Professional Documents
Culture Documents
4 . A
K SE
YL
Lİ
AŞIMLAR
ETKİN
RGİ
SU M
NU
I
http://kaizen.mmoizmir.org
Kaizen Nedir ,
Neler Kaizen Olur?
Batı dünyasında, Kaizen, sürekli iyileşme anlamında kullanılır.
Japonca’da, kai ve zen kök sözcüklerinden türemiştir. İyiye doğru değişim anlamına gelmektedir. Kaizen
felsefesi, işyerlerinde, toplumda, hatta ev yaşamımızda çalışmalarımızın sürekli iyileşmeye yönelik olmasını
öngörür. Kaizen sırasında, elde edilen iyileşmeler çok küçük adımlar halinde olmasına karşın, bunların
bütününde ortaya muhteşem iş sonuçları çıkacaktır.
Kaizen Ekipman, işçilik, malzeme ve enerji etkinliğinin sağlanması için 16 büyük kaybın yok edilmesine
yönelik yapılan çalışmalardır. Bunun dışında tertip düzen, iş güvenliği ve çevreye yönelik olumsuzlukların
iyileştirilmesi çalışmalarını da kapsar.
Başarılı bir kaizen stratejisi elde edebilmede kuruluş bünyesinde yer alması beklenilen sistemler şunlardır:
• Tepe yöneticiden başlayarak herkesin geliştirme faaliyetlerinin içinde olması,
• Kayıp belirleme ve önceliklendirme sisteminin olması
• Problemlerin küçük parçalara ayrılarak, kolay çözülür hale getirilmesi anlayışının yerleşmesi,
• Bilgi ve deneyimin paylaşılması, şirketin ortak “Bilgi ve Deneyim Arşivi”nin oluşturulması,
• BÖS - Bireysel Öneri Sistemi ile bütünleştirerek, gerçek sonuçların elde edilebilmesi.
• Kurumda uygulanan kaizen çalışmalarını düzenleyen bir sistematiğin olması.
(Kaizen kitapçığı / talimatı, formu, pano, öneri sisteminin varlığı gibi)
Kaizen yaklaşımının kuruluş bünyesine tam olarak yerleştirilebilmesi için, vazgeçilmez kaizen prensipleri
şöyle sıralanabilir:
KAIZEN 2018 | 2
NELER KAIZEN DEĞİLDİR? NELER KAIZENDİR?
Mevcuttan kötüye gitmiş bir ekipmanı veya Kötüye gitmiş ekipmanı eski durumuna getirirken
makinayı mevcut durumuna getirmek bir daha kötüye gitmesini engelleyecek önlemler
Yeni makina veya ekipman almak, monte etmek Mevcut makinayı ufak harcamalar ile iyileştirmek
Bir bölgedeki hurdaları toplayıp satışını sağlamak Hurda çıkmasını azaltan, engelleyen iyileştirmeler
Bir sarf malzemesini düşük fiyattan başka bir Sarf malzemesinin birim sarfiyatını azaltmak,
tedarikçiden temin etmek daha ucuz farklı bir sarf malzemesi kullanmak
Büyük yatırımlarla bir seferlik harcama yapmak Küçük yatırımlarla sürekli iyileştirme sağlamak
KAIZEN 2018 | 3
SIKÇA KULLANILAN KAIZEN TÜRLERİ
Kaizenler önem ve yapılış durumlarına göre farklılık gösterirler. İşletmelerde yoğun olarak iki çeşit
Kaizen uygulanmaktadır:
1. Önce-Sonra Kaizen: Birey öncelikli çalışmalardır. Ekip sayısı en fazla 2-3 kişiden oluşabilir. Tecrübe
ve sağduyu ile gerçekleşir. Her an uygulanır. Kısa sürede tamamlanan çalışmalardır. Genellikle önceki ve
sonraki durumu, maliyetleri ve sonuçları gösterecek şekilde, detaylı analiz gerektirmeyen iyileştirmelerdir
ve başvuru formunda belirtildiği şekilde raporlanırlar. Önce/Sonra Kaizenler gerçekleştirilirken aşağıda
belirtilen kriterler göz önünde bulundurulmalıdır.
2.Kobetsu Kaizen: Odaklanmış iyileştirmeler de denir. Ekip öncelikli çalışmalardır. Ekip 3-8 kişiden
oluşur. Genellikle aşağıdaki gibi büyük kayıplarla ilgilenir. Veri takibi gerektirir. Öncesinde ve sonrasında
gözlem ve izleme gerektirir. Her konuda uygulanabilir. Uzun süreli ( min.2-max.6 ay) çalışmalardır.
