ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ESifh
oufqdkifaom

aqmif;yg;rsm;

Edkif[Hom

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာသုေတသနအသင္း

BCES
 ပံုႏွိပ္မွတ္တမ္း

ထုတ္ေဝသည့္အႀကိမ္ ပထမအႀကိမ္
ထုတ္ေဝသည့္ကာလ ဒီဇင္ဘာလ၊ ၂ဝ၁၄
မ်က္ႏွာဖံုးဒီဇိုင္း မ်ိဳးျမင့္
အတြင္းစာသားႏွင့္ အျပင္အဆင္ စိုင္းေမာ(န္) BCES
ထုတ္ေဝသူ ေဒၚခင္မာခ်ိဳ (ၿမဲ - ဝ၃၇၃၈)
ပန္းေဝေဝ စာေပ
အမွတ္ (၃၆ဝ)၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း
ေက်ာက္တံတားၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး
မ်က္ႏွာဖံုးႏွင့္ အတြင္းပံုႏွိပ္ ဦးခြာကမ္း (ၿမဲ - ၁ဝ၃၆၅)
ေအေဘေနဇာ ပံုႏွိပ္တိုက္
အမွတ္ - ၁၅၅၆၊ စိႏၱေက်ာ္သူဦးၾသလမ္း
(၄၂) ရပ္ကြက္၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ (ေျမာက္)
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး
အုပ္ေရ ၁ဝဝဝ
တန္ဖိုး ၂ဝဝဝ
ျဖန္႔ခ်ိေရး BCES
www.burmaethnicstudies.net
www.burmese.burmaethnicstudies.net

ႏိုင္ဟံသာ
“စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး”
ရန္ကုန္၊ ပန္းေဝေဝ စာေပ၊ ၂ဝ၁၄
- ၂၂ဝ စာ၊ ၁၃ စင္တီ x ၂ဝ စင္တီ
- “စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး”
 မာတိကာ

ထုတ္ေဝသူ၏ အမွာစာ .......... i

စာေရးသူ၏ အမွာစာ .......... v

စာေရးသူ၏ အမွာစကား ေဆာင္းပါး အတဲြ (၂) .......... viii

ခြန္းမတ္ရ္ကိုဘန္၏ အမွာစာ .......... xii

စာေရးသူ၏ ျဖတ္သန္းခဲ့မႈႏွင့္ ဆႏၵသေဘာထား အတဲြ (၁) .......... xv

၁။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အဆင့္ေနရာ .......... 1

၂။ အခ်င္းခ်င္းနားလည္မႈျဖင့္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းၾကပါစို႔ .......... 26
၃။ ျပႆနာေပါင္းစံု၏ ထြက္ေပါက္ .......... 34
၄။ ျပႆနာမ်ား၏ ေရေသာက္ျမစ္ .......... 40
၅။ ျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းေရးျပႆနာ .......... 45
၆။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္မည္ဆိုပါလွ်င္ .......... 50
၇။ ေသာင္းထိုက္၏ ပထဝီႏိုင္ငံေရးစာအုပ္အေပၚသံုးသပ္ျခင္း .......... 55
၈။ လူမ်ဳိးတို႔၏ အသက္ .......... 62
၉။ မ်က္ေမွာက္ကာလ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအလားအလာ .......... 66
၁ဝ။ က်ားကိုသနားရင္ သမင္ကိုလည္း စာနာတတ္ပါေစ .......... 73
၁၁။ အမ်ဳိးသားစာေပသင္ၾကားျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္မႈ .......... 82
၁၂။ ကမာၻ႔ရြာႏွင့္အညီ ဘာေတြျပင္ဖို႔လိုေနၿပီလဲ .......... 89
၁၃။ ႏိုင္ငံေရးလမ္းဆံု .......... 97
၁၄။ ေရၾကည္ရာျမက္ႏရ
ု ာ ရွာေဖြျခင္း .......... 104

၁၅။ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ .......... 111

၁၆။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုအတြက္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဟာ အေျခခံလအ
ုိ ပ္ခ်က္ .......... 116

၁၇။ လူသတ္စမ
ြ း္ အင္ၿပိဳင္ဆင
ုိ ျ္ ခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္မႈ .......... 122

၁၈။ ေပါင္းစပ္ခ်စ္ၾကည္ ေခတ္မပ

ီ ညာေရးစနစ္ .......... 128

၁၉။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ဖ႔ုိ ဘာေၾကာင္လ
့ အ
ုိ ပ္သလဲ.... 134
၂ဝ။ လက္နက္ႏင
ွ ့္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးျပႆနာ .......... 143

၂၁။ မတူျခားနားလြန္းတဲ့ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး .......... 150

၂၂။ စစ္အစိုးရရဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေခၚ ေခ်မႈန္းေရးမဟာဗ်ဴဟာ ....... 157

၂၃။ ဖက္ဒရယ္မူသည္သာ ျမန္မာ့ျပႆနာ၏ ထြက္ေပါက္ .......... 175

၂၄။ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံႏွင့္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအေပၚ

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ .......... 188

၂၅။ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို ဆက္လက္က်င့္သံုးသြားမွာလား .......... 199

၂၆။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အမ်ိဳးသားကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔ဟာ

ဒဂၤါးျပားရဲ႕ ပန္းနဲ႔ေခါင္း .......... 206

၂၇။ ႏိုင္ငံျခားအရင္းအႏွီးႏွင့္ ရွမ္း/ကခ်င္ ျပည္နယ္အတြင္း

လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ .......... 216

 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

xkwfa0ol. trSm
လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္
ျပည္တြင္းစစ္ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္း၍ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို
စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳလုပင
္ န္းမ်ားကို ေဆာင္
ရြက္ႏင
ို ္ေရးအတြက္ “တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာ သုေတသနအသင္း” ကို ဖဲစ
႔ြ ည္း
ထူေထာင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပင
္ န္းမ်ားကို
ေဖာ္ေဆာင္ႏင
ုိ ္ေရးအတြက္ ပထမလိအ
ု ပ္ခ်က္မွာ အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္
စတင္ျဖစ္ပြားေစခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ထို
ျပႆနာ၏ အရင္းအျမစ္သည္ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္းျခင္းႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္
ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို မထူေထာင္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တို္င္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက ပင္လံုညီလာခံ
တြင္ ေမွ်ာ္မန
ွ ္းခဲသ
့ ည့္ စစ္မန
ွ ္ေသာ ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ဒီမက
ို ေရစီ
စနစ္ ျပန္လည္ထြန္းကားေရးကို တနည္းတလမ္းျဖင့္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိင
ု ္ေရး
အတြက္ “တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာသုေတသနအသင္း” က ေအာက္ပါ လုပင
္ န္း
စဥ္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ရည္ရြယ္ထားပါသည္။

(၁) ျပည္ တြ ငး္ ၿငိ မး္ ခ်မ္းေရးႏွ င့္ အမ်ိဳးသားျပန္ လ ည္ ရ င္ ၾ ကားေစ့ေ ရးအတြ က္
အေထာက္အကူျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္။

(၂) ဒီမက
ို ေရစီ၊ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရး၊ စစ္မန
ွ ္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စစ
ု နစ္ ထြန္း
ကားေရးႏွင့္ လက္ခက
ံ ်င္သ
့ ံုးေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳလုပင
္ န္းမ်ားကို
ေဆာင္ရြက္ရန္။

(၃) ႏိင
ု င
္ ံေတာ္ဖစ
႔ဲြ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ႏင
ွ ့္ အႏွစသ
္ ာရမ်ားကို
ျပည္သလ
ူ ထ
ူ တ
ု ရပ္လံုး နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္

i
Edkif[Hom

ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္တရားမ်ား ထြန္းကားေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳ

လုပ္ငန္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္။

(၄) ႏွစေ
္ ပါင္း (၆ဝ) ေက်ာ္ ျဖစ္ပာြ းခဲေ
့ သာ ျပည္တင
ြ း္ စစ္ခ်ဳပ္ၿငိမး္ ႏိင
ု ေ
္ ရးအတြက္
အဓိက လိအ
ု ပ္ခ်က္မွာ ျပည္ေထာင္စအ
ု ဖဲဝ
႔ြ င္ ျပည္နယ္မ်ား ကိယ
ု ပ
္ င
ို အ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္
ခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အျပည့္အဝ ရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ စစ္မွန္ေသာ
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို တည္ေဆာက္ရန္ ျဖစ္ၿပီး၊ ထို ကိစၥအား
အေထာက္အကူျပဳမည့္ လုပင
္ န္းမ်ားကို ေဆာင္ရက
ြ ရ
္ န္ ... ဟူေသာ အခ်က္
မ်ားျဖစ္ပါသည္။

ျပည္တင
ြ း္ ၿငိမ
္ း္ းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ၿပီး အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး
မ်ားကို စတင္ႏင
ို ္ေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း (၆ဝ) ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားခဲသ
့ ည့္ လက္နက္ကင
ို ္
ပဋိပကၡတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ အစိုးရအၾကား၊
အခ်င္းခ်င္းအၾကား အျပန္အလွနအ
္ သိအမွတ္ျပဳမႈ (Recognition) လိအ
ု ပ္ပါသည္။
လြ တ္ လ ပ္ေ ရးရသည့္ အ ခ်ိ န္ မွ စ ၍ ယေန႔ ထိ တို င္ေ အာင္ အဆက္ ဆ က္ေ သာ
အစိုး ရတို ႔ ၏ တဖက္ သ တ္ ဝါဒမိႈ င္း တို က္ မႈေ ၾကာင့္ တို င္း ရင္း သားလူ မ်ိဳးတို ႔ ၏
လိုလားခ်က္မ်ားကို ျပည္သူလူထု သိရွိနားလည္ခြင့္ မရရွိခဲ့ပါ။ တခ်ိဳ႕ေသာ ဗမာ
(ဝါ) ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားက မည္သည့္
အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲေနရသနည္း
... ဟူေသာ ျပႆနာအရင္းအျမစ္ကို မဆိထ
ု ားဘိ၊ တိင
ု ္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္
လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေနၾကသည္ ... ဟူေသာ အခ်က္ကိုပင္ မသိ
ၾကပါ၊ သတင္းမ်ားကို ပိတ္ဆို႔အေမွာင္ခ်ထားျခင္း ခံေနခဲ့ရသည္။

ထိေ
႔ု ၾကာင့္ ျပည္တင
ြ း္ စစ္ ရပ္စၿဲ ပီး အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပင
္ န္း
မ်ား စတင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အခ်င္းခ်င္းအသိအမွတ္ျပဳရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထိုသို႔
အသိအမွတ္ျပဳရာတြင္ ျပည္ေထာင္စထ
ု တ
ဲ င
ြ ္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပူးေပါင္း
ေနထိုင္ၿပီး၊ ထို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္မတိုင္မီက
တည္းက လြတလ
္ ပ္၍ သီးျခားစီ ေနထိင
ု ခ
္ ၾဲ့ ကေသာ သီးျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္
... ဟူေသာ အခ်က္ျဖင္ပ
့ င္ စတင္ရေပမည္။ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ သီးျခား
သမိုင္းကိုယ္စီ ရွိၾကၿပီး၊ သီးျခားဘာသာစကားမ်ားကို ေျပာဆိုၾကသည့္အျပင္
သီးျခားယဥ္ေက်းမႈကို လက္ခက
ံ ်င္သ
့ ံုးေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကိလ
ု ည္း အခ်င္း

ii
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ခ်င္းအသိအမွတ္ျပဳၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏

ႏိုင္ငံေရးနစ္နာခ်က္မ်ားကို လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳၿပီး ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံေရးလိုလား
ခ်က္သည္ ဤ တိင
ု ္းျပည္တင
ြ ္ ေနထိင
ု ၾ္ ကကုန္ေသာ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ တ
ု ရပ္လံုးတိ၏
႔ု
လိုလားခ်က္ျဖစ္သည္ ... ဟူေသာ အခ်က္ကိုပါ အသိအမွတ္ျပဳႏိုင္ၾကဖို႔ လိုအပ္
ေပမည္။

ထို သုိ ႔ အခ်င္း ခ်င္း အသိ အ မွ တျ္ ပဳေရးတြ င္ ပထမဆင့္ အေနျဖင့္ အခ်င္း ခ်င္း
အေၾကာင္းကို အျပန္အလွန္နားလည္းသေဘာေပါက္ရန္ လိုအပ္သည္။ ထိုသို႔ နား
လည္သေဘာ ေပါက္ႏိုင္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္
ႏိုင္ငံေရးလိုလားခ်က္မ်ားကို ေရးသားတင္ျပရန္ လိုအပ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္း
သားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ သမိုင္း
ေၾကာင္းမ်ားကို သာ မက ထို ေတာ္လန
ွ ္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတိ၏
႔ု
အတၳဳပၸတမ
ိၱ ်ားကို ေရးသားတင္ျပႏိင
ု ရ
္ န္အတြက္ “တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာသုေတ
သနအသင္း” က ႀကိဳးပမ္းေနပါသည္။

တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာသုေတသနအသင္းသည္ အသင္း၏ ရည္ရယ
ြ ခ
္ ်က္မ်ား
အတိင
ု ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ လတ္တေလာေဆာင္ရက
ြ ေ
္ နမႈမ်ားကို
အသိေပး တင္ျပလိုပါသည္။

(၁) ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ေရးရာဆိုင္ရာ အသိအျမင္အေတြ႔အႀကံဳ ေဆြးေႏြး

ဖလွယ္ပဲြ (Workshop) မ်ားႏွင့္ သင္တန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း။

(၂) လက္ရွိ ႏိင

ု င
္ ံေရးအေျခအေန၊ တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္ကင
ို ္ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအဖဲြ႔
အစည္းမ်ား၏ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သံုးသပ္အကဲျဖတ္ခ်က္စာတမ္း
မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္တြင္းပရိသတ္မ်ားအတြက္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္
ေရးသား၍ အင္တာနက္ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ (Website) သို႔တင္ျခင္း။

(၃) တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္ကင
ို ္ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအဖဲြအ
႔ စည္းမ်ား၊ ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီ
မ်ား၏ လႈပ္ရာွ းမႈသမိုငး္ မ်ားႏွင့္ ထို လႈပ္ရာွ းမႈမ်ားကို ဦးေဆာင္ခ့ဲၾကေသာ
ေခါင္းေဆာင္ ႀ ကီး မ်ား၏ အတၳဳ ပၸ တိၱ မ်ားကို ေရးသားထု တ္ေ ဝျခင္း တို ႔ ကို
ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။

iii
Edkif[Hom

ယခု ထုတ္ေဝလိုက္ေသာ "စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး"

စာအုပ္သည္ စာေရးသူ ႏိုင္ဟံသာက ယခင္ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္
ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ အတြဲ (၁)
ႏွင့္ (၂) တို႔ကို စုစည္း၍ ျပန္လည္ထုတ္ေဝလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူ၏
အဆိုအရ ဤ ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ကို ထုတ္ေဝရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာ-

(၁) ဗမာ မဟုတ္ေသာ တုင

ိ ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ နစ္နာခ်က္မ်ား၊ ခံစားခ်က္မ်ား
ႏွင့္ လိုလားခ်က္မ်ားကို အမ်ားသိေအာင္ တင္ျပလိုျခင္း၊

(၂) မွနက
္ န္ၿပီး ခိင
ု ၿ္ မဲသည့္ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို တည္ေဆာက္
လိုျခင္း၊

(၃) ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ဆင္းရဲနိမ့္က်ေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး တိုး

တက္ဖံြ႔ၿဖိဳးေသာ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္တခု ျဖစ္လာေစရန္ ျပဳျပင္ေျပာင္း
လဲေရးကို တည္ေဆာက္လိုျခင္း ... တို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါသည္။

ယေန႔ကာလသည္ အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးကို ၿငိမ္းခ်မ္းေစ၍

တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု လိလ
ု ားေသာ "ဒီမက
ို ေရစီေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိယ
ု ္
ပိင
ု ္ျပ႒ာန္းခြင"့္ တိက
႔ု ို အာမခံခ်က္ေပးႏိင
ု သ
္ ည့္ စစ္မန
ွ ္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္
စု တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာကာလ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္မွန္ေသာ
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ ႏိုင္ဟံသာ၏ စာအုပ္က အမ်ားျပည္သူ
အတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေရးရာ သုေတသနအသင္း
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၄) ရက္

iv
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

pma&;ol. trSmpm

က်ေနာ္သည္ မြန္အမ်ဳိးသားအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး အမ်ဳိး

သားတန္္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားရရွိရန္အတြက္ လက္

နက္ကိုင္ေတာ္လန
ွ ္ေရးတြင္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္လပ
ႈ ္ရွားခဲ့သတ
ူ ဦး ျဖစ္

သည္။ လက္နက္ကင
ို တ
္ က
ို ပ
္ ဲြဝင္ရင္း အာဏာရအစိုးရအဆက္ဆက္တ၏
႔ို တိင
ု ္း

ရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံအေပၚ ဖိႏွိပ္ဝါးမ်ဳိေနသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို ျပည္သူမ်ားမွ

သိရန
ွိ ားလည္လာေစေရး ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ စတင္စာေရးသားလာခဲသ
့ ည္။ စာေရး

ရာတြင္ အေတြ႔အႀကံဳရွိသူ ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ မဟုတ္ပါ။ လိုအပ္မႈအရ

ႀကိဳးစားၿပီး ေရးသားေနျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အားနည္းခ်က္မ်ားရွပ

ိ ါက နားလည္

ခြငလ
့္ တ
ႊ ္ေစ လိပ
ု ါသည္။ က်ေနာ္ေရးခဲသ
့ ည့္ အေၾကာင္းအရာအမ်ားစုသည္ ဗမာ
မဟုတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ နစ္နာခ်က္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ လိုလား

ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား ႏွင့္ ဆိုင္ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္သည္။

က်ႏုပတ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ လူမ်ဳိးေရးအေပၚအေျခခံၿပီး ႏွစ္ေပါင္း (၆ဝ) ေက်ာ္ျဖစ္ပြား

ေနေသာ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ကရ
ို ပ္စ၍
ဲ ၿငိမ္းခ်မ္းတိုးတက္သည့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ႏိင
ု င
္ ံျဖစ္ေပၚလာ

ေရးအတြက္ လူမ်ဳိးေရးအရ ဖိႏပ

ွိ ဝ
္ ါးမ်ဳိးျခင္းကင္းသည့္ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္

ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြငရ
့္ ွိေသာ စစ္မန
ွ သ
္ ည့္ျပည္ေထာင္စန
ု င
ို င
္ တ
ံ ခုျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္း

လဲျပဳျပင္ရမည္ဟု ရႈျမင္သည္။ ထိုသို႔ ရႈျမင္သည့္အေလ်ာက္ အာဏာရအစိုးရ

တို႔၏ မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒက်င့္သုံးမႈႏွင့္ ဗမာ မဟုတ္ေသာတိုင္းရင္းသားမ်ား၏

နစ္နာခ်က္မ်ားကို ေဇာင္းေပးၿပီး ေရးသားခဲပ

့ ါသည္။ ထိေ
ု ရးသားခဲေ
့ သာ ေဆာင္းပါး

မ်ားကို မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္တင
ြ ္ အဓိကႏွင့္ အျခားေတာ္လန
ွ ္ေရးအဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား

ကထုတ္ေဝေသာ ဂ်ာနယ္စာေစာင္မ်ားသိလ
႔ု ည္း ေပးပိခ
႔ု ပ
ဲ့ ါသည္။ ေနာက္ပင
ို ္းတြင္

v
Edkif[Hom

ထိုေဆာင္းပါးမ်ားကိစ
ု စ
ု ည္းၿပီး "စစ္မန
ွ ္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္
သက္ဆိုင္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား" အမည္ႏွင့္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ရွိခဲ့

ဖူးသည္။ ထိရ
ု က
ုိ ္ႏပ
ွိ ထ
္ တ
ု ္ေဝခဲဖ
့ ူးေသာစာအုပ္ႏစ
ွ အ
္ ပ
ု သ
္ ည္ ယခင္ကာလ အေျခ

အေနအရ နယ္စပ္ႏင
ွ ့္ ေတာ္လန
ွ ္ေရးနယ္ေျမတိတ
႔ု င
ြ သ
္ ာ ျဖန္႔ေဝႏိင
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ယခု

ကာလအေျခအေနသည္ စာေပေရးသားထုတ္ေဝရာတြင္ လြတ္လပ္ခြင့္အေတာ္

အတန္ရွိလာၿပီျဖစ္၍ ျပည္သူအမ်ားစုအေျချပဳရာ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားရွိ ျပည္သူမ်ား သိရွိ

နားလည္ႏိုင္ေစရန္ ထိုစာအုပ္ႏွစ္အုပ္ကို တအုပ္တည္းအျဖစ္ေပါင္း၍ "တိုင္းရင္း

သား လူမ်ဳိးေရးရာသုေတသနအသင္း" (Burma Centre for Ethnic Studies

-BCES) မွ မိမိႏွင့္ညိႇႏိႈင္းၿပီး ထပ္မံရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း ျဖစ္သည္။

"တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေရးရာသုေတသနအသင္း"-သည္ လည္းေကာင္း၊ မိမိ

စာေရးသူအေနႏွင့္ လည္းေကာင္း ကိယ

ု က
္ ်ဳိးစီးပြားအတြက္ ရုက
ိ ္ႏပ
ွိ ထ
္ တ
ု ္ေဝျခင္း

မဟုတ္ပါ။ တနိင
ု င
္ တ
ံ ည္းအတူေန လူမ်ဳိးမ်ားအတြင္း စည္းလုံးညီၫတ
ႊ ၿ္ ပီး မိမတ
ိ ႔ို

ႏိုင္ငံအား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္လာေစေရးအတြက္

သာ ျဖစ္ပါသည္။ ၿမိဳ႕ေန ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုသည္ ဗမာမဟုတ္ေသာ တိင

ု ္းရင္းသား

တို႔၏ နစ္နာခ်က္ကို မသိနားမလည္ၾကပါ။ တိုင္းရင္းသားမ်ားလက္နက္ကိုင္

ေတာ္လန
ွ ္ေနၾကသည္ကို အစိုးရ၏ ဝါဒျဖန္ခ
႔ ်ီမအ
ႈ တိင
ု ္း ေသာင္းက်န္းျခင္း၊ အဖ်က္

အေမွာက္ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားဟူ၍သာ ထင္ျမင္ေနၾကသည္။ တိင

ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္း

စုံအတြက္ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသမ်ား ဖဲြ႔စည္းေပးထားၿပီ

ျဖစ္၍ အခြငအ
့္ ေရးတန္းတူ ရွိေနသည္ဟသ
ု ာ ထင္ျမင္ေနၾကသည္။ သာမန္ျပည္သူ

မ်ား မဆိထ
ု ားႏွင့္ နိင
ု င
္ ံေရးသမားအခ်ဳိ႕ကပါ ထိသ
ု ရ
႔ို ႈျမင္ေနသည္။ ၎တိအ
႔ု ျမင္တင
ြ ္

လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုေနၾကသည့္ ဗမာမဟုတ္ေသာ

တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကို

အမ်ဳိးသားအျမင္က်ဥ္းသူမ်ားအျဖစ္ ရႈျမင္ေနၾကသည္။ တခ်ိန္က ကြန္ျမဴနစ္

ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္ဝါဒီမ်ား ထိသ
ု ရ
႔ုိ ျႈ မင္ခယ
ံ ၾူ ကသကဲသ
့ ႔ို ယခုကာလတြငလ
္ ည္း အခ်ဳိ႕ေသာ

ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက ထိုသို႔ပင္ ရႈျမင္ေနၾကသည္။ ၎တို႔သည္ အေျခ

အေနမွနက
္ ို မသိမျမင္သျဖင့္ အစိုးရ၏ ဝါဒျဖန္ခ
႔ ်ီမႈႏင
ွ ့္ လုပ္ေဆာင္မမ
ႈ ်ားကို လက္ခံ

ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အာဏာရအစိုးရတို႔သည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫႊတ္

vi
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေရးကို ဝါဒျဖန္ခ
႔ ်ီေရးအတြက္ေႂကြးေၾကာ္ေနေသာ္လည္း ညီၫတ
ႊ ္ေရး၏ အေျခခံ
ျဖစ္ေသာ တန္းတူအခြငအ
့္ ေရး မေပးသည္အ
့ ျပင္ နည္းေပါင္းစုံျဖင့္ လူမ်ဳိးေပ်ာက္

ေအာင္ဝါးမ်ဳိေနပါသည္။ သိသာထင္ရွားေသာ သာဓကတခုကို တင္ျပရေသာ္

ဗမာစာကို ႏိင
ု င
္ တ
ံ ဝွန္းလုံး တကၠသလ
ို အ
္ ဆင္အ
့ ထိ ေန႔စဥ္သင္ၾကားေနေသာ္လည္း

တိင
ု ္းရင္းသားစာေပမ်ားကို ၎တိဆ
႔ု င
ို ရ
္ ာနယ္ေျမမ်ား၌ မူလတန္းအဆင္တ
့ င
ြ ပ
္ င္

သင္ၾကားခြင့္မျပဳပါ။ ဤသည္ကို တန္းတူညီမွ်မႈရွိသည္ဟု မည္သို႔လက္ခံရမည္

နည္း။ စာေပေပ်ာက္လွ်င္ မၾကာေတာ့ေသာကာလတြင္ ဘာသာစကားလည္း

လိုက္ပါ ေပ်ာက္ကြယ္လိမ့္မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဤလုပ္ရပ္ကို လူမ်ဳိးေရးအရ

ဝါးမ်ဳိေနျခင္းမဟုတဟ
္ ု မည္သူျငင္းဆိပ
ု္ ါမည္နည္း။ ဤသိ႔ု ဖိႏပ
ွိ ဝ
္ ါးမ်ဳိခံေနရသည္

ကို ဗမာျပည္သမ
ူ ်ားအေနႏွင့္ အကယ္၍ခံေနရပါက မည္သသ
႔ို ေဘာထားၾကမည္

နည္း။ ဤသို႔ေသာ မူဝါဒလုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫႊတ္ေရးကို

မည္သို႔ေဖာ္ေဆာင္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတိုးတက္ေသာ ျပည္ေထာင္စုကို မည္သို႔

တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါမည္နည္း။

ထိ႔ေ
ု ၾကာင္အ
့ ေျခအေနမွန္ႏင
ွ ့္ ဖိႏပ
ွိ မ
္ မ
ႈ ်ဳိးစုက
ံ ို ခံေနရေသာ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိး

စုံတို႔၏ ဘဝကို နားလည္စာနာၿပီး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးႏွင့္ တရားမွ်တမႈအေပၚ

ျပည္သအ
ူ မ်ားရပ္တည္လာပါက တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫတ
ႊ ္ေရးႏွင့္ က်ႏုပတ
္ ႔ို

၏ ျပည္ေထာင္စုေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္တိုးတက္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူႏွင့္

တြန္းအား ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ဤရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ဤစာအုပ္သည္ တစုံ

တရာ အက်ဳိးျပဳနိုင္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္၍ ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

"အမွနတ
္ ရားအတြက္ ျပည္သမ
ူ ်ား၏ေထာက္ခအ
ံ ားေပးျခင္းကို ေစာင့္ေမွ်ာ္လ်က္"

ႏိုင္ဟံသာ

စာေရးသူ

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္လာလ (၁) ရက္

vii
Edkif[Hom

pma&;ol. trSmpum; aqmif;yg; twGJ (2)

ဤ “စစ္မန
ွ ေ
္ သာျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရး” ေဆာင္းပါးမ်ား (၂) စာအုပ္
ကို ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝရျခင္းမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ (၃) ခုရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-

(၁) ဗမာမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ နစ္နာခ်က္ ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္

လိုလားခ်က္မ်ားကို အမ်ားသိေအာင္ တင္ျပလိုျခင္း၊

(၂) မွန္ကန္ၿပီး ခိုင္ၿမဲမည့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫႊတ္ေရးကို တည္ေဆာက္

လိုျခင္း၊

(၃) ျပည္ တြငး္ စစ္ေ ၾကာင့္ ဆင္း ရဲ နိမ့္က်ေနရေသာ ႏိုင္ငေ

ံ တာ္ ကုိ ၿငိ မး္ ခ်မ္း ၿပီး
တိးု တက္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ႏိင
ု င
္ ံေတာ္တခု ျဖစ္လာေစရန္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ
တည္ေဆာက္လိုျခင္း ... တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

က်ေနာ္သည္ မြနအ
္ မ်ဳိးသားတေယာက္ ျဖစ္သည္။ မြနအ
္ မ်ဳိးသားထုအတြက္
တရားမွ်တေသာ အမ်ဳိးသား အခြငအ
့္ ေရး၊ ႏိင
ု င
္ ံေရးအခြငအ
့္ ေရးမ်ားကို ရရွလ
ိ ၍
ို
၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွ ယေန႔အထိ လက္နက္ကိုင္ၿပီး ရုန္းကန္လႈပ္ရွား တိုက္ပဲြဝင္ေနသူ
တဦးျဖစ္သည္။ ႏုပ်ဳိခ်ိန္မွ ရင့္အိုေႂကြလြင့္ခ်ိန္အထိ မရပ္မနား မိမိတို႔ အမ်ဳိးသား
လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ရုန္းကန္လပ
ႈ ရ
္ ွား တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေနၾကသူမ်ားသည္ ကခ်င္၊
ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ပအိုဝ္း၊ ပေလာင္၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ “ဝ” စေသာ
တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိး အားလုံးလိလ
ု တ
ို င
ြ ္ ရွၾိ ကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသိ႔ျု ဖစ္ရွိ
ေနရသနည္း။ စဥ္းစားအေျဖရွာ သင့္ပါသည္။ ဗမာမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား
အားလုံးလိလ
ု တ
ို င
ြ ္ တူညီေသာနစ္နာခ်က္၊ တူညီေသာ ခံစားခ်က္ႏင
ွ ့္ တူညီေသာ
လိုလားခ်က္မ်ား ရွိေနပါသည္။ က်ေနာ္သည္ NDF, DAB တပ္ေပါင္းစုတို႔တြင္
အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးသူျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ UNFC ေခၚ
"ညီၫႊတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ" တြင္ အေထြေထြ

viii
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ယူေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူမ်ဳိးစုံတိုင္းရင္းသား

အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား၏ အျမင္သေဘာထားမ်ားကို အေတာ္အတန္သရ
ိ န
ွိ ားလည္ထား
သူ တေယာက္ျဖစ္သည္။ ဤစာအုပတ
္ င
ြ ္ ပါရွိေသာ ေဆာင္ပါးမ်ားမွ သေဘာထား
မ်ားသည္ က်ေနာ္ ႏိင
ု ဟ
္ သ
ံ ာ တဦးတည္း၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးအျမင္သေဘာထားထက္
တိုင္းရင္းသား အမ်ားစု၏ အျမင္သေဘာထားအျဖစ္ မွတ္ယူေစလိုပါသည္။

က်ေနာ္ေရးသားခဲ့သည့္ေဆာင္းပါးမ်ားကို ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ “စစ္မွန္

ေသာ ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရး” အမည္ျဖင့္ ထိစ
ု ဥ္က ENC ႏွင့္ UNLD(LA)
၏ အေထြေ ထြ အ တြ င္းေရးမွဴးတာဝန္ ကို ထမ္းေဆာင္ သူ ေဒါက္ တာဆလို င္း
လ်န္မန
ႈ ္းမွ စာအုပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အစစအရာရာ တာဝန္ယပ
ူ ံုႏပ
ွိ ထ
္ တ
ု ္ေဝ
ခဲဖ
့ ူးသည္။ ထို ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဖတ္လက
ို ရ
္ ေသာ တိင
ု ္းရင္းသားလူငယ္လလ
ူ တ္
အမ်ားစုတို႔က သေဘာက်ႏွစ္သက္ၾကေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။ ဒီမိုကေရစီ
အင္အားစုမ်ားမွ ဖတ္ရသူမ်ားက ဗမာ မဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏
နစ္နာခ်က္၊ ခံစားခ်က္ႏင
ွ ့္ လိလ
ု ားခ်က္မ်ားကို အထိက
ု အ
္ ေလွ်ာက္ နားလည္လာ
သည္အ
့ တြက္ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားအေပၚပိမ
ု ို မွနက
္ န္ေသာ သေဘာထားအျမင္မ်ား
ျဖစ္ေပၚလာေစပါသည္။ ဤသည္မွာ မွန္ကန္ခိုင္ၿမဲေသာ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံး
ညီၫႊတ္မႈ တည္ေဆာက္ေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္
မိမိတို႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအေပၚ အမွားအမွန္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း မရွိ
ေသာ မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒီ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြကမ
္ ူ အနာေပၚ ဒုတက
္ ်သလို
ျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ျဖစ္ပမ
ုံ ွာထိစ
ု ဥ္က အပစ္အခတ္ရပ္စထ
ဲ ားေသာကာလ
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဆက္ဆံေရးရုံးတြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ကိယ
ု စ
္ ား
လွယ္အခ်ဳိ႕ ရွိေနပါသည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ေတာင္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တြင္
စစ္ဦးစီးအရာရွိ (ပထမတန္း) စစ္ဖက္ေရးရာလုံၿခဳံေရးဌာနကို တာဝန္ယူထားသူ
ဒုု-ဗိုလ္မွဴးႀကီး မင္းခ်စ္ဦးသည္ ထိုစာအုပ္ကို ဖတ္ရွဳၿပီး မထိန္းႏိုင္၊ မသိမ္းႏိုင္
ေဒါသမ်ားေပါက္ကလ
ဲြ ာ သည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ တာဝန္ခအ
ံ ခ်ဳိ႕ကို ေခၚေတြၿ႔ ပီး
မေက်နပ္ေသာေလသံျဖင့္ ေဝဖန္ခသ
ဲ့ ည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ တာဝန္ခတ
ံ က
႔ို ပါတီ
မွ ထုတ္ေဝျခင္း မဟုတ၊္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ထုတ္ေဝျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပေသာအခါ
မိမအ
ိ ေပၚပုဂၢိဳလ္ေရး အရရႈတခ
္ ် တိက
ု ခ
္ က
ို လ
္ ာျပန္သည္။ မဟာဝါဒီစစ္အာဏာရွင္
အဝန္းအဝိုင္းမွ ထိုသို႔ေပါက္ကဲြခဲ့ပုံကို တြက္ခ်က္ၾကည့္လွ်င္ ၎စာအုပ္၏ ထိ

ix
Edkif[Hom

ေရာက္မႈအတိုင္းအတာကို ခန္႔မွန္းသိျမင္ႏိုင္ပါသည္။ အာဏာႏွင့္ လက္နက္ရွိ

သူမ်ားသည္ ေဝဖန္ေထာက္ျပခံရေသာအခါ ရွကရ
္ မ္း ရမ္းတတ္ၾကမည္မွာ ဓမၼတာ
ပင္ျဖစ္သည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ၎တိ၏
႔ု လုပရ
္ ပ္မ်ားကို ခ်င္ခ
့ ်ိနလ
္ ာၾကလိမမ
့္ ည္ ျဖစ္ေသာ
ေၾကာင့္ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလုံး ညီၫတ
ႊ ္ေရးအတြက္ တစုတ
ံ ရာ အေထာက္အကူ
ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။

တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫတ
ႊ ္ေရး ပ်က္ျပားေနျခင္းသည္ က်ႏုပတ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္
ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ႔ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားအနက္ အေျခခံအက်ဆုံးျပႆနာ ျဖစ္
သည္။ ဤျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိင
ု သ
္ မွ် အျခားျပႆနာမ်ားကိလ
ု ည္း ေျဖရွင္း၍
ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဤျပႆနာကို ေျဖရွင္းရခက္ေနရသည္မွာ တိုင္းရင္းသား
မ်ား၏ နစ္နာခ်က္ႏင
ွ ့္ လိလ
ု ားခ်က္ကို ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက မသိနားမလည္ၾက၍
ျဖစ္သည္။ အာဏာ ရအစိုးရမ်ားက ဝါဒျဖန္ထ
႔ ားသည္အ
့ တိင
ု ္း ဖက္ဒရယ္ဆသ
ို ည္
မွာ ခဲထ
ြ က
ြ ္ေရး၊ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ ျပဌာန္းခြငဆ
့္ သ
ို ည္မွာ လြတလ
္ ပ္ေရး၊ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ား၏
လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခဲြထြက္ရန္ဦးတည္ေနေသာ
လုပ္ရပ္မ်ားဟုသာ ဗမာလူမ်ဳိး အမ်ားစုက နားလည္ေနၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီ
အခြငအ
့္ ေရးမရွသ
ိ ျဖင့္ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ား၏ နစ္နာခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိရ
ု န္
အခြ င့္ အလမ္းမရွိ ခဲ့ ၊ နို င္ ငံေ ရးျပႆနာကို ေတြ႔ ဆုံေ ဆြးေႏြးေျဖရွ င္းရန္ အခြ င့္
အလမ္းမရွိသျဖင့္ မိမိတို႔လုိလားခ်က္ကို ေတာင္းဆိုတင္ျပႏိုင္ခြင့္ မရွိခဲ့ပါ။ လက္
နက္အင္အားျဖင့္သာ ေျဖရွင္းေနၾကသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စစ္မွန္ေသာ
ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး ဦးတည္ခ်က္ကို ျပည္သူအမ်ား မသိနားမလည္
ၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိသ
ု ႔ို မသိနားမလည္ၾကေသာေၾကာင့္ ေထာက္ခအ
ံ ားေပး
ျခင္း မျပဳသည္အ
့ ျပင္ မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒႏွင့္ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ ေနာက္ကို စိတ္
ညစ္ညစ္ႏွင့္ လိုက္ပါေနရသည္။

ဤ စာအုပ္ကို ဖတ္ရႈၿပီးပါက စစ္မွန္ေသာတိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫႊတ္

ေရးႏွင့္ စစ္မန
ွ ္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို တစုတ
ံ ရာ နားလည္သိျမင္
လာလိမ့္ မည္ဟု ယုၾံ ကည္ေမွ်ာ္လင္မ
့ ပ
ိ ါသည္။ ဤ စာအုပပ
္ ါ ေဆာင္းပါးမ်ားသည္
တခ်ိန္က စာေစာင္ဂ်ာနယ္ တခုခုတြင္ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား ျဖစ္ပါ
သည္။ ဤသုိ႔ စုစည္း ၿပီးထပ္မံရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝရျခင္းသည္ တိုင္းျပည္အတြက္
လိုအပ္ေနေသာ အမ်ဳိးသားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး

x
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဆိင
ု ရ
္ ာေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရရွညက
္ ်န္ရစ္ ေနေစရန္ႏင
ွ ့္ ဤအေၾကာင္း အရာမ်ား
တြင္ စိတပ
္ ါဝင္စားၿပီး ေလ့လာလို သူမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူျပဳေစရန္ ျဖစ္
သည္။ အမ်ားျပည္သူတို႔ သိရွိနားလည္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ အတုအေယာင္
ျပည္ေထာင္စုသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတခု ျဖစ္လာရပါလိမ့္မည္။

ဤ စာအုပက
္ ို ထုတ္ေဝႏိင
ု ရ
္ န္အတြက္ အစစအရာရာ ကူညီေပးခဲ့ေသာ တိင
ု ္း
ရင္းသားလူမ်ဳိးေရးရာ သုေတသနအသင္း (BCES) ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာ
ရိုက္စာစီျပင္ဆင္မႈအားလံုးကို ေစတနာျဖင့္ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ေသာ ရွမ္း
အမ်ဳိးသား ကိုစိုင္းေမာ (န္) တို႔ကို အထူးေက်းဇူးတင္ပါသည္။ စာဖတ္ပရိႆတ္
မ်ားမွ ဤစာအုပ္ကို ဖတ္ရ၍ ေက်းဇူးတင္စရာရွိလာပါက ထို ကူညီခဲ့သူမ်ားအား
လည္းမွ်ေဝ၍ ေက်းဇူးတင္ေစလိုပါသည္။

“စာဖတ္ပရိႆတ္မ်ား ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႕ႏိုင္ပါေစ”

ႏိုင္ဟံသာ
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္

xi
Edkif[Hom

cGef;rwf&fudkbef. trSmpm

စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာေဆာင္းပါး
မ်ား (၂) ဟူေသာ စာအုပက
္ ုိ ေရးသားျပဳစုၿပီး ပုံႏပ
ွိ ထ
္ တ
ု ္ေဝရာတြင္ အမွာစာ ေရး
ေပးပါရန္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးလည္း ျဖစ္ၿပီး၊
ညီၫတ
ႊ ္ေသာ တုင
ိ ္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) အေထြေထြအတြင္း
ေရးမွဴးမွာလည္း တာဝန္ရွိေသာ ဆရာႏုိင္ဟံသာက က်ေနာ့္အား အကူအညီ
ေတာင္းခံလာသည္အ
့ ခါ က်ေနာ္အ
့ ေနျဖင္မ
့ ်ားစြာ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ဂုဏယ
္ မ
ူ ပ
ိ ါ
သည္။

ဆရာႏုင
ိ ဟ
္ သ
ံ ာ ျပဳစုေရးသားထုတ္ေဝသည့္ စာအုပတ
္ င
ြ ပ
္ ါရွိေသာ အေၾကာင္း
အရာ အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ ၿခံဳငုံ၍သုံးသပ္ပါက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္
တုင
ိ ္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္းမ်ားသည္ မိမတ
ိ န
႔ုိ ယ္ေျမကုိ ကုယ
ိ စ
္ ားျပဳၾက၍ အေမွ်ာ္
အျမင္ႀကီးမားစြာ တုင
ိ ပ
္ င္ေဆြးေႏြး အေပးအယူလပ
ု ၾ္ ကၿပီးမွ ပင္လစ
ုံ ာခ်ဳပ္ကုိ ခ်ဳပ္
ဆုခ
ိ ၾဲ့ ကေၾကာင္း၊ ပင္လစ
ုံ ာခ်ဳပ္၏ အႏွစသ
္ ာရသည္ သီးျခားတည္ရွိေသာ နယ္ေျမ
မ်ား တၿပိဳင္တည္းလြတလ
္ ပ္ေရး ရယူၿပီး အမ်ဳိးသားတန္းတူရည္တူ ျပည္ေထာင္စု
ႏုင
ိ င
္ တ
ံ ည္ေထာင္ရန္ ျပည္ေထာင္စု စိတဓ
္ ာတ္ကုိ ခ်မွတထ
္ ားေၾကာင္း၊ သုရ
႔ိ ာတြင္
ဗုလ
ိ ခ
္ ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆုံးသြားသည့္ ေနာက္ပင
ုိ ္းတြင္ ပင္လစ
ုံ တ
ိ ဓ
္ ာတ္အေျခခံမူ
လမ္းစဥ္အေပၚ ေသြဖည္အားနည္းသြားရာမွ ၁၉၄၇ ခု ဖြစ
႔ဲ ည္းပုအ
ံ ေျခခံဥပေဒသည္
တုိင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူအခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးျခင္း ျပႆနာေၾကာင့္ ျပည္တြင္း
စစ္မီး အဆင့္ဆင့္ေလာင္ကြၽမ္းသြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းျပႆနာအေပၚ
ဖဆပလ အစုိးရသည္ လက္နက္ႏွင့္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးျပႆနာကုိ ေျဖရွင္း၍ မရ
ေၾကာင္းႏွင့္ နဝတ - နအဖ စစ္အပ
ု စ
္ အ
ု ေနျဖင္လ
့ ည္း အပစ္ခတ္ရပ္စဲေခၚ ေခ်မႈန္း
ေရးမဟာဗ်ဴဟာ (အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး နည္းေပါင္းစုံျဖင့္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ား

xii
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အား ဖ်က္ဆီး၍မရေၾကာင္း) ကုိ လက္ေတြ႔ျပသလုိက္ၿပီး ယင္းလုပ္ရပ္သည္

မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒကုိ က်င္သ
့ းံု ျခင္းျဖစ္ကာ မွားယြငး္ သည္လ
့ ပ
ု ရ
္ ပ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း
ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ထု႔ျိ ပင္ ဗုလ

ိ ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ မဆလတပါတီအာဏာရွငစ
္ စ္အပ
ု စ
္ က
ု
စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲထားသည့္ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ တုိင္းရင္းသား
အခြင့္အေရး မဆုိထားဘိ၊ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးမ်ား အားလုံး ဆိတ္သုဥ္းျခင္း
ျပႆနာေၾကာင့္ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ မ
ု ်ား တေလွ်ာက္လုံး ဆန္က
႔ ်င္တက
ုိ ပ
္ ဝ
ြဲ င္လာၾကရာ
ယေန႔ထိ ႏုိငင
္ ံေရးအရ ေျဖရွင္း၍ မရေသးသည္သာမက နဝတ-နအဖ စစ္အုပ္စု
သည္ အနာဂတ္အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္သည္ အစဥ္တစုိက္ ပါဝင္
ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ေရး ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကုိ အတင္း
အဓမၼ အတည္ျပဳျပဌာန္းလုိက္ၿပီး စစ္အုပ္စုမွ ျပည္သူတရပ္လုံးအေပၚ ကြၽန္ျပဳ
လုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မည္သုိ႔မွ် တုိင္းရင္းသားမ်ားအေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ
အခြင့္အေရးတုိ႔ကုိ ဦးတည္ေဖာ္ေဆာင္ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္
ျပည္ေ ထာင္ စုျ မန္ မာႏုိ င္ ငံ ၏ အေျခခံျ ပႆနာသည္ တုိ င္း ရင္း သားလူ မ်ဳိး မ်ား
တန္း တူ အ ခြ င့္ အေရး ဆုံး ႐ႈံး သြားျခင္းျပႆနာႏွ င့္ ဒီ မုိ ကေရစီ ဆိ တ္ သု ဥ္းျခင္း
ျပႆနာျဖစ္ၿပီး ယင္းဒြန္တြဲေနသည့္ ျပႆနာႏွစ္ရပ္ကုိ တၿပိဳင္တည္း ေျဖရွင္း
ႏုိင္မွသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာမည့္ ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု
ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ကုိ တည္ေထာင္သြားႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း စသည့္ ျပည္ေထာင္စု
ျမန္မာႏုင
ိ င
္ ၏
ံ ႏုင
ိ င
္ ံေရး ေနာက္ခသ
ံ မုင
ိ ္း ျဖစ္ရပ္မန
ွ အ
္ ေပၚ ကြင္းဆက္ရရ
ွိ ွိ ရွင္းလင္း
ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ဆရာႏုိ င္ ဟံ သာေရးသားျပဳစု ထု တ္ေ ဝသည့္ စာအု ပ္ ၏ အႏွ စ္ သာရသည္

တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊
ရွ မ္း ၊ ရခုိ င္ စသည့္ လူ မ်ဳိး မ်ားသည္ ပင္ လုံ စိ တ္ ဓာတ္ သ ည္ သာလွ် င္ မဟာ
လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒႏွင့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ လူမ်ဳိးေရးဝါဒကုိ ဖယ္ရွားႏုင
ိ ၿ္ ပီး တုင
ိ ္းရင္းသား
လူမ်ဳိးမ်ားအခ်င္းခ်င္း လူမ်ဳိးႀကီး လူမ်ဳိးငယ္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေသာ ပုံစံအားလုံးကုိ
ဖယ္ရွားကာ လူမ်ဳိးေရး တန္းတူညမ
ီ ွ်မႈ၊ ႏုင
ိ င
္ ံေရးတန္း တူညမ
ီ ွ်မႈရ၍
ွိ ျပည္ေထာင္စု
ႏုင
ိ င
္ အ
ံ တြက္ တာဝန္ အသီးသီးရွၾိ ကသည္အ
့ တုင
ိ ္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရက
ြ ၾ္ ကလ်က္
အခ်ဳိးက် အက်ဳိးခံစားခြငရ
့္ ရွိ ျခင္းမ်ဳိးသည္သာလွ်င္ စစ္မန
ွ ္ေသာ အမ်ဳိးသားစည္း

xiii
Edkif[Hom

လုံးညီၫႊတ္ေရးကုိ အာမခံခ်က္ ေပးႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပြင့္လင္းရွင္းလင္းစြာ

ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ယေန႔ျ ပည္ သူ လူ ထု အ မ်ားစု သ ည္ ဒီ မုိ ကေရစီ အေရး၊ လူ ႔ အ ခြ င့္ အေရးကုိ

အျမန္ဆုံး ခံစားလုၾိ ကေသာ္လည္း၊ တုင
ိ ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား တန္းတူေရးျဖစ္သည့္
ပင္လစ
ုံ တ
ိ ဓ
္ ာတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရးကုမ
ိ ူ သေဘာေပါက္သူ
နည္းပါးေသးေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္း
ေဆာင္းမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ဒီမက
ုိ ေရစီေရး၊ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာအုပ္
မ်ား၊ စာေစာင္မ်ား၊ သတင္းမ်ား အမ်ဳိးမ်ဳိး ေရးသားျဖန္႔ေဝ ထုတလ
္ င
ႊ ၾ့္ ကေသာ္လည္း
တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား တန္းတူေရးျဖစ္ေသာ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္
ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာအုပမ
္ ်ား၊ စာေစာင္မ်ား၊ သတင္းမ်ား
ေရးသားျဖန္႔ေဝ ထုတ္လႊင့္ျခင္း အလြန္နည္းပါးေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ထု႔ေ
ိ ၾကာင့္ ဆရာႏုင
ိ င
္ ဟ
ံ သ
ံ ာမွ ေရးသားျပဳစု ပုံႏပ
ွိ ထ
္ တ
ု ္ေဝေသာ စစ္မန
ွ ္ေသာ
ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာေဆာင္းပါးမ်ား (၂) စာအုပ္
သည္ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားတုိ႔မွ အထူး
ဖတ္႐ႈေလ့လာ သင့္ၿပီး၊ ယင္းစာသည္ ဒီမုိကေရစီအေရးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ား
တန္း တူေ ရးျဖစ္ သ ည့္ စစ္ မွ န္ေ သာ ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္ေ ထာင္ စု ႏုိ င္ ငံေ တာ္ သ စ္
တည္ေဆာက္ေရး ဦးတည္ခ်က္ အေပၚ မ်ားစြာအေထာက္ အကူျပဳသြားလိမမ
့္ ည္ဟု
ယုံၾကည္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပလုိက္ရပါသည္။

ခြန္းမတ္ရ္ကုိဘန္
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္

xiv
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

pma&;ol. jzwfoef;r_ESifh qüoabmxm;

aqmif;yg; twJG (1)
က်ေနာ္သည္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမသို႔ ေရာက္ရိွလာခဲ့ၿပီး
မ်ဳိးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးသမား တဦးအေနျဖင့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီတြင္ တာဝန္ထမ္း
ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံုညီၫႊတ္ေရးႏွင့္
လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ေပါင္းစု (တညလ) ၏ အသံလႊင့္ဌာနတြင္ မြန္ဘာသာျဖင့္
အသံလင
ႊ ့္ျခင္းကို တာဝန္ယခ
ူ သ
ဲ့ ည္။ ၁၉၇၂ ခုႏစ
ွ တ
္ င
ြ ္ ဥကၠဌႏိင
ု ္ေရႊက်င္၏ ေနာက္
ကို လိုက္ခဲ့ရေသာေျကာင့္ မဟာမိတ္အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္
ေတြဆ
႔ ဆ
ံု က္ဆခ
ံ ရ
ဲ့ သည္။ ၁၉၇၆ ခုႏစ
ွ တ
္ င
ြ ္ KNU ဗဟိဌ
ု ာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာစခန္း
တြင္ က်င္းပေသာ အဖဲြ႔ (၁၃) ဖဲြ႔ တက္ေရာက္သည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု
ႏီွးေႏွာဖလွယ္ပဲြသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္လယ္မွ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္လယ္
အထိ အမ်ဳိးသား ဒီမက
ို ေရစီတပ္ေပါင္းစု (မဒတ) တြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး
အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ စတင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ေသာ
ျမန္မာျပည္ဒမ
ီ က
ို ရက္တစ္ မဟာမိတအ
္ ဖဲခ
႔ြ ်ဳပ္ (မဒမခ) ေခၚ (DAB) တြင္ တဲဘ
ြ က္
အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တႏွစ္ေက်ာ္ တာဝန္ယခ
ူ သ
ဲ့ ည္။ ၁၉၉၃ ခုႏစ
ွ လ
္ ယ္မွ ၁၉၉၅
ခုႏွစ္လယ္အထိ (မဒမခ) တပ္ေပါင္းစုတြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္
တာဝန္ယူခဲ့သည္။ မာနယ္ပေလာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာစည္းေဝးပဲြႏွင့္
မယ္သေရာထာ သေဘာတူညခ
ီ ်က္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ႏီွးေႏွာဖလွယပ
္ တ
ဲြ တ
႔ို င
ြ ္ ပါဝင္ခဲ့
သည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ကိုယ္စားလွယ္တဦးအေနျဖင့္ မဟာမိတ္ေရးရာႏွင့္
တပ္ေပါင္းစုေရးရာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ မၾကာခဏတာဝန္ယူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္
တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းေပါင္းစံုမွ ေခါင္းေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားႏွင့္ သိကၽြမ္းရင္းႏီွးခဲသ
့ ည္။ ၎တိ႔ႏ
ု င
ွ ့္ ႏိင
ု င
္ ံေရးရာကိစရ
ၥ ပ္မ်ားကို အႀကိမ္
ႀကိမ္ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ အျမင္ဖလွယ္ခဲ့ရာမွ ကၽြနု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံႏိုင္ငံေရး

xv
Edkif[Hom

ျပႆနာသည္ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး ပ်က္ျပားေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္
ေၾကာင္းသိျမင္ နားလည္ခဲ့သည္။

တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံုျဖင့္ ဖဲစ
႔ြ ည္းထားေသာ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုတင
ြ ္ တိင
ု ္းရင္းသား
စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို မတည္ေဆာက္ႏင
ို သ
္ မွ် ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္၊ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္
ေအာင္ လုပ္ေဆာင္၍ ရမည္မဟုတသ
္ ည္မွာ အထူးေျပာဖြယရ
္ ာလိမ
ု ည္ မထင္ပါ။
၎ကို ခံစားနားလည္သျဖင့္ (မဒမခ) ေခၚ (DAB) တပ္ေပါင္းစုျဖစ္ေပၚလာၿပီး
ေနာက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု လက္ခံႏိုင္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု
ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (မူၾကမ္း) တခုေပၚေပါက္ေလာေရးကို အမ်ားႏွင့္အတူ
စတင္ႀကိဳးပမ္းခဲသ
့ ည္။ ထိက
ု ာလတြင္ ဥပေဒပညာရွငမ
္ ်ား အေတာ္အတန္ျပည္စ
့ ံု
ေနသျဖင့္ မူၾကမ္းေရးဆဲြေရးေကာ္မတီ ဖဲစ
႔ြ ည္းျခင္း၊ အေျခခံသေဘာထား ရရိရ
ွ န္
ႏီွးေႏွာဖလွယ္ပဲြမ်ား က်င္းပျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။

ထို အ ခ်ိ န္ မွ စ ၿပီး မိ မိ အေနႏွ င့္ တို င္း ရင္း သားစည္း လံုး ညီၫႊ တ္ေ ရးဆို င္ ရာ
အေျခခံသေဘာထားဇစ္ျမစ္မ်ားကို ပိုမိုေလ့လာရွာေဖြျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ရွာေဖြ
ေလ့ လာေနစဥ္ ေတာင္ ႀ ကီး ဦး ထြ န္းျမင့္ ေရးသားခဲ့ေ သာ “ရွ မ္းျပည္ ဘ ယ္ လဲ ”
ဆိုသည့္စာအုပ္ကို ရွမ္းကိုယ္စားလွယ္တဦးထံမွ လက္ခံရရိွဖတ္ရႈခဲ့ရသည္။ ထို
စာအုပ္သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေၾကာင္း ၁၉၄၇ ျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ
ဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္သူမ်ား၏ နစ္နာခ်က္မ်ားအေၾကာင္းတို႔ကို
စုေပါင္းထားေသာ စာအုပ္ျဖစ္သည္။ ေတာင္ႀကီးဦးထြန္းျမင္သ
့ ည္ ၎ကိယ
ု တ
္ င
ို ္
ပါဝင္ေ တြ ႔ ႀ ကံဳ ခဲ့ေ သာ ႏို င္ ငံေ ရးျဖစ္ စ ဥ္ အ တြ င္း မွ ရရိွ ခဲ့ သ ည့္ ခံ စားခ်က္ အျမင္
သေဘာထားမ်ားကို ပစၥဳပၸန္ႏင
ွ ့္ အနာဂတ္ျပည္သမ
ူ ်ားသိရန
ိွ ားလည္ရန္ ေရးသားခဲ့
သျဖင့္ ကၽြႏပ
ု္ တ
္ အ
႔ို တြက္ တန္ဖိုးမျဖတ္နင
ို ္ေသာ အသိပညာမ်ားကို လြယလ
္ ယ
ြ ္ႏင
ွ ့္
ရရိွေစခဲ့သည္။

ေတာ္လွန္ေရးတြင္ စာေပေရးသားၿပီး ဘဝတူရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို

စည္းရံုးပညာေပးျခင္းသည္ အလြန္လိုအပ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္တခု ျဖစ္သည္။
ကၽြႏု္ပ္သည္ အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစံုကို ဝတၳဳ၊ ကဗ်ာ၊ ေဆာင္းပါး အသြင္မ်ဳိးစံု
ကေလာင္နာမည္မ်ဳိးစံုျဖင့္ ေရးသားကာ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းမ်ဳိးစံုကို ေပးပို႔ခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးႏွင့္ ဖက္ဒရယ္
ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို စတင္အေလးထားၿပီး ေရးသားျဖစ္ခဲ့သည္။

xvi
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

က်ႏုပတ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ၏
ံ ႏိင
ု င
္ ံေရးျဖစ္စဥ္တင
ြ ္ ၁၉၈၈ ခုႏစ
ွ က
္ ို ထူးျခားေသာ အလွည့္
အေျပာင္းတခုအျဖစ္ အားလံုးလိုလိုက ရႈျမင္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရႈျမင္ၾကေသာ
အျမင္သည္ တမ်ဳိးတည္း၊ တထပ္တည္း မဟုတ္ပါ။ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးမ်ားတြင္ ဒီမိုက
ေရစီစနစ္ေပၚထြန္းေရးကိသ
ု ာ အေလးထားေတာင္းဆိၾု ကေသာ္လည္း နယ္စပ္ႏင
ွ ့္
ေတာနယ္မ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီေရးနွင့္ ဗမာလူမ်ဳိးစုႏွင့္ က်န္တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
စုမ်ားအၾကား ညီၫႊတ္မႈရရိွေရးကို ေတာင္းဆိုၾကသည္။ ၎ကို လုပ္ငန္းစဥ္
အားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္
ရိွသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ျဖစ္သည္။

ဤလုပင
္ န္းစဥ္ကို အခ်ဳိ႕ေသာ နိင
ု င
္ ံေရးပါတီ အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားက လက္မခံလို
ၾကပါ။ ၎တိက
႔ု ဒီမက
ို ေရစီစနစ္ ေပၚထြန္းေရးသည္သာ ပထမ၊ ဒုတယ
ိ ၊ တတိယ
ျဖစ္သည္။ ဒီမက
ို ေရစီရရိၿွ ပီးမွ ႏိင
ု င
္ ံေတာ္ဖစ
႔ဲြ ည္းပံက
ု စ
ိ က
ၥ ို စီစဥ္မည္။ တိင
ု ္းရင္းသား
စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကိစက
ၥ ို ေဖာ္ေဆာင္မည္။ ဖဲစ
႔ြ ည္းပံက
ု စ
ိ ၊ၥ တိင
ု ္းရင္းသားအခြင့္
အေရးကိစက
ၥ ို တခ်ိနတ
္ ည္းတြင္ စဥ္းစားေဖာ္ေဆာင္ေနပါက ဒီမက
ို ေရစီရရိွေရးကို
ေႏွာင့္ေႏွးထိခိုက္ေစမည္ဟု ျမင္ၾကသည္။

သိ႔ေ
ု သာ္ဗမာမဟုတ္ေသာ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားကမူ မိမတ
ိ အ
႔ို ခြငအ
့္ ေရး
အတြက္ တစံုတခုေသာ အာမခံခ်က္မရိွဘဲ ဗမာတို႔ကိုမယံုၾကည္၊ မပူးေပါင္းလို။
ဤ အသိခံစားခ်က္ကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္ေပါင္း (၄ဝ) ကာလ
အေတြအ
႔ ႀကံဳမ်ားမွ ခိင
ု ၿ္ မဲလာေစခဲသ
့ ည္။ ၎တိအ
႔ု ေနျဖင့္ ဒီမက
ို ေရစီေရးႏွင့္ ဖက္
ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးသည္ ဒဂၤါးတခု၏ ေခါင္းႏွင့္ပန္းပမာ ခဲြ၍
မရ။ တၿပိဳင္တည္း ေဖာ္ေဆာင္ရမည္ဟု ျမင္သည္။ မတူညီေသာဘဝ၊ မတူညီ
ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္မွ ႀကီးျပင္းလာသူမ်ားအၾကား ေက်ေက်နပ္နပ္ႏင
ွ ့္ ခိင
ု ခ
္ င
ို ၿ္ မဲၿမဲ
လက္တဲြႏင
ို ရ
္ န္ ေဆြးေႏြးညိႇႏင
ိႈ ္းပညာေပးမႈသည္ မ်ားစြာလိအ
ု ပ္မည္ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုသို႔ လိုအပ္ေနသည့္အေလွ်ာက္ ယခုေခတ္ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုတြင္ ဇာတ္ပို႔၊

ဇာတ္ရံအျဖစ္ တခန္းတက႑မွ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကၽြနု္ပ္သည္လည္း မိမိ၏အသိ
အျမင္ခစ
ံ ားခ်က္မ်ားကို တခါတရံ ေဆာင္းပါးအသြင္ျဖင့္ ေရးသားျဖစ္ခသ
ဲ့ ည္။ ထို
ေရးသားခဲ့ေသာ စာမူေဟာင္းမ်ားထဲမွ ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံအတြက္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွ
ယေန႔အထိ လိအ
ု ပ္ေနဆဲျဖစ္ေသာ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးႏွင့္ စစ္မန
ွ ္
ေသာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ျပန္

xvii
Edkif[Hom

လည္ရွာ ေဖြေတြ႔ရိွသမွ်စုစည္းၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအား လက္ဆင့္ကမ္း

အျမင္သေဘာထားမ်ား မွ်ေဝနိုင္ရန္ စာအုပ္ငယ္အျဖစ္ ရိုက္ႏိွပ္ျဖန္႔ေဝေသာ
ဆႏၵရိွပါသည္။

ဤ စာအုပ္ပါ ေဆာင္းပါးမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အခ်က္အလက္တခ်ဳိ႕

သည္ မွားယြငး္ အားနည္းခ်က္ရပ
ွိ ါက စာေရးသူ၏တာဝန္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေထာက္
ျပေပးႏိုင္ပါက အထူးေက်းဇူးတင္ပါမည္။ ဤစာအုပ္ငယ္သည္ တိုင္းရင္းသား
စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးႏွင့္ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္
တစံုတရာအေထာက္အကူျဖစ္ပါက စာေရးသူအဖို႔ ေက်နပ္ၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ႏိုင္ဟံသာ
၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္

xviii
 jynfaxmifpktwGif; wdkif;&if;om;rsm;. tqifhae&m

၁၉၄၈ ခုႏစ
ွ ္ လြတလ
္ ပ္ေရးရခ်ိနမ
္ ွ ယေန႔တင
ို ္ ကၽြႏပ
ု္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ က
ံ ို ျပည္ေထာင္စု
ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ေခၚဆိုမွတ္ယူ လက္ခံထားခဲ့ၾကပါသည္။ ဤ ျပည္ေထာင္စု၏
ျပည္နယ္မ်ားကို ပထဝီအေျခခံျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားျခင္းမဟုတ္၊ လူမ်ဳိးတို႔၏ စုစည္း
ေနထိင
ု မ
္ က
ႈ ို အေျချပဳၿပီး ဖဲစ
႔ြ ည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္နာမည္မ်ားကိလ
ု ည္း
ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည္ျဖင့္ ဆိုင္ရာလူမ်ဳိးတို႔၏
နာမည္မ်ားကို အတိအလင္းေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသည္မွာ လူမ်ဳိးစံုပါဝင္သည့္
ျပည္ေထာင္စုတခုျဖစ္ေၾကာင္း သဏၭန္အားျဖင့္ ေပၚလြင္ထင္ရွားေစသည္။

သို႔ေသာ္ ၎ကို မွတ္ေက်ာက္တင္စစ္ေဆးၾကည့္ပါက အေရၿခံဳ၊ ေရႊမံႈႀကဲ၊

“နာမည္ခံျပည္ေထာင္စ”ု ျဖစ္ေနေၾကာင္းကို ႏိင
ု င
္ ံေရးသမားမ်ားႏွင့္ တိင
ု ္းရင္းသား
ေခါင္းေဆာင္တို႔က ေကာင္းစြာနားလည္ ထားၾကသည္ ။ ဤ ျပည္ေထာင္စု၏
၁၉၄၇ ဖဲစ
ြ႔ ည္းပံသ
ု ည္ ျပည္နယ္ျပည္မ ပံစ
ု ံျဖင့္ ဖဲစ
ြ႔ ည္းထားၿပီး ျပည္မက ျပည္နယ္
မ်ားအေပၚ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္။ ၁၉၇၄ ခု ဖဲြ႔စည္းပံုသည္ ျပည္နယ္မ်ား၊
တိင
ု ္းမ်ားျဖင့္ ဖဲစ
႔ြ ည္းထားေသာ္လည္း တခုတည္းေသာ ဗဟိအ
ု စိုးရက အာဏာကို
ခ်ဳပ္ ကို င္ ထားသည္ ။ ထို ႔ေ ၾကာင့္ ျပည္ န ယ္ ဟူ သ ည္ မွာ နာမည္ ခံ ဟ န္ျ ပမွ် သာ
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “အတုအေယာင္ျပည္ေထာင္စု” ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားသည္။

ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံယူထားၿပီး အဘယ္ေၾကာင့္အတုအေယာင္ ျဖစ္ေနရ

ပါသနည္း။ ေမးစရာရိွပါလိမ့္မည္။ အေျဖမွာ အာဏာရေခါင္းေဆာင္မ်ား (အထူး
သျဖင့္ ဗမာလူမ်ဳိးေခါင္းေဆာင္မ်ား) သည္ တိင
ု ္းရင္းသားအေရးကို အေလးမထား
ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ အေလးမထား ရသနည္း။ အဆင့္ေနရာ
မွနက
္ ို နားမလည္၍ ျဖစ္နင
ို သ
္ လိ၊ု လႊမ္းမိုးဝါးမ်ဳိလ၍
ို လည္း ျဖစ္ႏင
ို သ
္ ည္။ တိင
ု ္းရင္း
သားမ်ား၏ အဆင့္ေနရာမွနက
္ ဖ
ို ံုးကြယ္ႏင
ို ရ
္ န္ ႀကီးက်ယ္ေသာ နိင
ု င
္ ံေရးအဘိဓမၼာ
စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပခ
္ ၾဲ့ ကသည္။ လြနခ
္ ဲ့ေသာ အႏွစ္ ၃ဝ/၄ဝ ေက်ာ္ ကြန္ျမဴနစ္
ဝါဒေခတ္ေ ကာင္း ခဲ့ စ ဥ္ က “လူ မ်ဳိးေရးျပႆနာသည္ လူ တ န္း စားျပႆနာ၏

1
Edkif[Hom

လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သည္။ လူတန္းစားျပႆနာကို ေျဖရွင္းၿပီးသည္ႏင

ွ ့္ လူမ်ဳိးေရး
ျပႆနာသည္လည္း အလိုလိုေျပလည္သြားမည္” ဟု ဆိုခဲ့ၾကသည္။ လူမ်ဳိးေရး
ျပႆနာကိုတင္ျပလွ်င္ အျမင္က်ဥ္းသည္ဟု ႏိွမ့္ခ်ေျပာဆိုတတ္ ၾကသည္။

ဒီမက
ို ေရစီေခတ္ေရာက္ျပန္ေသာအခါ “လူမ်ဳိးေရးဆိင
ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးသည္
လူ့အခြင့္အေရး ေဘာင္ထဲတြင္ရိွသည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္ လူ့အခြင့္အေရး
မွန္သမွ်ကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးသည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီရပါက လူမ်ဳိးေရး
ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားလည္း အလိုလိုရရိွလိမ့္မည္” ဟုဆိုျပန္ပါသည္။ ဤသို႔
ကြန္ျမဴနစ္၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးအဘိဓမၼာ ဆရာႀကီးမ်ား (အားလံုးကို မဆိုလို)
၏ ဒႆနဆန္ေသာ ႏိင
ု င
္ ံေရးေဝါဟာရမ်ားျဖင့္ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ား၏ အဆင့္ေနရာ
မွနက
္ ို ဖံုးကြယခ
္ ၾဲ့ ကသည္။ မည္သ႔ေ
ို သာ သေဘာထားမ်ဳိးရိရ
ွ ၊ိွ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ား၏
တန္းတူေရးႏွင့္ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ က
့္ ို ေဘးဖယ္ထားခဲၾ့ ကသျဖင့္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္မီး အႏွစ္
(၅ဝ)ေက်ာ္ ေတာက္ေလာင္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ကၽြႏု္ပ္သည္ ဗမာမဟုတ္ေသာ
တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ အဆင့္ေနရာမွန္ကို အမ်ားသိေအာင္ မီးေမာင္းထိုး
တင္ျပလို၍ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားတင္ျပရျခင္းျဖစ္သည္။

၁။ ေရွးအတိတ္ကသမိုင္းေနာက္ခံ

မိမတ
ိ င္ျပလိုေသာ ဦးတည္ခ်က္အတြက္ လိအ
ု ပ္မည္ဟယ
ု ဆ
ူ သည့္ အတိတ္
သမိုင္းတခ်ဳိ႕ကို တင္ျပပါမည္။ သို႔ေသာ္ဦးစားေပးထည့္တြက္ရမည့္ ပစၥဳပၸန္ႏွင့္
အနာဂတ္အေရးအတြက္ သမိုင္းေနာက္ခံအခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ အေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္
ေစလိပ
ု ါ။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ အထူးမလိအ
ု ပ္သည္မ်ားႏွင့္ အျငင္းပြားစရာမ်ားကို အတတ္
ႏိုင္ဆံုးေရွာင္ရွား၍ တင္ျပပါမည္။

ဤ ျပည္ေထာင္စုအဝန္းအဝိုင္းတြင္ ရပ္တည္ေနထိုင္ ၾကကုန္ေသာ ကခ်င္၊

ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ပအိုဝ္း၊ ပေလာင္၊ ဝ၊ လားဟူ စသည့္
တိင
ု ္းရင္းသားတိသ
႔ု ည္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နင
ွ ခ
့္ ်ီ၍ ဤေျမတြင္ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္။
အားလံုးသည္ ဌာေနတိင
ု ္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးစြာေရာက္ရိွေနရာရထား
ျခင္း၊ လူဦးေရမ်ားျခင္း၊ အင္အားႀကီးမားျခင္း၊ ဓေလ့ထံုးစံႏင
ွ ့္ အႀကိဳက္ကို လိက
ု ၿ္ ပီး
ေနရာေရြးခ်ယ္ျခင္း စသည္ျဖင့္ ေနရာယူေနထိုင္လာခဲ့ၾကရာမွ သူ႔ေဒသႏွင့္ သူ
သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျဖစ္ရိွလာခဲ့သည္။ သူ႔ေဒသသူေန၊ သူ႔လူမ်ဳိးအေရးကို သူ

2
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဖန္တီး၊ သူ႔မင္း၊ သူ႔ေစာ္ဘြား၊ သူ႔ေစာ္ကဲ၊ သူ႔ေစာဖ်ာ၊ သူ႔ဒူးဝါး၊ သူ႔ေတာင္ပိုင္၊ သူ႔

ေတာင္အုပ္တို႔ႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္မွာ ခရစ္ႏွစ္
ေအဒီ ၉/၁ဝ ရာစုထိျဖစ္သည္။

ဗမာတို႔သည္ ေအဒီ (၉) ရာစုတြင္ ဤျပည္ေထာင္စုေဒသအတြင္းသို႔ စတင္

ေရာက္ရလ
ိွ ာေၾကာင္း၊ ထိမ
ု တိင
ု မ
္ က
ီ မြန္ႏင
ွ ပ
့္ ်ဴတိသ
႔ု ည္ ၿမိဳ႕ျပနိင
ု င
္ မ
ံ ်ားတည္ေထာင္
ၿပီး စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈတ႔ျို ဖင့္ ထင္ထင္ရွားရွားတည္ရိွေနၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာတိ႔ု
အင္ႏင
ွ အ
့္ ားႏွင့္ ဝင္ေရာက္လာခ်ိနတ
္ င
ြ ္ ပ်ဴႏိင
ု င
္ သ
ံ ည္ တရုတတ
္ ၏
႔ို တိက
ု ခ
္ က
ို ဖ
္ ်က္
စီးျခင္း ခံထားရသည့္ ကာလျဖစ္သျဖင့္ အားနည္းပ်က္စီးေနေၾကာင္း၊ ၎ေနရာ
တြင္ ဗမာတို႔ဝင္ေရာက္ေနရာရခဲ့ၿပီး၊ တစတစႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံတည္ေထာင္လာခဲ့
ေၾကာင္း သမိုင္းစာအုပ္မ်ားတြင္ အမ်ားနည္းတူ က်ေနာ္ေလ့လာ သိရိွရသည္။

ထို ကာလမွ (၁၁) ရာစု ဦး ပို င္း အထိ သ ည္ အလယ္ ပို င္း တြ င္ ဗမာႏို င္ ငံ ၊
အေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ မြန္ႏိုင္ငံဟူ၍ ထင္ထင္ရွားရွား
ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္မ်ားျဖင့္ တည္ရိွခဲ့သည္။ အျခားလူမ်ဳိးတို႔သည္ တိုင္းနိုင္ငံအျဖစ္
မထင္ရွားေသာ္လည္း မိမတ
ိ န
႔ို ယ္ေျမတြင္ မိမတ
ိ အ
႔ို ႀကီးအကဲႏင
ွ ့္ မိမတ
ိ ႔ို အမ်ဳိးသား
ကံၾကမၼာကို မိမိတို႔ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။

(၁၁) ရာစုမွာ ပုဂံတြင္ မင္းလုပ္ေနေသာ ဗမာဘုရင္အေနာ္ရထာက စစ္

အင္အားျဖင့္ ႏိင
ု င
္ က
ံ တ
ို ိုးခ်ဲ႕ၿပီး၊ ပထမ ဗမာအင္ပါရာႏိင
ု င
္ က
ံ ို တည္ေထာင္ခသ
ဲ့ ည္။
(၁၃) ရာစုအထိ တည္တံ့ခဲ့သည္။ (၁၆) ရာစုတြင္ ေတာင္ငူမွ ဗမာဘုရင္ ဘုရင့္
ေနာင္သည္ စစ္အင္အားျဖင့္ပင္ ဒုတိယဗမာအင္ပါရာႏိုင္ငံကို တည္ေထာင္ခဲ့
သည္။ (၁၈) ရာစုအထိ တည္တံ့ခဲ့သည္။ (၁၈) ရာစုတြင္ပင္ မုဆိုးဘိုရြာသား
အေလာင္းဘုရား ဦးေအာင္ေဇယ်သည္ တတိယဗမာအင္ပါရာႏိုင္ငံကို တည္
ေထာင္ခဲ့သည္။ (၁၉) ရာစုအထိ တည္တံ့ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဂၤလိပ္တို႔
ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး ရပ္ေဝးတိုင္းသားတို႔၏ ကိုလိုနီကြ်န္ဘဝေအာက္ လူမ်ဳိးအား
လံုး ေရာက္ရိွခဲ့ၾကရသည္။

ဗမာဘုရင္မ်ားနယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္ သိမ္းယူထားခဲ့ေသာ ပထမ၊ ဒုတယ

ိ အင္ပါရာ
ေခတ္ကာလမ်ားတြင္ စစ္ရံႈးေသာနယ္ေျမမ်ားကို ဘဏၰာ၊ သမီးကညာႏွင့္ လိအ
ု ပ္
သည္အ
့ ခါ စစ္သားမ်ားေပးပိရ
႔ု ေသာ လက္ေအာက္ခံ နယ္စားမ်ား အျဖစ္ထားရိၾွ က
ေၾကာင္း ေလ့လာသိရိွရသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို႔အေပၚ လႊမ္းမိုး

3
Edkif[Hom

ခ်ယ္လွယ္ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳၾကေပ။ အေလာင္းဘုရား (ေခၚ) ဦးေအာင္ေဇယ်၏

တတိယအင္ပါရာေခတ္တင
ြ က
္ ား ေျမၾသဇာ၊ ရာသီဥတု၊ လမ္းပန္းဆက္သယ
ြ ္ေရး
ႏွင့္ ျပင္ပကမာၻႏွင့္ ဆက္သြယ္ရာ တံခါးေပါက္ျဖစ္ေသာ နယ္ေျမမ်ားကို ဗမာပိုင္
နယ္ေျမအျဖစ္ ထာဝရရယူနိုင္ရန္ စနစ္တက်စီစဥ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤအခ်ိန္
တြင္ သတ္ျဖတ္ေမာင္းထုတ၊္ ဝင္ေရာက္ေနရာယူ ဝါးမ်ဳိမႈ မ်ားျပဳခဲသ
့ ည္။ ဤသိ႔ျု ဖင့္
ေတာင္ပိုင္းသို႔ ဗမာမ်ားေရာက္ရိွ လႊမ္းမိုးနိုင္ခဲ့သည္။

ဤ သမိင
ု ္းေနာက္ခံျဖစ္စဥ္အေပၚ သံုးသပ္ၾကည္ပ
့ ါက ယေန႔ျပည္ေထာင္စ၏
ု
ျပည္ န ယ္ န ယ္ န မိ တ္ အ တြ င္း ရိွ နယ္ေျမမ်ားသည္ မူ လ အစဥ္ အ ဆက္ အားျဖင့္
ဌာေနတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ပိုင္ဆိုင္ေသာနယ္ေျမမ်ား ျဖစ္သည္။ ေရြ႕လ်ား
ေျပာင္း လဲမအ
ႈ ခ်ဳိ႕ ရိခ
ွ ဲ့ေသာ္လည္း မိမတ
ိ မ
႔ို လ
ူ ဘိုးဘြားပိင
ု န
္ ယ္ေျမတြင္ ဆက္လက္
ရပ္တည္လ်က္ရိွၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကားတြင္ ဗမာသည္ အင္အား
ပိုႀကီးေသာ (စူပါပါဝါ) လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး အခ်က္အခ်ာနယ္ေျမမ်ားစြာကို ရရိွပိုင္ဆိုင္
ထားႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္နယ္ေျမအားလံုးကို ဗမာတို႔ကသာ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္၊
ဗမာတိ၏
႔ု ဘိုးဘြားပိင
ု ္ေျမ ျဖစ္သည္၊ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဆက္လက္ပင
ို ဆ
္ င
ို သ
္ င္သ
့ ည္ဟု
မွတ္ယူ၍ မရစေကာင္းပါ။

၂။ လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳကာလႏွင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္

နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလပ
ိ လ
္ က္ေအာက္၊ ကြ်န္သေဘာက္ဘဝတြင္ က်ေနာ္တ႔ို လူမ်ဳိးစု
တို႔၏ ဘဝဘယ္ပံုဘယ္နည္း တည္ရိွခဲ့ရသည္ကိုလည္း အနည္းအက်ဥ္း တင္ျပ
လိုပါသည္။ လက္ရိွျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံနယ္ေျမကို အဂၤလိပ္တို႔ ဝင္ေရာက္
သိမ္းပိက
ု ္ အေျခစိက
ု ခ
္ ်ိနမ
္ စ
ွ ၍ ၁၉၄၈ ခုႏစ
ွ ္ လြတလ
္ ပ္ေရးရခ်ိနအ
္ ထိ အာဏာပိင
ု ္
တဦးတည္း၏ ေအာက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အေနျဖင့္ တစည္းတလံုးတည္း
တည္ရိွ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကျခင္း မဟုတ္ေပ။ လူမ်ဳိးအလိက
ု ္ ေဒသအလိက
ု ္ သီးျခားစီ
ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္မွာ သမိင
ု ္းတြင္ အထင္အရွားပင္ျဖစ္သည္။ အဂၤလပ
ိ အ
္ စိုးရ
လက္ေအာက္တြင္ (၁) ျမန္မာျပည္မ၊ (၂) ေတာင္တန္းေဒသမ်ား၊ (၃) ကရင္နီ
နယ္ ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးခဲြျခားထားရိွပါသည္။

အထက္ပါအေျခအေနသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆ

ပလအဖဲက
႔ြ ဘုရင္ခ၏
ံ အတိင
ု ပ
္ င္ခအ
ံ မႈေဆာင္အဖဲ႔ြ (ဝန္ႀကီးအဖဲ)႔ြ တြင္ ဝင္ေရာက္

4
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အာဏာယူသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္အထိ ျဖစ္သည္။ အထက္ပါ ဝန္ႀကီးအဖဲြ႔သည္

ဘုရင္ခံအား ျမန္မာျပည္မအတြက္ အႀကံေပးႏိုင္ေသာ္လည္း က်န္ေဒသမ်ား
အတြက္ လံုးဝေျပာဆို ပိုင္ခြင့္မရိွခဲ့ပါ။ ကရင္နီနယ္ေခၚ ယခုကယားျပည္နယ္
သည္ ျမန္မာဘုရင္မင္းတုန္း မင္းလက္ထက္က ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စား ကင္းဝန္
မင္းႀကီးႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရတို႔ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာစာခ်ဳပ္အရ လြတ္လပ္ေသာေဒသ
တခု အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး မည္သည့္အစိုးရမွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရေပ။
ေနာက္ပိုင္းတျပည္လံုးကို အဂၤလိပ္တို႔သိမ္းပိုက္လိုက္ေသာအခါ အဂၤလိပ္တို႔က
ပင္ သီးျခားထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေသာ စကၠဴျဖဴ

စာတမ္းတြင္ ျပည္မျမန္မာႏိုင္ငံအား ဒိုမီနီယံအဆင့္မွ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ျဖစ္
ေသာ္လည္း ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရလက္ေအာက္တြင္ ဆက္
လက္ထားရိရ
ွ န္ ျဖစ္သည္။ ဤအေနအထားတြင္ ၁၉၄၆ ခုႏစ
ွ ္ ဇန္နဝါရီလ ေရႊတဂ
ိ ံု
ေစတီအလယ္ပစၥယံ၌ က်င္းပေသာ ဖဆပလ၏ ပထမအႀကိမ္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ
ညီလာခံတင
ြ ္ အဆိအ
ု မွတ္ (၆) အေနႏွင့္ တိင
ု ္းရင္းသား လူနည္းစုအေရးေခါင္းစဥ္
ျဖင့္ “လြတလ
္ ပ္ေသာဗမာျပည္သစ္ကို တည္ေထာင္ရာမွာ တိင
ု ္းရင္းသား လူနည္း
စု၊ လူမ်ဳိးစုအားလံုး သေဘာတူညတ
ီ န
ဲ့ ည္းနဲ႔ လြတလ
္ ပ္စြာတည္ေထာင္ရန္ က်ေနာ္
တိ႔ု သေဘာတူညီေၾကာင္း ကတိေပးပါသည္။ မည္သည့္ တိင
ု ္းရင္းသား လူနည္းစု
ကိုမဆို မိမိတို႔ကံၾကမၼာကို မိမိတို႔ဘာသာဖန္တီးခြင့္ ေပးပါမည္။ က်ေနာ္တို႔ႏွင့္
ခဲထ
ြ က
ြ လ
္ သ
ို ည္အ
့ ခါ ခဲထ
ြ က
ြ ခ
္ င
ြ ရ
့္ ိွေၾကာင္း” ကတိျပဳထားပါသည္။ ထိအ
႔ု တူ ၁၉၄၆
ခုႏစ
ွ ္ မတ္လတြင္ က်င္းပေသာ ပထမပင္လအ
ံု စည္းအေဝးတြင္ ဖဆပလကိယ
ု စ
္ ား
လွယ္အျဖစ္ သခင္ႏု၊ ဦးဘဂ်မ္းႏွင့္ အျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕တက္ေရာက္ၿပီး
ေတာင္တန္းသားမ်ား ဗမာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ လြတလ
္ ပ္ေရးရယူရန္ တိက
ု တ
္ န
ြ ္း
ထားၿပီး လြတလ
္ ပ္ေရးရၿပီးလွ်င္ တဲလ
ြ က
ို တဲြႏင
ို ၍
္ ၊ ခဲထ
ြ က
ြ လ
္ က
ို လည္း ခဲထ
ြ က
ြ ခ
္ င
ြ ့္
ရိွမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထိုမူမွာ မည္သည့္ အာဏာရအဖဲြ႔အစည္းမဆို က်င့္သံုးသြား
ရမည့္ “မူ” ျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုထားသည္။

ရွမ္းျပည္ ျပည္သလ
႔ူ ြတလ
္ ပ္ေရးအဖဲခ
ြ႔ ်ဳပ္ (ရပလ) က ၁၉၄၆ ခုႏစ
ွ ္ ၾသဂုတလ
္
တြင္ ျပည္မႏွင့္ေပါင္း၍ လြတ္လပ္ေရးအရယူၿပီးလွ်င္ —

(၁) ျပည္ေထာင္စုမူအရ ေပါင္းမည္။

5
Edkif[Hom

(၂) အခြင့္အေရးနွင့္အဆင့္အတန္းတူ ျဖစ္ရမည္။

(၃) ရွမ္းျပည္အား လံုးဝကိုယ္ပိုင္အုပ္ခု်ပ္ခြင့္ ေပးရမည္။
(၄) ခဲြထြက္လိုက အခ်ိန္မေရြးခဲြထြက္ခြင့္ ေပးရမည္။
ဟု ေႂကြးေၾကာ္စည္းရံုးခဲ့သည္။

ထိုႏစ
ွ ္ ႏိဝ
ု င္ဘာလ (၁၄) ရက္ေန႔တင
ြ ္ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားက ဘုရင္ခထ
ံ ံ စာေရး
ေပးပို႔ရာ၌ ျမန္မာျပည္မႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္မူအရ ေပါင္းမည္ဆိုလွ်င္ —

(၁) ရွမ္းျပည္အားကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးရမည္။

(၂) အခြင့္အေရးႏွင့္ အဆင့္အတန္းတူျဖစ္ရမည္။
(၃) ခဲြထြက္လိုသည့္အခ်ိန္တြင္ ခဲြထြက္ခြင့္ေပးရမည္
ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ကခ်င္တက
႔ို လည္း လြတလ
္ ပ္ေရးရၿပီး ဖဲစ
ြ႔ ည္းမည့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိင
ု င
္ ံ
အတြငး္ ကခ်င္ျပည္နယ္ပါဝင္ေရးကို ေအာက္ပါႁခြငး္ ခ်က္ႏစ
ွ ရ
္ ပ္ျဖင့္ စဥ္းစားမည္။
(၁) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ပါေရး မပါေရးကို
ကခ်င္ျပည္နယ္သားမ်ားကသာ ဆံုးျဖတ္ရမည္။
(၂) ခဲထ
ြ က
ြ လ
္ သ
ုိ ည္အ
့ ခ်ိနတ
္ င
ြ ္ ခဲထ
ြ က
ြ ခ
္ င
ြ ေ
့္ ပးရန္ ဟုေဖာ္ျပေတာင္းဆိသ
ု ည္။

ထို အေျခခံသေဘာထားမ်ားကို ပင္လည

ံု လ
ီ ာခံတင
ြ ္ ဆက္လက္ညိႇႏင
ိႈ ္းေဆြး
ေႏြးၾကၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီးကို
ခ်ဳပ္ဆို ႏိင
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ပင္လစ
ံု ာခ်ဳပ္၏ အနွစသ
္ ာရ သေဘာတူညခ
ီ ်က္ (Agreement
in Spirit) မွာ —

(၁) တန္းတူညီမွ်ေသာ ျပည္ေထာင္စုတခု ဖဲြ႔စည္းရန္နွင့္

(၂) ခဲြထြက္လိုက ခဲြထြက္ခြင့္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။

ပင္လစ
ံု ာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆၿို ပီးေနာက္ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ
စာခ်ဳပ္တြင္ ေတာင္တန္းေဒသ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ၎အဖဲြ႔
သည္ ကရင္နီနယ္အပါအဝင္ ေတာင္တန္းေဒသမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို က်ယ္
ျပန္စ
႔ ြာ ဖိတ္ေခၚေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးၿပီး၊ အစီရင္ခစ
ံ ာတင္သင
ြ ္းႏိင
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္
ျပည္ေထာင္စုတခုလံုး အဝန္းအဝိုင္းျဖင့္ အတူတကြလြတ္လပ္ေရး ရရိွလာျခင္း
ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေတာင္တန္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျပည္ေထာင္စအ
ု သြင္

6
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ျဖင့္ ဗမာတို႔ႏွင့္ မပူးေပါင္းခဲ့လွ်င္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ေပၚေပါက္လာမည္ မဟုတ္ေပ။

ပင္လံုစာခ်ဳပ္သာမေပၚေပါက္ခဲ့လွ်င္ “ေတာင္တန္းေဒသစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္”
လည္း ေပၚေပါက္လာမည္ မဟုတ္။ ထိုသို႔ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဗမာႏွင့္ ေတာင္တန္းသား
တို႔သည္ ယခုအခါ သီးျခားႏိုင္ငံသားမ်ားအျဖစ္ ေရာက္ရိွေနၾကေပလိမ့္မည္။

၃။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအျမင္ျဖင့္ ေလ့လာျခင္း

ပထဝီႏို င္ ငံေ ရးဆို သ ည္ မွာ ပကတိ တ ည္ ရိွေ နေသာ ေရေျမအေနအထား

တည္ေနရာႏွင့္ လူမ်ဳိး၊ လူဦးေရ၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ၊ စီးပြားေရးအေျခခံ၊
စိတဓ
္ ာတ္အေျခခံ စသည္တက
႔ို ပ
ို ါ ေလ့လာၿပီး ထည္တ
့ က
ြ စ
္ ဥ္းစားသည့္ ႏိင
ု င
္ ံေရး
အျမင္ ျဖစ္သည္။ ၎အျမင္အရ ေလ့လာၾကည့္ပါက က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု
ႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဖဲြ႔စည္းသတ္မွတ္
ထားၿပီး ယေန႔တိုင္ အသိအမွတ္ျပဳေနေသးေသာ ျပည္နယ္ (၇) ျပည္နယ္ႏွင့္
တိုင္း (၇) တိုင္း ရိွသည္။ ျပည္နယ္ (၇) နယ္မွာ နာမည္ေပးထားသည့္အတိုင္း
ဆိုင္ရာလူမ်ဳိးမ်ား၏ နယ္ေျမဟုအသိအမွတ္ျပဳၿပီး တိုင္း (၇) တိုင္းမွာ ေယဘူယ်
အားျဖင့္ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ား ေနထိုင္သည့္ေဒသဟု သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ဤ ဖဲြ႔စည္း
တည္ရိွေနမႈအေပၚ အေျခခံၿပီး ေလ့လာၾကည့္ပါစို႔။

ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ကယား၊ ကရင္၊ မြန္ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္

ေထာင္စု၏ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ တည္ရိွေနၾကၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္
ဆက္စပ္ေနၾကသည္။ အဆိုပါ ဆက္စပ္ေနသည့္ တဘက္ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္းတြင္
လည္း ၎လူမ်ဳိးမ်ားရိွေနၾကသည္။ ၎တိသ
႔ု ည္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားခ်င္း မတူကဲြျပားေသာ္
လည္း ၎တို႔အခ်င္းခ်င္းထိေတြ႔ ဆက္ဆံေနၾကသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ လူမ်ဳိးေရးအရ
ခံစားခ်က္ျခင္း နီးစပ္ၿပီး အျပန္အလွန္ ရိုင္းပင္းကူညီမႈမ်ား ရိွၾကသည္။ အဆိုပါ
လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဆက္စပ္ေနေသာႏိုင္ငံမ်ားရိွ ျပည္သူ႔အစိုးရမ်ားႏွင့္ ျပႆနာ
ႀကီးႀကီးမားမား မရွိၾကေပ။ ေနာက္တခ်က္မွာ ဆက္စပ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္
မိမိတို႔ျပည္ေထာင္စုထက္ ေအးခ်မ္းသည္၊ တိုးတက္သည္၊ ေနခ်င္စဖြယ္လည္း
ပိုရိွသည္။ ဤ အေနအထားသည္ ျပည္နယ္တခုခုက မိမိတို႔ျပည္ေထာင္စုမွ
ခဲြထြက္ၿပီး သီးျခားရပ္တည္ျခင္း သို႔မဟုတ္ တဘက္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္းျခင္းမ်ား
ျပဳလုပ္လိုေအာင္ ဆဲြေဆာင္ေနသည့္ အေနအထားရိွေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

7
Edkif[Hom

ျပည္နယ္ရရိွထားၾကေသာ လူမ်ဳိး (၇) မ်ဳိး၏ အေနအထားအေပၚ သံုးသပ္

ၾကည့္ပါက သမိုင္းေၾကာင္းအရ လည္းေကာင္း၊ လူဦးေရအရ လည္းေကာင္း၊
အေျခခံစီးပြားေရးအရ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားတက္ႂကြမႈအရ လည္း
ေကာင္း စံမၾီ က၍ ျပည္နယ္ရရိထ
ွ ားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိင
ု င
္ ံေရးႏိုးၾကား တက္ႂကြမႈ
အရာတြင္ စံမီရံုမက — အာဏာရျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဆက္ဆက္ကိုပင္
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔တိုင္ ဦး
ေဆာင္ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ဳိးသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား
ပီပီျပင္ျပင္ ရိွေနၾကသည္။ ၎ ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီ၊ လက္နက္ကင
ို ္ ေတာ္လန
ွ ္ေရး အဖဲ႔ြ
အစည္းမ်ားသည္လည္း အခ်င္းခ်င္းဆက္စပ္မႈ၊ ရင္းႏီွးမႈေကာင္းစြာ ရိွၾကသည္။

ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေျမျပန္႔ပိုင္းတြင္ အေနမ်ားသည္။ နယ္

စပ္ႏင
ွ ့္ ဆက္စပ္ေနေသာ စစ္ကင
ို ္းတိင
ု ္း၏ အေနာက္ေျမာက္ေဒသမ်ားတြင္ ဗမာ
လူမ်ဳိးနည္းၿပီး ခ်င္း၊ နာဂ၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္စသည့္ တိင
ု ္းရင္းသားေတြက မ်ားပါသည္။
ထို႔အတူ တနသၤာရီတိုင္းတြင္လည္း ထားဝယ္သားမ်ားသည္ အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး
ကရင္၊ မြန္ လူမ်ဳိးမ်ားလည္း မ်ားစြာရိွၾကသည္။ ထားဝယ္သားမ်ားသည္ ဗမာ
မ်ဳိးႏြယစ
္ ဝ
ု င္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ဗမာလူမ်ဳိးအျဖစ္ မခံယလ
ူ ပ
ို ါ။ ၎တိတ
႔ု င
ြ ္ “ဘိတ္
- ထားဝယ္အမ်ဳိးသားညီၫႊတ္ေရးတပ္ဦး” ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္း ရိွသည္။

ျမင္သာသည္မွာ ဗမာလူမ်ဳိးသည္ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ အေနနည္းၿပီး

အလယ္ပင
ို ္းတြင္ စုစည္းေနထိင
ု ၾ္ ကသည္။ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားက ၎တိက
႔ု ို ဝန္းရံ
ထားသည္။ လက္ရိွျပည္နယ္ (၇) ျပည္နယ္၏ အက်ယ္အဝန္းသည္ ဧရိယာ
စတုရန္းမိုင္ (၁၄၃,၆၅ဝ) ရိွၿပီး၊ တိုင္း (၇) တိုင္း၏ အက်ယ္အဝန္းမွာ ဧရိယာ
စတုရန္းမိုင္ (၁၁၇,၅၇၈) ရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္နယ္ေျမအရ ျပည္နယ္မ်ားက ပို၍
က်ယ္ပါသည္။ လူဦးေရအရၾကည့္လွ်င္ တိုင္း (၇) တိုင္းေပါင္းသည္ ျပည္နယ္
(၇) ျပည္နယ္ေပါင္းထက္ ပိမ
ု ်ားပါသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ဗမာလူမ်ဳိးအားလံုးေပါင္းသည္
အျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အားလံုးေပါင္းထက္ ပို၍ မမ်ားပါ။ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔
အေနႏွင့္ အေပၚစီးရထားသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္ၿပီး၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္
စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏင
ွ ့္ ႏိင
ု င
္ ံေရးအာဏာမ်ား ကန္သ
႔ တ္ဖန
ိ ပ
ိွ ခ
္ ံေနရသည္အ
့ တြက္
ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားအျဖစ္ ခံယူသူပိုမ်ားေနျခင္း ျဖစ္သည္။

8
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

စိတ္ဓာတ္ေရးရာကို ေလ့လာၾကည့္ပါက ဗမာအမ်ားစုသည္ ဗုဒၶဘာသာကို

ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားအခ်ဳိ႕သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို
ကိုးကြယ္ၾကၿပီး၊ အခ်ဳိ႕မွာ နတ္ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ဓေလ့ထံုးစံ ယဥ္ေက်းမႈအရ
အခ်ဳိ႕မွာ ဗမာလူမ်ဳိးႏွင့္ အလြန္ျခားနားသည္။ ႏိင
ု င
္ ံေရးယံၾု ကည္ခ်က္အရ ဆိပ
ု ါမူ
ဗမာတို႔၏ ႀကီးစိုးမႈကို မခံလို၍ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္အာခံ ေတာ္လွန္ခဲ့ၾက
သည္။ ယခုအခါ အခ်ဳိ႕အဖဲအ
႔ြ စည္းတိက
႔ု အာဏာပိင
ု စ
္ စ္အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္
ရပ္စဲထားသည္ ဆိုေသာ္လည္း အေျခခံႏိုင္ငံေရးအျမင္၊ ယံုၾကည္ခ်က္တို႔တြင္
ကဲြျပားလ်က္ပင္ရသ
ိွ ည္။ ၎ကို ညိႇႏင
ိႈ ္းေျဖရွင္းရန္ ယေန႔အထိ စတင္ႏင
ို ္ျခင္း မရိွ
ေသးပါ။ တိုင္းရင္းသားအမ်ားစုတို႔မွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္
မ်ားဆံုး ရံႈးေနရသျဖင့္ အာဏာရအစိုး ရ အဆက္ ဆ က္ အေပၚ က်ဴးေက်ာ္ သူ
မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒီမ်ားအျဖစ္ ရႈျမင္ေနၾကသည္။ ဤသိ႔ု ရႈျမင္ေနပါက ကိင
ု တ
္ ယ
ြ ္
ေျဖရွင္းရန္ အခက္အခဲမ်ားစြာရိွေၾကာင္း သိရိွႏိုင္ပါသည္။

၄ ။ ေလးနက္ေသာမ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္

ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွ ဗမာမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္

ဓာတ္သည္ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားထက္ပိုသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ေလ်ာ့နည္းမည္
ဟု ထင္ျမင္ပါက မွားေပလိမ့္မည္။ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသား အဂၤလိပ္၊
ဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ႕မ်ားလက္ေအာက္ က်ေရာက္ခစ
ဲ့ ဥ္ကာလတြင္ မည္သခ
႔ို စ
ံ ားရသည္ကို
ျပန္လည္စဥ္းစားသံုးသပ္ပါက က်န္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ခံစားခ်က္ကို နားလည္
ပါလိမမ
့္ ည္။ ဗမာတိတ
႔ု ခ်ိနက
္ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေပ်ာက္ကယ
ြ မ
္ ွာ အလြန္
စိုးရိမခ
္ ၾဲ့ ကသလို က်န္တင
ို ္းရင္းသားမ်ားအေနႏွင့္ ၾကာျမင္ခ
့ သ
ဲ့ ည့္ အခ်ိနမ
္ ွ ယေန႔
ထိတိုင္ စိုးရိမ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ဗမာေခါင္းေဆာင္မ်ား ေလးေလး
နက္နက္ ကိုယ္ခ်င္းစာ ထည့္တြက္ေစလိုသည္။

လူမ်ဳိးဆိုသည္မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ

ခ်င္း တူညီေသာ လူစက
ု ို ေခၚဆိၾု ကသည္။ ဤသိ႔ု တူညီႏင
ို ရ
္ န္မွာ နွစ္ေပါင္းေထာင္
ေသာင္းခ်ီ၍ အတူတကြေနထိုင္သြားလာ ေရႊ႕လ်ားရင္း ဒုကၡအႏၱရာယ္ အသြယ္
သြယက
္ ို အတူတကြ တြန္းလွနက
္ ာကြယခ
္ ၾဲ့ ကေသာ ေကာင္းတူဆိုးဘက္ ကံၾကမၼာ
ခ်င္းဆက္ေနၾကသည့္ ဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ားမွ ေပါက္ဖြားလာသူမ်ား ျဖစ္ၾကရေပ

9
Edkif[Hom

မည္။ အရင္းစစ္ပါက လူမ်ဳိးဆိုသည္မွာ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ လူ႔

ဘဝသမိုင္းကို ေလ့လာလွ်င္ လူတို႔သည္ တစုႏွင့္တစု တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ၿပီး
ပစၥည္းဥစၥာႏွင့္ ေနရာကိုလု၊ စစ္ရံႈး၍ ထြက္မေျပးႏိုင္သူကို ကြ်န္ျပဳခဲ့ၾကသည္။
ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ လိအ
ု ပ္မအ
ႈ ရ အုပစ
္ ဖ
ု ဲြေ
႔ နထိင
ု ရ
္ င္း ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ
မ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ေက်းရြာ၊ ၿမိဳ႕ျပ၊ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထိသ
ု ႔ို အုပစ
္ ု
အလိက
ု သ
္ ာ ရွငသ
္ န္ရပ္တည္ႀကီးပြားႏိင
ု ္ေသာ ျဖစ္စဥ္အတြင္း လူတမ
႔ို ွာ အုပစ
္ ခ
ု ်စ္
စိတ၊္ မ်ဳိးခ်စ္စတ
ိ သ
္ ည္ နက္ရင
ိႈ ္းစြာ အျမစ္တြယခ
္ ဲၾ့ ကသည္။ ေခတ္ကာလမည္သ႔ို
ပင္ေျပာင္း ေစကာမူ ယေန႔အထိ လူမ်ဳိး၊ ႏိင
ု င
္ ခ
ံ ဲြျခားမႈသည္ ရိွေနဆဲျဖစ္ၿပီး ၎ကို
အရင္းစစ္ၾကည့္ပါက ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရ
မည္။

မ်ဳိးခ်စ္စိတ္သည္ ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒ ယံုၾကည္မႈထက္မ်ားစြာ နက္ရိႈင္းသည္။

ထိသ
ု ႔ို နက္ရင
ိႈ ္းေၾကာင္းကို ေရရွားေသာ ေနရာသိ႔ေ
ု ရာက္မွ ေရ၏တန္ဖိုးကို ေလး
ေလးနက္နက္သရ
ိ ိွႏင
ို္ ္ေသာ လူမ်ားကဲသ
့ ႔ို ႏိင
ု င
္ ံေပ်ာက္၊ ဖိနပ
ိွ မ
္ ႈေအာက္ ေရာက္ေန
ေသာ လူမ်ဳိးမ်ားက ပို၍သိရိွနားလည္ၾကသည္။ ကားမက္ (စ္)၊ လီနင္ႏွင့္ ဗမာ
သခင္မ်ဳိးတိက
႔ ု လူမ်ဳိးေရးျပႆနာသည္ လူတန္းစားျပႆနာ၏ လက္ေအာက္ခဟ
ံ ု
ဆိခ
ု ၾဲ့ ကေသာ္လည္း ဆိဗ
ု ယ
ီ က္ယန
ူ ယ
ီ ၊ံ ယူဂစ
ို လားဗီယားႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္
ပါတီအေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္ျပားေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကၿပီး၊ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ကား
ႏိုင္ငံတကာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္တြင္းမွာ လည္းေကာင္း ရွင္သန္ေရွ႕တိုး
ေနဆဲပင္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား အသိအမွတ္ျပဳမႈ မခံ

ရျခင္းႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးအရ ဝါးမ်ဳိေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရမႈမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ကရင္နီ၊ မြန္၊
ရခိုင္တို႔က လြတ္လပ္ေရးရသည္ဆိုသည့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွစ၍ ရုန္းကန္တိုက္ပဲြဝင္
ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၉ ခု ႏွစ္ဆန္းတြင္ ကရင္တို႔ကလည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္
ပအိုဝ္းတို႔က လည္းေကာင္း လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ လာၾကျပန္သည္။ ရွမ္း၊
ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ပေလာင္၊ လားဟူ၊ ဝ၊ နာဂ စသည္တို႔က ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၆ဝ
ခုႏစ
ွ ္ ဝန္းက်င္ေလာက္တင
ြ ္ အသီးသီးရုန္းကန္ တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္လာၾကသည္။ ထို လက္
နက္ကင
ို ္ ေတာ္လန
ွ ္ေရး အဖဲအ
ြ႔ စည္းမ်ားသည္ အသြငသ
္ ဏၭာန္အရ ေျပာင္းလဲမႈ
အခ်ဳိ႕ ရိွေသာ္လည္း ယေန႔ထက္တိုင္ တည္ရိွေနဆဲပင္။

10
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တိုင္းရင္းသားမ်ားလူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္မႈ ေတာ္လွန္ေရး

သည္ မိမတ
ိ အ
႔ို မ်ဳိးသားေရးကိသ
ု ာ အဓိကထား တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေနသျဖင့္ မိမတ
ိ လ
႔ို မ
ူ ်ဳိး
၏ ေထာက္ခံအကူအညီေပးမႈကိုသာ ရရိွသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ဗမာေခါင္းေဆာင္
မ်ားက ထိုအမ်ဳိးသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ားအေပၚ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစမ်ားဟု
ထင္ျမင္စြပ္စဲြၾကေသာ္လည္း မည္သည့္ႏိုင္ငံ တခုခုကမွ် လက္နက္ေငြေၾကး
ေထာက္ပံ့ျခင္းမ်ဳိး မရိွခဲ့ပါ။ မိမိတို႔အမ်ဳိးသားျပည္သူမ်ား၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈျဖင့္
သာ ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္း ရပ္တည္ခဲ့ရင္း တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးတက္အား
ေကာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။

ဒီ မို ကေရစီ အေရးအေပၚ အေျခခံေ သာ ဦးႏု ၏ ပါလီ မ န္ ဒီ မို ကေရစီ ပါတီ

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕၏ အကူအညီျဖင့္ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္မွ
စၿပီး အရိွန္အဝါေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ေပၚထြက္လာေသာ္လည္း (၅) ႏွစ္ (၆) ႏွစ္
အေတာအတြ င္း မွာ ပင္ ခ်ဳပ္ ၿ ငိ မ္း သြားခဲ့ သ ည္ ။ ဗမာျပည္ ကြ န္ျ မဴနစ္ ပါတီ သ ည္
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာအလုပသ
္ မားညီအစ္ကို သေဘာထားအရ ျပင္ပမွ လက္နက္က်ည္ဆ၊ံ
ေငြေၾကး၊ ေဆးဝါး အစုအၿပံဳႏွင့္ ရခဲ့ပါေသာ္လည္း အႏွစ္ (၅ဝ) ေက်ာ္ ေတာ္လွန္
ေရးခရီးမွာ အစမ္းသပ္မခံႏိုင္ခဲ့ပါ။ အျမင္က်ဥ္းသူမ်ားဟု အေျပာခံေနရေသာ
အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားကမူ အင္အားႀကီးမားသည့္ ျဖတ္ေလး
ျဖတ္၊ ဝိုင္းပတ္ပိတ္ဆို႔စစ္ဆင္ေရးနည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ခုခံ၍ အရိွန္အဟုန္ မျပင္း
ေသာ္လည္း ရွင္သန္လႈပ္ရွားေရွ႕တိုးေနဆဲပင္။ ဤသို႔ ရပ္တည္ေနနိုင္သည္မွာ
ခိင
ု မ
္ ာေသာ မ်ဳိးခ်စ္စတ
ိ အ
္ ေပၚ အေျချပဳျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သာဓကမီးေမာင္းထိုးျပ
လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေတာ့သည္။

၅။ သင့္ျမတ္မွန္ကန္ေသာ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးသေဘာထား

လူတိုင္းသည္ လူမ်ဳိးတမ်ိဳးတြင္ ပါဝင္ေနၿပီး လူမ်ဳိးတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံတခုခု၏

အဝန္းအဝိင
ု ္းတြင္ ရပ္တည္ေနၾကသည္။ အစုႏင
ွ အ
့္ ဖဲြ႔ႏင
ွ ့္ေနမွ ရပ္တည္ႏင
ို ္ေသာ
ေလာကႀကီးတြင္ ငါ့မွာ လူမ်ဳိးေရးစိတဓ
္ ာတ္မရိဟ
ွ ု ဆိသ
ု သ
ူ ည္ ေရေပါေသာေနရာ
တြင္ ႀကီးျပင္းေနထိုင္သူက ေရ၏တန္ဖိုးကို မသိျခင္း သေဘာမ်ဳိးပင္။ ႏိုင္ငံတခု
တြင္ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးတည္းသာ ရိွသည္ဟူ၍ မရိွ။ အနည္းဆံုး ၃ - ၄ မ်ဳိးမွ အမ်ားဆံုး
၃ - ၄ဝဝ အထိ ရိွႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပဓာန (သို႔မဟုတ္) အမ်ားစု (သို႔မဟုတ္)

11
Edkif[Hom

အာဏာရလူမ်ဳိးသည္ တမ်ဳိးတည္းသာ ျဖစ္သည္။ ထို အဆင့္ေနရာကို ရထား

ေသာ လူမ်ဳိးအေနႏွင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အမ်ဳိးေပ်ာက္မွာ စိုးရိမစ
္ ရာအေၾကာင္း
မရိွပါ။ ေဖာင္ေပၚေနသူ ေရမရွား သလိုပင္။

ဤသို႔ေသာ အေနအထားမ်ဳိးတြင္ပင္ ျပည္ပမွ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္

ေက်းမႈမ်ား ဝင္ေရာက္လႊမ္းမိုးလာမည္ကို စိုးရိမ္ၿပီး၊ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ရွင္သန္
ထက္ျမက္ေရး၊ အမ်ဳိးဂုဏ္ ဇာတိဂုဏ္ ျမင့္မားေရးအတြက္ လုပ္ငန္းမ်ားစြာကို
လုပ္ေနၾကေသးသည္။ ဥပမာ — ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္
နန္းေတာ္ေဟာင္း၊ ေက်ာင္းေဟာင္း၊ ေစတီေဟာင္းမ်ား ျပင္ဆင္ျခင္း၊ အသစ္
ေဆာက္လပ
ု ္ျခင္းမ်ားကိလ
ု ည္းေကာင္း ၊ ယဥ္ေက်းမႈထန
ိ ္းသိမ္းေရးအတြက္ အဆို
အကအေရးအတီးၿပိဳင္ပဲြမ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္မွဗဟိုအထိ ႏွစ္စဥ္က်င္းပျခင္းကို လည္း
ေကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္မ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ရိုးရာ
ပဲြေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေလွၿပိဳင္ပဲြ၊ လွည္းၿပိဳင္ပဲြႏွင့္ ျမင္းခင္းသဘင္ စသည္မ်ား
က်င္းပျခင္းကိုလည္းေကာင္း ဘဏၰာေငြ အေျမာက္အျမား အကုန္အက်ခံၿပီး
လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။

က်န္တဖက္အတြက္ ဒုတိယတန္းစား သို႔မဟုတ္ အႏိွမ္ခံ သို႔မဟုတ္ အာ

ဏာမဲ့ လူမ်ဳိးမ်ားမွာမူ မိမိတို႔ ဘာသာစကား၊ စာေပမ်ားကို မိမိတို႔ေဒသအတြင္း
တရားဝင္ (ရံုးသံုးဘာသာအျဖစ္) အသံုးျပဳခြငမ
့္ ရိ၊ွ အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္
တရားဝင္သင္ၾကားခြငမ
့္ ရိွ ျဖစ္ေနရသည္။ ထိသ
ု ႔ို တရားဝင္သံုးစဲခ
ြ င
ြ မ
့္ ျပဳျခင္းသည္
အရာတခုကို တန္ဖိုးမဲ့ေအာင္ လုပလ
္ က
ို ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တန္ဖိုးမဲ့ေသာပစၥည္း
တခုကို မည္သူတို႔က ၾကာၾကာ ထိန္းသိမ္းၾကမည္နည္း။ တနည္းအားျဖင့္ မိုးထဲ
ေရထဲေျမာင္းထဲသ႔ို ပစ္ခ်ေစၿပီး အလိလ
ု ိုေဆြးေျမ့ပ်က္စီးသြားေစရန္ ဖန္တီးလိက
ု ္
ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဘာသာစကား၊ စာေပ မရိွေတာ့ေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးသည္ ဘာ
ျဖစ္သြားမည္နည္း။ ေျမနိမ့္ရာ ကန္တူးၿပီး၊ ကုန္းျမင့္အား ထပ္ဖို႔ေနျခင္းသည္
ညီညာေသာေျမျပင္ကို မည္သည့္အခါမွ် ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။

တေျမတည္းေန၊ တေရတည္းေသာက္ ၾ ကေသာ က်ႏု္ ပ္ တို ႔ တို င္း ရင္း သား

မ်ားသည္ က်ႏုပ
္ တ
္ ၏
႔ို ျပည္ေထာင္စန
ု င
ို င
္ ံေတာ္ႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတိုးတက္ေရး
အတြက္ အားလံုးတြင္ တာဝန္ရသ
ိွ ည္။ အားလံုးက ႀကိဳးပမ္းၾကရမည္။ မွနပ
္ ါသည္။

12
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သိ႔ေ
ု သာ္ တာဝန္မွာ တူညသ
ီ လို အခြငအ
့္ ေရးမွာလည္း တူညဖ
ီ လ
႔ို သ
ို ည္။ မွ်တမႈရမ
ိွ ွ
စည္းလံုးမႈရိွႏိုင္မည္ ဆိုသည္ကို အထူးေျပာျပေနရန္ လိုမည္မထင္ပါ။

ကမာၻလႊမ္းၿခံဳယွက္ႏြယ္မႈ (Globalization) ေခတ္ႀကီးတြင္ အင္အားပိုမိုႀကီး

သူတက
႔ို စီးပြားေရးအရသာ လႊမ္းမိုးသြားႏိင
ု သ
္ ည္ မဟုတ။္ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈအရလည္း ဝါးမ်ဳိလႊမ္းမိုးသြားမည့္ အႏၱရာယ္ရိွေၾကာင္း အမ်ားသိၾက
ပါသည္။ အင္အားႀကီး အေနာက္အပ
ု ္စုက လႊမ္းမိုးႏိင
ု ္သလို လူဦးေရ သန္းေပါင္း
ေထာင္ေက်ာ္ရသ
ိွ ည့္ ႏိင
ု င
္ ႀံ ကီးနွစခ
္ က
ု ဝန္းရံလ်က္ရသ
ိွ ည္ကလ
ို ည္း သိၾကပါသည္။
တကယ္ပင္ စိုးရိမစ
္ ရာရိပ
ွ ါသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ထိအ
ု ႏၱရာယ္သည္ နက္ျဖန္ သိမ
႔ု ဟုတ္
တေန႔ေသာအခါမွ ေရာက္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ကၽြႏု္ပ္တို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားအဖို႕
ယခုေလာေလာဆယ္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္က မဟာဗမာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒ ျဖစ္ေနပါ
သည္။

