ n hẹp đó sẽ ngă n cả n bạ n
khá m phá ướ c mơ củ a mình.
• Dựa vào kinh nghiệm bản thân. Cá ch duy nhấ t để nhậ n ra con đườ ng củ a mình là họ c hỏ i
từ nhữ ng thà nh cô ng cũ ng như thấ t bạ i. Khi đã khá m phá ra sứ mệnh củ a mình thì bạ n sẽ
hà o hứ ng vớ i cô ng việc hơn vì nó sẽ má ch bả o bạ n rằ ng: “Khô ng có nơi nà o gầ n và giố ng vớ i
nơi mà bạ n đang đứ ng, vì vậ y, đó là chỗ củ a bạ n.”
Mỗ i ngườ i đều có mộ t vị trí thích hợ p. Dù khô ng phả i là phi cô ng mà chỉ là ngườ i xếp dù thì
cô ng việc đó củ a bạ n vẫ n có giá trị lớ n đố i vớ i sự số ng cò n củ a viên phi cô ng trong nhữ ng
trườ ng hợ p cầ n thiết. Charlie Plumb, diễn giả cho cá c cô ng ty thuộ c Fortune 500 nó i: “Thế
giớ i đang ngà y cà ng tinh giả m nguồ n nhâ n lự c, chú ng ta phả i là m nhiều việc hơn vớ i số
nhâ n viên ít hơn, vì vậ y cầ n phả i biết trao quyền cho đồ ng độ i.”
Đó thự c chấ t chỉ là lố i biểu đạ t khá c đi củ a Nguyên tắ c Phù hợ p. Bạ n có đang hỗ trợ nhữ ng
thà nh viên khá c trong nhó m khô ng? Mỗ i thà nh viên luô n có vị trí thích hợ p để phá t huy tố t
nhấ t giá trị củ a mình. Hã y xá c định nhữ ng giá trị tố t nhấ t củ a mình.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Bạ n đã tìm đượ c cho mình mộ t vị trí thích hợ p chưa? Khi hoà n tấ t trá ch nhiệm củ a mình,
bạ n có phá t hiện ra rằ ng: Khô ng nơi nà o gầ n và giố ng vớ i vị trí bạ n đang đứ ng, vì vậ y, đó là
chỗ củ a bạ n… Nếu đú ng như vậ y, thì hã y tiếp tụ c ở lạ i họ c hỏ i và phá t triển lĩnh vự c chuyên
mô n củ a mình. Nếu khô ng, bạ n cầ n phả i suy nghĩ lạ i về vị trí củ a mình.
Trướ c hết, hã y nhờ nhữ ng ngườ i thâ n đá nh giá về nhữ ng ưu nhượ c điểm, tư chấ t cá nhâ n
củ a bạ n. Hã y xá c định rõ mụ c đích số ng củ a bạ n. Sau đó , hã y thử khá m phá nhữ ng lĩnh vự c
mớ i vì cá ch duy nhấ t để tìm vị trí thích hợ p là thu thậ p kinh nghiệm.
Mộ t trong nhữ ng đặ c điểm củ a ngườ i lã nh đạ o nhó m xuấ t sắ c là biết sắ p xếp vị trí thích hợ p
cho từ ng thà nh viên trong nhó m. Họ hiểu rõ về nhó m củ a mình và cá c thà nh viên trong
nhó m, cũ ng như nắ m rõ tình hình củ a nhó m. Ngoà i ra, ngườ i lã nh đạ o giỏ i cò n là ngườ i biết
phá t huy tà i nă ng củ a cá c thà nh viên và biết khen thưở ng kịp thờ i, hợ p lý.
Leo nú i khô ng phả i là hoạ t độ ng dà nh cho nhữ ng trá i tim yếu ớ t, bở i khí hậ u ở trên nhữ ng
đỉnh nú i cao vô cù ng khắ c nghiệt. Tuy nhiên, con ngườ i vẫ n khô ng ngừ ng muố n chinh phụ c
nhữ ng đỉnh nú i nà y. Và o nă m 1786, đỉnh nú i cao nhấ t châ u  u, đỉnh Mont Blanc ở Phá p, đã
đượ c chinh phụ c. Đó là mộ t kỳ cô ng. Nhưng đỉnh Everest, nó c nhà củ a thế giớ i vớ i độ cao
gầ n 9000m vẫ n là mộ t thá ch thứ c vớ i con ngườ i, đặ c biệt là trong thờ i kỳ chưa có nhữ ng
thiết bị cô ng nghệ cao. Đỉnh Everest nằ m ở vù ng xa xô i hẻo lá nh, tá ch biệt vớ i xung quanh,
vô cù ng khó khă n lạ i thêm khí hậ u khắ c nghiệt. Do đó , muố n chinh phụ c đỉnh Everest đò i
hỏ i ngườ i leo nú i phả i có lò ng dũ ng cả m và kinh nghiệm dà y dạ n. Đã có rấ t nhiều ngườ i
phả i bỏ mạ ng trong cuộ c hà nh trình chinh phụ c đỉnh Everest. Trong 32 nă m, từ nă m 1920
đến nă m 1953, đã có bả y ngườ i leo nú i cố gắ ng chinh phụ c đỉnh nú i nhưng đều thấ t bạ i do
khô ng lườ ng trướ c đượ c mọ i khó khă n củ a cuộ c hà nh trình. Ví dụ , George Frey, mộ t nhà leo
nú i kinh nghiệm đã gặ p tai nạ n vì cho rằ ng việc đi giầ y đinh để leo nú i là khô ng cầ n thiết.
Tenzing Norgay là mộ t thanh niên Tâ y Tạ ng, là m nghề khuâ n vá c đồ cho nhữ ng đoà n leo
nú i. Â nh đã tham gia và o cá c cuộ c leo nú i từ nă m 21 tuổ i và đã chứ ng kiến nhiều thấ t bạ i.
Từ đó , anh rú t ra mộ t bà i họ c quý giá , đó là : khô ng bao giờ đá nh giá thấ p nhữ ng khó khă n.
Và o nă m 1953, Tenzing tham gia và o cuộ c hà nh trình thứ bả y củ a mình lên đỉnh Everest vớ i
mộ t đoà n leo nú i ngườ i Anh. Vớ i từ ng độ cao mà họ đạ t tớ i, đò i hỏ i mộ t cấ p độ cao hơn củ a
tinh thầ n đồ ng độ i. Họ hỗ trợ nhau trên từ ng đoạ n đườ ng. Đú c kết kinh nghiệm leo nú i củ a
mình, Tenzing đưa ra nhậ n xét:
Bạ n đừ ng bao giờ leo lên nhữ ng đỉnh nú i như Everest bằ ng cá ch cố gắ ng chạ y đua để dẫ n
đầ u mộ t mình hay cạ nh tranh vớ i nhữ ng ngườ i leo nú i khá c. Hã y leo chậ m và chắ c bằ ng
tinh thầ n đồ ng độ i, khô ng ích kỷ. Dĩ nhiên, tô i muố n là ngườ i đầ u tiên chinh phụ c đỉnh nú i;
đó là nhữ ng gì tô i từ ng mơ ướ c trong cuộ c đờ i mình. Nhưng nếu có khó khă n, thì tô i cũ ng sẽ
bình tĩnh đó n nhậ n. Vì đó là phương thứ c leo nú i.
Sử dụ ng phương thứ c nà y, Tenzing và Edmund Hillary, mộ t thà nh viên trong đoà n leo nú i
ngườ i  nh, đã là m đượ c điều mà chưa từ ng ai là m đượ c: trở thà nh nhữ ng ngườ i đầ u tiên
đứ ng trên đỉnh nú i Everest, đỉnh nú i cao nhấ t thế giớ i và o ngà y 29 thá ng 5 nă m 1953. Đạ t
đượ c thà nh cô ng nhưng Tenzing vẫ n khô ng quên cả m ơn tinh thầ n đồ ng độ i củ a nhữ ng
ngườ i trong đoà n:
Dù đã kiệt sứ c, đau ố m kiệt quệ và thấ t vọ ng khủ ng khiếp vì đã khô ng thể tự mình lên đỉnh
nú i nhưng họ vẫ n là m mọ i thứ để khuyên bả o và giú p đỡ chú ng tô i. Vâ ng, và tô i nghĩ rằ ng
đó là cá ch ngườ i ta phả i là m trên mộ t ngọ n nú i thế nà y. Ngọ n nú i đã là m cho mọ i ngườ i trở
nên tuyệt vờ i hơn. Tô i và Hillary sẽ ở đâ u nếu khô ng có nhữ ng ngườ i đi trướ c đã tạ o nên
nhữ ng lố i mò n, nhữ ng ngườ i Tâ y Tạ ng mang vá c đồ đạ c và cò n nhiều ngườ i nữ a? Cô ng việc
và sự hy sinh củ a họ đã giú p chú ng tô i đượ c đứ ng trên đỉnh nú i nà y.
Tenzing và Hillary có thể là m đều nà y mộ t mình khô ng? Câ u trả lờ i là khô ng. Họ có thể là m
điều nà y khô ng nếu như khô ng có mộ t độ i tuyệt vờ i như thế? Mộ t lầ n nữ a câ u trả lờ i lạ i là
khô ng. Tạ i sao? Bở i vì khi thách thức tăng, nhu cầu làm việc nhóm cũng sẽ tăng theo. Đó là
Nguyên tắ c Đỉnh Everest.
Bạ n có thể khô ng phả i là mộ t nhà leo nú i, và có thể bạ n cũ ng khô ng có nhu cầ u chinh phụ c
đỉnh Everest. Nhưng chắ c chắ n là bạ n cũ ng có mộ t mơ ướ c. Mỗ i ngườ i đều có mộ t mơ ướ c –
thậ m chí đố i vớ i cả nhữ ng ngườ i vẫ n chưa xá c định đượ c mơ ướ c củ a mình là gì. Nếu có
mộ t giấ c mơ, bạ n cầ n mộ t nhó m để thự c hiện nó .
1. “Ướ c mơ củ a tô i là gì?”
Nếu muố n thự c hiện điều gì đó lớ n lao, trướ c tiên bạ n cầ n phả i có ướ c mơ. Nhưng ướ c mơ
thô i chưa đủ . Bạ n chỉ có thể thự c hiện đượ c ướ c mơ đó nếu bạ n là thà nh viên củ a mộ t
nhó m.
Câ u hỏ i thứ hai nà y cho biết tình trạ ng hiện thờ i củ a bạ n như thế nà o vì nhó m củ a bạ n sẽ
thể hiện tiềm nă ng củ a bạ n. Đó là lý do tạ i sao bạ n nên lự a chọ n ngườ i đồ ng hà nh cù ng bạ n
trong chuyến hà nh trình củ a mình. Nếu nhữ ng ngườ i đồ ng hà nh củ a bạ n là nhữ ng ngườ i
khô ng thậ t sự nhiệt tình, thì bạ n sẽ khô ng bao giờ đạ t đượ c giấ c mơ củ a mình là leo lên đỉnh
nú i. Tuy nhiên, vớ i nhữ ng ngườ i bạ n đồ ng hà nh tuyệt vớ i, Tenzing Norgay đã có thể đạ t đến
đỉnh cao. Mộ t ướ c mơ lớ n đố i vớ i mộ t nhó m tồ i thì khô ng hơn gì cơn á c mộ ng.
Nếu muố n đạ t đượ c ướ c mơ, thì hã y phá t triển nhó m củ a mình. Nhưng khi là m điều đó ,
phả i chắ c chắ n rằ ng độ ng cơ củ a bạ n là đú ng đắ n. Mộ t số ngườ i tậ p hợ p nhó m chỉ nhằ m
mụ c đích trụ c lợ i cho mình. Mộ t số khá c thì là m điều đó vì thích đượ c trả i nghiệm tinh thầ n
đồ ng độ i và tạ o ý thứ c cộ ng đồ ng. Ngoà i ra, mộ t số ngườ i khá c là m điều nà y vì muố n xâ y
dự ng mộ t tổ chứ c. Nếu tấ t cả cá c lý do trên là độ ng lự c thú c đẩ y bạ n xâ y dự ng nhó m thì
điều đó thể hiện mong muố n tă ng thêm giá trị cho mọ i ngườ i trong nhó m củ a bạ n. Nhưng,
nếu lý do xâ y dự ng nhó m củ a bạ n chỉ là mộ t trong ba lý do kể trên thì hã y kiểm tra lạ i độ ng
cơ củ a mình.
Bướ c đầ u tiên cầ n thự c hiện vớ i mộ t nhó m đang hoạ t độ ng dướ i mứ c tiềm nă ng là phả i
giú p đỡ cho từ ng cá nhâ n trong nhó m phá t triển. Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, thì mộ t
trong nhữ ng trá ch nhiệm quan trọ ng nhấ t củ a bạ n là phả i thấ y đượ c tiềm nă ng củ a cá c
thà nh viên.
Hã y xá c định xem cá c thà nh viên trong nhó m cầ n điều gì dự a và o nhữ ng phâ n loạ i sau:
• Vớ i nhữ ng ngườ i đã đạ t đượ c nhiều thà nh tích và có tính độ c lậ p − họ quan tâ m đến trá ch
nhiệm.
Thậ m chí khi đã cho mọ i ngườ i trong nhó m cơ hộ i để họ c hỏ i và phá t triển và mọ i ngườ i
cũ ng đã tậ n dụ ng hết nhữ ng cơ hộ i đó , nhưng có thể bạ n vẫ n cò n thiếu mộ t ngườ i có nă ng
lự c để thự c hiện ướ c mơ củ a mình. Đó là lú c cầ n phả i tuyển mộ cá c nhâ n tà i. Đô i khi, cả độ i
cầ n có mộ t thà nh viên có nă ng khiếu trong mộ t lĩnh vự c nà o đó nhằ m tạ o ra sự khá c biệt
giữ a thà nh cô ng và thấ t bạ i.
3. Thay đổ i ngườ i lã nh đạ o
Vớ i nhữ ng thá ch thứ c nhó m khá c nhau, đò i hỏ i nhữ ng kiểu lã nh đạ o khá c nhau. Nếu mộ t
nhó m đã có ngườ i có nă ng lự c thậ t sự mà vẫ n khô ng thể phá t triển, thì đô i lú c điều tố t nhấ t
mà bạ n có thể là m là thay đổ i vị trí lã nh đạ o. Sự thay đổ i nà y có thể chỉ diễn ra trong mộ t
giai đoạ n ngắ n hoặ c cũ ng có thể kéo dà i hơn.
Mỗ i thá ch thứ c tạ i mộ t thờ i điểm thườ ng xá c định ngườ i lã nh đạ o cho thá ch thứ c đó . Tạ i
sao vậ y? Bở i vì có nhữ ng ưu điểm và khuyết điểm củ a cá c thà nh viên trong nhó m chỉ thể
hiện khi có thá ch thứ c. Khi chinh phụ c đỉnh nú i, vai trò củ a ngườ i trưở ng đoà n là phả i lã nh
đạ o đoà n thá m hiểm, định ra phương hướ ng, là m tấ m gương cho đoà n về tinh thầ n phụ c vụ
cho lợ i ích chung và đưa ra quyết định phâ n cô ng cô ng việc. Khi có mộ t thá ch thứ c cụ thể
xuấ t hiện, cầ n có mộ t ngườ i lã nh đạ o thích hợ p để đố i mặ t vớ i nó . Và cá c thà nh viên cò n lạ i
sẽ phố i hợ p cù ng anh ta để giả i quyết thá ch thứ c đó .
Nếu nhó m củ a bạ n đang phả i đố i mặ t vớ i mộ t thá ch thứ c lớ n và khô ng thể vượ t qua, thì có
lẽ đã đến lú c phả i thay đổ i ngườ i lã nh đạ o. Có thể có mộ t ai đó trong nhó m giỏ i hơn để lã nh
đạ o nhó m trong suố t thờ i gian nà y.
4. Loạ i bỏ nhữ ng thà nh viên khô ng hiệu quả
Đô i khi mộ t thà nh viên trong nhó m có thể biến mộ t độ i chiến thắ ng thà nh độ i thua cuộ c.
Trong nhữ ng trườ ng hợ p nà y, bạ n phả i đặ t lợ i ích củ a nhó m lên hà ng đầ u và tạ o sự thay đổ i
có lợ i cho nhó m.
Tenzing đã phả i đố i diện vớ i tình trạ ng nà y trong suố t cuộ c hà nh trình chinh phụ c đỉnh
Everest và o nă m 1953. Và o nhữ ng ngà y đầ u củ a chuyến đi, đã xả y ra nhữ ng xung độ t liên
tụ c giữ a nhữ ng ngườ i khuâ n vá c Tâ y Tạ ng và nhó m leo nú i ngườ i  nh. Sau khi thương
lượ ng để lậ p lạ i hò a khí giữ a hai bên, Tenzing đã khá m phá ra nguyên nhâ n củ a vấ n đề là do
hai ngườ i Tâ y Tạ ng đã kích độ ng mố i bấ t hò a. Â nh đã nhanh chó ng sa thả i và cho họ trở về
nhà . Hò a khí đã nhanh chó ng đượ c khô i phụ c. Nếu nhó m củ a bạ n đang bị đổ vỡ hay thấ t bạ i
độ t ngộ t, bạ n cầ n phả i thay đổ i cá c thà nh viên trong nhó m.
Phá t triển mộ t nhó m đò i hỏ i phả i mấ t nhiều thờ i gian. Nhưng nếu muố n đạ t đượ c ướ c mơ
củ a mình, bạ n khô ng có lự a chọ n nà o khá c. Mộ t ướ c mơ lớ n cầ n có mộ t nhó m lớ n. Vì khi
thách thức tăng, nhu cầu làm việc nhóm sẽ tăng cao hơn. Đó là Nguyên tắ c Đỉnh Everest.
Nhữ ng thá ch thứ c mà nhó m phả i đố i mặ t khô ng phả i là điều mà chú ng ta mong đợ i. Thá ch
thứ c gâ y sứ c ép vớ i chú ng ta, chú ng ta chỉ có hai lự a chọ n: giả i quyết nó mộ t cá ch tố t nhấ t
vớ i nhó m củ a mình hoặ c bỏ cuộ c và gá nh chịu hậ u quả . Đó là điều hiển nhiên trong trườ ng
hợ p củ a toà n bộ phi hà nh gia và nhó m hỗ trợ trên tà u Apollo 13.
Cá c phi hà nh gia khô ng thể đưa con tà u trở về trá i đấ t. Sự tồ n tạ i củ a họ lú c nà y phụ thuộ c
và o khả nă ng là m việc nhó m.
LÀ M VIỆ C NHÓ M Ở MỘ T CẤ P ĐỘ MỚ I
Độ i điều khiển bay trên mặ t đấ t lậ p tứ c hướ ng dẫ n cá c phi hà nh gia chuyển sang tà u vũ trụ
thá m hiểm mặ t tră ng (LM) Aquarius để đả m bả o an toà n. Điều nà y tạ m thờ i đưa cá c phi
hà nh gia ra khỏ i tình trạ ng bấ t lợ i trướ c mắ t. Nhưng họ vẫ n cò n phả i đố i mặ t vớ i hai thá ch
thứ c lớ n:
2. Phả i giữ gìn nhữ ng thứ “có thể tiêu thụ đượ c” để đả m bả o sự sinh tồ n: nă ng lượ ng, oxy và
nướ c.
Là m đượ c hai điều nà y sẽ là bà i kiểm tra khắ t khe về khả nă ng và kiến thứ c củ a mọ i ngườ i.
Để thự c hiện sứ mệnh nà y, độ i điều khiển bay trên mặ t đấ t phả i chia thà nh bố n nhó m kiểm
soá t viên. Mỗ i nhó m phụ trá ch về mộ t lĩnh vự c cụ thể khá c nhau nhằ m giữ cho con tà u đi
đú ng hướ ng. Theo thủ tụ c thô ng thườ ng, mỗ i nhó m sẽ đả m nhậ n mộ t ca sá u tiếng dướ i sự
chỉ dẫ n củ a mộ t trong ba chỉ huy củ a con tà u. Nhưng vớ i sự số ng cò n củ a ba phi hà nh gia
tà u Apollo 13, cá c thà nh viên đều nỗ lự c là m việc hết mình, khô ng kể thờ i gian.
Ngoà i ra, NÂ SÂ cũ ng nhanh chó ng gử i thô ng bá o đến đạ i diện cá c nhà cung cấ p và chế tạ o ra
con tà u nà y. Đồ ng thờ i, họ tậ p hợ p cá c chuyên gia hà ng đầ u và phi hà nh gia già u kinh
nghiệm để nhanh chó ng xâ y dự ng mộ t mạ ng lướ i phò ng hộ củ a cá c mô hình, cá c má y tính
và cá c chuyên gia.
Nhiệm vụ đầ u tiên củ a nhó m là tính toá n là m sao để dù ng con tà u vũ trụ đã đượ c thiết kế để
hỗ trợ cho hai ngườ i trong vò ng 49,5 giờ có thể chở đượ c ba ngườ i trong khoả ng thờ i gian
48 giờ . Họ đã là m điều đó bằ ng việc xá c định là m thế nà o để con tà u hoạ t độ ng vớ i chế độ
tố i thiểu và sử dụ ng nguồ n nă ng lượ ng thấ p hơn 1/4 so vớ i bình thườ ng.
Nhiệm vụ tiếp theo là phả i đưa con tà u đang trong quỹ đạ o trở về trá i đấ t. Đó khô ng phả i là
nhiệm vụ đơn giả n vì họ phả i sử dụ ng con tà u thá m hiểm độ ng cơ nhỏ và hệ thố ng hướ ng
dẫ n đã ngừ ng hoạ t độ ng. Nhưng vớ i sự nỗ lự c củ a toà n độ i, sự thà nh thạ o củ a nhà sả n xuấ t
tà u vũ trụ và sự tính toá n củ a củ a độ i điều khiển bay trên mặ t đấ t thì họ có thể thự c hiện
đượ c điều đó . Và họ cũ ng có thể nâ ng tố c độ củ a con tà u lên nhằ m rú t ngắ n thờ i gian bay.
Điều nà y sẽ giú p duy trì nguồ n nướ c và nguồ n nă ng lượ ng quý bá u.
Thá ch thứ c thứ ba mà nhó m phả i đố i mặ t đó là phả i tạ o ra nguồ n khô ng khí để đoà n phi
hà nh gia có thể thở an toà n. Nguồ n oxy khô ng phả i là vấ n đề vì con tà u vẫ n cò n đủ lượ ng
oxy cầ n thiết. Nhưng con tà u vũ trụ nhỏ nà y lạ i khô ng đượ c thiết kế để tiêu hủ y lượ ng khí
carbon dioxide đượ c thả i ra vớ i số lượ ng lớ n. Nhó m mặ t đấ t đã giả i quyết vấ n đề nà y mộ t
cá ch khéo léo bằ ng cá ch kết hợ p nhữ ng chiếc má y lọ c Lithi Hydroxit từ khoang chứ a củ a
con tà u vớ i hệ thố ng khô ng tương thích củ a tà u thá m hiểm mặ t tră ng.
Đưa ngườ i lên Mặ t tră ng đã là mộ t kỳ tích. Nhưng đưa họ trở về trá i đấ t khi họ đang ở cá ch
xa trá i đấ t 321.868km cò n là mộ t điều thú vị hơn nhiều. May mắ n cho nhữ ng phi hà nh gia
nà y là nhó m mơ ướ c củ a họ đã sẵ n sà ng bắ t tay và o việc ngay khi họ gặ p rắ c rố i. Vì vậ y,
khô ng phả i đợ i đến lú c ở trong tình trạ ng nguy cấ p rồ i mớ i xâ y dự ng nhó m mà phả i xâ y
dự ng nhó m trướ c khi sự việc xả y ra. Nếu chưa có nhó m, hã y bắ t đầ u xâ y dự ng ngay từ hô m
nay để khi có nhữ ng thá ch thứ c lớ n xả y ra, bạ n và nhó m củ a mình đã sẵ n sà ng.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Phả n ứ ng đầ u tiên củ a bạ n khi thá ch thứ c ngà y cà ng trở nên khó khă n hơn là gì? Bạ n sẽ tự
giả i quyết mọ i việc mộ t mình hay sẽ dự a và o sự giú p đỡ củ a cá c thà nh viên khá c?
Hã y hò a nhậ p vớ i nhó m. Bạ n sẽ khô ng thể chinh phụ c mộ t thử thá ch lớ n nếu chỉ có mộ t
mình. Tenzing đã từ ng khẳ ng định: “Để chinh phụ c mộ t đỉnh nú i cao, bạ n đừ ng rờ i bỏ đồ ng
độ i và leo lên đỉnh mộ t mình.”
Nhữ ng điều thuyền trưở ng bá o cá o vớ i Trung tâ m chỉ huy vậ n tả i biển trá i ngượ c vớ i
nhữ ng gì ô ng đang là m và nhữ ng lộ trình ô ng đã cà i đặ t. Lú c 11h30 tố i thuyền trưở ng điện
đà m thô ng bá o rằ ng ô ng sẽ đi theo hướ ng 2000 nhưng 9 phú t sau đó , thuyền trưở ng lạ i ra
lệnh đi theo hướ ng 1800 và cà i đặ t chế độ lá i tự độ ng nhưng ô ng khô ng thô ng bá o sự thay
đổ i nà y cho trung tâ m điều hà nh. Sau đó , ô ng đã rờ i khỏ i đà i chỉ huy củ a thuyền trưở ng.
Mộ t trong nhữ ng sai lầ m tô i thườ ng mắ c phả i trong thờ i gian đầ u mớ i bướ c và o sự nghiệp
lã nh đạ o là tô i đã nghĩ rằ ng tấ t cả mọ i ngườ i trong nhó m củ a mình sẽ mã i mã i giữ nguyên
khô ng đổ i. Có ba lý do khiến tô i mắ c phả i suy nghĩ sai lầ m đó . Thứ nhấ t, tô i tự tìm ra ưu
điểm và tiềm nă ng củ a mỗ i ngườ i. Tô i cố gắ ng độ ng viên và trang bị cho họ trở nên tố t hơn.
Thứ hai, tô i thậ t sự thích đô ng ngườ i vì tô i cho rằ ng cà ng nhiều ngườ i tham gia và o nhó m
thì kết quả đạ t đượ c sẽ cà ng lớ n. Thứ ba, tô i luô n tự cho rằ ng mụ c tiêu củ a mình cũ ng là
mụ c tiêu chung củ a tấ t cả mọ i ngườ i.
Mộ t số ngườ i khô ng nên tham gia và o nhó m vì họ đã có nhữ ng kế hoạ ch khá c và mụ c tiêu
bạ n đang hướ ng đến khô ng phù hợ p vớ i họ . Điều tố t nhấ t bạ n có thể là m trong trườ ng hợ p
nà y là chú c họ thà nh cô ng và giú p đỡ họ đến gầ n mụ c tiêu họ mong muố n trong khả nă ng
củ a bạ n để họ có thể đạ t đượ c thà nh cô ng.
Nếu ngườ i nà o thể hiện mộ t trong cá c đặ c điểm trên, thì đó chính là mắ t xích yếu củ a
nhó m.
Bạ n có thể là m gì cho nhữ ng thà nh viên là mắ t xích yếu trong nhó m củ a mình? Bạ n chỉ có
hai lự a chọ n: đà o tạ o hoặ c sa thả i họ . Dĩ nhiên, bạ n nên dà nh ưu tiên cho lự a chọ n đầ u tiên,
hã y giú p đỡ họ bằ ng nhiều cá ch: đưa sá ch cho họ đọ c, gử i họ đến cá c hộ i nghị, cho họ mộ t
thá ch thứ c mớ i, để họ theo họ c hỏ i ngườ i cố vấ n giỏ i. Tô i tin họ sẽ tiến đến cấ p độ mà bạ n
mong mỏ i. Hã y cho họ niềm tin và đà o tạ o họ , họ sẽ tiến bộ hơn.
Nhưng nếu sau khi đượ c đà o tạ o, độ ng viên và tạ o cơ hộ i để phá t triển, thà nh viên đó vẫ n
khô ng tiến bộ thì cầ n là m gì? Có nhữ ng ngườ i là mắ t xích yếu củ a nhó m nà y nhưng lạ i có
thể trở thà nh ngô i sao sá ng ở nhó m khá c. Hã y tạ o cơ hộ i cho ngườ i đó tìm ra vị trí thích
hợ p củ a họ ở mộ t nơi khá c.
Ả NH HƯỞ NG CỦ A MẮ T XÍCH YẾ U
Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, thì nhiệm vụ củ a bạ n là phả i giả i quyết nhữ ng mắ t xích yếu.
Nếu giữ lạ i nhữ ng mắ t xích yếu thì sẽ có mộ t số trườ ng hợ p sau:
1. Nhữ ng thà nh viên giỏ i hơn nhậ n ra thà nh viên yếu kém
Mộ t mắ t xích yếu khô ng thể giấ u mã i đượ c (ngoạ i trừ mộ t nhó m toà n ngườ i yếu). Nếu có
nhữ ng ngườ i giỏ i trong nhó m, họ sẽ luô n biết ai là ngườ i khô ng thể hiện hết nă ng lự c.