Genellikle 10 adımda Kaizen formatında uygulanır ve raporlanırlar.
KAIZEN 2018 | 4
KAIZEN 2018 | 5
10 ADIMDA KOBETSU KAIZEN REHBERİ
Kobetsu kaizen çalışmalarında farklı modeller olsa da, en genel kabul görmüş olan model aşağıda
yer alan “10 adımda kaizen” modelidir. Uygulayıcılara yardımcı olması için her bir adım açıklayıcı
sorular, ideal durum ve örnekler ile zenginleştirilmiştir.
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Problemin belirlenmesi
ENERJİ VERİMLİLİĞİ/ÇEVRE, KALİTE İYİLEŞTİRME
Problem nasıl
somut gerekçelere
belirlenmiştir? “Fire oranında iyileştirme
dayanmıştır.
yapılması” olarak
Problem sayısal seçilen konu spesifik ve
Konunun çerçevesi nettir
olarak ifade sayısal değildir.
ADIM 1: KONU SEÇİMİ
ifadelerle/yöntemlerle
maliyet, oran) %50 iyileştirmek”.
(pareto analizi, kayıp
analizi, vb.) ortaya
konmuştur.
Kurumsal hedef “X
Kurumsal malzeme maliyetinde %25
hedeflerle Konu kurumsal hedeflerle azaltma” olan firmada,
bağlantısı nedir? uyumludur ve aradaki seçilen kaizen konusu
(Makina, hat, ürün) bağlantı açıklanmıştır. “%10 daha ucuz ikame
malzemesinin üretime
adaptasyonu” olabilir.
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Yanlış örnek: Yıllık enerji
ENERJİ VERİMLİLİĞİ/ÇEVRE, KALİTE
sarfiyatının düşürülmesi.
ADIM 2: HEDEF BELİRLEME
Konuya ilişkin
• Ölçülebilir düşürülmesi.
VE İSİG
bir hedef
(%5)
KAIZEN 2018 | 6
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Proje planlanırken
ADIM 3: EKİP OLUŞTURMA
KALİTE İYİLEŞTİRME
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
açıklanmıştır.
Açıklama sayısal
VE İSİG
(%15)
KAIZEN 2018 | 7
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ/ÇEVRE, KALİTE
ÜRETİM VERİMLİLİĞİ,
gerçekleşen durumun
İYİLEŞTİRME
takibi yapılmalıdır.
VE İSİG
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ/ÇEVRE, KALİTE İYİLEŞTİRME
kullanılarak muhtemel
şemaları, sebep-sonuç
ADIM 6: ANALİZ
kök nedenler
diyagramları, Karşılaştırma
bulunmuş mudur?
VE İSİG
(%20)
KAIZEN 2018 | 8
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Çözüm alternatiflerinin
seçimi için
önceliklendirme Deneme yanılma yolu,
ENERJİ VERİMLİLİĞİ/ÇEVRE, KALİTE İYİLEŞTİRME
muhtemel problemlere
karşı gerekli önlemler
VE İSİG
(%10)
incelenmiş ve
önceliklendirilmiştir.
Çözümü belirlerken/
değerlendirirken
problemle ilgili tüm
Belirlenen çözümler paydaşların görüşü Yan sanayide üretilen
için uygun aktivite alınmıştır. bir parça ile ilgili çalışma
planı Neyi, Nasıl, Kim, yapılırken üretim yapan
Ne zaman sorularına yan sanayicinin fikrinin
cevap veriyor mu? alınması.
KAIZEN 2018 | 9
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
eklenmiştir.
- Çevre, maliyet,
Hedefle ilgili elde
kalite, verimlilik,
edilen sonuç bilgileri,
motivasyon, iş
ADIM 8: SONUÇ VE KAZANIMLAR
anlamlı, geçerli ve
güvenliği vb açısından
yeterli verilerin uygun
olumlu etkiler
ÜRETİM VERİMLİLİĞİ,
yöntemlerle hesaplanması/
görülmesi
değerlendirilmesi sonucu
ortaya konmuştur.
VE İSİG
(%15)
KAIZEN 2018 | 10
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
durumlarda eğitim
etkinlikleri ile - Ekiplerin nasıl oluşacağı,
standardizasyonun konunun nasıl seçileceği
VE İSİG
(%10)
NOT: Kaizen’in orijinalliği, kazanımların çok yönlü olması, ileri analiz tekniklerinin kullanılması gibi
yukarıda belirtilmeyen konularda değerlendirme kurulunun kanaat etkisi %5 dir.
