Professional Documents
Culture Documents
Để xã hộ i vậ n hà nh mộ t cá ch ổ n định và phá t triển, việc thiết lậ p kỷ luậ t, trậ t tự có vai
trò quan trọ ng. Trong khi Nhà nướ c sử dụ ng hệ thố ng phá p luậ t để bả o đả m trậ t tự
trong xã hộ i, thì trong doanh nghiệp, ngườ i sử dụ ng lao độ ng cũ ng có mộ t kỷ luậ t
nhằ m đả m bả o ý thứ c chấ p hà nh củ a ngườ i lao độ ng ,để nâ ng cao hiệu quả hoạ t độ ng
củ a doanh nghiệp, đó là kỷ luậ t lao độ ng. Dù thế, cũ ng giố ng như phá p luậ t thườ ng bị
phá vỡ trậ t tự bở i hà nh vi vi phạ m phá p luậ t, kỷ luậ t lao độ ng cũ ng thườ ng bị phá vỡ
bở i hà nh vi vi phạ m kỷ luậ t. Trướ c nhữ ng biểu hiện tiêu cự c nà y, đặ t ra yêu cầ u
ngườ i sử dụ ng lao độ ng phả i có nhữ ng biện phá p nhằ m xử lý nhữ ng hà nh vi vi phạ m
để bả o đả m kỷ luậ t lao độ ng đượ c ngườ i lao độ ng tuâ n thủ .Khô ng giố ng như các
hình thứ c xử lý kỷ luậ t khá c, kỷ luậ t sa thả i là hình thứ c xử lý ở mứ c cao nhấ t mà
phá p luậ t cho phép ngườ i sử dụ ng lao độ ng đượ c quyền á p dụ ng đố i vớ i ngườ i lao
độ ng có hà nh vi vi phạ m kỷ luậ t lao độ ng. Ngườ i sử dụ ng lao độ ng á p dụ ng hình thứ c
xử lý kỷ luậ t lao độ ng sa thả i có tá c độ ng sâ u sắ c đố i vớ i ngườ i lao độ ng bở i nó lấ y đi
việc là m củ a họ , đẩy họ và o tình trạ ng mấ t việc, chính vì vậ y mứ c độ ả nh hưở ng đố i
vớ i xã hộ i cũ ng rấ t to lớ n.
Bắ t đầ u từ nhữ ng ả nh hưở ng to lớ n đố i vớ i ngườ i lao độ ng và xã hộ i mà biện phá p xử
lý kỷ luậ t sa thả i đượ c phá p luậ t quy định khá chặ t chẽ. Từ khi Bộ luậ t Lao độ ng đượ c
ra đờ i, nhữ ng quy định về kỷ luậ t sa thả i ngà y cà ng đượ c củ ng cố và hoà n thiện theo
hướ ng phù hợ p vớ i chủ trương chính sá ch củ a Đả ng và phá p luậ t củ a Nhà nướ c, đồ ng
thờ i giả i quyết hà i hoà mố i quan hệ về lợ i ích giữ a ngườ i sử dụ ng lao độ ng và ngườ i
lao độ ng.
Dù vậ y trong quá trình thự c hiện trên thự c tế nhữ ng quy định củ a Phá p luậ t về kỷ
luậ t sa thả i cũ ng gặ p phả i nhữ ng hạ n chế , bấ t cậ p và khô ng ít khó khă n. Hơn thế
nữ a,trong hoạ t độ ng củ a doangh nghiệp có mộ t thự c tế đá ng buồ n đó là ý thứ c chấ p
hà nh kỷ luậ t lao độ ng củ a ngườ i lao độ ng rấ t thấ p, tá c phong cô ng nghiệp chưa cao,
dẫ n đến số lượ ng hà nh vi vi phạ m kỷ luậ t lao độ ng khô ng ngừ ng tă ng lên .Chính từ
nhữ ng biểu hiện tiêu cự c nà y, nên để bả o vệ hoạ t độ ng củ a doanh nghiệp theo đú ng
trậ t tự , buộ c ngườ i sử dụ ng lao độ ng phả i có nhữ ng biện phá p xử lý nghiêm
khắ c.Trong đó , xử lý kỷ luậ t sa thả i là mộ t biện phá p quan trọ ng bở i kỷ luậ t sa thả i
trự c tiếp ả nh hưở ng tớ i ý thứ c ngườ i chấ p hà nh kỷ luậ t trong mộ t tậ p thể lao độ ng và
có thể ngay lậ p tứ c chấ m dứ t hà nh vi vi phạ m củ a ngườ i vi phạ m kỷ luậ t
1. Về căn cứ áp dụng kỷ luật sa thải
Theo quy định củ a phá p luậ t hiện hà nh, ngườ i sử dụ ng lao độ ng đượ c quyền sa thả i
ngườ i lao độ ng khi có mộ t trong cá c că n cứ quy định tạ i Khoả n 1 Điều 85 Bộ luậ t Lao
độ ng như sau:
“- Ngườ i lao độ ng có hà nh vi trộ m cắ p, tham ô , tiết lộ bí mậ t cô ng nghệ, kinh doanh
hoặ c có hà nh vi khá c gâ y thiệt hạ i nghiêm trọ ng về tà i sả n, lợ i ích củ a doanh nghiệp;
- Ngườ i lao độ ng bị xử lý kỷ luậ t kéo dà i thờ i hạ n nâ ng lương, chuyển là m cô ng việc
khá c mà tá i phạ m trong thờ i gian chưa xoá kỷ luậ t hoặ c bị xử lý kỷ luậ t cá ch chứ c mà
UEH - Law School Luật kinh doanh Bài nghiên cứu cá nhân
LaLPháp luật đại
tá i phạ m;
- Ngườ i lao độ ng tự ý bỏ việc nă m ngà y cộ ng dồ n trong mộ t thá ng hoặ c 20 ngà y cộ ng
dồ n trong mộ t nă m mà khô ng có lý do chính đá ng.”