ကၽြႏပ
ု္ တ
္ သ
႔ို ည္လမ
ူ ်ဳိးေရးအရ ကဲြျပားမႈရိွေနေသာ္လည္း ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုတည္းတြင္
အတူတကြ ေနထိုင္ၾကသည္။ မေက်နပ္မႈ မည္သို႔ပင္ရိွေစ၊ လူမ်ဳိးစုအလိုက္
ေမာင္းထုတ၍
္ မရသလို ထြက္ေျပး၍လည္း မရပါ။ နားခိစ
ု ရာ ေျမမရိ။ွ အတူတကြ
ေနၾကရမည္သာ။ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ ကံၾကမၼာခ်င္းဆက္စပ္ေနၾကသည္။ ကၽြႏပ
ု္ ္
တိ႔ႏ
ု င
ို ္ငသ
ံ ည္ သဘာဝ ေရ၊ ေျမ၊ ရာသီဥတု သင့္ေတာ္ေကာင္းမြနသ
္ ည္။ စိုကပ
္ ်ဳိး
ေျမ လံုေလာက္စြာ ရိသ
ွ ည္။ ေျမေပၚေျမေအာက္ သဘာဝ သယံဇာတပစၥည္းမ်ား
လည္းမ်ားစြာ ရိသ
ွ ည္။ မီးေတာင္၊ ငလ်င္၊ မုနတ
္ င
ို ္း စေသာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္
ေတြလည္း အလြန္နည္းသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း ကမာၻတြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုး
(အဆင္းရဲဆံုး) ႏိုင္ငံစာရင္းဝင္ ျဖစ္ေနရသည္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ျပည္ပတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ လူဦး

ေရသိန္းေက်ာ္ ေရာက္ရိွေနရသည္။ အလုပရ
္ ွာေဖြေရးအတြကလ
္ ည္း ျပည္ပတြင္
တရားမဝင္ သိန္းႏွငခ
့္ ်ီ ေရာက္ရိွေနၾကသည္။ ျပည္သမ
ူ ်ား၏ ဘဝသည္ လံၿု ခံဳမႈမရိ၊ွ
ေနရာတကာတြင္ ေၾကာက္လန္႔ေနရၿပီး အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရံႈးေန
ရသည္။ စားဝတ္ေနေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး တိတ
႔ု င
ြ လ
္ ည္း နိမက
့္ ်ေနရသည္။
ဤ သို ႔ေ သာ အေျခအေနဆိုး မ်ား အဘယ္ေ ၾကာင့္ ျဖစ္ေ ပၚလာရသနည္း ။
အေၾကာင္းရွာေသာ္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသည္။ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ အဘယ္
ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသနည္း။ မညီၫႊတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသည္။ မညီၫႊတ္မႈ ဘာ

13
Edkif[Hom

ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနရသနည္း။ လူမ်ဳိးစံုစုစည္းေနထိုင္ေသာ တိုင္းျပည္တြင္ တိုင္း

ရင္းသားလူမ်ဳိးစံုႏင
ွ ့္ ပတ္သက္ေသာ မွနက
္ န္သည့္ သေဘာထားမရိွေသာေၾကာင့္
ျဖစ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤအျဖစ္ဆိုး၊ အေျခအေနဆိုးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္
မွနက
္ န္သည့္ သေဘာထား၊ မွနက
္ န္သည့္ နည္းနာမ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းသင္ပ
့ ါေၾကာင္း
တင္ျပလိုပါသည္။

၆။ အနာဂတ္ကို မည္သို႔ဖန္တီးၾကမည္နည္း

လူသားတို႔အတြက္ အဓိကေမွ်ာ္မွန္းခ်က္သည္ ေကာင္းမြန္ေသာ ဘဝကို

ေရာက္ရိွေရးျဖစ္သည္။ ထိုေကာင္းမြန္ေသာ ဘဝကိုေရာက္ရိွႏင
ို ္ေရးမွာ အတိတမ
္ ွ
သင္ခန္းစာကိုယူၿပီး ပစၥဳပၸန္တြင္ အေကာင္းဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။
ဤသည္မာွ သီအရ
ို ီေခၚ နိယာမတရား၊ အတိတက
္ ိုေလ့လာၿပီး လက္စားလိက
ု ္ေခ်
ေနဖို႔ မဟုတ္။ အတိတ္ကို မေလ့လာပါကလည္း ပစၥဳပၸန္မွာ မွန္ကန္ေအာင္ လုပ္
ေဆာင္ႏင
ို မ
္ ည္မဟုတ။္ ထိအ
႔ု တူ ပစၥဳပၸနတ
္ င
ြ ္ ရင္ဆင
ို ္ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ား၊
ဘဝနိမက
့္ ်မႈမ်ား၊ မျပည္စ
့ မ
ံု မ
ႈ ်ားကို စိတက
္ န
ု ၿ္ ပီး ထိင
ု ၿ္ ငီးေန၍လည္း ဘာမွ်ထူးလာ
မည္ မဟုတ္။ အခက္အခဲေပါင္းစံုၾကားမွ အနာဂတ္အတြက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္
ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ရမည္မွာ လူသားတို႔၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ
အနာဂတ္တြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ဘဝ၊ ကၽြႏု္ပ္တို႔သားသမီး၊ ကၽြႏု္ပ္တို႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊
ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံသည္ ေကာင္းမြန္ေသာ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရိွႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ကၽြႏပ
ု္ အ
္ ျမင္အရ — အတိတက
္ ို သံုးသပ္ရာတြင္ လြနခ
္ သ
ဲ့ ည့္ ရာစုနစ
ွ မ
္ ်ားက
အခ်ိနက
္ ာလကို ေလ့လာျခင္းႏွင့္ လြနခ
္ ဲသ
့ ည့္ ဆယ္စန
ု စ
ွ မ
္ ်ားကာလကို ေလ့လာ
ဖိလ
႔ု မ
ို ည္။ ရာစုႏစ
ွ က
္ ာလကို ေလ့လာျခင္းသည္ မူလတည္ရမ
ိွ ႈ အေျခအေနမွနက
္ ို
နားလည္ရန္ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ႏိုင္ငံနယ္နမိတ္အတြင္းရိွ နယ္ေျမသည္ ဗမာ
တိ၏
႔ု ဘိုးေဘးဘီဘင္ပင
ို ္ေျမ အားလံုးမဟုတ္ေၾကာင္း သိပါလိမမ
့္ ည္။ ဆယ္စုႏစ
ွ ္
ကာလကို ေလ့လာျခင္းသည္ လက္ရိွရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္
တြင္းစစ္ကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ၁၉၄၈ - ၄၉ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္
ႏွင့္ ၁၉၆ဝ ခုႏစ
ွ ္ ဝန္းက်င္တက
႔ို ို ပိ၍
ု အေလးထားေလ့လာရန္ လိလ
ု မ
ိ မ
့္ ည္။ ထိသ
ု ႔ို
ေလ့လာၿပီး ၁၉၄၇ ခု ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၏ လဲြေခ်ာ္အားနည္းခ်က္မ်ားကို
သိရလ
ိွ က္ခလ
ံ ာပါက ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ရန္ လြယက
္ ပ
ူ ါလိမမ
့္ ည္။ ေခါင္းေဆာင္လပ
ု သ
္ ူ

14
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕၏ ဆႏၵစဲြ အမွားေတြေၾကာင့္ သန္းေပါင္း (၅ဝ) ေက်ာ္ ျပည္သူမ်ား

ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝ) ေက်ာ္ ဒုကၡပင္လယ္ေဝခဲ့ရသည္ကို သင္ခန္းစာယူတတ္ဖို႔ လို
သည္။

ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္အေပၚ အေျချပဳၿပီး စတင္ေပါင္းစည္းခဲ့သည္ကို

အေျခခံ၍ စစ္မန
ွ ္ေသာျပည္နယ္ေပါင္းစု ျပည္ေထာင္စန
ု င
ို င
္ တ
ံ ခုကို တည္ေဆာက္
မည္ဆိုလွ်င္ မည္သည့္လူမ်ဳိးအတြက္ နစ္နာစရာရိွပါသနည္း။ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးႏွင့္
တမ်ဳိးအၾကား လူဦးေရအရ ကြာခ်င္ကြာမည္။ တိုးတက္မႈအရ ကြာခ်င္ကြာမည္။
သိ႔ေ
ု သာ္ လူမ်ဳိးဆိသ
ု ည့္ ယူနစ္အရၾကည္ၿ့ ပီး အတူတူျဖစ္သည္ဆသ
ို ည့္ သေဘာ
ထားကို လက္ခံႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ လူမ်ဳိးေရးအရ ျပႆနာရိွေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။

ဆြစဇ
္ ာလန္ႏင
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ ဆြစလ
္ မ
ူ ်ဳိး ၈၃.၅% ရိၿွ ပီး၊ က်န္လမ
ူ ်ဳိးအားလံုးေပါင္းသည္
၁၆.၅% သာရိသ
ွ ည္။ သံုးစဲြေသာ ဘာသာစကားမွာ ဂ်ာမန္ ၆၉%၊ ျပင္သစ္ ၂ဝ%၊
အီတလီ ၁ဝ%၊ ရိုမင္ ၁% ျဖစ္ရိွေနေသာ္လည္း လူမ်ဳိးေရးအရ ျပႆနာမရိွ။
ဘာသာစကားေလးမ်ဳိးစလံုးကို တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ ဆိုဗီယက္
ယူ နီ ယံေ ခတ္ ကာလတြ င္ ရု ရွားႏွ င့္ အက္ စ္ တိုး နီး ယန္း တို ႔ သ ည္ လူ ဦးေရအရ
(၁၇၃) ဆ ကြာျခားၿပီး ယခုအိႏိၵယတြင္ တမီးလ္နာဒူးျပည္နယ္ႏွင့္ မီဇိုရမ္ျပည္
နယ္တသ
႔ို့ ည္ လူဦးေရအရ အဆ (၁ဝဝ) ခန္႔ ကြာေနသည္။ ဧရိယာအက်ယ္အဝန္း
အရလည္း ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးဆံုးျပည္နယ္ႏွင့္ အငယ္ဆံုးျပည္နယ္
တို႔သည္ အဆ (၆ဝ) မွ်ကြာျခားသည္။ သို႔ေသာ္ လူမ်ဳိးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးတြင္
တန္းတူထားရိွေသာေၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား မေပၚေပါက္ခဲ့ေပ။
တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္သာ ျပႆနာရိွသည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသည္
စိုက္ပ်ဳိးရန္ ေျမအနည္းအက်ဥ္းသာရိွၿပီး တန္ဖိုးႀကီးေသာ သဘာဝသယံဇာတ
ပစၥည္း အထူးမရိ၊ွ သဘာဝေရတံခန
ြ မ
္ ်ားမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ထုတယ
္ အ
ူ သံုးျပဳ
၍ အဆင့္ျမင့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ ကံလ
ု ံုႂကြယ္ဝေသာ
နိုင္ငံတခုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ေငြကုန္ေၾကးက်နည္းေစရန္ အၿမဲတမ္း
စစ္တပ္ကို အနည္းအက်ဥ္းသာ ထားရိွၿပီး၊ အမ်ဳိးသားတိုင္း စစ္ပညာသင္ေစ၍
လက္နက္တပ္ဆင္ကာ လံၿု ခံဳေရးကိစၥ ခိင
ု မ
္ ာေအာင္ တည္ေဆာက္ထားသည္မွာ
အားရစရာ ျဖစ္သည္။

15
Edkif[Hom

က်ႏု ပ္ တို ႔ႏို င္ ငံ တြ င္ လူ မ်ဳိးေရးအရ တန္း တူေ ရး သေဘာမထားႏို င္ေ သာ

ေၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚလာခဲရ
့ သည္။ ယင္း ပဋိပကၡကို စစ္ေရးျဖင့္ေျဖ
ရွင္းၾကရာ တျပည္လံုးအႏွ႔ံျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ေလာင္ခဲ့ရသည္။ ျပည္တြင္း
စစ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရးခၽြတၿ္ ခံဳက်၊ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရး ဆိတသ
္ ဥ
ု ္း၊ အမုန္းႏွင့္ ရန္ညိဳးဖဲ႔ြ
မႈမ်ား ျပင္းထန္ေနရသည္။ ဤသည္မွာ တန္းတူေရး သေဘာမထားႏိုင္ျခင္း၏
ရလဒ္ဆိုး ဝကၤပါႀကီးပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဤ ဝကၤဘာမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ရန္မွာ
အနာဂတ္တင
ြ ္ ဒီမက
ို ေရစီႏင
ွ ့္ လူအ
့ ခြငအ
့္ ေရးမ်ားရိသ
ွ ည့္ လူမ်ဳိးေရးအရ တန္းတူ
ေရးႏွ င့္ ကို ယ္ ပို င္ျ ပဌာန္း ခြ င့္ ရိွေ သာ ျပည္ န ယ္ေ ပါင္း စုျ ပည္ေ ထာင္ စု ကို တည္
ေဆာက္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေစတနာေကာင္းျဖင့္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

၇။ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးအေပၚ သေဘာထား

ျပည္ေထာင္စုေခၚ နိုင္ငံတခု၏ စည္းဝိုင္းအတြင္းေနထိုင္ၾကေသာ က်ႏုပ္တို႔

တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သအ
ူ ားလံုးသည္ ေလွႀကီးတစင္းေပၚတြင္ အတူ
တကြလက
ို ပ
္ ါၿပီး ခရီးတခုတည္းကို သြားေနၾကသူမ်ားႏွင့္ ပံစ
ု တ
ံ သ
ူ ည္။ ထိခ
ု ရီးမွာ
သာယာေကာင္းမြန္ေသာ လူ့ေဘာင္သစ္တခုဆီသို႔ ေရာက္ရိွေရး ျဖစ္သည္။ ထို
ေလွႀကီးသည္ ၁၉၄၈ ခုႏစ
ွ ဆ
္ န္းကပင္ စတင္ခရီးထြကခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ပင္လယ္ျပင္ႀကီး
ထဲေရာက္ရိွေနၿပီးျဖစ္၍ မလိက
ု ခ
္ ်င္သအ
ူ တြကလ
္ ည္း ဆင္းေနခဲရ
့ န္ မျဖစ္ႏင
ို သ
္ လို
မလိက
ု ္ေစခ်င္သက
ူ လည္း ျငင္းပယ္ေန၍ မရေတာ့ပါ။ ဘဝကံၾကမၼာက ဆက္စပ္
ေနၿပီး လိုရာခရီးသို အျမန္ေရာက္ရိွေရးနွင့္ ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုးမ်ားမွ ကင္းလြတ္
ေရးအတြက္ အားလံုးတူညီလက္တဲြးႀကိဳးပမ္း တာဝန္ယူၾကရမည္။ ဤကား ဘဝ
ေပးတာဝန္၊ သို႔ေသာ္ မည္သူေတြက မည္သို႔သေဘာထား၍ မည္မွ် အနစ္နာခံ
ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၾက၊ ေဖာ္ေဆာင္ေနၾကပါသနည္း။ စမ္းစစ္ၾကည့္မည္ ဆိုလွ်င္ —

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးနု၏ ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရန္ ၁၉၅၈ ခုႏစ
ွ ္ ဇြနလ
္
(၂၄) ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္၊ သင္ပုန္းေျခေရးႏွင့္
လက္နက္စန
ြ ၿ႔္ ပီး ဥပေဒေဘာင္ထဝ
ဲ င္ကာ ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီ ထူေထာင္ေရး ကမ္းလွမ္း
ခ်က္သည္ အာဏာရအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ဘက္က သေဘာထားႀကီးမားမႈ မ်ား
စြာရိွေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပသျဖင့္ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးကလည္း လိုလားေထာက္
ခံခၾဲ့ ကသည္။ ထိအ
႔ု တူ ျပည္သရ
႔ူ ဲေဘာ္တပ္ဖ၊႔ဲြ မြန္ျပည္သတ
႔ူ ပ္ဦး၊ ပအိဝ
ု ္းအမ်ဳိးသား

16
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖဲြ႔ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔တို႔ကလည္း ျပည္

တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ျမင့္ျမတ္ေသာေစတနာျဖင့္ ဝင္ေရာက္ လက္နက္အပ္
ကာ ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ ေျပလည္မရ
ႈ ေအာင္လပ
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္ကို ေတြရ
႔ သည္။ ဤသည္တမ
႔ို ွာ
ႏို င္ ငံေ ရးျပႆနာကို ႏို င္ ငံေ ရးနည္း အရ ေျဖရွ ငး္ ရန္ ျပည္ သူ လူ ထု ၏ ဆႏၵ မဲ
အဆံုးအျဖတ္ကို ရိုးသားစြာခံယၾူ ကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိအ
ု ခိ်န္က ႏိင
ု င
္ ံေရးအင္အား
စုအားလံုးသည္ ႏိုင္ငံအေပၚ ေစတနာေကာင္းရိွေၾကာင္းႏွင့္ သေဘာထားႀကီး
ေၾကာင္းကို ျပသခဲ့ၾကသည္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ပါလီမန္၌ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး

ဆိုင္ရာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအဆိုမ်ား အားေကာင္းျပင္းထန္လာ
သည္။ ဒီမိုကေရစီ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ ပါလီမန္တြင္ ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ျခင္းကို
မိမတ
ိ ဆ
႔ို ႏၵအလိုႏင
ွ ့္ မကိက
ု ည
္ ီေသာအခါ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕
တို ႔ က တို င္းျပည္ ၿ ပိဳ ကဲြေ တာ့ မ ည္ ဟု အေၾကာင္းျပၿပီး ႏို င္ ငံ့ေ ခါင္းေဆာင္ မ်ား၊
တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးကာ အာဏာသိမ္းခဲ့သည္။

ဤသည္မွာ လက္နက္ကအ
ို ပ္၊ တပ္ဖက
႔ဲြ ဖ
ို ်က္သမ
ိ ္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တရားနည္း
လမ္းအရ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းခဲၾ့ ကသည့္ လက္နက္ကင
ို အ
္ ဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား၏ ရိုးသား
သည့္ ေစတနာအေပၚ အျမတ္ထုတ္၊ မတရားျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုလုပ္ရပ္
ေၾကာင့္ ေနာက္ေနာင္တြင္ အခ်င္းခ်င္းအေပၚယံုၾကည္မႈနည္းပါးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
လုပင
္ န္းစဥ္မ်ား ပ်က္ျပား ခက္ခလ
ဲ ာခဲရ
့ သည္။ ထိလ
ု ပ
ု ရ
္ ပ္၏ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္
ျပည္တြင္းစစ္မီး ႀကီးက်ယ္ျပင္းထန္စြာ ေတာက္ေလာင္လာရၿပီး တိုင္းျပည္မဲြျပာ
က်ခဲ့ရသည္။

၁၉၆၉ ခုႏစ
ွ ္ေလာက္တင
ြ ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုသည္ လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္
လွန္ေရးလုပ္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရိွလာသည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဆိုသည့္
အရိန
ွ အ
္ ဝါႏွင့္ ၎၏ ပါလီမန္ဒမ
ီ က
ို ေရစီပါတီ တပါတီတည္းျဖင့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာတြင္
ထိုးေဖာက္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဘာမွ်အလုပ္ မျဖစ္ခဲ့။ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္တြင္
ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရံုး
(KNU)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု
ညီၫတ
ႊ ္ေရးႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ေပါင္းစု (တညလ) ကို တည္ေထာင္ဖစ
႔ဲြ ည္း

17
Edkif[Hom

ခဲသ
့ ည္။ ေနာက္ပင
ို ္းတြင္ ခ်င္းဒီမက
ို ေရစီပါတီႏင
ွ ့္ ဂ်င္မယ
ီ န္း ဦးေဆာင္ေသာ ရွမ္း
မ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦးတို႔ ပါဝင္လာသည္။

ထိုအခါက်မွ ျပင္ပ၏ ယံုၾကည္မႈကို ရရိွခဲ့ၿပီး ျပည္ပကုမၸဏီတခ်ဳိ႕၏ ႀကိဳတင္

အရင္းစိုက္ေခ်းေငြ အကူအညီမ်ား ရရိွခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေငြမ်ား ရရိွေသာအခါ မြန္၊
ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရွမ္းအဖဲမ
႔ြ ်ားအား အနည္းအက်ဥ္းစီသာ ခဲြေဝေပးၿပီး အမ်ားစုႀကီးကို
ဦးႏု၏ အဖဲက
႔ြ ယူထားလိက
ု သ
္ ည္။ ထိသ
ု ႔ို မညီမမွ်ရိခ
ွ ရ
ဲ့ ာက မၾကာမီ မေက်မလည္
ျဖစ္လာသည္။ ေနာက္ပင
ို ္းတြင္ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြငက
့္ စ
ိ ၥ
ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ အျငင္းပြားခဲၾ့ ကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဦးႏုသည္ ပါလီမန္ဒမ
ီ က
ို ေရစီ
ပါတီမွ ထြကၿ္ ပီး အိႏယ
ၵိ တြင္ သြားေရာက္နားခိခ
ု သ
ဲ့ ည္။ ဦးႏု၏ ပါလီမန္ဒမ
ီ က
ို ေရစီ
ပါတီႏွင့္ ျပည္ခ်စ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္တို႔သည္လည္း ၁၉၇၅ - ၇၆ ခုႏွစ္
ေလာက္တြင္ အစိပ္စိပ္အမႊာမႊာကဲြကာ တိမ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့ရသည္။

၁၉၈၆ ခုႏွစ္အတြင္းက (မဒတ) ေခၚ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီတပ္ေပါင္းစု၏

အဖဲြ႔ဝင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ (ဗကပ) ေခၚ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဗဟို
ဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ပန္ဆန္းသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က (မဒတ) တြင္ တိုင္းရင္း
သားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းေပါင္း (၁၁) ဖဲြ႔ ပါဝင္ေနၿပီး တိုင္း
ရင္းသားမ်ားစုစည္းမႈ အားေကာင္းေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ တဘက္တင
ြ ္ (ဗကပ) သည္
တပ္အင္အား၊ လက္နက္အင္အား ျပည္စ
့ ံုေကာင္းမြနၿ္ ပီး အရိန
ွ အ
္ ဝါေကာင္းေနခ်ိန္
လည္းျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ဤအင္အားစုႏွစ္ခုသာ နားလည္မႈရိွၿပီး လက္တဲြႏိုင္
ပါက ႏိုင္ငံေရးအရေရာ၊ စစ္ေရးအရပါ (မဆလ) အစိုးရကို လႈပ္ခါႏိုင္ေသာ
အေနအထားတြင္ ရိွသည္။ သို႔ေသာ္ ႏွစ္ဘက္ညိႇႏိႈင္းရာတြင္ (မဒတ) က တင္ျပ
ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို
(ဗကပ) တိဘ
႔ု က္မွ လက္မခံ၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ေသြးစည္းညီၫတ
ႊ ္ေရးမူေပၚတြငသ
္ ာ
ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ထို့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ညိႇႏိႈင္း၍မရ၊ လက္တဲြရန္ ေနရာမက်
ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

အမွန္စင္စစ္ ထိုအခ်ိန္က (ဗကပ) ၏ တပ္အင္အားသည္ "ဝ"၊ ကိုးကန္႔၊

အာခါ၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ ပေလာင္ စေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္သာ အဓိက
စုစည္းထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရရိွသင့္ေသာ အခြင့္
အေရးမ်ားကို အေလးအနက္ထည္မ
့ တြကခ
္ ပ
ဲ့ ါ။ ဝ၊ ကိုးကန္စ
႔ ေသာ တိင
ု ္းရင္းသား

18
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မ်ား၏ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ေရးကိုလည္း အားေပး

ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရိွပါ။ ေခတ္ေနာက္က်ေသာ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
မ်ား အေပၚ ခိုင္းဖတ္သဖြယ္သေဘာထား ခဲ့သည္။

(ဗကပ) ၏ ဤသေဘာထားေၾကာင့္ ေတာ္လန

ွ ္ေရးအလားအလာ တိုးတက္
ေကာင္းမြနလ
္ ာေအာင္ ဖန္တီးယူႏင
ို ္ေသာ အခြငအ
့္ ေရးေကာင္းတရပ္ လက္လတ
ႊ ္
ခဲ့ရသည္။ ထိုထက္မက (ဗကပ) လက္ေအာက္ရိွ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ၎
တို႔၏ လူမ်ဳိးစုအေရးအေပၚထားရိွေသာ (ဗကပ) တို႔၏ သေဘာထားကို မေက်
မနပ္ ျဖစ္လာၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ (ဗကပ) ၏ ေျခလက္ခႏၶာ
သဖြယ္ျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားခဲြထြက္ၾကကုန္သျဖင့္ ဦးေခါင္း
တလံုးသာက်န္သည့္ (ဗကပ) သည္ ျပည္တင
ြ ္းမွာ မရပ္တည္ ႏိင
ု ္ေတာ့သည္အထိ
ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ေတာ္လွန္ေရးကာလတေလွ်ာက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအရေရာ၊ စစ္ေရး
အရပါ ဦးေဆာင္မအ
ႈ ခန္းမွ ရပ္တည္လာခဲ့ေသာ (ဗကပ) သည္ ေျမမ်ဳိခရ
ံ သည္န
့ ယ
ွ ္
ေျမေအာက္လွ်ိဳ ေတာ္လွန္ေရးဘဝ ေရာက္သြားခဲ့ရသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ အေတြ႔အႀကံဳအျဖစ္အပ်က္မ်ားက သက္ေသျပၫႊန္းဆို

ေနသည္မွာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးအတြက္ မွန္ကန္ေသာသေဘာ
ထား ရိွလွ်င္ရိွသလို ေျပလည္ၿပီး တိုးတက္ရန္ လမ္းစေပၚထြက္လာသည္။

ထို႔အတူ မွန္ကန္ေသာ သေဘာထားလမ္းေၾကာင္းမွ ေဘးထြက္တိမ္းေခ်ာ္

သြားသည္ႏွင့္ ဆံုးရံႈးမႈအႏၲရယ္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ျကရသည္မွာလည္း သင္ခန္းစာ
ယူစရာေကာင္းပါသည္။

၈။ အၾကပ္အတည္းေပါင္းစံုမွ ထြက္ရပ္လမ္း

လြတလ
္ ပ္ေရးႏွငအ
့္ တူ ေပၚေပါက္လာေသာ ျပည္တင
ြ ္းစစ္သည္ ေနျမင့္ေလ
အရူးရင့္ေလ ဆိုသလို တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ႀကီးထြားက်ယ္ျပန္႔လာသည္။ တခါ
တေလ အရိန
ွ ္ေသေတာ့မေယာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ္
လည္း နားလည္မႈ မရနိင
ု ဘ
္ ၊ဲ ပ်က္ျပယ္ခရ
ဲ့ သည္က မ်ားပါသည္။ လူမ်ဳိးေရးဆိင
ု ရ
္ ာ
ပဋိပကၡ၊ ဝါဒေရးရာဆိင
ု ရ
္ ာ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ အစိုးရအတြင္း အကဲအ
ြ ၿပဲ၊ အစိုးရ
ႏွင့္ တပ္မေတာ္အၾကား အကဲအ
ြ ၿပဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲရ
့ သည္။ အာဏာသိမ္းမႈမ်ား
ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

19
Edkif[Hom

၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ေပၚလာေသာ္

လည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရိွခဲ့ပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆဲြ
ျပဌာန္းေသာ္လည္း ထူးျခားေကာင္းမြန္လာျခင္း မရိွ။ အစိုးရႏွင့္ ေက်ာင္းသား၊
အစိုးရႏွင့္ အလုပ္သမားထုအၾကား ပဋိပကၡအႀကိမ္ႀကိမ္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၈၈
ခုႏွ စ္ တြ င္ တတို င္းျပည္ လံုး အႏံွ ႔ အံုႂ ကြ မႈ ႀ ကီးျဖစ္ေ ပၚခဲ့ ၿ ပီး ေသြး ထြ က္ သံ ယို မႈ
ႀကီးမားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္တြင္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြႀကီး
က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း ျပႆနာကို မေျဖရွင္းနိင
ု ဘ
္ ဲ ျပႆနာသစ္မ်ားသာ ထပ္တိုး
လာခဲ့သည္။ ၁၉၉၃ မွ ၉၆ ခုႏွစ္အထိ အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း
ျပႆနာကို တစံတ
ု ရာ ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ မလုပ္ေဆာင္ႏင
ို ခ
္ ပ
ဲ့ ါ။ တဘက္တင
ြ ္
လက္နက္ကင
ို ပ
္ ဋိပကၡမ်ားကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနည္းျဖင့္ တဖဲပ
႔ြ ီးတဖဲ႔ြ လုပ္ႏင
ို ္
ခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းမႈ မရိွသျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး
အဆင့္မွာပင္ တစ္ဆို႔ေနသည္။

အေရးပါေသာ အင္အားႀကီးႏိင
ု င
္ တ
ံ ခ်ဳိ႕၏ ႏိင
ု င
္ ံေရး၊ စီးပြားေရး ပိတဆ
္ ႔ို အၾကပ္
ကိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ေမလ (၁၇) ရက္တြင္ အမ်ဳိးသား
ညီလာခံကို ျပန္လည္က်င္းပေနေသာ္လည္း ပါဝင္သင့္ေသာ အဖဲြ႔အစည္း အခ်ဳိ႕
ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕ ပါဝင္ျခင္းမရိွသျဖင့္ အေထြေထြႏိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းမွ
ေဖာက္ထြက္ႏိုင္ရန္ အလားအလာ မျမင္ေတြ႔ရပါ။

ယခုအေျခအေနတြင္ အာဏာရစစ္အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အင္အားစု၊ ေရြး

ေကာက္ပဲြႏိုင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔မ်ား
အင္အားစုအမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြငက
့္ ို ေတာင္းဆိုေနေသာ
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္အပစ္အခတ္ရပ္အဖဲြ႔မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္
တိုက္ပဲြဝင္ေနဆဲအဖဲြ႔မ်ားျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားဟူ၍ အင္အား
ႀကီး (၃) စု ရိွေနၾကသည္။ ဤအင္အားစုႀကီး (၃) ခုတြင္ မတူျခားနားေသာ
ႏိုင္ငံေရး ဦးတည္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံအင္အားစုမ်ား ရိွေနၾက
သည္။ မိမိတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ကို အသက္နွင့္လဲၿပီး ရပ္တည္ကာကြယ္
သြားရန္ ခိင
ု မ
္ ာေသာ ယံၾု ကည္ခ်က္မ်ား ရိွေနၾကသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ အသက္
ေပါင္းမ်ားစြာ ရင္းၿပီးကာကြယခ
္ ၊ဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခၾဲ့ ကၿပီးလည္း ျဖစ္သည္။
မည္သည့္ဘက္မွ မိမိတို႔၏ရပ္တည္ခ်က္ကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ႏွင့္ လက္လႊတ္

20
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အေလ်ာ့ေပးၿပီး အျခားဘက္ကို အာဏာကုန္လဲႊအပ္ေပးနိုင္ေသာ အေျခအေန

မရိွ။ ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္မႈသည္ ၎တို႔၏ဘဝႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဤျပႆနာကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ အေျခအေနမ်ဳိး

မရိွပါ။ ဤျပႆနာကို အခ်ဳိ႕က ဒီမိုကေရစီအေရးဟု လြယ္လြယ္ႏွင့္ အမည္ေပး
ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင္ဆ
့ ိုေသာ္ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ေအာက္တင
ြ ္ ဒီမက
ို ေရစီ
အခြ င့္ အေရးမ်ား ေပ်ာက္ ဆံုးေနရေသာေၾကာင့္ ဒီ မို ကေရစီ ရ ရိွေ ရးသည္ သာ
အဓိကလိုအပ္ခ်က္ဟု ရႈျမင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာရွင္
စနစ္အဘယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခိုင္ၿမဲေနရသည္ကို ထည့္မတြက္မိ၍ ထိုသို႔ျမင္ပါ
လိမ့္မည္။

ဥပမာအားျဖင့္ လူနာတေယာက္အဖ်ားတက္ၿပီး ခ်မ္းတုန္ေနသည္ကို ေတြရ

႔
သျဖင့္ ေစာင္ၿခံဳေပးရမည္ (သို႔မဟုတ္) မီးပံုေပးရမည္ဟု တြက္ဆၾကသလိုပင္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ခ်မ္းတံုလာရသည္ကို ထည့္မတြက္ဘဲ ေစာင္ၿခံဳ (ဝါ) မီးပံုေပးပါ
က ခဏသက္သာေကာင္း သက္သာမည္ (သိမ
႔ု ဟုတ)္ အတြင္းေရာ အျပင္ပါပူၿပီး
လူ နာအေျခအေနပို ဆိုး သြားႏို င္ သ ည္ ။ အရင္း ခံေ ရာဂါ ေပ်ာက္ က င္းႏို င္ မ ည္
မဟုတ္ပါ။

ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ အေပၚယံကိုေက်ာ္ၿပီး ေလးေလးနက္နက္ရႈျမင္သင္သ
့ ည္။ တခ်ိန္
က ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ အေတာ္အတန္ ရိွခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းရင္း
သားမ်ား၏ တန္းတူအခြင့္အေရးေတာင္းဆိုမႈကို မေပးလို၍ စစ္တပ္ကို အားေမြး
ၿပီး စစ္အင္အားျဖင့္ ဖိေစခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကလည္း မခံႏိုင္၍
လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ သ
္ ည္။ ၎ကို အႏိင
ု ယ
္ ူေခ်မႈန္းရန္ တပ္ကပ
ို မ
ို အ
ို ားျဖည့္
ျပင္ဆင္ၿပီး တိုက္ခိုက္ေစခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ စစ္တပ္ကို ပိုမိုအားျဖည့္အာဏာ
ေပးရင္း ခ်ဳပ္ကင
ို မ
္ လ
ႈ တ
ြ ထ
္ က
ြ သ
္ ြားသည္က တေၾကာင္း၊ စစ္တပ္သည္ မိမတ
ိ ာဝန္
ကို ပိုမိုျမန္ဆန္ထိေရာက္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ျဖတ္
ေတာက္ၿပီး အားသြနခ
္ န
ြ စ
္ က
ို ္ လုပမ
္ ရ
ိ ာက စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ ျဖစ္သြားခဲရ
့ သည္။

တိုင္းရင္းသားလူ မ်ဳိးစုမ်ားဘက္ကလည္း မိမိ တို႔ ၏ ေမြးရာပါအခြင့္အေရး

အတြက္ အသက္ေပးခုခံကာကြယ္ၾကေသာအခါ ျပည္တြင္းစစ္မီးတဟုန္းဟုနး္
ေတာက္ေလာင္လာရေတာ့သည္။ အရင္းစစ္ေသာ္ ျပႆနာ၏ အရင္းအျမစ္သည္
ဗမာမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ ၎တို႔ ရရိွခံစားထိုက္ေသာ

21
Edkif[Hom

လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား၊ တနည္းအားျဖင့္ အမ်ဳိးသားဆိုင္ရာ

တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို မေပးလို၍ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားေသာေၾကာင့္
ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရေပမည္။

ဤ အေျခခံအေၾကာင္းတရားမ်ားကို အေျမာ္အျမင္ရိွေသာ နိုင္ငံေရးေခါင္း

ေဆာင္မ်ား၊ ဗမာျပည္အေရးကို ကၽြမ္းက်င္သူ ႏိုင္ငံျခားမွ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္မ်ား၊
ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႔ႀကီးတို႔က တိုင္းရင္းသား
လူမ်ဳိးစုမ်ားအေရးကို အေလးထားေျဖရွင္းေပးရန္လိုေၾကာင္း ရႈျမင္ေတာင္းဆို
လာၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ရုပ္သိမ္းၿပီး ဒီမိုကေရစီလုပ္ဟန္ႏွင့္ လူ႔

အခြင့္အေရးမ်ားျဖင့္ အစားထိုးထည့္ရံုႏွင့္မၿပီး တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ တရား
ေသာ ခံစားခြငမ
့္ ်ားကိပ
ု ါ ျဖည္စ
့ မ
ြ ္းေပးရန္ အေျခအေနက ေတာင္းဆိုေနပါ သည္။
ထိသ
ု ႔ေ
ို သာ အေျခအေနေၾကာင့္ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားအပါအဝင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သူ
မ်ား လိုလားေတာင္းဆိုေနေသာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးႏွင့္ ဗမာမဟုတ္ေသာ
တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ လူမ်ဳိးေရးဆိင
ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးမ်ားကိပ
ု ါ ျဖည္ဆ
့ ည္းေပး
ႏိုင္ရန္ မွန္ကန္ေသာနည္းလမ္းမ်ား လိုအပ္ေနပါသည္။

ဤ ပကတိအေျခအေနက ေတာင္းဆိုေနေသာလိုအပ္မႈမ်ားကို ျဖည့္ဆည္း

ေပးႏိင
ု ရ
္ န္ စစ္အစိုးရ၏ ကိယ
ု စ
္ ားလွယမ
္ ်ား၊ NLD ႏွင့္ ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုမ်ား၏
ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္
ေသာ ကိယ
ု စ
္ ားလွယသ
္ ံုးဖဲတ
႔ြ သ
႔ို ည္ မွနက
္ န္ေသာေစတနာ၊ တရားမွ်တေသာ ပံစ
ု ံ
ျဖင့္ လြတလ
္ ပ္ပင
ြ လ
့္ င္းစြာ ေတြဆ
႔ ေ
ုံ ဆြးေႏြး ေျဖရွငး္ ၾကပါက ပိတဆ
္ ေ
႔ုိ နေသာ ျပႆ
နာႀကီးမ်ားကို ထြင္းေဖာက္ေျဖရွင္းေပး ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အင္အားစုသံုးခုစလံုးသည္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံႏွင့္ ျပည္သူလူထုေကာင္းစားေရး၊

မိမိကိုယ္စားျပဳေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အက်ဳိးကို ကာကြယ္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္
မိမတ
ိ ည္ရိွေနေသာဘက္မွ ျမင္ေတြရ
႔ သည့္ သေဘာထားအျမင္အေပၚ ရပ္တည္
ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အက်ဳိးရိမ
ွ ည္ဟုျမင္ပါက ေတြဆ
႔ ံု
ညိႇႏင
ိႈ ္းေျဖရွင္းေရးကို ျငင္းပယ္လိုေသာ သေဘာထားအျမင္လည္းမရိပ
ွ ါ။ သိ႔ေ
ု သာ္
မိမိတို႔ဘက္မွ ပိုမိုအားေကာင္းေသာ အသာစီး အေနအထားရိွမွ မွန္ကန္စြာႏွင့္
လြယ္ကူစြာေျဖရွင္းနိုင္မည္ဟူေသာ အျမင္ရိွေနတတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထို

22
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အေနအထားမ်ဳိးရရိွေအာင္ စီမံျပင္ဆင္ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။ ေတြဆ

႔ ံုေဆြးေႏြး
ေျဖရွင္းျခင္းသည္ မိမအ
ိ ျမင္၊ မိမအ
ိ ခက္အခဲကို တဘက္လန
ူ ားလည္ေအာင္ ရွင္းျပ
ၿပီး ဘက္အားလံုးလက္ခံႏင
ို ၊္ ရပ္တည္ႏင
ို ္ေသာ အေနအထားကို ရွာေဖြေနျခင္းျဖစ္
ေၾကာင္း ယံၾု ကည္လက္ခလ
ံ ာပါက ေရွာင္ဖယ္အခ်ိနဆ
္ ေ
ြဲ နၾကမည္ မဟုတပ
္ ါ။ ဘက္
အသီးသီးပါဝင္ေသာ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးပဲတ
ြ င
ြ ္ တင္ျပေဆြးေႏြးရာ၌ မိမတ
ိ ႔ို အမွားကို
ျမင္လွ်င္ ဝန္ခ၊ံ အားလံုးအတြက္ အႏၲရာယ္မရိွေအာင္ လြတၿ္ ငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾက
ညာ၊ ဘာေတြဆက္လုပ္ရမည္ကို ညိႇႏိႈင္းခ်မွတ္ၿပီး ၾကားျဖတ္ကာလတြင္ ပူးတဲြ
တာဝန္ယူျခင္းျဖင့္ ပိတ္ဆို႔ေနသည့္အခက္အခဲကို ေက်ာ္ျဖတ္သြားႏိုင္ပါသည္။

၉။ ပကတိအေနအထားႏွင့္ ေရွ႕အလားအလာ

ယခုအခါ ကမာၻႀကီးတြင္ ဒီမက

ို ေရစီအေရးႏွင့္ လူအ
့ ခြငအ
့္ ေရးကို အေလးေပး
တည္ေဆာက္ေနၾကသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးကလည္း လိုလား
ေတာင္းဆို ေနၾကသည္။ ထို႔အတူနိုင္ငံတကာရိွ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသား
ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားသည္ ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကို ေအးခ်မ္းသာ
ယာလာေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ပညာေရးကိုျမႇငတ
့္ င္ကာ စီးပြားေရးကို တိုးတက္ေကာင္း
မြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ ဤသည္မာွ ေခတ္ကာလ၏ ကမာၻေရစီး
ေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္၊ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္၊
အဖဲအ
႔ြ စည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါက ဤေခတ္ေရးစီးေၾကာင္း၊ ေခတ္ကာလ
ေတာင္းဆိခ
ု ်က္မ်ားကို ဟန္တ
႔ ားျခင္း၊ လ်စ္လွ်ဴရႈျခင္း ျပဳလုပ္ေန၍ မရပါ။ သမိင
ု ္း
တရားခံ သို႔မဟုတ္ လမ္းေဘးေျမာင္းထဲက်သြားပါလိမ့္မည္။

ကၽြႏပ
ု္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ၊ံ ကၽြႏပ
ု္ တ
္ ႔ို လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းကို အမ်ားႏွငရ
့္ င္ေဘာင္တန္း လိက
ု မ
္ ီ
ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကရမည္။ ထိုသို႔ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ အေသးအဖဲြျပႆနာရပ္
မ်ားျဖစ္ေသာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ဘဝတူ လူတစုေကာင္းစားေရး စသည္တ႔ို
ေၾကာင့္ အခိ်န္ကန
ု အ
္ င္အားဆံုးရံႈးမႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္ သတိထားေရွာင္ၾကဥ္ၾကရန္
လိအ
ု ပ္ပါလိမမ
့္ ည္။ ယေန႔ကၽြႏပ
ု္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ ြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာအမ်ားစု
သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ဘဝတူလူတစု ေကာင္းစားေရး
ေဘာင္အတြင္းမွာပင္ ရိွေနသည္ကိုသတိျပဳလွ်င္ ျမင္ရပါလိမ့္မည္။

23
Edkif[Hom

က်ႏုပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးေရးအရ ျပႆနာျဖစ္ရိွေနပါသည္။ အဓိကအား

ျဖင့္ မဟာစိတရ
္ ိွေသာ ဗမာႏွင့္ အျခားတိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအၾကားတြင္ ျဖစ္ရိွ
ေနပါသည္။ ပကတိအေနအထားအရ ဗမာလူမ်ဳိးသည္ အျခားတိုင္းရင္းသား
လူမ်ဳိးမ်ားထက္ ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝဝ) ေက်ာ္ အေပၚ စီးရ ေရွ႕ေရာက္ေနသည္။ လက္ရိွ
တြ င္ လူ ဦးေရအရ၊ နယ္ေျမအရ၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေ က်းမႈ အ ရ၊
ပညာေရး စီးပြားေရးအရ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခဲြေရး၊ အသိပညာ အစစအရာရာ
တြင္ မယွဥသ
္ ာေအာင္ အသာစီးတြင္ ရိွေနသည္။ မည္သည္လ
့ မ
ူ ်ဳိးမွ် ဗမာလူမ်ဳိးကို
ယွဥ္နိုင္ေသာ အလားအလာ မရိွ။ လူမ်ဳိးစု သံုးေလးငါးခုေပါင္းလွ်င္လည္း ဗမာ
လူမ်ဳိးကို ယွဥ္နိုင္ေသာ အလားအလာ မရိွ။ ယွဥ္လည္း မယွဥ္ၾကပါ။ သူ႔လူမ်ဳိး
ေပ်ာက္ကယ
ြ မ
္ သြားေအာင္ ခံစစ္အေနအထားမွာ ရုန္းကန္ေနၾကျခင္းသာ ရိသ
ွ ည္။
ဤသို႔ျဖစ္ေနပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား၏ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အခြင့္
အေရးကို ဟန္႔တားေနရသနည္း။

ဘာသာေရးတြင္လည္း ဗုဒၶဘာသာသည္ ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးက ကိုးကြယ္

ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္။ မည္သည့္ ဘာသာတခုခုက ဗုဒၶဘာသာကိုယွဥ္ၿပိဳင္၍
ေက်ာ္တက္သြားႏိုင္ေသာ အလားအလာမရိွပါ။ ၿပိဳင္လည္း မၿပိဳင္ၾကပါ။ ၎တို႔
ယံုၾကည္ေသာ ဘာသာတရားကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္ ရိွရန္သာ
ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကို ပိအ
ု ားေပးၿပီး အျခား
ဘာသာကို ႏိွမ့္ခ်ဖို႔ မလိုအပ္ပါ။

ဘဝတူလတ
ူ စု ေကာင္းစားေရးစိတဓ
္ ာတ္သည္ သာမန္လသ
ူ ားပီပီ အခ်ဳိ႕လူစု
တြင္ ထားရိတ
ွ တ္ၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္က ျမင္ေတြခ
႔ ဖ
ဲ့ ူး
ေသာ လူတန္းစားအျမင္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အားေပးေမြးျမဴ ထားအပ္ေသာ
စိတ္ဓာတ္မဟုတ္။ ေမြးျမဴထားပါက တံု႔ျပန္ဆန္႔က်င္မႈျပင္းထန္လာၿပီး အက်ဳိး
ဆုတယ
္ တ
ု မ
္ မ
ႈ ်ားႏွင့္ ရင္ဆင
ို ရ
္ ေပလိမမ
့္ ည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ရိခ
ွ လ
ဲ့ ွ်င္ အရွညက
္ ၾို ကည္ၿ့ ပီး
ပယ္ေဖ်ာက္ရလိမ့္မည္။

လူ႔ေလာကအဖဲအ
႔ြ စည္းတြင္ မိမိႏင
ွ မ
့္ ယွဥၿ္ ပိဳင္ ႏိင
ု ္ေသာသူမ်ားကို အႏိင
ု ယ
္ ၍
ူ
ဖိနိွပ္ျခင္းမျပဳဘဲ၊ စည္းရံုးတဲြေခၚ ကူညီျခင္းျဖင့္ မိမိသည္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို
အလိုလိုေရာက္ရိွသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္အဆင့္ ေရာက္ရိွေနသူမ်ား၊
အဖဲြ ႔ အ စည္း မ်ားသည္ ေခါင္းေဆာင္ ၏ တာဝန္ ဝ တၱ ရားႏွ င့္ ေခါင္းေဆာင္ ၏

24
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

လုပ္ငန္းကို ပီျပင္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ေနရန္သာ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ သေဘာထား

ျပည့္ဝေနပါက ေနာက္လိုက္ငယ္သားမ်ားသည္ ေခါင္းေဆာင္ကို ဆန္႔က်င္ေန
ေတာ့မည္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေနာက္လက
ို တ
္ ၏
႔ို သေဘာထားကို ေမြးျမဴၿပီး ေနာက္
လိုက္တို႔၏ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို ထမ္းေဆာင္သြားပါလိမ့္မည္။

လူ႔ေလာကတြင္ ႀကီးသူကို ရိုေသ၊ ရြယတ

္ က
ူ ို ေလးစား၊ ငယ္သက
ူ ို သနားျခင္း
ျဖင့္ စုစည္းညီၫတ
ႊ မ
္ က
ႈ ို တည္ေဆာက္ၾကၿမဲ ျဖစ္သည္။ တဘက္တင
ြ ္ လူတန္းစား
ကြာဟမႈကို က်ဥ္းေျမာင္းေစျခင္းျဖင့္ ျပႆနာအဖံုဖံုမေပၚေအာင္ ထိန္းသိမ္းၾက
ရသည္။ ႏိင
ု င
္ ံေရးသည္ လူမႈေရးပင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဤသိ႔ု သေဘာထားႏိင
ု လ
္ ွ်င္
ျဖစ္ေပၚေနေသာ အခက္အခဲေပါင္းစံုကို မၾကာမီ ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ႏိုင္မည္
ျဖစ္ပါေၾကာင္း သေဘာထားအျမင္ တင္ျပျခင္းကို နိဂံုးခ်ဳပ္အပ္ပါသည္။

ခ်စ္ၾကည္ေရးဂ်ာနယ္
အမွတ္စဥ္ (၁)၊ (၂)၊ (၃)
၂ဝဝ၃ -၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္

25
Edkif[Hom

tcsif;csif;em;vnfr_jzifh jy\emudk ajz&Sif;=uygpdk@

လူသားတိသ
႔ု ည္ တဦးတေယာက္တည္း သိမ
႔ု ဟုတ္ မိသားစုတစုတည္း တသီး
တျခားေနထိင
ု ၍
္ ရေကာင္းသည္ မဟုတ။္ အႏၱရာယ္အသြယသ
္ ြယက
္ ို ကာကြယ္
ရန္ႏွင့္ ပိုမိုျပည့္စံုေသာ သုခဘံုကိုရရိွရန္ အစုႏွင့္အဖဲြ႔ႏွင့္ ေနထိုင္ၾကရသည္။
အစုအဖဲြ႔ႀကီးေလ အားရိွေလ၊ ပိုမိုႀကီးမားေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးကို ရရိွေလပင္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ၊ ၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံ၊ ေဒသတူ ႏိုင္ငံမ်ားအဖဲြ႔ (အာဆီယံ၊
ဥေရာပသမဂၢ စသည္ ) ၊ ကမာၻ ႔ႏို င္ ငံ မ်ားအားလံုး ကို ကို ယ္ စားျပဳသည့္ အ ဖဲြ ႔
(ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ) စသည္ျဖင့္ စုစည္းၾကသည္။

“စည္းလံုးျခင္းသည္ အင္အား” ဆိုရိုးစကားကို ကၽြႏု္ပ္တို႔အားလံုး ၾကားေန

ၾက၊ သိေနၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကိုယ္တိုင္လည္း မိသားစု၊ အသင္းအဖဲြ႔၊
ရပ္ကက
ြ ၊္ ၿမိဳ႕ရြာ၊ ႏိင
ု င
္ အ
ံ ဝန္းအဝိင
ု ္းအလိက
ု ္ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ၾ္ ကရန္ ေဆာ္ၾသခဲ၊့
ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကဖူးသည္။ အသက္အရြယ္ႀကီးလာေလ၊ တာဝန္ႀကီးလာေလ၊ စည္း
လံုးညီၫႊတ္ျခင္း၏ တန္ဖိုးကိုနားလည္ေလ၊ ၎အတြက္ ေဆာ္ၾသႀကိဳးပမ္းခဲ့ဖူး
ေလပင္။

“ညီၫတ
ႊ မ
္ ွ ၿငိမ္းခ်မ္းမည္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမွ တိုးတက္မည္” ဆိသ
ု ည့္ ဆိရ
ု ိုးစကားကို
လည္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကားသိေနၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းႏွငအ
့္ က်ဳိး
စပ္ဟပ္မႈရိွေသာ စကားတခြန္းျဖစ္သည္။ ေဒသ၊ တိုင္း၊ ျပည္နယ္၊ ႏိုင္ငံတို႔ျဖင့္
စုဖဲြ႔ထားေသာ အဝန္းအဝိုင္းေအာက္ရိွ ျပည္သူမ်ားအတြင္း အေၾကာင္းေၾကာင္း
ေသာ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး ပ်က္ျပားလာေသာအခါ ထို
အဝန္းအဝိင
ု ္းရိွ လူသားအားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈ မရိန
ွ င
ို ္ျကေတာ့ပါ။ အႏၲရာယ္
အမ်ဳိးမ်ဳိးကို စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ေနရသျဖင့္ ပူပင္ေသာကျဖစ္ၾကရသည္။ ပဋိပကၡ
ျမင့္မားသည့္ အတိုင္းအတာအေပၚမူတည္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကင္းေဝးၿပီး အႏၲရာယ္
ထူေျပာ၍ တိုးတက္မႈကင္းကာ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္ျပားေရးကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။

26
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ယခုက်ႏု္ပ္တို႔ ေနထိုင္ရပ္တည္ေနေသာ ႏိုင္ငံတြင္ လူ့အဖဲြ႔အစည္းတခုႏွင့္

တခုအၾကား သာမန္ထက္လန
ြ က
္ ဲေသာ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ရိွေနေသာေၾကာင္၊့ လက္
နက္ကိုင္အဖဲြ႔ တခုနွင့္ တခုအၾကား၊ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ တခုခုႏွင့္ လက္နက္
မကိင
ု ္ေသာ အဖဲအ
႔ြ ခ်ဳိ႕အၾကား၊ လက္နက္ကင
ို အ
္ ဖဲ႔ြ တခုခန
ု င
ွ ့္ အေျခခံျပည္သမ
ူ ်ား
အၾကား သတ္ျဖတ္ညႇဥ္းဆဲ၊ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ား ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ အႀကိမ္
ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့ ျဖစ္ပြားေနသည္။ အထူးသျဖင့္ အာဏာရအစိုးရအဆက္
ဆက္ႏင
ွ ့္ ဗမာမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသားအင္အားစုမ်ားအၾကား ပဋိပကၡသည္ အႏွစ္
(၅ဝ) ေက်ာ္ ေျဖရွင္းခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔အထိေျပလည္စရာ လမ္းစကို
မခ်ဥ္းကပ္ႏင
ို ္ေသးပါ။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ျမန္မာနိင
ု င
္ ဟ
ံ ု ေခၚဆိုေနသည့္ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ို ႏိင
ု င
္ ံ
သည္ သဘာဝသယံဇာတႏွင့္ စီးပြားေရးအေျခခံေကာင္းမ်ား ပိုမိုျပည့္စံုေနေသာ္
လည္း အိမန
္ ီးခ်င္းႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားနွင့္ ယွဥလ
္ က
ို သ
္ ည္အ
့ ခါ ေခတ္ေနာက္က် က်န္ရစ္ေန
ရသည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ သ
႔ို ည္ ဤႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ေမြး၍ ဤႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ ေနထိင
ု ္ေနၾကသည္။ က်ႏုပ
္ ္
တို႔၏ ကံၾကမၼာကို က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံ၏ ကံၾကမၼာအေျခအေနက စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ေန
သည္။ ရုန္းထြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံ၏ ကံၾကမၼာ
တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ က်ႏု္ပ္တို႔အားလံုးတြင္ တာဝန္အျပည့္ရိွသည္။
ဤကမာၻႀကီးတြင္ လက္နက္အားကိုးၿပီး အာဏာသံုးျခင္းျဖင့္ ျပႆနာအရပ္ရပ္
ကို ၿပီးျပတ္ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းနိုင္ေသာ အေတြ႔အႀကံဳမရိွေသးပါ။ အခ်ိန္
ကာလတခုအတြင္းသာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၿပီး ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းမရိွႏိုင္သည္မွာ
ယေန႔ကမာၻ႔ရႈခင္းတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေနမ်ားကသာဓက ျပေနေပ
သည္။ ထိုေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈျဖင့္ ေတြဆ
႔ ည
ံု ိႇႏင
ိႈ ္းၿပီး အနာဂတ္အတြက္
အေျဖရွာသင့္သည္။

စစ္အစိုးရ၏ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ျပႆနာေျဖ

ရွင္းေရးကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ပါက အဖဲြ႔အစည္းအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ
ေရး လုပ္ထားပါေသာ္လည္း ေရွ႕ကိုမဆက္ လမ္းခုလပ္တြင္ ရပ္ေနျခင္းေၾကာင့္
ေမွ်ာ္လင္ခ
့ ်က္တစံတ
ု ရာထား၍ မရေသးပါ။ သူလ
႔ က္နက္ သူကင
ို ၊္ သူ႔ေနရာ သူေန
အဆင့္မွာသာရိွေနၿပီး ျပႆနာကို ေျပလည္ေစေၾကာင္း ေျဖရွင္းမႈ မရိွေသးပါ။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕ႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕ျဖင့္ ေခ်ာ့သိပ္ ေခ်ာင္ပိတ္

27
Edkif[Hom

ထားသည္။ ဤလုပ္ဟန္သည္ ျပႆနာေျဖရွင္းေရး မဟုတ္၊ ဖံုးအုပ္ထားျခင္း ဟု

ေျပာလွ်င္ ပိမ
ု န
ွ ပ
္ ါလိမမ
့္ ည္။ ဤအေနအထားအေပၚ ေရရွညအ
္ တြက္ စဥ္းစားလွ်င္
ရင္ေလးဖြယရ
္ ာ ျဖစ္ေနသည္။ လက္နက္ျဖင့္ သူနင
ို က
္ ယ
ို န
္ င
ို ္ အၿပိဳင္ကဲ်ေနၾကဆဲ
အဖဲမ
႔ြ ်ားလည္း မ်ားစြာရိွေနသည္။ ထိန
ု ယ္ေျမက ျပည္သမ
ူ ်ားမွာ ေနစရာ၊ စားစရာ
အာမခံခ်က္ဘာမွ မရိ၊ွ ထိထ
ု က္ပဆ
ို ိုးသည္မွာ မၾကာခဏ ဓားစာခံဘဝ ျဖစ္ေနၾက
ရသည္။ ဤအေနအထားသည္လည္း ေျပလည္ဖယ
ြ မ
္ ျမင္၊ ရင္ေလးစရာ တခုျဖစ္
သည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ သ
႔ို ည္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ က်ႏုပ
္ တ
္ ၏
႔ို ပုခံုးထက္
တြငလ
္ ည္း အမ်ားနည္းတူ တာဝန္အျပည္ရ
့ သ
ိွ ည္။ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ၏
ံ ျပႆနာကို
မေျဖရွင္းႏိင
ု ဘ
္ လ
ဲ ်က္က်ႏုပ
္ ၏
္ လူမ်ဳိး၊က်ႏုပ
္ ၏
္ ေဆြမ်ဳိး၊က်ႏုပ
္ ၏
္ ကိယ
ု က
္ ်ဳိးျပႆနာ
မ်ားကို ၿပီးျပည္စ
့ ံုေအာင္ ေျဖရွင္း၍ ရနိင
ု မ
္ ည္မဟုတပ
္ ါ။ ယာယီ သိမ
႔ု ဟုတ္ တစိတ္
တပိုင္းအားျဖင့္ ေျပလည္ေကာင္းေျပလည္ပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ႏိုင္
ျခင္းမရိ။ွ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ေျပလည္မရ
ႈ ရိွႏင
ို ္ ရန္နည္းလမ္းကို ရွာေဖြၾကည္ဖ
့ လ
႔ို အ
ို ပ္ေန
ပါသည္။ အဆိုပါ ေျဖရွင္းရမည့္နည္းလမ္းမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳႏွင့္
စာအုပ္စာေပမ်ားမွာထက္ အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္တြင္ ရုန္းကန္ေျဖရွင္းခဲ့ၾကေသာ
လက္ေတြ႔နယ္ပယ္မွာ ရွာေဖြၾကည့္ျခင္းက ပိုမိုတိက် မွန္ကန္ေသာနည္းလမ္းကို
ရရိွႏင
ို မ
္ ည္ဟု ယံၾု ကည္သည္။ မွနက
္ န္ေသာ သေဘာတရားတရပ္ကို လက္ေတြ႔
နယ္ပယ္ထမ
ဲ ွ အေတြအ
႔ ႀကံဳမ်ားကို သံုးသပ္ေလ့လာၿပီးမွ အမွားကိပ
ု ယ္၊ အမွနက
္ ို
ဆယ္ယူျခင္းျဖင့္ ရရိွနိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားကၫႊန္ျပထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပၸန္တြင္ ေျဖရွင္းခဲ့ေသာနည္းနာမ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါစို႔။

၁၉၄၇ ခုႏစ
ွ မ
္ ွ ယေန႔အထိ ႀကိဳးပမ္းေျဖရွင္းခဲ့ေသာ နည္းနာသေဘာတရားမ်ား
ကို ေလ့လာၾကည္ပ
့ ါက မတူျခားနားေသာ နည္းနာသံုးမ်ဳိးကို ေတြရ
႔ သည္။ ၎တိ႔ု
မွာ —

(၁) ပင္လံုသေဘာထား သို႔မဟုတ္ နားလည္မႈျဖင့္ ေျဖရွင္းျခင္း၊

(၂) ဆဲြေဆာင္ လွည့္စားသေဘာတရားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေျဖရွင္းျခင္း၊
(၃) အင္အားသံုးေျဖရွင္းျခင္း ... ဟူ၍ျဖစ္သည္။

28
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

၁။ ပင္လံုသေဘာထား သို႔မဟုတ္ နားလည္မႈျဖင့္ေျဖရွင္းျခင္း

ဤ နည္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေခါင္း

ေဆာင္မ်ား စုေပါင္းညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းခဲ့ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္တို႔သည္
ေျမျပန္႔ေဒသႏွင့္ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုေနထိုင္ေသာ ေဒသကို ဦးစြာ လြတ္လပ္ေရး
ေပးလိသ
ု ည္။ ေတာင္တန္းေဒသျဖစ္ေသာ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္နီ အမ်ဳိးသား
နယ္ေျမမ်ားနွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသား နယ္ေျမတခ်ဳိ႕တိက
႔ု ို ေနာက္ခ်န္ထား၍ အခ်ိနဆ
္ ဲြ
ၿပီးေပးရန္ ျဖစ္သည္။ ၎အစီအစဥ္အတိင
ု ္း လက္ခခ
ံ လ
ဲ့ ွ်င္ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ၏
ံ ေျမပံု
သည္ ယေန႔ အေနအထားအတိုင္း ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မည္။ မျဖစ္ဖို႔ ပိုမ်ားပါသည္။

ဤ အေျခအေနတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား စုစည္းညိႇ

ႏိင
ႈ ္းၾကၿပီး ၎တိ၏
႔ု နယ္ေျမေဒသမ်ားႏွင့္ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားေပါင္း၍ ျပည္ေထာင္
စုတခု တည္ေဆာက္ရန္ ဗမာအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္
ညိႇႏင
ိႈ ္းခဲၾ့ ကသည္။ စုစည္းသည္န
့ ည္းမွာ နယ္ေျမႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္
ေစ၊ လူဦးေရနည္းသည္ျဖစ္ေစ၊ မ်ားသည္ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံေရးအရ တန္းတူေရးႏွင့္
အမ်ဳိးသားလြတ္လပ္ခြင့္ (ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္) အေပၚအေျခခံၿပီး စုစည္းခဲ့ၾက
သည္။ ဤနည္းနာသည္ တကဲြတျပားစီရိွေနေသာ အေနအထားကို ဆႏၵအရ
တစုတစည္းတည္း ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ျပႆနာအေထြအထူး မရိွခဲ့။
ခ်စ္ၾကည္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈကို ရယူတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ကံဆိုးသည္မွာ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေစတနာမွန္ေသာ အမ်ဳိးသားေခါင္း
ေဆာင္အခ်ဳိ႕ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန႔တြင္ လုပ္ႀကံခံလိုက္ရသည္။
ထို ေခါင္းေဆာင္မ်ားမရိွေတာ့သည့္ေနာက္တြင္ ၎တိ၏
႔ု သေဘာထား၊ ဦးတည္
ခ်က္မ်ားကို ေနာက္လူေတြက မရိုးသားေသာ ေစတနာျဖင့္ ပ်က္ျပားလဲြေခ်ာ္သြား
ေအာင္လုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုနည္းနာသည္ ရွင္သန္ႀကီးထြားခြင့္မရဘဲ
ပဋိသေႏၶအဆင့္တြင္ ပ်က္ျပားသြားရသည္။

၂။ ဆဲြေဆာင္လွည့္စား သေဘာတရားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေျဖရွင္းျခင္း

ဤ နည္းနာကို ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖဲြ႔အစည္းအခ်ဳိ႕တို႔က က်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။

အဓိကအားျဖင့္ မတူကဲြျပားေနေသာ လူမ်ဳိးေရးလကၡဏာအေပၚ အာရံုေလ်ာ့ပါးေစ

29
Edkif[Hom

ၿပီး အျခားကိစၥတခုခုအေပၚ အေလးထားေစေသာနည္းျဖစ္သည္။ ဦးတည္ခ်က္

မွာ ဗမာမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာမ်ားကို အသိ
အမွတ္ မျပဳေရး၊ ၎ကို သေဘာတရားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ရိုက္ခ်ဳိးပစ္ေရး ျဖစ္သည္။ ဤ
နည္းကို တခ်ိန္က လက္ဝဲပါတီကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားက က်င့္သံုးခဲ့သည္။
၎တို႔က “လူမ်ဳိးေရးျပႆနာသည္ လူတန္းစားျပႆနာ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္
သည္။ လူတန္းစားျပႆနာကို ေျဖရွင္းၿပီးပါက လူမ်ဳိးေရးျပႆနာသည္လည္း
အလိုလို ေျပလည္သြားမည္” ဟု ေျပာဆိုရိုက္သြင္း ခဲ့သည္။ ၎တို႔သည္ လူမ်ဳိး
ေရးအျမင္ကို ေသးသိမ္ေအာင္လပ
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္ လက္ဝအ
ဲ ယူ
အဆ ေခတ္ေကာင္းခဲ့ေသာ ကာလတေလွ်ာက္တြင္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ သေဘာ
ထားသည္ အခ်ဳိ႕ေနရာတြင္ အတိုင္းအတာတခုအထိ ေမွးမိွန္ခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္ ေျပာပေလာက္ေအာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ဆိတ္သုဥ္းသြားျခင္း မရိွပါ။

ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားသည္သာ အက်ေခတ္တြင္ ဗမာမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိး
သားမ်ား၏ ေထာက္ခမ
ံ က
ႈ ို မရသျဖင့္ မရပ္တည္ႏင
ို ္ေတာ့ဘဲ အလြယတ
္ ကူ အား
နည္းပ်က္သုဥ္းသြားခဲ့ရသည္။

ဤကဲ့သို႔ပင္ ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ အဖဲြ႔အစည္းအခ်ဳိ႕တို႔က

ဒီမက
ို ေရစီကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး အရာရာကို အမ်ားစုဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းသည့္
နည္းကို ေျပာဆိုရိုက္သြင္းၿပီး အမ်ဳိးသားေရးအခန္းကို ေမွးမိွန္ေအာင္ လုပ္ေန
သည္။ ၎တို႔က “အမ်ားစုဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္လွ်င္ အမွန္တရား၊ လူတကိုယ္ မဲ
တျပားစနစ္သည္ တန္းတူညီမွ်မႈ အျဖစ္ဆံုး” ဟု ေျပာဆိုေနၾကသည္။

ဤအေျခခံႏွင့္ ျခားနားေသာ အမ်ဳိးသားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသား

စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ့္ႏင
ွ ့္ အမ်ဳိးသားကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြင့္ ေတာင္းဆိုျခင္း
တို႔ကို ေသးသိမ္၍ ေခတ္မမီေတာ့သေယာင္ သေဘာထားၾကသည္။ ဤ အျမင္
သေဘာထားသည္ မေန႔ကမွ ယေန႔အထိ၊ နက္ျဖန္သတ
႔ို င
ို ္ ရိခ
ွ ၊ဲ့ ရိေ
ွ န၊ ရိွႏင
ွ ဥ
့္ ီးမည္
ျဖစ္သည္။ အေျခအေနမဟန္ေသးသည့္အခါ ဤသေဘာထားကို ခ်ဳိထားငံုထား
တတ္ၿပီး အေျခအေနေကာင္းလာသည္ႏင
ွ ့္ ထုတ္ေဖာ္ေႂကြးေၾကာ္လာတတ္သည္။

ေနာက္တနည္းမွာ အထက္ပါကဲသ
့ ႔ို ႏိင
ု င
္ ံေရးအယူအဆအေပၚ အေျခမခံဘဲ
ေဝါဟာရျဖင့္ လွည့္စားမိႈင္းတိုက္သည့္နည္း ျဖစ္သည္။ ထင္ရွားသည့္ေဝါဟာရ
တခုမွာ — "ဗမာေနရာတြင္ ျမန္မာကို အစားထိုးလိက
ု ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္၊

30
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ျမန္မာစာဟု ေခၚလိက
ု ္ျခင္းျဖင့္ လူမ်ဳိးအားလံုးကို ကိယ
ု စ
္ ားျပဳသေယာင္ လွညစ
့္ ား
နည္း" ျဖစ္သည္။

ဤသိ႔ု ဆဲြေဆာင္လည
ွ စ
့္ ားသေဘာတရားရိက
ု သ
္ ြင္းသည္န
့ ည္းသည္ ကာလ
ေဒသအခ်ဳိ႕အတြင္း ေအာင္ျမင္မအ
ႈ ခ်ဳိ႕ ရိခ
ွ ပ
ဲ့ ါေသာ္လည္း က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ က
္ ား
ေအာင္ျမင္မႈ မရိခ
ွ ဲပ
့ ါ။ ျဖစ္ရိွေနေသာ လူမ်ဳိးေရး၊ ပဋိပကၡကို မည္သမ
႔ို ွ်ေလွ်ာ့ပါးေစ
ျခင္း မရိွသည္မွာ လက္ေတြ႔ျပသခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

၃။ အင္အားသံုးေျဖရွင္းျခင္း

ဤနည္းကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ ယေန႔အထိ အာဏာရအစိုးရအဆက္ဆက္တို႔

က်င္သ
့ ံုး ခဲသ
့ ည္။ ၎တိသ
႔ု ည္ ၎တိလ
႔ု ပ
ု ပ
္ င
ို ခ
္ င
ြ ရ
့္ ိွေသာ အုပခ
္ ်ဳပ္ေရးအာဏာစက္
ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ စစ္အင္အားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဗမာမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသား
မ်ား၏ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရိုက္ခ်ဳိးပိတ္ပင္ျခင္း၊ မနာခံသူမ်ား
အေပၚ ဖိနိွပ္ေခ်မႈန္းသတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား လုပ္ခဲ့သည္။ ၎တို႔၏ အေျခခံအျမင္မွာ
ယေန႔ျမန္မာႏိင
ု င
္ သ
ံ ည္ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား လက္ထက္
က ကဲသ
့ ႔ို ဗမာေတြသမ
ိ ္းပိက
ု ရ
္ ရိထ
ွ ားေသာ တိင
ု ္းျပည္ျဖစ္သည္။ ဗမာမဟုတ္ေသာ
အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ား၏ အုပ္စိုးမႈေအာက္တြင္ ရိွေနရမည္။
အမ်ဳိးသားေရးအရ မည္သည့္ေတာင္းဆိမ
ု က
ႈ မ
ို ွ် ခြငမ
့္ ေပးလိုေပ။ သီးျခားျပည္နယ္
ႏွင့္ အမ်ဳိးသားမ်ားအျဖစ္ တည္ရိွေနျခင္းကိုပင္ လက္မခံလိုေပ။

ထို ႔ေ ၾကာင့္ျ ပည္ေ ထာင္ စု အ သြ င္ ကို ေဖ်ာက္ ဖ်က္ ၿ ပီး တတ္ႏို င္ သေလာက္
တျပည္ေထာင္စနစ္ျဖစ္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာခဲ့ၾကသည္။ တဘက္
တြင္ ဗမာမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ
မ်ားကို ေတာ္ရာတန္ရာ ေနရာမေပး၊ တန္ဘိုးနည္းသြားေအာင္ အာဏာျဖင့္
ပိတ္ပင္ထားျခင္း၊ နည္းပရိယာယ္ႂကြယ္ႂကြယ္ျဖင့္လည္း ႏိွမ္ထားလိုက္သည္။
ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစေသာ အခြင့္အာဏာေတာင္းဆိုမႈ
မွနသ
္ မွ် ကို နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ၊ ခဲထ
ြ က
ြ ္ေရးသမားမ်ားဟု တံဆပ
ိ က
္ ပ္ၿပီး ျငင္းပယ္
တားျမစ္ အေရးယူသည္။ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လာပါက ပိုမိုႀကီးမားေသာ စစ္
အင္အားျဖင့္ မရပ္တည္နင
ို ္ေအာင္ လိက
ု လ
္ ံေခ်မႈန္းသည္။ ေခ်မႈန္းရန္မလြယသ
္ ည့္
အခါ အေျခခံ ျပည္သမ
ူ ်ားကို ေျမလွနစ
္ နစ္အရ မရပ္တည္နင
ို ္ေအာင္ ေမာင္းထုတ္

31
Edkif[Hom

ပစ္ၾကသည္။ ဤနည္းနာေၾကာင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား သိန္းဂဏန္းခ်ီၿပီး ထြက္

ေပၚလာခဲရ
့ သည္။ အုပစ
္ လ
ု က
ို မ
္ ဒ
ု န
ိ ္းက်င္မ
့ ၊ႈ သတ္ျဖတ္မမ
ႈ ်ားကိလ
ု ည္း မၾကာခဏ
ၾကားသိေနရၿပီး ခြင့္လႊတ္ရန္မလြယ္ေသာ နာက်ည္းမႈ၊ မုန္းတီးမႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚ
ေစခဲ့သည္။

အထက္ပါနည္းနာ (၃) မ်ဳိးအနက္ မည္သည္န

့ ည္းက ႏိင
ု င
္ က
ံ ုိ လက္ေတြအ
႔ က်ဳိး
ျပဳခဲ့ပါသနည္း။

ပထမနည္းသည္ တကဲတ
ြ ျပားစီရိွေနရာမွ စုစည္းေစခဲသ
့ ည္။ က်ယ္ဝန္းေသာ
နယ္ေျမႏွင့္ မ်ားျပားေသာ အမ်ဳိးသားအင္အားစုမ်ားကို တစုတည္းေသာ အင္အား
ျဖစ္ေအာင္ ဖဲစ
႔ြ ည္းႏိင
ု ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ အမ်ဳိးသားမ်ားအခ်င္းခ်င္း ယံၾု ကည္မ၊ႈ ခ်စ္ၾကည္မႈ
ကို တည္ေဆာက္ႏင
ို ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ အခ်ိနတ
္ အ
ို တြင္းမွာ ႀကီးမားေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးကို
ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။

ဒုတိယနည္းမွာကား အရာမထင္၊ အက်ဳိးမျမင္ ရိုက္သြင္းသူမ်ားသာ ေနာက္

ဆံုး ပ်က္ဆီးဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

တတိယနည္းမွာကား နွစ္ေပါင္း (၅ဝ) ေက်ာ္ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာင္ေလာင္

ခဲ့ရၿပီး အမ်ဳိးသားေပါင္းစံု ျပည္သူအားလံုး ဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
ထိုထက္ပိုဆိုးသည္မွာ လူမ်ဳိးေရးအရ နာက်ည္းမႈ၊ မုန္းတီးမႈ၊ ရန္လိုမႈ၊ လက္စား
ေခ်လိုမႈ၊ မယံုၾကည္မႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ျဖတ္သန္းခဲ့ရေသာ စနစ္ဆိုး
ေခတ္ဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားအတြင္း ကိုယ္က်င့္တရားပ်က္ျပားၿပီး လိမ္
လည္ ခိုး ဝွ က္ ၊ လု ယူ တ တ္ေ သာ စိ တ္ ထားမ်ား၊ ဝန္ ထ မ္း မ်ားအတြ င္း ခို က ပ္
လာဘ္စား၊ ျခစားမႈ စိတ္ဓာတ္မ်ား၊ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုႏွင့္ အာဏာပိုင္
မ်ားအတြင္း ျပည္သူအေပၚ အႏိုင္က်င့္၊ ဖိနိွပ္၊ ေခါင္းပံုျဖတ္စားလိုသည့္ စိတ္
ဓာတ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာၿပီး ျပဳျပင္ကုစားနိုင္ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာ ေပးရေပဦးမည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ စုစည္းညီၫႊတ္မႈကို တည္ေဆာက္ရန္ ဆက္စပ္ေန

ေသာ နယ္ေျမမ်ား၊ အမ်ဳိး သားမ်ားကို အမ်ဳိး သားနယ္ေျမမ်ားျဖင့္ စု စ ည္း ၿပီး
ျပည္ေထာင္စတ
ု ခု တည္ေဆာက္ေရး သေဘာထားကို ရိုးသားစြာလက္ခတ
ံ တ္ရန္
ဗမာေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြင္း လိုအပ္ေနသည္ဟု ျမင္သည္။ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒ၊
ဖက္ဆစ္အမ်ဳိးျဖဳတ္ဝါဒျဖင့္ အျခားေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားကို အင္အားသံုးဝါးမ်ဳိၿပီး
ဗမာလူမ်ဳိးတမ်ဳိးတည္း ျဖစ္လာေရးအျမင္ကို ပယ္ရွင္းဖို႔လိုသည္။

32
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ယခုေခတ္ကာလသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တရာေက်ာ္ကကဲ့သို႔ အင္အားႀကီး

ေသာလူမ်ဳိးက အင္အားငယ္ေသာလူမ်ဳိးကို လူမ်ဳိးတံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္
တို က္ ခို က္ သ တ္ျ ဖတ္ ၍ ရေသာ ေခတ္ မ ဟု တ္ေ တာ့ ၿ ပီ ။ ကမာၻ ႔ ရြာ ႀကီး အျဖစ္ ကို
ဦးတည္ေနေသာေခတ္တြင္ ရပ္ကြက္တခုအတြင္းရိွေနၾကေသာ က်ႏု္ပ္တို႔သည္
မွန္ကန္ေသာ သေဘာထားလုပ္ဟန္မ်ားျဖင့္ စုစည္းညီၫႊတ္ၾကရန္လိုသည္။
ျမင့္ျ မတ္ မွ န္ က န္ေ သာ သေဘာထားလု ပ္ ဟ န္ မ်ားျဖင့္ စု စ ည္း ညီၫႊ တ္ ၾ ကရန္
လိသ
ု ည္။ ျမင့္ျမတ္မန
ွ က
္ န္ေသာ သေဘာထားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ ေကာင္း
မြန္ေသာ အက်ဳိးတရားကို ျဖစ္ထန
ြ ္းေစမည္မွာ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလဲပ
ြ ါ။ ႏိင
ု င
္ ံေရး
တြင္ ေစတနာမွန္သူမ်ားသာ အရွည္သျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ရရိွပါလိမ့္မည္။

ယခုအခ်ိန္သည္ စုစည္းညီၫႊတ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား လိုအပ္ေနပါသည္။ အမ်ားလက္ခံေသာ ေခါင္းေဆာင္
ေကာင္းျဖစ္ႏင
ို ရ
္ န္မွာ ျပည္သမ
ူ ်ားအတြက္ လြတလ
္ ပ္ခြငမ
့္ ်ား ေပးအပ္ရန္ လိအ
ု ပ္
သလို ကဲြျပားေနေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားကိုစုစည္းရန္ အမ်ဳိးသားေရးဆိုင္ရာ အခြင့္
အေရးမ်ား မွ်တမွနက
္ န္စြာ ေပးအပ္ဖလ
႔ို ိုေၾကာင္း ရိုးသားစြာ တင္ျပလိက
ု ပ
္ ါသည္။

ခ်စ္ၾကည္ေရးဂ်ာနယ္
အမွတ္စဥ္ (၃) ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္

33
Edkif[Hom

jy\emaygif;pHk. xGufayguf
က်ႏု္ပ္တို႔ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ တည္ရိွေနေသာ
အာဏာရစစ္တပ္အပ
ု စ
္ ၊ု ဒီမက
ို ေရစီ ရရိွေရးအတြက္ ဦးစားေပးဖဲစ
႔ြ ည္းထားေသာ
နိုင္ငံေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ားအုပ္စုႏွင့္ ဗမာမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အဖဲြ႔
အစည္းမ်ားအုပစ
္ ၊ု ဤအုပစ
္ သ
ု ံုးစုတ၏
႔ို ကိယ
ု စ
္ ားလွယမ
္ ်ား ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ ေတြဆ
႔ ံု
ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္သာ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ျပႆနာေပါင္းစံုကို ေျပလည္ေအာင္
ကိင
ု တ
္ ယ
ြ ္ေျဖရွင္း ႏိင
ု လ
္ မ
ိ မ
့္ ည္ျဖစ္သည္။ ဤ ေဆြးေႏြးပဲြ ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္
ကမာၻ ႔ ကု လ သမဂၢ အ ဖဲြ ႔ ႀ ကီး အပါအဝင္ ကမာၻ ႔ႏို င္ ငံ မ်ား၊ ျမန္ မာျပည္ အေရးကို
နားလည္ေသာ ႏိုင္ငံတကာရိွ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ႀကီးမ်ား၊ ျမန္မာျပည္ရိွ ဝါရင့္
ႏိင
ု င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ တိင
ု ္းရင္းသားပါတီအဖဲအ
႔ြ စည္း
အသီးသီးတိက
႔ု ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။ ဤသိ႔ေ
ု တာင္းဆိုေနၾကရျခင္းသည္ ဤ
နည္းျဖင့္ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းျခင္းျဖင့္ ျပႆနာႀကီးမ်ားကို အရင္းအျမစ္ကေန
ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ထိသ
ု တ
႔ို ည
ူ စ
ီ ြာ ရႈျမင္ေနၾကသနည္း။ ခိင
ု လ
္ ံုေသာ အေၾကာင္း
ရင္းခံမ်ားရိွေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာသူတို႔က ဤအျမင္ကို ျငင္းပယ္ေန
ၾကသည္။ ၎တိသ
႔ု ည္ စစ္တပ္ကလက္ရအ
ိွ ာဏာကို ခ်ဳပ္ကင
ို ထ
္ ားသူမ်ား ျဖစ္ၿပီး၊
၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က အႏိုင္
ရထားသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဤႏွစဖ
္ ႔ေ
ဲြ ဆြးေႏြးေျဖရွင္းလွ်င္ ျပည္စ
့ လ
ံု ံုေလာက္သည္ဟု
ဆိၾု ကသည္။ ဤ အယူအဆကို ဆုပက
္ င
ို ထ
္ ားၾကသူမ်ားမွာ စင္စစ္အားျဖင့္ တိင
ု ္း
ရင္းသားလူမ်ဳိးစုအေပၚ ဗမာလူမ်ဳိးတိ႔ု တေလွ်ာက္လံုး လႊမ္းမိုးခ်ယ္လယ
ွ ခ
္ င
ြ ရ
့္ လာ
ေနသည္ကို လက္မလြတ္လိုေသာ အရင္းခံဆႏၵေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

၎ဆႏၵကို ရိုးသားပြငလ
့္ င္းစြာ မေဖာ္ထတ
ု ဝ
္ ၾံ့ ကေပ။ အဘယ္ေၾကာင္ဆ
့ ိုေသာ္
မတရားမွန္းသိေနၾကၿပီး ကိုယ္က်ဳိးဆႏၵကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းလိုေနျခင္းေၾကာင့္

34
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အျခားေသာစကားလံုးမ်ားျဖင့္ ျငင္းပယ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေရြး

ေကာက္ပဲြအႏိုင္ရ အမတ္ဦးေရအေပၚ အေျခခံတြက္ခ်က္လွ်င္လည္း တိုင္းရင္း
သားအဖဲြ႔အစည္းမ်ားျဖင့္ စုေပါင္းထားေသာ “ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
မ်ား ဒီမက
ို ေရစီအဖဲခ
႔ြ ်ဳပ္” (UNLD) ႏွင့္ မဟာမိတတ
္ င
ို ္းရင္းသား အဖဲတ
႔ြ က
႔ို ဒုတယ
ိ
အမတ္ဦးေရအမ်ားဆံုး အနိင
ု ရ
္ ထားသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ျငင္းပယ္ ခ်န္ထားျခင္းျဖင့္
တရားမွ်တမည္ မဟုတ္ေပ။

ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းျခင္းသည္ ျဖစ္ရိွေနေသာ ႏိုင္ငံေရး

ျပႆနာမ်ားကို ေျပလည္ေစလိ၍
ု ျဖစ္သည္။ ႏိင
ု င
္ ံေရးျပႆနာအပိင
ု ္းမွ ခ်ဥ္းကပ္
ၾကည္လ
့ ွ်င္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္အႏွစင
္ ါးဆယ္ေက်ာ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္လလ
ို မ
ိ မ
့္ ည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရေသာႏွစ္တြင္ပင္ ျပည္တြင္းစစ္စခဲ့သည္။ ထိုစဥ္
ကတည္းက အစိုးရကို လက္နက္ကင
ို ဆ
္ န္က
႔ ်င္တက
ို ပ
္ ဲြဝင္ခဲ့ေသာ တိင
ု ္းရင္းသား
အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားသည္ ဒီမက
ို ေရစီေရး၊ အတန္းအစားအေရးအေပၚ အေျခခံသည့္
အဖဲအ
႔ြ စည္းတိထ
႔ု က္ အေရအတြကမ
္ ်ားခဲသ
့ ည္။ ၁၉၄၈ ခုႏစ
ွ မ
္ ွ ယေန႔အထိ (၅၃)
ႏွစ္ေက်ာ္ လူမ်ဳိးစုအဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိက
ု ပ
္ မ
ဲြ ွ ေသနတ္သမ
ံ ်ားကို
တပတ္၊ တလ မျခား ၾကားေနရသည္။ ယခုအခ်ိနတ
္ င
ြ ္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအဖဲ႔ြ
အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စထ
ဲ ား ေသာ္လည္း တိင
ု ္းရင္းသား
နယ္ေျမအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေသနတ္သံမ်ားၾကား ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ အပစ္
အခတ္ရပ္စဲေရးသက္သက္သည္ ျဖစ္ရိွေနေသာ ျပႆနာမ်ားကို ေျပလည္ေစနိင
ု ္
မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အမ်ားသိၿပီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္တုန္းက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုေခါင္းေဆာင္ေသာ ပထစ အစိုးရသည္

မြန၊္ ရခိင
ု ၊္ ပအိဝ
ု လ
့္ မ
ူ ်ဳိးစုအဖဲမ
႔ြ ်ားႏွင့္ သေဘာတူညမ
ီ ရ
ႈ ၿပီး ၎အဖဲမ
႔ြ ်ား လက္နက္
စြနခ
႔္ ၾဲ့ ကေသာ္လည္း မၾကာေသးမီအခ်ိနက
္ ေလးမွာပင္ ၎တိ၏
႔ု ေတာ္လန
ွ ္ေသာ
ေသနတ္သမ
ံ ်ား ျပန္လည္ေပၚထြကလ
္ ာခဲသ
့ ည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု
မ်ားႏွင့္ အာဏာရအစိုးရအဆက္ဆက္အၾကား ျပႆနာသည္ ေသးမႊားေသာ
ျပႆနာ မဟုတ္ေပ။

အခ်ဳိ႕ေသာသူတသ
႔ို ည္ လူမ်ဳိးေရးျပႆနာကို အေလးအနက္မထားၾကေခ်။
လူမ်ဳိးေရးျပႆနာသည္ လူတန္းစားျပႆနာ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သည္ ဟု
ဆိသ
ု ည္။ လူအခ်ဳိ႕တိက
႔ု လည္း လူမ်ဳိးေရးျပႆနာသည္ ဒီမက
ို ေရစီေရး ျပႆနာ

35
Edkif[Hom

၏ လက္ေအာက္ချံ ဖစ္သည္ဟု ဆိၾု ကျပန္သည္။ ထိသ

ု တ
ူ က
႔ို လူတန္းစားျပႆနာ၊
ဒီမက
ို ေရစီေရးျပႆနာတိက
႔ု ို ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းႏိင
ု ပ
္ ါက လူမ်ဳိးေရးျပႆနာ
သည္ အလိုလိုေျပလည္သြားမည္ဟု ထင္ျမင္ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ၎တို႔သည္
လူမ်ဳိးေရးျပႆနာ၏ အတိမ္အနက္ကို တကယ္မျမင္၍လား သို႔တည္းမဟုတ္
အေရးမေပးလို၍လား ဆိုသည္ကို ၎တို႔ကိုယ္တိုင္သာ သိၾကေပလိမ့္မည္။

က်ႏု္ ပ္ ၏ အျမင္ ကား ၎တို ႔ႏွ င့္ လံုး ဝျခားနားပါသည္ ။ လူ မ်ဳိးေရးဆို င္ ရာ

ျပႆနာသည္ ေလးနက္သည္၊ ခိင
ု ၿ္ မဲသည္။ မည္သည့္ျပႆနာ၏ လက္ေအာက္ခံ
မဟုတ္ေပ။ တသီးတျခားမားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေနသည္။ ဘာသာေရးျပႆ
နာသည္ ကမာၻတခြင္ရိွ ဘာသာတူမ်ား၏ စာနာေထာက္ခံမႈကို ရရိွႏိုင္သျဖင့္
အရိွန္ၾသဇာေကာင္းတတ္သည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕တြင္ ေရာက္ရိွေနေသာ
လူမ်ဳိးတူမ်ား၏ စာနာမႈကို ရရိွႏိုင္ေသာ္လည္း ဘာသာေရး၊ လူတန္းစားေရးတို႔
ႏွင့္ စာလွ်င္ ျပင္ပစာနာေထာက္ပမ
ံ့ န
ႈ ည္းေပသည္။ ကိယ
ု အ
့္ ားကိယ
ု က
္ ိုး ေျဖရွင္းၾက
ရေသာ ျပႆနာမ်ဳိးဟုဆိုႏိုင္သည္။

လူမ်ဳိးဟူသည္ကား ႏွစ္ေပါင္းရာ၊ ေထာင္ခ်ီၿပီး နီးကပ္စြာ အတူေနထိင

ု ္ေပါက္
ဖြားလာေသာ ဘဝတူ ကံ ၾ ကမၼာ တူ လူ ႔ အ ဖဲြ ႔ အ စည္းျဖစ္ သ ည္ ။ သမို င္း မတင္ မီ
အခ်ိန္မွသည္ ယေန႔အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္းအၾကား
ပဋိပကၡမ်ားတြင္ အျခားအေၾကာင္းအခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနေသာ္လည္း လူမ်ဳိးေရး
အေျခခံမွ ကင္းလြတ္ျခင္းနည္းပါး ပါသည္။ နယ္ေျမလုယက္မ၊ႈ ေစ်းကြကလ
္ ယ
ု က္မႈ
တို႔သည္ လူမ်ဳိးေရးအေပၚ အေျခခံမႈတဝက္ေက်ာ္ ပါဝင္သည္။ ေခတ္ေဟာင္း
ကိလ
ု န
ို ီ နယ္ခ်ဲ႕စစ္ပမ
ဲြ ်ားတြင္ လူမ်ဳိးေရးအေပၚ အေျခခံမမ
ႈ ်ားစြာ ပါဝင္ေနသကဲသ
့ ႔ို
ေငြအရင္းအႏီွးအေပၚ အေျခခံေသာ ေခတ္သစ္နယ္ခ်ဲ႕စနစ္တင
ြ လ
္ ည္း လူမ်ဳိးေရး
အေပၚ အေျခခံမႈပါရိွသည္။ ကမာၻေပၚရိွလူ႔အဖဲြ႔အစည္းမ်ားကို အထင္ရွားဆံးု
စည္းျခားထားရာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ မတူကဲြျပားေသာ လူမ်ဳိးမ်ားျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားၾက
သည္။ လူမ်ဳိးတူႏိုင္ငံကဲြဟူ၍ အလြန္နည္းပါး ပါသည္။ ဘာသာေရးအရ မည္သို႔
ပင္ တူညီေစကာမူ လူမ်ဳိးမတူက ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ မပူးေပါင္းၾက။ အတန္းအစား
တူမ်ား အၾကားတြငလ
္ ည္း ထိအ
႔ု တူပင္ျဖစ္သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရး အစဲသ
ြ ည္
ဘာသာေရးအတန္းအစား အေရးထက္ ေလးနက္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။

36
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ယေန႔ကမာၻတြင္ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡသည္ အားေလ်ာ့သြားျခင္း မရိွ၊ ပို၍ပင္

ေရွ ႕ တန္းေရာက္ လာေနသည္ ။ ဂလို ဘ ယ္ လို င္ေ ဇးရွ င္း (Globalization) ေခၚ
ကမာၻလႊမ္းပတ္ယွက္ႏြယ္မႈ ေခတ္ကာလတြင္ အဓိကအားျဖင့္ စီးပြားေရး၊ ယဥ္
ေက်းမႈတို႔၌ ဆက္စပ္လႊမ္းၿခံဳမႈ မည္သို႔ရိွေစ၊ မိမိလူမ်ဳိးကို လႊမ္းမိုးသြားျခင္း မရိွ
ေအာင္ ကာကြယ္ေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံတခုတြင္ အာဏာရလူမ်ဳိးစုျဖစ္ေသာ လူမ်ဳိး
က အျခားလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးေရးအရ လႊမ္းမိုးဝါးမ်ိဳ လိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္
ကမာၻလႊမ္းပတ္ယွက္ႏြယ္မႈအရ အျခားလူမ်ဳိးႀကီးတို႔၏ ဝါးမ်ဳိမႈကို ရင္ဆိုင္လာရ
ေသာအခါ မိမိတို႔လူမ်ဳိးကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရန္ ႀကိဳးပမ္းလာေနၾကသည္။
က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ စစ္တပ္အစိုးရသည္ ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး ၿပိဳင္ပဲြမ်ားကို တိုင္းႏွင့္
ျပည္နယ္အလိုက္ေခၚယူၿပီး ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားစြာခံကာ က်င္းပေနၾကသည္။
ဤသည္လည္း လူမ်ဳိးေရး အေျခခံစိတ္ဓာတ္၏ ေလးနက္မႈ ပင္ျဖစ္သည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ို ကိယ
ု တ
္ င
ို ပ
္ ါဝင္ၿပီး ျပႆနာမ်ားကို နည္းေပါင္း
စံုျဖင့္ ေျဖရွင္းခဲ့ၾကသည္။ ျပႆနာေျဖရွင္းေရး နည္းေပါင္းမ်ားစြာအနက္ လက္
နက္ကိုင္ေျဖရွင္းနည္းသည္ အဆင့္အျမင့္ဆံုးႏွင့္ အရွည္ၾကာဆံုး ျဖစ္သည္။ ႏွစ္
ေပါင္း (၅ဝ) ေက်ာ္ေျဖရွ င္း ခဲ့ ၿ ပီးျဖစ္ေ သာ္ လ ည္း ယေန႔ အ ထိ ေျပလည္ စ ရာ
အလားအလာ မျမင္ေတြရ
႔ ေသးေပ။ ၁၉၅၈ ခုႏစ
ွ တ
္ င
ြ ္ ဦးႏု၏ (ပထစ) အစိုးရသည္
ဒီမက
ို ေရစီကို ပိမ
ု က
ို ်ယ္ျပန္႔ေအာင္လမ္းဖြင့္ေပးၿပီး ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳး
ပမ္းခဲ့သည္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား အရိွန္ေလွ်ာ့က်လာၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ
လႈပရ
္ ွားမႈ အရိန
ွ ္ေကာင္းလာသည္။ ဤသိ႔ု အရိန
ွ အ
္ ဟုနအ
္ ားေကာင္းလာသည္ကို
စစ္တပ္က မလိုလားသျဖင့္ အာဏာသိမ္းခဲ့သည္။ စစ္ေရးအရ အရိွန္ျမႇင့္ၿပီး
ေျဖရွင္းခဲသ
့ ည္။ ရလဒ္ကား ႏွစဘ
္ က္စလံုး စစ္အင္အားပိမ
ု ႀို ကီးမားလာၿပီး တိက
ု ပ
္ ဲြ
မ်ား ေနရာအႏွံ႔က်ယ္ျပန္႔လာကာ စစ္ပဲြ၏အနိဌာရံုမ်ားကို ျပည္သူမ်ားခါးသီးစြာ
ခံစားလာခဲ့ရသည္။

၁၉၇ဝ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ဦးႏု၏ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီသည္

ႏိင
ု င
္ ံျခားအရင္းရွငမ
္ ်ား၏ အားေပးကူညမ
ီ က
ႈ ို အေတာ္အတန္ရရိခ
ွ သ
ဲ့ ည္။ လူမ်ဳိးစု
အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားကိက
ု ား မည္သည့္ႏင
ို္ င
္ က
ံ မွ ေပးကမ္းျခင္းမရိ။ွ ဗကပႏွင့္ ပူးေပါင္း
လွ် င္ ဗကပ ေပးကမ္း သမွ် ကို သာရရိွ ၿ ပီး လံုး ပါးပါးေပ်ာက္ ကြ ယ္ သြားသည္ ။
ေတာ္လန
ွ ္ေရးကာလတေလွ်ာက္လံုးမွာ ေခါင္းေထာင္ခဲ့ေသာ ဗကပ သည္လည္း

37
Edkif[Hom

၁၉၉ဝ ခုႏစ
ွ ္ေနွာင္းပိင
ု ္းတြင္ ဦးက်ဳိး၍ ေျမလွ်ဳိးခဲရ
့ သည္။ တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္
ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွာကား မိမိလူမ်ဳိးႏွင့္ မိမိျပည္သူမ်ား၏ ေထာက္ပံ့ေပးမႈျဖင့္
ခက္ခဲစြာရုန္းကန္ခဲ့ရေသာ္လည္း ပန္းပန္ၿမဲပင္။ ဤသည္မွာလည္း လူမ်ဳိးေရး
အခန္း၏ ေလးနက္မႈသာဓက တရပ္ပင္ျဖစ္သည္။

ယခုေခတ္ယခုအခါသည္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ကာလျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ

သည္ကား ပ်ဳိတင
ို ္းႀကိဳက္သည့္ ႏွင္းဆီခင
ို ။္ ဒီမက
ို ေရစီပ်ဳိးပင္ကို က်ေနာ္တ႔ို ျပည္
ေထာင္စုမွာ စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၾကာရွည္မရွင္သန္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ အဘယ္
ေၾကာင္န
့ ည္း။ ဤနည္းႏွင့္ ဤရာသီမ်ဳိးတြင္ ဒီမက
ို ေရစီပ်ဳိးပင္မ်ား ေပါက္ပြား ႀကီး
ျပင္းႏိင
ု ရ
္ န္ လိအ
ု ပ္ေနသည့္ ေနေရာင္ကာပင္ (အရိပပ
္ င္) သိမ
႔ု ဟုတ္ တြယတ
္ က္
ရန္ အပင္ျဖစ္ေသာ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ လူမ်ဳိးေရးအရ တန္းတူေရးႏွင့္
ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အပင္မ်ားကို ေပါက္ခြင့္မေပး၊ ခုတ္ထြင္ဖယ္ရွင္းထားေသာ
ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂) ရက္ေန႔ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္း
ျခင္းသည္ အဓိကအားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္
ျပဌာန္းခြင့္ကို ရွင္သန္ခြင့္မေပးလို၍ ျဖစ္သည္။ ထိုအခြင့္အေရးကို ဖ်က္ဆီးရင္း
ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားလည္း ပ်က္ျပားခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။

က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ျခင္းကို ထည့္

တြက္ျခင္းမျပဳဘဲ ဒီမိုကေရစီေရး သက္သက္ျဖင့္ ျပႆနာမ်ားကို မေျဖရွင္းႏိုင္။
ျပည္တြင္းစစ္ကို မရပ္တန္႔ႏိုင္ပါ။ ျဖစ္ရိွေနေသာ နိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားႏွင့္ လက္
နက္ကင
ို ပ
္ ဋိပကၡမ်ားကို မေျဖရွင္းနိင
ု ပ
္ ါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးေရး၊ လူမလ
ႈ တ
ြ လ
္ ပ္
ခြင့္ႏင
ွ ့္ ဒီမက
ို ေရစီအခြငအ
့္ ေရးမ်ားသည္လည္း မရွငသ
္ န္ႏင
ို ္ေပ။ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ၏
ံ
ထူးျခားမႈတရပ္ျဖစ္ေသာ ဗမာမဟုတသ
္ ည့္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ဦးေရသည္
ႏိင
ု င
္ လ
ံ ဥ
ူ ီးေရ၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ရိွေနျခင္း၊ ထိလ
ု မ
ူ ်ဳိးစုမ်ား ေနထိင
ု ္ေသာ နယ္ေျမ
မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုတခုလံုး၏ ငါးပံုသံုးပံုေက်ာ္ရိွေနျခင္း၊ ထိုလူမ်ဳိးစုမ်ား
အနက္ သမိင
ု ္းေၾကာင္းအရ လြတလ
္ ပ္ထင္ရွားစြာ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္က မ်ား
ၿပီး ယေန႔အထိ အမ်ဳိးသားကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို လိုလားေတာင္းဆိုေနသည့္
လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေနျခင္းတို႔သည္ ထူးျခားမႈျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဤေနရာမ်ဳိး ဤအေျခအေနမ်ဳိးတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏

အေရးကို ေနာက္ခ်န္ (သို႔မဟုတ္) ေဘးဖယ္ထားၿပီး ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို

38
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေျဖရွင္းေနပါက အခ်ိနက
္ န
ု ၊္ လူပန္း၊ သံသယမ်ားကို ပိ၍
ု တိုးပြားေစရံသ
ု ာျဖစ္မည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ားကို အမွန္တကယ္ေျဖရွင္းလိုေသာဆႏၵရိွပါက “သံုးပြင့္
ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း” သည္သာ ေျပလည္မႈကိုေပးေဆာင္ႏိုင္ေသာ ထြက္
ေပါက္ျဖစ္ေၾကာင္း အိပ္ေပ်ာ္ေယာင္ေဆာင္ေနသူမ်ားကို ထပ္မံလႈပ္ႏိႈး တင္ျပပါ
သည္။

တိုးတက္ေသာမြန္လူငယ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္

39
Edkif[Hom

jy\emrsm;. a&aomufjrpf

ယေန႔ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ ျပည္သမ
ူ ်ားေတြႀ႔ ကံဳရင္ဆင
ို ္ေနရေသာ စားဝတ္ေန
ေရး ၾကပ္တည္းမႈျပႆနာ၊ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရံႈးေနရမႈျပႆနာ၊
တို င္း ရင္း သားလူ မ်ဳိး မ်ား၏ လူ မ်ဳိးေရးဆို င္ ရာ လြ တ္ လ ပ္ ခြ င့္ မ်ားဆံုး ရံႈးေနရမႈ
ျပႆနာႏွင့္ ဆူပူအံုႂကြမႈျပႆနာတို႔သည္ ထင္ရွားေသာ ျပႆနာႀကီးမ်ား ျဖစ္
သည္။ ဤ ျပႆနာႀကီးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဆက္စပ္သက္ဆိုင္ေနေသာ
ျပႆနာမ်ား ျဖစ္၍ မည္သို႔ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရမည္နည္း။ ဤ ျပႆနာႀကီးမ်ား
အနက္ မည္သည့္ျပႆနာက အဓိကက်ၿပီး၎ကိုေျဖရွင္းႏိင
ု ပ
္ ါက အျခားျပႆနာ
ႀကီးမ်ားကိုလည္း လြယ္ကူစြာေျဖရွင္းႏိုင္ပါမည္နည္း။ ဤသို႔ ျပႆနာႀကီးမ်ား၏
ေရ ေသာက္ျမစ္ကို ရႈျမင္ရာတြင္ အျမင္မတူ အျငင္းပြားစရာမ်ား ရိွေနပါေသးသည္။
ဤကဲြျပားေနေသာ အျမင္မ်ားကိုတူညီလာေအာင္ ညိႇႏိႈင္းႏိုင္ပါက ျပႆနာကို
လြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အခ်ဳိ႕က စားဝတ္ေနေရးျပႆနာသည္ အရင္းခံအက်ဆံုးျပႆနာျဖစ္ သည္။

လူသားတို႔ ရပ္တည္ရင
ွ သ
္ န္ႏင
ို ္ေရးအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလိအ
ု ပ္ခ်က္လည္း
ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စားဝတ္ေနေရး အဆင့္ျမင့္မားလာႏိုင္ေရးအတြက္ စီးပြား
ေရးကို အဓိ က ဦး စားေပးရမည္ ။ စီး ပြားေရးျမင့္ မားလာေစရန္ အျခားကိ စ ၥ ရ ပ္
မ်ားကို အနစ္နာခံရန္ လိုအပ္ပါက အနစ္နာခံၾကရမည္ဟု အျမင္ရိွၾကသည္။ ဤ
အျမင္မ်ဳိးကို ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္ လက္ဝဲႏင
ို င
္ ံေရးအျမင္ရသ
ိွ မ
ူ ်ားႏွင့္ အာဏာရ
အုပ္စိုးသူအခ်ဳိ႕တို႔က ပိုမိုယံုၾကည္လက္ခံၾကေၾကာင္း ေလ့လာသိရိွရသည္။

အခ်ဳိ႕က ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားဆံုးရံႈးေနရျခင္းသည္ အေရးအႀကီးဆံုး

ျပႆနာ ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး အျပည့္အဝရရိွပါက ကိစၥတခုကို
ဒီမက
ို ေရစီေဘာင္အတြင္း လြတလ
္ ပ္စြာတင္ျပေတာင္းဆိုႏင
ို ၾ္ ကၿပီး ျပည္သအ
ူ မ်ား
စုတို႔ လက္ခံေသာအခါ ျဖစ္ေပၚေနေသာျပႆနာမ်ား ေျပလည္သြားႏိုင္မည္ဟု
ရႈျမင္ၾကသည္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို ေရးသားစည္းရံုးဆနၵျပခြင့္မ်ားရိွၿပီး ျဖစ္၍

40
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရး၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို

ေတာင္းဆိုရာတြင္ လက္နက္ကိုင္သူပုန္ထရန္ မလိုအပ္ေတာ့၊ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္
တြင္းစစ္မရိွ ေအးခ်မ္းမည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို
ကာကြယ္က်င့္သံုးမည္။ လြတ္လပ္စြာစီးပြား ရွာေဖြခြင့္ရိွမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စီးပြား
ေရး တိုးတက္လာမည္ဟု ရႈျမင္ၾကသည္။ ဤရႈေထာင္အ
့ ရ ဒီမက
ို ေရစီအခြငအ
့္ ေရး
ျပႆနာသည္ အေျခခံအက်ဆံုးျပႆနာျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယံုၾကည္ ေနၾက
သည္။ ဤအယူအဆကို ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုႏွင့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးအင္အားစု
မ်ားက လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကသည္။

အခ်ဳိ႕က တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား တန္းတူေရးႏွင့္ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ့္ (ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ
ဌာန္းခြင့္) ျပႆနာသည္ အေျခခံအက်ဆံုး ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုႏွင့္ ဖဲြ႔စည္း
ထားေသာ ႏိုင္ငံတခုတြင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ညီၫႊတ္ေရးသည္ မရိွမျဖစ္လို
အပ္သည္။ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ညီၫတ
ႊ ္ေရးကို လူမ်ဳိးေရးအရ တန္းတူေရးႏွင့္
လြတ္လပ္ခြင့္ (ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္) ျဖင့္သာ တည္ေဆာာက္ရမည္။ ၎အခြင့္
အေရးမ်ား ဆံုးရံႈးေနရ၍ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည္။ အာဏာရအုပ္စိုး
သူတို႔ကလည္း လံုၿခံဳေရးကိုအေၾကာင္းျပၿပီး စစ္တပ္ကိုတိုးခ်ဲ႕ ဖဲြ႔စည္းကာ စစ္
ဆင္တိုက္ခိုက္သည္။ ႏွစ္ဘက္ေသာစစ္တပ္အတြက္ လက္နက္ပစၥည္း ဝယ္ယူ
စုေဆာင္းရန္ ဘ႑ာေငြမ်ားစြာကို သံုးစဲခ
ြ ရ
ဲ့ သည္။ တပ္အင္အားအတြက္ လူအင္
အားမ်ားစြာကို ေခၚယူစုေဆာင္းခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ႑ာေငြအင္အား၊ လူ
အင္အားမ်ားစြာကို စီးပြားေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အသံုးျပဳခြင့္မရသျဖင့္ တိုင္း
ျပည္နစ္နာခဲ့ရသည္။

လံုၿခံဳေရး မရိွသျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေကာင္းစြာမလုပ္ႏိုင္၊ ျပည္တြင္း

ျပည္ပရိွ အရင္းရွင္မ်ားမွ အရင္းအႏီွးမ်ား မစိုက္ထုတ္ဝံ့သျဖင့္ စီးပြားေရးတြင္
နိမ့္က်ခဲ့ရသည္။ စစ္အႏိုင္ရေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္
ခြင့္မ်ားကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ ခဲ့ရသည္။ ျပည္သူ႔အင္အားကို ဆဲြယူအသံုးခ် ခဲ့ရ
သည္။ ျပည္သတ
ူ ၏
႔ုိ ဘ႑ာႏွင့္ ရိကၡာကို ရယူျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ားလုပခ
္ ရ
ဲ့ သည္။
လူမ်ဳိးေရးအရ အမုန္းပြားမႈ ရန္ျပဳမႈမ်ား ႀကီးမားရွည္ၾကာခဲ့ရသည္။ စီးပြားေရး
အရေရာ၊ လူမ်ဳိးေရးအရပါ ဒုကၡေပါင္းစံုႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆံုး တိုင္း
ျပည္ ၿပိဳကဲြပ်က္ဆီးေရးသိ႔ပ
ု င္ ေရွ႕ရႈလာသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု

41
Edkif[Hom

မ်ား၏ တန္းတူေရးႏွင့္ လြတလ

္ ပ္ခင
ြ ့္ျပႆနာသည္ အေျခခံက်သည့္ ျပႆနာျဖစ္
သည္ဟု ရႈျမင္ၾကသည္။ ဤ အယူအဆကို ဗမာမဟုတ္ေသာလူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင့္
ႏိင
ု င
္ ံျခားမွ ျမန္မာျပည္အေရးကို ေလ့လာေနၾကသည့္ ႏိင
ု င
္ ံေရးသုေတသီအခ်ဳိ႕က
လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကေၾကာင္း ေလ့လာသိရိွရသည္။

အခ်ဳိ႕က ျပည္တြင္းဆူပူအံုႂကြမႈျပႆနာသည္ အေရးအႀကီးဆံုး ျပႆနာ

ျဖစ္သည္။ ဆူပူအံုႂကြမႈမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ အိုးအိမ္အေဆာက္
အဦးမ်ား ပ်က္စီးမည္။ စီးပြားေရးလုပင
္ န္းအသစ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ မဝံမ
့ ရဲရမ
ိွ ည္။
အရင္းအႏီွးရိွသူမ်ား မရင္းႏီွးဝံ့ၾက။ ျပည္သူမ်ား ထိတ္လန္႔ေခ်ာက္ခ်ားေသာက
မ်ားမည္။ လုယက္အႏိုင္က်င့္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာၿပီး ရိုးသားေသာျပည္သူမ်ား
ဒုကၡေရာက္ၾကမည္။ ထိသ
ု ႔ေ
ို သာ အံုႂကြမက
ႈ ို မထိန္းသိမ္းႏိင
ု ပ
္ ါက တိင
ု ္းျပည္ပ်က္စီး
ေရးသို႔ ဦးတည္သြားလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤျပႆနာသည္ အဓိကအက်ဆံုး
ျပႆနာျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ဤအယူအဆကို အာဏာသိမ္းစစ္အစိုးရ
မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ အဝန္းအဝိုင္းတို႔က လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကေၾကာင္း ေလ့လာ
ေတြ႔ရိွရသည္။

အထက္ပါျပႆနာႀကီးေလးရပ္အေပၚ ထပ္မစ
ံ စ
ီ စ္သံုးသပ္ၾကည္ၾ့ ကပါစိ။႔ု ထို
ျပႆနာတိသ
႔ု ည္ မည္သည္အ
့ ခိ်န္ကာလ မည္သည္အ
့ ေျခအေနတြင္ ေပၚေပါက္
တတ္ပါသနည္း။ တခုႏင
ွ တ
့္ ခု မည္သ႔ို ဆက္စပ္ခ်ိတဆ
္ က္ ေနပါသနည္း။ ၎ကို
သိရိွမွသာ အေျခခံႏွင့္အဓိကျပႆနာတို႔ကို ေရြးခ်ယ္သိရိွႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ဆူပူအံုႂကြျခင္းေၾကာင့္ စီးပြားေရးအေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္စီးမည္။ ဒုကၡ

မ်ဳိးစံုႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ရမည္။ တိုင္းျပည္ပ်က္စီးေရးသို႔ ဦးတည္သြားႏိုင္သည္ — ဆို
သည္တို႔မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ဆူပူအံုႂကြမႈသည္ အဘယ္ေၾကာင့္
ျဖစ္ေပၚလာရသနည္း။ ဆူပူအံုႂကြျခင္းသည္ ေပါက္ကဲြမႈတမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔
ေပါက္ကဲြႏင
ို ရ
္ န္ ယမ္းႏွငတ
့္ ူေသာ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈ၊ တင္းၾကပ္ေသာ ထိန္း
ခ်ဳပ္ က န္ ႔ သ တ္ ပိ တ္ ပ င္ ထားမႈ မ်ားအေပၚ မေက်နပ္ မႈ မ်ား ခို င္ ခို င္ မာမာရိွ ရ န္
လိုသည္။ ထို႔အျပင္ စနက္တံႏွင့္တူေသာ အာဏာပိုင္တို႔၏ မွားယြင္းေသာ လုပ္
ေဆာင္ျပမႈ တခုရရ
ိွ န္ လိအ
ု ပ္ပါသည္။ ဤႏွစခ
္ မ
ု ရိပ
ွ ါက ႀကီးမားေသာဆူပအ
ူ ံုႂကြမႈ
ဆိုသည့္ ေပါက္ကဲြမႈမ်ဳိးမျဖစ္ေပၚႏိုင္။ ျဖစ္လာပါကလည္း ကာလတိုအခ်ိန္ပိုင္းမွ်
သာ ၾကာတတ္ၿပီး ၿပီးဆံုးသြားပါလိမ့္မည္။ ဤျပႆနာသည္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္

42
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အခါ မွန္ကန္ႏိုင္နင္းစြာ ထိန္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ေသာ အေရးပါသည့္ျပႆနာျဖစ္

သည္။ သို႔ေသာ္အေျခခံက်ေသာ ျပႆနာမဟုတ္။

အထက္ပါျပႆနာတြင္ ယမ္းအားျဖစ္ေသာ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈႏင

ွ ့္ ထိန္း
ခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရသနည္း။ ဒီမိုက
ေရစီအခြငအ
့္ ေရးမ်ား ဆိတသ
္ ဥ
ု ္းေနမႈႏင
ွ ့္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စီးပြား
ေရးတိုးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးကိစၥကို ႏိုင္ငံတခုအေနျဖင့္ ၎တခုတည္းကို လုပ္ယူ၍ ရ
ေသာကိစၥ မဟုတ္။ အဓိကအားျဖင့္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ေနၾကေသာ ျပည္
တြင္းစစ္မရိွ ေအးခ်မ္းေသာ အေျခအေနရိွရမည္။ တည္ၿငိမ္ၿပီး ျပည္သူေတြကို
ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ အစိုးရတရပ္လည္း ရိွရမည္။ အရင္းအႏီွး၊ အတတ္ပညာႏွင့္
အျခားေသာ အေျခခံေ ကာင္း မ်ားလည္း ရိွ ရ န္ လို အ ပ္ေ ပမည္ ။ ျပည္ တြ င္း စစ္
ေၾကာင့္ ဆင္းရဲမဲြျပာက်ေနေသာ အေျခအေနတြင္ အရင္းအႏီွးလည္းမရိွႏိုင္၊
အတတ္ပညာရွင္၊ အသိပညာရွင္ေတြကိုလည္း လံုလံုေလာက္ေလာက္ မေမြး
ထုတ္ႏိုင္။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေနေသာ အေျခအေနတြင္ စီးပြားေရး
တိုးတက္ရန္မွာ “ဝ” မရိဘ
ွ ဲ “ဝိ” လုပ၍
္ မရေသာ အေျခအေနျဖစ္သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္
ျပႆနာႀကီးေလးခုအနက္ ဆူပူအံုႂကြမႈႏွင့္ စီးပြားေရးႏွင့္ဆိုင္သည့္ စားဝတ္ေန
ေရး ၾကပ္တည္းမႈျပႆနာတို႔သည္ အေျခခံမက်ေသာ အကိုင္းအခက္ျပႆနာ
မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေပသည္။

က်န္ ျပႆနာႏွစရ
္ ပ္တင
ြ ္ ဒီမက
ို ေရစီအခြငအ
့္ ေရးသည္ ျပႆနာေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားကို ေအးခ်မ္းစြာေျဖရွင္းေပး ႏိုင္သည္။ လြတ္လပ္စြာစီးပြားေရး ရွာေဖြႏိုင္
ခြင့္ႏင
ွ ့္ ေစ်းကြကစ
္ ီးပြားေရးစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရးအရ
တိုးတက္လာေစမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီသည္ ျပည္သူအမ်ားစု၏
ဆႏၵကသ
ို ာ ေဖာ္ေဆာင္ေပးၿပီး လူနည္းစုအေပၚလ်စ္လွ်ဴရႈမမ
ႈ ်ား ရိသ
ွ ည္။ အရာရာ
ကို အမ်ားစု၏ဆႏၵျဖင့္ အဆံုးအျဖတ္ေပးျခင္းသည္ လူနည္းစုမ်ားကို နစ္နာေစ
သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူမ်ဳိးတူ၊ ဘာသာတူေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမ်ားတြင္ ျပႆနာ
မရိွေသာ္လည္း လူမ်ဳိးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံုႏွင့္ စုစည္းထားေသာ က်ႏု္ပ္တို႔
ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြက္ ဒီမက
ို ေရစီအခြငအ
့္ ေရး တခုတည္းႏွင့္ မလံုေလာက္ပါ။ ဒီမက
ို ေရစီ
ႏိုင္ငံျကီးမ်ားျဖစ္ေသာ အဂၤလန္ႏွင့္ အိႏၵိယနိုင္ငံတို႔တြင္လည္း ဤျပႆနာမ်ဳိးရိွ
ခဲ့သည္။

43
Edkif[Hom

အဂၤလန္ေခၚ (United Kingdom) တြင္ ေျမာက္အိုင္ယာလန္ျပည္နယ္ သား

အိုင္းရစ္လူမ်ဳိးမ်ားက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္မွာ လူသိမ်ား
ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္လည္း လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္းသား ျဖစ္ေသာ
နာဂႏွင့္ မဏိပူတို႔ လက္နက္ကိုင္ၿပီး အိႏိၵယအစိုးရကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။
ႏိုငင
္ ံေရးအရ ေဆြးေႏြးညိႇႏင
ိႈ ္းၿပီး လူမ်ဳိးေရးဆိင
ု ္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားစြာကို လိုက္
ေလ်ာေပးခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည္။

လူမ်ဳိးစုျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ဝန္းရံလ်က္ရိွေသာ က်ႏု္ပ္တို႔ျပည္ေထာင္စုတြင္

လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အခြငအ
့္ ေရးမ်ားကို ဖိႏပ
ိွ ခ
္ ်ဳပ္ခ်ယ္ထားသမွ် မေအးခ်မ္း၊ မတိုးတက္
ႏိုင္ေၾကာင္း ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝ) ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းက သက္ေသျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္
သည္။ လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ မည္သ႔ေ
ို သာ အေျခအေန
ေရာက္ရိွခဲ့ရသည္ကိုလည္း အထူးေျပာစရာလိုမည္ မဟုတ္ပါ။ က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံ၏
အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ လူမ်ဳိးေရးအရ တန္းတူညီမွ်မႈရိွၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ
ဌာန္း ခြ င့္ ရိွေ သာ ျပည္ န ယ္ မ်ားျဖင့္ စုေ ပါင္း ဖဲြ ႔ စ ည္း ထားသည့္ ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္
ေထာင္စတ
ု င
ြ ္ ဒီမက
ို ေရစီနည္းစနစ္ျဖင့္ အုပခ
္ ်ဳပ္သြားျခင္းသည္သာလွ်င္ ေအးခ်မ္း
သာယာတိုးတက္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤသည္ကား အဓိကႏွင့္
အေျခခံက်ေသာ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝဝ ခုႏွစ္

44
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

jynfaxmifpkzJG@pnf;a&; jy\em

က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ို ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္း ျဖစ္ရိွေနေသာ ႏွစင
္ ါးဆယ္ေက်ာ္ျပည္တင
ြ ္း စစ္ႀကီး၏
အဓိကေသာ့ခ်က္ျပႆနာသည္ "ျပည္ေထာင္စဖ
ု စ
႔ဲြ ည္းေရး ျပႆနာ" ျဖစ္သည္။
ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေနာက္ခံသမိုင္း၊ စုစည္းေနထိုင္ရာနယ္ေျမ
ေဒသခ်င္း မတူညီေသာ လူမ်ဳိးမ်ားစုေပါင္းေနထိင
ု သ
္ ည့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုအတြင္း လူမ်ဳိးစု
မ်ား အတူေနထိုင္ေရး၊ တနည္းအားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းေရးျပႆနာသည္
အဓိကျပႆနာႀကီး ျဖစ္သည္။ ၎ျပႆနာကို ပကတိအေနအထားႏွင့္ ကိက
ု ည
္ ီ
မွနက
္ န္စြာ မေျဖရွငး္ ဘဲ အာဏာရသူတက
႔ို မိမတ
ိ ဆ
႔ို ႏၵအရလိရ
ု ာဆဲြပစ
ံု ခ
ံ ် အမည္
ခံျပည္ေထာင္စက
ု ို ဖဲစ
႔ြ ည္းခဲသ
့ ျဖင့္ ညီအစ္ကလ
ို မ
ူ ်ဳိးအခ်င္းခ်င္း ျပင္းထန္စြာ စစ္ခင္း
ရေသာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည္။ ယင္း စစ္ပဲြေၾကာင့္စစ္တပ္
သည္အေရးပါ အရိွန္အဝါရလာၿပီး ေနာက္ဆံုးအာဏာသိမ္းသည္အထိ ျဖစ္ေပၚ
လာသည္။ သို႔ႏွင့္ တပါတီအာဏာရွင္အစိုးရ၏ စိုးမိုးဖိႏိွပ္မႈကို ျပည္သူတရပ္လံုး
ႏွစ္ေပါင္းရွညၾ္ ကာစြာ ခံခရ
ဲ့ သည္။ စီးပြားေရးအရလည္း မႀကံဳဖူးေအာင္ ဆင္းရဲငတ္
မြတ္လာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစုစည္းေနထိုင္ေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စု
ဖဲြ႔စည္းေရးျပႆနာကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေနေပသည္။

ျပႆနာတရပ္ကို ေျဖရွင္းရာတြင္ ျပႆနာျဖစ္ေပၚလာရျခင္း အေျခခံကို

ေလ့လာရန္ လိအ
ု ပ္ေပသည္။ သမိင
ု ္းကိုျပန္ၾကည္လ
့ ွ်င္ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ လူမ်ဳိး
အခ်ဳိ႕တိသ
႔ု ည္ သီးျခားႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းရွညၾ္ ကာစြာ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္။
အခ်ဳိ႕လူမ်ဳိးတို႔မွာ လူဦးေရ၊ ဓနအင္အား၊ စစ္အင္အား နည္းပါးသျဖင့္ လက္
ေအာက္ခဘ
ံ ဝႏွင့္ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲရ
့ သည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ဧကရာဇ္ ပေဒသရာဇ္စနစ္တင
ြ ္
ဘ႑ာဆက္သရန္သာ အဓိကျဖစ္ၿပီး မိမတ
ိ အ
႔ို ႀကီးအကဲႏင
ွ ့္ မိမတ
ိ လ
႔ ို မ
ူ ်ဳိးေဒသကို
အုပခ
္ ်ဳပ္ေနထိင
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္။ တခ်ိနခ
္ ်ိနတ
္ ြင္ စစ္အင္အားႀကီးမားေသာ ဘုရင္
တပါးပါးက နီးစပ္ရာ ဧကရာဇ္ဘုရင့္နယ္ေျမမ်ားကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့
သျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ႏိင
ု င
္ အ
ံ သြင္ေရာက္ခသ
ဲ့ ည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ အင္အားနည္းပါးလာ

45
Edkif[Hom

သည္ႏွင့္ ထိုအင္ပါရာႏိုင္ငံသည္လည္း ၿပိဳကဲြပ်က္စီးရျပန္သည္။ စစ္အင္အား

ေကာင္းေသာ အေလာင္းဘုရားႏွင့္ ဘိုးေတာ္ဘုရားတို့က မြန္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ကို
သိမ္းၿပီး ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ အင္ပါရာႏိင
ု င
္ ံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ အုပခ
္ ်ဳပ္ႏင
ို ္
ခဲ့သည္။ ဤအေျခခံကိုယူၿပီး အတုအေယာင္ျပည္ေထာင္စုကို လွည့္စားပံုေဖာ္ခဲ့
သျဖင့္ ယေန႔အထိျပႆနာ ေပၚေနရျခင္းျဖစ္သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး

အေျခခံကို ေတာင္တန္းေဒသလူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ညိႇႏင
ိႈ ္းၿပီးခ်မွတသ
္ ြားခဲ့
သည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ၎လုပႀ္ ကံခရ
ံ ၿပီးေနာက္ ၎ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္မ်ား ခ်ဳပ္ဆို
ခဲ့ေသာ စာရြကစ
္ ာတမ္းမ်ားသည္လည္း ၎နည္းတူ ေျမျမႇဳပ္သၿဂႋဳဟ္ခံ ခဲရ
့ သည္။
ဦးႏုေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အသြင္အားျဖင့္ ျပည္
ေထာင္စု (Federal State) လက္ေတြအ
႔ ားျဖင့္ တျပည္ေထာင္စနစ္ (Unitary State)
ျဖစ္ေသာ အမည္ခံျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းပံုကို ဦးခ်န္ထြန္းအား ေရးဆဲြေစခဲ့သည္။
ပင္လစ
ံု ာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆရ
ို ာတြင္ မပါဝင္ခဲ့ေသာ တနည္းအားျဖင့္ အဂၤလပ
ိ တ
္ ႔ို စည္းရံုး
ဖဲ့ထုတ္မႈကို မစိုးရိမ္ရေသာ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္ လူမ်ဳိးမ်ားကိုမူ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ အဂၤါ
ရပ္မ်ားႏွင့္ မည္မွ်ျပည္စ
့ ံုေနေစကာမူ မည္သည္အ
့ ခြငအ
့္ ေရးမွ် မေပးခဲပ
့ ါ။ အထပ္
ထပ္အခါခါ ဆႏၵျပတိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေတာင္းဆိုေသာအခါမွ မေျပာပေလာက္ေသာ အခြင့္
အေရးတခ်ဳိ႕ကို ေပးခဲသ
့ ည္။ ကရင္လမ
ူ ်ဳိးတိမ
႔ု ွာ အဂၤလပ
ိ တ
္ လ
႔ို က္ထက္က ဖဲစ
႔ြ ည္း
ခဲ့ေသာ စစ္တပ္အရိွန္အဝါေၾကာင့္ မြန္ႏွင့္ ရခိုင္တို႔ထက္ ေစာလ်င္စြာ ျပည္နယ္
ရခဲ့သည္။

တိုင္းရင္းသားညီအစ္ကို အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏီွးခ်စ္ၾကည္ေအးခ်မ္းစြာ ျပႆနာ

ကို မေျဖရွင္းဘဲ ၎တိ႔ု ေရးဆဲထ
ြ ားေသာ ဥပေဒကို ဘုရားေဒသနာကဲသ
့ မ
႔ို တ
ွ ယ
္ ၿူ ပီး
အေသဆုပက
္ င
ို ထ
္ ားကာ စစ္သားႏွင့္ ပုလပ
ိ က
္ သ
ို ံုး၍ ဖီဆန္သမ
ူ ်ားကို က်ည္ဆန္
ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္မ်ား ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္
ေပၚလာခဲ့ရသည္။

ကမာၻသိ ျမန္မာသိ သစၥာကတိျဖင့္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ သေဘာ

ထားကို အေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ (၁ဝ) ႏွစ္ျပည့္၍
အက်ဳိးမရိဟ
ွ ု ျမင္ပါက ရွမ္းျပည္နယ္ႏင
ွ ့္ ကရင္နီျပည္နယ္တက
႔ို ို ခဲထ
ြ က
ြ ခ
္ င
ြ ့္ေပးထား
သည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ၎တိသ
႔ု ည္ ခဲထ
ြ က
ြ ္ျခင္းကို မေတာင္းဆိ၊ု ျပည္နယ္အခြငအ
့္ ေရး

46
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ပိုေပးရန္ ေတာင္းဆိသ
ု ည္ကပ
ို င္ မေပးခဲသ
့ ျဖင့္ ေတာ္လန
ွ ္ေရးစစ္ပမ
ဲြ ်ား ပိမ
ု က
ို ်ယ္
ျပန္႔ခဲ့ေလသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ လူဦးေရအေတာ္အတန္ရိွၿပီး ထင္ရွားေသာ လူမ်ဳိး
တိုင္းတြင္ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖဲြ႔ႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရိွေနသည္။ ဤ
စု စ ည္း ညီၫႊ တ္ စြာ ပူးေပါင္းေနထို င္ေ ရးျပႆနာကို ဦးႏု က အတု အေယာင္
ျပည္ေထာင္စုျဖင့္ လွည့္စားေျဖရွင္းခဲ့သည္။ ဦးေနဝင္းက ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္
လမ္းစဥ္သေဘာတရားျဖင့္ ကာရံဖံုးလႊမ္းၿပီး တျပည္ေထာင္စနစ္ျဖင့္ ေျဖရွင္းခဲ့
သည္။ မည္သည္န
့ ည္းကမွ် မေျဖရွင္းႏိင
ု ခ
္ ဲ့ေခ်။ ပကတိအေျခအေနနွင့္ ဆန္က
႔ ်င္
ၿပီး ျပႆနာကိဆ
ု ႏၵစဲြျဖင့္ ေျဖရွင္းခဲသ
့ ျဖင့္ ႏိင
ု င
္ ံေရးဒဏ္ခတ္ျခင္းကို ခံသြားၾကရၿပီး
ျဖစ္သည္။

က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံ၏ ပကတိအေနအထားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ျပည္ေထာင္စုကို

မည္သ႔ို တည္ေဆာက္ရမည္နည္း။ ကမာၻေပၚတြင္ မတူကဲြျပားေသာလူမ်ဳိးမ်ားကို
အေျခခံၿပီး ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားစြာကို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စစ
ု နစ္ျဖင့္ ဖဲစ
႔ြ ည္းခဲသ
့ ည္။ ဥပမာ
— ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ အိႏၵိယ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ယူဂိုစလားဗီးယားႏွင့္ ခ်က္ကိုစလို
ဗက္ကီးယားႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္သည္။ ၎ႏိုင္ငံမ်ားသည္ လူမ်ဳိးေရးအရ က်ႏု္ပ္တို႔
ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆင္တူမႈရိွသည္။ မတူေသာလူမ်ဳိးကဲြမ်ားအတြင္း လူဦးေရမ်ားေသာ
(သို႔မဟုတ္) ယဥ္ေက်းမႈ အသိပညာတိုးတက္ေသာ (သို႔မဟုတ္) စစ္ေရး၊ စီးပြား
ေရးတိတ
႔ု င
ြ ္ အားေကာင္းေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးက အျခားလူမ်ဳိးမ်ားကို လက္ေအာက္ခံ
အျဖစ္ႏွင့္ စုစည္းထား၍မရပါ။ ရပါကလည္း မၿမဲနိုင္။ မေအးခ်မ္း ႏိုင္ပါ။ ေက်နပ္
ခ်စ္ခင္စြာျဖင့္ စုစည္းၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံအတြက္ ျဖစ္သင့္ေသာ
ျပည္ေထာင္စုမွာ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေနာက္ခံသမိုင္း၊ စုစည္း
ေနထိင
ု ္ေသာ ေဒသ၊ ထိက
ု သ
္ င့္ေသာ လူဦးေရ၊ ဖူလံုေသာ စီးပြားေရးအေျခခံတ႔ႏ
ို င
ွ ့္
ျပည့္စံုက ၎လူမ်ဳိးအတြက္ ျပည္နယ္တခု ဖဲြ႔စည္းေပးရန္ လိုသည္။ ျပည္နယ္
အက်ယ္ အ ဝန္းႏွ င့္ တည္ေ နရာတို ႔ မွာ ၎စု စ ည္းေနထို င္ ရာ ေဒသေပၚတြ င္
ရိွရမည္။ ထိုျပည္နယ္မ်ားသည္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမရိွေသာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အခြင့္
အာဏာမ်ား ရိွရမည္။ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အခြင့္အာဏာဆိုသည္မွာ ၎တို႔
ျပည္နယ္အျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီေသာဥပေဒကို ၎တို႔ ေရးဆဲြပိုင္ခြင့္၊ ျပဌာန္း
ပိုင္ခြင့္၊ ၎တို႔ ျပည္နယ္ကို ၎တို႔ႀကိဳက္နွစ္သက္သူမ်ားႏွင့္ ေရြးခ်ယ္အုပ္ခ်ဳပ္
ပိုင္ခြင့္၊ ၎တို႔ ျပည္နယ္အတြင္း တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္မ်ား ရိွရမည္။

47
Edkif[Hom

အထက္ပါ အဂၤါရပ္ (သိမ

႔ု ဟုတ)္ အေျခခံအခ်က္မ်ားတြင္ အားနည္းမႈရိွေသာ
လူမ်ဳိးစုငယ္မ်ားကိမ
ု ူ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြင့္ ျပည္နယ္တခုအတြင္း ကိယ
ု ပ
္ င
ို အ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္
ေရး ျပည္နယ္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသ၊ လူမ်ဳိးစုေဒသ စသည္ျဖင့္ လူမ်ဳိး
ငယ္မ်ား၏ အခြင့္အာဏာကို ထိုက္သင့္သလိုေပးထားရမည္။ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏
အမ်ဳိးသားဆိင
ု ရ
္ ာ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္မက
ႈ ို တားဆီးပိတပ
္ င္ထားျခင္းမ်ဳိးမရိဘ
ွ ဲ အားေပး
သြားရမည္ျဖစ္သည္။

အရြယ္အစားအားျဖင့္ မတူညီေသာ္လည္း ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ျပည္နယ္မ်ား

တြင္ အခြငအ
့္ ာဏာမ်ား တူညစ
ီ ြာ ရိရ
ွ မည္။ ၎ျပည္နယ္မ်ားကို ကိယ
ု စ
္ ားျပဳေသာ
ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ်ျဖင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ (သို႔မဟုတ္) အထက္လႊတ္
ေတာ္ကို ဖဲြ႔စည္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ေသာ အာဏာမ်ားကို ေပး
အပ္ထားရမည္။

ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသည္ ျပည္နယ္မ်ားအေနျဖင့္ မလုပ္သင့္ေသာ သို႔မ

ဟုတ္ ျပည္နယ္မ်ားက လဲႊအပ္ထားေသာ အခြင့္အာဏာမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို
ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္သြားရမည္။ ဥပမာ — ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး၊ ျပည္
ေထာင္စု ကာကြယ္ေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သယ
ြ ္ေရး၊ ေငြေၾကးရိက
ု ္ႏပ
ိွ ထ
္ တ
ု ္ေဝေရး
ႏွင့္ လူမႈေထာက္ပက
ံ့ ယ္ဆယ္ေရး လုပင
္ န္းတိက
႔ု ို လုပ္ေဆာင္သြားရန္ ျဖစ္သည္။

ဤသည္မွာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတခု၏ ဖဲြ႔စည္းပံုဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္

ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုမွ ျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းပံုမ်ားကို ေလ့လာ၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ
အေျခအေနႏွင့္ ေပါင္းစပ္၊ လူမ်ဳိးစံုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းၿပီး ဖိနိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္
စိုးမိုးမႈကင္းေသာ အမ်ားလက္ခံႏင
ို သ
္ ည့္ ပံစ
ု သ
ံ စ္ျဖင့္ စစ္မန
ွ ္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္
ေထာင္စက
ု ို ဖဲစ
႔ြ ည္းႏိင
ု မ
္ သ
ွ ာ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ အ
ံ တြင္း ျဖစ္ရိွေနသည့္ လူမ်ဳိးေရးအရ
မုန္းတီးမႈ၊ ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းနိုင္ေပလိမ့္မည္။

လူမ်ဳိးေရးအရ ႏွစေ
္ ပါငး္ ရွညၾ္ ကာစြာ ျဖစ္ေပၚခဲေ
့ သာ ျပႆနာကို အတုအေယာင္
ျပည္ေထာင္စုျဖင့္ လွည့္စား၍ မရပါ။ ပိုမိုစုစည္းအားေကာင္းရန္ဆိုၿပီး တျပည္
ေထာင္စနစ္ျဖင့္ လူမ်ဳိးကဲြအသြငက
္ ို ေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈသည္လည္း အား
မေကာင္းႏိုင္ဘဲ ပို၍ပို၍သာ အားနည္းလာေစခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။
ေနာက္ဆံုးမ်ဳိးဆက္ အႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ လက္ေတြ႔နယ္ပယ္တြင္ စမ္းသပ္ခဲ့ၿပီး
ျဖစ္၍ လမ္းမွနက
္ ေ
ုိ လွ်ာက္ၾကရန္ သင္ၿ့ ပီ။ လူမ်ဳိးေရးအရ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာ

48
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မ်ားကို ေျဖရွင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကိုပါ ျဖည့္စြက္

လိက
ု ပ
္ ါက တမ်ဳိးသားလံုးစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို ေျမႀကီးလက္ခတ္မလဲြ ရရိလ
ွ ာ
ပါလိမမ
့္ ည္။ ထိအ
ု ခါ ေအးခ်မ္းသာယာၿပီး ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္ေသာ ျပည္ေထာင္စႀု ကီးကို
လြယ္ကူစြာ အမွန္တကယ္ေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုသစ္စာစဥ္
၁၉၈၉ ခုႏွစ္
ႏွင့္
မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၁၉၉၆ ခုႏွစ္

49
Edkif[Hom

jynfwGif;+idrf;csrf;a&; wnfaqmufrnfqdkv#if
ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အုပခ
္ ်ဳပ္သ၊ူ အအုပခ
္ ်ဳပ္ခံျပည္သူႏင
ွ ့္ အတိက
ု အ
္ ခံ
(အုပစ
္ ိုးသူကို နည္းမို်းစံုျဖင္တ
့ က
ို ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေနေသာအင္အားစု) စေသာအားလံုးေသာ
အင္အားစုမ်ားက လိုလားေနၾကသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို
အဘယ္ေၾကာင့္ မတည္ေဆာက္ႏင
ုိ ပ
္ ါ ေသးသနည္း။ သံုးသပ္ၾကည္မ
့ ည္ဆပ
ို ါက
မည္သို႔ တည္ေဆာက္ရမည္ကို ခဏထား၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚ ရႈျမင္ပံု
အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုပံုျခင္းကပင္ တူညီေသာအျမင္ မရိွေသးသည္ကို ေတြ႔ရမည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ရႈျမင္ပံု (၃) မ်ဳိး ကဲြျပားေနသည္။

ပထမအမ်ဳိးအစားတြင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္မွာ သူပုန္သက

ူ န္မရိွ၊
အတိုက္အခံမရိွ အုပ္ခ်ဳပ္သူ၏ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေအာက္တြင္ ေခါင္းငံု႔၊ ခံမေျပာေသာ
အေျခအေနမ်ဳိး၊ ႏိင
ု င
္ ံႏင
ွ အ
့္ ဝွမ္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ရ
႔ ိွေနပါက ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္း
ေရးရိၿွ ပီဟု ျမင္ေနၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ အာဏာရအုပစ
္ ိုးသူ လူတန္းစားမ်ားက
ဤအျမင္မ်ဳိး ရိွတတ္ၾကသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ေစခ်င္ၾကသည္။

ဒုတယ
ိ အမ်ဳိးအစားတြင္ ျပည္သမ
ူ ်ား ဝဝလင္လင္စားသံုးရၿပီး ေအးေအးခ်မ္း
ခ်မ္းေနႏိုင္လွ်င္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီဟု ျမင္ၾကသည္။ ဤအျမင္မ်ဳိးကို
အုပစ
္ ိုးသူ လူတန္းစားထဲကတခ်ဳိ႕ႏွင့္ အအုပစ
္ ိုးခံျပည္သထ
ူ က
ဲ လူၿပိန္းမ်ား လက္ခံ
ထားၾကသည္။

တတိယအမ်ဳိးအစားတြင္ ျပည္သူမ်ား ဝဝလင္လင္စားသံုးႏိုင္ရမည္။ ေအး

ေအးခ်မ္းခ်မ္းလည္း အိပစ
္ က္နားေနႏိင
ု ္ ရမည္။ လြတလ
္ ပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင၊့္
မိမိဆႏၵကို ေဖာ္ျပခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္၊ လူမ်ဳိးစုမ်ား မိမိတို႔
အေရးကို မိမတ
ိ ႔ို စီမဆ
ံ ံုးျဖတ္ပင
ို ခ
္ င
ြ မ
့္ ်ားလည္း ရိရ
ွ မည္။ ထိသ
ု ႔ေ
ို သာ အခြငအ
့္ ာဏာ
မ်ားကို တိုင္းျပည္ႏွင့္အဝွန္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပည္သူမ်ား ခံစားခြင့္ရိွပါမွ ျပည္
တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရိသ
ွ ည္ဟု ရႈျမင္ၾကသည္။ ဤအျမင္ကို အတိက
ု အ
္ ခံ အင္အား
စုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ရိွေသာ ျပည္သူမ်ားက ရႈျမင္ေနၾကသည္။

50
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

စာဖတ္သူအေနႏွင့္ မည္သို႔အျမင္ရိွပါသနည္း။ မိမိတည္ရိွေနေသာ အတန္း

အစား အလႊာအေနအထားထက္ ဘက္ေပါင္းစံစ
ု စ
ီ စ္ၿပီးမွ အေျဖေပးေစလိသ
ု ည္။
စာေရးသူအေနႏွင့္ တတိယအျမင္ကိုသာ လက္ခံသည္။ ပထမအျမင္မွာ ဥာဏ္
ပညာနည္းပါးေသာ အာဏာရလူတစုက မိမတ
ိ အ
႔ို ာဏာရ ထားစဥ္တြငသ
္ ာ ထား
ရိွႏိုင္ေသာ အျမင္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ အာဏာလက္လြတ္သြားသည္ႏွင့္ ဤ အျမင္ကို
လက္ခံႏိုင္ေတာ့မည္မဟုတ္။ ဒုတိယအျမင္မွာလည္း စား၊ အိပ္၊ မိတ္လိုက္ သံုး
မ်ဳိးကိုသာ သိနားလည္ေသာ တိရစာၦန္သာသာ လူၿပိန္းမ်ားႏွင့္ အုပ္စိုးသူျပည္သူ
မ်ားကို အက်ဥ္းသားအဆင္တ
့ င
ြ ထ
္ ားရိလ
ွ ိုေသာ အုပစ
္ ိုးသူ လူတခ်ဳိ႕ ထားရိွေသာ
အျမင္သေဘာထား ျဖစ္သည္ဟု ရႈျမင္သည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ သ
႔ို ည္ လူသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လူသားခ်င္းအတူတူ လိလ
ု ားေတာင့္
တမႈျခင္း သိပက
္ ြာျခားၾကလိမမ
့္ ည္မဟုတ။္ ကၽြဲႏြားမ်ားကိမ
ု ူ နဖာထိုး၊ ႀကိဳးဆဲြ ႀကိမ္
ျဖင့္တို႔၍ လိုရာခိုင္းႏိုင္သည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္းကိုကား ထိုသို႔လုပ္၍ ရမည္
မဟု တ္ ။ ေယဘူ ယ်အားျဖင့္ အသိ တ ရားႏွ င့္ ခံ စားခ်က္ ခ်င္း တူ ညီ ၾ ကေသာ
လူသားမ်ားတြင္ အာဏာရသူတို႔က မိမိတို႔ေရာက္ရိွေနေသာ ဘဝ၏ အလိုဆႏၵ
တခုတည္းကို မျမင္ဘဲ၊ အျခားလူမ်ား၏ အလိုဆႏၵကိုလည္း ၾကည့္ျမင္တတ္ရန္
လိသ
ု ည္။ ထိသ
ု ႔ို မဟုတဘ
္ ဲ သူတပါး၏ အလိဆ
ု ႏၵသေဘာထားမ်ားကို ဂရုမထား၊
မိမအ
ိ စုအဖဲ၏
႔ြ အျမင္သေဘာထားသက္သက္ျဖင့္ ခ်ဳပ္ကင
ို ထ
္ ားပါက အာဏာရွင္
စနစ္ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။ ၎ကို အာဏာျဖင့္ ထပ္မံကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းပါက
ရုန္းကန္အန္တမ
ု မ
ႈ ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ဆံုးေတာ္လန
ွ ပ
္ န
ု က
္ န္မမ
ႈ ်ား ျဖစ္ေပၚ
လာလိမမ
့္ ည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လဲမ
ႊ ွားေသာအျမင္ျဖင့္ ရႈျမင္
အဓိပၸာယ္ေဖာ္ၿပီး ၎ကိအ
ု ဓမၼနည္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လိက
ု ္ေသာအခါ
မလိလ
ု ားအပ္ေသာ ဆန္က
႔ ်င္ဘက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မမ
ႈ ်ား ျဖစ္လာရေတာ့သည္။

ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူတည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ အနိမ့္ဆံုး

အဆင့္ တြ င္ လို အ ပ္ေ သာသေဘာထားအျမင္ တရပ္ ကိုေ တြ ႔ ရိွ ရ ပါၿပီ ။ ၎ကို
တနည္းအားျဖင့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးဟုလည္း ေခၚဆိုသည္။ ဤအေျခခံ လူ႔
အခြင့္အေရးမ်ား မရိွဘဲ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေပ။

လူတ၏
႔ို အသိတရားကို ၎တိ႔ျု ဖတ္သန္းခဲရ
့ ေသာ ဘဝခရီးတေလွ်ာက္ ေတြ႔
ႀကံဳ ခဲ့ရသည္မ်ားႏွင့္ ၎၏ ပတ္ဝန္းက်င္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားက သတ္မွတ္ေပး

51
Edkif[Hom

သည္ ။ က်ႏု္ပ္ တို ႔ႏို င္ ငံ တြ င္ လူ မ်ဳိးလူ တ န္း စား လူ ႔ အ လႊာ မ်ားစြာ ရိွ သ ည့္ အျပင္
အသက္အရြယ္ ေနထိင
ု ရ
္ ာေဒသ ကဲြျပားမႈေၾကာင္လ
့ ည္း အသိအျမင္ခယ
ံ ခ
ူ ်က္ႏင
ွ ့္
သေဘာထားအမ်ဳိးမ်ဳိး ရိၾွ ကသည္။ ဤသိ႔ေ
ု သာ အေနအထားတြင္ အေရအတြက္
ပိုမ်ားေသာ သို႔မဟုတ္ အာဏာရထားေသာ လူစုက မိမိတို႔ သေဘာက်ရာ တခု
တည္း ကို ခ်မွတလ
္ ပ
ု ္ေဆာင္ပါလွ်င္ ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မည္သမ
႔ ို ွ်ေဖာ္ေဆာင္
ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။

ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ့အေရး၊ ျပည္သူတရပ္လံုးအေရးတို႔တြင္ အမ်ားျပည္သူ၏

ဆႏၵကရ
ို ယူၿပီး ခ်မွတလ
္ ပ
ု ္ေဆာင္ေရးဆိုေသာ ဒီမက
ို ေရစီလပ
ု င
္ န္းစဥ္သည္ ေလ်ာ္
ကန္သင့္ျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳ ရွည္ၾကာေသာ
ျပည္တြင္းစစ္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားက ျပသခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ယေန႔ဆိုလွ်င္ အုပ္စိုးသူ
မ်ား၊ အအုပ္စိုးခံျပည္သူမ်ား၊ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားပါ ဒီမိုကေရစီဆိုသည့္
အုပခ
္ ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖင့္ က်င္သ
့ ံုးသြားရမည္ကို အားလံုးလက္ခထ
ံ ားၾကၿပီး ျဖစ္သည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းက်က် အမ်ားျပည္သူတို႔၏ဆႏၵကို ရယူရမည္မွာ ေရွာင္လဲႊ၍
မရေသာ အခ်က္တရပ္ ျဖစ္သည္။

ဒီ မို ကေရစီ ဆို သ ည္ မွာ အမ်ားစုျ ဖစ္ေ သာ ျပည္ သူ တို ႔ ၏ သေဘာဆႏၵ အ ရ

အုပခ
္ ်ဳပ္ျခင္းဆိၿု ပီး၊ လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ အင္အားစုက မိမတ
ိ သ
႔ို ေဘာက်ရာကိခ
ု ်ည္း
ခ်မွတ္သြားပါက ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ မတူကဲြျပား
ေသာ လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားျဖစ္သည့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ကိစရ
ၥ ပ္မ်ားတြင္ တန္း
တူမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈမ်ား ရိွရန္ အထူးလိုအပ္သည္။

က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေရးအရ ျပႆနာအထူး မရိွေသာ္လည္း လူမ်ဳိး

ေရးအရကား ႀကီးမားေသာ ျပႆနာရိခ
ွ ဲ့ ရိွေနဆဲျဖစ္သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဤ ကိစရ
ၥ ပ္
တြင္ ကိယ
ု က
္ ်ဳိးအတၱအျမင္ကင္းေသာ တနည္းအားျဖင့္ မဟာအျမင္ျဖင့္ သူတပါး
အေပၚလႊမ္းမိုးလိစ
ု တ
ိ က
္ င္းေသာ ႏိင
ု င
္ ံေရးအဖဲအ
႔ြ စည္းႏွင့္ ႏိင
ု င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္
မ်ားက တန္းတူေရးႏွင့္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြငရ
့္ သ
ိွ ည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္
ေဆာက္ေရးကို သေဘာတူေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးစံခ
ု ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ တိင
ု ္းရင္း
သားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို အမွနတ
္ ကယ္တည္ေဆာက္လပ
ို ါက မွနက
္ န္ေသာ
သေဘာထားအျမင္ကို လက္ခံဆုပ္ကိုင္ထားၾကရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း
လမ္းခင္းျပသခဲ့ေသာ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို တဖန္အသက္သြင္းၾကရန္လိုသည္။

52
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ဒီမိုကေရစီလုပ္ဟန္ႏွင့္ တန္းတူေရး၊

ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြငအ
့္ ေပၚ အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္
ေရးတို႔ကို ၾကည္လင္စြာ လက္ခံႏိုင္ပါက ရိုးသားပြင့္လင္းေသာ ေစတနာျဖင့္
ညိႇႏိႈင္း ေျဖရွင္းၾကပါလွ်င္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လြယ္ကူစြာ တည္ေဆာက္
ႏို င္ ပါသည္ ။ ထို သို ႔ ျဖဴစင္ေ သာေစတနာကို အရင္း ခံ မထားဘဲ အၿမီး က်က္
အၿမီးစား၊ ေခါင္းက်က္ ေခါင္းစား၊ တစိပရ
္ ရ တပိင
ု ္းရရ ရသမွ်ကို ဖဲယ
့ တ
ူ တ္ေသာ
နည္းျဖင့္ကား ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ပါ။

စစ္သည္ ႏိင
ု င
္ ံေရး၏ အဆက္ျဖစ္သည္။ လက္နက္ကင
ို ပ
္ န
ု က
္ န္မက
ႈ ို ႏိင
ု င
္ ံေရး
အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရံႈးမႈက ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို စစ္ေရး
ျဖင့္ ေျဖရွင္းေနပါက ယာယီေခတၱ သိမ
႔ု ဟုတ္ အေပၚယံမွ်ကိသ
ု ာ ေျဖရွင္းႏိင
ု မ
္ ည္။
ၿပီးျပည့္စံုေသာ ေျပလည္မႈကို ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ရဲဝံ့စြာေျဖရွင္းရန္မွတပါး စစ္မွန္
ေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မရႏိုင္ပါ။ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမည္
ဆိုပါက သူ႔အျမင္ကိုယ့္အျမင္ ဘက္ေပါင္းစံုအျမင္မ်ားကို သိရမည္။ ထိုအခါ
အမွားအမွ န္ႏွ င့္ အတိ မ္ အ နက္ ကို ခဲြျ ခားႏို င္ မ ည္ ။ ၎အေပၚ အေပးအယူ
အေလွ်ာ့အတင္းမ်ားလုပ္ၿပီး ေက်လည္စြာညိႇႏိႈင္းပါက ေျပလည္မႈရရိွလိမ့္မည္။
ဤသည္ကား မွန္ကန္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ အခ်င္းခ်င္းညိႇႏိႈင္း ေျဖ
ရွင္းေသာ နည္းလမ္းမွလဲႊ၍ သိၾကားမင္း လူ႔ျပည္ဆင္းၿပီး ေျဖရွင္းေပးလည္း
ေျပလည္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ေစတနာမွန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ မွန္ကန္
ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို ရဲဝံ့စြာ ေရြးခ်ယ္ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရမည္။

မွန္ကန္ေသာနည္းလမ္းကို ျမင္ေနပါလ်က္ မေလွ်ာက္ဘဲ စစ္ေရးျဖင့္ ဆက္

တိက
ု ္ေနမည္ဆပ
ို ါက ေနာက္ထပ္အႏွစင
္ ါးဆယ္ျပည္လ
့ ည္း ၿပီးဆံုးႏိင
ု မ
္ ည္ မဟုတ္
ေပ။ လူမ်ဳိးစုေရးရာတြင္ အာဏာခဲြေဝမႈ မရိွဘဲ ဒီမိုကေရစီရရိွရံုမွ်ႏွင့္ ျပည္တြင္း
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မရႏိုင္ေၾကာင္း အဂၤလန္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔က သက္ေသျပေန
ပါသည္။ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ ျပႆနာမ်ားကို ယာယီအပစ္အခတ္ ရပ္စထ
ဲ ားၿပီး ေဒသ
ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး၊ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းေန၍ကား မေျပလည္နိုင္။ စစ္ပဲြ
တစ္ရာ တိက
ု ရ
္ န္မလို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိျဖင့္ ၿဖိဳခဲြေသာနည္းသည္ မွနက
္ န္ေသာ နည္း
မဟုတ္၊ အခ်ိန္ဆဲြေသာ နည္းတခုသာ ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္အင္အားစုကို
သာယာမႈျဖင့္ သိမး္ သြင္းယူေသာ နည္းသည္လည္း သာယာမႈအေပၚ မူးယစ္တတ္

53
Edkif[Hom

ေသာ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ကိုသာ ဆဲြေဆာင္ႏွစ္သိမ့္၍ ရေကာင္းရမည္။ ေခါင္း

ေဆာင္ အခ်ဳိ႕ေလွ်ာ့သြားရံုမွ်ျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးကို ရပ္တန္႔ေအာင္ လုပ္၍ရမည္
မဟုတ္ေပ။ ေတာ္လန
ွ ္ေရးဆိုေသာ လက္နက္ကင
ို ပ
္ န
ု က
္ န္မသ
ႈ ည္ ႏိင
ု င
္ ံေရးအခြင့္
အာဏာရရိွေရးဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္အတြက္ ျဖစ္သည္။ ထိုႏိုင္ငံေရးအခြင့္
အာဏာျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းမႈမျပဳသမွ် မေျပလည္ မၿပီး
ျပတ္ႏင
ို ။္ ထိသ
ု ႔ို မၿပီးျပတ္ပါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္ေသာ ရည္ရယ
ြ ခ
္ ်က္သည္
အခ်ည္းအႏီွးပင္ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ ြင္ သယံဇာတေပါႂကြယဝ
္ ေနပါလ်က္ ႏိင
ု င
္ ၏
ံ ဖံြၿ႔ ဖိဳးတိုးတက္
မႈအဆင္သ
့ ည္ ကမာၻတင
ြ ္ ေနာက္ဆံုးတန္းက လိက
ု ္ေနရသည္။ အခ်ိနက
္ ို အက်ဳိး
မဲ့စြာ အႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ ျဖဳန္းခဲ့ၿပီးၿပီျဖစ္သည္။ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္မေပးသင့္
ေတာ့ပါ။ လမ္းမွန္ကို သိျမင္ေနပါလ်က္ မေလွ်ာက္ေသာ ေရွ႕ေဆာင္သူသည္
ၾကာရွည္စြာ ေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ႏိုင္ငံေရးကို မလွည့္စားႏွင့္၊ ျပည္သူကို
မလွည့္စားႏွင့္၊ သမိုင္းအိမ္သာက်င္းထဲ နစ္မြန္းသြားရေပလိမ့္မည္။ ျပည္တြင္း
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရိဘ
ွ ဲ တိုးတက္ေသာတိင
ု ္းျပည္တခု မတည္ေဆာက္ႏင
ို ။္ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္
ေစတနာမွန္လွ်င္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ေဖာ္ေဆာင္ျပဖို႔ လိုသည္။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၁၉၉၆ ခုႏွစ္

54
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

aomif;xdkuf. yx0DEdkifiHa&; pmtkyftay:

pDppfoHk;oyfjcif;
ဆရာေသာင္းထိုက္၏ ပထဝီႏိုင္ငံေရးစာအုပ္သည္ နာမည္ေက်ာ္ စာအုပ္
တအုပ္ ျဖစ္သည္။ ၎စာအုပက
္ ို အခ်ဳိ႕ေသာ ႏိင
ု င
္ ံေရး၊ စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားက
မိမိတို႔၏ မဟာဗ်ဴဟာစာတမ္းသဖြယ္ မွတ္ယူေနၾကေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ္ရွာေဖြေလ့လာၾကည့္မိပါသည္။ ေသခ်ာစြာ ဖတ္ရႈၿပီးေနာက္
စာေရးဆရာ၏ ဦးတည္ခ်က္ကို က်ေနာ္ရွာပါသည္။ ၎၏ တင္ျပခ်က္မ်ားကို
က်ေနာ္ စီစစ္သည္။ ထိအ
ု ခါ က်ေနာ္လက္ခံႏင
ို ္ေသာ အပိင
ု ္းႏွင့္ လက္မခံနင
ို ္ေသာ
အပိင
ု ္းမ်ားကို ေတြရ
႔ သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးရန္ဆႏၵျဖစ္ေပၚလာ
ေစသည္။

ဆရာေသာင္းထိုက္သည္ အသက္အရြယ္အားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ စာေပ

ေလ့လာ ေရးသားမႈႏင
ွ ့္ လူဘ
့ ဝအေတြအ
႔ ႀကံဳအားျဖင့္ လည္းေကာင္း က်ေနာ္ထ
့ က္
မ်ားစြာ ႀကီးပါသည္။ ထိသ
ု ႔ ို အဘက္ဘက္မွ ႀကီးျမင္သ
့ ၏
ူ ရႈျမင္သံုးသပ္ေရးသားခ်က္
မ်ားအေပၚ က်ေနာ္အ
့ ေနျဖင့္ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ ၾကည္လ
့ ွ်င္ ေထာက္ျပ
ေဝဖန္မႈ မျပဳလိပ
ု ါ။ သိ႔ေ
ု သာ္ ႏိင
ု င
္ ံေရးအျမင္ျဖင့္ ၾကည္မ
့ ည္ဆပ
ို ါက ေထာက္ျပေဝ
ဖန္စရာ ရိွေနပါလ်က္ ေရငံုႏတ
ႈ ပ
္ တ
ိ ္ေနလိက
ု ပ
္ ါက တိင
ု ္းျပည္အတြက္ တာဝန္ေက်
မည္ မဟုတပ
္ ါ။ ယခုကသ
ဲ့ ႔ေ
ို သာ သေဘာတရားလမ္းၫႊန္ စာအုပမ
္ ်ဳိးသည္ ပကတိ
အေျခအေနႏွင့္ အံဝင္ဂင
ြ က
္ ် ကိက
ု ည
္ ီေနပါက ႀကီးစြာေသာအက်ဳိးကို ျဖစ္ေပၚေစ
ႏိုင္ၿပီး၊ တိမ္းေစာင္းလဲႊေခ်ာ္ေနပါက အက်ဳိးမဲ့ယံုမက ႀကီးစြာေသာအႏၱရာယ္ကို
ပင္ ျဖစ္ေပၚေစနိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိ၏အျမင္ကို ရိုးသားပြင့္လင္းစြာ တင္ျပ
လိုက္ပါသည္။ အမွားအမွန္ကို စာရႈသူမ်ား စဥ္းစားသံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ရမည္ပင္။

ဆရာေသာင္းထိက
ု ၏
္ ပထဝီႏင
ို င
္ ံေရးစာအုပတ
္ င
ြ ္ အခ်က္တင
ို ္း၊ အခန္းတိင
ု ္း
ကို လက္မခံႏင
ို ္ျခင္း မဟုတ။္ က်ေနာ္ႏင
ွ ့္ အျမင္မတူေသာအပိင
ု ္းမ်ား၊ အခ်က္မ်ား

55
Edkif[Hom

ကိသ
ု ာ ေကာက္ႏတ
ႈ ၿ္ ပီး သံုးသပ္သြားပါမည္။ က်န္အပိင
ု ္းမ်ားသည္ လက္ခံႏင
ို ္ျခင္း
ႏွင့္ အထူးမေျပာလိုျခင္းဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္တခု တင္ျပလိုသည္မွာ
ဆရာေသာင္းထိုက္ႏွင့္ က်ေနာ္မတူညီေသာဘဝ၊ မတူညီေသာကာလတြင္ ရွင္
သန္ရပ္တည္ ေနၾကေသာေၾကာင့္ အျမင္ခ်င္းကဲြဲျပားရသည္လည္း ျဖစ္ႏင
ို သ
္ ည္။

မည္သို႔ဆိုေစ တိုင္းျပည္တျပည္တြင္ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ လူတန္းစား ကဲြျပားမႈ

မ်ား ရိသ
ွ ည္။ မတူညီေသာဘဝမွ မတူညီေသာအျမင္မ်ားကိပ
ု ါ စုစည္းေလ့လာၿပီးမွ
သေဘာတရားတခုကို ဆဲယ
ြ ခ
ူ ်မွတခ
္ လ
ဲ့ ွ်င္ ပိ၍
ု ျပည္စ
့ မ
ံု န
ွ က
္ န္ၿပီး တိင
ု ္းျပည္ကပ
ို ၍
ို
အက်ဳိးျဖစ္ေစ ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ ထိုသို႔ေသာ ေစတနာျဖင့္ မိမိ၏ သေဘာထား
အျမင္ကို တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဆရာေသာင္းထိက
ု သ
္ ည္ “ျမန္မာတိင
ု ္းရင္းသား (၄၅) သန္းအတြက္ ေရပက္
မဝင္ေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို ေရွ႕ရႈ၍ ဤစာအုပ္ကိုျပဳစုရျခင္းျဖစ္သည္”
ဟု စာေရးသူ ၏ အမွာ စာတြ င္ ေဖာ္ျ ပထားပါသည္ ။ စည္း လံုး ညီၫႊ တ္ေ ရးကို
ဦးတည္ျခင္းသည္ အလြန္ေကာင္းပါသည္။ ေရပက္မဝင္ေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္
ေရးကား ဆိဖ
ု ယ
ြ ရ
္ ာမရိၿွ ပီ။ သိ႔ေ
ု သာ္ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို မည္သတ
႔ို ည္ေဆာက္
ရမည္ဆိုသည္ကို ေပၚလြင္ေအာင္ အက်ယ္တဝင့္ေဖာ္ျပ မထားပါ။ စာအုပ္၏
နာမည္ “ပထဝီႏင
ို င
္ ံေရး” ႏွင့္ မအပ္စပ္၍ေလာ မဆိုႏင
ို ပ
္ ါ။ ထိသ
ု ႔ို ေပၚလြင္ေအာင္
ေဖာ္ျပမထားေသာ္လည္း ပါရိွသမွ် စာသားမ်ားအေပၚ ေထာက္ရႈၾကည့္ေသာ္
အထိုက္အေလွ်ာက္ ျမင္ေတြ႔ရသည္။

အပိုင္း (၁) လူဦးေရျပႆနာ စာမ်က္ႏွာ (၉-၁ဝ-၁၁) တို႔တြင္ ဤသို႔ ေဖာ္

ျပထား၏။ “က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာနိုင္ငံ လူဦးေရအေျခအေနႏွင့္ ပထဝီႏိုင္ငံေရးကို
ေလ့လာလွ်င္ အလြန္ရင္ေလးဖြယ္အခ်က္ကို ေတြ႔ရမည္”။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္
ဘက္၌ လူဦးေရသန္းေပါင္း (၁,ဝဝဝ) ေက်ာ္ရသ
ိွ ည့္ တရုတန
္ င
ို င
္ ရ
ံ ၿိွ ပီး၊ အေနာက္
ဘက္၌ လူဦးေရသန္းေပါင္း (၈ဝဝ) ေက်ာ္ရိွသည့္ အိႏၵိယနိုင္ငံ ရိွေပသည္။
အေနာက္ေျမာက္မွ ဘဂၤလားေဒ့ရသ
ွ္ ည္လည္း လူဦးေရသန္း (၁ဝဝ) ေက်ာ္ေနၿပီး၊
ယင္း လူဦးေရ ထူထပ္လွသည့္ ႏိုင္ငံႀကီး သံုးႏိုင္ငံၾကားတြင္ လူဦးေရသန္းေပါင္း
(၄ဝ) ေက်ာ္မွ်သာရိွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနသည္ မည္မွ်ရင္ေလးဖြယ္
ေကာင္း ပါသနည္း။”

56
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

“ဤကဲ့သို႔ လူဦးေရအေျခအေနတြင္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔၏ စရိုက္လကၡဏာကို

ထည့္တြက္လိုက္ပါက အေျခအေနမွာ အလြန္ဆိုးရြားလွသည္ကို ေတြ႔ရမည္။
ျမန္မာလူမ်ဳိးသည္ တဦးခ်င္း အလြန္လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေနလို၍ မိမိသေဘာ
အရသာ ေနသြားလို၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ခိုင္မာစြမ္းပကားရိွသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား
မရိွသည့္အခါ ျမန္မာတို႔သည္ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ မရိွဘဲ ဝါးအစည္းေျပသလို
သူတလူ ငါတမင္းသာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။”

“ပုဂံေခတ္မွ ယခုအထိ တိုင္းျပည္စည္းလံုးညီၫႊတ္သည့္ကာလမွာ အလြန္

နည္း၍ ဝါးအစည္းေျပသလို ျဖစ္ခဲ့သည္က မ်ားေလသည္။ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္
ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တို႔ကဲ့သို႔ စြမ္းပကားရိွၿပီး ခိုင္မာ
သည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္ထက္တြင္သာ ျမန္မာတို႔ ေရပက္မဝင္ေအာင္
စည္းလံုးခဲ့ၾကေလသည္။”

“ျမန္မာတိ႔ု စည္းလံုးၿပီဆလ
ို ွ်င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဖိနဖ
႔္ န
ိ တ
႔္ န
ု ခ
္ ရ
ဲ့ သည္ ခ်ည္း
ျဖစ္၏။ အေနာ္ရထာလက္ထက္ (၁ဝ၄၄) မွစ၍ ေရတြက္ေသာ္ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်ဆံုးသည္အထိ ႏွစ္ေပါင္း (၉ဝ၃) ႏွစ္တြင္ (၇၄) ႏွစ္သာ
ျမန္မာတို႔ စည္းစည္းလံုးလံုး ရိွခဲ့ၾကေလသည္။”

“အစဥ္အလာအရ ျမန္မာတို႔ စည္းစည္းလံုးလံုးရိွခဲ့ၾကသည္မွာလည္း ခိုင္မာ

စြမ္းပကားရိွသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္ထက္တြင္သာ ျဖစ္ရကား က်ႏု္ပ္တို႔
အလိုအပ္ဆံုးအခ်က္မွာ ခိုင္မာစြမ္းပကားရိွသည့္ လက္ရံုးရည္၊ နွလံုးရည္ႏွင့္
ျပည့္စံုသည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈလက္ေအာက္မွ တမ်ဳိးသားလံုးစည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ
ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေလသည္။”

အထက္ပါ စာသားမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး ရည္ရြယ္ရင္းကို ခ်ဳပ္လိုက္ေသာ္

ပတ္ ဝ န္း က်င္ ရိွ လူ ဦးေရအလြ န္ ကြာျခားေသာ ႏို င္ ငံ မ်ားကို လက္ ညိႇဳးထိုး ၿပီး
အေၾကာင္းျပ ၿခိမ္းေျခာက္သည္။ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား
တို႔၏ စစ္အင္အားျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္မ်ားကို
ခိုင္မာေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးဟု ဆိုထားခဲ့သည္။ ဗမာလူမ်ဳိးတဦးအေနျဖင့္
ထိသ
ု ႔ို ရႈျမင္ႏင
ို ္ေသာ္လည္း ထီးနန္း၊ နယ္ေျမ၊ လြတလ
္ ပ္ေရး ဆံုးရံႈးခဲရ
့ ေသာ မြန၊္
ရခိင
ု ၊္ ရွမ္း တိအ
႔ု တြက္ မည္သ႔ို ခံစားရမည္ကို ကိယ
ု ခ
္ ်င္းစာၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။
ထိုစဥ္အခါက ကမာၻ႔ကုလသမဂၢလို အဖဲြ႔အစည္းမ်ဳိး မေပၚေပါက္ေသး၍ စစ္

57
Edkif[Hom

အင္အားသာသူက အႏိုင္ယူလူစြမ္းေကာင္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုလိုေခတ္မ်ဳိးတြင္

ဆဒမ္ဟူစိန္ ကူဝိတ္ကို သိမ္းပိုက္ေသာအခါ မည္သို႔ျဖစ္သြားသနည္း။ လူစြမ္း
ေကာင္း မျဖစ္ရံုမက ကမာၻ႔စစ္တရားခံႀကီးျဖစ္ရသည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။
ယခုေခတ္သည္ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္ဧကရာဇ္ေခတ္ မဟုတ္ေတာ့ၿပီ။

ဤေခတ္ဤအခါမ်ဳိးတြင္ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို မည္သတ
႔ို ည္ေဆာက္သင့္
ပါသနည္း။ စစ္ေရးျဖင့္ တိက
ု ခ
္ က
ို ၿ္ ပီး ေခါင္းမေထာင္ႏင
ို ္ေအာင္ ဖိထားကာ ေခၚရင္
"ဘုရား" ထူးရေသာ လက္ေအာက္ခံ ကၽြန္ျပဳျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို
မတည္ေဆာက္ ႏိင
ု ္ေတာ့ပါ။ အကယ္၍ ဖိထားႏိင
ု ရ
္ င္လည္း ေရရွညမ
္ ခိင
ု ၿ္ မဲႏင
ို ပ
္ ါ။
ယခုေခတ္အခါသည္ တန္းတူအက်ဳိးတူမအ
ႈ ေပၚတြင္ ပူးေပါင္းၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံတခုတည္း အတြင္းမွာဆိုပါက စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု (ဖက္ဒရယ္ျပည္
ေထာင္စစ
ု နစ္) ျဖင့္ ပူးေပါင္းၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိင
ု င
္ အ
ံ မ်ားဆိလ
ု ွ်င္လည္း ထိမ
ု ူျဖင့္
ဥေရာပသမဂၢ (အီးယူ) အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) တို႔ကို
စုစည္းထားၾကသည္။ မူမွန္လွ်င္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မခက္ပါဟု က်ေနာ္
ေျပာလိုပါသည္။

ယခုေခတ္တင
ြ ္ ပတ္ဝန္းက်င္ရိွ လူဦးေရအလြနမ
္ ်ားေသာ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားကိၾု ကည္ၿ့ ပီး
ေၾကာက္စိတ္၊ စိုးရိမ္စိတ္ မလြန္သင့္ပါ။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ားကို ထိန္းကြပ္ဖို႔ ကမာၻ႔
ကုလသမဂၢအဖဲြ႔ႀကီး ရိွေနသည္။ အျခားေသာ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ထိန္းေပးႏိုင္
သည့္ ေဒသဆိုင္ရာအဖဲြ႔မ်ားလည္း ရိွသည္။ ယခုေခတ္သည္ စစ္အင္အားျဖင့္
နယ္ခ်ဲ႕တိက
ု ခ
္ က
ို ္ အျမတ္ထတ
ု ္ေသာ ေခတ္မဟုတ၊္ စီးပြားေရးအရ အျမတ္ထတ
ု ္
ေသာ ေခတ္ျဖစ္သည္။ အရင္းအႏီွးစိုက္ၿပီး အျမတ္ယူမည္။ ကုန္ၾကမ္းယူ ကုန္
ေခ်ာေရာင္းမည္။ ပညာသည္ လုပ္အားခကို ေစ်းႀကီးႀကီးျဖင့္ေရာင္းၿပီး အလုပ္
ၾကမ္းသမား လုပ္အားကို ေစ်းႏိွမ္ဝယ္ယူမည္။ ရင္းႏီွးေအာင္ေပါင္းၿပီး စီးပြားေရး
ျဖစ္ထြန္းေအာင္ လုပ္မည္။ (ဥပမာ — လမ္းေဖာက္၊ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းေဆာက္)
ဤလို ေခတ္မ်ဳိးတြင္ တရုတ္ကစစ္ေရးျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္ တိုက္ခိုက္လာမည္ကို
ေၾကာက္ေနရန္ မလိ၊ု အကယ္၍ တရုတက
္ စစ္ေရးျဖင့္ တိက
ု ခ
္ က
ို လ
္ ာပါက မိမတ
ိ ႔ို
စစ္အင္အားျဖင့္ မည္သည္န
့ ည္းႏွငမ
့္ ွ် ခုခံႏင
ို ္ေသာ အေျခအေန မရိပ
ွ ါ။ မဟာမိတ္
ကု လ သမဂၢ အ ဖဲြ ႔ တို ႔ ကို အားကိုး ရမည္ သာ။ အိႏ ၵိ ယ သည္ လ ည္း စစ္ေ ရးအရ
ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မရိ၊ွ အိႏယ
ၵိ ျပည္ေထာင္စအ
ု စိုးရကို ေတာ္လန
ွ ္ေနေသာ အမ်ဳိးသား

58
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ျပည္ န ယ္ မ်ားႏွ င့္ သာ နယ္ ခ်င္း ဆက္ စ ပ္ေ နသည္ ။ ဘဂၤ လားေဒ့ ရွ္ႏို င္ ငံ သ ည္
စီး ပြားေရးအရ ခၽြ တ္ ၿ ခံဳ က်ေနေသာ ႏို င္ ငံျ ဖစ္ သ ည္ ။ သူ ႔ျ ပည္ တြ င္းေရးႏွ င့္ သူ
ရႈတ္ေထြးေနသည္။ ရန္မူလာမည့္လကၡဏာ လံုးဝမရိွ။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ႏု္ပ္တို႔က
၎တို႔အေပၚ အဘယ္ေၾကာင့္ စိုးရိမ္စိတ္ပူေနရ ပါသနည္း။

ဆရာေသာင္းထိက
ု က
္ ျမန္မာတိ၏
႔ု စရိက
ု လ
္ ကၡဏာကို ထည္တ
့ က
ြ လ
္ က
ို ပ
္ ါက
အေျခအေနမွာ အလြန္ဆိုးရြားလွသည္ကို ေတြ႔ရမည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးသည္ တဦး
ခ်င္း အလြန္လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနလို၍ မိမိသေဘာအရသာ ေနလို၏။ ထို႔
ေၾကာင့္ ခိင
ု မ
္ ာစြမ္းပကားရိသ
ွ ည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မရိသ
ွ ည္အ
့ ခါ ျမန္မာတိသ
႔ု ည္
စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ မရိွဘဲ ဝါးအစည္းေျပသလို သူတလူငါတမင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾက
သည္ကို ေတြ႔ရသည္ဆိုေသာ စာပိုဒ္သည္ ယေန႔ျပည္သူတို႔ လိုလားေတာင့္တ
ေနေသာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ့အခြင့္အေရး၊ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးတို႔အတြက္
လႈပရ
္ ွားမႈမ်ားကို အဆိုးဘက္ကရႈျမင္ၿပီး စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ျဖင့္ ခ်ဳပ္ကင
ို ထ
္ ားရန္
လိအ
ု ပ္သည္ကို ဆိလ
ု သ
ို ည္အ
့ ဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္သည္။ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို
ယခုအခါ ကမာၻႏင
ွ အ
့္ ဝွန္း ဆန္က
႔ ်င္ေနၾကသည္။ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ို ျပည္သမ
ူ ်ားကလည္း
ႏွစ္ေပါင္း (၃ဝ) ေက်ာ္ ခါးသီးစြာခံခဲရ
့ ၍ ရံြ႕မုန္းေနၾကၿပီး ဗမာလူထပ
ု င္လွ်င္ လက္
မခံႏိုင္ေတာ့ၿပီ။ ဆက္ၿပီးက်င့္သံုးေနလွ်င္ တိုင္းျပည္ပ်က္ဖို႔သာ ရိွမည္။ ျပည္သူ
အမ်ားစုႀကီး၏ဆႏၵကို လိက
ု ္ေလ်ာျဖည္ဆ
့ ည္းမည္ေလာ။ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား
အမည္ခံၿပီး ျပည္သူကိုခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏိွပ္ကြပ္၍ လိုရာကို ဆက္လုပ္မည္ေလာ။ လုပ္
လွ်င္ေကာ ေအာင္ျမင္ႏင
ို ္ မည္ေလာ။ ဖိနပ္ႏင
ွ ့္ သင့္ေတာ္ရန္ ဖေနာင္က
့ ို ျဖတ္မည့္
အႀကံႏွင့္ ဖေနာင့္ႏွင့္ညီရန္ ဖိနပ္ကို ျပင္မည့္အႀကံ စာရႈသူမ်ားအမွန္ကို ေရြးယူ
ဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ လိုပါသည္။

“ျမန္မာတို႔ စည္းလံုးမိၿပီဆိုလွ်င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ခဲ့ရသည္

ခ်ည္း ျဖစ္၏” ဟူေသာ စကားစုသည္ စည္းလံုးမႈကို အားေပးလိုေသာ ဆႏၵပါရိွ
သကဲ့သို႔ ရန္လိုျခင္း၊ က်ဴးေက်ာ္ တိုက္ခိုက္လိုျခင္း၊ နယ္ခ်ဲ႕လိုျခင္း စိတ္ဓာတ္ကို
ေဖာ္ျပလိက
ု သ
္ လိလ
ု ည္း အဓိပၸာယ္ထက
ြ ္ေနပါသည္။ ေနာက္ၿပီး စာမ်က္နွာ (၁၂)
တြင္ “ႏိင
ု င
္ ံေလးမ်ားအတြက္ သူမ်ားအေစာ္ကား မခံရေစရန္ မရိမ
ွ ျဖစ္လအ
ို ပ္ခ်က္
မွာ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးႏွင့္ စစ္ေရးျပင္ဆင္ၿပီးမႈတ႔ို ျဖစ္ပါသည္” ဟုပါရိွျပန္ပါသည္။

59
Edkif[Hom

ဤေနရာတြင္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ သင့္ေတာ္လိုအပ္

သည့္ စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈ ရိရ
ွ မည္ကို က်ေနာ္လက္ခပ
ံ ါသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ လိအ
ု ပ္ေသာ
စစ္ အ င္ အားမွာ သံုး သိ န္း ေလာ၊ ငါးသိ န္း ေလာ၊ ထို မွ် လို အ ပ္ ပါမည္ေ လာ၊
စစ္တပ္မ်ားမ်ား စုဖဲြ႔ထားလွ်င္ စရိတ္ႀကီးေလးမည္။ လုပ္အားဆံုးရံႈးမည္။ ဤ
ေလးလံေသာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးႀကီးကို ၾကာၾကာထမ္းရလွ်င္ သူမ်ားႏိုင္ငံကို လိုက္မီ
ႏိုင္ပါမည္ေလာ။ ယခုေခတ္တြင္ ျပည္သူမ်ား မိမိကိုယ္ကို ကာကြယ္ေရးစနစ္ကို
ေဖာ္ျပၿပီး စစ္တပ္ကို ေလွ်ာ့ေနသည္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈကို ဦးစားေပးသည္။ ဤ
နည္းလမ္းကို မရွာႀကံသင့္ေပဘူးလား။ တိုးတက္လိုလွ်င္ ဤနည္းလမ္းကို မလဲြ
မေသြ လိုက္နာက်င့္သံုး ရေပမည္။

စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးသည္ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ေနသည္ကား မွန္၏။ သို႔ေသာ္

မည္သို႔ေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို လိုအပ္သနည္း။ အာဏာရွင္တဦးတဖဲြ႔၏
ေအာက္မွာ ေခါင္းငံု႔ခံၿပီး ျပန္မေျပာေၾကးကို ညီၫႊတ္ေရးဟု ဆိုမည္ေလာ။ ထို
နည္းျဖင့္ လုပခ
္ ၍
ဲ့ ယခုအခိ်န္အခါ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ မ
္ ႈ အဘယ္
မွ် ရရိွပါသနည္း။ အက်ယ္ မေျပာလိုပါ။ အားလံုး သိပါသည္။ ညီၫႊတ္မႈရေအာင္
မည္သ႔ို တည္ေဆာက္မည္နည္း။ ဧကရာဇ္ေအာက္က မွနပ
္ ါ့ဘရ
ု ားလား၊ အာဏာ
ရွင္ေအာက္က ေခါင္းငံ႔ႏ
ု တ
ႈ ပ
္ တ
ိ ္ေရးလား၊ ဒီမက
ို ေရစီနည္းအရ အမ်ားျပည္သဆ
ူ ႏၵ
ကို လက္ခံမည္လား၊ ေခတ္အခါကို ၾကည့္ဖို႔လိုသည္။ နည္းနာကိုသိဖို႔လိုသည္။
ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးညိႇႏင
ိႈ ္းမႈ မျပဳဘဲ ငါ့စကားႏြားရ၊ ငါလုပသ
္ လို ခံယၾူ က လုပ္ေနလွ်င္
မည္သို႔ စည္းလံုးညီၫႊတ္ႏိုင္ပါမည္နည္း။

ဆရာေသာင္းထိုက္က မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ပထဝီႏိုင္ငံေရး အခန္းစာမ်က္ႏွာ

(၁၅၇) အလယ္ေလာက္တြင္ “ရန္သူကို လွ်ဳိ႕ဝွက္သတ္ျဖတ္ သုတ္သင္အဆိပ္
ေကၽြးသတ္၊ လူသတ္သမား ငွားသတ္ အားလံုးတရားသည္” ဟုေရးခဲ့သူပါ။ သူ
အဆိုျပဳခဲ့သည့္ နည္းမ်ားမွာ “အက်င့္စာရိတၱသိကၡာႏွင့္ ကိုယ္က်င့္တရားကို
အဓိက ထားသူမ်ားအတြက္ေတာ့ အလြနမ
္ တရားသည့္ သိကၡာမရိသ
ွ ည္န
့ ည္းမ်ား
ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အစစ္အမွန္ႏိုင္ငံေရး (Real Politic) နယ္ပယ္တြင္ သီလ
ေစာင္ထ
့ န
ိ ္းသူ၊ အက်င္စ
့ ာရိတခ
ၱ င
ို မ
္ ာသူ ဘယ္ႏစ
ွ ဥ
္ ီး ရိသ
ွ နည္း။ အစစ္အမွန္ႏင
ို င
္ ံေရး
နယ္ပယ္တြင္ ေျဗာင္ဖြင့္ဟဝန္ခံျခင္း မရိွေစကာမူ မက္ခီယာဗယ္လီ နည္းမ်ားမွာ

60
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အလြန္ေခတ္စားေနသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏” ဟု ေရးသားထားျပန္သည္ကို ၾကည့္

ပါက ဤလုပ္ဟန္မ်ဳိးကို လက္ခံအားေပးေနသည့္ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္သည္။

ဆရာေသာင္းထိုက္သည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူး

သည္ဟု ေဖာ္ျပထားျပန္သည္အ
့ တြက္ ဆရာေသာင္းထိက
ု ၏
္ သေဘာထားအယူ
အဆမ်ားသည္ ဘဝႏွင့္ယွဥ္ေသာ ခံယူခ်က္သေဘာထားျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွား
သည္။ ဤသို႔ေသာ သေဘာထားသည္ ဟစ္တလာကဲ့သို႔ေသာ မဟာအမ်ဳိးျမတ္
ဝါဒီ၊ စစ္အာဏာရွငမ
္ ်ား၏ သေဘာတရားမ်ားသာျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ရိုးသားစြာ
ျမင္မိပါသည္။ ဤအယူအဆျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို စုစည္းမည္၊ တိုးတက္ေစမည္ဟု
ဆိုပါက အႏွစ္ (၃ဝ) ေက်ာ္ အေတြ႔အႀကံဳအရ စာဖတ္သူမ်ား လက္ခံႏိုင္ၾကပါ
မည္ေလာ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး

အဖဲြ႔ (ဖဆပလ) တပ္ေပါင္းစုႀကီးတြင္ လူမ်ဳိးစုျပည္သူမ်ားကို စုစည္းဦးေဆာင္ခဲ့
သည္။ လူမ်ဳိးစံုစုစည္းညီၫႊတ္ေရးအတြက္ သမိုင္းဝင္ပင္လံုညီလာခံႏွင့္ ပင္လံု
စာခ်ဳပ္ကို ကမကထျပဳ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားကို
လြတလ
္ ပ္ေရး၊ တန္းတူေရး၊ တရားမွ်တေရးအေပၚ အေျခခံၿပီး အက်ဳိးတူပူးေပါင္း
လာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူျဖစ္၏။ သူ၏ မူကို ေနာက္လူေတြကဖ်က္ခဲ့၍ တိုင္းရင္း
သား အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ရသည္။ တဖန္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို စစ္ေရးျဖင့္
ဝင္မစြကခ
္ ်င္၍ စစ္တပ္ကထြကၿ္ ပီး ႏိင
ု င
္ ံေရးကို ဆက္လပ
ု လ
္ သ
ို ူ ျဖစ္သည္။ သူသာ
အေသမေစာခဲပ
့ ါက က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ ံ ဤသိ႔ျု ဖစ္ဖြယမ
္ ရိဟ
ွ ု ဆိခ
ု ်င္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ေအာင္ဆန္း၏ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ကို စစ္အာဏာရွင္လုပ္ဟန္ႏွင့္ မေရာစြက္
ေစခ်င္ပါ။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခ်ိန္ ယခုေခတ္ ျပည္သူအမ်ားစု၏ဆႏၵ ကမာၻႏိုင္ငံေရး

ေရစီးေၾကာင္းႏွငလ
့္ ည္း မဆန္က
႔ ်င္ရန္ မည္သ႔ေ
ို သာ သေဘာတရား လမ္းၫႊနမ
္ ႈ
မ်ဳိးျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အက်ဳိးျပဳေစႏိုင္မည္ကို စာရႈသူမ်ား ကိုယ္ပိုင္အျမင္ျဖင့္
ဆံုးျဖတ္ၾကပါေလ။ ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အႏၲရာယ္မရိွ၊ အက်ဳိးျပဳ
ႏိုင္ပါေစ။ ဆရာေသာင္းထိုက္ေရ ... လြန္တာရိွရင္ ဝႏၵာမိပါ ခင္ဗ်ား။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္၊ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္

61
Edkif[Hom

vlrsKd;wdk@. touf
အသက္ဟသ
ူ ည္ကား ရွငသ
္ န္ရပ္တည္ျခင္းျဖစ္သည္။ လူတေယာက္ရင
ွ သ
္ န္
ရပ္တည္နိုင္ရန္ ထမင္း (သို႔မဟုတ္) အစားအစာ၊ ေရႏွင့္ ေလတို႔ကို လိုအပ္ေပ
သည္။ ထိန
ု ည္းတူစြာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ရွငသ
္ န္ရပ္တည္ႏင
ို ရ
္ န္မွာ အမ်ဳိးသားလြတလ
္ ပ္
ခြင့္ သိ႔မ
ု ဟုတ္ အမ်ဳိးသားဆိင
ု ရ
္ ာစီမခ
ံ န္ခ
႔ ဲြမႈ အခြငအ
့္ ာဏာ၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈႏင
ွ ့္
ဘာသာစကား လြတလ
္ ပ္ခင
ြ တ
့္ သ
႔ို ည္ မရိမ
ွ ျဖစ္ လိအ
ု ပ္သည္။ လူသားတဦးအဘိ႔ု
ထမင္း အသက္ ခုႏွ စ္ ရ က္ ၊ ေရအသက္ တမနက္ ၊ ေလအသက္ တမိ န စ္ ဟု
ေယဘုယ် ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။ လူသားတိုင္း ခံစားသိရိွလြယ္ေသာ ကိစၥျဖစ္၍
အျငင္းပြားသူ မရိွၾက။ ထိုနည္းတူ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအတြက္ လြပ္လပ္ခြင့္အသက္
အႏွစ္ တေထာင္၊ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈအသက္ အႏွစ္ တရာ၊ ဘာသာစကားအသက္
အႏွစ္ တဆယ္ ဟုေျပာပါက လူမ်ဳိးေရးအသိရိွသူတိုင္း လက္ခံၾကေပမည္။ သို႔
ေသာ္ လူတိုင္းအလြယ္တကူသိနိုင္ေသာ ကိစၥမဟုတ္၍ တခ်ဳိ႕ကပ်က္ရယ္ျပဳ
ႏိင
ု သ
္ ည္။ ျငင္းပယ္မလ
ႈ ည္း ျပဳႏိင
ု သ
္ ည္။ ႀကံဳဘူးမွ သိေသာကိစၥျဖစ္၍ ပ်က္ရယ္မႈ
ျပဳလို သူ မ်ားအတြ က္ ေျပာအားရိွေ ကာင္း ရိွႏို င္ သ ည္ ။ သို ႔ေ သာ္ အသိ ဥာဏ္ ရိွ
သူတိုင္း ေျပာသူ၏ အတြင္းသေဘာကို ရွင္းလင္းစြာ သိၾကမည္ပင္။

မိမတ
ိ ႔ႏ
ို င
ို င
္ က
ံ ို လူမ်ဳိးျခားတိ႔ု သိမ္းပိက
ု လ
္ က
ို ၿ္ ပီး ကၽြန္ျပဳခံဘဝေရာက္ဖူးေသာ
လူမ်ဳိးတိင
ု ္း လူမ်ဳိး၏ အသက္ကို နားလည္ၾကသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ လတ္တေလာဘဝ
မိမတ
ိ က
႔ို ကၽြန္ျပဳသူဘဝ ေရာက္ေနလွ်င္ကား အျမင္ႏန
ု ယ္သမ
ူ ်ားကို လွညစ
့္ ားရန္
ပ်က္ရယ္ျပဳခ်င္ ျပဳလိမမ
့္ ည္။ ျငင္းပယ္လသ
ို လ
ူ ည္း ရိမ
ွ ည္။ သေဘာတရားတိင
ု ္းမွာ
လူတန္းစားတံဆိပ္ ကပ္ႏွိပ္ထားသည္ မဟုတ္ပါလား။ ေျပာသူ၏ ေစတနာကို
နားလည္ၾကလိမ့္မည္။ ကၽြန္ျပဳခံ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအတြက္ လြတ္လပ္ခြင့္ သို႔မဟုတ္
အမ်ဳိးသားဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အခြင့္အာဏာနည္းပါးသည့္ အတိုင္းအတာအေပၚ
ရွငသ
္ န္မသ
ႈ က္တမ္းလည္း နည္းပါးေပလိမမ
့္ ည္။ ကမာၻေပၚတြင္ ေပ်ာက္ဆံုးသြား
ေသာ လူမ်ဳိးေတြမ်ားစြာ ရိွခဲ့ၿပီ။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လူဦးေရနည္းပါးလာၿပီး ကြယ္
ေပ်ာက္ေရးသုႆန္ဆီသို႔ ဦးတည္ေနေသာလူမ်ဳိးမ်ားလည္း မ်ားစြာရိွေနသည္။

62
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုသို႔ျဖစ္ရသည္ကို ကၽြန္ျပဳခံမ်ားႏွင့္ ကၽြန္ျပဳသူလူမ်ဳိးမ်ားပါ

သိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရင္နာျခင္းႏွင့္ ဝမ္းသာျခင္းဟူေသာ ျခားနားျခင္းသည့္
ခံစားခ်က္မ်ား ရိွၾကသည္။

စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈသည္ ဤေနရာတြင္ အဓိကက်သည္။ စာေပ မရိွက

ဘာသာစကား ယိုယြင္းပ်က္ျပားလာမည္။ ဘာသာစကား ယိုယြင္းရာမွ ေပ်ာက္
ဆံုးသြားပါက လူမ်ဳိးဟူသည္ ရိွႏိုင္ပါဦးမည္ေလာ။ ထို႔အတူ သီးျခားယဥ္ေက်းမႈ
မရိပ
ွ ါက လူမ်ဳိတမ်ဳိး၏ သေကၤတသည္ အဘယ္သ႔ို ရိွႏင
ို မ
္ ည္နည္း။ လူတဦးအဘိ႔ု
ဘာသာစကားတခုကို လံုးဝေျပာဆိုျခင္း မရိွပါက ႏွစအ
္ ခ်ဳိ႕အတြင္း ၎ ဘာသာ
စကားကို ေမ့ေပ်ာက္သြားလိမ့္မည္။ သီးျခားစာေပယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကား
မရိွေသာ လူတစုကို လူမ်ဳိတမ်ဳိးဟု ေခၚဆိုႏိုင္မည္ေလာ။ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးသည္
ေျမမ်ဳိ၍ မေပ်ာက္ႏိုင္၊ မည္သူေတြက မည္သို႔ မ်ဳိသြားသနည္း။ အေျဖေပးစရာ
လိုအပ္မည္ မထင္။ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔သည္ လြန္ခဲ့ေသာအႏွစ္ (၅ဝ) ေက်ာ္က ကၽြန္
ဘဝေရာက္ခဲဖ
့ ူးသည္။ ကၽြနဘ
္ ဝတြင္ ေနခဲဖ
့ ူးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားစြာတိသ
႔ု ည္ ယေန႔
ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ ဦးေဆာင္ေနၾကသည္။ ၎တို႔ ကိုယ္တိုင္ “ကၽြန္ဘဝကို
မေမ့ ၾ ကနဲ ႔ ” ဟု တဖြ ဖြေျပာဆိုေ နၾကေသးသည္ ။ ယခု အ ခါ ဒု တိ ယ ၿမိဳ ႕ေတာ္
မႏၱေလးတြင္ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ား အလံုးအရင္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္ကို
ရင္တထိတ္ထိတ္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ ဤသို႔ေသာအခါမ်ဳိးတြင္ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ဆက္
လက္ရပ္တည္ႏင
ို ္ေရးအတြက္ ဘာေတြလအ
ို ပ္သည္ ဆိသ
ု ည္ကို ေလးေလးနက္
နက္ မသိျမင္ဘဲ ရိွႏိုင္မည္မထင္ပါ။

ယေန႔ကမာၻတြင္ ေဝလငါးမ်ဳိးျပဳန္းမသြားေစေရးအတြက္ ေငြသန္းေပါင္းမ်ား

စြာ အကုနအ
္ က်ခံၿပီး ႀကိဳးပမ္းကယ္ဆယ္ ျပဳစုခၾဲ့ ကသည္။ အိႏယ
ၵိ ႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ က်ား
သတၱဝါမ်ား ျပဳန္းတီးမသြားေစေရး၊ တရုတ္ျပည္တင
ြ ္ ဘင္ဒါဝက္ဝံ မ်ဳိးျပဳန္း မသြား
ေစေရး၊ က်ႏု္ပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာပင္ ႀကံ့၊ ဆင္၊ ဥေဒါင္း၊ ေအာက္ခ်င္း စေသာ
သတၱဝါမ်ား မ်ဳိးျပဳန္းမသြားေရး ထားတတ္ၾကေသာ ေစတနာကို လူသားတိုင္း
ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚၾကသည္။ သတၱဝါမ်ားအေပၚ ေမတၱာ၊ ဂရုဏာ၊
မုဒတ
ိ ာထားတတ္ၾကျခင္းအေပၚ ခ်ီးမြမ္းရပါမည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ လူမ်ဳိးေပ်ာက္ဆံုးသြား
မည့္ အေရးကိစတ
ၥ င
ြ ္ လူသားမ်ား ဥေပကၡာမထားမိေစရန္ႏင
ွ ့္ ေစတနာမမွားမိေစ
ရန္ က်ႏု္ပ္ေတာင္းပန္ သတိေပးလိုသည္။

63
Edkif[Hom

လူမ်ဳိးစံခ
ု ်စ္ၾကည္ေရး၊ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို ေႂကြးေၾကာ္ေန
ၾကေသာ က်ႏု္ပ္တို႔သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ မည္သို႔ေစတနာထား
ၾကမည္နည္း။ သမိုင္းျပတိုက္တြင္ ပလပ္စတစ္ရုပ္၊ ပလာစတာရုပ္ကို အမ်ဳိးသား
ဝတ္စံုပတ္ၿပီး ျပထားရေသာ အဆင့္သို႔ တြန္းပို႔ျခင္းကား မျပဳတန္ရာ။

မြန္လူမ်ဳိးအဘို႔ ဦးေအာင္ေဇယ် ဟံသာဝတီမြန္ျပည္ကို သိမ္းယူၿပီးေနာက္

မြန္လူမ်ဳိးမ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္ေမာင္းထုတ္ပစ္သည္။ မြန္က်မ္းဂန္စာေပမ်ားကို
ရွာေဖြ၍ ရသမွ်ကို ဗမာဘာသာျပန္ယၿူ ပီး မြနက
္ ်မ္းဂန္စာေပမ်ားအား မီးရိ႕ႈ ေဖ်ာက္
ဖ်က္ခဲ့ သည္။ ထို႔ေနာက္ မြန္စာေပသင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္
တခ်ိန္က ပုသိမ္၊ ဟံသာဝတီ၊ မုတၱမ မြန္တို႔ေနထိုင္ရာ ေဒသႀကီး (၃) ခု တြင္
ပုသိမ္၌ မြန္လူမ်ဳိးမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။ အဂၤလိပ္လက္ထက္ ယိုးဒယား
(ထိင
ု ္း) မွ မြနမ
္ ်ား ျပန္လာၾကသျဖင့္ မုတမ
ၱ တခြငတ
္ င
ြ ္ ဆက္လက္တိုးပြား ရွငသ
္ န္
ခဲရ
့ သည္။ မြနလ
္ မ
ူ ်ဳိးမ်ားသည္ တိုေတာင္းေသာကာလအတြင္း အျခားေသာ လူမ်ဳိး
မ်ားထက္ ႏိႈင္းယွဥ္မႈအရ အဘယ္ေၾကာင့္ ထူးကဲလ်င္ျမန္စြာ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရ
သည္ကို မြန္လူမ်ဳိးမ်ား သိၾကသည္။ သိေသာမြန္မ်ား ရင္နာခဲ့ရသည္။

ယိုးဒယားတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္အခ်ဳိ႕က “ရွမ္း” သို႔မဟုတ္ “ဆီယမ္”

(Siam) ဟူေသာ ေဝါဟာရကို ေဖ်ာက္၍ လူမ်ဳိးစုမ်ားအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳရန္
ဆိုၿပီး “ထိုင္း” ဟုေခၚေစသည္။ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ စာေပမ်ား တရားဝင္သင္ခြင့္ မရိွ
ေတာ့။ ထိုအခါ ဘန္ေကာက္ပတ္ဝန္းက်င္ ျပည္နယ္အမ်ားအျပားရိွ မြန္လူမ်ဳိး
မ်ားသည္ အရိန
ွ အ
္ ဟုန္ျပင္းစြာျဖင့္ “ထိင
ု ္း” ျဖစ္သြားၾကရသည္။ ထိင
ု ္းရိွ ယေန႔မန
ြ ္
လူငယ္အမ်ားစုသည္ မြန္စကားကိုပင္ မေျပာဆိုတတ္ေတာ့။ ထိုင္းတြင္ ေနာင္
အႏွစ္ (၁ဝဝ) ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ မြန္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ထိုင္းျပတိုက္ထဲတြင္
ကိန္းဝပ္ေနရမည့္ အလားအလာရိွသည္။

လူမ်ဳိးမ်ဳိးမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ လူသားမ်ားအဘို႔ မိမိတို႔လူမ်ဳိးေပ်ာက္ဆံုး

မသြားေစေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းရမည္မွာ ဘဝေပးတာဝန္ ျဖစ္သည္။ က်ႏု္ပ္တို႔
သည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး၊ လူမ်ဳိးစံုခ်စ္ၾကည္ေရးကို ေႂကြးေျကာ္
ေနခ်ိန္တြင္ မိမိအမ်ဳိးသား ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရျခင္းကို လက္ခံၾကမည္ မဟုတ္ေပ။
က်ႏုပ
္ သ
္ ည္ မ်ဳိးခ်စ္ပဂ
ု ၢိဳလ္တဦးျဖစ္သည္ဟု မိမက
ိ ယ
ို က
္ ို မိမသ
ိ တ္မတ
ွ သ
္ ည္။ ထိ႔ု
ေၾကာင့္ မိမိအသက္ရွင္ ထင္ရွားရိွေနပါလ်က္ က်ႏု္ပ္၏ လူမ်ဳိးအား ျပတိုက္သြင္း

64
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သည့္ လုပင
္ န္းစဥ္ကို မည္သ႔ို ရပ္ၾကည့္ႏင
ို ပ
္ ါ မည္နည္း။ ထိအ
႔ု တူ မြနလ
္ မ
ူ ်ဳိးအားလံုး
တို႔သည္လည္း က်ႏု္ပ္နည္းတူ ခံယူၾကမည္ပင္။ သို႔ပါ၍ လူမ်ဳိးအားလံုး ရွင္သန္
ရပ္တည္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တဲြ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးကို ႀကိဳးပမ္းၾကပါစို႔။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားေရးရာဂ်ာနယ္
၁၉၉၈ ခုႏွစ္

65
Edkif[Hom

rsufarSmufumv uBmh+idrf;csrf;a&; tvm;tvm

လူသားတိုင္းသည္ အပူအပင္ကင္းေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ဘဝကို လိုလားၾက

သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမွ ပညာကိုေကာင္းစြာ ဆည္းပူးႏိုင္သလို ႀကီးပြားေရးအတြက္
စီးပြားေရးကိုလည္း ေဇာက္ခ်လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္။ ခ်စ္သူခင္သူ မိသားစုအသိုင္း
အဝိင
ု ္းႏွင့္ လည္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး အတူတကြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိင
ု ္ႏင
ို ၾ္ ကပါလိမမ
့္ ည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရိလ
ွ ွ်င္ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္ေသာ လူ႔ေဘာင္ကို တည္ေဆာက္ႏင
ို မ
္ ည္မဟုတ္
ေပ။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ လူတသ
႔ို ည္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိင
ု ္ႏင
ို ရ
္ န္ ေငြအား၊ လူအားမ်ားစြာကို
စိက
ု ထ
္ တ
ု ၿ္ ပီး ကာကြယ္ေရးလုပင
္ န္းတြင္ ရင္းႏီွးထားရသည္။ အေျမာ္အျမင္ရိွေသာ
ပညာရိွႀကီးတို႔က ဘာသာေရးအရ ယံုၾကည္မႈအယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျပဌာန္းၿပီး
လူသတၱဝါတိ႔ု ေအးခ်မ္းစြာ အတူတကြ ေနထိင
ု ္ႏင
ို ရ
္ န္ သြနသ
္ င္ဆံုးမ ပညာေပးခဲ့
ၾကသည္။ ပထမကမာၻစစ္၊ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးမ်ားအတြင္း ေသေက်ပ်က္စီး
ဆံုးရံႈးခဲ့ရမႈမ်ားကို သခၤဏ္းစာယူၿပီး ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ထိန္း
သိ မ္းႏို င္ ရ န္ ႏို င္ ငံေ ပါင္း ခ်ဳပ္ အ သင္း ႀကီးႏွ င့္ ကမာၻ ႔ ကု လ သမဂၢ အ ဖဲြ ႔ ႀ ကီး တို ႔ ကို
ႀကိဳးပမ္းဖဲြ႔စည္း ထားခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ လူသားအားလံုး
အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ ကိစၥရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။

ကမာၻတြင္ လူဦးေရတိုးပြားမ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ရိကၡာႏွင့္ နယ္ေျမရယူ

ပိုင္ဆိုင္လိုျခင္းအလို႔ငွာ စစ္ပဲြမ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ေအဒီ (၁၆) (၁၇)
ရာစု အထိ ဓား၊ လံ၊ွ ေလး၊ ျမႇားတိက
႔ု သ
ို ာ သံုးစဲခ
ြ ရ
ဲ့ ာမွ (၁၈) ရာစု ေရာက္လာေသာ
အခါ ေသနတ္၊ အေျမာက္မ်ားကို သံုးစဲြလာၾကသည္။ ထိအ
ု ခါ လက္နက္ေကာင္း
မ်ား ထုတလ
္ ပ
ု ပ
္ င
ို ဆ
္ င
ို ထ
္ ားႏိင
ု သ
္ မ
ူ ်ားသည္ စစ္ေရးတြင္ အသာစီးရ လာၾကသည္။
ဒုတယ
ိ ကမာၻစစ္တင
ြ ္ အေမရိကန္၏ အႏုျမဴဗံုးက စစ္ကအ
ို ဆံုး အျဖတ္ေပးလိက
ု ရ
္ ာ
မွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အႏုျမဴဗံုး လက္နက္မ်ားကို အၿပိဳင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္လာၾက

66
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သည္။ ယခုအခါ ႏိုင္ငံမ်ားစြာတြင္ အႏုျမဴဗံုး၊ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဗံုး၊ ညဴထရြန္ဗံုးမ်ားကို

ပိုင္ဆိုင္လာၾကသည္။ ၎တို႔ကို တာေဝးပစ္လက္နက္မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ၾကၿပီး
ေနရာအႏံတ
႔ွ ြင္ ျဖန္က
႔ ်က္ထားၾကသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ထုတလ
္ ပ
ု ္ ပိင
ု ဆ
္ င
ို ထ
္ ား
ေသာ ဗံုးမ်ား၊ ဒံုးက်ည္မ်ားသည္ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက အေမရိကန္တို႔
အသံုးျပဳခဲ့ေသာ အႏုျမဴဗံုးထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ လူကိုအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္
ေသေစႏိုင္သျဖင့္ စစ္ကိုပို၍ ေၾကာက္ရံြ႕လာၾကသည္။ ထို လက္နက္ဆန္းမ်ား
ပိင
ု ဆ
္ င
ို ထ
္ ားေသာ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုနင
ွ တ
့္ ခု စစ္ျဖစ္ပါက ႏိင
ု သ
္ ဟ
ူ ၍
ူ မရိ၊ွ နွစဘ
္ က္စလံုးမွ
ႀကီးမားေသာ ဆံုးရံႈးမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆင
ို ရ
္ ပါလိမမ
့္ ည္။ ဤသိ႔ေ
ု သာ အေျခအေနေၾကာင့္
ယေန႔အခါတြင္ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ပို၍ပင္ အေရးႀကီးလာေနသည္။

ယေန႔ကမာၻတြင္ လူဦးေရအလြန္တိုးပြားလာေနၿပီး လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး

ေကာင္းမြန္လာျခင္း၊ စက္မႈႏွင့္ နည္းပညာမ်ား တိုးတက္လာျခင္း၊ တႏိုင္ငံႏွင့္
တႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံသြားလာမႈ မ်ားျပားလာေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး၊
စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႔တြင္ ဆက္စပ္မီွခို ေရာေနွာလာေနၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ကမာၻကို ကမာၻ႔ရြာႀကီးတရြာဟုပင္ ေျပာဆိုသံုးစဲြေနၾကသည္။
ဤကာလတြင္ ႏိုင္ငံတခုခုအတြင္း စစ္မက္ျဖစ္ပြားလွ်င္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား
အတြင္းသို႔ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၊ အလုပ္အကိုင္ ရရိွေရးအတြက္ ခိုးဝင္သူမ်ား
အမ်ားအျပား ေရာက္ရိွသြားတတ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈခြင့္ႏွင့္ သြားသူမ်ားကား
ေဝးလံေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအထိ ေရာက္ရိွသြားတတ္သည္။ ထိုအေျခအေနေၾကာင့္
ရာဇဝတ္မႈခင္းမ်ား ထူေျပာလာၿပီး ေရာဂါဘယမ်ားလည္း ကူးစက္သြားတတ္
သည္။ ေမွာင္ခိုပစၥည္းေရာင္းဝယ္မႈ၊ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး
ေရာင္းဝယ္မႈမ်ားသည္လည္း ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိမ္ေရွ႕ပူ၊ အိမ္
ေနာက္မခ်မ္းသာ ျဖစ္ရံုသာမက ငါးခံုးမတေကာင္ေၾကာင့္ တေလွလံုးပုပ္ရမည့္
ဘဝသို႔ပင္ ျဖစ္ေပၚတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတခုစီတိုင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး
စားဝတ္ေနေရးဖူလံုရန္ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ တာဝန္ရိွလာသည္။

မ်က္ေမွာက္ကာလသည္ အထက္ကေဖာ္ျပထားသည္အ
့ တိင
ု ္း ႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ို ္းႏွင့္
ကမာၻ တ ခြ င္ လံုး ၿငိ မ္း ခ်မ္း ရန္ လို အ ပ္ေ ၾကာင္း ကို အမ်ားကသိ လာၾကၿပီျ ဖစ္
ေသာ္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုကား မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေသးေပ။ ႏိုင္ငံတခုႏွင့္
တခုအၾကား စစ္မက္မျဖစ္ပြားရေအာင္ ကုလသမဂၢမွ ထိန္းသိမ္းေနပါေသာ္လည္း

67
Edkif[Hom

ႏိုင္ငံတခုခုအတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားကိုမူကား ဝင္ေရာက္ ျဖန္

ေျဖေပးျခင္းမွာ အကန္အ
႔ သတ္မ်ားစြာ ျဖစ္ရိွေနပါသည္။ သက္ဆင
ို ရ
္ ာ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ား၏
အစိုးရမ်ားက မိမတ
ိ ႔ျို ပည္တင
ြ ္းေရးကို ဝင္ေရာက္ေႏွာင္ယ
့ က
ွ မ
္ မ
ႈ ျပဳရန္ ကန္က
႔ က
ြ ္
တတ္ၾကသည္။ ကုလသမဂၢတြင္ တားျမစ္ႏိုင္ခြင့္ ဗီတို (VETO) အာဏာရ ႏိုင္ငံ
ႀကီးငါးခုမွ အျမင္မတူညီၾကပါက တခုခုကိုဆံုးျဖတ္၍ မရႏိုင္သလို၊ လံုၿခံဳေရး
ေကာင္စအ
ီ ဖဲဝ
႔ြ င္ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားအတြင္း အျမင္ကဲြျပားေနပါကလည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္
မလြယ္ေပ။ ေနာက္အခက္အခဲတခုမွာ ကုလသမဂၢတင
ြ ္ လံုေလာက္ေသာ ဘ႑ာ
ေငြႏွင့္ စစ္အင္အား မရိွေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္း
ႏိုင္ေရးကိုသာ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ အေနအထားမွ ၾကားဝင္ျဖန္ေျဖ ေနရသည္။ စစ္ေရး
အရ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းရန္ လိအ
ု ပ္သည္အ
့ ခါမ်ဳိးတြင္ အေမရိကန္ႏင
ွ ့္ ေနတိုးအဖဲြ႔
ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကုလသမဂၢထက္ ေရွ႕ေရာက္ေနတတ္သည္။

ယေန႔ကမာၻတြင္ ယခင္ကကဲ့သို႔ လက္ဝဲ၊ လက္်ာႏိုင္ငံ အုပ္စုခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္

ၾကျခင္း မရိွေတာ့ပါ။ စစ္ေအးစစ္ပႀဲြ ကီး ၿငိမ္းေအးသြားခဲၿ့ ပီ။ သိ႔ေ
ု သာ္ အခ်ဳိ႕ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ား
အတြ င္း တြ င္ လူ မ်ဳိးေရးျပႆနာေၾကာင့္ ျပည္ တြ င္း စစ္ မီး ျဖစ္ေ ပၚေနသည္ ။
အဂၤ လ န္ႏို င္ ငံ (United Kingdom) တြ င္ အို င္း ရစ္ အ မ်ဳိး သားေတာ္ လွ န္ေ ရး၊
အစၥေရးတြင္ ပါလက္စတိုင္း အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး၊ သီရိလကၤာတြင္ တမီးလ္
အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး၊ ရုရွားတြင္ ေခ်ခ်င္းအမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး၊ အင္ဒို
နီးရွားတြင္ အာေခ်အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရးတို႔သည္ ထင္ေပၚေၾကာ္ၾကားသည္။
က်ေနာ္တ႔ို ျမန္မာႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ မ
္ ူ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေပါင္း တဒါဇင္ခန္႔ႏင
ွ ့္ ဒီမက
ို ေရ
စီေရးအတြက္ ေတာ္လွန္ေနသည့္ အင္အားစုမ်ား ရိွေနသည္။

အိုင္းရစ္အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔ (IRA) ႏွင့္ ပါလက္စတိုင္းအမ်ဳိးသား

လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲတ
႔ြ သ
႔ို ည္ စစ္တပ္ႀကီးဖဲၿ႔ြ ပီး ယွဥၿ္ ပိဳင္သည္န
့ ည္းကို မက်င္သ
့ ံုး
ဘဲ၊ လူနည္းနည္းႏွင့္ စြန္႔စားတိုက္ခိုက္ေသာ အေသခံပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္သည့္
နည္းမ်ားျဖင့္ ရန္သူအစိုးရအဖဲြ႔ဝင္မ်ား၊ ရန္ဘက္လူမ်ဳိး၏ ျပည္သူမ်ားကို တိုက္
ခိုက္ၾကသည္။ တမီးလ္တိုင္းဂါးအဖဲြ႔ကလည္း ဤအေသခံတိုက္ခိုက္သည့္ နည္း
ကိက
ု ်င္သ
့ ံုးခဲၾ့ ကသည္။ ဤနည္းကို အခ်ဳိ႕က အၾကမ္းဖက္ဝါဒ (Terrorism) ဟုေခၚ
ၾကသည္ ။ လက္ေ တြ ႔ တြ င္ ထို တို က္ ခို က္ န ည္း နာသည္ ၎တို ႔ ဦး တည္ေ သာ
အစိုးရကို ျဖဳတ္ထတ
ု ္ႏင
ို ္ျခင္း မရိွေပ။ သိ႔ေ
ု သာ္ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္း အမ်ဳိး

68
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မ်ဳိးကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး၊ အေပးအယူလုပ္ ေစ့စပ္ေရးကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤ

နည္းနာသည္ မယွဥ္သာေအာင္ အင္အားႀကီးေသာ ရန္သူကို အင္အားနည္း
ေသာ အင္အားစုက တိုက္ပဲြဆင္ေသာ နည္းတရပ္အျဖစ္ ထင္ရွားလာသည္။

(၂၁) ရာစုအဝင္ ၂ဝဝ၁ ခုႏစ

ွ ္ စက္တင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔တင
ြ ္ အေမရိကန္
ႏိုင္ငံ၊ နယူးေယာ့ၿမိဳ႕ရိွ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး အေဆာက္အဦး (WTC) အထပ္
(၁၁ဝ) စီရိွ အမႊာညီေနာင္တိုက္ႏွစ္လံုးကို အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း ၿဖိဳခ်ႏိုင္ခဲ့
သည္။ ဝါရွငတ
္ န္ဒစ
ီ ၿီ မိဳ႕ရိွ အေမရိကန္တ၏
႔ို စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ပင္တဂြန္ အေဆာက္အဦ
ကိုလည္း ဝင္တိုက္ခဲ့ရာ အပ်က္အစီးအေတာ္အတန္ရိွခဲ့သည္။ တိုက္ခိုက္ေရး
သမားမ်ားသည္ ခရီးသည္တင္ဂ်က္ေလယာဥ္ႀကီးမ်ားကို ျပန္ေပးဆဲြယူၿပီး ၎
ေလယာဥ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဝင္တက
ို ရ
္ ာ ဗံုးမပါဘဲ အလြနႀ္ ကီးမားေသာ ေပါက္ကဲြ ပ်က္
စီးဆံုးရံႈးမႈကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ လူ (၆,ဝဝဝ) ေက်ာ္ေသဆံုးၿပီး အလြန္ႀကီးမား
ေသာ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ (၁၂)
ရက္ေန႔တြင္ အင္ဒန
ို ီးရွားႏိင
ု င
္ ံ ဘာလီကၽြန္းတြင္ ကားေထာင္ဗံုးျဖင့္ တိက
ု ခ
္ က
ို ရ
္ ာ
လူ (၂ဝဝ) နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ျပန္သည္။ ႏိုဝင္ဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔တြင္ အာဖရိက
တိက
ု ္ ကင္ညာႏိင
ု င
္ ၊ံ မြနဘ
္ ာဆာၿမိဳ႕ ဟိတ
ု ယ္တခုကို ကားဗံုးျဖင့္ ေဖာက္ခဲြျခင္းႏွင့္
တဆက္တည္း အစၥေရး ေလယာဥ္တစီးကို ဒံုးက်ည္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ျခင္းတို႔သည္
ထင္ရွားေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ဤ အျဖစ္အပ်က္မ်ားအျပင္ အစၥေရး
ႏိုင္ငံအတြင္း ပါလက္စတိုင္းတို႔၏ အေသခံဗံုးေဖာက္ခဲြမႈမ်ား အႀကိမ္မ်ားစြာ ျဖစ္
ေပၚခဲ့ေသးသည္။ ရုရွားႏိင
ု င
္ ံ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ရိွ ကဇာတ္ရတ
ံု ခုကို ေခ်ခ်င္းေတာ္လွန္
ေရးသမားတို႔ ဝင္စီးခဲ့ရာမွ လူ (၁ဝဝ) ေက်ာ္ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။ ဤသည္တို႔မွာ
(၂၁) ရာစုအစ ယေန႔ကာလ၏ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေန ျဖစ္သည္။

ဤ အၾကမ္း ဖက္ တို က္ ခို က္ မႈ တို ႔ သ ည္ မသက္ ဆို င္ေ သာျပည္ သူ မ်ားကို
ထိခက
ို ္ေသဆံုးေစသျဖင့္ တရားေသာ စစ္ေရးနည္းနာ မဟုတ္ေပ။ အမ်ားကေဝဖန္
ရႈ တ္ ခ်ေနေသာကိ စ ၥ ျဖစ္ သ ည္ ။ သို ႔ေ သာ္ လ ည္း ဤအျဖစ္ အ ပ်က္ မ်ားသည္
နည္းပါး ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည့္ အလားအလာမရိွ၊ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးပြား
မ်ားျပားလာေနသည္ကို ေတြ႔ရိွလာရသည္။

ကမာၻ ႔ ကု န္ သြ ယ္ေ ရးအေဆာက္ အ ဦး အား တို က္ ခို က္ မႈ ၊ ဘာလီ က ၽြ န္း ဗံုး
ေဖာက္မႈ၊ မြန္ဘာဆာ ဗံုးေဖာက္မႈႏွင့္ ေလယာဥ္ပစ္ခတ္မႈတို႔သည္ ဆက္စပ္ေန

69
Edkif[Hom

သည့္ လကၡဏာရိသ
ွ ည္။ ဘာလီကၽြန္းေဖာက္ခဲမ
ြ တ
ႈ င
ြ ္ အဖမ္းခံထားရသူ တဦးက
“ၾသစေၾတးလီးယား ႏိုင္ငံသားမ်ားကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားမ်ားဟု ထင္မွတ္ၿပီး
ေဖာက္ခဲြခဲ့မိသည့္အတြက္ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း” ေျပာၾကားခဲ့သည့္ စကားကို
ေထာက္လွ်င္ အေမရိကန္ အစိုးရအေပၚ မေက်နပ္ခ်က္ရိွေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။
ကင္ညာႏိင
ု င
္ ံ ဗံုးေဖာက္မႈႏင
ွ ့္ ေလယာဥ္ပစ္ခတ္မတ
ႈ သ
႔ ို ည္ အစၥေရးႏိင
ု င
္ သ
ံ ားမ်ားကို
ဦးတည္ထားေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ အေမရိကန္ ျပည္သမ
ူ ်ားႏွင့္ အစၥေရးျပည္သူ
မ်ားအေပၚ ဤတိုက္ခိုက္သူတို႔က အဘယ္ေၾကာင့္ ပစ္မွတ္ထားခဲ့ရ ပါသနည္း။
စဥ္းစားသံုးသပ္ရန္ လိုအပ္ေသာအခ်က္ျဖစ္သည္။

အစၥေရးတို႔သည္ အာရပ္မ်ဳိးႏြယ္စုဝင္ ပါလက္စတိုင္းလူမ်ဳိးမ်ား၏ ႏိုင္ငံကို

လုယသ
ူ မ
ိ ္းပိက
ု ထ
္ ားၿပီး ပါလက္စတိင
ု ္း ျပည္သမ
ူ ်ားအေပၚ စစ္အင္အားျဖင့္ အႏိင
ု ္
က်င့္ေနသည္။ ပါလက္စတိုင္းမ်ားကို နယ္ေျမခဲြေပးၿပီး လြတ္လပ္ခြင့္ေပးရန္
ကုလသမဂၢႏင
ွ ့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာက ေတာင္းဆိုေနပါေသာ္လည္း မေပးေသးဘဲ အခ်ိန္
ဆဲြေနသည္။ နယ္ေျမႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားေပးရမည္ကို နားလည္ေသာ္လည္း
နည္းႏိုင္သမွ် အနည္းဆံုးကိုသာေပးရရန္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ ကုလသမဂၢႏွင့္
ႏို င္ ငံ တ ကာက အစၥေ ရးအေပၚ မည္ သို ႔ ပ င္ အျပစ္ တ င္ေ ဝဖန္ေ နေသာ္ လ ည္း
အေမရိကန္အစိုးရသည္ အစၥေရးတို႔ဘက္က အၿမဲရပ္တည္ကာကြယ္ေပးေန
သည္။ ႏိုင္ငံတကာေရးရာမ်ားတြင္ အေမရိကန္သည္ ၎၏ ၾသဇာအာဏာကို
သံုးၿပီး ဆရာႀကီးလိုက္လုပ္ေနသည္။ ေနတိုးစစ္အင္အားကို သံုး၍လည္း ဝင္
ေရာက္စြက္ဖက္တတ္သည္။ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားရိွ မူဆလင္ဘာသာဝင္အမ်ားစု
သည္ ပါလက္စတိင
ု ္းတိဘ
႔ု က္က နာက်ည္းလာၾကသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ အစၥေရးႏွင့္
အေမရိကန္အစိုးရတိက
႔ု ို ဆန္က
႔ ်င္တက
ို ခ
္ က
ို ခ
္ ်င္ၾကသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ယွဥၿ္ ပိဳင္တက
ို ္
ခိုက္ရန္အင္အား အလြန္ကြာျခားေနသျဖင့္ ၎တို႔၏ ျပည္သူမ်ားကို ဒုကၡေပးၿပီး
ျပည္သတ
ူ က
႔ို ၎တိအ
႔ု စိုးရကို ေတာင္းဆိအ
ု ၾကပ္ကင
ို ္ လာေစရန္ ျပည္သမ
ူ ်ားကို
တို က္ ခို က္ေ နျခင္းျဖစ္ သ ည္ ဟု ထင္ျ မင္ သံုး သပ္ မိ ပါသည္ ။ တနည္း အားျဖင့္
အင္အားနည္းေသာအုပ္စုက အင္အားသာလြန္ေသာအုပ္စုကို တိုက္ခိုက္ရာမွာ
တိုက္ရိုက္မလုပ္နိုင္သျဖင့္ သြယ္ဝိုက္သည့္နည္းကို သံုးျခင္းျဖစ္သည္။

အေမရိကန္အစိုးရသည္ အယ္ကိုင္ဒါအဖဲြ႔ဝင္တို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈကို ခံရေသာ

အခါ ရန္သူကို ရွာမေတြ႔သျဖင့္ တာလီဘန္အစိုးရကို တိုက္ခိုက္ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည္။

70
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သိ႔ေ
ု သာ္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာတြင္ ျပန္႔ႏ႔ေ
ံွ ရာက္ရိွေနေသာ အယ္ကင
ို ဒ
္ ါမ်ားကို ေခ်မႈန္းႏိင
ု ္
ရန္ အစိုးရအဖဲြ႔မ်ားစြာကို ဖယ္ရွား၍ မရနိုင္ပါ။ အစၥေရးအစိုးရသည္ တိုက္ခိုက္ခံ
ရတိုင္း အၿမဲလိုလို ပါလက္စတိုင္းျပည္သူမ်ားကို ျပန္၍ လက္စားေခ် တိုက္ခိုက္
တတ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ အစၥေရးတို႔ ပိုၿပီးၾကမ္းၾကမ္းလႈပ္ရွားေလ ၎တို႔၏
ျပည္သမ
ူ ်ားအဘိ႔ု ဒုကၡေတြ႔ေလေလ ျဖစ္လာေနသည္။ တဘက္က အေမရိကန္ႏင
ွ ့္
အစၥေရးႏိုင္ငံအတြင္း တိုက္ခိုက္ရန္ မလြယ္ေသာအခါ ႏိုင္ငံျခားတခုခုတြင္ သြား
ေရာက္ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ယခုအခါ အာရွ၊ အာဖရိကတိုက္ရိွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္
တိက
ု ခ
္ က
ို ္ျပေနသည္။ အစၥေရးႏွင့္ ပါလက္စတိင
ု ္းအေရးသည္ ကမာၻတခြငလ
္ ံုးကို
ျပန္႔ႏံွ႔ဒုကၡေပးေနၿပီး ခံရသူမ်ားကား အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားသာ ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔
ျမင္ေနၾက ရပါသည္။

လူလူခ်င္းျဖစ္ ပြားေနေသာ ပဋိ ပ ကၡ မ်ားကို အင္ အားသံုးေျဖရွ င္းျခင္းနည္း

တခုတည္းျဖင့္ ေျဖရွင္း၍ မရနိုငပ
္ ါ။ အင္အားသံုးေျဖရွင္းျခင္းနည္းသည္ အာဏာ
ရွင္တို႔ က်င့္သံုးေသာ နည္းျဖစ္သည္။ ဤနည္းကို လူမိုက္၊ လူရမ္းကား၊ အေျမာ္
အျမင္မရိွသူမ်ားအေပၚတြင္သာ က်င့္သံုးသင့္က်င့္သံုးႏိုင္သည္။ ပညာအေျမာ္
အျမင္ရိွသူ ျပည္သူမ်ားအေပၚ က်င့္သံုးမိပါက ပိုမိုဆိုးရြားေသာ အေျခအေနကို
ျဖစ္ေပၚလာေစသည္။ မဆင္မျခင္အလြန္အကၽြံကိုင္တြယ္မိပါက ကမာၻ႔ျပႆနာ
ႀကီး ျဖစ္လာႏိုင္သည္။

ဥပမာအားျဖင့္ ဘာလီကၽြန္းတြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသား မ်ားစြာေသဆံုးခဲ့ရ

သည္အ
့ ေပၚ စိတန
္ ာေနေသာ ၾသစေၾတးလ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ထိက
ု သ
ဲ့ ႔ို အၾကမ္းဖက္
တိက
ု ခ
္ က
ို မ
္ မ
ႈ ်ဳိးကို တင္ႀကိဳသိရပ
ိွ ါက ႏိင
ု င
္ န
ံ ယ္ေျမမေရြး လက္ဦးမႈရေအာင္ တိက
ု ္
ခိုက္ရမည္ဟု ႏိုဝင္ဘာလအကုန္ ဒီဇင္ဘာလဆန္းပိုင္းက ေျပာဆိုခဲ့မိသည္။ ထို
သို႔ ေျပာခဲ့သည့္အေပၚ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို႔
ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးမခံေၾကာင္း ေဒါသျဖင့္ တံု႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။
အစၥေရးႏိင
ု င
္ က
ံ ကင္ညာႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္း တိက
ု ခ
္ က
ို ခ
္ ရ
ံ မႈကို ဝင္ေရာက္စစ
ံု မ္းကိင
ု တ
္ ယ
ြ ္
ရန္ ေျပာလာသည္ကို ကင္ညာႏိုင္ငံက ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္၊
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ တိုက္ခိုက္ခံရစဥ္က ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ႏိုင္ငံသားအမ်ားစု
အၾကမ္းဖက္အဖဲတ
႔ြ င
ြ ္ ပါဝင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏင
ွ ့္ ေဆာ္ဒအ
ီ ာေရးဗီးယား
တိအ
႔ု ၾကား ဆက္ဆံေရးညစ္ေထး ခဲရ
့ သည္။ တဖန္ အၾကမ္းဖက္တက
ို ခ
္ က
ို မ
္ မ
ႈ ်ားကို

71
Edkif[Hom

အီရတ္သမၼတ ဆဒမ္ဟူစိန္က အားေပးထားသည္ဟု ယံုၾကည္စြပ္စဲြၿပီး အီရတ္

အေပၚ အေမရိကန္က တိက
ု ခ
္ က
ို ရ
္ န္ ႀကိဳးပမ္းလာသည္။ ကုလသမဂၢႏင
ွ ့္ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ား
စြာ ဝင္ထိန္းေနရသည္။

