Teorija Odlucivanja

Ìàòåìàòè÷êà ñòàòèñòèêà
Òåîðèjà ñòàòèñòè÷êîã îäëó÷èâà»à
Ìèðîñëàâ Ì. Ðèñòè£
Êàòåäðà çà Ìàòåìàòèêó
Ïðèðîäíî-ìàòåìàòè÷êè ôàêóëòåò
Óíèâåðçèòåò ó Íèøó
2009
Ðåçóëòàò ñâàêîã åêñïåðèìåíòà ó ñòàòèñòèöè ìîæåìî òóìà÷èòè êàî
äîíîøå»å jåäíå îä ìîãó£èõ îäëóêà èëè àêöèjà.
Ïðèìåð 1
Ïðè êîíòðîëè ïðîèçâîä»å, òðåáà äîíåòè jåäíó îä äâå îäëóêå:

ïðèõâàòèòè ïîíó¢åíó ïàðòèjó ïðîèçâîäà èëè jå îäáàöèòè.
Ïðèìåð 1
Ïðè êîíòðîëè ïðîèçâîä»å, òðåáà äîíåòè jåäíó îä äâå îäëóêå:

ïðèõâàòèòè ïîíó¢åíó ïàðòèjó ïðîèçâîäà èëè jå îäáàöèòè.
Ïðèìåð 2
Ëåêàð íà îñíîâó àíàëèçå ñèìïòîìà áîëåñòè êîä îäðå¢åíîã áîëåñíèêà

ìîðà äà äîíåñå jåäíó îä êîíà÷íî ìíîãî îäëóêà êàêî äà òðåòèðà
áîëåñíèêà.
Ïðèìåð 3
Ïðîáëåì òåñòèðà»à ñòàòèñòè÷êèõ õèïîòåçà: îäáàöèòè íóëòó

õèïîòåçó èëè íå îäáàöèòè íóëòó õèïîòåçó.
Ïðèìåð 3
Ïðîáëåì òåñòèðà»à ñòàòèñòè÷êèõ õèïîòåçà: îäáàöèòè íóëòó

õèïîòåçó èëè íå îäáàöèòè íóëòó õèïîòåçó.
Ïðèìåð 4
Ïðîáëåì òà÷êàñòîã îöå»èâà»à íåïîçíàòèõ ïàðàìåòàðà: ñâàêè

ðåàëàí áðîj êîjè ìîæåìî óçåòè êàî îöåíó íåïîçíàòîã ïàðàìåòðà
ïðåäñòàâ§à jåäíó îä ìîãó£èõ îäëóêà.
Îçíàêå è äåôèíèöèjå
Îäëóêà ñå äîíîñè íà îñíîâó àíàëèçå ïîñìàòðà»à, óçîðêà

X = (X1 , X2 , . . . , Xn ), îäíîñíî ðåàëèçîâàíîã óçîðêà x = (x1 , x2 , . . . , xn )
îäãîâàðàjó£åã îáåëåæjà X .

Ïðîñòîð óçîðêà
Ïðîñòîð óçîðêà îçíà÷àâàìî ñà X = {(x1 , x2 , . . . , xn )}.

Ïðîñòîð óçîðêà
Ïðîñòîð óçîðêà îçíà÷àâàìî ñà X = {(x1 , x2 , . . . , xn )}.
Ñêóï ñâèõ ìîãó£èõ îäëóêà

Ñêóï ñâèõ ìîãó£èõ îäëóêà d îçíà÷àâàìî ñà D = {d }.
Äåôèíèöèjà 1
Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

ñêóï îäëóêà D .

Ïðèìåð 5

Ïðèìåð 5
Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

d2 ) íà îñíîâó èíñïåêöèjå äâà ïðîèçâîäà èç êóòèjå.

Ïðèìåð 5

Ïðîèçâîä ìîæå áèòè äåôåêòàí (Ä) èëè èñïðàâàí (È).

Ïðèìåð 5

Ïðîñòîð óçîðêà X ñàäðæè òðè åëåìåíòà
X = {(Ä,Ä) , (Ä,È) , (È,È)}.

Ïðèìåð 5

X = {(Ä,Ä) , (Ä,È) , (È,È)}.
Êîëèêî ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à ìîæåìî äåôèíèñàòè?