2. Nhữ ng thà nh viên giỏ i hơn phả i giú p đỡ thà nh viên yếu kém
Nếu cá c thà nh viên phả i là m việc cù ng nhau để hoà n tấ t cô ng việc củ a nhó m, họ sẽ chỉ có hai
lự a chọ n khi có mộ t thà nh viên yếu kém. Họ có thể là m ngơ và chịu đự ng ngườ i đó , hoặ c họ
có thể giú p đỡ anh ta tiến bộ hơn. Nếu muố n nhó m thà nh cô ng hơn, họ sẽ giú p đỡ thà nh
viên yếu kém đó .
3. Nhữ ng thà nh viên giỏ i hơn bắ t đầ u cả m thấ y khó chịu vớ i thà nh viên yếu kém
Thà nh viên yếu kém là m hạ n chế khả nă ng củ a bạ n và khiến cả nhó m phả i chịu đự ng.
Khi ngườ i lã nh đạ o giữ lạ i mắ t xích yếu kém, nhữ ng thà nh viên trong nhó m sẽ phả i nỗ lự c
bù đắ p cho ngườ i yếu kém đó và họ sẽ bắ t đầ u nghi ngờ sự sá ng suố t củ a ngườ i lã nh đạ o.
Nếu khô ng giả i quyết vấ n đề mộ t cá ch thích đá ng, bạ n sẽ mấ t đi sự tô n trọ ng.
Cá c thà nh viên trong nhó m có thể trá nh đưa ra nhữ ng quyết định quan trọ ng, ả nh hưở ng
đến mố i quan hệ vớ i ngườ i khá c nhưng ngườ i lã nh đạ o thì khô ng thể. Mộ t trong nhữ ng
khá c biệt giữ a ngườ i lã nh đạ o và nhữ ng ngườ i theo họ đó là hà nh độ ng. Hã y chứ ng minh
cho họ thấ y nhữ ng quyết định củ a mình là đú ng đắ n bằ ng cá ch hà nh độ ng.
CỦ NG CỐ CHUỖ I LIÊ N KẾ T
Nhữ ng thà nh viên yếu kém luô n là m mấ t nhiều thờ i gian củ a nhữ ng thà nh viên giỏ i vì
nhữ ng ngườ i giỏ i thườ ng phả i là m giú p cả phầ n cô ng việc củ a ngườ i yếu kém. Sự khá c biệt
về nă ng lự c giữ a ngườ i giỏ i và ngườ i yếu kém cà ng nhiều thì sự thiệt hạ i củ a nhó m cà ng
lớ n. Ví dụ nếu đá nh giá nă ng lự c theo tỉ lệ từ 1 đến 10 (10 dà nh cho ngườ i giỏ i nhấ t), thì tỉ
lệ 5/10 sẽ gâ y thiệt hạ i cho nhó m nhiều hơn tỉ lệ 8/10.
10 + 10 + 10 + 10 + 5 = 45
10 x 10 x 10 x 10 x 10= 100.000
Và
10 x 10 x 10 x 10 x 5 = 50.000
Sự chênh lệch về nă ng lự c hai nhó m lên đến 50%. Sứ c mạ nh và đà phá t triển củ a nhó m có
thể bù đắ p cho mắ t xích yếu kém trong mộ t khoả ng thờ i gian nà o đó nhưng khô ng phả i là
mã i mã i. Mộ t mắ t xích yếu kém là nguyên nhâ n là m mấ t đà phá t triển và tiềm nă ng củ a
nhó m.
Tuy nhiên, nhữ ng mắ t xích yếu kém lạ i thườ ng khô ng nhậ n thứ c đượ c điểm yếu và thiếu
só t củ a bả n thâ n. Sự phá t triển củ a họ phụ thuộ c rấ t nhiều và o mố i quan hệ củ a họ vớ i
nhữ ng thà nh viên giỏ i hơn trong nhó m. Ngườ i giỏ i hơn thườ ng linh hoạ t, có tầ m nhìn xa,
nă ng lự c hơn hẳ n so vớ i ngườ i yếu kém. Do đó , khi kết hợ p vớ i nhau trong cô ng việc, tiến
độ và nă ng suấ t là m việc củ a ngườ i giỏ i hơn sẽ bị chậ m lạ i.
LOẠ I BỎ MẮ T XÍCH YẾ U KÉ M!
Hiệu quả cô ng việc phụ thuộ c rấ t nhiều và o mắ t xích yếu kém. Khô ng ai mong muố n tồ n tạ i
mộ t mắ t xích yếu trong nhó m. Tuy nhiên, dù muố n hay khô ng thì việc giả i quyết mắ t xích
kém là khô ng trá nh khỏ i khi hoạ t độ ng trong tậ p thể. Vậ y có hay khô ng mộ t nhó m là m việc
hoà n toà n khô ng có mắ t xích yếu kém? Câ u trả lờ i là có vì đô i lú c yếu kém là khô ng đượ c
cho phép bở i nó ả nh hưở ng rấ t lớ n tớ i quyền lợ i củ a cá c thà nh viên khá c. Ví dụ như độ i đặ c
nhiệm SEALs củ a hả i quâ n Mỹ. Cô ng việc củ a độ i đò i hỏ i cao đến mứ c mộ t thà nh viên yếu
kém có thể gâ y nguy hiểm chết ngườ i đố i vớ i cá c thà nh viên khá c.
Thà nh viên củ a SEÂ Ls đượ c xem là nhữ ng ngườ i xuấ t sắ c nhấ t và họ là mộ t nhó m hoà n
hả o.
SEÂ Ls đượ c Tổ ng thố ng John F. Kennedy đưa và o hoạ t độ ng từ nă m 1962. Nhó m nà y đượ c
phá t triển từ mộ t nhó m đặ c cô ng dướ i nướ c chuyên đổ bộ lên nhữ ng vù ng hiểm trở như
Omaha và bờ biển Utah ở Normandy. Trong chiến tranh Thế giớ i thứ hai, nhiệm vụ củ a
nhó m là hoạ t độ ng trên mộ t số đả o ở Thá i Bình Dương. Giố ng như rấ t nhiều độ i biệt độ ng
khá c trong quâ n độ i Mỹ , họ là nhữ ng binh sĩ giỏ i về vũ khí, giá p lá cà và phá hủ y cá c mụ c
tiêu, bên cạ nh đó , họ cò n đượ c huấ n luyện nhả y dù từ má y bay. Ngoà i ra, họ đặ c biệt chuyên
về hoạ t độ ng dướ i nướ c. Như vậ y, họ là nhữ ng ngườ i lính tinh nhuệ, đượ c huấ n luyện toà n
diện. Tên gố c SEALs (hả i cẩ u) có nghĩa rằ ng họ có thể hoạ t độ ng ở mọ i địa hình.
CỦ NG CỐ CHUỖ I LIÊ N KẾ T
Để chọ n đượ c ngườ i thích hợ p cho độ i phả i bắ t đầ u từ khâ u tuyển chọ n. Chỉ nhữ ng ngườ i
có khả nă ng nhấ t định mớ i có thể nộ p đơn tham gia và o chương trình huấ n luyện củ a
SEÂ Ls. Nhưng cũ ng chỉ có 1/10 trong số đó đượ c chấ p thuậ n. (Cá c ứ ng viên đượ c yêu cầ u
phả i chạ y bộ ít nhấ t 48km mộ t tuầ n và bơi qua nhữ ng đoạ n đườ ng khá dà i trướ c khi nộ p
đơn và o). Để đượ c chính thứ c gia nhậ p độ i, họ cò n phả i tiếp tụ c trả i qua 26 tuầ n huấ n luyện
gian khổ về thể chấ t và tinh thầ n. Nhữ ng đò i hỏ i về thể lự c cao là m cho nhiều ngườ i phả i bỏ
cuộ c ngay từ đầ u. John Roat, mộ t thà nh viên cũ củ a SEALs kể lạ i:
Và o nă m 1962, có hơn 1.300 ngườ i đượ c tham gia khó a huấ n luyện nhưng chỉ có 134 ngườ i
đượ c chọ n. Sau đó , nhữ ng ngườ i cò n lạ i đượ c chia ra thà nh từ ng nhó m, mỗ i nhó m 10 ngườ i
đi chung mộ t thuyền. Cá c thà nh viên củ a mỗ i độ i phả i cù ng nhau chèo thuyền, chỉ cầ n mộ t
thà nh viên khô ng phố i hợ p nhịp nhà ng thì cả độ i sẽ gặ p khó khă n. Và ngay lậ p tứ c thà nh
viên đó bị loạ i ra khỏ i độ i mà khô ng có bấ t cứ cơ hộ i nà o để sử a chữ a sai só t. Nhữ ng điều đó
có vẻ thậ t nghiệt ngã nhưng cuộ c số ng là vậ y.
Sau nă m tuầ n huấ n luyện về thể lự c là tuầ n lễ huấ n luyện về khả nă ng chịu đự ng á p lự c về
tinh thầ n và tâ m lý, đượ c gọ i là Hell Week (tuầ n lễ địa ngụ c). Đợ t huấ n luyện nà y loạ i bỏ
nhữ ng thà nh viên yếu kém cò n lạ i trong nhó m để lự a chọ n mộ t độ i hình chính thứ c. Roat
mô tả về tá c độ ng củ a khoả ng thờ i gian nà y:
Sau tuầ n lễ nà y, bạ n có thể sẽ rấ t ngạ c nhiên về khả nă ng củ a mình, nó thậ m chí cò n vượ t xa
nhữ ng gì bạ n nghĩ mình có thể là m đượ c. Tuy vậ y, bạ n khô ng thể trả i qua thử thá ch nà y
mộ t cá ch đơn độ c, đó là cô ng việc củ a cả nhó m. Tuầ n lễ địa ngụ c là khâ u quyết định trong
việc tuyển chọ n thà nh viên cho độ i SEALs. Cá c nhà tâ m lý khô ng thể dự đoá n trướ c ai là
ngườ i có thể số ng só t sau nă m ngà y khô ng ngủ , trong điều kiện khắ c nghiệt và nhữ ng đò i
hỏ i về sứ c chịu đự ng phi thườ ng và khả nă ng xoay sở linh hoạ t. Đó quả là mộ t thử thá ch.
Cá c khó a huấ n luyện củ a SEALs khắ c nghiệt đến nỗ i đã có nhữ ng lớ p họ c chẳ ng có thà nh
viên nà o hoà n thà nh chương trình. Cuố i cù ng, khó a củ a Roat chỉ cò n 49 trong số 134 ngườ i
có thể tố t nghiệp khó a họ c. Họ là nhữ ng ngườ i có tinh thầ n thép, khả nă ng chịu đự ng nhữ ng
á p lự c và đau đớ n phi thườ ng. Hơn thế, họ cò n là nhữ ng ngườ i có tinh thầ n là m việc nhó m
cao, đoà n kết chặ t chẽ vớ i nhữ ng thà nh viên khá c trong độ i. Và họ đã cù ng nhau tiến bướ c,
vượ t qua mọ i khó khă n, thá ch thứ c.
SEÂ Ls đượ c nhiều ngườ i cô ng nhậ n về chấ t lượ ng hà ng đầ u trong số cá c tổ chứ c biệt độ ng
củ a quâ n độ i Mỹ. Sự rà ng buộ c giữ a họ là minh chứ ng rõ nhấ t về hoạ t độ ng tậ p thể. Sự số ng
só t củ a mỗ i thà nh viên phụ thuộ c và o việc kết hợ p hoạ t độ ng vớ i nhữ ng thà nh viên cò n lạ i
trong nhó m; bở i vậ y trong quâ n độ i khô ng đượ c phép tồ n tạ i cá c yếu kém.
Dù chưa trả i qua nhữ ng khó khă n mà SEÂ Ls từ ng gặ p phả i nhưng bạ n vẫ n có thể nhậ n ra
rằ ng sự yếu kém ả nh hưở ng tớ i sứ c mạ nh củ a toà n nhó m. Và điều đó đú ng vớ i mọ i loạ i hình
tổ chứ c.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Khô ng thể che giấ u mã i nhữ ng khâ u yếu kém trong nhó m.
Nếu trong bả ng đá nh giá có nhiều hơn mộ t ô đượ c đá nh dấ u thì bạ n phả i đề ra chiến lượ c
phá t triển, khô ng để điều đó tiếp tụ c ả nh hưở ng tớ i nhó m.
Khi bạ n là nhà lã nh đạ o thì khô ng đượ c bỏ qua cá c vấ n đề liên quan tớ i sự yếu kém. Tù y
từ ng loạ i hình nhó m mà bạ n có thể đề ra nhữ ng giả i phá p thích hợ p. Nếu trong gia đình bạ n
xả y ra cá c vấ n đề như vậ y thì khô ng thể đơn giả n là bỏ mặ c họ . Bạ n nên biết cá ch nuô i
dưỡ ng họ bằ ng tình thương và giú p họ phá t triển, đồ ng thờ i tìm cá ch giả m thiểu thiệt hạ i
gâ y ra cho cá c thà nh viên khá c trong gia đình. Nếu là nhó m doanh nghiệp thì bạ n cò n phả i
chịu trá ch nhiệm vớ i cá c chủ sở hữ u. Khi khó a huấ n luyện bạ n đưa ra khô ng thà nh cô ng thì
hã y nghĩ tớ i việc thay đổ i nhâ n viên đó bằ ng ngườ i khá c.
Dù trong trườ ng hợ p nà o thì trướ c hết, bạ n phả i có trá ch nhiệm vớ i tổ chứ c, sau đó là vớ i
nhó m và cuố i cù ng là bả n thâ n bạ n. Sự thoả i má i và cá c mố i quan tâ m củ a riêng bạ n luô n
đặ t sau cù ng.
6. NGUYÊN TẮC NGƯỜI ẢNH HƯỞNG
Nhữ ng thà nh viên có sứ c ả nh hưở ng giú p nhó m già nh đượ c chiến thắ ng
Hầ u hết cá c nhó m nếu khô ng có gì tá c độ ng sẽ khô ng tự lự c trở nên giỏ i hơn. Nếu để mộ t
mình, họ sẽ khô ng phá t triển, tiến bộ và vươn tớ i tầ m cao mớ i. Thậ m chí, họ có xu hướ ng tệ
hơn. Con đườ ng để đạ t đượ c mộ t cấ p độ cao hơn luô n khó khă n và nếu khô ng chiến đấ u để
đi lên thì chắ c chắ n sẽ trượ t xuố ng. Nhó m sẽ mấ t đi mụ c tiêu chính, nhịp điệu, giả m dầ n sự
nhiệt huyết, sự đoà n kết và độ ng lự c. Và đến mộ t lú c nà o đó , nhó m sẽ dầ n mấ t đi nhữ ng
thà nh viên nò ng cố t. Đó là lý do vì sao mộ t nhó m muố n đạ t đượ c thự c lự c phả i cầ n mộ t
ngườ i có sứ c ả nh hưở ng.
Ngườ i có sứ c ả nh hưở ng là ngườ i khở i xướ ng và đượ c mọ i ngườ i hưở ng ứ ng. Mộ t trong
nhữ ng ngườ i có sứ c ả nh hưở ng đó là cầ u thủ bó ng rổ Michael Jordan. Anh là mộ t vậ n độ ng
viên chuyên nghiệp, có bề dà y thà nh tích vớ i nhiều kỷ lụ c và huy chương.
Và o đầ u nă m 2000, sau khi từ bỏ sự nghiệp cầ u thủ , Michael Jordan trở thà nh chủ tịch củ a
độ i bó ng Washington Wizards. Ngay khi trở thà nh thà nh viên củ a độ i bó ng, Jordan đã mang
á o số 23 Wizards và tham gia và o nhó m tậ p luyện. Sự trở lạ i đó củ a Jordan đã cổ vũ tinh
thầ n củ a cá c cầ u thủ trong độ i.
Ngườ i ả nh hưở ng có khả nă ng truyền sứ c mạ nh cho nhữ ng ngườ i xung quanh. Bằ ng việc
tham gia và o buổ i tậ p, Jordan đã là m cho buổ i tậ p trở nên hứ ng thú hơn, kích thích tinh
thầ n tậ p luyện củ a mọ i ngườ i.
Nhó m sẽ khô ng thể vươn tớ i mụ c tiêu lớ n hoặ c tạ o ra đượ c bướ c độ t phá mớ i nếu khô ng có
ngườ i ả nh hưở ng.
Nhó m thứ hai gồ m nhữ ng ngườ i khô ng thể mang lạ i chiến thắ ng cho nhó m. Nhưng họ lạ i
khô ng nhậ n ra điều đó và họ thườ ng cố gắ ng già nh lấ y bó ng. Thườ ng nguyên nhâ n là do cá i
tô i củ a họ lớ n hơn tà i nă ng củ a họ . Nhữ ng ngườ i nà y có thể nguy hiểm cho nhó m.
Nhó m cuố i cù ng chiếm thiểu số , gồ m nhữ ng ngườ i muố n là thà nh viên và o thờ i điểm then
chố t và họ có thể mở mộ t cuộ c tấ n cô ng. Họ có thể đưa nhó m vượ t qua mọ i khó khă n và đạ t
đến mộ t cấ p độ mớ i. Họ là nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng.
Muố n chiến thắ ng, cầ n phả i có ngườ i ả nh hưở ng. Nếu khô ng, thì thậ m chí mộ t nhó m toà n
nhữ ng ngườ i tà i nă ng cũ ng khô ng thể đạ t tớ i cấ p độ cao nhấ t.
Ngườ i ả nh hưở ngngđặ có nhữ c tính khá c vớ i cá c thà nh viên khá c. Có chín đặ c điểm để
nhậ n ra mộ t ngườ i ả nh hưở ng. Họ là ngườ i…
Họ là ngườ i có độ nhạ y cả m cao hơn so vớ i ngườ i khá c. Họ có thể nhậ n ra điểm yếu củ a đố i
phương. Họ có thể dù ng sự nhạ y bén củ a mình để nhanh chó ng chuyển từ bấ t lợ i thà nh
thuậ n lợ i. Dự a trên cả m nhậ n củ a mình, họ có thể đưa đồ ng độ i đến chiến thắ ng.
Đố i vớ i nhữ ng kiểu nhó m khá c nhau, khả nă ng trự c giá c cũ ng sẽ đượ c biểu thị khá c nhau.
Điều đó tạ o khả nă ng phá n đoá n bở i mụ c tiêu là yếu tố quyết định giá trị củ a nhó m. Ngoà i
ra, mọ i ngườ i thườ ng có khả nă ng phá n đoá n nhạ y bén hơn trong lĩnh vự c ưu thế củ a họ . Vì
thế, đố i vớ i cá c doanh nghiệp nhỏ , ngườ i ả nh hưở ng có thể là ngườ i trung gian thấ y trướ c
đượ c cá c cơ hộ i kinh doanh. Đố i vớ i ban ngà nh hoặ c nhữ ng tổ chứ c phi chính phủ , ngườ i
ả nh hưở ng có thể là ngườ i có khả nă ng nhậ n ra ngườ i lã nh đạ o và có thể tuyển dụ ng nhữ ng
ngườ i tình nguyện tà i nă ng. Đố i vớ i mộ t độ i bó ng, ngườ i đó có thể là mộ t tiền vệ nhanh
nhạ y, có khả nă ng cả n phá đố i phương và ghi bà n. Nhưng dù trong trườ ng hợ p nà o thì
ngườ i ả nh hưởnncgó vđẫặc điểm chung, đó là khả nă ng nhạ y bén vớ i cơ hộ i và có thể
mang lạ i lợ i ích cho nhó m.
2. Cở i mở
Ngườ i ả nh hưở ng thườ ng xuyên độ ng viên, kích thích và truyền cả m hứ ng cho cá c thà nh
viên trong nhó m. Họ chia sẻ vớ i đồ ng độ i nhữ ng suy nghĩ, cả m nhậ n củ a riêng họ để mọ i
ngườ i chuẩ n bị sẵ n sà ng đương đầ u vớ i thá ch thứ c.
Bạ n sẽ thấ y điều đó ở nhữ ng nhà lã nh đạ o chính trị quyền lự c. Nhữ ng ngườ i như Churchill,
Roosevelt và Kennedy đã thay đổ i thế giớ i bằ ng lờ i nó i củ a họ . Họ là ngườ i ả nh hưở ng và
cũ ng là ngườ i truyền đạ t.
3. Say mê
Ngườ i ả nh hưở ng cả m nhậ n đượ c nhữ ng điều mà ngườ i khá c khô ng cả m nhậ n đượ c. Họ rấ t
say mê vớ i cô ng việc và muố n chia sẻ tình yêu đó vớ i đồ ng độ i. Và khi lò ng say mê cô ng việc
đượ c truyền cho mọ i ngườ i, nó có thể dẫ n dắ t cả nhó m đến thà nh cô ng.
4. Tà i nă ng
Nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng có thể là m đượ c nhữ ng việc mà ngườ i khá c khô ng thể, nhờ tà i
nă ng cũ ng như niềm đam mê. Nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng thườ ng bao giờ cũ ng giỏ i chuyên
mô n và có tà i nă ng bẩ m sinh. Điều nà y có hai lý do chính:
Thứ nhấ t, tà i nă ng sẽ dẫ n đườ ng đến chiến thắ ng. Bạ n khô ng thể đưa nhó m phá t triển lên
mộ t cấ p độ cao hơn trong khi cá nhâ n bạ n khô ng có nă ng khiếu xuấ t sắ c để đưa họ đến
thà nh cô ng.
Lý do thứ hai vì sao phả i là ngườ i có tà i nă ng mớ i có thể đó ng vai trò như mộ t ngườ i ả nh
hưở ng, tá c độ ng đến nhữ ng thà nh viên khá c đó là bạ n khô ng thể là m việc mà khô ng có niềm
tin ở đó , vì như thế bạ n sẽ khô ng thể thể hiện tố t thự c lự c củ a mình. Ngườ i ả nh hưở ng thích
chia sẻ nă ng khiếu củ a mình để giú p ngườ i khá c tố t hơn. Bạ n khô ng thể cho cá i mà mình
khô ng có .
5. Sá ng tạ o
Nhà tư vấ n về cá c hoạ t độ ng nhó m trong lĩnh vự c thể thao và kinh doanh Carl Mays khẳ ng
định: “Tính sá ng tạ o bao gồ m nhữ ng gì bạ n đã có và cả nhữ ng điều bạ n chưa có .” Tính sá ng
tạ o là m thay đổ i nhịp độ trậ n đấ u và thậ m chí cò n có thể là m thay đổ i toà n bộ lố i chơi đã
thà nh luậ t lệ.
6. Khở i xướ ng
Nhữ ng ngườ i có ó c sá ng tạ o có thể nghĩ ra nhiều ý tưở ng, tuy nhiên khô ng phả i tấ t cả
nhữ ng ngườ i đó đều thự c hiện tố t nhữ ng ý tưở ng họ nghĩ ra.
Nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng thì khô ng gặ p phả i vấ n đề nà y. Họ có thể là m đượ c nhữ ng điều mà
ngườ i khá c khô ng thể là m đượ c. Họ khô ng nhữ ng sá ng tạ o trong suy nghĩ mà cò n tuâ n thủ
kỷ luậ t trong hà nh độ ng. Họ chủ độ ng giả i quyết cá c vấ n đề gặ p phả i, ví dụ như: ngườ i huấ n
luyện viên tranh luậ n vớ i trọ ng tà i để bả o vệ lợ i ích củ a cá c cầ u thủ trong độ i củ a mình, cha
mẹ thay đổ i cô ng việc hoặ c chuyển chỗ ở để giú p con họ phá t triển tố t hơn hoặ c mộ t ô ng
chủ doanh nghiệp lậ p ra quỹ khen thưở ng để khích lệ nhâ n viên vượ t qua nhữ ng cả n trở
trong cô ng việc. Họ là nhữ ng ngườ i khở i xướ ng và họ giú p nhó m tiến lên cù ng vớ i họ .
Nhữ ng ngườ i có ả nh hưở ng gá nh vá c nhữ ng việc mà ngườ i khá c khô ng là m. Họ chịu trá ch
nhiệm vớ i tình hình cô ng việc.
Điều đó là m nên sự khá c biệt giữ a nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng và nhữ ng ngườ i tư vấ n. Sự khá c
biệt đó đượ c thể hiện trong câ u chuyện về hai nhà tư vấ n có nhiệm vụ tư vấ n cho giá m đố c
điều hà nh củ a mộ t cô ng ty về việc là m sao để điều hà nh và phá t triển cô ng việc kinh doanh
củ a cô ng ty đó . Họ giả i thích cá ch là m thế nà o để hệ thố ng má y tính củ a cô ng ty luô n hoạ t
độ ng tố i đa, là m sao để hệ thố ng phâ n phố i có thể đượ c cả i tiến và là m sao để thay đổ i hệ
thố ng quả ng cá o nhằ m mang lạ i hiệu quả và lợ i nhuậ n nhiều hơn cho cô ng ty.
Nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng khô ng phả i là nhữ ng ngườ i tư vấ n. Họ khô ng bình luậ n về cá c
hà nh độ ng, nhưng họ nhậ n trá ch nhiệm đả m bả o điều đó sẽ xả y ra.
8. Khoan dung
Nhữ ng ngườ i có tầ m ả nh hưở ng đưa ra nhiều thứ mà ngườ i khá c khô ng có . Mộ t dấ u hiệu
thự c tế củ a nhữ ng ngườ i mang trọ ng trá ch là ý chí cao. Họ sẵ n sà ng dấ n thâ n để là m cho
mọ i việc trở nên thô ng suố t. Nhữ ng ngườ i có tầ m ả nh hưở ng biểu hiện phẩ m chấ t như vậ y.
Họ sẵ n sà ng đầ u tư nhiều thứ để là m cho nhó m tố t hơn, kể cả phả i tố n nhiều thờ i gian, tiền
bạ c hoặ c thậ m chí phả i hy sinh lợ i ích cá nhâ n.
Mộ t ví dụ điển hình về việc cố ng hiến cho tậ p thể đó là thương gia Eugene Lang ở New York.
Theo số liệu thố ng kê, 75% số họ c sinh lớ p 6 củ a trườ ng East Harlem, ngô i trườ ng mà Lang
đã từ ng theo họ c, đều bỏ họ c. Do đó , ô ng muố n là m điều gì đó để cả i thiện tình hình.
Ô ng khích lệ cá c họ c sinh họ c tậ p chă m chỉ hơn, ô ng nó i vớ i chú ng rằ ng nếu chă m chỉ thì
thà nh cô ng sẽ đến vớ i chú ng. Nhưng sau đó , Lang chuyển vai trò từ mộ t ngườ i tư vấ n thà nh
mộ t ngườ i có tầ m ả nh hưở ng. Ô ng hứ a vớ i nhữ ng đứ a trẻ đó rằ ng ô ng sẽ cấ p cho mỗ i em
mộ t suấ t họ c bổ ng đạ i họ c nếu chú ng chă m chỉ và tố t nghiệp trung họ c. Lờ i hứ a nà y là sự
khở i đầ u cho chương trình “Tô i có mộ t ướ c mơ”.
9. Có sứ c thuyết phụ c
Hã y quý trọ ng ngườ i có nhữ ng phẩ m chấ t kể trên vì họ sẽ giú p nhó m phá t triển, vươn lên
tầ m cao mớ i.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Chỉ có thể chiến thắ ng trò chơi khi có ngườ i khở i xướ ng và lan truyền cho ngườ i khá c
hưở ng ứ ng.
Bạ n sẽ là m gì trong thờ i khắ c quyết định củ a nhó m? Bạ n muố n là ngườ i giữ bó ng hay muố n
bó ng nằ m trong tay ngườ i khá c? Nếu trong nhó m củ a bạ n đã có nhiều ngườ i tà i nă ng, là m
việc có hiệu quả , đó ng vai trò như ngườ i ả nh hưở ng thì bạ n khô ng nên là mộ t ngườ i ả nh
hưở ng nữ a. Trong trườ ng hợ p đó , điều tố t nhấ t bạ n có thể là m là trở thà nh mộ t ngườ i hỗ
trợ bằ ng cá ch đưa nhữ ng ngườ i nà y và o nhữ ng vị trí thích hợ p để mang lạ i lợ i ích cho nhó m
củ a bạ n. Nhưng nếu trong nhó m chưa có ngườ i ả nh hưở ng thì bạ n hã y tự thay đổ i chính
mình để trở thà nh ngườ i ả nh hưở ng củ a nhó m.
2. Hãy bắt đầu kế hoạch phát triển: Hã y đặ t bả n thâ n và o chương trình rèn luyện để phá t
triển cá c kỹ nă ng và nă ng khiếu củ a bạ n. Bạ n khô ng thể đưa nhó m củ a mình đến mộ t trình
độ cao hơn nếu bả n thâ n bạ n khô ng đạ t đượ c trình độ đó .
3. Hãy thoát ra khỏi sự tự mãn: Bạ n sẽ khô ng biết mình có khả nă ng là m đượ c nhữ ng gì cho
đến khi cố gắ ng là m tố t hơn nhữ ng việc đã từ ng là m trướ c đâ y.
