Phụ lục III

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CẤP THPT
MÔN SINH HỌC
(Kèm theo Công văn số4040/BGDĐT-GDTRH ngày 16 tháng 9 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ GDĐT)

Hướng dẫn này dựa trên sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Căn cứ vào hướng dẫn, các cơ sở giáo dục trung học
chỉ đạo tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học chi tiết bảo đảm cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp
với tình hình thực tế.
1. Lớp 10
TT
Chương Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện
(1)
(2) (3) (4) (5)
Bài 3. Các nguyên tố hóa học và Mục II.1. Cấu trúc và đặc tính
1 Học sinh tự đọc
Phần Hai. nước hóa lí của nước
2 Sinh học tế bào Bài 4. Cacbohidrat và lipit Mục I.1. Hình 4.1 Không phân tích, chỉ giới thiệu khái quát
Chương I. Thành Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
Bài 6. Axit nuclêic Cả bài
phần hóa học của khung ở cuối bài
3
tế bào Bài 3, Bài 4, Bài 5 và Bài 6 Cả 4 bài Tích hợp thành chủ đề

4 Bài 7. Tế bào nhân sơ Mục II.1. Lệnh ▼ trang 33 Học sinh không thực hiện

5 Bài 8. Tế bào nhân thực

Không yêu cầu chi tiết cấu tạo các bộ phận, các
Chương II. Bài 9. Tế bào nhân thực (tiếp
6 Cả 3 bài bào quan của tế bào, chỉ dạy cấu tạo sơ lược và
Cấu trúc tế bào theo)
chức năng
Bài 10. Tế bào nhân thực (tiếp
theo)
7
Bài 8, Bài 9 và Bài 10 Cả 3 bài Tích hợp thành chủ đề

1
 Bài 11. Vận chuyển các chất qua
8 Mục I. Lệnh ▼ trang 48 Không yêu cầu học sinh thực hiện
màng tế bào
Bài 13. Khái quát về chuyển hóa Mục I.2. Từ dòng 8 đến dòng
9 Không yêu cầu học sinh thực hiện
vật chất và năng lượng 10, trang 54
Bài 14. Enzim và vai trò của
10 enzim trong quá trình chuyển Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương III. hóa vật chất
Chuyển hóa vật Mục II. Thí nghiệm sử dụng
chất và năng enzim trong quả dứa tươi để
Bài 15. Thực hành: Một số thí
11 lượng trong tế bào tách chiết ADN Khuyến khích học sinh tự làm
nghiệm về enzim
Mục II.4. Thu hoạch, ý 2
(Dùng enzim...)
Mục II. Các giai đoạn chính Chỉ dạy: vị trí, nguyên liệu, sản phẩm của 3 giai
12 Bài 16. Hô hấp tế bào
của quá trình hô hấp tế bào đoạn hô hấp tế bào
Bài 20. Thực hành: Quan sát các
Chương IV. Phân
13 kì của nguyên phân trên tiêu bản Cả bài Khuyến khích học sinh tự làm
bào
rễ hành
Mục II.1. Các loại môi trường
Bài 22. Dinh dưỡng, chuyển hóa Khuyến khích học sinh tự đọc
cơ bản
14 vật chất và năng lượng ở vi sinh
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 1
vật Không yêu cầu học sinh thực hiện
và câu 3
Phần Ba. Sinh học Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy khái niệm và 1 ví
Mục I. Quá trình tổng hợp
vi sinh vật dụ minh họa
Chương I. Chuyển Bài 23. Quá trình tổng hợp và
15 Mục II.1 Lệnh ▼ trang 92 Không yêu cầu học sinh thực hiện ý 2, 3
hóa vật chất và phân giải các chất ở vi sinh vật
năng lượng ở vi Mục II.2. Phân giải Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy khái niệm và 1 ví
sinh vật pôlisaccarit và ứng dụng dụ minh họa
Bài 24. Thực hành: Lên men
Mục I. Lên men êtilic Khuyến khích học sinh tự làm
êtilic và lactic
16
Bài 22 và Bài 24 Cả 2 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề

2
 Chương II. Sinh
Bài 25. Sinh trưởng của vi sinh Mục I. Lệnh ▼ trang 99
17 trưởng và sinh sản Không yêu cầu học sinh thực hiện
vật
của vi sinh vật Mục II. Lệnh ▼ trang 100
Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các hình
18 Bài 26. Sinh sản của vi sinh vật Cả bài
thức sinh sản của vi sinh vật
Mục I.2. Bảng trang 106 Học sinh tự đọc phần “Cơ chế tác động”
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 1
Chương II. Sinh Bài 27. Các yếu tố ảnh hưởng Không yêu cầu học sinh thực hiện
và câu 2
19 trưởng và sinh sản đến sinh trưởng của vi sinh vật
Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ dạy phần chữ
của vi sinh vật Mục II. Các yếu tố lí học
đóng khung ở cuối bài
Bài 25 và Bài 27 Cả 2 bài Tích hợp thành chủ đề
Bài 28. Thực hành: Quan sát
20 Cả bài Không yêu cầu học sinh thực hiện
một số vi sinh vật
Bài 31. Virut gây bệnh. Ứng Mục II. Ứng dụng của virut Không yêu cầu cơ chế, chỉ giới thiệu các ứng
dụng của virut trong thực tiễn trong thực tiễn dụng
21
Bài 29, Bài 30, Bài 31 và Bài 32 Cả 4 bài Tích hợp thành chủ đề
Chương III.
Mục I.3. Hãy điền những ví dụ
Virut và bệnh
đại diện vào cột thứ bốn trong Không yêu cầu học sinh thực hiện
truyền nhiễm
Bài 33. Ôn tập phần sinh học vi bảng sau
22
sinh vật Mục II.2. Nói chung, độ pH
phù hợp nhất cho sự sinh Không yêu cầu học sinh thực hiện
trưởng của vi sinh vật như sau

2. Lớp 11

3
TT Chương Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện
(1) (2) (3) (4) (5)
Bài 1. Sự hấp thụ nước và muối Mục I. Rễ là cơ quan hấp thụ Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu cơ quan
1 hấp thu nước và muối khoáng chủ yếu của cây là
khoáng ở rễ nước và ion khoáng rễ
Mục I. Dòng mạch gỗ Không yêu cầu chi tiết cấu tạo của mạch gỗ, chỉ
dạy phần chữ đóng khung ở cuối bài
Mục II. Dòng mạch rây Không yêu cầu chi tiết cấu tạo của mạch gỗ, chỉ
2 Bài 2. Vận chuyển các chất dạy phần chữ đóng khung ở cuối bài
trong cây
Mục I. Hình 2.4b Học sinh tự đọc
Phần Bốn.
Không yêu cầu học sinh thực hiện
Sinh học cơ thể Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3
Không trình bày và giải thích thí nghiệm của
Mục II.1. Lá là cơ quan thoát
Garô và hình 3.3, chỉ giới thiệu lá là cơ quan
3 Bài 3. Thoát hơi nước hơi nước thoát hơi nước
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu
Không yêu cầu học sinh thực hiện
2*
Chương I. Chuyển
Mục I. Hình 4.1 Học sinh tự đọc
hóa vật chất và
năng lượng. Bài 4. Vai trò các nguyên tố
4 Mục I. Lệnh ▼ trang 21 Không yêu cầu học sinh thực hiện
khoáng
Không yêu cầu thực hiện nội dung cột “Dạng mà
Mục II. Bảng 4
cây hấp thụ”
Mục II. Quá trình đồng hoá
Học sinh tự đọc
Bài 5. Dinh dưỡng nitơ ở thực nitơ ở thực vật
5
vật Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 2
Không yêu cầu học sinh thực hiện
và câu 3
Mục III. Nguồn cung cấp nitơ Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các nguồn
Bài 6. Dinh dưỡng nitơ ở thực tự nhiên cho cây cung cấp nitơ cho cây
6
vật (tiếp theo)
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 1 Không yêu cầu học sinh thực hiện

