MUALLIM PEYGAMBER* Dos.Dr. M. Sevki AYDIN™* Kur'an'a gore Peygamiber, sadece “teblig” goreviyle yuktimlidir: “By Peyzamber! Rabbinden sana indirilenleri teblig et. E¥er bunu yapmazsan O'nun elgiligini yapmamig olursun."! Ey Muhammed! "Sana yalniz teblif: etmek diiser."2 "Peygamberin gérevi, sadece teblif ctmektir."3 Bu yiikiimldlik, pok gok ayeute tekrar tekrar belirtilmekte: hom de, émek olarak verdijiimiz ayetlerde gOrtldugi gibi, vurgulu ifadelerle, Peygamber'in, bu gérevden kagnmas: miimkdn oimadia gibi ihmali de diisiiniilemez. Oyleyse nedir bu “teblig"? Kelime olarak tebli¥; ulagurmak, eristirmek, haber vermek anlamindadir. Terim larak anlami ise, Peygamber'in, Allah'tan aldig mesajlart aynen insanlara ulastirmasidir. Bu, her peygamberin vazgegilmez niteliklerinden biridir.4 Ulashrmaya konu olan ey, baska ifadeyle, ulastirilan sey bir bilgi, bir haber, bir mesaj ise, © zaman Sgretme de séz konusu olur. Nitekim, teblifi kelimesine baz1 sézlikler Ofretmek anlamint da vermislerdir.> Bu kisa bilgiler, “teblig"in, dfiretimle iligkisini ortaya koymaktadir, | Bu noktada teblif kelimesinin terim olarak anlamini biraz daha agmak, daha bir netlestimmekte fayda var. "Peygamberlerin, Allah'tan aldigi mesajlari aynen insanlara ulastirmasi” ne demek? Baska ifadeyle, bir haberin, bir bilginin ulasuniimasi, ne anlama geliyor? Bir haberin, bir bilginin, baskasina ulaguinimasi, nasul bir iglemdic? Bu ulastiema isi nasil gergeklesir? Tabii ki teblig, bir mesajm bir takim ifade kaliplarina dbkillerek muhataba rasgele, duyuruimas: seklinde antaglamaz, Bir mesaj bir bilgi, eer muhatap tarafndan doBru "Katty Dojum Haftast minasebetiyle 11.9.1992 tarihinde Nevgehit'de dizenlenen panelde bildiri olarak sunulmustur, Erciyes Universitesi llahiyat Fakuitesi Ogretim Dyesi. Maide: 67, . Alsi Imran: 20,; Ra'd: 40,; Nahl: 82. Maide: 99.; Nahl: 35,; Nur: 54.; Ankebut: 18; Tejabun: 12. Bk, A. Hamdi Akscki, Islam Dini, 32. bask, Ankara, 1989, s, 82. Mesela bk, Komisyon, Osmanlica-Tirkge Ansiklopedik Buyik Lagat, Teblif md, l-Yest, Feraid, Teblig md. wove ganlagimig, dogma kavranmis ise-ona ulasmig demektir. "Dofru anlagilmasi"ndan maksat, kaynak kiginin anladigi anlamm, dynisin, alscr kisinin anlamasidur, Hetilmesi diistiniilen . mesajin antamt, kaynakla alici arasinda ortak kilnamamussa, 0 ulasturilamamis demektir, Kisacasi, kaynak kigi ile alici arasinda iletisim saglanmadikga “teblig" gorgeklegmis _ olamaz, Gu halde teblig, bir iletisimdir, diycbiliriz, . Meseleye béyle yaklasinca tebligin, bir efitim-dgretim isi-oldugu gerecziyle karsilagiriz. Zira egitim-dfretion etkinligi, bir ilctigim siirecidic. Egitim-dgretim, yapmak, iletisimde bulunmak demektir, Exitim-ofretim siireci, kaynak (Sgretmen-efitimei) ile alex (@iirenci) arasinda ilotisimin gergeklostirilmosinden ibareutir.S : Esasen Kur'an, sédece "teblig" etmekle_ykiimlii bulundugunu ve bunu mutiaka yapmak mecburiyetinde oldugunu bildirdigi Poygamber’, "dgretici ve effitici" olarak - nitelendirmekte; O'nun yaptith isin,’ bir Ofiretim ve effitim faaliyeti oldugunu agikca ortaya koymaktadir: "Nitekim kendi iginizden size ayetlerimizi okuyan, sizi anndiran, size Kitab’, ve hikmeti Ggreten, size’ bilmediklerinidi Ofreten bir Resul gOnderdik."7 “O (Allah), timmilerin arasindan Kendilerine ‘ayetlerini okuyan, onlart arian, onlara Kitab ve hikmeti ‘firoten bit peygamber ganderendir."8 ” . -Ayrica, "Dogrusu sen, dosdogru yolu gusteriyorsin"? ayeti gibi bir gok aycttc, Peygamber'in, "dou yolu gUsteren bir rehber" oldugju vurgulamiyor; Allah'a, Allah'in yoluna davet ettigi, aycinlatict olduiu belintiliyor,1 Bir gok ayette de O'fiun, "bir uyancs, hatirlauer, dikkat gekici® olarak takdim edildigini gordyoruz: "Hatirlat, uyar! Gergekten hatitlatmak miiminlere fayda verir."1! “Haurlat! Zira sen, sadece haturlatici-uyaricisun.”!2 “tasaniara. gonderilenleri kendilérine agiklayasin diye sana Kur’an’s indirdik."!3 "De ki, Allah benimle sizin aranizda sahiddir, Bu Kur'dn bana, sizi ve ulasugit kimseleri uyarmam igin vahyolundu." 14 . . : Batin bunlar, efitim-dgretim faaliyetinin igindcki islerdir ve bu nitelikler, bir cifiticinin bit dfreticinin ‘nitelikleridir. Dolayisiyla bitin bu anlamdaki ayetler, Peygamber'in teblig, gOrevinin; tamamen bir ekitim-Offcetim girevi oldugunu;, "mubcllig- peygamiber"in de, "muallim-peygamber’ anlamina geldiginj acikca ortaya koymaktadurlar. Kaldt ki, Peygamber'in (s) bizzat kendisi de, vurgutu bir ifadeyle, “Ben; ancak ve ancak Sgretmen olarak gonderildim"!> buyurarak bu temel gdrey ve niteligini agikga 6 Bk: Loyla Kitgtkahmet, Ogretim Ike ve Yéntemleri,.2. bs. Ankara, 1986, s. 13.; C. Alkan, Bgitim Ortamlan Ankara, 1979, s. 32-3. : 5 7 Bakara: 151. 8 Cumua: 2, Ayrica bk. Bakara: 129.; Al-i Imran: 164, 9 gira: 52." . 10 Bk>Ahzab: 45-6, . | me UL Zariyat: 55. se 12 Gasiye: 21. 13° Nahi: 44: 14 En'am: 19. ° 15 Ibn Mace, Mukaddime, 17, No: 229. Ayrica bk, Muslim, Talak 4. - 58°belirtmektedir. O'nun peygamber olarak ginderilig amacint ifade eden su sizii de bu hususu desteklemektedir: "Ben ancak, ahlak giizelliklerini tamamlamak igin gondorildim,"16 Kur'an‘da Allah, Peygamber‘in (8) asi? gorevinin ne oldujtunu agik segik ortaya koydugu gibi, bu gorevini yaparken iemel konumuyla bagdasmayacak tavirtar takinmamast igin de O'nu uyarmaktadir, Sdzgelimi, Peygamber (s), biitiin insanlarin kurtalusu ve mutluluga igin can auyordu. Ontarin, higbirinin burnunun kanamasina asla onli raz degildi, Herkesin, insantijsn koruyup gelistirerck yasamasim, dtede de cennete girmesini istiyordu. Bu konuda asirt bir ditgkiinlék gésteriyordu, Onun bu anlayigi, bazilarmin inanmamas: kargisinda kendisini mahvedercesine iiziilmesine neden oluyordu. "Ey Muhammed! Inanmiyorlar diye nerdeyse kendini mahvedeceksin."7 Peygamber‘in (5) bu durumunun, inanmayanlar: imana zorlamasina sebep olmamasi i¢in onu Allah bu noktada uyartyor: "Biz seni, onlara koruyucu-bekgi olarak gndermedik; sana diisen,' sadece teblidir."18 "Haurlat, uyar! Zira sen, sadece hatirlaup uyaransin; onlara zor kullanacak degilsin."19 Dinde higbir zorlama yoktur."20 Bu durumda Peygamber'in.