Nếu là ngườ i đứ ng đầ u mộ t nhó m, bạ n cầ n nhữ ng ngườ i ả nh hưở ng để giú p nhó m khai thá c
nhữ ng tiềm nă ng sẵ n có củ a nó . Hã y sử dụ ng bả ng liệt kê cá c phẩ m chấ t trong chương nà y
để xá c định nhữ ng ngườ i có khả nă ng là m ngườ i khở i xướ ng và có sứ c lan truyền. Nếu thấ y
đượ c tiềm nă ng củ a mộ t số ngườ i trong nhó m, hã y khuyến khích họ đưa ra nhữ ng sá ng
kiến và trở thà nh nhữ ng ngườ i có ả nh hưở ng tích cự c trong nhó m. Nếu khô ng tìm đượ c
ngườ i ả nh hưở ng trong nhó m thì hã y lự a chọ n nhữ ng ngườ i từ bên ngoà i. Khô ng có nhó m
nà o có thể đạ t đượ c trình độ cao nhấ t nếu khô ng có ngườ i ả nh hưở ng. Nhữ ng thà nh viên có
sứ c ả nh hưở ng sẽ giú p nhó m già nh đượ c chiến thắ ng.
7. NGUYÊN TẮC CHIẾC LA BÀN
Tầ m nhìn giú p nhó m có định hướ ng và sự tự tin
Trong gầ n 100 nă m nay, IBM vẫ n đứ ng vữ ng trướ c sự cạ nh tranh khố c liệt trên thị trườ ng
má y tính Mỹ. Thậ m chí, trong suố t cuộ c khủ ng hoả ng kinh tế và o nhữ ng nă m 1930, khi
hà ng ngà n cô ng ty khá c bị phá sả n thì IBM vẫ n tiếp tụ c phá t triển. Nguồ n gố c củ a sự lớ n
mạ nh nà y là sự thay đổ i về kinh doanh và kỹ thuậ t.
Mặ c dù có nhiều tiến bộ trong quá trình phá t triển nhưng IBM đã lâ m và o tình trạ ng khủ ng
hoả ng trong nhữ ng nă m cuố i thậ p niên 1980, đầ u thậ p niên 1990. Trong suố t mộ t thậ p
niên, IBM đã khô ng bắ t kịp vớ i nhữ ng thay đổ i về mặ t cô ng nghệ. Và kết quả là , tính đến
nă m 1991, mỗ i nă m IBM bị thiệt hạ i 8 tỷ đô -la cho nhữ ng thấ t bạ i. Nếu khô ng thay đổ i thì
chắ c chắ n IBM sẽ gặ p rắ c rố i lớ n. Greg Farrell củ a tờ USA Today miêu tả tình hình IBM lú c
nà y như sau: “Cô ng ty là mộ t tổ chứ c rờ i rạ c, tả n quyền vớ i rấ t nhiều cử a hà ng và đạ i lý trên
toà n cầ u.”
Và chỉ đến nă m 1993, Ban giá m đố c điều hà nh mớ i lên thay thế và đã đưa ra nhữ ng quyết
định quan trọ ng, cả i thiện tình hình phá t triển củ a cô ng ty. Cá c đạ i lý cũ ngay lậ p tứ c bị giả i
tá n và thay bằ ng mộ t đạ i lý mớ i là Ogilvy & Mather để IBM thố ng nhấ t trong việc kinh
doanh phầ n cứ ng, phầ n mềm và cá c dịch vụ mà họ cung cấ p. Kinh doanh điện tử là mụ c tiêu
IBM hướ ng tớ i.
Nhữ ng nỗ lự c mà IBM thự c hiện trong hoạ t độ ng tiếp thị đã mang lạ i kết quả rấ t tố t. IBM trở
thà nh cô ng ty dẫ n đầ u trong lĩnh vự c internet mà khô ng cầ n sự thay đổ i nà o về sả n phẩ m và
dịch vụ . Đó là mộ t thà nh tích đá ng kinh ngạ c.
Và điều nà y cho thấ y việc nhìn nhậ n đú ng vấ n đề giú p cá c thà nh viên trong nhó m có đượ c
định hướ ng và sự tự tin trong cô ng việc.
XÁ C ĐỊNH TẦ M NHÌN
Field Marshal Bernard Mongtgomery, mộ t nhà chiến lượ c quâ n sự trong chiến tranh Thế
giớ i thứ hai nó i: “Mỗ i ngườ i lính trướ c khi bướ c và o cuộ c chiến thì cầ n phả i biết là m thế
nà o để cuộ c chiến bé nhỏ củ a anh ta phù hợ p vớ i mụ c tiêu chiến đấ u và là m thế nà o để sự
thà nh cô ng củ a anh ta ả nh hưở ng đến toà n cuộ c chiến.” Mỗ i ngườ i trong nhó m phả i biết họ
“chiến đấ u” vì điều gì, nếu khô ng cả nhó m sẽ gặ p rắ c rố i.
Field Marshal Montgomery là ngườ i rấ t giỏ i trong việc liên kết cá c binh sĩ trong độ i và đưa
ra nhữ ng định hướ ng chiến thuậ t cho họ . Điều đó giú p ô ng và đồ ng độ i đạ t đượ c thà nh cô ng
vì ô ng hiểu rằ ng ngườ i lã nh đạ o phả i là ngườ i đưa ra định hướ ng.
Ngườ i lã nh đạ o khô ng nhấ t thiết phả i là ngườ i có khả nă ng nhìn xa trô ng rộ ng tố t nhấ t
nhó m, việc định hướ ng có thể bắ t nguồ n từ mộ t ngườ i khá c trong nhó m, tuy nhiên, ngườ i
lã nh đạ o phả i là ngườ i có quyết định cuố i cù ng, thự c hiện và nhắ c nhở cá c thà nh viên khá c
hoà n thà nh cá c mụ c tiêu đã đề ra.
Dù là nhà lã nh đạ o hay khô ng, thì bạ n đều phả i có trá ch nhiệm xá c định tầ m nhìn cho nhó m.
Vì nếu khô ng biết đượ c tầ m nhìn củ a nhó m thì bạ n khô ng thể tự tin thự c hiện cô ng việc,
bạ n khô ng thể chắ c chắ n rằ ng bạ n và đồ ng độ i có đi đú ng hướ ng khô ng. Ngoà i ra, bạ n cũ ng
khô ng thể chắ c chắ n rằ ng nhó m bạ n đang là m việc có phù hợ p vớ i bạ n hay khô ng nếu
khô ng thử kiểm tra trên phương diện sứ c mạ nh, khả nă ng thuyết phụ c và mụ c đích củ a bạ n.
Đố i vớ i mỗ i ngườ i trong mỗ i nhó m, tầ m nhìn phả i thậ t sự hấ p dẫ n và thuyết phụ c.
Nhà triệu phú Â ndrew Carnegie nó i: “Mộ t doanh nghiệp lớ n sẽ khó tiếp tụ c phá t triển nếu
thiếu nhữ ng cố gắ ng vượ t bậ c và sự nhấ t quá n.” Điều đó là sự thậ t đố i vớ i bấ t kỳ sự cố gắ ng
nà o. Chỉ có duy nhấ t mộ t phương Bắ c. Nếu chiếc la bà n củ a bạ n đang chỉ ở bấ t cứ phương
hướ ng nà o khá c thì độ i củ a bạ n đã bị sai đườ ng.
Chiếc la bà n đạ o đứ c sẽ giú p chú ng ta có đượ c cá i nhìn toà n vẹn. Nhờ đó cá c thà nh viên củ a
nhó m có thể kiểm tra đượ c xem mình tiến bộ đến đâ u và có là m việc vì mụ c đích đú ng đắ n
hay khô ng. Nó cò n đem lạ i cho cá c nhà lã nh đạ o tầ m hoạ t độ ng tin cậ y hơn trong trườ ng
hợ p cầ n thiết lậ p cá c giá trị khuô n mẫ u cho nhó m. Là m như vậ y là họ đã tiếp thêm nguồ n
nhiên liệu cho tầ m nhìn củ a mình, giú p nó hoạ t độ ng liên tụ c.
Trong cuố n sá ch The Leadership Challenge (Thá ch thứ c củ a ngườ i lã nh đạ o), tá c giả James
Kouzes và Barry Posner có giả i thích: “Tầ m nhìn xuấ t phá t từ trự c giá c. Chính nhu cầ u củ a
con ngườ i là m nả y sinh cá c phá t minh, cũ ng như trự c giá c là m nả y sinh tầ m nhìn. Kinh
nghiệm sẽ nuô i dưỡ ng trự c giá c, đồ ng thờ i nâ ng cao nguồ n nộ i lự c.” Việc xá c định tầ m nhìn
trướ c tiên thuộ c về trá ch nhiệm củ a ngườ i lã nh đạ o, sau đó là tớ i cá c thà nh viên trong
nhó m, nhữ ng ngườ i đò i hỏ i phả i lao độ ng hă ng say để đá p ứ ng cá c nguyện vọ ng. Đó chính là
giá trị củ a niềm đam mê bên trong mỗ i ngườ i. Nó cò n là nguồ n nă ng lượ ng khơi dậ y sự tậ n
tâ m và xua đuổ i sự hờ i hợ t.
Muố n xá c định tầ m nhìn, thì bạ n phả i tạ o kết nố i giữ a quá khứ , hiện tạ i và tương lai. Muố n
hướ ng tớ i tương lạ i, cầ n phả i nhìn lạ i quá khứ để tô n vinh giá trị củ a cá c thà nh viên cũ .
Ngượ c lạ i, tầ m nhìn khô ng chỉ đượ c xá c lậ p từ quá khứ mà cò n hướ ng tớ i tương lai.
Nhà thơ Henry David Thoreau viết: “Nếu mộ t ngườ i có thể xá c định trướ c con đườ ng đạ t
tớ i nhữ ng gì mình mơ ướ c, hình dung trướ c nhữ ng nỗ lự c sẽ phả i bỏ ra thì anh ta sẽ gặ p
nhữ ng thà nh cô ng ngoà i mong đợ i.” Tầ m nhìn đem lạ i hướ ng đi cho toà n độ i. Mộ t phầ n
hướ ng đi đó đượ c xá c định nhờ có mụ c đích cụ thể, phầ n khá c là nhờ có cá c mụ c tiêu nhỏ ,
tạ o cá i đích cho nă ng lự c hoạ t độ ng hướ ng tớ i.
Mụ c tiêu là độ ng lự c thú c đẩ y cho nhó m. Nó cũ ng giố ng vớ i đườ ng biên khung thà nh, 11 cầ u
thủ hướ ng tớ i đườ ng biên đó để ghi bà n, trong khi 11 cầ u thủ củ a độ i cò n lạ i thì ngă n chặ n
nhữ ng pha tấ n cô ng ghi bà n củ a độ i bạ n. Thô ng qua mụ c tiêu, mỗ i ngườ i đều xá c định đượ c
mộ t nhiệm vụ cụ thể.
Kế hoạ ch cho chú ng ta biết tiến trình đạ t tớ i mụ c tiêu như thế nà o. Nó khai phá tiềm nă ng
và tạ o sự kết nố i giữ a cá c thà nh viên. Ngoà i nhữ ng thô ng tin và nguồ n cả m hứ ng, mọ i ngườ i
cò n cầ n sự hướ ng dẫ n để tầ m nhìn trở nên thự c tế và cá ch để đạ t đượ c nó . Mộ t chiến lượ c
sẽ cung cấ p nhữ ng điều đó .
Tầ m nhìn củ a nhó m phả i xa hơn hiện tạ i và rõ rà ng để mọ i thà nh viên thấ y đượ c thự c lự c
củ a nhó m. Tầ m nhìn xa cho thấ y tương lai củ a nhó m nếu họ chịu khó là m việc theo nhữ ng
tiêu chuẩ n cao nhấ t.
Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, hã y thử thá ch cá c thà nh viên để họ phả i cố gắ ng thể hiện hết
mình và bộ c lộ thự c lự c củ a họ . Đó cũ ng là cá ch giú p nhó m phá t triển. Mộ t trong nhữ ng yêu
cầ u để có tầ m nhìn xa là hã y cù ng nhó m độ ng nã o để nhìn rộ ng vấ n đề.
Khô ng có thá ch thứ c, nhiều ngườ i sẽ mấ t độ ng cơ là m việc. Nhà quả n trị Charles Noble
nhậ n xét: “Tầ m nhìn xa sẽ giú p bạ n trá nh khỏ i sự nả n lò ng vì thiếu khả nă ng nhậ n thứ c.”
Thậ t vậ y, tầ m nhìn xa trô ng rộ ng là độ ng lự c thú c đẩ y mọ i ngườ i vươn lên. Điều nà y đó ng
vai trò đặ c biệt quan trọ ng đố i vớ i nhữ ng ngườ i tà i giỏ i, thỉnh thoả ng họ phả i đấ u tranh vớ i
sự thiếu khao khá t. Đó là lý do tạ i sao mộ t ngườ i họ a sĩ tà i hoa lỗ i lạ c như Michelangelo lạ i
cầ u nguyện: “Chú a ơi, xin Ngườ i hã y để cho sự ao ướ c luô n cao hơn nhữ ng gì con có thể là m
đượ c.’’
Chỉ nhữ ng ngườ i nhậ n thứ c đượ c nhữ ng gì khô ng thể thấ y thì mớ i có khả nă ng là m nhữ ng
việc khô ng thể. Điều đó thể hiện giá trị củ a tầ m nhìn, đồ ng thờ i cũ ng chỉ ra rằ ng tầ m nhìn
có thể là mộ t phẩ m chấ t. Nếu nhó m củ a bạ n đạ t đượ c cả sá u Nguyên tắ c Tầ m nhìn nà y, thì
nhó m củ a bạ n sẽ có cơ hộ i đạ t đượ c thà nh cô ng mà khô ng mắ c sai lầ m nà o. Nếu thiếu tầ m
nhìn rộ ng, nhó m củ a bạ n khô ng chỉ rơi và o tình trạ ng suy yếu mà cò n có thể khô ng tiếp tụ c
tồ n tạ i đượ c. Vị vua Salomon củ a ngườ i Israel nổ i tiếng là ngườ i khô n ngoan nhấ t đã khẳ ng
định: “Khô ng có tầ m nhìn rộ ng thì sẽ bị diệt vong.’’ Tầ m nhìn giú p cho cá c thà nh viên trong
nhó m xá c định hướ ng đi và lò ng tự tin và họ khô ng thể là m đượ c việc gì nếu thiếu hai yếu
tố nà y. Đó là yếu tố then chố t củ a Nguyên tắ c Tầ m nhìn.
Tuy nhiên, để thự c hiện chiến lượ c kinh doanh bá n cà phê pha sẵ n, ô ng cũ ng đã phả i đố i
mặ t vớ i sự hoà i nghi, nả n chí và khô ng cả m thô ng củ a nhiều ngườ i. Để chiếm đượ c lò ng tin
củ a nhâ n viên, ô ng đã khẳ ng định:
Schultz đã đề ra đườ ng lố i hoạ t độ ng cho cô ng ty. Ô ng đá nh giá cao phương phá p là m việc
nhó m. Ô ng xem nhữ ng nhâ n viên đang là m việc cho Starbucks là cá c “cộ ng sự ’’ và ô ng đã
thể hiện điều nà y trong cá ch điều hà nh cô ng ty. Schultz lậ p kế hoạ ch phù hợ p cho tấ t cả mọ i
thà nh viên, kể cả nhữ ng nhâ n viên là m bá n thờ i gian. Ô ng đã vạ ch ra nhiệm vụ củ a cô ng ty
mộ t cá ch rõ rà ng và đặ t thà nh mộ t hệ thố ng quả n lý đá ng tin cậ y. Ô ng cũ ng đã tiến hà nh cổ
phầ n hó a cô ng ty để cả nhữ ng nhâ n viên cũ ng có thể tham gia quả n lý, điều hà nh cô ng ty.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Để già nh chiến thắ ng, dĩ nhiên là cầ n có tà i nă ng. Nhưng nếu chỉ có tà i nă ng thì khô ng đủ
mang lạ i thà nh cô ng cho cả nhó m. Để chiến thắ ng, cò n cầ n nhiều thứ hơn là có nhiều ngườ i
tà i giỏ i. Cá c thà nh viên trong độ i bó ng rổ thờ i họ c trung họ c củ a tô i đều rấ t tà i nă ng nhưng
chú ng tô i lạ i khô ng đạ t đượ c chứ c vô địch. Lý do là trong độ i vẫ n cò n nhiều thá i độ khô ng
tố t. Do đó , thá i độ đó ng vai trò rấ t quan trọ ng đố i vớ i việc già nh đượ c chiến thắ ng. Để hiểu
rõ hơn về thá i độ , trướ c hết bạ n cầ n biết:
Thá i độ là …
Muố n hiểu rõ tầ m ả nh hưở ng củ a thá i độ đến hoạ t độ ng nhó m, hã y xem xét nă m thự c tế
dướ i đâ y:
Trong cuố n The winner Edge (Tố chấ t thắ ng lợ i) củ a Denis Waitley có nó i: “Điểm khá c biệt
tạ o nên nhữ ng nhà lã nh đạ o thự c thụ và giú p họ khá c nhữ ng ngườ i khá c nằ m ở tố chấ t củ a
họ . Tố chấ t nà y khô ng phả i bẩ m sinh, khô ng thiên về trí thô ng minh, tà i nghệ hay nă ng
khiếu đặ c biệt, nó do thá i độ củ a họ quyết định mà thô i.”
Nhiều ngườ i cho rằ ng tà i nă ng (hay tà i nă ng và kinh nghiệm) quyết định tấ t cả . Nhưng thự c
ra, tà i nă ng sẽ trở nên chẳ ng có ý nghĩa gì nếu thiếu thá i độ đú ng đắ n.
Nếu muố n đạ t thà nh tích vượ t trộ i thì phả i là ngườ i giỏ i và có thá i độ hơn ngườ i. Thá i độ
tố t thì nă ng lự c củ a độ i đượ c nâ ng cao, ngượ c lạ i thá i độ xấ u sẽ lấ y đi khả nă ng là m việc
củ a nhó m.
Có nhiều việc trong nhó m khô ng mang tính lâ y truyền như: tà i nă ng, kinh nghiệm và lò ng
hă ng há i. Nhưng thá i độ thì lạ i mang tính chấ t ả nh hưở ng. Khi chịu khó họ c hỏ i vớ i tinh
thầ n khiêm tố n, bạ n sẽ đượ c đền đá p bằ ng sự tiến bộ mau chó ng và nhữ ng thà nh viên khá c
cũ ng sẽ nhanh chó ng họ c hỏ i tinh thầ n đó ở bạ n. Khi ngườ i lã nh đạ o lạ c quan đố i mặ t và
vượ t qua nhữ ng tình huố ng dễ gâ y nả n lò ng, thì ngườ i khá c sẽ ngưỡ ng mộ phẩ m chấ t đó và
muố n đượ c giố ng như họ . Khi mộ t thà nh viên giả i quyết cô ng việc mộ t cá ch khô n ngoan và
dứ t khoá t sẽ gâ y ả nh hưở ng tích cự c và là m gương để ngườ i khá c noi theo. Nhiều ngườ i có
khả nă ng truyền cả m hứ ng cho đồ ng nghiệp. Nhiều ngườ i có xu hướ ng chấ p nhậ n thá i độ
ứ ng xử củ a nhữ ng ngườ i có kinh nghiệm – dự a và o sự cả m nhậ n, niềm tin và tiến tớ i thử
thá ch.
Để thấ y đượ c thá i độ có thể lan truyền nhanh chó ng và dễ dà ng như thế nà o, hã y xem xét
câ u chuyện về cá c bệnh nhâ n bị ngộ độ c thự c phẩ m sau. Trong mộ t trậ n thi đấ u bó ng đá , có
nă m ngườ i bị phá t hiện ngộ độ c thứ c ă n. Đầ u tiên, họ điều tra và phá t hiện ra tấ t cả nă m
ngườ i đều mua thứ c uố ng từ mộ t gian hà ng giả m giá đặ c biệt ở sâ n vậ n độ ng. Ngay lậ p tứ c,
lờ i khuyến cá o khô ng mua thứ c uố ng ở cử a hà ng đó đượ c thô ng bá o vớ i nhữ ng khá n giả
trong sâ n vậ n độ ng. Nhưng ngay khi thô ng bá o đó đượ c đưa ra, lậ p tứ c có đến hơn 200
ngườ i cả m thấ y nhữ ng triệu chứ ng củ a bệnh ngộ độ c thự c phẩ m và phả i nhậ p viện.
Tuy nhiên, câ u chuyện khô ng kết thú c ở đó . Vì sau và i cuộ c điều tra, ngườ i ta phá t hiện ra
rằ ng nguyên nhâ n là m cho nă m bệnh nhâ n đầ u tiên bị ngộ độ c thự c phẩ m khô ng phả i do
cử a hà ng ở trong sâ n vậ n độ ng mà là mộ t cử a hà ng ở chỗ khá c. Khi phá t hiện ra thứ c uố ng
tạ i sâ n vậ n độ ng là an toà n, nhữ ng ngườ i cò n lạ i hồ i phụ c nhanh chó ng. Việc đó chứ ng tỏ
thá i độ lan truyền rấ t nhanh.
Mộ t số ngườ i khi tiếp xú c, chú ng ta có thể cả m thấ y thá i độ ngườ i đó khô ng tố t, nhưng lạ i
khô ng dá m khẳ ng định chắ c chắ n và chú ng ta cũ ng khô ng thể chỉ ra thá i độ củ a ngườ i đó
khô ng tố t ở điểm nà o.
Lý do mọ i ngườ i nghi ngờ nhậ n xét củ a bả n thâ n về thá i độ củ a ngườ i khá c là do thá i độ
mang tính chủ quan. Mộ t ngườ i có thá i độ xấ u có thể khô ng là m việc gì trá i phá p luậ t hay
khô ng hợ p đạ o lý nhưng thá i độ củ a anh ta lạ i có thể phá hủ y nhó m vì nó có tính lâ y lan.
Mọ i ngườ i thườ ng đá nh giá mộ t ngườ i thô ng qua vẻ bên ngoà i củ a ngườ i đó . Thá i độ củ a
mộ t ngườ i cho biết ngườ i đó như thế nà o. Nó đượ c thể hiện qua mộ t số hà nh độ ng:
Không bao giờ thừa nhận mình đã làm sai. Khô ng ai là hoà n hả o cả , nhưng lạ i có nhữ ng
ngườ i luô n nghĩ mình là ngườ i hoà n hả o. Nhữ ng ngườ i đó khô ng thể là đồ ng độ i lý tưở ng vì
thá i độ củ a họ sẽ luô n tạ o nên xung độ t trong nhó m.
Thích phê bình. Nhữ ng ngườ i nà y sẽ tìm mọ i lý do để phê bình và phà n nà n về ngườ i khá c.
Ví dụ , nếu đi nhà thờ , họ sẽ phà n nà n về đủ thứ : từ việc bà i thuyết giả ng củ a vị mụ c sư và
giọ ng ca củ a độ i đồ ng ca thậ t tẻ nhạ t cho đến sự ồ n à o củ a nhữ ng ngườ i xung quanh.
Mong muốn chiếm được sự tín nhiệm. Đâ y là mộ t thá i độ xấ u khá c là m tổ n hạ i đến nhó m và
cũ ng tương tự như “că n bệnh cá i tô i”. Ở đâ u có ngườ i muố n già nh hết sự khen ngợ i thì ở đó
mô i trườ ng là m việc sẽ trở nên că ng thẳ ng và dễ bị chia rẽ. Thay vì mong muố n già nh đượ c
sự tín nhiệm và khen ngợ i, hã y là m việc hết mình và bạ n sẽ nhậ n đượ c chú ng.
Tổ ng thố ng Mỹ, Thomas Jefferson nhậ n xét: “Khô ng gì có thể ngă n cả n ngườ i có thá i độ
đú ng đắ n đạ t đượ c nhữ ng mụ c tiêu củ a mình, và cũ ng khô ng gì có thể giú p mộ t ngườ i có
thá i độ sai trá i đạ t đượ c nhữ ng mụ c tiêu đó .” Nếu lo lắ ng cho nhó m và muố n giú p đỡ đồ ng
độ i, thì bạ n khô ng thể phớ t lờ trướ c thá i độ xấ u. Nếu khô ng loạ i bỏ nhữ ng thá i độ xấ u, thì
cuộ c hà nh trình củ a bạ n sẽ vô cù ng khó khă n.
Thá i độ phả n á nh con ngườ i. Nó quyết định cá ch mộ t cá nhâ n nhìn nhậ n thế giớ i hay tá c
độ ng đến ngườ i khá c như thế nà o. Thá i độ tích cự c hay tiêu cự c đều ả nh hưở ng đến sự thể
hiện củ a mọ i ngườ i bấ t kể tà i nă ng, thà nh tích hay tình hình tà i chính củ a ngườ i đó .
Câ u chuyện sau có thể minh họ a cho nguyên tắ c nà y. Mộ t trườ ng họ c đã tiến hà nh cuộ c thử
nghiệm nhữ ng lớ p họ c đặ c biệt mà trong đó cá c giá o viên và sinh viên đều là nhữ ng ngườ i
giỏ i nhấ t. Kết quả là khi kết thú c họ c kỳ cuố i, nhữ ng sinh viên nà y đã đạ t thà nh tích cao hơn
so vớ i nhữ ng sinh viên khá c. Nhưng lú c đó , họ cũ ng đượ c thô ng bá o mộ t sự thậ t đó là cá c
sinh viên và giá o viên đượ c chọ n khô ng phả i là nhữ ng ngườ i giỏ i nhấ t mà chỉ là sự chọ n lự a
ngẫ u nhiên.
Nếu nhữ ng sinh viên và giá o viên trên đều đượ c chọ n lự a mộ t cá ch ngẫ u nhiên, thì điều gì
là m cho họ đạ t đượ c kết quả tố t hơn so vớ i nhữ ng nhó m khá c? Đó chính là thá i độ củ a
nhữ ng ngườ i có liên quan. Do mong đợ i thà nh cô ng, nên cá c giá o viên và sinh viên đã là m
tă ng thêm khả nă ng thà nh cô ng. Chính thá i độ củ a họ đã là m nên sự khá c biệt.
Nếu muố n mang lạ i cho nhó m cơ hộ i tố t nhấ t để đạ t đượ c thà nh cô ng thì bạ n phả i thự c
hà nh Nguyên tắ c Quả tá o hỏ ng. Hã y đổ i trá i tá o xấ u để lấ y trá i tá o tố t và bạ n sẽ có đượ c cơ
hộ i.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Tiếp tụ c đó ng gó p khi nhữ ng lờ i khen ngợ i và bổ ng lộ c đều đượ c trao cho cá c thà nh viên
khá c trong nhó m?
Nếu muố n nhậ n xét về thá i độ củ a ngườ i khá c thì hã y xem xét lạ i thá i độ củ a bạ n trướ c. Hã y
nhờ ngườ i khá c đá nh giá thá i độ củ a bạ n. Và nếu nghĩ rằ ng tiền lương củ a bạ n khô ng đượ c
trả cô ng bằ ng, bạ n cầ n tranh luậ n đến cù ng vớ i ngườ i chủ và tìm ra chỗ đứ ng thậ t sự củ a
mình. Tuy nhiên, nếu rờ i khỏ i vị trí củ a mình nhưng lạ i khô ng tìm đượ c thà nh cô ng trong
mô i trườ ng mớ i thì điều đó chứ ng tỏ bạ n đã đá nh giá quá cao giá trị củ a mình.
Khi phá hủ y mộ t tò a nhà bằ ng thuố c nổ cầ n phả i tính toá n kỹ từ ng chi tiết từ việc phâ n tích
cô ng trình, chuẩ n bị kế hoạ ch cho đến việc vậ n chuyển thuố c nổ , lắ p đặ t thiết bị, bả o đả m an
toà n cho nhữ ng khu vự c xung quanh,… Nếu khô ng có sự tính toá n chính xá c và phố i hợ p ă n
ý giữ a cá c bộ phậ n thì sẽ có thể gâ y thiệt hạ i đến nhữ ng khu vự c xung quanh, là m tổ n thấ t
tà i sả n và gâ y nguy hiểm đến con ngườ i. Tương tự như vậ y, cá c thà nh viên trong nhó m cũ ng
phả i biết phố i hợ p vớ i nhau khi là m việc. Đó là Nguyên tắ c Phố i hợ p.
Điều quan trọ ng củ a Nguyên tắ c Phố i hợ p là nếu rủ i ro cà ng cao thì cà ng phả i tính toá n thậ t
rõ rà ng, dễ hiểu và phố i hợ p thậ t chặ t chẽ. Ngườ i hoạ t độ ng kinh doanh phả i cố gắ ng đá p
ứ ng yêu cầ u củ a khá ch hà ng đú ng thờ i hạ n. Ngườ i phụ c vụ bà n cố gắ ng là m hà i lò ng khá ch
hà ng, tin tưở ng cá c nhâ n viên nhà bếp sẽ là m đượ c mó n ă n ngon. Nếu mắ c phả i mộ t lỗ i
trong tính toá n thì khá ch hà ng sẽ khô ng hà i lò ng và tìm mộ t ngườ i phụ c vụ khá c thay thế.