ဤ ျဖစ္ရိွေနေသာ အေျခအေနမ်ားအေပၚ သံုးသပ္လွ်င္ (၂၁) ရာစုအဝင္

မ်က္ေမွာက္ကာလသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမည့္ အလားအလာနည္းၿပီး စစ္ပဲြမ်ား ျဖစ္ေပၚ
ေပါက္ ကဲြ လာႏို င္ သ ည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ပင္ ဆို က္ေ ရာက္ လာႏို င္ သ ည္ ။ ဤ
ေပါက္ကမ
ဲြ အ
ႈ ႏၲရယ္သည္ မလဲမ
ြ ေသြျဖစ္ေပၚလာမည္ဟု ႀကိဳတင္နမိတဖ
္ တ္လက
ို ္
သည္ေတာ့မဟုတ္ သက္ဆင
ို ရ
္ ာလူတအ
႔ို ေပၚ တည္ေနေပသည္။ ကမာၻတင
ြ ျ္ ဖစ္ေစ
ျမန္မာျပည္တင
ြ ္ျဖစ္ေစ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယဥ္တဲြေနထိင
ု ္ေရးအတြက္ တန္းတူညမ
ီ ွ်
ေရးရိဖ
ွ လ
႔ို သ
ို ည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း၊ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္ မတူသည့္
အေပၚခဲြျခားျခင္း၊ ဖိႏိွပ္အႏိုင္က်င့္ျခင္းမ်ား ရိွေနပါက ငံု႔လွ်ဳိးေနေသာ ခံျပင္းစရာ
နာက်ည္း ခ်က္ မ်ားကေန အၾကမ္း ဖက္ တို က္ ခို က္ မႈ ကို ျဖစ္ေ ပၚလာေစသည္ ။
ျပႆနာ၏ အရင္းအျမစ္ျဖစ္ေသာ ဤကိစၥအေပၚ အေလးထားစဥ္းစား ေျဖရွင္း
ၾကမည္ဆပ
ို ါက ေျပလည္ရန္ ခဲယဥ္းမည္ မဟုတပ
္ ါ။ လူတသ
႔ို ည္ (အဓိကအားျဖင့္
အင္အားႀကီးသူ၊ အာဏာရိွသူတို႔သည္) ျပႆနာမ်ားကို ဦးေႏွာက္ျဖင့္ ပိုင္းျခား
ေဝဖန္ ၍ ဆံုးျဖတ္ျ ခင္း မ်ား လု ပ္ သ င့္ သ ည္ ။ လူ တို ႔ သ ည္ ခ်စ္ျ ခင္း ၊ မု န္းျခင္း ၊
နာက်ည္းျခင္းႏွင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန္မာနတို႔အေပၚ အေျခခံေသာ နွလံုးသား
ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းမ်ဳိးကို သတိထား ေရွာင္ရွားၾကရန္လိုအပ္သည္။

နိ ဂံုး ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ မ်က္ေ မွာ က္ ကာလအေျခအေနသည္ ကမာၻ တြ င္ေ ရာ

ျမန္မာတြငပ
္ ါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပ်က္စီးေစႏိင
ု သ
္ ည့္ ေပါက္ကမ
ဲြ အ
ႈ ႏၲရယ္သည္ လက္
တကမ္းအကြာမွာ ရိွေနသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ေရွာင္ဖယ္၍လည္း ရႏိင
ု သ
္ ည္။ တိုးဝင္၍
လည္း ရႏိင
ု သ
္ ည္။ သက္ဆင
ုိ သ
္ တ
ူ အ
႔ို ေပၚတြငသ
္ ာ တည္မီွေနပါသည္။ တာဝန္ရိွ
သူမ်ား စဥ္းစားၾကပါကုန္။

မြန္အမ်ဳိးသမီးဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္

72
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

usm;udkoem;&if orifudkvnf; pmemwwfygap

၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၂၆) ရက္ေန႔ (RFA) လြတ္လပ္တဲ့ အာရွေရဒီယို

အစီအစဥ္က က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ဟူးေကာင္းေဒသမွာ က်ား
ထိန္းသိမ္းေရး ေဒသဂြင္ တခုသတ္မွတ္ၿပီး က်ားမ်ားကို မ်ဳိးတုန္းမသြားေအာင္
ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ထားတယ္လ႔ို ေၾကညာသြားပါတယ္။ အဆိပ
ု ါ ဟူးေကာင္း
ေဒသက က်ားထိန္းသိမ္းေရးဂြင္ဟာ ကမာၻမွာအက်ယ္ဆံုးျဖစ္တယ္လို႔လည္း
ဆိထ
ု ားပါတယ္။ ကမာၻမွာ က်ားေကာင္ေရ အေတာ္နည္းေနၿပီး အခုဆရ
ို င္ အိႏယ
ၵိ
ႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ ေကာင္ေရ (၂,ဝဝဝ) ခန္န
႔ ႔ဲ က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ မ
ံ ွာ ေကာင္ေရ (၁၅ဝ) ေလာက္
သာ ရိတ
ွ ယ္လလ
႔ို ည္း ခန္မ
႔ နွ ္းတြကခ
္ ်က္ ထားပါတယ္။ အခု က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္
ေရွာက္ေရး အစီအစဥ္ဟာ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲ႔ြ (NGO) တခုရဲ့ အစီအစဥ္တခု
ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကလည္း သေဘာတူခြင့္ျပဳလို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္
ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အိႏိၵယနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံဝန္းက်င္မွာရိွတဲ့
ဘဂၤလားက်ားမ်ဳိးဟာ က်ားအမ်ဳိးမ်ဳိးအနက္ အေရာင္အေတာက္ပဆံုးနဲ႔ အကြက္
အလွဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ၾကားဖူးပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ေနထိုင္တဲ့ အာရွတိုက္မွာ ျခေသၤ့ေတြမရိွေတာ့လို႔ အာရွရဲ့ေတာ

တခြငမ
္ ွာ က်ားဟာဘုရင္ ျဖစ္ေနတယ္။ အရြယပ
္ ႀို ကီးတဲ့ ဆင္အပါအဝင္ ေတာထဲ
က ေတာေကာင္အားလံုးဟာ က်ားကို ေၾကာက္ၾကရတယ္။ လူေတြလည္း က်ား
ကို ေၾကာက္ၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲကလူေတြကေတာ့ တိရစာၦန္ရံုရဲ့ ေလွာင္အိမ္ထဲမွာ
သာ က်ားကိုေတြ႔ဖူးေတာ့ ေၾကာက္ရေကာင္းမွန္း မသိရင္ေနမယ္။ ေတာနယ္မွာ
လႈပရ
္ ွားေနရတဲ့ လူေတြကေတာ့ က်ားကိအ
ု လြန္ေၾကာက္ၾကတယ္။ ေတာထဲသြား
ရင္ က်ားေျခရာ၊ က်ားမစင္ကို ျမင္တာဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်ားဟိန္းသံကို ၾကားရရင္ဘဲ
ျဖစ္ျဖစ္၊ ၾကက္သီးထၿပီး ေၾကာက္စတ
ိ ဝ
္ င္လာၿမဲျဖစ္တယ္။ ေတာထဲအပ
ိ ၾ္ ကတဲအ
့ ခါ
အေျပာအဆို အေနအထိင
ု ္ အျပဳအမူေတြကို ဆင္ျခင္ထန
ိ ္းသိမ္းဘိ႔ု လူႀကီးေတြက
သြန္သင္ၾကတယ္။ လူငယ္ေတြ၊ လူသစ္ေတြ အမွားတခုခုလုပ္မိရင္ ခြင့္လႊတ္ဖို႔

73
Edkif[Hom

ေတာေတာင္ေစာင္န
့ တ္ေတြကို လူႀကီးေတြက ေတာင္းပန္တတ္ၾကတယ္။ ေတာ
ေတာင္ေစာင့္နတ္ေတြက မေက်နပ္ရင္ က်ားေတြကိုေစလႊတ္ၿပီး အႏၲရာယ္ျပဳ
တတ္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြရိွတယ္။ က်ားေတြနဲ႔ နတ္ေတြဆက္စပ္မႈရိွတယ္။
နတ္ေတြက က်ားေတြကို ခိုင္းေစတတ္လို႔ ခုခံအံတုဖို႔ မလြယ္ဘူးဆိုတဲ့ အျမင္
ေတြလည္း တခ်ဳိ႕လူေတြက ခံယူထားၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕နတ္ရုပ္ေတြဟာ က်ားကို
စီးလို႔၊ တခ်ဳိ႕ နတ္ရုပ္ေတြကလည္း က်ားနဲ႔အတူရပ္လို႔ လုပ္ထားတာေတြဟာ
က်ားနဲ႔ နတ္ကို ဆက္စပ္ျမင္ေနၾကတာပဲ။ က်ားဟာ (၉) ေတာင္ျပည့္တဲ့အထိ
ႀကီး လာရင္ လူ လို ဖ န္ ဆ င္းႏို င္ တ ယ္ ဆို ၿ ပီးေတာ့ လ ည္း ေျပာတတ္ ၾ ကတယ္ ။
ဒါေတြက က်ားေတြရဲ့ အရိွန္အဝါဘယ္လိုရိွေနတယ္ဆိုတာ ေျပာျပတာပါ။ ယခု
ေခတ္မွာသာ က်ားေတြနည္းလာၿပီး လက္နက္ေတြလည္းေကာင္းလာလို႔ က်ား
ေတြကိုေၾကာက္တဲ့ စိတ္ေတြနည္းလာတာ ျဖစ္တယ္။

ေတာထဲက တိရစာၦန္အမ်ားစုဟာ ျမက္၊ သစ္ရြက္၊ သစ္ျမစ္၊ သစ္သီးေတြကို

စားၿပီး ရွင္သန္ေပါက္ဖြား ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ သမင္၊ ဒရယ္၊ စိုင္၊ ဆတ္၊ ဆင္၊
ေျပာင္၊ ႀကံ့စတဲ့ သားေကာင္ေတြ၊ ေမ်ာက္ေတြ၊ ငွက္မ်ဳိးစံုေတြဟာ ေတာထဲမွာ
သူ ႔ အ စု နဲ ႔ သူ ေနၾကၿပီးေတာ့ တေကာင္ နဲ ႔ တေကာင္ အႏၲ ရာယ္ မေပးၾကဘူး ။
လြတလ
္ တ
ြ လ
္ ပ္လပ္ ညီညီၫတ
ႊ ္ၫတ
ႊ န
္ ႔ဲ ေတာကိမ
ု ၿီွ ပီး ရွငသ
္ န္ေနၾကတယ္။ ဒါေပ
မယ့္ က်ား ဆိုတဲ့သားေကာင္တေကာင္ အဲ့ဒီေတာကို ေရာက္လာရင္ ေပ်ာ္ရႊင္
ေအးခ်မ္းေနတဲ့ သားေကာင္အားလံုးဟာ ေသရ၊ ေၾကရ၊ ေျပးရ၊ လႊားရနဲ႔ အားလံးု
ဒုကၡေရာက္ၾကရတယ္။ ဒါက တကယ့္အျဖစ္မွန္ပါ။ က်ေနာ္က က်ားကိုမုန္းလို႔
ပိုၿပီးေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေတာနယ္ကလူေတြသိၾကပါတယ္။

တိရစာၦနထ
္ မ
ဲ ွာ က်ားေတြဟာ သားေကာင္ေတြကို သတ္ျဖတ္စားေသာက္ၿပီး
ေတာ့မွ ရွင္သန္ၾကတာျဖစ္တယ္။ က်ားတေကာင္ရွင္သန္နိုင္ဖို႔ သားေကာင္ေတြ
ဘယ္ေလာက္ ေသေပးေနရတယ္ဆတ
ို ာ က်ားကိသ
ု နားတတ္သမ
ူ ်ား စဥ္းစားမိပါ
သလား။ သဘာဝက ဖန္တီးေပးထားတဲ့ ေတာထဲမွာ ေအးခ်မ္းစြာေနေနၾကတဲ့
သားေကာင္အမ်ားစုၾကီးဟာ က်ားတေကာင္အတြက္နဲ႔ ေၾကာက္လန္႔ေျပးလႊား
ဘဝပ်က္ေနရတာကို ကိုယ္ခ်င္းစာမိ ပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ က်ားလိုဘဝမ်ဳိး
အေနအထားမ်ဳိးကို အားက်ၿပီး အဲဒီလို စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးကို ေမြးျမဴျမႇင့္တင္လိုလို႔
လား ဆိုတာအေသအခ်ာ ျပန္လည္သံုးသပ္ေစခ်င္ပါတယ္။

74
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အတိတ္ကာလမွာ ၾကာျမင့္စြာ ေတာဘုရင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ က်ားသတၱဝါဟာ အခု

ေတာ့ ဝဋ္လည္ၿပီ။ သူ႔ကိုႏိုင္တဲ့သူ ေပၚလာၿပီ။ သူ႔ကို ဆံုးမပညာ ေပးေနၿပီ။ မုဆိုး
ေက်ာ္ႀကီးေတြက မိမိအစြမ္းအစကို သက္ေသျပဖို႔ က်ားသားေရကို ဧည့္ခန္းမွာ
အလွျပထားခ်င္တယ္။ လက္နက္ကို ေၾကာ္ျငာသူေတြကလည္း ျပသထားခ်င္
တယ္။ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ ရာထူးရွင္ေတြကလည္း ပကာသနတခုလို အိမ္မွာအလွ
ျပထားခ်င္တယ္။ က်ားရိုးကိုလည္း အရိုးအဆစ္ခိုင္မာၿပီး အားသန္ေစတဲ့ ေဆး
ဖက္ဝင္ပစၥည္းအျဖစ္ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြက ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ဝယ္ယူေနၾကတယ္။
က်ားရဲအ
့ စြယ၊္ ေျခသည္း၊ လက္သည္းမ်ားကိလ
ု ည္း ကေလးငယ္မ်ားရဲ့ လည္မွာ
ခ်ိတဆ
္ ထ
ဲြ ားရင္ သူငယ္နာက်ားဗဟုန္းေရာဂါကို ကာကြယ္ေစတယ္လ႔ို ယံၾု ကည္
ၿပီး ဝယ္ယူဝတ္ဆင္ေနၾကတယ္။ ဒီလို က်ားရဲ့ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြကို
တန္ဖိုးေပး ေစ်းျမႇင့္လိုက္ေတာ့ က်ားေတြအတြက္ ေတာဘုရင္ကေန ေတာပုန္း၊
မုဆိုးကေန သားေကာင္ဘဝ က်ေရာက္ေစခဲ့ရတယ္။ ဒီကေန႔ မုဆိုးမ်ားအတြက္
က်ားတေကာင္ရလိုက္ရင္ သန္းထီေပါက္သလို ေငြရေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ား
လိုက္မုဆိုးေတြ ေပၚလာတယ္။ ေငြေတြအကုန္ခံ၊ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ေတြကို ေက်ာ္
ျဖတ္ၿပီး က်ားကိလ
ု က
ို ရ
္ ွာၾကတယ္။ ဒီလန
ို ႔ဲ က်ားေတြခလ
ို ရ
ံႈ ာ ေနရာက်ဥ္းခဲရ
့ တယ္။

က်ားေတြဝဋ္လည္လို႔ မ်ဳိးတံုးရမွာကို စိုးရိမ္တဲ့ အေနအထားမွာ တခ်ဳိ႕က

က်ားေတြကို သနားၿပီး ကယ္တင္ခ်င္ၾကတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ားကိမ
ု မုန္းပါ
ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေတာကိုမီွၿပီး ေအးခ်မ္းစြာေနေနၾကတဲ့ သမင္၊ ဒရယ္၊ စိုင္၊ ဆတ္
စတဲ့ သားေကာင္ မ်ဳိး စံု အ မ်ားစုေ တြ ရဲ့ ဘဝကို ပို မို ၿ ပီး စာနာသနားမိ ပါတယ္ ။
သဘာဝက ဖန္တီးေပးထားတဲ့ ေရေျမေတာေတာင္ေပၚမွာ မီွတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့
သတၱဝါမ်ားအားလံုး စုစည္းညီၫႊတ္စြာ ရပ္တည္ႏိုင္ေရးကို ျဖစ္ေစလိုတယ္။
ဒီေတာ့ ဘယ္လဖ
ို န္တီး ရမွာလဲ။ က်ားကို ဒီအတိင
ု ္းလႊတထ
္ ားရင္ တကယ္လမ
႔ို ်ား
သမင္၊ ဒရယ္လို ဘဝမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေနၾကတဲ့ စာဖတ္သမ
ူ ်ားလက္ခံ သေဘာတူႏင
ို ပ
္ ါ့
မလား။ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ က်ားေတြတိုးပြားမ်ားျပားလာေရးကိဘ
ု ဲ ဦးစားေပးမယ္ဆရ
ို င္
သဘာဝသားေကာင္ေတြကို ထိန္းသိမ္းတယ္ဆိုတာ ျဖစ္နိုင္ပါဦးမလား။

ဒါက ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သေဘာထားအျမင္နဲ႔လည္း ဆိုင္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္

ကို ေအးခ်မ္းေစခ်င္ပါတယ္၊ တိုးတက္ေစခ်င္ပါတယ္ဆရ
ို င္ ျပည္သအ
ူ မ်ားစုအေပၚ
မွာ လုယက္အႏိုင္က်င့္အျမတ္ထုတ္ေနတဲ့ လူဆိုးေတြ၊ ဓားျပေတြ၊ ကိုယ္က်ဳိးရွာ

75
Edkif[Hom

အာဏာရွင္ေတြကို ေမြးျမဴထားလို႔ မရဘူး။ ဒီလိုပါပဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု

နဲ႔ ဖဲစ
႔ြ ည္းထားတဲ့ က်ေနာ္တ႔ျို ပည္ေထာင္စႀု ကီးမွာလည္း လူမ်ဳိးမ်ဳိးထဲကို တိုးတက္
ေအာင္လုပ္ၿပီး က်န္လူမ်ဳိးေတြကို ဝါးမ်ဳိပစ္ေနတာမ်ဳိးကို ခြင့္ျပဳထားဖို႔ မသင့္ဘူး။
ဒီအမူအက်င့္ေတြ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ တကယ္ရိွမရိွ စူးစမ္းေလ့လာၾကည့္ပါ။

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း ဆိုၿပီး
လူမ်ဳိးႀကီး (၈) မ်ဳိး အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကိုးကန္႔၊ နာဂ၊ ပအိုဝ္း၊
ပေလာင္၊ ဝ၊ လားဟူ စတာေတြကလည္း လူဦးေရအေတာ္အတန္နဲ႔ သီးျခား
နယ္ေျမမွာ စုစည္းတည္ရိွေနၾကတယ္။ စစ္အစိုးရကေတာင္ လူမ်ဳိး (၁၃၅) မ်ဳိး
ရိွတယ္လို႔ ေျပာေနတယ္။ ဒါကေတာ့ မမွန္ပါဘူး။ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဖလမ္းခ်င္း၊
ဟားခါးခ်င္း ဆိုၿပီး ခဲြျခားထားတာကေတာ့ မရိုးသားပါဘူး။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္
ေရးခက္ခဲၿပီး စာေပမထြန္းကား မက်ယ္ျပန္႔ေသးတဲ့ကာလမွာ ေဒသအလိုက္
စကားအခ်ဳိ႕ ကဲြတာရိွေပမယ့္ ခ်င္းလူမ်ဳိးကေတာ့ တခုထဲပါ။ ဒီလို မတူညီတဲ့
လူမ်ဳိးေတြရိွေနၾကတဲ့ အေနအထားမွာ ဗမာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ တခုတည္း
ကိုပဲ အားေပးျမႇင့္တင္ေနရာေပးၿပီး က်န္လူမ်ဳိးစုေတြရဲ့ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ဖိႏိွပ္ပိတ္ပင္ထားတာမ်ဳိးဟာ ေအးခ်မ္းတဲ့ ေတာထဲမွာ က်ား
ကို လႊတ္ၿပီး ေမြးတဲ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္။

ျပည္နယ္ရိွတဲ့ လူမ်ဳိးစုေတြေရာ၊ ျပည္နယ္မရိွ အမ်ဳိးသားေဒသ မရိွေသးတဲ့

လူမ်ဳိးေတြေရာ၊ သူတို႔ ေဒသမွာ သူတို႔ရဲ့ ဘာသာစကား၊ စာေပေတြကို ရံုးသံုး
တရားဝင္သံုးစဲြခြင့္ မရိွၾကဘူး။ လူမ်ဳိးစုေတြရဲ့ စာေပသင္ၾကားမႈကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာမသိမ္းခင္က အလယ္တန္းအဆင့္ထိ သင္ၾကားခြင့္
ရိခ
ွ တ
ဲ့ ယ္။ က်ေနာ္ငယ္ငယ္တန
ု ္းက မြန္ျပည္နယ္ဆတ
ို ာ မရိွေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္
က်ေနာ္ (၇) တန္းအထိ မြန္စာကိုေက်ာင္းမွာ သင္ခဲ့ရတယ္။ တနွစ္တခါ မြန္
ယဥ္ေက်းမႈပဲြေတာ္ႀကီးဆိုၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွာ စည္စည္ကားကား က်င္းပခြင့္ရ
ခဲတ
့ ယ္။ ျပည္နယ္ရတ
ိွ ဲ့ လူမ်ဳိးေတြက ျပည္နယ္ေကာင္စက
ီ ို ဖဲစ
႔ြ ည္းေပးထားေတာ့
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခဲြေရး၊ အာဏာေတြပါ အထိုက္အေလ်ာက္ရထားလို႔ ပိုၿပီး
အခြင့္အေရးရိွရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၂ ခုႏစ
ွ ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးကတည္းက ျပည္နယ္ေကာင္စဆ
ီ တ
ို ာ
လည္း ရုပ္ေသးျဖစ္ရ၊ တိင
ု ္းရင္းသားေတြရဲ့ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈဆင
ို ရ
္ ာအခြငအ
့္ ေရး

76
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေတြလည္း ဆံုးရံႈးခဲ့ရတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး (ဖက္

ဒရယ္မူ) ကိုလည္း ခဲြထြက္ေရးလို႔ စြပ္စဲြၿပီး တျပည္ေထာင္စနစ္နဲ႔ မဟာဗမာလူ
မ်ဳိးႀကီးဝါဒကို အတင္းအဓမၼပံုေဖာ္ခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ကိုတိုးခ်ဲ႕၊ စစ္အင္အားကို
အသံုးျပဳၿပီး တိုင္းရင္းသားအတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားနဲ႔ ၎တို႔ကို ေထာက္ခံ
အားေပးေနတဲ့ ျပည္သမ
ူ ်ားအေပၚ တိက
ု ခ
္ က
ို အ
္ ႏိင
ု က
္ ်င္ခ
့ တ
ဲ့ ယ္။ အုပခ
္ ်ဳပ္မဆ
ႈ င
ို ရ
္ ာ
ျပည္နယ္နဲ႔ လူမ်ဳိးစုမ်ားအတြက္ ရထားတဲ့အခြင့္အေရးေတြကို ရုတ္သိမ္းၿပီး ခ်ဳပ္
ကိုင္ထားတယ္။ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုလည္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔
သတ္ၿပီး ဗမာ စကား၊ ဗမာ စာေပ၊ ဗမာ ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ လႊမ္းမိုးေစခဲ့တယ္။

ဒီလို လုပ္ဟန္ေတြကို နဝတ၊ နအဖစစ္အစိုးရကလည္း ဆက္လက္က်င့္သံုး

အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတယ္။ ေရရွည္ေရတိုစီမံကိန္းေတြ အစီအစဥ္ေတြခ်၊
ဘ႑ာေငြေတြ အမ်ားအျပားအသံုးျပဳၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတယ္။ သူတ႔ို
ရဲ့ အစီအစဥ္တခ်ဳိ႕ကို ေဖာ္ျပရရင္ —

(က) မ်ဳိးစိတခ
္ ်စ္ဓာတ္ ရွငသ
္ န္ထက္ျမက္ေရး၊ အမ်ဳိးဂုဏ္ ဇာတိဂဏ
ု ္ျမႇငမ
့္ ားေရး၊
အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည့္ ယဥ္ေက်း
မႈ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊

(ခ) အမ်ဳိးသားညီၫႊတ္ေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမည့္ ျမန္မာ့ရိုးရာ ယဥ္

ေက်းမႈအနုပညာႏွင့္ သုခုမအနုပညာမ်ား မတိမ္ေကာမပေပ်ာက္ေစရန္
ထိန္းသိမ္းေရးနွင့္ ထြန္းကားျပန့္ပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊

(ဂ) ရိုးရာပဲြေတာ္မ်ား ျပန္လည္က်င္းပျခင္းျဖင့္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ႏိုးၾကားတက္

ႂကြေရး၊ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ ျဖစ္ေပၚေစေရး —

ဆိၿု ပီး စီမက

ံ န
ိ ္းခ် အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ပိၿု ပီးထင္ရွားေအာင္
တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ —

(က) အစီအစဥ္အရ —

(၁) မႏၱေလးၿမိဳ႕ရိွ မင္းတံုးမင္းတရားႀကီးရဲ့ ျမနန္းစံေက်ာ္ေရႊနန္းေတာ္ ျပန္

လည္တည္ေဆာက္အတြက္ ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း (၂၅ဝဝ) ေက်ာ္၊

(၂) မႏၱေ လးၿမိဳ ႕ မဟာအတု လေဝယန္ေ ခၚ အတု မ ရိွေ က်ာင္းေတာ္ ႀ ကီး

ျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းအတြက္ ေငြက်ပ္သန
ိ ္းေပါင္း (၁၆၇၈) ေက်ာ္၊

77
Edkif[Hom

(၃) အမရမူရၿမိဳ႕နယ္ရိွ မဟာေဝယန္ဘသ

ံု ာေခၚ ဗားကရာေက်ာင္းေတာ္ႀကီး
ျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းအတြက္ ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း (၆၄၉.၅၂)
သိန္းေက်ာ္၊
(၄) ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး၏ ကေမၺာဇသာဒီနန္းေတာ္ရာကို ရွာေဖြၿပီး
ျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းအတြက္ ေငြက်ပ္သန
ိ ္းေပါင္း (၁၇ဝဝ) ေက်ာ္၊
(၅) အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေရႊဘရ
ံု တနာမဂၤလာနန္းေတာ္ကို ရွာေဖြၿပီး
ျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းအတြက္ ေငြက်ပ္သန
ိ ္းေပါင္း (၅ဝဝ) ေက်ာ္၊
(၆) ပုဂံယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမရိွ ဘုရား၊ ပုထိုးမ်ားျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္
ေငြက်ပ္သန
ိ ္းေပါင္း (၁၃၁၁) ေက်ာ္ ..... ဒီလို ႏိင
ု င
္ ံေတာ္ဘ႑ာေငြေတြကို
အသံုးျပဳၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

(ခ) အစီအစဥ္အရ —

(၁) အနုပညာဦးစီးအဖဲက
႔ြ ို ဖဲစ
႔ြ ည္းၿပီး ဗမာ့အဆိ၊ု အက၊ အေရး၊ အတီးမ်ားကို
ထိန္းသိမ္းျမႇငတ
့္ င္ကာ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ က
ု လ
ို က
ို လ
္ ံ ေျဖေဖ်ာ္ တင္ဆက္စည္း
ရံုး ေနတယ္။

(၂) အနုပညာမ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ေလ့က်င့္ေမြးထုတ္ျခင္းအတြက္

(က) ပန္တ်ာနွင့္ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပုေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊

(ခ) ဝါသနာရွင္အထူးသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း
(ဂ) ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊
(ဃ) ဗမာ့အဆို၊ အက၊ အေရး၊ အတီးၿပိဳင္ပဲြမ်ား က်င္းပျခင္း၊
(င) အဆင့္ျမင္ဇ
့ ာတ္ရမ
ံု ်ားတည္ေဆာက္ျခင္း တိက
႔ု ို အခ်ိန၊္ လုပအ
္ ားနဲ႔
ဘ႑ာေငြ အေျမာက္ အ မ်ားကို သံုး စဲြ ၿ ပီး လု ပ္ေ ဆာင္ အေကာင္
အထည္ေဖာ္ ေနပါတယ္။

(ဂ) ဒီအစီအစဥ္အရ —

(၁) ျမန္မာ့ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈေလွသဘင္ပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္း၊

(၂) ျမန္မာ့ရိုးရာ ျမင္းခင္းသဘင္ပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္း၊
(၃) ျမန္မာ့ရိုးရာႏြားလွည္းႏွင့္ ႏြားအလွၿပိဳင္ပမ
ဲြ ်ား က်င္းပျခင္းတိက
႔ု ို အစိုးရက
ဦးေဆာင္ ၿ ပီး ႏို င္ ငံေ တာ္ ဘ ႑ာေငြ မ်ားစြာ ကို သံုး စဲြ ကာ လု ပ္ေ ဆာင္
အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

78
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဒါေတြကို လုပ္ေဆာင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီ

ၫႊတ္ေရးကို ဦးတည္တဲ့ မ်ဳိးခ်စ္စတ
ိ ဓ
္ ာတ္ရင
ွ သ
္ န္ထက္ျမက္ေရး လုပင
္ န္းအစီအစဥ္
ေတြလို႔ ဆိုထားပါတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ဗမာမဟုတ္တဲ့ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြ
ရဲ့ အေရးကိစၥေတြအတြက္ ျပစရာမရိွေလာက္ေအာင္ကို ရွားပါးေနပါတယ္။ ဗမာ့
သမိုင္း၊ ဗမာ့စာေပ၊ ဗမာ့ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကိုသာ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရ
ပါတယ္။ ပဲခူးၿမိဳ႕မွာ ဘုရင့္ေနာင္မင္းရဲ့ ကေမၺာဇသာဒီနန္းေတာ္ကို ျပန္လည္တည္
ေဆာက္လက
ို တ
္ အ
ဲ့ တြက္ ပဲခူးၿမိဳ႕ဟာ ဗမာဘုရင္ေတြရၿဲ့ မိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သမိင
ု ္းကို
လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ဆိုင္းဘုတ္တင္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ပဲခူးဆိုတဲ့
ဟံသာဝတီၿမိဳ႕မွာ မြနဘ
္ ရ
ု င္ေတြေခတ္သံုးေခတ္န႔ဲ မင္းဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ နွစ္ ရာ
ေပါင္းမ်ားစြာ နန္းစိုက္ခဲ့တယ္။ ဘုရင့္ေနာင္မင္းလက္ထက္မွာ စစ္နိုင္ခဲ့လို႔ နန္း
ေတာ္တည္ေဆာက္ခဲ့ေပမယ့္ သူနဲ႔ သူ႔သားအပါအဝင္ ႏွစ္ေပါင္း (၃ဝ) ခန္႔သာ
ေနခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ (၃ဝ) ကို သမိုင္းသက္ေသေဖာ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကို
ျမႇဳပ္ပစ္တာဟာ ရိုးသားတဲ့ေစတနာလို႔ ဘယ္လိုလက္ခံရမွာလဲ။ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု
အေပၚမွာ ညီၫတ
ႊ မ
္ ွ်တတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မဟုတဘ
္ ဲ တိင
ု ္းရင္းသားအားလံုးကို
မ်ဳိးျဖဳတ္ၿပီး ဗမာ့သမိင
ု ္း၊ ဗမာ့စာေပ၊ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ ဗမာမႈျပဳေရးလုပင
္ န္း
စဥ္လို႔ ေျပာရင္လြန္မယ္ မထင္ပါ။

အာဏာရစစ္ေ ခါင္းေဆာင္ေ တြ ဟာ မ်က္ေ မွာ က္ ကာလျမန္ မာႏို င္ ငံ ကို

အေနာက္တင
ို ္းယဥ္ေက်းမႈမ်ား စိမဝ
့္ င္ျပန္န
႔ လ
႔ွံ ာေနတယ္။ သရုပပ
္ ်က္ဝတ္စားဆင္
ယင္မ၊ႈ သရုပပ
္ ်က္အဆိအ
ု ကမ်ားကို အတုယမ
ူ ွားကာ ျမန္မာ့အဆိ၊ု အက၊ အေရး၊
အတီးေတြ တစ္စတစ္စေမွးမိွန္ေပ်ာက္ကြယ္လာေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာမႈ၊
ျမန္မာဟန္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ယ
္ ဥ္ေက်းမႈကို အားေပးျမႇငတ
့္ င္ရမယ္လ႔ို ခံယၿူ ပီးလုပ္ေဆာင္
လာတာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (Globalization) ေခၚ ကမာၻ
လႊမ္းၿခံဳယွက္ႏြယ္မႈ (ကမာၻ႔ရြာ) ေခတ္မွာ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈက ဗမာ့
ယဥ္ေက်းမႈကစ
ို တင္ ဝါးမ်ဳိလာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ကိယ
ု က
့္ က
ို ယ
ို ထ
္ လ
ိ ာေတာ့မွ
နာရေကာင္းမွန္း သိလာတယ္။ ကိုယ္ကလုပ္လာခဲ့၊ လုပ္ေနတာကိုေတာ့ မွန္
တယ္၊ တရားတယ္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္။

အာဏာရ ဗမာ့ စ စ္ေ ခါင္းေဆာင္ အ မ်ားစု ရဲ့ အျမင္ မွာ အနာဂတ္ အ တြ က္

စည္းလံုးညီၫႊတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္တခုျဖစ္လာေစဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ

79
Edkif[Hom

ခဲြျခားမႈ မရိွဘဲ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၊ ဘာသာစကား တခု၊ စာေပ တရပ္၊ ယဥ္ေက်းမႈ

တပံုစံထဲ ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုျဖစ္နိုင္ဖို႔ကို အာဏာသံုး ပံုစံခ် လုပ္ယူရမယ္လို႔
ယံၾု ကည္ထားတာ ရိပ
ွ ါတယ္။ လူငယ္ေတြကလ
ို ည္း ဒီလအ
ို ျမင္ေတြ ရိက
ု သ
္ င
ြ ္းေနပါ
တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္း မြန္ျပည္နယ္ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့
ၿမိဳ႕နယ္တခုက ၿမိဳ႕နယ္ႀကံ/့ ဖံ႔ြ အစည္းအေဝးမွာ အထက္အရာရိတ
ွ ဦးက တိင
ု ္းရင္း
သားေတြရဲ့ စာေပေတြသင္ၾကားေနတာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္
ေရးကို ထိခက
ို ပ
္ ်က္ျပားေစသလို လူငယ္ေတြရဲ့ ဘဝတိုးတက္ဖၿံြ႔ ဖိဳးေရးကို လည္း
ထိခိုက္ေစတယ္လို့ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါကို ႀကံ့/ဖံြ႔ အဖဲြ႔ဝင္ ဗမာမဟုတ္တဲ့
လူတေယာက္က ေျပာျပလို႔သိရတယ္။ ဒီႏွစ္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕မွာ
ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ႀကံ့/ဖံြ႔ စည္းရံုးေရးတာဝန္ခံမ်ားအဆင့္ သင္တန္းမွာလည္း အတြင္း
ေရးမွဴး (၁) ဒု - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္က က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိးစုငယ္အမ်ား
အျပားနဲ႔ ကဲြျပားေနသလို ဘာသာ၊ သာသနာ၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြလည္း
ကဲြျပားေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ထိန္းကြပ္ရာမွာ အလြန္ခက္ခဲ
ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ဥမကဲြ၊ သိုက္မပ်က္၊ ေအးအတူပူအမွ်နဲ႔ တိုင္းျပည္ေရွ႕ေရး
ေကာင္းမြန္ေစဖို႔ တခုတည္းေသာ ဘာသာ၊ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမ်ဳိး
ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အစစအရာရာ တိုး
တက္ေကာင္းမြနလ
္ ာမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဆာင္လမ္းၫႊန္ေျပာၾကားသြားတယ္လ႔ို
ၾကားရျပန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလဗ
ို မာမႈျပဳေရး (ဒါမွမဟုတ)္ မဟာဗမာ လူမ်ဳိးႀကီး
ဝါဒနဲ႔ ဝါးမ်ဳိပစ္ေရးဆိုတာ အာဏာရအုပ္စိုးသူမ်ားရဲ့ ခိုင္မာတဲ့ ဦးတည္ခ်က္တခု
ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားတယ္။

ဒီလိုအျမင္သေဘာထားနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ထိန္းသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္လာတာ အႏွစ္

(၆ဝ) ျပည့္ေတာ့မယ္။ တိုင္းျပည္ေတာ့ ပ်က္မသြားေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မဲြေန
တယ္။ ေခတ္ေနာက္က် ေနတယ္။ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ ုေတြ ဒုကၡေပါင္းစံန
ု ႔ဲ ရင္ဆင
ို ္ေနရ
တယ္။ တိုင္းျပည္ကေန ထြက္ေျပးေနၾကရတယ္။ ျပည္သူလူထုေတြ အဓမၼခိုင္း
ေစမႈ၊ ဖိႏိွပ္မႈ၊ ေျမယာသိမ္းယူမႈ၊ မုဒိန္းက်င့္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံေန
ရတယ္။ ဒါေတြဟာ သူတို႔အစီအစဥ္ရဲ့ အသီးအပြင့္ေအာင္ျမင္မႈ အက်ဳိးဆက္
ေတြလား။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးမရိွရင္
ဘယ္အစိုးရ တက္တက္ ဖာသည္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနမွာဘဲ” လို႔ဆိုခဲ့သလို ဒီေန႔က်ေနာ္

80
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တို ႔ႏို င္ ငံ ျဖစ္ေ နရတယ္ ။ က်ေနာ္ တို ႔ ျပည္ သူ လူ ထုေ တာ္ေ တာ္ မ်ားမ်ားလည္း
"ဖာသည္" ျဖစ္ေနၾကရတယ္။

ဒီလိုဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတာလဲ။ ဥပမာ ပံုေဆာင္ၿပီးေျပာရရင္ က်ားလို

စိတ္ဓာတ္ရိွတဲ့ လူေတြကို လက္ခံေမြးျမဴထားလို႔ ျဖစ္တယ္။ က်ားဆိုတဲ့ သား
ေကာင္ဟာ အျခားသားေကာင္ေတြကလ
ို ည္း သတ္ျဖတ္စားေသာက္တယ္။ က်ား
အခ်င္း ခ်င္း ကို လ ည္း ကို က္ သ တ္ စားတတ္ တ ယ္ ။ သူ ႔ သားသူ ႔ သ ခင္ ကို လ ည္း
ကိက
ု စ
္ ားတတ္တဲ့ သားေကာင္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ပံုျပင္တခုမွာ က်ားေသကို အသက္
သြင္းမိတဲ့ တကၠသိုလ္က ျပန္လာတဲ့ ပညာေတာ္သင္သံုးဦးဟာ တေယာက္ၿပီး
တေယာက္ က်ားစားတာကို ခံလက
ို ရ
္ တယ္။ ဒီကေန႔ ဗမာလူမ်ဳိးျပည္သအ
ူ မ်ားက
လည္း ဖိႏပ
ိွ မ
္ အ
ႈ မ်ဳိးမ်ဳိးကို ခံေနရၿပီ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ က်ားကိသ
ု နားလိ႔ု က်ားကို
ေမြးျမဴထားမယ္ဆိုရင္ သမင္၊ ဒရယ္၊ စိုင္၊ ဆတ္ေတြရဲ့ ဘဝကို စာနာတတ္ဖို႔
စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားကို ပန္ၾကားလိုက္ပါတယ္။

လြတ္လပ္ေသာမြန္သတင္းစာ
၂ဝဝ၅ ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ
"Guiding Star"

81
Edkif[Hom

trsdK;om;pmayoif=um;jcif;ESifh qufpyfr_

လူမ်ဳိးတိုင္း မဟုတ္ေသာ္လည္း လူမ်ဳိးႀကီး (သို႔မဟုတ္) လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ အဂၤါ

လကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာလူမ်ဳိးတိုင္းတြင္ စာေပရိွၾကသည္။ ထိုလူမ်ဳိးအလိုက္
ရိွၾကေသာ စာေပကို အမ်ဳိးသားစာေပဟု သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ဳိးတို႔က ခံယူေခၚဆို
ၾကသည္။ စာေပသည္ ဘာသာစကားကို သေကၤတျဖင့္ ေဖာ္ျပေသာအရာျဖစ္
သည္။ ဘာသာစကားကို ထိန္းသိမ္းေပးေသာအရာလည္း ျဖစ္သည္။ စာေပသည္
ဘာသာစကား၏ အသက္ျဖစ္၍ ဘာသာစကားသည္ လူမ်ဳိး၏ အသက္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စာေပသည္ လူမ်ဳိး၏ အသက္ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းသည္ မိမိလူမ်ဳိးကို
ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရန္ တာဝန္ရိွေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားစာေပသင္ၾကားျခင္း
သည္ အမ်ဳိးသား (သို႔မဟုတ္) လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအတြက္ ရိွသင့္ရိွအပ္ေသာ အရာျဖစ္
သည္။

ဘာသာစကားသည္ လူသားအခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံၾကရာတြင္ အေျခခံအက်

ဆံုးေသာအရာ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ အတူတကြ ေနထိင
ု လ
္ ာခဲ့
ၾကေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ ဘာသာစကားတခု ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ ထို႔အတူ
အျခားဘာသာစကားမတူေသာလူအ
႔ ဖဲအ
႔ ြ စည္းမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာဆက္ဆမ
ံ မ
ႈ ်ားလာ
သည့္အခါ ဘာသာစကားသည္ ေရာေႏွာလာတတ္သည္။ သူ႔ေဝါဟာရ (စကား
လံုး) ကို ကိယ
ု ယ
္ ူ၊ ကိယ
ု ့္ေဝါဟာရကို သူယ၊ူ ကိယ
ု မ
့္ ွာမရိွေသးေသာ ေဝါဟာရကို
သူတပါး ေဝါဟာရမွ ေမြးစားျခင္းအားျဖင့္ တစတစ ေရာေႏွာလာသည္။ အျခား
တနည္းမွာ ဘာသာစကားတမ်ဳိးတည္းကို ေျပာဆိုေနၾကေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအတြင္း
အေနေဝးၿပီး ဆက္ဆံေရးက်ဲလာေသာအခါ ေဝါဟာရတခ်ဳိ႕တြင္ ေဒသအလိုက္
အသံ အေလးအေပါ့၊ အတိမ္းအေစာင္းျဖစ္ၿပီး ကဲြျပားမႈရိွလာသည္။ ဤသို႔ျဖင့္
ဘာသာစကားတခုသည္ အၿမဲတမ္း တည္ၿငိမ္ေနသည္မဟုတ္။ တစတစျဖင့္
ေျပာင္းလဲေနတတ္သည္။ ဤသိ႔ေ
ု ျပာင္းလဲေနတတ္သည္ကို စာေပျဖင့္ ထိန္းသိမ္း

82
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မႈမရိွပါက ဘာသာစကား တခုသည္ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ တိမ္ေကာေပ်ာက္ကြယ္

သြားတတ္ေပသည္။ ဘာသာစကားေပ်ာက္လွ်င္ လူမ်ဳိးလည္းေပ်ာက္မည္ျဖစ္
ေသာေၾကာင့္ ဘာသာစကားကို ထိန္းသိမ္းရန္ အမ်ဳိးသားစာေပ သင္ၾကားေရး
သည္ လူမ်ဳိးမ်ဳိးအဖို႔ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္လာသည္။

ဘာသာစကားသည္ လူအခ်င္းခ်င္းေတြ႔ဆံုၾကေသာအခါ သို႔တည္းမဟုတ္

နီးစပ္ေနေသာ အခါမ်ဳိးတြငသ
္ ာ ဆက္သယ
ြ ္ေရးကရိယာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။
ထို႔အတူ ဘာသာစကားသည္ အခုေျပာၿပီး၊ အခုေပ်ာက္သြားေသာ အရာျဖစ္
သည္။ ေနာက္တခါ ျပန္ၾကားႏိုင္ရန္ ျပန္ေျပာရသည္။ (အသံဖမ္းစက္ကရိယာ
ေပၚေပါက္လာသည္မွာ ႏွစ္ဆယ္အခ်ဳိ႕သာရိွေသးသည္။)ထိ႔ေ
ု ၾကာင္လ
့ တ
ူ ေယာက္
ေယာက္က မိမိေျပာၾကား အသိေပးလိုေသာ စကားကို အေနေဝးေသာ အျခားလူ
တေယာက္ (သို႔မဟုတ္) လူအမ်ားအားအသိေပးရန္ႏွင့္ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ
တိုင္ေအာင္ သိလိုသူမ်ား ၾကားသိႏိုင္ရန္ စာေပကို အသံုးျပဳရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
စာေပကို လူတို႔ တီထြင္လာၾကသည္။ စာေပ မရိွေသးေသာ လူမ်ဳိးမ်ားက မိမိတို႔
ႏွင့္ နီးစပ္ရာ (သိမ
႔ု ဟုတ)္ ႏွစသ
္ က္ရာ အကၡရာကိသ
ု ံုးၿပီး မိမတ
ိ ဘ
႔ို ာသာစကားႏွင့္
ကိုက္ညီ၊ နီးစပ္ေသာ အသံမ်ဳိးကို ရႏိုင္ရန္ ျပဳျပင္တီထြင္ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္
အမ်ဳိးသားစာေပမ်ား ေပၚထြက္လာၾကသည္။

စာေပတရပ္ေပၚေပါက္လာသည္အ
့ ခါ နက္နဲသမ
ိ ္ေမြ႔ေသာ အေၾကာင္းအရာ၊
မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းအရာ၊ ပညာရပ္၊ သေဘာထားအျမင္၊ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို
စာေပႏွင့္ ေရးသားမွတ္တမ္းထားျခင္းအားျဖင့္ တဦးမွ တဦးသို႔ ျဖန္႔ေဝေပးပို႔ရာ
တြင္ ပိုၿပီးထိေရာက္အက်ဳိးျဖစ္ေစသည္။ လူသားတို႔၏ အသိအျမင္ ဘဝျဖစ္စဥ္
သည္လည္း စာေပေၾကာင့္ အရိွန္အဟုန္ျဖင့္ ျမန္ဆန္စြာ တိုးတက္လာသည္။
ယခုေခတ္ကာလတြင္ အသံဖမ္းစက္၊ အသံလႊင့္စက္၊ တယ္လီဖုန္းစက္၊ ရုပ္သံ
လႊင့္စက္၊ ၿဂိဳလ္တုတယ္လီဖုန္း၊ ၿဂိဳလ္တုရုပ္သံလႊင့္စက္/ဖမ္းစက္မ်ား မည္သို႔
တီထြင္ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ စာေပသည္ မရိွမျဖစ္ အဓိကအေရးပါေသာ အခန္းတြင္
ေနရာယူဆဲ၊ တည္ရိွေနဆဲျဖစ္သည္။ စာေပသည္ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ သမိုင္းေဖာ္
ထုတမ
္ ၊ႈ အသိအျမင္ျမႇငတ
့္ င္မ၊ႈ ပညာသင္ၾကားမႈ၊ သတင္းျဖန္ခ
႔ ်ီမတ
ႈ တ
႔ို င
ြ ္ အလြန္
ထိေရာက္ အသံုးဝင္ေသာ ကရိယာ၊ အစားထိုး၍ မရႏိုင္ေသာအရာ ျဖစ္သည္။
ဤသည္မွာ စာေပ၏ လိုအပ္မႈ၊ အေရးပါမႈ၊ အဓိကက်မႈ၊ အသံုးဝင္မႈ ျဖစ္သည္။

83
Edkif[Hom

ဤသို႔ အသံုးဝင္အက်ဳိးျပဳလ်က္ရိွေသာ စာေပကို လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းဝါးမ်ဳိ

လႊမ္းမိုးဖိႏိွပ္ ကၽြန္ျပဳလိုေသာအခါ အာဏာရိွေသာ လူမ်ဳိးက အာဏာမရိွေသာ
(သို႔မဟုတ္) လက္ေအာက္ခံလူမ်ဳိးတို႔အေပၚ ၎တို႔၏ စာေပသင္ၾကားခြင့္ကို
ပိတ္ပင္ၾကသည္။ ထိုအခါ မိမိတို႔၏ စာေပကို သင္ၾကားခြင့္မရိွေသာ လူမ်ဳိးသည္
ႏွစအ
္ ခ်ဳိ႕အတြင္း ဘက္ေပါင္းစံက
ု အဆင္န
့ မ
ိ က
့္ ်သြားသည္။ ကၽြန္ျပဳဝါးမ်ဳိလိုေသာ
လူမ်ဳိးအဖိ႔ု ထိထ
ု ိေရာက္ေသာ ကၽြန္ျပဳမႈ၊ ဝါးမ်ဳိမလ
ႈ ပ
ု ရ
္ ပ္ကို ဆက္လက္က်င္သ
့ ံုးျခင္း
ျဖင့္ ေရရွညက
္ ၽြန္ျပဳမႈ၊ အလံုးစံုေသာ ဝါးမ်ဳိေဖ်ာက္ဖ်က္မက
ႈ ို ျဖစ္ေပၚေစရန္အတြက္
ဆက္၍ဆက္၍ ျပဳလုပ္ႏင
ို ရ
္ န္ ႀကိဳးစားၾကသည္။ ဤသည္မွာ အဖ်က္သေဘာျဖင့္
ေသာ့ခ်က္ကို ကိုင္တြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

မြနလ
္ မ
ူ ်ဳိးတိသ
႔ု ည္ ေကာေဇာသကၠရာဇ္ ၁၁၁၉ (ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၇၅၇) ခုႏစ
ွ ္
တြင္ ဦးေအာင္ေဇယ် ေခၚ အေလာင္းဘုရားကို စစ္ရံႈးခဲ့သည္။ ဦးေအာင္ေဇယ်
သည္ မြန္စာေပမ်ားထဲမွ ေကာင္းႏိုးရာရာကို ဘာသာျပန္ယူေစၿပီး မြန္စာေပ
က်မ္းဂန္မ်ားကို မီးရိႈ႕ဖ်က္စီးေစခဲ့သည္။ ဘာသာျပန္ေပးသူ မြန္ပညာရွင္မ်ားကို
လည္း အဆိပ္ေကၽြး၍ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခသ
ဲ့ ည္။ ထိ႔ေ
ု နာက္ မြနစ
္ ာေပသင္ၾကားခြငက
့္ ို
ပိတပ
္ င္လက
ို ၿ္ ပီး ဗမာစကားကိသ
ု ာ သင္ယူေစခဲသ
့ ည္။ အျခားေသာ ကၽြန္ျပဳဝါးမ်ဳိ
မႈနည္းေပါင္းစံုျဖင့္ ေပါင္းစပ္လိုက္ေသာအခါ ပုသိမ္၊ ဟံသာဝတီႏွင့္ မုတၱမ မြန္
ေဒသႀကီး သံုးခုအနက္ ပုသိမ္ႏွင့္ ဟံသာဝတီေဒသႀကီးႏွစ္ခုမွ မြန္မ်ား အမ်ဳိးပါ
ေပ်ာက္ဆံုးခဲရ
့ သည္။ မုတမ
ၱ ေဒသသည္ အဂၤလပ
ိ လ
္ က္ေအာက္သ႔ို အခိ်န္ေစာၿပီး
က်ေရာက္ခဲ့သည့္အတြက္ ယိုးဒယားႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေသာ မြန္အခ်ဳိ႕ျပန္
လည္ဝင္ေရာက္ခဲ့ျခင္း၊ မြန္စာေပသင္ၾကားခြင့္ရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မုတၱမေဒသရိွ
မြ န္ မ်ား ဆက္ လ က္ က်န္ ရိွ ခဲ့ ရ သည္ ။ ေကာေဇာသကၠ ရာဇ္ ၁၂၁၄ ခုႏွ စ္ တြ င္
ယိုးဒယားမွ မြနသ
္ ဃ
ံ ာတပါးေရာက္ရလ
ိွ ာၿပီး ဂ်ဳိင္းျမစ္ကမ္းေပၚရိွ ဇာသျပင္ရြာတြင္
မြနစ
္ ာကို ျပန္လည္စတင္သင္ၾကားေပးခဲသ
့ ည္။ ၁၂၁၆ ခုႏစ
ွ တ
္ င
ြ ္ ထိရ
ု ြာရိွ စာသင္
တိုက္အတြင္း မြန္သံဃာမ်ားအား မြန္စာကို ထင္ထင္ေပၚေပၚ ပို႔ခ်ေသာအခါ
အဂၤ လိ ပ္ တို ႔ က ပိ တ္ ပ င္ ခဲ့ျ ပန္ သ ည္ ။ ၁၂၂၆ ခုႏွ စ္ ေရာက္ မွ အဂၤ လိ ပ္ တို ႔ က
သင္ၾကားခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သင္ၾကားပို႔ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၂၄၁ ခုႏွစ္
တြင္ အျခားၿမိဳ႕ရြာ ေဒသမ်ားရိွ စာသင္တက
ို မ
္ ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြငလ
္ ည္း
မြနစ
္ ာကို စတင္သင္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ ရ
ံ ိွ သံဃာေတာ္တပါး ေရးသားေသာ
စာအုပ္တအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထား၍သိရသည္။

84
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဗမာဘုရင္မ်ားက မြန္စာေပကို သင္ၾကားခြင့္ပိတ္ပင္ထားေသာ ကာလတြင္

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း မြန္စာေပကို သင္ၾကားခြင့္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မြန္စာေပ
က်မ္းဂန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ရပ္တည္ ရွင္သန္
လာႏိုင္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တစ္ရာခန္႔တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း မြန္စာေပ
သင္ၾကားခြငက
့္ ို ပိတပ
္ င္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္းရိွ မြနလ
္ မ
ူ ်ဳိးမ်ား
သည္လည္း အရိန
ွ အ
္ ဟုန္ျပင္းျပင္းျဖင့္ ဝါးမ်ဳိျခင္းခံရၿပီး ထိင
ု ္းလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္သြားရ
ျပန္သည္။ ဤသည္မွာ အမ်ဳိးသားစာေပသင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ထားျခင္းအား
ျဖင့္ လူမ်ဳိးေရးအရ ဝါးမ်ဳိေဖ်ာက္ဖ်က္မႈတြင္ ထိေရာက္ေသာ အတိုင္းအတာ
သာဓကတခု ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ေသာ ထိေရာက္သည့္ အတိုင္းအတာပမာဏကို ၾကည့္ၿပီး ဝါးမလို

သူတို႔က အားရလက္ဖ်ားခါမိသလို ခံရသူ လူမ်ဳိးမ်ားဘက္ကလည္း ႀကိတ္မႏိုင္
ခဲမရ အံတႀကိတ္ႀကိတ္ႏွင့္ မည္မွ်ခံစားၾကရမည္ကို တြက္ဆႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဤ
သို႔ေသာ ဆန္႔က်င္ဘက္ ခံစားမႈရိွေနေသာ အေနအထားမ်ဳိးတြင္ ခ်စ္ၾကည္ေရး၊
စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို မည္သို႔တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါမည္နည္း။

ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ သ
ံ ည္ တျပည္ေထာင္စနစ္၊ လူမ်ဳိးမ်ဳိးတည္း သေဘာထားျဖင့္ တိင
ု ္း
ျပည္ကို တည္ေဆာက္ရန္ ဦးတည္ထားသည္။ အဓိကလူမ်ဳိးျဖစ္ေသာ ရွမ္း (သို႔
မဟုတ)္ ဆီယမ္ (Siam) ကိုေျပာင္း၍ ထိင
ု ္း (Thai) ဟု ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚေစသည္။
ထိင
ု ္းသည္ ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္းရိွ လူမ်ဳိးအားလံုးကို ကိယ
ု စ
္ ားျပဳသည့္ အမ်ားႏွငဆ
့္ င
ို သ
္ ည့္
နာမည္ ဟု ဆို သ ည္ ။ ႏို င္ ငံ ကို လ ည္း ထို နာမည္ ကို ပ င္ မွ ည့္ ယူ ခဲ့ သ ည္ ။ ထို သို ႔
ယိုးဒယားႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ အာဏာရ ဆီယမ္ (သိမ
႔ု ဟုတ)္ ရွမ္းတိ႔ု လုပသ
္ ည္ကို အားက်
ၿပီး မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒီအာဏာရ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း "ဗမာ-သည္
လူမ်ဳိတမ်ဳိးသာျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ-သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအားလံုးကို ကိုယ္စား
ျပဳေသာ အမ်ားဆို င္ နာမ္ ျဖစ္ေ ၾကာင္း ဝါဒျဖန္ ႔ ကာ ျမန္ မာျပည္ ၊ ျမန္ မာစာ
ဟုေခၚေဝၚေစခဲ့သည္။ (ျမန္မာ-ဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ ပုဂံေခတ္ကာလတြင္
ဗမာလူမ်ဳိးကို ေခၚဆိုခဲ့ေသာ နာမည္ ျဖစ္သည္။)"

ဤသေဘာထားႏွင့္ လုပ္ရပ္၏ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ႏိုင္ငံအတြင္းရိွ လူမ်ဳိးစု

ဦးေရ အေတာ္အတန္ကို ထိင
ု ္း (သိမ
႔ု ဟုတ)္ ျမန္မာအျဖစ္ ဝါးမ်ဳိေျပာင္းလဲလာႏိင
ု ခ
္ ဲ့
ေသာ္လည္း ဆိုးက်ဳိးအျဖစ္ အမ်ဳိးသားမုန္းတီေရးစိတ္ဓာတ္၊ အမ်ဳိးသားရန္သူ

85
Edkif[Hom

အျဖစ္ ျမင္လာေစသည့္ စိတ္ဓာတ္ကိုလည္း ထည့္တြက္ၾကရန္လိုသည္။ လက္

ေတြ႔အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တျပည္လံုးအႏွံ႔ အႏွစ္ (၅ဝ) ေက်ာ္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ
ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္ တိုင္းျပည္ကို ေလာင္ကၽြမ္း၍ မဲြျပာက်သြားေစသည္။ ဗမာ
လူမ်ဳိးျပည္သမ
ူ ်ားအတြကလ
္ ည္း လြတလ
္ ပ္ေရးအသီးအပြင့္ အရသာေကာင္းကို
မခံစားလိုက္ရ။ လူ႔အခြင့္အေရးအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနေသာ စစ္အာဏာရွင္
စနစ္ေအာက္တင
ြ ္ ပိျပားေနရသည္။ အျခားေသာ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားမွာမူ အဂၤလပ
ိ ၊္
ဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ႕ေအာက္မွ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ေအာက္သို႔ ေျပာင္းလဲ က်ေရာက္သြားရၿပီး
ေတာ္လန
ွ ပ
္ န
ု က
္ န္ျခင္းမွတပါး အျခားနည္းလမ္းမရိဟ
ွ ု အမ်ားစုက ျမင္ေနၾကသည္။
ဤအေနအထားသည္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ မလြယ္ေသာ ျပႆနာႀကီးတခု
အျဖစ္သို႔ တြန္းပို႔လိုက္သလို ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္မူ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က
စတင္ထင္ေပၚလာေသာ ႏိင
ု င
္ ံေတာင္ပင
ို ္းရိွ ျပည္နယ္ (Province) (၄) ခုမွ မေလး
လူမ်ဳိး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ား၏ ပုန္ကန္မႈကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။

ထို င္း နို င္ ငံေ တာင္ ပို င္း ရိွ ျပည္ န ယ္ (Province) (၄) ခု ၏ ပု န္ က န္ မႈ သ ည္
ကာလအားျဖင့္ မရွညၾ္ ကာေသာ္လည္း အတိင
ု ္းအတာအားျဖင့္ ႀကီးမားလွသည္။
ထိင
ု ္းရဲႏင
ွ ့္ စစ္တပ္ပင
ို ္ လက္နက္အေပါင္း (၃ဝဝ) ခန္က
႔ ို တခ်ိနတ
္ ည္းတြင္ အသိမ္း
ခံလိုက္ရသည္။ ထိုင္းစစ္တပ္ကလည္း မသကၤာသူမ်ားကို အစုအၿပံဳလိုက္ ႀကိဳး
ႏွငတ
့္ ပ
ု ္ ငါးပိ၊ ငါးခ်ဥ္သပ
ိ သ
္ လို ကားေပၚတင္ အခ်ဳပ္ခန္းတေနရာသိ႔ု ပိ႔ေ
ု ဆာင္ရာ
တြင္ အေယာက္ (၈ဝ) ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲရ
့ သည္။ အဆိပ
ု ါ ျပည္နယ္ (ခရိင
ု )္ ေလးခု
ျဖစ္ေသာ ယာလား၊ ပတၱာနီ၊ နာရာသီဝပ္၊ ဆုနခ
္ လာ တိတ
႔ု င
ြ ္ အစိုးရစာသင္ေက်ာင္း
မ်ားကို မီးရိႈ႕၊ ဗံုးေဖာက္၊ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား၊
သာမန္ ထိုင္းအရပ္သားမ်ားကို သတ္ျဖတ္၊ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ လူမ်ဳိးေရး၊
ဘာသာေရး ပဋိပကၡအသြင္ ေရာက္ရိွသြားသည္။ ဤပဋိပကၡတြင္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္
အထိ လူတေထာင္ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲရ
့ ၿပီး တေထာင္င
့ ါးရာေက်ာ္ ဒဏ္ရာရခဲသ
့ ည္။
ထိင
ု ္းအစိုးရက ဤပဋိပကၡတင
ြ ္ မေလးရွားအစိုးရမွ ေနာက္ကယ
ြ က
္ ပါဝင္အားေပး
ေနသည္ဟု စြပစ
္ လ
ဲြ ာသည္။ မေလးရွားအစိုးရကမူ ပါဝင္ပတ္သက္ျခင္းမရိွေၾကာင္း
ျငင္းဆိခ
ု ဲသ
့ ည္။ ဤပဋိပကၡသည္ လူမ်ဳိးေရးအရ ဝါးမ်ဳိမ၊ႈ ဘာသာေရးအရ ဝါးမ်ဳိမႈ
ကို မခံနင
ို ္ေသာ ေဒသခံျပည္သမ
ူ ်ားက ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္က
႔ ်င္တန
ြ ္းလွန္ျခင္း
ျဖစ္သည္မွာ ျငင္းပယ္၍ မရပါ။

86
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းမွ ျပည္နယ္ (၄) ခုတို႔၏ ပုန္ကန္မႈကို ဂရုျပဳၾကည့္လွ်င္

အဓိကအားျဖင့္ အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးၾကသည္ကို ထူးထူး
ျခားျခား ျမင္ရသည္။ အစိုးရတိသ
႔ု ည္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ေဆာက္လပ
ု ္ေပးၿပီး
အစိုးရရံုးသံုး ဘာသာစာေပကို ေနရာအႏံွ႔ သင္ၾကားေပးသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္
ထိင
ု ္းဘာသာစာေပ၊ ျမန္မာႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ ဗမာဘာသာစာေပကို သင္ၾကားေပးသည္။
ဤသည္ကို အစိုးရတိက
႔ု ျပည္သအ
ူ့ က်ဳိးျပဳလုပင
္ န္းဟု ဂုဏယ
္ ၿူ ပီး ေျပာဆိဝ
ု ါဒျဖန္႔
ေနသည္။ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ေလာက္ကသ
ို ာ ၾကည္လ
့ ွ်င္ အက်ဳိးျပဳလုပင
္ န္း
ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ခရ
ံ မည္။ သိ႔ေ
ု သာ္မတူေသာ လူမ်ဳိးမ်ားအၾကားတြင္ အာဏာရ
သူတို႔၏ ဘာသာစကား စာေပတခုတည္းကိုသာ သင္ၾကားေပးၿပီး တဘက္တြင္
ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ အမ်ဳိးသားစာေပကို ပိတ္ပင္ေဘးဖယ္ လ်စ္လွ်ဴရႈထားၾက
သည္။ ဤသည္မွာ လူမ်ဳိးေရးအရ ဝါးမ်ဳိမလ
ႈ ပ
ု ရ
္ ပ္ျဖစ္ေနသည္ကို ဖံုးကြယထ
္ ားၾက
သည္။

က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ တ
ံ င
ြ ္ ဗမာစာသင္ေက်ာင္းမ်ားကိသ
ု ာ အစိုးရက ဖြငလ
့္ စ
ွ ္ေပးၿပီး
တိင
ု ္းရင္းသားဘာသာမ်ားကို သင္ၾကားျခင္း ခြငမ
့္ ျပဳပါ။ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစံက
ု
အခြန္ေငြေတြ ေကာက္ယူေနေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားစာေပမ်ားကို သင္ၾကား
ျခင္း လံုးဝမရိပ
ွ ါ။ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားက သူတအ
႔ို စီအစဥ္နင
ွ ့္ သူတ႔ေ
ို ငြရွာ အစီအစဥ္
လုပ္ ၍ ၎တိဘ
႔ ု ာသာ စာေပကို သင္ၾကားျခင္းကိပ
ု င္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအေႏွာင္အ
့ ယွက္ေပး
ဟန္႔တားေနသည္။ မည္မွ်သေဘာထား ယုတ္နိမ့္သည္ကို ခ်င့္ခ်ိန္သံုးသပ္ႏိုင္ပါ
သည္။

၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၁) ရက္ေန႔ က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕ ေရႊဟသၤာခန္းမတြင္ ျပဳ

လုပ္ေသာ ႀကံ့/ဖံြ႔ လစဥ္ပံုမွန္ အစည္းအေဝးတြင္ မယကဥကၠဌက တိုင္းရင္းသား
စာေပ သင္ၾကားေရးသည္ အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းမ်ားအတြက္ အေႏွာင္အ
့ ယွက္ျဖစ္
ေစသည္။ တိုင္းရင္းသားစာေပသင္ၾကားျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဘဝ
တိုးတက္မႈ အခြငအ
့္ ေရးကို ထိခက
ို ္ေစသည္ဟု ေဝဖန္သြားသည္။ အဓိကအားျဖင့္
မြန္စာေပသင္ၾကားေနျခင္းကို ရည္ၫႊန္းလိုေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။

ကုလသမဂၢအဖဲြ႔ႀကီး၏ ဌာနခဲြတခုျဖစ္ေသာ (UNESCO) ယူနီစကိုေခၚ ပညာ

ေရးသိပၸံႏင
ွ ့္ ယဥ္ေက်းမႈဌာနက လည္းေကာင္း၊ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာပညာေရး သုေတသန
အဖဲြ႔က လည္းေကာင္း ေလ့လာသိရိွလက္ခံထားသည္မွာ လူငယ္မ်ားကို စာေပ

87
Edkif[Hom

တမ်ဳိးတည္း သင္ၾကားေပးျခင္းထက္ စာေပႏွစမ

္ ်ဳိးသံုးမ်ဳိးကို သင္ၾကားေပးျခင္းက
လူငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကို ပိုမိုထက္ျမက္ေစသည္ဟု လက္ခံထားၾကသည္။
လက္ေတြ႔အားျဖင့္ မြန္အမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္း
သားမ်ားသည္ (၁ဝ) တန္းစာေမးပဲက
ြ ို အနီးဝန္းက်င္ရိွ အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္း
မ်ားထက္ ေအာင္ခ်က္ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားေနသည္က သာဓကတခုျဖစ္သည္။

ယခုအခါ ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ ေတာင္ပင
ို ္းေဒသပုနက
္ န္မအ
ႈ ေပၚ အေျခခံၿပီး ၎တိ႔ု
၏ ပညာေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚထားရိွေသာ သေဘာထားကို
ျပန္လည္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား ေဒသ
တြင္ သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ဳိးမ်ား၏ စာေပကို အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သင္
ၾကားေပးႏိုင္ရန္ အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆဲြေနေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။ ယခုအခါ
အဆိပ
ု ါစာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေသာၾကာေန႔တင
ို ္း တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ဝတ္စံု
မ်ားျဖင့္ ေက်ာင္းတက္ေစသည္။ ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေပါင္း (၇ဝ)
ခန္႔ ရိွသည္ဟု သိရသည္။

က်ႏု္ပ္တို႔ ႏိုင္ငံသည္ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးစုမ်ားျဖင့္ ေပၚေပၚ

လြင္လြင္ စုစည္းထားသည္။ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာျပႆနာ ႀကီးႀကီးမားမား ေရရွည္
ျဖစ္ေပၚခဲသ
့ ည္။ ယေန႔အထိ ေျပလည္ႏင
ုိ စ
္ ရာ လမ္းစမျမင္ရေသးပါ။ ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ မ
ံ ွ
အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးအတြက္ ရဲရတ
ဲ င္းတင္း နည္းလမ္းရွာသလို က်ႏုပ
္ ္
တို႔လည္း နည္းလမ္းရွာသင့္ၿပီ၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံု၊ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုႏွင့္
ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေနရေသာ ကမာၻႏွင့္အဝွမ္း လႊမ္းၿခံဳယွက္ႏႊယ္ေနသည့္ ဂလို
ဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (Globalization) ေခတ္ႀကီးတြင္ မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒအစဲြကို
ခၽြတခ
္ ြာထားသင္ၿ့ ပီ။ မဟာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒအစဲြျဖင့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ အသိင
ု ္းအဝိင
ု ္းတြင္
အမ်ားကို အမီလက
ို ္ႏင
ို မ
္ ည္မဟုတသ
္ ည္ကို ေလးေလးနက္နက္ ျပန္လည္သံုးသပ္
သင့္ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံုျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံတြင္
အခ်င္းခ်င္းဖိႏိွပ္ဝါးမ်ဳိျခင္း မရိွေစဘဲ ခ်စ္ၾကည္ညီၫႊတ္စြာ စုစည္းေနထိုင္ႏိုင္ရန္
အျမင္သစ္၊ ပံစ
ု သ
ံ စ္ျဖင့္ ျပဳျပင္သြားရန္ လိအ
ု ပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အာဏာရပုဂၢိဳလ္
မ်ားႏွင့္ အထက္စီးရ လူမ်ဳိးမ်ားကို ေထာက္ျပတိုက္ တြန္းလိုက္ပါသည္။

တိုးတက္ေသာမြန္လူငယ္မ်ားဂ်ာနယ္
ဒီဇင္ဘာလ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္

88
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

uBmh&GmacwfESifhtnD bmawGjyifzdk@vdkae+yDvJ

ယေန႔သည္ ဂလိဗ
ု ယ္လက
ို ္ေဇးရွင္းေခၚ ကမာၻတခြငလ
္ ံုး လႊမ္းၿခံဳဆက္စပ္လာ
ေနသည့္ ကမာၻ႔ရြာေခတ္ႀကီးကို သိသိသာသာ ကူးေျပာင္းဝင္ေရာက္ လာေနၿပီ။
လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္တရာကို မဆိုထားႏွင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ဆယ္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ ယေန႔
ေခတ္ကာလသည္ပင္ အလြန္ကို ကြာျခားေနေလၿပီ။ သိပၸံစက္မႈပစၥည္းတို႔၏ တိုး
တက္ေျပာင္းလဲလာမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတခုႏွင့္တခု မည္မွ်ပင္ေဝးေစ ဟိုက အေျခ
အေန ဒီမွာသိ၊ ဒီကအေျခအေန ဟိုမွာသိ၊ ဟိုမွာရိွသည့္လူႏွင့္ ဒီမွာရိွသည့္လူ
အခ်ိန္မေရြး ဆက္သြယ္ေဆြးေႏြး သတင္းဖလွယ္ႏိုင္ၾကသည္။ ဟိုက အျဖစ္ကို
ဖန္သားျပင္တြင္ ဒီမွာရႈျမင္ႏိုင္ၾကသလို ဒီကအျဖစ္ကိုလည္း ဟိုမွာျမင္ႏိုင္သည္။
အတိုင္းအတာတခုအေနျဖင့္ အျပန္အလွန္ အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္ၾကသည္။
ဤသိ႔ု အေနေဝးေသာ္လည္း တရြာတည္းလို ဆက္စပ္လာေနၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ယခုေခတ္ကာလတြင္ ယခင္လို ျပင္ပကို ဂရုမစိက
ု ၊္ ငါ့ႏင
ို င
္ ံ ငါ့နယ္ေျမမွာ ငါ့လမ
ူ ်ဳိး
ငါ့အသိင
ု ္းအဝိင
ု ္းျဖင့္ တဦးတည္းေန၍ မရေတာ့ၿပီ။ မိမအ
ိ သိင
ု ္းအဝိင
ု ္းႏွင့္ ျပည္သူ
မ်ားကို ကမာၻႏွင့္ အဆက္ျဖတ္ထား၍ မရပါ။ ကမာၻ႔ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး
ရင္ေဘာင္တန္း ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ ဘာေတြျပင္ဖို႔ လိုေနၿပီလဲ။ ဒါကို ႏိုင္ငံေခါင္း
ေဆာင္ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္တ႔ႏ
ို င
ွ ့္ အနာဂတ္ကို ႏိင
ု င
္ ံေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသား
ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ဝင္ယူၾကမည့္ ေခတ္လူငယ္လူရြယ္မ်ား စဥ္းစားသံုးသပ္
ၾကရန္ အလြန္ကို လိုအပ္ေနပါၿပီ။

အသက္ငါးဆယ္ေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔ငယ္စဥ္ကာလႏွင့္ ယခု

ေခတ္ကာလ ကြာျခားပံတ
ု က
႔ို ို သိသသ
ိ ာသာ ျမင္ၾကရပါလိမမ
့္ ည္။ ယခင္က မျမင္ခဲ့
ေသာ တီဗီြႏင
ွ ့္ ရုပသ
္ ဖ
ံ မ္းစေလာင္းမ်ား၊ ႀကိဳးမဲတ
့ ယ္လဖ
ီ န
ု ္းမ်ား ေက်းရြာတကာတြင္
ေတြရ
႔ ိွေနရသည္။ ဥေရာပတြင္ ၿပိဳင္ဆင
ို ္ေနေသာ ေဘာလံုးပဲမ
ြ ်ားကို ၿမိဳ႕ရြာအႏွတ
႔ံ င
ြ ္
ၾကည္ရ
့ ၿႈ ပီး အေလာင္းအစားမ်ားပင္ လုပ္ေနၾကေသးသည္။ သား၊ သမီး၊ တူ၊ တူမ၊
ေျမးတို႔ဆိုလွ်င္လည္း အခ်ဳိ႕ အေမရိက၊ အခ်ဳိ႕ ဥေရာပ၊ အခ်ဳိ႕က ထိုင္း၊ မေလး

89
Edkif[Hom

ဟိုေဝးေဝးမွာ ေရာက္ေနၾကၿပီး မၾကာမၾကာေငြပို႔ေပး ေနၾကသည္။ ေက်းရြာရိွ

လူ င ယ္ မ်ားမွာ ေက်းလက္ေ တးကို အဆို န ည္း လာၿပီး စတီ ရီ ယိုႏွ င့္ ဟစ္ ( ပ္ )
ေဟာ့(ပ္) ေတးမ်ားကို သီဆိုလာေနၾကသည္။ ကာရာအိုေက၊ စီဒီေခြမ်ားက
၎တိက
႔ု ို သင္ျပေပးေနသည္။ ေခတ္မလ
ီ င
ူ ယ္အခ်ဳိ႕တိက
႔ု ကြနပ
္ ်ဴတာ၊ အီးေမးလ္
(Email)၊ ဝက္ (ဗ္) ဆိုက္ (Website) တို႔ျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေနၾကသည္။ တခ်ိန္က

အေရးပါခဲ့ေသာ စာပံုႏိွပ္စက္ဆိုလွ်င္ ယခုအသံုးမဝင္ေတာ့။ လက္ႏိွပ္စက္မွာ

တခါတရံႏင
ွ ့္ လွ်ပ္စစ္မီး ပံမ
ု န
ွ မ
္ ရေသာ ေဒသတိတ
႔ု င
ြ သ
္ ာ အသံုးမ်ားၾကေတာ့သည္။
လယ္ကြင္းထဲတြင္ ကၽြဲ၊ ႏြား အစား လယ္ထြန္စက္အႀကီး အေသးမ်ား၊ ႏြားလွည္း
အစား ေထာ္လာဂီ်ကားမ်ား၊ လွည္းယာဥ္မ်ားအစား တိုယိုတာ၊ လင္ (န္) ခရူဇာ
ကား မ်ားက ဝင္ေရာက္ေနရာယူေနၾကသည္။

ေခတ္မတ
ီ ိုးတက္ေသာ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားသည္ ကြနပ
္ ်ဴ
တာျဖင့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာရိွ စာအုပစ
္ ာေပ၊ စာတမ္းမ်ားကို အင္တာနက္ထမ
ဲ ွ ဆဲယ
ြ ူေလ့
လာေနၾကၿပီး ဘဲြ႔ယူေနၾကသည္။ သတင္းဌာနမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ စာအုပ္စာေပ ထုတ္
ေဝသူမ်ား၊ ဘဏ္လပ
ု င
္ န္းရွငႀ္ ကီးမ်ား၊ ကုနသ
္ ည္ပစ
ဲြ ားႀကီးမ်ား၊ နိင
ု င
္ ံေရးသမားမ်ား၊
ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား စသည္တို႔ကလည္း ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေနၾကၿပီ။
ကြနပ
္ ်ဴတာတလံုးသည္ အေကာင္းစားလက္ႏပ
ိွ စ
္ က္ တလံုးျဖစ္သလို ဘီဒတ
ို လံုး
စာရိွ မွတ္တမ္းဖိုင္မ်ားမွ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းမွတ္သားထား
ႏိုင္သည္။ တယ္လီဖုန္းလိုင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္လိုက္သည့္အခါ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ
တကာရိွ ဆက္သြယ္လိုသူမ်ားႏွင့္ စာေပးစာယူလုပ္ႏိုင္သည္။ ဝက္ (ဗ္) ဆိုက္
ေခၚ လွ်ပ္စစ္လိႈင္း ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္လိုင္းေပၚ တက္လိုက္သည့္အခါ
ျပည္တြင္းျပည္ပရိွ မိမိတို႔အေပါင္းအသင္း၊ အဆက္အသြယ္ ရာေထာင္တို႔ႏွင့္
ေဆြးေႏြးေမးျမန္းတိုင္ပင္ ႏိုင္သည္။ အစည္းအေဝး လုပ္ႏိုင္သည္။

စီးပြားကုနသ
္ ယ
ြ လ
္ ပ
ု ္ ေနသူမ်ားအဖိ႔ု ပစၥည္းမွာ၊ ေငြလ၊ဲႊ အရင္းအႏီွးထည့္ျခင္း
တိက
႔ု ို မိမအ
ိ မ
ိ မ
္ ွာ၊ ရံုးမွာထိင
ု ၿ္ ပီး လုပ္ေဆာင္ႏင
ို ၾ္ ကသည္။ လက္ကင
ို ဖ
္ န
ု ္းငယ္တလံုး
ျဖင့္လည္း ကမာၻအႏွံ႔ဆက္သြယ္နိုင္သလို၊ အီးေမး (လ္) ျဖင့္ စာေပး၊ သတင္းယူ
ျခင္း၊ အသံဖမ္းျခင္း၊ ဓါတ္ပရ
ံု က
ို ္ျခင္းတိက
႔ု ို ျပဳလုပန
္ င
ို သ
္ ည္။ စက္ရအ
ံု လုပရ
္ ႀံု ကီးမ်ား
တြင္ လူနည္းနည္းက စက္ရပ
ု ္ (Robot) မ်ားစြာကို ခိင
ု ္းေစၿပီး အလုပလ
္ ပ
ု ္ေနၾကၿပီ။
ခရီးသြားမ်ား၊ စစ္ဗိုလ္ႀကီးမ်ားကလည္း ဂီ်ပီအက္(စ္) (GPS) ကိုသံုးၿပီး မိမိတို႔

90
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သိလိုသည့္ ေနရာတည္ရိွရာအရပ္နွင့္ အကြာအေဝးကို ေလ့လာသိရိွႏိုင္သည္။

အဝတ္အစား၊ အဆိုအက၊ ရုပ္ရွင္တို႔ကလည္း - ဟိုမွာျပ ဒီမွာျမင္ ဖန္သားျပင္
ေပၚ တင္လိုက္သမွ် ကမာၻတခြင္ကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဘာသာစကား၊
စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အေတြးအျမင္၊ အတတ္ပညာ၊ ဥစၥာပစၥည္းတိသ
႔ု ည္ ႏိင
ု င
္ န
ံ ယ္
နမိတ္၊ ေတာေတာင္သမုဒၵရာတို႔ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး တေနရာမွ တေနရာသို႔ လြယ္
လြယ္ႏွင့္ ျမန္ျမန္ေရာက္ရိွေနၾကသည္။

ဤကမာၻ႔ရြာေခတ္ႀကီးတြင္ ဦးေႏွာက္ ယိုစီးမႈ၊ လုပ္အား ယိုစီးမႈ၊ အရင္းအႏီွး

ယိုစီးမႈ၊ ကုန္ ယိုစီးမႈေတြ အလြန္ကို သိသာျမန္ဆန္ေနပါသည္။ ပညာရွင္ေတြ
က လည္းေကာင္း၊ သာမာန္လပ
ု အ
္ ားရွင္ေတြကလည္းေကာင္း လုပအ
္ ားခ ပိမ
ု ရ
ို ရိွ
ႏိင
ု သ
္ ည့္ ႏိင
ု င
္ ၿံ မိဳ႕ရြာေတြဆသ
ီ ႔ို ထြကခ
္ ြာသြားေနၾကပါသည္။ စီးပြားေရးအေျခအေန
ၾကပ္တည္းသည့္ေဒသမွ လူမ်ားသည္ ပိမ
ု အ
ို ဆင္ေျပ ေခ်ာင္လည္သည့္ ေဒသကို
ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကသည္။ ေတာနယ္မလ
ွ ူေတြက ၿမိဳ႕ေရာက္၊ အခ်ဳိ႕ေခ်ာင္လည္သည့္
အိမန
္ ီးခ်င္းႏိင
ု င
္ က
ံ ို ေရာက္၊ ေခ်ာင္လည္သည့္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားေတြကလည္း ခ်မ္းသာၿပီး
လုပ္အားခပိုမို ရသည့္ ႏိုင္ငံကိုသြားကာ ပညာႏွင့္ လုပ္အားကို ေရာင္းစားေနၾက
သည္။ တိုးတက္ခ်မ္းသာသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားက ပိုမိုေခတ္မီ ေကာင္းမြန္ေသာ စက္ရံု၊
အလုပ္ရံုမ်ားက ဆင္းရဲသည့္ ႏိုင္ငံမွ လုပ္သားမ်ား၏ လုပ္အားကို ေလွ်ာ့ေစ်းျဖင့္
ဝယ္ယူေနၾကသည္။ ေလွ်ာ့ေစ်းဆိုေသာ္လည္း မိမိႏင
ို င
္ မ
ံ ွာထက္ ပိမ
ု ိုေစ်းေကာင္း
ေနသျဖင့္ လုပ္အားရွင္ အမ်ားအျပား သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။

ဤသည္က ျဖစ္စဥ္တခု။ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ သူတို႔ဆီက ေပးပို႔ေသာ အသံုး

အေဆာင္ပစၥည္းမ်ား သူတ႔ႏ
ို င
ွ အ
့္ တူပါလာေသာ အေတြအ
႔ ႀကံဳ၊ အသိအျမင္မ်ား၊
ဘာသာစကား၊ စာေပႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ားက မိခင္ေဒသကို တစတစ ေျပာင္း
လဲေစသည္။ ထိအ
႔ု တူ ယေန႔ၿမိဳ႕ရြာတိင
ု ္းလိလ
ု တ
ို င
ြ ္ ရိွေနၾကသည့္ ရုပသ
္ စ
ံ ေလာင္း
မ်ားမွတဆင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားစက္ (TV)၊ ဗီဒီယိုျပစက္မ်ားမွ ကူးစက္လာေသာ
အေတြ႔အျမင္မ်ားအရ ေဒသခံတို႔၏ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဂီတ
သံစဥ္၊ အဝတ္အစား အသံုးအေဆာင္မသ
ွ ည္ အေတြးအျမင္ အယူအဆ တိက
႔ု ပ
ို ါ
တစတစ ေျပာင္းလဲပစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ဤသို႔ျဖင့္ လံုခ်ည္ႏွင့္ ညႇပ္ဖိနပ္ေနရာတြင္ ဂ်င္းေဘာင္းဘီႏွင့္ ရွူးဖိနပ္၊ ဗံု၊

ပတၱလားေနရာတြင္ ဂစ္တာ၊ ဂ်တ္ (စ္) ဗင္ႏင
ွ ့္ ေအာ္ဂင္တက
႔ို ဝင္ေရာက္ေနရာရခဲ့

91
Edkif[Hom

သည္။ ထို႔အတူ ျပည္ပတြင္ မိဘႏွင့္အတူေနၿပီး ႀကီးျပင္းလာေသာ သားသမီး

မ်ားသည္ မိမိတို႔ မ်ဳိးရိုး၊ ဘာသာစကားကို နားမလည္၊ ေပါက္ဖြားႀကီးျပင္းရာ
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ၏
႔ို ဘာသာစကားကိသ
ု ာ နားလည္ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ယေန႔လင
ူ ယ္မ်ား
သည္ မိခင္ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ အစား အဂၤလိပ္၊ တရုတ္စကား စတာေတြကို
ဦးစားေပးလိုက္သင္ ေနၾကသည္။

ဤျဖစ္ စ ဥ္ မ်ား ဤႏႈ န္း ထားျဖင့္ ဆက္ သြားေနလွ် င္ ေနာင္ အႏွ စ္ ငါးဆယ္
တစ္ရာတြင္ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ (စကား)၊ သာသနာ မည္သို႔ ျဖစ္ကုန္ၾကမည္နည္း။
ေတြးမိတိုင္း ရင္ေလးစရာပါ။ ဤျဖစ္စဥ္ကို မလိုမုန္းထား ဟန္႔တားမည္ဆိုလွ်င္
ျဖစ္ႏင
ို မ
္ ည္လား။ အမ်ားျပည္သတ
ူ ၏
႔ို ဘဝတိုးတက္ေကာင္းစားေရးကို ဟန္တ
႔ ား
မည္ဆိုလွ်င္ ျပည္သူတို႔၏ ဒဏ္ခတ္ျခင္းကို ခံရမည္။ မိမိျပည္သူလက္ခံေအာင္
စည္းရံုးထားႏိင
ု သ
္ ည္ဆိုေသာ္လည္း ကမာၻကအၾကပ္ကင
ို ္ ပိတဆ
္ လ
႔ို ာမည္။ ကမာၻ
ႏွင့္ အဆက္ျဖတ္ၿပီး တခါးပိတဝ
္ ါဒ က်င္ႀ့ ကံလွ်င္ တခ်ိနက
္ ဂ်ပန္ႏင
ို င
္ လ
ံ ို အရံႈးႏွင့္
ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မည္။ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို ေခတ္ေနာက္က် က်န္ရစ္
ေအာင္ လုပ္မလ
ိ ွ်င္ ေခါင္းေဆာင္လပ
ု သ
္ အ
ူ ဖိ႔ု တခ်ိနခ
္ ်ိနတ
္ ြင္ ျပည္သ႔တ
ူ ရားခံျဖစ္
လာရလိမမ
့္ ည္။ လံုးဝလႊတထ
္ ားျပန္လွ်င္လည္း အမ်ဳိးသားလကၡဏာ ေပ်ာက္ဆံုး
ၿပီး အနာဂတ္တြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္တံုးသူမ်ားျဖစ္သြားၾကလိမ့္မည္။

ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ (တကၠႏလ
ို ဂ
ို ်ီ) ေခၚ နည္းပညာမ်ား၏ တြန္းပိမ
႔ု ႈျဖင့္ တိုးတက္ေျပာင္း
လဲေနေသာ ကမာၻႀကီးတြင္ ပါဝင္ေနသည့္ က်ႏု္ပ္တို႔သည္ ေရးစီးတြင္ ေမ်ာပါေန
ေသာ ေဖာင္တခုေပၚမွ လုက္ပါေနရေသာ သူမ်ားကဲ့သို႔ လိုရာခရီးကို လံုၿခံဳေဘး
ကင္းစြာ ေရာက္ရိွႏင
ို ရ
္ န္အတြက္ ျပဳျပင္ထန
ိ ္းသိမ္း၊ ပဲက
့ င
ို ဝ
္ ါးကူ ထိုးမႈမ်ား လုပ္ေပး
ေနၾကရမည္။ ဤသည္ကို မ်ဳိးခ်စ္၊ ျပည္ခ်စ္၊ နိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊
ပညာရွင္မ်ား အေလးထားလုပ္ေဆာင္ရမည့္ မဟာတာဝန္ျဖစ္သည္။

ကမာၻရ
႔ ြာေခတ္ေခၚ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္း အေျပာင္းအလဲတင
ြ ္ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ
(စကား)၊ သာသနာႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္မွာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္
ျမႇင့္တင္ျခင္းကို ျပဳလုပ္ေပးရမည္။ ထိုသို႔ ျမႇင့္တင္ရာတြင္ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ သာသနာ၊ သမိုင္းအေမြအႏွစ္၊ ဘိုးဘြားပိုင္
နယ္ေျမတို႔ကို အေျချပဳၾကရမည္။ တဆက္တည္းတြင္ ျပည္သူတို႔၏ စားဝတ္
ေနေရး၊ ဘဝဖူလံုေရးအတြက္ စီးပြားေရးအေျခခံကလ
ို ည္း ျမႇငတ
့္ င္ေပးရန္ လိအ
ု ပ္

92
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သည္။ ဤ အေျခခံအခ်က္မ်ားကို ျဖည္ဆ

့ ည္းေပးႏိင
ု ပ
္ ါမွ ကမာၻရ
႔ ြာေခတ္၏ ဆိုးျပစ္
မ်ားကို ကာကြယ္ရန္ ျပည္သူတို႔၏ ပူးေပါင္းမႈကို ရရိွႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အထက္ပါ လုပင
္ န္းစဥ္မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ျမႇငတ
့္ င္ရာတြင္ ျပည္သအ
ူ မ်ားစု၏
ပူးေပါင္းေဆာင္ရက
ြ မ
္ သ
ႈ ည္ မရိမ
ွ ျဖစ္ လိအ
ု ပ္သည္။ ဘဝတူ၊ ရည္ရယ
ြ ခ
္ ်က္တမ
ူ ်ား
စုစည္းမႈျပဳၾကရမည္။ ဘံုရန္သူကို ပူးေပါင္းကာကြယ္ ခုခံၾကရမည္။ ဤသည္ကို
ေမ့ထား၍ မရပါ။ ေလျပင္းမုန္တိုင္းလာလွ်င္ သစ္ပင္ႀကီး၊ သစ္ပင္ငယ္၊ အရြယ္
အစားမေရြး ၿပိဳလဲသြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သစ္ပင္ငယ္ကလည္း၊ သစ္ပင္ႀကီးကို
အကာအကြယယ
္ ၊ူ သစ္ပင္ႀကီးကလည္း သစ္ပင္ငယ္မ်ား၏ စုစည္းကာရံထားမႈကို
လိုအပ္သည္။ သစ္ေတာမရိွဘဲ သစ္ပင္ႀကီးတပင္ႏွစ္ပင္ေလာက္ႏွင့္ မရပ္တည္
ႏိင
ု သ
္ လိ၊ု သံဃာထုမရိဘ
ွ ဲ ဘုရားလည္း မရပ္တည္ႏင
ို ပ
္ ါ။ စစ္ဗလ
ို ခ
္ ်ဳပ္ တဦးသည္
စစ္သည္ဗလ
ို ပ
္ ါ အၿခံအရံမ်ားျဖင္သ
့ ာ တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ႏင
ို မ
္ ည္ျဖစ္၍ စုစည္းမႈကို ျပဳလုပ္
ၾကရန္လိုအပ္သည္။

ပူးေပါင္းမႈ၊ စုစည္းမႈျဖင့္ မိမိတို႔အင္အားကို ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္

တခ်ိန္က “ေရာမ” သားလို အင္ပါရာတည္ေဆာက္သည့္နည္းကို အတုယူမည္
ေလာ။ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ စပိန္တို႔လို နယ္ခ်ဲ႕သည့္နည္းကို အတုယူမည္ေလာ။
ဆာ့ဗလ
္ မ
ူ ်ဳိးတိလ
႔ု ို မဟာအမ်ဳိးျမတ္ဝါဒကို က်င္သ
့ ံုးမည္ေလာ။ ဤနည္းနာသေဘာ
တရားေတြ မည္ မွ် ခို င္ မာေအာင္ျ မင္ေ နပါသလဲ ။ ဒီေ န႔ အခ်ိ န္ အ ခါမ်ဳိး တြ င္
ေဖာ္ေဆာင္၍ေကာ ရႏိုင္မည္လား ... စသည္တို႔ကို ခ်င့္ခ်ိန္သံုးသပ္ဖို႔လိုသည္။
ျပည္တြင္းစစ္ အႏွစ္ (၆ဝ) နီးပါး ျမန္မာျပည္၏ ျဖစ္စဥ္သည္ မည္မွ်ေအာင္ျမင္
တိုး တက္ေ နၿပီ လဲ ။ တခ်ိ န္ က ဘဝတူ ပ တ္ ဝ န္း က်င္ႏို င္ ငံ မ်ားႏွ င့္ ႏိႈ င္း စာလွ် င္
ေအာက္က်၊ ေနာက္က် က်န္ရစ္ေနေသာ ဘဝျဖစ္စဥ္ကို ၾကည္ၿ့ ပီး မိမတ
ိ လ
႔ို မ္းစဥ္
ကို ျပင္ဖို႔လိုအပ္ေနသည္မွာ အထူးေျပာရန္လိုအပ္မည္ မထင္ပါ။

မိ မိ တို ႔ႏို င္ ငံ သားအခ်င္း ခ်င္း ႏို င္ ငံေ ရးအရ အျမင္ သေဘာထားေတြ မတူ
ျခားနားၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအရ ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ေနသည္ကို ဆန္းစစ္လွ်င္
ဦးတည္ခ်က္ျခင္းကို လံုးဝညိ၍
ႇ မရႏိင
ု ္ေသာ အေျခခံရန္သမ
ူ ်ား မဟုတပ
္ ါ။ ႏိင
ု င
္ ံႏင
ွ ့္
ျပည္သူမ်ား၏ ေကာင္းစားေရးကို ဦးတည္ထားၾကသူမ်ားသာျဖစ္သည္။ အမ်ဳိး
သားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပဌာန္းခြငက
့္ ို ေတာင္းဆိုေနၾကေသာ တိင
ု ္းရင္းသား
အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္လည္း ျပည္ေထာင္စုကို ၿဖိဳခဲြလိုသူမ်ားမဟုတ္။ သူတို႔၏

93
Edkif[Hom

လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူမ်ား၊ ထိန္းသိမ္း

ေစာင့္ေရွာက္ လိသ
ု မ
ူ ်ားသာ ျဖစ္သည္။ သူတ၏
႔ို ဘိုးဘြားပိင
ု န
္ ယ္ေျမမ်ားကို အဆံုး
ရံႈးမခံ၊ ခုခံကာကြယ္လိုသူမ်ား ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းလူတိုင္းသည္ မိမိတို႔၏လူမ်ဳိး၊
ဘာသာ၊ သာ သနာ၊ စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတက
႔ို ို ခ်စ္ခင္တယ
ြ တ
္ ာျမတ္ႏိုးၾကသည္
မွာ ဓမၼတာပင္ျဖစ္၍ သူတ၏
႔ို ထိစ
ု တ
ိ ဓ
္ ာတ္ႏင
ွ ့္ အခြငအ
့္ ေရးကို အားေပးေထာက္ခံ
အသိအမွတ္ျပဳသင့္ေပသည္။

က်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ျပည္တြင္းစစ္သည္ အဓိကအားျဖင့္

တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ေနရသည္။ ဤျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္
စစ္တပ္ကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီး စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ ျဖစ္ေပၚခဲရ
့ သည္။ ဤျပည္တင
ြ ္းစစ္၊ ဤ
အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္မဲြျပာက်၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။
ဒီ မို ကေရစီ အံုႂ ကြေ တာင္း ဆို မႈ မ်ား ေပၚေပါက္ ခဲ့ ရ သည္ ။ အမ်ဳိး သားစည္း လံုး
ညီၫႊတ္မႈၿပိဳကဲြ ပ်က္ျပားခဲ့ရသည္။ တိုင္းျပည္၏ ဦးေႏွာက္ႏွင့္တူေသာ ပညာရွင္
မ်ား၊ ေျခလက္ႏင
ွ ့္တူေသာ လုပ္အားရွင္မ်ား တိင
ု ္းျပည္မွ ထြက္ခြာသြားၾကသည္။
တိုင္းရင္းသားေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ ျပည္သူမ်ား အမိႏိုင္ငံႏွင့္ ဘိုးဘြားပိုင္နယ္ေျမကို
စြနခ
႔္ ြာၿပီး တဘက္ႏင
ို င
္ န
ံ ယ္စပ္တင
ြ ္ ဒုကသ
ၡ ည္ဘဝ ျဖစ္ေနၾကရသည္။ တိင
ု ္းျပည္
၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အေရးေပါင္းစံုသည္ လြန္စြာနိမ့္က်ေနရသည္။
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ၏ ဝိင
ု ္းပယ္မ၊ႈ အၾကပ္ကင
ို ္ ပိတဆ
္ မ
႔ို ႈ မ်ဳိးစံက
ု လ
ို ည္း ရင္ဆင
ို ္ေနရသည္။

တခ်ိနက
္ အဆင္တ
့ ူျဖစ္ေသာ အိမန
္ ီးခ်င္း ထိင
ု ္း၊ မေလးရွားႏိင
ု င
္ တ
ံ တ
႔ို င
ြ ္ ျပည္
တြင္း စစ္မရိွ၊ ျပည္သူနွင့္ အစိုးရအၾကား ျပႆနာႀကီးႀကီးမားမား မရိွခဲ့သျဖင့္
မ်ားစြာတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာေနၿပီ။ ၎ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ႔ႏ
ို င
ွ ့္ ႏိင
ႈ ္းစာလွ်င္ ေရေျမရာသီဥတု
သယံဇာတႏွင့္ လုပ္အားျပည့္စမ
ံု ႈ စသည္တ႔တ
ို ြင္ ေျပာပေလာက္ေအာင္ ကြာျခား
မႈ မရိွေသာ က်ႏုပ
္ တ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ သ
ံ ည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ အဆင္န
့ မ
ိ က
့္ ် ေခတ္ေနာက္က်
ျဖစ္ေ နရပါသနည္း ။ အဓိ က မွာ အမ်ဳိး သားစည္း လံုး ညီၫႊ တ္ မႈ ၿပိဳ ကဲြေ နေသာ
ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ မ
္ ၿႈ ပိဳကဲြျခင္းေၾကာင့္ လစ္ဟင္းဆံုးရံႈး
သြားရေသာ အခြငအ
့္ ေရးေကာင္းမ်ား၏ တန္ဘိုးသည္ လြနစ
္ ြာႀကီးမားလွသည္ကို
ထို ႏိုင္ငံမ်ား၏ အဆင့္ႏွင့္ႏိႈင္းစာလိုက္ပါက ရွင္းလင္းစြာ သိသာလွပါသည္။ ထို
ဆံုးရံႈးမႈတန္ဘိုးကို ျပန္လည္ရယူႏိုင္ျခင္း မရိွေတာ့ေသာ္လည္း ပစၥဳပၸန္ႏွင့္ အနာ

94
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဂတ္တင
ြ ္ ထိသ
ု ႔ေ
ို သာ ဆံုးရံႈးမႈမ်ဳိးကို မခံရေစရန္ မိမတ
ိ ၏
႔ို အမွားႏွင့္ အားနည္းခ်က္
မ်ားကို ရွာ၍ျပဳျပင္သြားရန္လိုသည္။

ကမာၻရ
႔ ြာေခတ္ေရစီးေၾကာင္း၏ စီးဆင္းမႈအရိန
ွ အ
္ ဟုနသ
္ ည္ အလြနလ
္ ်င္ျမန္
ျပင္းထန္သည္။ ၎ကို မည္သည့္ႏိုင္ငံ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကမွ ေရွာင္ဖယ္၍မရ၊
ရင္ဆိုင္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္းျဖင့္ ရင္ဆိုင္အႏိုင္ယူ
သြားႏိုင္ရန္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းရိွ မတူကဲြျပားေနေသာ လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ အဖဲြ႔မ်ား
အၾကား အျမင္သေဘာထားကြာဟေနမႈကို နီးကပ္လာေအာင္ လုပရ
္ မည္။ အမ်ဳိး
သားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို အျမန္တည္ေဆာက္ၾကရမည္။

ထိင
ု ္းႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ လြနခ
္ သ
ဲ့ ည့္ ၃/၄ ႏွစက
္ စတင္ခဲ့ေသာ ေတာင္ပင
ုိ ္းအစြန္ ျပည္
နယ္မ်ားရိွ မေလးမူဆလင္မ်ား၏ ပုန္ကန္မႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ယခုအခါ တိုင္း
ရင္းသားေဒသ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားရိွ အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားစာေပ
မ်ားကို စတင္သင္ၾကားေပးေနသည္။ သင္ျပႏိင
ု ္ေအာင္ အစိုးရက ေငြအကုနအ
္ က်
ခံစီစဥ္ေပးေနသည္။ က်ႏုပ
္ ္တ႔ႏ
ို ိုငင
္ ံတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ခြငမ
့္ ျပဳႏိင
ု ္ရမည္နည္း။
သီရိလကၤာတြင္ အစိုးရသည္ တမီးလ္သူပုန္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္း ေနသည္။
အိႏၵိယတြင္လည္း အစိုးရႏွင့္ နာဂသူပုန္မ်ားေဆြးေႏြးေနသည္။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံ
တြင္ သူတက
႔ို သ
ဲ့ ႔ို့ အဘယ့္ေၾကာင့္ မေဆြးေႏြးႏိင
ု ပ
္ ါသနည္း။ လက္ရိွ အေနအထား
အေပၚ သံုးသပ္လွ်င္ ဗမာလူမ်ဳိးတိ႔ု စိုးမိုးထားေသာ အစိုးရအဖဲ႔ြ အေနျဖင့္ တိင
ု ္းရင္း
သားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးၿပီး ၎တိအ
႔ု ား အုပခ
္ ်ဳပ္ေရးအာဏာ အခ်ဳိ႕ မွ်ေဝေပးရ
မည္ဆိုေသာ္လည္း ဗမာလူမ်ဳိးအတြက္ နစ္နာစရာ အေၾကာင္းမရိွပါ။

ကမာၻ႔ရြာေခတ္တြင္ သူ႔လူမ်ဳိးမေပ်ာက္ေအာင္ သူကာကြယ္ျခင္းျဖင့္ ဗမာ

အတြက္လည္း ပို၍လံုၿခံဳ သြားေပမည္။ မြန္ဘုရင္ရာဇာဓိရာဇႏနွင့္ ဗမာဘုရင္
မင္းေခါင္တို႔ စစ္ၿပိဳင္ၾကသည့္ေခတ္တြင္ စစ္သံု႔ပန္းဘဝျဖင့္ အင္းဝတြင္ အဖမ္းခံ
ေနရေသာ မြန္သူရဲေကာင္း သမိန္ဗရမ္းသည္ သံခ်ပ္ကာဝတ္ တရုတ္စစ္သူႀကီး
ဂါမဏီႏွင့္ စီးခ်င္းထိုးတိုက္ခဲ့ရာတြင္ ၎၏ ခံယူခ်က္၌ အကယ္၍ တရုတ္တို႔
ဗမာကို အႏိုင္ရသြားပါက မြန္ျပည္သို႔ ဆက္လက္ခ်ီတက္ တိုက္ခိုက္လိမ့္မည္။
ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ မြန္ျပည္ကို ႀကိဳတင္ကာကြယရ
္ န္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲသ
့ ည္ကို ဆင္ျခင္
သံုးသပ္ဖ႔ို လိသ
ု ည္။ သူလ
႔ မ
ူ ်ဳိး သူဘ
႔ ာသာကို သူမျမတ္ႏိုး တန္ဘိုးမထားတတ္ဘဲ
ဗမာလူမ်ဳိး ဗမာအေပၚ တန္ဘိုးထားရန္ လံုးဝမျဖစ္ႏိုင္ပါ။

95
Edkif[Hom

ထိအ
႔ု တူ ဒီမက
ို ေရစီႏင
ွ ့္ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးကို လိလ
ု ားေတာင္းဆိုေနေသာ အင္
အားစုမ်ားသည္လည္း ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြသူမ်ား၊ တိုင္းျပည္ကိုေခ်ာက္ထဲက်
ေအာင္ လုပ္ေနသူမ်ား မဟုတ။္ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးသည္ ျပည္သမ
ူ ်ား၏ လိလ
ု ားခ်က္
ႏိုင္ငံတကာ၏ စြက္ဖြက္ရန္ေထာင္ကြက္ျဖစ္၍ ကန္႔ကြက္ေနလွ်င္ တရားခံျဖစ္
လိမ့္မည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတို႔သည္ ျပည္သူအမ်ား၏ ေတာင္းဆို
ခ်က္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လက္မခံႏိုင္စရာ မဟုတ္ပါ။

ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဂလိဗ
ု ယ္လက
ို ္ေဇးရွင္းေခၚ ကမာၻရ
႔ ြာေခတ္ကို ရင္ဆင
ို အ
္ ႏိင
ု ယ
္ ၿူ ပီး၊
အမ်ဳိးဂုဏ္၊ ဇာတိဂုဏ္ကို ထိန္းသိမ္းရန္၊ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္
ထိန္းရန္၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး
ကို အျမန္အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းပါသည္။

96
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

EdkifiHa&;vrf;qHk
ႏိုင္ငံေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ သူ႔ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ သူ႔စခန္းဆင့္ေတြနဲ႔ ရွိၾက
တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ သူအ
႔ စီအစဥ္ေတြ သူ႔ (Road Map) ေခၚ လမ္းျပေျမပံုေတြန႔ဲ
ရွိၾကတယ္။ ဒီလမ္းစဥ္ေတြ လမ္းျပေျမပံုေတြရဲ့ ဦးတည္ခ်က္ဟာ ျပည္သူတရပ္
လံုးကို သာယာခ်မ္းေျမ႕ၿပီး အစစအရာရာ ျပည့္စံုႏိုင္တဲ့ ခ်မ္းသာျခင္း သုခဘံုကို
အျမန္ေရာက္ရွိေစေရး ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရးအဖဲအ
႔ြ စည္းေတြမွာ မတူညတ
ီ ဲ့
အေျခခံသေဘာထားေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ျခားနားတဲ့ လမ္းစဥ္ေတြ လမ္းျပေျမပံု
ေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားေလ မတူျခားနားမႈ မ်ားေလ၊
မတူျခားနားမႈ မ်ားေလ၊ ပဋိပကၡမ်ားေလ ျဖစ္ေနတာဟာ သဘာဝပါ။ အဖဲအ
႔ြ စည္း
ေတြအေနနဲ႔ မၾကည့္ဘဲ ႏိုင္ငံတခုလံုးကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့
“ညီၫႊတ္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းမယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမွ တိုးတက္မယ္၊ တိုးတက္မွ ခ်မ္းသာျခင္း
သုခဘံုကို ေရာက္မယ္” ဆိုတဲ့ ျဖစ္စဥ္ စခန္းအဆင့္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ အားလံုး
သိရွိ လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ဘယ္သူမွ ျငင္းပယ္လို႔ မရႏိုင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ပါ။

ဒါကို ေထာက္ရင္ အရင္းခံအက်ဆံုးဟာ "ညီၫႊတ္ေရး" ျဖစ္တယ္။ တနည္း

အားျဖင့္ အမ်ိဳးသားသင့္ျမတ္ေရးလိ႔ု ေခၚႏိင
ု သ
္ လို တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္
ေရး လို႔လည္း ေခၚႏိုင္တယ္။ ဒါကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲ။ ဒီေန႔ အေန
အထားမွာ ဒါကိုပဲ အဓိကထား စဥ္းစားသင့္တယ္။ ညီၫႊတ္ေရးကို မၾကည့္ဘဲ
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ရဖို႔ အတြက္ဆိုၿပီး အင္နဲ႔အားနဲ႔၊ အာဏာနဲ႔ ဖိသံုးၿပီး လုပ္
လိုက္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရဘဲ ညီၫႊတ္ေရးကို ပိုၿပီးပ်က္ျပားသြား ေစပါလိမ့္မယ္။
တိုးတက္ေရးေတြ ခ်မ္းသာျခင္းသုခ ဘံုေတြ မစဥ္းစားပါနဲ႔ဦး၊ အဆင့္ေက်ာ္ၿပီး
သြားလို႔ရတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ အႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ မ်က္ေမွာက္သမိုင္းက
သက္ေသျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအရင္းခံ အက်ဆံုးျဖစ္တဲ့ "ညီညြတ္ေရး" ကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ရမလဲ

ဆိတ
ု ဲ့ ကိစက
ၥ ို စဥ္းစားရာမွာ အေျခအေနကို ဘက္လက
ို မ
္ က
ႈ င္းကင္းနဲ႔ အရွက
ိ အ
ို ရွိ

97
Edkif[Hom

အတိင
ု ္း မွနမ
္ န
ွ က
္ န္ကန္ ရႈျမင္လက္ခဖ
ံ ႔ ုိ လိအ
ု ပ္တယ္။ ဒီလအ
ုိ ေနအထားမွာ သာမာန္
အားျဖင့္ လူေတြဟာ မိမတ
ိ ည္ရတ
ွိ ဲ့ေနရာကို အဆင့္ျမႇငၿ့္ ပီး ထည္တ
့ က
ြ ရ
္ ႈျမင္တတ္
ၾကတယ္။ တဘက္လူ အတိုက္အခံေတြကိုလည္း သူ႔ပံုမွန္အဆင့္ထက္ ႏွိမ့္ၿပီး
ထည့္တြက္တတ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြက်ျပန္ေတာ့ တဘက္လူအတိုက္အခံ
ေတြကို လံုးဝေနရာမေပးခ်င္ၾကဘူး။

ဒီလို နိမ့္က်တဲ့ လူၿပိန္းအေတြးအျမင္ေတြနဲ႔ ရႈျမင္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ ျပႆနာ

ကို ညိႇႏင
ိႈ ္းေျဖရွင္းရာမွာ အခက္အခဲေတြ႔ ရလိမမ
့္ ယ္။ ဒီလို ျပႆနာမ်ိဳးကို ေျဖရွင္း
ရာမွာ ျပႆနာမွာ လံုးဝပါဝင္ျခင္းမရွတ
ိ ဲ့ ေဘးလူေတြရဲ့ အျမင္ဟာ အမွနတ
္ ရားနဲ႔
နီးစပ္တတ္ ၾကတယ္။ ပညာ၊ သမာဓိ၊ ဂုဏ္သိကၡာေတြနဲ႔ ျပည့္ဝၿပီး အေျခအေန
ေတြကို ေလ့လာေစာင္ၾ့ ကည့္ေနတဲ့ ကိယ
ု က
္ ်ိဳးမဖက္တဲ့ အင္အားစုက ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့
အျမင္ဟာ အမွန္တရားနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္တယ္။ အင္အားစု ေပါင္းစံုကလည္း
ပိုမို လက္ခံတတ္ၾကတယ္။

တကယ္ဆရ
ို င္ ေဘးလူေတြဟာ ကာယကံရင
ွ ္ေတြထက္ အျဖစ္မန
ွ က
္ ို ပိမ
ု သိ
ႏိုင္ပါဘူး။ ကာယကံရွင္ေတြထဲက ပညာ၊ သမာဓိရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မရွိၾကေတာ့
ဘူးလား။ မရွိဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြအားလံုး ညံ့ဖ်င္းလြန္းရာ က်လိမ့္
မယ္။ က်ေနာ္တို႔ျပည္သူ သန္းငါးဆယ္ေက်ာ္ထဲမွာ ပညာ၊ သမာဓိရွိတဲ့ လူေတြ
အမ်ားႀကီးပါ။ သာသနာေရးဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ အဆံုးအမကို ခံယူေနၾကတဲ့
က်ေနာ္တတ
႔ို ေတြထမ
ဲ ွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနနဲ႔ အာဃာတေတြကို ခြာခ်
ၿပီး ဓမၼဓိ႒ာန္က်က်နဲ႔ ရႈျမင္ ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္ ပညာ၊ သမာဓိရွိတဲ့ လူေတြျဖစ္မွာပါပဲ။
မိမိတို႔ အေရးကို ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ရႈျမင္ၿပီး၊ မိမိတို႔ ျပႆနာကို မိမိတို႔ဘာသာ
ေျဖရွင္းႏိင
ု ရ
္ င္ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒီလိုျဖစ္ ႏိင
ု ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားသင္ပ
့ ါတယ္။

ဒီေန႔ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ က်ေနာ္တ႔ို ျပည္ေထာင္စရ

ု ဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရးျပႆနာကို ေျဖရွင္း
ခ်င္ရင္ ဦးစြာအားျဖင့္ မတူကဲြျပားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြကို ညီၫႊတ္
ေအာင္လပ
ု ဖ
္ ႔ို လိတ
ု ယ္။ ဒီလို လုပ္ႏင
ို ဖ
္ အ
႔ို တြက္ မတူကဲြျပားတဲ့ အင္အားစုႀကီးေတြ
ဘယ္လိုတည္ရွိ ေနတယ္ဆိုတာ ပထမေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေဖာ္ထုတ္
ၿပီးရင္ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ
ထင္ထင္ရွားရွား တည္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုႀကီးေတြကေတာ့ -

98
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

(၁) အာဏာရစစ္အစိုးရ၊
(၂) လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊
(၃) ဒီမိုကေရစီပါတီအဖဲြ႔အစည္းမ်ား ... ဆိုတဲ့ အင္အားစုႀကီး (၃) ခုကို ေတြ႔ရွိရ
ပါတယ္။

ဒီအင္အားစုႀကီးေတြဟာ အမွန္တကယ္ တည္ရွိေနၾကတာျဖစ္ၿပီး အသိ

အမွတမ
္ ျပဳလိ႔ု မရပါဘူး။ ေဘးဖယ္ထားလိလ
႔ု ည္း မရဘူး။ ဘာေၾကာင္လ
့ ဆ
ဲ ိုေတာ့-

(၁) အာဏာရစစ္အစိုးရဟာ ဗမာ့တပ္မေတာ္ႀကီးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၿပီး ၁၉၆၂

ခုႏွစ္ကတည္းက အာဏာရခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အႏွစ္ (၄ဝ) ေက်ာ္ကာလမွာ
နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး အသြငအ
္ မ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲခ၊ဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေျပာင္းလဲခတ
ဲ့ ာ
ရွိေပမဲ့ အာဏာကို ဆက္တိုက္ခ်ဳပ္ကိုင္ လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ယေန႔အထိ
ႏိင
ု င
္ ံေတာ္အာဏာကို ခ်ဳပ္ကင
ို ထ
္ ားဆဲျဖစ္တယ္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာကလဲ လက္ရွိ
အုပခ
္ ်ဳပ္ေနဆဲ (De-facto) အစိုးရအေနနဲ႔ လက္ခအ
ံ သိအမွတ္ ျပဳထားတယ္။

(၂) လက္နက္ကင
ို ္ တိင
ု ္းရင္းသားအဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားဟာ သူလ
႔ မ
ူ ်ိဳး၊ သူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္း၊
သူ႔စစ္တပ္၊ သူ႔နယ္ေျမနဲ႔ သူ႔ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပည္သူေတြရွိတယ္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး အေတြ႔အႀကံဳ၊ ခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ ရင့္က်က္ၿပီး
သား အဖဲအ
႔ြ စည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွတ
ိ ယ္။ သူတက
႔ို ို ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ/
၅ဝ ေက်ာ္တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္း လို႔လည္း ပ်က္ျပဳန္းသြားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီ
အုပ္စုထဲမွာ ယခုအခါ စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖဲြ႔အစည္း
မ်ားနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပတ
္ ဲ့ အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားဆိၿု ပီး မတူကဲြျပားတဲ့
ပံုစံႏွစ္ခု ရွိေနၾကတယ္။

(၃) ဒီမိုကေရစီပါတီ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားဟာ (၈) ေလးလံုး အေရးအခင္းက စတင္

