Trafik kazalarında temel ilkyardım

Dr. Feridun Çelikmen

International Hospital Acil Servis Doktoru

Bir trafik kazası ile karşı karşıya kaldığımız zaman ne yapacağız?

Trafik kazalarına kurban verdiğimiz yüzlerce kişiden pek azı olay yerinde yaşamını yitirmektedir.
Yüzde 80 gibi korkunç orandaki kayıplar ise yaralının bilinçsizce araçtan çıkartılması ve karga tulumba
taşınarak hastaneye götürülmesi sırasında oluşmaktadır.

Herhangi bir ilkyardım bilgisinden yoksunsanız bile, uzman ekipler gelmeden yaralıya el sürülmesini
engellemeniz, emin olun onun hayatını kurtarmada çok ciddi bir rol üstlenecektir.

Dikkat: Burada verilen bilgiler çok temel ve basit işlemlerden ibarettir. Sağlıklı bir ilkyardım
müdahalesinde bulunabilmek için bu eğitimi almanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Unutmayın!
İlkyardım hayat kurtarır.

DİKKAT!
Soluk alıp veren ve nabız vuruşları hissedilen bir hastaya baygın olsa bile
kesinlikle kalp-akciger canlandırması yapılmaz!
KANAMAYI DURDURUN!
Trafik kazasında kanamalı bir kazazede ile karşılaşmanız mümkündür. Kesik ve darbe sonucu oluşan
yaralanmalarda yapılacak temel eylem, kanama olan bölgeye bastırmaktır. devamı
Kanamayı durdurun
Trafik kazasında kanamalı bir kazazede ile karşılasmanız mümkündür. Kesik ve darbe sonucu oluşan
yaralanmalarda yapılacak temel eylem, kanama olan bölgeye bastırmaktır.

Steril bir gazlı bezle uygulanacak basınç, genellikle sorunu çözer. Çözemediği durumlarda ise,
yaralının yardım gelene kadar kan kaybederek şoka girmesini önler. Ardından, kanamanın meydana
geldiği yer, yukarı (gögüs seviyesinin üzeri) kaldırılır. Turnike tavsiye edilen bir yöntem değildir. Bu
yöntem sadece kopan bir uzuv söz konusuysa denenmelidir. Turnike yapmak yerine yaranın üzerine
kalın bir petle (gazlı bez sarılmış pamuk topu) ile bastırın ve elastik bir bandajla sarın. Tamponun
arasında kalan boşluk kan dolaşımını sağlayacak ve kangren oluşmasını önleyecektir. Bulunduğunuz
ortamda elinizin altında tıbbi malzeme yoksa, alt uzuvlarda, özellikle bacaklardakı kanamalarda uzun
kollu tisort, sweat shirt gibi bir giysiyi ortada toplayıp, kollarını birbirine düğümleyerek basit, ama sonuç
alabileceğiniz bir tampon malzemesi elde edersiniz.

Eğer kopan bir uzuv sözkonusuysa, kopan parçanın bulunarak hastanın en fazla dört-altı saat içinde
bu parça ile birlikte bir mikrocerrahi hastanesine ulaştırılması gerekir. Kopan uzvu, serum fizyolojik ile
yıkadıktan sonra steril bir torbaya koyun. Bu torbayı içi buz dolu ikinci bir torbanın içine yerleştirin.
Ancak bu işlemi yaparken araya bir parça gazlı bez koymayı ihmal etmeyin.

DİKKAT
• Bunları yaparken esas olan, kopan parçayı buzların içine doğrudan koymamaktır. Bu doku
tahribatına yol açar. Torbaya rağmen araya gazlı bez konmasında da amaç aynıdır. Kopan parçanın
bozulmasını engellemek.

• Gerek kopan uzvu, gerek koptuğu yeri yıkayacağınız serum fizyolojiğin boşalan plastik torbası ihtiyaç
duyacağınız steril torba olarak kullanılabilir.

