Te EE Ny ROK XIV 1/153 Piety CENA 4,50 Zt pert ena nC nme remem tein Memories pa i ar rpc cn SN 1 Alani ant eri ciraty ae de es Pe Rennie See cao a cd nowe modele przynoszace slawe ich Wwércom. Ltr raW awianes 2 trudnoselam! SieT yur masses. casey Praypuneramy. Ze" trudaoke Ze actyenesasowe | opoinienia Breepeassamy cevteligins Nowe rekordy zatwierdzone przez FEMA Xa podatamis nowero oksinika FEMA podajemy te) ak Koniee ‘sesonu “iter 'r. “Eacytowane ‘wynint aotseas blekow znadystansie mr i Fs ewe Seta n)f mene T EOE Rigel Berataonewe: jodapesst 2ino0 Kapfennarat at “onenore Semi (aes mm 81 taal 29 Ustopada 1967 1. amart wo wieku 62 Iai redaktor JERZY NIEBOJEWSKI wielki prayiaciel_mio- Grlety, ‘autor lcenych slaieic 2 daledziny za- Je6 praktycunych w srkole, Redaktor drialu Ww ,.Miodym. Techniku”. Jerzy Niebojewskl ‘opublikowal setkiar- tykulow # daledziny po- itechnicznezo _ wycho- Wanla mlodzlety. Jeco wilad w dalelo upow- Srechniania tz. male} teehnik waréa todzle- ty byl ogromny. CZESC JEGO PAMIF- cr RedakeiaOGOLNOPOLSKIE SYMPOZJUM WYCHOWANIA TECHNICZNEGO oblem techniczego wycho- wwania’ ‘mlodziely. szkolne) orost Juz do" powaine).ran- gh Zajmuje sie tym Resort Oswia- & i wlele organtaacit spotecznych Nic wice dalwneyo, 2c zagadnienle to. postanowiono ” przedyskutowae W sterszym gronie zainteresowanego {mi sprawaml akigwu, reprezentu- Jaeego wszystkie drietnice Pols Na miejsce sympoxjum wybrano <"T adaje slg, stusinie: ~ Palace Miodzieiy w Katowicach, ktGry posiada bodajie. najwieksey doro- Bek na tym odeinku. Wplyngl na to rownie? takt, Zena terenie Ka- fowle istnlefewydzlat_wyehowanla fechnicznego Wysre} Sukoly. Ped soglemes, praygotowutacy ” maxis- trow sage prakiyemo-technicenyeh, Sympozjum odbyto sie w dniach 78 "grudnia {byte polaczone xe viedsaniem Iiesnyetoarodkow Ietodyenno-dydaktyeznyeh, ak Téwnlet hospitacia zaiec w_kotach zainteresowan (echnicanyeh Ww Sikolach, MDK, Patacu. Mlodsiezy, DDIM, domach’ kultury 1 modelar- nlach ‘LOK. Na suczegéine podkrestenio_za- sluguje trese "wyEloszonyeh refe- alow, ktore najfeple) sdawlercied- Tajgtematyke sympozium.” Miano- wicie: ~ feferat Kuratora Srkolnego O- kr@gu Katowickiego Wincentego Swiatka pt, Rola zajeé tech- nicznych w sikolach 1 placow- Kach wychowanla - pozasrkolne- go ,w zakresie krzewienla kul- tury technieznei”. —referat diekana wdziatu wy- chowanla technicrnego Wyisre] Sckoly. Pedagogiczne) w_ Kato- wleach “prof, dr ind. Mariana Janusta “pt,” Rola nauczyciela wychowania "technicznego w Krzewieniu kultury technieme) w szkole i poza sikola” Wiele cennych uwag wnlesli tet dyskulanei reprezentusgey Resort Oswiaty, LOK, ZHP, ZNP, ZW. Zam. | Ofrodek Postepu Technier- nego, rmpozjum podsumowat dyr. De- parlameniu Opieki nad Dzleckiem Ministersiwa Oswiaty i Szkolnict- wa Wy2szego, mgr ind. Jacek We- grzynowlez, stwierdzajge m. In., ze Resort Oswiaty | prayklada