(s) yapac: eitim-dgretim faaliyctini on uygun bigimde yiiriterek insanlara ulasmak, onlarla sletisim saglamakur. Meselenin nazari boyutunun béyle oldugunu, Peygamber'in (s) uygulamalan da gbstermektedir. ‘Meselenin nazari ve latbiki boyiitlar: arasinda farklilik géziikmilyor. Evrensel boyutlu bir “islah"! amaglayan islam dinini insanlifa ileimekle yukiimlii olan Peygamber (3), insanlara alistiklarindan cok farkli baska.bir diisiince bigimi ve hayat anlaytst sunuyordu. Isi oldukga zordu. Ama o, higbit zaman inandirmak igin zor kullanmayt diigiinmedi.2) Teblig gorevini yerine getirirken, kendisini, Kur'an'in nitvlodigi bigimde22 davrandh. Tebligi, tamamen efili im i hodelledigti sosyal relormu bu yolla gergeklestirmege calist. Dini teblig, cimekic goreviendirildiginden itibaren e¥itim- OGretim faaliyetine girigtl. Bu faaliyeti, yakin gevresinden baslatty, her gogen giin bu daireyi merkezden gevreye dogru genisieui. Kendi evinde olduju gibi baska bir takim cvlerde, Panayirlarda, fsat buldugu her yerde kisilerle tck tek gérilgerek veya topluluklara hitap ederek dinin esaslarim dgrcimege calistt, Mokke dneminde akil alma, iskencelere ve karg. koyuslara ramen o, effilim-dgrotim gérevini on verimli bicimde siirdiirdit; bu konuda asia govgcklik géstermedi. Medine'ye hicreten sonra bu ofitim-djretim faaliycti daha da cantandi, hrzlandi, yogunlasu vo yayeilik kazands. Burada Peygamber, ilk is olarak mescid yapurdi, Herkese agik bir mescid yaptirmasinn en Onemli scbeplerinden biti, cfitim- OBretim Fealiyetini daha verimli bigimde yuiriumekti.23 Bu mescidde, salt efiim-Ggretime 16 Movatu, Husnu'l-Huluk, 1. 17 Suara: 3. Ayrica bk, Kehf: 6, 18 Sara: 48, 19 Gasiye: 21-2, 20 Bakara: 256. 21 Peygamber'n tebliginde asla zor kullanmamn olmadygi konusunda ayrintih bilgi ve kaynaklar igin bk. A,Onkal, Rasulullah'in Istam’a Da'vet Metodu, Konya, 1981, s. 103 vd. 23 B. Bilgin, Egitim Bilimi ve Din Egitimi, Ankara, 1988, s.t4. M. Hamidullah, bu mescidi, “cami-okul" diye nitelendiriyor. Bk. Le Prophete de L'lslam, 2. bs. Beyrut, 1975, If, 192. 39‘ait bir bollim-de (Suffa) vardi.24 Peygamber (s), Medine’de baska mescidler, ilk mektep veya hazirik okulu bigiminde baska okullar da yaptrdh.25 Boylece efitim-difretim yerleri ve imkanlan alabildigiine artntdi, Peygamber {s), dinirt esaslarim. djfretmekle kalmiyor, aym zamanda tutum ve davraniglaniyia da 6mek oluyor; d¥rettizi soyut bilgiterin hayata nasil yansiyacaklarim, davramislar halinde nasil somutlagacaklarint da gésteriyordu. Bir baska ifadeyle 0, 6fretimini kisisel yasanuisiyla destekliyor, tamamliyordu. Onun igin Allah, onu "numune-i iitisal" olarak tamuyor, kendi iniimesini bizden istiyor: "Gergekten sen, biylik bir ahlaka sahipsin."26 “Andolsun ki, sizin igin, Allah'a ve ahiret glintine kavugmays umanlar ve Allah’ gok anan kimseler.igin Resulultah guizet bir 6rektir."27 Peygamber, tlim insanli kapsayacak nitelikteki efitim-ogretim faaliyetini, tabit ki, hep tek bagina yiirdimedi. Gergekte onun herkese ve her yere ulagmast mimkiin olmadigit gibi ulasabildiklerine de aym sckilde ulasmasi mimkiin degildir. Bu nedenle o, eXitim- Séretim