Từ đó ta có thể thấ y , Phá p luậ t đã có quy định nhữ ng trườ ng hợ p ngườ i sử dụ ng lao
độ ng có thể sa thả i ngườ i lao độ ng khi nà o và nó đượ c quy định tương đố i đầ y đủ ,
chặ t chẽ , đả m bả o giú p doanh nghiệp duy trì đượ c trậ t tự kỷ cương song đả m bả o
quyền lợ i ngườ i lao độ ng .Tuy nhiên, trên thự c tế, số lượ ng cá c vụ á n về kỷ luậ t sa
thả i vẫ n cò n chiếm phầ n độ ng tạ i Tò a á n chỉ dứ ng sau cá c vụ đơn phương chấ m dứ t
hợ p đồ ng
Sau khi nghiên cứ u , phâ n tích về că n cứ á p dụ ng kỷ luậ t sa thả i , về cơ bả n tuy là đã
phù hợ p vớ i thự c tế nhưng bên cạ nh vẫ n cò n mộ t số vướ ng mắ c sau :
- Thứ nhất, Phá p luậ t đã quy định cá c trườ ng hợ p mà ngườ i sử dụ ng lao độ ng có thể
sa thả i ngườ i lao độ ng ( như hà nh vi trộ m cắ p , tham nhũ ng , tiết lộ bí mậ t kinh
doanh) rấ t hợ p lý nhằ m đả m bả o tô n nghiêm củ a kỷ luậ t lao độ ng , nhưng chỉ că n cứ
và o hà nh vi vi phạ m chứ khô ng că n cứ và o dấ u hiệu củ a thiệt hạ i mà hà nh vi đó gâ y
nên .Theo tô i , trên thự c tế , có nhữ ng hà nh vi vi phạ m kỷ luậ t mà Phá p luậ t cầ n cho
phép doanh nghiệp sa thả i ngườ i lao độ ng mà khô ng cầ n că n cứ và o mứ c độ củ a sự
thiệt hạ i. Ví dụ , ở cá c doanh nghiệp đều đã có quy định chặ t chẽ về phò ng chá y, chữ a
chá y như là cấ m hú t thuố c ở kho xă ng dầ u nhưng ngườ i lao độ ng vẫ n vi phạ m hoặ c là
việc cố ý phá hoạ i tà i sả n . Nhữ ng trườ ng hợ p nà y Phá p luậ t vẫ n xếp và o loạ i “ trườ ng
hợ p khá c “ và cầ n có dấ u hiệu “ gâ y thiệt hạ i nghiêm trọ ng “ thì doanh nghiệp mớ i có
thể sa thả i ngườ i lao độ ng.Điều nà y chưa hợ p lý vì đây hà nh vi vi phạ m quy định về
phò ng chá y, chữ a chá y, tuy có thể chỉ là vô ý nhưng thự c tế việc nà y gâ y nguy hiểm
khô n lườ ng khô ng chỉ về mặ t tà i sả n mà cò n liên quan đến tính mạ ng con ngườ i và
quy định phò ng chá y , chữ a chá y cầ n đượ c mọ i ngườ i chấ p hà nh mộ t cá ch nghiêm
tú c . Việc cố ý hủ y hoạ i tà i sả n củ a doanh nghiệp cũ ng thể , nếu đã có quy định nhưng
ngườ i lao độ ng lạ i cố tình vi phạ m thì cầ n bị sa thả i mà khô ng cầ n xét thêm dấ u hiệu
thiệt hạ i nữ a . Vì thế , tô i nghĩ hai hà nh vi trên cầ n đượ c xếp và o loạ i “ hà nh vi nguy
hiểm “. Điều nà y sẽ khô ng chỉ đả m bả o quyền sở hữ u tà i sả n cho doanh nghiệp mà
cò n có thể là tính mạ ng củ a mộ t tậ p thể , giú p tă ng cườ ng trậ t tự , kỷ cương trong
doanh nghiệp , nâ ng cao ý thứ c chấ p hà nh kỷ luậ t củ a ngườ i lao độ ng hơn
- Thứ hai, mộ t vấ n đề cũ ng đượ c đặ t ra là “hành vi khác gây nghiêm trọng đến tài
sản, lợi ích của doanh nghiệp”. là nhữ ng hà nh vi nà o thì vẫ n chưa đượ c Phá p luậ t quy