i "be dzie preykiadat duta wage do ro woju” tych form wychowywania mlodziedy w_ godzinach "pozalek- eyinyeh, 0 wartosclach dydaktyes- nych 1” wychowaweryeh tych za- Jee, potrzeblezwracanin due) uwagi na bezpleczefistwo 1 higiene pracy, ‘trudnoselach « zaopatrze- iniem 'w zestawy, narzedzia im: terlaty potrzebne do prowadzenia rajgé orax 0 celowosei | potrzebie organizowania podobnych spotkai takie w_ praysztosel, Uczestnicy sympozjum mieli te: okazjg zwiedzenia okolicznosclowe) wystawy tworezogel_ techniczne] Grlect 1 miodziedy, zorganizowane) Ww. pomieszezeniach Palacu Mlo- dziedy w exterech duiych salach © Tgezne} powlerzchni okoto 600 m, Zgromadzono tam dorobek pa- lacow miodzlezy, _miodzlezowyeh doméw kultury, | doméw dziecka Umlodzieiy oraz szkolnyoh kal 2 Inleresowah teehnicznych I mode- larl Ligi Obreny Kraju — w Mezbie> ponad 1000 eksponatow. Slusinie, te wystawa ta byla ol- warta do polowy styemia br. 1 u- Aostepniona wycteczkom szkolnym jak Townied wszystkim zaintereso- wanym. Z _preyjemnosela trzeba stwierdzié, ie ponad potowa eks- ponatow 'wykonana byte wedlug planéw zamleszczonych w ,.Mode- larzu”, prezentujaeyeh reine. dzte- Gziny ‘modelarstwa, co swindezy 0 auiym powodzeniu naszego pisma wérdd dziect | miodziety. JAN MARCZAK Pierwsze owoce W lutym 1967 1. zarzady wo} wédzkie LOK otrzymaly regulamin konkursu na ‘propagandowo-spor towa dzialalnosé modelarska, any ‘wojewsdztwami. Celem konkursu. bylo podsumo- wanie dorobku szkoleniowego klu- bow i modelarni LOK, propagan- dai popularyzacja zadah wyeho- Wania politechnicznego Lig, sku- plenie wok6! tych imprez_‘szero- kfego aktywu, a co najwatniejsze pobudzenie iniejatywy modelarzy 80 organizowania jak najwieksze) Hezby imprez_modelarskich, Regulamin zalecal organizowanie przez ZW Konkursa miedzy powia- tami, aby w ten. sposod. zwiekszyé Licebe imprez modelarskich. Jal do- tychezas pewne kroki w tym Kle- runku podjely tylko ‘ZW: Byd- goszez, Gdansk, Katowice, Lublin Lodz, Rueszow' i Warszawa Sto- tecana, Obecniemaledligmy sie nha finiszu konkursu, ktOrego wyni- Iki zostaly ogloszone na naradzie przedstawiciell w Poznaniu, Z, te} okazji odbyla sie uroceys- tose wreczenia proporedw i na- gréd za uzyskanie 1, 11 i TIT miej- Sea. Kolejnosé zajgtych micjce po- dajemy w tabell Zwyeigzcom w korkursie gratu- lujemy, "a wszystkich zaprasvamy do. wspélzawodnictwa w. 1968 7. aM, WYNIKI KONKURSU NA SPORTOWO- PROPAGANDOWA DZIAEALNOSC MODELARSTWA LOK w 1967 r. 1 ZW LOK Katowice 36.280 pkt. 2, Krakow 34125 3 Rbde 21980 5, 4 Gdafisk = ar 777 5 Wroclaw 24 522 6 | Bydgoszez 24518 7 Warszawa Stoleczna 22921, 8 Opole sa” 9 Lubin = ig 09t 1 Pomah 16 796 ML) Srezecin. 12836, we) Warseawa Wojew. 