4
 Bài 5 và Bài 6
Bài 7: Thực hành thí nghiệm
7 thoát hơi nước và vai trò của
phân bón
8 Bài 8. Quang hợp ở thực vật
Bài 9. Quang hợp ở các nhóm
thực vật C3; C4 và CAM
9
Bài 8, Bài 9, Bài 10 và Bài 13
Bài 11. Quang hợp và năng suất
10
cây trồng
11 Bài 12. Hô hấp ở thực vật
Bài 14. Thực hành: Phát hiện hô
12
hấp ở thực vật
Cả 2 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề
Mục III. 2. Nghiên cứu vai trò
Không yêu cầu học sinh thực hiện
của phân NPK
Mục I.1. Quang hợp là gì? Học sinh tự đọc
Mục II.1. Hình 8.2 Không yêu cầu chi tiết cấu tạo trong của lá
Mục II.1. Lệnh ▼ trang 37 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Không yêu cầu chi tiết phần cơ chế, chỉ dạy phân
Cả bài biệt quá trình quang hợp ở 3 nhóm thực vật C3,
C4 và CAM.
Cả 4 bài Tích hợp thành chủ đề
Mục II. Tăng năng suất cây
trồng thông qua sự điều khiển Khuyến khích học sinh tự học
quang hợp.
Mục I.1. Lệnh ▼ trang 51 Học sinh tự đọc
Mục II. Con đường hô hấp ở Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ giới thiệu các
thực vật con đường hô hấp
Mục IV. Quan hệ giữa hô hấp Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ dạy phần chữ
với quang hợp và môi trường đóng khung ở cuối bài
Cả bài Học sinh không thực hiện
Mục II. Tiêu hóa ở động vật Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần đóng
chưa có cơ quan tiêu hóa khung cuối bài
5
13 Bài 15. Tiêu hóa ở động vật Mục III.Tiêu hóa ở động vật
có túi tiêu hóa
Mục IV. hình 15.3, 15.4, 15.5 Học sinh tự đọc

Mục V.2. Đặc điểm tiêu hóa ở Học sinh tự đọc “Quá trình tiêu hóa cỏ trong dạ
Bài 16. Tiêu hóa ở động vật thú ăn thực vật dày 4 ngăn của trâu"
(tiếp theo) Mục Câu hỏi và bài tập: Câu
14 Không yêu cầu học sinh thực hiện
3
Bài 15 và Bài 16 Cả 2 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề
Mục III.1. Hô hấp qua bề mặt Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các hình
cơ thể thức hô hấp
Mục III.2. Hô hấp bằng hệ Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các hình
thống ống khí thức hô hấp
15 Bài 17. Hô hấp ở động vật Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các hình
Mục III.3. Hô hấp bằng mang
thức hô hấp
Mục III.4. Hô hấp bằng phổi Không yêu cầu học sinh thực hiện
Lệnh ▼ trang 74, ý 2
Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ dạy phần chữ
16 Bài 23. Hướng động Cả bài đóng khung ở cuối bài
Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ dạy phần chữ
17 Bài 24. Ứng động Cả bài đóng khung ở cuối bài
18 Bài 25. Thực hành: Hướng động Cả bài Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương II. Cảm
ứng Mục III.2. Các lệnh ▼ trang
Không yêu cầu học sinh thực hiện
109
19 Bài 26. Cảm ứng ở động vật
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Không yêu cầu chi tiết cơ chế, chỉ dạy phần chữ
20 Bài 28. Điện thế nghỉ Cả bài
đóng khung ở cuối bài

6
 Mục I.2. Cơ chế hình thành
Học sinh tự đọc
điện thế hoạt động
Mục II. Lan truyền xung thần Không yêu cầu chi tiết, chỉ phân biệt hai dạng
Bài 29. Điện thế hoạt động và sự kinh trên sợi thần kinh truyền xung thần kinh
21
lan truyền xung thần kinh
Mục II.2. Lệnh ▼ trang 119 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 2
Không yêu cầu học sinh thực hiện
và câu 3
Mục III. Cơ sở thần kinh của
22 Bài 31. Tập tính của động vật Không yêu cầu học sinh thực hiện
tập tính.
Mục IV.5
Bài 32. Tập tính của động vật
23 Không yêu cầu học sinh thực hiện
(tiếp theo)
Mục V.5.a,b. Tập tính xã hội

Mục II.3. Hình 34.3 Học sinh tự đọc

24 Bài 34. Sinh trưởng ở thực vật
Mục II.4. Nhân tố ảnh hưởng Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần đóng khung
đến sinh trưởng cuối bài
Mục II. Hoocmôn kích thích
Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các loại
25 Bài 35. Hoocmôn thực vật
Mục III. Hoocmôn ức chế hoocmôn và vai trò của mỗi loại hoocmôn