ခဲၿ့ ပီး ေနာက္ပင
ို ္း လက္နက္ကင
ို လ
္ ာတဲ့ အဖဲအ
႔ြ စည္းေတြရသ
ွိ လို စစ္အစိုးရက
ဦးေဆာင္ က်င္း ပေပးတဲ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ ပဲြ မွာ ဝင္ေ ရာက္ ယွ ဥ္ ၿ ပိဳ င္ ဖို ႔
တရားဝင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ပါဝင္ၾကတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ
အမတ္ဦးေရအမ်ားဆံုးနဲ႔ တျပည္လံုးမွာ လႊမ္းၿခံဳၿပီး အႏိင
ု ရ
္ ခဲတ
့ ဲ့ အဖဲအ
႔ြ စည္း
ပါဝင္သလို အမတ္ဦးေရ ဒုတိယ၊ တတိယ အမ်ားဆံုး အေရြးခံထားရတဲ့
တို င္း ရင္း သားအဖဲြ ႔ အဖဲြ ႔ အ စည္းေတြ လ ည္း ပါဝင္ တ ယ္ ။ အာဏာမလႊဲ ၊
လႊတ္ေတာ္ေခၚခြင့္မေပးလို႔ အေဝးေရာက္အစိုးရ ဖဲြ႔စည္းေၾကညာထားတာ

99
Edkif[Hom

ရွသ
ိ လို လႊတ္ေတာ္ကယ
ို စ
္ ားျပဳေကာ္မတီ ဖဲစ
႔ြ ည္းထားတာလဲ ရွတ
ိ ယ္။ ျပည္
တြင္းမွာေရာ ျပည္ပမွာပါ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ လႈပ္ရွားေနၾကတယ္။ ဒီအစုထဲမွာ
ဒီမိုကေရစီအေရးသက္သက္ မဟုတ္ဘဲ မိမိတို႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုကို
ကိယ
ု စ
္ ားျပဳၿပီး အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရရွိေရး၊ စစ္မန
ွ ္
တဲ့ ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရး ဦးတည္ခ်က္ေတြန႔ဲ ဖဲစ
႔ြ ည္းလႈပရ
္ ွားခဲတ
့ ဲ့
အဖဲြ႔အစည္းေတြ မ်ားစြာပါဝင္ေနတယ္။ ဒီအဖဲြ႔အစည္းေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း
စုစည္းၿပီး UNLD, UNA တပ္ေပါင္းစုေတြ ဖဲစ
႔ြ ည္းကာ ပူးေပါင္းညိႇႏင
ိႈ ္း လႈပရ
္ ွား
ေနၾကတယ္။ ဒီအဖဲြ႔ေတြအေပၚ ဒီမိုကေရစီအုပ္စုထဲမွာေရာ တိုင္းရင္းသား
အုပ္စုထဲမွာပါ သင့္ေတာ္သလို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္တယ္။

ဒီလို ထင္ထင္ရွားရွား တည္ရွိေနတာကို အသိအမွတ္မျပဳ မသိဟန္ေဆာင္

မ်က္ႏာွ လႊထ
ဲ ားလိ႔ု မရႏိင
ု ပ
္ ါဘူး။ ျပည္သအ
ူ ားလံုးက သိၾကသလိ၊ု ကမာၻကလည္း
သိၾကတယ္။ အင္အား အေနအထား၊ လူထုေထာက္ခမ
ံ ႈ အေနအထား၊ က်စ္လစ္
ခုင
ိ မ
္ ာမႈ အေနအထားေတြအရ မတူျခားနားမႈေတြ ရွိေပမဲ့ ဘယ္အဖဲက
႔ြ မ
ို ွ ပစ္ပယ္
ခ်န္ထားလို႔ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ ရိုးသားစြာ ဝန္ခံၾကရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ရိုးသားစြာ
ဝန္ခံအသိအမွတ္ျပဳႏုိင္မွ ဘက္လိုက္မႈကင္းတဲ့ ပညာ၊ သမာဓိ ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ
ျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလို လက္ခံမွ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ျပႆနာကို ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းလို႔
ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

အထက္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ အင္အားစုႀကီး (၃) ခု ၾကားမွာ ညိႇႏင

ိႈ ္းေျဖရွင္းႏိင
ု တ
္ ဲ့
အေနအထား လံုးဝမရွိေတာ့ဘူးလား။ တခု ရွင္ရင္ တခုက ေသမယ္ ဆိုတဲ့ လံုးဝ
ကို ယွဥ္တဲြလို႔ မရႏိုင္တဲ့ အေနအထားလား။ တေယာက္မ်က္ႏွာ တေယာက္က
မၾကည့္ႏင
ို ္ေတာ့တဲ့ အညိႇဳးႀကီးေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနၾကၿပီလားလိ႔ု အေသအခ်ာေလ့လာ
ၾကည့္ေတာ့ အဲဒ
့ လ
ီ ို မဟုတပ
္ ါဘူး။ တခုနတ
႔ဲ ခု တဖဲန
႔ြ တ
႔ဲ ဖဲ႔ြ မၾကာခဏေတြဆ
႔ ည
ံု ိႇႏင
ိႈ ္း
ခဲၾ့ ကဘူးတယ္။ အုပစ
္ တ
ု ခုရဲ့ လိလ
ု ားခ်က္န႔ဲ လိအ
ု ပ္ခ်က္ေတြကို အျခားအုပစ
္ တ
ု ခုက
ေယဘုယ်အားျဖင့္ နားလည္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေစတနာမွနရ
္ င္ ညီၫတ
ႊ ္ေရး
ကို တည္ေဆာက္ႏင
ို မ
္ ည့္ နည္းလမ္းကို ရွာႀကံလ႔ို ရမွာပါ။ မရဘူးဆိတ
ု ာ ေစတနာ
မမွန္လို႔လား၊ နည္းလမ္းမမွန္လို႔လား၊ အားထုတ္မႈမွာ လိုအပ္တဲ့အဆင့္ မျပည့္မီ
ေသးလို႔လားဆိုတာ ဆန္းစစ္လိုက္ရင္ အေျဖေပၚမွာပါ။

100
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၿပီးခဲတ
့ ဲ့ ကာလေတြမွာ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းဖိ႔ု ႀကိဳးစားမႈ အခ်ိဳ႕ရွခ
ိ ပ
ဲ့ ါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီႀကိဳးစားမႈေတြဟာ ရုပ္လံုးမေပၚခဲ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပြင့္ပြင့္
လင္းလင္း ေထာက္ျပေဝဖန္ရရင္ ကိုယ့္အဆင့္ေလွ်ာက်သြားမွာ စိုးၿပီး၊ တဘက္
အင္အားစုရဲ့ အဆင့္ျမင္တ
့ က္လာမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ ဒီသေဘာထားေၾကာင့္
တန္းတူရည္တူ ေပၚေပၚလြငလ
္ င
ြ ္ ညိႇႏင
ိႈ ္းတာမ်ိဳး မလုပခ
္ ၾဲ့ ကဘူး၊ မလုပခ
္ ်င္ၾကဘူး။
မိမလ
ိ လ
ို ားခ်က္ မ်ားမ်ားျပည္ဝ
့ ေစဖိ႔ု မိမအ
ိ ဆင့္ေနရာကိဘ
ု ဲ ျမႇငတ
့္ င္ၿပီး ေျပာဆိုေန
ၾက လုပင
္ န္းစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ႏင
ို ္ေသးတာျဖစ္
တယ္။

ေရွ႕ဆက္ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ၾကမလဲ။ ဒီအတြက္ စဥ္းစားရင္ ယခုေခတ္ဟာ

ယခင္ ေခတ္ကာလေတြန႔ဲ မတူညတ
ီ ဲ့ အေျခအေနေတြကို နားလည္ထားသင္တ
့ ယ္။
ယခု ေခတ္ဟာ ယခင္ေခတ္ကလို သူတပါးႏိင
ု င
္ က
ံ ို ႀကိဳက္သလိတ
ု က
ို ခ
္ က
ို ၊္ လူမ်ိဳး၊
ဘာသာ မတူညီတဲ့ အုပ္စုေတြကို ႀကိဳက္သလို သတ္ျဖတ္ဖိႏွိပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။
ကမာၻၿ႔ ငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကမာၻလံုးဆိင
ု ရ
္ ာ အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား၊ ကမာၻ႔ႏင
ို င
္ ႀံ ကီးမ်ား
က တာဝန္ယူေစာင္ၾ့ ကည့္ ေနၾကတယ္။ လြယက
္ လ
ူ ်င္ျမန္တဲ့ သတင္းဆက္သယ
ြ ္
ေရးေတြကလည္း အေထာက္အကူ ေပးေနၾကတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္အမ်ိဳးမ်ိဳး
ကိလ
ု ည္း အမ်ားက လက္မခံၾကေတာ့ဘူး။ ဒီမက
ို ေရစီစနစ္ကို လိလ
ု ားအားေပးေန
ၾကတယ္။ တဘက္မွာ လူမ်ိဳးရွိရင္ ႏိုင္ငံရွိ ရမယ္ဆိုၿပီး လူမ်ိဳးတိုင္း သီးျခားလြတ္
လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံကိုတည္ေဆာက္မယ္ ဆိုတဲ့အျမင္ကိုလည္း ကမာၻက လက္မခံႏိုင္
ေတာ့ဘူး။ သီးျခားႏိုင္ငံေတြကိုေတာင္ ဆက္စပ္စုစည္းၿပီး စုေပါင္းကာကြယ္ေရး
စုေပါင္းကုနသ
္ ယ
ြ ္ေရး ဇံန
ု ယ္ေျမေတြကို သတ္မတ
ွ က
္ ာ ဘဝတိုး တက္ျမင္မ
့ ားေရးကို
ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ အျခားတဘက္မွာ ျပည္သက
ူ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထား
တဲ့ ျပည္သက
႔ူ ယ
ို စ
္ ားလွယ္ေတြျဖစ္တယ္။ အာဏာဟာ ျပည္သက
ူ ဆင္းသက္လာ
တာမို ႔ ျပည္ သူ ႔ လႊ တ္ေ တာ္ ေခၚယူေ ရးမွ တ ပါး အျခားမရွိ ဆို ၿ ပီး ျပည္ တြ င္း က
ေႂကြးေၾကာ္ေနလို႔ ကမာၻက တင္ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို အုပ္စုအသီးသီးက
သူ႔ဟာနဲ႔သူ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ ရပ္တည္ခဲ့ၾကတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၿပီလဲ။ ဘယ္လို
တိုးတက္လ႔ို ဘယ္လို ထြက္ေပါက္မ်ိဳး ျမင္ေနၾကၿပီလ၊ဲ ဘာမွ မထူးျခားဘူးဆိတ
ု ာ
အားလံုးသိၾကပါတယ္။

101
Edkif[Hom

ဒီေန႔ အေျခအေနက ညီၫႊတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ရမဲ့ အဆင့္မွာသာ ရွိေန

ေသးလို႔ ညီၫႊတ္ေရးရဖို႔အတြက္ ၿပိဳင္ဘက္အင္အားစု အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ နား
လည္မႈ (သို႔မဟုတ္) ဆံုခ်က္ကို ရွာရမယ္။ သူ႔ဟာနဲ႔သူ သီးျခားလုပ္လို႔ မရဘူး။
ကိုယ့္အစီအစဥ္ ကိုယ္ဆဲြၿပီး သူမ်ားကို အျဖည့္ခံ၊ ေနာက္လိုက္အေနနဲ႔ပါ ခုိင္းလို႔
လည္း မရဘူး။ စုေပါင္းၿပီး လုပ္ရမယ္။ ဒီလိုလုပ္လို႔ မိမိအုပ္စုရဲ့ အက်ိဳးစီးပြား
ယာယီ (သို႔မဟုတ္) အနည္းအက်ဥ္းက်ဆင္းႏိုင္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားတဲ့
အက်ိဳးစီးပြားကို ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းလာတဲ့အခါ
မိမအ
ိ ပ
ု စ
္ အ
ု တြကလ
္ ည္း အက်ိဳးျဖစ္ထန
ြ ္းလာမွာက ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြပ
ဲ ါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုႀကီးမ်ားအေနနဲ႔ - ကိုယ့္ေလွကိုယ္ထုိး ပဲခူးေရာက္

ေရာက္ ကို ယ့္ျ မင္း ကို ယ္ စို င္း စစ္ ကို င္းေရာက္ေ ရာက္ လု ပ္ေ နၾကမည့္ အ စား
အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳ တန္းတူသေဘာထားၿပီး စုစည္းညိႇႏိႈင္း အေျဖရွာ
ႏိင
ု တ
္ ဲ့ အေနအထားတခု၊ တနည္းအားျဖင့္ “သံုးပြငဆ
့္ င
ို ္ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးေရး” ကို
လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ ဆိရ
ု င္ မုခ်နားလည္မႈ တစံတ
ု ရာ ရလာပါလိမမ
့္ ယ္။ ဒီလဆ
ို လ
ို ႔ို
တခ်ိဳ႕က “ေခြးတံဆိပ္ ဓာတ္ျပားေဟာင္းပါ” လို႔ ေျပာခ်င္ေျပာၾကမယ္။ အမွန္
တရားဟာ ဘယ္လိုပဲေဟာင္းေဟာင္း မွန္ေနတာဘဲ။ ဗုဒၶရဲ့ ေဟာၾကားခ်က္၊
သခင္ေယရႈရဲ့ ေဟာၾကားခ်က္၊ တမန္ေတာ္ မိုဟာမက္ရဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ေတြ
စစ္ပါရဂူ ဆြန္ဇူးတို႔ရဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ေတြဟာ ဓာတ္ျပားေဟာင္းေတြပဲ မဟုတ္
လား။ အမွန္တရားကို လက္ မ ခံႏိုင္ခ င္ ပစ္ ပ ယ္ ထားလို ၾကေပမဲ့ တေန႔ေတာ့
လက္ခံလာ ၾကရတာပဲ။

“သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြ” ဆိုတာ သူ႔အစုအဖဲြ႔ရဲ့ လမ္းစဥ္၊ လုပ္ငန္းစဥ္

ေတြန႔ဲ သီးျခားစီ သြားေနၾကတာကို ဆက္စပ္ဆဆ
ံု ည္းေပးဖိ႔ု ႏိင
ု င
္ ံေရးညိႇႏင
ိႈ ္းေဆြး
ေႏြးပဲြ တခု ကို ဖန္တီးတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ဆံဆ
ု ည္းမႈတခုကို မဖန္တီးႏိင
ု္ ဘ
္ ူးဆိရ
ု င္
သူလ
႔ မ္းနဲသ
႔ ူ သြားၿမဲ သြားေနၾကပါလိမမ
့္ ယ္။ ဘယ္လမ
ို ွ နီးကပ္၊ ေပါင္းစပ္ႏင
ို ၾ္ ကမွာ
မဟုတ္ဘူး။ ဒီလို မတူကဲြျပား ယွဥ္ၿပိဳင္ေနတဲ့ အေနအထားကေန ေျပလည္ႏိုင္ဖို႔
အုပစ
္ သ
ု ံုးစု ရွိေနတဲ့ အေနအထားမွာ “သံုးပြငဆ
့္ င
ို ္ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြး” အေျဖရွာဖိဟ
႔ု ာ
အေကာင္းဆံုးနဲ႔ အျဖစ္ႏင
ို ဆ
္ ံုး နည္းလမ္းျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တ႔ို ႏိင
ု င
္ ထ
ံ က
ဲ အေျမာ္
အျမင္ရွိသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒါကိုလက္ခံၾကသလို ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖဲြ႔
ႀကီးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း လက္ခံေတာင္းဆိုေနၾကၿပီ ျဖစ္တယ္။

102
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ့ အႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ လမ္းေဟာင္းကေန ခဲြထြက္ၿပီး

ေစတနာမွန္နဲ႔ လမ္းသစ္ရွာမယ္ဆိုရင္ “သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး” ဟာ
ညီၫတ
ႊ ္ေရးနဲ႔ ေျပလည္ေရးအတြက္ အလားအလာ အရွဆ
ိ ံုးနဲ႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္
တယ္။ သံုးပြငဆ
့္ င
ို ္ေတြဆ
႔ ရ
ံု ာမွာ အမ်ားလက္ခံႏင
ို တ
္ ဲ့ အစီအစဥ္ေတြခ်၊ ၾကားျဖတ္
ကာလအတြက္ ၫႊန္႔ေပါင္းအစိုးရဖဲြၿပီး ထိန္းထား၊ ခ်ထားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို
တဆင့္ၿပီးတဆင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္၊ ေနာက္ဆံုးမွာ ျပည္သူက ေရြးခ်ယ္တဲ့
ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို အာဏာအပ္ႏွင္းလိုက္ရင္ ၿပီးစီးသြားပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္
အုပစ
္ ု ဘယ္သအ
႔ူ တြကမ
္ ွ အႏၱရာယ္မရွိႏင
ို သ
္ လို ဘယ္အပ
ု စ
္ က
ု လည္း မေက်နပ္
စရာ မရွိပါဘူး။ ဒီတိုင္းျပည္ ဒီနယ္ေျမ ဒီအဝန္းအဝိုင္းမွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔
အတူေနသြားႏိင
ု ဖ
္ ႔ို အဓိကပါ။ ဒီလို အျမန္ဆံုးျဖစ္ႏင
ို ဖ
္ ႔ို လမ္းသစ္ကို ေဖာက္ၾကပါစိ။႔ု
လမ္းသစ္ကို ညီၫႊတ္ေရးအဓိက လမ္းျပေျမပံုနဲ႔ သြားရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေမ့
မထားပါနဲ႔။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ မတ္လ

103
Edkif[Hom

a&=unf&m jrufEk&m &SmazGjcif;

ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏရ
ု ာကို ရွာေဖြသြားေရာက္စားေသာက္ၾကသည့္ သဘာဝကို
က်ေနာ္ငယ္ငယ္က ကၽြဲႏြားမ်ားသာ ျပဳလုပၾ္ ကသည္ဟု ထင္ျမင္ခသ
ဲ့ ည္။ ေဝါဟာရ
ကို က “ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ” ဟုသံုးထားသျဖင့္ ျမက္စားေသာ ကၽြဲႏြားစသည့္
တိရစာၦန္မ်ားကိုသာ ရည္ၫႊန္းထား၍လည္း ျဖစ္သည္။ အသက္ကေလးရလာ
ေသာအခါ ၾကက္၊ ငွက္၊ ငါးႏွင့္ လူသားမ်ားပါ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာျဖစ္ေသာ
ရွာေဖြစားေသာက္ရန္ လြယက
္ သ
ူ ည့္ေနရာ ေဒသမ်ားသိ႔ု ေျပာင္းေရြ႕ရွာေဖြတတ္
ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိနားလည္ လာသည္။ ယခုအခါ က်ႏုပ္တို႔ ႏိုင္ငံသားအမ်ားအျပား
တိသ
႔ု ည္ ျပည္ပထြကအ
္ လုပရ
္ ွာ ေနၾကသည္မွာ သာမန္အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း
တခုလိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ ငါးမ်ားသည္ မိုးဦးက်ခ်ိနတ
္ င
ြ ္ ေခ်ာင္းဖ်ားေျမာင္းဖ်ားသိ႔ု လိက
ု ္
တက္ၿပီး မိုးကုန္သည့္အခါ မူလေနရာသို႔ ျပန္ၾကသည္။ ငွက္မ်ားသည္လည္း
ေဆာင္းဦးတြင္ ေျမာက္ပိုင္းေအးေသာေဒသမွ ပူေႏြးေသာ ေတာင္ပိုင္းေဒသသို႔
အုပ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆင္းလာၾကၿပီး မိုးက်ေသာအခါ မူလေျမာက္ပိုင္းေဒသသို႔ ျပန္
ၾကသည္။ သိ႔ေ
ု သာ္ ျပည္ပထြက္ က်ႏုပတ
္ အ
႔ို မ်ိဳးသား ျပည္သမ
ူ ်ားမွာ ျပန္လာၾကဦး
မည္ေလာ? မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ျပန္လာၾကမည္နည္း? က်ေနာ္ ေဝခဲြ၍မရ၊
သံသယျဖစ္ ေနရပါသည္။

က်ေနာ္ငယ္စဥ္က က်ေနာ္တို႔ေဒသမွ လူေတြ ျပည္ပထြက္အလုပ္လုပ္ၾက

သည္မွာ အလြနက
္ ို ရွားပါသည္။ က်ေနာ္ လူပ်ိဳကာလသားအရြယ္ေရာက္ေသာအခါ
ေတာင္ကို ေက်ာ္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံမွ တရားမဝင္ (ေမွာင္ခို) ကုန္ပစၥည္းမ်ား သယ္ယူ
ေရာင္းခ်မႈ ျဖစ္လာသည္။ ထိက
ု ာလတြင္ က်ေနာ္တန
႔ို ယ္သား ျပည္သအ
ူ ခ်ိဳ႕ နယ္
စပ္ေရာက္လာသည္ကို ေတြရ
႔ သည္။ ထိမ
ု တ
ွ ဆင့္ မေလးရွား၊ စကၤာပူသ႔ို စက္ေလွ
ႀကီးမ်ားျဖင့္ ကုနသ
္ ယ
ြ သ
္ ည့္ေခတ္ ေရာက္ျပန္ေသာအခါ မေလးရွား၊ စကၤာပူအထိ
သြားေရာက္ၾကသည္ကို ေတြရ
႔ သည္။ သိေ
႔ု သာ္ အမ်ားစုသည္ ကုနပ
္ စၥညး္ ဝယ္ယူ
ေရးအတြကသ
္ ာ သြားၾကသည္။ ျပည္ပတြင္ သြားေရာက္ေနထိင
ု ္ အလုပလ
္ ပ
ု ၾ္ ကသူ
အလြန္နည္းပါသည္။

104
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေနာက္ပင
ုိ း္ တြင္ အစုလက
ုိ အ
္ ၿပံဳလိက
ု ္ ထိင
ု း္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ သြားေရာက္ အလုပလ
္ ပ
ု ္
ၾကသည္။ ထိေ
႔ု နာက္ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ ဂ်ပန္ စသည္ႏ
့ င
ုိ င
္ မ
ံ ်ားသိ႔ု ေရာက္ရသ
ိွ ာြ း
ၾကသည္။ အမ်ားစုႀကီးမွာ တရားဝင္ႏင
ို င
္ က
ံ ူးလက္မတ
ွ ္ႏင
ွ ့္ သြားေရာက္ျခင္းမဟုတ။္
ခုိးေၾကာင္ခုိးဝွက္ တရားမဝင္သြားေရာက္ၾကသျဖင့္ ပိ၍
ု အထင္ေသးခံ၊ အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ၊ံ
အႏွိမ္ခံၾကရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း အဖမ္းခံရၿပီး အခ်ဳပ္ခန္းထဲတြင္ ငါးပိသိပ္
ငါးခ်ဥ္သပ
ိ ၊္ အိပစ
္ ရာ ေနရာမရွိ ေလွာင္ထားပံ၊ု တပတ္ႏစ
ွ ခ
္ ါ ကုနတ
္ င္ကားႀကီးမ်ား
ျဖင့္ မတ္တပ္ရပ္ အျပည့္အၾကပ္တင္ၿပီး နယ္စပ္သို႔ ပို႔ခဲ့ပံု၊ ဖိနပ္မရွိ၊ ရိကၡာမရွိ၊ လူ
တကိယ
ု ္ အဝတ္တစံုျဖင့္ ေရာက္လာပံ၊ု ထိင
ု ္းစစ္သားႏွင့္ ရဲသားတိက
႔ု လက္နက္
အျပည့္ျဖင့္ ေစာင့္ၾကပ္ၿပီး နယ္စပ္ပို႔ ေမာင္းထုတ္ခံရပံုတို႔ကို ေတြ႔ရွိရေသာအခါ
ကိုယ့္ျပည္သူ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ က်ေနာ္အလြန္ကို ရင္နာခဲ့ရသည္။ လူျဖစ္ပါ
လ်က္ လူသ
႔ က
ိ ၡာတစက္မွ်မက်န္ တိရစာၦနလ
္ ၊ို ရာဇဝတ္သားလို ဆက္ဆခ
ံ ရ
ံ ေသာ
မိမိတို႔ ျပည္သူမ်ား၏ ဘဝအတြက္ ဝမ္းနည္းခဲ့ရသည္။

ခပ္ေစာေစာပိင
ု ္းကာလတခုတင
ြ ္ ထိသ
ု ႔ို ကားႀကီးႏွစစ
္ ီးျဖင့္ ပိခ
႔ု ဲ့ေသာသူမ်ားကို
နယ္စပ္တြင္ ထိုင္းတို႔က က်ေနာ္တို႔ အဖဲြ႔အစည္းအား လႊဲအပ္ခဲ့သည္။ က်ေနာ္
ကိုယ္တိုင္ ထိုသို႔ေရာက္လာေသာ မိမိျပည္သူမ်ားကို ဂရုဏာေသာေသာျဖင့္
“ကိယ
ု ့္ႏင
ို င
္ ံ ရွပ
ိ ါလ်က္န႔ဲ သူတပါးႏိင
ု င
္ က
ံ ို အထင္ႀကီးၿပီး သြားခ်င္ၾကဦး။ မွတထ
္ ား
ၾက ဒို႔ျပည္မွာ စိုက္ပ်ိဳးစရာ ေျမေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ထမင္းငတ္ၿပီးေသတဲ့လူ
မရွိဘူး။ ႀကိဳးစားရင္ သူေ႒းေတာင္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ သိကၡာက်ခံၿပီး သူမ်ားႏိုင္ငံ
မသြားခ်င္ၾကနဲ႔ေတာ့၊ ျပန္ၾကပါ” လို႔ အျပစ္တင္ေဝဖန္ ေျပာခဲ့မိဖူးသည္။ က်ေနာ္
တို႔ ကယ္ဆယ္ေရး႒ာနအေနျဖင့္ သူတို႔အတြက္ ဆန္ႏွင့္ ရိကၡာတခ်ိဳ႕ ထုတ္ေပး
သည္။ ယာယီတည္းခိဖ
ု ႔ို စီစဥ္ေနရာခ်ေပးသည္။ ေနရပ္ျပန္ႏင
ို ဖ
္ ႔ို ဝိင
ု ္းဝန္းကူညီေပး
သည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔အထဲက အခ်ိဳ႕သာျပန္၍ အခ်ိဳ႕ကား ထိုင္းႏိုင္ငံထဲ ျပန္ဝင္
သြားၾကသည္။

ထိင
ု း္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ြငး္ သိ႔ု ဝင္ၾကပံမ
ု ာွ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွသ
ိ ည္။ က်ေနာ္တ႔ုိ ေဒသတြင္
နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရန္မွာ သိပ္မခဲယဥ္းပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ နယ္စပ္
သည္ အလြန္ရွည္လ်ားေသာ ေတာေတာင္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ေနရာတကာတြင္
အေစာင့္ခ်မထားႏိုင္ပါ။ သို႔ေသာ္ အလုပ္အကိုင္ရႏိုင္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားသို႔ သြား
ေရာက္ရန္မွာ မလြယက
္ ပ
ူ ါ။ ေနရာကိလ
ု က
ို ၍
္ ႏွစရ
္ က္၊ သံုးရက္မွ ေလးငါးရက္အထိ

105
Edkif[Hom

ေတာင္ကိုေက်ာ္ ေတာကိုျဖတ္ၿပီးမွ ေလွကိုစီး၊ ကားကိုစီးၿပီး ခရီးဆက္ရသည္။

ညအခ်ိန္တြင္ ေလွကိုစီးၿပီး သြားၾကရသူမ်ား ေလွေမွာက္၍ ေသဆံုးသူ အမ်ား
အျပားရွိခဲ့သည္။ ပို႔ေဆာင္ေပးသူမ်ားက ေတာထဲတြင္ ပစ္ထားၿပီး အစာငတ္၍
ေသဆံုးရသည့္ သူေတြကလည္း မနည္းလွပါ။ ပို႔ေဆာင္ခေငြကိုယူၿပီး အစာထဲ
အဆိပ္ထည့္ေကၽြး၍ အသတ္ခံရသူေတြလည္း ရွိပါသည္။ ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာသန္႔
ျပန္႔ေသာ မိန္းမပ်ိဳမ်ားကို ပိ႔ေ
ု ဆာင္သအ
ူ ခ်ိဳ႕က ေရြးခ်ယ္ၿပီး မယားျပဳျခင္း၊ ေရာင္း
စားျခင္းမ်ားလည္း ရွပ
ိ ါသည္။ လိက
ု လ
္ ဖ
ံ မ္းဆီးေနေသာ ရဲမ်ားကလည္း ပစၥည္းယူ
ျခင္း၊ မုဒိန္းက်င့္ျခင္းမ်ား ရွိသည္။ ၿခံဳ၍ၾကည့္လွ်င္ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေက်ာ္
ျဖတ္ၿပီးမွ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္သည္။

က်ေနာ္တ႔ို အဖဲအ
႔ြ စည္းသည္ ထိသ
ု ႔ို ျပည္ပထြကအ
္ လုပရ
္ ွာျခင္းကို မေထာက္
ခံပါ။ အားမေပးပါ။ သို႔ေသာ္ ျပည္သူတို႔၏ အခက္အခဲကို မေျဖရွင္းေပးႏိုင္သျဖင့္
အတင္းအၾကပ္ မပိတပ
္ င္ပါ။ အစပိင
ု ္းတြင္ ၎တိဘ
႔ု ဝ ပ်က္သြားမည္ကစ
ို ိုး၍ အပ်ိဳ
အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို တားျမစ္ခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔ တားႏိုင္သည္က
ဘုရားသံုးဆူ မွ ထားဝယ္ေခ်ာင္းမ်ားအထိ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တင
ြ သ
္ ာ ျဖစ္သည္။
၎တိက
႔ု ျမဝတီ၊ ေကာ့ေသာင္း စသည္လ
့ မ္းမ်ားမွ သြားၾကျပန္သည္။ ထိသ
ု ႔ို မထိ
ေရာက္သျဖင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ျပန္ရုပ္သိမ္းလိုက္ရသည္။ အမ်ိဳးသမီးေရာ
အမ်ိဳးသားပါ မသြားၾကရန္ ပညာေပးစည္းရံုး၍ သေဘာတရားျဖင့္ တားျမစ္ခသ
ဲ့ ည္။
ဤတြင္ သူတို႔ထံမွ တုန္႔ျပန္သည့္ စကားမ်ားကို ၾကားသိရသည္။

“လူေနမႈစရိတ္ အရမ္းႀကီးလြန္းတယ္၊ ဒါကို ျဖည့္ႏိုင္ဖို႔ ကိုယ့္မိဘက အရင္း

အႏွီး ထုတ္ေပးႏိုင္ရင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးအခ်ိဳ႕ ရွိေပမဲ့
ေန႔စားလခစား အလုပ္နဲ႔ေတာ့ ဘယ္လိုမွ မရပ္တည္ႏိုင္ဘူး။ ေက်ာင္းမွာလည္း
လာဘ္ထိုးရ၊ ေဆးရံမ
ု ွာလည္း လာဘ္ထိုးရ၊ ေနရာတကာမွာ ေငြမေပးရင္ အလုပ္
မျဖစ္ဘူး။ အိမမ
္ ွာလည္း ဟိုေၾကး၊ ဒီေၾကးေတြ ခဏခဏ လိက
ု ္ေကာက္ေနတယ္။
ဒီလုေ
ိ ငြေၾကး အခက္အခဲေတြ ရွိေနလို႔ ျပည္ပထြက္ရတာပါ” ဟု ၿမိဳ႕ျပမွ လူ
တေယာက္က ဆိုသည္။

နယ္မွ လူငယ္တေယာက္ကလည္း “အေဖ့ လယ္ေျမတခ်ိဳ႕ရွိေပမဲ့ အရင္က

တဧကကို ဆယ္တင္းေက်ာ္ ဆယ္င
့ ါးတင္းအထိ အစိုးရသတ္မတ
ွ ္ေစ်းနဲ႔ ေပးသြင္း
ေနရလို႔ စားမေလာက္ပါ။ အခု ဆန္စပါးသယ္ေဆာင္ခြင့္၊ ျပည္ပထုတ္ခြင့္ကို

106
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားလို႔ စပါးေစ်း မရွိပါ။ ရြာမွာ ရာဘာေစးျခစ္ရင္ တေန႔လုပ္ခ

တေထာင္က်ပ္ ေလာက္သာရတယ္။ ထိင
ု း္ မွာသြားျခစ္ရင္ တေန႔ကုိ က်ပ္တေသာင္း
အထိရႏုိင္တယ္ ၾကားလို႔ပါ” ဟုဆိုသည္။

က်ေနာ္ ေရးၿမိဳ႕နယ္မွ ရင္းႏွီးသည့္ လူတေယာက္ကို ေတြ႔ေသာအခါ ဤသို႔

ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ “ေရးၿမိဳ႕နယ္ေတာင္ပိုင္းက ရင္းရယ္ရြာမွာ သားသမီးေတြ
ဒီလို ျပည္ပထြက္ အလုပ္ရွာတာကို မိဘအခ်ိဳ႕က မင္းတို႔မသြားနဲ႔ မေလးရွား၊
စကၤာပူသြားရင္ ဆယ္သန
ိ ္း အထက္၊ ထိင
ု ္းကိသ
ု ြားရင္ ဆယ္သန
ိ ္းေအာက္ အရင္း
စိက
ု ရ
္ သလို ဒီမွာလည္း ဒီေလာက္ အရင္းအႏွီးထုတၿ္ ပီး စိက
ု ပ
္ ်ိဳးၿခံတခုခက
ု ို ေဇာက္
ခ်လုပ္ရင္ ေျခာက္ႏွစ္၊ ခုႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ ၾကာတဲ့အခါ မိသားစုတစု ထိုင္စားႏိုင္
ေလာက္တဲ့ ၿခံတခုရမွာပဲ အဲဒါပိုၿပီး ေသခ်ာတယ္”။

သူက “အကိေ
ု ျပာတာ အရင္ကျဖစ္ႏင
ို တ
္ ယ္။ အခု မျဖစ္ႏင
ုိ ေ
္ တာ့ဘးူ ။ ၂ဝဝ၄
ခုႏစ
ွ ္ ဗမာစစ္တပ္ေရာက္လာခ်ိနက
္ စၿပီး ေရးေတာင္ပင
ုိ း္ က ျပည္သေ
ူ တြ ရြာအျပင္
မထြကရ
္ လိ႔ု စိက
ု ၿ္ ပီးသား ၿခံေတြေတာင္ ပ်က္စီးသြားတာ အမ်ားႀကီးပဲ။ စိုက္ပ်ိဳး
ေအာင္ျမင္ၿပီးသား ၿခံေတြ ေရးၿမိဳ႕နယ္တခြငမ
္ ွာ စစ္တပ္က သိမ္းဆည္းလိက
ု တ
္ ာ
ဧကေထာင္ေပါင္း မနည္းေတာ့ဘူး။ ၿခံပိုင္ရွင္ေဟာင္းေတြကေတာင္ ၿခံမရွိေတာ့
လို႔ ျပည္ပထြက္ အလုပ္ရွာေနရၿပီ” ဟုေျပာပါသည္။

က်ေနာ္သူ႔ကို စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေခ်ပရန္ အခ်က္အလက္ရွာ မရ

ေတာ့ပါ။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ လူသ
႔ ကိ ၡာပိင
ု ္းႏွင့္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါသည္။ “သူတပါးႏိင
ု င
္ ံ
မွာ သြားၿပီး အလုပ္လုပ္ရင္ အစစအရာရာ အႏွိမ္ခံရ၊ အထင္အျမင္ေသးခံရ၊
အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ရ
ံ ၊ အလုအယက္ခံေနရတယ္ဗ်။ ကိယ
ု က
္ မူးရင္ အရိက
ု ခ
္ ရ
ံ တယ္။ သူတ႔ို
က မူးလာရင္လည္း ကိယ
ု က
့္ ရ
ို က
ို တ
္ ယ္။ အခံဘက္က ခ်ည္းပဲ။ တရားမဝင္ ခိုးဝင္
တဲ့သူေတြ အသတ္ခံရရင္လည္း လိုက္ၿပီး တရားစဲြအေရးယူေပးမဲ့ လူမရွိဘူး။
သူတို႔ရဲ့ ေခြးတေကာင္ေလာက္ေတာင္မွ အေလးထားတာ မဟုတ္ဘူး”။

သူကလည္း “ဒီမာွ ေကာ သက္သာလိလ

႔ ု ား။ တပ္စခန္းေဆာက္၊ တံတားေစာင္၊့
ပိက
ု ္ လိုင္းေစာင့္၊ လမ္းကင္းေစာင့္၊ အဓမၼခိုင္းေစမႈေတြ မျပတ္ဘူး။ ၿခံမထြက္ရ၊
လယ္မထြက္ရ၊ ပင္လယ္ထဲ ငါးဖမ္းမထြက္ရနဲ႔ လုပ္စရာအလုပ္မရွိေတာ့ဘူး။
ၾကားမွာ မသကၤာရင္ ဖမ္းလား၊ ဆီးလား ရိက
ု ပ
္ တ
ု လ
္ ားနဲ႔ ဒီနယ္က သမီးပ်ိဳေတြလည္း

107
Edkif[Hom

ဖ်က္ဆးီ ခံရတာ မနည္းေတာ့ ဘူး ။ ဒီ လို အေနအထားမ်ိဳးနဲ ႔ ဘယ္ လို ဆ က္ ၿ ပီး

ရပ္တည္ သြားရမွာလဲ”။

သူေျပာတာလည္း မွနပ
္ ါသည္။ လက္ရွိ က်ေနာ္တ႔ျို ပည္သမ
ူ ်ား ရပ္တည္ေနထုင
ိ ္
ေနၾကေသာ ေဒသအမ်ားအျပားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိ၊ ေအးခ်မ္းစြာ လုပ္ကိုင္စား
ေသာက္ႏိုင္ေသာ အေျခအေနမရွိ၊ ဘဝရပ္တည္မႈအတြက္ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏု
ရာကို ရွာေဖြၾက ရသည္။ ဤသည္ကို ရာဇဝတ္မဟ
ႈ ု က်ေနာ္တ႔ို ရႈျမင္ၾကမည္ေလာ?
သို႔မဟုတ္ သူတို႔ကို အားေပးေထာက္ခံ ရမည္ေလာ ? ႏွစ္ခုစလံုး မျဖစ္သင့္ပါ။
အမ်ိဳးသားေရးရႈေထာင္မ
့ ွ ၾကည္လ
့ ်ွ င္ သူတပါးႏိင
ု င
္ ၊ံ သူတပါး အဝန္းအဝိင
ု း္ မွာ ကိယ
ု ္
က လူနည္းစု၊ မွခ
ီ ခ
ုိ ေ
ံ အာက္ တန္းက ဝင္ပူးရသည္။ ကိုယ့္ဘာသာစကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈ ေပ်ာက္မည္။ ၈၈ အေရးအခင္းတြင္ ေရာက္လာၾကေသာ လူငယ္
အခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ အျပည့္ရွိသည္။ ထို ေခတ္လူငယ္
အမ်ိဳးသမီးအမ်ိဳးသားစံတ
ု ဲြ အိမ္ေထာင္စပ
ု င္လွ်င္ (UNHCR) ေထာက္ခမ
ံ ႈႏင
ွ ့္ ျပည္ပ
ကို ေရာက္ရသ
ွိ ြားၾကေသာအခါ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ လံုးပမ္းေနရင္း ႏိင
ု င
္ ံေရး၊
အမ်ိဳးသားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ ေဝးကြာအဆက္ျပတ္သြားၾကရသည္။ သူတို႔၏ သား
သမီးမ်ား သူတို႔၏ ဘာသာစကားကို အနည္းအက်ဥ္းမွ် သာတတ္ေတာ့သည္။
သူတို႔သားသမီးမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္မ်ား လံုးလံုးပ်က္
သုဥ္းသြားရၿပီ။ ဤအျဖစ္မ်ိဳးကို အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ထိန္းလိုသူမ်ား
မည္သို႔ခံစားရပါသနည္း။

ႏိင
ု င
္ ံေရးရႈေထာင္က
့ ေနၾကည္လ
့ ွ်င္ က်ႏုပတ
္ ႔ို အမ်ိဳးသားေတြ က်ႏုပတ
္ ႔ျို ပည္သူ
ေတြ ကိယ
ု ့္ျပည္ကယ
ို ့္ေျမရွပ
ိ ါလ်က္ႏင
ွ ့္ ျပည္ပထြကၿ္ ပီး အႏွမ
ိ ခ
္ လ
ံ တ
ူ န္းစားအျဖစ္
သြားေရာက္ ေနထိုင္ၾကရသည္ကို မည္သို႔ခံစားရပါသနည္း။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္၊
အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္မ်ား အေလးထား စဥ္းစားၾကဖို႔လို
သည္။ က်ႏုပတ
္ ႔ို ႏိင
ု င
္ မ
ံ ွ ရတနာ၊ ဓာတ္ေငြ၊႔ သစ္၊ သားငါး၊ ကၽြဲႏြားမွအစ ဝက္အထိ
ျပည္ပထြက္ေန ၾကသည္။ ထိမ
ု တ
ွ ဖန္ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားပါ ထြကသ
္ ြားၾကျပန္
သည္။ ကုန္ပစၥည္း အလဲအလွယ္ သေဘာအရ တန္ရာတန္ဘိုးရၿပီး ထြက္သြား
လွ်င္ကား အေၾကာင္းမဟုတ္။ မိမိတို႔အတြက္ ဆုတ္ယုတ္မႈအေနအထားႏွင့္
ထြက္ေနၾကျခင္းျဖစ္၍ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ နစ္နာမည္။ ၾကာေလ ပို၍
နာေလ ျဖစ္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကို မည္သို႔ျပဳျပင္ၾကမည္နည္း။
အျမန္ျပဳျပင္ဖို႔ လိုပါသည္။ တဦးတဖဲြ႔တည္းအေနျဖင့္ ျပဳျပင္၍ မရႏုိင္ပါ။

108
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဤကမာၻကို လူသားတို႔က စည္းတား၍ ပိုင္ဆိုင္မႈသတ္မွတ္ထားၾကသည္။

ႏိုင္ငံတခုခု၏ ပိုင္ဆိုင္မႈ ကင္းလြတ္ေသာ ေျမဟူ၍ မရွိ။ သူ႔စည္းထဲဝင္လွ်င္ သူ႔
လက္ေအာက္ တြင္ေနရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္မႈကို ျပင္ပထြက္ရွာ၍ မရပါ။
ကိုယ့္မိဘဘိုးဘြား အစဥ္အဆက္က အေျချပဳခဲ့ေသာေနရာ၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္
အဖဲြ႔အစည္းအမ်ားစု တည္ရွိေသာ ေနရာ၊ ဤေနရာကို ေကာင္းမြန္လာေအာင္
လြတ္လပ္မႈရွိလာေအာင္ လုပ္ယူၾကရမည္။ ဆိုလိုသည္မွာ လူသားတို႔အတြက္
ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏရ
ု ာကို ျပင္ပမွာ ထြကရ
္ ွာေန၍ မရ၊ ပုဂၢိဳလ္တဦးႏွစဥ
္ ီးအတြကသ
္ ာ
ရေကာင္းရႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို
အရင္းအႏွီးေပး အဆံုးရံႈးခံၾကရလိမ့္မည္။ က်ႏုပ္တို႔ အေျချပဳထားေသာ ေျမ၊
က်ႏုပ္တို႔ ဘိုးဘြားပိုင္သည့္ ေျမ၊ ဤေျမ ဤတိုင္းျပည္သည္ ရာသီဥတုညီၫႊတ္
မွ်တသည္။ သဘာဝသယံဇာတ မ်ားစြာရွိသည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း
ေတြ ရွိသည္။ သြားေရးလာေရး လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး လြယ္ကူေကာင္းမြန္
သည္။ စိုက္ပ်ိဳးစရာ ေျမကြက္ေျမလြတ္ မ်ားစြာရွိသည္။ သဘာဝေဘးအႏၱရယ္
(ငလ်င္၊ မုနတ
္ င
ို ္း၊ မီးေတာင္) နည္းပါးကင္းရွင္းသည္။ အားနည္းခ်က္ရသ
ွိ ည္ကား
လူသားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ထိုေျမေပၚတြင္ ေနထိင
ု ္ေနၾကသည့္ လူသားမ်ားအခ်င္း
ခ်င္း မညီၫႊတ္ၾက၍ ျဖစ္သည္။ ျပင္ဆင္၍ရေသာ အားနည္းခ်က္ျဖစ္သည္။

လြတလ
္ ပ္ေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သတ
ူ က
႔ို စုေပါင္းတိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ခသ
ဲ့ ျဖင့္
ယခုအခါ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ႏိုင္ငံကို
မည္သည့္ ျပည္ပႏိင
ု င
္ သ
ံ ားမ်ားက ဝင္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္ဖိႏပ
ွိ ္ျခင္း မရွပ
ိ ါ။ က်ႏုပတ
္ ႔ို
ႏိုင္ငံ၏ သဘာဝ အေနအထားသည္ စားဝတ္ေနေရး ဖူလံုေရးအတြက္ ျပည့္စံု
ေကာင္းမြန္ေသာ အေနအထားရွိသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း ျပည္သူျပည္သားမ်ား
သည္ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ထိုင္းႏွင့္ ဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏိုင္ငံမ်ားရွိ စစ္ေျပးဒုကၡ
သည္စခန္းတြင္ လူဦးေရ ႏွစ္သိန္းဝန္းက်င္ ေရာက္ရွိေနသည္။ ဒီလူေတြက
ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ရွာေဖြျခင္းမဟုတ္၊ ေျမလွန္ေရပက္ စစ္ဗ်ဴဟာေၾကာင့္ ရပ္
ရြာ႒ာေနကိုစြန္႔ၿပီး တိုင္းျပည္အျပင္သို႔ ေရာက္သြားၾကရသည္။ စားဝတ္ေနေရး
အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ တရားဝင္ေရာ၊ တရားမဝင္ပါ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊
ဂ်ပန္ႏင
ို င
္ တ
ံ တ
႔ို င
ြ ္ သြားေရာက္အလုပလ
္ ပ
ု ္ေနသူ ဆယ္သန
ိ ္းေက်ာ္ ရွသ
ိ ည္။ အၿပီး
အပိုင္ေျပာင္းေရြ႕ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ေလာက္ေသာ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေၾတး

109
Edkif[Hom

လ်၊ နယူးဇီလန္ႏင
ွ ့္ ဥေရာပႏုင
ိ င
္ မ
ံ ်ားသိ႔ု ေရာက္ရသ
ွိ ြားသူ ေသာင္းဂဏန္း ရွသ
ိ ည္။
ျပည္သူျပည္သားမ်ား ဤေရြ႕ဤမွ် အမိေျမကို စြန္႔ခြာၿပီး ျပည္ပကိုေရာက္ရွိသြား
သည္မွာ ေသြးရိုးသားရိုး မဟုတ္။ အမိေျမကို မခင္တြယ္ၾက၍ မဟုတ္။ က်ႏုပ္တို႔
ႏိုင္ငံတြင္ မၿငိမ္းခ်မ္း၊ မလံုၿခံဳ၊ မဖူလံုေသာ ဆုတ္ယုတ္အားနည္းမႈ ရွိေနသည္ကို
က်ႏုပ္တို႔ ဝန္ခံၾကရမည္။

လူသားတို႔သည္ သဘာဝအားျဖင့္ ေဘးအႏၱရာယ္ကို ေရွာင္က်ဥ္ၾကမည္။

ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာကို ရွာၾကမည္။ ဤသည္ကို ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္၍
မရ စေကာင္းပါ။ အေၾကာင္းတရား အားနည္းခ်က္ကို ရွာရမည္။ အထူးသျဖင့္
ႏိင
ု င
္ ံေခါင္း ေဆာင္၊ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္၊ ျပည္သူေခါင္းေဆာင္၊ ႏိင
ု င
္ ံေရးအဖဲ႔ြ
အစည္းေခါင္းေဆာင္၊ လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ဤအားနည္းခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္
မ်ားကို အခ်ိန္မီ ျပင္ဆင္ေပးရန္ အဓိကတာဝန္ ရွိသည္။ ျပည္သူမ်ားတြင္လည္း
တာဝန္ရသ
ွိ ည္။ ျပႆနာကို ေရွာင္ဖယ္ေန၍ မရပါ။ ျပႆနာအသစ္သာ ထပ္တိုး
လာမည္။ ဒိ႔ျု ပည္ဒ႔ေ
ို ျမႀကီးမွာ ေရၾကည္ေရာက္ေအာင္ ျမက္ႏုေပါက္ေအာင္ ဖန္တီး
ၾကရမည္။ တကိုယ္ေကာင္း မဆန္ၾကပါႏွင့္၊ ကိုယ္လြတ္ မရုန္းၾကပါႏွင့္၊ မခိုင္ၿမဲ
သည့္ ယာယီအက်ိဳးကို မၾကည္ၾ့ ကပါႏွင။့္ ဤကိစအ
ၥ ေပၚ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာ
ထားၿပီး ရပ္ၾကည္မ
့ ေနၾကပါႏွင။့္ ၾကာေလဆိုးေလ ျပင္ဖခ
႔ို က္ေလ ျဖစ္သြားပါလိမ့္
မည္။ သေဘာထားႀကီးစြာ၊ တရားမွ်တစြာ၊ ေအးခ်မ္းစြာ နည္လမ္းရွာ ေျဖရွင္းၾကပါ
ကုန္ေလာ့။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ

110
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

jynfaxmifpkpdwf"mwf
ျပည္ေထာင္စစ
ု တ
ိ ဓ
္ ာတ္ကုိ ျပည္ေထာင္စသ
ု ားတိင
ု း္ ထားရွဖ
ိ ႔ုိ အခ်ိဳ႕က ႏိးႈ ေဆာ္
ေနၾကတယ္။ မွနပ
္ ါတယ္ ဒီေျမမွာေန ဒီေရကိုေသာက္ၿပီး လူလားေျမာက္ခၾဲ့ ကတဲ့
ျပည္ေထာင္စသ
ု ားတိင
ု း္ ဒီေျမဒီေရနဲ႔ ဒီတင
ုိ း္ ျပည္ကုိ ကာကြယေ
္ စာင္ေ
့ ရွာက္ၾကဖိ႔ု
လိပ
ု ါတယ္။ ဒီေျမက ထြကခ
္ ာြ သြားရင္ သူစ
႔ ာကိသ
ု င္၊ သူစ
႔ ကားကိေ
ု ျပာ၊ သူၾ႔ သဇာ
ေအာက္မာွ ခိက
ု ပ္ေနရတာ ဘယ္ေလာက္မ်က္ႏာွ ငယ္တယ္ဆတ
ုိ ာ အမ်ားအသိပါ။
မိသားစုန႔ဲ ေဆြမ်ိဳးေတြကုိ ခဲ၊ြ အိမန
္ ရ
႔ဲ ာြ ကို ခဲၿြ ပီး ျပည္ပကိေ
ု ရာက္သာြ းၾကတဲ့ သူ
ေတြဟာ ကမ္းမျမင္တ့ဲ ပင္လယ္ျပင္မာွ ေဖာင္ငယ္န႔ဲ ေမ်ာေနရသလို စိတဓ
္ ာတ္က်
အားငယ္ေနရတာပါ။ ဖ်ားနာခ်ိနန
္ ႔ဲ အိမ
ု င္းတဲအ
့ ခ်ိနမ
္ ာွ အထီးက်န္ဘဝနဲ႔ ရင္ဆင
ုိ ္
ရတာ ပိဆ
ု းုိ တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အမိေျမက ထြကခ
္ ာြ
ေနၾကတယ္။ ဒီလျုိ ဖစ္ေနၾကရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ? ဒီလိုျဖစ္ေနရတာ ဘယ္မွာ
အားနည္းခ်က္ ရွိေနလို႔လဲ? ဒါေတြကို လက္ေတြ႔က်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္
ေဝဖန္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ သံုးသပ္ၾကည့္ၾကပါစို႔။

ျပည္ပေရာက္သူေတြရဲ့ ဒုကၡ

ျပည္ ပေရာက္ သူေ တြ ထဲ မွာ ေယဘူ ယ်အားျဖင့္ သံုး မ်ိဳးရွိ ပါတယ္ ။ ပထမ
အမ်ိဳးအစားက စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ ေတြပါ။ သူတထ
႔ို က
ဲ အမ်ားစုေတြဟာ ထိင
ု ္းနယ္
ေျမအတြင္းက နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနေနၾကတဲ့
သူေတြပါ။ ဒီလို ဒုကၡသည္မ်ိဳး သိန္းဂဏန္းနဲ႔ ရွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ စခန္း
(၉) ခုထမ
ဲ ွာ ကရင္န႔ဲ ကရင္နီ လူမ်ိဳးစုေတြဟာ အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားဒက္ရွ္
နယ္စပ္ထဲမွာလည္း ေသာင္းဂဏန္းနဲ႔ ရွိေနပါတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ
ေခၚ ဘဂၤလီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဒုကသ
ၡ ည္ေတြဟာ က်ဥ္းၾကပ္တဲ့ ဒုကသ
ၡ ည္စခန္း
ထဲမွာ တဲငယ္ကေလးေတြန႔ဲ ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝ) ေလာက္ ေရာက္ရွိေနထိင
ု ခ
္ ရ
ဲ့ တယ္။
အစားအေသာက္နဲ႔ အဝတ္အစားေတြကိုေတာ့ ရပ္တည္ႏိုင္ရံု ႏိုင္ငံတကာက

111
Edkif[Hom

ကူညီေထာက္ပံ့ေပးေပမဲ့ သံဆူးႀကိဳးကာရံၿပီး အေစာင့္အၾကပ္ေတြ ခ်ထားတဲ့

စခန္းေတြထမ
ဲ ွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္လိုေထာင္ခ် ခံေနရသူေတြပါ။ အႏွစ္ (၂ဝ) အက်ယ္
ခ်ဳပ္ဘဝကို ျဖတ္သန္းခဲရ
့ တယ္ဆတ
ုိ ာ ကိယ
ု က
့္ ယ
ုိ က
္ ုိ ျပန္သးုံ သပ္ၾကည္ပ
့ ါ။ ေနခ်င္
စရာလားလု။႔ိ

ဒုတယ
ိ အမ်ိဳးအစားကေတာ့ ထိင
ု း္ ၊ မေလးရွား ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ရာက္ အလုပသ
္ မားေတြ
ပါ။ သူ တုိ ႔ အေရအတြ က္ က လည္း သိ နး္ ေပါင္း မနည္း ဘူး ။ အာဏာပို ငေ
္ တြ ရ့ဲ
ဖမ္းဆီးအေရးယူတာက တမ်ိဳး၊ ေဒသခံလူဆးုိ လူမုက
ိ ေ
္ တြရ့ဲ အႏိုင္က်င့္တာက
တဖံ၊ု စီးပြားေရးေလာဘသမားေတြရ့ဲ ေရာင္းကုနအ
္ ျဖစ္ ေခါင္းပံျု ဖတ္ခေ
ံ နရတာက
တနည္း၊ ေဘးဒုကေ
ၡ တြ ဝိင
ု း္ ရံေနတာ ဘက္ေပါင္းစံပ
ု ါပဲ။

အလုပခ
္ င
ြ က
္ ုိ မေရာက္မီ လမ္းခရီးမွာ သူမ်ားနယ္ေျမထဲဝင္တာနဲ႔ ဒုကေ
ၡ တြက
ဒုန႔ဲ ေဒး။ ၂ဝဝ၆ ခုႏစ
ွ ္ ေမလထဲမာွ ဘုရားသံးု ဆူလမ္းက ဝင္သာြ းတဲ့ ေကာ့ကရိတၿ္ မိဳ႕
နယ္ ေကာ့ဘန
ိ း္ ရြာက လူအခ်ိဳ႕ ဆန္ခရဘူရၿီ မိဳ႕အလြန္ ေခ်ာင္းေရျပင္ကုိ ညအခ်ိန္
ေလွန႔ဲ ျဖတ္သာြ းစဥ္ စက္ေသနတ္ကင
ုိ ္ ယူနေ
ီ ဖာင္းဝတ္လအ
ူ ခ်ိဳ႕က ပစ္လ႔ုိ (၄) ဦး
ေသဆံးု ၿပီး၊ (၂) ဦးဒဏ္ရာရခဲတ
့ ယ္။ က်န္အေဖာ္ (၁၁) ဦးလည္း အခ်ဳပ္ခန္းထဲမာွ
တလေက်ာ္ ေနခဲရ
့ တယ္။ ပစ္ခတ္သေ
ူ တြကေတာ့ ကိယ
ု ေ
္ ရာင္ေဖ်ာက္ၿပီး ေပ်ာက္
သြားတာပါပဲ။ အဲဒီ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ ကပ္ရက္အျဖစ္တခုကေတာ့ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္
ဇင္းက်ိဳက္ရာြ က လူတအုပ၊္ ေခၚလာသူက ေငြယၿူ ပီး ေတာထဲပစ္ထားလိ႔ု ထမင္း
ငတ္ခ့ဲၾကရတယ္။ အသက္ငယ္ၿပီး ရုပ္ရည္သန္႔တ့ဲ မိနး္ မငယ္မ်ား လမ္းခရီးမွာ
မုဒန
ိ း္ က်င္ခ
့ ရ
ံ တာလည္း မေရမတြကႏ
္ င
ုိ ေ
္ အာင္ပါပဲ။

မေလးရွားႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ သူေတြကို ရဲကဖမ္းၿပီး ထိင
ု ္း
နယ္စပ္က လက္နက္ကင
ို အ
္ ဖဲတ
႔ြ ခုကို ေရာင္းစားတယ္။ ဝယ္တအ
ဲ့ ဖဲက
႔ြ ျပန္ေပးဆဲြ
တဲသ
့ ေဘာနဲ႔လူတေယာက္ကို တန္ဖိုးသတ္မတ
ွ ၿ္ ပီး သူမ
႔ ဘိ ေဆြမ်ိဳးအေပါင္းအသင္း
ေတြဆက
ီ ေငြေတာင္းတယ္။ မေပးႏိင
ု ရ
္ င္ သတ္ပစ္တယ္။ မိနး္ ကေလးဆိရ
ု င္ လိင္
ကုန္အျဖစ္နဲ႔ ေရာင္းစားတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္လယ္ေလာက္က ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွား
နယ္စပ္မွာ လူေသအေလာင္း (၃ဝဝ) ခန္ရ
႔ ဲ့ အရိုးေတြကို ေတြတ
႔ ယ္ဆတ
ို ာ ဒိ႔ႏ
ု င
ို င
္ ံ
သားေတြရဲ့ အရိုးက အမ်ားစုပါ။

တတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ ေရျခားေျမျခားကို ေရာက္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု

သားေတြရ့ဲ ဒုကက
ၡ ုိ ၾကည္ပ
့ ါဦး။ စကားမတူ၊ စာမတူ၊ ယဥ္ေက်းမႈမတူ၊ ရာသီဥတု

112
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မတူတ့ဲ အသိုငး္ အဝိုငး္ ၾကားမွာ ကိုယ္ကလူနည္းစုကေလးနဲ႔ ဝင္ၿပီးမွီခုရ

ိ တာပါ။
မီခ
ွ ဆ
ုိ တ
ုိ ့ဲ သဘာဝအတိင
ု း္ တဘက္က အထင္အျမင္ေသးၾက ႏွမ
ိ ခ
္ ်င္ၾကတယ္။ သူ႔
စကားနဲ႔ သူ႔စာကိုတတ္ဖို႔ အခ်ိန္အမ်ားႀကီးေပးၿပီး ေလ့လာသင္ယူၾကရတယ္။
ေအာက္တန္းက်တဲ့ အလုပ္ၾကမ္းေတြမာွ ဝင္ၿပီး အလုပ္လုပေ
္ နရတာက မ်ားပါ
တယ္။ သားသမီးေတြကုိ ျပန္ၾကည္လ
့ က
ုိ ေ
္ တာ့ ကိယ
ု မ
့္ ခ
ိ င္ဘာသာစကားကို မေျပာ
ရတဲ့ အသိင
ု း္ အဝိင
ု း္ မွာ ဝင္ေရာက္ေနရလိ႔ု ကိယ
ု မ
့္ ခ
ိ င္စကား ေပ်ာက္ခရ
့ဲ တယ္။
လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာစကား တျခားစီျဖစ္သာြ းေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈတ႔ုိ မ်ိဳးခ်စ္စတ
ိ တ
္ ဆ
႔ ုိ တ
ုိ ာ
ဘယ္မာွ က်န္ရေ
ိွ တာ့မာွ လဲ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ဝါးမ်ိဳခံရတယ္ဆတ
ုိ ာ အဲဒမ
ီ ာွ အျမန္ဆးုံ ပါ။
မ်ိဳးဆက္ႏစ
ွ ဆ
္ က္ေတာင္ မခံဘးူ ။ ဒီလုိ ဘဝမ်ိဳးမွာ ဘယ္လစ
ုိ တ
ိ ခ
္ ်မ္းသာ ႏိင
ု ပ
္ ါ့မလဲ။

ဒီလုိ သုခမျမင္ ဒုကၡပင္လယ္ျပင္ႀကီးထဲမာွ ဒိုျ႔ ပည္ေထာင္စုသားေတြ ဘာ

ေၾကာင့္ ေရာက္သာြ းၾကရသလဲ? အေၾကာင္းရင္းကို မကြယမ
္ ဝွက္ ေဖာ္ထတ
ု ၿ္ ပီး
ျပင္ဆင္ေပး ႏိင
ု ပ
္ ါမွ ထိနး္ လိရ
႔ု မွာပါ။ အေၾကာင္းရင္းေတြကုိ စီစစ္ၾကည္မ
့ ယ္ ဆိရ
ု င္-

(၁) ကိုယ့္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဘဝလံုၿခံဳမႈ ရွိပါရဲ့လား

စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေရာက္ရွိေနထိုင္ၾကရတဲ့ လူေတြဟာ အစား

ေခ်ာင္၊ အေနေခ်ာင္လ႔ို ေျပာင္းေရြ႕သြားတဲ့ လူေတြမဟုတပ
္ ါဘူး။ ကိယ
ု ရ
့္ ပ္ကယ
ို ရ
္ ြာ
မွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနခြငမ
့္ ရွလ
ိ ႔ို ထြကသ
္ ြားရတာပါ။ လူသ
႔ ဘာဝက ကိယ
ု အ
့္ မ
ိ ၊္
ကိုယ့္ၿခံ၊ ကိုယ့္လယ္ကို ႏွေျမာေနၾကတဲ့ သူေတြပါ။ စစ္ၿပိဳင္ၾကရာမွာ သူ႔လူထု၊
ကိုယ့္လူထု ခဲြဲျခားလိုက္ေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ့ဘဝဟာ လံုၿခံဳမႈမရွိေတာ့ဘူး။ စစ္
ေျမျပင္မွာ ရန္သ႔ေ
ူ ထာက္ တိင
ု ၊္ ရန္သသ
႔ူ တင္းေပးလိ႔ု အထင္ခရ
ံ တဲသ
့ ူေတြရဘ
ဲ့ ဝ
ကို ဘယ္တရားရံုးကမွ ဝင္ၿပီး မကယ္ႏင
ုိ ၾ္ ကပါဘူး။ ရိက
ု မ
္ ယ္၊ ပုတမ
္ ယ္၊ သတ္မယ္၊
ရိကၡာေတြ မီးရိ႕ႈ မယ္။ ဒါေတြဟာ ရန္သက
ူ ို အႏိင
ု တ
္ က
ို ဖ
္ ႔ို နည္းဗ်ဴဟာေတြျဖစ္ေန
ေတာ့ လူထဘ
ု ဝလံၿု ခံဳမႈ မရွိေတာ့ဘူး။ လံၿု ခံဳမႈမရွတ
ိ ဲ့ နယ္ေျမမွာ သာမန္ျပည္သူေတြ
မေနဝံ့ေတာ့လို႔ ထြက္ေျပးၾကရတာကို စာနာစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

(၂) ကိုယ့္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဝမ္းစာဖူလံုပါရဲ့လား

ျပည္ေထာင္စတ
ု ဝွနး္ လံးု ကို ျပန္ၾကည္ရ
့ င္ ျပည္သေ
ူ တြမာွ ဝင္ေငြနက
႔ဲ န
ု ေ
္ စ်းႏႈနး္
မမွ်တတာေတြေၾကာင့္ စားဝတ္ေနေရးၾကပ္တည္းေနတာ အားလံးု အသိပါ။ တိင
ု း္

113
Edkif[Hom

ရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ စစ္စခန္းနဲ႔ တပ္မိသားစုေတြအတြက္ ၿခံေျမေတြသိမ္း၊

လယ္ေျမေတြ သိမး္ လိက
ု ေ
္ တာ့ ျပည္သေ
ူ တြထမင္းအိးု ကဲခ
ြ ရ
့ဲ တယ္။ ဒါေတြအျပင္
တပ္စခန္းေဆာက္၊ တပ္လယ္ေတြလပ
ု ေ
္ တာ့ လူထက
ု ေ
ုိ ခၚၿပီး ခိင
ု း္ တယ္။ လမ္း
ကင္း၊ တံတားကင္းေတြမာွ လည္း လူထက
ု ေ
ုိ ခၚၿပီး ခိင
ု း္ တယ္။ ရန္သသ
ူ ာြ းလာလႈပရ
္ ာွ း
တဲ့ ဂြငေ
္ တြဆရ
ုိ င္ ျပည္သေ
ူ တြၿခံထဲ မသြားရ၊ လယ္ထဲ မသြားရနဲ႔ တားျမစ္ထားျပန္
ေတာ့ ဘယ္လုိ ဝမ္းစာရွာျဖည့္ ရမွာလဲ။ အဲဒၾီ ကားမွာ ဟိေ
ု ၾကးဒီေၾကးေတြ ခဏခဏ
ေပးေနရျပန္ေတာ့ မိသားစုတစုရ့ဲ ဝမ္းစာျဖည္ေ
့ ရးအတြက္ အခက္အခဲႀကံဳေနရ
တယ္။ ဒီေတာ့ ေငြပုရ
ိ မည့္ အလုပ္၊ မိသားစုကုိ ေကၽြးေမြးႏိုင္တ့ဲ အလုပ္မ်ိဳးကို
ရွာရတယ္။ ဒီလအ
ုိ ျဖစ္ေတြေၾကာင့္ ျပည္ပထြက္ အလုပရ
္ ာွ ရတာ တပံခ
ု ်ည္းပါပဲ။
ဒါေတြက သာမန္ျပည္သေ
ူ တြရ့ဲ ခံစားခ်က္န႔ဲ ထြကေ
္ ပါက္ေတြပါ။

(၃) ကိုယ့္ျပည္ေထာင္စုမွာ ကိုယ့္အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ

အာမခံခ်က္ရွိ ရဲ့လား

ဒီအခ်က္မွာေတာ့ ႏိင
ု င
္ ံေရးအသိရတ
ွိ ဲ့ လူေတြက လုပ္ေဆာင္ၾကတာပါ။ လူမ်ိဳး
ေပါင္းစံေ
ု နထိင
ု တ
္ ့ဲ တိင
ု း္ ျပည္မာွ တိင
ု း္ ျပည္လတ
ြ လ
္ ပ္ေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု
စုစည္းၿပီး တိုက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ ပင္လံုၿမိဳ႕
ကေလးမွာ စတင္သေဘာတူခၾ့ဲ ကတယ္။ ျပည္ေထာင္စလ
ု ႔ုိ အမည္ခၿံ ပီး ျပည္နယ္
ေတြ ကုိ ပါ ဖဲြ ႔ စ ည္းေပးခဲ့ တ ယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ န ယ္ သားေတြ ရ့ဲ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊
သာသနာ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ န
့္ ႔ဲ စီမခ
ံ န္႔ ခဲပ
ြ င
ုိ ခ
္ င
ြ ့္ ဘယ္ေလာက္ရလ
ိွ ?ဲ အမ်ိဳးသားကိယ
ု ္
ပိုငျ္ ပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔ကုိ မဆိုထားႏွင့္ အမ်ိဳးသားစာေပကို
သင္ ၾ ကားဖို ႔ ဘယ္ လုိ ခြ ငျ့္ ပဳအားေပးမႈ ရွိ သ လဲ ? အမ်ိဳးသားဘာသာစကားကို
ေက်ာင္းမွာ၊ ရံးု မွာ တရားဝင္ေျပာဆိခ
ု င
ြ ့္ ရွရ
ိ လ
့ဲ ား ? သာသနာေရးမွာေရာ လြတ္
လပ္စာြ ယံၾု ကည္ကးုိ ကြယခ
္ င
ြ ၊့္ ျမႇငတ
့္ င္ခင
ြ ့္ တန္းတူညမ
ီ ်ွ ရဲလ
့ ား? ဒါေတြကုိ ကန္သ
႔ တ္
ခ်ဳပ္ခ်ယ္ပိတ္ပင္ထားရင္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ နာမည္ခံသက္သက္ပျဲ ဖစ္
မယ္။ ဒီလုိ လိခ
ု ်င္တာမရေတာ့ ရတဲန
့ ည္းနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းၾကတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနရတဲ့
အတြက္ ျပည္နယ္သားေတြမွာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္မရွိတာ မဆန္းပါဘူး။
ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းက ခရိုင္ (၃) ခုမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ဆူပူမႈကိုေလ့လာရင္
မေလးလူမ်ိဳး မူဆလင္ေတြက ထိင
ု း္ စာသင္ေက်ာင္းေတြကုိ မီးရိ႕ႈ ဖ်က္ဆးီ တယ္။

114
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေက်ာင္းဆရာနဲ႔ ဗုဒဘ
ၶ ာသာ ဘုနး္ ေတာ္ႀကီးေတြကုိ ရန္ရာွ တိက
ု ခ
္ က
ုိ တ
္ ယ္။ ဒါေတြ
ဟာ သာမန္ၾကည္ရ
့ င္ စစ္ေရးနဲ႔ ဘာမွမဆိင
ု တ
္ က
့ဲ စ
ိ ပ
ၥ ါ။ ဒါေပမဲ့ အေလးအနက္ၾကည့္
ရင္ သူတလ
႔ုိ မ
ူ ်ိဳးကို ဝါးမ်ိဳတဲ၊့ သူတသ
႔ုိ ာသနာကို ဝါးမ်ိဳတဲ့ အဓိကအပိင
ု း္ ကို ေရြးၿပီး
တိက
ု တ
္ ာျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တ႔ုိ ျပည္ေထာင္စမ
ု ာွ ဒီေလာက္အထိ မဆိးု ေသးပါဘူး။

ၿခံဳၿပီးသံးု သပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုႏ

ိ႔ ုိင္ငံမာွ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္၊
ႏိင
ု င
္ က
ံ ုိ ခ်စ္တစ
့ဲ တ
ိ ဓ
္ ာတ္ နည္းတယ္လဆ
႔ုိ ရ
ုိ င္ ဆိႏ
ု င
ုိ ပ
္ ါတယ္။ ႏိင
ု င
္ ဆ
ံ တ
ုိ ာ ႏိင
ု င
္ ံ
သားအားလံးု ရဲ့ ေနထိင
ု ရ
္ ာ မွခ
ီ အ
ုိ ားထားရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိင
ု င
္ က
ံ ုိ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားအားလံးု က
ကာကြယေ
္ စာင္ေ
့ ရွာက္ဖ႔ုိ လိပ
ု ါတယ္။ လြယလ
္ ယ
ြ န
္ ႔ဲ ျမင္သာေအာင္ ဥပမာျပရရင္
အိမတ
္ ေဆာင္ထမ
ဲ ာွ အတူေနေနၾကတဲ့ မိသားစုေတြပါ။ ဒီအမ
ိ သ
္ ားေတြရ့ဲ လံၿု ခံဳ
ေရး၊ ဖူလေ
ုံ ရး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိးု တက္ေရးနဲ႔ ၿငိမး္ ခ်မ္းေပ်ာ္ရႊငေ
္ စဖို႔ အိမ္သားအားလံးု မွာ
တာဝန္ရၾိွ ကပါတယ္။ အိမသ
္ ား အားလံးု အထဲမာွ ေတာ့ မိဘဟာ ပိၿု ပီးအဓိကက်
ပါတယ္။ ပိၿု ပီး တာဝန္ရပ
ိွ ါတယ္။ မိဘဟာ မိသားစုစတ
ိ ဓ
္ ာတ္ျပည္ဝ
့ ၿပီး သားသမီး
ေတြအေပၚ မွန္မွန္ကန္ကန္သေဘာထားရင္ သားသမီးေတြကလည္း မိသားစု
စိတဓ
္ ာတ္ ရွမ
ိ ာွ ပါ။ သားသမီးေတြရ့ဲ လံၿု ခံဳေရး ဖူလေ
ုံ ရး၊ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးေရး၊ ေပ်ာ္ရင
ႊ ေ
္ ရးေတြကုိ
တာဝန္ယရ
ူ ပါလိမမ
့္ ယ္။ ဆင္းရဲေနတာမိလ
႔ု ႔ုိ ခ်မ္းသာတဲ့ မိသားစုလုိ မျဖည္ဆ
့ ည္း
ႏိင
ု တ
္ ာထား၊ သားသမီးေတြ နားလည္ႏင
ုိ ပ
္ ါတယ္။ မိဘနဲ႔ သားသမီး ညီတည
ူ မ
ီ ်ွ မႈ
မရွတ
ိ ့ဲအိမေ
္ ထာင္၊သားသမီးေတြရ့ဲလံၿု ခံဳေရး၊ဖူလေ
ုံ ရးကိုတာဝန္မယူတအ
့ဲ မ
ိ ေ
္ ထာင္၊
ဒီအမ
ိ ေ
္ ထာင္မာွ မိသားစုစတ
ိ ဓ
္ ာတ္မရွတ
ိ ာ၊ အားနည္းတာ မဆန္းပါဘူး။

ျပည္ေထာင္စု မပီျပင္လ႔ုိ ျပည္ေထာင္စစ

ု တ
ိ ဓ
္ ာတ္ မရွတ
ိ ာပါ။ ျပည္ေထာင္စု
စိတဓ
္ ာတ္ မရွရ
ိ င္ ျပည္ေထာင္စသ
ု ားေတြရ့ဲ ဘဝဟာ မလံၿု ခံဳဘူး။ ျပည္ေထာင္စသ
ု ား
ေတြရ့ဲ စားဝတ္ေနေရးလည္း မဖူလဘ
ုံ းူ ။ ဒီလအ
ုိ ေနအထားမွာ ျပည္ေထာင္စက
ု ုိ
စြနခ
႔္ ာြ တာ၊ ျပည္ေထာင္စက
ု ုိ ဆန္က
႔ ်င္တာေတြဟာ ေနာက္ဆက္တျြဲ ပႆနာပါ။
ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု စိတဓ
္ ာတ္ရလ
ိွ ာဖိ႔ု ျပည္ေထာင္စက
ု ုိ ပီျပင္ေအာင္ တည္
ေဆာက္ၾကပါစိ။႔ု

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၆ ၾသဂုတ္လ

115
Edkif[Hom

Edik if w
H cktwGuf +ird ;f csr;f a&;[m tajccHvt
kd yfcsuf
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုအတြက္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို ဘယ္ေလာက္ လိအ
ု ပ္ေနတယ္ဆတ
ုိ ာ လူ
ေတြမာွ အျမင္မတူညီၾကပါဘူး။ ဘဝခ်င္းမတူ၊ အသိတရားခ်င္းမတူညီၾကတဲ့
လူသားေတြထမ
ဲ ာွ ဒီလျုိ ဖစ္ရေ
ိွ နတာ သဘာဝက်ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြက ၿငိမး္ ခ်မ္း
ေရးဆိတ
ု ့ဲ ေဝါဟာရရဲ့ အနက္အဓိပာၸ ယ္ကေ
ုိ တာင္ ေလးေလးနက္နက္ ျပည္ျ့ ပည္စ
့ စ
ုံ ုံ
မသိၾကပါဘူး။ သူတမ
႔ုိ သိတာကို အျပစ္တင္ဖ႔ုိ မဟုတပ
္ ါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႏိင
ု င
္ အ
ံ ေရး၊
အမ်ိဳးသားအေရး၊ လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းအေရးကို ဦးစားေပးႀကိဳးပမ္းေနၾကတဲ့ လူအ
႔ ဖဲ႔ြ
အစည္းအသိင
ု း္ အဝိင
ု း္ မွာေတာ့ ဒါကိေ
ု လးေလးနက္နက္ သိထားၾကဖိ႔ု လိပ
ု ါတယ္။
တကယ္လ႔ုိ မတူညတ
ီ ့ဲ အျမင္ေတြရရ
ိွ င္လည္း ညိႏ
ႇ င
ႈိ း္ ၾကဖိ႔ု လိအ
ု ပ္မယ္လ႔ုိ ျမင္ပါ
တယ္။ အနာဂတ္အက်ိဳးကို ရည္စးူ ၿပီး က်ေနာ္အ
့ ျမင္ကုိ ရိးု သားပြငလ
့္ င္းစြာ တင္ျပ
ပါရေစ။

ပထမဦးစြာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဆိတ

ု ာ ဘာလဲ? ဆိတ
ု ာ တိတ
ု န
ုိ ေ
႔ဲ ျဖရရင္ “ပူပင္ေသာ
က ေၾကာက္လန္႔မႈကင္းၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနထိုင္ႏိုင္ျခင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး”
ပါပဲ လုိ ႔ က်ေနာ္ အ ဓိ ပ ာၸ ယ္ ဖြ င့္ ဆုိ ပါတယ္ ။ ဒီ ၿ ငိ မး္ ခ်မ္းေရးကို လူေ တြ သာမက
သက္ရိွသတၱဝါ တိရစာၦနေ
္ တြအတြက္ပါ အလိုအပ္ဆးုံ အရာျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိရင္
မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕လူေတြက စားဝတ္ေနေရးဟာ အလိအ
ု ပ္ဆးုံ အရာလိ႔ု
ဆိၾု ကပါတယ္။ က်ေနာ့္ အျမင္ကေတာ့ စားဖိ၊႔ု ဝတ္ဖ၊႔ုိ ေနဖိ႔ု ဘယ္ေလာက္ျပည္စ
့ ုံ
ေကာင္းမြနေ
္ နေပမဲ့ ဂုတေ
္ ပၚ ဓားဝဲေနမယ္ဆရ
ုိ င္ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္ရည္နမ
႔ဲ ်က္ခက
ြ ္
တရက္မျပတ္ ျဖစ္ေနရမယ္ဆရ
ုိ င္ ဒါမွမဟုတ္ အခ်ဳပ္ေထာင္အက်ဥ္းစခန္းထဲမာွ
ေနေနရမယ္ဆရ
ုိ င္ ဒီစားဝတ္ေနေရးကို ငဲၿ့ ပီး ဘယ္သမ
ူ ေ
ွ နႏိင
ု မ
္ ာွ မဟုတပ
္ ါဘူး။
ပိမ
ု ေ
ုိ အးခ်မ္းေဘးကင္းတဲ့ ေနရာကို ထြကသ
္ ာြ းၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
ဆိုတဲ့ ေအးခ်မ္းသာယာေဘးကင္းတဲ့ အေျခအေနဟာ လူသားေတြ အတြက္
လူေတြစဖ
ု ႔ေ
ဲြ နတဲ့ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုအတြက္ အလိအ
ု ပ္ဆံုးအရာ အဓိကက်တဲ့ အေျခခံလို
အပ္ခ်က္ျဖစ္တယ္” လိ႔ု က်ေနာ္ျမင္တယ္။

116
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးရဲ့ တန္ဘးုိ ကို ၿငိမး္ ခ်မ္းတဲႏ

့ င
ုိ င
္ ၊ံ ၿမိဳ႕၊ ရြာေတြမာွ ေနထိင
ု ၾ္ ကတဲ့
လူေတြအေနနဲ႔ သာမန္အားျဖင့္ မသိၾကပါဘူး။ ဒါဟာ ေရကိလ
ု သ
ုိ ေလာက္ ေဖာ
ေဖာသီသီ လြယလ
္ ယ
ြ က
္ က
ူ ူ ရေနတဲလ
့ ေ
ူ တြက ေရရဲတ
့ န္ဘးုိ ကို မသိသလိမ
ု ်ိဳးပါပဲ။
ၿငိမး္ ခ်မ္းမႈ မရွတ
ိ ့ဲ ႏိင
ု င
္ ၊ံ ၿမိဳ႕၊ ရြာေတြမာွ ေနထိင
ု ၾ္ ကတဲလ
့ ေ
ူ တြဟာ ေရ၊ မီး၊ မင္း၊
ခိးု သူ၊ မခ်စ္မႏွစသ
္ က္တသ
့ဲ ူ စတဲသ
့ မ
ူ ်ားရဲ့ သတ္ျဖတ္ညင
ႇ း္ ဆဲ၊ မုဒန
ိ း္ က်င္၊့ ပစၥညး္
လု၊ အဓမၼေစခိင
ု း္ ဒုကေ
ၡ ပးေနတာေတြကုိ ေန႔စဥ္ျမင္ေတြခ
႔ ေ
ံ နရတဲဘ
့ ဝ၊ ဒါေတြ
ကေန ကင္းလြတဖ
္ ႔ုိ ေျပးလႊားပုနး္ ေအာင္းေနေနရတဲ့ ဘဝမ်ိဳးမွာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးရဲ့
တန္ဘးုိ ကို ေလးေလးနက္နက္ သိရလ
ိွ ာၾကမွာပါ။ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးမရွတ
ိ ့ဲ အေနအထား
မွာ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဂီတနဲ႔ အႏုပညာ စတာေတြမက တရား
ထိင
ု ္ ဘာဝနာပြားတဲ့ အလုပက
္ ေ
ုိ တာင္ လုပလ
္ မ
႔ုိ ရဘူးဆိတ
ု ာ ဒီေဒသကလူေတြ
သိၾကပါတယ္။ ဒီလုိ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးမရွတ
ိ ေ
့ဲ ဒသမ်ိဳးမွာ လူသားေတြကလည္း မေန
ထိင
ု လ
္ ၾုိ ကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ေတြ ကမာၻေ
႔ နရာေတာ္ေတာ္မ်ား
မ်ားမွာ ေတြရ
႔ ေ
ိွ နရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမာၻ ႔ မာွ ႏိုင္ငံတ ခု နဲ ႔ တ ခု ေဒသတခု နဲ ႔ တ ခု ၿငိ မး္ ခ်မ္းေရးတည္ ရျိွ ပည့္စုံမႈ

အတိင
ု း္ အတာ မတူညၾီ ကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ႏိင
ု င
္ ံ တခ်ိဳ႕ေဒသမွာ (၉ဝ) ရာခိင
ု ႏ
္ န
ႈ း္ ေက်ာ္
ရွေ
ိ နခ်ိနမ
္ ာွ တခ်ိဳ႕ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ဒသေတြမာွ ေတာ့ (၆ဝ) ရာခိင
ု ႏ
္ န
ႈ း္ ၊ တခ်ိဳ႕ေဒသမွာ (၃ဝ)
ရာခိင
ု ႏ
္ န
ႈ း္ ေလာက္သာ ရွၾိ ကပါတယ္။ ဒီလျုိ ခားနားေနတဲ့ အေနအထားမွာ ၿငိမး္ ခ်မ္း
ေရးဆိတ
ု ့ဲ အေျခခံေကာင္းရွမ
ိ ွ တည္ေဆာက္လပ
ု ေ
္ ဆာင္လ႔ုိ ရႏိင
ု တ
္ ့ဲ စီးပြားေရး၊
ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ စတာေတြကလ
ုိ ည္း ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးျပည္စ
့ မ
ုံ ႈ
အတိင
ု း္ အတာမ်ားေလေလ၊ တိးု တက္ျဖစ္ထန
ြ း္ မႈ အားေကာင္းေလဆိတ
ု ာ ႏိင
ု င
္ ံ
ေရးအသိရသ
ိွ တ
ူ င
ုိ း္ သိျမင္ၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူတင
ုိ း္ လူတင
ုိ း္ ဟာ ပိမ
ု ျုိ ပည္စ
့ ုံ
ေကာင္းမြန္ၿပီး ေအးခ်မ္းသာယာတဲ့ ဘဝကို တည္ေဆာက္ခ်င္ၾကတာခ်ည္းပဲ။
ဒီလုိ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိးု တက္တလ
့ဲ ေ
႔ူ ဘာင္ကုိ တည္ေဆာက္ႏင
ုိ ဖ
္ အ
႔ုိ တြက္ မိမတ
ိ ရ
႔ုိ ပ္တည္
ေနထိင
ု တ
္ ့ဲ ႏိင
ု င
္ ၊ံ ေဒသနဲ၊႔ လူအ
႔ သိင
ု း္ အဝိင
ု း္ မွာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးတည္ရမ
ိွ ႈ အတိင
ု း္
အတာပိမ
ု ေ
ုိ ကာင္းမြနလ
္ ာေအာင္ နည္းလမ္းရွာတည္ ေဆာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ဖု႔ိ အစိးု ရတိုငး္ ၊ ႏိုင္ငေ

ံ ရးအဖဲြ႔အစည္းတိုငး္ က
လိလ
ု ားၿပီး သူရ
႔ ႕ႈ ေထာင္က
့ ေန သူန
႔ ည္းသူဟ
႔ န္န႔ဲ တည္ေဆာက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါ
တယ္။ အျမင္ရေ
ႈ ထာင့္ မတူၾကရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မဆ
ႈ တ
ုိ ာလည္း ကဲျြ ပား

117
Edkif[Hom

ေနၾကတာ မဆန္း ပါဘူး။ ဒီေတာ့ အျမင္ကအ

ုိ ရင္ညႏ
ႇိ င
ႈိ း္ ဖိလ
႔ု မ
ုိ ယ္လ႔ုိ ယံၾု ကည္တယ္။
ဒီလုိညႏ
ႇိ ႈိငး္ ရာမွာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဆိုတ့ဲ ေဝါဟာရရဲ့အနက္အဓိပာၸ ယ္ကုိ ဖြင့္ဆုိတ့ဲ
ေနရာကစၿပီး ညိရ
ႇ မယ္။ ဒီလုိ အဓိပာၸ ယ္ဖင
ြ ဆ
့္ ရ
ုိ ာမွာ ေခတ္နေ
႔ဲ လ်ာ္ညၿီ ပီး ၿပီးျပည္စ
့ ုံ
ဖိလ
႔ု ည္း လိအ
ု ပ္ပါလိမမ
့္ ယ္။ အခ်ိဳ႕က ျပင္ပရန္လၿုံ ခံဳေရးကို ေဇာင္းေပးၿပီး အဓိပာၸ ယ္
ဖြငၾ့္ ကေတာ့ အျပင္ကလာတဲ့ ရန္သက
ူ က
ုိ ာကြယဖ
္ ႔ုိ “ကာကြယေ
္ ရး” လုပင
္ န္းကို
အဓိကထားၾကတယ္။ ဒီလအ
ုိ ျမင္မ်ိဳးကို အေျခခံၿပီး ယခင္ေခတ္ေတြမာွ က်ံဳးေတြ၊
ၿမိဳ႕ရိးု ေတြကုိ အခိင
ု အ
္ မာ တည္ေဆာက္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ အျပင္ကလာမည့္ ေဘး
အႏၱရာယ္သက္သာေစေပမဲ့ သြားေရးလာေရး၊ ျပင္ပနဲ႔ ဆက္သယ
ြ ေ
္ ရးမွာ ခက္ခေ
ဲ စ
ပါတယ္။ ခုေခတ္မာွ ေတာ့ စစ္တပ္၊ ပုလပ
ိ တ
္ ပ္၊ ေထာက္လမ
ွ း္ ေရးတပ္ေတြကုိ အခိင
ု ္
အမာဦးစားေပး တည္ေဆာက္ၾကျပန္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သေ
ူ တြရ့ဲ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ့္
ကို ကန္သ
႔ တ္တဥ
့ဲ ပေဒေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးထုတလ
္ ာ တယ္။ ဒီအခါမ်ိဳးမွာ မ်ားျပားလာတဲ့
စစ္တပ္၊ ပုလပ
ိ ၊္ ေထာက္လမ
ွ း္ ေရးေတြန႔ဲ ဥပေဒေတြက ျပည္သေ
ူ တြရ့ဲ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ့္
ကို ဖ်က္ဆးီ လာျပန္တယ္။ ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးေတြမရွတ
ိ ့ဲ အာဏာရွငေ
္ တြ
ႀကီးစိးု တဲႏ
့ င
ုိ င
္ ေ
ံ တြမာွ ျပည္သေ
ူ တြဟာ အာဏာပိင
ု ေ
္ တြကုိ ေၾကာက္လန္ေ
႔ နရတယ္။
အာဏာရွသ
ိ ေ
ူ တြရ့ဲ ညႇငး္ ပမ္းဖိႏပ
ိွ ္ အႏိင
ု က
္ ်င္မ
့ ႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံၾကရတယ္။

ဒီလုိ ပူပင္ေသာကေၾကာက္လန္မ
႔ ေ
ႈ တြ ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ေအးခ်မ္းသာယာမႈေတြ
ေပ်ာက္ဆးုံ ၿပီး ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဟာလည္း ပ်က္ျပားသြားရတယ္။ ဒါဟာ လံၿု ခံဳေရးကို
ေဇာင္းေပးလြနး္ တဲ့ အျမင္ရအ
့ဲ ားနည္းခ်က္ကုိ ေထာက္ျပတာပါ။ ဟစ္တလာလက္
ထက္ ဂ်ာမဏီႏင
ုိ င
္ မ
ံ ာွ အစိးု ရကို ေဝဖန္တာမ်ိဳး လံးု ဝလုပခ
္ င
ြ ့္ မရွဘ
ိ းူ ။ ဆႏၵျပသပိတ္
ေမွာက္ျခင္းဟာ မဟာရာဇဝတ္မအ
ႈ ျဖစ္ သတ္မတ
ွ ထ
္ ားပါတယ္။ ရန္သသ
႔ူ လ
ူ ်ွ ဳိ ႏိင
ု င
္ ံ
ေတာ္သစၥာေဖာက္မန
ႈ ႔ဲ တန္းတူႀကီးမားတဲ့ အျပစ္ကေ
ုိ ပးတယ္။ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ အ
ု မ်ား
စုႀကီးက အုပစ
္ းုိ သူေတြကုိ အၿမဲေၾကာက္ရ႕ံြ ေနရမယ္ဆရ
ုိ င္ ဒါမ်ိဳးကို ၿငိမး္ ခ်မ္းပါ
တယ္လ႔ုိ လက္ခလ
ံ ႔ုိ မရေတာ့ဘးူ ။

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဆိတ
ု ာ “ပူပင္ေသာက ေၾကာက္လန္မ
႔ က
ႈ င္းၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း
ေနထိုင္ျခင္း” ကို အဓိပာၸ ယ္ဖြင့္ထားတာေၾကာင့္ အျပင္ရန္ေရာ အတြငး္ ရန္ပါ
ကင္းတဲ့ လံၿု ခံဳမႈရဖ
ိွ က
႔ုိ ေတာ့ အေရးႀကီးတဲအ
့ ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အတြငး္ ရန္ကင္းဖိ႔ု
ဆိတ
ု ာက ျပည္သလ
ူ ထ
ူ ရ
ု ့ဲ လြတလ
္ ပ္ခင
ြ က
့္ ုိ တန္ဘးုိ ထားတဲ့ အစိးု ရျဖစ္ဖလ
႔ ုိ တ
ုိ ယ္။
ျပည္သလ
ူ ထ
ူ က
ု ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားၿပီး ျပည္သလ
ူ ထ
ူ က
ု မႀကိဳက္တအ
့ဲ ခါ

118
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဖယ္ရာွ းလိရ
႔ု ႏိင
ု တ
္ ့ဲ အစိးု ရျဖစ္ဖလ
႔ုိ တ
ုိ ယ္။ အရွငး္ ဆံးု ေျပာရရင္ ဒီမက
ုိ ေရစီစနစ္ကုိ
က်င္သ
့ းုံ တဲအ
့ စိးု ရျဖစ္ဖ႔ုိ လိတ
ု ယ္။

ေနာက္ၿပီး ပူပင္ေသာကေၾကာက္လန္႔မႈကင္းၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနထိုင္

ႏိင
ု ဖ
္ ႔ုိ ဆိရ
ု ာမွာ ျပည္သေ
ူ တြအတြက္ စားဝတ္ေနေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးစတဲ့
အေျခခံလုိအပ္ခ်က္ေတြ ျပည့္စုံဖုိ႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါကို ႏိုင္ငံသားတိုငး္
အတြက္ ျဖည္ဆ
့ ည္းေပးႏိင
ု ဖ
္ ႔ုိ အစိးု ရဟာ ျပည္သေ
ူ တြဆက
ီ အေကာက္အခြနယ
္ ၊ူ
ႏိင
ု င
္ ရ
ံ ့ဲ သယံဇာတေတြကုိ ထိနး္ ခ်ဳပ္ၿပီး စီမက
ံ ပ
ြ က
္ လ
ဲ ပ
ု ေ
္ ဆာင္ရတာ ျဖစ္တယ္။
တဘက္က လူတန္းစား ကြာဟမႈ မႀကီးမားေအာင္ထန
ိ း္ ရ၊ ျပည္သေ
ူ တြအခ်င္းခ်င္း
ဖိႏပ
ိွ မ
္ ၊ႈ ေသြးစုတမ
္ မ
ႈ ရွေ
ိ အာင္ လည္းထိနး္ သိမး္ ေပးဖိ႔ု တာဝန္ရပ
ိွ ါတယ္။ ျပည္သေ
ူ တြ
အထဲက တခ်ိဳ႕ဟာ သိတခ
္ ်မ္းသာၿပီး၊ တခ်ိဳ႕က ဆင္းရဲငတ္ျပတ္ေနရင္ လုယက္
သတ္ျဖတ္မေ
ႈ တြျဖစ္လာမွာမို႔ ၿငိမး္ ခ်မ္းႏိုင္မာွ မဟုတ္ဘးူ ။ ျပည္သေ
ူ တြအခ်င္း
ခ်င္းထဲမာွ ဖိႏိွပေ
္ သြးစုတ္မႈမ်ားျပားေနရင္ ပဋိပကၡေတြမ်ားၿပီး ၿငိမး္ ခ်မ္းႏိုင္မာွ
မဟုတဘ
္ းူ ။ ဒါကို ကာကြယဖ
္ ႔ုိ မွနက
္ န္တတ
့ဲ ရားဥပေဒေတြကုိ ျပ႒ာန္းၿပီး "တရား
ဥပေဒစိုးမိုးေရး" ဆိတ
ု ာလည္း ရွဖ
ိ လ
႔ု ိ ပ
ုိ ါတယ္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြငး္ မွာ
ရွေ
ိ နၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစံျု ပည္သူအားလံးု ကိုယ္၏ခ်မ္းသာျခင္း၊ စိတ္၏ခ်မ္းသာျခင္း
ေတြန႔ဲ ျပည္စ
့ ဖ
ုံ လ
႔ုိ အ
ုိ ပ္ပါတယ္။

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဆိတ
ု ာရဲ့ အေျခခံသေဘာတရားအျမင္ကုိ ဒီေလာက္နရ
႔ဲ ပ္ထားၿပီး
ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို ရရွႏ
ိ င
ုိ ဖ
္ ႔ုိ ဘယ္လတ
ုိ ည္ေဆာက္ၾကမလဲဆတ
ုိ ့ဲ အပိင
ု း္ ကိေ
ု ျပာၾကရ
ေအာင္။ က်ေနာ့္အျမင္ကေ
ုိ ျပာရရင္ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ့အေျခခံဟာ ညီၫႊတ္ေရး
ျဖစ္တယ္။ ညီၫႊတ္ေရးရဲ့ အေျခခံဟာ ခ်စ္ၾကည္ေရးျဖစ္တယ္။ ခ်စ္ၾကည္ေရးရဲ့
အေျခခံဟာ သာတူညမ
ီ ွ်ေရး (တန္းတူေရး) နဲ႔ တရားမွ်တေရး ျဖစ္တယ္”။ တန္းတူ
ေရးနဲ ႔ တရားမွ် တေရးကို လက္ေ တြ ႔ေ ဖာ္ေ ဆာင္ တဲ့ေ နရာမွာ ႏို င္ ငံ သားဆို တဲ့
ယူနစ္တခုတည္းနဲ႔ မတိုင္းထြာဘဲ၊ မတူညတ
ီ ့ဲ လူမ်ိဳး၊ မတူညတ
ီ ့ဲ ကိးု ကြယမ
္ ႈ ဘာ
သာေတြအေပၚမွာ လႊမး္ မိးု ဖိႏိွပ္ ဝါးမ်ိဳတာ အခြင့္ထးူ ခံယူတာေတြ မရွိဖုိ႔လည္း
လိအ
ု ပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးအရ၊ ဘာသာေရးအရ မတူညတ
ီ ့ဲ လူအ
႔ ဖဲ႔ြ
အစည္းေတြအၾကားမွာ အမုနး္ တရားေတြ ေပ်ာက္ၿပီး ညီအစ္ကေ
ုိ တြလုိ ခ်စ္ခင္
ညီၫႊတႏ
္ ုိင္ၾကဖို႔ အစြနး္ ထြကေ
္ နတဲ့ လံုၿခံဳေရးအျမင္ေတြကုိ ျပန္လည္သးုံ သပ္
ျပဳျပင္ဖ႔ုိ လိပ
ု ါတယ္။

119
Edkif[Hom

တဘက္ကလည္း တေျမတည္းေန တေရတည္းေသာက္ တႏိင

ု င
္ တ
ံ ည္းက
ေပါက္ဖာြ းလာတဲလ
့ ေ
ူ တြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ၊ မဟာသာသနာ
အျမင္ေတြကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ၾကဖိ႔ု လိပ
ု ါတယ္။ မဟာအျမင္န႔ဲ လႊမး္ မိးု လာရင္ အဲဒါကို
ကာကြယဖ
္ ႔ုိ က်ဥ္းေျမာင္းတဲအ
့ ျမင္ေတြ ေပၚမွာပဲ။ ေတာ္လန
ွ အ
္ န္တမ
ု ေ
ႈ တြ ေပၚလာ
မွာပဲ။ ေတာ္လန
ွ အ
္ န္တလ
ု မ
႔ုိ ွ စိတမ
္ ခ်ရင္ ဆက္စပ္ေနမႈကုိ ျဖတ္ေတာက္ၿပီး ခဲထ
ြ က
ြ ္
လိတ
ု အ
့ဲ ျမင္ေတြ ေပၚလာမွာပဲ။ ဒါက ဓမၼတာပါ။ အက်ိဳးတရားအေပၚ အဆိးု မျမင္
ပါနဲ။႔ အေၾကာင္းတရားကို စီစစ္ေဖာ္ထတ
ု ျ္ ပင္ဆင္ေပးႏိင
ု ဖ
္ က
႔ုိ အဓိကပါ။

ဒီေန႔ ေခတ္ကာလဟာ ႏိင

ု င
္ တ
ံ ကာေခတ္ ကမာၻတခြငလ
္ းုံ ဆက္စပ္ေနတဲ့
ဂလိဗ
ု ယ္လင
ုိ ေ
္ ဇးရွငး္ (Globalization) ေခတ္ျဖစ္တယ္။ မိမလ
ိ မ
ူ ်ိဳး၊ မိမက
ိ းုိ ကြယတ
္ ့ဲ
ဘာသာ ေလာက္ကပ
ုိ ဲ သိတတ္နားလည္ ေဇာင္းေပးၿပီး လုပေ
္ ဆာင္ေနလိ႔ု မရေတာ့
ပါဘူး။ အမ်ားကိုယွဥ္ၿပီး ရင္ေဘာင္တန္းခ်ီတက္ႏုင
ိ ္ဖု႔ိ မိမိတု႔စ
ိ ည္းဝိုငး္ ထဲက လူ
ေတြအခ်င္းခ်င္း စည္း လံးု ညီညတ
ြ ဖ
္ ႔ုိ လိပ
ု ါတယ္။ တိးု တက္တ့ဲ ႏိင
ု င
္ ႀံ ကီးသားေတြ
ႏိုင္ငေ
ံ ခါင္းေဆာင္ ႀ ကီးေတြ ဟာ ကမာၻ တ ခြ င္လးုံ ၿငိ မး္ ခ်မ္းေရး၊ ကမာၻ တ ခြ င္လးုံ
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိနး္ သိမး္ ေစာင္ေ
့ ရွာက္ေရးစတာေတြ ႀကိဳးပမ္းလုပေ
္ ဆာင္
ေနတဲက
့ ာလမွာ က်ေနာ္တဟ
႔ုိ ာ က်ေနာ္တႏ
႔ုိ င
ုိ င
္ ရ
ံ ့ဲ စည္းဝိင
ု း္ အတြငး္ က စည္းလံးု
ညီၫႊတ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ စည္းလံးု ညီၫႊတေ
္ စဖို႔ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္
ေဖာ္ရာမွာ လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းေတြထက
ဲ လြတလ
္ ပ္ေရး၊ တန္းတူေရး၊ တရားမွ်တေရး
အျမင္သေဘာထားေတြကုိ မ်ားမ်ားသြတသ
္ င
ြ း္ ၿပီး အာဏာရွသ
ိ ေ
ူ တြက ပီပျီ ပင္ျပင္
လက္ေတြျ႔ ပသေပးဖိ႔ု လိအ
ု ပ္ေနပါတယ္။

က်ေနာ္တႏ
႔ ုိ င
ုိ င
္ မ
ံ ာွ ထက္ျမက္တက္ႂကြတ့ဲ လူသားအရင္းအျမစ္ေတြ ရွပ
ိ ါတယ္။
တန္ဘးုိ ႀကီးမားတဲ့ သဘာဝသယံဇာတေတြ ရွတ
ိ ယ္။ ေကာင္းမြနမ
္ ်ွ တတဲ့ ရာသီ
ဥတုေတြ ရွတ
ိ ယ္။ ဧရိယာအက်ယ္အဝန္းနဲ႔ သင္ေ
့ တာ္တ့ဲ လူဥးီ ေရလည္းရွတ
ိ ယ္။
လမ္းပန္းဆက္သယ
ြ ေ
္ ရး လြယက
္ ေ
ူ ကာင္းမြနတ
္ ့ဲ ေနရာလည္း ျဖစ္တယ္။ စကၤာပူ
ႏိင
ု င
္ က
ံ ေတာ့ ဒီ အခ်က္ေတြန႔ဲ (၃) ခ်က္ပဲ ျပည္စ
့ ေ
ုံ ပမဲ့ တိးု တက္ေခတ္မေ
ီ အာင္
ကာလတိုအတြငး္ လုပေ
္ ဆာင္ႏုိင္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အခ်က္ (၅) ခ်က္စလံးု နဲ႔
ျပည္စ
့ တ
ုံ ့ဲ က်ေနာ္တႏ
႔ ုိ င
ုိ င
္ မ
ံ ာွ လမ္းစဥ္ေပၚလစီမန
ွ ရ
္ င္ စကၤာပူထက္ျမန္ေအာင္တည္
ေဆာက္ႏင
ုိ မ
္ ာွ အမွနပ
္ ါ။

120
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဆိတ
ု ာကို ၿငိမး္ ခ်မ္းတဲန
့ ည္းနဲပ
႔ ဲ တည္ေဆာက္ယလ
ူ ႔ုိ ရႏိင
ု မ
္ ာွ ပါ။
လူခ်င္းအတူတူ တျခားလူကုိ ႏြားလိသ
ု ေဘာထားၿပီး နဖားထိးု တုတန
္ ထ
႔ဲ းုိ ကိယ
ု ္
ျဖစ္ေစခ်င္သလို အဓမၼပသ
ုံ င
ြ း္ လိ႔ု မရဘူး။ အႏွစ္ (၆ဝ) နီးပါး ပ်က္ျပားလာေနတဲ့
ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ရာမွာ စိတရ
္ ည
ွ ဖ
္ ၊႔ုိ သေဘာထားမွနဖ
္ ၊႔ုိ သေဘာထား
ႀကီးဖိ၊႔ု ခြငလ
့္ တ
ႊ တ
္ တ္ဖ၊႔ုိ အာဃာတတရား၊ မာန္မာနတရားေတြ ေလွ်ာ့ဖ၊႔ုိ သင္ပးုံ ေခ်
ၾကဖိ႔ု လိပ
ု ါတယ္။ တန္းတူရည္တူ ပါဝင္သင္တ
့ သ
့ဲ ူ အားလံးု စံစ
ု ည
ုံ ည
ီ န
ီ ႔ဲ ေတြဆ
႔ ေ
ုံ ဆြး
ေႏြးညိႏ
ႇ ႈိငး္ ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အနာဂတ္အေရးကို ဦးစားေပးၿပီး အေျဖရွာၾကဖို႔
လိပ
ု ါတယ္။

ခ်ဳပ္ၿပီးေျပာရရင္ ႏိုင္ငံတခုအတြက္ ေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ ရိကာၡ ဖူလေ

ုံ ရး၊
ဖြၿ႔ံ ဖိဳးတိးု တက္ေရး စတာေတြအတြက္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးဟာ အေျခခံလအ
ုိ ပ္ခ်က္ ျဖစ္
တယ္။ ဒါကို တည္ေဆာက္ႏိင
ု ္ဖု႔အ
ိ တြက္ ႏိုင္ငေ
ံ ခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏိုင္ငေ
ံ ရးအဖဲြ႔
အစည္းမ်ားမွ ပုဂဳိၢ လ္မ်ား၊ ႏိင
ု င
္ ဝ
ံ န္ထမ္းမ်ား၊ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားမ်ားအပါအဝင္ က်ေနာ္တ႔ုိ
အားလံးု မွာ တာဝန္ရပ
ိွ ါ တယ္။ က်ေနာ္တႏ
႔ုိ င
ုိ င
္ ရ
ံ ့ဲ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို က်ေနာ္တက
႔ုိ ပဲ
တည္ေဆာက္ၾကရမယ္။ ရတနာသိက
ု ေ
္ ပၚမွာထိင
ု ၿ္ ပီး အခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္ေနၾကလိ႔ ု
ဘယ္သအ
႔ူ တြကမ
္ ွ အက်ိဳးမရွပ
ိ ါဘူး။ ရတနာဆိတ
ု ာ တန္ဘးုိ ႀကီးတယ္။ ေစတနာ
မွနတ
္ ့ဲ သူေတြနသ
႔ဲ ာ ထိက
ု တ
္ န္တယ္။ ႏိင
ု င
္ ဆ
ံ တ
ုိ ာလည္း ရတနာပါဘဲ။ ေစတနာ
မမွနရ
္ င္ ဦးေဆာင္လ႔ုိ မရပါဘူး။ အခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္ေနၾကရတာကို အျမန္ရပ္ဖ႔ုိ
လိၿု ပီ။ ဒီေန႔ အေျခအေနက ေတာင္းဆိေ
ု နတာဟာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးျဖစ္တယ္။ စစ္မန
ွ ္
ၿပီး ေရရွညတ
္ ည္တမ
့ံ ည့္ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ေပးႏိင
ု သ
္ ေ
ူ တြဟာ ႏိင
ု င
္ ရ
ံ ့ဲ
တကယ္ေ
့ ခါင္းေဆာင္၊ ျပည္သေ
ူ တြ ေလးစားၿပီး သမိင
ု း္ တင္က်န္ရစ္မည့္ ေခါင္း
ေဆာင္ေတြ ျဖစ္လာပါလိမမ
့္ ယ္။ ဒီတာဝန္ကုိ ယူႏင
ို သ
္ မ
ူ ်ား၊ ယူသင္သ
့ မ
ူ ်ား ဝင္ယူ
ၾကပါ။ ေအးခ်မ္း သာယာၿပီး တိးု တက္ တ့ဲ ႏို င္ ငံ သားမ်ားဘဝနဲ ႔ ေနလို သူ မ်ား
အားေပးေထာက္ခံ အားျဖည္ၾ့ ကပါ။ ဒီေန႔ ဦးစားေပးလုပေ
္ ဆာင္ရမွာက ၿငိမး္ ခ်မ္း
ေရးရဖိ႔ု အဓိကပါ။

ခ်စ္ၾကည္ေရးဂ်ာနယ္ အမွတ္ (၄)

၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ

121
Edkif[Hom

vlowfpGrf;tif+ydKifqdkifjcif;ESifh qufpyfr_
လူေတြဟာ ဦးေႏွာက္ရတ
ိွ ယ္၊ အသိဉာဏ္ရတ
ိွ ယ္၊ အမွားအမွနက
္ ုိ ပိင
ု း္ ျခား
ေဝဖန္တတ္တယ္၊ ဒီလုိ ဥာဏ္ရလ
ိွ ႔ ုိ သတၱဝါေတြထမ
ဲ ာွ လူဟာဆရာ၊ လူဟာဘုရင္လုိ
အျခား သတၱဝါေတြအေပၚ မင္းမူႀကီးစိးု ေနတာျဖစ္တယ္။ ဒီလုိ စြမး္ ရည္ထးူ ေတြရလ
ိွ ႔ ုိ
အမ်ားနဲ႔ စည္းျခားဖိ႔ု အျခားသတၱဝါေတြကုိ တိရစာၦနလ
္ ေ
႔ုိ ခၚၿပီး ကိယ
ု က
့္ ယ
ုိ က
္ ေ
ုိ တာ့
တိရစာၦန္ စာရင္းထဲ မထည္လ
့ ုိ ၾကပါဘူး။ ဒီလုိ လူေတြအထဲမာွ စာေရးသူလည္း
အပါအဝင္ပါပဲ။ ဒီလုိ တိရစာၦနစ
္ ာရင္းထဲ မပါဝင္ေစလိတ
ု အ
့ဲ တြက္ တိရစာၦနေ
္ တြန႔ဲ
မတူေအာင္ လူေတြကုိ အမွားအမွနသ
္ ဖ
ိ ႔ ုိ ေထာက္ျပေဝဖန္သင္တ
့ ာ ေထာက္ျပေဝဖန္
ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၾကက္ေတြမာွ အားအင္ကန
ု ခ
္ မ္း မ်က္လးုံ ကန္းေအာင္ ခြပေ
္ နၾကတာကို မိက
ု မ
္ ဲ
တယ္လ႔ုိ လူေတြကျမင္ၾကတယ္။ ႏြားသိးု ေတြဟာ ဂ်ိဳအားကိးု ၿပီး ထိးု သတ္ေနၾက
တာကိလ
ု ည္း မိက
ု တ
္ ယ္လပ
႔ုိ ဲ ျမင္ၾကတယ္။ ေခြးေတြကေတာ့ တေကာင္ခ်င္းေရာ၊
အုပ္စုလုိက္ပါ ကိုက္သတ္ေနၾကတာကို ဦးေႏွာက္မရွိ ဘာမွမသိတ့ဲ အဟိတ္
တိရစာၦနလ
္ ႔ုိ လူအခ်ိဳ႕က ေဝဖန္တတ္ၾကတယ္။ စာဖတ္သလ
ူ ည္း ဒီလျုိ မင္ေကာင္း
ျမင္မမ
ိ ာွ ပါ။

လူေတြမာွ ေကာ အခ်င္းခ်င္း မသတ္ၾကဘူးလား။ သတ္ေနၾကတာ တိရစာၦန္

ေတြထက္ နည္းမွာမဟုတပ
္ ါဘူး။ လူအခ်င္းခ်င္းသတ္ၾကရာမွာ ေလာဘေၾကာင္၊့
ေဒါသေၾကာင့္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ၿပီး သတ္ၾကရင္ တေယာက္စ၊ ႏွစေ
္ ယာက္စ အေရ
အတြက္ နည္းနည္းပဲ ေသတာပါ။ ဒီလုိသတ္ၾကတာမ်ိဳးကို မိုက္မဲတယ္ဆုိၿပီး
အာဏာရွသ
ိ ေ
ူ တြက အျပစ္ဒဏ္ေပး အေရးယူၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အုပစ
္ ဖ
ု ၊႔ြဲ လူသတ္
နည္းနာေတြ ေကာင္းစြာ ေလ့က်င္ၿ့ ပီး ေခတ္မလ
ီ က္နက္ေတြ တပ္ဆင္ကာ အေရ
အတြကမ
္ ်ားမ်ား ေသေအာင္ သတ္ေနၾကတာကိေ
ု တာ့ မိက
ု မ
္ တ
ဲ ယ္လ႔ုိ မဆိၾု ကဘူး။
မ်ိဳးခ်စ္၊ ႏိင
ု င
္ ခ
ံ ်စ္၊ အမ်ားအတြက္ ကိယ
ု က
္ ်ိဳးစြနတ
႔ ္ ့ဲ ျပည္သသ
႔ ူ ားေကာင္းရတနာမ်ားတဲ့
အံၾ့ သစရာ မေကာင္းေပဘူးလား။

122
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ပိၿု ပီးထူးျခားတာက အဲဒ

့ လ
ီ ုိ အုပစ
္ ဖ
ု ၊႔ ြဲ ေကာင္းစြာေလ့က်င္၊့ ေခတ္မလ
ီ က္နက္ေတြ
တပ္ဆင္ၿပီး အျခားလူေတြကုိ လိက
ု သ
္ တ္ေနတဲ့ လူေတြက သူတသ
႔ုိ တ္ရတဲလ
့ ေ
ူ တြ
အေပၚ ဘာရန္ၿငိဳးမွမရွပ
ိ ဲ သတ္ေနၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမွာ အသတ္ခရ
ံ တဲ့ လူေတြ
ဟာ ဘာလက္နက္မလ
ွ ည္းမရွတ
ိ ့ဲ အားႏြတ
႔ဲ ့ဲ ကေလးေတြ၊ လူအေ
ုိ တြ၊ အမ်ိဳးသမီး
ေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေသဆံးု ရတဲ့ အေရအတြကက
္ ုိ ျပန္ၾကည္ရ
့ င္ အားေကာင္းတဲ့
ကားဗံးု ၊ ရထားဗံးု ေထာင္တာမ်ိဳးမွာ လူေတြရာခ်ီၿပီး ေသဆံးု ၾကရတယ္။ ၂ဝဝ၁
ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္က အေမရိကန္ႏုင
ိ ္ငံရိွ ကမာၻ႔ဗဟိုကုန္သြယေ
္ ရး
အေဆာက္အဦး (WTC) ကို ေလယာဥ္နဲ႔ ဝင္တုိက္ၿပီးေဖာက္ခြဲရာမွာ လူေတြ
ေထာင္ခ်ီ ေသခဲရ
့ တယ္။ ၁၉၄၅ ခုႏစ
ွ မ
္ ာွ အေမရိကန္ႏင
ုိ င
္ က
ံ ဂ်ပန္ႏင
ုိ င
္ ံ ဟီရရ
ုိ းီွ မား
နဲ႔ နာကာဆာဂီၿမိဳ႕ေတြကုိ အႏုျမဴဗံးု နဲ႔ တိက
ု ခ
္ က
ုိ ရ
္ ာမွာ လူေတြေသာင္းနဲ႔ သိနး္ နဲ႔
ေသဆံးု ခဲရ
့ တယ္။ ဒီလုိ စစ္ေရးနဲမ
႔ ဆိင
ု တ
္ ့ဲ အရပ္သားေတြ အစုလက
ုိ အ
္ ၿပံဳလိက
ု ္
ေသဆံးု ေအာင္ သတ္ေနတာကို ေစ့ေစ့ေတြးရင္ လူေတြဟာ တိရစ
ိ ာၦနေ
္ တြထက္
ပိမ
ု က
ုိ မ
္ ေနဘူးလား။ ၾကက္ဖႀကီးေတြဟာ ၾကက္မနဲ႔ ၾကက္ကေလးေတြကုိ လိက
ု ္
မခြပပ
္ ါဘူး။ ႏြားသိးု ႀကီးေတြကလည္း ႏြားမႏြားကေလးေတြကုိ လိက
ု မ
္ ေဝွပ
႔ ါဘူး။
ေခြးႀကီးေတြကလည္း ေခြးသားေလးေတြကုိ မကိက
ု ပ
္ ါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အသိဉာဏ္ရပ
ိွ ါ
တယ္ဆတ
ုိ ့ဲ လူေတြက ဒီလက
ုိ ်ဴးလြနေ
္ နၾကေတာ့ တိရစာၦနေ
္ တြထက္ လိမာၼ တယ္၊
ယဥ္ေက်းတယ္၊ အသိဉာဏ္ရတ
ိွ ယ္ဆတ
ုိ ာ မွနႏ
္ င
ုိ ပ
္ ါဦးမလား။