Ïðèìåð 5

X = {(Ä,Ä) , (Ä,È) , (È,È)}.
Êîëèêî ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à ìîæåìî äåôèíèñàòè?Ìîæåìî
äåôèíèñàòè 23 = 8 ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à.
Ïðèìåð 5 (íàñòàâàê)
Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

èñõîä δ1 δ2 δ3 δ4 δ5 δ6 δ7 δ8
(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2

(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2
Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à?


(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2
Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .


(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2

Ðàçóìíà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à?

(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2

Ðàçóìíà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à? Òî jå δ7 .

(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2

Ïðè äîíîøå»ó îäëóêå d ïðàâè ñå îäðå¢åíà ãðåøêà.


(Ä,Ä) d 1 d
2 d 1 d
1 d
2 d
2 d1 d2
(Ä,È) d 1 d
1 d 2 d
1 d
2 d
1 d2 d2
(È,È) d 1 d
1 d 1 d
2 d
1 d
2 d2 d2

Ïðè äîíîøå»ó îäëóêå d ïðàâè ñå îäðå¢åíà ãðåøêà.
Ôóíêöèjà ãóáèòêà L (θ , d ) jå íåíåãàòèâíà ôóíêöèjà

L : Θ × D → [0, ∞).
Ôóíêöèjà ãóáèòêà ñâàêîj îäëóöè d ∈ D è ñâàêîj âðåäíîñòè ïàðàìåòðà
θ ∈ Θ ïðèäðóæójå áðîj L (θ , d ) êîjè ïðåäñòàâ§à ãóáèòàê ïðè òîj
îäëóöè è òîì ïàðàìåòðó.
Jàñíî äà jå L (θ , θ ) = 0.
Îäëóêà d ñå äîíîñè ó ñàãëàñíîñòè ñà ôóíêöèjîì δ = δ (X ), êîjà

çàâèñè îä X .

Ãóáèòàê L (θ , δ (X )) jå ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà.


Ãóáèòàê L (θ , δ (X )) jå ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà.
Ôóíêöèjà ðèçèêà çà îäëóêó δ jå R (θ , δ ) = Eθ L (θ , δ (X )).

Ôóíêöèjà ðèçèêà ñëóæè êàî îñíîâíè êðèòåðèjóì çà óïîðå¢èâà»å
ïîñëåäèöà äîíîøå»à ðàçëè÷èòèõ îäëóêà.
Êàæåìî äà jå ïðàâèëî δ1 áî§å îä ïðàâèëà δ2 àêî jå
R (θ , δ
1 ) ≤ R (θ , δ2 ), ∀θ ∈ Θ
ñà ñòðîãîì íåjåäíàêîø£ó çà áàð jåäíî θ .
Êàæåìî äà jå ïðàâèëî δ1 áî§å îä ïðàâèëà δ2 àêî jå
R (θ , δ
1 ) ≤ R (θ , δ2 ), ∀θ ∈ Θ
ñà ñòðîãîì íåjåäíàêîø£ó çà áàð jåäíî θ .
Êàêî jå òåøêî ïðîöåíèòè ñâå ïîñëåäèöå íåêå îäëóêå, òî ñå ôóíêöèjå

ãóáèòàêà áèðàjó óñëîâíî.
Øòî ñå òè÷å ïðîñòîðà ïðîñòîðà îäëóêà D ðàçëèêójåìî òðè îñíîâíà
ñëó÷àjà:
ñëó÷àjà:
Ñêóï D ñàäðæè äâå îäëóêå. Ïðîáëåìè òàêâå âðñòå ñå îáè÷íî
ôîðìóëèøó êàî ïðîáëåìè òåñòèðà»å íóëòå õèïîòåçå ïðîòèâ
àëòåðíàòèâíå.
ñëó÷àjà:
Ñêóï D ñàäðæè êîíà÷íî ìíîãî åëåìåíàòà. Ïðîáëåìè òàêâå
âðñòå ñå îáè÷íî ôîðìóëèøó ó òåðìèíèìà òåñòèðà»à
âèøåñòðóêèõ õèïîòåçà.
ñëó÷àjà:
Ñêóï D ñàäðæè êîíà÷íî ìíîãî åëåìåíàòà. Ïðîáëåìè òàêâå
âðñòå ñå îáè÷íî ôîðìóëèøó ó òåðìèíèìà òåñòèðà»à
âèøåñòðóêèõ õèïîòåçà.
Ñêóï D ñàäðæè áåñêîíà÷íî ìíîãî åëåìåíàòà. Ïðîáëåìè òàêâå
âðñòå ñå îáè÷íî ôîðìóëèøó ó òåðìèíèìà òà÷êàñòîã îöå»èâà»à.
Ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å
Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.


Ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å áèðà îíó ôóíêöèjó îäëó÷èâà»à δ = δ0
êîjà ÷èíè äà jå ìàêñèìóì maxθ R (θ , δ ) íàjìà»è.

Ñìèñàî îâîã îäëó÷èâà»à jå ñëåäå£è:

Ïðåòïîñòàâ§àìî äà jå ñòâàðíà âðåäíîñò ïàðàìåòðà θ îíà êîjà
÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).



Ôóíêöèjà ðèçèêà R (θ0 , δ ) ñàäà çàâèñè îä ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à
δ.


δ.
Ñàäà áèðàìî ôóíêöèjó îäëó÷èâà»à òàêî äà jå ðèçèê íàjìà»è:


δ.
R (θ0 , δ0 ) = min R (θ0 , δ )

δ


δ.
R (θ0 , δ0 ) = min R (θ0 , δ ) = min max R (θ , δ ).

δ δ θ


δ.
R (θ0 , δ0 ) = min R (θ0 , δ ) = min max R (θ , δ ).

δ δ θ
Îâàj èçáîð jå ïåñèìèñòè÷êè, jåð ñå î÷åêójå íàjãîðå.

Ïðèìåð 6
Íåêà jå Θ = {θ1 , θ2 } è íåêà jå X äèñêðåòíà ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà

êîjà óçèìà äâå âðåäíîñòè 0 è 1 ñà âåðîâàòíî£àìà
Pθ (X = x ) = θ x (1 − θ ) −x , x = 0, 1,
1
è íåêà ñå ïðîñòîð îäëóêà D ñàñòîjè îä äâà åëåìåíòà d 1 è d2 . Íåêà jå
îäðå¢åíîñòè ðàäè θ1 = 14 , θ2 = 12 , è íåêà ñó âðåäíîñòè ôóíêöèjå

ãóáèòàêà L (θi , dj ), i , j = 1, 2, äàòå ñëåäå£îì òàáëèöîì:
L d1 d
2
θ1 1 4
θ2 3 2
Êëàñà ñâèõ ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à ñå ñàñòîjè îä ÷åòèðè

ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à:
δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d1 d2 d 2
x =1 d 1 d2 d1 d 2

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d1 d2 d 2
x =1 d 1 d2 d1 d 2
Îäãîâàðàjó£å âðåäíîñòè ôóíêöèjå ðèçèêà çà k = 1, 2, 3, 4 è

i = 1, 2, ñå îäðå¢ójó íà ñëåäå£è íà÷èí:

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d
1 d 2 d 2
x =1 d 1 d
2 d 1 d 2

R (θ , δ
i k ) = E L (θ , δ (X ))
i k

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d
1 d2 d 2
x =1 d 1 d
2 d1 d 2

R (θ , δ
i k ) = E L (θ , δ (X ))
i k
1
= ∑ L (θ , δ (x )) · Pθ (X = x )
i k i
x =0

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d
1 d2 d 2
x =1 d 1 d
2 d1 d 2

R (θ , δ
i k ) = E L (θ , δ (X ))
i k
1
= ∑ L (θ , δ (x )) · Pθ (X = x )
i k i
x =0
1
= ∑ L (θ , δ (x )) · θ
i k
x
i
(1 − θi )1−x
x =0

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d 1 d
1 d2 d 2
x =1 d 1 d
2 d1 d 2