Do đó , cá c thà nh viên trong nhó m phả i biết phố i hợ p vớ i nhau khi là m việc.
Doanh nhâ n Stanley C. Gault khẳ ng định: “Chú ng ta khô ng chỉ đơn thuầ n là m việc cù ng
nhau, mà là phố i hợ p là m việc cù ng nhau.” Đó là điều cố t lõ i củ a Nguyên tắ c Phố i hợ p – đó là
khả nă ng và mơ ướ c củ a đồ ng độ i muố n là m việc cù ng nhau để hướ ng tớ i mụ c tiêu chung.
Nhưng điều đó khô ng xả y ra như mong muố n. Đồ ng thờ i, khả nă ng phố i hợ p cũ ng khô ng
phả i tự có , nó phả i đượ c tậ p luyện. Nhữ ng thà nh viên chỉ cầ n nhau trong lú c thuậ n lợ i thì
khô ng thể phá t triển khả nă ng là m việc phố i hợ p.
Tính cá ch + nă ng lự c + sự tậ n tâ m +
Khả nă ng phố i hợ p.
Khi cá c thà nh viên có đượ c nă m phẩ m chấ t nà y thì nhó m sẽ có khả nă ng đạ t đượ c thà nh
cô ng.
1. Tính cá ch
Trong cuố n 21 Nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo, tô i đã từ ng nó i về Nguyên tắ c Nền
tả ng, trong đó sự tin tưở ng là nền tả ng cơ bả n củ a nghệ thuậ t lã nh đạ o: “Tính cá ch tạ o nên
sự tin tưở ng và sự tin tưở ng tạ o nên nhà lã nh đạ o, đó chính là Nguyên tắ c Nền tả ng.”
Muố n thà nh lậ p mộ t nhó m, bạ n phả i bắ t đầ u hình thà nh tính cá ch cho từ ng thà nh viên
trong nhó m. Ví dụ , khi thà nh lậ p độ i bó ng, trướ c tiên phả i đưa ra nhữ ng điều khoả n như:
phả i luô n đoà n kết, phá t triển cá c kỹ nă ng và coi độ i bó ng như mộ t gia đình,…
2. Nă ng lự c
Tính cá ch là điều quan trọ ng nhấ t nhưng khô ng phả i là tấ t cả . Ví dụ , nếu phả i phẫ u thuậ t, thì
bạ n muố n có mộ t bá c sĩ phẫ u thuậ t giỏ i nhưng là ngườ i xấ u hay mộ t bá c sĩ kém nhưng là
ngườ i tố t? Tấ t nhiên, bạ n sẽ muố n ngườ i bá c sĩ có chuyên mô n giỏ i phẫ u thuậ t cho mình vì
vấ n đề đặ t lên hà ng đầ u lú c nà y là nă ng lự c. Để lự a chọ n thà nh viên cho nhó m, bạ n cũ ng cầ n
phả i kiểm tra nă ng lự c và tính cá ch củ a ngườ i đó .
3. Sự tậ n tâ m
Trong nhó m, luô n có mộ t thà nh viên đó ng vai trò là ngườ i ổ n định phong độ cho cả nhó m.
Mộ t trườ ng hợ p điển hình về phong độ ổ n định là cầ u thủ Grey Maddux củ a độ i bó ng chà y
Atlanta Braves. Maddux là mộ t cầ u thủ phá t bó ng siêu hạ ng. Â nh ta đã chiến thắ ng hơn 200
trậ n đấ u và luô n nằ m trong danh sá ch nhữ ng cầ u thủ chơi hay nhấ t. Anh là mộ t trong ba
cầ u thủ duy nhấ t (hai cầ u thủ cò n lạ i là Cy Young và Gaylord Perry) từ ng già nh chiến thắ ng
hơn 15 trậ n trong suố t 13 mù a giả i liên tiếp. Và anh cũ ng là cầ u thủ duy nhấ t 4 nă m liên
tiếp (1992-1995) già nh giả i Cy Young. Nhưng giả i thưở ng đá ng giá nhấ t củ a Maddux đó là
giả i thưở ng Gă ng tay và ng 10 nă m liền.
Trong thể thao, việc duy trì phong độ là rấ t khó , nhấ t là vớ i nhữ ng vậ n độ ng viên ném bó ng
như Maddux. Tuy nhiên, trong suố t sự nghiệp bó ng chà y củ a mình, anh chỉ phạ m 14 lỗ i.
Nếu muố n đồ ng độ i tin tưở ng thì bạ n phả i chứ ng tỏ tà i nghệ củ a mình mọ i lú c mọ i nơi. Sự
ổ n định phong độ là yếu tố rấ t quan trọ ng để duy trì và phá t triển nhó m.
5. Sự đoà n kết
Cầ n phả i phá t triển tinh thầ n đoà n kết trong nhó m. Điều đó giú p cho nhó m củ a bạ n vượ t
qua mọ i hoà n cả nh khó khă n. John Roat, thà nh viên củ a độ i đặ c nhiệm SEALs mô tả sự đoà n
kết như sau:
Cổ ngữ nó i khi đã trở thà nh mộ t nhó m, mọ i ngườ i sẽ “số ng chết có nhau”. Nếu khô ng đoà n
kết thì đó khô ng phả i là mộ t nhó m thậ t sự , đó chỉ là nhữ ng cá nhâ n là m việc trong cù ng mộ t
tổ chứ c.
NIỀ M TIN BỊ ĐÁ NH MẤ T
Tiểu thuyết gia và là nhà hoạ t độ ng chính trị về quyền bình đẳ ng cô ng nhâ n James Baldwin
đã phá t biểu: “Khi chú ng ta bấ t tín vớ i ai thì đạ i dương sẽ nhấ n chìm chú ng ta và mọ i á nh
sá ng sẽ tắ t hết.” Điều đó sẽ phá vỡ tinh thầ n phố i hợ p giữ a cá c thà nh viên và nhó m củ a bạ n
sẽ hoà n toà n thấ t bạ i. Vì vậ y, đồ ng độ i phả i luô n tin tưở ng nhau khi là m việc.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Để phá t triển khả nă ng phố i hợ p và tính đoà n kết trong mộ t nhó m phả i mấ t khá nhiều thờ i
gian. Hã y sử dụ ng nhữ ng lờ i khuyên củ a William A.Cohen trong cuố n The Art of the Leader
(Nghệ thuậ t lã nh đạ o) để xâ y dự ng nhó m biết tin cậ y nhau:
4. Khuyến khích hà nh độ ng theo nhữ ng phương châ m, danh tiếng, biểu tượ ng, khẩ u hiệu
củ a nhó m.
5. Hình thà nh giá trị củ a nhó m bằ ng việc xem xét lạ i lịch sử và thú c đẩ y phá t triển giá trị củ a
nhó m.
Cà ng tạ o ra nhiều hoạ t độ ng thì sự gắ n kết phá t triển giữ a cá c thà nh viên trong nhó m cà ng
tă ng lên.
TRẢ GIÁ GỐ C
Sự kiên trì và nhiệt tình củ a Ward đã đượ c đền đá p gấ p đô i vì cô ng việc kinh doanh riêng
củ a ô ng đã đơm hoa kết trá i chỉ sau gầ n mộ t thậ p kỷ. Nguồ n vố n ban đầ u chỉ có 1.600 đô -la
Mỹ và o nă m 1872, đến nă m 1878 có doanh số là 300.000 đô -la Mỹ . Chín nă m sau đó , lợ i
nhuậ n củ a cô ng ty là mộ t triệu đô -la Mỹ. Nhìn lạ i sau mộ t thế kỷ , Montgomery Ward và mụ c
lụ c bá n hà ng củ a cô ng ty trở nên nổ i tiếng vớ i cá i tên là Wish Book (Quyển sá ch mơ ướ c),
đã tă ng lên 500 trang và đượ c gử i đến hơn mộ t triệu ngườ i mỗ i nă m. Vă n phò ng trung tâ m
củ a cô ng ty là mộ t tò a nhà mớ i ở đạ i lộ Michigan ở Chicago – tò a nhà chọ c trờ i lớ n nhấ t ở
tâ y NewYork.
NGỪ NG ĐÁ NH ĐỔ I
BỊ VƯỢ T MẶ T
Biết đượ c phương hướ ng tương lai trong kinh doanh, Wood đã rờ i khỏ i Ward. Và o nă m
1924, ô ng là phó chủ tịch ở Sears, ô ng thuyết phụ c ngườ i quả n lý củ a Sears cho mộ t cơ hộ i
để kinh doanh cá c cử a hà ng bá n lẻ. Và họ đồ ng ý mở mộ t cử a hà ng thử nghiệm ở Chicago
và o nă m sau. Đó chỉ là thà nh cô ng trướ c mắ t. Hai nă m sau đó , Sears đã mở 27 cử a hà ng.
Đến nă m 1929, cô ng ty đã xâ y dự ng hơn 300 cử a hà ng. Ngay cả suố t thờ i kỳ đình trệ, Sears
tiếp tụ c mở rộ ng và đến nă m 1931 Sears vượ t trộ i trong lĩnh vự c kinh doanh cá c cử a hà ng
bá n lẻ. Wood trở thà nh chủ tịch củ a cô ng ty, ô ng ta đã nắ m giữ vị trí nà y đến nă m 1954.
Sears đã trở thà nh chuỗ i cử a hà ng thà nh cô ng nhấ t trong nướ c.
Cô ng ty Montgomery Ward thậ t sự khô ng bao giờ bù đắ p lạ i đượ c nhữ ng sai lầ m trướ c đó .
Họ đã mở ra mộ t và i cử a hà ng bá n lẻ nhưng khô ng đủ mạ nh để bắ t kịp Sears. Nhó m khô ng
đạ t đượ c thự c lự c khi họ khô ng biết đá nh đổ i. Khô ng biết bao nhiêu lầ n Ward thấ t bạ i trong
việc đá nh đổ i. Trong thờ i kì đình trệ, cô ng ty đã tích trữ tiền mặ t và ngưng mở rộ ng trong
khi Sears lạ i tiến lên. Sau thế chiến thứ hai, khi mộ t số cử a hà ng khá c chuyển về ngoạ i
thà nh, Ward bỏ lỡ việc nắ m bắ t cơ hộ i để cố gắ ng trở lạ i dẫ n đầ u. Thị trườ ng thay đổ i liên
tụ c, nhữ ng ngườ i lã nh đạ o khô ng chịu đá nh đổ i khi cầ n thiết để có đượ c thị trườ ng. Trong
25 nă m cuố i củ a thế kỷ XX, họ cố gắ ng cầ m cự . Cuố i cù ng, sau 128 nă m kinh doanh,
Montgomery Ward đã đó ng cử a. Đó là nhữ ng gì có thể xả y ra khi ngườ i ta là m trá i vớ i
Nguyên tắ c Đá nh đổ i.
Muố n phá t huy thự c lự c và già nh đượ c chiến thắ ng, bạ n cầ n phả i đá nh đổ i hoặ c trả giá để
đạ t đượ c điều đó . Bạ n sẽ khô ng thể phá t huy thự c lự c củ a mình nếu chỉ dự a và o cô ng sứ c
lao độ ng củ a ngườ i khá c. Nếu khô ng biết đá nh đổ i để chiến thắ ng thì sẽ phả i trả giá cho sự
thấ t bạ i.
Nhiều ngườ i mắ c phả i că n bệnh điểm đích. Khi đã đạ t đượ c bằ ng cấ p, đạ t đượ c vị trí mong
muố n, nhậ n đượ c giả i thưở ng hay kiếm đượ c nhiều tiền, thì họ cho rằ ng khô ng cầ n phả i
phấ n đấ u nữ a.
Nhưng ngườ i lã nh đạ o giỏ i thì khô ng đượ c phép nghĩ như vậ y. Ngà y mà họ ngừ ng phấ n đấ u
cũ ng sẽ là ngà y họ để mấ t thự c lự c củ a họ và củ a tổ chứ c, đú ng như Ray Kroc đã nó i: “Khi
cò n trẻ, bạ n ngà y cà ng phá t triển nhưng khi già , bạ n bắ t đầ u tà n héo.’’
Că n bệnh điểm đích nguy hiểm cho nhó m cũ ng như bấ t cứ cá nhâ n nà o. Nó khiến chú ng ta
tin rằ ng mình có thể nghỉ ngơi, ngừ ng phấ n đấ u, ngừ ng đá nh đổ i – và nếu là m như thế sẽ
khô ng đạ t đượ c thự c lự c củ a mình. Earl Blaik, cự u huấ n luyện viên bó ng đá củ a họ c viện
quâ n độ i Mỹ đã nhậ n xét: “Khô ng gì có thể thay thế cho lao độ ng. Nó là cá i giá củ a thà nh
cô ng.’’ Điều đó là châ n lý. Và đó cũ ng là lý do tạ i sao Tổ ng thố ng Dwight D. Eisenhower nhậ n
xét: “Thắ ng lợ i nà o cũ ng có cá i giá củ a nó .’’ Nếu muố n đạ t đượ c thự c lự c củ a mình, thì đừ ng
bao giờ ngừ ng phấ n đấ u.
Để trở thà nh nhà vô địch, phả i trả mộ t cá i giá cao. Nhưng để duy trì vị trí hà ng đầ u cò n phả i
trả giá cao hơn nữ a. Và sự tiến triển phụ thuộ c nhiều và o nỗ lự c củ a bạ n cao hay thấ p. Vị trí
cà ng cao, thì bạ n cà ng phả i trả giá cao hơn nếu muố n tạ o thêm mộ t sự tiến bộ nhỏ . Nhà vô
địch thế giớ i chạ y nướ c rú t phá kỷ lụ c củ a chính họ khô ng phả i trướ c và i giâ y mà là trướ c
và i phầ n tră m củ a giâ y.
Khô ng ai có thể đạ t đượ c thự c lự c mà khô ng phả i trả giá . Nếu muố n trở nên chuyên nghiệp,
bạ n phả i có trình độ họ c vấ n và kinh nghiệm. Nếu muố n chạ y nhanh hơn, bạ n phả i tậ p
luyện chă m chỉ. Nếu muố n tă ng thêm lợ i nhuậ n từ nguồ n đầ u tư ban đầ u, bạ n phả i đầ u tư
thêm tiền hay chấ p nhậ n rủ i ro cao hơn. Nguyên tắ c nà y ứ ng dụ ng tương tự cho nhó m. Để
cả i tiến, thay đổ i hay duy trì chiến thắ ng, thì nhó m cũ ng như từ ng cá nhâ n sẽ phả i chấ p
nhậ n trả giá .
Hầ u hết nhữ ng ngườ i bỏ cuộ c thườ ng khô ng từ bỏ ngay từ dướ i châ n nú i; mà bỏ cuộ c khi
đã đi đượ c nử a đườ ng lên nú i. Khô ng ai bắ t đầ u vớ i mụ c tiêu thua cuộ c. Nhưng họ lạ i gặ p
sai lầ m khi nghĩ rằ ng có thể dễ dà ng đạ t đượ c thà nh cô ng mà khô ng phả i bỏ ra bấ t cứ chi
phí nà o. Đó là cá ch suy nghĩ củ a Montgomery Ward. Nếu mở cá c cử a hà ng bá n lẻ thì họ phả i
đầ u tư thờ i gian, tiền bạ c, nhâ n lự c. Do vậ y, họ đã bỏ qua cơ hộ i phá t triển đó để rồ i nhữ ng
đố i thủ củ a họ đã vượ t qua họ và cá i giá mà họ phả i trả là sự thấ t bạ i.
CÁ I GIÁ CỦ A NHÓ M
Sự hy sinh
Nhó m sẽ phá t huy hết thự c lự c khi bạ n phá t huy đượ c thự c lự c củ a mình. Điều đó có nghĩa
là khả nă ng hô m nay thì chưa đủ . Hay nó i theo cá ch củ a chuyên gia lã nh đạ o Max DePree:
“Chú ng ta sẽ khô ng thể có đượ c cá i chú ng ta cầ n nếu vẫ n giữ cá i chú ng ta đã có .’’ Điều đó
đò i hỏ i sự cố gắ ng, nỗ lự c nhiều hơn và đó là chìa khó a để phá t huy tiềm nă ng củ a bạ n và
củ a cả nhó m.
Khô ng ích kỷ
Mọ i ngườ i thườ ng chỉ quan tâ m đến lợ i ích củ a bả n thâ n. Nhưng nếu muố n là m việc nhó m
hiệu quả , thì cá c thà nh viên phả i đặ t cô ng việc củ a nhó m lên trên lợ i ích cá nhâ n. Tuy nhiên,
khô ng phả i ai cũ ng là m đượ c điều đó , đặ c biệt là đố i vớ i nhữ ng ngườ i vừ a gặ t há i đượ c
nhữ ng thà nh cô ng lớ n. Song, hã y nhớ rằ ng, nếu biết cho đi, bạ n sẽ cò n nhậ n đượ c nhiều
hơn. Tá c giả Jackson Brown đã từ ng nó i: “Khi cố ng hiến hết sứ c lự c cho thế giớ i, thế giớ i sẽ
đền ơn lạ i cho bạ n.’’ Và nếu bạ n đó ng gó p hết sứ c cho nhó m, nhó m sẽ trả lạ i cho bạ n nhiều
hơn nhữ ng gì bạ n đã cố ng hiến. Ngoà i ra, cá i giá phả i trả cho sự thấ t bạ i cò n lớ n hơn cá i giá
củ a sự thà nh cô ng. Cá i giá củ a sự thấ t bạ i là nghèo nà n, chá n nả n, thấ t vọ ng và bị chà đạ p về
tinh thầ n
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Khô ng phả i lú c nà o bạ n cũ ng có thể nhậ n đượ c nhiều hơn so vớ i nhữ ng thứ đã bỏ ra.
1.......................................................................................................................................
2.......................................................................................................................................
3........................................................................................................................................
4........................................................................................................................................
5........................................................................................................................................
6........................................................................................................................................
7........................................................................................................................................
8........................................................................................................................................
9........................................................................................................................................
10........................................................................................................................................
Nếu mụ c tiêu cá nhâ n mâ u thuẫ n vớ i mụ c tiêu chung củ a nhó m thì bạ n sẽ phả i lự a chọ n mộ t
trong ba giả i phá p sau:
3. Gắ n kết mụ c tiêu cá nhâ n vớ i mụ c tiêu chung củ a nhó m (giú p cho nhó m tố t hơn).
Bạ n chỉ có thể lự a chọ n mộ t trong ba giả i phá p trên vì nhó m khô ng thể vì mộ t ngườ i mà hy
sinh lợ i ích tậ p thể.
Trong vai trò lã nh đạ o, bạ n cầ n thuyết phụ c cá c thà nh viên khá c hy sinh vì lợ i ích củ a nhó m.
Vớ i nhữ ng ngườ i có nă ng lự c thì việc thuyết phụ c họ ưu tiên nhiều hơn cho mụ c tiêu củ a
nhó m lạ i cà ng khó khă n hơn.
Khi đã trở thà nh hình mẫ u cho sự hy sinh vì lợ i ích chung, bạ n sẽ nhậ n đượ c niềm tin từ
mọ i ngườ i. Hã y đề nghị họ là m theo bạ n, giả i thích, hướ ng dẫ n và biểu dương nhữ ng đó ng
gó p củ a htọ hvớ i tậ pể.
11. NGUYÊN TẮC BẢNG ĐIỂM
Nhó m có thể tự điều chỉnh tố t hơn nếu hiểu rõ giá trị củ a mình
Hã ng phim hoạ t hình đầ u tiên củ a nướ c Mỹ đượ c anh em nhà Walt Disney thà nh lậ p nă m
1920 và nhanh chó ng trở nên nổ i tiếng. Vớ i hình tượ ng chuộ t Mickey.
Walt Disney Production đượ c đổ i tên thà nh Walt Disney Company, điều nà y phả n á nh sự
quan tâ m củ a cô ng ty tớ i nhiều lĩnh vự c đa dạ ng hơn. Nhữ ng ngườ i điều hà nh củ a cô ng ty
và cá c phò ng ban thườ ng gặ p nhau trong cá c buổ i ă n trưa hà ng tuầ n để thú c đẩ y tình đoà n
kết và chia sẻ nhữ ng ý tưở ng. Họ cũ ng thuê nhữ ng nhâ n viên giỏ i để điều hà nh cá c chương
trình truyền hình và chương trình điện ả nh.
Mỗ i cuộ c chơi đều có luậ t lệ và sự định hình riêng củ a nó để già nh chiến thắ ng. Mộ t số độ i
đo lườ ng sự thà nh cô ng củ a mình bằ ng điểm số , mộ t số khá c thì đá nh giá bằ ng lợ i nhuậ n.
Ngoà i ra, mộ t số nhó m khá c lạ i că n cứ trên số lượ ng khá ch hà ng mà họ phụ c vụ . Nhưng dù
sao đi nữ a, đã là cuộ c chơi thì luô n có bả ng điểm. Và nếu muố n đạ t tớ i mụ c tiêu thì phả i biết
giá trị củ a mình ở đâ u. Nhó m phả i tự nhìn nhậ n chính mình thô ng qua bả ng điểm.
Trong thể thao, bả ng điểm là mộ t yếu tố quan trọ ng vì bả ng điểm cung cấ p hình ả nh tứ c
thờ i về trậ n đấ u tạ i mộ t thờ i điểm nhấ t định. Khi đến xem trậ n đấ u đang diễn ra giữ a
chừ ng, bạ n có thể nhìn và o bả ng điểm và đá nh giá đượ c diễn biến củ a trậ n đấ u. Hã y dừ ng
lạ i và tự đá nh giá xem bạ n đang ở chỗ nà o trên con đườ ng dẫ n tớ i thà nh cô ng.
Nhưng khi phá t triển thì sự thay đổ i khô ng là chưa đủ . Nếu muố n phá t triển tố t hơn, bạ n
phả i thay đổ i đú ng cá ch. Bạ n chỉ có thể là m đượ c như vậ y khi bạ n có khả nă ng đá nh giá bả n
thâ n và đồ ng độ i. Đó là ý nghĩa khá c củ a bả ng điểm. Nó cho bạ n thô ng tin phả n hồ i tiếp
theo.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Bả ng điểm trong việc kinh doanh và trong lĩnh vự c củ a bạ n như thế nà o? Bạ n đá nh giá sự
tiến bộ củ a mình trong thờ i gian qua bằ ng cá ch nà o? Bạ n là m cá ch nà o để duy trì điểm số
củ a mình?
Hã y dà nh thờ i gian nhậ n biết phương phá p mà nhó m củ a bạ n sử dụ ng để giữ điểm. Hã y viết
nhữ ng tiêu chuẩ n đó xuố ng đâ y:
1........................................................................................................................................
2........................................................................................................................................
3........................................................................................................................................
1........................................................................................................................................
2........................................................................................................................................
3........................................................................................................................................
ĐỂ TRỞ THÀ NH NHÀ LÃ NH ĐẠ O GIỎ I HƠN
Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, bạ n có trá ch nhiệm chính trong việc kiểm tra bả ng điểm và
thô ng bá o tình hình củ a nhó m vớ i nhữ ng thà nh viên trong nhó m. Bạ n khô ng nhấ t thiết phả i
là m tấ t cả nhữ ng việc đó . Nhưng bạ n cầ n phả i chắ c chắ n rằ ng nhữ ng thà nh viên trong nhó m
củ a mình luô n tự đá nh giá , điều chỉnh và ra quyết định cà ng sớ m cà ng tố t. Đó là chìa khó a
để chiến thắ ng.
Để đá nh giá chính xá c và khá ch quan, bạ n nên tham khả o bả ng điểm. Nếu khô ng tự mình
là m tố t đượ c thì bạ n nên nhờ đến sự giú p đỡ hoặ c chia sẻ trá ch nhiệm lã nh đạ o nhó m vớ i
nhữ ng ngườ i khá c.
12. NGUYÊN TẮC NGƯỜI DỰ BỊ
Nhữ ng độ i xuấ t sắ c luô n có tầ m nhìn sâ u rộ ng
Bạ n đã bao giờ nghe câ u thà nh ngữ “cò n nướ c cò n tá t” hay lờ i nhậ n định nổ i tiếng củ a huấ n
luyện viên bó ng chà y Yogi Berra: “Mộ t việc chưa kết thú c cho đến khi sự kết thú c củ a nó xả y
ra” chưa? Tuy nhiên, nế u hiểu Nguyên tắ c Ngườ i dự bị, bạ n sẽ thấ y đô i khi mộ t việc kết thúc
trướ c cả khi sự kết thú c củ a nó xả y ra.
Nhưng khi trậ n đấ u sắ p kết thú c, tô i nó i vớ i nhữ ng ngườ i bạ n: “Nà o cá c bạ n, trậ n đấ u đã kết
thú c.” Tô i muố n về sớ m vì sợ bị kẹt xe. Dĩ nhiên, nếu trậ n đấ u thậ t sự gay go hoặ c có ý nghĩa
lịch sử (ví dụ mộ t trậ n giao hữ u bó ng chà y) thì tô i sẽ ở lạ i cho đến phú t cuố i. Cá c bạ n củ a tô i
rấ t ngạ c nhiên vì quyết định củ a tô i. Đặ c biệt là khi trậ n đấ u đang đến lú c gay go và Tech đã
dẫ n trướ c vớ i tỷ số 15 – 12.
Trên đườ ng về, tô i giả i thích về quyết định đó củ a mình. Thậ t sự thì độ i Tech đã chơi chù n
lạ i trướ c độ i Yellow Jacket, nhấ t là khi độ i Tech chọ n lố i chơi phò ng thủ , nhưng điều đó
khô ng dễ dà ng chú t nà o vì độ i Seminoles là mộ t độ i có khả nă ng tấ n cô ng mạ nh mẽ. Nhưng
tô i nhậ n thấ y trong suố t trậ n đấ u, độ i Tech vẫ n giữ nguyên cá c cầ u thủ chính thứ c, cò n độ i
FSU đã thay thế nhiều cầ u thủ từ hà ng ghế dự bị và khô ng bị ả nh hưở ng xấ u nà o từ nhữ ng
sự thay thế nà y. Bở i vậ y tô i biết rằ ng vấ n đề chỉ là thờ i gian trướ c khi cá c cầ u thủ củ a độ i
Tech bị đá nh bạ i bở i sứ c mạ nh củ a nhữ ng cầ u thủ dự bị trong độ i FSU và chắ c chắ n rằ ng kết
quả cuố i cù ng độ i FSU sẽ thắ ng vớ i tỉ số 26 – 21. Đó chính là tá c độ ng củ a Nguyên tắ c Ngườ i
dự bị. Nhữ ng độ i xuấ t sắ c luô n có tầ m nhìn sâ u rộ ng.
XÁ C ĐỊNH NGƯỜ I DỰ BỊ
Trong thể thao, việc xá c định ai là cầ u thủ chính thứ c và ai là cầ u thủ dự bị là mộ t việc dễ
dà ng. Nhưng là m thế nà o để xá c định đượ c ngườ i dự bị trong nhữ ng lĩnh vự c khá c? Chú ng
ta cầ n că n cứ trên cá c định nghĩa sau:
Ngườ i chính thứ c là nhữ ng ngườ i trự c tiếp tạ o ra giá trị cho tổ chứ c hoặ c có ả nh hưở ng trự c
tiếp đố i vớ i quá trình hoạ t độ ng củ a tổ chứ c.
Ngườ i dự bị là nhữ ng ngườ i khô ng trự c tiếp tạ o ra giá trị cho tổ chứ c và là nhữ ng ngườ i hỗ
trợ cho nhữ ng ngườ i chính thứ c.
Nhữ ng ngườ i chính thứ c trong độ i là nhữ ng ngườ i đượ c quan tâ m nhiều nhấ t và do đó họ
trở nên nổ i tiếng, cò n nhữ ng ngườ i dự bị thì hầ u như khô ng đượ c chú ý và quan tâ m.
Tuy nhiên, John Wooden, huấ n luyện viên củ a độ i bó ng rổ UCLÂ đã khô ng là m như vậ y.
Khô ng hề có sự phâ n biệt giữ a cá c cầ u thủ chính thứ c và cầ u thủ dự bị, mọ i ngườ i đều đượ c
đố i xử như nhau và đá nh giá mộ t cá ch khá ch quan, cô ng bằ ng. Ô ng đã nhậ n thấ y: “Tinh thầ n
đoà n kết, đồ ng độ i là thứ cầ n đặ t lên trên hết. Cá c thà nh viên trong độ i là mộ t nhó m và tô i
khô ng muố n chia cá c cầ u thủ thà nh nhữ ng ngườ i chính thứ c hay nhữ ng ngườ i dự bị. Mỗ i
thà nh viên đều có mộ t vai trò riêng, bao gồ m cả huấ n luyện viên, trợ lý, ngườ i huấ n luyện
và giá m đố c.” Chính tinh thầ n đó đã giú p độ i bó ng UCLA 10 lầ n đoạ t chứ c vô địch giả i bó ng
rổ sinh viên toà n quố c.