KAIZEN 2018 | 11
10 Adımda Model Değişim (SMED-Setup) Kobetsu Kaizen Rehberi
Yaygın olarak kullanılan Model Değişim Kobetsu Kaizeni adımları şu şekildedir:
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Yanlış örnek: “X tezgahında
ayar süresini iyileştirmek.”
Kaizen konusu
Konunun belirlenmesi
nasıl/niçin Doğru örnek: “Firmamızın
somut gerekçelere
belirlenmiştir? 2016 Maliyet-Kayıp
dayanmıştır.
analizinde Setup kaybı %20
(Maliyet-Kayıp Analizi,
Problem sayısal ile 2. Sıradadır. Setup kaybını
OEE/Verimlilik Analizleri,
olarak ifade edilmiş %5 düşürerek %5 kapasite
ADIM 1: KONU SEÇİMİ
sağlanması, amaçlanmıştır
” şeklinde hedef belirlenmiş
(%10)
olmalıdır.
Doğru örnek: Kurumsal
hedefi üretim verimliliğini
Kurumsal %15 arttırarak, kapasite
hedeflerle artışı sağlama olan firmamız,
Konu kurumsal hedeflerle
bağlantısı nedir? darboğaz operasyon tespiti
uyumludur ve aradaki
(Makina, hat, ürün, ve bu noktada setup
bağlantı açıklanmıştır.
ekipman vb) iyileştirmeyi planlamış
böylece OEE ve kapasitede
%10 artış hedeflemiştir”
olabilir.
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
ADIM 2: HEDEF BELİRLEME
taşımaktadır.
tanımlanmış • Hedefin sınırları net Doğru örnek: “X tezgahında
(%5)
KAIZEN 2018 | 12
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
çalışacak insan
beyaz yakalı, yönetici-
kaynağı ile Setup iyileştirme ile ilgili
çalışan oranı gözetilmiştir.
SMED/SET-UP
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Model değişimine ait
mevcut yöntemin tespiti
yapılmış mıdır? (Video
analiz, gantt chart,
yamuzumi, süre analizi
ADIM 4: MEVCUT DURUM ANALİZİ
KAIZEN 2018 | 13
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
yapılmalıdır.
Uygun proje planı
(%5)
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
değişimi adımlarına
SMED/SET-UP
belirtilmiştir.
dönüştürülmüş müdür?
(%20)
Model değişimi
adımlarına yönelik
ECRS analizi sonuçları
ECRS (Yok Et, Birleştir,
tablo veya grafiksel olarak
Tekrar Organize Et,
özetlenmiş olmalıdır.
Basitleştir) analizi
yapılmış mıdır?
KAIZEN 2018 | 14
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
önceliklendirme alınmıştır.
SMED/SET-UP
matrisi gibi)
(%10)
İyileştirme faaliyetleri
Model Değişim Kaizeni mevcut durum ve
içerisinde belirlenen gerçekleştirilen
iyileştirme faaliyetleri iyileştirmeye dair
görselleştirilerek durum olarak görsel
açıklanmış mıdır? şekilde ve kısa açıklama
ile belirtilmiş olmalıdır.
KAIZEN 2018 | 15
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
Kaizen sonuçları
sayısal olarak açık ve
net şekilde ölçülmüş Hedef ve sonuçlar aynı
ve hedeflerle uyumlu birimle ifade edilmiştir.
mudur? Setup kaybı dışında diğer
israf türlerinde iyileşmeler
olup olmadığı gözlenmiş Hedef % olarak
ve değerlendirmeye tanımlanmış ise
eklenmiştir. kazanım da %’ olarak
ADIM 8: SONUÇ VE KAZANIMLAR
KAIZEN 2018 | 16
KAIZEN
ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER
KATEGORİLERİ
kullanılması.
NOT: Kaizen’in orijinalliği, kazanımların çok yönlü olması, ileri analiz tekniklerinin kullanılması gibi
yukarıda belirtilmeyen konularda değerlendirme kurulunun kanaat etkisi %5 dir.
KAIZEN 2018 | 17
KAIZEN P
4 . A
SE
LİK
YL
AŞIMLARI
ETKİN
RGİ
SU
NUM
23-24 Şubat 2018
MMO Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi - İZMİR
ADRES
MMO TEPEKULE KONGRE VE SERGİ MERKEZİ
Adres: Anadolu Caddesi No: 40 K: M2 Bayraklı-İzmir
http://kaizen.mmoizmir.org