R (θ , δ
i k ) = E L (θ , δ (X ))
i k
1
= ∑ L (θ , δ (x )) · Pθ (X = x )
i k i
x =0
1
= ∑ L (θ , δ (x )) · θ
i k
x
i
(1 − θi )1−x
x =0
= L (θi , δk (0)) · (1 − θi ) + L (θi , δk (1)) · θi .
Çà îäëóêó δ1 èìàìî:
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 )
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 ) = 1
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 ) = 1
R (θ
2 , δ1 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 ) = 1
R (θ
2 , δ1 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d1 )
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 ) = 1
R (θ
2 , δ1 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d1 ) = 3
R (θ
1 , δ1 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d1 ) = 1
R (θ
2 , δ1 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d1 ) = 3
Îäàâäå äîáèjàìî äà jå
max
θ
R (θ , δ
1 ) = 3.
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3
= +1
4
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3 7
= +1 =
4 4
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3 7
= +1 =
4 4
R (θ
2 , δ2 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3 7
= +1 =
4 4
R (θ
2 , δ2 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
3
= +1
2
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3 7
= +1 =
4 4
R (θ
2 , δ2 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
3 5
= +1 =
2 2
R (θ
1 , δ2 ) = L (θ1 , d1 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
3 7
= +1 =
4 4
R (θ
2 , δ2 ) = L (θ2 , d1 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
3 5
= +1 =
2 2
max
θ
R (θ , δ
2 )= .
5
2
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1
= 3+
4
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1 13
= 3+ =
4 4
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1 13
= 3+ =
4 4
R (θ
2 , δ3 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1 13
= 3+ =
4 4
R (θ
2 , δ3 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
3
= 1+
2
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1 13
= 3+ =
4 4
R (θ
2 , δ3 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
3 5
= 1+ =
2 2
R (θ
1 , δ3 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d1 ) ·
3
4
1
4
1 13
= 3+ =
4 4
R (θ
2 , δ3 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d1 ) ·
1
2
1
2
3 5
= 1+ =
2 2
max
θ
R (θ , δ 3 )=
13
4
.
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 )
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 ) = 4
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 ) = 4
R (θ
2 , δ4 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 ) = 4
R (θ
2 , δ4 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d2 )
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 ) = 4
R (θ
2 , δ4 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d2 ) = 2
R (θ
1 , δ4 ) = L (θ1 , d2 ) · + L (θ1 , d2 ) ·
3
4
1
4
= L (θ1 , d2 ) = 4
R (θ
2 , δ4 ) = L (θ2 , d2 ) · + L (θ2 , d2 ) ·
1
2
1
2
= L (θ2 , d2 ) = 2
max
θ
R (θ , δ
4 ) = 4.
Òàêî jå
min max
δ θ
R (θ , δ )
Òàêî jå

min max
δ θ
R (θ , δ ) = min 3,
5 13
2
,
4
,4
Òàêî jå

min max
δ θ
R (θ , δ ) = min 3,
5 13
2
,
4
,4
5
= .
2
Òàêî jå

min max
δ θ
R (θ , δ ) = min 3,
5 13
2
,
4
,4
5
= .
2
Ìèíèìàëíà âðåäíîñò ñå ïîñòèæå çà δ = δ2 .

Òàêî jå

min max
δ θ
R (θ , δ ) = min 3,
5 13
2
,
4
,4
5
= .
2
Ìèíèìàëíà âðåäíîñò ñå ïîñòèæå çà δ = δ2 .

Ìèíèìàêñíà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à jå δ2 .
Áàjåñîâî îäëó÷èâà»å
Êîä Áàjåñîâîã îäëó÷èâà»à ñå ïðåòïîñòàâ§à äà jå ïàðàìåòàð θ

ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà ñà ðàñïîäåëîì íà ïàðàìåòàðñêîì ïðîñòîðó Θ
äàòîì, ðåöèìî, ãóñòèíîì q (θ ).

Ãóñòèíà q (θ ) ñå çîâå àïðèîðíà ãóñòèíà.