NGƯỜ I DỰ BỊ LÀ HẾ T SỨ C CẦ N THIẾ T
Mỗ i ngườ i đều có giá trị riêng, và mỗ i cầ u thủ đều gó p phầ n tạ o ra giá trị cho độ i. Cầ n phả i
tin tưở ng và tô n trọ ng cá c cầ u thủ dự bị vì:
Hiếm có ngườ i nà o khi mớ i bắ t đầ u sự nghiệp đã trở thà nh ngô i sao. Và nhữ ng ngườ i thà nh
cô ng sớ m thì thườ ng nhanh chó ng bị lã ng quên. Hầ u hết nhữ ng ngườ i thà nh cô ng đều phả i
trả i qua thờ i gian họ c việc và thờ i gian thi đấ u. Ví dụ như tiền vệ Joe Montana, ngườ i đượ c
vinh danh tạ i Hall of Fame. Â nh đã phả i trả i qua hai nă m ngồ i ghế dự bị trướ c khi trở thà nh
cầ u thủ chính thứ c cho độ i San Francisco 49ers. Â nh đã phá vỡ kỷ lụ c và dẫ n độ i tuyển củ a
mình đi đến chứ c vô địch. Ngườ i dự bị đã hỗ trợ anh là Steve Young, sau nà y cũ ng trở thà nh
mộ t tiền vệ xuấ t sắ c.
Trong độ i thườ ng chỉ có mộ t và i thà nh viên tà i nă ng, cò n lạ i là nhữ ng thà nh viên khá c
khô ng có tên tuổ i. Khô ng nên vộ i và ng đá nh giá mộ t ngườ i là khô ng có triển vọ ng trong độ i
củ a bạ n. Hã y khuyến khích, tạ o cơ hộ i cho họ phá t triển và khai thá c tiềm nă ng. Vì có thể
mộ t ngà y nà o đó , nhữ ng ngườ i đó sẽ thà nh cô ng và trở nên nổ i tiếng.
Khi mỗ i thà nh viên trong độ i hoà n thà nh xuấ t sắ c vai trò củ a mình và phá t huy tố i đa khả
nă ng, nă ng khiếu, kinh nghiệm thì độ i củ a họ sẽ thậ t sự hoạ t độ ng rấ t mạ nh. Thà nh tự u củ a
cả độ i giú p cho nhữ ng cầ u thủ chính thứ c thà nh cô ng, và nhữ ng thà nh tự u củ a cá c cầ u thủ
chính thứ c cũ ng giú p cho độ i thà nh cô ng. Sứ c mạ nh củ a toà n độ i sẽ mạ nh hơn sứ c mạ nh
củ a từ ng cầ u thủ . Hoặ c nó i như John Wooden, đó là : “Thà nh phầ n chính củ a vị trí ngô i sao là
nhữ ng ngườ i cò n lạ i củ a độ i tuyển.”
Số lượ ng cầ u thủ chính thứ c luô n bị lấ n á t bở i số lượ ng cá c cầ u thủ khá c trong độ i. Trong
độ i bó ng rổ chuyên nghiệp, chỉ có 5 cầ u thủ chính thứ c trong số 12 cầ u thủ . Trong độ i bó ng
chà y, chỉ có 9 ngườ i chính thứ c nhưng lạ i có tớ i 40 cầ u thủ . Trong độ i bó ng bầ u dụ c, có 20
cầ u thủ chính thứ c chơi ở vị trí tấ n cô ng và hậ u vệ nhưng mỗ i độ i đượ c phép mang theo 53
cầ u thủ (thậ m chí, cá c độ i bó ng ở trườ ng đạ i họ c có tớ i hơn 100 ngườ i).
Bạ n sẽ thấ y điều nà y ở nhữ ng lĩnh vự c khá c. Trong lĩnh vự c giả i trí, ngoà i nhữ ng diễn viên
là ngườ i thườ ng đượ c biết đến, cò n có hà ng tră m ngườ i khá c cầ n cho việc sả n xuấ t phim
khô ng hề đượ c biết đến. Trong chính trị, mọ i ngườ i chỉ biết đến ngườ i lã nh đạ o mà khô ng
biết đến nhữ ng ngườ i đã phụ c vụ đắ c lự c cho đườ ng lố i chính trị đó . Nếu thờ ơ vớ i số đô ng
củ a nhó m, thì bạ n sẽ khô ng có hy vọ ng thà nh cô ng.
4. Cầ u thủ dự bị đượ c đưa và o đú ng lú c sẽ có nhiều giá trị hơn nhữ ng cầ u thủ chính thứ c
Nhiệm vụ củ a nhữ ng ngườ i dự bị là hỗ trợ nhữ ng ngườ i chính thứ c, nhưng đô i khi, họ lạ i có
ả nh hưở ng trự c tiếp đố i vớ i nhó m.
Ví dụ , Linda Eggers là mộ t ngườ i có tà i nhưng cô chỉ nhậ n là m trợ lý cho tô i. Ở vai trò đó , cô
có tá c độ ng rấ t lớ n đến cô ng ty: tham gia đó ng gó p ý kiến, phá t triển sả n phẩ m và tiếp thị. Vì
vậ y, vai trò củ a cô là khô ng thể thiếu trong cô ng ty. Giá trị củ a cô vớ i vai trò mộ t ngườ i hỗ
trợ đã giú p cô trở thà nh mộ t ngườ i chính thứ c.
Mộ t độ i khô ng có cầ u thủ dự bị thì lự a chọ n duy nhấ t củ a huấ n luyện viên độ i đó sẽ chỉ tậ p
trung và o cá c cầ u thủ chính thứ c để đạ t đượ c hiệu quả tố i đa cho độ i. Nếu cá c cầ u thủ chính
thứ c khô ng thi đấ u đượ c thì độ i sẽ thấ t bạ i. Nếu cá c cầ u thủ dự bị khô ng giỏ i thì ngườ i lã nh
đạ o sẽ có mộ t và i lự a chọ n nhưng nhữ ng lự a chọ n nà y thườ ng khô ng tố t. Tuy nhiên, nếu
mộ t độ i có nhiều cầ u thủ dự bị giỏ i thì sự lự a chọ n là vô tậ n.
Độ i bó ng có nhữ ng cầ u thủ dự bị giỏ i có thể già nh đượ c chiến thắ ng vì nếu mộ t cầ u thủ nà o
đó bị thương thì sẽ có ngườ i khá c thay thế anh ta. Nếu đố i thủ chuyển sang phò ng thủ thì đã
có nhữ ng cầ u thủ tấ n cô ng để vượ t qua tình huố ng nà y. Dù trong bấ t kỳ trườ ng hợ p khó
khă n nà o, chỉ cầ n có mộ t cầ u thủ dự bị xuấ t sắ c cũ ng giú p cho độ i có cơ hộ i thay đổ i.
6. Cá c cầ u thủ dự bị đượ c đưa và o lú c độ i nguy cấ p
Khi mộ t độ i quâ n gặ p phả i khó khă n, cầ n phả i là m gì? Nó phả i dù ng đến độ i quâ n dự bị. Đó
là cá ch giả i quyết trong tấ t cả mọ i lĩnh vự c củ a cuộ c số ng. Bạ n khô ng cầ n ngườ i dự bị khi
mọ i việc diễn ra tố t đẹp, nhưng khi mộ t cầ u thủ bị thương hoặ c trậ n đấ u đang diễn biến
theo chiếu hướ ng xấ u thì nhữ ng ngườ i thay thế cầ n đượ c đưa và o. Nă ng lự c củ a nhữ ng
ngườ i nà y thườ ng tạ o nên thà nh cô ng củ a độ i.
Nếu độ i củ a bạ n đã từ ng trả i qua thờ i kỳ khó khă n, bạ n sẽ biết đượ c tầ m quan trọ ng củ a
ngườ i dự bị. Do đó , hã y xâ y dự ng độ i ngũ dự bị ngay từ bâ y giờ để chuẩ n bị cho cuộ c khủ ng
hoả ng mà bạ n phả i đố i mặ t trong tương lai.
XÂ Y DỰ NG ĐỘ I NGŨ TƯƠNG LÂ I
Khi xem xét cá c cầ u thủ chính thứ c và dự bị trong nhó m, bạ n có thể nhậ n ra tương lai củ a
độ i thô ng qua ba yếu tố sau:
Chính trị gia ngườ i Mỹ Â dlai E. Stevenson đưa ra lờ i khuyên sau: “Chỉ có ba quy luậ t củ a
phương phá p quả n lý đú ng: tìm ngườ i giỏ i, giú p cho họ khô ng đi sai đườ ng, đặ t họ và o mộ t
giớ i hạ n nhấ t định, trong đó việc tìm ngườ i giỏ i là quan trọ ng nhấ t.” Bạ n khô ng thể xâ y
dự ng đượ c mộ t độ i chiến thắ ng nếu khô ng có cá c cầ u thủ giỏ i.
Khi tuyển dụ ng sẽ có hai trườ ng hợ p xả y ra: tìm ngườ i cho vị trí nà o đó hoặ c tìm vị trí cho
mộ t ngườ i nà o đó . Trong trườ ng hợ p thứ nhấ t, bạ n có mộ t vị trí trố ng và muố n tìm ngườ i
phù hợ p vớ i vị trí đó . Đâ y là trườ ng hợ p điển hình trong tuyển dụ ng. Nhưng thỉnh thoả ng,
khi nhó m khô ng có vị trí trố ng nhưng bạ n vẫ n muố n tìm mộ t ngườ i có tiềm nă ng để mờ i
và o độ i củ a mình. Khi có vị trí thích hợ p, hã y để họ phá t huy tà i nă ng củ a mình ở vị trí đó .
Đừ ng bỏ lỡ nhữ ng tà i nă ng.
Bạ n khô ng thể giả i quyết nhữ ng vấ n đề củ a ngà y mai bằ ng nhữ ng giả i phá p củ a ngà y hô m
nay. Nếu muố n độ i củ a mình thà nh cô ng khi gặ p nhữ ng thử thá ch thì bạ n phả i chuẩ n bị
trướ c. Điều đó có nghĩa là hã y giú p nhữ ng ngườ i chính thứ c phá t huy tiềm nă ng củ a họ và
huấ n luyện nhữ ng ngườ i dự bị thà nh nhữ ng ngườ i chính thứ c khi cầ n thiết.
3. Mấ t má t: Ai sẽ phả i rờ i khỏ i độ i?
Nơi khô ng bao giờ có ngườ i ra đi chỉ có thể là nghĩa trang. Việc mấ t ngườ i trong nhó m là
việc khô ng thể trá nh đượ c. Nhưng quan trọ ng là bạ n có thể lự a chọ n nhữ ng ngườ i ra đi.
Nếu giữ lạ i nhữ ng ngườ i là m việc khô ng hiệu quả thì nhữ ng ngườ i là m việc hiệu quả sẽ bấ t
mã n và ra đi. Nếu sa thả i nhữ ng ngườ i khô ng mang lạ i giá trị cho nhó m thì nhó m sẽ tố t hơn.
Nó giố ng như mộ t cá i câ y đã đượ c tỉa tó t. Nếu khô ng cắ t bỏ nhữ ng cà nh khô thì cuố i cù ng cả
câ y sẽ đổ . Nếu cắ t bỏ nhữ ng cà nh khô thì câ y sẽ khỏ e mạ nh hơn, nhữ ng cà nh câ y khỏ e
mạ nh sẽ sinh sô i nhiều hơn và có cả nhữ ng khoả ng khô ng gian trố ng cho nhữ ng cà nh mớ i
phá t triển. Để mô tả cá ch cả i tiến, phá t triển độ i và nhữ ng ngườ i dự bị, tô i đưa ra nguyên lý
“cử a xoay”. Đâ y là nguyên lý hoạ t độ ng củ a nó : Mộ t độ i luô n có cá i đượ c và cá i mấ t. Ngườ i
nà y đượ c tham gia và o tổ chứ c thì phả i có ngườ i khá c ra đi. Chìa khoá để tạ o nên thà nh
cô ng trong tương lai là tìm đượ c ngườ i mớ i là m việc hiệu quả hơn ngườ i đã ra đi.
Ví dụ , nếu chia hiệu quả là m việc củ a mộ t ngườ i theo thang điểm từ 1 đến 10. Khi nguyên lý
“cử a xoay” hoạ t độ ng, nếu nhó m củ a bạ n mấ t 4 điểm nhưng đượ c 8 điểm thì tương lai củ a
nhó m rấ t xá n lạ n. Nếu mấ t 8 điểm nhưng chỉ có đượ c 4 điểm thì tương lai củ a nhó m sẽ bị
sụ p đổ . Nếu mấ t 4 điểm và đượ c 4 điểm thì bạ n tạ o đượ c diện mạ o mớ i cho nhó m nhưng lạ i
khô ng tạ o đượ c sự tiến triển nà o.
Khi mộ t nhó m đã có nhữ ng nguyên tắ c và bắ t đầ u phá t triển thì nó sẽ tiếp tụ c tuyển ngườ i.
Nhữ ng ngườ i và o nhó m lú c nà y thườ ng bị thu hú t bở i nó vì họ thấ y đượ c mứ c độ rà ng buộ c
củ a nhữ ng ngườ i đang tồ n tạ i trong nhó m. Điều đó giú p phá t huy khả nă ng củ a nhó m và
dẫ n dắ t nhó m đi tớ i thà nh cô ng.
Tuy nhiên, khi nhó m thà nh cô ng thì cũ ng có mộ t và i ngườ i muố n ra đi để tự tìm lấ y thà nh
cô ng cho mình. Đó sẽ là thờ i gian nguy cấ p củ a nhó m. Hã y đưa ra nhữ ng thử thá ch, chia sẻ
trá ch nhiệm và phầ n thưở ng vớ i họ để giữ họ ở lạ i (Nếu việc là m nà y khô ng tá c dụ ng bạ n có
thể phá t triển nhữ ng ngườ i dự bị để thay thế nhữ ng ngườ i đã ra đi).
Chìa khó a củ a Nguyên tắ c Ngườ i dự bị là tiếp tụ c cả i tiến nhó m. Để có nhiều thà nh viên giỏ i
hơn, bạ n phả i cả i tiến nhữ ng ngườ i chính thứ c, sau đó xâ y dự ng độ i ngũ dự bị. Hã y kiên trì
là m việc nà y và bạ n sẽ có mộ t nhó m xuấ t sắ c vì nhó m xuấ t sắ c là nhó m có tầ m nhìn sâ u
rộ ng. Đó là Nguyên tắ c Ngườ i dự bị.
Trướ c hết, để lự a chọ n thà nh viên cho độ i, hã y phâ n tích cá c điểm sau:
1. Tính cách. để xá c định ngườ i nà o là ngườ i lèo lá i, ngườ i ả nh hưở ng, ngườ i hỗ trợ và
ngườ i có khả nă ng phố i hợ p.
Sau khi đã tuyển chọ n, hã y bắ t đầ u vớ i việc huấ n luyện họ thà nh nhữ ng thà nh viên tố t nhấ t
củ a nhó m.
Nếu muố n độ i củ a mình phá t huy tố i đa tiềm nă ng, bạ n cầ n tậ p trung và o nhữ ng thà nh viên
hiện có . Nếu mấ t đi mộ t ngườ i, cầ n phá t triển ngay mộ t ngườ i mớ i. Đó là cá ch duy nhấ t để
xâ y dự ng và duy trì mộ t nhó m giỏ i. Hã y nhớ rằ ng, nhó m giỏ i là độ i có tầ m nhìn sâ u rộ ng.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Nếu đã là ngườ i chính thứ c, bạ n nên thể hiện nă ng lự c tố t nhấ t củ a mình vì lợ i ích củ a nhó m
và bạ n nên tô n trọ ng nhữ ng ngườ i dự bị. Hã y cô ng nhậ n sự đó ng gó p củ a họ và giú p họ trở
thà nh ngườ i chính thứ c và o mộ t ngà y nà o đó .
Để xá c định nhữ ng thà nh viên chủ chố t trong nhó m củ a bạ n, trướ c tiên, hã y viết tên nhữ ng
thà nh viên chính thứ c trong nhó m củ a bạ n. Hã y quyết định xem nhữ ng ngườ i nếu thiếu họ ,
bạ n vẫ n có thể là m hầ u hết cô ng việc mộ t cá ch dễ dà ng. Lầ n lượ t kiểm tra từ ng thà nh viên
mộ t cho đến khi kết thú c vớ i mộ t nhó m nhỏ mà nếu khô ng có họ , thì nhó m sẽ khô ng cò n. Đó
là nhữ ng ngườ i chủ chố t trong nhó m củ a bạ n. Điều nà y sẽ nhắ c nhở bạ n về giá trị củ a
nhữ ng ngườ i trong nhó m bạ n. Nếu cư xử khô ng phù hợ p vớ i giá trị củ a họ , bạ n sẽ có thể
đá nh mấ t họ và cá nh cử a xoay sẽ chố ng lạ i bạ n.
13. NGUYÊN TẮC ĐỒNG NHẤT
Nhó m đượ c xá c định dự a trên cá c giá trị chung
Nhưng đến bâ y giờ , mọ i việc đã khá c. Giờ đâ y, chú ng tô i phả i thuê mộ t phò ng họ p lớ n hơn,
nhưng chú ng tô i vẫ n luô n cố gắ ng để tấ t cả mọ i ngườ i đều có thể tham dự . Thự c tế, điều nà y
ngà y cà ng quan trọ ng vớ i chú ng tô i. Cũ ng do quy mô và tính đa dạ ng củ a cá c hoạ t độ ng, mọ i
ngườ i trong nhó m đang có xu hướ ng tá ch nhau ra. Điều nà y tă ng thêm khó khă n cho nhữ ng
ngườ i lã nh đạ o trong tổ chứ c, chú ng tô i phả i duy trì mố i kết nố i giữ a mọ i ngườ i vớ i nhau.
Tấ t cả chú ng ta đều từ ng thấ y nhữ ng nhó m có mụ c tiêu chung nhưng thiếu mộ t giá trị
chung. Mọ i ngườ i trong nhó m có quan điểm khá c nhau về cá c vấ n đề quan trọ ng. Kết quả là
mộ t mớ hỗ n độ n. Rố t cuộ c nhó m sẽ bị chia rẽ nếu như mọ i ngườ i cứ cố gắ ng là m mọ i việc
theo cá ch củ a mình. Đó là lý do tấ t cả cá c thà nh viên phả i có cù ng giá trị vì giá trị cá nhâ n
ả nh hưở ng và sẽ tạ o ra nhữ ng hà nh vi cá nhâ n. Giá trị chung sẽ ả nh hưở ng và dẫ n đườ ng
cho hà nh vi củ a cả nhó m.
Cá c giá trị chung có thể giú p nhó m kết nố i chặ t chẽ và hiệu quả hơn. Chú ng có thể là …
Khi có khó khă n đến, cá c giá trị chung sẽ giữ mọ i ngườ i gắ n kết vớ i nhau. Lấ y ví dụ , hã y
nhìn và o mộ t cuộ c hô n nhâ n. Mộ t đô i vợ chồ ng dễ dà ng số ng bên nhau khi họ cả m thấ y tình
yêu đong đầ y và mọ i việc diễn ra suô n sẻ. Và rồ i nghịch cả nh xả y ra. Điều gì giữ họ lai vớ i
nhau? Đó là cá c giá trị chung. Nhữ ng giá trị nà y quan trọ ng hơn cả m giá c củ a họ . Họ coi
trọ ng hô n nhâ n củ a mình đến độ sẵ n sà ng bả o vệ mố i quan hệ nà y. Nếu hai ngườ i khô ng có
cù ng suy nghĩ nà y khi tiến tớ i hô n nhâ n, cơ hộ i để họ số ng hạ nh phú c khá mong manh.
Cá c nhó m khá c cũ ng trả i qua nhữ ng điều tương tự . Nếu cá c thà nh viên khô ng nhậ n thứ c
đượ c giá trị chung và số ng ngoà i nhữ ng giá trị ấ y, thì cơ hộ i để họ tiếp tụ c là m việc và phá t
huy tiềm nă ng củ a mình là rấ t thấ p.
Nền tả ng
Tấ t cả cá c nhó m cầ n sự ổ n định để thể hiện và phá t triển. Cá c giá trị cung cấ p mộ t nền tả ng
vữ ng chắ c để biến mọ i thứ thà nh điều có thể. Điều nà y giú p tấ t cả cá c mố i quan hệ tiến
triển. Lấ y ví dụ , nếu bạ n đang cố gắ ng xâ y dự ng mố i quan hệ vớ i mộ t ai đó thuộ c mộ t nền
vă n hó a khá c, bạ n hã y bắ t đầ u tìm kiếm nhữ ng điểm chung. Nếu bạ n đang cố gắ ng bá n sả n
phẩ m cho mộ t khá ch hà ng mớ i, hã y tìm kiếm điểm chung. Điều nà y cũ ng đú ng vớ i việc xâ y
dự ng nhó m. Bạ n cầ n nền tả ng và để tạ o ra nền tả ng vữ ng chắ c nhấ t, bạ n cầ n cá c giá trị
chung.
Thướ c đo
Cá c giá trị chung cò n giú p bạ n thiết lậ p tiêu chuẩ n cho hoạ t độ ng củ a nhó m. Giá trị chung
củ a cá c cô ng ty thườ ng đượ c đề cậ p trong cá c bả n tuyên bố sứ mệnh hoặ c trong cá c chiến
lượ c kinh doanh. Nhưng đô i khi giá trị mà cá c cô ng ty đưa ra lạ i khô ng khớ p vớ i giá trị thự c
củ a nó .
Tá c giả và chuyên gia quả n lý Ken Blanchard nhấ n mạ nh: “Rấ t nhiều cô ng ty quả quyết họ
có nhữ ng giá trị cố t lõ i, nhưng thự c tế đó chỉ là mộ t chuỗ i cam kết chung trong trong kinh
doanh. Nhữ ng giá trị như vậ y chỉ có ý nghĩa khi đượ c định nghĩa xa hơn trong cá ch cư xử
thự c tế củ a con ngườ i và đượ c xếp hạ ng theo thứ tự ưu tiên.” Nhữ ng giá trị nà y giữ chứ c
nă ng như mộ t thướ c đo củ a kỳ vọ ng và thà nh tích khi chú ng đượ c tuâ n thủ mộ t cá ch
nghiêm tú c.
La bà n
Nhâ n vậ t chính trong chương trình truyền hình Dallas nhữ ng nă m 1980 có nhâ n vậ t chính
là J. R. Ewing, mộ t doanh nhâ n nổ i tiếng là khô ng trung thự c. Quan điểm củ a Ewing về cuộ c
số ng đượ c thể hiện rõ qua câ u thoạ i củ a nhâ n vậ t nà y: “Khi bỏ qua cá c quy tắ c đạ o đứ c, anh
sẽ đượ c lợ i nhiều hơn.” Đố i vớ i mộ t ngườ i khô ng theo chuẩ n mự c nà o, mọ i thứ đều có thể
diễn ra.
Tô i cho rằ ng, hiện nay, chú ng ta đang số ng trong thờ i đạ i mà mọ i ngườ i vẫ n đang trong quá
trình tìm kiếm chuẩ n mự c số ng. Khi cá c cá nhâ n đi theo nhữ ng giá trị mạ nh, họ sẽ tạ o ra
chiếc la bà n đạ o đứ c giú p họ trong quá trình đưa ra quyết định. Khi mộ t nhó m xá c định và
theo đuổ i chuỗ i giá trị, thì trong mộ t thá ng, mộ t nă m, hay mộ t thậ p kỷ, dù hoà n cả nh có
thay đổ i như thế nà o và họ phả i đố i mặ t vớ i nhữ ng thá ch gì, họ vẫ n biết rằ ng mình đang đi
đú ng hướ ng và quyết định đú ng đắ n.
Thỏ i nam châ m
Giá trị nhó m sẽ giú p nhó m thu hú t thêm nhữ ng ngườ i đề cao cá c giá trị củ a nhó m đó . Hã y
nhớ lạ i nhữ ng nhó m mà tô i đã nó i đến trong cá c chương trướ c. Nhữ ng đố i tượ ng nà o muố n
gia nhậ p Tổ chứ c Hỗ trợ gia cư, đó là nhữ ng ngườ i muố n xó a bỏ nhữ ng khu nhà ổ chuộ t
hoặ c dướ i tiêu chuẩ n. Nhữ ng ngườ i muố n gia nhậ p nhó m Enron, đó là nhữ ng ngườ i đề cao
sự đổ i mớ i và sự linh hoạ t trong tổ chứ c.
Trong cuố n sá ch 21 Nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo, Nguyên tắ c Hấ p dẫ n phá t
biểu: “Bạ n thu hú t hết nhữ ng ngườ i tương đồ ng vớ i mình.” Nguyên tắ c nà y khô ng chỉ đú ng
vớ i nhà lã nh đạ o, mà cò n đú ng vớ i cá c nhó m.
Sự đồ ng nhấ t
Giá trị xá c định nhó m và mang đến cho nhó m sự đồ ng nhấ t giữ a cá c thà nh viên hiện tạ i,
tiềm nă ng và cô ng chú ng nó i chung.
Truyền thô ng giá trị củ a nhó m là điểm khở i đầ u củ a Nguyên tắ c Đồ ng nhấ t. Mộ t nhó m
khô ng thể có chung giá trị nếu nhữ ng giá trị đó khô ng đượ c cá c thà nh viên trong nhó m
cù ng nhau chia sẻ. Tô i sẽ chỉ ra sá u giá trị cố t lõ i mà tô i chia sẻ cù ng cá c thà nh viên khá c
trong cô ng ty INJOY để bạ n hiểu rõ hơn nhữ ng điều tô i nó i.
Tô i là mộ t ngườ i hết sứ c tin tưở ng và o tiềm nă ng. Mỗ i ngà y, tô i nỗ lự c phá t triển tiềm nă ng
củ a chính mình và tô i khuyến khích nhữ ng ngườ i trong vò ng trò n ả nh hưở ng củ a mình là m
điều tương tự . Mọ i ngườ i thườ ng phá t triển tiềm nă ng củ a họ như thế nà o? Họ bắ t đầ u từ
việc ưu tiên cho phá t triển cá nhâ n.
Phá t triển cá nhâ n là phầ n quan trọ ng trong cuộ c số ng củ a tô i. Khi cò n nhỏ , cha tô i thườ ng
thưở ng cho tô i và cá c chị em khá c nếu chú ng tô i đọ c nhữ ng cuố n sá ch hay, giú p chú ng tô i
hoà n thiện chính mình. Ô ng cũ ng thườ ng cho chú ng tô i tham dự cá c cuộ c hộ i thả o. Khi lớ n
hơn, đọ c sá ch, nghe bă ng đĩa và tham dự cá c cuộ c hộ i thả o trở thà nh độ ng thườ ng xuyên
củ a tô i. Về sau, khi tìm kiếm chìa khó a cho phá t triển doanh nghiệp, tô i khá m phá ra rằ ng
cá ch thứ c để phá t triển bấ t kỳ tổ chứ c nà o cũ ng bắ t đầ u từ việc phá t triển thà nh viên củ a
cá c tổ chứ c đó .
Để thú c đẩ y cá c cá nhâ n trong cô ng ty tự hoà n thiện và phá t triển bả n thâ n, chú ng tô i
khuyến khích họ gia nhậ p nhó m cố vấ n, tham dự cá c cuộ c hộ i thả o củ a cô ng ty và tham gia
cá c loạ i hình đà o tạ o khá c. Chú ng tô i cung cấ p sá ch, bă ng, và cá c cô ng cụ phá t triển cá nhâ n
khá c. Mỗ i thá ng, tô i cũ ng dà nh riêng mộ t khoả ng thờ i gian để tư vấ n và phá t triển cá c nhà
lã nh đạ o cho cô ng ty. Khi chú ng tô i hay mộ t nhâ n viên khá m phá ra rằ ng nhâ n viên đó sẽ
thích hợ p hơn khi đứ ng ở mộ t vị trí khá c, là m việc trong mộ t bộ phậ n khá c, chú ng tô i sẽ
khuyến khích ngườ i đó khá m phá nhữ ng khả nă ng mớ i và thay đổ i. Bạ n khô ng thể cù ng lú c
ngá ng trở con đườ ng phá t triển cá nhâ n củ a nhâ n viên và hy vọ ng phá t triển doanh nghiệp.
3. Sứ c mạ nh củ a sự hợ p tá c
A: Bổ sung giá trị cho năng lực lãnh đạo cá nhân của
N: Không bao giờ coi niềm tin của bạn là điều đương nhiên.
E: Hoà n thà nh xuấ t sắ c mọ i việc.
Dù trên phương diện cá nhâ n hay tổ chứ c, chú ng tô i luô n là nhữ ng đố i tá c ă n ý nếu ghi nhớ
mỗ i yếu tố đượ c kể đến ở trên.
Bấ t kỳ doanh nghiệp nà o muố n tiếp tụ c thự c hiện sứ mệnh đều cầ n họ c cá ch quả n lý nguồ n
lự c. Trong INJOY, chú ng tô i chủ yếu thự c hiện điều nà y qua ba cá ch: quả n lý tà i sả n để phá t
huy tố i đa tiềm nă ng củ a chú ng; tổ chứ c cá c thà nh viên trong cô ng ty mộ t cá ch có chiến
lượ c, sao cho họ có thể cố ng hiến và đượ c hưở ng thà nh quả tố i đa; mang đến cho bả n thâ n
nhữ ng lý do giá trị. Nếu chú ng tô i có thể thự c hiện đượ c cả ba điều nà y, chú ng tô i có thể tố i
đa hó a việc sử dụ ng cá c nguồ n lự c.