11530, 18, Bialystok «8157 4) Kielee 8022 1% Olsttyn «= 5601, 1% Rresow 5428, 1 Koszalin 4015 18 Zielona. Gore 3685,MiKROSILNiKi TEKNY _ prezent — éwia- teczny zgotowala_swym kKlientom Centralna Skla nica “Hareerska. Dostow- nie na 4 dni przed ,Mikolajem” malazly si¢ na pétkach’ artykula~ ‘mi politechnicznymi sitniki rakie towe produkeji fabryezne} (czecho- stowackie). Na plerwszy cut oka sq one sta~ rannie i estetyeanie wykonane. Je- Sli roabierzemy je na elementy oi Sila ciagu Czas spalama sitadowe (oatrs nye, dostrasie my w nich wiele clekawyeh Einainyeh. romwiazat, Ne teh. stan technicany zlodyly sie dlugoletnie proby { badania, To sa jut prace daleko odbiegaigce od popularne} ezgsto u nas amatorszczyzny. Korpus silnika (patra rys. 2) jest sklejony, =, trzech “rurek "peplero- wych. W jego wnetrzu micéci_ sig efektowna biala dysza_ceramicana, nim drugi Iadunek t2w. marszowy. Wrescle| na samym kogeu, slinika miesei sie podsypka prochowa zam- Kknigta papierowa misecaka, Nato- miast pozostala objetosé — silnika Drzeznaczono dla odprowadzenia produktéw gazowych, powoduja- eyeh_wyraucenie spadochronu. Z. powyiszego widaé, Jak prosty w budowie jest ¢en siinik rakieto- ‘wy, jak dalece przemyslany. Mamy w nim mianowicle dwustopniow+ tadunku napedonego elgg, naybardzie} praydatny dla na- szychcelow. Ponadto. powstajace produkty gazowe umotliwiaja wy- rzucenie i otwarcie sie, spadochro- nu. Brak denka w silniku gwaran~ tuje pelne bezpieczefistwo pried ‘ewentualnym rozerwaniem sig. sil- nika na skutek nieprzewidzianego Werosts cifnienia. Jest. t9 Do. pro- stu zaw6r bezpieczefstwa.” Silnik oza tym jest bardzo lekki, nie ma w nim Zadnych elementow meta- 553 forbiezna, umodiwiajacewylata: FAI-I Jacym gazom spalinowym przekro- czenie prediosel déwieku, To, juz hie ,ocako od. luski mydliwskiel. Za dyszq mieéei sig laduneke star- towy 2 wewnetrznym kanalem, przeinaczonym dia zaplonniiaSiub ontu. Kanal ten spelnia rownl {inne zadanie, gwarantuje uzyska~ nie odpowiednie} charakterystyki spalania, Praygladajac sie jeszcze Uwadnie) ladunkow! napedowemu, taw. startowemu, dostrzexamy pray 4 lowych czy nawet, twardego two- raywa satucmego, ktorych odlamki powstale w przypadku awaril, mo- gtyby byé niebezpieczne rowntez dla otoczenia. Silnik ten. jest konstruk- cla. najmnicjsza, jakapraewiduia migdzynarodowe' regulaminy FAI Znajduje sie on w klasie Jezyk”, ktérego impuls caikowity "winien byé zawarty w przedziale od 0 do O51 kG/sek. W te) postaci moza 0 spraedawaé wszystkie sklepy aT LE on politechniezne, Kupié go motna w kaide} Skladnicy Harcerskiej, tak centralne), wojewsdzkie}, jak row- nied i powiatowe) — w sumie w 71_sklepach, ‘Sekoda tylko, ze sprowadzono seit “meoits, SStelne BT, JAE ace porn! Seat a Mhactts Sete Peoria any rnc "odes Searcher ETT Renta ce ge Miskin Sethon ace fe sat as Seach lke ie ie outdo Sedboategs br Ses Salton Sate iy lle ema, prtane Ben ia tas ghee tides ns Cee AAR ie mart Sot pune eee nee ce mame seat etd ane ¢ Bee sp Bacletee aie eer Bat arta tee ae suas ie Edun aupedowero “(ee Setar na