စစ္န႔မသက္
ဲ ဆငုိ တ
္ ့ဲလူအပ
ု ထ
္ ဗ
ဲ းုံ ခဲသ
ြ ေ
ူ တြ၊လူအပ
ု ထ
္ ဲအေျမာက္ပစ္ထည္သ
့ ေ
ူ တြ
ၿမိဳ႕ရြာထဲ ဗံးု က်ဲသေ
ူ တြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ သူတဆ
႔ုိ ႏၵန႔ဲ သူတလ
႔ ုိ ပ
ု ၾ္ ကတာ မဟုတ္
ဘူး။သူတအ
႔ ုိ တြက္လက္စားေခ်စရာဒါမမ
ွ ဟုတ္ႀကးီ မားတဲအ
့ က်ိဳးေက်းဇူးတစံတ
ု ရာ
ရရွဖ
ိ ႔ုိ လုပၾ္ ကတာ မဟုတဘ
္ းူ ။ အကြကခ
္ ်အစီအစဥ္ဆၿြဲ ပီး စည္းရံးု ပညာေပးကာ
သူတက
႔ုိ ုိ ခိင
ု း္ ေစလိက
ု တ
္ ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အေတြးအေခၚပညာရွငေ
္ တြကသာ
ရည္ရယ
ြ ခ
္ ်က္ တစံတ
ု ရာအတြက္ လုပခ
္ င
ုိ း္ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေခါင္းေဆာင္
ဆိသ
ု ေ
ူ တြ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္ဆုသ
ိ ေ
ူ တြဟာ သာမန္ေနာက္လုက
ိ ္လူငယ္
ေတြထက္ပၿုိ ပီး မိက
ု ရ
္ ာက်မေနဘူးလား။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေတြးအေခၚပညာ
ရွငေ
္ တြကုိ လူမုိကေ
္ တြလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔လုိ သာမန္လေ
ူ တြက ေျပာဆိေ
ု ဝဖန္ရင္
လူအမ်ားက လက္ခႏ
ံ င
ုိ ၾ္ ကမလား။ သူတမ
႔ုိ ာွ ခိင
ု မ
္ ာတဲ့ အျမင္သေဘာထားတရပ္၊
လူအမ်ားလက္ခႏ
ံ ုိင္တ့ဲ အျမင္သေဘာထားတရပ္ မရွိဘဲနဲ႔ သူတုိ႔ဟာ ေခါင္း

123
Edkif[Hom

ေဆာင္ေတြ အေတြးအေခၚပညာရွငေ
္ တြ ျဖစ္မာွ မဟုတဘ
္ းူ ။ ဒီေတာ့ သူတရ
႔ ုိ အ
့ဲ ျမင္
သေဘာထားကို က်ေနာ္တေ
႔ုိ လ့လာဖိ႔ု လိပ
ု ါလိမမ
့္ ယ္။

က်ႏုပ္တုိ႔လူသားမ်ားဟာ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို လိုလားၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္

စစ္ပႀြဲ ကီးမ်ားနဲ႔ ရင္ဆင
ုိ ရ
္ ၿပီးတဲအ
့ ခါ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို ပိၿု ပီးေတာင္းဆိလ
ု ာၾကတယ္။
ပထမကမာၻစစ္အၿပီးမွာ ကမာၻ႔ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ႏိုင္ငေ
ံ ပါင္းခ်ဳပ္
အသင္းႀကီးကို ဖဲြစ
႔ ည္းခဲသ
့ လို ဒုတယ
ိ ကမာၻစစ္အၿပီးမွာလည္း ကုလသမဂၢအဖဲြ႔
ႀကီးကို ဖဲစ
႔ြ ည္းခဲတ
့ ယ္။ ကမာၻတခြငလ
္ းုံ ၿငိမး္ ခ်မ္းၿပီး တိးု တက္ဖၿ႔ြံ ဖိဳးေအာင္ ကမာၻ႔
အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား ႏိင
ု င
္ ႀံ ကီးမ်ားက နည္းမ်ိဳးစံန
ု ႔ဲ ႀကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခု
အတြငး္ မွာ ျဖစ္ေစ၊ ေဒသတခုအတြငး္ မွာ ျဖစ္ေစ၊ တကမာၻလးုံ အတုင
ိ း္ အတာအရပါ
ၿငိမး္ ခ်မ္းဖိ႔ု ႀကိဳးစားေနၾကတာကို ေတြရ
႔ ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ လက္ေတြမ
႔ ာွ ဘယ္ေလာက္ ေအာင္ျမင္ေနၿပီလ။ဲ ဒါကို ေလ့လာစီစစ္ရင္
စိတ္ပ်က္စရာေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ရမယ္။ လြန္လာတဲ့ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ထဲမာွ ဆိုရင္
လက္ဘႏြနမ
္ ာွ ဟက္ဇဘိလ
ု ာ (ပါလက္စတိင
ု း္ ) အဖဲန
႔ြ ႔ဲ အစၥေရးတိ႔ု (၃၄) ရက္ၾကာ
အႀကီးအက်ယ္ တိက
ု ၾ္ ကတယ္။ အေသအေပ်ာက္ အပ်က္အစီးေတြ အလြနမ
္ ်ားပါ
တယ္။ ဆူဒန္ႏင
ုိ င
္ ံ ဒါေဖွာေဒသမွာ အစိးု ရနဲ႔ သူပန
ု အ
္ ၾကား ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္
တိက
ု ၾ္ ကရာမွာ အရပ္သားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေသဆံးု ခဲရ
့ တယ္။ သီရလ
ိ ကၤာ
ႏိင
ု င
္ မ
ံ ာွ လည္း အစိးု ရနဲ႔ တမီးလ္ က်ားသူပန
ု အ
္ ၾကား အျပန္အလွနတ
္ က
ုိ ၾ္ ကလိ႔ု လူ
(၃,၅ဝဝ) ေက်ာ္ေသဆံးု ခဲရ
့ တယ္။ အီရတ္မာွ ေတာ့ အမ်ားသိတအ
့ဲ တိင
ု း္ တေန႔ကုိ
ပ်မ္းမွ် (၈ဝ) ေက်ာ္ ေသဆံးု ေနရၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ အေသခံဗးုံ ေတြန႔ဲ အရပ္သား
ေတြကုိ တိက
ု ေ
္ နတာျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တ႔ုိ ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြငး္ မွာေတာ့ ေသေၾကတာ
စာရင္မရေပမဲ့ သံေတာင္၊ ေတာင္င၊ူ ေက်ာက္ႀကီး၊ ေရႊက်င္ေဒသက ျပည္သေ
ူ တြ
အေတာ္မ်ားမ်ား ေနရပ္ကစ
ုိ န
ြ ၿ႔္ ပီး စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ေတြ ျဖစ္ေနၾကရတယ္။

လူသတ္လက္နက္ထတ
ု လ
္ ပ
ု မ
္ အ
ႈ ေျခအေနကို ေလ့လာရင္ ဒီ ၂ဝဝ၆ ခုႏစ
ွ ္
ထဲမာွ ေျမာက္ကးုိ ရီးယားက ဒံးု က်ည္ (၆) စင္းနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားဗံးု တလံးု စမ္းသပ္
ပစ္ေဖာက္ျပခဲတ
့ ယ္။ ကမာၻမာွ (၉) ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ျမာက္ ႏ်ဴကလီးယားပိင
ု ႏ
္ င
ုိ င
္ အ
ံ ျဖစ္ ေၾက
ညာလိက
ု တ
္ ာပါပဲ။ အီရန္မာွ လည္း ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ထတ
ု ဖ
္ ႔ုိ ကုလသမဂၢ
လံၿု ခံဳေရးေကာင္စက
ီ ဟန္တ
႔ ားေနတာကို ဂရုမစိက
ု ဘ
္ ဲ ဆက္ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လ႔ုိ

124
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သိရတယ္။ ရုရာွ းႏိင

ု င
္ က
ံ ေတာ့ မိင
ု ္ (၆,ဝဝဝ) ေက်ာ္ ပစ္လတ
ႊ ႏ
္ င
ုိ တ
္ ့ဲ တာေဝးတိက
ု ္
ခ်င္းပစ္ဒးုံ ပ်ံ (Topol-M) ေတြ ထုတလ
္ ပ
ု လ
္ ာေနတယ္။

ဒီလုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္ျ႔ ပန္ျ႔ ဖစ္ေနတာကို ေထာက္ရင္ ဒါေတြကုိ မိက

ု မ
္ မ
ဲ လ
ႈ ႔ုိ ခတ္
လြယလ
္ ယ
ြ ေ
္ ျပာလိ႔ ု မျဖစ္ေတာ့ဘးူ ။ အေျဖတခုခရ
ု ာွ ေတြလ
႔ လ
ုိ ်ွ င္ ေလးေလးနက္နက္
ေတြးေတာသင္ပ
့ ါတယ္။ ၾကက္ေတြဟာ သဘာဝအရ ဘာေၾကာင္ခ
့ ပ
ြ ေ
္ နၾကတာလဲ။
(လူေတြခပ
ြ ခ
္ င
ုိ း္ တာကို မဆိလ
ု )ုိ ႏြားသိးု ေတြ ေဝွၾ႔ ကတာ၊ ေခြးေတြကက
ုိ ၾ္ ကတာ
ေတြဟာ အေျခခံအေၾကာင္းကေတာ့ နယ္ေျမကို က်ဴးေက်ာ္တာနဲ၊႔ နယ္ေျမကို
ကာကြယ္တာ ျဖစ္တယ္။ နယ္ေျမက်ဴးေက်ာ္တာက အက်ိဳးအျမတ္ရာွ ဖိုျ႔ ဖစ္ၿပီး
နယ္ေျမကို ကာကြယတ
္ ာက သူအ
႔ က်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယတ
္ ာျဖစ္တယ္။ ေခြးငယ္
တခ်ိဳ႕ဟာ သူ႔နယ္ေျမ၊ သူ႔ၿခံထဲကုိ ဝင္လာတဲေ
့ ခြးႀကီးေတြကုိ ခံမကိုက္ဝေ
ံ့ ပမဲ့
ေဟာင္ၿပီးေမာင္းထုတေ
္ နတာ ေတြရ
႔ လိမမ
့္ ယ္။ လူေတြစစ္တက
ုိ ေ
္ နၾကတာ အစု
အၿပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကတာမွာလဲ နယ္ေျမကို က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာတဲ့
လူေတြန႔ဲ ကိယ
ု န
့္ ယ္ေျမကို ကာကြယေ
္ နတဲ့ လူေတြအၾကား ပဋိပကၡပဲ ျဖစ္တယ္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္ျခင္းနဲ႔ ခုချံ ခင္းတိရ
႔ု ့ဲ ပဋိပကၡပေ
ဲ ပါ့။

စစ္ပသ
ြဲ မိင
ု း္ ကိေ
ု လ့လာရင္ က်ဴးေက်ာ္စစ္န႔ဲ ခုခစ
ံ စ္ကုိ ခဲျြ ခားၾကည္ဖ
့ ႔ုိ လိပ
ု ါတယ္။
က်ဴးေက်ာ္စစ္ဆတ
ုိ ာက သူတပါးရဲ့ ရိကာၡ ၊ ဥစၥာ၊ ေရႊေငြေတြကုိ ရယူဖ၊႔ုိ ဒါမွမဟုတ္
နယ္ေျမကို ရယူသမ
ိ း္ ပိက
ု ဖ
္ ႔ုိ ဒါမွမဟုတ္ တဘက္လထ
ူ က
ု ုိ ေက်းကၽြနအ
္ ျဖစ္ ခိင
ု း္ ေစ
ႏိင
ု ဖ
္ ႔ုိ ႀကိဳးပမ္းၾကတာျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္လပ
ု သ
္ ေ
ူ တြရ့ဲ ေလာဘ
ရမၼကေ
္ ဇာေတြကုိ ျဖည္ဆ
့ ည္းဖိ႔ု က်ဴးေက်ာ္စစ္ကုိ ဖန္တးီ တာျဖစ္တယ္။ ပဋိပကၡရ့ဲ
အဓိကဘက္ဟာ က်ဴးေက်ာ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကုိ “မတရား
တဲ့စစ္” လိ႔ု သတ္မတ
ွ ၾ္ ကတယ္။ ခုခစ
ံ စ္ကေတာ့ မိမတ
ိ ရ
႔ုိ ့ဲ ဥစၥာပစၥညး္ နယ္ေျမနဲ႔
အခြငအ
့္ ေရးေတြကုိ က်ဴးေက်ာ္ဖ်က္ဆးီ လာေရာက္လယ
ု က္တာေၾကာင့္ ဆံးု ရံးႈ
မသြားရေအာင္ ခုခတ
ံ က
ုိ ရ
္ တာျဖစ္လ႔ုိ “တရားတဲ့စစ္” လိေ
႔ု ခၚပါတယ္။ က်ေနာ္တ႔ုိ
တေတြဟာ မတရားတဲစ
့ စ္ကုိ ဆန္က
႔ ်င္ၿပီး တရားတဲ့စစ္ကို အားေပးေထာက္ခံ
ကူညဖ
ီ လ
႔ို ပ
ို ါတယ္။ ဒါမွ လူသားေတြ လိလ
ု ားတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဖံၿ႔ ြ ဖိဳးတိးု တက္ေရးေတြ
ျဖစ္ေပၚလာႏုင
ိ မ
္ ာွ ျဖစ္ပါတယ္။

အတိတမ
္ ာွ ျဖစ္ခတ
့ဲ ့ဲ စစ္ပေ
ြဲ တြရသ
့ဲ မိင
ု း္ ကို ေလ့လာရင္ သက္ဥးီ ဆံပင
ုိ ဘ
္ ရ
ု င္ေတြ၊
အာဏာရွငေ
္ ခါင္းေဆာင္ေတြက သူတအ
႔ုိ ားသာရင္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကုိ စတင္ဖန္တးီ

125
Edkif[Hom

ၾကတာေတြရ
႔ တယ္။ ႏိင
ု လ
္ ရ
႔ုိ လာတဲ့ စစ္ပေ
ြဲ တြရ့ဲ အက်ိဳးအျမတ္ကလ
ုိ ည္း သူတက
႔ုိ ပဲ
လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ရယူခစ
ံ ားၾကတယ္။ သူတဟ
႔ုိ ာ ဝိသမေလာဘေတြတက္ၿပီး သူ
တပါးရဲ့ စည္းစိမဥ
္ စၥာနယ္ေျမေတြကုိ ရယူလတ
ုိ ာျဖစ္တယ္။ သူတရ
႔ုိ ့ဲ ဆႏၵကုိ ျဖည့္
ဆည္းဖိ႔ု သူျ႔ ပည္သေ
ူ တြကုိ ေစလႊတလ
္ ယ
ု က္ခင
ို း္ တာ ျဖစ္တယ္။ ေသစရာရွရ
ိ င္
ျပည္သေ
ူ တြကုိ အေသခံခုိငး္ တယ္။ ငတ္ျပတ္လာရင္ ျပည္သေ
ူ တြကုိ သိပ္ဂရု
စိုက္တာ မဟုတ္ဘးူ ။ ဒီလျုိ ဖစ္ခ့လ
ဲ ု႔ိ ျပင္သစ္နဲ႔ ရုရာွ းႏိုင္ငေ
ံ တြမာွ ဘုရင္ေတြကုိ
ျပည္သေ
ူ တြက ေတာ္လန
ွ သ
္ တ္ျဖတ္တအ
့ဲ ထိ ျဖစ္လာခဲရ
့ တယ္။

ဒီလုိ က်ဴးေက်ာ္စစ္ေတြကုိ ဖန္တးီ ရာမွာ ထင္ရာွ းတဲ့ အာဏာရွငေ

္ ခါင္းေဆာင္
ေတြထမ
ဲ ာွ ဟစ္တလာ၊ ဆလိဗ
ု တ
ုိ န္မလ
ီ ေ
ုိ ရွးဗစ္န႔ဲ ဆက္ဒမ္ဟစ
ူ န
ိ ္ တိပ
႔ု ါဝင္တယ္။
ဟစ္တလာက ဂ်ဴးလူမ်ိဳး (၆) သန္းေက်ာ္ကုိ သတ္ျဖတ္ဖ႔ုိ ၫႊနၾ္ ကားခဲၿ့ ပီး ဥေရာပမွာ
ႏိုင္ငံမ်ားစြာကို တိုက္ခုိက္သိမး္ ယူဖုိ႔ သူ႔တပ္ေတြကုိ ေစလႊတ္ခ့ဲသူ ျဖစ္တယ္။
ဆလိဗ
ု တ
ုိ န္မလ
ီ ေ
ုိ ရွးဗစ္ဟာ ယူဂဆ
ုိ လားဗီးယားျပည္ေထာင္စအ
ု ဖဲဝ
႔ြ င္ ဆားဗီးယား
သမၼတႏိင
ု င
္ က
ံ ကိဆ
ု ဗ
ုိ ျုိ ပည္နယ္မွ အယ္ေဘးနီးယန္း လူမ်ိဳးေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ
ကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ေစခဲသ
့ ူ ျဖစ္တယ္။ ဆက္ဒမ္ဟစ
ူ န
ိ က
္ ေတာ့ ကူဝတ
ိ ္
ႏိင
ု င
္ က
ံ လ
ုိ ည္း တိက
ု ခ
္ က
ုိ သ
္ မ
ိ း္ ယူခတ
့ဲ ယ္။ ကာဒ္လမ
ူ ်ိဳး (၁၈၂,ဝဝဝ) ေက်ာ္ကလ
ုိ ည္း
သတ္ျဖတ္ဖ႔ုိ စီစဥ္ၫန
ႊ ၾ္ ကားခဲသ
့ ူ ျဖစ္တယ္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာက မတရားတဲ့ က်ဴးေက်ာ္
စစ္ကုိ ဝိင
ု း္ ဝန္းဆန္က
႔ ်င္တက
ုိ ခ
္ က
ုိ ၾ္ ကလိ႔ု သူတရ
႔ုိ ့ဲ ကိယ
ု က
္ ်ိဳးၾကည့္ စစ္ပဟ
ြဲ ာ က်ဆံးု
ခဲရ
့ ၿပီး သူတလ
႔ုိ ည္း စစ္ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ားအျဖစ္န႔ဲ သမိင
ု း္ တင္ခံ သြားၾကရတယ္။

ဒီေန႔ကမာၻဟာ ကမာၻရ
႔ ာြ ေခၚ ကလိဗ
ု ယ္လက
ုိ ေ
္ ဇးရွငး္ (Globalization) ေခတ္
ေရာက္ေနပါၿပီ။ တိးု တက္လာတဲ့ လူဥးီ ေရ၊ စက္ပစၥညး္ နဲ႔ နည္းပညာေတြေၾကာင့္
ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တြဟာ ပိမ
ု ဆ
ုိ က္စပ္ လာေနၾကတယ္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုရအ
့ဲ ေရးဟာ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ
အေရးျဖစ္လာၿပီး ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာရဲအ
့ ေရးဟာလည္း ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုစရ
ီ ့ဲ အေရးျဖစ္လာေန
တယ္။ ကိယ
ု ႏ
့္ င
ုိ င
္ ရ
ံ လ
့ဲ ၿုံ ခံဳေရးနဲ႔ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိးု တက္ေရးအတြက္ ကိယ
ု ဘ
့္ ာသာ တကိယ
ု ္
တည္းလုပေ
္ နလိ႔ု မလံေ
ု လာက္ေတာ့ဘးူ ။ စစ္ေဘး၊ ေရာဂါေဘး၊ သဘာဝေဘး
အႏၱရယ္ေတြကုိ စုေပါင္းကာကြယ္ အျပန္အလွန္ အကူအညီေပးေနၾကတာဟာ
သီးျခားတကိယ
ု ေ
္ တာ္လပ
ု ေ
္ နလိ႔ု မျပည္စ
့ ုံ မေအာင္ျမင္ႏင
ုိ တ
္ ာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

ဒီေန႔ကမာၻမာွ ႏိင
ု င
္ အ
ံ ခ်ိဳ႕ရရွပ
ိ င
ုိ ဆ
္ င
ုိ ထ
္ ားၿပီးျဖစ္တ့ဲ ေခတ္မလ
ီ က္နက္လသ
ူ တ္
ပစၥညး္ ေတြဟာ ထိေရာက္မအ
ႈ ားျပင္းလြနး္ လိ႔ ု ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ခါင္းေဆာင္မ်ား အေတြးအေခၚ

126
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ပညာရွငမ
္ ်ားဟာ စစ္ျဖစ္မာွ ကို စိးု ရိမလ
္ ာၾကတယ္။ ေခတ္မလ
ီ က္နက္ဆန္းေတြ
မပိင
ု ဆ
္ င
ုိ တ
္ ့ဲ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တြ၊ လူမ်ိဳးေတြ၊ လူစေ
ု တြကလည္း မိမတ
ိ ရ
႔ုိ န္သရ
ူ ့ဲ ေပ်ာ့ကက
ြ ္
ျဖစ္တ့ဲ သူျ႔ ပည္သက
ူ ုိ ဗံးု ခဲတ
ြ က
ုိ ခ
္ က
ုိ သ
္ တ္ျဖတ္လာေနၾကတယ္။ ဒီလတ
ုိ က
ုိ ခ
္ က
ုိ ္
မႈေတြကုိ တိးု တက္တ့ဲ ႏိင
ု င
္ ံ ႀကီးေတြမာွ လည္း အျပည္အ
့ ဝ မကာကြယႏ
္ င
ုိ ၾ္ ကပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ကမာၻမာွ စစ္ေရးအရၿပိဳင္ဆင
ုိ ေ
္ နမႈမ်ားကို ရပ္တန္ၿ႔ ပီး ၿငိမး္ ခ်မ္းစြာ
အတူေနထုင
ိ ၾ္ ကဖိ႔ု ကမာၻတခြငလ
္ းုံ ရိကာၡ ဖူလၿုံ ပီး ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိးု တက္ဖက
႔ုိ ုိ ဦးတည္ေနၾက
ပါၿပီ ။ ဒီ အ တြ က္ လ ည္း ႏို င္ ငံ တ ကာဆို င္ ရာအဖဲြ ႔ အ စည္း ၊ (NGO) မ်ားကေန
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာမွာ လိက
ု လ
္ အ
ံ ကူအညီေပးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္ကလည္း
ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လူမေ
ႈ ရးျပႆနာေတြကုိ ကာကြယဖ
္ ႔ုိ ဒီမက
ုိ ေရစီက်င္စ
့ ဥ္န႔ဲ လူအ
႔ ခြင့္
အေရးေတြကုိ အားေပးျမႇငတ
့္ င္လာေနၾကတယ္။

က်ေနာ္ တုိႏ
႔ ုိင္ငံဟာ ကမာၻ ရ့ဲအ စိ တ္အ ပိုငး္ တခုျ ဖစ္ေ နလို႔ ကမာၻ ရျ့ဲ ဖစ္ေ ပၚ
ေျပာင္းလဲမန
ႈ အ
ဲ႔ ညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖ႔ုိ လိေ
ု နပါၿပီ။ ဒီလျုိ ပဳျပင္ရာမွာ တဘက္က
ဒီမက
ုိ ေရစီန႔ဲ လူ႔ အခြငအ
့္ ေရးေတြကုိ အားေပးျမႇငတ
့္ င္ၿပီး လူမ်ိဳးေရးအရ ဖိႏပ
ိွ အ
္ ႏိင
ု ္
က်င္မ
့ ေ
ႈ တြ မရွရ
ိ ေအာင္၊ နယ္ေျမအရက်ဴးေက်ာ္မေ
ႈ တြ မရွရ
ိ ေအင္ ျပဳျပင္ထန
ိ း္ သိမး္
သြားမယ္ဆရ
ုိ င္ ၿငိမး္ ခ်မ္းတိးု တက္တ့ဲ လူေ
႔ ဘာင္ကဖ
ုိ န္တးီ ႏိင
ု ပ
္ ါလိမမ
့္ ယ္။ လူသား
အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္မ၊ႈ ဖိႏပ
ိွ အ
္ ႏိင
ု က
္ ်င္မ
့ ေ
ႈ တြဟာ ပြငပ
့္ ြငလ
့္ င္းလင္းေျပာရရင္
မိက
ု မ
္ ျဲ ခင္းပါ။ ဒါေတြကုိ ေရွာင္ဖယ္ၿပီး ညီၫတ
ႊ ၿ္ ငိမး္ ခ်မ္းစြာ အတူေနထိင
ု ၾ္ ကဖိ႔ု စီစဥ္
ဖန္တးီ သူေတြဟာ ပညာအေျမာ္အျမင္ရတ
ိွ ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေတြးေခၚပညာရွင္
ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေခတ္ကာလနဲ႔ မေလ်ာ္ညီတ့ဲ အေတြးအေခၚလုပ္ဟန္ေတြကုိ
ေျပာင္းၿပီး အနာဂတ္မာွ ထြနး္ ေျပာင္မယ့္ စစ္မန
ွ တ
္ ့ဲ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္၊ ႏိင
ု င
္ ံ
ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ဖႀ႔ုိ ကိဳးပမ္းၾကပါစိ။႔ု

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေမလ

127
Edkif[Hom

aygif;pyfcspf=unf acwfrDynma&;pepf
ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ဖြင့္လွစ္ထားရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ့
အတတ္ပညာ၊ အသိအျမင္န႔ဲ အေတြးအေခၚေတြကို အဓိကဖန္တီးစီမံျပဳျပင္ေပးတဲ့
ေနရာျဖစ္တယ္။ စာတတ္ေပတတ္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားတိင
ု ္းဟာ ဒီစာသင္ေက်ာင္းေတြကို
ငယ္စဥ္ကေန ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္ေက်ာ္လာခဲရ
့ တာခ်ည္းျဖစ္လ႔ို ေက်ာင္းကသင္
ၾကားေပးလိက
ု တ
္ ဲ့ သင္ခန္းစာေတြဟာ သူတရ
႔ို ဲအ
့ သိပညာဦးေႏွာက္ကို အေရာင္
ဆိုးျပဳျပင္ေပးလိက
ု တ
္ ာ ျဖစ္တယ္။ သူ႔မိဘနဲ႔ သူ႔အသိင
ု ္းအဝိုင္းရဲ့ ပညာေပးမႈဟာ
သူတက္ခတ
ဲ့ ဲ့ေက်ာင္းေတြရဲ့ ပညာေပးမႈထက္မ်ားစြာမွ နည္းပါးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုကို ျပဳျပင္ပစ
ံု သ
ံ ြင္းခ်င္ရင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြက စတင္ပစ
ံု ခ
ံ ်ရတာ ျဖစ္
ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံကို ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ေခတ္မီတိုးတက္ေစတဲ့ ပညာေရး
စနစ္ကို ရွာေဖြၿပီး ျပဳျပင္အစားထိုးသြားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ကေလးသူ င ယ္ေ တြ မာွ မိ သားစု အ သို ငး္ အဝို ငး္ က အသိ အျမင္ ခံ ယူ ခ်က္
အနည္းအက်ဥ္းကို ရရွခ
ိ တ
့ဲ ာကလဲၿြ ပီး သူတမ
႔ုိ ာွ အသိအျမင္ အေတြးအေခၚမ်ားမ်ား
မရွိပါဘူး။ မိဘေတြဆုတ
ိ ာကလည္း စားဝတ္ေနေရးကို တာဝန္ယူလးုံ ပမ္းေနရ
တာျဖစ္လ႔ုိ သားသမီးေတြရ့ဲ ပညာေရးနဲ႔ အသိအျမင္တးုိ တက္ေရးကို ကုယ
ိ တ
္ င
ုိ ္
ကိယ
ု က
္ ် တာဝန္ယႏ
ူ င
ုိ ၾ္ ကတာ မဟုတဘ
္ းူ ။ စာသင္ေက်ာင္းေတြကပ
ုိ ဲ အားကိးု အား
ထား ျပဳေနၾကရပါတယ္။ စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ ကေလးသူငယ္ေတြကုိ အသက္
(၅) ႏွစ၊္ (၆) ႏွစအ
္ ရြယက
္ စၿပီး (၂ဝ) ေက်ာ္ (၃ဝ) နီးပါးအထိ အသိအျမင္သတ
ြ သ
္ င
ြ း္
ခြင့္ ရရွၾိ ကတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားျပည္သအ
ူ ားလံးု ကို အဓိကပညာေပး၊
ပံစ
ု သ
ံ င
ြ း္ ေနတာဟာ စာသင္ေက်ာင္းေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ခါင္းေဆာင္၊ အမ်ိဳး
သားေခါင္းေဆာင္ေတြန႔ဲ ပညာေရး႒ာနက တာဝန္ရသ
ိွ ေ
ူ တြအေနနဲ႔ ေက်ာင္းမွာ
စာသင္ေပးေနတာဟာ စာေရးတတ္၊ ဖတ္တတ္ရုံ မဟုတ္ဘးူ ။ အတတ္ပညာ၊
အေတြးအေခၚ၊ အသိအျမင္ေတြ သြတသ
္ င
ြ း္ ေပးၿပီး ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္န႔ဲ လူေ
႔ ဘာင္အဖဲ႔ြ
အစည္းေတြကုိ ျပန္လည္အက်ိဳးျပဳဖိ႔ု စီစဥ္ေနၾကတာကိလ
ု ည္း အမ်ားက နားလည္

128
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ပုံစံနဲ႔သြတ္သြငး္ ေနတာလဲ။ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား

သြတသ
္ င
ြ း္ ႏိင
ု တ
္ ာလဲ။ ရည္ရယ
ြ ထ
္ ားသေလာက္ ေအာင္ျမင္မႈ ရွ/ိ မရွန
ိ ႔ဲ ေဘးထြက္
ဆိးု က်ိဳး (Side affect) ေတြ ဘယ္လရ
ုိ ေ
ိွ နတယ္ဆတ
ုိ ာ ျပန္လည္သးုံ သပ္ဖ႔ုိ လိအ
ု ပ္
ပါတယ္။

ေခတ္မတ
ီ းုိ တက္ေနတဲ့ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတႏ
႔ုိ င
ုိ င
္ ံ ေရရွညတ
္ းုိ
တက္ေရးအတြက္ ပညာေရးလုပင
္ န္းစဥ္ေတြမာွ အရင္းအႏွးီ စိက
ု ၿ္ ပီး လုပေ
္ ဆာင္ၾက
ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္အတြက္ လူသားအရင္းအျမစ္ေတြကုိ ေမြး
ထုတေ
္ ပးဖိျ႔ု ဖစ္တယ္။ အဆင္ျ့ မင္တ
့ ့ဲ ပညာတတ္မ်ားစြာကို ရရွတ
ိ အ
့ဲ ခါ ေခတ္မီ
စက္မက
ႈ န
ြ ျ္ ပဴတာေတြန႔ဲ ေပါင္းၿပီး ကုနထ
္ တ
ု လ
္ ပ
ု င
္ န္းေတြကုိ တိးု တက္ေကာင္းမြန္
ေအာင္ လုပေ
္ ဆာင္ေနၾကပါတယ္။ သူႏ
႔ င
ုိ င
္ သ
ံ ားေတြဟာ ဦးေဆာင္မအ
ႈ ခန္း၊ ပညာ
ရွငအ
္ ခန္းေတြမာွ လုပက
္ င
ုိ ၾ္ ကၿပီး ပညာသိပမ
္ လိတ
ု ့ဲ သာမန္လပ
ု င
္ န္းနဲ႔ အလုပၾ္ ကမ္း
ေတြကေ
ုိ တာ့ တိးု တက္မေ
ႈ နာက္က်တဲ့ ဝန္းက်င္ႏုိင္ငံက အလုပ္သမားေတြကုိ
ငွားရမ္းသံးု ေနၾကပါတယ္။ ဥပမာ - က်ေနာ္တ႔ုိ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏင
ုိ င
္ ေ
ံ တြထမ
ဲ ာွ
စကၤာပူ၊ ထိင
ု း္ ၊ မေလးရွားႏိင
ု င
္ ေ
ံ တြကုိ အိမန
္ းီ ခ်င္း ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားဒက္ရ၊္ွ ေလာ၊
ကေမၺာဒီးယား၊ အင္ဒုန
ိ းီ ရွားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုင
ိ ္ငံသားမ်ား အလုပ္သာြ းလုပေ
္ နၾက
တာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ စကၤာပူန႔ဲ မေလးရွားႏိင
ု င
္ တ
ံ ဟ
႔ုိ ာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏင
ုိ င
္ ေ
ံ တြ
ထဲမာွ လြတ္လပ္ေရးရတာ ေနာက္က်တယ္။ နယ္ေျမက်ဥ္း၊ လူဥးီ ေရ နည္းၿပီး
သဘာဝ သယံဇာတ ထြကရ
္ မ
ိွ လ
ႈ ည္း နည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာေၾကာင့္ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးမႈမာွ
ေရွ႕တန္းေရာက္ေနရတာလဲ? ။ သံးု သပ္ဖ႔ုိ လိပ
ု ါလိမမ
့္ ယ္။

စကၤာပူဟာ ၁၉၆၅ ခုႏစ

ွ မ
္ ာွ မွ မေလးရွားက ခဲထ
ြ က
ြ ၿ္ ပီး သီးျခားႏိင
ု င
္ ျံ ဖစ္လာတယ္။
ႏိုင္ငံပုင
ိ ေ
္ ျမ (၂၅ဝ-စတုရန္းမိုင္) အလြန္က်ဥ္းၿပီး သဘာဝသယံဇာတဆိုလည္း
ေျပာပေလာက္ေအာင္ ဘာမွမရွိဘးူ ။ ေသာက္ေရကိေ
ု တာင္ မေလးရွားႏိုင္ငံက
တင္သင
ြ း္ ၿပီး ေသာက္သးုံ ေနရတယ္။ စကၤာပူႏင
ုိ င
္ ဟ
ံ ာ ပညာေရးကို ဦးစားေပးၿပီး
အရင္းအႏွးီ စိုက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ့ဲတယ္။ သူႏ
႔ ုိင္ငံမာွ တရုတ္လူမ်ိဳးဟာ
လူမ်ားစု (၇၆) ရာခိင
ု ႏ
္ န
ႈ း္ ရွေ
ိ ပမဲ့ လူနည္းစုျဖစ္တ့ဲ မေလး၊ တမီးလ္ လူမ်ိဳးေတြအတြက္
စာေပေရးရာမွာ တန္း တူ ေနရာေပးထားတယ္ ။ တရု တ္ ၊ မေလး၊ တမီး လ္ နဲ ႔
အဂၤလပ
ိ ္ ဘာသာစကား (၄) မ်ိဳးစလံးု ကို တရားဝင္ဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတျ္ ပဳ
ထားၿပီး မေလး၊ တမီးလ္ စာေပနဲ႔ပညာသင္ ေက်ာင္းေတြကုိ တကၠသလ
ုိ အ
္ ဆင္အ
့ ထိ

129
Edkif[Hom

သင္ၾကားခြငျ့္ ပဳထားတယ္။ ဒီလုိ လူမ်ိဳးေရးအရ ခဲျြ ခားမႈ၊ ဦးစားေပးမႈ မရွေ

ိ တာ့
လူမ်ားစုလမ
ူ ်ိဳးနဲ႔ လူနည္းစုလမ
ူ ်ိဳးေတြအၾကား ျပႆနာ မရွေ
ိ တာ့ဘးူ ။ ကိးု ကြယမ
္ ႈ
ဘာသာအရ ဗုဒဘ
ၶ ာသာ၊ တာအိ၊ု အစၥလာမ္၊ ဟိႏဴၵ ၊ ခရစ္ယာန္ ေတြရေ
ိွ နေပမဲ့
လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ၊့္ တန္းတူခင
ြ ့္ ေပးထားတဲအ
့ တြက္ ျပႆနာမရွိ ေအးခ်မ္းခဲတ
့ ယ္။

မေလးရွားႏိင
ု င
္ က
ံ ေတာ့ ျပည္နယ္ (၁၃) ခုန႔ဲ ေပါင္းစည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္
စုႏုိင္ငံ ျဖစ္တယ္။ သူႏ
႔ င
ုိ င
္ မ
ံ ာွ မေလးလူမ်ိဳးေတြက လူမ်ားစု (၅၅) ရာခိင
ု ႏ
္ န
ႈ း္ ခန္႔
ရွပ
ိ ါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ အိႏိၵယမ်ိဳးႏြယ္စေ
ု တြက လူနည္းစုအေနနဲ႔ ပါဝင္ၾကတယ္။
ပညာေရးမွာ မေလးဘာသာကို ဦးစားေပးထားတာ ရွေ
ိ ပမဲ့ အျခားဘာသာနဲ႔ စာေပ
သင္ၾကားမႈကုိ မကန္သ
႔ တ္ မပိတပ
္ င္ခဘ
့ဲ းူ ။ ပညာသင္ၾကားေရးကို အေလးထားၿပီး
အားေပးခဲ့တယ္။ တခ်ိန္က မေလးနဲ႔ တရုတ္လူမ်ိဳးတို႔အၾကား ျပႆနာရွိခ့ဲလုိ႔
သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ တရုတလ
္ မ
ူ ်ိဳး အမ်ားစုေနထိင
ု တ
္ ့ဲ စကၤာပူကၽြနး္ ကို သီးျခား
ႏိင
ု င
္ ထ
ံ ေ
ူ ထာင္ခင
ြ ့္ ေပးလိက
ု တ
္ ယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ သူႏ
႔ င
ုိ င
္ ထ
ံ မ
ဲ ာွ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာ
မရွေ
ိ တာ့ဘးူ ။ မေလးလူမ်ိဳးေတြဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိးု ကြယၾ္ ကတယ္။ သူ႔
ႏိင
ု င
္ မ
ံ ာွ ကမာၻအ
႔ ႀကီးဆံးု ပလီရတ
ိွ ယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာ၊ တာအိ၊ု ခရစ္ယာန္၊
ဟိႏဴၵိ ဘာသာေတြကုိ မခ်ဳပ္ခ်ယ္ မဖိႏပ
ိွ ဘ
္ းူ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစအ
္ နည္းငယ္အတြငး္
တိးု တက္တ့ဲ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခု ျဖစ္လာတယ္။

ထိင
ု း္ ႏိင
ု င
္ က
ံ ေတာ့ ဘုရင္စနစ္န႔ဲ ေရရွညအ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္လာတာျဖစ္လ႔ုိ မဟာလူမ်ိဳး
ႀကီး အျမင္ေတြ ရွခ
ိ တ
့ဲ ယ္။ ယခင္အေခၚ “ဆီယမ္” (ရွမး္ ) ကို ၁၉၃၉ ခုႏစ
ွ မ
္ ာွ “ထိင
ု း္ ”
လို႔ ေျပာင္းေခၚေစၿပီး ႏိုင္ငံအတြငး္ ရွိ လူမ်ိဳးစုအားလံးု ကို ကိုယ္စားျပဳသေယာင္
လုပခ
္ တ
့ဲ ယ္။ ေရရွညဝ
္ ါးမ်ိဳခံခရ
့ဲ လိ႔ု အျခားတိင
ု း္ ရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြဟာ သီးျခား
လူမ်ိဳးစုစတ
ိ ဓ
္ ာတ္ နည္းပါးလာၿပီး လူငယ္အမ်ားစုဟာ ထိင
ု း္ စာ၊ ထိင
ု း္ စကားကိပ
ု ဲ
တတ္ၾကတယ္။ ဒီလုိ ဝါးမ်ိဳမႈရလ
ိွ ႔ုိ ၂ဝဝ၃ ခုႏစ
ွ က
္ စၿပီး ေတာင္ပင
ုိ း္ ျပည္နယ္ (၃)
ခုမာွ မေလးမ်ိဳးႏြယဝ
္ င္ မူဆလင္ေတြရ့ဲ ပုနက
္ န္ေတာ္လန
ွ မ
္ ႈ ျဖစ္ခတ
့ဲ ယ္။ မူဆလင္
သူပန
ု ေ
္ တြက စာသင္ေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းဆရာ/ဆရာမနဲ႔ ဗုဒဘ
ၵ ာသာ ဘုနး္ ေတာ္ႀကီး
မ်ားကို အဓိကဦးတည္ၿပီး တိက
ု ခ
္ က
ုိ သ
္ တ္ျဖတ္လာတယ္။ ဒီလတ
ုိ က
ုိ ခ
္ က
ုိ မ
္ ေ
ႈ တြဟာ
ဒီေန႔အထိ ျဖစ္ရေ
ိွ နပါတယ္။ ဒီလႀုိ ကံဳခဲရ
့ လိ႔ု ထိင
ု း္ အစိးု ရဟာ ယခုအခါ တိင
ု း္ ရင္း
သားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ အားေပးလာၿပီး စာေပေတြ
သင္ၾကားဖိ႔ု စီစဥ္လာတယ္။ စာေပမရွိ တဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြကုိ စာေပတီထင
ြ ေ
္ ပးတယ္။

130
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တိင
ု း္ ရင္းသားေဒသေက်းရြာေတြမာွ ရွတ
ိ ့ဲ အစိးု ရစာသင္ေက်ာင္းေတြမာွ သက္ဆင
ုိ ္
ရာ တိင
ု း္ ရင္းသားစာေပေတြကုိ သင္ၾကားခြင့္ ေပးလာတယ္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံမာွ ေတာ့ ဟိႏီၵဘာသာစကားနဲ႔ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားတို႔ကုိ

တႏိင
ု င
္ လ
ံ းုံ အတြက္ ရံးု သံးု ဘာသာစကားအျဖစ္ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ ျပည္နယ္ေတြ
မွာေတာ့ သက္ဆုင
ိ ္ရာျပည္နယ္ လူမ်ိဳးစုေတြရ့ဲ ဘာသာစကားကိုလည္း ရံးု သံးု
ဘာသာစကားအျဖစ္ သတ္မတ
ွ ထ
္ ားတယ္။ ဤမွ်အထိ ခြငျ့္ ပဳထားေပမဲ့ အခ်ိဳ႕ျပည္
နယ္ေတြက ဟိႏစ
ၵီ ာေပကို မသင္ၾကဘူး။ ၎တိ႔ု ဘာသာစာေပနဲ႔ အဂၤလပ
ိ ဘ
္ ာသာ
စာေပကိပ
ု ဲ သင္ၾကတယ္။ ဒါေတြအေပၚမွာ သက္ဆင
ုိ ရ
္ ာက ျပႆနာမလုပပ
္ ါဘူး။

ကေလးလူ င ယ္ေ တြ ကုိ ပညာသင္ ၾ ကားေပးရာမွာ တတ္ေျမာက္ လြ ယ္ ၿ ပီး

ထူးခၽြနသ
္ မ
ူ ်ားျဖစ္လာေစဖိအ
႔ု တြက္ ကုလသမဂၢရ့ဲ ပညာေရး၊ သိပန
ံၸ ႔ဲ ယဥ္ေက်းမႈအဖဲ႔ြ
(ယူနက္စကိ-ု UNESCO) မွ ေလ့လာေတြရ
႔ ခ
ိွ ်က္အရ ကေလးေတြကုိ ပညာသင္
ခါစမွာ သူတရ
႔ုိ ့ဲ မိခင္ဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားေပးဖိ႔ု လိတ
ု ယ္။ သူတေ
႔ုိ ကာင္းစြာ
နားလည္ထားတဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားတဲ့အခါ ဘာသာစကားအတြက္
အခက္အခဲမရွိ စာေရးနည္း ဖတ္နည္းကိပ
ု ဲ သူတအ
႔ုိ ာရံစ
ု က
ုိ ရ
္ တယ္။ တကယ္ေတာ့
စာလံးု အကၡရာသေကၤတနဲ႔ အသံထြကေ
္ အာင္ ေပါင္းစပ္ရတဲ့ စာေရးနည္းဟာ
ဘာသာျခားတခုကုိ သင္ရတာထက္ အမ်ားႀကီး လြယက
္ သ
ူ က္သာေစပါတယ္။
ငယ္ရယ
ြ တ
္ ့ဲ ကေလးငယ္ေတြရ့ဲ ဦးေႏွာက္ကုိ ဝန္မပိေစသင္ဘ
့ းူ ။ ဒီလန
ုိ ည္းနဲ႔ (၃)
ႏွစေ
္ လာက္သင္ၾကားၿပီး စာေရးစာဖတ္တတ္လာတဲအ
့ ခါ သူတန
႔ုိ ဲ႔ သိပမ
္ စိမး္ တဲ့
ႏိင
ု င
္ သ
ံ းုံ ဘာသာစကား စာေပကို စတင္သင္ၾကား ေပးသင္တ
့ ယ္။ ဒီေတာ့ ဘာသာ
ျခားတခုကုိ အသံထက
ြ န
္ ႔ဲ အဓိပာၸ ယ္ နားမလည္တအ
့ဲ ခါ သူတစ
႔ုိ ာေပနဲ႔ ေရးမွတထ
္ ား
လိ႔ု ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲပန
ုိ ည္း ေစပါတယ္။ အတန္းႀကီးလာတာနဲအ
႔ မွ်
မိခင္ဘာသာစာေပကို ေလွ်ာ့ၿပီး ႏိင
ု င
္ သ
ံ းုံ ဘာသာစာေပကို ပိမ
ု သ
ုိ င္သာြ းဖိ႔ု သင့္
တယ္။ ပိၿု ပီးအတန္းႀကီးလာတဲအ
့ ခါ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာသံးု ဘာသာစာေပကို သင္ၾကားဖိ႔ု
နည္းနာကို အႀကံျပဳထားတယ္။ ဒီနည္းဟာ ကေလးလူငယ္ေတြကုိ ပညာသင္ေပး
ရာမွာ သင္ယတ
ူ တ္ေျမာက္ဖ႔ုိ လြယက
္ ၿူ ပီး ဦးေႏွာက္ကုိ မေလးပင္ေစဘူးလိ႔ု ဆိပ
ု ါ
တယ္။ ေပါ့ပါးတဲ့ ဝန္ကထ
ုိ မ္းတဲလ
့ ဟ
ူ ာ ေလးလံတဝ
့ဲ န္ကုိ ထမ္းသူထက္ ပိျု မန္ေစၿပီး
ပိေ
ု ဝးတဲ့ ခရီးကို သြားေရာက္ေစႏိင
ု တ
္ ာမိ႔ု ဘယ္လအ
ုိ က်ိဳးရွမ
ိ ယ္ဆတ
ုိ ာ အထူးေျပာ

131
Edkif[Hom

ဖိလ
႔ု မ
ုိ ယ္ မထင္ပါ။ ဒီနည္းနာဟာ ကေလးလူငယ္ေတြကုိ ပိမ
ု ထ
ုိ းူ ခၽြနေ
္ အာင္ျမင္
ေစတယ္လ႔ုိ ယူနက္စကိက
ု ေလ့လာေတြရ
႔ ထ
ိွ ားပါတယ္။

ဘာသာစကားတခုခု၊ စာေပတမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ဆုတ

ိ ာ လြယ္ကူတ့က
ဲ ိ စၥ

မဟုတပ
္ ါဘူး။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ စကား၊ စာေပ ဆိတ
ု ာ ႏွစရ
္ ာေထာင္ခ်ီရတ
ိွ ့ဲ ေရွးေဟာင္း

ပစၥညး္ တမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ရုပဝ

္ တၳဳျဖစ္တ့ဲ ေရွးေဟာင္းပစၥညး္ ေတြထက္

ပိမ
ု တ
ုိ န္ဖးုိ ႀကီးမား ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းေက်ာက္စာေတြဟာ သမိင
ု း္ ေလ့လာသူေတြ

အတြက္ တန္ဘးုိ အလြနႀ္ ကီး ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္လ႔ုိ နားမလည္ႏင

ုိ ဘ
္ းူ ဆိရ
ု င္

တန္ဘးုိ ဆိတ
ု ာ ရွႏ
ိ င
ုိ ပ
္ ါ ဦးမလား။ ထိအ
႔ု တူ လူမ်ိဳးတိင
ု း္ မွာရွေ
ိ နတဲ့ ေရွးေဟာင္းပံျု ပင္၊

စကားပံ၊ု အဆိအ
ု မိန၊႔္ နည္းပညာေတြန႔ဲ ေဆးက်မ္းေတြဟာ အဲဒ
့ ီ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သာြ း

ရင္ အလိအ
ု ေလ်ာက္လက
ုိ ပ
္ ါ ေပ်ာက္ဆးုံ သြားမွာပါ။ ဒါကို နားလည္ရင္ လူမ်ိဳး၊

စာေပ ဝါးမ်ိဳးေဖ်ာက္ဖ်က္မႈ လုပရ

္ ပ္မန
ွ သ
္ မွ်ကို က်ႏုပတ
္ ႔ုိ ဆန္က
႔ ်င္ဖ႔ုိ လိပ
ု ါလိမမ
့္ ယ္။

ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္ကုိ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ အဆင္ဆ
့ င္ေ
့ သာ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏိင
ု င
္ ံ

ေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာၿပီး ျပည္သလ

ူ ထ
ူ တ
ု ရ
႔ုိ ဘ
့ဲ ဝ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိးု တက္ေရးကို အဓိက

ထား ဦးစားေပးၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမတ

္ ့ဲ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္ျဖစ္လာေစဖိ႔ု

ျပည္သျူ ပည္သား အခ်င္းခ်င္းအၾကား၊ ျပည္သန

ူ ႔ဲ အစိးု ရအၾကား ျပႆနာကင္း

သံသယရွငး္ ၿပီး ရင္းႏွးီ ခ်စ္ၾကည္မႈ ရွိၾကဖို႔လုိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတုိငး္ မွာ မတူညီတ့ဲ

လူမ်ိဳးနဲ႔ ကဲျြ ပားတဲ့ ကိးု ကြယမ

္ ဘ
ႈ ာ သာေတြ ရွတ
ိ ယ္။ ဒီ မတူညမ
ီ ေ
ႈ တြဟာ ႏွစေ
္ ပါင္း

ရာေထာင္က ျဖစ္ရလ
ိွ ာတဲ့ ကိစျၥ ဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ တူညေ
ီ အာင္ဆၿုိ ပီး ဒါေတြကုိ

တခုတည္း ျဖစ္ဖ႔ုိ ႀကိဳးပမ္းတြနး္ ပိမ

႔ု ာွ လား။ ဒီလုိ ႀကိဳးပမ္းရင္ ဘာေတြျဖစ္လာႏိင
ု ္

မလဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ဒါေတြကုိ လက္ခအ

ံ သိအမွတျ္ ပဳၿပီး ဆူႀကံဳနိမျ့္ မင့္ မျဖစ္၊ ျပႆနာ

မရွေ
ိ အာင္ ထားရွသ
ိ ာြ းမွာလား။ ဒါဟာ အဓိက စဥ္းစားရမဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။

ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမၿ္ ပီး တိးု တက္ေနတဲ့ ႏိင

ု င
္ ေ
ံ တြမာွ မတူကျြဲ ပားေနတဲ့ လူမ်ိဳးနဲ႔
ကိးု ကြယမ
္ ဘ
ႈ ာသာတရားေတြကုိ အသိအမွတျ္ ပဳ အကာအကြယေ
္ ပးၿပီး အမ်ား
ျပည္သူနဲ႔ ရင္းႏွးီ ေအာင္ ေပါင္းစပ္ေပးၾကတယ္။ ဒါကို အစိးု ရဲ့ လမ္းစဥ္ေပၚလစီ
ထဲမာွ သာ မဟုတဘ
္ ၊ဲ ျပည္သအ
ူ မ်ားရဲ့ အသိအျမင္ႏလ
ွ းုံ သားထဲမာွ ကိနး္ ဝပ္သာြ း
ေအာင္ ေက်ာင္းပညာေရး အစီအစဥ္ထက
ဲ ုိ ထည္သ
့ င
ြ း္ ထားၾကတယ္။ ထည္သ
့ င
ြ း္ ပံု
ကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တိင
ု း္ ရင္းသားစာေပေတြကုိ အသိအမွတျ္ ပဳ အားေပး

132
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၿပီး ပံစ
ု တ
ံ ခုခန
ု ႔ဲ သင္ၾကားခြငျ့္ ပဳတယ္။ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြထမ
ဲ ာွ တိင
ု း္ ရင္းသား
မ်ားရဲ့ သမိင
ု း္ ေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ ေနရာေပး ေဖာ္ျပတယ္။ ကိးု ကြယမ
္ ႈ
ဘာသာတရားတိင
ု း္ ရဲ့ အေၾကာင္းေတြကလ
ုိ ည္း ေနရာေပး ေဖာ္ျပတယ္။ ဒီနည္းနာ
ကို ေရာင္ေသြးစံု ယဥ္ေက်းမႈပညာေရးစနစ္ (Multi Cultural Education System)
လိ႔ု နာမည္ေပးေခၚေဝၚၾကတယ္။ အဓိကအား ျဖင့္ အာဏာရတဲ့ လူမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္
လူမ်ားစုေတြကပဲ အခြငအ
့္ ေရးယူတစ
့ဲ နစ္၊ တနည္းအားျဖင့္ တခုခက
ု ုိ ဦးစားေပး
ျခင္းမ်ိဳးမလုပဘ
္ ဲ အမ်ားကို အသိအမွတျ္ ပဳေနရာေပး၊ ေပါင္း စပ္ထန
ိ း္ ညိေ
ႇ ပးထားတဲ့
ပညာေရးစနစ္ကုိ က်င္သ
့ းုံ ၿပီး ျပည္သလ
ူ ထ
ူ အ
ု ၾကား ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈကို ျဖစ္ေစ
တယ္။ ဒီပညာေရးစနစ္ဟာ ဒီေန႔ကမာၻမွာ ေခတ္မတ
ီ ပ
ဲ့ ညာေရးစနစ္တရပ္ ျဖစ္လာ
ေနပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

ပညာအလင္းေရာင္ဂ်ာနယ္
(မြန္ပညာေရး႒ာန)
၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ

133
Edkif[Hom

zuf'&,fjynfaxmifpkwnfaqmufzdk@
bma=umifhvdktyfovJ
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ဖို႔ လိုအပ္
ေၾကာင္းကို ၁၉၄၈ ခုႏစ
ွ ္ မတိင
ု မ
္ က
ီ ေန ဒီေန႔အထိ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေရးခဲ့
ၾက ေျပာခဲၾ့ ကတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေရးခဲဖ
့ ူး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲဖ
့ ူးတယ္။ ဒါေပမယ့္
ဒီေန႔အထိ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို ဆန္႔က်င္ေနသူ၊ လက္
မခံႏိုင္သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနေသးတယ္။ ဒီလိုလူေတြအထဲမွာ အေျခ
အေနမွနက
္ မ
ို သိတ၊ဲ့ ရိုးသားတ့ဲ မ်ိဳးခ်စ္ပဂ
ု ၢိဳလ္ေတြ လူငယ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား
ပါဝင္ေနတယ္။ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္
မဆက္ဆံဘူးတဲ့ ဗမာလူငယ္ ေတြထဲမွာ ဒီလိုအျမင္သေဘာထားေတြရွိသူေတြ
ပိမ
ု ်ားပါလိမမ
့္ ယ္။ ဒီေန႔လုိ ႏိင
ု င
္ ံေရး အေျခအေနဆိုးေတြန႔ဲ ရင္ဆင
ို္ ႀ္ ကံဳေတြ႔ေနရတဲ့
ကာလမွာေတာင္ ဒီ လုိ အျမင္ မ်ိဳးေတြ ရွိေ နေသးတာဟာ အေျခအေနဆိုး ကို
သက္တမ္းရွည္ေအာင္ အားေပးေထာက္ကူေန သလိုျဖစ္ေနလု႔ိ ဒီအေၾကာင္းအရာ
ကို က်ေနာ္ထပ္ၿပီးေရးရတာျဖစ္တယ္။ နားလည္ေက်ညက္ၿပီး သူမ်ားအေနနဲ႔
ခြင့္လႊတ္သီးခံေစခ်င္တယ္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စဆ
ု တ
ို ာ စစ္မန
ွ တ
္ ျ့ဲ ပည္ေထာင္စု (ဒါမွမဟုတ)္ ျပည္
နယ္ေပါင္းစု ျပည္ေထာင္စက
ု ေ
ုိ ခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ (ဖက္ဒေရးရွငး္ )
ဆိတ
ု ာ ခြထ
ဲ က
ြ ေ
္ ရး၊ ၿပိဳကြေ
ဲ ရးမဟုတဘ
္ းူ ။ ပူးေပါင္းျခင္း၊ စုေပါင္းဖြစ
႔ဲ ည္းျခင္း သာ
ျဖစ္တယ္။ ဖက္ဒရယ္ကုိ ခြဲထြကေ
္ ရး၊ ၿပိဳကြေ
ဲ ရးလုိ႔ လူေတြထင္ျမင္သာြ းေအာင္
လုပခ
္ တ
့ဲ ာက ၁၉၆၂ ခုႏစ
ွ မ
္ ာွ အာဏာသိမး္ ခဲတ
့ ့ဲ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းနဲ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္
ေတြျ ဖစ္ တ ယ္ ။ ဗို လ္ ခ်ဳပ္ေ နဝင္း နဲ ႔ အာဏာသိ မး္ စစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေ တြ ဟာ ၎တုိ႔
အာဏာသိမး္ တာကို အျပစ္မျမင္ အေကာင္းထင္လာေအာင္န႔ဲ စစ္မန
ွ တ
္ ျ့ဲ ပည္ေထာင္
စုတည္ေဆာက္ေရးကို ေတာင္းဆိခ
ု ၾ့ဲ ကတဲ့တုင
ိ း္ ရင္းသား ႏုင
ိ င
္ ေ
ံ ရးေခါင္းေဆာင္ေတြ

134
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အဖြဝ
႔ဲ င္ေတြ အေပၚအဆိးု ျမင္အျပစ္ တင္လာေအာင္ ထြငလ
္ က
ုိ တ
္ သ
့ဲ ေဘာတရား
တခုပါ။ ဒါကို နားလည္ၾကဖု႔ိ လုပ
ိ ါတယ္။

တို ငး္ ရင္း သားေခါင္းေဆာင္ေ တြ ဘ က္ က ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္ေ ထာင္ စု တ ည္

ေဆာက္ဖ႔ုိ ဘာေၾကာင္ေ
့ တာင္းဆုိ ရတာလဲ။ ဒါကိရ
ု းုိ သားတဲ့ မ်ိဳးခ်စ္ဗမာလူငယ္ေတြ
သံးု သပ္ႏင
္ို ဖ
္ ႔ုိ က်ေနာ္အက်ဥ္းခ်ဳပ္ တင္ျပလုပ
ိ ါတယ္။

က်ေနာ္တုႏ
ိ႔ ုိင္ငံဟာ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုစုစည္းေနထိုင္တႏ
့ဲ ုိင္ငံ၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုပုိင္
ဆိင
ု တ
္ ့ဲ ႏိင
ု င
္ ျံ ဖစ္တယ္။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ဆိေ
ု ပမယ့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာၾက
သလုိ လူမ်ိဳး (၁၃၅) မိ်ဳး ဆိတ
ု ာေတာ့မဟုတဘ
္ းူ ။ ျပည္နယ္ (၁ဝဝ) ေက်ာ္ တည္
ေဆာက္ဖ႔ို ဘယ္သေ
ူ တြ ဘယ္တန
ု း္ ကမွ ေျပာဆုတ
ိ ာမရွခ
ိ ဘ
့ဲ းူ ။ (၈) ျပည္နယ္ကုိ
တည္ေဆာက္ဖ႔ို ေတာင္းဆိခ
ု တ
့ဲ ာ ရွတ
ိ ယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလေ
ုိ တာင္းဆိၾု က ရတာ
လဲ။ ၁၉၄၇ ခု ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္ ဖြစ
႔ဲ ည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာျပည္နယ္ (၃) ခု၊ ဝိေဒသတုင
ိ း္
(၁) ခုန႔ဲ ျပည္မဆိၿု ပီး ဖြစ
႔ဲ ည္းခဲတ
့ ယ္။ ဗမာေတြက ျပည္မကို ရယူထားျပီး ျပည္
နယ္ေတြ၊ ဝိေဒသတုင
ိ း္ ေတြကုိ ျပည္မအာဏာနဲ႔ လႊမး္ မိးု ထားလိက
ု တ
္ ယ္။ ၁၉၇၄
ခု ဖြစ
႔ဲ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒကေတာ့ ျပည္နယ္ (၇) ခု၊ တုင
ိ း္ (၇) ခုန႔ဲ ခြျဲ ခားထားတယ္။
ဒါေပမယ္ျ့ ပည္နယ္ေတြ၊ တုင
ိ း္ ေတြကုိ စီမခ
ံ န္ခ
႔ ေ
႔ဲြ ရး အာဏာေပးထားျခင္းမရွဘ
ိ းူ ။
နာမည္ခေ
ံ လာက္ပဲရိွၿပီး အာဏာအားလံးု ကို ဗဟုိအစိးု ရကခ်ဳပ္ကုိင္ထားျပန္တ
ယ္။ ဒီလုိ အတုအေယာင္ျပည္ေထာင္စေ
ု တြန႔ဲ ေတြႀ႔ ကံဳခဲရ
့ တာမ်ားလု႔ိ ျပည္ေထာင္စု
အစစ္အမွနက
္ ုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးလာေအာင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စက
ု ုိ ေတာင္းဆုိ
ရတာျဖစ္တယ္။

(၈) ျပည္နယ္န႔ဲ ဖြစ

႔ဲ ည္းဖုဆ
႔ိ တ
ုိ ာက လူမ်ိဳးႀကီး (၈) မိ်ဳးကို အေျခခံတာျဖစ္တ
္ ယ္။
က်န္တ့ဲ လူမ်ိဳးစုေတြကုိ လ်စ္လ်ဴရွဳထားတာ မဟုတဘ
္ းူ ။ သူတအ
႔ို တြက္ သင္ေ
့ တာ္
သလုိ အမ်ိဳးသားကိယ
ု ပ
္ င
ုိ အ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေရးေဒသ၊ လူမ်ိဳးစုေဒသ ဆိၿု ပီးသတ္မတ
ွ က
္ ာ
သင္ေ
့ တာ္တ့ဲ အာဏာေတြ အခြငအ
့္ ေရးေတြ ေပးထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူး
သျဖင့္ လူမ်ိဳးစုတစုက အျခားလူမ်ိဳးစုေတြကုိ ဝါးမ်ိဳတာမိ်ဳးမျဖစ္ရေအာင္ အာဏာ
ေတြ အခြငအ
့္ ေရးေတြ ခြေ
ဲ ဝေပးထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလပ
ို စ
ုံ မ
ံ ်ိဳးနဲဖ
႔ စ
႔ဲြ ည္းဖု႔ိ ဘာေႀကာင္လ
့ အ
ို ပ္သလဲဆရ
ို င္ -

(၁) မတူညီတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြနဲ႔ သမိုင္းေနာက္ခံ

135
Edkif[Hom

(၂) သီးျခားစီရပ္တည္ေနထုိင္ႏုိင္တဲ့အေျခအေန
(၃) တန္းတူညီမွ်ေရးမွ စုေပါင္းညီၫႊတ္မႈရွိေစရန္

ဒီအေျခခံ (၃) ခုေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စမ

ု ်ိဳးဖြစ
႔ဲ ည္းဖု႔ိ လုအ
ိ ပ္တာျဖစ္
တယ္။ ဒီအေျခခံ (၃) ရပ္ကို ထပ္မံၿပီး ရွင္းလင္းေအာင္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ -

(၁) မတူညီတဲ့လကၡဏာရပ္မ်ားနဲ႔ သမိုင္းေနာက္ခံ

လူမ်ိဳးစုႀကီး (၈) မ်ိဳးဆိတ

ု ့ဲ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္န၊ီ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန၊္ ရခိင
ု ၊္ ရွမး္
လူမ်ိဳးစုေတြဟာ တမ်ိဳးနဲ႔ တမ်ိဳး မတူညတ
ီ ့ဲ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြန႔ဲ
သမုင
ိ း္ ေၾကာင္း ေနာက္ခေ
ံ တြ ရွေ
ိ နၾကတယ္။ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ
မတူညီ တာကိရ
ု င
ွ း္ ဖု႔ိ လုမ
ိ ယ္မထင္လ႔ုိ မရွငး္ ေတာ့ပါဘူး။ ဒီလမ
ူ ်ိဳးစုေတြဟာ ဒီႏင
ုိ င
္ ရ
ံ ့ဲ
အစိတအ
္ ပိင
ု း္ ေတြျဖစ္တ့ဲ ဒီေန႔သတ
ူ ႔ို အေျချပဳေနထိင
ု ေ
္ နၾကတဲ့ ေနရာေဒသေတြကုိ
လြနခ
္ ေ
့ဲ သာ ႏွစေ
္ ပါင္းေထာင္ေက်ာ္က ေရာက္ရေ
ိွ နထိင
ု ခ
္ ၾ့ဲ ကတာ ျဖစ္တယ္။ (၁၁)
ရာစု မတိင
ု မ
္ က
ီ ဆိရ
ု င္ အေနာက္ဘက္မာွ ရခိင
ု ျ္ ပည္၊ ေတာင္ဘက္မာွ မြနျ္ ပည္၊
အလယ္ပင
ို း္ အညာေဒသမွာ ဗမာျပည္ ဆိၿု ပီးထင္ထင္ရာွ းရွား ရွေ
ိ နခဲၾ့ ကတယ္။

အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင္ေ
့ နာင္၊ အေလာင္းဘုရား ဗမာဘုရင္ေတြ စစ္အင္အား
ေကာင္း ခ်ိ န္မာွ အျခားလူ မ်ိဳးေတြ ရ့ဲ ႏိုင္ငေ
ံ တြ ကုိ္ တိုက္ခုိက္သိမး္ ပိုက္ခ့ဲတ ယ္ ။
ဒါေပမယ့္ အၿမဲတမ္း သိမး္ ပိုက္ထားႏိုင္တာ မဟုတ္ဘးူ ။ ႏွစ္ဆယ္ရာအခ်ဳိ႕မွာ
သူျ႔ ပည္သူႏ
႔ ုိင္ငံနဲ႔သူ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာ သမုိငး္ ကို ေလ့လာသူတုိငး္ သိၾကပါတယ္။
ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ရွမး္ ေတြဟာ သီးျခားသူႏ
႔ ုိင္ငံ သူ႔ဘုရင္ေတြနဲ႔
မဟုတေ
္ ပမယ္၊့ ဒူးဝါး၊ ေစာ္က၊ဲ ေစာျဖာ၊ ေစာ္ဘာြ း၊ ေတာင္ပင
ုိ ၊္ ေတာင္အပ
ု ္ ေတြန႔ဲ
၎တိလ
႔ု မ
ူ ်ိဳးကို ၎တုရ
႔ိ ့ဲ အႀကီးအကဲေတြက အုပခ
္ ်ဳပ္ခၾ့ဲ ကတယ္။ ပေဒသရာဇ္
ဘုရင္ေခတ္ေတြမာွ လက္ေအာက္ခဘ
ံ ဝ ေရာက္ခရ
့ဲ င္ေတာင္ ဘ႑ာဆက္ႏင
ုိ ၊္
လုိအ ပ္ လာရင္ စစ္ သားပိုေ
႔ ပးႏိုင္ရ င္ ၿပီး တာပဲ ၊ လက္ေ တြ ႔ အ ရ သူ ႔ လူမ်ိဳးနဲ ႔ သူ
အုပခ
္ ်ဳပ္ခၾ့ဲ ကတာ ေခတ္အဆက္ဆက္ကပါ။

ရွမး္ ေတြက တခါတရံမာွ ဘုရင္ေတြနသ

႔ဲ းီ ျခားႏိင
ု င
္ ျံ ဖစ္ခဘ
့ဲ းူ တယ္။ ဗမာေတြ
ကို ႏိင
ု ၿ္ ပီး ဗမာျပည္ကုိ အုပခ
္ ်ဳပ္ခဖ
့ဲ းူ တယ္။ ကရင္နေ
ီ တြကေတာ့ ၁၈၇၅ ခုႏစ
ွ မ
္ ာွ
မင္းတုနး္ မင္းရဲ့ ကုယ
ိ စ
္ ားလွယ္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးနဲ႔ အဂၤလပ
ိ အ
္ စိးု ရရဲ႕ကိယ
ု စ
္ ားလွယ္
ဆာေဒါက္ကလပ္ေဖါဆစ္တ႔ို သေဘာတူလက္မတ
ွ ေ
္ ရးထုးိ ၿပီး သီးျခားႏိင
ု င
္ တ
ံ ခု

136
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အျဖစ္န႔ဲ ရွလ
ိ ာခဲတ
့ ာ ၁၉၄၇ ခုႏစ
ွ အ
္ ထိ ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိ သမိင
ု း္ ေနာက္ခံ အခိင
ု ္
အမာရွလ
ိ ာခဲတ
့ ာကို ပစ္ပယ္ေမ့ေပ်ာက္ထားလိ႔ု မရပါဘူး။ အဂၤလပ
ိ ေ
္ တြ အုပစ
္ းို
ခဲတ
့ က
့ဲ ာလမွာ ေတာင္တန္းေဒသနဲ႔ ျမန္မာျပည္မဆုၿိ ပီး သီးျခားစီ ျဖစ္ေနၾကတယ္။

ဒီလုိ တသီးတျခားစီ ႏွစေ

္ ပါင္းၾကာရွညစ
္ ာြ ရွခ
ိ တ
့ဲ ာကို ေပါင္းစပ္စစ
ု ည္းဖိ႔ု ေရွး
လူႀကီးေတြရ့ဲ သေဘာထားေတြန႔ဲ ကတိစကားေတြကလ
ုိ ည္း ျပန္လည္ေလ့လာ
ဖို႔လိုပါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ေရႊတိဂေ
ုံ စတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံမာွ
က်င္းပတဲ့ (ဖဆပလ) ရဲ့ ပထမအႀကိမျ္ ပည္လးုံ ကြ်တ္ညလ
ီ ာခံမာွ “လြတ္လပ္တဲ့
ဗမာျပည္သစ္ကို တည္ေထာင္ရာမွာ မည္သည့္တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုကိုမဆုိ
ကုိယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီး ခြင့္ေပးမယ္၊ ခြဲထြက္လုိတဲ့အခါ ခြဲထြက္ခြင့္ေပးမယ္”
လုခ
႔ိ ်မွတထ
္ ားတာ ရွပ
ိ ါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏစ
ွ ္ မတ္လ ပထမပင္လအ
ုံ စည္းအေဝးမွာ
(ဖဆပလ) ကိုယ္စားလွ ယ္အေနနဲ ႔ တက္ေ ရာက္ ခ့ဲတ့ဲ ဦးႏုနဲ႔ ဦးဘဂ်မ္းတုိ႔က
ဒီ စ ကားကို ထပ္ မံထုတေ
္ ဖာ္ေျပာဆိုၿပီး တုိငး္ ရင္းသားအားလံးု ညီၫႊတေ
္ ရးကို
တည္ေဆာက္ခ့ဲၾကတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁ဝ) ရက္ေန႔ ပင္လုံ
ညီလာခံမာွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ဗမာေတြ ၿဗိတိသွ်ကြ်န္ မျဖစ္ခ်င္သလုိ
ေတာင္ တ န္း သားေတြ ကို လ ည္း ၿဗိ တိ သွ် ကြ် န္ မျဖစ္ေ စလုိေ ၾကာင္း ၊ ထုိ ႔ အ တူ
ေတာင္ တ န္း သားေတြ ကို ဗမာကြ် န္ မျဖစ္ေ စရဘူး ၊” ဆုိၿပီး ပဋိညာဥ္အျဖစ္နဲ႔
ကတိကဝတ္ျပဳေျပာဆုိ ခဲတ
့ ာရွပ
ိ ါတယ္။ ဒီလက
ို တိကဝတ္ေတြ နားလည္မေ
ႈ တြန႔ဲ
ပင္လစ
ုံ ာခ်ဳပ္ဆတ
ုိ ့ဲ သေဘာ တူညမ
ီ ႈ ရွခ
ိ တ
့ဲ ာကို ဒီေန႔ဗမာေတြ ေမ့ေပ်ာက္မထားၾကဖိ႔ ု
လုပ
ိ ါတယ္။

ပင္လစ
ုံ ာခ်ဳပ္အေျခခံသေဘာထားကေတာ့ -

(၁) ျပည္ေထာင္စုမူအရပူးေပါင္းျခင္း၊
(၂) အခြင့္အေရးနဲ႔အဆင့္အတန္းတူညီေရး၊
(၃) ျပည္နယ္ေတြမွာကုိယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေရး၊
(၄) ခြဲထြက္လုိပါက ခြဲထြက္ခြင့္ရွိေရး ဆိတ
ု ့ဲ အေျခခံသေဘာထား (၄) ရပ္ရပ
ိွ ါ
တယ္။
ဒီအေျခခံမေ
ူ တြနဲ႔စုစည္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးကိုအတူတကြရယူဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ
ႀကိဳးပမ္းခဲၾ့ ကတာ ျဖစ္တယ္။ ဟိတ
ု န
ု း္ ကဒီလသ
ုိ ာ သေဘာထားမ်ိဳးမရွခ
ိ ရ
့ဲ င္ ျမန္မာ
ျပည္လေ
႔ို ခၚတဲ့ က်ေနာ္တ႔ုိ ျပည္ေထာင္စရ
ု ့ဲ နယ္နမ
ိ တ
ိ ဟ
္ ာ ဒီေန႔လအ
ုိ ေနအထားမိ်ဳး

137
Edkif[Hom

ျဖစ္လာလိမမ
့္ ာွ မဟုတဘ
္ းူ ။ ဗုလ
ိ ခ
္ ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြ
လုပႀ္ ကံခရ
ံ ၿပီးတဲေ
့ နာက္ လက္ေတြအ
႔ ေကာင္အထည္ေဖာ္တ့ဲ ၁၉၄၇ ခုႏစ
ွ ္ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္
ဖြစ
႔ဲ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒမွာ အထက္ပါ သေဘာထားေတြ ေပ်ာက္ကယ
ြ ေ
္ နတာ ေတြ႔
ရတယ္။

ပံသ
ု ႑ာန္အရ ျပည္ေထာင္စအ
ု သြငေ
္ ပါက္ေပမယ့္ ျပည္မျဖစ္တ့ဲ ဗမာေတြက
ျပည္နယ္ေတြျဖစ္တ့ဲ တုင
ိ း္ ရင္းသားလူမ
ူ ်ိဳးေတြအေပၚမွာ လႊမး္ မိးု ခ်ဳပ္ကင
ုိ ထ
္ ားလိ႔ု
အႏွစသ
္ ာရအရ တျပည္ေထာင္စနစ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဖစ
႔ဲြ ည္းပံက
ု ုိ ဒိင
ု ခ
္ ေ
ံ ရးသားခဲသ
့ ူ
ဦးခ်န္ထန
ြ း္ ကိယ
ု တ
္ င
ုိ က
္ ဝန္ခခ
ံ ၿ့ဲ ပီး ျဖစ္သည္။ ဒီဖစ
႔ဲြ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒမွာ အားနည္း
ခ်က္ေတြရခ
ိွ ေ
့ဲ ပမယ့္ ျပည္ေထာင္စက
ု ေနခြထ
ဲ က
ြ ဖ
္ ႔ုိ ဘယ္ျပည္နယ္ကမွ ေတာင္းဆို
ခ့ျဲ ခင္း မရွပ
ိ ါဘူး။ ဘာေၾကာင္လ
့ ည္းဆုေ
ိ တာ့ ႏိင
ု င
္ င
ံ ယ္ေလးနဲ႔ ရပ္တည္ဖဆ
႔ုိ တ
ုိ ာ
အႏၱရာယ္ႀကီးမားေၾကာင္း အားလံးု က နားလည္ၾကပါတယ္။

၁၉၄၇ ခုႏစ
ွ ္ ဖြစ
႔ဲ ည္းပုအ
ံ ေျခခံဥပေဒအရ ကရင္၊ မြနႏ
္ င
ွ ့္ ရခိင
ု ေ
္ တြ ဘာအခြင့္
အေရးမွ မရခဲၾ့ ကပါဘူး။ ဒါကို မေက်နပ္ၿပီး ေတာင္းဆိၾု ကရာက အၾကမ္းနည္းနဲ႔
ေျဖရွငး္ လိ႔ု တုင
ိ း္ ရင္းသားေတြရ့ဲ လက္နက္ကင
ုိ ေ
္ တာ္လန
ွ ပ
္ န
ု က
္ န္မႈ စတင္ျဖစ္လာခဲ့
ရတယ္။ ဒီလို ပြၾဲ ကမ္းၿပီးမွ ၁၉၅၁ ခုႏစ
ွ မ
္ ာွ ကရင္ျပည္နယ္ကုိ ေဖာ္ထတ
ု ေ
္ ပးခဲတ
့ ယ္။
ဒါေပမယ့္ ေျမျပန္န
႔ ႔ဲ ကမ္းရိးု တန္းမွာရွတ
ိ ့ဲ မြနန
္ ႔ဲ ရခိင
ု ေ
္ တြကေ
ုိ တာ့ အခြငအ
့္ ေရးမေပးပဲ
ဗမာစာရင္း သြပသ
္ င
ြ း္ ၿပီး ဖံးု ကြယဝ
္ ါးမ်ိဳ ခဲၾ့ ကတယ္။

(၂) သီးျခားစီရပ္တည္ေနထိုင္ႏိုင္တဲ့အေျခအေန

လူမ်ိ ဳးစုႀကီး (၈) မ်ိဳးထဲမာွ ဗမာကလြရ

ဲ င္ က်န္တလ
့ဲ မ
ူ ်ိဳးေတြဟာ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္ရ့ဲ
နယ္စပ္မ်ဥ္းတေလွ်ာက္မာွ သူေ
႔ နရာနဲ႔သူ စီတန္းၿပီး ရွေ
ိ နၾကတယ္။ သူတုိ႔မာွ
သီးျခားဘာသာ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ရွေ
ိ နၾကတယ္။ လက္ရမ
ိွ မ
ိ တ
ိ ရ
႔ ု ိ ့ဲ
အေျချပဳတဲ့ ေဒသေတြမာွ ႏွစေ
္ ပါင္းရာေထာင္ခ်ီၿပီး အေျခခ်ေနထုင
ိ ္ လာခဲၾ့ ကတယ္။
၎တုမ
႔ိ ာွ လူဥးီ ေရအရလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ စုစစ
ု ည္းစည္း ရွေ
ိ နၾကတယ္။
ေဒသတြငး္ စီးပြားေရးအေျခခံနဲ႔ ရပ္တည္ႏုိင္တ့ဲ အေနအထားရွိတယ္။ မိမိတုိ႔
အမ်ိဳးသား ကံၾကမၼာကိဖ
ု န္တးီ ခြငရ
့္ ဖု႔ိ ျပင္းထန္တဆ
့ဲ ႏၵန႔ဲ ႏွစေ
္ ပါင္းမ်ားစြာရုနး္ ကန္
လႈပရ
္ ာွ းခဲၾ့ ကတယ္။ ဒါေတြဟာ အမိ်ဳးသား အလုက
ိ သ
္ းီ ျခားရပ္တည္ ေနထုင
္ိ ႏ
္ င
ုိ တ
္ ့ဲ
အေျခခံလကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီေလာက္ ထင္ထင္ရာွ းရွား ခုင
ိ ခ
္ င
ို မ
္ ာမာရွေ
ိ န

138
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တာကို မ်က္ကယ
ြ ျ္ ပဳၿပီး နည္းေပါင္းစံန
ု ႔ဲ ဖိႏပ
ိွ က
္ ာ ဗမာျဖစ္သာြ းေအာင္ ဝါးမ်ိဳေဖ်ာက္
ဖ်က္တာကို လူမ်ိဳးစုမ်ား လက္သင္ခ
့ ၾံ ကမွာ မဟုတဘ
္ းူ ။

(၃) တန္းတူညီမွ်ေရးမွ စုစည္းညီၫႊတ္မႈရွိေစရန္

လူသားေတြဟာသဘာဝအရ စုစည္းညီၫတ
ႊ မ
္ ႈ ကိလ
ု လ
ုိ ားၾကတယ္။ စုစည္း
ညီၫတ
ႊ မ
္ လ
ွ ည္း အင္အားရွမ
ိ ယ္။ အင္အားရွမ
ိ လ
ွ ည္း သဘာဝအႏၱရာယ္၊ ျပင္ပက
ရန္ျပဳလာတဲ့ အႏၱရာယ္ကုိ ကာကြယခ
္ ခ
ု ႏ
ံ င
ုိ မ
္ ာွ ျဖစ္တယ္။ စုစည္းညီၫတ
ႊ မ
္ ရ
ႈ မ
ိွ ွ
လည္း ေအးခ်မ္းၿပီးတိးု တက္တဘ
့ဲ ဝကို ရရွႏ
ိ င
ုိ မ
္ ာွ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စုစည္းညီ
ၫႊတမ
္ က
ႈ ုိ လူတင
ို း္ လုလ
ိ ားတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီစစ
ု ည္းညီၫတ
ႊ မ
္ က
ႈ ုိ တည္ေဆာက္
ႏုိ င္ ဖို ႔ အ တြ က္ အေျခခံ လုိ အ ပ္ ခ်က္ ကေတာ့ တန္း တူ ညီ မ်ွ မႈ ရေ
ိွ ရး ျဖစ္ တ ယ္ ။
မရွိအတူ၊ ရွိအတူ ေအးအတူပူအမွ် အခြင့္အေရးနဲ႔ အခြင့္အာဏာေတြညီမ်ွ ဖုိ႔
လိတ
ု ယ္။ လူတဦးခ်င္း အရေရာ လူတစုခ်င္း၊ လူတမ်ိဳးခ်င္း၊ တဘာသာခ်င္းကအစ
အခြငအ
့္ ေရးညီမ်ွ ဖု႔ိ လုတ
ိ ယ္။ သမိင
ု း္ မွာ လူမ်ိဳး၊ ကိးု ကြယရ
္ ာဘာသာ၊ အသားေရာင္၊
ဇာတ္နမ
ိ ၊့္ ဇာတ္ျမင္အ
့ ေပၚ အေျခခံၿပီး အခြငအ
့္ ေရးနဲ႔ အခြငအ
့္ ာဏာေတြ ခြျဲ ခား
ျခင္းရွလ
ိ ႔ုိ စစ္ပေ
ဲြ တြ၊ လူသတ္ပေ
ဲြ တြ ျဖစ္ခၾ့ဲ ကတာမ်ားၿပီ။ ဒါေတြကုိ သင္ခန္းစာယူၿပီး
ၿငိမး္ ခ်မ္းတဲ့ ကမၻာႀကီးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေနတဲက
့ ာလမွာ မိမလ
ိ မ
ူ ်ိဳးအတြက္
အခြငအ
့္ ေရး အာဏာပိယ
ု ထ
ူ ားတာဟာ မွားယြငး္ တဲ့ သေဘာထား မွားယြငး္ တဲ့
လုပရ
္ ပ္ ျဖစ္တယ္။ မိမပ
ိ ဂ
ု ဳိၢ လ္ အကိ်ဳး၊ အုပစ
္ ု အကိ်ဳး၊ လူမ်ိဳး အကိ်ဳး၊ ဘာသာ
အက်ိဳးကိသ
ု ာ ဦးစားေပးတတ္တ့ဲ လူေတြဟာ လူအမ်ားကို စုစည္းလု႔ိ မရႏိင
ု ပ
္ ါ။

၁၉၄၇ ခုႏွ စ္ ဖြဲ ႔ စ ည္း ပံု အေျခခံ ဥ ပေဒအရ တုိ ငး္ ရင္း သားလူ မ်ိဳးစု အ ခ်ိဳ ႕ကို
အခြငအ
့္ ေရး ဘာမွ်မေပး၊ လူမ်ိ ဳးစု အခိ်ဳ႕ကို ျပည္နယ္ေတြေပးထားေပမယ္လ
့ ည္း
ဗမာေတြလမ
ႊ း္ မိးု တဲ့ ျပည္မေအာက္မာွ ထားရွခ
ိ တ
့ဲ ာေၾကာင့္ အာဏာနဲ႔ အခြငအ
့္ ေရး
တန္းတူညီမ်ွ ေစေရးအတြက္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကုိ ဖြဲ႔စည္းဖုိေ
႔ တာင္းဆုိ
လႈပရ
္ ာွ းခဲတ
့ ာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိ ေတာင္းဆိတ
ု ာကို ခြထ
ဲ က
ြ ေ
္ ရးလိတ
႔ု ဆ
ံ ပ
ိ က
္ ပ္ၿပီး
စစ္တပ္ကအာဏာ သိမး္ ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ တပါတီအာဏာရွငစ
္ နစ္န႔ဲ အုပခ
္ ်ဳပ္
ခဲတ
့ ယ္။ စစ္တပ္ကုိ ပိမ
ု တ
ို းို ခ်ဲ႕ၿပီး လက္နက္ကင
ုိ ေ
္ တာ္လန
ွ ေ
္ ရး အင္အားစုေတြကုိ
ထုးိ စစ္ဆင္ တုက
ိ ခ
္ က
ုိ ခ
္ တ
့ဲ ယ္။ တုင
ိ း္ ရင္းသား ျပည္နယ္ေတြရ့ဲ အခြငအ
့္ ာဏာေတြကုိ
ထပ္မံၿပီးေလွ်ာ့ခ်ကာ ကြပ္ကေ
ဲ ရးအဖြဲ႔မွာ စစ္ဗိုလ္ေတြကို ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ကုိင္

139
Edkif[Hom

ေစခဲ့တယ္။ ဒီလိုလုပ္ေတာ့ ျပည္တင

ြ း္ စစ္မးီ ဟာ ခ်ဳပ္ၿငိမး္ မသြားဘဲ ပိမ
ု ႀုိ ကီးထြား
က်ယ္ျပန္႔ လာခဲတ
့ ယ္။ တုင
ိ း္ ရင္းသားလူမ်ိဳးစံတ
ု က
႔ို လက္နက္ကင
ုိ ္ ေတာ္လန
ွ လ
္ ာ
ၾကတယ္ ။ အာဏာသိ မး္ စစ္ အ စိးု ရကလည္း စစ္ ဆ င္ေ ရးမွာ ပို မုိ ထေ
ိ ရာက္
ေအာင္ျမင္ေစဖု႔ိ သူပန
ု ေ
္ တြကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစ ႏိင
ု တ
္ ယ္လ႔ုိ ယူဆရတဲ့
လူထုကုိ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ေမာင္းထုတ္ မုဒိမး္ က်င့္တာေတြ လုပ္လာတယ္။
တဘက္မာွ စစ္ဆင္ေရးကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစဖု႔ိ လူထက
ု ုိ လိက
ု လ
္ ဖ
ံ မ္းဆီးၿပီး
အထမ္းသမားအျဖစ္၊ ဗံးု ရွငး္ ကိရယ
ိ ာအျဖစ္ အသံးု ျပဳ ခဲၾ့ ကတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခိ်ဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ေနရာေဒသ အႏွံ႔

အျပားမွာ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့တယ္။ ျပည္သေ
ူ တြဟာ စစ္အပ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေရးရဲ့ ခါးသီးတဲ့
အရသာကို စတင္ခစ
ံ ားနားလည္ လာၾကတယ္။ စစ္တပ္ဟာ လူထပ
ု င
ုိ ပ
္ စၥညး္ ေတြ
ကို ျပည္သူပုင
ိ ္လိ႔ု ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး သိမး္ ယူခ့ဲတယ္။ ႏိုင္ငေ
ံ တာ္ရ့ဲ ဘ႑ေငြေတြ
ကို လ ည္း စစ္ေ ရးမွာ ပို ၿ ပီး သံးု စြဲ လာခဲ့ တ ယ္ ။ ဒီ လုိ နဲ ႔ စီး ပြားေရး၊ ပညာေရး၊
က်န္းမာေရး က႑ေတြဟာ နိမက
့္ ်လာၿပီး ေနာက္ဆးုံ ေတာ့ လူစဥ္မမီတ့ဲ ကမၻာ့
အဆင္း ရဲ ဆးုံ ႏို င္ ငံ အ ဆင့္ ကုိ ေရာက္ ခ့ဲ ရ တယ္ ။ ဒီ အက်ိဳးဆက္ေ တြေ ၾကာင့္
ေက်ာင္းသားေတြ၊ အလုပ္သမားေတြ၊ သံဃာေတာ္ေတြ မခံမရပ္ႏုိငျ္ ဖစ္ၾကၿပီး
အံႂု ကြေပါက္ကမ
ဲြ ေ
ႈ တြ ျဖစ္လာခဲရ
့ တယ္။ အခုေတာ့ ဗမာအမိ်ဳသား ျပည္သေ
ူ တြ
လြတလ
္ ပ္ေရးရခဲတ
့ ယ္ ဆိေ
ု ပမယ့္ လြတလ
္ ပ္ေရးရဲ့ အရသာကို မခံစားၾကရဘူး။
တုင
ိ း္ ရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြလပ
ုိ ဲ စစ္အာဏာရွငေ
္ တြရ့ဲ ေက်းကြ်န္ေတြျဖစ္ေနရၿပီ။
တကယ္ေတာ့ ဗမာလူထေ
ု တြရ့ဲ နစ္နာဆံးု ရွဳံ းမႈေတြဟာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့နယ္စပ္နဲ႔
ေတာနယ္ေဒသက တိင
ု း္ ရင္းသားျပည္သေ
ူ တြရ့ဲ ဘဝထက္ အမ်ားႀကီးသာပါေသး
တယ္ ။ တုိ ငး္ ရင္း သားေဒသက ျပည္ သေ
ူ တြ ဟာ သူ မ်ားႏို င္ ငံ ကုိ မွီ ခေ
ုိ နရတဲ့
စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ ဘဝ၊ ေတာေတာင္ေတြၾကားမွာ ေျပးလႊားပုနး္ ေအာင္းေနရတဲ့
(IDP) ဒုကသ
ၡ ည္ဘဝမွာ သိနး္ ေပါင္းမ်ားစြာ ေရာက္ရေ
ိွ နၾကရတယ္။

ဒီလုိ ဘဝဆုးိ ေတြက အျမန္လတ

ြ ေ
္ ျမာက္ၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း စုစစ
ု ည္းစည္း
နဲ႔ ညီညၫ
ီ တ
ႊ ၫ
္ တ
ႊ ္ ေနထုင
ိ ႏ
္ င
ို ဖ
္ လ
႔ ို ပ
ုိ ါလိမမ
့္ ယ္။ ေရွ႕ေဆာင္သေ
ူ တြအေနနဲ႔ တုင
ိ း္ ရင္း
သားေတြရ့ဲ မ်ိဳးခ်စ္စတ
ိ ဓ
္ ာတ္ကုိ သိဖလ
႔ုိ ပ
ုိ ါတယ္။ ႏိင
ု င
္ ျံ ခားက အေထာက္အပံေ
့ တြ
မရေပမယ္လ
့ ည္း အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္တင
ုိ ္ လက္နက္ကင
ုိ ၿ္ ပီး ေတာ္လန
ွ ရ
္ ပ္တည္
ေနႏိုင္တာဟာ သက္ေသပါပဲ။ ဗမာမ်ိဳးခ်စ္ေတြအေနနဲ႔ အဂၤလိပ္၊ ဂ်ပန္ေတြရ့ဲ

140
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ကြ်န္ဘဝကို ေရာက္ခရ
့ဲ စဥ္က ခံစားခဲရ
့ နာက်ည္းခဲရ
့ တာမ်ိဳးလုပ
ိ ဲ ဒီေန႔တင
ုိ း္ ရင္းသား
ေတြဘက္က နာက်ည္းေနရပါတယ္။ အာဏာရယူသေ
ူ တြဟာ ဗမာ စကား၊ ဗမာ
စာေပ၊ ဗမာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကခ
ုိ ်ည္း အစြမး္ ကုနျ္ မႇငတ
့္ င္ေပးေနၿပီး က်န္ တိင
ု း္ ရင္း
သားေတြရ့ဲ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကေ
ုိ တာ့ အသိအမွတျ္ ပဳျခင္း၊ ေနရာ
ေပးျခင္း၊ လြတ္လပ္ခြငေ
့္ ပးျခင္းေတြ မရွိခ့ဘ
ဲ းူ ။ ဒါေတြဟာ လူမ်ိဳးေရးအရ ဝါးမိ်ဳ
ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္တြငး္ စစ္ရပ္စဲၿပီး အမိ်ဳးသားစည္း လံးု ညီၫႊတေ
္ ရးကို
တည္ေဆာက္ခ်င္ရင္ ဒီလပ
ု ရ
္ ပ္ေတြကုိ ျပဳျပင္ေပးဖိ႔ ု ဗမာေတြရ့ဲ တာဝန္သာျဖစ္တယ္။
ျပဳျပင္ေပးႏိင
ု မ
္ လ
ွ တ
ြ လ
္ ပ္ေရးရဲ့ အရသာကို ဗမာလူမ်ိဳးျပည္သူ အမ်ားစုက ခံစားခြင့္
ရွႏ
ိ င
ုိ ပ
္ ါလိမမ
့္ ယ္။

ဒီေန႔ ဗမာလူမ်ိဳးျပည္သေ
ူ တြ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္းေပါင္းစံန
ု ႔ဲ ရင္ဆင
ုိ ္
ေနရသလို တိင
ု း္ ရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံေ
ု တြကလည္း အညီအမွ် ခံစားေနရတယ္။
ဒါေတြအျပင္ တိင
ု း္ ရင္းသားေတြဟာ လူမ်ိဳးေရးအရ ဝါးမိ်ဳမႈ အေျချပဳ နယ္ေျမထဲက
နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ေမာင္းထုတ္ခေ
ံ နရမႈေတြ ရွေ
ိ နတယ္။ ဒီအေျခအေနဆိးု ေတြကုိ
ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ဖ႔ို ဒီမက
ုိ ေရစီအခြငအ
့္ ေရးတခုတည္းနဲ႔ မလံေ
ု လာက္ဘးူ ။ တိင
ု း္ ရင္း
သားေတြရ့ဲ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ တန္းတူခြငေ
့္ တြကုိ အသိအမွတျ္ ပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံနဲ႔ စကၤာပူႏုိင္ငေ
ံ တြကုိ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ႏိုင္ငံငယ္၊ လူဥးီ ေရ
နည္းနည္းေလးနဲ႔ သူတႏ
႔ို င
ို င
္ ထ
ံ မ
ဲ ာွ စကား၊ စာေပ (၄) မိ်ဳးကို ရံးု သံးု ဘာသာအျဖစ္
အသိအမွတျ္ ပဳ ျပဌာန္းထားတယ္။ ဒါေၾကာင္သ
့ တ
ူ မ
႔ုိ ာွ လူမ်ိဳးေရးအရ ျပႆနာ
မရွဘ
ိ းူ ။ ညီၫတ
ႊ တ
္ ယ္၊ ေအးခ်မ္းတယ္၊ တိးု တက္တယ္။

ဒီေန႔ က်ေနာ္တႏ
႔ ို င
ို င
္ မ
ံ ာွ ရင္ဆင
ို ေ
္ နရတဲ့ အေျခအေနဆိးု ေတြက အျမန္လတ
ြ ္
ေျမာက္ၿပီး ၿငိမး္ ခ်မ္းသာယာ တိးု တက္တ့ဲ ႏိင
ု င
္ ေ
ံ တာ္သစ္ကုိ တည္ေဆာက္ဖ႔ို ဒီမုိ
ကေရစီ အင္အားစုေတြန႔ဲ တိင
ု း္ ရင္းသားအင္အားစုေတြ ပူးတြေ
ဲ ပါင္းစည္းၾကဖိလ
႔ု ေ
ို န
ပါတယ္။ ဒီလို ပူးတြေ
ဲ ပါင္းစည္းၾကရာမွာ ခိင
ု ၿ္ မဲတစ
့ဲ စ
ု ည္းညီၫတ
ႊ မ
္ ႈ တရပ္ျဖစ္လာ
ႏိင
ု ဖ
္ အ
႔ုိ တြက္ တခ်ိနက
္ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလုိ ရုးိ သားေျဖာင္မ
့ တ္ၿပီး ပြငလ
့္ င္းတဲ့
ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ေတြ လိုအပ္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီမုိကေရစီ
အခြငအ
့္ ေရးကို တုင
ိ း္ ရင္းသားေတြဘက္က ဗမာေတြနထ
႔ဲ ပ္တူ လုလ
ိ ားေနတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီတခုတည္းနဲ႔ပဲရပ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္

ေဆာက္ေရးကို ေက်ာခိင
ု း္ ေနမယ္ဆရ
ုိ င္ တုင
ိ း္ ရင္းသားေတြအတြက္ ကြ်န္ဘဝမွာ

141
Edkif[Hom

ဆက္ၿပီး နစ္မန
ြ း္ ေနရမွာမိ႔ု ဒီမက
ုိ ေရစီအင္အားစုေတြန႔ဲ အျပည္အ
့ ဝလက္တခ
ဲြ ်င္
မွာ မဟုတဘ
္ းူ ။ ဒီေတာ့ ပူးတြေ
ဲ ပါင္းစည္းေရးဟာ ခိင
ု မ
္ ာအားေကာင္းႏိင
ု မ
္ ာွ မဟုတ္
ဘူး။ ဒီလသ
ို ာျဖစ္ေနရင္ တိင
ု း္ ျပည္ကရင္ဆင
ုိ ေ
္ နရတဲ့ ဆင္းရဲၾကပ္တည္းမႈ အေန
အထားဟာ ဆက္ၿပီးၾကာရွညေ
္ န ပါလိမမ
့္ ယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီမက
ုိ ေရစီအခြငအ
့္ ေရးရွတ
ိ ့ဲ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ဖ႔ ို
လုိ ပါတယ္။ ဒီလရ
ို ယူႏင
ို ဖ
္ ႔ုိ ဒီမက
ုိ ေရစီအင္အားစုန႔ဲ တိင
ု း္ ရင္းသားအင္အားစုတ႔ို
ပူးတြေ
ဲ ပါင္းစည္းၿပီး ဒီမက
ုိ ေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး လမ္းစဥ္
ကိခ
ု ်မွတဖ
္ ႔ို လုအ
ိ ပ္ေနပါေၾကာင္း ေစတနာေကာင္းႏွင့္ တင္ျပလုက
ိ ပ
္ ါတယ္။

မြနျ္ ပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၈ ခုႏစ
ွ ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ

142
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

vufeufESifh +idrf;csrf;a&;jy\em
ဒီအေၾကာင္းအရာ ေဆာင္းပါးကို ေရးရတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားၾကတဲ့
တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားနဲ႔ စစ္အစိုးရအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
ျပႆနာေျဖရွင္းရာမွာ အမွားအယြင္းမခံႏိုင္တဲ့ လက္နက္နဲ႔ တပ္ကိစၥအတြက္
အျမင္ဖလွယလ
္ ိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရဟာ သူတရ
႔ို ဲ့ အမ်ိဳးသား
ညီလာခံက ေရးဆဲြခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တြန္းတြန္း
တုိက္တိုက္နဲ႔ အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္။ ဒီဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လာမည့္
၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာမို႔
ေရြးေကာက္ပဲြမတိင
ု ခ
္ င္ စစ္အစိုးရအေနနဲ႔ ျပင္ဆင္စရာ ရွတ
ိ ာေတြ အၿပီးျပင္ဆင္
ထားမွာ ျဖစ္တယ္။ ၎တိရ
႔ု ဲ့ ဖဲစ
႔ြ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒထဲမွာ “ႏိင
ု င
္ ထ
ံ မ
ဲ ွာ တပ္မေတာ္
ဆိတ
ု ာ တခုတည္း ရွရ
ိ မယ္။ လက္နက္ကင
ို ္ အဖဲအ
႔ြ စည္းအားလံုးဟာ တပ္မေတာ္
ဦး စီး ခ်ဳပ္ ရဲ့ ကြ ပ္ ကဲ မႈေ အာက္ မွာ ရွိ ရ မယ္ ” လို ႔ေ ဖာ္ျ ပထားတယ္ ။ ဒီေ တာ့ ကာ
အပစ္ရပ္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ အဖဲြ႔ေတြရဲ့ တပ္ဖဲြ႔ေတြ (သို႔မဟုတ္)
လက္နက္ေတြအပ္ဖို႔ ေျပာလာလိမ့္မယ္။ အခုေတာင္ အခ်ိဳ႕အပစ္ရပ္အဖဲြ႔ေတြ
ကို ဒီကိစၥေျပာထားၿပီး ျဖစ္တယ္။ အေျပာနဲ႔သာမဟုတ္ အလုပ္နဲ႔လည္း ဖိအား
အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးလာလိမမ
့္ ယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကစ
ိ အ
ၥ ေပၚ အျမင္ရင
ွ ္းေအာင္ စဥ္းစားသံုးသပ္
ထားဖို႔ လို ေနပါၿပီ။ အပစ္ရပ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖဲြ႔ေတြအျပင္ ၎တို႔ကိုယ္စားျပဳ
ထားတဲ့ လူမ်ိဳးစု ျပည္သူေတြရဲ့ ဘဝဟာ လက္နက္အပ္ (သို႔မဟုတ္) တပ္ကိုပါ
အပ္လက
ို ရ
္ င္ ဒင္းတိရ
႔ု ဲ့ အနာဂတ္ကၾံ ကမၼာ ဘယ္လိုျဖစ္သြားမယ္ဆတ
ို ာ ႀကိဳတင္
ရႈျမင္သံုးသပ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အထူးကို လိုအပ္ေနပါၿပီ။

လက္နက္ရဲ့ သေဘာသဘာဝ

က်ႏုပ္တို႔ လူသားအပါအဝင္ သတၱေလာကထဲမွာ သတၱဝါေတြအားလံုးဟာ

ေရရွည္ ရွငသ
္ န္ရပ္တည္ႏင
ို ဖ
္ ႔ို လက္နက္ကယ
ို စ
္ ရ
ီ ၾွိ ကရတယ္။ အဲဒလ
ီ က္နက္ေတြ

143
Edkif[Hom

ထားရွိရတာဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္အားျဖင့္ (၂) မ်ိဳးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က မိမိကိုယ္ကို

ကာကြယဖ
္ န
႔ို ႔ဲ က်န္တမ်ိဳးက အျခားသူေတြကို ရန္ရွာဖိ႔ု ျဖစ္တယ္။ ခရုတ႔ို လိပတ
္ ရ
႔ို ဲ့
လက္နက္ဟာ သူတရ
႔ို ဲ့ အခံပ
ြ ါ။ သာမန္ ရန္သဆ
ူ ရ
ို င္ အခြထ
ံ ဝ
ဲ င္လက
ို ္ျခင္းအားျဖင့္
အႏၱရယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕သတၱဝါေတြ အေျပးျမန္ျခင္းဟာ သူတို႔
ကိုယ္ကို ကာကြယ္တဲ့နည္းနာ လက္နက္တမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ျမက္နဲ႔သစ္ရြက္ေတြ
ကို စားတဲ့ သမင္၊ ဒရယ္၊ စိုင္၊ ဆတ္၊ ကၽြဲ၊ ႏြားေတြရဲ့ ဦးခ်ိဳေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္ကို
ကာကြယဖ
္ အ
႔ ို တြက္ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ရန္ရွာဖိအ
႔ ု တြကလ
္ ည္း
သံုးႏိင
ု တ
္ ယ္။ က်ားေတြ၊ ျခေသၤ့ေတြရဲ့ ေျခသည္း၊ လက္သည္း၊ သြားေတြန႔ဲ အစြယ္
ေတြဟာ သူတက
႔ို ယ
ို က
္ ို ကာကြယတ
္ ဘ
ဲ့ က္မွာ အသံုးနည္းၿပီး အျခားတိရစာၦန္ေတြ
ကို ရန္ရွာတဲ့ဘက္မွာ အသံုးမ်ားပါတယ္။ လူသားေတြရဲ့ ေျခလက္ေတြဟာ ထိုး
ႀကိတက
္ န္ေက်ာက္ရာမွာ သံုးႏိင
ု ္ေပမဲ့ အသက္ရင
ွ ရ
္ ပ္တည္ေရးအတြက္ မရွမ
ိ ျဖစ္
တဲ့ အရာမို႔ လက္နက္စာရင္း မသြင္းၾကဘူး။ တုတ္၊ ဓား၊ လွံ၊ ေသနတ္ ေတြကို
ေတာ့ လက္နက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီ ဓား၊ လွံ၊ ေသနတ္ ေတြကို မိမိ
ကိယ
ု က
္ က
ို ာကြယဖ
္ ႔ို သံုးမလား။ သူတပါးကို ရန္ရွာဖိ႔ု သံုးမလား။ ႏွစမ
္ ်ိဳးစလံုး သံုး
ႏိုင္ပါတယ္။ ငွက္ေတြထဲမွာ လင္းယုန္၊ စြန္နဲ႔ သိမ္းငွက္ေတြဟာ အျခားငွက္နဲ႔
သတၱ ဝါေတြ ကို သတ္ စားၾကတယ္ ။ က်ားေတြ ၊ ျခေသၤ့ေ တြ က လည္း အျခား
သတၱဝါေတြကို သတ္စားတယ္။ သတၱဝါခ်င္းအတူတူ သူတပါးကို ရန္ရွာသတ္
စားတဲ့ အက်င့္စရိုက္က မေကာင္းဘူး၊ မမွန္ဘူး၊ မတရားဘူးလို႔ ေျပာရမယ္။
ဒါေပမဲ့ ျမက္ေတြကသ
ို ာ စားတဲ့ သမင္၊ ဒရယ္၊ စိင
ု ၊္ ဆတ္ေတြကို ခ်ိဳရွတ
ိ ာ မမွနဘ
္ ူး။
မတရားဘူးလို႔ သတ္မွတ္လို႔ မရဘူး။ ဒီလိုပဲ လူအခ်ိဳ႕ကိုင္ေဆာင္တဲ့ လက္နက္
ေတြဟာ သူတို႔ရဲ့အသက္အိုးအိမ္ စည္း စိမ္ေတြ ၿမိဳ႕ရြာ ႏိုင္ငံေတြကို ကာကြယ္ဖို႔
အတြက္ကိုသာ သံုးရင္ ဒါဟာမွန္တယ္၊ တရားတယ္လို႔ လက္ခံရမွာ ျဖစ္တယ္။

လက္နက္ေတြရဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ

က်ႏုပတ
္ လ
႔ ို သ
ူ ားေတြအတြက္ လက္နက္ဆတ
ို ာ သက္မအ
ဲ့ ရာ အသံုးအေဆာင္
ပစၥည္းပါ။ ဒီလက္နက္ေတြကို မိမိတို႔ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္သာ
သံုးရင္ မွနက
္ န္တယ္၊ တရားတယ္။ ဒီအတြကက
္ ို ေထာက္ခသ
ံ င္တ
့ ယ္။ အားေပး
သင့္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ က်ႏုပ္တို႔လူသားေတြ ရွင္သန္ႏိုင္ဖို႔ဟာ ေတာ

144
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တိရစာၦနရ
္ င
ို ္းေတြ ရဲ့ ရန္ျပဳမႈကို ကာကြယဖ
္ ႔ ိုလိအ
ု ပ္သလို က်ႏုပတ
္ လ
႔ ို သ
ူ ားေတြထမ
ဲ ွာ
တိရစာၦန္သာသာ စိတ္ထားမ်ိဳးနဲ႔ သူတပါးရဲ့ ဥစၥာပစၥည္းကို လုယူလိုတဲ့ သူေတြရဲ့
အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတိုင္းမွာ သူ႔
အဖဲြ႔အစည္းကို ကာကြယ္ဖို႔ အဆင့္ရွိတဲ့ လက္နက္ေတြရွိေနၾကရင္ သူတပါးကို
ရန္မၿူ ပီး လုယန
ူ ယ္ခ်ဲ႕လိတ
ု ဲ့ အဖဲအ
႔ြ စည္းေတြကို ထိန္းေပးသလိုျဖစ္ေစကာ ကမာၻ႔
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း အက်ိဳးျပဳေစပါတယ္။ ဒီေန႔ ကမာၻမွာလိုပဲ ႏ်ဴကလီးယား
လက္နက္ေတြ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုတည္းမွာ မဟုတဘ
္ ဲ ႏိင
ု င
္ ံ (၉) ခုေလာက္က ပိင
ု ဆ
္ င
ို ထ
္ ား
တာဟာ အင္အားခ်ိနခ
္ င
ြ လ
္ ွ်ာညိထ
ႇ ားသလို ျဖစ္ေစၿပီး ကမာၻႀကီးရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို
အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။

လူသားေတြဟာ ၿခံေတြ စိက

ု ခ
္ င္းေတြ စိက
ု ပ
္ ်ိဳးတဲအ
့ ခါ ခိင
ု လ
္ တ
ံု ဲ့ ၿခံစည္းရိုးေတြ
ရွိဖို႔ လိုအပ္တယ္။ မရွိဘူးဆိုရင္ အဲ့ဒီစိုက္ခင္းနဲ႔ သီးႏွံပင္ေတြဟာ သားေကာင္
အမ်ိဳးမ်ိဳးရဲ့ ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ခံရၿပီး ပ်က္စီးသြားမွာပါ။ ဒီလိုပါပဲ လူတဦးခ်င္းနဲ႔
လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြထဲမွာ သူတို႔ရဲ့ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္
ေတြကို ကာကြယဖ
္ ႔ို လက္နက္ဆတ
ို ာ ရွသ
ိ င္တ
့ ယ္။ ေႁမြေပြး၊ ေႁမြေဟာက္ေတြမွာ
အဆိပ္ရွိလို႔၊ ပင္လယ္ဂဏန္းေတြမွာ ညႇပ္ဖို႔ လက္မႀကီးေတြရွိလို႔ အျခားသတၱဝါ
ေတြက သူတို႔ကို အႏိုင္က်င့္ခ်င္တိုင္း မက်င့္ဝ့ံတာျဖစ္တယ္။ တရုတ္အမ်ိဳးသား
ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာ္စီတုန္းက “ႏိုင္ငံေရးအာဏာဆိုတာ ေသနတ္ေျပာင္းဝက
ထြကလ
္ ာတာ ျဖစ္တယ္” ဆိၿု ပီး ျမင္လြယ္ေအာင္ေျပာထားတာရွတ
ိ ယ္။ ၿပီးေတာ့
“အမ်ိဳးသားတရပ္မွာ သူတို႔ရဲ့ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးတပ္ မရွိဘူးဆိုရင္ အဲဒီ
အမ်ိဳးသားအတြက္ ဘာမွမရွိႏို္င္ဘူး” လို႔ဆိုထား ျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ အမ်ိဳးသား
တရပ္ရဲ့ တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ အခြင့္အေရးေတြ ရရွိဖို႔အတြက္
ဖဲစ
႔ြ ည္းထားတဲ့ လက္နက္ကင
ို တ
္ ပ္န႔ဲ လက္နက္ေတြကို စြနဖ
႔္ ဆ
႔ို တ
ို ာ ေျပာဖိသ
႔ု င္တ
့ ဲ့
ကိစၥလား။

လူမ်ိဳးေရးအရ ခဲြျခားမႈနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈရွိတဲ့ ကမာၻ

လူမ်ိဳးဆိတ
ု ာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာ အတူတကြေနထိင
ု ခ
္ ဲၾ့ ကရာက
တူညီတဲ့ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ရွိလာၿပီး ေကာင္းတူဆိုးဖက္
ကံၾကမၼာခ်င္း ဆက္စပ္ေနတဲ့ လူစုျဖစ္တယ္။ အေတြးအေခၚ အယူအဆအရ

145
Edkif[Hom

မယဥ္ေက်းတဲ့ ေခတ္ ကာလေတြမွာ အင္အားႀကီးတဲ့ လူမ်ိဳးစုက အင္အားငယ္တဲ့

လူမ်ိဳးစုေတြကို လိုက္လံတိုက္ခိုက္ၿပီး ပစၥည္းလု၊ နယ္ေျမလု၊ ကၽြန္ျပဳသတ္ျဖတ္
ခဲ့ၾကတာ အထင္အရွားပါ။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံထဲမွာ ၁၇၅၇ ခုႏွစ္က ဗမာဘုရင္
ဦးေအာင္ေဇယ်ဟာ မြန္ေတြကို ဒီလိုလုပ္ခဲ့သလို၊ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ဗမာဘုရင္
ဘိုးေတာ္ဦးဝိင
ု ္းက ရခိင
ု ္ေတြကို ဒီလလ
ုိ ပ
ု ခ
္ တ
ဲ့ ယ္။ ဒါေတြဟာ (၁၈) ရာစုမွာျဖစ္ခတ
ဲ့ ဲ့
အတိတသ
္ မိင
ု ္းပါ။ (၂ဝ) ရာစုေခတ္ႀကီးထဲမွာ ဒီလအ
ို ျဖစ္မ်ိဳး ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားစြာမွာ ျဖစ္ခဲ့
ဖူးတယ္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္နဲ႔ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္အၾကား ဒုတိယကမာၻ စစ္ကာလအတြင္းမွာ
ဟစ္တလာ ဦးေဆာင္တဲ့ ဂ်ာမဏီေတြဟာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး (၆) သန္း ေက်ာ္ကိုသတ္ခဲ့
ဖူးတယ္။ ၁၉၉၅-၉၆ ခုႏစ
ွ ္ အတြင္း ရဝမ္ဒါႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ ဟူတလ
ူ မ
ူ ်ိဳးေတြက တူစလ
ီ မ
ူ ်ိဳး
(၅) သိန္းခန္႔ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ထဲမွာလည္း ဆက္ဒမ္ဟူစိန္
ဦးေဆာင္တဲ့ အီရတ္ေတြဟာ ကာဒ္လူမ်ိဳး (၁၈၂,ဝဝဝ) ခန္႔ကို သတ္ခဲ့တယ္။ ဒီ
ေလာက္မမ်ားတဲ့ အလတ္စားသတ္ျဖတ္မႈေတြ ဥပမာ - ယူဂဆ
ို လားဗီးယားႏိင
ု င
္ ံ
ေဟာင္းက ေဘာ့စနီးယားေဒသလိ၊ု ဆူဒန္ႏင
ို င
္ ံ ဒါေဝွာေဒသက အျဖစ္အပ်က္ေတြ
လို မ်ားစြာရွိပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာလည္း စစ္ေရးနဲ႔ မသက္ဆိုင္တဲ့
ကေလးေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြ လူအိုေတြဟာ နယ္စပ္န႔ေ
ဲ တာနယ္ေဒသေတြထမ
ဲ ွာ
သတ္ျဖတ္ခံေနရတာ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္ရန္သူေတြကို
သာမကဘဲ ရန္ သူ လို ႔ သတ္ မွ တ္ ထားတဲ့ လူ မ်ိဳးဆို ရ င္ အားလံုး ကို ရွ င္း ပစ္ တဲ့
သေဘာ ျဖစ္တယ္။ ေခတ္ႀကီး ဟာ ေျပာင္းလဲေနပါၿပီ။ (၂ဝ) ရာစု မဟုတ္ေတာ့ဘူး
လို႔ ဆိုခ်င္ဆိုႏိုင္ေပမဲ့ (၂၁) ရာစုထဲ လွမ္းဝင္လာတာ ဆယ္စုႏွစ္ တခုေတာင္
မျပည့္ေသးပါဘူး။ လူေတြဟာ စက္မႈပညာအရ လေပၚကိုေတာင္တက္ႏိုင္လို႔
တိုးတက္ေနတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေပမဲ့ အေတြးအေခၚ အသိအျမင္ေတြမွာ အာဏာရူး
ေတြ ၊ အခြ င့္ ထူး ခံေ တြ ၊ မဟာဆန္ ခ်င္ သူေ တြ နဲ ႔ ျပည့္ႏွ က္ေ နပါေသးတယ္ ။
တန္းတူေရးဆိုတာ အႏွိမ္ခံလူမ်ိဳးစုေတြက ေတာင္းဆိုေနတဲ့စကား၊ အာဏာရ
အထက္စည္းေန လူမ်ိဳးေတြက လက္ခံခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ ကမာၻ႔လူသားမ်ား
အားလံုး ေအးခ်မ္းစြာ အတူေနထိင
ု ္ေရးဆိတ
ု ာ စိတက
္ ူးယဥ္အဆင္မ
့ ွာပဲ ရွပ
ိ ါေသး
တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိယ
ု ္ျဖစ္ရွိေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုအဝန္းအဝိင
ု ္းမွာ ကိယ
ု ဟ
္ ာ ဝင္ေရာက္
ၿပီး အားလံုးရဲ့ ဘဝလံၿု ခံဳေရးနဲ႔ အခြငအ
့္ ာဏာအတြက္ အေလးအနက္စဥ္းစားထားဖိ႔ု
လိုေနပါတယ္။