INJOY là mộ t tổ chứ c chủ yếu gồ m nhữ ng ngườ i Cơ đố c giá o, và nền tả ng ban đầ u củ a chú ng
tô i là giú p đỡ cá c nhà thờ và cá c mụ c sư đạ t tớ i tiềm nă ng củ a họ . Chú ng tô i thậ t sự tin rằ ng,
tấ t cả nhữ ng việc chú ng tô i là m đều sẽ vinh danh Chú a.
Chắ c chắ n, giá trị củ a tổ chứ c bạ n sẽ khá c giá trị củ a tổ chứ c chú ng tô i. Giá trị củ a bạ n cầ n
phả n á nh suy nghĩ củ a cá c thà nh viên về nhó m cũ ng như ngườ i lã nh đạ o. Điều quan trọ ng là
bạ n phả i sẽ thự c hiện cô ng việc khá m phá và bổ sung giá trị nhó m. Khi là m vậ y, bạ n sẽ hiểu
rõ hơn nhó m, sứ mệnh cũ ng như tiềm nă ng củ a nó . Đừ ng bao giờ quên rằ ng nhữ ng giá trị
chung là m nên mộ t nhó m. Đó chính là Nguyên tắ c Đồ ng nhấ t.
Nếu chưa bao giờ nghĩ đến việ giá trị củ a nhó m có thể tiết lộ sự đồ ng nhấ t và là m tă ng tiềm
nă ng như thế nà o, hã y thự c hiện cá c bướ c sau vớ i nhó m củ a bạ n:
• Xác định giá trị. Hã y dà nh thờ i gian để suy nghĩ và tậ p hợ p mộ t nhó m cá c thà nh viên chủ
chố t để xá c định giá trị nhó m. Viết chú ng ra giấ y.
• So sánh giá trị với thực tiễn. Hã y theo dõ i hoạ t độ ng củ a nhó m. Bạ n muố n đả m bả o nhữ ng
giá trị bạ n xá c định phù hợ p vớ i nhữ ng giá trị hiện có . Sự tương đồ ng giữ a giá trị phá t biểu
vớ i hoạ t độ ng củ a nhó m sẽ thú c đẩ y tính hiệu quả trong hoạ t độ ng nhó m.
• Truyền đạt giá trị. Khi đã định rõ giá trị đú ng đắ n củ a nhó m, bạ n cầ n truyền đạ t, hướ ng
dẫ n cá c thà nh viên thự c hiện. Hã y truyền đạ t rõ rà ng, sá ng tạ o và liên tụ c.
• Luyện tập giá trị. Giá trị sẽ biến mấ t nếu bạ n khô ng đưa chú ng và o thự c tiễn. Nếu phá t
hiện ra hà nh độ ng củ a mộ t thà nh viên cù ng nhó m khô ng tuâ n thủ giá trị củ a nhó m, hã y giú p
họ thự c hiện nhữ ng thay đổ i cầ n thiết.
• Thể chế hóa giá trị. Đan cà i cá c giá trị và o việc xâ y dự ng nhó m. Ví dụ , Bill Hybels, mụ c sư
củ a nhà thờ Willow Creek xá c định cộ ng đồ ng là mộ t trong nhữ ng giá trị cố t lõ i củ a nhà thờ .
Để củ ng cố giá trị nà y, Hybels luô n dà nh 1/3 thờ i gian đầ u củ a tấ t cả cá c buổ i hộ i họ p cho
việc xâ y dự ng và duy trì mố i quan hệ giữ a cá c thà nh viên.
• Công khai đề cao giá trị. Châ n lý quả n lý cơ bả n nhấ t mà tô i họ c đượ c đó là cô ng việc sẽ
đượ c hoà n thà nh khi có phầ n thưở ng xứ ng đá ng. Nếu bạ n khen ngợ i và vinh danh nhữ ng
thà nh viên mẫ u mự c theo giá trị củ a nhó m, cá c thà nh viên khá c cũ ng sẽ tuâ n theo cá c giá trị
nà y.
Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, bạ n cầ n khuyến khích nhó m mình thự c hiện cá c bướ c nó i trên.
Hã y để tự họ thự c hiện nhữ ng giá trị cơ bả n, cá c thà nh viên sẽ tạ o ra sự đồ ng nhấ t trong lự a
chọ n củ a họ . Cá c giá trị củ a ngườ i có ả nh hưở ng lớ n nhấ t trong nhó m sẽ trở thà nh giá trị
cho cả nhó m. Tuy nhiên, bằ ng việc thự c hiện từ ng bướ c trên và lặ p lạ i nhiều lầ n, bạ n sẽ
nhậ n ra rằ ng vă n hó a doanh nghiệp củ a bạ n sẽ bắ t đầ u thay đổ i, và cá c thà nh viên sẽ theo
đuổ i yếu tố đồ ng nhấ t mớ i mà bạ n đã giú p họ tìm ra. Khi họ đã phá t triển đượ c ý thứ c
chung củ a nhó m, họ sẽ hợ p tá c hiệu quả hơn ngay cả khi tổ chứ c phá t triển và thay đổ i.
Khi chuyển tớ i Atlanta, tô i biết đến Home Depot, mộ t tổ chứ c đã phá t triển đượ c điểm
chung độ c nhấ t và nuô i dưỡ ng ý thứ c mạ nh mẽ về hoạ t độ ng nhó m.
XÂ Y DỰ NG HOME DEPOT
Nhữ ng nhà lã nh đạ o tà i nă ng vớ i nhữ ng giá trị đú ng đắ n đã thu hú t đượ c nhữ ng nhâ n viên
phù hợ p và xâ y dự ng cô ng ty trở thà nh mộ t khố i thố ng nhấ t.
Nă m 1979, Home Depot khở i nghiệp vớ i bố n cử a hà ng. Nă m 1999, con số nà y lên tớ i 775
cử a hà ng vớ i 160.000 nhâ n viên và doanh thu hà ng nă m lên tớ i 38,4 tỉ đô -la.
Giá trị chính là yếu tố trọ ng tâ m tạ o nên thà nh cô ng củ a Home Depot. Marcus giả i thích:
“Chuỗ i tá m giá trị đã trở thà nh nền tả ng hoạ t độ ng củ a chú ng tô i trong 20 nă m qua. Mặ c dù
đến tậ n nă m 1995, nhữ ng giá trị nà y mớ i đượ c vă n bả n hó a, nhưng chú ng đã giú p chú ng
tô i vươn ra khắ p vù ng Bắ c Mỹ và đạ t đượ c nhữ ng mụ c tiêu đầ y tham vọ ng trên thị trườ ng
quố c tế:”
• Dịch vụ tuyệt vời. Luô n nỗ lự c hướ ng tớ i việc xâ y dự ng lò ng trung thà nh củ a khá ch hà ng.
• Chăm sóc nhân viên. Là yếu tố quan trọ ng nhấ t trong thà nh cô ng củ a Home Depot
• Phát triển tinh thần doanh nghiệp. Xâ y dự ng cơ cấ u doanh nghiệp theo mô hình kim tự
thá p ngượ c: cử a hà ng và khá ch hà ng sẽ nằ m trên đỉnh và ban quả n lý cấ p cao nằ m ở đá y.
• Tôn trọng mọi người. Ngườ i có đứ c, có tà i ở khắ p mọ i nơi và chú ng tô i khô ng đượ c phép
bỏ só t nguồ n lự c đó .
• Làm những điều đúng đắn chứ khô ng chỉ vậ n hà nh suô n sẻ mọ i việc.
• Hỗ trợ cộng đồng như mộ t phầ n khô ng thể thiếu củ a hoạ t độ ng kinh doanh.
• Chính sách trả lợi tức. Cá c cổ đô ng đượ c hưở ng số tiền mà họ đã đầ u tư để phá t triển
doanh nghiệp củ a chú ng tô i.
Chính nhữ ng giá trị nà y đã biến cô ng ty trở thà nh mô i trườ ng là m việc tuyệt vờ i, chiếm
đượ c sự tin yêu và trung thà nh củ a nhâ n viên. Home Depot có nhữ ng giá trị chung và nhữ ng
giá trị nà y xá c định hoạ t độ ng củ a cô ng ty. Đâ y chính là tá c độ ng củ a Nguyên tắ c Đồ ng nhấ t
lên nhó m và cá c thà nh viên trong nhó m.
Nếu giá trị củ a bạ n đồ ng nhấ t vớ i giá trị củ a nhó m, giá trị củ a bạ n đố i vớ i nhó m sẽ cà ng
tă ng.
• Quan sá t sự đồ ng nhấ t giá trị thô ng qua nhữ ng hà nh vi đã đượ c cá c thà nh viên điều chỉnh.
Hã y ghi nhớ , quy trình nà y đò i hỏ i bạ n về mặ t thờ i gian. Để cá c thà nh viên thự c hiện giá trị
có thể sẽ rấ t khó khă n nhưng khi bạ n cà ng lã nh đạ o tố t, cá c thà nh viên cà ng nhanh chó ng
tham gia nhiệt tình. Khi họ cà ng nhiệt tình, họ cà ng nhanh chó ng thự c hiện cá c giá trị củ a tổ
chứ c.
14. NGUYÊN TẮC GIAO TIẾP
Sự tương hỗ lẫ n nhau là chấ t xú c tá c cho hà nh độ ng
Ngà y nay, dịch vụ Continental đã ở mứ c tố t nhấ t trong ngà nh kinh doanh. Tinh thầ n ngườ i
lao độ ng luô n ở mứ c cao và cô ng ty đã thu đượ c nhiều lợ i nhuậ n.
LỜ I NÓ I CHỨ Â ĐỰ NG ĐIỀ U GÌ
Giao tiếp khô ng phả i là lý do duy nhấ t khiến Continental thà nh cô ng. Nhưng nếu khô ng có
cá ch thứ c giao tiếp tố t, chắ c chắ n là cô ng ty sẽ tiếp tụ c lâ m và o khủ ng hoả ng và dẫ n đến phá
sả n. Muố n tạ o ra sự thay đổ i tích cự c trong tổ chứ c cầ n có mố i giao tiếp. Sự tương tá c sẽ tạ o
nên hà nh độ ng. Đó là sứ c mạ nh củ a Nguyên tắ c Giao tiếp.
Thô ng tin từ Hiệu trưở ng đến Phó Hiệu trưở ng: Sao chổ i Halley sẽ xuấ t hiện tạ i đâ y và o thứ
nă m tớ i. Đâ y sẽ là mộ t sự kiện hiếm có vì nó chỉ xuấ t hiện 75 nă m mộ t lầ n. Hã y tậ p họ p tấ t
cả giá o sư và sinh viện về khu vự c điền kinh và giả i thích về sự kiện hiếm có nà y. Nếu trờ i
mưa, sẽ hủ y bỏ buổ i quan sá t và mở buổ i họ p trong phò ng tậ p thể hình để xem bộ phim về
sao chổ i nà y.
Thô ng tin từ Phó Hiệu trưở ng đến Trưở ng khoa: Theo lệnh củ a Hiệu trưở ng, sao chổ i
Halley sẽ xuấ t hiện ở khu vự c điền kinh và o thứ nă m sắ p tớ i. Nếu trờ i mưa, sẽ hủ y cá c lớ p
và tườ ng thuậ t ở phò ng thể hình cho nhữ ng giá o sư và sinh viên, nơi mà bạ n sẽ đượ c xem
phim về mộ t sự kiện lạ kỳ chỉ xuấ t hiện mộ t lầ n duy nhấ t trong 75 nă m.
Thô ng tin từ trưở ng khoa đến cá c giả ng viên: Theo lệnh củ a Hiệu trưở ng, sao chổ i Halley sẽ
xuấ t hiện tạ i phò ng thể hình và o thứ Nă m tớ i. Trong trườ ng hợ p trờ i mưa ướ t khu vự c điền
kinh, Hiệu trưở ng sẽ sắ p xếp mộ t nơi khá c để chứ ng kiến sự xuấ t hiện mộ t lầ n trong suố t
75 nă m qua.
Thô ng tin từ cá c giả ng viên đến sinh viên: Thứ nă m tớ i, Hiệu trưở ng sẽ xuấ t hiện tạ i phò ng
thể hình củ a chú ng ta vớ i vở kịch Halley, xuấ t hiện 75 nă m mộ t lầ n. Nếu trờ i mưa, Hiệu
trưở ng sẽ hủ y bỏ sao chổ i và sắ p xếp chú ng ta di chuyển ra ngoà i khu vự c điền kinh kỳ lạ .
Thô ng tin sinh viên viết cho phụ huynh: Khi trờ i mưa và o thứ nă m tớ i tạ i khu vự c điền kinh
củ a trườ ng, vị hiệu trưở ng 75 tuổ i phi thườ ng sẽ hủ y tấ t cả cá c lớ p và xuấ t hiện trướ c toà n
trườ ng tạ i phò ng thể hình đượ c hộ tố ng bở i Bill Halley và Comets.
Nếu phả i là m việc trong mộ t độ i mà nhữ ng ngườ i trong nhó m khô ng bao giờ cho ngườ i
khá c biết mình đang là m gì, thì bạ n sẽ cả m thấ y nả n lò ng vì sự giao tiếp nghèo nà n đó . Cả
độ i sẽ bị cả n trở vì khô ng ai biết vấ n đề cầ n bà n thậ t sự là gì. Do thô ng tin khô ng đượ c trao
đổ i, nên cá c thà nh viên khô ng biết cụ thể cô ng việc thuộ c về trá ch nhiệm củ a ai. Trong cuố n
sá ch Empowered Teams (Phá t huy sứ c mạ nh nhó m), cá c tá c giả Richard Wellens, William
Byham và Jeanne Wilson cho rằ ng: “Sự giao tiếp sẽ dẫ n đến tá c phong và phạ m vi củ a sự tá c
độ ng lẫ n nhau giữ a cá c thà nh viên cũ ng như giữ a nhữ ng thà nh viên vớ i mố i quan hệ xung
quanh họ . Hơn nữ a, nó cò n liên quan đến cá ch mà mọ i ngườ i xử lý mâ u thuẫ n, giả i quyết
vấ n đề và mố i tương tá c ngà y nà y qua ngà y khá c.”
Cá c hình thứ c giao tiếp rấ t đa dạ ng, khô ng chỉ thô ng qua ngô n ngữ mà cò n có thể thô ng qua
cá c ký hiệu tay, á nh mắ t,… Ví dụ , trong thể thao, giao tiếp đó ng mộ t vai trò rấ t quan trọ ng.
Muố n già nh chiến thắ ng, đò i hỏ i phả i có tinh thầ n đồ ng độ i cao, sự phố i hợ p nhịp nhà ng
giữ a cá c cầ u thủ trong độ i. Do đó , khi thi đấ u, ngoà i việc phá t huy hết khả nă ng củ a mình,
mỗ i cầ u thủ cò n cầ n phả i theo dõ i lố i chơi củ a đồ ng độ i củ a mình để có thể hỗ trợ kịp thờ i.
Tấ t cả nhữ ng ký hiệu trong thi đấ u đều đượ c thố ng nhấ t cụ thể trong kế hoạ ch, chiến thuậ t
thi đấ u củ a độ i. Chỉ bằ ng mộ t mậ t mã , á m hiệu bằ ng tay hay á nh mắ t là cá c thà nh viên trong
độ i có thể trao đổ i thô ng tin và cù ng nhau ghi điểm. Vì vậ y, giao tiếp cà ng đò i hỏ i tinh thầ n
đồ ng độ i cao hơn.
Chủ tịch tậ p đoà n Carnegie, John W. Gardner nó i: “Nếu phả i liệt kê cô ng cụ mụ c tiêu củ a
cương vị lã nh đạ o, thì đó là sự giao tiếp.” Nhữ ng cuố n sá ch trướ c củ a tô i đã đề cậ p đến mọ i
điều thă ng trầ m ở cương vị lã nh đạ o. Điều mà tô i chưa đề cậ p trướ c đâ y là thă ng và trầ m
củ a sự lã nh đạ o trong giao tiếp. Bạ n phả i thự c hiện giao tiếp để dẫ n dắ t ngườ i khá c mộ t
cá ch hiệu quả .
• Kiên định. Nếu khô ng kiên định, bạ n sẽ thấ t bạ i. Mộ t trong nhữ ng yếu tố là m nên chiến
thắ ng củ a Gordon Bethune là sự kiên định trong cá ch giao tiếp củ a ô ng. Nhâ n viên củ a ô ng
luô n tin tưở ng và o nhữ ng gì ô ng nó i.
• Rõ ràng. Nhó m củ a bạ n khô ng thể thi hà nh nếu khô ng biết rõ bạ n muố n gì. Đừ ng cố gắ ng
là m hoa mắ t mọ i ngườ i bằ ng sự thô ng minh củ a bạ n; hã y tạ o ấ n tượ ng vớ i họ bằ ng sự trung
thự c, thẳ ng thắ n.
• Nhã nhặn. Mọ i ngườ i đều xứ ng đá ng đượ c tô n trọ ng, dù họ có vị trí như thế nà o
trong nhó m. Bằ ng sự nhã nhặ n, lịch thiệp, bạ n sẽ tạ o đượ c tiếng nó i trong toà n tổ
chứ c.
Nhữ ng ngườ i lã nh đạ o giỏ i khô ng bao giờ muố n ngườ i khá c lú c nà o cũ ng chỉ nghe và là m
theo nhữ ng mệnh lệnh củ a họ . Họ muố n sự trao đổ i thẳ ng thắ n và châ n thậ t từ cấ p dướ i củ a
mình. Thậ m chí, ngay cả nhà sả n xuấ t phim ngườ i Mỹ , Sam Goldwyn, nổ i tiếng là ngườ i độ c
đoá n cũ ng bộ c lộ quan điểm: “Tô i muố n nhữ ng ngườ i củ a tô i nó i thẳ ng và trung thự c, dù
cho họ phả i trả giá bằ ng chính cô ng việc củ a họ .”
Tô i luô n khích lệ mọ i ngườ i trong nhó m nó i chuyện cở i mở và trự c tiếp vớ i tô i. Khi tổ chứ c
hộ i nghị, tô i muố n họ thườ ng xuyên phả i độ ng nã o đưa ra nhữ ng sá ng kiến hay nhấ t. Nhữ ng
lờ i phê bình và quan sá t củ a thà nh viên trong độ i thườ ng giú p ích rấ t nhiều. Đưa mọ i việc ra
mổ xẻ luô n giú p độ i phá t triển hơn. Tô i khô ng bao giờ muố n nghe mộ t ngườ i trong nhó m
nó i: “Lẽ ra tô i đã nó i vớ i bạ n là đừ ng là m.” Nếu bạ n biết trướ c gì đó thì hã y nó i ra.
3. Giữ a đồ ng độ i vớ i nhau
Tá c giả Charlie Brower nhậ n xét: “Ít ai thà nh cô ng nếu khô ng có ngườ i ủ ng hộ họ .” Để đạ t
đượ c thà nh cô ng thì mọ i thà nh viên phả i giao tiếp tố t vớ i nhau:
• Biết hợp tác. Nếu cá c thà nh viên trong nhó m mâ u thuẫ n vớ i nhau, khô ng thể là m việc tậ p
thể thì nhó m sẽ khô ng cò n giá trị. Như Babe Ruth đã từ ng nhậ n xét: “Bạ n có thể có nhữ ng cá
nhâ n xuấ t sắ c nhấ t thế giớ i, nhưng nếu họ khô ng hợ p tá c cù ng nhau, thì cả nhó m sẽ khô ng
đá ng mộ t hà o.”
• Có thể trao đổi thẳng thắn. Cá c nhó m cũ ng giố ng như nhữ ng cộ ng đồ ng thu nhỏ và chỉ có
thể phá t triển khi mọ i ngườ i trao đổ i thẳ ng thắ n vớ i nhau.
Sự thà nh cô ng hay thấ t bạ i củ a nhó m phụ thuộ c và o cá ch giao tiếp củ a nhữ ng thà nh viên
trong nhó m. Martin Luther King Jr. tuyên bố : “Chú ng ta phả i họ c cá ch số ng vớ i nhau như
anh em, nếu khô ng tấ t cả chú ng ta sẽ đều bị diệt vong.” Sự tương tá c giữ a cá c thà nh viên tạ o
chấ t xú c tá c cho hà nh độ ng củ a nhó m. Đó là điều cố t lõ i củ a Nguyên tắ c Giao tiếp.
Cá c thà nh viên khô ng chỉ giao tiếp vớ i cá c thà nh viên cò n lạ i trong nhó m mà cò n phả i giao
tiếp vớ i nhữ ng ngườ i ngoà i nhó m như khá ch hà ng hoặ c nhữ ng ngườ i có liên quan. Khi tiếp
xú c vớ i ngườ i ngoà i nhó m, hã y nhớ ba quy tắ c: biết tiếp thu, sẵ n sà ng đá p lạ i và có ó c thự c
tế. Nếu giao tiếp lịch sự , luô n phả n hồ i đú ng lú c và tiếp thu nhữ ng điều trô ng mong, thì họ
sẽ xâ y dự ng đượ c mố i quan hệ tố t vớ i ngườ i cầ n giao tiếp. Nhữ ng ngườ i tham gia giao tiếp
sẽ cả m thấ y hà i lò ng vì cá c mố i lo lắ ng củ a họ đang đượ c quan tâ m đú ng mứ c.
Mặ t khá c, khi thự c hiện giao tiếp vớ i nhữ ng ngườ i bên ngoà i, điểm quan trọ ng nhấ t là phả i
trình bà y vấ n đề thố ng nhấ t. Sự thố ng nhấ t sẽ tạ o ra sứ c mạ nh to lớ n đố i vớ i cả nhó m.
Là m việc cù ng nhau nghĩa là phả i thắ ng lợ i cù ng nhau. Nhưng sẽ khô ng nhó m nà o có thể
là m việc vớ i nhau nếu khô ng giao tiếp vớ i nhau. Đó chính là sự tương tá c lẫ n nhau và là chấ t
xú c tá c dẫ n đến hà nh độ ng. Đó là nộ i dung củ a Nguyên tắ c Giao tiếp.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Bạ n giao tiếp vớ i nhữ ng thà nh viên trong nhó m củ a mình như thế nà o? Bạ n có nhiệt tình
giú p đỡ mọ i ngườ i, thậ m chí nếu ngườ i đó khô ng phả i bạ n củ a bạ n khô ng? Bạ n có cở i mở
vớ i mọ i ngườ i khô ng? Bạ n có chấ t chứ a thù hậ n vớ i mọ i ngườ i trong nhó m khô ng? Nếu có ,
bạ n cầ n xó a sạ ch đi. Nếu có bấ t kỳ rà o cả n nà o ả nh hưở ng đến mố i giao tiếp giữ a bạ n và
nhữ ng thà nh viên khá c, bạ n cầ n tẩ y trừ đi. Đó là trá ch nhiệm củ a bạ n.
Việc khô ng lắ ng nghe có thể dẫ n tớ i hà nh vi thù địch, nhậ n thứ c sai lầ m và là sự phá hoạ i
mố i gắ n kết đồ ng độ i.
Trong cô ng việc, cá c nhó m luô n tìm kiếm mộ t thế mạ nh. Ví dụ , mộ t độ i bó ng kết nạ p thà nh
viên mớ i có tà i nă ng hoặ c luyện tậ p để phá t triển cả độ i ngũ nhằ m đá nh bạ i đố i thủ . Cá c
cô ng ty, doanh nghiệp đầ u tư cô ng nghệ hiện đạ i nhằ m cả i tiến sả n phẩ m hoặ c thuê nhữ ng
đạ i lý quả ng cá o để tổ chứ c mộ t chiến dịch vớ i mong muố n trở thà nh nhữ ng đố i thủ cạ nh
tranh lớ n. Mỗ i ngườ i đều đang đi tìm cô ng thứ c kỳ diệu để dẫ n đến thà nh cô ng. Cà ng nhiều
đố i thủ trên sâ n chơi, sự sà ng lọ c cà ng gay gắ t.
Vậ y chìa khó a để thà nh cô ng là gì? Có phả i là tà i nă ng? Sự chă m chỉ là m việc? Cô ng nghệ?
Hay tính hiệu quả ? Để thà nh cô ng, mộ t độ i cầ n tấ t cả nhữ ng yếu tố trên, nhưng vẫ n cò n mộ t
yếu tố khá c nữ a, đó là sự lã nh đạ o:
Để hình dung rõ hơn sự khá c biệt mà vai trò lã nh đạ o mang lạ i, hã y nghĩ đến nhữ ng cầ u thủ
trong cù ng mộ t độ i, nhưng khá c nhau về vai trò ngườ i lã nh đạ o. Độ i Los Angeles Lakers là
mộ t ví dụ đá ng chú ý. Trong nhữ ng thậ p niên 1990, họ đã chơi rấ t nỗ lự c nhưng khô ng có
hiệu quả lắ m mặ c dù trong độ i có mộ t nhó m cá c cầ u thủ tà i nă ng. Tuy nhiên, nhó m cầ u thủ
nà y luô n có nhữ ng mâ u thuẫ n lớ n và khô ng bao giờ phố i hợ p ă n ý vớ i nhau.
CẦ N MỘ T BƯỚ C NÂ NG?
Ngườ i lã nh đạ o chuyển trá ch nhiệm cô ng việc cho nhữ ng ai thự c hiện. Để mộ t độ i thà nh
cô ng, trá ch nhiệm phả i ghi nhậ n sâ u sắ c từ ban tổ chứ c. Để điều đó xả y ra đò i hỏ i ngườ i
lã nh đạ o phả i giao phó và ủ y quyền trá ch nhiệm cho thà nh viên độ i. Cá nhâ n và tổ chứ c đều
khô ng thể phá t triển nếu khô ng có sự ủ y thá c trá ch nhiệm, bở i vì họ bị ngườ i chủ hạ n chế
khả nă ng và phả n á nh cả thế mạ nh và thế yếu củ a cá nhâ n. Ngườ i lã nh đạ o giỏ i ít khi hạ n
chế khả nă ng củ a độ i mình, họ thườ ng khuyến khích để độ i phá t huy.
Ngườ i lã nh đạ o là ngườ i hướ ng dẫ n sự phá t triển khả nă ng cá nhâ n. Độ i chỉ có thể đạ t đượ c
tiềm nă ng nếu mỗ i cá nhâ n trong độ i đều đạ t đượ c tiềm nă ng riêng củ a mình. Ngườ i lã nh
đạ o hiệu quả có thể giú p mỗ i thà nh viên thự c hiện điều đó . Ví dụ , huấ n luyện viên Phil
Jackson thườ ng mang đến cho cầ u thủ củ a mình nhữ ng cuố n sá ch để giú p họ trau dồ i bả n
thâ n.
Lã nh đạ o có thể hoà n thiện và mang lạ i thế mạ nh cho độ i bằ ng nhiều cá ch. 21 Nguyên tắc
vàng của nghệ thuật lãnh đạo sẽ giú p bạ n hiểu rõ hơn về Nguyên tắ c Thế mạ nh. Ngườ i lã nh
đạ o giỏ i…
3. Coi trọ ng quá trình phá t triển con ngườ i (Nguyên tắ c Tiến trình).
12. Mang đến nhữ ng cá nhâ n mạ nh mẽ hơn, quan trọ ng hơn (Nguyên tắ c Thâ n tín).
14. Trao quyền lự c nhiều hơn cho cá c thà nh viên trong nhó m (Nguyên tắ c Chia sẻ quyền
lự c).
15. Cù ng nhó m già nh đượ c nhiều chiến thắ ng hơn (Nguyên tắ c Chiến thắ ng).
18. Hiểu biết và sử dụ ng thờ i gian hiệu quả hơn (Nguyên tắ c Thờ i cơ).
20. Phá t triển cá c nhà lã nh đạ o và cá c tổ chứ c nhanh hơn (Nguyên tắ c Phá t triển bù ng nổ ).
Có hai cá ch nhìn nhậ n về ngườ i lã nh đạ o. Cá ch thứ nhấ t là quan điểm đầ u bà n. Quan điểm
đó là trong mộ t độ i nhó m cụ thể, mộ t cá nhâ n luô n phả i chịu trá ch nhiệmvề tấ t cả mọ i cô ng
việc. Theo quan niệm nà y, mộ t cá nhâ n luô n chiếm giữ vị trí đầ u bà n trong nhó m và tấ t cả
nhữ ng ngườ i khá c luô n đó ng vai trò phụ trợ cho anh ta. Ví dụ , mộ t ủ y viên ban quả n trị
thự c tế khô ng là m gì khá c ngoạ i trừ việc đưa ra cá c quyết định, hướ ng dẫ n mọ i ngườ i là m
việc, theo dõ i và quan sá t tình hình cô ng việc,…
Ví dụ , khi chú ng tô i phả i di chuyển vă n phò ng, cô ng việc vậ n chuyển cá c thiết bị, hà ng dự
trữ , má y tính, hệ thố ng thô ng tin và liên lạ c đò i hỏ i khả nă ng định hướ ng và lậ p kế hoạ ch
xuấ t sắ c. Và ngườ i thích hợ p đứ ng đầ u nhó m lú c nà y là Frank Hartman, mộ t ngườ i có nhiều
ý tưở ng, chuyên lậ p cá c kế hoạ ch chi tiết. Frank đã lậ p ra kế hoạ ch cho việc di chuyển nà y.