Gea eee meas iasciwoset Shinikl, tore 1euaty ‘praex s. godain na denaeat iw posyell podiomen) oapani sy tym qauwatsiayeh ‘emia W "0 ‘sine peat Beastawrowe! Revwnist chagakterysiyee ago. “Podstawowe fero wymlary sy Bodine "as rysunieu “f° cletary anit Rew "s teh part, a yeh, lement6w" na ‘ealcow Brseastivts "oasiepasace‘ssswicale le" produkty ‘spalania wylecialy silo Dika, Cagle nich, Bo okelo G18, poro- Halo ma wewnetrane). fclanee’ paplero- Dperenergetyeanego pallvs, Beate Jest w gruncle rasery absurdal- "Taklo zalo- (od. me ste, 30) MODELARZ 1768a IRANCIA, jako traeci kraj swiata, wystala wlasnego’ sztucznego satelite, W_ dniv 26.X1.1965 rz bazy Mammaguir w Algi rakieta Diamant” wyniosla satelite © masie 42 kG na orbite eliptyczna 523 1 1768 kam. “Diamant” jest ostatnig z serll rakiet o nazwle dro- ich kamteni, a opracowanych, na podstawie dos- wiadeseh 2 lot6w rakiet ,,Veronique”. Diamant jest rakietq trzystopniows. Plerwszy sto- lef, bedacy zmodyfikowang rakieta ,Szmaragd”, po- siada silnike na paliwo clelle zawieszony przegubowo 4 romwijaigcy lag do 31 7, coas jego pracy wynosi 93 sek. Drugi stopieh tworzy rakieta Topaz” nikiem na paliwo stale o clagy 14,8 T. Trzecim stop- hniem jest rakieta ,Rubin” réwniet x silnikiem na paliwo state, © ciagu 5,13 7. Do ustatecznienia lot o) Takiety po starcie slutq pomocnicze silniki rakletowe Sy tumieszezone na koieach statecznikéw. Ustatecznienie dalszych stopni odbywa sig poprzez nadanie rakiecie rruchu wirowego. j Budowa rakiety Diamant" zajqla 400000 god. pracy i kosztowala 50 min, frankow. Model nasz jest rakieta jednostopniowa. Jako sil- nik proponujemy zastosowanie Jeiyka” z Krywaldu. } Podstawowym materialem do budowy modelu jest i brystol lub cienki karton, Eaczenle poszczegélnych Segmentéw odbywa sie za pomoca wregow z bals |, Tub zwyicego korka. Stopie drugi | trzcct_,.Diaman- ta” tworza jedna catos¢; wkladane sq do pierwszego | i polaczone z nim nitka, Czlon plerwszy stanowia cone wu gory wregami 7 balsy , wregiem z grubego kartonu, do | Ktorego przyklejamy wysuniety brzeg trodkowej ‘ru- ty. Stateczniki- wykonane sq x twardej balsy lub i grubszego Kartonu i osadzone we wkiadkach tektu- Fowych wklejonych wewnatrz ezeéci silnikowe},,Sil- nik oplera sie gt6wna krawedzia o wree, do ktorego przyklejamy od dotu pierfcien 2 tkaniny’(flaneli) dla zapewnienia szezelnosel. Centryczne polozenie silni- ka zapewnlaja_wehodzace do. srodke rakiety brzegi Statecmnikow. W czeécidotne) rakiety znajduje sig Dierscieh_o érednicy wewnetrane) rowne) érednicy silnike. Preez ten pierécies przetykamy dwa koleczki sosnowe dia nicuruchomienia { dociénigcia silnika do wregu. Prowadnice do wyrzutni pretowe) wykonujemy 2 cienkiego drutu, ktérego korice wkladamy w pieréciet tekturowy u dolu i we wreg u géry plerwszego stopnia. Po oszlifowaniu i poszpachlowaniu calogci_model ‘malujemy na srebrno ozdabiajge granatowymi pasa- mi | Pozostat nam do wykonania spadochron. Najlepie) zrebié go 2 folil. Zlodony spadochronik wkladamy do papierowego futeralu { umieszezamy u géry pler- ‘wszego stopnia, W rurze wewnetrznej. umieszezamy jeszcze tlok fil- 1 cowy, tory powoduje wyrzucanie spadochronike. _ Tok powinien lekko poruszaé sig w rurze. 