146
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

လက္နက္စြန္႔သြားတဲ့ အဖဲြ႔ေတြရဲ့ကံၾကမၼာ

က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ ရ
ံ ဲ့ ေတာ္လန
ွ ္ေရးသမိင
ု ္းျဖစ္စဥ္ထမ
ဲ ွာ လက္နက္န႔ဲ ေခ်မႈန္းခံရလိ႔ု
ေၾကျပဳန္းသြားရတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းရယ္လို႔ မၾကားမိေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ လက္နက္ခ်
တာပဲ ဆိုဆို၊ အလင္းဝင္တာပဲ ေျပာေျပာ၊ လက္နက္စြန္႔သြားတဲ့ အဖဲြ႔ေတြ ေၾက
ျပဳန္းသြားၾကတာ မ်ားစြာရွခ
ိ ပ
့ဲ ါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏစ
ွ ထ
္ မ
ဲ ာွ လက္နက္န႔ဲ ဒီမက
ုိ ေရစီ
လဲလယ
ွ တ
္ ယ္ဆၿုိ ပီး ျပည္သရ
႔ူ ဲေဘာ္ပါတီ၊ ဦးလွေဖ ဦးေဆာင္တဲ့ ပအိဝ
ု ္းအမ်ိဳးသား
လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔၊ ႏိုင္ေအာင္ထြန္း ဦးေဆာင္တဲ့ မြန္ျပည္သူ႔တပ္ဦးနဲ႔ ဆရာ
ေတာ္ ဦးစိႏၵာ ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္သလ
႔ူ တ
ြ ေ
္ ျမာက္ေရးပါတီေတြ လက္နက္ခ်
သြားၾကတယ္။ အဲဒ
့ ီ အဖဲက
႔ြ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြ
ဝင္ၿပီး အခ်ိဳ႕ဝန္ႀကီးေတြျဖစ္၊ အခ်ိဳ႕လည္း အမတ္ေတြျဖစ္၊ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏစ
ွ မ
္ ွာ
ေထာင္ထဲေရာက္သြား ၾကရတယ္။ ဘယ္မွာလဲ အာမခံခ်က္န႔ဲ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအသီး
အပြင့္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္မွာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေတာ္လွန္ေရးထဲက သမၼတလို႔ သူ႔
အသို င္း အဝို င္း က ေခၚဆိုေ နတဲ့ မု ဆိုးေကာ္ က ဆာ ေစာဟန္ တာ သာေမႊး နဲ ႔
ဗိုလ္မွဴးႀကီး လင္းထင္တို႔ရဲ့ (KRC) အဖဲြ႔ လက္နက္စြန္႔ဝင္သြားတယ္။ ဝင္ခါစမွာ
ေစာဟန္တာသာေမႊးဟာ ရာထူးႀကီးႀကီးနဲ႔ တိုက္တလံုး ကားတစီး ရခဲ့တယ္။
ဒါေပမဲ့ (၂) ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာ ဗိုလ္လင္းထင္ အသတ္ခံရၿပီး ေစာဟန္တာ
သာေမႊးလည္း သာမန္အရပ္သားဘဝ ေရာက္သြားခဲ့ရတယ္။

ၿပီးေတာ့ တခ်ိန္တုန္းက အယူအဆေရးရာမွာ ေတာက္ေျပာင္ခဲ့တဲ့ အလံနီ

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ သခင္စိုးႀကီးလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတံခါးကို ေခါက္ၿပီး
ဖြင့္မယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ကာ လက္နက္စြန္႔ဝင္သြားတယ္။ မၾကာပါဘူး ေထာင္ထဲ
ေရာက္ၿပီး ဘဝနိဂံုးခ်ဳပ္ သြားရတယ္။ ၁၉၉ဝ ခုႏစ
ွ ္ ေက်ာ္ေလာက္မွာ စစ္အင္အား
တေသာင္းေလာက္န႔ဲ လြတလ
္ ပ္တဲ့ ရွမ္းျပည္တည္ေထာင္မယ္လ႔ို ေႂကြးေၾကာ္ခတ
ဲ့ ဲ့
ခြန္ဆာဟာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ဆန္းပိုင္းမွာ လက္နက္ခ်ၿပီး စစ္အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း
သြားတယ္။ ခြန္ဆာရဲ့ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးအေမြအႏွစ္ ဘာေတြျဖစ္ၿပီး
ဘာေတြက်န္ခဲ့လဲ၊ ေလ့လာၾကည့္စမ္းပါ။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ ရွမ္းျပည္အမ်ိဳးသား
တပ္မေတာ္ (SSNA) က တပ္မဟာမွဴး ကန္နနဲ႔ ကြမ္းေခးတို႔ သူတို႔ တပ္ဖဲြ႔ဝင္
တခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ လက္နက္အပ္ခဲ့တယ္။ ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ
(PSLP) က ဦးအိုက္မံုးနဲ႔ အဖဲြ႔ဝင္မ်ား လက္နက္အပ္ခဲ့တယ္။ လက္နက္အပ္ၿပီး

147
Edkif[Hom

မၾကာခင္မွာ ပေလာင္ေဒသအတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ျဖန္႔ျဖဴးမႈေတြနဲ႔

လုယက္မ၊ႈ အႏိင
ု က
္ ်င္မ
့ ႈေတြ မ်ားျပားလာတာကို ေတြရ
႔ ရ
ွိ ပါတယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏစ
ွ မ
္ ွာ
ပအိုဝ္းနီလို႔ အခ်ိဳ႕ကေခၚၾကတဲ့ ရလလဖ ေခၚ (SNPLO) အဖဲြ႔အတြင္း အကဲြအၿပဲ
ျဖစ္ၿပီး ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးခ်စ္ေမာင္နဲ႔အဖဲြ႔ လက္နက္အပ္လိုက္ၾကတယ္။ အခုေတာ့
အရပ္သားအဆင္က
့ ို ေရာက္သြားၿပီးျဖစ္တယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏစ
ွ ထ
္ မ
ဲ ွာ ဥကၠ႒ ဦးစိန္ေရႊ
တိ႔ု အၾကပ္ကင
ို ခ
္ ရ
ံ ၿပီး လက္နက္အပ္လက
ို ္ ရျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ သူတဟ
႔ို ာ ဂဏန္း
လက္မက်ိဳး၊ ေႁမြအစြယ္က်ိဳးလို မိမိလူထုအက်ိဳးေတြကို ဘာမွေျပာပိုင္ခြင့္ မရွိ
ေတာ့ဘူး။ ဒီလို ေရွ႕က ေနာင္ေတာ္ႀကီးေတြ လက္နက္စြနခ
႔္ ဲလ
့ ႔ို ဘဝလည္း ပ်က္၊
ဦးတည္ခ်က္လည္း ေပ်ာက္၊ သမိင
ု ္းအမိက
ႈ ပ
္ ထ
ံု ဲ ေရာက္ခရ
ဲ့ တာကို ေတာ္လန
ွ ္ေရး
သံေဝဂ ခိုင္ခိုင္မာမာရခဲ့ ၾကၿပီေလ။

လက္နက္ကိုင္ထားလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္လို႔ ရတယ္

ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လက္နက္စြန္႔စရာ မလိုပါ။ ျပႆနာျဖစ္

လာရတာ ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေျပလည္ခ်င္ရင္ ႏွစ္ဘက္
စလံုးက အေပးအယူ အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ
တဘက္ထဲက လက္နက္စြန္႔ရင္ ခ်ိန္ခြင့္လွ်ာပိုၿပီး တဘက္ေစာင္းနင္းျဖစ္ကာ
အမွန္တရားနဲ႔ ေဝးသြားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္းထဲမွာေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ
လက္နက္ကိုင္တိုက္ၾကတဲ့ အင္အားစုႏွစ္ဘက္အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး
ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကတာ ရွိပါတယ္။ ေဆြးေႏြးလို႔ မေျပလည္ရင္ ျပန္တိုက္၊ တိုက္
လို႔ ပမ္းလာရင္ အျမင္ေတြေျပာင္းလာမလားဆိုၿပီး ျပန္ေဆြးေႏြးခ်င္လည္း ျပန္
ေဆြးေႏြးႏိုင္တယ္။ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပဲြနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းတာဟာ စကားနဲ႔ေျပာ
လို႔မရလို႔ အားနဲေ
႔ ျပာတာ ျဖစ္တယ္။ ေရရွည္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကတဲ့ အင္အားစုေတြ
အၾကား ေစ့စပ္ေျဖရွင္းတဲန
့ ည္းနဲ႔ ေျပလည္ႏင
ို ဖ
္ ဆ
႔ို တ
ို ာ တန္းတူညတ
ီ သ
ူ ေဘာထား
ရွိဖို႔လိုတယ္။ တန္းတူညီတူသေဘာထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ လက္ေတြ႔အရ အင္အား
ခ်င္း တူညတ
ီ ာ ဒါမွမဟုတ္ ညီလန
ု ီးပါး ရွဖ
ိ လ
႔ို တ
ို ယ္။ အနိမဆ
့္ ံုးအဆင့္ တဘက္ကို
တဘက္က မေခ်မႈန္းႏိုင္ပဲ ႏွစ္ဘက္စလံုးရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ထိခိုက္ပ်က္ျပား
ေနဖိ႔ု လိတ
ု ယ္။ ဒီလို သေဘာတရားေတြန႔ဲ ဆန္က
႔ ်င္ၿပီး တဘက္ထက
ဲ လက္နက္
စြနတ
႔္ ာ၊ တပ္ကဖ
ို ်က္တာ၊ တပ္ကို ေပးအပ္တာေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္တဲ့

148
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

လုပရ
္ ပ္မဟုတဘ
္ ူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ့ ဆန္က
႔ ်င္ဘက္ လက္နက္ရသ
ွိ ူ တပ္ရသ
ွိ ဘ
ူ က္
က တဘက္သတ္အသာရၿပီး ဘဝင္ျမင္က
့ ာ ရမ္းခ်င္ၾကမ္းခ်င္လာေအာင္ ေထာင္
ေပးသလို ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ ေရရွည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပိုၿပီးအႏၱရာယ္
ျဖစ္ေစပါတယ္။

ေတာ္လန
ွ ္ေရးရဲ့ အေတြးအေခၚ၊ သေဘာတရား၊ ယဥ္ေက်းမႈထမ
ဲ ွာ ရန္သထ
႔ူ ံ
လက္နက္ခ်တယ္ဆတ
ို ာ အႀကီးမားဆံုး ေဖာက္ျပန္မႈ ျဖစ္တယ္။ ရန္သအ
ူ ဝိင
ု ္းခံရလိ႔ု
လက္နက္ခ်ရတာေတာင္ က်ည္ဆလ
ံ က္က်န္ရွိေနေသးရင္ ေဖာက္ျပန္ေရး စာရင္း
ထဲ ထည့္တြက္ရမယ္ဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးအျမင္ သေဘာတရားပဲ ျဖစ္တယ္။
မိ မိ ကို ယ္ ကို အဆံုး မစီ ရ င္ႏို င္ ရ င္ ထား ရန္ သူ ထံ ကို ေသနတ္ တ လက္ က်ည္
တေတာင့္မွ ေပးအပ္လို႔ မရဘူးဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔ဝင္တိုင္းရဲ့ ေစာင့္စည္း
ရမည့္ သစၥာတရား ျဖစ္တယ္။ လက္နက္ခ်တယ္၊ လက္နက္စန
ြ တ
႔္ ယ္၊ လက္နက္န႔ဲ
ဒီမိုကေရစီ လဲလွယ္တယ္၊ လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္တယ္၊ အလင္းဝင္
တယ္ ဆိတ
ု ာေတြဟာ ေဝါဟာရကဲြေပမဲ့ အဓိပၸာယ္က အတူတပ
ူ ါ။ ေတာ္လန
ွ ္ေရး
သမားမ်ားဟာ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအတြက္ အသက္ေသြးေခၽြး၊ အခ်ိနန
္ ႔ဲ ဘဝကို ပံအ
ု ပ္
ထားခဲတ
့ သ
ဲ့ ူေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဖာက္ျပန္တဲ့ လူအခ်ိဳ႕ကလဲၿြ ပီး ေတာ္လန
ွ ္ေရးသမား
အမ်ားစုဟာ ေတာ္လန
ွ ္ေရးရဲသ
့ စၥာကို ေစာင္စ
့ ည္းၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
ကို တည္ေဆာက္လိုရင္ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ နည္းနာေတြနဲ႔သာ တည္ေဆာက္
ႏိုင္မာွ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္လို႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၾကတာျဖစ္ေတာ့
အမွန္တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္ရင္ မွန္ကန္သင့္ေတာ္ၿပီး အမ်ားလက္ခံႏိုင္တဲ့ နည္း
လမ္းေတြန႔ဲ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးဖိ႔ု လိအ
ု ပ္ပါတယ္။ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး
ရဖို႔အတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းျခင္းကသာ တကယ့္အေျဖမွန္ျဖစ္
ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ

149
Edkif[Hom

rwljcm;em;vGef;wJh wdkif;&if;om;tcGifhta&;
က်ႏုပတ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ ံ (ျပည္ေထာင္စ)ု ကို တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံ၊ု ၎တိ႔ေ
ု နထိင
ု ္
ပိုင္ဆိုင္ၾကတဲ့ နယ္ေျမေပါင္းစံုနဲ႔ စုေပါင္းဖဲြ႔စည္းထားတာ ျဖစ္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္း
ျပည္ပ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ား တရုတ၊္ ကုလားေတြက လဲၿြ ပီး ဒီႏင
ို င
္ မ
ံ ွာ ေပါက္ဖြားၾကတဲ့ ကခ်င္၊
ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ပေလာင္၊ ပအိုဝ္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ "ဝ"
စတာေတြဟာ က်ႏုပတ
္ ႔ို ျပည္ေထာင္စရ
ု ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဗမာလူမ်ိဳးဆိုတာလည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြထဲက တမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆိုတာ
နားလည္လက္ခဖ
ံ ႔ို လိပ
ု ါတယ္။ ဒီလမ
ူ ်ိဳးစုေတြဟာ ဒီနယ္ေျမမွာႏွစ္ေပါင္းေထာင္န႔ဲ
ခ်ီၿပီး အေျချပဳေနထိင
ု လ
္ ာခဲ့ ၾကတာျဖစ္တယ္။ သူတ႔ို စုစည္းေနထုင
ိ ၾ္ ကတဲ့ နယ္ေျမ
ေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ မိဘဘိုးဘြား ဘီဘင္ေခတ္အဆက္ဆက္က ေနထိုင္ပိုင္ဆိုင္
လာတဲ့ နယ္ေျမေတြ ျဖစ္တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕သမားအဂၤလပ
ိ ၊္ ဂ်ပန္ေတြရဲ့ လက္ေအာက္
က လြတ္ေျမာက္ဖက
႔ို လ
ို ည္း စုေပါင္းၿပီး တိက
ု လ
္ ာခဲၾ့ ကတယ္။ အမ်ိဳးသားတန္းတူ
ေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိတဲ့ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုကို ဖဲြ႔စည္းဖို႔ ပင္လံု
ၿမိဳ႕မွာသေဘာတူညီခဲ့ၾကၿပီး အဲဒီလိုညီၫႊတ္ေရးအေျခခံ သေဘာထားေတြနဲ႔
က်ႏုပ္တို႔ႏိုင္ငံျပည္ေထာင္စုႀကီး ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္တယ္။

မတူျခားနားတဲ့ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ နယ္ေျမ၊ သမိင

ု ္းေနာက္ခံ
ေတြန႔ ဲရွၾိ ကတဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံတ
ု ႔ ိုအတူတကြ ေရရွညခ
္ ်စ္ၾကည္ညီၫတ
ႊ ္
စြာ ေနထိင
ု ္ႏင
ို ဖ
္ အ
႔ို တြက္ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဆိင
ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးေတြ ညီတူ
တရားမွ်တစြာ ရရွဖ
ိ လ
႔ို ပ
ို ါတယ္။ ဒီလမ
ို ဟုတဘ
္ ဲ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးက အခြငအ
့္ ေရးပိယ
ု ၿူ ပီး
အျခားလူမ်ိဳးေတြကို ႏွိမ့္ခ်ထားမယ္ဆိုရင္ ညီၫတ
ႊ ္ေရးဟာ မတည္ၿမဲႏိုင္ပါဘူး။
အိမ္ေထာင္စုတခု အတြင္းက ညီအစ္ကိုအရင္းေတြ အၾကားမွာေတာင္ အခြင့္
အေရးေတြ မတရားကြာျခားေနရင္ ညီၫတ
ႊ ္ေရး ပ်က္ျပားမွာပဲ။ တိုင္းရင္းသား
စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို စင္ေပၚတက္ၿပီး ေႂကြးေၾကာ္ေနရံုနဲ႔ မတည္ေဆာက္ႏိုင္
ပါဘူး။ အဓိကလိအ
ု ပ္ေနတာက တိင
ု ္းရင္းသားဆိင
ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးေတြ ညီမွ်စြာနဲ႔
တရားမွ်တစြာ ရရွိၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

150
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အဂၤလိပ၊္ ဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ႕ေတြရဲ့ လက္ေအာက္က ႏိင

ု ္ငလ
ံ ြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္
ႀကိဳးပမ္းခဲစ
့ ဥ္က ထားခဲၾ့ ကတဲသ
့ ေဘာထား၊ ေျပာခဲၾ့ ကတဲ့ စကားေတြ ျပည္ေထာင္
စုႏင
ို င
္ ံ တည္ေဆာက္ဖအ
႔ို တြက္ ပင္လၿံု မိဳ႕မွာ ကိယ
ု စ
္ ားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား
ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဂတိစကားေတြကို အေလးထားၿပီး ျပန္လည္စဥ္းစားသံုးသပ္ဖို႔ လိုပါ
တယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ လူမ်ိဳးေရးအရ မတူကဲြျပားေပမဲ့ တေျမတည္းေန တေရ
တည္းေသာက္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားညီအစ္ကိုေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဆိုးရင္လည္း
အတူတူခံ၊ ေကာင္းရင္လည္း အတူတူစံၾကရမဲ့ ဘဝကံၾကမၼာျခင္း ဆက္စပ္ေန
သူမ်ား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ညီၫတ
ႊ ဖ
္ ၊႔ို စည္းလံုးဖိ၊႔ု လက္တဲြရန
ု ္းကန္ၾကဖိ႔ု ဆိတ
ု ဲ့
အျမင္သေဘာထားေတြ အၿမဲလိုအပ္ေနပါတယ္။ ညီၫႊတ္မႈမရွိရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ
မရွိႏိုင္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိရင္ တိုးတက္မႈမရွိ။ တိုးတက္မႈ မရွိရင္ သူတပါးႏိုင္ငံေတြနဲ႔
ယွဥ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ နိမ့္က်လြန္းရင္ ကၽြန္ဘဝ ျပန္ေရာက္သြားႏိင
ု ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ညီၫတ
ႊ ္ေရးနဲ႔ ညီမွ်ေရးကို အေလးထားသံုးသပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။

တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံန
ု ႔ဲ ဖဲစ
႔ြ ည္းထားတဲ့ က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ မ
ံ ွာ တိင
ု ္းရင္းသား
ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေတြ ဘယ္လို မတူကဲြျပားျခားနားေနပါသလဲ?။ အရွိကို အရွိ
အတိုင္း သိျမင္ႏိုင္ဖို႔ ေအာက္ပါက႑မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ၾကပါ။

(က) ဘာသာစကား

လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ လကၡဏာေတြအထဲမွာ “သာသာစကား” ဟာ အဓိကအက်ဆံုး

ျဖစ္တယ္။ ဘာသာစကားေပ်ာက္ရင္ လူမ်ိဳးလည္းေပ်ာက္မွာပဲ။ လူတဦးအတြက္
ကို ယ့္ ရဲ့ မိ ခ င္ ဘာသာစကားကို ငယ္ စ ဥ္ က တည္း က ရင္းႏွီး ကၽြ မ္း ဝင္ ခဲ့ တာမို ႔
နားလည္ႏိုင္ဆံုး ဘာသာစကား ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းမွာ ရံုးမွာ အမ်ား
တကာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာေတြမွာ ကိုယ့္မိခင္ဘာသာစကားကို သံုးခြင့္မရွိဘဲ
ကိုယ္မကၽြမ္းတဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ ေျပာဆိုဆက္ဆံေနရမယ္ဆိုရင္ တပန္းနာ
တာေပါ့။ အခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ကိုယ့္မိခင္ဘာ သာစကားကလဲြၿပီး အျခားဘာသာ
စကားေတြကို လံုးဝနားမလည္ မေျပာႏိင
ု ၾ္ ကဘူး။ တကယ္လ႔ို အထိက
ု အ
္ ေလ်ာက္
နားလည္တယ္၊ ေျပာႏိင
ု တ
္ ယ္ထား၊ ကိယ
ု မ
့္ ခ
ိ င္ဘာသာ စကားနဲ႔ဘယ္တူႏင
ို ပ
္ ါ့မလဲ။
ယွဥ္ၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္မိခင္ဘာသာစကား မဟုတ္တဲ့ သူအတြက္ မိခင္
ဘာသာစကားနဲ႔ေျပာသူကို မီေအာင္လက
ို ္ေျပာႏိင
ု မ
္ ွာ မဟုတဘ
္ ူး။ ဒီေတာ့ အေရး

151
Edkif[Hom

ႀကီးတဲက
့ စ
ိ ၊ၥ မႈခင္းကိစၥေတြဆရ
ို င္ နစ္နာရတာေပါ့။ ေနာက္တခ်က္က ကိယ
ု မ
့္ ခ
ိ င္
ဘာသာစကားနဲ႔ လွ်ာတည့္လာတဲ့လူေတြဟာ အျခားဘာသာစကား တခုခုကို
ပီသေအာင္ ေျပာႏိင
ု ဖ
္ ဆ
႔ို တ
ို ာ မလြယဘ
္ ူး။ လူမ်ိဳးစံု စုေပါင္းေနထိင
ု တ
္ ဲ့ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုမွာ
ဘာသာစကားတခုကိုပဲ တရားဝင္ရံုးသံုးဘာသာလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး က်န္ဘာသာ
စကားေတြကို အသိအမွတ္မျပဳတာဟာ တရားမွ်တ ပါ့မလား။ အခြင့္အေရးသာ
တူညီမွ်မႈ ျဖစ္ပါ့မလား။ တျပည္လံုးအတိုင္းအတာ မဟုတ္ေပမဲ့ သူ႔လူမ်ိဳးအမ်ား
စုေနထိင
ု တ
္ ဲ့ ျပည္နယ္၊ ကိယ
ု ပ
္ င
ို အ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေရးေဒသ၊ အမ်ိဳးသား ေဒသေတြမွာေတာင္
သူတဘ
႔ို ာသာစကားကို တရားဝင္သံုးစဲခ
ြ င
ြ ့္ မရွဘ
ိ ူးဆိတ
ု ဲ့ သတ္မတ
ွ ခ
္ ်က္ဟာ လြတ္
လပ္တရားမွ်တေရး သေဘာတရားေတြန႔ဲ ဘယ္ေလာက္ ဆန္က
႔ ်င္ေနတယ္ဆတ
ုိ ာ
လူတင
ုိ း္ တြကဆ
္ သိရၾိွ ကမွာပါ။ ဒီလအ
ုိ ေနအထားမ်ိဳးမွာ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္၊ ကိယ
ု ္
ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသနဲ႔ လူမ်ိဳးစုေဒသတို႔ဆိုတာ ဘာ အဓိပၸာယ္ ရွိေတာ့မွာလဲ။

(ခ) စာေပ

“စာေပ” ဆိုတာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ လကၡဏာေတြထဲမွာ ဒုတိယအေရးအႀကီး

ဆံုးအရာ ျဖစ္သလို ဘာသာစကားကို ခိင
ု မ
္ ာေအာင္န႔ဲ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းေပး
ထားတဲ့ အရာလည္းျဖစ္တယ္။ စာေပေပ်ာက္ရင္ စကားပ်က္မယ္။ စကားပ်က္ရင္
လူမ်ိဳးလည္း ျပဳန္းသြားမွာပဲ။ ဘယ္သူေတြက ကိုယ့္လူမ်ိဳးပ်က္သုဥ္းသြားမွာကို
လက္ခံႏိုင္မလဲ။ အာဏာရထားတဲ့လူမ်ိဳးက မိမိတို႔စာေပကို အျခားလူမ်ိဳးမ်ား
မသင္မေနရ၊ သင္ၾကား ၾကရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတာက လြန္ေနၿပီ။ သူတို႔
စာေပကို သူတက
႔ ို သင္ၾကားခြင့္ မရဘူးဆိုေတာ့ တရားတဲ့ ညီမွ်တဲအ
့ ခြငအ
့္ ေရးလား။
ျပည္သူေတြအေပၚ အခြန္အေကာက္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေကာက္ခံၿပီး အဲဒီေငြေတြနဲ႔
ေက်ာင္းေဆာက္၊ ဆရာငွားထားတဲ့ အစုိးရေက်ာင္းေတြမွာ အာဏာရလူမ်ိဳးရဲ့
စာေပကိပ
ု ဲ သင္ရမယ္၊ ေဒသခံလမ
ူ ်ိဳးေတြရဲ့ စာေပေတြ သင္ၾကားခြငမ
့္ ရွဘ
ိ ူးဆိတ
ု ာ
တရားမွ်တတဲ့ လုပ္ရပ္လား။ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသား
စာေပကို သင္ၾကားရင္ အာဏာရလူမ်ိဳးေတြရဲ့ စာေပကို ထိခိုက္ေစတာ ရွိပါ
သလား။ မိမိစာေပကို အာဏာနဲ႔ေျမႇာက္စားၿပီး သူတပါးစာေပကို အာဏာနဲ႔
ေဖ်ာက္ဖ်က္ေနတာကေတာ့ ဘယ္လိုမွ တရားနည္းလမ္း မက်ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့
လက္ေတြ႔မွာ ျဖစ္ေနတယ္။

152
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အျဖစ္အခ်ိဳ႕ကို တင္ျပရမယ္ဆရ
ို င္ ၂ဝဝ၅ ခုႏစ
ွ ္ တနသၤာရီတင
ို ္း ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္
ျခပံုေက်းရြာရွိ မြန္အမ်ိဳးသား အလယ္တန္းေက်ာင္းမွာ ေရတပ္အရာရွိ ဗိုလ္ႀကီး
ဝင္းလိႈင္က မြန္စာေပသင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ အဲဒ
့ ီေက်ာင္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့
(၁ဝ) ႏွစ္ ေလာက္ကတည္းက မြန္စာ၊ ဗမာစာေတြ သင္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီရြာက
ေခ်ာင္က်ၿပီး ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ ရွိေနတယ္။ လူထုေတြ ဗမာစကားကို ေရေရ
လည္လည္နားလည္ၾကတာ မဟုတဘ
္ ူး။ ဒါေပမဲ့ ေရတပ္ေရာက္လာစခန္းခ်ေတာ့
မြနစ
္ ာသင္ခင
ြ က
့္ ို ပိတပ
္ င္ခတ
ဲ့ ယ္။ အဲဒီေနာက္ပင
ို ္း ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ကားလမ္းနံေဘးရွိ
မြန္ရြာေတြမွာလည္း မြန္စာသင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္မွာလည္း ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္

ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္ေန႔က မိုင္းျပင္းၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ခမရ ၃၆ဝ က ဗိုလ္ႀကီးဝင္း
ေမာင္ ဦးစီးတဲ့ အဖဲြ႔ဟာ မိုင္းျပင္းၿမိဳ႕နယ္ ပ်က္ကန္႔ေက်းရြာအုပ္စုဝင္ လိြဳင္တိုးနဲ႔
မိက
ု ္ေဆာ့ရြာရွိ ရွမ္းအမ်ိဳးသား စာသင္ေက်ာင္းေတြကို ပိတပ
္ စ္ခတ
ဲ့ ယ္။ ေနာက္ျဖစ္
ရပ္တခုက မိုင္းရယ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ စစ္ဗ်ဴဟာရံုးက ဗ်ဴဟာမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ၾကည္
ျမင့္ ဟာ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းက မိုင္းရယ္ၿမိဳ႕ အထကေက်ာင္း
သားမ်ားကို စာသင္ျပရာမွာ ရွမ္းဘာသာနဲ႔ ျပန္လည္ရင
ွ ္းျပေပးျခင္း မျပဳဖိ႔ု တားျမစ္
ခဲတ
့ ယ္။ ၿပီးေတာ့ မိင
ု ္းရယ္ၿမိဳ႕အတြင္းမွာရွတ
ိ ဲ့ ရွမ္းဘာသာနဲ႔ ေရးထားတဲ့ ေစ်းဆိင
ု ၊္
အလုပရ
္ ဆ
ံု င
ို ္းဘုတ္ အားလံုးကိုျဖဳတ္ခင
ို ္းၿပီး ဗမာလိုေရးခိင
ု ္းတယ္ လိ႔ု ၂ဝ၁ဝ ခုႏစ
ွ ္
မတ္ခ်္လထုတ္ ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္အဖဲြ႔ကထုတ္တဲ့ Independence လြတ္လပ္ေရး
သတင္းဂ်ာနယ္မွာ ေတြ႔ရတယ္။

(ဂ) ယဥ္ေက်းမႈ

“ယဥ္ေက်းမႈ” ဆိုတာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာ၊ အေရးပါၿပီး

တြယ္တာရင္းႏွီးတဲ့ ကိစၥရပ္ျဖစ္တယ္။ မိမိတို႔ ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ ခိုင္ခိုင္မာမာ
တြယ္တာျမတ္ႏိုးရင္ တပါးယဥ္ေက်းမႈ ထိုးေဖာက္ဝင္လာဖို႔ မလြယ္ဘူး။ လူမ်ိဳး
တိင
ု ္းမွာ သူတရ
႔ို ဲ့ ဝတ္စားဆင္ရင္မ၊ႈ စားေသာက္ေနထိင
ု မ
္ ၊ႈ ဆိ၊ု က၊ ေရး၊ တီး စတဲ့
အႏုပညာဖန္တီးမႈ၊ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈ၊ ရာသီအလိုက္ပဲြလမ္းသဘင္က်င္းပမႈ
ေတြဟာ သူဓ
႔ ေလ့ သူထ
႔ ံုးစံ သူမဟ
ူ န္ေတြန႔ဲ ရွၾိ ကတယ္။ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္က်င္သ
့ ံုးလာ
တဲ့ ဒီဓေလ့စရိက
ု ္ လကၡဏာေတြကို လြယလ
္ ြယန
္ ဲ႔ မစြနပ
႔္ စ္လၾို ကဘူး။ အေဟာင္း

153
Edkif[Hom

ေတြျပည့္ေနရင္ အသစ္ကိုလည္း လက္မခံလိုၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔

ဓေလ့ထံုးစံေတြဟာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ကို ဖန္တီးထိန္း သိမ္းေပးတဲ့ကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္
တယ္။

လူမ်ိဳးစံု စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီးမွာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာအခြင့္

အေရးေတြ သာတူညီမွ်မႈ ရွိပါရဲ့လား။ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈကို ျမႇင့္တင္အားေပးဖို႔
အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္ ေဆာက္လုပ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျခင္း၊ ရန္ကုန္မွာ အမ်ိဳး
သားဇာတ္ရံု၊ ပဒုမၼာဇာတ္ရံု ေတြ၊ မႏၱေလးမွာ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံဇာတ္ရံုေတြ
ေဆာက္လပ
ု ခ
္ တ
ဲ့ ယ္။ ၿပီးေတာ့ တႏွစတ
္ ခါ ဆိ၊ု က၊ ေရးတီး ၿပိဳင္ပဲြေတြလပ
ု ္ ၿမိဳ႕နယ္
အလိက
ု ္ ယွဥၿ္ ပိဳင္ႏင
ို ဖ
္ ႔ို ေလ့က်င္သ
့ င္ၾကား ေစတယ္။ ထူးခၽြနသ
္ ူေတြကို အားေပး
ေျမႇာက္စား၊ ဒီလို ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈေတြကို အားေပးေနတာ အမ်ားအသိျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားေတြရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို တနည္းတဖံန
ု ႔ဲအားေပးျမႇငတ
့္ င္တာ
ရွိခဲ့ဘူးပါသလား။ မတူျခားနားပံုေတြက ေျပာျပလို႔ မကုန္ႏိုင္ေအာင္ပါဘဲ။

(ဃ) သမိုင္းအေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေရး

သမိုင္းအေမြအႏွစ္ေတြဟာ အတိတ္ရဲ့သက္ေသခံ အေထာက္အထားေတြ

ျဖစ္တယ္။ ေက်ာက္စာတိုင္တို႔ သမိုင္းဝင္အေဆာက္အဦတို႔ဆိုတာ အေထာက္
အထား ပစၥည္းေတြပ။ဲ ဒီအေထာက္အထားေတြဟာ ေနာက္လူေတြကို အၿမဲသတိ
ေပးေနတဲ့ အ ရာ၊ ဘဝေပး တာဝန္ ကို နားလည္ေ စတဲ့ အရာေတြျ ဖစ္ တ ယ္ ။
ေခတ္ကာလေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း သမိုင္းကိုေျပာင္းလို႔ မရပါ။ ျပန္လွည့္
ၾကည္ရ
့ တဲ့ ကိစၥေတြမ်ားစြာ ရွပ
ိ ါတယ္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ သမိင
ု ္းအေမြအႏွစ္ေတြဟာ
သူ ႔ လူ မ်ိဳးအတြ က္ ထူးျခားတဲ့ အသိ တ ရားေတြ ကို ဖန္ တီးေပးႏို င္ တာျဖစ္ လို ႔
တန္ဘိုး အလြန္ႀကီးပါတယ္။ အတိတ္ဆိုတာ ပစၥဳပၸန္ကို ဖန္တီးတယ္။ ပစၥဳပၸန္ဆို
တာက အနာဂတ္ကို ဖန္တီးဦးမွာျဖစ္လ႔ို အတိတက
္ ို ေမ့ရင္၊ ပစၥဳပၸန္ေရာ အနာဂတ္
ပါ ေကာင္းမွာမဟုတ္ဘူး။ အတိတ္သမိုင္းကို မသိရင္ သူတပါးလွည့္စားတာ
ခံရလိမ့္မယ္။ လူ႔ငတံုးငအေတြ ျဖစ္ကုန္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အတိတ္ရဲ့ သက္ေသခံ
သမိုင္းအေမြအႏွစ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းေနၾကရတာပါ။

အာဏာရဗမာေတြက ပ်က္စီးေနတဲ့ သမိင

ု ္းအေမြအႏွစ္ေတြျဖစ္တဲ့ ပုဂံေစတီ
ပု ထိုးေတြ ကို ျပဳျပင္ေ စာင့္ေ ရွာ က္ ထားသလို အစမက်န္ေ တာ့ တဲ့ သမို င္း ဝင္

154
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အေဆာက္အဦေတြကို အသစ္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေနတာလည္း မ်ားစြာရွိ

ပါတယ္။ ဥပမာ - မႏၱေလးမွာ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္၊ မဟာအတုလေဝယံ
ေက်ာင္း၊ အမရပူရမွာ မဟာေဝယံဘံုသာ ဗားကရာေက်ာင္း၊ ပဲခူးမွာ ကေမၺာဇ
သာဒီနန္းေတာ္၊ ေရႊဘမ
ို ွာ ေရႊဘရ
ံု တနာမဂၤလာနန္းေတာ္ စတာေတြန႔ဲ သုေတသန
ျပတိုက္ေတြကို ေငြေၾကးမ်ားစြာ အကုန္အက်ခံၿပီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့တယ္။ အျခား
တဘက္မွာက်ေတာ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြ ရဲ့ သမိင
ု ္းဝင္အေမြအႏွစ္ျဖစ္တဲ့ ေစာ္ဘြားေတြရဲ့
ေဟာ္ န န္းေတြ ကို ဖ်က္ ဆီး ခဲ့ ၾ ကတယ္ ။ လြ န္ ခဲ့ တဲ့ အႏွ စ္ တ ရာနီး ပါးက တည္
ေဆာက္လာခဲ့ၿပီး ေဟာ္နန္းေတြထဲမွာ အခမ္းနား အထည္ဝါဆံုးလည္းျဖစ္တဲ့
က်ိဳင္းတံုေဟာ္နန္းကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ၁၉၉၄
ခုႏွစ္အတြင္း ဟုိတယ္တခု ေဆာက္ခဲ့တယ္။ သီေပါေဟာ္နန္းကိုလည္း ၂ဝဝ၆
ခုႏစ
ွ မ
္ ွာ ပိတထ
္ ားလိက
ု တ
္ ယ္။ လြတလ
္ ပ္ေရးရၿပီး ႏိင
ု င
္ ံေတာ္ရဲ့ ပထမဆံုး သမၼတ
ျဖစ္ခဲ့တဲ့ သမၼတစဝ္ေရႊသိုက္ရဲ့ ေညာင္ေရႊေဟာ္နန္းကိုလည္း ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္မွာ
ဗုဒၶျပတိုက္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တယ္။

ဒီလုပ္ရပ္ႏွစ္ခုကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ သမိုင္းအေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေရး

ဆိင
ု ရ
္ ာမွာ ဘယ္လသ
ို ေဘာထားရွၿိ ပီး တိင
ု ္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ အခြင့္
အေရးေတြ ဘယ္လိုျခားနားေနတယ္ဆတ
ို ာ ထင္ထင္ရွားရွား နားလည္သၾိ ကမွာပါ။
လူမ်ိဳးဆိတ
ု ာ လူအ
႔ ဖဲအ
႔ြ စည္းေတြကို ခဲြျခားသတ္မတ
ွ ရ
္ ာမွာ အဓိကအက်ဆံုးအရာ၊
ေျပာင္းလဲလို႔မရတဲ့ အခုိင္အမာဆံုးအရာ ျဖစ္တယ္။ လူတန္းစား၊ ကိုးကြယ္တဲ့
ဘာသာ၊ က်ား-မ၊ လူငယ္-လူႀကီး၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊
သံဃာ စတာေတြထက္ ပိုမိုေလးနက္တယ္။ အထိမခံ နာက်င္လြယ္တဲ့ ကိစၥ
ျဖစ္တယ္။ ဒီလို အစုအဖဲ႔ေ
ြ တြန႔ဲ ေပါင္းစည္းထားတဲ့ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုမွာ အခြငအ
့္ ေရးေတြ
မတူျခားနားလြန္းရင္ စုစည္းမႈကို ထိခက
ို ္ေစမွာပဲ။ ဒီေန႔ေခတ္ကာလမွာ ဒီ သိမ္ေမြ႔
နက္နဲတဲ့ လူမ်ိဳးေရးကိစၥကို အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားတဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြက
မထိပါးမိေအာင္ ေရွာင္က်ဥ္ၾကတယ္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခု ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္န႔ဲ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္
ေအာင္ ႀကံေဆာင္ရာမွာ ဒီကိစၥေၾကာင့္ ျပႆနာ မျဖစ္ေအာင္ လူမ်ိဳးစံုပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္မႈစြမ္းအားကို ရရွိေအာင္ ႀကံေဆာင္ၾကတယ္။ ဥပမာ - စကၤာပူႏိုင္ငံ
၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္တဲ့ သီးျခားႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာတယ္။ နယ္ေျမ အလြန္
က်ဥ္းတဲ့ ကၽြန္းႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး သဘာဝသယံဇာတ ဘာမွမရွိဘူး။ ေသာက္ေရကိုပင္

155
Edkif[Hom

သူတပါးႏိင
ု င
္ က
ံ တင္သင
ြ ္းရတယ္။ မတူတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြန႔ဲ စုဖထ
႔ဲြ ားတာ ျဖစ္တယ္။
အဓိကအားျဖင့္ တရုတ၊္ မေလးနဲ႔ တမီးလ္ (အိႏယ
ၵိ မ်ိဳးႏြယ)္ လူမ်ိဳးသံုးမ်ိဳးရွတ
ိ ယ္။
ဒီလို နယ္ေျမက်ဥ္း၊ လူဦးေရနည္းၿပီး ဆင္းရဲတဲ့ ႏိင
ု င
္ သ
ံ စ္တခုကို ဖံၿ႔ြ ဖိဳးလာေအာင္
ထူေထာင္ရာမွာ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာကို မထိခက
ို ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ ယ္။ အဲဒီ
လူမ်ိဳး သံုးမ်ိဳးရဲ့ ဘာသာစကားစာေပေတြ အားလံုးအျပင္ အဂၤလပ
ိ ဘ
္ ာသာကိလ
ု ည္း
တရားဝင္ရံုးသံုး ဘာသာအျဖစ္ က်င္သ
့ ံုးခဲတ
့ ယ္။ ပညာသင္ၾကားေရးမွာ သူလ
႔ မ
ူ ်ိဳး
အလိုက္ တကၠသိုလ္အထိ ေက်ာင္းေတြရွိတယ္။ ဒီလို ႏိုင္ငံငယ္ကေလးထဲမွာ
ဘာသာစကား (၄) မ်ိဳးကို တရားဝင္က်င္သ
့ ံုးထားတဲအ
့ တြက္ လူမ်ိဳးေရးအရေရာ
တိုးတက္မႈအရပါ ဘာမွျပႆနာ မရွိဘူး။ ညီၫတ
ႊ ္မႈ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈပိုေကာင္းလာလို႔
ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ခုန္ပ်ံၿပီး တိုးတက္လာခဲ့တယ္။ အခု အာဆီယံေခၚ
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏင
ို င
္ မ
ံ ်ားအသင္း (၁ဝ) ႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ ထိပဆ
္ ံုးအဆင္က
့ ို ေရာက္ေန
ၿပီျဖစ္တယ္။ ဒီလပ
ို ဲ ဥေရာပမွာ ႏိင
ု င
္ င
ံ ယ္ေလးတခုျဖစ္တဲ့ ဆြစဇ
္ ာလန္ႏင
ို င
္ မ
ံ ွာလည္း
ဘာသာစကား (၄) မ်ိဳးကို တရားဝင္ဘာသာအျဖစ္ သတ္မွတ္က်င့္သံုးခဲ့တယ္။
ဒီလလ
ို ပ
ု ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ အ
ဲ့ တြက္ ဒီႏင
ို င
္ ံေတြမွာ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာ တစံတ
ု ရာမေပၚ
တဲ့အျပင္ အလြန္ခိုင္မာတဲ့ ညီၫတ
ႊ ္ေရးကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တယ္။

ဒီ လို သူ တ ပါးႏုိ င္ ငံေ တြ က်င့္ သံုးေနတာကို ၾ ကည့္ ၿ ပီး က်ေနာ္ တို ႔ႏို င္ ငံ မွာ
ဘာသာ စကားတခုတည္းကိသ
ု ာ တရားဝင္ဘာသာ၊ တရားဝင္စာေပ ျဖစ္ေစခ်င္
တဲ့ အယူအဆဟာ လက္ေတြ႔ဘဝနဲ႔ စပ္ဟပ္ၿပီး အက်ိဳးရွိမရွိ သံုးသပ္ပိုင္းျခားေစ
ခ်င္တယ္။ တလႊဲဆံပင္သန္ ေနျခင္းေၾကာင့္ ပဲြအဝင္မဟန္ႏိုင္တာကိုေတာ့ ေရႊ
ဉာဏ္ရွင္မ်ား သတိတရားရဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ။ မတူျခားနားလြန္းတဲ့ တိုင္းရင္းသား
အခြငအ
့္ ေရးေတြန႔ဲ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိင
ု င
္ က
ံ ို ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္၊ တိုးတက္ေအာင္
မတည္ေဆာက္ႏိုင္ပါ။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းအၾကား ညီၫတ
ႊ ္ေအာင္
ႀကိဳးပမ္းရမည္အ
့ စား သူတပါးေခါင္းကို နင္းၿပီး စင္ေပၚတက္ခ်င္တဲ့ အေတြးအေခၚ
လုပ္ဟန္မ်ားကို ေရွာင္က်ဥ္ဖို႔ သင့္ပါေၾကာင္း ေမာင္းခတ္ၿပီး တင္ျပအပ္ပါတယ္။

မြန္ျပည္သစ္ဂ်ာနယ္၊
၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ

156
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ppftpdk;&&Jhtypftcwf&yfpJa&;ac:
acsr_ef;a&;r[mAsL[m
တခ်ိန္တုန္းက နဝတ ေနာက္ေတာ့ နအဖ လို႔ေခၚတဲ့ စစ္အစိုးရက ျပဳလုပ္
က်င့္သံုးေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးရဲ့ ဦးတည္ခ်က္ဟာ ဘာလဲ?။ စုစည္းေနတဲ့ အတိုက္အခံ
ရန္သူေတြကို ျပန္က
႔ ်ဲသြားေအာင္ ဖဲထ
့ တ
ု ၿ္ ပီး တဖဲခ
ြ႔ ်င္းစီကို ေခ်မႈန္းဖိလ
႔ု ား?။ ဒါကို
စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စထ
ဲ ားၾကတဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္ကင
ို ္ ေတာ္လန
ွ ္
ေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးရာကိစၥေတြကို စိတ္ဝင္စားၿပီး ေလ့လာ
သံုးသပ္ေနတဲ့ မိဘျပည္သူမ်ား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္ေကာင္း သိျမင္ၾကပါ
လိ မ့္ မ ယ္ ။ ဘာေၾကာင့္ လဲ ဆိုေ တာ့ ဆယ္ႏွ စ္ေ က်ာ္ အႏွ စ္ႏွ စ္ ဆ ယ္ ကာလ
အပစ္အခတ္ရပ္စဲလာတာျဖစ္လို႔ ပံုမွန္ဦးေႏွာက္ရွိရင္ သိၾကမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆႏၵ
ကတိဆိုတဲ့ အေရာင္ပါတဲ့မ်က္မွန္ကို တပ္ၿပီးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပကတိ
အေရာင္ကို ျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ထိုနည္းတူ သတိပညာနည္းပါသူမ်ားလည္း
ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဘယ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္တိုင္ထိေတြ႔ ျဖတ္
သန္းခဲ့ျခင္း မရွသ
ိ အ
ူ တြက္ မရွင္းလင္းေသးရင္ ရွင္းသြားေအာင္၊ ရွင္းေနၿပီ ဆိရ
ု င္
လည္း ပိမ
ု ခ
ို င
ို မ
္ ာေအာင္ က်ေနာ္ရဲ့ အေတြ၊႔ အသိန႔ဲ ေလ့လာသံုးသပ္ တြကခ
္ ်က္မိ
တာေတြကို မွ်ေဝလိုက္ပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သမိုင္းမွာ ေလ့လာခ်င္ေလ့လာ ႏိုင္ငံ

တကာမွာပဲၾကည့္ၾကည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို စတင္ကမ္းလွမ္းတဲ့အဖဲြ႔ေတြ
ဟာ အၾကပ္အတည္း အခက္အခဲႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ ေဘးၾကပ္နၾံ ကပ္ ရင္ဆင
ို ရ
္ တဲ့
ကာလေတြမွာ ထြက္ေပါက္ရဖို႔ လုပ္ၾကတာကို ေတြ႔ရတယ္။ စစ္အစိုးရရဲ့ အေျခ
အေနကိုလည္း ျပန္ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ (၈) ေလးလံုး လူထုအံုႂကြမႈႀကီးမွာ
အာဏာသိမ္းၿပီး တက္လာခါစ ျဖစ္တယ္။ (၈) ေလးလံုးလူထုအံုႂကြမႈ ဆိုတာက
လည္း မဆလတပါတီအာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ မဆလေက်ာရိုး ဗမာ့တပ္မေတာ္ရဲ့

157
Edkif[Hom

အႏိင
ု က
္ ်င္မ
့ က
ႈ ို မခံႏင
ို လ
္ န
ြ ္းလိ႔ု ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္တယ္။ တျပည္လံုးအႏွ႔ေ
ံ ပၚ
ေပါက္လာတဲ့ အံုႂကြမႈႀကီးကို မထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့အခါ စစ္တပ္ဟာ မဆလပါတီနဲ႔
လမ္းခဲြဟန္ျပၿပီး ကယ္တင္ရွင္ေလသံနဲ႔ အာဏာသိမ္းခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့
ျပည္သူေတြ ေက်နပ္လက္ခံေအာင္ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ေပးမယ္လို႔ ကတိေပးခဲ့
တယ္။ တကယ္ေတာ့ (၈) ေလးလံုးအံုႂကြမႀႈ ကီးမွာ ျပည္သူေတြကို ေထာင္နဲခ
႔ ်ီၿပီး
သတ္ခဲ့တာ စစ္တပ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္ရဲ့အုပ္စိုးမႈကို လက္မခံႏိုင္တဲ့
(၈) ေလးလံုးအေရးအခင္းမွာ ဦးေဆာင္ခသ
ဲ့ ူ ေက်ာင္းသားေတြဟာ လက္နက္ကင
ို ္
ေတာ္လွန္ဖို႔ နယ္စပ္ရွိတိုင္းရင္းသားအဖဲြ႔အစည္းမ်ားထံ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေရာက္
သြားၾကတယ္။ အဲဒီကာလမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစံု ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔ (၁၂) ဖဲြ႔
ဟာ အမ်ိဳး သားဒီမက
ို ေရစီတပ္ေပါင္းစု (မဒတ) ေခၚ (NDF) မွာစုစည္းေနၾကတယ္။
မဒတဟာ တိုက္ပဲြဝင္လိုတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုစုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ
ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမက
ို ရက္တစ္တပ္ဦး (မကဒတ) ေခၚ (ABSDF) ကို ဖဲစ
႔ြ ည္းႏိင
ု ္
ေအာင္ ကူညီေပးခဲတ
့ ယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီႏစ
ွ ထ
္ မ
ဲ ွာ မကဒတ အပါအဝင္ ဒီမက
ို ေရစီ
အင္အားစုမ်ားနဲ႔ မဒတအဖဲြ႔ဝင္ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား စုေပါင္းၿပီး ျမန္မာ
ျပည္ဒမ
ီ က
ို ရက္တစ္ မဟာမိတအ
္ ဖဲခ
႔ြ ်ဳပ္ (မဒမခ) ေခၚ DAB ကုဖ
ိ စ
႔ဲြ ည္းႏိင
ု ခ
္ တ
ဲ့ ယ္။
DAB မွာ စစ္အစိုးရကို ဆန္က
႔ ်င္တက
ို ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေနတဲ့ အဖဲ႔ေ
ြ ပါင္း (၂၂) ဖဲပ
႔ြ ါဝင္ခတ
ဲ့ ယ္။
ဒီလို အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ား စုစည္းႏိုင္ျခင္းအေပၚ ျပည္သူအမ်ားစုနဲ႔ ႏိုင္ငံ
တကာအသိင
ု ္းအဝိင
ု ္းက အားရေက်နပ္ၿပီး ေထာက္ခအ
ံ ားေပး ကူညမ
ီ ႈေတြ ရွလ
ိ ာ
ေနတယ္။

အျခားတဘက္ကလည္း ဗမာျပည္ကန
ြ ္ျမဴနစ္ (ဗကပ) ဟာ အလုပသ
္ မားညီ
အစ္ကုိ ပါတီ တရုတက
္ န
ြ ္ျမဴနစ္ပါတီက ေဖာေဖာသီသီ ေပးထားတဲ့ လက္နက္ေတြ
နဲ႔ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြရဲ့ အင္အားကို အေျချပဳၿပီး စစ္အစိုးရကို
တပ္မ ခ်င္းၿပိဳင္ကာ ယွဥ္တိုက္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္။

အာဏာသိမ္းခါစ စစ္အစိုးရရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အျခားအခက္အခဲေတြကေတာ့

ျပည္သူေတြ ထပ္မအ
ံ ံုႂကြဖလ
႔ို ပ
ႈ လ
္ ပ
ႈ ရ
္ ွားရွား ရွိေနတယ္။ ႏိင
ု င
္ ဝ
ံ န္ထမ္းအမ်ားစုက
စစ္အစိုးရရဲ့ ထိန္းကြပ္မႈကို မခံလိုၾကေတာ့ဘူး။ ဘ႑ာေရးမွာလည္း အၾကပ္
အတည္းႀကီးမား ေနတယ္။ စစ္ေရးအရလည္း တျပည္လံုးအႏွံ႔မွာ ပုန္ကန္မႈေတြ
ပိုမိုလႈပ္ရွားလာေနၿပီး တိုက္ပဲြႀကီးေတြလည္း ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနတယ္။ ႏိုင္ငံ

158
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တကာကလည္း နည္းေပါင္းစံန
ု ႔ဲ ေဝဖန္ရွဳံ ႕ခ် ဖိအားေတြေပးလာေနတယ္။ တကယ္
ေတာ့ လူရမ္းကားအရူးႀကီး မီးဝိုင္းခံေနရသလို ျဖစ္ေနရတဲ့ ဘဝပါ။ ႏိုင္ငံေရး၊
အုပခ
္ ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ သံတမန္ေရး ဘက္ေပါင္းစံက
ု အၾကပ္တည္းဆံုး
အေျခအေနကို ေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။ ဒီလို အၾကပ္အတည္းေတြၾကားက ရပ္
တည္ႏင
ို ဖ
္ န
႔ို ႔ဲ ထြက္ေပါက္ရဖိ႔ု အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပလ
္ ာရတာျဖစ္တယ္လ႔ို
က်ေနာ္ျမင္တယ္။

အာဏာသိမ္း နဝတ စစ္အစိုးရဟာ မဆလလက္ထက္က တပ္မွဴးေဟာင္းမ်ား

ကို အႀကံေပးအဖဲအ
႔ြ ျဖစ္ စုစည္းထားၿပီး ႏိင
ု င
္ ံေရး၊ အုပခ
္ ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊
သံတမန္ေရး စတာေတြမွာ နည္းလမ္းရွာ ဗ်ဴဟာခ်အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေနတာ
ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာအေျခအေနေတြအရ ျပည္ပက
တိုက္ရိုက္ ဝင္စြက္ဖို႔ မလြယ္ဘူးဆိုတာ သူတို႔သိထားတယ္။ လူထုေတြကို ၿငိမ္
သြားေအာင္ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ေပးမယ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ေထာင္ၾကပါလို႔
လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ ဘ႑ာေရးအၾကပ္အတည္းကိုေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ
ေတြကို သစ္ခုတ္ခြင့္၊ ငါးဖမ္းခြင့္ေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။
အိမန
္ ီးခ်င္းႏိင
ု င
္ အ
ံ ခ်ိဳ႕က စီးပြားေရးလုပခ
္ င
ြ ့္ေတြရၿပီး အျမတ္မ်ားမ်ားရလိက
ု ္ေတာ့
စစ္အစိုးရအေပၚ ေဝဖန္မႈေတြ ရပ္သြားတယ္။ အခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ စစ္အစိုးရကို
ကာကြယ္ေထာက္ကူလာၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ဘ႑ာေရး အၾကပ္အတည္းေရာ၊
သံတမန္ေရး အၾကပ္အတည္းပါ ေလွ်ာ့က်သက္သာသြားတယ္။ သူတို႔ကို လက္
ေတြ ႔ အႏၱ ရာယ္ေ ပးႏို င္ တာက ေတာ္ လွ န္ေ ရးအင္ အားစုေ တြ ရဲ့ တို က္ ခို က္ေ ရး
အင္အားေတြပဲ က်န္ေတာ့တယ္။

ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြရဲ့ တိုက္အားထဲမွာ သူတို႔ကို အဓိက ရင္ဆိုင္

တိုက္ခိုက္ႏိုင္တာက ေတာင္ပိုင္းမွာ KNU ေခၚ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးရဲ့
တို က္ ခို က္ေ ရး တပ္ မေတာ္ KNLA နဲ ႔ ေျမာက္ ပို င္း မွာ က ဗကပ ရဲ့ ျပည္ သူ ႔
တပ္ မေတာ္ေ တြ ပဲ ျဖစ္ တ ယ္ ။ စစ္ အ စိုး ရဟာ KNU/KNLA ကရင္ အ မ်ိဳးသား
လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ရဲ့ စခန္းေတြကို ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ ေက်ာ္ကေန ၁၉၉ဝ
ခုႏွ စ္ ေက်ာ္ ကာလအတြ င္း အႀကီး အက်ယ္ ထိုး စစ္ ဆ င္ တို က္ ခို က္ ခဲ့ တ ယ္ ။
ေမာ္ဖိုးေက၊ ဝမ္းခါ၊ ဖလူး၊ မယ္လ၊ မယ္တေဝါ၊ ေခြးအိပ္ေတာင္နဲ႔ မာနယ္ပေလာ
စခန္းေတြကရ
ို ဖိ႔ု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တန္ဖိုးအေျမာက္အမ်ားေပးၿပီး တိက
ု ခ
္ ရ
ဲ့ တယ္။

159
Edkif[Hom

မဒတ တပ္ေပါင္းစုရဲ့ အဖဲြ႔ဝင္ေတြက KNU ကို ကူညီတိုက္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ေပၚလာေတာ့ ေက်ာင္းသားတပ္ဖ႔ေ
ဲြ တြကလည္း ဝိင
ု ္းကူ
တိုက္ခဲ့တယ္။

ေျမာက္ပိုင္းက ဗကပရဲ့ တပ္ဖဲြ႔ေတြနဲ႔လည္း ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ ေက်ာ္ကေန ၁၉၈၈

ခုႏစ
ွ အ
္ ထိ တိက
ု ပ
္ ႀဲြ ကီးေတြ မ်ားစြာျဖစ္ပြားခဲတ
့ ယ္။ ဗကပရဲ့ ျပည္သတ
႔ ူ ပ္မေတာ္ထမ
ဲ ွာ
“ဝ”၊ ကိုးကန္႔ေတြအမ်ားစု၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းနဲ႔ အာခါလူမ်ိဳးေတြလည္း ပါဝင္တယ္။
ဗကပရဲ့ ျပည္သတ
႔ူ ပ္မေတာ္န႔ဲ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္တရ
႔ို ဲ့ ကြနလ
္ တ
ံု က
ို ပ
္ ၊ဲြ
မိုင္းေယာင္း တိုက္ပဲြ၊ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပဲြေတြဟာ အလြန္ျပင္းထန္ခဲ့တယ္။
ဗကပေတြဘက္က လက္နက္ႀကီး လက္နက္ငယ္ေတြ အလွ်ပ
ံ ယ္ရွိေနတာေၾကာင့္
စစ္အစိုးရတပ္အဖို႔ ထိတ္လန္႔စရာ ရွိေနတယ္။

ၿခံဳၾကည္ရ
့ င္ လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ ္ေရးအင္အားစုရဲ့ တိက
ု အ
္ ားဟာ အာဏာ
ရအစိုးရရဲ့တပ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေန
တယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ ျပည္သန
ူ စ
႔ဲ စ္အစိုးရအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္လာေတာ့ ျပည္သူ
ေတြပုန္ကန္တဲ့ ဘက္ကို ပါသြားရင္ အစိုးရအဖို႔ အာဏာၿမဲဖို႔ မလြယ္ေတာ့ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ သူပုန္အင္အားေတြကို ၿဖိဳခဲြဖို႔ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြခ် အရင္း
အႏွီးမ်ားစြာထုတ္ၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအစီအစဥ္ကို လုပ္ေဆာင္လာရတာ
ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ရဲ့ မဟာဗ်ဴဟာကေတာ့ စစ္ပါရဂူ ဆြန္ဇူးတို႔၊ တရုတ္ေတာ္လွန္
ေရးေခါင္းေဆာင္ ေမာ္စတ
ီ န
ု ္းတိ႔ု က်င္သ
့ ံုးခဲတ
့ န
ဲ့ ည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒန
ီ ည္းကေတာ့
“အင္အားႀကီးၿပီး စုစည္းေနတဲ့ ရန္သူကို ျပန္႔က်ဲေအာင္လုပ္၊ ျပန္႔က်ဲသြားတဲ့အခါ
တခုခ်င္းစီကို နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ေခ်မႈန္း သြားေရး” ျဖစ္တယ္။

အေျခအေန ဖန္တီးေပးလာပံက
ု ၁၉၈၉ ခုႏစ
ွ ္ ႏွစဆ
္ န္းမွာ ဗကပရဲ့ တိက
ု အ
္ ား
တခုျဖစ္တဲ့ ကိုးကန္႔လူမ်ိဳးစုတပ္ဖဲြ႔ေတြ ဗကပကေန ခဲြထြက္သြားတယ္။ အဲဒီ
ကိုးကန္အ
႔ ဖဲက
႔ြ ို ဖုနက
္ ်ားရွငန
္ ႔ဲ ဖုနက
္ ်ားဖူး ညီအစ္ကတ
ို က
႔ို ဦးေဆာင္ထားတာျဖစ္ၿပီး
ခဲထ
ြ က
ြ ခ
္ ါစမွာ အစစအရာရာ မျပည္စ
့ ံုေတာ့ တိက
ု ပ
္ က
ဲြ ို ေရွာင္လတ
ို အ
ဲ့ ျမင္ ရွတ
ိ ယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ နဝတ စစ္အစိုးရဘက္က စစ္မ်က္ႏွာက်ဥ္းသြားေစဖို႔ ကိုးကန္႔လူမ်ိဳး
ဘိန္းကုန္သည္ႀကီး ေလာစစ္ဟန္ကို လႊတ္ၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးျဖစ္ေအာင္
ညိႇႏိႈင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ ခဲ့တယ္။ သိပ္မၾကာခင္ ဗကပရဲ့ အဓိကတိုက္အားျဖစ္တဲ့
“ဝ” လူမ်ိဳးတပ္ဖဲြ႔ေတြ ဗကပ ကေနခဲြထြက္သြားျပန္တယ္။ ေက်ာက္ညီလႈိင္နဲ႔

160
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေပါက္ယခ
ို ်န္းတိ႔ု ဦးေဆာင္တဲ့ “ဝ” တပ္ဖ႔ေ
ဲြ တြမွာ တပ္အင္အားနဲ႔ လက္နက္ခယ
ဲ မ္း
အင္အားမ်ားစြာရွိေပမဲ့ ရိကၡာနဲ႔ ေဆးဝါးမွာ အခက္အခဲ ရွိေနျပန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္
သူတလ
႔ ို ည္း ေလာေလာလတ္လတ္အေျခအေနမွာစစ္ပက
ဲြ ို ေရွာင္ရွားခ်င္ေနတယ္။
အေတာ္ပါပဲ နဝတ စစ္အပ
ု စ
္ ဟ
ု ာ သူတရ
႔ို ဲ့ အၾကပ္အတည္းက အသက္ရႈေပါက္ရဖိ႔ု
“ဝ” တပ္ဖ႔ေ
ဲြ တြကို နဝတဘက္က အဖဲအ
႔ြ စည္းကိုေရာ နယ္ေျမကိပ
ု ါ အသိအမွတ္
ျပဳၿပီး သူတို႔နယ္ေျမကို သူတို႔စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးခဲ့တယ္။ ဒီထက္မက သူတို႔လို
အပ္ေနတဲ့ ရိကၡာ၊ ေဆးဝါးနဲ႔ ေဒသဖံၿ႔ြ ဖိဳးေရး အကူအညီေတြကလ
ို ည္း ေပးမယ္လ႔ို
ဆိုပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္လာေအာင္ တန္ဘိုး
ႀကီးႀကီးေပးၿပီး ဝယ္ယူထားတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္ဖဲြ႔နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး
ေနာက္ မၾကာမီမွာ ဗကပမွ ေနာက္ထပ္ခဲြထြက္လာတဲ့ ဦးစိုင္းလင္း ဦးေဆာင္တဲ့
မိုင္းလားအဖဲြ႔နဲ႔လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဗကပရဲ့ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အင္အားစုေတြ ကဲြထြက္ျပန္႔က်ဲသြားၿပီး အဲဒီ

အားေတြကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေအာင္ လုပ္ႏိုင္လိုက္ေတာ့ စစ္မ်က္ႏွာတဘက္
ေအးသြားတယ္။ ဒီတပ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ထားခဲ့ရတဲ့ တပ္ေတြကိုသံုးၿပီး အနီးဝန္း
က်င္ေဒသမွာရွတ
ိ ဲ့ အျခား အင္အားစုေတြကို တိက
ု ခ
္ က
ို ဖ
္ ႔ ို အင္အားေတြရလာတယ္။
ဒီလအ
ို ေျခအေနကို တြကမ
္ တ
ိ ဲ့ ဗုလ
ိ ခ
္ ်ဳပ္ေဆထင္ ဦးေဆာင္တဲ့ ရွမ္းျပည္တိုးတက္
ေရးပါတီနဲ႔ သူ႔ရဲ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSA) ဟာ ရႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးေတြနဲ႔
အပစ္ အ ခတ္ ရ ပ္ စဲ လို က္ျ ပန္ တ ယ္ ။ ဗကပကေန ခဲြ ထြ က္ ခဲ့ တဲ့ ဇခံု တိ န္ ႔ ယိ န္း
ဦးေဆာင္တဲ့ NDAK အမည္ခံ ကခ်င္တပ္ဖဲြ႔ကလည္း အပစ္ရပ္လိုက္ျပန္တယ္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ တႏွစ္တည္းမွာပဲ စစ္အစိုးရဟာ အဖဲြ႔ (၅) ဖဲြ႔နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ
ေရးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တခုထူးျခားေနတာက ေနာက္က်တဲ့ (၃) ဖဲြ႔
ကိုေတာ့ အေစာပိုင္းျဖစ္တဲ့ အဖဲြ႔ (၂) ဖဲြ႔ေလာက္ အခြင့္အေရး မေပးေတာ့ဘူး။

အဲဒီေနာက္ ယခင္ ဗကပရဲ့ ျပည္သတ

႔ူ ပ္မေတာ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္တက
႔ို ို
ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ရတဲ့ တပ္အင္အားေတြကို သံုးၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းမွာ
ရွိေ နတဲ့ အျခားအင္ အားစုေ တြ ကို စစ္ ဆ င္ တို က္ ခို က္ ပါေတာ့ တ ယ္ ။ တပ္ မ
အင္အားနဲ႔ စစ္ဆင္တက
ို ခ
္ က
ို ္ ဝိင
ု ္းပတ္ပတ
ိ ဆ
္ မ
႔ို ႈေတြ လုပခ
္ တ
ဲ့ ယ္။ အဲဒစ
ီ စ္ဆင္ေရး
မွာ ေဒသခံျပည္သူလူထုကို အမ်ိဳးမ်ိဳးညႇဥ္းဆဲ အၾကပ္ကိုင္ၿပီး လက္နက္ကိုင္
ေတာ္လန
ွ ္ေရးအင္အားစုေတြ ကို အပစ္အခတ္ရပ္စလ
ဲ ာေအာင္ ေတာင္းဆိုေပးဖိ႔ု
ဖိအားေပး လုပ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ ယ္။ ဒီလန
ို ႔ဲ ၁၉၉၁ ခုႏစ
ွ ထ
္ မ
ဲ ွာ ယခင္ ကခ်င္လတ
ြ လ
္ ပ္

161
Edkif[Hom

ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ရဲ့ တပ္မဟာ (၄) ျဖစ္တဲ့ ဦးမထုေနာ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့

KDA အဖဲြ႔၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ ဦးေဆာင္တဲ့ ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး (PNO)

နဲ၊႔ ဦးအိက
ု မ
္ န
ု ္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲ႔ြ (PSLO)
တို႔က စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ကိုေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ
အပစ္အခတ္ရပ္စခ
ဲ တ
ဲ့ ာျဖစ္လ႔ုိ ယခင္အဖဲေ
႔ြ တြလို အခြငအ
့္ ေရးေတြ မေပးေတာ့ဘဲ
ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ဗကပ ကေန ခဲြထြက္လာတဲ့ အဖဲြ႔ေတြနဲ႔
ရွမ္းျပည္နယ္ထဲရွိ အဖဲြ႔ေတြ စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ သြားၾကတယ္။

ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္န၊ီ ခ်င္း၊ မြန၊္ ရခိင

ု ္ အပါအဝင္ အျခားလူမ်ိဳးစုေတာ္လန
ွ ္ေရး
အဖဲြ႔ေတြဟာ ကရင္ျပည္နယ္မွာ အေျချပဳထားတဲ့ NDF, DAB တပ္ေပါင္းစုေတြမွာ
ပါဝင္ေနၿပီး အရွိန္မပ်က္ စုစည္းလႈပ္ရွားေနၾကတယ္။ စစ္အစိုးရဟာ KNU ရဲ့
အေျခခံစခန္းေတြကို တပ္မႀကီးေတြ လက္နက္ႀကီးေတြန႔ဲ ေရရွညထ
္ ိုးစစ္ႀကီးမ်ား
ဆင္ႏၿႊဲ ပီး တိက
ု ခ
္ က
ို ္ေနတယ္။ တပ္ေပါင္းစုအဖဲဝ
႔ြ င္ေတြရဲ့ တပ္ေတြကလည္း KNU
ဘက္ကို စစ္ကပ
ူ ၿ႔ို ပီး တိက
ု ခ
္ က
ို ္ေပးေနတယ္။ အဲဒတ
ီ န
ု ္းကေတာ့ စစ္ေရးတိက
ု ပ
္ ဲြေရာ
ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပဲြပါ အရွိန္ေကာင္းေနတယ္။

၁၉၉ဝ ခုႏစ
ွ မ
္ ွာ အစိုးရက အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပေပးခဲတ
့ ယ္။ အဲဒီ
ေရြးေကာက္ပမ
ဲြ ွာ စစ္အစိုးရဘက္က အားကိုးအားထားေနတဲ့ ယခင္ ျမန္မာ့ဆရ
ို ယ
ွ ္
လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) ရဲ့ အသြငေ
္ ျပာင္း သို႔မဟုတ္ အေမြစားအေမြခံ
တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးပါတီ (တစည) က အရံႈးႀကီးရံႈးခဲ့ၿပီး အဓိက
အတိက
ု အ
္ ခံအမ်ိဳးသား ဒီမက
ို ေရစီအဖဲခ
႔ြ ်ဳပ္ (NLD) က အျပတ္အသတ္ အႏိင
ု ရ
္ ခဲ့
တယ္။ အဲဒီလို သူတို႔မထင္မွတ္သလိုျဖစ္သြားေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မရွိ
ေသးတာကို အေၾကာင္းျပၿပီး အာဏာမအပ္ လႊတ္ေတာ္ေခၚခြင့္မေပး၊ ဖဲြ႔စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒေရးဖိ႔ု လုပခ
္ ဲတ
့ ယ္။ ဒီလန
ို ဲ႔ ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီေတြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံ ျပည္သ႔ူ
ကိယ
ု စ
္ ားလွယအ
္ ခ်ိဳ႕ နယ္စပ္ဘက္ကို ထြကလ
္ ာၿပီး NDF, DAB တပ္ေပါင္းစုေတြန႔ဲ
ပူးေပါင္းလႈပရ
္ ွားခဲတ
့ ယ္။ တပ္ေပါင္းစုအဖဲဝ
႔ြ င္ေတြကလည္း အားေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ခံ
အမတ္ေတြသာ ပါဝင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားၫႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ
(NCGUB) ကို ဖဲစ
႔ြ ည္းခဲတ
့ ယ္။ အဲဒီေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ဗဟိုျပဳၿပီး လႈပရ
္ ွားေန
တဲ့ အတိုက္အခံေတြရဲ့ အင္အားဟာ ႏိုင္ငံေရးအရေရာ စစ္ေရးအရပါ အလြန္ကို
အားေကာင္းသြားတယ္။

162
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အဲဒက
ီ ာလမွာ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရး၊ စစ္ေရးအေနအထားေတြကို ယွဥၾ္ ကည့္
ရင္ အတိုက္အခံ ပုန္ကန္သူေတြဘက္က ျပည္နယ္ေပါင္းစံုနဲ႔ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုကို
ကိုယ္စားျပဳထားတဲ့ NDF တပ္ေပါင္းစု ရွိေနတယ္။ တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႔ေတြနဲ႔
ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုေတြ ေပါင္းစည္းထားတဲ့ မဟာမိတအ
္ ဖဲ႔ြ (DAB) ရွိေနတယ္။
ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ျပည္သူေတြမဲေပးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္
အမတ္ေတြနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ၫႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ဆိုတာလည္း ရွိေနတယ္။ နဝတ
စစ္အုပ္စုဘက္ကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကေန အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ စစ္
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံလည္းမဲြ၊ ျပည္သူေတြကလည္း ကိုယ္စိတ္ဆင္းရဲ
ျဖစ္ခဲ့ရတာၾကာၿပီ။ ဒီဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့လို႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ (၈) ေလးလံုးလူထု
အံုႂကြမႀႈ ကီး ျဖစ္လာခဲတ
့ ယ္။ အဲဒီ အံုႂကြမမ
ႈ ွာ ေက်ာင္းသားျပည္သူ ေထာင္ေပါင္း
မ်ားစြာကို ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္သတ္ၿပီးမွ စစ္တပ္ကတဖန္ အာဏာသိမ္းျပန္
တယ္။ ဒီလို အာဏာသိမ္းထားတဲက
့ ာလမွာ ေရြးေကာက္ပလ
ဲြ ပ
ု ္ေပးၿပီး အႏိင
ု ရ
္ တဲ့
ပါတီနဲ ႔ ျပည္ သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေ တြကို အာဏာလႊဲအပ္ေ ပးမယ္လို႔ ကတိေပး
ထားတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ မအပ္ခဲ့ဘူး။ ဒီေတာ့ ဘယ္ေလာက္သိကၡာက်ေနမယ္
ဆိုတာ တြက္ခ်က္ခန္႔မွန္း ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ စစ္ေရးမွာ သူပုန္နဲ႔ အစိုးရဆိုေပမဲ့
တပ္ရင္းတပ္မေတြန႔ဲ ရင္ဆင
ို ္ ၿပီး ေရရွညယ
္ ဥ
ွ ၿ္ ပိဳင္ တိက
ု ခ
္ က
ို ္ႏင
ို တ
္ ဲ့ အေနအထားမွာ
ရွိေနတယ္။ ဒီလိုစုစည္းေနတဲ့ အင္အားကို ၿဖိဳခဲြဖို႔ နည္းနာရွာ၊ မဟာဗ်ဴဟာ နည္း
ဗ်ဴဟာေတြ ခ်လာရျပန္တယ္။ အဲဒီလို ခ်လာတဲ့ အစီအစဥ္အရ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ
နဝတရဲ့ အတြင္းေရးမွဴး (၁) ျဖစ္တဲ့ ဒုတယ
ိ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫန
ႊ ဟ
႔္ ာ လြိဳယ္ေကာ္၊
ဖားအံ၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ေရးၿမိဳ႕ေတြကို သြားေရာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္
အဖဲအ
႔ြ စည္းေတြန႔ဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးဖိ႔ု ကမ္းလွမ္းဖိတ္ေခၚခဲတ
့ ယ္။

စစ္အစိုးရဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္လာႏိင

ု ဖ
္ ႔ို ထိင
ု ္းအစိုးရကိလ
ု ည္း ခ်ဥ္း
ကပ္ စည္းရံုးတယ္။ ထိင
ု ္းအစိုးရဟာ အာဏာသိမ္း တက္လာခါစ စစ္အစိုးရအၾကပ္
ေတြေ
႔ နတဲက
့ ာလမွာ သြားေရာက္ဆက္ဆံ မဟာမိတဖ
္ ၿ႔ြဲ ပီး ျမန္မာျပည္အတြငး္ သစ္
ထုတလ
္ ပ
ု ခ
္ ြငန
့္ ဲ႔ ငါးဖမ္းခြင့္ေတြကို ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳနဲ႔ ရခဲတ
့ ယ္။ အဲဒအ
ီ တြက္ ထိင
ု ္းဘက္
က အျမတ္ေတြမ်ားစြာ ရလိက
ု တ
္ ယ္။ ဒီလအ
ို ေျခခံရွိေနခ်ိနမ
္ ွာ စစ္အစိုးရဘက္က
တကယ္လ႔ို နယ္စပ္ရွိ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအင္အားစုေတြန႔ဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ႏိင
ု ခ
္ ရ
ဲ့ င္
သစ္ေတြ ပိထ
ု တ
ု ္ႏင
ို မ
္ ယ္။ ငါးေတြပဖ
ို မ္းႏိင
ု မ
္ ယ္ဆၿို ပီး ထိင
ု ္းအစိုးရကို ဆဲြေဆာင္ခဲ့

163
Edkif[Hom

ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚ ထိုင္းအစိုးရအဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်တ္ခ်ိဳင္ခ်ဴဟာ

ဝမ္ ဟာ စီးပြားေရးရမက္ေဇာနဲ႔ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့
ေဒသေတြကုိ “စစ္ေရးဇံက
ု ေန စီးပြားေရးဇံအ
ု ျဖစ္ ေျပာင္းလဲပစ္မယ္” လိ႔ု ေႂကြးေၾကာ္
ေျပာဆိလ
ု ာတယ္။ အဲဒီ သေဘာထားကို လက္ေတြအ
႔ ေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ
တိုငး္ ရင္းသားေတာ္လွနေ
္ ရးအဖဲြေ
႔ တြကုိ စစ္အစိးု ရနဲ႔ သေဘာတူညီမႈရေအာင္
ကူညီဆက္စပ္ေပးသလို ဖိအားတြန္းအားေတြလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးလာတယ္။

တိင
ု ္းရင္းသားေတာ္လန
ွ ္ေရးအဖဲ႔ေ
ြ တြဘက္ကလည္း ႏိင
ု င
္ ံေရးျပႆနာေတြကို
ႏိင
ု င
္ ံေရးနည္းလမ္းအရ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းလိတ
ု ဲ့ အေျခခံသေဘာထားအျမင္
ေတြရွိေနေတာ့ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းႏိင
ု ဖ
္ ႔ို လက္ခံႏင
ို တ
္ ဲ့ နည္းလမ္းေတြရွာလာ
တယ္။ ပထမဆံုး သေဘာထားျပန္ၾကားလိုက္တာက DAB မဟာမိတ္အဖဲြ႔ခ်ဳပ္
အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးမယ္။ ျပည္ပႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုခမ
ု ွာ ေဆြးေႏြးမယ္။ ဒါကို စစ္အစိုးရဘက္
က လက္ မ ခံ ခဲ့ ။ ဒီ မို ကေရစီ အ င္ အားစုေ တြ နဲ ႔ မေဆြးေႏြး ဘူး ။ တို င္း ရင္း သား
အင္အားစုေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးမယ္။ ျပည္တြင္းမွာပဲ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ဆိုလာတယ္။
အဲဒီေတာ့ NDF တပ္ေပါင္းစုအေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ နည္းလမ္းရွာလာျပန္တယ္။
ဒါကိုလည္း လက္မခံျပန္ဘူး။ တဖဲြ႔ ခ်င္းစီပဲ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ဆိုလာျပန္တယ္။
အဲဒီအေျခအေနမွာ တစ္ဆို႔မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအခါ ထိုင္းဘက္က ဖိအား
တြန္းအားေတြ ျပင္းထန္လာတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ လုပရ
္ ပ္တခုကေတာ့ စစ္ေျပးဒုကၡ
သည္စခန္းေတြကို ထိုင္းနယ္ေျမထဲ ထားခြင့္မေပးေတာ့ဘဲ အဓမၼတြန္းထုတ္ခဲ့
တယ္။ နဝတတပ္ေတြကလည္း အခ်ိဳ႕ဒုကသ
ၡ ည္စခန္းထဲကို ဝင္ေရာက္ၿပီး တိက
ု ္
ခိုက္မီးရိႈ႕တာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ NDF တပ္ေပါင္းစုထဲမွာ ကခ်င္ (KIO)၊ ကရင္ (KNU)၊ ကရင္နီ

(KNPP) နဲ႔ မြန္ (NMSP) အဖဲြ႔တို႔ဟာ အဓိကဇာတ္ေကာင္ေတြလို ျဖစ္ေနတယ္။

ကခ်င္အဖဲြ႔ (KIO) ဟာ ႏိုင္ငံရဲ့ ေျမာက္ပိုင္းအစြန္မွာ ရွိေနၿပီး အျခားအဖဲြ႔ေတြနဲ႔

အလွမ္းေဝးေနတယ္။ နဝတတပ္ေတြကလည္း သူတက
႔ို ို ဖိတက
ို ္ေနတယ္။ သူတ႔ို
မွာ ခဲယမ္းက်ည္ဆံေတြ နည္းပါးလာေတာ့ အျမန္ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးလိတ
ု ဲ့ သေဘာ
ထားရွိေနတယ္။ အမ်ားနဲ႔ ညိႇႏင
ိႈ ္းေဆြးေႏြးရာမွာ ခက္ခၾဲ ကန္ၾ႔ ကာေနလိ႔ု မေစာင့္ႏင
ို ္
ေတာ့ဘဲ သီးျခားသြားေဆြးေႏြး ခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုး သီးျခားစီေဆြးေႏြးဖို႔
ျဖစ္လာတယ္။

164
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

KIO ဟာ ၁၉၉၄ ခုႏစ

ွ ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလထဲမွာ နဝတနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ သြားခဲ့
တယ္။ မဒတအဖဲြ႔ဝင္ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီ (KNLP) ကလည္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္
အတြ င္း မွာ စစ္ အ စိုး ရနဲ ႔ အပစ္ အ ခတ္ ရ ပ္ ခဲ့ တ ယ္ ။ မဒတအဖဲြ ႔ ဝ င္ မဟု တ္ တဲ့
အလယ္ပင
ို ္းေဒသရွိ ကရင္နီျပည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သလ
ူ တ
ြ ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး
(ကလလတ) နဲ ႔ ရွ မ္းျပည္ ရွိ လူ မ်ိဳးေပါင္း စံု ျပည္ သူ ႔ လြ တ္ေျမာက္ေ ရးအဖဲြ ႔
(ရလလဖ) တို႔ကလည္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္သြားတယ္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ KNU ထဲက ဗုဒၶဘာသာယံုၾကည္သူတပ္ဖဲြ႔ဝင္ တခ်ိဳ႕
KNU ထဲကေနခဲြထြက္ၿပီး စစ္အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းသြားၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ့ လမ္းျပမႈ
ေၾကာင့္ KNU နဲ႔ တပ္ေပါင္းစုေတြရဲ့ ႒ာနခ်ဳပ္စခန္းတည္ရရ
ွိ ာ မာနယ္ပေလာစခန္း
က် သြားရတယ္။ KNPP က ၁၉၉၅ ခု မတ္လထဲမွာ အပစ္အခတ္ရပ္သြားျပန္တယ္။
အဲဒီႏွစ္ ဧၿပီလထဲမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမက စစ္အစိုးရတပ္ေတြ ကိုယ့္ကိုလာမတိုက္ရင္
သူတို႔ကို သြားမတိုက္နဲ႔ ဆိုၿပီး KNLA အတြင္းမွာ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ဘူးတယ္။ အက်ိဳး
မရွိေတာ့ မၾကာမီမွာ အဲဒအ
ီ မိနက
႔္ ို ျပန္ရပ
ု သ
္ မ
ိ ္းလိက
ု ရ
္ တယ္။ မြန္ (NMSP) အဖဲက
႔ြ
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ အတြင္းမွာ နဝတနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲသြားခဲ့တယ္။ အဲဒီ
ေနာက္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ဆန္းမွာ MTA ေခၚ ခြန္ဆာရဲ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ဟာ
လက္နက္ခ်တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ နဝတ ေအာက္ကို ဝင္သြားတယ္။ ေနာက္ပင
ို ္း
အခ်ိဳ ႕အဖဲြ ႔ေ တြ စစ္ အ စိုး ရနဲ ႔ အပစ္ ရ ပ္ ၾ ကရာမွာ “လက္ န က္ နဲ ႔ ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရး
လဲလွယ္တယ္” ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရနဲ႔ လက္နက္ခ်ခိုင္းတာေတြပဲ ရွိခဲ့တယ္။ KNU
အေနနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္လႊတ္ၿပီး ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕
ေတြမွာ သြားေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမကိုယ္တိုင္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွာ
ရန္ကန
ု သ
္ ြားၿပီး ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫန
ႊ န
႔္ ႔ဲ ေဆြးေႏြးခဲဖ
့ ူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ သေဘာတူညီ
မႈ တစံုတခုရတဲ့အထိ ျဖစ္မလာခဲ့ပါ။ စစ္အစိုးရဟာ KNU အေပၚ ႏိုင္ငံေရးအရ
လွည့္စား ေတြေဝေအာင္လုပ္ၿပီး စစ္ေရးအရ ဖိတိုက္ခဲ့တယ္။ KNU က ကဲြထြက္
လာတဲ့ အဖဲြ႔ေတြကို ေမြးထားၿပီး KNU ကို ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ေနတာလည္း
ရွတ
ိ ယ္။ ဒါကိၾု ကည္ရ
့ င္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အစီအစဥ္ကန
ု ဆ
္ ံုးသြားၿပီလ႔ို ေျပာ
ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးျဖစ္ေပၚလာပံု ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ က်ေနာ္

ေလ့လာေတြ႔ရွိ ၾကားသိခဲ့သမွ်ကို ဘက္မလိုက္ဘဲ အက်ဥ္းၿခံဳးတင္ျပလိုက္တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြ မိမိတို႔ရဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြကို ရႈျမင္

165
Edkif[Hom

သင္ခန္းစာ ယူတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေရွ႕အခန္းေတြမွာ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစု

ေတြကို ဘယ္လို တိက
ု ခ
္ က
ို ္ေခ်မႈန္း ဖ်က္ဆီးခဲတ
့ ာေတြကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။

လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ ္ေရးအင္အားစုေတြကို ေခ်မႈန္းဖိ႔ု စစ္အစိုးရရဲ့ အပစ္
အခတ္ရပ္စဲေရး အစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ပထမေတြ႔ရွိတာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု
လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားနဲ႔သာ အပစ္ရပ္တာ ျပဳလုပ္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ
အင္အားစုေတြကိုလံုးဝလက္မခံဘူးလိ႔သိ
ု ရတယ္။ဒီလိုဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုေတြန႔ ဲ
မေဆြးေႏြး မေျဖရွင္းရင္ တျပည္လံုးအတိုင္းအတာေဆာင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရ
ႏိင
ု ဘ
္ ူး။ သူတမ
႔ို ွာလည္း လက္နက္ကင
ို အ
္ င္အားစု ရွတ
ိ ယ္။ ဘာလိ႔ု မေဆြးေႏြးႏိင
ု ္
တာလဲလ႔ို ေထာက္ၿပီးေမးလိက
ု ္ေတာ့ “ဒီလူေတြဟာ ဆူပူေရးသမားသက္သက္၊
မ်ိဳးခ်စ္ျ ပည္ ခ်စ္ တို င္းျပည္ နဲ ႔ လူ မ်ိဳးအတြ က္ အနစ္ နာခံ သူေ တြ မဟု တ္ ဘူး ။
အာဏာကို ျဖတ္လမ္းက ရယူခ်င္သူေတြပ”ဲ ဆိၿု ပီး လံဝ
ု လက္မခံ ျငင္းဆန္ေနတာကို
ေတြ႔ရတယ္။

ဒါက အထက္ကခ်ထားတဲ့ ေပၚလစီ၊ ဒီသေဘာထားဟာ တျပည္လံုးအတိင

ု ္း
အတာေဆာင္ၿပီး က်ယ္ျပန္တ
႔ ဲ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ျပည္တင
ြ ္းၿငိမ္း
ခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ဖို႔ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထင္ရွားတယ္။ သူတို႔ဟာ တိုင္းရင္း
သားအင္အားစုေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအင္အားစု ႏွစ္ခု စုစည္းေနတာကို ခဲြထုတ္ဖို႔
ျဖစ္တယ္။ ဒီအင္အားစု ႏွစ္ခုထဲမွာ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဟာ လက္နက္
ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အေတြ႔အႀကံဳ အႏွစ္သံုးေလးဆယ္ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။
ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုေတြရဲ့ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ အေျခခံနယ္ေျမေတြ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။
အာဏာရအစိုးရအဆက္ဆက္က မည္သို႔ပင္ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းခဲ့ေပမဲ့ ခိုင္မာစြာ
ရပ္တည္ႏင
ို တ
္ ဲ့ အဖဲ႔ေ
ြ တြျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတဟ
႔ို ာ ႏိင
ု င
္ ံေတာ္အစိုးရရဲ့ ထိင
ု ခ
္ ံု
ေနရာကို လုယမ
ူ ယ့္ လူေတြလည္း မဟုတဘ
္ ူး။ အလြနဆ
္ ံုး သူတရ
႔ို အ
ဲ့ မ်ိဳးသားမ်ား
စုစည္းေနထိုင္ရာ နယ္ေျမကို စီမံကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အခြင့္အေရးေတြေလာက္ပဲ
ေတာင္းဆိုမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလူေတြကို တစံုတရာ အခြင့္အေရးေပးၿပီး
နားလည္မႈရယူႏိုင္ရင္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ရပ္တည္ဖို႔ အေျခခံပ်က္စီး
သြားလိမ့္မယ္။ ရပ္တည္ဖို႔ေနရာမရွိရင္ ျပည္ပေရာက္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေပ်ာက္
သြားလိမ့္မယ္လို႔ တြက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ
ေရးျဖစ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ရဲ့ ၿပိဳင္ဘက္အဓိကရန္သူ ဒီမိုက

166
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေရစီအင္အားစုေတြကို ဦးတည္ေခ်မႈန္းဖို႔ ဒီလိုလုပ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ အေရး

ပါတဲ့ သူတို႔ရဲ့ ပထမနည္းဗ်ဴဟာ ျဖစ္တယ္။

ဒုတိယနည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ စုဖဲြ႔မႈအေနအထားျဖစ္တဲ့ တပ္ေပါင္းစုေတြနဲ႔

မေဆြးေႏြး၊ မညိႇႏိႈင္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ဘူး။ တဖဲြ႔ခ်င္းစီအေနနဲ႔ပဲ
ေဆြးေႏြးအပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္သြားဖို႔နည္းကို က်င့္သံုးတယ္။ အစုအဖဲြ႔နဲ႔
ေဆြးေႏြးရင္ အားပိုေကာင္းေနလိ႔ု အခြငအ
့္ ေရးေတြပိုေတာင္းႏိင
ု တ
္ ာကို ေရွာင္လို
တာလဲပါတယ္။ သီးျခားစီ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ အဖဲြ႔တဖဲြ႔နဲ႔ တဖဲြ႔အၾကား မတူညီ
တဲ့ စစ္ေရးအင္အားနဲ႔ အဖဲအ
႔ြ တြင္း စုစည္းမႈ အေျခအေနကိၾု ကည္ၿ့ ပီး အခြငအ
့္ ေရး
ေတြ ေပးတဲ့ေနရာမွာ ခဲြျခားထားတယ္။ ေစာတဲအ
့ ဖဲ႔ေ
ြ တြကို အခြငအ
့္ ေရးပိုေပးတယ္။
အင္အားႀကီးၿပီး စုစည္းတဲ့အဖဲြ႔ေတြကို အခြင့္အေရးပိုေပးတယ္။ တန္းတူ မထား
ဘူး။ ဒါဟာ “မူ” မဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္၊ မရိုးသားတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္။ အပစ္ရပ္တာပဲ
ေျပာေျပာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူတာပဲ ဆိုဆို တဖဲြ႔တစည္း ထဲကလာတဲ့ အင္အားစု
ေတြကို သူတခ
႔ို ်င္းျပန္ေပါင္းသြားေအာင္ ခြငမ
့္ ျပဳဘူး။ ဥပမာ KNU ကခဲထ
ြ က
ြ သ
္ ြားတဲ့
DKBA, KPF ပဒိုေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထိန္ေမာင္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီတို႔ကို

တဖဲြ႔တည္းျဖစ္ေအာင္ ခြင့္မျပဳဘူး။ KIO က ခဲြထြက္သြားတဲ့ ဗိုလ္မွဴးႀကီး လဆန္

ေအာင္နဲ႔ အဖဲြ႔က အျခား ကခ်င္အမ်ိဳးသားအဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ NDA-K နဲ႔ သြားေပါင္းခ်င္
တာကို ခြင့္မျပဳဘူး။ သီးျခားစီ ကဲြျပားေနေအာင္ တမင္ဖန္တီးေနတာ ျဖစ္တယ္။

တတိယနည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ စီးပြားေရးဆိင

ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးေတြကို စည္းရံုး
ဆဲြေဆာင္ေရး၊ အၾကပ္ကင
ို ္ေရးကိရယ
ိ ာ အေနနဲ႔ က်င္သ
့ ံုးေနတာကို ေတြရ
႔ တယ္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးလာတဲ့အဖဲြ႔တိုင္းကို ဘယ္လိုဘယ္ပံု
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုၿပီး ဆဲြေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အပစ္
အခတ္ရပ္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီမွာ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြကို ေလွ်ာ့ခ်တာ၊ ပိတ္ပင္
တာ၊ အျခား လူအမ်ားကို ပါေပးၿပီး ဝင္ေငြေလွ်ာ့နည္းသြားေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။
သူတစ
႔ ို မ
ီ သ
ံ လို နာခံၿပီး သူတ႔ ို ေနာက္က လိက
ု တ
္ အ
ဲ့ ဖဲ႔ေ
ြ တြ၊ ႏိင
ု င
္ ံေရးစကားမေျပာတဲ့
အဖဲြ႔ေတြကို စီးပြားေရးအခြငအ
့္ လမ္း ပိဖ
ု ြင့္ေပးတယ္။ သူတလ
႔ို ပ
ု ရ
္ ပ္ကို အာခံဆန္႔
က်င္တာမ်ိဳး၊ သူတို႔ဦးတည္တိုက္ေနတဲ့ NLD လို အင္အားစုကို ေထာက္ခံတာ
မ်ိဳး လုပ္မိရင္ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ပိတ္ပစ္တယ္။ ေထာက္ပံ့မႈေတြကို
ရပ္တတ
ံ့ ယ္။ အပစ္ရပ္အဖဲ႔ေ
ြ တြအတြင္းမွာ အဖဲအ
႔ြ စည္းအေနနဲ႔ မဟုတဘ
္ ဲ ပုဂၢိဳလ္

167
Edkif[Hom

ေရးအရ သူတို႔ကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းရင္ လိုက္

ေလ်ာခြင့္ျပဳတာ မ်ားတယ္။ အဖဲြ႔အစည္းထဲမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာပိုရွိသူ၊ တပ္
ဘက္ဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲေတြဆိုရင္ ပိုၿပီးလိုက္ေလ်ာ တတ္တယ္။ ဒါက သူ႔လူ
ျဖစ္ေအာင္ ေမြးျမဴတဲ့သေဘာပါသလို ၿမိဳ႕ျပအတြင္း အေျခအျမစ္ခိုင္မာသြား
ေအာင္နဲ႔ ေပ်ာ္ပိုက္နစ္ေမ်ာသြားေအာင္ လုပ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖဲြ႔အစည္း
အေနနဲ႔ ေတာင္းတာမ်ိဳးဆိုရင္ ေပးဖို႔ မလြယ္ဘူး။ အဖဲြ႔အစည္းအေနနဲ႔ စီးပြားေရး
ေတာင္တ
့ င္းတာကို မလိလ
ု ားဘူး။ ဒါအျပင္ အဖဲအ
႔ြ စည္းေတြရဲ့ ဝင္ေငြ ေရေသာက္
ျမစ္ကို ဖ်စ္ညႇစ္ပိတ္ဆို႔ႏိုင္ေအာင္ လုပ္တာေတြ ရွိခဲ့တယ္။

စတုတန
ၳ ည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ အပစ္ရပ္အဖဲတ
႔ြ ဖဲရ
႔ြ အ
ဲ့ တြင္းမွာ အတြင္းပဋိပကၡ
ေၾကာင့္ ကဲြအက္လာတဲ့အခါေတြမွာ ၾကားဝင္ကူညီသလိုနဲ႔ တဘက္ ဒါမွမဟုတ္
ႏွစဘ
္ က္စလံုးကို သုတသ
္ င္ရင
ွ ္းလင္းပစ္တာမ်ိဳးလည္း လုပခ
္ တ
ဲ့ ယ္။ သာဓကအေန
နဲ႔ နဝတနဲ႔ ပထမဆံုး အပစ္ရပ္ခဲ့တဲ့ MNDAA အမည္ခံ ကိုးကန္႔အဖဲြ႔အတြင္း
အကဲြအၿပဲမွာ ဒီလိုအျမတ္ထုတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ MNDAA
အဖဲ႔ေ
ြ ခါင္းေဆာင္ ဖုနက
္ ်ားရွငန
္ ႔ဲ ဖုနက
္ ်ားဖူး တိရ
႔ု ဲ့ ဖုနည
္ အ
ီ စ္ကို အုပစ
္ န
ု ႔ဲ တပ္ဘက္
ေခါင္းေဆာင္ ရန္မိုးအန္း၊ ရန္မိုးလွ်ံတို႔ရဲ့ ရန္ညီ အစ္ကို အုပ္စုအၾကား အာဏာ
လုပဲြမွာ သူတို႔နဲ႔ ပိုမိုနီးစပ္တဲ့ ဖုန္ညီအစ္ကိုဘက္က ကူညီၿပီး တိုက္ေပးခဲ့တယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာ အင္အား (၃ဝဝ) ေလာက္သာ က်န္တဲ့ ရန္ညီအစ္ကို အဖဲြ႔ကို
လက္နက္ခ်ေစၿပီး သံလင
ြ ္ျမစ္အေရွ႕ျခမ္း ကုန္းက်န္းၿမိဳ႕နယ္ထမ
ဲ ွာ အသြင္ေျပာင္း
ရဲ အျဖစ္နဲ႔ ေမြးထားခဲ့တယ္။ ရန္ညီေနာင္အဖဲြ႔ေတြရဲ့ လက္နက္က်ည္ဆံေတြကို
ဂုိေဒါင္အလိုက္ ရလိုက္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ကိုးကန္႔နယ္ထဲက မထြက္ေတာ့ဘဲ
တပ္ေတြခ်၊ ေျခကုတ္ယူထား လိုက္တယ္။

ဒုတယ
ိ သာဓကကေတာ့ ၁၉၉၅ ခုႏစ
ွ အ
္ တြင္း ဖုနည
္ အ
ီ စ္ကန
ို ႔ဲ ရန္ညအ
ီ စ္ကတ
ို ႔ို
ပဋိ ပ ကၡျ ဖစ္ေ နစဥ္ မွာ ကခ်င္ အ မ်ိဳးသား မံု ဆာလ ဦးေဆာင္ တဲ့ အ ဖဲြ ႔ တ ဖဲြ ႔ ဟာ
MNDAA ထဲ က ခဲြ ထြ က္ ၿ ပီး MDA ေခၚ မု န္း ကိုးေဒသကာကြ ယ္ေ ရးတပ္ ဖဲြ ႔ ကို

တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအဖဲြ႔ကို နဝတက သီးျခားအပစ္ရပ္အဖဲြ႔တခုအေနနဲ႔

အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့တယ္။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ MDA ရဲ့ ဒု-ေဒသကာကြယ္ေရး
ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး ကခ်င္လမ
ူ ်ိဳး မဟုတတ
္ ဲ့ “လီနင္မင္” က ကခ်င္လမ
ူ ်ိဳးေခါင္းေဆာင္
မ်ားကို ဖမ္းဆီးၿပီး အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈကို မခံယူ

168
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ႏိင
ု တ
္ ဲ့ တပ္ဖ႔ေ
ဲြ တြက သူက
႔ ဆ
ို န္က
႔ ်င္တက
ို ခ
္ က
ို ခ
္ ဲ့ သလို ေဒသခံျပည္သူေတြကလည္း
စုေပါင္းၿပီး ဆႏၵျပဆန္႔က်င္တယ္။ ဆႏၵျပဆန္႔က်င္တဲ့ ျပည္သူေတြက စခန္းကို
ဝင္သမ
ိ ္းၿပီး အဖမ္းခံထားရတဲ့ ကခ်င္လမ
ူ ်ိဳးေခါင္းေဆာင္ေတြကို လႊတ္ေပးခဲတ
့ ယ္။
တိုက္ပဲြျဖစ္ေနတဲ့ အဲဒီ ပဋိပကၡမွာ မံုဆာလဘက္ကေရာ လီနင္မင္ဘက္ကပါ
နအဖကို အေၾကာင္းစံုတင္ျပၿပီး ဝိုင္းကူေျဖရွင္းဖို႔ အကူအညီေတာင္း ခဲ့တယ္။
နအဖ ဘက္ကတပ္ေတြေစလႊတ္ၿပီး ၾကားဝင္ေျဖရွင္းေပးသလိုလိုနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ျမင့္လိႈင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ေအာင္ျမင့္ဦးတို႔ ပါဝင္ကြပ္ကဲၿပီး လီနင္မင္နဲ႔ အဖဲြ႔ေတြကို
တေယာက္မက်န္ သတ္ျဖတ္ေခ်မႈန္းခဲ့တယ္။ လီနင္မင္နဲ႔ အဖဲြ႔ဝင္ (၉၇) ဦးနဲ႔
ေဒသခံအရပ္သား အပါအဝင္ လူေပါင္း (၁၅ဝ) ခန္က
႔ ို သတ္ျဖတ္ခတ
ဲ့ ယ္။ မံဆ
ု ာလ
ကို ေထာက္ခံတဲ့ တပ္ေတြကို ဖ်က္သိမ္းလက္နက္သိမ္းၿပီး မံုဆာလကိုလည္း
ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ေထာင္တခုမွာ ႏွစ္ရွည္ခ်ထားလိုက္တယ္။ ယခုေတာ့ မံုဆာလ
ေထာင္ထဲမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ရၿပီ။ ဒီလို ႏွစ္ဘက္စလံးု ကို လွည့္စားေခ်မႈနး္ ၿပီး
လက္နက္နန
႔ဲ ယ္ေျမေတြကုိ သိမး္ ယူခတ
့ဲ ာ ရွပ
ိ ါတယ္။

ပၪၥမ နည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ သူတ႔ ို တပ္ရင္းတပ္ဖ႔ေ

ဲြ တြကို တိုးခ်ဲ႕ဝင္ေရာက္ေနရာ
ခ်ထားၿပီး စစ္ေ ရးအရ အသာစီး ရေအာင္ နဲ ႔ ထိ န္း ခ်ဳပ္ အ ၾကပ္ ကို င္ႏို င္ေ အာင္
လုပ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ ယ္။ ဒါမ်ိဳးကိုေတာ့ အပစ္ရပ္အဖဲ႔ေ
ြ တြ လႈပရ
္ ွားအေျချပဳတဲ့ ေဒသ
အတြင္းမွာနဲ႔ အပစ္ရပ္အဖဲြ႔ေတြရဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံစခန္းေတြကို ဝုိင္းရံပိတ္
ဆို႔ႏိုင္တဲ့ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေနရာေဒသေတြမွာ သူတို႔ရဲ့ ေျခလ်င္၊ ေျချမန္
တပ္ရင္းေတြ အေျမာက္တပ္ရင္းေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဝင္ေရာက္ခ်ထား
ခဲတ
့ ယ္။ ဒီလုိ တပ္ခ်ရာမွာလည္း တပ္ရက
ိ ၡာဖူလုေ
ံ ရး၊ တပ္မသ
ိ ားစု ဖံၿ႔ြ ဖိဳးေရးအတြက္
ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ့ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ ထြန္းၿပီးသား ၿခံေျမလယ္ေျမေနရာေကာင္း
ေတြကို ေရြးၿပီး တပ္ရင္းတရင္းအတြက္ ေျမ အက်ယ္ဧက (၃ဝဝ) ခန္႔ကို သိမ္း
ယူၾကတယ္။ လယ္ယာ ၿခံပိုင္ရွင္ေတြကိုေတာ့ ကာလတန္ဘိုးရဲ့ (၁) ရာခုိင္ႏႈန္း
ေလာက္ေ တာင္ မ ရွိ တဲ့ အမည္ ခံေ ငြေ ၾကးကိုေ ပးၿပီး သေဘာတူ ၾ ကည္ျ ဖဴစြာ
လႊအ
ဲ ပ္ေၾကာင္း လက္မတ
ွ ္ေရးထိုးေစတယ္။ ဒီလို ေျမယာေကာင္းေတြ သိမ္းယူၿပီး
စခန္းခ် တပ္ေဆာက္ရာမွာလည္း ေဒသခံျပည္သူေတြကို အဓမၼခင
ို ္းေစ၊ သူတဆ
႔ို ီ
က ေငြေၾကးေကာက္ခံတာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ အေျခက်ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ၾသဇာ
ေတြသံုး ဖိအားေတြေပးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာေတြ အေျခခိုင္ေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္
လာတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ စစ္ေရးအရလႊမ္းမိုးႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ေဖာ္

169
Edkif[Hom

ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ ဂြင္ေတြမွာ တပ္အင္အားေတြ (၃) ဆကေန (၄) (၅)

(၆) ဆအထိ တိုးခ် ခဲ့တယ္။ ဒီလို လုပ္ရပ္မ်ိဳးကို အပစ္ရပ္နယ္ေျမတိုင္းလိုလိုမွာ
လုပ္ခဲ့တယ္။ တဆက္တည္းမွာ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားလြယ္ကူေစဖို႔ လမ္းေဖာက္
တံတားေဆာက္တာေတြလည္း ေဒသဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအမည္ခံၿပီး ျပင္ဆင္ေဖာက္လုပ္
ခဲ့တယ္။

ဆ႒မနည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ အပစ္ရပ္အဖဲြ႔မ်ား အားနည္းၿပိဳကဲြပ်က္စီးသြား

ေအာင္ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ အေရးယူလုပ္ေဆာင္တာ တပ္ဖ်က္၊ လက္နက္သိမ္းတာ
တို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။

သာဓကအေနနဲ႔ ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ ရပ္တည္မမ
ႈ ခိင
ု မ
္ ာ၊ စီးပြားေရးဖံၿြ႔ ဖိဳးေရးကိသ
ု ာ
ဦးစားေပးၿပီး သူတို႔စီမံရာကို လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ခမ္းထီ
ဦးေဆာင္တဲ့ PNO ေခၚ ပအိဝ
ု ္းအမ်ိဳးသားအဖဲခ
႔ြ ်ဳပ္ရဲ့ တပ္ဖဝ
႔ဲြ င္မ်ားကို အထူးရဲအျဖစ္
အသြင္ေျပာင္းကာ လစာ၊ ရိကၡာေတြကို ထုတ္ေပးၿပီး သူတို႔ရဲ့ လက္ေအာက္ခံ
တပ္ဖဲြ႔အျဖစ္ ဝါးမ်ိဳသိမ္းသြင္းခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္။

ၿပီးေတာ့ ယခင္ ဗိလ

ု မ
္ ွဴးႀကီး ကဏ္းယြတ္ ဦးေဆာင္တဲ့ ရွမ္းျပည္အမ်ိဳးသားတပ္
မေတာ္ (SSNA) အဖဲြ႔ဝင္ တပ္မဟာ (၁၁) မွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီးကန္နနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္
အခ်ိဳ႕ကို ဖမ္းဆီးၿပီး ၂ဝဝ၅ ခုႏစ
ွ ္ ဧၿပီလ (၁၂) ရက္ေန႔မွာ သူတ
႔ ပ္ဖဲ႔ေ
ြ တြနပ
႔ဲ ါ လက္
နက္ခ်ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါရဲ့အဆက္ တပ္မဟာ (၁၉) မွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ကြမ္းေခးနဲ႔
ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အၾကပ္ကင
ို ၿ္ ပီး ေမလ (၂ဝ) ရက္ေန႔မွာ ၎တပ္ဖဝ
႔ဲြ င္မ်ားကို
လက္နက္အပ္ေစခဲပ
့ ါ တယ္။ ၎အဖဲဝ
႔ြ င္ ဗိလ
ု မ
္ ွဴးႀကီး စိင
ု ္းရီန႔ဲ က်န္တပ္ဖဝ
႔ဲြ င္ေတြက
နယ္စပ္ကိုေျပာင္းေရြ႕ၿပီး ဗိလ
ု မ
္ ွဴးႀကီး ယြတဆ
္ စ္ဦးေဆာင္တဲ့ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပင
ို ္း
တပ္မေတာ္နဲ႔ ပူးေပါင္းခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ SSNA အဖဲြ႔ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရတယ္။

ပေလာင္ျပည္နယ္လတ
ြ ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (PSLA) အဖဲဝ
႔ြ င္မ်ားကိလ
ု ည္း
အင္အားအလံုးအရင္းနဲ႔ ဝိင
ု ္းရံထားၿပီး ၂ဝဝ၅ ခုႏစ
ွ ္ ဧၿပီလ (၂၉) ရက္ေန႔မွာ အဓမၼ
လက္နက္ခ် ေစခဲ့တယ္။

၂ဝဝ၈ ခု ၾသဂုတလ
္ အတြင္းမွာလည္း ဥကၠ႒ေဟာင္း တာကလယ္ ဦးေဆာင္
ေနတဲ့ ပအိုဝ္းနီေခၚ ရွမ္းျပည္လူမ်ိဳးေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ (ရလလဖ)
လက္က်န္အဖဲ႔ေ
ြ တြကို တပ္အင္အားအလံုးအရင္းနဲ႔ ဝိင
ု ္းရံထားၿပီး အဓမၼလက္နက္
ခ် ေစခဲ့တာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။

170
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဒီလို အင္အားသံုး ဖ်က္သိမ္းဖို႔ မလြယ္တဲ့အဖဲြ႔ေတြအေပၚမွာ အျခားနည္းနဲ႔

အား နည္းသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ ာေတြ ေအာက္ပါအတိင
ု ္း ေတြရ
႔ ျပန္တယ္။

၂ဝဝ၅ ခုႏစ
ွ ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလဆန္းမွာ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ ရွမ္းျပည္တပ္မ
ေတာ္ (ေျမာက္ပိုင္း) SSA-N ရဲ့ နာယကႀကီး ဝါရင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္
ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေဆထင္ ကိဖ
ု မ္းၿပီး ႏွစတ
္ ရာေက်ာ္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတခ
္ တ
ဲ့ ယ္။ ႏိင
ု င
္ ံေရး
အရ ဦးေဆာင္ေနသူကို ဖမ္းဆီးဖယ္ရွားတဲ့နည္းနဲ႔ အဖဲြ႔အစည္းကို အားနည္း
လမ္းလဲြသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၎အဖဲြ႔ရဲ့ တပ္မဟာ (၃) ႒ာနခ်ဳပ္
စခန္းကိုလည္ အၾကပ္ကိုင္ၿပီး ေျပာင္းေရြ႕ေစခဲ့ပါတယ္။

KIO အဖဲြ႔အစည္းေပၚမွာလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေစာ္ကား မတရားလုပ္ခဲ့တာ ရွိပါ

တယ္။ ဥပမာ - ကခ်င္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) အဖဲြ႔ဝင္ထဲက

သူတက
႔ို အ
ို ႏၱရယ္ ေပးႏိင
ု တ
္ ဲ့ လူလယ
႔ို ဆ
ူ ရတဲ့ အရာရွတ
ိ ခ်ိဳ႕ကို ဖမ္းဆီးထားတာမ်ိဳး
လုပ္ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ဆန္းမွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း
မွာရွိတဲ့ တိုက္နယ္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး စခန္းထဲကို စစ္အစိုးရ ခလရ (၆၈) က အရာရွိနဲ႔
တပ္ဖဲြ႔တခ်ိဳ႕ဝင္ေရာက္ၿပီး အတန္ၾကာ စကားေျပာဆိုၿပီးမွ KIA အဖဲြ႔ဝင္ (၅) ဦးနဲ႔
အရပ္သားတဦးကို ေသြးေအးေအးနဲ႔ ပစ္ခတ္ကာ အေလာင္းေတြကို မီးရွိဳ႕ ဒီလုိ
လု ပ္ ၿ ပီး ထြ က္ သြားၾကတယ္ ။ အျခား ျဖစ္ ရ ပ္ တ ခု ကေတာ့ ကခ်င္ အ မ်ိဳးသမီး
ေက်ာင္းသူအခ်ိဳ႕အား နအဖတပ္ဖဝ
႔ဲြ င္အခ်ိဳ႕က မုဒန
ိ ္းက်င္ခ
့ တ
ဲ့ ာကို ထုတ္ေဖာ္ခလ
ဲ့ ႔ို
အဲဒီေက်ာင္းသူေတြအေပၚ ခႏၶာကိုယ္ေရာင္းစားတဲ့ မိန္းမပ်က္ေတြလို႔ စြပ္စဲြၿပီး
ေထာင္ခ်ခဲတ
့ ယ္။ ဒါေတြအျပင္ KIA နယ္ေျမအတြင္း ႀကိဳ တင္အေၾကာင္းမၾကားပဲ
နအဖတပ္ဖဲြ႔မ်ား ရံဖန္ရံခါ ဝင္ထြက္သြားလာျပတယ္။ ဒီလို လုပ္ျပတာေတြဟာ
သီးခံေန တဲ့ KIO/KIA ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ေအာက္ေျခထုက ယံုၾကည္မႈ
ကင္းမဲလ
့ ာေအာင္ နဲ႔ ကခ်င္ျပည္သူေတြ KIO/KIA အေပၚ ေထာက္ခမ
ံ က
ႈ ်ဆင္းၿပီး
ဆန္႔က်င္လာေအာင္ လုပ္တာျဖစ္တယ္။

သတၱမနည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ အပစ္ရပ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူထားတဲ့ အဖဲအ

႔ြ ခ်ိဳ႕ကို
အခြင့္အေရးအခ်ိဳ႕ေပးၿပီး လက္ကိုင္ဒုတ္လုပ္ကာ ႏိုင္ငံေရးစစ္ေရးမွာ ပိုမိုအား
ေကာင္းတဲ့ ၎တိဆ
႔ု င
ုိ ရ
္ ာ အမ်ိဳးသားအဖဲအ
႔ြ စည္းကို တိက
ု ခ
္ က
ို ္ေစခဲတ
့ ယ္။ ဥပမာ
- DKBA ကို ေထာက္ကူအားေပးၿပီး သူတို႔နဲ႔အတူ KNU/KNLA ကို တိုက္ခိုက္ေစ
ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ကေန ဒီေန႔အထိ ရွိေနတာကို အမ်ားၾကားသိၿပီးသား

171
Edkif[Hom

ျဖစ္တယ္။ ထို႔အတူ ကရင္နီျပည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး

(ကလလတ) ကိလ
ု ည္း ကရင္နအ
ီ မ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) ရဲ့ ကရင္နီ
တပ္မေတာ္က ေနရာယူထားတဲ့ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္က ညာမူကုန္းကို သူတို႔နဲ႔
အတူ ၂ဝဝ၆ ခုႏွ စ္ ကု န္ ပို င္း ကစၿပီး တို က္ ခို က္ေ စခဲ့ တ ယ္ ။ ယခု အ ခ်ိ န္ အ ထိ
ေျခကုတ္ယူႏိုင္တဲ့ေနရာက တိုက္ေနေစခဲ့တယ္။ ဒီလို လူမ်ိဳးစုတခု အတြင္းမွာ
အခ်င္း ခ်င္း တို က္ ခို က္ေ စၿပီး အျမတ္ ထု တ္ေ နတဲ့ လု ပ္ ရ ပ္ ဟာ ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရး၊
အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္တဲ့ လုပ္ရပ္မဟုတ္ဘူး။

အ႒မနည္းဗ်ဴဟာ ကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး ေနာက္

ဆံုးပိတ္ ႀကိတ္ေခ် ေခ်မႈန္းတဲ့ နည္းျဖစ္တယ္။

သူတဟ
႔ို ာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စကတည္းက တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုေတြ
နဲ႔ ႏိင
ု င
္ ံေရးအရ ဆႏၵမျပည္တက
ဲ့ စ
ိ က
ၥ ို ေဆြးေႏြးဖိက
႔ု စ
ိ က
ၥ ို ေရွာင္ခတ
ဲ့ ယ္။ တိက
ု ခ
္ က
ို ္
ေနသူတို႔ အခ်င္းခ်င္း အပစ္ရပ္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းဖို႔
ျဖစ္တာကို သူတို႔ သိေပမဲ့ သူတို႔ဟာ တရားဝင္အစိုးရ၊ လူထုက ေရြးေကာက္
တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အစိုးရ မဟုတလ
္ ႔ို ဆံုးျဖတ္ပင
ို ခ
္ င
ြ ့္ မရွဘ
ိ ူး။ ေနာင္တက္လာမဲ့
ေရြး ခ်ယ္ ခံ အ စိုး ရနဲ ႔ သာ ေဆြးေႏြး ပါ လို ႔ ဆို ၿ ပီး ေရွာ င္ ခဲ့ တ ယ္ ။ ေနာက္ေ တာ့
အမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပၿပီး အမ်ိဳးသားညီလာခံမွာ မိမိတို႔လိုလားတဲ့ အခြင့္
အေရးေတြ ပါဝင္ လာေအာင္ တက္ေ ရာက္ေ ဆြးေႏြး ပါလို ႔ ဆို လာျပန္ တ ယ္ ။
တကယ္တက္ေရာက္ၿပီး အမ်ိဳးသားျပည္နယ္၊ အမ်ိဳးသားေဒသ လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ
အခြင့္အာဏာေတြတင္ျပေတာ့ ညီလာခံဦးတည္ခ်က္နဲ႔ မကိုက္ညီဘူး ဆိုၿပီး
ပယ္တာလည္းရွိ၊ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးရဲ့ သေဘာတူညီမႈကို ရရွိဖို႔လိုတယ္ဆို
ၿပီး သူတို႔ေခါင္းေခါက္ေရြးခ်ယ္ထားၿပီး သူတို႔ေျပာသလို လိုက္လုပ္ေနတဲ့ ကိုယ္
စားလွယ္ အမ်ားစုရဲ့ ဆႏၵနဲ႔ ပယ္တာလည္း ရွိတယ္။ သူ႔ပဲြနဲ႔ သူ႔လူေတြအၾကား
မွာ ျငင္ျငင္သာသာ စကားလံုးလွလွနဲ႔ တင္သမွ်ကို ပယ္ခ်ခဲ့တယ္။ သူ႔ “လူ”၊ သူ႔
“မူ” ေတြနဲ႔ ခ်မွတ္ေရးဆဲြခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လိမ္ညာၿခိမ္း
ေျခာက္ ဟ န္ျ ပ အဓမၼ န ည္းေပါင္း စံု နဲ ႔ အမည္ ခံျ ပည္ သူ ႔ ဆႏၵ ခံ ယူ ပဲြ က်င္း ပၿပီး
အတည္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။ လာမဲ့ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ၿပီး
အေျခခံဥပေဒကို အျပည္အ
့ ဝ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေတာ့မယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာ
ေဖာ္ညြန္းထားခ်က္အရ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းအားလံုးဟာ တပ္မေတာ္

172
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ ကြပက
္ မ
ဲ ႈေအာက္မွာရွရ
ိ မယ္လ႔ို ဆိထ
ု ားတယ္။ အပစ္ရပ္ အဖဲ႔ေ
ြ တြရဲ့
တပ္ဖဲြ႔ဝင္အားလံုးကို အထူးရဲနဲ႔ နယ္စပ္ကာကြယ္ေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြအျဖစ္ အသြင္
ေျပာင္းၿပီး သူတို႔က ခ်ဳပ္ကိုင္ညြန္ၾကားတာဝန္ယူသြားမွာ ျဖစ္တယ္။ အပစ္ရပ္
အဖဲ႔ြ ႏိင
ု င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပါတီေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဝ
ဲြ င္ဖ႔ို ေျပာလာၿပီ
ျဖစ္တယ္။

ဒါကသူတို႔ရဲ့ ေနာက္ဆံုးအကြက္ ေနာက္ဆံုးလက္နက္နဲ႔ အၿပီးသတ္ အပစ္

ရပ္အဖဲြ႔ေတြကို ေခ်မႈန္းဝါးမ်ိဳဖ်က္ဆီးေတာ့မဲ့နည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒကို အျပင္မခံႏင
ို ဘ
္ ူးလိ႔ု ဆိထ
ု ားတာေၾကာင့္ ဒီအတိင
ု ္းပဲ အေကာင္
အထည္ေဖာ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တထစ္ၿပီးတထစ္ တရစ္ၿပီးတရစ္ အပစ္ရပ္အဖဲ႔ေ

ြ တြကို ေခ်ဖ်က္ဝါးမ်ိဳလာတာ
အခ်ိဳ႕အဖဲ႔ေ
ြ တြ လက္နက္အပ္လ႔ို အဆံုးသတ္သြားၿပီ။ သူတမ
႔ို ွာ အာဏာမရွိေတာ့
သူ တို ႔ အ မ်ိဳးသားျပည္ သူေ တြ ကို ဘယ္ လို မွ အကာအကြ ယ္ မေပးႏို င္ေ တာ့ ၿ ပီ ။
က်န္ေနေသးတဲ့ အဖဲြ႔ေတြကို မၾကာမီ အၿပီးအျပတ္ေခ်ဖ်က္ရန္ အစီအစဥ္အရ
အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေတာ့မယ္။ ဒီအဆင္က
့ ို ျဖတ္ေက်ာ္ရမဲ့ အဖဲမ
႔ြ ်ား ဘယ္လို
ဘယ္ပံု ရင္ဆင
ို ္ျဖတ္ေက်ာ္ၾကမွာလဲ?။ အပစ္ရပ္အဖဲြဝ
႔ င္မ်ား ဘာေတြေမွ်ာ္ကိုးၿပီး
ေတြေဝေနစရာ က်န္ေသးလို႔လဲ?