faaliyetini, ashabimt yanina alarak yUruttO. Esasen her miisliiman, d{renmekle yiikiimli oldvgu gibi,28 bildiklerini baskalarina éfretmekle de gorevliyd 29 Dolayistyla her mimin, imkanlari ve yetcnekleri dleiistince hem b¥renci hem de Sfretici konumuda bulunuyordu. Bu, imanin goro¥i olarak ve salt Allah'in rvzasini kazanmak igin yapiltyordu. Béyle olmakla birlikte Peygamber (s), baslangigtan itibaren ulagamaduiu kigiler ve yerler icin 6zel olarak dgretmenler de géreviendirdi. Bu 6itretmenlerde baz Szelliklerin arandifit gozleniyor. Onlar, Peygamber'n eBitiminden gegmis, bu yénde nisbeten bilgili ve yetenekli kimselerdi. Gtrevlerinde gésterdikleri tstin bagarJar, bunu kamtlamaktadir.30 Medine'de bir cok ktittapda dfretmenler gérev yapugt gibi, mescidlerde ve Suffa'da ders okutanlar da vards.3! Bgitim-diretime duyulan ihtiyaglar da giderck farklilagt ve gesitlendi, Buna bali olarak 6fretimde uzmanlagma ortaya ikti. Peygamber, farkl, konularda bilgilenmek istiyenlere defigik Sgretmenler gdsteriyordu.3? Thtiyag duyuldugunda, gayr-i mislim Ogretmenlerden de istifade ediliyordu, Okuma-yazma Sfretmenleri, genollikle’ gayr-i mitslimdiler.33 Allah, Peygamber'in (5) eslerini de Skretimle géreviendirmisti.34 Ashab arasinda ilmiyle meshur olmus, kadinlar da az 24° sutta hakkinda bilgi igin bk. M. Bakur,-Suffa Ashabs, Istanbul, 1984, M, Hamidullah’a gore Suffa, "Ik Islami Universite” idi. Bk. age. IL. 692. 25 M, Hamidullah, age. I, s. 695. 26 Kalem: 4. 27 Ahab: 21. + 28 thn Mace, Mukaddime, 17, Not 224. 29 Bk Buhari, Mim, 9, 25.; Tirmizi, Tefsir, L. . . 30 Bk. Sibli Aer Saadet, IT, s. 595-9.;.8. Uludag, Islam'de Mursid ve Insad Faaliyeti, Istanbul, 1975, s.1]-2.; Bakur, Suffa Ashabi, s. 43. . : 31 fbn Hanbel, Musned, V, 315.; Ibn Maco, Ticaret, 8. 32 Bk. Hamidullah, age., II, s. 699. 33° ELR. Oymen-M.Dai, Islam Egitim Tarihi, Ankara, 1974, s. 193. 34 Anzab: 34,0” 60depildi.35 Sozin dzit, Peygamber (s), erkefiyle kadimyla ashabim, egitim-ogretim faaliyctini yarlime isinif igine sokmustu, Tebli§ gorevi, lamamen bir efitim-bfretim faaliyeti halinde ifa ediliyordu, Peygamber'in (s) uygulamasi, "teblig"in adeta “eBitim. Obretim'Te gakigik bir anlam tagidigim kanutlar niteliktedir. Burada su hususu zellikle vurgulamak gerekir: Peygamber'in (s) siyasal ve foplumsal niifuzunun artmasina paralet olarak eBitim-Ogretim faaliyetinin yofunluk ve yayginitk kazandif gorilliyor. Bu nedenie, onun din adim zora bagvurmamasini, Bigstizliigtine baglamak milmkun defildir. Zor kullanmamak, bir bakima "teblig"in olmazsa olmaz sartidir. Kur'an, imanm tamamen sahsin hir iradesinin eseri olmasini > Gngbrityor: “Dileyen inansin, dileyen inkar etsin.”36 Hig kimseyi inanmaya zorlamayan {slim, zor karsisinda distan inkar etmeyi de sakancalt gézmemistir.37 {slam'm istedigi sey, insanm kendi aklim_ ¢alisurarak hic iradesiyle imam tercih etmesidir, Bu konuda énemli - olan, aklin ve kalbin kararidir. Teblig ise, bu yolda ona yardimc1 olmak, yolundaki engelleri asmasmda elinden tutmaktr. Bu yiizden Peygamber, toplumda en giiglt oldugu zamanlarda bile asia zor kullanmayt