định cụ thể trong mộ t vă n bả n nà o . Đương nhiên , chú ng ta phả i hiểu “hành vi khác”
ở đâ y trướ c hết phả i là hà nh vi vi phạ m kỷ luậ t lao độ ng. Và hà nh vi khá c nà y cầ n
phả i “ gâ y nghiêm trọ ng đến tà i sả n , lợ i ích củ a doanh nghiệp “ nhưng cũ ng chưa có
vă n bả n phá p luậ t nà o giả i thích cụ thể . Điều nà y là m cho cá c cơ quan có thẩ m quyền
khi quyết định kỷ luậ t sa thả i có thể dẫ n đến sự thiếu thố ng nhấ t và lú ng tú ng trong
khi giả i quyết
UEH - Law School Luật kinh doanh Bài nghiên cứu cá nhân
LaLPháp luật đại
“5. Quyết định xử lý kỷ luậ t lao độ ng phả i đượ c ban hà nh trong thờ i hạ n củ a thờ i hiệu
xử lý kỷ luậ t lao độ ng hoặ c thờ i hạ n kéo dà i thờ i hiệu xử lý kỷ luậ t lao độ ng theo Điều
124 củ a Bộ luậ t Lao độ ng, Quyết định xử lý kỷ luậ t lao độ ng phả i đượ c gử i đến cá c
thà nh phầ n tham dự phiên họ p xử lý kỷ luậ t lao độ ng.”
06/7/1995
Về căn cứ áp dụng kỷ luật sa thải: Theo Điều 85.1 điểm a có quy định thì có nghĩa
chỉ cầ n ngườ i lao độ ng có hà nh vi trộ m cắ p hoặ c tham ô là có thể bị sa thả i, khô ng kể
giá trị tà i sả n trộ m cắ p, tham ô là bao nhiêu.. Trong tình huố ng, chị V. lậ p phiếu chi
giả để chiếm đoạ t củ a Cô ng ty 40 triệu đồ ng là hà nh vi tham ô . Do vậ y, Cô ng ty A sa
thả i chị V là đã xử lý kỷ luậ t đú ng theo quy định
Tình huống 2 :
“ Chị H là trưở ng phò ng kinh doanh củ a doanh nghiệp Y. Ngà y 10/7/2013 chị bị cô ng
ty phá t hiện đã tiết lộ định hướ ng chiến lượ c và kế hoạ ch kinh doanh củ a cô ng ty cho
cô ng ty Z ( mộ t cô ng ty đố i thủ củ a cô ng ty Y) và là m cô ng ty thua lỗ hơn 200 triệu.
Sau khi chị H bị sa thả i thì đã khở i kiện cô ng ty vì cho là việc sa thả i là khô ng đú ng”
Giải quyết tình huống Đâ y là tình huố ng tranh chấ p về kỷ luậ t sa thả i ngườ i lao
độ ng nên hầ u hết cá c ý kiến tham gia đều đã đề cậ p đến nộ i dung cơ bả n củ a xử lý kỷ
luậ t sa thả i: Că n cứ , nên ta sẽ dự a và o Bộ Luậ t Lao Độ ng mà xem xét trườ ng hợ p nà y
Về căn cứ áp dụng kỷ luật sa thải Theo Điều 126.1 Bộ Luậ t Lao Độ ng 2012
“ Ngườ i lao độ ng có hà nh vi trộ m cắ p, tham ô , đá nh bạ c, cố ý gâ y thương tích, sử
dụ ng ma tuý trong phạ m vi nơi là m việc, tiết lộ bí mậ t kinh doanh, bí mậ t cô ng nghệ,
xâ m phạ m quyền sở hữ u trí tuệ củ a ngườ i sử dụ ng lao độ ng, có hà nh vi gâ y thiệt hạ i
nghiêm trọ ng hoặ c đe doạ gâ y thiệt hạ i đặ c biệt nghiêm trọ ng về tà i sả n, lợ i ích củ a
ngườ i sử dụ ng lao độ ng” Trong trườ ng hợ p trên, chị H đã vi phạ m kỷ luậ t lao độ ng,
nên cô ng ty cầ n că n cứ và o mứ c độ vi phạ m kỷ luậ t củ a chị H, tình hình thự c tế củ a
doanh nghiệp và hoà n cả nh củ a chị H để lự a chọ n hình thứ c kỷ luậ t là sa thả i và việc
sa thả i chị H là có că n cứ .