1. Karst rust mpg = fatecznikt, wre- ge silnikone ~ teKtura ty - br balsa tub korek ; kadlub rakiel ~ file; 3 iczka ease oa -arut s 2-podktadka bie romadnice

MASI-4< ‘MIKO SULKALA FINLANDIA“SWH Z FASTHON i r € zsnyav | | ‘yoxs. blubmoyoor 709 . aunuoyho suzymiyyadssed gwunsty OEEATT T | ous ‘ } ass | Seay SarMLotD MT MOLESYN HIINLSAZSM. IZIWVASHOE FINFZSHMYZ YINITEAM FINGZ¥IM 1 ALN, Rey, Stag (FAAUS 1 138402) ILLOYO FINIZSFIMYZ MOLZSYIN. HOUALSAZSM. IBAWAR 1 IFASAOA FINTZSTIMYZ MOSYYW 1320450JA96L -WSWOTIVN'T AZLIF °° STISCOW DNIATS & BIMVISGOG WN FWMODVEdO ZExS VINGSUS VSTVe ST WINGSESVSTVE «BOWS TVE vid ASVI> 3 AMONAZIAM DAZBMOBAZS “HIT 4 18T wrtwzzd0gBLOK WANTY — BLOK TOPENANTY BLOK FALU 8 © . BLOK Beasy —_-BLOKI TALIA SZOTA 9 ° z q aXe ° ° ' ¢ BELKA KRANOWA as, aso MIKA a. A f KIpY See ‘s Be a 2 , cam * JASZCZ POKLADOWY KOEKOWNICE BURTOWE, shee + ot a PACHOLKI 1 KOLKOWNICE © OB POKEADOWE NACZYNIA Z GABKAM/ a DO STUDZENIA LUF L (eeeeenee| KOTWICA & — UCHA KOTWICY i LAMPY OLETOWE SD re = = SALING BOMBRAMSALING & are SMAUATT POKLADOWY &. AT SZKLO i © KABESTAN HANDSZPAK a i SEB KOLO STEROWE & LGA KOLO STEROWE AWARYINE ae ‘MDOK PRAWED BURTY ARKUSZ 5BRA 734. GROTBOMBRAMZAGIEL 1620 {72 STERZAGIEL omy STERNAL 650 STERBRAMZAGIEL 330 350 STERBOMBRAMZAGIEL 1180 1253 LI L 16901047 GIEL Hi Z DODATKOWYM OZAGLOWANIEM 45988 gy KLEPKI SZALUP NA ZAKLADKE SZALUPA OKRETOWA E SZALUPY ARKUSZ 4EOSKI pancernik Caio Giulio Cesare”, , Conte di Cavour”, Calo’ Dul- lio" i Andrea Doria” oraz ‘Dante Alighieri" stanowily trzon Wloskie} floty w latach 1911—1933, Pancerniki te, typowe ,drednough- Znikngly kazamaty artylerii fred nlego Kalibruzastapione wiezami, alikwidowano wieze na srédokrectu, Me dziwnego wiec, #e nicktore frédia trakuja te’ okrety przed ipo przebudowle jako zupeinie od- rebne jednost eee ae See Sra at Sie ae Wy, model nawel nieabet wytrawnyeh my ty" 2. czasow 1 wojny” Swiatowe) f deisiaymoga zachwyclé wazie- kiem swej. w Pewnym stopniu ai chalezne} sylwetki, W 1033 roku byly to jud jednost- Iki mocno praestarzate, nie skoficzy- ly jednak. swoje) kariery. Wiosey Konstruktorzy zdecydowali sie na fmialy krok — postanowill przebu- dowae i unowoezesnié _plerwize eatery x wyde) wymienionych pan~ ‘cernikow. * Praebudowa osiggnela niespotyk; ne roamiary, a efekt je} iywo) ruszyl umysly ludai morza. Ze tryeh Jednostek nie naruszony fiat w zanadele (ylko obrys oly, Wymieniono plyty poszycia, stalowano nowe sitownle, wymi hniono calkowicle artylerie, Praebu- dowa sitowni pozwolila praysungé kominy do