Anh ta có quyền hạ n và trá ch nhiêm quả n lý toà n bộ quy trình và dẫ n dắ t mọ i ngườ i gồ m cả
Tổ ng giá m đố c và nhữ ng nhâ n viên khá c củ a nhó m. Và anh ta đã hoà n thà nh tố t cô ng việc
đượ c giao. Chú ng tô i đã khô ng mấ t nă ng suấ t củ a cả mộ t ngà y lao độ ng ở vă n phò ng trong
khi cô ng việc di chuyển vẫ n đượ c tiến hà nh. Frank đã đượ c trao quyền lã nh đạ o trong việc
di chuyển vă n phò ng và anh đã thà nh cô ng trong vai trò lã nh đạ o củ a mình.
Tấ t cả mọ i ngườ i đều quan trọ ng nhưng mọ i ngườ i khô ng phả i ai cũ ng giố ng nhau. Ngườ i
nà o có nhiều kinh nghiệm, kỹ nă ng tố t hơn và nă ng suấ t cao hơn trong mộ t lĩnh vự c cụ thể
sẽ đượ c coi là quan trọ ng hơn đố i vớ i nhó m trong lĩnh vự c đó . Trong con mắ t củ a Chú a
Trờ i, mọ i ngườ i đều đá ng trâ n trọ ng như nhau. Nhưng khi cầ n đến vai trò lã nh đạ o nhó m
thì mộ t ai đó cầ n phả i bướ c ra trướ c hết.
TẠ O ĐỘ NG LỰ C CHO NHÓ M
Thự c chấ t, ngườ i lã nh đạ o là ngườ i tạ o ra sự xuấ t phá t ban đầ u cho nhó m. Ngườ i lã nh đạ o
có tầ m nhìn nhìn xa hơn so vớ i nhữ ng thà nh viên trong độ i mình. Họ biết điều gì sẽ xả y đến
và dự đoá n đượ c nó . Vì thế, họ có thể đưa nhó m đi đú ng hướ ng để già nh chiến thắ ng. Thậ m
chí, mộ t ngườ i chạ y trung bình cũ ng có thể chiến thắ ng mộ t vậ n độ ng viên chạ y nướ c rú t
tầ m cỡ thế giớ i trong cuộ c đua 100m nếu anh ta xuấ t phá t trướ c 50m.
Thách thức càng lớn càng đòi hỏi người lãnh đạo phải tìm ra nhiều lợi thế. Và nhó m cà ng có
nhiều ngườ i lã nh đạ o thì lợ i thế trong lã nh đạ o cà ng lớ n hơn. Ngườ i lã nh đạ o là ngườ i giú p
nhó m già nh đượ c chiến thắ ng và duy trì chiến thắ ng đó .
Việc kinh doanh do mộ t ngườ i lã nh đạ o xuấ t sắ c dẫ n dắ t thườ ng tìm ra nhữ ng thị trườ ng
thích hợ p và vậ n hà nh tố t hơn. Nhữ ng tổ chứ c do ngườ i lã nh đạ o giỏ i dẫ n dắ t tuyển dụ ng
đượ c nhiều nhâ n viên hơn, trang bị cho họ khả nă ng lã nh đạ o và do đó phụ c vụ đượ c nhiều
ngườ i hơn. Trong bấ t cứ lĩnh vự c nà o, khả nă ng lã nh đạ o cũ ng là vô giá để đả m bả o nhó m
có thể thà nh cô ng.
CƠ HỘ I VÀ NG
Strauss là nhà lã nh đạ o củ a nhữ ng nhà lã nh đạ o, bấ t chấ p nhữ ng khó khă n xả y đến, ô ng đều
vượ t qua. Ô ng là nhà lã nh đạ o bẩ m sinh, ngườ i biết cá ch gâ y ả nh hưở ng đố i vớ i ngườ i khá c.
Strauss có khả nă ng nắ m bắ t tâ m lý và thuyết phụ c mọ i ngườ i, đồ ng thờ i ô ng cũ ng có thể
chỉ ra nguờ i nà o đó ng vai trò quyết định trong nhữ ng tình huố ng cụ thể.
Khi câ y cầ u hoà n thà nh, Strauss tiết lộ phả i mấ t hai thậ p kỷ để thuyết phụ c mọ i nguờ i rằ ng
dự á n nà y khả thi, nhưng chỉ mấ t bố n nă m để xâ y nó . Và ô ng đã hoà n thà nh đú ng thờ i hạ n.
Ô ng mấ t lú c 68 tuố i, khi câ y cầ u đã đượ c xâ y xong.
Đó là lý do tạ i sao tô i nó i: “Sự khá c biệt giữ a hai độ i tà i nă ng như nhau là yếu tố ngườ i lã nh
đạ o.”
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Khi tích lũ y thêm giá trị cho mình, bạ n sẽ có thể nâ ng cao giá trị và tạ o ả nh hưở ng tớ i ngườ i
khá c để giú p nhó m phá t triển hơn.
Nếu là ngườ i lã nh đạ o nhó m, điều tố t nhấ t bạ n nên là m cho cá c thà nh viên nhó m mình là
họ c tậ p theo Joseph B. Strauss bằ ng cá ch thu hú t thêm nhữ ng ngườ i lã nh đạ o cho nhó m.
Trướ c hết, hã y nỗ lự c hết sứ c để thu hú t nhữ ng nhà lã nh đạ o giỏ i nhấ t, nhữ ng ngườ i tà i
nă ng và tiềm lự c hơn bạ n. Sau đó , hã y phá t triển nhữ ng thà nh viên hiện có trong nhó m. Vai
trò lã nh đạ o cà ng mạ nh thì cà ng có nhiều cơ hộ i thà nh cô ng. Đừ ng bao giờ quên rằ ng mọ i
thà nh cô ng hay thấ t bạ i đều do ngườ i lã nh đạ o.
LẦ N ĐẦ U TIÊ N CHO ĐỘ I
Ngay cả khi khô ng nhìn thấ y hình ả nh nà y trên tivi, bạ n cũ ng có thể hiểu câ u chuyện nà y.
Trong mô n thể thao đượ c coi là ưu thế củ a cá c độ i Nga và Rumani, độ i Mỹ thậ t sự đã vượ t
lên dẫ n đầ u trong suố t kỳ Olympic. Độ i tuyển Nga khở i đầ u rấ t tố t, nhưng qua vò ng đầ u
tiên, độ i Mỹ đã vượ t lên. Khi mỗ i vậ n độ ng viên kết thú c mộ t phầ n thi, độ i Mỹ tiếp tụ c già nh
ưu thế, khô ng phả i lú c nà o họ cũ ng dẫ n đầ u nhưng phong độ củ a họ rấ t ổ n định. Khi cá c độ i
tiến tớ i phầ n thi cuố i cù ng – nộ i dung tự do đố i vớ i độ i Nga và nhả y ngự a đố i vớ i độ i Mỹ –
tấ t cả nhữ ng gì ngườ i Mỹ phả i là m là hoà n thà nh phầ n thi và già nh huy chương.
Trong phầ n thi cuố i cù ng đó , vậ n độ ng viên gầ n cuố i tham gia thi là Dominique Moceanu,
vậ n độ ng viên có phong độ biểu diễn khá ổ n định và suô n sẻ. Nhưng trướ c sự ngạ c nhiên
củ a nhiều ngườ i, trong lầ n đầ u tiên, cô đã khô ng thể tiếp đấ t chính xá c, khiến điểm thi củ a
cô ở phầ n nà y rấ t thấ p. May mắ n thay, trong phầ n nhả y ngự a nữ , mỗ i vậ n độ ng viên có hai
lầ n biểu diễn, và sẽ tính điểm lầ n nà o tố t hơn. Nhưng thậ t khô ng ngờ , Moceanu đã bỏ qua cả
cơ hộ i thứ hai nà y.
Mặ c dù phầ n biểu diễn củ a Moceanu khô ng đượ c như mong đợ i, tình hình vẫ n chưa đến nỗ i
vô vọ ng. Độ i Mỹ vẫ n cò n hy vọ ng, họ vẫ n cò n mộ t độ ng viên cuố i cù ng: Kerri Strug, cô gá i đã
nhậ n nhữ ng điểm số cao nhấ t trong phầ n thi nhả y ngự a củ a độ i Mỹ . Chỉ cầ n cô biểu diễn
phầ n thi củ a mình tố t, huy chương và ng sẽ là củ a họ , tuy nhiên, lầ n nhả y thứ nhấ t, cô bị
trượ t châ n và ngã . Tệ hơn, cô cò n bị chấ n thương trong khi vẫ n phả i tiếp tụ c hoà n thà nh
phầ n thi.
Đến lú c nà y, tình hình có vẻ thậ t sự bi đá t. Mộ t số nhà bình luậ n nhậ n định nếu Strug khô ng
nhả y lầ n hai, độ i Mỹ có cơ già nh chiến thắ ng. Nhưng và o thờ i điểm đó , vậ n độ ng viên củ a,
Nga Rozalia Galiyeva vẫ n đang thự c hiện bà i thi tự do củ a mình. Huấ n luyện viên củ a Mỹ,
Bela Karolyi lo ngạ i số điểm rấ t cao củ a độ i Nga sẽ mang về mộ t chiến thắ ng tuyệt đố i cho
độ i nà y.
Strug biết cô phả i là m gì. Cô biết cô phả i hoà n thà nh bà i thi – thự c hiện nhữ ng nỗ lự c cuố i
cù ng trong phầ n thi cuố i cù ng củ a bộ mô n thể dụ c dụ ng cụ nữ . “Hã y cho tô i xem bà i thi cuố i
cù ng củ a em,” Karolyi khuyến khích: “Hã y cho tô i xem mộ t phầ n biểu diễn cuố i cù ng thậ t
tố t.”
Mọ i vậ n độ ng viên già nh đượ c vị trí cao nhấ t đều biết chơi trong đau đớ n cả m giá c như thế
nà o. Kerri Strug cũ ng vậ y, bên cạ nh á p lự c củ a toà n độ i, nhữ ng chỗ bong gâ n, thâ m tím, sứ c
khỏ e củ a cô cũ ng chưa hoà n toà n đả m bả o vì vừ a hồ i phụ c từ chấ n thương cơ bụ ng và lưng
nghiêm trọ ng do ngã từ xà kép. Karolyi đã nó i về cô : “Đó là mộ t cô gá i nhỏ bé, nhú t nhá t, lú c
nà o cũ ng đứ ng sau mọ i ngườ i, nhưng khi cầ n, lạ i có quyết tâ m phi thườ ng.”
Mỗ i vậ n độ ng viên chỉ có 50 giâ y để hoà n thà nh lầ n thi nhả y ngự a thứ hai sau khi điểm lầ n
thi đầ u tiên đượ c cô ng bố . Lú c đó , Strug cố hết sứ c tậ p trung. Sau nà y, cô nhớ lạ i: “Tô i biết
có điều gì đó khô ng ổ n, tô i thấ y đau đớ n. Tô i tự nhủ mình khô ng đượ c ngã xuố ng nếu khô ng
huy chương và ng sẽ tan thà nh mâ y khó i và tấ t cả nỗ lự c sẽ sụ p đổ trong và i giâ y. Tô i cầ u
nguyện Chú a giú p tô i.”
Strug khô ng biết là hai dâ y chằ ng củ a cô do hoạ t độ ng quá sứ c đã đau trong suố t lầ n trình
diễn đầ u tiên. Nhưng điều đó khô ng cò n quan trọ ng nữ a. Cô chạ y như bay trên đườ ng chạ y,
nhả y lên ngự a. Và thậ t kỳ diệu, cô đã tiếp đấ t chính xá c. Sau đó , cô cả m thấ y rấ t đau đớ n.
Đứ ng trên mộ t châ n, cô nhanh chó ng chà o ban giá m khả o và ngã xuố ng sà n. Cô đã thi đấ u,
già nh điểm số tuyệt đố i và độ i Mỹ đã già nh huy chương và ng.
Cô gá i luô n khép nép sau mọ i ngườ i, cô gá i mà mọ i ngườ i khô ng bao giờ nghĩ có thể trở
thà nh ngô i sao, đã trở thà nh ngô i sao củ a Olympic. Mọ i ngườ i đều đá nh giá cao sự hy sinh
củ a cô . Phó ng viên thể thao E. M. Swift viết:
Tấ t cả nhữ ng gì cô gá i biết, sau khi biết rằ ng chiếc huy chương và ng đã nằ m chắ c trong tay,
là cô bị chấ n thương nghiêm trọ ng đến nỗ i khô ng thể hoà n thà nh phầ n thi cá nhâ n hai ngà y
sau đó , mụ c tiêu mà cô đã đeo đuổ i suố t bố n nă m. Đó là khoả nh khắ c vinh quang nhấ t
nhưng cũ ng là khoả nh khắ c thấ t vọ ng nhấ t đố i vớ i cô . Cô đã quên đi sự đau đớ n củ a mình
trong chố c lá t, nhưng cá i giá đi cù ng nó khô ng rẻ. Cô đã hy sinh cho độ i củ a mình.
Phá t biểu về sự kiên nà y, Strug rấ t đơn giả n và thẳ ng thắ n: “Khi bạ n là m tố t, bạ n nghĩ điều
đó là xứ ng đá ng. Khi bạ n hy sinh rấ t nhiều và cuố i cù ng bạ n đã là m tố t, điều đó mớ i thậ t sự
có ý nghĩ.” Nó i mộ t cá ch khá c, khi bạ n đã già nh chiến thắ ng, sẽ chẳ ng cò n đau đớ n nà o cả .
Đó chính là Nguyên tắ c Quyết tâ m.
Cá i tên Nguyên tắ c Quyết tâ m đượ c lấ y từ câ u nó i củ a Jeo Nameth, tiền vệ đã giú p New York
Jets già nh giả i vô địch trong giả i Supper Bowl nă m 1969. Giố ng như bấ t kỳ nhà vô địch nà o,
anh hiểu rằ ng chiến thắ ng đem đến mộ t sự hứ ng thú đặ c biệt. Cả m giá c đó có thể mạ nh mẽ
đến độ nó là m bạ n quên đi sự đau đớ n và hy sinh chính bả n thâ n để thể hiện mộ t cá ch tố t
nhấ t.
Ý chí kiên cườ ng sẽ giú p mộ t độ i thi đấ u tố t nhấ t. Ý chí đó có thể là nhâ n tố quyết định tạ o
nên sự độ t phá . Khi mộ t độ i có ý chí cao, độ i đó khô ng chỉ vượ t qua bấ t kỳ tình huố ng nà o,
mà cò n tạ o ra hoà n cả nh.
• Ngườ i gâ y quỹ biết, trong nhữ ng hoà n cả nh thích hợ p, ngườ i ta sẽ muố n đượ c cho đi.
• Ngườ i là m thầ y biết, trong nhữ ng hoà n cả nh nhấ t định, họ c sinh mong muố n trưở ng
thà nh.
• Ngườ i lã nh đạ o biết, trong nhữ ng hoà n cả nh nhấ t định, ngườ i ta sẽ muố n theo sau.
• Ngườ i huấ n luyện viên biết, trong nhữ ng hoà n cả nh nhấ t định, cá c cầ u thủ có thể già nh
chiến thắ ng.
Quyết tâ m cao là mộ t trong nhữ ng nhâ n tố vô cù ng quan trọ ng trong việc tạ o ra nhữ ng tình
huố ng để mộ t độ i có thể thi đấ u bằ ng tấ t cả sứ c lự c củ a mình.
Khi mộ t độ i chiến thắ ng, ý chí củ a toà n độ i sẽ lên rấ t cao. Và khi quyết tâ m lên cao, độ i đó sẽ
có cơ hộ i già nh chiến thắ ng. Vậ y điều gì sẽ đến trướ c: quyết tâ m cao hay là chiến thắ ng?
Theo tô i là quyết tâ m. Tạ i sao? Bở i vì quyết tâ m cao tạ o ra nhữ ng yếu tố tích cự c tá c độ ng
đến toà n độ i.
Khi toà n thể độ i có suy nghĩ tích cự c và tự tin và o bả n thâ n, mọ i thứ có vẻ rấ t tố t. Sự chuẩ n
bị có vẻ như cà ng là m cho mọ i thứ dễ dà ng hơn. Sự độ t phá dườ ng như đang chờ đợ i bạ n
trên đườ ng đi. Vớ i chiến thắ ng nhỏ , bạ n cả m thấ y ngọ t ngà o, vớ i chiến thắ ng lớ n, bạ n sẽ
thấ y mình thậ t sự là nhà vô địch. Nhữ ng ngô i sao củ a độ i sẽ tỏ a sá ng trong nhữ ng thờ i điểm
quyết định, và thậ m chí cả nhữ ng vậ n độ ng viên bình thườ ng cũ ng sẽ thi đấ u vượ t xa khả
nă ng vố n có củ a họ .
Mộ t và i ngườ i gọ i thờ i điểm nà y là khoả nh khắ c kỳ diệu hay may mắ n. Nhưng thậ t sự đó
chính là kết quả củ a sự quyết tâ m cao độ . Trong thể thao, khi quyết tâ m lên cao độ , mọ i
ngườ i sẽ nhiệt tình tham gia như mộ t fan trung thà nh. Trong hoạ t độ ng kinh doanh, mọ i
ngườ i sẽ mua cổ phiếu củ a cô ng ty. Trong lĩnh vự c giả i trí, cá c tạ p chí và truyền hình sẽ xin
phỏ ng vấ n và cá c nhà sả n xuấ t sẵ n sà ng chi bộ n tiền cho cá c hoạ t độ ng củ a độ i. Liệu có độ i
nà o chuyển từ vô dụ ng sang tà i nă ng chỉ trong mộ t đêm khô ng? Liệu độ i đó có thậ t sự xuấ t
sắ c như bá o chí ca ngợ i? Có thể là khô ng, nhưng toà n độ i sẽ trở nên hă ng há i hơn và hoạ t
độ ng hiệu quả hơn.
Khi mộ t độ i thua cuộ c, nhữ ng ả nh hưở ng trá i ngượ c sẽ xuấ t hiện. Cá c vậ n độ ng viên sẽ tậ p
trung và o vấ n đề củ a mình. Quyết tâ m giả m sú t. Mọ i ngườ i khô ng muố n tham gia và o độ i,
họ muố n tìm lố i thoá t cho riêng mình hơn là cho toà n độ i. Khi bạ n thấ t bạ i, mọ i thứ sẽ rấ t
đau đớ n.
Quyết tâ m cao đem đến nă ng lượ ng cho cả độ i. Cá c vậ n độ ng viên sẽ như mộ t chú thỏ chạ y
bằ ng pin, cứ chạ y và chạ y. Khô ng có ngọ n nú i nà o là quá cao, khô ng có dự á n nà o là quá khó ,
khô ng có chặ ng đua nà o là quá dà i. Sự nhiệt tình cũ ng do đó mà hình thà nh, và cả độ i sẽ có
mộ t nguồ n nă ng lượ ng dồ i dà o, khô ng bao giờ cạ n.
Mộ t điều nữ a mà quyết tâ m cao là m đượ c cho mộ t độ i đó là giả i phó ng tinh thầ n cho độ i.
Chiến thắ ng sẽ tạ o ra mộ t khô ng khí sô i nổ i ở khắ p nơi. Mộ t độ i tố t vớ i quyết tâ m cao sẽ tậ n
dụ ng khô ng khí đó để giả m cá c nguy cơ, tìm ra cá c ý kiến, độ ng lự c mớ i. Độ i đó sẽ biết dừ ng
lạ i để tự nhìn lạ i bả n thâ n. Nhữ ng điều nà y sẽ tạ o ra sự sá ng tạ o và đổ i mớ i. Cuố i cù ng,
quyết tâ m cao sẽ giú p độ i tạ o ra tiềm nă ng cho riêng mình.
Tuy nhiên, nếu là ngườ i lã nh đạ o toà n độ i, bạ n phả i có trá ch nhiệm cao hơn, và đồ ng thờ i
là m việc nhiều hơn. Bạ n phả i thi đấ u tố t, hết mình. Bạ n cầ n giú p cá c thà nh viên hình thà nh
quyết tâ m và độ ng lự c. Bố n giai đoạ n củ a lò ng quyết tâ m cao dướ i đâ y sẽ giú p bạ n xá c định
rõ nhữ ng việc cầ n là m:
• Kiểm tra tình hình. Bắ t đầ u bằ ng việc tìm ra nguyên nhâ n tạ i sao cả độ i chưa là m tố t, xử
lý cá c lỗ i. Chỉ riêng điều nà y hưa thể tạ o ra quyết tâ m, nhưng nó sẽ là m cho cả độ i khô ng
cò n có ý nghĩ tiêu cự c.
• Tạo dựng niềm tin. Mộ t độ i sẽ thay đổ i khi mọ i ngườ i có niềm tin và o chính mình. Là
ngườ i lã nh đạ o, bạ n cầ n tạ o dự ng niềm tin. Hã y cho mọ i ngườ i thấ y bạ n tin và o chính
mình và tin và o họ .
• Tạo ra năng lượng. Mong muố n thay đổ i mà khô ng có nă ng lượ ng để thay đổ i sẽ chỉ là m
mọ i ngườ i nả n lò ng. Để mang đến nguồ n nă ng lượ ng dồ i dà o cho độ i, trướ c tiên, bạ n cầ n
trà n đầ y nă ng lượ ng. Hã y là m việc vớ i tinh thầ n phấ n khở i để mộ t và i thà nh viên trong độ i
nhậ n ra và tham gia cù ng bạ n, sau đó sẽ đến nhữ ng ngườ i khá c, và nă ng lượ ng củ a bạ n sẽ
đượ c truyền đến cho toà n độ i.
• Truyền đi thông điệp hy vọng. Yêu cầ u cao nhấ t củ a giai đoạ n mộ t là hy vọ ng. Như
Napoleon Bonaparte đã nó i: “Lã nh đạ o là nhữ ng ngườ i buô n hy vọ ng.” Hã y giú p họ thấ y
đượ c tiềm nă ng củ a độ i.
• Hành vi khuôn mẫu mang đến kết quả rất tốt. Mọ i ngườ i là m nhữ ng việc mà họ thấ y. Cá ch
tố t nhấ t để họ biết nhữ ng điều bạ n muố n họ thự c hiện là hã y là m mẫ u.
• Xây dựng các mối quan hệ với những người tiềm năng. Để đưa độ i đi đú ng hướ ng, bạ n cầ n
nhữ ng ngườ i có nă ng lự c. Nếu trong độ i củ a bạ n có nhữ ng thà nh viên như thế, hã y tạ o dự ng
cá c mố i quan hệ vớ i họ . Nếu khô ng, hã y tìm nhữ ng ngườ i có tiềm nă ng để tạ o dự ng quan hệ.
Đừ ng vộ i và ng đò i hỏ i ở họ quá nhiều. Nhà lã nh đạ o phả i chiếm đượ c cả m tình trướ c khi
muố n nhờ ngườ i đó giú p đỡ . Đó là lý do bạ n nên tạ o dự ng cá c mố i quan hệ.
• Tạo ra những chiến thắng nhỏ và nói chuyện với những người đồng đội thông qua chúng.
Khô ng gì giú p con ngườ i xâ y dự ng cá c kỹ nă ng và sự tự tin tố t bằ ng có mộ t và i chiến thắ ng
cho chính họ . Đó là nhữ ng gì bạ n cầ n là m cho độ i củ a mình. Mộ t lầ n nữ a, hã y bắ t tay vớ i
nhữ ng ngườ i có nhiều tiềm nă ng nhấ t. Thà nh cô ng củ a họ sẽ giú p cá c thà nh viên khá c tự tin
hơn.
• Truyền đi thông điệp tầm nhìn. Như tô i đã giả i thích trong Nguyên tắ c Chiếc la bà n, tầ m
nhìn sẽ mang đến cho cá c thà nh viên hướ ng đi đú ng và sự tự tin. Hã y giữ cho tầ m nhìn luô n
là kim chỉ nam cho độ i.
Giai đoạ n 3: Quyết tâ m vừ a phả i – Ngườ i lã nh đạ o giả i quyết nhữ ng việc khó khă n
• Đưa ra những thay đổi giúp đội mình tốt lên. Bạ n đã hiểu rõ Nguyên tắ c Chuỗ i liên kết. Hã y
nhớ rằ ng ngườ i lã nh đạ o là ngườ i chịu trá ch nhiệm giả m thiểu nhữ ng thiệt hạ i mà mộ t độ i
có thể gâ y ra do yếu điểm hoặ c thá i độ ; và có trá ch nhiệm phá t huy đố i đa hiệu quả củ a tấ t
cả cá c thà nh viên bằ ng cá ch đặ t họ và o đú ng vị trí thích hợ p. Thườ ng thì nhữ ng hà nh độ ng
nà y sẽ đi kèm vớ i nhữ ng quyết định cứ ng rắ n.
• Truyền đi cam kết. Mộ t phầ n củ a quá trình đưa mọ i ngườ i tham gia và o độ i là cho họ thấ y
cam kết củ a bạ n. Nguyên tắ c Tin cậ y trong 21 Nguyên tắ c và ng củ a nghệ thuậ t lã nh đạ o
phá t biểu, mọ i ngườ i tin cậ y nhà lã nh đạ o, trướ c khi tin cậ y tầ m nhìn. Nếu bạ n có khả nă ng
thuyết phụ c, phẩ m chấ t tố t và nhữ ng cam kết mạ nh mẽ, bạ n sẽ tạ o đượ c mộ t nền tả ng cho
cá c đồ ng độ i củ a mình tham gia và o cù ng vớ i bạ n.
• Tạo dựng và trang bị cho các thành viên bằng sự thành công. Khô ng có gì tạ o nên lò ng
quyết tâ m nhiều như thà nh cô ng. Hầ u hết mọ i ngườ i đều khô ng thể tự mình thà nh cô ng. Họ
cầ n đượ c giú p đỡ và đó là mộ t trong nhữ ng lý do khiến họ cầ n nhữ ng ngườ i dẫ n đườ ng.
Nếu bạ n tin và o đồ ng độ i, bạ n hã y giú p họ và độ i củ a bạ n sẽ thà nh cô ng.
Hai giai đoạ n khó khă n nhấ t khi xâ y dự ng mộ t độ i chính là hai giai đoạ n đầ u, khi bạ n cố
gắ ng tạ o ra nhữ ng biến đổ i trong mộ t độ i đang trì trệ, và ở giai đoạ n ba, bạ n phả i trở thà nh
tá c nhâ n thay đổ i. Có nhữ ng khi vai trò củ a ngườ i lã nh đạ o là tuyệt đố i cầ n thiết, và giai
đoạ n ba là giai đoạ n quyết định cho sự thà nh bạ i củ a ngườ i lã nh đạ o. Nếu bạ n thà nh cô ng ở
giai đoạ n ba, bạ n có thể tạ o ra lò ng quyết tâ m cho toà n độ i.
Giai đoạ n 4: Quyết tâ m cao – ngườ i lã nh đạ o chỉ là m nhữ ng việc nhỏ nhặ t
Trong giai đoạ n nà y, cô ng việc củ a ngườ i lã nh đạ o như bạ n là giú p độ i duy trì quyết tâ m và
độ ng lự c cao.
• Giúp toàn đội tập trung vào hướng đi của mình. Quyết tâ m cao sẽ mang lạ i chiến thắ ng và
chiến thắ ng duy trì lò ng quyết tâ m. Đó là lý do vì sao giữ cho toà n độ i tậ p trung là rấ t quan
trọ ng. Nếu cá c thà nh viên mấ t tậ p trung, độ i sẽ khó lò ng già nh chiến thắ ng. Hã y nhớ , khi
bạ n dự định đi cà ng xa, hậ u quả củ a việc đi lệch hướ ng cà ng nghiêm trọ ng. Nếu bạ n muố n
đi qua đườ ng, lệch hướ ng và i độ sẽ khô ng ả nh hưở ng gì, nhưng nếu bạ n muố n vượ t đạ i
dương, tính toá n sai và i độ có thể khiến bạ n gặ p rắ c rố i lớ n.
• Truyền đi thành công. Khi biết nhữ ng gì mình đang là m là đú ng, ngườ i ta luô n đi đú ng
hướ ng. Bạ n có thể chỉ ra điều nà y bằ ng cá ch truyền đi nhữ ng thà nh cô ng củ a độ i. Khô ng có
gì thú c đẩ y quyết tâ m cao bằ ng chiến thắ ng.
• Loại bỏ những vật cản lòng quyết tâm. Khi độ i củ a bạ n đã đi đú ng đườ ng thì nó sẽ tiếp tụ c
đi đú ng đườ ng. Nguyên tắ c Độ ng lự c trong 21 nguyên tắ c và ng củ a nghệ thuậ t lã nh đạ o có
nó i: Độ ng lự c là độ ng lự c tố t nhấ t củ a ngườ i lã nh đạ o nhữ ng ngườ i lã nh đạ o nhìn thấ y
nhiều thứ trướ c nhữ ng ngườ i khá c cho nên họ cầ n bả o vệ độ i củ a mình khỏ i nhữ ng điều sẽ
gâ y tổ n hạ i cho độ i.