Ãóñòèíà q (θ ) ñå çîâå àïðèîðíà ãóñòèíà.
Îäðå¢åíîñòè ðàäè, óçå£åìî äà jå îáåëåæjå X àïñîëóòíî-íåïðåêèäíîã

òèïà ãóñòèíå fθ (x ).
Îçíà÷èìî ñà q (θ |x ) àïîñòåðèîðíó ãóñòèíó çà ïàðàìåòàð θ êàäà jå
äîáèjåíà âðåäíîñò óçîðêà X = x .
Ñàãëàñíî Áàjåñîâîj ôîðìóëè äîáèjàìî
q (θ |x ) = R ffθ ((xx ))qq(θ

(θ )
)d θ
.
Θ θ

(θ )
)d θ
.
Θ θ
Çà îäëóêó δ ∈ D , ôóíêöèjà ðèçèêà jåäíàêà jå
R (θ , δ ) = E L (θ , δ (X ))

(θ )
)d θ
.
Θ θ
Çà îäëóêó δ ∈ D , ôóíêöèjà ðèçèêà jåäíàêà jå
R (θ , δ ) = E L (θ , δ (X )) = L (θ , δ (x ))fθ (x )dx .
Z
X
Àïðèîðíè ñðåä»è ðèçèê èëè Áàjåñîâ ðèçèê ó îäíîñó íà àïðèîðíó

ðàñïîäåëó q (·) çà îäëóêó δ ∈ D jå
r (q , δ ) = ER (θ , δ )

r (q , δ ) = ER (θ , δ ) = R (θ , δ )q (θ )d θ .
Z
Θ

r (q , δ ) = ER (θ , δ ) = R (θ , δ )q (θ )d θ .
Z
Ïîñìàòðàjìî àïðèîðíè ñðåä»è ðèçèê:


r (q , δ ) = ER (θ , δ ) = R (θ , δ )q (θ )d θ .
Z
Z Z
r (q , δ ) = L (θ , δ (x ))fθ (x )dx q (θ )d θ
Θ X

r (q , δ ) = ER (θ , δ ) = R (θ , δ )q (θ )d θ .
Z
Z Z
Θ X
Z
L (θ , δ (x ))q (θ |x ) fθ (x )q (θ )d θ d θ dx
Z Z
=
X Θ Θ

r (q , δ ) = ER (θ , δ ) = R (θ , δ )q (θ )d θ .
Z
Z Z
Θ X
Z
L (θ , δ (x ))q (θ |x ) fθ (x )q (θ )d θ d θ dx
Z Z
=
X Θ Θ
Z Z
L (θ , δ (x ))q (θ |x )d θ fθ (x )q (θ )d θ dx .
Z
=
X Θ Θ
Èíòåãðàë
L (θ , δ (x ))q (θ |x )d θ
Z
Θ
jå óñëîâíî ìàòåìàòè÷êî î÷åêèâà»å E [L (θ , δ (X ))|X = x ] è çîâå ñå
àïîñòåðèîðíà ôóíêöèjà ðèçèêà.
Èíòåãðàë
L (θ , δ (x ))q (θ |x )d θ
Z
Θ
Ñà Áàjåñîâñêå òà÷êå ãëåäèøòà, ïîøòî jå óçîðàê ðåàëèçîâàí,

íàjïîãîäíèjà ôóíêöèjà çà äà§å ðàçìàòðà»å jå àïîñòåðèîðíè ðèçèê,
à íå àïðèîðíè ðèçèê.
Èíòåãðàë
L (θ , δ (x ))q (θ |x )d θ
Z
Θ
Ñà Áàjåñîâñêå òà÷êå ãëåäèøòà, ïîøòî jå óçîðàê ðåàëèçîâàí,

íàjïîãîäíèjà ôóíêöèjà çà äà§å ðàçìàòðà»å jå àïîñòåðèîðíè ðèçèê,
à íå àïðèîðíè ðèçèê.
Îïòèìàëíà ñòàòèñòè÷êà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ ∗ ïî Áàjåñîâîì

ïðèíöèïó jå îíà êîjà ìèíèìèçèðà óñëîâíî ìàòåìàòè÷êî î÷åêèâà»å
E [L (θ , δ (X ))|X = x ].
Ïðèìåð 7
Íåêà jå Θ = {θ1 , θ2 }, D = {d , d
1 2 } è íåêà jå ôóíêöèjà ãóáèòàêà L
çàäàòà òàáëèöîì
L d
1 d
2
θ1 1 4
θ2 3 2
Íåêà ñó ïîçíàòå óñëîâíå ðàñïîäåëå
Pθ1 (X = 0) = 3
4
, Pθ1 (X = 1) = 1
4
Pθ2 (X = 0) = 1
2
, Pθ2 (X = 1) = 1
.
2
Íåêà jå àïðèîðíà ðàñïîäåëà ïàðàìåòðà θ îáëèêà