•Kopan parçayı steril etmek için kesinlikle üzerine tentürdiyot veya benzer dezenfektan dökmeyin.
Uzvun koptuğu yer (ayak, parmak, kol v.b.) serum fizyolojik ile iyice yıkanır, daha sonra yaranın
üzerine gazlı bez konularak enfekte olması önlenir. (Bu işlem sırasında kesinlikle tentürdiyot ve
türevlerini kullanmayın. Dokulara zarar verebilirsiniz.) Daha sonra turnike uygulayarak kanamayı
durdurun.
 • Şunu kesinlikle unutmayın. Her türlü yırtıkta ve benzer yaralanmalarda ilk yaklaşım yara temizliğidir.
Ardından lokal baskı ve bandajla yaranın mikrop kapmasının engellenmesi gelmektedir.

Bunlar, yaygın olarak kanama durdurabilen basit çözümlerdir. İç ve dış kanamalara ve farklı yaralara,
farklı müdahale şekilleri mevcuttur. Ancak bunların tespiti ve tedavisi bir eğitim sürecini
gerektirmektedir.

İlkyardım sayfasına geri dönmek için tıklayınız

YARDIM GELENE KADAR

Hasta baygın, ama soluk alıp verebiliyor… Veya suuru açık...
Istediğiniz yardım gelene kadar hastayı nasıl bekleteceksiniz?
Bunun en rahat ve güvenli şekli "Recovery Pozisyonu"dur.
devamı

ARAÇ YANGINLARI
Bir araç yangını ile karşılaşabiliriz. Yangına müdahale edebilmemiz için ön koşul aracımızda bir
yangın söndürücü bulundurmaktır. devamı

Bir trafik kazası ile karşı karşıya kaldığımız takdirde yapılacak işlemler belli kurallarla
sınırlanmıştır.

a) Yardım çağırın
Genellikle, trafik kazası ile karşılasan bir kişi hemen 155 veya 156 numaralı telefonlarla polise
haber verir. Oysa ilk aranması gereken yer 112 Acil Ambulans'tır. Polisin ambulansı harekete
geçirmesi zaman kaybına yol açar. Bu da yaşamla ölüm arasındaki süreçte ciddi bir etkendir.
112 Acil Ambulans servisinin operasyon merkezi, zaten ihbari aldıktan sonra polisi
bilgilendirecektir. Öncelikle aranması gereken yer 112'dir. İhbari yaparken olayın tam olarak
aktarılmasını sağlayın (Hastanın durumu, bulunduğu yer, tam olarak adres, cinsiyet, yaş,
kazanın türü v.b.)

b) Ek kazalara meydan vermeyin

Bu durumda yapılacak işlemler kazazedenin olduğu kadar sizin yaşamınızı da güvence altına
alacaktır.
• Trafik kazasına müdahale ederken aracınızı güvenli bir yerde durdurun ve flaşörlerinizi açın.
• Üzerinizde dikkat çekici renkte (tercihen fosforlu) bir giysi olmasına dikkat edin. Aksi halde bir
trafik kazasına da siz kurban olabilirsiniz. Eğer böyle bir giysi sözkonusu değilse, atletinizi
çıkartıp giysinizin üzerine giyin. Ama en iyisi böyle dikat çekici yelek veya ceket benzeri bir
giysiyi bagajınızda bulundurun.
• Trafik uyarı işaretlerini koyun veya zaman kazanmak için birisinden bu konuda size yardım
etmesini isteyin. Yine aynı dikkat çekici giysiye sahip birine, belli bir mesafede trafikteki araçları
uyarmasını söyleyin.

c) Durumu değerlendirin
Bir kaza ile karşılaştığınız anda yapılacak ilk hareket durumu değerlendirmek, kazazedeye
boyunluk takmak ve yangın söz konusu değilse, onu kıpırdatmamaktır. devamı

d) Solunumun devamını sağlayın

Solunum yollarının devamlılığını sağlamak için öncelikle ağız ve burunda yabancı bir cismin
olup olmadığını kontrol edin. devamı