Mục II. Những nhân tố chi Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các nhân tố
Bài 36. Phát triển ở thực vật có phối sự ra hoa chi phối sự ra hoa
26
hoa
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương III. Sinh
27 trưởng và phát Bài 37. Sinh trưởng và phát triển Mục III. Phát triển qua biến Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu hai kiểu
triển ở động vật thái phát triển qua biến thái
28 Mục I.1. Lệnh ▼ trang 153 Không yêu cầu học sinh thực hiện

7
 Mục I.2. Các hoocmôn ảnh
Bài 38. Các nhân tố ảnh hưởng
hưởng đến sinh trưởng và
đến sinh trưởng, phát triển ở Khuyến khích học sinh tự đọc
phát triển của động vật không
động vật
xương sống

Bài 37, Bài 38 và Bài 39 Cả 3 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề
Bài 40. Thực hành: Xem phim
29 về sinh trưởng và phát triển ở Cả bài Khuyến khích học sinh tự thực hiện
động vật
Mục II.2.a. Lệnh ▼ trang 160 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương IV. Sinh Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực
30
sản vật Không phân tích hình, chỉ giới thiệu các hình thức
Mục II.2.b. Hình 41.2
sinh sản sinh dưỡng của thực vật

3. Lớp 12
TT Chương Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện
(1) (2) (3) (4) (5)
Bài 1. Gen, mã di truyền và quá Mục I.2. Cấu trúc chung của Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu 3 vùng như
1
trình nhân đôi ADN gen cấu trúc sơ đồ hình 1.1
Không yêu cầu chi tiết phiên mã ở sinh vật nhân
Bài 2. Phiên mã và dịch mã Mục I.2. Cơ chế phiên mã
thực
2
Phần Năm. Di Bài 1 và Bài 2 Cả 2 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề dạy
truyền học
3 Chương I. Cơ chế Bài 3. Điều hòa hoạt động gen Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3 Thay từ “Giải thích” bằng từ “Nêu”
di truyền và biến
4 dị Bài 4: Đột biến gen Mục II.2. Hình 4.2 Học sinh tự đọc
Bài 6. Đột biến số lượng nhiễm
5 Mục I.1. Hình 6.1 Chỉ dạy 2 dạng đơn giản 2n+1 và 2n-1
sắc thể
Bài 7. Thực hành: Quan sát các
Cả bài Không yêu cầu học sinh thực hiện
6 dạng đột biến số lượng nhiễm sắc

8
 thể trên tiêu bản cố định và trên
tiêu bản tạm thời
7 Bài 14. Thực hành: Lai giống Cả bài Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương II. Tính
quy luật của hiện Bài tập chương I Chỉ làm các bài 1, bài 3, bài 6 và bài 8
Bài 15. Bài tập chương I và
8 tượng di truyền
chương II
Bài tập chương II Chỉ làm các bài 2, bài 6, bài 7

Chương III. Di Mục III.2. Lệnh ▼ trang 73 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Bài 17. Cấu trúc di truyền của
9 truyền học quần
quần thể (tiếp theo)
thể Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 4 Không yêu cầu học sinh thực hiện

Mục I. Hình 18.1 Học sinh tự đọc

Bài 18. Chọn giống vật nuôi và
10 cây trồng dựa trên nguồn biến dị Mục II.4. Một vài thành tựu
Chương IV. Ứng
tổ hợp
dụng di truyền ứng dụng ưu thế lai trong sản Học sinh tự tìm hiểu
học xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Bài 19. Tạo giống bằng phương
11 pháp gây đột biến và công nghệ Mục I.2. Một số thành tựu tạo Học sinh tự tìm hiểu
tế bào giống ở Việt Nam

12 Bài 21. Di truyền y học Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 4 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương V. Di
truyền học người Mục II. Câu hỏi và bài tập:
13 Bài 23. Ôn tập di truyền học Không yêu cầu học sinh thực hiện
Câu 4
Mục II. Bằng chứng phôi sinh
Phần Sáu. Tiến Học sinh tự đọc
học
hóa Mục III. Bằng chứng địa lí
14 Bài 24. Các bằng chứng tiến hóa Học sinh tự đọc
sinh vật học
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 2
Không yêu cầu học sinh thực hiện
và câu 3