θ1 θ2
θ: 1 2 .
3 3
Îäðåäèìî àïîñòåðèîðíó ðàñïîäåëó ïàðàìåòðà θ . Èìàìî äà jå

P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
·
4 3
= 3
4
· + · 23
1
3
1
2
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0)
1
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 1) =
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 1)P (θ = θ
1 2 )
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
·
4 3
3
= 3 1 2
= ,
1
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 1) =
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 1)P (θ = θ
1 2 )
1 1
·
4 3
= 1
4
· + · 23
1
3
1
2
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 1) =
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 1)P (θ = θ
1 2 )
1 1
4
· 3
1
= 1 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
5
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 1) =
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 1)P (θ = θ
1 2 )
1 1
4
· 3
1
= 1 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
5
P (θ = θ |X = 1)
2 = 1− P (θ = θ |X = 1)
1
P (θ = θ |X = 0) =
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 0)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 0)P (θ = θ
1 2 )
3 1
4
· 3
3
= 3 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
7
P (θ = θ |X = 0)
2 = 1− P (θ = θ |X = 0) = 47 ,
1
P (θ = θ |X = 1) =
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ )
1
1
Pθ1 (X = 1)P (θ = θ ) + Pθ2 (X = 1)P (θ = θ
1 2 )
1 1
4
· 3
1
= 1 1 21
= ,
4
· + ·3
3 2
5
P (θ = θ |X = 1)
2 = 1− P (θ = θ |X = 1) = 45 .
1
Ìîãó ñå ïîñìàòðàòè ÷åòèðè ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à:

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2
Àïîñòåðèîðíà ôóíêöèjà ðèçèêà çà ôóíêöèjó îäëó÷èâà»à δi (x ) jå

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2
E [L (θ , δ (X ))|X = x ] = L (θ1 , δ (X ))P (θ = θ1 |X = x ) + L (θ2 , δ (X ))P (θ = θ2 |X = x ).

i i i

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
Çà X = 0 èìàìî äà jå

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3·
7 7

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4 15
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3· =
7 7 7

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4 15
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3· =
7 7 7
15
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 0] =
7

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4 15
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3· =
7 7 7
15
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 0] =
7
3 4
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 0] = 4· +2·
7 7

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4 15
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3· =
7 7 7
15
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 0] =
7
3 4 20
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 0] = 4· +2· =
7 7 7

δ1 (x ) δ2 (x ) δ3 (x ) δ4 (x )
x =0 d1 d1 d2 d2
x =1 d1 d2 d1 d2

i i i
3 4 15
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 0] = 1· +3· =
7 7 7
15
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 0] =
7
3 4 20
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 0] = 4· +2· =
7 7 7
20
E [L (θ , δ4 (X ))|X = 0] = .
7
Âèäèìî äà ñå ìèíèìàëíà âðåäíîñò 15 äîñòèæå çà δ1 (0) = d1 è

δ2 (0) = d1 , òàêî äà ó îâîì ñëó÷àjó äîíîñèìî îäëóêó d1 .
7

7

7
1 4
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3·
5 5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2·
5 5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5
13
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 1] =
5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5
13
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 1] =
5
12
E [L (θ , δ4 (X ))|X = 1] = .
5

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5
13
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 1] =
5
12
E [L (θ , δ4 (X ))|X = 1] = .
5
Âèäèìî äà ñå ìèíèìàëíà âðåäíîñò 12 5

äîñòèæå çà δ2 (1) = d2 è

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5
13
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 1] =
5
12
E [L (θ , δ4 (X ))|X = 1] = .
5

Îïòèìàëíà ñòàòèñòè÷êà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à jå
d1 , x = 0
(
δ∗ =
d2 , x = 1

7
1 4 13
E [L (θ , δ1 (X ))|X = 1] = 1· +3· =
5 5 5
1 4 12
E [L (θ , δ2 (X ))|X = 1] = 4· +2· =
5 5 5
13
E [L (θ , δ3 (X ))|X = 1] =
5
12
E [L (θ , δ4 (X ))|X = 1] = .
5