• Tạo cơ hội để các thành viên phát huy khả năng lãnh đạo. Để tạ o cơ hộ i cho cá c thà nh viên
trong nhó m phá t huy đượ c khả nă ng lã nh đạ o, ngườ i trưở ng nhó m cầ n là m đượ c hai điều.
Thứ nhấ t, ngườ i trưở ng nhó m phả i sử dụ ng độ ng lự c sẵ n có trong độ i để tạ o nên nhữ ng
ngườ i lã nh đạ o mớ i. Việc giú p nhữ ng nhà lã nh đạ o mớ i thà nh cô ng hơn sẽ dễ dà ng hơn nếu
họ là mộ t phầ n củ a độ i thà nh cô ng. Thứ hai, ngườ i trưở ng nhó m phả i mở rộ ng đượ c vò ng
trò n lã nh đạ o trong nhó m. Điều nà y sẽ giú p nhó m thà nh cô ng hơn. Mộ t nhà lã nh đạ o
thườ ng xuyên tạ o điều kiện để cá c thà nh viên phá t huy khả nă ng lã nh đạ o sẽ tạ o ra vò ng
trò n thà nh cô ng, củ ng cố quyết tâ m củ a nhó m.
Khi Rick Hoyt ra đờ i nă m 1962, bố mẹ anh cự c kỳ sung sướ ng bở i lầ n đầ u đượ c là m cha mẹ.
Nhưng họ khá m phá ra rằ ng trong khi ở trong bụ ng mẹ, anh đã bị dâ y rố n cuố n quanh cổ ,
khiến nã o khô ng đủ oxy. Rick đượ c chuẩ n đoá n là mắ c chứ ng liệt nã o. Bố củ a Rick nhớ lạ i:
“Khi nó đượ c tá m thá ng tuổ i, bá c sĩ nó i vớ i chú ng tô i nên bỏ nó đi vì nó sẽ phả i số ng đờ i
số ng thự c vậ t suố t đờ i.” Nhưng bố mẹ Rick khô ng là m như vậ y, họ quyết định vẫ n giữ lạ i
anh.
Cả gia đình đã phả i đương đầ u vớ i rấ t nhiều khó khă n. Rich khô ng thể điều khiển đượ c lưỡ i
củ a mình, vì vậ y anh nó i rấ t khó . Nhưng bố mẹ Rick vẫ n dạ y anh mọ i thứ , cho anh tham gia
tấ t cả cá c hoạ t độ ng củ a gia đình. Khi Rick 10 tuổ i, cuộ c đờ i anh đã thay đổ i; mộ t kỹ sư củ a
đạ i họ c Tufts đã chế tạ o đượ c mộ t thiết bị giú p anh giao tiếp thô ng qua má y tính. Từ đầ u
tiên mà anh nó i ra mộ t cá ch chậ m chạ p và vớ i rấ t nhiều đau đớ n là : “Tiến lên Bruins”. Khi
đó , gia đình anh, nhữ ng ngườ i ủ ng hộ Bruins Boston tranh vé vớ t, phá t hiện ra anh là mộ t
fan hâ m mộ thể thao.
Nă m 1975, sau mộ t cuộ c đấ u tranh dà i, gia đình anh cuố i cù ng đã có thể cho anh đi họ c. Đâ y
chính là nơi Rick đã chứ ng tỏ sự xuấ t sắ c củ a mình bấ t chấ p nhữ ng hạ n chế về sinh lý. Thế
giớ i củ a anh đã thay đổ i, và thậ m chí thay đổ i hoà n toà n hai nă m sau đó khi Rick phá t hiện
ra mộ t cuộ c đua gâ y quỹ nhằ m giú p mộ t vậ n độ ng viên trẻ bị liệt trong mộ t vụ tai nạ n. Anh
đã ngỏ ý vớ i gia đình là anh muố n tham gia cuộ c đua nà y.
CÙ NG NHAU CHUNG SỨ C
Mộ t ngườ i cha sẽ là m gì khi con trai mình – mộ t ngườ i chưa bao giờ thoá t khỏ i chiếc xe lă n
nó i muố n tham gia cuộ c thi chạ y marathon? Ngườ i cha đã trở thà nh đô i tay và đô i châ n củ a
con. Đó là ngà y “Team Hoyt” ra đờ i. Dick mua cho Rick mộ t chiếc xe lă n đua tố t hơn, sau đó
ngườ i con trai bị liệt và ngườ i cha đã khô ng cò n khỏ e mạ nh bắ t đầ u cù ng nhau tham gia cá c
cuộ c đua. Họ tự luyện tậ p rấ t nghiêm tú c và nă m 1981, họ đã cù ng nhau chạ y trong cuộ c
đua Marathon Boston. Kể từ đó , họ chưa bỏ lỡ mộ t cuộ c đua Marathon Boston nà o.
Sau bố n nă m tham gia cá c cuộ c đua marathon, cả hai cha con quyết định họ đã sẵ n sà ng cho
mộ t thử thá ch mớ i: thể thao ba mô n phố i hợ p bao gồ m bơi, đua xe đạ p và chạ y. Đó khô ng
phả i là mộ t thử thá ch nhỏ , đặ c biệt là Dick sẽ phả i họ c bơi. Nhưng ô ng đã là m đượ c. Dick
giả i thích: “Con trai tô i đã cổ vũ tô i rấ t nhiều bở i vì nếu khô ng phả i là vì nó , tô i đã khô ng bao
giờ tham gia cuộ c đua đó . Nhữ ng gì tô i có thể là m là cho Rick mượ n đô i tay và đô i châ n củ a
mình để tham gia và o cuộ c đua như nhữ ng ngườ i khá c.”
Trong tấ t cả cá c cuộ c thi đấ u trên thế giớ i, khó nhấ t là cuộ c thi ba mô n kết hợ p Ironman ở
Hawaii. Cuộ c thi nà y bao gồ m: bơi 3,8km, đua xe đạ p 180km, và chạ y 42km. Đó thậ t sự là
mộ t thử thá ch lớ n cho khả nă ng chịu đự ng củ a bấ t kỳ ngườ i nà o. Nă m 1989, Dick và Rick đã
cù ng nhau hoà n tấ t cuộ c thi. Vớ i phầ n thi bơi, Dick đã kéo theo mộ t chiếc thuyền nhỏ có
Rick trên đó . Sau đó ô ng tham gia đua xe đạ p vớ i Rick ngồ i sau. Trướ c khi tham gia kỳ thi
chạ y, Dick đã kiệt sứ c.
Khi tô i chạ y, dườ ng như sự tà n tậ t biến mấ t. Đó là nơi duy nhấ t tô i thậ t sự cả m thấ y cô ng
bằ ng. Vớ i tấ t cả nhữ ng gì tô i đạ t đượ c, tô i cả m thấ y mình khô ng cò n là ngườ i tà n tậ t nữ a.
Hơn thế, tô i cả m thấ y mình là mộ t ngườ i đầ y quyền lự c và khô ng có giớ i hạ n.
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
• Quyết tâm thấp. Độ i đã có mộ t và i tiến bộ , nhưng chưa liên kết chặ t chẽ và đủ tự tin.
• Quyết tâm vừa phải. Độ i đã có chiến thắ ng và tiếp tụ c tin và o chính mình, nhưng cầ n đưa
ra nhữ ng quyết định khó khă n để đưa độ i lên mộ t bậ c cao hơn.
• Quyết tâm cao. Độ i đang trình diễn nhữ ng tiềm nă ng mà mình có , luô n dà nh chiến thắ ng
và chỉ cầ n giữ đú ng hướ ng.
Khi đã quyết định đượ c tình trạ ng hiện tạ i củ a độ i, hã y á p dụ ng nhữ ng chỉ dẫ n để có thể
đưa độ i củ a mình lên mộ t tầ m cao mớ i.
17. NGUYÊN TẮC LỢI NHUẬ N
Đầ u tư và o nhó m sẽ mang lạ i lợ i nhuậ n cao
Mặ c dù đượ c coi là mộ t trong nhữ ng nhà xâ y dự ng nhó m xuấ t sắ c nhấ t trong lĩnh vự c thể
thao, nhưng có thể bạ n chưa bao giờ nghe nhắ c đến tên ô ng. Dướ i đâ y là bả ng thà nh tích ấ n
tượ ng củ a ô ng:
Tên ô ng là Morgan Wootten. Mộ t ngườ i có thà nh tích như thế tạ i sao lạ i khô ng đượ c nhiều
ngườ i biết đến? Bở i vì lý do rấ t đơn giả n, ô ng chỉ là huấ n luyện viên bó ng rổ củ a mộ t trườ ng
trung họ c.
Khi đượ c hỏ i ai là huấ n luyện viên bó ng rổ xuấ t sắ c nhấ t củ a thờ i đạ i thì hầ u hết mọ i ngườ i
đều đưa ra hai cá i tên đó là Red  uerbach và John Wooden. Nhưng có mộ t điều mà cá c bạ n
khô ng bao giờ biết, John Wooden, ngườ i đượ c mệnh danh là thầ y phù thủ y củ a vù ng
Westwood, huấ n luyện viên củ a câ u lạ c bộ UCLA từ ng ca ngợ i Morgan Wootten như sau:
“Mọ i ngườ i thườ ng nó i rằ ng Morgan Wootten là huấ n luyện viên bó ng rổ trung họ c xuấ t sắ c
nhấ t nướ c Mỹ. Tô i khô ng đồ ng ý vớ i nhậ n xét đó . Tô i chưa bao giờ gặ p mộ t huấ n luyện viên
nà o giỏ i như ô ng ở bấ t cứ hạ ng nà o, từ trung họ c, đạ i họ c cho tớ i chuyên nghiệp. Có mộ t câ u
mà tô i đã nó i rấ t nhiều lầ n và bâ y giờ sẽ nhắ c lạ i mộ t lầ n nữ a: ‘Tô i rấ t kính trọ ng và nể phụ c
ô ng.’”
Đó là nhữ ng lờ i nó i châ n thà nh từ mộ t vị huấ n luyện viên từ ng già nh mườ i chứ c vô địch
quố c gia NCÂ Â và là ngườ i đã đà o tạ o ra nhữ ng cầ u thủ tà i nă ng nhấ t trong là ng bó ng rổ
như Kareem  bdul-Jabbar.
Morgan Wootten chưa bao giờ có ý định trở thà nh mộ t huấ n luyện viên. Trướ c đâ y, ô ng
từ ng là vậ n độ iềng viên đ n kinh ở trườ ng trung họ c, ngoà i ra chẳ ng có gì đặ c biệt. Tuy nhiên
ô ng lạ i là ngườ i có khả nă ng hù ng biện và lý luậ n rấ t tố t. Khi cò n nhỏ , ô ng luô n mong muố n
sau nà y sẽ trở thà nh mộ t luậ t sư. Nhưng khi và o họ c đạ i họ c, mộ t ngườ i bạ n đã rủ Morgan
tham gia là m huấ n luyện viên bó ng rổ cho mộ t độ i bó ng củ a trạ i trẻ mồ cô i mặ c dù trướ c đó
chà ng sinh viên trẻ khô ng biết nhiều về mô n thể thao nà y. Độ i bó ng mà ô ng là m huấ n luyện
viên chẳ ng đượ c trang bị gì, cũ ng khô ng có cả đồ ng phụ c thi đấ u. Mặ c dù đã luyện tậ p chă m
chỉ nhưng nhữ ng cậ u họ c trò nhỏ củ a ô ng đã chịu thấ t bạ i mộ t lú c 16 trậ n trong giả i đấ u.
Trong suố t mù a giả i đầ u tiên đó , Wootten dầ n cả m thấ y yêu mến bọ n trẻ. Khi nhữ ng đứ a trẻ
bà y tỏ mong muố n ô ng trở lạ i dẫ n dắ t chú ng, ô ng đã khô ng thể từ chố i. Ô ng từ ng chơi bó ng
rổ khi cò n họ c trung họ c nên cũ ng có phầ n hiểu rõ đặ c thù củ a mô n thể thao nà y. Dướ i sự
dẫ n dắ t củ a Wootten, độ i bó ng củ a trạ i mồ cô i trở nên bấ t khả chiến bạ i và đã già nh chứ c vô
địch trong giả i thanh niên mở rộ ng ở thủ đô Washington. Quan trọ ng hơn, lú c đó , Wootten
chợ t nhậ n ra rằ ng ô ng muố n đầ u tư nhiều thờ i gian, gắ n bó hơn nữ a vớ i bọ n trẻ chứ khô ng
phả i chỉ là m huấ n luyện viên củ a chú ng trong mộ t thờ i gian ngắ n.
Chúng tôi đã dành nhiều thời gian nói chuyện với nhau. Tôi đã đưa cậu bé về nhà và
nó tỏ ra rất thích được ăn những món do mẹ tôi nấu. Thằng bé thường đến chơi với
chúng tôi vào những ngày nghỉ cuối tuần. Nó cũng trở nên thân thiết với các anh chị
em tôi. Bây giờ thì cậu bé đó đã lớn, vẫn còn sống ở Washington và trở nên nổi tiếng.
Bất cứ ai cũng có thể tự hào khi có một người con trai như vậy. Cuộc đời cậu bé có thể
sẽ bị trói buộc trong vòng tù tội và chắc chắn sẽ còn tồi tệ hơn nữa nếu không có ai
mở rộng vòng tay và ban tặng một món quà mà bất cứ một gia đình nào cũng có thể
làm cho con cái họ, đó chính là tuổi thơ.
Cố ng hiến hết mình cho độ i bó ng là nhữ ng gì mà Wootten đã là m trong suố t nhiều nă m sau
đó . Huấ n luyện viên bó ng rổ câ u lạ c bộ NCAA, Marty Fletcher, cự u cầ u thủ và là trợ lý củ a
Wootten nhậ n xét về tà i nă ng củ a ô ng rấ t ngắ n gọ n: “Bí quyết củ a ô ng đó là luô n tạ o cho
nhữ ng thà nh viên trong độ i cả m giá c mình là ngườ i quan trọ ng nhấ t.”
TẠ O RA MỘ T TRIỀ U ĐẠ I
KHÔ NG CHỈ LÀ BÓ NG RỔ
Chiến thắ ng và vinh quang khô ng phả i là điều khiến Wootten cả m thấ y vui sướ ng nhấ t. Điều
khiến ô ng cả m thấ y hạ nh phú c đó chính là sự đầ u tư đú ng đắ n cho nhữ ng cậ u họ c trò nhỏ
củ a mình. Ô ng đã nó i:
Quan điểm đó củ a Wootten khô ng chỉ mang lạ i nhữ ng phầ n thưở ng xứ ng đá ng cho độ i bó ng
mà cò n mang lạ i nhữ ng lợ i ích cho mỗ i cá nhâ n trong độ i. Trong suố t 26 nă m khô ng ngừ ng
phá t triển, tấ t cả cá c họ c trò củ a Wootten, dù tham gia thi đấ u chính thứ c hay dự bị đều
đượ c nhậ n họ c bổ ng. Trợ lý huấ n luyện viên Chuck Swenson nhậ n xét: “Nếu độ i củ a bạ n có
nhữ ng cầ u thủ củ a trườ ng Dematha, cầ u thủ đó sẽ giú p bạ n thự c hiện đượ c kế hoạ ch. Khi
hợ p tá c vớ i Morgan, bạ n biết mình sẽ có đượ c nhữ ng cầ u thủ trẻ tà i nă ng, có đẳ ng cấ p và sẽ
nỗ lự c vì bạ n.” Garry William, huấ n luyện viên trưở ng củ a đạ i họ c Maryland cũ ng đồ ng ý về
chấ t lượ ng cầ u thủ do Morgan đà o tạ o: “Cá c cầ u thủ củ a ô ng đượ c đà o tạ o rấ t bà i bả n và đầ y
đủ , xử lý cá c tình huố ng chính xá c. Đó khô ng phả i là nhữ ng tà i nă ng bẩ m sinh mà thự c sự
phả i trả i qua rèn luyện mớ i có đượ c.” Điều đá ng ghi nhậ n ở đâ y là nhữ ng lờ i nhậ n xét đó
dà nh cho nhữ ng cầ u thủ đang họ c trung họ c chứ khô ng phả i đạ i họ c hay cá c cầ u thủ ở giả i
chuyện nghiệp.
NHỮ NG NHÀ ĐẦ U TƯ VĨ ĐẠ I
LÀ M THẾ NÀ O ĐỂ ĐẦ U TƯ VÀ O TỔ CHỨ C CỦ A BẠ N
Chú ng ta thườ ng nó i rằ ng, mọ i việc đều phả i bắ t đầ u từ vạ ch xuấ t phá t. Việc xá c định nhữ ng
ngườ i thích hợ p để đầ u tư trong tổ chứ c chính là bướ c đầ u tiên để xâ y dự ng mộ t tổ chứ c
tố t. Điều nà y đò i hỏ i phả i có sự tậ n tâ m.
3. Hy sinh cho sự phá t triển củ a tổ chứ c... sẽ đả m bả o cho sự phá t triển củ a tổ chứ c
Khi Morgan giú p đỡ và mang lạ i lợ i ích cho cậ u bé bị trả về trạ i trẻ vì tộ i ă n cắ p, ô ng phả i
“hy sinh” ít nhiều. “Hy sinh” ở đâ y khô ng phả i là sự bấ t tiện hay khô ng thoả i má i, mà là thờ i
gian, tiền bạ c và cô ng sứ c mà ô ng phả i bỏ ra.
Tương tự , khi phá t triển tổ chứ c củ a mình, bạ n cũ ng luô n phả i trả mộ t cá i giá nà o đó . Bạ n sẽ
phả i cắ t bớ t thờ i gian cho cá c hoạ t độ ng thườ ng ngà y, hoặ c phả i tố n tiền bạ c mà lẽ ra bạ n có
thể dù ng để tạ o giá trị thặ ng dư. Thậ m chí thỉnh thoả ng bạ n cò n phả i thu xếp cá c vấ n đề và
cô ng việc cá nhâ n. Song vì lợ i ích củ a nhữ ng thà nh viên trong tổ chứ c và cả tậ p thể thì đó là
mộ t cá i giá xứ ng đá ng. Nhữ ng gì bạ n đã cố ng hiến chính là mộ t sự đầ u tư.
4. Là m việc cù ng nhau như trong mộ t tổ chứ c... sẽ đả m bả o tính cộ ng đồ ng cho tổ chứ c củ a
bạ n
Tô i từ ng đọ c đượ c lờ i nhậ n xét như sau: “Kể cả khi vừ a chơi mộ t trậ n đấ u để đờ i, thì điều
mà bạ n sẽ nhớ mã i chính là cả m giá c đượ c chơi cù ng đồ ng độ i. Bạ n sẽ quên nhữ ng đườ ng
chuyền, nhữ ng cú sú t, hoặ c tỷ số nhưng sẽ khô ng bao giờ có thể quên đượ c nhữ ng ngườ i
đồ ng độ i củ a mình.” Nhậ n xét nà y thể hiện mộ t cá ch đú ng đắ n nhấ t tinh thầ n gắ n kết giữ a
cá c thà nh viên nả y sinh trong quá trình là m việc cù ng nhau.
Sự phá t triển mạ nh mẽ nhấ t củ a con ngườ i thườ ng xả y ra như hệ quả tấ t yếu xuấ t phá t từ
nhữ ng kinh nghiệm cá nhâ n sau nhiều lầ n mò mẫ m họ c hỏ i. Nếu muố n mộ t thà nh viên củ a
tổ chứ c bướ c lên mộ t tầ m cao mớ i trong khả nă ng thể hiện và khả nă ng lã nh đạ o, thì tổ
chứ c phả i trao cho thà nh viên đó nhữ ng quyền lợ i và nghĩa vụ nhấ t định. Nếu bạ n là ngườ i
đứ ng đầ u tổ chứ c, đừ ng tìm cá ch bả o vệ vị trí hay duy trì quyền lự c củ a mình. Hã y gạ t bỏ ý
nghĩ đó . Đó là cá ch duy nhấ t bạ n có thể trao quyền lợ i và nghĩa vụ cho cá c thà nh viên khá c.
Nhà vă n Mark Twains đã nó i: “Mộ t thà nh quả tố t có thể khiến tô i ngâ y ngấ t suố t hai thá ng
trờ i.” Đó cũ ng là cá ch mà hầ u hết mọ i ngườ i đều cả m nhậ n. Họ luô n sẵ n sà ng là m việc cậ t
lự c nếu đượ c chứ ng kiến thà nh quả do nhữ ng nỗ lự c mà bả n thâ n đã tạ o ra. Nó đú ng như
lờ i Napoleon Bonaparte đã nhậ n xét: “Mộ t ngườ i lính sẽ chiến đấ u kiên cườ ng và sẽ hy sinh
vì mộ t dả i bă ng mà u nhỏ bé. Hã y khen ngợ i nhữ ng ngườ i đồ ng nghiệp, ca ngợ i nhữ ng thà nh
tích mà họ đã đạ t đượ c. Và nếu bạ n là ngườ i lã nh đạ o, hã y hạ n chế mắ ng mỏ chứ đừ ng tiết
kiệm nhữ ng lờ i khen. Hã y là m như thế và nhữ ng ngườ i trong tổ chứ c củ a bạ n sẽ là m việc và
chiến đấ u vì bạ n.”
7. Theo dõ i kết quả đầ u tư... sẽ nâ ng cao tính trá ch nhiệm cho tổ chứ c
8. Ngừ ng đầ u tư và o nhữ ng ngườ i khô ng có khả nă ng phá t triển... giú p hạ n chế nhữ ng thiệt
hạ i cho tổ chứ c
10. Tạ o cho tổ chứ c nhữ ng cơ hộ i tố t nhấ t để thà nh cô ng... sẽ đả m bả o cho tổ chứ c đạ t kết
quả cao
James E. Hunton đã nó i: “Tậ p hợ p lạ i vớ i nhau là sự khở i đầ u. Duy trì mố i liên kết là quá
trình. Là m việc cù ng nhau là sự thà nh cô ng.” Mộ t trong nhữ ng nhiệm vụ cầ n thiết nhấ t mà
bạ n có thể đả m nhiệm đó là xua tan nhữ ng trở ngạ i để tổ chứ c củ a mình có cơ hộ i thà nh
cô ng cao nhấ t. Nếu bạ n là mộ t thà nh viên trong tổ chứ c, điều nà y cũ ng giố ng như mộ t sự hy
sinh cá nhâ n hoặ c giú p đỡ nhữ ng ngườ i khá c là m việc cù ng nhau tố t hơn. Nếu bạ n là mộ t
ngườ i lã nh đạ o thì có nghĩa là bạ n phả i tiếp thêm nghị lự c cho cá c thà nh viên và trang bị
cho họ nhữ ng điều cầ n thiết để đả m bả o cho sự thà nh cô ng củ a cả tổ chứ c.
Chẳ ng hạ n như Rex Murphy, mộ t ngườ i thườ ng xuyên tham dự cá c cuộ c hộ i thả o củ a tô i đã
nó i: “Nơi nà o có ý chí, sẽ có mộ t con đườ ng. Nơi nà o tậ p hợ p nhiều ý chí, ở đó sẽ có nhiều
con đườ ng.”
Khi bạ n đã hiểu đượ c ý nghĩa củ a mộ t sự đầ u tư, chắ c chắ n bạ n sẽ khô ng bao giờ có thể
dừ ng lạ i. Hã y nghĩ về tổ chứ c củ a tô i, nhữ ng ngườ i đã là m tă ng thêm giá trị cho tô i khi tô i
mang lạ i giá trị cho họ . Họ đã mang lạ i cho tô i vô và n niềm vui. Cũ ng như sự đầ u tư và sự
đền đá p mà họ mang lạ i cho tô i, niềm vui củ a tô i ngà y cà ng đượ c nhâ n lên.
Tô i trâ n trọ ng tấ t cả cá c thà nh viên trong tổ chứ c củ a mình, và nếu có thể tô i sẽ nó i cụ thể
cho cá c bạ n biết từ ng ngườ i mộ t. Nhưng trong khuô n khổ cuố n sá ch nà y thì khô ng đủ , bở i
vậ y tô i chỉ có thể điểm qua mộ t và i ngườ i quan trọ ng và gầ n gũ i vớ i tô i nhấ t:
• Larry Maxwell: Tình yêu ô ng dà nh cho tô i là mộ t tình yêu vô điều kiện. Chính ô ng đã gó p
phầ n đưa cô ng ty INJOY lên mộ t tầ m cao mớ i. Ô ng luô n đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i lớ n, giữ cho cả
tổ chứ c tậ p trung và o mụ c tiêu đã chọ n, và luô n là ngườ i bả o vệ tô i.
• Linda Egger: Linda biết rõ nhữ ng điểm mạ nh và điểm yếu củ a tô i. Cô là ngườ i đạ i diện tố t
củ a tô i và là ngườ i có thể giả i đá p nhữ ng câ u hỏ i củ a cá c đồ ng nghiệp nhanh hơn và tố t hơn
tô i.
• Charlie Wetzel: Ô ng là ngườ i định hướ ng cho cuộ c số ng củ a cá c thà nh viên trong cô ng ty.
Ô ng nắ m bắ t cá c ý tưở ng, nhữ ng nguyên tắ c và cá c bà i giả ng củ a tô i để viết thà nh sá ch. Từ
đó chú ng trở nên đa dạ ng và phong phú hơn.
• Kirk Nowery: Ô ng là ngườ i đạ i diện tố t nhấ t củ a tô i. Luô n yêu mến và quý trọ ng cá c mụ c
sư và nhữ ng nhà thờ ở địa phương. Hằ ng đêm ô ng ấ y thườ ng kể về cá i cá ch mà chú ng tô i đã
là m tă ng giá trị thô ng qua ISS. Và đêm nà o chú ng tô i cũ ng có đượ c cơ hộ i như thế.
Trong cá c giai đoạ n củ a cuộ c đờ i, tấ t cả nhữ ng gì tô i là m đều là sự nỗ lự c vì tậ p thể. Lầ n đầ u
tiên, thuyết giả ng tạ i mộ t buổ i hộ i thả o, tô i đã là m tấ t cả mọ i thứ . Tấ t nhiên là tô i có sự giú p
đỡ củ a mọ i ngườ i song dườ ng như tô i đã tự mình thu xếp nhữ ng gì cầ n thiết cho bà i thuyết
giả ng củ a mình. Và bâ y giờ thì tô i có thể xuấ t hiện và giả ng dạ y ở cá c buổ i hộ i thả o. Nhữ ng
đồ ng nghiệp tuyệt vờ i củ a tô i sẽ lo chuẩ n bị mọ i thứ . Thậ m chí chính cuố n sá ch mà bạ n
đang đọ c lú c nà y cũ ng là nỗ lự c củ a tậ p thể. Nhữ ng đồ ng nghiệp đó chính là niềm vui củ a
tô i. Tô i sẽ là m tấ t cả nhữ ng gì có thể cho họ bở i họ đã là m tấ t cả nhữ ng điều tố t đẹp cho tô i:
Nếu nhữ ng kinh nghiệm củ a đồ ng nghiệp khô ng khả quan như nhữ ng gì bạ n mong đợ i thì
đâ y là lú c bạ n cầ n phả i tă ng cườ ng mứ c đầ u tư củ a mình. Xâ y dự ng mộ t tổ chứ c cho tương
lai cũ ng tương tự như việc bạ n phá t triển mộ t tà i khoả n tà i chính. Sự đầ u tư đó có thể bắ t
đầ u rấ t chậ m chạ p, nhưng nhữ ng gì bạ n bỏ ra sẽ mang lạ i bạ n lợ i nhuậ n rấ t lớ n. Hã y thử á p
dụ ng và bạ n sẽ thấ y rằ ng Nguyên tắ c Lợ i nhuậ n thự c sự hiệu quả .
TƯ DUY ĐỒ NG ĐỘ I
Vớ i vai tro la mo ̣ t ngườ i lã nh đạ o, chính bạ n chứ khô ng phả i mo ̣ t ai kha c la ngườ i quyé t
định mô i trườ ng la m vie ̣ c củ a tỏ chứ c va vie ̣ c lie ̣ u ca c nha n vie n củ a bạ n co đà u tư va o
nhữ ng ngườ i khá c hay khô ng. Bắ t đà u bằng vie ̣ c đà u tư thẻ ché va bién no trở tha nh mo ̣
t phà n va n ho a rie ng củ a tỏ chứ c. Khuyé n khí ch sự pha t triẻ n, da nh thờ i gian đẻ đà u tư
va o tỏ
chứ c. Ha y đà u tư pha t triển cá c nhà lã nh đạ o hạ t gió ng. Bạ n ca ng tạ p hợ p đượ c nhiè u
nha lã nh đạ o trong tỏ chứ c, họ sẽ ca ng co nhiè u khả nă ng pha t triẻn, va lợ i nhuạ n sẽ
cà ng lớ n.
Tạ o ebook: Tô Hả i Triều