Professional Documents
Culture Documents
SỞ GD&ĐT BÌNH DƯƠNG ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ I NĂM HỌC 2015 - 2016
TRƯỜNG THPT AN MỸ MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12
Thời gian làm bài: 90 phút
Câu 1 (2,0 điểm)
Nêu ý nghĩa nhan đề: Đàn ghita của Lorca? Nêu ý nghĩa lời đề từ: (Khi tôi chết hãy chôn
tôi với cây đàn ghita)?
Câu 2a. Theo chương trình chuẩn (8,0 điểm)
Phân tích đoạn thơ sau trong bài Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
bản của tình yêu là nỗi nhớ và cái nhu cầu, cái khát khao cần thỏa mãn của tình yêu là có
nhau, bên nhau.
- Khổ 5 “Con sóng ...còn thức” Qua hình tượng sóng nhân vật trữ tình bộc lộ nỗi nhớ da
diết, khắc khoải bao trùm cả chiều sâu, bề rộng, không gian, thời gian, nỗi nhớ hiện hữu
trong tiềm thức, vô thức và tâm thức. Trích dẫn thơ. (2,5 điểm)
(liên hệ so sánh ca dao, thơ Xuân Diệu), (trích dẫn thơ)
“Nhớ ai bổi hỏi bồi hồi
Như đứng đống lửa như ngồi đống than.”
(Ca dao)
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố
(Thuyền và biển - Xuân Quỳnh)
=> Tình yêu của người phụ nữ trong bài thơ thật mãnh liệt, chủ động bày tỏ tình cảm của
mình. Đó là vẻ đẹp của sự bạo dạn, mới mẻ, đắm say. Trái tim của người phụ nữ không
cần úp mở nữa. Nó đã đòi nói thật.
- Khổ 6,7: “Dẫu xuôi ....cách trở” Mượn quy luật của Sóng nhân vật trữ tình khẳng định
lòng thủy chung son sắc và niềm mãnh liệt vào tình yêu và hạnh phúc. (Trích dẫn
thơ) (2,5 điểm)
(liên hệ so sánh ca dao, thơ Xuân Diệu, các nhà thơ khác) trích dẫn thơ
“Chỉ còn em và anh
Cùng tình yêu ở lại”
(Thơ tình cuối mùa thu - Xuân Quỳnh)
- Chốt nghệ thuật, nội dung: Thể thơ năm chữ âm diệu nhịp nhàng như sóng biển. Hình
tượng ẩn dụ độc đáo, giọng thơ tha thiết, sâu lắng.
3/ kết bài
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ. (0,5 điểm)
- Lưu ý: Chỉ cho điểm tối đa khi bài làm đạt được cả yêu cầu về kỹ năng kiến thức, diễn
đạt tốt, khuyến kích những học sinh có cách viết sáng tạo.
Câu 2b (8,0 điểm)
a/ Kĩ năng: Biết làm bài nghị luận văn học-cảm nhận một đoạn thơ trữ tình; kết cấu chặt
chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi hành văn.
b/ Kiến thức: Những ý chính cần có:
- Hình ảnh người nghệ sĩ Lorca: Con người tự do, nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh
chính trị, văn hoá nghệ thuật Tây Ban Nha.
Dàn bài
1/ Mở bài: (0,5 điểm)
- Nêu được vấn đề nghị luận. (giới thiệu khái quát về tác giả Thanh Thảo, tác phẩm, nội
dung cần nghị luận). Trích dẫn đoạn thơ.
2/ Thân bài: (7,0 điểm)
- Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên hình tượng một nhà nghệ sĩ Lorca bằng những nét
chấm phá, phần nào chịu ảnh hưởng của trường phái ấn tượng. Xây dựng hình tượng
Lorca trên nền tảng văn hóa của đất nước Tây Ban Nha.
- Chi tiết “tiếng đàn bọt nước”: Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác: Thính giác sang thị giác
và thủ pháp lạ hóa tạo nên sức hấp dẫn kỳ lạ của tiếng đàn Lorca.
- Hình ảnh tương phản gay gắt: Gợi cảnh đấu trường giữa khát vọng dân chủ với nền
chính trị độc tài, giữa khát vọng cách tân nghệ thuật với nền nghệ thuật già nua.
- “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”. Đây là hình ảnh vừa thực vừa tượng trưng: Đấu
trường quyết liệt, nơi người nghệ sĩ đương đầu với những thế lực tàn bạo, hà khắc.
- Nhạc thơ li-a li-a: Nghệ thuật láy âm “li-la li-la li-la” gợi hợp âm của tiếng đàn ghita,
gợi lên màu sắc, mùi vị.
- Từ ngữ “lang thang, miền đơn độc, yên ngựa mỏi mòn, vầng trăng chuếnh choáng” gợi
lên cuộc hành trình đơn độc của người nghệ sĩ đang tranh đấu cho tự do và cái mới.
- Cái chết đầy bi phẫn của Lorca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở.
+ Tập trung thể hiện giây phút Lorca "bị điệu về bãi bắn" và cực tả nỗi đau đớn, xót xa
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
trước cái chết của người nghệ sĩ. Thủ pháp đối lập, các biện pháp so sánh, nhân hóa, điệp
ngữ được sử dụng triệt để nhằm khắc họa đậm nét ấn tượng về sự "kinh hoàng", nỗi đau
đớn tột cùng của nhà thơ.
+ Chi tiết “Tây Ban Nha/ hát nghêu ngao”
+ Từ ngữ “kinh hoàng”, hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ”
+ Hình ảnh “Lorca bị điệu về bãi bắn/ chàng đi như người mộng du”
- Thật bất ngờ, hồi tưởng lại cảnh tượng thảm khốc ấy, Thanh Thảo lại như nghe và cảm
nhận thấy âm thanh tiếng ghi ta trên chặng đường lãng du của Lorca.
=> Chốt nghệ thuật, nội dung: Từ ngữ chuyển đổi cảm giác “nâu, lá xanh, tròn bọt nước
vỡ tan, ròng ròng /máu chảy”
+ Những điệp khúc tạo hình âm nhạc bằng chính nhịp điệu, và bằng hình ảnh (bọt nước,
tròn bọt nước vỡ tan, ròng ròng, máu chảy) bằng màu sắc (nâu, xanh biết mấy), bằng liên
tưởng (Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt, bầu trời cô gái ấy….).
+ Sự kết hợp ngẫu hứng từ ngữ cũng là sự kết hợp mang tính chất âm nhạc. Đặc biệt, khi
tiếng ghita ròng ròng máu chảy, âm nhạc đã thành thân phận: Nó là tiếng van vỉ than khóc
của trái tim tử thương trong thơ Lorca, nó là chính định mệnh nghiệt ngã với Lorca
3/ Kết bài
- Đánh giá: Với nghệ thuật đặc sắc, đoạn thơ thể hiện sự đồng cảm, tiếc thương sâu sắc
của tác giả đối với Lorca, người nghệ sĩ tài hoa có số phận bi tráng của đất nước Tây Ban
Nha.
- Lưu ý: Chỉ cho điểm tối đa khi bài làm đạt được cả yêu cầu về kỹ năng kiến thức, diễn
đạt tốt, khuyến kích những học sinh có cách viết sáng tạo.