diisiinmemis, aksine e¥itim-6fretim faaliyetini daha da yoRunlastinma, yayginlasurma ve etkenlikle yiiritme konusunda yeni Onlemler almaga calisniuguur. . Gergekte zor kullanarak insanlara bir fikri veya inanct benimsctmege caligmak antipatiye yol acar. Bunun sonunda da, ya apiktan Kars. koyma veya miinafikik yapma yollarindan biri tercih edilir ki her ikisi de, islam'in kesinlikle istemedigi bir tutumdur. Peygamber‘in yapugi savaslarin da, insanlarin zorla inanmasim saiilamak gibi bir amact aSla soz konusu deildir. Bu savaslarla amaclanan busts, insanlara uygulanan baskilara dur demek, zorbaliklara son vermek, insanlarm akillarmt kullanarak hiir iradéleriyle hareket etmelerine imkan saglayacak ortam olusturmakt.38 Peygamber‘in (s) davetinin insantar tarafindan hiisnilkabul gortip cok kisa zamanda Arabistan Yanmadasr'na egemen olarak onun simrlarimt tasmasinmn ana nedeni, bu da'vetin cbitim-dfretim merkezi bir hareket olmasidhr. Bu davet, adeta dirlig suruydu; ona mubatap Glan fertlerin yeniden ditilisini gergeklestirdi, Bu eBitim-djfretim hareketi sayesinde Peygamber (5), insanin kalbini, kafasint yakaltyordu; her ferdin yozlagmis, bodurlasmis olan insani boyutunu dn plana crkardi, gelistirdi, imsanlasurdi, Istam’in ne olduga, nitelikteri, kendisini benimseyen fertlerde somutlagip acik segik ortaya gikinca insanlar, Peygamberin (8) divetine feve feve katlmaga basladhlar. Adeta, elektrik akamuna tutulmus gibiydiler, Peygamber'in (s) yariitttigi egitim-ofretim faaliyetinin olaganiisitt etkililiginin temelinde, sunulan mohtevanm dogrulugunun yatuih, bir gergek. Ancak, bunun kadar, o muhtevanin sunulug bigiminin dogru ve uygun olugunun da etkili oldugu anutulmamalidie, Peygamber‘in (3) sadece “ne"yi dfrettigine dedfil, "kim"e, "nasil" dfirettitine de dikkat 35° Bilgi ve kaynaklar igin bk. T. Okig, Islimiyette Kedin Osretimi, Ankara, 1979, s. 22 vd. 36 Kent 29. 37 Bk. Nabi: 106. : 38 Bu konuda biraz daha genis bic dejerlendirme ve kaynaklar igin bk, A. Onkal, Resulullah'in, s. 98 vd. 61' oimemiz gerckir. O, dfrctmek istedifi csaslar “kime” ‘nastt" dfroteceBini de Szenle belirliyordu. Onun éfretiminde, rasgelelik goriilmemektedir: “ Gaigdas edfitimbilimciletin ortaya koyduklar: efitim-dfretim ilke ve yontemlerinin temellerini Peygamber'in (s) oBitim-dfretim uygulamalarinda gorebiliyoruz. Sdzgelimi, > a- Mubatabt iyi amyip dgretimi ona gore dizzenleme, b- Muhataba son derece hosgbriilé davranma, c- Her bakimdan'sévdirme, nefret etirmeme, . - Ofretim konusuna karst muhatapta ilgi ve ihtiyag uyandirima ve Ofretimi, bunlart kargilayacak sekilde gergeklcstirme, : : ‘e- Insant akliyla, rubuyla, duygitart ve bedeniyle. bir blitiin kabul edip onun her bakumdan gelisimini ve ihtiyaglarim géz6niinde bulundarma, f- Muhatab, diisimen, arastiran, sorusturan, konima getirme, g- Soyut bilgileri drnek olaylarla somullaguirma, . he Jestleriyle, mimikleriylc, konusma bigimiyle... muhatap kargisinda en uygun tutumu takinma, © ‘ . ~ 4. Ofiretimi pekigtirme... gibi-esaslirm, Peygamber'in (s) ofitim-bfretiminde en iyi sekildé uygulandiklarsm