NEJEDNAKOSTI (m©h)

Znakovi nejednakosti:
> ( ''veće '') , ≥ ( ''veće ili jednako '') , < ( ''manje '') , ≤ ( ''manje ili jednako '')
Ako su a i b dva različita realna broja i ako je njihova razlika a – b pozitivna, tada je a veće od b, u
oznaci a > b, tj. b manje od a, u oznaci b < a:
a − b > 0 ⇒ a > b ⇒ b < a.
Za dva realna broja a i b postoji samo jedna od relacija:
a < b ili a = b ili a > b.
a > b i b > c ⇒ a > c ( svojstvo tranzitivnosti ) a > b > 0 i c > d > 0 ⇒ a⋅c > b⋅d
a > b i c > d i a > 0 i d > 0 ⇒ a⋅c > b⋅d
a > b i c > 0 ⇒ a ⋅c > b⋅c
a > b > 0, a > b > 0, ..., an > bn > 0 ⇒
a b 1 1 2 2
a>b i c>0 ⇒ > ⇒ a ⋅ a ⋅ a ⋅ ... ⋅ an > b ⋅ b ⋅ b ⋅ ... ⋅ bn
c c 1 2 3 1 2 3
a < b i c > 0 ⇒ a⋅c < b⋅c a > b > 0 ⇒ a n > bn
a b 1 1
a<b i c>0 ⇒ < a>b>0 ⇒ n < n
c c a b
* a > b i c < 0 ⇒ a ⋅c < b⋅c 2 ⋅ n +1 2 ⋅ n +1
a>0>b ⇒ a >b
a b
* a>b i c<0 ⇒ <
c c a>b>0 ⇒ n a >n b
* a < b i c < 0 ⇒ a⋅c > b⋅c
p p
a b q q
* a<b i c<0 ⇒ > a>b>0 ⇒ a >b
c c
* Ako oba dijela nejednakosti pomnožimo ili a > b > 0 i x > 0 ⇒ ax > bx
podijelimo s istim negativnim brojem, dobivamo
nejednakost suprotnog smisla. a+b ≤ a + b ( nejednakost trokuta )
a > b i c = 0 ⇒ a ⋅c = b⋅c
n n
a < b i c = 0 ⇒ a ⋅c = b⋅c ∑ ak ≤ ∑ ak
k =1 k =1
** a > b i c ∈ R ⇒ a + c > b + c
** a < b i c ∈ R ⇒ a + c < b + c a − b ≤ a+b
** Dodavanjem jedne te iste veličine na obje 2
strane nejednakosti njezin smisao se ne mijenja. ( a − b ) ≤ a 2 − b2
1 1
a>b>0 ⇒ < a − b ≤ a −b
a b
1 1 x < a, a > 0 ⇒ − a < x < a
a<b<0 ⇒ >
a b
x ≤ a, a > 0 ⇒ − a ≤ x ≤ a
*** a > b i c > d ⇒ a + c > b + d
*** a > b , a > b , a > b , ..., an > bn ⇒ x > a, a > 0 ⇒ x < − a i x > a
1 1 2 2 3 3
⇒ a + a + a + ... + an > b + b + b + ... + bn
1 2 3 1 2 3 x ≥ a, a > 0 ⇒ x ≤ − a i x ≥ a
*** Nejednakosti istog smisla zbrajamo tako da
zbrojimo desne strane i zbrojimo lijeve strane. a, b ∈ R ⇒ a − b ≤ a − b ≤ a + b
a >b i c<d ⇒ a−c>b−d

1
Bernoullijeva nejednakost
Za sve realne brojeve a ≥ – 1 i cijele brojeve n ≥ 1 vrijedi
n
(1 + a ) ≥ 1 + n ⋅ a
Znak jednakosti vrijedi kada je n = 1 ili a = 0.
Binomna nejednakost
1
a, b ∈ R ⇒ a ⋅ b ≤
2
(
⋅ a 2 + b2 )
Cauchy-Schwarzova nejednakost
Za sve realne brojeve ai, bi vrijedi
a ⋅ b + a ⋅ b + a ⋅ b + ... + an ⋅ bn ≤ a 2 + a 2 + a 2 + ....an2 ⋅ b 2 + b 2 + b 2 + ....bn2
1 1 2 2 3 3 1 2 3 1 2 3
ili
2
( a1 ⋅ b1 + a2 ⋅ b2 + a3 ⋅ b3 + ... + an ⋅ bn ) ≤ ( a12 + a22 + a32 + ....an2 ) ⋅ (b12 + b22 + b32 + ....bn2 )
Nejednakost Čebiševa
Ako su a1, a2, a3, …, an, b1, b2, b3, …, bn pozitivni realni brojevi, onda vrijedi:
 a1 + a2 + a3 + ... + an   b1 + b2 + b3 + ... + bn  a1 ⋅ b1 + a2 ⋅ b2 + a3 ⋅ b3 + ... + an ⋅ bn
  ⋅   ≤
 n   n  n
za a ≤ a ≤ a ≤ ... ≤ an i b ≤ b ≤ b ≤ ... ≤ bn
1 2 3 1 2 3
ili a ≥ a ≥ a ≥ ... ≥ an i b ≥ b ≥ b ≥ ... ≥ bn .
1 2 3 1 2 3

 a1 + a2 + a3 + ... + an   b1 + b2 + b3 + ... + bn  a1 ⋅ b1 + a2 ⋅ b2 + a3 ⋅ b3 + ... + an ⋅ bn

  ⋅   ≥
 n   n  n
za a ≤ a ≤ a ≤ ... ≤ an i b ≥ b ≥ b ≥ ... ≥ bn .
1 2 3 1 2 3