9
 Mục I. Học thuyết tiến hoá Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
Bài 25. Học thuyết Lamac và học Lamac khung ở cuối bài.
15
Chương I. Bằng thuyết Đacuyn Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 1
Không yêu cầu học sinh thực hiện
chứng và cơ chế và câu 3
tiến hóa Bài 27. Quá trình hình thành Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
16 Cả bài
quần thể thích nghi khung cuối bài.
17 Bài 28. Loài Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 3 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Mục I.2. Thí nghiệm chứng
Bài 29. Quá trình hình thành loài minh quá trình hình thành loài Khuyến khích học sinh tự đọc
18 bằng cách li địa lí
Bài 27, Bài 28, Bài 29
Cả 3 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề
và Bài 30
Mục I. Tiến hóa lớn và vấn đề Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
phân loại thế giới sống khung ở cuối bài
19 Bài 31. Tiến hóa lớn
Mục II. Một số nghiên cứu
Khuyến khích học sinh tự đọc
thực nghiệm về tiến hóa lớn
Không yêu cầu chi tiết, chỉ giới thiệu các giai
Cả bài
đoạn phát sinh sự sống trên Trái Đất
20 Bài 32. Nguồn gốc sự sống
Mục Câu hỏi và bài tập Không yêu cầu học sinh thực hiện
Mục II.1. Hiện tượng trôi dạt
Chương II. Sự Khuyến khích học sinh tự đọc
Bài 33. Sự phát triển của sinh lục địa
21 phát sinh và phát
giới qua các đại địa chất Mục II.2. Sinh vật trong các Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
triển của sự sống
đại địa chất khung ở cuối bài.
trên Trái Đất
Mục I.2. Các dạng vượn
người hóa thạch và quá trình Khuyến khích học sinh tự đọc
22
Bài 34. Sự phát sinh loài người hình thành loài người
Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 2 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Bài 35. Môi trường sống và các
23 Phần Bảy. Mục III. Lệnh ▼ trang 153 Không yêu cầu học sinh thực hiện
nhân tố sinh thái

10
 Sinh thái học Bài 36. Quần thể sinh vật và mối Mục II.1. Lệnh ▼ trang 157 Không yêu cầu học sinh thực hiện
24
Chương I. Cá thể quan hệ giữa các cá thể trong
và quần thể sinh quần thể Mục II.2. Lệnh ▼ trang 159 Không yêu cầu học sinh thực hiện
vật Bài 37. Các đặc trưng cơ bản của Mục II. Lệnh ▼ trang 162-
25 Không yêu cầu học sinh thực hiện
quần thể sinh vật 163, Hình 37.2
Mục VI. Lệnh ▼ trang 168
Không yêu cầu học sinh thực hiện
Bài 38. Các đặc trưng cơ bản của
26
quần thể sinh vật (tiếp theo) Mục VII. Tăng trưởng của
Học sinh tự học
quần thể người
Mục III. Lệnh ▼ trang 184,
Bài 41. Diễn thế sinh thái Không yêu cầu học sinh thực hiện
Chương II. Quần Bảng 41
27
xã sinh vật
Bài 40 và Bài 41 Cả 2 bài Tích hợp các nội dung còn lại thành chủ đề
Không yêu cầu chi tiết, chỉ dạy phần chữ đóng
Mục II.2. Chu trình nitơ
Bài 44. Chu trình sinh địa hóa và khung ở cuối bài
28
sinh quyển
Mục II.3. Chu trình nước Học sinh tự học
Chương III. Hệ Mục I.2. Lệnh ▼ trang 202
sinh thái, Sinh Không yêu cầu học sinh thực hiện
(Quan sát lại hình 43.1…)
29 quyển và Bảo vệ Bài 45. Dòng năng lượng
môi trường Mục Câu hỏi và bài tập: Câu 4 Không yêu cầu học sinh thực hiện
Bài 46. Thực hành: Quản lí và sử
30 dụng bền vững tài nguyên thiên Cả bài Khuyến khích học sinh tự thực hiện
nhiên

11