miisahede- ediyoruz.39 vo 5 . Biitin bunlarin dtesinde o, inandils, igtenlikle: baglandigi ve bizzat yasadiir ~ hususlan éfretim konusu yaplyordu; tutum ve davraniglanyla drnek oluyor, OgrettiBi bilgilerin hayata nasil yanssyacagin: somut bigimde gosteriyordu. O¥retmen olarak - gérevlendirdigi kisiler de, Oieetmentik bilgi ve becerilen hakimindan oldugu kadar ki nitelikleriyle de-kalitcli kinselerdi. Esasen bildiklerini baskalaryla paylagmakla ydkimli . tutulan her miisliimanin, ancak kendisinin igtenlikle teniinseyip yagadigr hususlar baskalarma tavsiye ctmesi istenmektedir.4° Peygamber'in efitim-dfrctimdcki fevkaléde bagarisinda, kendisinin ve tayin ctti§i Sfroumentcrinin olgun kisiliklerinin, totam ve davranisiariyla Omek oluslarinn bayik etkisi oldugu, tartigma gotirmez bir gergektir, Bu olgu, caidas egitimbilimcilerce de kabul edilmektedir. Nitckim, davranis bilimleri, Sgretmonin tutum ve dayramglanndan,-dgrencinin dzellikle -ctkilendigini ortaya koymaktadir, Ogretmenin fikrt utumu, duygusal tepkileri, gesitli aligkanbiklars, jestleri, mimikleri, Orenciyi etkilemekte; onun -kigiliginin olugumunu ve gelisimini | bigimlendirmektedir..Cofw zaman dfrenci, dfretmenin anlatuklarindan gok konuya yaklasimina dikkat ctmckie ve onun olaylari yorurhiama bigiminden etkilenmektedir. Gpreemonin kisilifi iibariyle Ofrencideki ctkisi, okutugu derslerin sinirlarint Gok agmaktadir. Kisacast, Ofrencilerin’nitelikleri ile Ofretmeniti nitelikleri benzcrlik arzetmektedir.4} Bu etki o kadar-iteri boyutlara varabilmistir ki, bitin bir simfin, oo ' 39 Bu komida farkh ve ayruitih bilgi igin bR. A. Ozbek, Bir Biitimel Olarak Hz, Muhammed, ~ Konya, 1988, s. 138 vd; Onkal, age. 1, Canan, Peygamberimizin Stnnetinde Terbiye, Istanbul, 1984, . - . 40. sat 23. 0. - . . 41” Rk. F, Vang, Program Gelistirme, 4. bs. Ankara, 1988, s. 117-8. H. Yavuzer, Cocuk Psikolojisi, 2, bs. Istanbul, 1985, s, 178.; N.L. Bossing, Orta Deteceli Okullarda Ogretim, Lil, Cev. N, San, Iswanbul, 1953, I, s. 257.3 M. Ersin, Egitimde Psikolojinin Rol, Ankara, 1970,.s. 179. : . ' 62.Kisiligini takdir ettikleri dgreunenlerin "etkisiyle ve onlara benzemek igin éBetmenlik meslofini segmis” ofduklan bile goriiimiistiir.42 Bu anlaulantarla gunu vurgulamak istiyorum: "Ben ancak- dfretmen olarak gonderildim"43 buyuran Peygamber (s), miikemmel bir fretmendi, Yiiritmekte oldugu ebitim-bgrctim faaliyetim en verimli, en bagarth ve en gtizel bigimde yerine getirdi; Hi, Muaviye diyor ki, "Anam babam Resulullah’a foda olsun! Hig bir zaman ondan daha gilzel Ogretmen gérmedim."44 0, dgretmenlik konusunda da, insantarigin guzel bir éenektir, Bu noktada akla gu soru gelebi immi bir peygamber,?5 son derece karmasik bir faaliyet olan egitim-diretim igini, nasi! boylesine mikemmel éigdlerde yerine gelitebiliyor?" Ciinkii ogretmenlik baslibasina bir wzmanhk alam; bel yetenek, bilgi ve beceri gerektiren bir mesick. Siradan her insan Ofreimen olamadigi gibi, bu yOnde cBitim gorlip gerokli del ilgileri almis olan herkes de bagarili Ogretmenlik yapamamakladit, Ustelik bu s6yledikterimiz, yalmtz