siebie, Nowoczesne owiewki jui wystarczaigco zmienily sylwetke jednostki, a do tego na no~ Wo skonstruowano wieie dowodze- Svea ii 7 a a M 0 E Li: E Bettany! itusy’ i eheaeny 2 eeaing. Dane, te Ta” Gebaee® Swocewraneso xis ett ame mer \nurzer mh 'm, eae = ‘Unprojente: 1, m9 ak ty 4 lt Bra tw am,» cea 10 vais ese me ir ee deb y b Swyrzutnie torped OPIS BUDOWY Model ottnt opracowany budowie Ww podziaice sa 2 31 oficeréw oran a9 podotlcerbw | mi ADAM JONCA (dokofezenie 2 poprzedniego numeru) no i kadtub nleco polwydej lini wod- ne} w oryginale obite sq blacha miedziang. Na mo- delu blache tiedziang mozemy imitowaé farba, tak Gobierajae kolor, 2eby uzyskat kolor zlotawoczerwony (mieszajge Draz zloty z czerwlenia) lub co jest wiele trudniejsze — pokrywamy dno folig miedziang pr2y- Klejona na prayidad Cellonem. Kadlub, powydei ezesci okute} miedala, ma barwe ciemnego debu, z bialym pasem na wysokosei kezamat. Kolor kadlu- ba, marsow, salingéw { rei najlepie} osiqgnaé malu- jac te exeéel barwnikiem szowskim kronkalem, nas~ tepnie po wyschnigciu pociggnaé szelakiem, moma tet uiye bejey i lakieru nitro (bezbarwnego). Szeze- 6lng uwage nalety poswigelé takielunkowi. Takie~ Iinek staly i polstaly robimy 2 odpowiednie} grubos- ci szpagaty barwionego na kolor ezarny (iny smolo- We). Takielunek ruchomy wykonujemy takie 2 od- powiednie} gruboéei nicl Inianyeh lub dratwy, po70- Stawiajgc olor naturalny (ronopi). Zréinicowa igrubose! olisownnia jest Konieczne, gdy?. w praeciw- ym razie mozna popsué caly efekt modelu. Szalupy mozna wykonaé 2 drewna lipowego sposobem duba- nym lub systemem skorupowym na foremce 2 drew- ‘he, potem wykonujge wnetrze, Kolor z zewnatrz jak kadlub, wewnatrz jasny. Kotwice mozna wykonat z drewna malujge tak jak armaty lub wyklepaé x 2e- laza r6wniet postepuiac jak 2 armatami. Najwiece) trodnosei bedzie pray wykonaniu gretingu na pokla~ dzie i na koszu. W malym lub bardzie} uproszezonym modelu rysujemy twardym oléwkiem zaciemniajac ‘odpowiednie pola, nastepnie malujemy lakierem bez- 20 barwnym, W_barddlej dokladnym modelu konieezne jest. wykonanie gretingu afurowego. Po wyrysowaniu ikratki” wiercimy odpowiednie otwory, a nastepnie obrabiamy kwadratowym iglakiem. Ozdoby na dziob- hiey 1 na rufle mogna wyrzesbié w drzewie lipowym Tub wyclgé 2 brystolu, pomalowat na kolor zloty i ezerwony | nakleié w odpowiednich miejscach. Orzet hha rufle koloru srebrnego, tarcza w kolorze Standw Zjednoezonyeh. Flaga Stanéw Zjednoezonych sktada sie z 15 gwiazd na miebleskim polu oraz. 7 czerwonyeh pasow na bialym tle, Flaga komodora na topie grota Sklada sie z 15 bialych gwiazd na biekitnym pola, wewnatez wiehca gwiaad I: wicksza gwiazda zlota flaga trapezowa 2 Tozeleciem). Na bukszprycie flags prostokatna bez gwiazdy srodiowe} Z. M. NOJSZEWSCY Model redukeyny jachtn zazlowego w_wyko! ‘nia Stantalesik Mlatioieweklece a Sienna: