You are on page 1of 26

Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.

cgi

Searching in the following:

Lucius Neratius Priscus

(0: 0)
71, 7

determinat, quia particularia nomina accidentalia per


'praedicari de pluribus' iam sunt exclusa,
ut hoc grammaticum, hoc
album.

Go to Context

,
71, 7

ut
Socrates de albo uel hoc animali dicitur ut de contento
et non de pluribus particularibus, id
est plura nominantibus, sicut et
superius in definitione uniuersalis plura secundum
nominationem
uocabula determinauimus.

Go to Context

,
71, 7

itaque non esse incongruum,


si id quod indiuisibile est,
diuisibili subiecto toti simul insit et non uelut per partes, ideo
non
esse necessarium accidens diuidi cum subiecto, nisi illud quod per
partes inest, sicut
albedo, linea, quorum scilicet diuersae partes
diuersas subiecti partes occupant atque ideo ista
sectionem unam cum
subiecto recipiunt.

Go to Context

,
71, 7

autem fortasse omnis medius


color ex
albedine et nigredine conficitur sed quidam, ueluti apparet in eo
corpore, ubi sunt
minutissimae particulae albedinis insertae
minutissimis particulis nigredinis, quarum
intersertio medium colorem
componit, quippe nil aliud est ille medius color quam omnes illae
simul particulae albedinis /107/ et nigredinis coniunctae, sicut nil
aliud est linea uel
superficies uel corpus quantitatiuum quam omnia
puncta simul accepta, quibus ipsa componuntur,
et sicut corpus
quantitatiuum quod compositum est, composito corpori substantiali
adiacet, partes
autem eius partibus illius, ita medius color
compositus composito corpori inest, singulae uero
albedines et
nigredines ex quibus constat, singulis partibus fundamenti insunt.

Go to Context

1 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
71, 7

autem
particulare nomen albedinis significet rem
fundatam IN CORPORE, id est quod res sua fundetur in
corpore, ostendit
a toto dicens: OMNIS ENIM COLOR IN CORPORE EST.

ALIA VERO ET DE SUBIECTO


DICUNTUR ET IN SUBIECTO SUNT, UT
SCIENTIA IN SUBIECTO QUIDEM EST IN ANIMA, DE SUBIECTO VERO

DICITUR UT GRAMMATICA.

ALIA VERO etc.

Go to Context

,
71, 7

si de essentia non
sunt, quomodo magis partes lineae
continuabunt quam particulae ipsae
albedinis, quae similiter insertae sunt inter se.

Go to Context

,
71, 7

enim si partibus albedinis nigredo


aliqua etiam sine interuallo inserta esset,
albedo continua diceretur.

Go to Context

,
71, 7

ENIM FUERIT SUPERFICIES, TANTUM ESSE ALBUM DICIS.

QUANTA
ENIM. Vere secundum superficiem determinabitur ALBUM, quia hoc
modo, quod scilicet dicet TANTUM
ESSE ALBUM, QUANTA erit SUPERFICIES.
/195/ A parte determinandi.

Go to Context

,
71, 7

NIL EST QUOD VIDEATUR SIMUL CONTRARIA


POSSE SUSCIPERE; UT
SUBSTANTIA SUSCEPTIBILIS QUIDEM CONTRARIORUM ESSE VIDETUR SED

NULLUS SIMUL ET SANUS ET AEGER EST, NEC ALBUS ET NIGER SIMUL;


NIHILQUE ALIUD SIMUL
CONTRARIA SUSCIPIET.

SED NIL EST. Assumit destruendo consequens, ut postea destruat


antecedens
praemissae consequentiae dicens: SED NIL suscipit SIMUL
diuersa CONTRARIA. Quod ostendit a
partibus contrariorum dicens: Nam
NULLUS SIMUL etc.

2 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
71, 7

AFFECTIO AEQUALIS ET INAEQUALIS NON MULTUM DICITUR SED


MAGIS SIMILIS, ET ALBUM AEQUALE ET
INAEQUALE NON MULTUM SED
SIMILE.

NAM<QUE>. Ostendit in parte, quod ea quae non sunt


quantitates, non
dicuntur AEQUALE uel INAEQUALE, quia AFFECTIO uel albedo.

Go to Context

,
71, 7

hoc est: QUAECUMQUE ENIM... UT


MEL. Assignat in partibus
quod qualia faciunt, quia scilicet dulcedo
mellis facit ipsum dulce et albedo alicuius corporis
facit ipsum album
etc.

Go to Context

,
71, 7

statim ostendit in
partibus
dicens: ALBUM ENIM etc.

Go to Context

,
71, 7

secundum qualitatem formarum, quia albedo huius


subiecti maior est
spissitudine quam illius, in eo scilicet quod partes sibi insertas
habet.

Go to Context

,
71, 7

si ad pluralitatem partium
respiciamus, cur non hic equus albius dicatur hac parua
margarita,
quod uidelicet plures partes albedinis habet, aut hic magnus ignis
calidior illo paruo
aut hoc corpus magis quantitas illo?

Go to Context

,
71, 7

fortasse duobus
modis potest accipi, uel ita scilicet
quod dicamus solas qualitates proprie similitudinem uel

3 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

dissimilitudinem suscipere et proprie dici similes uel dissimiles,


alia uero aequiuoce, secundum
hoc scilicet quod similes uel dissimiles
qualitates habent, uel ita quod dicamus propter
qualitates subiecta
similia uel dissimilia dici, non ita quidem ut qualitates sint similes
uel
dissimiles sed subiecta propter qualitates, ut hoc corpus illi
simile est secundum hoc quod
conueniunt in eo quod albedine
participant, hoc est in eo quod alba sunt.

Go to Context

,
71, 7

albius et pater et
uerberare partes sunt subiectae, nec tamen
umquam, si 'albius illo' uel 'pater illius' uel
'uerberet illum' sit
subiecta illo uel illius uel illum neque cum destruere sit species
facere,
nemo concedit quod si quis destruat domum, faciat domum sed
si destruit domum, facit
simpliciter.

Go to Context

,
71, 7

ait 'circa unam eandemque rem', tale est,


ac si diceret 'in eodem penitus subiecto', quia
contraria, licet in
eodem subiecto sint, quandoque circa diuersas partes sicut albedo et
nigredo
in diuersis membris eiusdem subiecti, numquam tamen in eodem
essentialiter subiecto contingere
possunt.

Go to Context

,
71, 7

quod responderi potest, quod aequiuoce


caecitas et caecum circa
oculum et circa hominem accipiuntur, sicut grammatica uel grammaticum,
quando circa corpus <et> circa /272/ animam sumuntur, uel album,
quando est nomen partis albae
et totius hominis gratia partis.

Go to Context

,
71, 7

AUTEM OPPONI EIUSDEM DE EODEM, NON AUTEM AEQUIVOCE


ET
QUAECUMQUE CAETERA TALIUM DETERMINAMUS CONTRA SOPHISTICAS
ARGUMENTORUM
IMPORTUNITATES.

] Quoniam multae sunt affirmationes et negationes oppositae, quae


diuidentes
non sunt, ueluti:

Socrates est homo

et:

4 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Socrates non est animal

uel:

Socrates est
albus

et:

Nullus homo est <albus>

determinare incipit, quae faciant contradictionem, illae


scilicet
affirmatiuae et negatiuae quae sunt EIUSDEM termini DE EODEM enuntiati
affirmando uel
negando, illae scilicet tantum quae participant utroque
termino ad eundem ordinem, non tamen
omnes.

Go to Context

,
71, 7

Similiter et diuersa pars extra


locutionem est, cum dicitur:

Oculus est albus

[Ouum non est animal]

quod enim uera


recipitur: 'Oculus est albus' propter partem, extra
primam inuentionem locutionis est.

Go to Context

,
71, 7

autem propositiones per uniuersales, particulares,


indefinitas,
singulares statim uariabit, ut singulis diuidentes assignet: 'omnis'
'non omnis'
'quidam' 'non quidam', id est 'nullus':

Homo est albus

Non est homo albus

Socrates
est albus

Non est Socrates albus.

Go to Context

,
71, 7

autem contingens materia


categoricarum propositionum, quando praedicatum partim
subiecto
conuenit, partim non conuenit, ut:

Omnis homo est albus

uel:

Omne corpus est


album.

Go to Context

5 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
71, 7

et de particularibus: Si enim:

Quidam homo non est albus

et:

Non omnis homo est albus

-- sed non conuertitur.

Go to Context

,
71, 7

nec
illud concedimus, quod si:

Nullus homo est albus

Quidam homo non est albus

sed:

Non
omnis homo est albus

quippe:

Nullus homo est albus

uniuersalis exstinctiua particularem habet


subalternam:

Non omnis homo est albus

et uniuersalis separatiua quae est:

Omnis homo non


est albus

habet suam subalternam particularem separatiuam, hanc scilicet:

Quidam homo non


est albus.

Go to Context

,
71, 7

Et attende quod sicut:

Non quidam homo est albus

id est: Nullus homo est


albus uniuersalem iudicamus, quia uera nequit
esse nisi generaliter singulis insit albedo, ita:

Non omnis homo est albus

particularem, quia propter unum, si ipse non sit albus, erit


uera.

Go to Context

6 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

71, 7

Sunt itaque duae particulares negatiuae, separatiua


scilicet et exstinctiua:

Quidam
homo non est albus

et:

Non omnis <homo est albus>

et similiter duae uniuersales:

Omnis
homo non est albus

et:

Nullus homo est albus

et utraque contraria uidetur uniuersali


affirmatiuae.

Go to Context

,
71, 7

VERO QUAE EST 'OMNIS HOMO


ALBUS EST' ILLA QUAE EST 'NON
OMNIS HOMO ALBUS EST', ILLI VERO QUAE EST 'ALIQUIS HOMO ALBUS

EST' ILLA QUAE EST 'NULLUS HOMO ALBUS EST', ILLI QUAE EST 'HOMO
ALBUS EST' ILLA QUAE
EST 'NON ALBUS EST HOMO'.

] Persequitur exempla et post contradictionem singularis subiecti


ponit contradictionem uniuersalis subiecti tam uniuersaliter enuntiati
quam non, uelut in
indefinitis, <quas> supponit, in quibus negatiua
particula praeposita exstinctiuam facit et
rectam diuidentem
praemissae affirmationis.

Go to Context

,
71, 7

AUTEM AFFIRMATIO ET NEGATIO EST QUAE UNUM DE UNO


SIGNIFICAT,
VEL CUM SIT UNIVERSALE UNIVERSALITER VEL NON SIMILITER, UT 'OMNIS
HOMO
ALBUS EST', 'NON EST OMNIS HOMO ALBUS', 'NULLUS HOMO ALBUS
EST' ET 'QUIDAM HOMO ALBUS EST',

(] Hoc etiam de epilogo est in quo aperte remouet errorem quem supra
tetigimus, eorum scilicet
qui uniuersales propositiones nunquam unas
esse iudicabant, dicens: VEL CUM SIT UNIVERSALE
subiectum
UNIVERSALITER, scilicet enuntiatum, VEL NON uniuersaliter SIMILITER,
id est non
uniuersaliter sed magis particulariter uel indefinite.

Go to Context

,
71, 7

si dicatur de
duobus:

7 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Alter
istorum est albus

id est: hic uel ille, si ostenderetur per partes neutrum <esse album>,
falsa
propositio prima conuinceretur.

Go to Context

,
71, 7

enim
dicit:

Non omnis homo est albus

subiecto apponit signum sed non facit uniuersalem propositionem, et


qui
dicit:

Non quidam homo est albus

id est nullus <particularitatis> signo apposito subiecto


uniuersalem
facit enuntiationem.

Go to Context

,
71, 7

SI VERUM EST DICERE QUONIAM ALBUM VEL NON ALBUM EST, NECESSE

EST ALBUM ESSE VEL NON ALBUM,

] Posita priore consequentia et assignato exemplo


contradictionis
in futuro et propter confirmandam contradictionem de futuro probato
antecedenti
ipsius consequentiae, totam ipsam consequentiam probat a
partibus, ac si diceret: Vere si omnis
affirmatio uel negatio uera
est, scilicet necessario, necesse est ita esse ut dicit.

Go to Context

,
71, 7

enim 'omnis' uel 'nullus' apponam 'animali' uel


'homini' uel etiam huic orationi quae est 'homo albus', eorum
collectio certificatur ex his
quibus apponuntur, quia ibi intelligo
colligi omnia animalia, hic homines solos uel solos
homines albos; et
cum 'homo' singulos homines nominet secundum hoc quod sunt animal
rationale
mortale et intellectum confusum de substantia et
qualitatibus teneat, 'omnis' uel 'nullus'
similiter collectiua sunt,
non secundum aliquam substantiae naturam uel proprietatem inuenta
sed
simpliciter iuxta discretionem imposita, sicut est aliquis infinitum,
quod signum est
particulare.

Go to Context

8 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

71, 7

Attende etiam quod


sicut 'omnis' singula colligit, quae
continentur singillatim in uoce uniuersali, ita 'totum'
singulas
colligit partes integrales, cum dicitur:

Tota domus est alba.

Go to Context

,
71, 7

sicut 'omnis'
comprehendit singula indiuidua, ita 'totum' singulas
partes generaliter, cum dicitur:

Haec
tota domus est alba

unde inferri potest quod paries sit albus.

Go to Context

,
71, 7

uero istae multae in sensu sint <negationes>


istius,
ostendit partim secundum sententiam aduersarii, partim
secundum rei ueritatem et insuper ad
exaggerationem inconuenientis
addit quandam affirmationem esse sine negatione, hanc scilicet:

Homo est albus.

Go to Context

,
71, 7

HOMINE ENIM VERUM EST DICERE ET EXTRA ANIMAL ET BIPES ET UT


UNUM,
ET HOMINEM ET ALBUM ET HAEC UT UNUM;

] Ostendit in partibus, quod quaedam praedicabilia


EXTRA, id est
diuisim, praedicantur coniunctim UT UNUM, quia ista, ANIMAL scilicet
ET BIPES; et
rursus homo et albus.

Go to Context

,
71, 7

autem deberet ponere:

Quendam hominem uerum


est dicere album esse

assignat hoc in parte, cum dicit QUENDAM HOMINEM ALBUM esse ALBUM.
Bene
etiam cum subiecto coniunxit 'hominem album', ut ex coniuncta
subiectione et coniunctam
praedicationem repraesentaret, quam supra
posuerat.

9 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
71, 7

enim quod impossibile est


omnem rem esse hominem,
nec tamen impossibile est omnem hominem esse hominem, et ita fallit
locus
a toto; rursus, cum impossibile sit albedinem esse hominem, non
tamen impossibile est quandam
rem esse hominem, immo possibile est cum
quaedam res sit homo, et ita etiam locum a parte
fallere dicunt.

Go to Context

,
71, 7

cum dicitur:

Quandam rem impossibile est esse hominem

uera est propositio de re accepta, quia scilicet


cuiusdam rei natura
repugnat homini, et tunc particularis est; et recte infertur ex ista
propositione:

Albedinem impossibile est esse hominem

secundum uim partis.

Go to Context

,
71, 7

opponitur quod si falsa est:

Necesse est Socratem non esse album

falsa est particularis:

Impossibile est Socratem esse


album

sed haec uera est.

Go to Context

,
71, 7

colligimus,
quod albedo non locale quid, quia
interpositione eius nulla partium adiacentium fit distantia.

Go to Context

,
71, 7

ita
percipi potest: Nam cum in eboris medio sit albedo, non tamen facit
distantiam partium

10 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

eboris circa adiacentium.

Go to Context

,
71, 7

id
est praedicatione speciei homines
distincti praedicatione indiuiduorum ostenduntur conuenire in
una
natura, id est in eodem speciali statu uel generali, quia licet
praedicatione huius nominis
'domus' et huius 'album' ostenduntur
conuenientia, non tamen ostenduntur aliqua conuenire in una
natura.

PARTICULARIBUS, id est praedicatione indiuiduorum unus et communis


plures, id est illa
quae ostenduntur conuenire praedicatione speciei,
sunt plures, id est distinguuntur.

Go to Context

,
71, 7

huic corpori
accidit, cum corpus
effluat et particulare albedinis cum particulari
corporis discedat.

Go to Context

,
71, 7

autem, memini, rationem


Magistri nostri sententia praetendebat,
ut es punctis lineam constare
conuinceret: “cum, inquit, linea ubique possit incidi atque
separatis
partibus in capite uniuscuiusque puncta appareant, ut dicit Boethius,
quae prius erant
coniuncta, oportet per totam lineam puncta esse;
quodsi puncta per totam lineam sint disposita,
uel ita quidem sunt de
essentia lineae uel non; at uero si de essentia lineae non sint, <non>
magis partes lineae continuare possunt quam albedo superposita uel
pars aliqua loci indiuidua.

Go to Context

,
71, 7

mirum quomodo inter


partes
corporis partibus loci uel inter partes loci partibus corporis
insertas ad se inuicem uel
partes corporis uel partes loci copulantur,
cum iam scilicet tale sit interpositum quod non sit
de essentia
compositi, sicut nec per albedinem, cum non esset de essentia lineae,
partes lineae
copulari dicebamus.

Go to Context

11 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
71, 7

enim albedinem suscipiunt, secundum eam similes


dicuntur ad inuicem, ab
his uero dissimiles qui nigredinem uel caeteros
colores participant.

Go to Context

,
71, 7

enim particularis
qualitas diuersis inerit, Ut haec albedo siue
illa nigredo; nec quidem
aliquid secundum hoc quod hanc albedinem habet, cuiquam simile dici
potest; sed magis in eo quod albedinem speciem cum /106/ illo
participat, ipsi simile dicitur;
in eo uero quod hanc habet,
dissimile; ac si secundum id quod hanc albedinem habet, simile non
dicitur, ex ipsa tamen simile esse ostenditur; quia enim hanc habet,
albedinem quoque habere
conuincitur, ex cuius participatione simile
dicitur.

Go to Context

,
71, 7

fortasse dici quod ex particulari


albedine
particularis similitudo innascatur; unde etiam similitudo inesse
monstratur.

Go to Context

,
71, 7

tamen
particularis albedinis adiacentia similitudinem
exigit, quippe nonnisi inter plura similitudo
existit.

Go to Context

,
71, 7

et tantum 'albi' nomen dicere uidetur, quantum quidem


praesentialiter albedine est informatum, sicut et 'currens' in quodam
praesentialiter cursum
participat.

Go to Context

,
71, 7

uero proponit: 'non


quidam homo est albus' sensumque particularis affirmatiuae tollit, in
contradictoriam eius
incidit, uniuersalem scilicet negatiuam, ac si
diceret nullum esse album.

12 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
71, 7

ea sola
est: 'non omnis homo est albus' proprie diuidens et recta
negatio eius quae dicebat: [non]
'omnis homo est albus', non ea quae
est: 'nullus homo est albus', quae et simul cum ea falsa
potest esse
plusque denegat quam illa proponebat; uel ea etiam, ut quibusdam
placet, separatiua
particularis quae dicit: 'quidam homo non est
albus', quae etiam, ut ostensum est, simul falsa
esse poterit.

Go to Context

,
71, 7

enim
'non omnis homo est albus, recte semper opponit, Boethius
autem 'quidam homo non est albus',
particularem negatione<m>
separatiuam, quam eamdem esse cum ea quae destructiua, falso, ut
ostensum est, arbitratur, cum scilicet aliquando simul falsa cum
uniuersali reperiatur
particularis, ut supra docuimus.

Go to Context

,
71, 7

partis acceptio /182/ contradictionem


impedit, ueluti, si oculus et albus esse dicatur
propter hanc partem
et non esse albus propter illam, uerae utraeque erunt.

Go to Context

,
71, 7

'QUIDAM'

Si uero et 'quidam' signum particularitatis sumptum sit ab unitate,


/186/ profecto cum dicitur: 'quidam homo', tantumdem ualet quantum
'unus homo', id est hominis
unitatem; ac iam non particularis, sed
magis indefinita propositio erit, ac si diceretur: 'homo
<est> albus'.

Go to Context

,
71, 7

quemadmodum ex
'omnis homo
est albus', 'Socrates est albus' innuitur, ita ex 'omnes
homines sunt albi', 'hi duo sunt albi'
uel 'hi tres', quando scilicet
'omnes' ad diuisibiles partes, sicut 'omnis', reducitur, ad eas
scilicet quae singulae praedicationem totius accipiunt.

13 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
71, 7

autem
uniuersales ut
'possibile est omnem hominem esse album' uel 'nullum
hominem possibile est esse album';
<particulares quidem ut> 'quemdam
hominem possibile est' uel 'quemdam hominem non est
possibile';
<indefinitae autem ut> 'hominem possibile est' uel 'hominem non est
possibile';
<singulares ut> 'Socratem est possibile' uel 'Socratem non
/193/ est possibile'; de qua quidem
uariatione in Hypotheticis ait
Boethius Syllogismis.

Go to Context

,
71, 7

solas uniuersales et
particulares satis est apponere hoc modo:

possibile omnem hominem


esse album
nullum hominem impossiblile est esse album
nullum hominem necesse est
non esse album
nullum hominem possibile esse album
omnem hominem impossibile
est esse album
omnem hominem necesse est non esse album
quemdam hominem possibile
esse album
quemdam hominem non impossibile est esse album
quemdam hominem
non necesse est non esse album

quemdam hominem non esse possibile esse album

quemdam hominem est impossibile esse album


quemdam hominem [non] necesse est non esse
album

Nostra tamen sententia, memini, prohibere solet non ita in modalibus


/200/ sicut in
simplicibus particulares fieri negatiuas dupliciter, id
est uel <si> signum particularitatis
apponatur uel signum
uniuersalitatis exstinguatur.

Go to Context

,
5

Non enim sicut has simplices: 'non


omnis
homo
est albus' et 'quidam homo non est albus' particulares utrasque
concedunt, sic etiam istas
modales: 'non omnem hominem possibile est
esse album' et 'quemdam hominem non est possibile esse
album'.

Go to Context

14 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

qui dicit: 'non omnis


homo est albus' uel 'quidam homo non est
albus', in illa quidem particulariter, in ista remouet
uniuersaliter.

Go to Context

,
5

ergo particularem negatiuam esse 'quemdam


hominem non
est possibile esse album', sicut et 'quidam homo non est
albus'.

Go to Context

,
5

enim recte uidentur mihi omnes


huiusmodi
propositiones exponi, ut de rebus ipsis agamus sic: 'omnem hominem
possibile esse
album', id est: 'natura omnis hominis patitur
albedinem', id est: 'nullius hominis natura
repugnat albedini';
'nullum hominem possibile est esse album': 'nullius hominis natura
patitur
album', id est: 'uniuscuiusque hominis natura repugnat albo;
quemdam hominem possibile est esse
album': 'cuiusdam hominis natura
patitur album', id est: 'non repugnat albo'; particularis
autem
negatiua iam superius exposita est.

Go to Context

,
5

uero partis alia est in


dictione, alia in oratione; in
dictione quidem hoc loco: 'canis est substantia'; in oratione
uero
hic: 'Socrates est homo albus ambulans'.

Go to Context

,
5

si ita dicamus:

si tota domus est <alba> (id


est si album conuenit domui circa
singulas eius partes), tunc paries est albus

Regula autem
huiusmodi erit:

quicquid conuenit toti totaliter, id est secundum singulas eius


partes,
conuenit cuilibet partium eius

Sed hic fortasse locus magis ab uniuersali toto quam ab integro


potest
dici, si uidelicet sensum potius quam uerba pensemus.

15 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
5

et illud uere potest dici ut:

si
totaliter aliquid a toto separatur, id est circa singulas
partes, idem cuilibet partium
aufertur

ut si domus prorsus albedine careat, id est secundum singulas partes,


nec ista albedinem
habet, ac si scilicet dicatur:

si nulla pars domus est alba, nec ista est alba

Saepe etiam
'totum' ad partium omnium collectionem antecedit, ut:

si uidelicet aliquid praedicatur de


toto, et de omnibus partibus
eius simul acceptis

uel:

si totum de aliquo, et omnes simul


partes

aut:

si aliquid a toto remouetur, et ab omnibus partibus simul

uel:

si totum ab
aliquo, et omnes simul partes

ut in subiectis exemplis continetur:

si domus est, paries et


tectum et fundamentum sunt

aut

si qualibet res est domus, est paries tectum fundamentum


simul
iuncta

uel

si domus non est, nec illa tria coniuncta sunt

uel

si aliquid non
est domus, nec est illa tria coniuncta

Quae quidem consequentiae non totius, sed definiti


possunt dici;
'domus' namque nihil aliud est intelligenda quam illa tria
compositionem domus
habentia.

Go to Context

,
5

quoque regulae praetermittendae non sunt quae omnes


simul partes coniunctas
ad totum suum quasi definitionem ad definitum
antecedere monstrant, ut

si quidlibet
praedicatur de omnibus partibus coniunctis, ac de

16 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

toto

uel

si quid remouetur similiter

uel

si partes coniunctae praedicantur de quolibet, et totum de eodem

uel /349/

si
remoue<n>tur similiter

Sunt autem quaedam tota quae nec generalia nec integra uidentur, ut
'coloratum' ad 'hominem' uel 'homo albus' ad 'Socratem'; cuius
argumenta omni sunt necessitate
destituta.

Go to Context

,
5

quoque et naturalia et
casualia tota; naturalia quae ipsa parte remanente
determinatum est
ipsi inesse, casualia uero quae non, ut 'sedens' ad 'Socratem' uel
'homo albus'
ad 'grammaticum'; haec autem nullam consequentiae
necessitatem custodiunt.

Go to Context

,
5

enim in eadem re[s]


non potest simul esse
albedo et nigredo, ita nec simul ea participare,
id est simul alba esse et nigra.

Go to Context

,
5

quod
homo sanita<ti>s susceptibilis est uel albedinis, ex animalis uel
corporis natura, quam participat, habet, non ex propria substantia.

Go to Context

,
5

contin<g>entibus

Nunc igitur de loco a contingentibus disputemus, quorum duae sunt


regulae:

quicquid enim
praedicatur de uno contingentium uniuersaliter, et
de altero particulariter

uel

quicquid
remouetur, similiter

17 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

hoc modo:

si omnis homo est animal, quoddam album est animal

si
nullus homo est animal, quoddam album non est animal

Contingentia autem haec dicimus 'album' et


'hominem', eoquod in parte
se contingant; quorum consequentiae maximam tenent probabilitatem.

Go to Context

,
5

CONTIN<G>ENTIBUS

Nunc igitur
de loco a contingentibus disputemus, quorum duae sunt
regulae:

quicquid enim praedicatur de


uno contingentium uniuersaliter, et
de altero particulariter

uel:

quicquid remouetur
similiter

hoc modo:

si omnis homo est animal, quoddam album est animal

si nullus homo
est animal, quoddam album non est animal

Contingentia autem haec dicimus 'album' et 'hominem',


eoquod in parte
se contingant; quorum consequentiae maximam tenent probabilitatem.

Go to Context

,
5

itaque per
aggregationem, sicut detrimentum per substractionem,
contingit, ut
nihil proprie augmentatum dicatur nisi respectu eius quod prius de
ipso fuerat,
eius uidelicet partis quae prius sola exstiterat, ueluti,
cum illi quae prius fuerat albedini
alia aggregatur, albedo crescere
dicitur secundum aggregatam partem et hoc subiectum quod ipsam
suscipit, magis album quam prius secundum albedinis augmentum dicitur.

Go to Context

,
5

qua quidem fortasse


comparatione eiusdem ad se ipsum non solum
communis, sed particularis etiam albedo uidetur
comparari, quae quidem
augmentata dicitur.

Go to Context

18 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

quantum ad illam partem albedinis quam


heri habebat et adhuc habet, magis 'hoc album' dicitur
nec quantum ad
totam compositam albedinem, quae heri in ipso tota non erat.

Go to Context

,
5

enim unius albedo respectu alterius


augmentata dicitur, cum qua nullas partes communes tenet,
sicut ex
superioribus est manifestum.

Go to Context

,
5

autem quattuor modis magnitudo aut paruitas, sicut augmentum et


detrimentum, contingat, secundum uidelicet longitudinem uel
latitudinem uel spissitudinem uel
numeri multiplicationem, quaerendum
restat utrum secundum has omnes dimensiones an secundum
quasdam
accidentia in comparatione ueniant; ut <si> uidelicet hoc subiectum
albius illo dicatur
secundum hoc quod latior est eius albedo uel
longior uel spissior uel plures partes albedinis in
isto sint quam in
illo.

Go to Context

,
5

nec secundum multiplicationem partium albedinis hoc


subiectum illo
albius dicatur, cum plures fortasse sint partes
albedinis in corpore equi albi quam in minima
niue.

Go to Context

,
5

itaque ut secundum spissitudinem albedinis ipsius


comparationem
accipiamus, ut uidelicet hoc corpus albius illo dicatur, quantumcumque
hoc sit uel
illud, quia spissiorem habet albedinem, id est plures
albedinis /429/ partes hic sibi sunt
suppositae quam ibi.

Go to Context

,
5

ergo plures in
superpositione albedinis
partes recipit, albius dicitur et coloratius,

19 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

et unum quidem albedinis indiuiduum <alii


superpositum> sunt albedo
superposita alii in eodem subiecto et alia.

Go to Context

,
5

magis unum non potest dici hoc


quam illud, cum in
eadem unitate non sit unitas unitati superposita, una pars unitatis
alteri,
sicut hoc albius illo dicitur secundum superpositionem partium
eiusdem albedinis.

Go to Context

,
5

fortasse
hoc subiectum albius illo dici potest
secundum densitatem partium albedinis collateraliter
dispositarum, non
sibi superpositarum.

Go to Context

,
5

enim in diuisibili collateraliter albedinis partes


locari possunt, sed
melius in superpositione in eodem sibi adhaerent
quasi diuersa puncta albedinis.

Go to Context

,
5

namque tales proponi disiunctae


quarum utraque membra
simul sunt, ueluti istae:

aut non omnis homo est albus, aut quidam


homo est albus

aut quidam homo aut hic niger homo non est albus

quae quidem uerae ex


coniunctis suis conuincuntur, his scilicet:

si omnis homo est albus, et quidam

si
nullus homo est albus, nec hic niger

Quia ergo id solum ex disiuncta, ut dictum est, innui


uidetur quod si
alterum eorum quae in membris continentur, tollitur, alterum remanere
necesse sit
-- quod ad immediationem pertingere uidetur --, manifestum
est ut quamcumque partem disiunctae
tollendo assumas, alteram ponendo
concludas.

Go to Context

20 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
5

enim homo proprium


et sufficiens est fundamentum
albedinis, sed corpus, nec ex propria,
sed ex corporis natura homo colorem ullum participat, non
tamen ad
eiusdem proprietatem diuisionis fit conuersio, /579/ sed cum prima
accidentis in
subiecta fuerit, secunda subiecti in accidentia dicetur,
uel econuerso.

Go to Context

,
5

uero
proprietate aliquid cum aliquo dicitur quando hoc
illius proprietate participat, ut album duri
uei durum albi.

Go to Context

,
5

et
album duritia participat quae est proprietas duri, quod est dicere
durum
esse album, uel e conuerso durum albi.

Go to Context

,
5

uero albedo uel aliquid


incorporeum illis inesset particulis, nulla earum continuatio ideo
deperiret.

Go to Context

,
5

indiuiduum praedicatur de
uno solo, quia hoc indiuiduum Socrates et hoc album; a partibus
indiuidui; et hoc extra, et bonum exemplum dedi de indiuiduo.

Go to Context

,
5

coloratum accipe partes eius quae


sunt album et nigrum, quia
quando dico: iste est magis coloratus illo, <est> ac si dicam magis
albus uel magis rubens.

Go to Context

21 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

DORMIRE EST SEPARABILE ACCIDENS, NIGRUM VERO ESSE


INSEPARABILITER CORVO ET AETHIOPI
ACCIDIT (POTEST AUTEM SUBINTELLEGI
ET CORVUS ALBUS ET AETHIOPS AMITTENS COLOREM PRAETER
SUBIECTI
CORRUPTIONEM).

NAMQUE. Vere accidens est separabile, quia dormire; a parte; et


accidens
est inseparabile, quia nigrum inseparabile est quantum ad
coruum.

Go to Context

,
5

DICO AUTEM NON UNIVERSALITER ENUNTIARE IN HIS QUAE SUNT


UNIVERSALIA,
UT 'EST ALBUS HOMO', 'NON EST ALBUS HOMO'.

DICO AUTEM. Quando aliquis enuntiat in


uniuersali materia non
uniuersaliter, non sunt contrariae enuntiationes, et hoc non dico
tantum
sub regula, sed etiam sub exemplo et hoc est: dico autem non
uniuersaliter in utraque parte
enuntiari etc.

Go to Context

,
5

AUTEM AFFIRMATIONEM NEGATIONI DICO


CONTRADICTORIE QUAE
UNIVERSALE SIGNIFICAT EIDEM QUONIAM NON UNIVERSALITER, UT 'OMNIS HOMO
ALBUS
EST', 'NON OMNIS HOMO ALBUS EST', 'NULLUS HOMO ALBUS EST',
'QUIDAM HOMO ALBUS EST'.

OPPONI AUTEM.
Hoc modo dico opponi contrarie quod aliquis enuntiat in
uniuersali materia uniuersaliter in
utraque parte.

Go to Context

,
5

QUAECUMQUE IGITUR CONTRADICTIONES UNIVERSALIUM SUNT UNIVERSALITER,


NECESSE EST ALTERAM ESSE VERAM VEL FALSAM, ET QUAECUMQUE IN
SINGULARIBUS SUNT, UT 'EST SOCRATES
ALBUS', 'NON EST SOCRATES ALBUS'.

QUAECUMQUE IGITUR. Quandoquidem omnis homo est albus et non


omnis
homo est albus et nullus homo est albus et quidam homo est albus sunt
contradictoriae; et
non tantum modo dico de istis sed quaecumque
contradictiones sunt uniuersalium terminorum
enuntiatorum
uniuersaliter in una parte, non uniuersaliter in alia parte; igitur
necesse est
alteram esse ueram uel falsam; locus a parte.

Go to Context

22 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
5

AUTEM SUBITO INCONVENIENS


ESSE, IDCIRCO QUONIAM VIDETUR
'NON EST HOMO ALBUS' SIGNIFICARE QUONIAM NEMO ALBUS EST; HOC

AUTEM NEQUE IDEM SIGNIFICAT NEQUE SIMUL NECESSARIO.

VIDEBITUR AUTEM. Dixit quod homo est


albus et homo non est albus sunt
simul uerae, unde uidebitur inconueniens quia homo non est
albus
continet utramque, id et accipitur pro utraque, et pro ista quae est
quidam homo non est
albus et pro ista quae est nullus homo est albus;
et uideretur quod quemadmodum infer<t>
particularem et infertur a
particulari, eodem modo inferret <uniuersalem> et inferretur ab
uniuersali.

Go to Context

,
5

alia parte aliud potest notari inconueniens


quia habemus quod homo est albus
accipitur et pro ista quae est quidam
homo est albus, et pro ista quae est omnis homo est albus;
et
uideretur quod quemadmodum infert et inferretur a particulari, eodem
modo inferret et
inferretur ab uniuersali.

Go to Context

,
5

ex alia parte habemus


ueram homo non est albus et ita habemus ueram nullus homo est albus et
ita uere contrariae sunt simul uerae, id est omnis homo est albus et
nullus homo est albus.

Go to Context

,
5

ratio illorum non


ualet quia
istae duae propositiones equus est albus et homo est albus
habent alia subiecta quae non possunt
uniri in subiecto illius
propositionis quae est omnis tunica est alba, ita quod uel dicantur
accidentia illius, /98/ uel subiecta illius, uel partes illius.

Go to Context

,
5

uniuntur ut partes, sicuti Cicero et Plato in homine;


quaedam ita ut sint subiecta, sicuti lac
et margarita in albo; quaedam
ut accidentia, sicuti nigrum et album in corpore.

23 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

Go to Context

,
5

VERO DUOBUS UNUM NOMEN EST POSITUM EX


QUIBUS NON EST UNUM, NON EST
UNA AFFIRMATIO; UT, SI QUIS PONAT NOMEN 'TUNICA' HOMINI ET EQUO,
'EST
TUNICA ALBA' HAEC NON EST UNA AFFIRMATIO NEC NEGATIO UNA.

SIN VERO. Si album significat unum


cum subiecto, tunc est una
propositio; sin, id est si non, est hoc, sed unum nomen est positum
duobus ex quibus non est unum, id est quae non possunt uniri in ipso
nomine ita quod uel
dicantur partes uel accidentia uel subiecta
quantum ad ipsum nomen, si hoc est, non est una
affirmatio, ut siquis
ponat hoc nomen quod est tunica homini et equo, et dicat tunica est
alba,
haec affirmatio non est una, nec negatio inde facta.

Go to Context

,
5

HIS ERGO QUAE SUNT ET FACTA


SUNT NECESSE EST AFFIRMATIONEM VEL
NEGATIONEM VERAM VEL FALSAM ESSE; IN UNIVERSALIBUS QUIDEM
UNIVERSALITER SEMPER HANC QUIDEM VERAM, ILLAM VERO FALSAM, ET IN HIS
QUAE SUNT SINGULARIA,
QUEMADMODUM DICTUM EST

IN HIS ERGO. Quandoquidem in istis omnis homo est albus, non omnis
homo
est albus et in istis singularibus Socrates est albus, Socrates
non est albus quae sunt fctae de
praesenti necesse est alteram esse
ueram et alteram falsam, quare ergo in his propositionibus
quae sunt
factae de praesenti necesse est affirmationem uel negationem ueram uel
falsam esse; a
partibus illarum quae sunt de praesenti.

Go to Context

,
5

SI VERUM EST
DICERE QUONIAM ALBUM VEL NON ALBUM EST, NECESSE EST
ESSE ALBUM VEL NON ALBUM.

NAM SI. Vere in


talibus propositionibus quae habent determinate
ueritatem uel falsitatem non possunt utraque
adesse indeterminate, si
hoc est quod omnis affirmatio uel negatio singularis uel
contradictoria
sit uera uel falsa determinate, quia in istis
propositionibus, factis de praesenti, necesse est
alteram esse tantum,
id est uel esse uel non esse; a partibus et ab oppositis; et haec est
maxima
propositio: si aliquod oppositum conuenit aliquibus partibus,
oppositum illius remouetur <a>
toto ipsarum partium; sed esse alterum
tantum istis propositionibus factis de praesenti; ergo
utraque adesse,
quod est oppositum illius, remouetur a propositionibus.

Go to Context

24 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

,
5

ENIM QUAE EST 'EST ALBUS HOMO' NEGATIO EST 'NON EST ALBUS
HOMO';
EIUS VERO QUAE EST 'EST HOMO ALBUS', SI NON EADEM EST [QUAE ETIAM] EI
QUAE EST 'EST ALBUS
HOMO', ERIT NEGATIO VEL EA QUAE EST 'NON EST NON
HOMO ALBUS' VEL EA QUAE EST 'NON EST HOMO
ALBUS'.

EIUS ENIM. Vere multae negationes erunt unius affirmationis quia istae
istius; a partibus
et hoc est: eius enim etc.

Go to Context

,
5

HOMINE
ENIM ET 'HOMINEM' VERUM EST DICERE ET 'ALBUM', QUARE ET OMNE.

DE HOMINE ENIM. Vere multa erunt


inconuenientia quia hoc modo; a parte
inconuenientium et hoc est: De homine enim, id est de
Socrate, uerum
est dicere et hominem et album et quia uerum est ideo dicimus:
Socrates est homo,
Socrates est albus; a causa.

Go to Context

,
5

SI EORUM QUAE COMPLECTUNTUR ILLAE SIBI INVICEM OPPOSITAE SUNT


CONTRADICTIONES, QUAECUMQUE SECUNDUM 'ESSE' VEL 'NON ESSE'
DISPONUNTUR, UT EIUS QUAE EST 'ESSE
HOMINEM' NEGATIO 'NON ESSE
HOMINEM', NON AUTEM EA QUAE EST 'ESSE NON HOMINEM', ET EIUS QUAE EST
'ESSE ALBUM HOMINEM' EA QUAE EST 'NON ESSE ALBUM HOMINEM' SED NON EA
QUAE EST 'ESSE NON ALBUM
HOMINEM'.

NAM SI. Vere habent aliquas dubitationes quia hoc modo; a parte
habendi dubitationem et
hoc est: Si eorum quae complectuntur, id est
coniunguntur ad reddendam affirmationem et
negationem, illae sibi
inuicem oppositae sunt contradictiones, id est affirmationes et
negationes, quaecumque disponuntur secundum esse et non esse; et eius
quae est possibile est
esse, est negatio possibile est non esse, non
ea quae est non possibile est esse; inter totum et
partem; modo
supponit talia exempla de illis quae disponuntur secundum esse et non
esse, in
quibus exemplis non peccabant; et per ista figurantur alia
exempla in quibus peccabant et etiam
alia in quibus non peccabant.

Go to Context

,
5

etiam
alia irregularis diuisio quae dicitur
mixta, ut ista: animal album,
aliud homo albus, aliud equus albus; haec diuisio dicitur esse

25 of 26 6/9/2014 10:44 AM
Diogenes Search http://127.0.0.1:8888/Diogenes.cgi

mixta
quia omnis illa diuisio dicitur mixta in qua talia uocabula iunguntur
aut in diuis[i]o
tantum aut in diuis[i]o et diuidentibus, quae
uocabula non possunt reddere unum nomen, ut ipsum
diuisum dicatur aut
genus, aut species, aut totum, aut aliquo uno nomine; nec ipsa
diuidentia
possunt suscipere unum nomen respectu diuisi, ut dicantur
aut indiuiduum, aut species, aut
partes, aut subiectun, aut accidens,
aut significatio.

Go to Context

,
5

ENIM
DICERE “EORUM QUAE DURA SUNT ALIA SUNT NIGRA, ALIA ALBA”
ET RURSUS “EORUM QUAE LIQUIDA ALIA SUNT
ALBA, ALIA NIGRA”; SED HAEC
RURSUS CONVERSA DIVIDIMUS: “EORUM QUAE SUNT NIGRA ALIA SUNT DURA,
ALIA
LIQUENTIA”.

POSSUMUS ENIM. Vere diuisio huiusmodi permutatur in alterutra quia hoc


modo; a
parte permutari et hoc est: Possumus enim etc.

Go to Context

,
5

CUM DICIMUS EORUM QUAE DURA


SUNT ALIA ESSE ALBA, ALIA NIGRA, UT
EST LAPIS ATQUE HEBENUM, MANIFESTUM EST HEBENO UTRAQUE
INESSE, ET
DURITIEM SCILICET ET NIGREDINEM. IN CAETERIS QUOQUE ID DILIGENS LECTOR
INVENIET.

NAM
CUM DICIMUS. Et uere liquet quia hoc modo; a parte.

Go to Context

Passages found: 108

All data is © the Thesaurus Linguae Graecae, the Packard Humanities Institute, The Perseus Project and others. The information in these databases is subject to restrictions on access and use; consult your
licenses. Diogenes (version 3.1.6) is © 1999-2007 P.J. Heslin.

New Search

26 of 26 6/9/2014 10:44 AM

You might also like