bir dalda belli bir 6frotim diizeyinde Ogreimenlik yapacak Clanlarla ilgilidir. Oysa Peygamberin (s) efitim-opretim faaliyeti, gok geniy alana Kapstyordu; bu gorevini firsat buldugii her zaman ve her yerde yerine getirmek zorundaydi; her yastan ve her ditzeyden insan, onun efitim-dgiretiminin eikinlik alan, igindeydi, Bu nedenle onun yirtittigd eifitim-dgretim faaliyoti, gok, daha karmasik bir yaptya sahipti, * zorluklart daha goktw, Bylesine ajir,ve hassas-igi, ancak son derece ehiiyet ve liyakat sahipleri, gereffince yapabilir. Onun igin, Peygamber‘in (s),"on giizel dtretmen" olarak gorevini baganiyla yerine getirmig olmasi, ister istemez, onun bu yonde ézel efitimden gecirilmig oldugunu diigiindilrmektedir, Hem Peygambor‘in (s) hayati, hem de Kur’an ve hadisler, onusi bu gérev igin ‘yaratthstan yetenckli oldugunu ve dzel olarak da yetigtirildigini kanstlamakiadur: gevresinin kite merkezi konumunda olan Mekke'de ieri gelen bir ailede diinyaya gover agli. Covresinden 8zel ilgi gérdil. Daha sailik olmasi ve dilini en glizel. bigimde gelistirmesi icin sahrada sit anneye verildi. Parlak zekasiyla, istiin yctonekleriyle hep dikkatleri gekti. Peygamber olmadan énce de tertemiz bir hayat yagads, Akl-1 selimin kabed cimedigi hicbir gelenegi benimsemedi Herkesin parmakia gdsterdigi bir insan olarak hayaum slirdizdi. Zaman zaman iradesi disinda gizli bir elin, onu kéttiliklerden korudujtu da goriitdi.46 Amcasinin yaninda ve ayri olarak seyahatler yapt, ticarctle uffrasts; insaniart ve hayati cok iyi tantdl, Zaman zaman uzlete gekilerek diighncedc derinlesti, Josiah en terete Allah’m, Péygamber'e (s) dzel ihsantarda bulundugu belintiliyor. Ingirah suresinde, dzel bir yontemle Allah'n Peygamber ilim ve hikmet kazandirduit ifade ediliyor.47 Baska ayewte, Allah, ona, bilmediklerini Ofreuigini belirtiyor.48 Daha bir gok i 42 Bk. Y. Akyilz, Titkiye'de Ofretmenlerin Toplumsal Dejigmedeki Etkileri, Ankara, 1978, 5, 129 (S. Inmak'n hatrasindan). 43° Ibn Maco, Mukadditne, 17, No: 229. Mesacid, 33.; Ebu Davud, Salat, 167. Nesai, Ticarct, 67. : 157, 158, - - 48 Omek olaylar igin bk. Onkal, age.,%. 52 vd. 47 Bk, Tefsiru'n-Nesefi,, IV, 5. 365. 48 Nisa: 113. 63ayet, Peygamber'in Allah tarafindan yetistirildigine igaret etmektedir. Kald: ki, Peygamberin (s) kondisi de bunu agikea ifade ediyor: "Beni Rabbim eitti; eitimimt guzel bigimde gergeklostirdi."49 Ayrica, Peygamber‘in (8) teblig gorevini yerine gétirirken nelere dikkat etmesf gerektijti konusunda da, Kur'an ayetleri yolunu aydinlatmaktadir.59 Bu durum, 8gretmenligin, siradan her insamin dstlenip yerine getirebilecegi basit bir ig olmadigi mesajin bize vermektedir. Neticede, Peygamber'in varislerininS! gorevinin egitim-Ogretim faaliyetini yoritmek oldugu ve bu ig igin yetenckli kimselerin segilip ézel olarak effitilmesi gerektiffi gerge#i de ortaya gikmaktadir. —_— 49. Aclint, Kesfu'l-Hefi, Beyrut, 1357, 1, s. 72, No: 164. 50 Mesela bk, Nahi: 125. 51 “ffi adamlan: (ulema), peygamberlorin varisleridirler." Buhari, Lim, 10,; Acluni, Kesfa'l- Hafi, I, s. 83, No: 1745. : z . “64