Îïòèìàëíà ñòàòèñòè÷êà ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à jå
d1 , x = 0
(
δ∗ = = δ2 (x ).
d2 , x = 1

Teorija Odlucivanja

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Teorija Odlucivanja

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ìàòåìàòè÷êà ñòàòèñòèêà

Òåîðèjà ñòàòèñòè÷êîã îäëó÷èâà»à

Ïðè êîíòðîëè ïðîèçâîä»å, òðåáà äîíåòè jåäíó îä äâå îäëóêå:

Ïðè êîíòðîëè ïðîèçâîä»å, òðåáà äîíåòè jåäíó îä äâå îäëóêå:

Ëåêàð íà îñíîâó àíàëèçå ñèìïòîìà áîëåñòè êîä îäðå¢åíîã áîëåñíèêà

Ïðîáëåì òåñòèðà»à ñòàòèñòè÷êèõ õèïîòåçà: îäáàöèòè íóëòó

Ïðîáëåì òåñòèðà»à ñòàòèñòè÷êèõ õèïîòåçà: îäáàöèòè íóëòó

Ïðîáëåì òà÷êàñòîã îöå»èâà»à íåïîçíàòèõ ïàðàìåòàðà: ñâàêè

Îäëóêà ñå äîíîñè íà îñíîâó àíàëèçå ïîñìàòðà»à, óçîðêà

Îäëóêà ñå äîíîñè íà îñíîâó àíàëèçå ïîñìàòðà»à, óçîðêà

Îäëóêà ñå äîíîñè íà îñíîâó àíàëèçå ïîñìàòðà»à, óçîðêà

Ñêóï ñâèõ ìîãó£èõ îäëóêà

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

Ôóíêöèjà îäëó÷èâà»à δ (·) jå ïðåñëèêàâà»å ïðîñòîðà óçîðêà X ó

Êóòèjà ïðîèçâîäà ñå îäáàöójå (îäëóêà d1 ) èëè ïðèõâàòà (îäëóêà

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à?

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .

Ïðè äîíîøå»ó îäëóêå d ïðàâè ñå îäðå¢åíà ãðåøêà.

Ìîãó£å ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à ñó

Òðèâèjàëíå ôóíêöèjå îäëó÷èâà»à? Òî ñó δ1 è δ8 .

Ïðè äîíîøå»ó îäëóêå d ïðàâè ñå îäðå¢åíà ãðåøêà.

Ôóíêöèjà ãóáèòêà L (θ , d ) jå íåíåãàòèâíà ôóíêöèjà

Îäëóêà d ñå äîíîñè ó ñàãëàñíîñòè ñà ôóíêöèjîì δ = δ (X ), êîjà

Îäëóêà d ñå äîíîñè ó ñàãëàñíîñòè ñà ôóíêöèjîì δ = δ (X ), êîjà

Ãóáèòàê L (θ , δ (X )) jå ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà.

Îäëóêà d ñå äîíîñè ó ñàãëàñíîñòè ñà ôóíêöèjîì δ = δ (X ), êîjà

Ãóáèòàê L (θ , δ (X )) jå ñëó÷àjíà ïðîìåí§èâà.

Ôóíêöèjà ðèçèêà çà îäëóêó δ jå R (θ , δ ) = Eθ L (θ , δ (X )).

Êàæåìî äà jå ïðàâèëî δ1 áî§å îä ïðàâèëà δ2 àêî jå

Êàæåìî äà jå ïðàâèëî δ1 áî§å îä ïðàâèëà δ2 àêî jå

Êàêî jå òåøêî ïðîöåíèòè ñâå ïîñëåäèöå íåêå îäëóêå, òî ñå ôóíêöèjå

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).

R (θ0 , δ0 ) = min R (θ0 , δ )

Íàjjåäíîñòàâíèjå îäëó÷èâà»å jå ìèíèìàêñíî îäëó÷èâà»å.

÷èíè äà jå íàø ãóáèòàê íàjâå£è R (θ0 , δ ) = maxθ R (θ , δ ).

Îâàj èçáîð jå ïåñèìèñòè÷êè, jåð ñå î÷åêójå íàjãîðå.