ဒီေနာက္ဆံုးအဆင့္မွာ တကယ္ေတာ့ စစ္အစိုးရဘက္က လိုခ်င္တာ တပ္

မဟုတဘ
္ ူး။ တပ္ကဖ
ို ်က္ၿပီး လက္နက္ကို သိမ္းယူဖ႔ျို ဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္အဖဲြ႔
ကမွ လက္နက္ကို ေပးအပ္ဖို႔ လက္မခံႏိုင္တာကို သိတာေၾကာင့္ တဆင့္ခံၿပီး
ဒီ လို လု ပ္ တာ ျဖစ္ တ ယ္ ။ ဒီ တပ္ေ တြ ကို သူ တို ႔ေ ခါင္းေဆာင္ တ ပ္ မွဴးေတြ နဲ ႔ ပဲ
ဆက္ထားမယ္။ ေဒသဂြင္ေတြ သတ္မွတ္ၿပီး ေနရာခ်ထားေပးမယ္။ လိုအပ္တဲ့
သင္တန္းေတြေပးမယ္။ လိုအပ္တာေတြ ျဖည့္စြက္ေပးမယ္လို႔ အေကာင္းေတြ
ေရြးၿပီး ေျပာလာေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူၿ႔ ခံေပါက္၊ သူ႔ေက်ာင္းဆင္း၊ သူလ
႔ ရ
ူ င္း
ေတြ မဟုတ္ေတာ့ သူတစ
႔ို တ
ိ ခ
္ ်ယံၾု ကည္မွာ မဟုတဘ
္ ူး။ အေျခအေနအရ တျဖည္း
ျဖည္းျခင္း ေက်ာသပ္စည္းရံုး ပံုသြင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ လဲလွယ္ၿပီး ဝါးမ်ိဳသြားဖို႔
ဒီလလ
ို ပ
ု ေ
္ နတာ ျဖစ္တယ္။ သူတ႔ို တပ္မေတာ္မွာ ယခင္က ရွခ
ိ တ
ဲ့ ဲ့ ကခ်င္တပ္ရင္း
ေတြ၊ ခ်င္းတပ္ရင္းေတြကိုေတာင္ ဖ်က္ခတ
ဲ့ ာကို ၾကည္ရ
့ င္ ဒီလို ဖ်က္ဖ႔ို ေသခ်ာေန
ပါတယ္။

173
Edkif[Hom

အပစ္ရပ္အဖဲ႔ေ
ြ တြအတြက္ တပ္ကအ
ို ပ္လက
ို ရ
္ င္ ဘာေတြေမွ်ာ္လင္စ
့ ရာ က်န္
ရွိေသးလဲ။ တပ္ဆိုတာ အထက္အမိန္႔ကို နာခံရတယ္။ လစာရိကၡာေထာက္ပံ့တဲ့
အဖဲ႔ေ
ြ တြအေပၚ သစၥာေစာင္သ
့ ရ
ိ တယ္။ ဒီေတာ့ မိမတ
ိ တ
႔ို ပ္အေပၚ ကိယ
ု ရ
့္ အ
ဲ့ င္အား
ေတြပါလို႔ မစဥ္းစားနဲ႔ေတာ့။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တုန္းက ပအိုဝ္း၊ မြန္၊ ရခိုင္နဲ႔ ျပည္သူ႔
ရဲေဘာ္အဖဲြ႔မ်ား လက္နက္ေပးအပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဟိုတုန္းက ဒီမိုကေရစီအစိုးရ၊
ဒီမိုကေရစီစနစ္အရ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားခြင့္ အေတာ္အတန္ရွိခဲ့တယ္။ ဒါေတာင္
၃-၄ ႏွစ္အၾကာမွာ မိမိတို႔ အမ်ိဳးသားအတြက္ ဘာမွျဖစ္မလာတဲ့အျပင္ ေခါင္း
ေဆာင္ေတြ ေထာင္ထဲဝင္ခဲ့ရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ အခုေခတ္မွာ ရွမ္း
(SSNA)၊ ပေလာင္ (PSLA)၊ ပအိဝ
ု ္း (ရလလဖ) တိ႔ု လက္နက္အပ္ၿပီး ဘာေတြရလိ႔ု
ဘာေတြျဖစ္ေနၾကၿပီလ။ဲ ဘာေတြ ေမွ်ာ္လင့္ႏင
ို ္ေသးလဲဆတ
ို ာ ေလ့လာၾကည္ပ
့ ါ။

စစ္အာဏာရွင္ေတြ အုပ္စိုးေနတဲ့ကာလမွာ တပ္ကို ပံုအပ္ေပးလိုက္တာဟာ

မိမိတို႔ရဲ့အသက္၊ မိမိတို႔ရဲ့ ဘဝကံၾကမၼာကို ပံုအပ္ေပးလိုက္တာနဲ႔ အတူတူပဲ။
မိမိတို႔ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖဲြ႔ဝင္ေတြရဲ့ မူလဦးတည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ခံယူခ်က္ေတြက
ဘာလဲ။ မိမတ
ိ ႔ို အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြကဆ
္ တ
ို ဲ့ ဦးတည္ခ်က္န႔ဲ အသက္
ကိစ
ု န
ြ လ
႔္ ွဴၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖ႔ို ဝင္ေရာက္လာတဲ့ မ်ိဳးခ်စ္လင
ူ ယ္၊ လူလတ္ေတြ
ျဖစ္တယ္။ ဒါကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး စစ္အစိုးရေအာက္ ကၽြန္သေဘာက္အျဖစ္နဲ႔
ခံေနၾကေတာ့လို႔ သူတို႔ကိုတြန္း ပို႔လိုက္မယ္ဆိုရင္ တရားမွ်တ ပါရဲ့လား။ ဒီလို
လု ပ္ ရ က္ တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ မ်ိဳး အနာဂတ္ မွာ မိ မိ ရဲေ ဘာ္ေ တြ နဲ ႔ ျပည္ သူေ တြ ရဲ့
တံေ တြး ခြ က္ မွာ နစ္ေ မ်ာရဖို ႔ ေသခ်ာတယ္ ။ လက္ န က္ ကို ေပးအပ္ တာဟာ
တကယ္ေတာ့ တပ္ကိုပါ ေပးအပ္တာထက္ သက္သာပါေသးတယ္။ ပစၥည္းကို
ေပးအပ္ၿပီး လူက လြတ္လပ္ေန ပါေသးတယ္။ လက္နက္တခု ဆံုးရံႈးသြားရင္
ေနာက္တခုရွာယူလ႔ို ရႏိင
ု ပ
္ ါေသးတယ္။ လူကပ
ို ါ အပ္လက
ို တ
္ ာဟာ တသက္တာ
သူ႔ ကၽြနခ
္ ဖ
ံ ႔ို ကိယ
ု သ
့္ ားသမီးေတြကို ေပးအပ္လက
ို သ
္ လို ျဖစ္မေနဘူးလား။ အႏွစ္
ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခရီးစဥ္မွာ အေတြ႔
အႀကံဳ သင္ခဏ္းစာေတြရခဲတ
့ ာလည္း မနည္းေတာ့ပါ။ ေပးဆပ္ခရ
ဲ့ တဲ့ အရင္းအႏွီး
ေတြကလည္း မနည္းေတာ့ၿပီ။ ဒီေတာ့ကာ ေကာင္းရာမွန္ရာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါေစ။
Guiding Star Mon Newspaper

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ေမလ+ဇြန္လ

174
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

zuf'&,frlonfom jrefrmhjy\em. xGufayguf

က်ႏုပ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အထိ

မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို အေျခခံေသာ ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို
တပါတီအာဏာရွင္ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ျဖင့္ အုပ္
ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွ ဒီေန႔ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အထိ (နဝတ၊ နအဖ) စစ္အစိုးရက
မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ ၿငိမဝ
္ ပ္ပိျပားေရး (ၿငိမ-္ ပိ) လမ္းစဥ္ျဖင့္
အုပခ
္ ်ဳပ္ခသ
ဲ့ ည္။ ဤလမ္းစဥ္ေပၚလစီမ်ားသည္ ကၽြႏပ
္ု တ
္ ႔ို ျပည္ေထာင္စက
ု ို ေအး
ခ်မ္းတည္ၿငိမတ
္ ိုးတက္ေအာင္ မျဖစ္ေစႏိင
ု ္ေၾကာင္း အမ်ားျပည္သတ
ူ ႔ို သိရၾွိ ကၿပီး
ျဖစ္ပါသည္။ နအဖစစ္အစိုးရသည္ လာမည့္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြ
က်င္းပၿပီး မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒႏွင့္ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကပ
ို င္ အေျခခံေသာ ၎တိ႔ု
အဆို စည္းကမ္းျပည့္ဝသည့္ ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးသြားမည္ဟု ဆိုပါ
သည္။ ဤ လမ္းစဥ္သည္လည္း က်ႏုပ္တို႔ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ျဖစ္ရွိေနေသာ
အဓိကျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအသိရွိသူ
အမ်ားစုႏင
ွ ့္ ျပည္သအ
ူ မ်ားက သိရန
ွိ ားလည္ထားၾကသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ အက်ိဳးမရွိ
မွန္း ထင္ရွားေသာ စမ္းတဝါးဝါးလမ္းစဥ္ ေပၚလစီမ်ားျဖင့္ အခ်ိနက
္ န
ု လ
္ ပ
ူ မ္း ႏိင
ု င
္ ံ
ကို ပိုမိုမနစ္မြန္းေစရန္ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံအေျခအေနႏွင့္ သင့္ေတာ္ေသာ လမ္းစဥ္
ေပၚလစီကို အျမန္က်င္သ
့ ံုးႏိင
ု ရ
္ န္ လိအ
ု ပ္ပါသည္။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခု၏ ႏိင
ု င
္ ံေရးလမ္းစဥ္
ေပၚလစီသည္ ထိုႏင
ို င
္ ၏
ံ ပကတိအေျခအေနႏွင့္ ကိက
ု ည
္ စ
ီ ပ္ဟပ္ရန္ လိအ
ု ပ္ေပ
သည္။ မကိုက္ညီသည့္ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္က်င့္သံုးမိပါက ျပႆနာမ်ိဳးစံုေပၚ
ေပါက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ႏိင
ု င
္ ၏
ံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးေရးတိက
႔ု ို ထိခက
ို ္
ပ်က္ျပားေစပါလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္မွန္သည့္ အေျခအေနကိုသိၿပီး သမိုင္းကို
လည္း ေနာက္ျပန္ၾကည့္၍ အနာဂတ္အတြက္ အေျဖညိႇရန္ လိုပါလိမ့္မည္။

175
Edkif[Hom

အေျဖသိႏင
ို ္ေရးအတြက္ ေအာက္ပါအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို သံုးသပ္ႏင
ို ရ
္ န္
တင္ျပပါသည္။

ပထဝီအေနအထားႏွင့္ လူမ်ိဳးစု

က်ႏုပတ
္ ႔ျို ပည္ေထာင္စသ
ု ည္ လူမ်ိဳးစုႀကီးတခုကသာ အေျခခ်ေနထိင
ု ပ
္ င
ို ဆ
္ င
ို ္
ေသာ ႏိုင္ငံမဟုတ္။ လူမ်ိဳးႀကီးမ်ား လူမ်ိဳးငယ္မ်ားက သီးျခားနယ္ေျမမ်ားျဖင့္
ပါဝင္ ဖဲြ႔စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ဗမာလူမ်ိဳးသည္ လူဦးေရအမ်ားဆံုးႏွင့္
အာဏာရထားေသာ လူမ်ိဳးႀကီး ျဖစ္သည္။ ေျမျပန္႔ေဒသႏွင့္ ႏိင
ု င
္ ၏
ံ အလယ္ပင
ို ္း
ေဒသတြင္ ေနထိင
ု ၾ္ ကသည္။ ကာလေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အာဏာရလာခဲသ
့ ျဖင့္
ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ တိတ
႔ု င
ြ ္ အျခားေသာ လူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ လႊမ္းမိုး
ထားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ လူဦးေရအရ ပိုမိုမ်ားျပားလာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး၊
စီးပြားေရး၊ ပညာေရး စသည္တတ
႔ို င
ြ လ
္ ည္း အျခားေသာ လူမ်ိဳးမ်ားထက္ တိုးတက္
ေရွ႕ေရာက္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ အျခားေသာ လူမ်ိဳးမ်ားဘက္ကို ျပန္ၾကည့္ပါက
မြန၊္ ရခိင
ု ၊္ ရွမ္း တိသ
႔ု ည္ တခ်ိနက
္ ဗမာတိ႔ႏ
ု င
ွ ့္ ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္ သီးျခားႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားျဖင့္
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အခိင
ု အ
္ မာ ရွလ
ိ ာခဲၾ့ ကသည္။ ကရင္နသ
ီ ည္လည္း သီးျခားလြတ္
လပ္သည့္ ႏိုင္ငံတခုအေနႏွင့္ တည္ရွိခဲ့သည္။ ကခ်င္ႏွင့္ "ဝ" တို႔သည္ သီးျခား
ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ မေပၚလြင္ေသာ္လည္း ၎တို႔လူမ်ိဳး၊ ၎တို႔ နယ္ေျမကို ၎တို႔
ကိယ
ု တ
္ င
ို ္ စီမအ
ံ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္လာခဲသ
့ ည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထင္ထင္ရွားရွား ရွခ
ိ သ
ဲ့ ည္။
ဤသို ႔ တသီး တျခားစီေ နလာခဲ့ ၾ ကေသာ လူ မ်ိဳးမ်ား၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈ ကိယ
ု စ
္ က
ီ ယ
ို င
္ ွႏင
ွ ့္ ရွလ
ိ ာခဲၾ့ ကေသာ လူမ်ိဳးမ်ား၊ ဤသိ႔ေ
ု သာ လူမ်ိဳးမ်ား
နယ္ေျမမ်ားကို တစုတစည္းတည္းအျဖစ္ ဖဲြ႔စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံတခုကို တည္
ေထာင္ပါက ထူးျခားေသာ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီရန္ ဖန္တီးဖို႔ လိုပါသည္။

လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္၏ ေလးနက္မႈ

လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ေပၚလာရန္မာွ လူတစုက အျခားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ကင္းလြတက

္ ာ
တသီးတျခား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူတကြေနထိင
ု ၿ္ ပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ လက္
ရွလ
ိ မ
ူ ်ိဳးမ်ားသည္ လြနခ
္ ဲ့ေသာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက သီးျခားလူမ်ိဳး
မ်ားအေနျဖင့္ တည္ရလ
ွိ ာခဲၾ့ ကသည္။ ထိသ
ု ႔ို သီးျခားလူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ရပ္တည္

176
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ႏိုင္ရန္မွာ ေတာတိရစာၦန္တို႔၏ ရန္၊ အျခားလူစုတို႔၏ ရန္၊ ရန္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခုခံ

ေတာ္လန
ွ ၿ္ ပီးမွ ျဖစ္တည္ ေပၚေပါက္လာရသည္။ အင္အားႀကီးေသာ လူစက
ု အင္
အားငယ္လူစုကို အႏိုင္က်င့္ လုယက္သတ္ျဖတ္ ကၽြန္ျပဳလာခဲ့ေသာ ရွည္လ်ား
သည့္ သမိင
ု ္းစဥ္တေလွ်ာက္တင
ြ ္ မေပ်ာက္မပ်က္ ရပ္တည္လာႏိင
ု ္ျခင္းမွာ ၎တိ႔ု
အတြင္း စည္းလံုးမႈ၊ ခ်စ္ၾကည္မ၊ႈ စြမ္းအား စိက
ု ထ
္ တ
ု မ
္ ႈ စသည္အ
့ ရင္းအႏွီးမ်ားစြာ
ရွခ
ိ ၾဲ့ ကသည္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတြင္ ဘာသာ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ တူညီေနျခင္းမွာ
ဘိုးေဘးဘီဘင္ေခတ္ ကာလမ်ားစြာတြင္ အတူေနထိုင္ႀကီးျပင္းလာၾက၍သာ
ျဖစ္သည္။ ထိသ
ု ႔ို ဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ား အတူတကြ ေနလာခဲၾ့ ကသျဖင့္ အရင္းအျမစ္
ကို စီစစ္ၾကည္လ
့ ွ်င္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးဆိသ
ု ည္မွာ ေသြးသား ေတာ္စပ္ၾကေသာ ေဆြမ်ိဳး
စုမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ လူမ်ိဳးတူကို ေဆြမ်ိဳးျဖစ္သည္ဟု သေဘာထားၿပီး
ကူညီေစာင့္ေရွာက္ၾကျခင္းမွာ သင့္ေတာ္မွန္ကန္ပါသည္။

လူ ဟူ၍ျဖစ္လာလွ်င္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး သိမ

႔ု ဟုတ္ ႏွစမ
္ ်ိဳးတြင္ ပါဝင္ရစၿမဲ ျဖစ္သည္။
လူမ်ိဳးတူလွ်င္ ဘဝကံၾကမၼာျခင္း ဆက္စပ္ေနၾကသည္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးသည္ ကိုယ့္
ႏိင
ု င
္ ံႏင
ွ ့္ လြတလ
္ ပ္ၿပီး အာဏာရထားေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္ပါက ထိလ
ု မ
ူ ်ိဳးတိ၏
႔ု ဘဝသည္
အလိလ
ု ုိ အခြငသ
့္ ာေနမည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ လူတမ်ိဳးက အဖိႏပ
ိွ ခ
္ ဘ
ံ ဝ၊ မလြတ္
လပ္ေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္ေနပါက ၎တိလ
႔ု မ
ူ ်ိဳးအားလံုးသည္လည္း မလြတလ
္ ပ္ေသာ
အဖိႏွိပ္ခံမ်ား ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။ လြတ္လပ္ေသာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ဘာ
သာ စကား၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈတက
႔ ို ို မိမိႏင
ို င
္ အ
ံ တြင္း လြတလ
္ ပ္စြာေျပာဆိသ
ု င္ၾကား
က်င့္သံုးႏိုင္ ေသာ္လည္း မလြတ္လပ္ေသာ လူမ်ိဳးတို႔အဖို႔ ထိုသို႔ ခံစားပိုင္ခြင့္မရွိ။
ပညာတတ္ရန္ အလုပ္ရရန္ သူတပါး၏ ဘာသာစကားစာေပကို လိုက္၍ သင္ယူ
ေနရသည္။ ထို႔ျပင္ အႏွိမ္ခံရ အထင္ေသးရ တန္းတူညီမွ်ျခင္းမရွိေသာ ကိစၥရပ္
မ်ားစြာကို ခံရမည္ျဖစ္သည္။ အိႏိၵယျပည္တြင္ ဇာတ္နိမ့္မ်ိဳးစုအတြင္း လူျဖစ္ပါက
အလိအ
ု ေလွ်ာက္ နိမ့္ေသာအဆင္တ
့ င
ြ ္ ေနရပါလိမမ
့္ ည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္
စုတြင္ တခ်ိန္က လူျဖဴလူမဲ ခဲြျခားမႈ ႀကီးမားေနစဥ္ လူမဲတေယက္အဖို႔ အလို
အေလ်ာက္ အႏွမ
ိ ခ
္ ရ
ံ မည္ ျဖစ္သည္။ လူသားတိသ
႔ု ည္ အသိပညာရွသ
ိ ည္။ ေမတၱာ
ဂရုဏာ ညႇာတာမႈ ရွသ
ိ ည္ဟဆ
ု ိုေသာ္လည္း လူမ်ိဳးတမ်ိဳးက အျခားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးကို
တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ ပစၥည္းလုကၽြန္ျပဳႏိုင္ခဲ့ျခင္းကို ဂုဏ္ယူစရာအျဖစ္ တခ်ိန္က
မွတယ
္ ခ
ူ ၾဲ့ ကသည္။ လြနလ
္ ာခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏစ
ွ အ
္ ခ်ိဳ႕အတြင္းမွာပင္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးက

177
Edkif[Hom

အျခားလူမ်ိဳးကို မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ခသ
ဲ့ ည္မွာ ထင္ထင္ရွားရွား ရွခ
ိ သ
ဲ့ ည္။ ဂ်ာမဏီ
က ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ေျခာက္သန္းေက်ာ္ကို သတ္ခဲ့ျခင္း၊ အီရတ္ (ဆဒမ္ဟစ
ူ န
ိ )္ က ကာဒ္
လူမ်ိဳး ႏွစ္သိန္းနီးပါးကို သတ္ခဲ့ျခင္း၊ ရဝမ္ဒါတြင္ ဟူတူလူမ်ိဳးက တူစီလူမ်ိဳး
ေျခာက္သန
ိ ္းေက်ာ္ကို သတ္ခဲ့ျခင္း၊ ေဘာ့စနီးယား ဟာဇီဂိုးဗီးနားတြင္ ဆာဗ္လမ
ူ ်ိဳး
တို႔ မူဆလင္မ်ိဳးႏြယ္စုကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ခဲ့ျခင္း၊ မၾကာေသးမီက
ဆူဒန္ႏင
ို င
္ ံ ဒါေဖွာေဒသတြင္ အာရပ္တက
႔ို လူမဲမ်ားကိသ
ု တ္ျဖတ္ျခင္း စသည္တ႔ို
မွာ လူမ်ိဳးတူရံုႏွင့္ ရန္သူစာရင္းဝင္ၿပီး ေခ်မႈန္းျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ လူမ်ိဳးေရး
အရ ခဲြျခားမႈ အႏိင
ု က
္ ်င္မ
့ ႈ ရွိေနသျဖင့္ လူတင
ို ္းသည္ မိမတ
ိ ၏
႔ို လံၿု ခံဳေရး တိုးတက္
ေရးအတြက္ မိမိလူမ်ိဳးအေပၚ အေျချပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ေသာ ျဖစ္စဥ္
သည္ သမိုင္းဦးေက်ာက္ေခတ္မွသည္ ယေန႔ကမာၻ႔ရြာ (ဂလိုဗယ္လိုင္ေဇးရွင္း)
ေခတ္အထိ ရွိေနေသးသျဖင့္ လူတို႔အဖို႔ မိမိလူမ်ိဳးသည္သာ မိမိတို႔၏ မွီခိုရာ
ျဖစ္ေနမည္မွာ သဘာဝက်ပါသည္။

မာ့ခ္ လီနင္ စတာလင္ႏွင့္ မာရွယ္တီးတိုးတို႔က လူမ်ိဳးေရးျပႆနာသည္

လူတန္းစားျပႆနာ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သည္။ လူတန္းစား ျပႆနာကို
ေျဖရွင္းလိုက္ပါက လူမ်ိဳးေရးျပႆနာသည္ အလိုလိုေျပလည္သြားမည္ဟု ဆို
သည္ ။ သို ႔ေ သာ္ ဆို ဗီ ယ က္ ယူ နီ ယံ သ ည္ ၎ ၊ ယူ ဂို ဆ လားဗီး ယားသည္ ၎
လူတန္းစားအေရး ဦးစားေပးစနစ္ကို ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္အတန္ စမ္းသပ္ခၿံ ပီး သည့္
ေနာက္ပင
ို ္းတြင္ လူမ်ိဳးအလိက
ု သ
္ ီးျခား ႏိင
ု င
္ မ
ံ ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားခဲရ
့ ၿပီ။ ၎
မွာ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာသည္ လူတန္းစားျပ ႆနာထက္ ပိုမိုေလးနက္ေၾကာင္း
သာဓကပင္ ျဖစ္သည္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာ့ျဖစ္စဥ္မ်ားအေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္ေသာ္

ထင္ရွားၿပီး အေရးပါေသာအခ်က္မ်ားကိုသာ ေဖာ္ျပပါမည္။ ျပည္ေထာင္စု

ျမန္မာႏိုင္ငံဟု ေပၚေပါက္မလာမီ ရုန္းကန္ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ ကာလတြင္ နယ္ခ်ဲ႕
ကိလ
ု န
ို ီႏင
ို င
္ ံ ျခားသားမ်ားအား ပူးေပါင္းတိက
ု ထ
္ တ
ု ၾ္ ကၿပီး တိင
ု ္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း
ညီရင္းအစ္ကို ပမာအခြင့္အေရးမ်ားကို သာတူညီမွ်ခဲြေဝယူၾကမည္ဟု ဖဆပလ
အဖဲြ႔က စည္းရံုးေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၎အေပၚတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားယံုၾကည္ၿပီး
ပါဝင္ စုစည္းေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည္။

178
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တဖန္ ေျမျပန္႔ပိုင္း ေအာက္ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္တို႔က လြတ္လပ္ေရးေပး

မည္။ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ခ်န္ထားဦးမည္ဟု အဂၤလပ
ိ တ
္ ႔ေ
ို ျပာလာေသာအခါ
လြတ္လပ္ေရးအတူတကြ တခ်ိန္တည္းတြင္ ရယူႏိုင္ရန္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆို
ခဲသ
့ ည္။ ဤတြင္ ဆိင
ု ရ
္ ာလူမ်ိဳးႏွင့္ နယ္ေျမမ်ားကို ေဒသခံလမ
ူ ်ိဳးမ်ား ကိယ
ု တ
္ င
ို စ
္ မ
ီ ံ
အုပခ
္ ်ဳပ္ခန္ခ
႔ ဲြ ႏိင
ု သ
္ ည့္ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြင့္ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စဖ
ု စ
႔ဲြ ည္း
ရန္ ညိႇႏိႈင္းသေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရလာသည့္အခါ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္ ေျမျပန္႔ေန

လူမ်ိဳးစုႀကီးမ်ားအား မည္သည္အ
့ ခြငအ
့္ ေရးမွ် မေပးခဲသ
့ ည္အ
့ တြက္ တိင
ု ္းရင္းသား
မ်ား၏ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ႏွင့္
ျပည္သရ
႔ူ ဲေဘာ္အဖဲ႔ေ
ြ တြကလည္း လူတန္းစားအျမင္ႏင
ွ ့္ ေတာ္လန
ွ လ
္ ာခဲၾ့ ကသည္။

၁၉၆၂ ခုႏစ
ွ ္ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းအာဏာမသိမ္းမီအထိ က်ေနာ္တ႔ျို ပည္ေထာင္စု
တြင္ တိုင္း ရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔ ယေန႔ကဲ့သို႔ မ်ားမ်ားစားစား
မရွိ ေသးပါ။ လႊတ္ေတာ္တြင္ လူမ်ိဳးစုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ၎တို႔၏ ရသင့္ရ
ထိက
ု ္ေသာ အခြငအ
့္ ေရးမ်ားကို ပါလီမန္လတ
ႊ ္ေတာ္တင
ြ ္ ေတာင္းဆိတ
ု က
ို ပ
္ ဝ
ဲြ င္မႈ
အားေကာင္း ေအာင္ျမင္လာေသာအခါ ၎ကို ဟန္႔တားေခ်ဖ်က္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ေနဝင္းႏွင့္ ဗမာ့ႏင
ို င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္ အခ်ိဳ႕ ပူးေပါင္းၿပီး အာဏာသိမ္းခဲၾ့ ကသည္။
အာဏာသိမ္းၿပီးေသာအခါ တိင
ု ္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်
သည္။ ယခင္ေပးထားၿပီးေသာ တိင
ု ္းရင္းသား အခြငအ
့္ ေရး ျပည္နယ္အခြငအ
့္ ေရး
မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အာဏာကို စစ္ဗိုလ္မ်ားက ဝင္ေရာက္ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔
ေနာက္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ (မဆလ) ႏွင့္ လွည့္စားခဲ့သည္။ စစ္တပ္ကို
တိုးခ်ဲ႕ၿပီး စစ္ဆင္တက
ို ခ
္ က
ို ခ
္ ဲသ
့ ည္။ ဤသိ႔ု လုပခ
္ ဲ့ေသာေၾကာင့္ ကခ်င္၊ ကယန္း၊
ခ်င္း၊ ပေလာင္၊ ပအိုဝ္း၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ "ဝ" အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရး အဖဲြ႔မ်ား
ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ကန္႔သတ္ဖ်က္ဆီး
ခံခရ
ဲ့ သည္။ ဤသိ႔ျု ဖင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ျပည္သတ
ူ ရပ္လံုး မခံမရပ္ႏင
ို ္ေတာ့သျဖင့္
(၈) ေလးလံုး အေရးအခင္းႀကီး ေပၚေပါက္လာရသည္။ ဤသည္မွာ မဟာလူမ်ိဳး
ႀကီးဝါဒကို စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာ ဖက္ဆစ္စနစ္
ေၾကာင့္ ဗမာလူမ်ိဳးအတြင္း ျပႆနာေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ေနဝင္း၏ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ႏွင့္ အစိုးရခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။

179
Edkif[Hom

(၈) ေလးလံုးအေရးအခင္းေနာက္ပင
ို ္းတြင္ အာဏာရလာေသာ နဝတ၊ နအဖ
စစ္အစိုးရသည္ ဒီမိုကေရစီလိုလားေသာ အင္အားစုမ်ားကို ၿဖိဳႏိုင္ရန္ အျပင္း
အထန္ ႀကိဳးစားရေတာ့သည္။ တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုႏင
ွ ့္ ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစု
တို႔ ပူးေပါင္းမိၿပီး အတိုက္အခံအင္အားစုႀကီး ျဖစ္မသြားေစရန္ တိုင္းရင္းသား
အင္အားစုမ်ားကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ဆဲြေဆာင္ခဲ့သည္။ ႏွစ္အတန္ၾကာ
ေသာ္ ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုမ်ား အေျခယိင
ု သ
္ ြားသည္အ
့ ခါ အပစ္ရပ္တင
ို ္းရင္းသား
အင္အားစုမ်ားကို နည္းေပါင္းစံုႏင
ွ ့္ ၿဖိဳခဲလ
ြ ာျပန္သည္။ အမွနမ
္ ွာ နဝတ၊ နအဖ စစ္
အစိုးရသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း၏ ေနာက္လိုက္မ်ားပီပီ ၎၏အေတြးအျမင္ အယူ
အဆမ်ားကို လက္ခံထားၿပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ထပ္မံဖိႏွိပ္ဝါးမ်ိဳ ေနျခင္းျဖစ္
သည္။

ယခုအခါ လက္နက္ကိုင္ထားေသာ ကြန္ျမဴနစ္တပ္ဖဲြ႔မ်ား မရွိေတာ့ပါ။ လက္

နက္ကင
ို ္ ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစု အခ်ိဳ႕ရွပ
ိ ါသည္။ အမ်ားစုမွာ တိင
ု ္းရင္းသားလက္
နက္ကင
ို ္ အင္အားစုျဖစ္သည္။ ၎တိက
႔ု ို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ရန္ နအဖတိက
႔ု နယ္ျခား
ေစာင့္တပ္၊ ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။ အဓိကက်
ေသာ တိင
ု း္ ရင္းသားအဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားက လက္မခံၾကပါ။ လက္နက္ႏင
ွ ့္ ေျဖရွင္းမည္
ဆိုလွ်င္လည္း ျပည္တြင္းစစ္မီး ႀကီးႀကီးမားမား ျပန္ထေတာက္ေတာ့မည္။

ဤျဖစ္စဥ္ႏွင့္ လက္ရွိအေနအထားအေပၚ သံုးသပ္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ တိုင္း

ရင္းသားမ်ား၏ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အမ်ိဳးသားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးမ်ားကို မေပး
ပါက ဤ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ျပႆနာကို မည္သမ
႔ို ွ် ေျဖရွင္းႏိင
ု မ
္ ည္ မဟုတပ
္ ါ။ ဗမာအမ်ိဳး
သားေရးဝါဒီ မ်ားအေနႏွင့္ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ဆက္လက္စိုးမိုးရန္ ဆႏၵမ်ား
စြာ ရွိေသးသည္။ ထိုအျမင္ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေသာလူမ်ိဳး အာဏာရလူမ်ိဳး ဆို
သည့္ ဗမာလူ မ်ိဳးျပည္ သူ မ်ားစြာတို႔ သည္ ကိုယ္လက္အ ဂၤါျပည့္ စံု ပါလ်က္ႏွင့္
လူတကာကို ေအာက္ႀကိဳ႕ခံၿပီး ေတာင္းစားေနရသူ မ်ားစြာျဖစ္ရွိေနရသည္။ အနံ႔
အသက္ဆိုးေသာ အမႈိက္ပံုမ်ားကို မီွခိုၿပီး စားေသာက္ရွင္သန္ေနရသူမ်ားစြာ
ျဖစ္ရွိေနရသည္။ သူတပါးႏိင
ု င
္ တ
ံ င
ြ ္ ခႏၶာကိယ
ု ္ႏင
ွ ့္ လုပအ
္ ားကိုေရာင္းစားၿပီး ကၽြန္
ခံေနရသူ မ်ားစြာျဖစ္ရွိေနရသည္။ ကေလးသူငယ္မ်ား စစ္တပ္ထဲ အတင္းဆဲသ
ြ င
ြ ္းခံ
ေနရျခင္း မ်ားစြာျဖစ္ရိေ
ွ နသည္။ ဤဆင္းရဲဒက
ု အ
ၡ ဝဝတိသ
႔ ု ည္ အက်ိဳးတရားမ်ားသာ
ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း၏ အရင္းခံအေၾကာင္းတရားကို ဗမာျပည္သူ

180
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မ်ား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ျခင္းမရွိေသးသမွ် ေျပာင္းလဲရန္ လြယ္ကူမည္

မဟုတ္ပါ။ အဓိကအေၾကာင္းတရားမွာ လူမ်ိဳးစံုႏိုင္ငံျဖစ္ပါလ်က္ႏွင့္ ဗမာလူမ်ိဳး
တမ်ိဳးတည္း ကသာ စိုး မိုး ခ်ယ္ လွ ယ္ အာဏာရယူ ထားႏို င္ ရ န္ ႀကံ စ ည္ အား
ထုတ္ေနေသာ မဟာဗမာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ဖက္ဒရယ္ဆိုသည္မွာ

ဖက္ဒရယ္ (Federal) ဟူေသာ ေဝါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္မွာ “ပူးေပါင္းဖဲြ႔စည္း

ျခင္းႏွင့္ ဆိင
ု ္ေသာ” ျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္စတိတ္ (Federal state) ဖက္ဒရယ္ယန
ူ ယ
ီ ံ
(Federal union) တို ႔ မွာ “ျပည္ န ယ္ မ်ားျဖင့္ စုေ ပါင္း ဖဲြ ႔ စ ည္း ထားေသာ ျပည္

ေထာင္ စုႏို င္ ငံ ” ျဖစ္ သ ည္ ။ တနည္း အားျဖင့္ “စစ္ မွ န္ေ သာျပည္ေ ထာင္ စု ”

ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ရွင္းရွင္းလင္း လင္းမွန္မွန္ကန္ကန္ အဓိပၸာယ္ရွိေနပါလ်က္ ဤ
“မူ” ကို မလိလ
ု ား လက္မခံႏင
ို ္ေသာ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းႏွင့္ အဖဲတ
႔ြ က
႔ို ဖက္ဒရယ္ကို
“ခဲြ ထြ က္ေ ရး” ဟူ ၍ ေျပာင္ေျပာင္ တ င္း တင္း အဓိ ပ ၸာ ယ္ေ ဖာ္ ကာ ႏို င္ ငံေ တာ္
အာဏာကို သိမ္းယူခသ
ဲ့ ည္။ ၎တိ႔ု အာဏာရထားေသာ သက္တမ္းတေလွ်ာက္
လံုးတြင္ စာသင္ေက်ာင္း၊ တပ္မေတာ္၊ မဆလပါတီ ဝင္မ်ားႏွင့္ ဝန္ထမ္းမ်ားအၾကား
တြင္ လည္းေကာင္း၊ ၎တို႔ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ ေရဒီယို၊ သတင္းစာမ်ားတြင္
လည္းေကာင္း၊ ဤအတိုင္း ရိုက္သြင္းထားခဲ့သည္။ ဤသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းႏွင့္
အေပါင္းပါတို႔က ေျပာင္းျပန္အျမင္ သြတ္သြင္းထားျခင္းျဖင့္ ၎တို႔အာဏာသိမ္း
ထားျခင္းကို အေကာင္းျမင္လာေစရန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုေနသည့္
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စမ
ု က
ူ ို ျပည္သအ
ူ မ်ားက အရွညသ
္ ျဖင့္ ဆန္က
႔ ်င္ေနေစရန္
ဖန္တီးထားခဲ့သည္။ နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း၏ တပည့္
မ်ားပီပီ ဤအျမင္သေဘာတရားကို ဆက္လက္ကိုင္စဲြျဖန္႔ခ်ီေနၾကသည္။

ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္ေ ထာင္ စုႏွ င့္ ပတ္ သ က္ ၍ ပို မို သိ ရွိ နားလည္ႏို င္ ရ န္ စံျ ပ
ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုႏင
ို င
္ တ
ံ ခု အေၾကာင္းအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏတ
ူ ္ေဖာ္ျပလိက
ု ္
ပါသည္။ ကမာၻတင
ြ ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စပ
ု စ
ံု ံ အပီျပင္ဆံုးႏွင့္ သက္တမ္းအရွည္
ဆံုးႏိုင္ငံမွာ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသည္ ဥေရာပတိုက္
အလယ္ပိုင္း ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီႏွင့္ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံတို႔အၾကားတြင္
တည္ရွိသည္။ ဧရိယာစတုရန္း မိုင္ (၁၆,ဝဝဝ) မွ်သာ ရွိၿပီး၊ လူဦးေရလည္း

181
Edkif[Hom

(၆,၅ဝဝ,ဝဝဝ) ေက်ာ္သာရွိေသာ ႏိင

ု င
္ ံ ငယ္တခုျဖစ္သည္။ ေတာင္ျမင္မ
့ ်ားထူထပ္ၿပီး
စိက
ု ပ
္ ်ိဳးႏိင
ု ္ေသာ ေျမအလြနန
္ ည္းသည္။ တန္ဘိုးႀကီးမားေသာ ေျမေပၚေျမေအာက္
သယံဇာတ နည္းပါးၿပီး ကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္သည္။ စားေရရိကၡာမ်ား
မလံုေလာက္သျဖင့္ ျပည္ပမွ မွာယူတင္သင
ြ ္းေနရသည္။ သဘာဝေရတံခန
ြ မ
္ ်ားမွ
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္ယူသည္။ နာရီႏွင့္ ေဆးရံုသံုးကိရိယာမ်ားကို အဓိက
ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနေသာ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္သည္။

ဤ ႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာစကားအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျပာဆိုေနေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္

ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈသာသနာတြင္လည္း ကဲြျပားမႈ ရွိေနျပန္သည္။ ဤသို႔ေသာ
အေနအထား မ်ိဳးတြင္ ႏိင
ု င
္ က
ံ ို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စပ
ု စ
ံု ံျဖင့္ စုစည္းထားသည္။
ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္ရံုးသံုးဘာသာစကား (၄) မ်ိဳး ျပ႒ာန္းထားသည္။
ကန္တံု ေခၚ ျပည္နယ္ (၂ဝ) ရွၿိ ပီး အခြငအ
့္ ာဏာတဝက္မွ်သာရွိေသာ ကန္တဝ
ံု က္
သိမ
႔ု ဟုတ္ အာဏာတဝက္ရွိ ျပည္နယ္ (၆) ခုရသ
ွိ ည္။ အထက္လတ
ႊ ္ေတာ္သေဘာ
ေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီတြင္ ကန္တံု (၂ဝ) ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္ (၂)
ဦးစီႏွင့္ ကန္တံုဝက္ (၆) ခု မွ (၁) ဦးစီ ေပါင္း (၄၆) ဦးျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည္။
ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသို႔ လႊဲအပ္ထားေသာ အခြင့္အာဏာ
မ်ားမွအပ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရွသ
ိ ည္။ ဒီမက
ို ေရစီ က်င္စ
့ ဥ္မ်ားကိလ
ု ည္း ပီျပင္စြာ
က်င္သ
့ ံုးၾကသည္။ ဆြစဇ
္ ာလန္ႏင
ို င
္ သ
ံ ည္ ျပည္ေထာင္စစ
ု နစ္တင
ြ ္ စံျပျဖစ္သကဲသ
့ ႔ို
ဒီ မို ကေရစီ က်င့္ သံုး မႈ တြ င္ လ ည္း စံျ ပျဖစ္ သ ည္ ။ ဤသို ႔ ျပည္ န ယ္ မ်ားအား
အာဏာခဲြေဝေပးထားျခင္း ျပည္သူမ်ားအား ဒီမိုကေရစီေပး ထားျခင္းေၾကာင့္
ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ ေလ်ာ့ရဲအားနည္းျခင္း မရွိ၊ စည္းလံုးမႈ
ခိုင္မာေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးတြင္လည္း အားနည္း
ျခင္း မရွ၊ိ အရြယ္ေရာက္ၿပီးေသာ အမ်ိဳးသားတိင
ု ္းကို စစ္ပညာသင္ၾကားေပးထားၿပီး
လက္နက္ႏင
ွ ့္ စစ္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ား အပ္ႏထ
ွံ ားသည္။ လိအ
ု ပ္သည္အ
့ ခါ
အခ်ိန္တိုအတြင္း ေခၚယူႏိုင္ၿပီး ပံုမွန္တပ္ဖဲြ႔တခုလို တာဝန္ေပးႏိုင္သည္။ ဤသို႔
မတူညီေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ မတူညီေသာ ကိုးကြယ္မႈမ်ား ရွိသည့္ႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳး
ေရးအရ တမ်ိဳးအေပၚတမ်ိဳး လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္မႈမရွိ၊ ကိုးကြယ္မႈဘာသာ သာ
သနာ တခုအေပၚတခု လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္မႈမရွိ၊ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရး
ေပးထားျခင္း လြတလ
္ ပ္ခင
ြ ့္ေပး ထားျခင္းျဖင့္ ထိသ
ု ႔ို ခ်စ္ၾကည္စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ၾ္ က

182
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ၿပီး ႏွစရ
္ ာေပါင္းမ်ားစြာ တည္တန္ခ
႔ ဲ့ေသာ ဆြစဇ
္ ာလန္ႏင
ို င
္ က
ံ ို က်ႏုပတ
္ ႔ို အတုယူ
သင့္ပါသည္။

တခုတည္းေသာ ႏိုင္ငံေရးထြက္ေပါက္

က်ႏုပ္တ႔ို ျပည္ေထာင္စုကို အာဏာရအုပ္စိုးသူတ႔က

ို မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို
အေျခခံထားၿပီး ဒီမက
ို ေရစီစနစ္ႏင
ွ ့္ တဲဘ
ြ က္၍ လည္းေကာင္း၊ ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္စနစ္ႏင
ွ ့္
တဲဘ
ြ က္၍ လည္းေကာင္း၊ အုပခ
္ ်ဳပ္လာခဲရ
့ ာတြင္ တိင
ု ္းျပည္ကို ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္
တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္၍ မရေၾကာင္း အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္မ်က္ေမွာက္ေခတ္
သမိုင္းေၾကာင္းက သက္ေသျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ကိုးကြယ္ရာ သာ
သနာေပါင္းစံုတို႔ အေျခခံခိုင္ခိုင္မာမာရွိႏွင့္ ၿပီးေသာ ႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳး သို႔မဟုတ္
သာသနာ တခုခက
ု သ
ို ာ ဦးစားေပးၿပီး က်န္သည္မ်ားကို ဖိႏပ
ွိ ထ
္ ားပါက မည္သမ
႔ို ွ်
ညီၫႊတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္၍ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးသည္ အျခား
ေသာလူမ်ိဳးမ်ားကို လိက
ု လ
္ ဖ
ံ ိႏပ
ွိ ္ေနပါက အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ရ
ံ ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း
မလြတ္လပ္၊ ဖိႏွိပ္ေသာလူမ်ိဳးမွာလည္း မလြတ္လပ္၊ လူအားလံုး လြတ္လပ္ခြင့္
ဆံုးရံႈးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္မ်ား ဆိုခဲ့ေသာစကားသည္ က်ႏုပ္တို႔
ႏိုင္ငံအတြက္ အျပည့္အဝ မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသျပေနပါသည္။

တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝ)

ခန္႔ ေနလာခဲရ
့ ေသာ ျပည္သမ
ူ ်ားသည္ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို ရြမ
ံ န
ု ္းၿပီး ဒီမက
ို ေရစီ
ကို လိုလားေတာင္းဆို ေနၾကသည္။ ဖိႏွိပ္ဝါးမ်ိဳျခင္း ခံေနရေသာ တိုင္းရင္းသား
ျပည္သမ
ူ ်ားသည္လည္း ဒီမက
ို ေရစီကို လိလ
ု ားေတာင္းဆိုေနၾကသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္
ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ဗမာျပည္သမ
ူ ်ားႏွင့္ တိင
ု း္ ရင္းသားျပည္သူ
မ်ားအၾကား ကြာ ဟမႈ မ ရွိ အတူ တူပ င္ ျဖစ္ သ ည္ ။ အမ်ိဳးသားတန္း တူေ ရးႏွ င့္
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ ေဆာက္ေရးအတြက္
မူကား ကြာျခားမႈ အေတာ္အတန္ရွိႏင
ို ္ ပါသည္။ အာဏာရအုပစ
္ ိုး သူအဖဲဝ
႔ြ င္မ်ားႏွင့္
၎တိ၏
႔ု ဝါဒမိင
ႈ ္းတိက
ု ္ ျခင္းကို ခံခရ
ဲ့ ေသာ ဗမာျပည္သအ
ူ ခ်ိဳ႕တြင္ လက္မခံလသ
ို ူ
မ်ားစြာ ရွိေနပါေသးသည္။ အာဏာရသူတက
႔ို ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြင့္ ေပးလိက
ု လ
္ ွ်င္
ဆိဗ
ု ယ
ီ က္ယန
ူ ယ
ီ ံႏင
ွ ့္ ယူဂဆ
ို လားဗီးယားတိလ
႔ု ို ခဲထ
ြ က
ြ သ
္ ြားၾကမည္။ ျပည္ေထာင္စု
ၿပိဳကဲြသြားမည္ဟု ေျခာက္လွန္႔ဝါဒျဖန္႔ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဆိုဗီယက္

183
Edkif[Hom

ယူနီယံႏွင့္ ယူဂိုဆလားဗီးယားတို႔ ၿပိဳကဲြသြားရျခင္းမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ေၾကာင့္

မဟုတ္၊ တပါတီအာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ျဖင့္ စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထား
ေသာေၾကာင့္သာ ျဖစ္သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒသည္ လူမ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္
ခြင့္ႏွင့္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္တို႔ကို အားမေပး၊ လူတန္းစား
အေရး၊ စားဝတ္ေနေရးႏွင့္ ရုပ္ဝါဒကိုသာ ဦးစားေပး အေျချပဳထားသည္။ ထို႔
ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးကဲြႏွင့္ ကိုးကြယ္မႈ သာသနာ မတူသူတို႔ကို ကန္႔သတ္ဖိႏွိပ္ထား
သလိုျဖစ္ၿပီး အံတဆ
ု န္က
႔ ်င္သမ
ူ ်ား ေပၚေပါက္လာ ရသည္။ ဆြစဇ
္ ာလန္တင
ြ ္ ဆိဗ
ု ီ
ယက္ ယူ နီ ယံႏွ င့္ ယူ ဂို ဆ လားဗီး ယားတို ႔ ကဲ့ သို ႔ ခဲြ ထြ က္ ရ န္ အဘယ္ေ ၾကာင့္
မေတာင္းဆိုၾကသနည္း။ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရန္ လိုပါသည္။

ဒီမက
ို ေရစီႏင
ွ ့္ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးမ်ားလည္း ရွ၊ိ လူမ်ိဳးေရးဆိင
ု ရ
္ ာ လြတလ
္ ပ္ခြင့္
မ်ားလည္း ရွၿိ ပီးေသာ လူမ်ိဳးတိသ
႔ု ည္ လြတလ
္ ပ္ေရးကို ေတာင္းဆိရ
ု န္အေၾကာင္း
မရွိ။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံရမႈ မရွိေသာ ကိုးကြယ္မႈသာသနာတခုသည္ အခ်ဳပ္အျခယ္
ကင္းလြတရ
္ န္ ေတာင္းဆိစ
ု ရာ အေၾကာင္း မရွပ
ိ ါ။ ထိအ
႔ု တူ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရး
ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ခဲြထြက္စရာ အေၾကာင္းမရွိ
ေတာ့ ပါ။ အဘက္ ဘ က္ မွ အေျခအေနေကာင္းမ်ားႏွင့္ မျပည့္စုံဘဲ ခဲြထြက္ၿပီး
သီးျခားႏိုင္ငံငယ္တခု ထူေထာင္ျခင္းသည္ အႏၱရယ္ရိေ
ွ ၾကာင္း ႏိုင္ငေ
ံ ရးသမား
တိုင္း သိရွိနားလည္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရိုးသားျဖဴစင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ရွိ
သည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတိုင္း သိရွိခံယူၾကသည္မွာ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္
ေထာင္စု တည္ေဆာက္ျခင္းသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တခုတည္းေသာ ႏိုင္ငံေရးထြက္
ေပါက္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရလ
ွိ ာၾကၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအျမင္ကို တိင
ု ္းရင္းသား ေခါင္း
ေဆာင္မ်ားက တင္ျပေနသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္း
ေလ့လာေနၾကေသာ ႏိုင္ငံတကာရွိ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္မ်ားကလည္း ေထာက္ျပ
လာေနၾကၿပီး ကုလသမဂၢအဖဲႀ႔ြ ကီးက ဤအျမင္ကို အေျချပဳ၍ သံုးပြငဆ
့္ င
ို ္ေတြဆ
႔ ံု
ေဆြးေႏြးရန္ ခ်မွတ္ေတာင္းဆိုလာရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤအျမင္ကို လက္မခံဘဲ
လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္း၊ ကိုးကြယသ
္ ည့္ သာသနာတခုတည္း ျဖစ္မွ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္
မည္၊ တေသြးတသံတမိန႔ျ္ ဖစ္မွ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ မ
္ ည္ဟူေသာ မဟာအမ်ိဳးျမတ္ဝါဒ
ကို ဖက္ဆစ္ဆန္ဆန္ က်င့္သံုးေနသမွ် ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အခက္အခဲျပႆနာ၊
ျပည္သူမ်ား၏ ဆင္းရဲဒုကၡ အနိ႒ာန္ရံုမ်ားမွ မည္သို႔မွ် ေက်ာ္လြန္လြတ္ေျမာက္

184
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ႏိင
ု မ
္ ည္ မဟုတေ
္ ပ။ စစ္မန
ွ ္ေသာဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စစ
ု နစ္ျဖင့္ အျမန္ရန
ု ္းထြက္
ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားၾကရမည္။

မည္သို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္နည္း

အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ နည္းလမ္းမွာ မ်ားစြာရွပ

ိ ါသည္။ စာေရးသူအေနျဖင့္
မိမိျမင္ေသာ ေယဘုယ်အခ်က္တို႔ကိုသာ တင္ျပပါမည္။ မိမိတို႔အေျခအေနႏွင့္
ကိက
ု ည
္ ီေသာလုပင
္ န္းစဥ္မ်ား၊ မိမတ
ိ လ
႔ ို ပ
ု တ
္ တ္ကင
ို တ
္ တ္ေသာ လုပင
္ န္းစဥ္မ်ားကို
လု ပ္ေ ဆာင္ သြားရန္ ျဖစ္ သ ည္ ။ အခက္ အ ခဲ အ ၾကပ္ အ တည္း မ်ားေတြ ႔ ရွိ ပါက
လိုလွ်င္ႀကံဆ နည္းလမ္းရ ဆိုသကဲ့သို႔ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ ႀကံဆၿပီး လုပ္
ေဆာင္သြားရန္ အႀကံျပဳလိုပါသည္။ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ နည္းလမ္းမ်ားမွာ -

(၁) ဤအျမင္အေပၚ ေလးနက္စြာ ယံၾု ကည္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ လိသ

ု မ
ူ ်ား
သည္ ဤအေၾကာင္းအရာကို ပိုမိုနားလည္ေအာင္ ေလ့လာၿပီး အမ်ားသိ
ေအာင္ ေျပာဆို ေရးသားစည္းရံုး သြားရမည္။ မႀကိဳက္ေသာ သူမ်ားေရွ႕တြငပ
္ င္
မေျပာဘဲ မေနပါႏွင။့္ ေျပာဆိခ
ု င
ြ ရ
့္ ွိေသာေနရာမ်ိဳးတြင္ အာဏာပိင
ု တ
္ က
႔ို ပ
ို င္
ေျပာဆို တ င္ျ ပရန္ လို သ ည္ ။ အမွ န္ တ ရားကို အမ်ားသိျ မင္ မွ အမ်ားက
ေထာက္ခံလာၾကမည္။

(၂) ဘဝအေျခအေနေၾကာင့္ ဤမူသေဘာတရားကို ပိုမိုလိုလားၾကေသာ အဖိ

ႏွပ
ိ ခ
္ ံ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားအတြင္း ပိမ
ု ိုေလးနက္က်ယ္ျပန္စ
႔ ြာ ပညာေပးစည္းရံုး
သြားရန္ လိအ
ု ပ္သည္။ တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားအတြင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔
ျပန္႔နားလည္ ထားပါက ခိုင္မာစြာရပ္တည္ေတာင္းဆိုလာၾကမည္ျဖစ္ၿပီး
လိမ္လည္လွည့္စားလို သူမ်ားအတြက္ တံခါးပိတ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။

(၃) အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ံ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားသည္ ေရာက္ရရ
ွိ ာေဒသမ်ားတြင္ မိမတ
ိ အ
႔ ို မ်ိဳးသား
ဆိုင္ရာအဖဲြ႔အစည္းမ်ား ဖဲြ႔စည္းၿပီး အခ်င္းခ်င္း ဝိုင္းဝန္းကူညီေစာင့္ေရွာက္
ျခင္း၊ မိမိတို႔ အမ်ိဳးသားဆိုင္ရာ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယွဥ္ေက်းမႈတို႔ကို
ျမႇင့္တင္ျခင္း စေသာလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ႏွင့္ မိမိတို႔၏ မ်ိဳးခ်စ္
စိတ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာမ်ားကို မ်ားမ်ားေဖာ္ထုတ္ၾကရန္။

(၄) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ လူတဦး

(သိ႔ု မဟုတ)္ အဖဲတ
႔ြ ဖဲက
႔ြ ို ပူးေပါင္းျခင္း (သိမ
႔ု ဟုတ)္ အားေပးေထာက္ခံျခင္း

185
Edkif[Hom

ျပဳသည့္ အခါမ်ိဳးတြင္ ဤအျမင္သေဘာထားအေပၚ ယံၾု ကည္ျခင္း၊ ေထာက္

ခံျခင္း၊ အားေပးျခင္း ရွသ
ိ ည္လ
့ ူ (သိမ
႔ု ဟုတ)္ အဖဲအ
႔ြ စည္းတိက
႔ု သ
ို ာ ပူးေပါင္း
ျခင္း အားေပးေထာက္ခံျခင္းျပဳၾကရန္။ (ဥပမာ - ပါတီဝင္ျခင္း၊ မဟာမိတဖ
္ ႔ျဲြ ခင္း၊
ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ကိစၥမ်ိဳး)

(၅) အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ံ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမတ
ိ ၏
႔ို အမ်ိဳးသားဆိင
ု ရ
္ ာ ႏိင
ု င
္ ံေရးအခြင့္
အေရးမ်ား ရရွိေရးအတြက္ ႏိင
ု င
္ ံေရးအဖဲအ
႔ြ စည္း (သိမ
႔ု ဟုတ)္ လက္နက္ကင
ို ္
ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား ဖဲြ႔စည္းၿပီး လႈပ္ရွားတိုက္ပဲြဝင္သြားၾကရန္။
ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး မရွိေသာကာလ၊ လက္နက္ျဖင့္ ဖိႏွိပ္အႏိုင္က်င့္
ခံေနရေသာ ကာလမ်ိဳးတြင္ လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ ္ေရးကို ဦးစားေပးလုပ္
ေဆာင္ရန္။

(၆) ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာဆိင
ု ရ
္ ာ ႏုင
ိ င
္ ံေရးစင္ျမင့္ (ဥပမာ - ကုလသမဂၢတင
ြ ္ က်င္းပသည့္
အစည္းအေဝးမ်ိဳး) တြင္ တိင
ု ္းရင္းသားမ်ား၏ နစ္နာခ်က္၊ လိလ
ု ားခ်က္မ်ားကို
စုစုစည္းစည္း သြားေရာက္တင္ျပေတာင္းဆိုရန္။

(၇) တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား (သို႔မဟုတ္) လက္နက္ကိုင္ေတာ္

လွန္ေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ မိမိတို႔ႏွင့္ ဘဝတူသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႔
အစည္းမ်ား အခ်င္းခ်င္း လက္တဲြၿပီး က်စ္လစ္ခိုင္မာေသာတပ္ေပါင္းစုကို
ဖဲြ႔စည္းထားရန္။

(၈) ထိသ
ု ႔ို တပ္ေပါင္းစုအသြင္ စုစည္းထားေသာအင္အားကို အေျချပဳၿပီး မိမတ
ိ ၏
႔ို
အေျခခံမူျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အေပၚ
အေျခခံသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို လက္ခသ
ံ ေဘာ
တူေသာ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ မဟာမိတ္ဖဲြ႔၍ တိုက္ပဲြဝင္သြားရန္။

(၉) ဤသို႔ျဖင့္ မိမိတို႔၏ အင္အားကို ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး

အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ အုပ္စုိးသူမ်ားကို ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးနည္းနာ
မ်ားျဖင့္ တိုက္ပဲြဝင္သြားရန္။

အထက္ပါ နည္းနာလုပင
္ န္းစဥ္မ်ားအနက္ အဓိကအားျဖင့္ အဖိႏပ
ွိ ခ
္ ံ တိင
ု ္းရင္း
သား လူမ်ိဳးစုတစုစီတြင္ လူထုလူတန္းစားအဖဲြ႔မ်ား၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ
အဖဲအ
႔ြ စည္း မ်ားအပါအဝင္ ႏိင
ု င
္ ံေရးအဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ားကို ဆက္စပ္စစ
ု ည္းထားေသာ
ခိုင္မာသည့္ အမ်ိဳးသားကိုယ္စားျပဳအဖဲြ႔အစည္းမ်ား ဖဲြ႔စည္းထားၾကရန္ႏွင့္ ထိုသို႔

186
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ေသာ အဖဲြ ႔ မ်ားကို ထပ္ မံ စု စ ည္း ထားသည့္ တို င္း ရင္း သားမ်ားဆို င္ ရာ ခို င္ မာ
က်ယ္ျပန္႔အားေကာင္းသည့္ တပ္ေပါင္းစုႀကီးတရပ္ရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ထိုသို႔
စုစည္းထားႏိုင္ပါက အမ်ားက ေလးစားတန္ဘိုးထားေသာ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု
ႀကီးတရပ္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ထိုအခါ တိုင္း ရင္းသားတို႔၏ သေဘာထားအျမင္
သည္ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအတြက္ “ေသာ့ခ်က္” ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔
ဘဝတူ တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားကို ခိင
ု မ
္ ာက်စ္လစ္စြာ စုစည္းၿပီး ဆက္လက္
ေတာင္းဆိလ
ု ပ
ႈ ရ
္ ွား တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္သြားပါက မ်က္ေမွာက္သမိင
ု ္းကလည္း ေထာက္ျပခဲ့
ေသာ သင္ခဏ္းစာမ်ားရွၿိ ပီျဖစ္၍ မၾကာမီအခ်ိနအ
္ တြင္း ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု
ဒီမက
ုိ ေရစီႏင
ို င
္ တ
ံ ခု မုခ်ဧကန္ ေပၚေပါက္လာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

Guiding Star Mon Newspaper

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာႏွင့္ ႏိုဝင္ဘာလ

187
Edkif[Hom

'kwd,yifvHknDvmcHESifh trsdK;om;&if=um;apha&;
tay: ar#mfvifhcsuf

လြနခ
္ တ
ဲ့ ဲ့ ၂ဝ၁ဝ ခုႏစ
ွ ္ ေအာက္တဘ
ို ာ (၂၄) ရက္ေန႔က ကေလးၿမိဳ႕မွာ (NLD,
UNLD, UNA) နဲ႔ ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားအဖဲြ႔တို႔က စုေပါင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့

“ဒုတိယပင္လံု ညီလာခံေခၚယူေရး” ေၾကညာခ်က္ဟာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုး

ညီၫႊတ္ေရးကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ အဓိကဦးတည္ထားတဲ့ အျမင္အေပၚ
အေျခခံထားတာ ျဖစ္တယ္။ ႏိုဝင္ဘာ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ အမ်ားျပည္သူကို ေျပာ
ၾကားခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ “အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး” ဆိုတာက
က်ႏုပတ
္ ႔ျို ပည္ေထာင္စအ
ု တြင္း ႏိင
ု င
္ ံေရးအင္အားစုမ်ား အခ်င္းခ်င္း အျမင္ကဲြျပား
ၿပီး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတာကို ျပန္လည္သင့္ျမတ္ၾကဖို႔ အဓိကဦးတည္ထားတဲ့
အျမင္ျဖစ္တယ္။

ကေလးၿမိဳ႕ကထုတ္ျပန္တဲ့ အျမင္သေဘာထားနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့

ေျပာစကားေတြဟာ အခ်ိန၊္ ေနရာ၊ ပုဂၢိဳလ္န႔ဲ သံုးစဲတ
ြ ဲ့ေဝါဟာရေတြ ကြာျခားေနလိ႔ု
သာမန္ အားျဖင့္ ကဲြျ ပားေနသလို ထင္ ရေပမဲ့ သူ တို ႔ အ ခ်င္း ခ်င္းေတြ ႔ ဆံု ၾ ကၿပီး
ေဆြးေႏြးလိက
ု ္ေတာ့ ဦးတည္ခ်က္ဟာ တခုတည္း၊ တထပ္တည္း ျဖစ္သြားၾကၿပီ။
ဒါထက္မက ဒီ ဦးတည္ခ်က္ကုိ ေရာက္ရဖ
ွိ ႔ုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ ေဒၚစုကို
ဦးေဆာင္တာဝန္ ယူေပးဖို႔ ႏိုဝင္ဘာ (၂ဝ) ရက္ေန႔က ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီး
သခင္သန
ိ ္းေဖရဲ့ ေနအိမမ
္ ွာ အဖဲ႔ေ
ြ ပါင္းစံမ
ု ွ ႏိင
ု င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက ေျပာ
ဆို တာဝန္ေပးလိက
ု ၾ္ ကတယ္။ ဒီ ကိစအ
ၥ ေပၚ စစ္အစိုးရနဲ႔ အေပါင္းအပါေတြကလဲြ
ၿပီး ႏို င္ ငံေ ရးအင္ အားစု တို င္း လို လို က စိ တ္ ဝ င္ စားၿပီး အားေပးေနၾကတာကို
ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအေရးကိစၥဟာ ဘယ္လို အလားအလာရွိၿပီး က်ႏုပ္တို႔
ႏိုငင
္ ရ
ံ ဲ့ အနာဂတ္ကို ဘယ္လိုေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚ လာေစႏိင
ု တ
္ ယ္ဆိုတာ အေလး
ထားၿပီး သံုးသပ္ဖို႔လိုမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

188
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

လူတဦးရဲ့ အနာဂတ္ကံၾကမၼာကို ေဗဒင္ဆရာတဦးက အားလံုးမွန္ေအာင္

ေဟာႏိင
ု စ
္ မ
ြ ္း မရွိေလေတာ့ လူအမ်ားနဲဆ
႔ င
ို တ
္ ဲ့ ႏိင
ု င
္ က
ံ ၾံ ကမၼာကို အားလံုးမွန္ေအာင္
ဘယ္ႏင
ို င
္ ံေရးသမားမွ တြကခ
္ ်က္ႏင
ို မ
္ ွာ မဟုတပ
္ ါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ မ
ံ ွာ
ျဖစ္ရွိေနတဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရးအခင္းအက်င္းမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ အဓိကဇာတ္ေဆာင္အဖဲအ
႔ ြ စည္း
ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ့ ဆႏၵသေဘာထား၊ ႏိင
ု င
္ က
ံ ယ
ို စ
္ ားျပဳ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ အ
ု မ်ားစုႀကီးရဲ့ လို
လားေတာင္းဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္အင္အားစုမ်ားရဲ့ တြန္းပို႔မႈအေျခအေနေတြ
အေပၚ ျပည့္ျပည္စ
့ စ
ံု ံု ထည္သ
့ င
ြ ္းစဥ္းစားၿပီး ဘက္လက
ို မ
္ ႈ ကင္းကင္းနဲ႔ သံုးသပ္မယ္
ဆိရ
ု င္ အနာဂတ္အလား အလာကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ခန္မ
႔ နွ ္းတြကခ
္ ်က္ႏင
ို မ
္ ယ္
လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး စတာေတြမွာ တြက္ခ်က္မႈ
မွန္ကန္ရင္ တဝက္ေက်ာ္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္း ဖို႔ေသခ်ာတယ္။ တြက္ခ်က္မႈ မွားရင္
တဝက္ေက်ာ္ ဆံုးရံႈးမွာ ေသခ်ာတယ္။ ႀကိဳတင္တက
ြ ခ
္ ်က္ ခန္မ
႔ န
ွ ္းျခင္းဟာ နစ္နာ
စရာအေၾကာင္းမရွိ၊ အက်ိဳးကိုသာ ျဖစ္ေစမွာမို႔ တြက္ခ်က္ၾကည့္ၾကရေအာင္။

ဦးစြာအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းမွာ ပါဝင္လႈပ္ရွား

ေနၾကတဲ့ အဓိက ဇာတ္ေကာင္အဖဲအ
႔ြ စည္း၊ ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ့ သေဘာထားေတြအေပၚ
အေျခခံၿပီး သံုးသပ္ၾကည့္လိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ့ အေျပာင္းအလဲကို လုပ္
ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း အရွိဆံုး အင္အားစုဟာ ဒီေန႔အေနအထားအရ အာဏာရ စစ္
အစိုးရ ျဖစ္တယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ မႀကိဳက္လည္း ျငင္းပယ္လို႔မရပါဘူး။ သူတို႔
ကသာ ဒုတယ
ိ ပင္လည
ံု လ
ီ ာခံ၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးကို ဦးတည္ၿပီး
လုပ္မယ္ဆုိရင္ ဒီေန႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မနက္ဖန္လည္း ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။
ဒါေပမဲ့ သူတရ
႔ို ဲ့ ဦးတည္ခ်က္က ဒါမ်ိဳးမဟုတသ
္ လို ဒါနဲန
႔ ီးစပ္တဲ့ ဦးတည္ခ်က္လည္း
မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔က သူတို႔ခ်မွတ္ထားတဲ့ လမ္းျပေျမပံုအတိုင္း လုပ္ေဆာင္လာ
ေနတာ တဝက္ေက်ာ္လ႔ို အဆံုးကို ေရာက္ခါနီးၿပီ။ သူတမ
႔ို ွာ ဆက္လက္ အေျချပဳ
လု ပ္ေ ဆာင္ သြားဖို ႔ ၂ဝဝ၈ ဖဲြ ႔ စ ည္း ပံု အေျခခံ ဥ ပေဒလည္း ရိွ ထားၿပီ ။ ၂ဝ၁ဝ
ေရြးေကာက္ပဲြလည္း လုပ္ထားၿပီးၿပီ။ ဒါေတြကို အပ်က္ခံၿပီး အမ်ိဳးသားရင္ၾကား
ေစ့ေ ရး၊ တို င္း ရင္း သားစည္း လံုး ညီၫႊ တ္ေ ရးလို င္း ကို ေျပာင္း လဲ လု ပ္ေ ဆာင္ ဖို ႔
ဆိုတာ အလြန္ကို မလြယ္တဲ့အေနအထားမ်ိဳးမွာ ရွိေနတယ္။

သူတရ
႔ို ဲ့ အေျခခံႏင
ို င
္ ံေရးသေဘာထားက မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို စစ္အာဏာ
ရွငစ
္ နစ္န႔ဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေရး ျဖစ္တယ္။ ဒီအျမင္သေဘာထားဟာ

189
Edkif[Hom

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္ၿပီး စစ္တပ္အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့အခ်ိန္က

အစပ်ိဳးလာတာ ျဖစ္တယ္။ ၁၉၈၈ မွာ ဟန္ေဆာင္အာဏာသိမ္းမႈန႔ဲ အသြင္ေျပာင္း
ခဲ့ေပမဲ့ လူသာေျပာင္းတယ္၊ လူမ်ိဳးေရးရာကိစၥမွာ အေတြးအေခၚ မေျပာင္းဘူး။
စစ္တပ္ဆိုတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းကလည္း မေျပာင္းဘူး။ စစ္တပ္ထဲမွာ လူငယ္လူသစ္
ေတြန႔ဲ ေျပာင္းလဲအစားထိုးတာ ရွိေပမဲ့ ဦးေဆာင္အသိင
ု ္းအဝိင
ု ္းမွာ လူေဟာင္းေတြ
ကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ ဒီ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အေျခခံသေဘာထားနဲ႔
အာဏာရထားတဲ့ ကာလတေလွ်ာက္ သူတို႔ ခံစားရရွိထားတဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြ
အေပၚ တြကခ
္ ်က္ၿပီး သူတဘ
႔ို က္က အေျပာင္းအလဲကို လက္ခဖ
ံ ႔ို လြယမ
္ ွာမဟုတ္
ဘူး။ သူတရ
႔ ို ဲ့ အက်င္စ
့ ရိက
ု န
္ ႔ဲ စိတဓ
္ ာတ္ေတြကို ျပန္ ၾကည္ရ
့ င္ ဒီပယ
ဲ င္းအေရးအခင္းနဲ႔
၂ဝဝ၇ သံဃာအေရးအခင္းေတြမွာ အကဲျဖတ္လရ
႔ ို ႏိင
ု ပ
္ ါတယ္။ ဒီအေပၚမွာတြကရ
္ င္
"ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ေခၚယူေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး" အစီအစဥ္ဟာ
လြယလ
္ ြယန
္ ဲ႔ျဖစ္ေပၚလာႏိင
ု စ
္ ရာ မရွိေသးဘူး။ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းမ်ား
စြာကို ျဖတ္ေက်ာ္ရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါလိမ့္မယ္။

တဘက္က ဒုတိယပင္လံုညီလာခံေခၚယူေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကား

ေစ့ေရးကို ထုတ္ေဖာ္ေတာင္းဆိုလာတဲ့ အင္အားစုဘက္ကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၁၉၉ဝ
ေရြးေကာက္ပဲြမွာ လူထုေထာက္ခံမႈအမ်ားစုရထားတဲ့ NLD က အဓိက ေခါင္း
ေဆာင္ေတြ၊ ျပည္နယ္ေတြမွာ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ ုေထာက္ခမ
ံ အ
ႈ ားေကာင္းတဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရး
ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ဝါရင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားအဖဲြ႔က ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔
အမ်ားျပည္သန
ူ ႔ဲ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာက ေလးစားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တ႔ို ပါဝင္ေန
ၾကတယ္။ ဒီလူေတြရဲ့ေနာက္မွာ ဒီမက
ို ေရစီလလ
ို ားသူမ်ား၊ တိင
ု ္းရင္းသားျပည္သူ
မ်ား၊ တက္ႂကြတဲ့ လူငယ္မ်ား၊ သံဃာထု စတဲ့အင္အားစုမ်ား ရွိေနတယ္။ ေခါင္း
ေဖာ္ခြင့္မရွိေသးလို႔ ဒီအင္အားစုေတြကို မျမင္ႏိုင္ေပမဲ့ ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးဟာ
သူတို႔ေနာက္မွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ အားလံုးသိၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ စာနာ
ေထာက္ထားမႈကိုလည္း ရထားတယ္။ သာမန္အေပါစား ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္
ေတြ မဟု တ္ ၾ ကဘူး ။ ဒီေ ခါင္းေဆာင္ေ တြ က ဒီ လို သေဘာထားအျမင္ေ တြ ကို
ထုတ္ေဖာ္လာတာဟာ စစ္အစိုးရက်င္းပတဲ့ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပန
ဲြ ႔ဲ မေရွးမေႏွာင္း
အဝန္းအဝိုင္းကာလမွာ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီကာလဟာ စစ္အစိုးရဘက္က သည္းခံ
ႏိင
ု စ
္ မ
ြ ္း အလြနန
္ ည္းတဲ့ ကာလလည္းျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပတ္သားေတာက္ေျပာင္

190
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားပီပီ အႏၱရာယ္ကိုမမႈဘဲ ထုတ္ေဖာ္ေျပာသင့္တဲ့

စကားေတြကို ေျပာသင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ထုတ္ေျပာလာတာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ဒီလို
ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာတာဟာ စစ္အစိုးရခ်ီတက္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းက မွား
ေနတယ္၊ မေထာက္ခံႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ အတူတူပဲ။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရး
အားၿပိဳင္မႈ ျဖစ္တယ္။

ဒီကာလမွာ အျခားအင္အားႀကီးတရပ္ျဖစ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေန

ၾကတဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားကလည္း ဒီကစ
ိ အ
ၥ တြက္ ႀကိဳးပမ္းလာၾကတယ္။
သူတို႔ကေတာ့ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ၿပီး ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ စစ္အစိုးရရဲ့
နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္၊ ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေရးကို ဆန္႔က်င္ၿပီး
သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းကာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုေပၚထြန္းေရးေကာ္မတီ
“Committee for Emergence of Federal Union” (CEFU) ကို ၂ဝ၁ဝ ခုႏွ စ္

ႏိဝ
ု င္ဘာလ (၄) ရက္မွာ ဖဲစ
႔ြ ည္းလိက
ု ၾ္ က တယ္။ ဒီအဖဲမ
႔ြ ွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို
လက္မခံတဲ့အဖဲြ႔ (၃) ဖဲြ႔နဲ႔ စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔ (၂) ဖဲြ႔
ေပါင္း (၅) ဖဲြ႔နဲ႔ စတင္ဖဲြ႔စည္းလိုက္တယ္။ ေနာက္ထပ္ အဖဲြ႔သစ္ေတြ ပါဝင္လာ
ဖို႔လည္း ရွိေနတယ္။ ဒီအဖဲြ႔ရဲ့ အဓိကဦးတည္ခ်က္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ျပည္
ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္ေရးပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိနဒ
္ က
ီ ာလမွာ တိင
ု ္းရင္းသား စည္း
လံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး တနည္းအားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ ေဆာက္ေရးကို
သူတို႔န ည္းသူတို႔ဟန္ နဲ ႔ တည္ေ ဆာက္ ဖို႔ ဦးတည္ေနတာျဖစ္တယ္။ သူတို႔က
အေျပာနဲ႔မဟုတ္ သူတို႔နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့အလုပ္နဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ စတင္
လိုက္တာျဖစ္တယ္။

ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ဦးတည္ေတာင္းဆိုတဲ့ ဒုတိယ

ပင္လည
ံု လ
ီ ာခံေခၚယူေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ နယ္စပ္က တိင
ု ္းရင္းသား
လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔မ်ား ဦးတည္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္
ေဆာက္ေရးတို႔ဟာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပင္လံုညီလာခံရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္တဲ့
အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္
ေဆာက္ေရးမူအရ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ရန္ျဖစ္
တယ္။ ဒီလအ
ို ျမင္သေဘာထား ဘာေၾကာင့္ တူညီေနၾကတာလဲ။ တကယ္ေတာ့
အာဏာရစစ္အုပ္စုကလဲြၿပီး ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အသီးသီးက က်ႏုပ္တို႔ႏိုင္ငံ

191
Edkif[Hom

အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ဟာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး ျဖစ္တယ္။

ဒီတိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကိုလည္း ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔သာ
ရယူေျဖရွင္းႏိုင္မယ္ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွားျမင္လာၾကလို႔ ျဖစ္တယ္။

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုအေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး၊

တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးဟာ ႏိုင္ငံအတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္တရပ္
အျ ဖ စ္ သိျ မ င္ ခံ ယူ ၾ က တဲ့ အ တို င္း အ တာ ဘ ယ္ေ လာ က္ ရွိ တ ယ္ ဆို တာ
သံုးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သာမန္ျပည္သူလူထုအမ်ားစုဟာ ေက်ာင္းပညာသင္
ၾကားခဲရ
့ မႈ အဆင္န
့ မ
ိ ၿ့္ ပီး ႏိင
ု င
္ ံေရး အသိမွာလည္း အားနည္းၾကပါတယ္။ တဘက္
မွာ စားဝတ္ေနေရး ၾကပ္တည္းေနျပန္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈ
နည္းၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ျပေနျပည္သူေတြက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔
စားဝတ္ေနေရး ဖူလံုေရးေလာက္ကပ
ို ဲ အဓိက လိအ
ု ပ္ခ်က္လ႔ို ျမင္တတ္ၾကတယ္။
လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးပ်က္ျပား
ေနရတာလဲ။ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ သဘာဝသယံဇာတေပါႂကြယဝ
္ ၿပီး စိက
ု ပ
္ ်ိဳးစရာ ေျမယာေတြ
ေပါေနပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ဆင္းရဲၾကပ္တည္းေနရတာလဲ ဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ
အေပၚ အတြင္းက်က်သိျမင္နားလည္ႏိုင္ျခင္း အားနည္းေနပါေသးတယ္။

မိမိရပ္ကြက္ ေဒသထဲက အာဏာရွိသူ၊ ဗဟုသုတရွိသူ၊ ပညာတတ္သူေတြ

ေျပာျပသေလာက္ကိုသာ နားလည္ခံယူၿပီး ေနာက္ကလိုက္ေနၾကတာ မ်ားပါ
တယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဏာရွိသူေတြကသာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတာ
ေၾကာင့္လည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိျမင္နားလည္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လက္ရစ
ွိ စ္အစိုးရ အေပၚမွာေတာ့ ယံၾု ကည္ေထာက္ခမ
ံ ႈ အလြနအ
္ ားနည္း
ေနပါတယ္။ အဖိႏွိပ္ခံတိုင္းရင္းသားေတြ၊ ျပည္နယ္က လူထုေတြကေတာ့ အမ်ိဳး
သားအခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရံႈးၿပီး စစ္ ေဘးစစ္ဒဏ္ကို ပိုမိုခံစားေနရလို႔ တိုင္းရင္း
သား စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားရင္ ၾကားေစ့ေရးကို ပိၿု ပီးနားလည္ရယူလို
ေနၾကတယ္။

ႏိင
ု င
္ ံေရးအျမင္ အထိက
ု အ
္ ေလွ်ာက္ရၾွိ ကတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊
သံဃာေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖဲြ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔
ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး ပ်က္ျပားလို႔
ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနရတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ

192
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အခြငအ
့္ ာဏာပိရ
ု လာတယ္။ အဲဒက
ီ ေန စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္လာတယ္။
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရးေတြကို ကန္႔သတ္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္က်င့္သံုး
လာတယ္။ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္လာတာေၾကာင့္
စီးပြားေရး ကေမာက္ကမျဖစ္ၿပီး ဆင္းရဲက်ပ္တည္းလာရတယ္။ စစ္အစိုးရဟာ
စစ္အင္အားကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီး အတိက
ု အ
္ ခံ မွနသ
္ မွ်ကို စစ္အင္အားနဲ႔ တိက
ု ခ
္ က
ို အ
္ ႏိင
ု ္
ယူဖို႔ လုပ္ေဆာင္လာတာေၾကာင့္ ေတာနယ္မွာေရာ ၿမိဳ႕တြင္းမွာပါ ေသြးထြက္
သံယိုမႈ ပိုမိုမ်ားျပားလာရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ၊ ေရနံ၊
ဓာတ္ေငြ႔၊ ဆန္းစပါးနဲ႔ သစ္ေတာေတြ ေပါႂကြယ္တဲ့ ႏိုင္ငံတခုဟာ ကမာၻ႔ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ
အနိမဆ
့္ ံုး (အဆင္းရဲဆံုး) ႏိင
ု င
္ စ
ံ ာရင္းဝင္ ျဖစ္ခရ
ဲ့ တယ္။ ႏိင
ု င
္ ံျခား စိုးမိုးခ်ယ္လယ
ွ ္
မႈေအာက္က လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေပမဲ့ ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးေတြ ေပ်ာက္ဆံုးၿပီး
ျပည္သူေတြက အက်ဥ္းသားပမာ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။

က်ေနာ္တ႔ို ျပည္သူေတြဟာ သူတပါးႏိင

ု င
္ မ
ံ ွာ စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ ဘဝ၊ ကၽြနခ
္ ံ
ၿပီး ရပ္တည္ေ နရတဲ့ ဘဝ၊ လို က္လံေ တာင္းစားေနရတဲ့ ဘဝ၊ ခႏၶာကိုယ္ကို
ေရာင္းစားေနရတဲ့ ဘဝ၊ အမိႈက္ပံုကိုမွီၿပီး ရပ္တည္ေနရတဲ့ ဘဝ၊ ဒီလိုဘဝမ်ိဳး
ေရာက္ခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနရျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းတရားဟာ အမ်ိဳးသားစည္း
လံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး၊ တိင
ု ္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး ပ်က္ျပားေနလိပ
႔ု ဲ ျဖစ္ရတယ္
ဆိုတာ သိျမင္လာၾကၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာခဲ့သလို “တိုင္းရင္းသားစည္း
လံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးမရွရ
ိ င္၊ ျပည္သအ
ူ တြင္း စည္းလံုးညီၫတ
ႊ မ
္ မ
ႈ ရွရ
ိ င္ ဘယ္အစိုးရပဲ
တက္တက္ ဖာသည္ႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္” ဆိုတာ လက္ေတြ႔က ျပေနၿပီ
ျဖစ္တယ္။

ဒီလိုဘဝမ်ိဳး ေရာက္ေနၾကရတာဟာ အခ်ိဳ႕က စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္

ေလာက္ကိုပဲ ျမင္ေနၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေတြရလာရင္ အား
လံုး ျပန္ေကာင္းသြားမယ္လို႔ ထင္ျမင္ေနၾကတယ္။ ဒီအျမင္က တပိုင္းေလာက္ပဲ
မွန္တယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြဟာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ ေရ
ရွည္ရပ္တည္ရွင္သန္ျခင္း မရွိႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္
တပ္အာဏာမသိမ္းခင္က ဒီအခြင့္ အေရးေတြ အေတာ္အတန္ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ စစ္ႀကီးျဖစ္လာတယ္။ စစ္အႏိုင္တိုက္ေရးကို ဦးစားေပးလာရေတာ့မယ္
ဆိုရင္ ဘ႑ာေငြေၾကးတို႔၊ လူ႔အခြင့္အေရးတို႔ဟာ စစ္အင္အားျဖည့္စြမ္းႏိုင္ေရး

193
Edkif[Hom

ေအာက္ကို ေရာက္သြားၿပီး ေလ်ာ့နည္းေပ်ာက္ကြယ္သြားရ တာပဲ။ ဒါကို နား

လည္တဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာ၊
ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈျပႆနာေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ၾကတယ္။
စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရးကို ဦးစားေပးၿပီး ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ေရးေတြ လုပ္တယ္။
ဒီလိုနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးသြားၾကတာပဲ။

ဥပမာ - စကၤာပူႏိုင္ငံ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာမွ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာတယ္။

သယံဇာတ ဘာမွမရွိဘူး။ စိုက္ပ်ိဳးစရာ ေျမယာေတြ မရွိဘူး။ တိုင္းျပည္က က်ဥ္း
က်ဥ္း၊ ေသာက္ေရေတာင္ ျပည္ပက သြင္းေနရတယ္။ လူမ်ိဳးဆိတ
ု ာလည္း တမ်ိဳး
တည္းမဟုတ္ဘူး။ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာလည္း တခုတည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့
မတူတဲ့ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးေတြေၾကာင့္ ျပႆနာအျဖစ္ မခံဘူး။ တရုတ္ေတြ
ကလည္း တရုတ္စကားေျပာ၊ တရုတ္စာသင္၊ တရုတ္တို႔ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာ
တာအိဘ
ု ာသာကို ကိုးကြယ၊္ မေလးကလည္း မေလးစကားေျပာ၊ မေလးစာသင္၊
မေလးကိုးကြယ္ရာ အစၥလမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္၊ တမီးလ္ (ကုလား) ေတြက
လည္း သူတို႔စကားေျပာ၊ သူတို႔စာသင္၊ သူတို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာ ဟိႏိၵဴဘာ
သာကို ကိုးကြယ္၊ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးမွာ တန္းတူေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ
ေပးထားတယ္။ ဘံုဘာသာစကားအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးေတြမွာလည္း
အဆင္ေျပေအာင္ အဂၤ လိ ပ္ စ ကားနဲ ႔ အဂၤ လိ ပ္ စာကို အသံုးျပဳထားတယ္ ။
ဘာသာစကား (၄) မ်ိဳးစလံုးကို ရံုးသံုးဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္။
တရုတ၊္ မေလးႏွင့္ တမီးလ္လမ
ူ ်ိဳးစု သံးု စုအၾကားမွာ လူမ်ိဳးတခုခက
ု ုိ ဦးစားေပး
ထားျခင္း မရွိဘူး။ ဒီလို လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးမွာ ဦးစားေပးမႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ
မရွိေတာ့ ျပႆနာလည္း ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္လာစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ျပည္သူေတြ
ၾကားမွာ ခ်စ္ၾကည္ညီၫႊတ္မႈ ခိုင္မာအားေကာင္းေစတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာ
ေရးကို ေဇာက္ခ်လုပ္ေဆာင္ခင
ြ ရ
့္ လိ႔ု ႏွစအ
္ နည္းငယ္အတြင္းမွာ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္တဲ့
ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာတယ္။

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အာဏာရထားတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဒီလိုအျမင္

သေဘာထားမ်ိဳး မရွိၾကဘူး။ ဒါနဲ႔ ေျပာင္းျပန္၊ လူမ်ိဳးေတြမ်ားလို႔ ျပႆနာေတြ
မ်ားေနရတယ္။ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ဘာသာေတြမ်ားလို႔ ျပႆနာေတြ မ်ားေန
ရတယ္။ လူမ်ိဳးဘာသာ တခုတည္းျဖစ္မွ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈရွိမယ္။ ဒါေၾကာင့္

194
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဒါေတြကို တခုတည္းျဖစ္သြားေအာင္ တူညီသြားေအာင္ ဗမာစကားကိုပဲ ရံုးသံုး

သတ္မွတ္၊ ဗမာစကားကိုပဲ ေက်ာင္းမွာသင္၊ ဗမာေတြ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶ
ဘာသာကိပ
ု ဲ ဦးစားေပးျမႇငတ
့္ င္၊ ဒီလို တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြအေပၚ ဗမာျဖစ္ေရး
နည္း နာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ႔ သြ တ္ သြ င္း ဝါးမ်ိဳေနတာေၾကာင့္ လူ မ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး
ျပႆနာေတြ တက္ေနရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာ မဟုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့
စိတ္ခံစားခ်က္ထဲမွာ သူတို႔ဟာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီဘဝကေန ဗမာကိုလိုနီဘဝကို
၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ က်ေရာက္သြားရတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဗမာဖက္ဆစ္ စစ္
အာဏာရွင္ေအာက္ က်ေရာက္သြားရျပန္တယ္လို႔ ရႈျမင္ခံစားေနၾကတယ္။ ဒါ
ေၾကာင့္ ဒီအသြင္သ႑ာန္ကို မျပင္ႏိုင္သမွ် တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး
ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ လက္နက္နဲ႔ အၾကမ္းဖက္ရွင္းရင္ သူတို႔
ကလည္း ခုခတ
ံ န
ြ ္းလွနမ
္ ာွ ပဲ။ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ အႏွစ္ (၆ဝ) ေက်ာ္ခၿဲ့ ပီ၊ အာဏာရအစိုးရ
ဘက္ကလည္း သူတို႔ကို မေခ်မႈန္းႏိုင္၊ သူတို႔ကလည္း အစိုးရကို မဖယ္ရွားႏိုင္၊
ဒီလန
ို ႔ဲ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ ဝဲဂယက္ ဗြကအ
္ င
ို ထ
္ မ
ဲ ွာ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားအားလံုးရဲ့ ဘဝနစ္မန
ြ ္းေန
ရတယ္။

ဒီလို နစ္မြန္းေနရတဲ့ဘဝက ရုန္းထြက္ႏို္င္ဖို႔အတြက္ ထြက္ရပ္လမ္းကေတာ့

“သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းေရး” ပဲျဖစ္တယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔
ကမာၻက
႔ လ
ု သမဂၢမာွ သံုးသပ္ရႈျမင္ၿပီး ၁၉၉၄ ခုႏစ
ွ က
္ တည္းက ခ်မွတထ
္ ားခဲတ
့ ယ္။
ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ့ အျမင္မွာ ဒီလို သံုးပြငဆ
့္ င
ို ္ေျဖရွင္းမွ ေျပလည္ႏင
ို ္
မယ္ဆိုတာ သိထားၿပီး ဖိအား၊ တြန္းအား၊ ေဖးမအားေတြနဲ႔ အေျပာင္းအလဲျဖစ္
လာေအာင္ နည္းေပါင္း စံႀု ကိဳးပမ္းလာခဲၾ့ ကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိက ကာယကံရင
ွ က
္
ေခါင္းမာမာနဲ႔ ျငင္းဆိုေနလိ႔ု မေအာင္ျမင္ေသးဘူး။ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုဆတ
ို ာ မိသားစုတခု
လိပ
ု ါပဲ။ လင္မယား သားသမီးေတြ ၾကားမွာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေနရင္ ပတ္ဝန္းက်င္
အေနနဲ႔က ေခၽြးသိပ္၊ ေဖ်ာင္းဖ်၊ အႀကံေပး ၾကရံုပါပဲ။ အဓိက ျပဳျပင္ရမွာက
အိမသ
္ ား ေတြပါ။ ကိယ
ု အ
့္ ျမင္အေပၚ ကိယ
ု ရ
္ ပ္တည္၊ ကိယ
ု အ
့္ က်ိဳးဘက္ကခ်ည္း
ကိယ
ု ရ
္ ႈျမင္ၿပီး အာဏာသံုး ေသာင္းက်န္းေနသမွ် ေျပလည္ႏင
ို စ
္ ရာ မရွဘ
ိ ူး။ ေဆြး
ေႏြးေျဖရွင္းေရးဆိတ
ု ာ သူဘ
႔ က္ကယ
ို ဘ
့္ က္မွ်ၿပီး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ မွ်ေဝ၊ နစ္နာ
ခ်က္ေတြ မွ်ခံ၊ အျပန္အလွန္စာနာၿပီး အေလွ်ာ့အတင္း အေပးအယူလုပ္ေရး ျဖစ္
တယ္။ အခ်င္းခ်င္းလည္း အတိတ္က အျပစ္အနာအဆာေတြကုိ သင္ပန
ု း္ ေခ်၊
ေက်ေအးၾကဖိ႔ု လုပ
ိ ါတယ္။ ဒါဟာ မွနက
္ န္သင္ျ့ မတ္တ့ဲ နည္းနာပါ။

195
Edkif[Hom

လူေတြမွာ မိမိတို႔ယံုၾကည္ခ်က္ အယူအဆ တခုခုအေပၚ မွန္တယ္လို႔ျမင္ၿပီး

ရပ္ တည္လပ
ု ္ေဆာင္ခတ
ဲ့ ာကို အထူးအျပစ္မျမင္သင္ဘ
့ ူး။ အက်ိဳးမရွမ
ိ န
ွ ္း မွားမွန္း
သိ လ်က္ နဲ ႔ မိ မိ ကို ယ္ က်ိဳးစီး ပြားအတြ က္ ဆက္ လ က္ လု ပ္ေ ဆာင္ ေနတာက
ေကာက္က်စ္တဲ့ စိတ္ပဲ။ ဒီလိုလူမ်ိဳးကိုသာ အျပစ္ျမင္ၿပီး စည္းျခားသင့္တယ္။
လူေတြမွာ အယူအဆမတူ အျမင္မတူတင
ို ္း ရန္သလ
ူ ႔ို မျမင္သင့္ မသတ္မတ
ွ သ
္ င့္
ဘူး။ အျမင္တို႔ အယူအဆတို႔ဆိုတာ ဘဝနဲ႔အေတြ႔အႀကံဳက ဖန္တီးေပးတာ ျဖစ္
တယ္။ သူဘ
႔ ဝအေျခအေနေၾကာင့္ သူမ
႔ ွာ ဒီလအ
ို ယူအဆေတြ ျဖစ္ေပၚေနရတယ္။
မတူတဘ
ဲ့ ဝက လူေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ကို သိျမင္ခစ
ံ ား နားလည္ေအာင္ ေဆြးေႏြးေျပာ
ျပရမွာက လူတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိတယ္။ လူေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း အမွီျပဳၾကမွ ေအး
ခ်မ္းမယ္၊ လံၿု ခံဳမယ္၊ တိုးတက္မယ္၊ အခ်င္းခ်င္း ရန္ျပဳၾကမယ္ဆရ
ို င္ေတာ့ ေနစရာ
မရွဘ
ိ ူး။ လက္ရွိ အႏုျမဴႏ်ဴကလီးယားဗံုးေတြဟာ ကမာၻတခုလံုးကို ျပာက်သြားေစ
ႏိုင္တယ္။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္တ႔ႏ
ို င
ို င
္ မ
ံ ွာ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ အမ်ိဳးသားခ်င္း ရန္ပြားမႈ၊ တိင
ု ္းရင္းသား
အခ်င္း ခ်င္း ေသြး ကဲြ မႈေ တြ ကို ဘယ္ လို အေျခခံ သေဘာထားနဲ ႔ ေျဖရွ င္း တာ
အေကာင္းဆံုးျဖစ္မယ္ဆတ
ို ာ အားလံုးအျမင္တၾူ ကပါလိမမ
့္ ယ္။ ဒီလဘ
ို ဝက သင္
ၾကားေပးလိက
ု တ
္ ဲ့ အသိအျမင္ေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းက လက္နက္မဲ၊့ အာဏာမဲ့
ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက ဒုတိယပင္လံုညီလာခံေခၚယူေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္
ၾကားေစ့ေရးကို ေတာင္းဆိုလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ႏိုင္ငံ
ခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအားလံုး နားလည္ၾကပါတယ္။ နယ္စပ္နဲ႔ ေတာတြင္းက လက္နက္
ကိုင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုေတြကလည္း ေလးေလးနက္နက္ နားလည္သေဘာ
ေပါက္ၾကတယ္။ ဒီလိုနားလည္လို႔ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့
ေတာ္လန
ွ ္ေရးေကာင္စီ စစ္အစိုးရနဲ႔ ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာခဲၾ့ ကတယ္။ ၁၉၈၉
ခုႏွစ္ကေန ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္အထိ အဖဲြ႔မ်ားစြာဟာ နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္
အခတ္ရပ္စခ
ဲ ၾဲ့ ကတယ္။ သူတလ
႔ို လ
ို ားတဲ့ အခြငအ
့္ ေရးေတြကို အမ်ိဳးသား ညီလာခံ
အတြင္းမွာေရာ အျပင္မွာပါ တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာမွမရတဲ့
အျပင္ သူတတ
႔ို ပ္ဖဝ
႔ဲြ င္ေတြကို အသြင္ေျပာင္းေရး (ဖ်က္သမ
ိ ္းေရး) လုပလ
္ ႔ို ေနာက္
ဆံုး လမ္းခဲြသြားၾကတာ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဘက္က သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး
ေရးကို ေတာင္းဆိုေနတာ ၾကာၿပီျဖစ္တယ္။ သူတရ
႔ို ဲ့ ဦးတည္ခ်က္ဟာ ခဲထ
ြ က
ြ ္ေရး

196
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မဟုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္

ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး ျဖစ္တယ္။

စစ္မွန္တဲ့ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး

အတြက္ မတူကဲြျပားတဲ့ အုပ္စုေတြ၊ ၿပိဳင္ဘက္ေတြအၾကား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး
တံတားကို ျဖတ္ၿပီးမွ သင့္ျမတ္မႈကို ေရာက္ႏိုင္မယ္။ ဒီလိုေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔
ဆိတ
ု ာကို အာဏာ လက္ရအ
ွိ စိုးရဘက္က ျငင္းပယ္ေနသမွ် ျဖစ္လာဖိမ
႔ု လြယဘ
္ ူး။
လက္နက္မဲ့ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အဆင္မသင္ရ
့ င္ ေထာင္
ထဲေရာက္ကုန္ၾကလိမ့္မယ္။ သူတို႔လက္ခုပ္ထဲကေရ ျဖစ္ေနတဲ့ဘဝမွာ ဘာပဲ
ေျပာေျပာ သူတို႔အေလးထား နားဝင္ဖို႔ လြယ္မွာမဟုတ္ဘူး။ အမွန္တရားမို႔ ပ်ား
သကာလို ကိုယ့္ဘက္ကထင္ေနေပမဲ့ သူတို႔နားထဲမွာ ခါးတမာလို ျဖစ္ေကာင္း
ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ဘက္က အေတြးအေခၚ အျမင္ေတြ ေျပာင္းလဲလာဖို႔
အတြက္ အေျပာနဲ႔ခ်ည္း မရႏိုင္ဘူး။ သင့္ေတာ္တဲ့ အလုပ္နဲ႔ ျပရမယ္။ နည္းပရိ
ယာယ္ႂ ကြ ယ္ ဝ ဖို ႔ လို သ လို အခ်ိ န္ ယူ ဖို ႔ လ ည္း လို အ ပ္ တ ယ္ ။ ဒီ ကာလေတြ မွာ
ႀကိဳးပမ္းသူမ်ားအေနနဲ႔ ေထာင္ကို မေၾကာက္ေပမဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေအာင္ျမင္ဖို႔
ေရရွညအ
္ လုပဆ
္ က္လပ
ု သ
္ ြားႏိင
ု ရ
္ န္ လိအ
ု ပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရရွညအ
္ ျမစ္တယ
ြ ၿ္ ပီး
ခိုင္မာေနတဲ့ အျမင္တခုကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ျပည္သူအမ်ားစုရဲ့ တြန္းအား၊
ႏိုင္ငံတကာရဲ့ တြန္းအား ဘက္ေပါင္းစံုက အားေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါလိမ့္
မယ္။

ခ်ဳပ္ၿပီး သံုးသပ္ေကာက္ခ်က္ခ်ရမယ္ဆရ
ို င္ ဒီ ဒုတယ
ိ ပင္လည
ံု လ
ီ ာခံေခၚယူေရး၊
အမ်ိဳးသားရင္ ၾ ကားေစ့ေ ရးဟာ အလြ န္ ကို လို အ ပ္ေ နတဲ့ မွ န္ က န္ သ င့္ျ မတ္ တဲ့
ကိစၥရပ္ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတာင္းဆိုႀကိဳးပမ္းသူမ်ားအေပၚ ေထာက္ခံအား
ေပးကူညီၾကဖို႔ လိုတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ ျဖစ္လာဖို႔
မရွိေသးဘူး။ အခက္မ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရဖို႔ ရွိတယ္။ အခ်ိန္မ်ားစြာ ယူဖို႔လိုတယ္။
ဒါေပမဲ့ မလြယ္ကူလို႔ မလုပ္ေသးဘူးဆိုၿပီး ရပ္ၾကည့္ေနဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ ေအာင္ပဲြ
ႀကီးႀကီးအတြက္ အခက္အခဲ ႀကီးႀကီးကို ျဖတ္ေက်ာ္ရမွာပဲ။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ
လူတဦး၊ မ်ိဳးဆက္တခုန႔ဲ လုပတ
္ အ
ဲ့ လုပ္ မဟုတဘ
္ ူး။ လူအမ်ားက မ်ိဳးဆက္မ်ားနဲ႔
ခ်ီၿပီး လုပ္သြားရမယ့္ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ တူညီတဲ့ ဦးတည္ခ်က္တခုအတြက္
သိတတ္ နားလည္သူမ်ားအားလံုး ဝိုင္းဝန္းလုပ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ မိမိလုပ္ႏိုင္တဲ့

197
Edkif[Hom

အပိင
ု ္းက လုပပ
္ ါ။ မိမတ
ိ ာကို လံပ
ု ါေစ၊ တာဝန္ေက်ပါေစ။ က်ေနာ္တရ
႔ို ဲ့ အနာဂတ္
ဟာ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးကို အေကာင္
အထည္ေ ဖာ္ႏို င္ တဲ့ အေပၚမွာ တည္ မွီေ နပါတယ္ ။ ျပည္ သူ လူ ထု အ မ်ားစု က
ဒီလိုနားလည္ခံယူၿပီး ဝိုင္းလုပ္ၾကပါမွ ျမန္ျမန္အေကာင္အထည္ေပၚလာႏိုင္မယ္
လို႔ ျမင္ပါတယ္။

Guiding Star Mon Newspaper

၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ႏွင့္

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ

198
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

r[mvlrsdK;}uD;0g'udk qufvufusifhoHk;oGm;rSmvm;

မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒဆိုတာ လူမ်ိဳးမ်ားစြာရွိေနတဲ့အထဲမွာ ငါ့လူမ်ိဳးက အျခား

လူ မ်ိဳးေတြ ထ က္ ပို ၿ ပီးျမင့္ျ မတ္ တ ယ္ ၊ ပို ၿ ပီးေတာ္ တ ယ္ ၊ ပို ၿ ပီးေကာင္း တယ္ ၊
ပိုၿပီးထက္ျမက္တယ္ စတဲ့ အျမင္အယူအဆေတြကို အေျခခံၿပီး ငါတို႔ကပဲ ေရွ႕
ေဆာင္ရမယ္၊ ငါတို႔ကပဲ စီမံရမယ္၊ ငါတို႔ကပဲ ေနရာတကာေပၚလြင္ထင္ရွားေန
ရမယ္၊ က်န္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြက ယုတတ
္ ယ္ညတ
ံ့ ယ္၊ အစြမ္းအစမရွဘ
ိ ူး၊ ဦး မေဆာင္
ထိက
ု ဘ
္ ူး၊ တန္းတူေနရာ မေပးသင္ဘ
့ ူး စတဲအ
့ ျမင္စတ
ိ ထ
္ ားေတြန႔ဲ အခြငအ
့္ ာဏာ
အင္အားေတြသံုးၿပီး တပါးေသာ လူမ်ိဳးေတြအေပၚ ခ်ိဳးႏွိမ္ ကၽြန္ျပဳ လႊမ္းမိုး ဝါးမ်ိဳ
ခ်ဳပ္ကိုင္ေနတာမ်ိဳးဟာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ ပါပဲ။ ဒီအျမင္အယူအဆဟာ အတၱ
ကိယ
ု က
္ ်ိဳးၾကည္အ
့ ျမင္န႔ဲ မာနေထာင္လႊား ဘဝင္ျမင့္ျခင္းေတြ ေပါင္းစပ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚ
လာတဲ့ စိတ္ေရာဂါတမ်ိဳးပဲ။

တကယ္ေတာ့ လူမ်ိဳး ဘာသာ အသားအေရာင္ေတြ ကဲြေပမဲ့ ပခံုးႏွစ္ဘက္

အၾကားက ေခါင္းေပါက္လာတဲ့ လူေတြသာျဖစ္လ႔ ိုအတူတပ
ူ ါပဲ။ တခ်ိနက
္ အခ်ိဳ႕ႏိင
ု င
္ ံ
ေတြမွာ မင္းမ်ိဳး၊ ပု႑ားမ်ိဳး၊ သူႂကြယ္မ်ိဳး၊ ေက်းကၽြန္မ်ိဳး ဆိုၿပီးခဲြျခားၾကတယ္။
အခ်ိဳ႕ႏိင
ု င
္ ံေတြမွာ လူျဖဴလူမဆ
ဲ ၿို ပီး ခဲြျခားၾကတယ္။ အစြမ္းအစ ဉာဏ္ပညာ ကိယ
ု ္
က်င့္သိကၡာ စတာေတြ အေပၚမွာမၾကည့္ပဲ ေပါက္ဖြားလာတ့ဲ အသိုင္းအဝိုင္းကို
ၾကည့္ၿပီး ျမင့္ျမတ္တယ္ ယုတ္နိမ့္တယ္လို႔ ခဲြျခားသတ္မွတ္တဲ့အျမင္ အယူအဆ
ေတြဟာ အလြနက
္ ို ေခတ္ေနာက္က်ေနပါၿပီ။ တခ်ိနက
္ အလြနက
္ ို အႏွမ
ိ ခ
္ ံေနရတဲ့
လူမဟ
ဲ ာ အခုေတာ့ ကမာၻအ
႔ င္အားႀကီးႏိင
ု င
္ တ
ံ ခုမွာ သမၼတေတာင္ျဖစ္လာေနပါၿပီ။
လူခ်င္းအတူတူ အခြင့္အေရးတန္းတူရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ဟာ ဒီေခတ္မွာ အမွန္
တရား ျဖစ္တယ္။ ဒါကိုလက္ခံမွ လူမ်ိဳးဘာသာ အသားအေရာင္ေတြ ကဲြျပားေန
တဲလ
့ ူေတြ ခ်စ္ခင္စြာအတူေနထိင
ု ္ႏင
ို မ
္ ွာျဖစ္ၿပီး လက္မခံရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းတိုးတက္တဲ့
လူ႔ေဘာင္ကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။

199
Edkif[Hom

လူမ်ိဳးဆိတ
ု ာ လူသားေတြစတင္ေပၚေပါက္လာကတည္းက တည္ရလ
ွိ ာတယ္
လိ႔ု ေျပာရင္ မွားမယ္မထင္ဘူး။ သူအ
႔ စုအဖဲန
႔ြ သ
႔ဲ ူေန ဘာသာစကားေတြ ေပၚေပါက္
လာကတည္းက လူမ်ိဳးဆိုတာ ျဖစ္ရွိလာတယ္။ လူမ်ိဳးဆိုတဲ့အတူေန လူ႔အဖဲြ႔
အစည္းဟာ မိမိ အဝန္းအဝိင
ု ္းမွာရွတ
ိ လ
ဲ့ ူေတြကို ကာကြယခ
္ ဲ့ အက်ိဳးျပဳခဲတ
့ ာေတြ
မ်ားစြာရွိတာေၾကာင့္ လူေတြဟာ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္နဲ႔လဲၿပီး ခုခံကာ
ကြယ္ ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ လက္ဝဲလက္ယာ ဘာႏိုင္ငံေရးအယူအဆပဲရွိရွိ မိမိ
လူမ်ိဳးကိထ
ု ရ
ိ င္ ညီအစ္ကို ကို ထိသလို နာတတ္တာ လူေတြရဓ
ဲ့ မၼတာပဲ။ တခ်ိနက
္
ယူဂိုဆလားဗီးယားႏိုင္ငံဟာ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ကို ခံယူထားေပမဲ့ ဆာဗ္လူမ်ိဳး
ေတြရဲ့ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒေတြေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားၿပီး ျပည္
ေထာင္စုႀကီးလည္း ၿပိဳကဲြခဲ့ရတယ္။ ျပည္နယ္ေတြ ခဲြထြက္ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ
က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ျပည္နယ္ထဲက အယ္လ္ေဗးနီးယား လူမ်ိဳးစုေတြကို ဆာဗ္
ေတြက အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့လို႔ ႏိုင္ငံတကာက ဝင္ကူခဲ့ရတယ္။
ဆာဗ္ လူ မ်ိဳးေခါင္းေဆာင္ ဆလို ဗို တ န္ မီ လိုေ ရွး ဗစ္ နဲ ႔ အေပါင္း ပါေခါင္းေဆာင္
အခ်ိဳ႕ဟာ ကမာၻရ
႔ ာဇဝတ္ခရ
ံု ံုးမွာ တရားစဲခ
ြ ခ
ံ ၾဲ့ ကရတယ္။ ဆိဗ
ု ယ
ီ က္ယန
ူ ယ
ီ မ
ံ ွာလည္း
အျခားျပည္နယ္န႔ဲ လူမ်ိဳးေတြကို အခြငအ
့္ ေရးပိုေပးဖိ႔ု သမၼတဂိဗ
ု ားေခ်ာ့ဗစ
္ စ
ီ ဥ္တာ
ကို အယူသီးကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဆန္႔က်င္ဖ်က္ဆီးခဲ့လို႔ ဆိုဗီယက္
ယူနီယံႀကီး ပ်က္စီးခဲ့ရတယ္။ ဆူဒန္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ဒါေဖွာ္ေဒသရွိ ေဒသခံ
လူမ်ိဳးစုေတြကို အျပင္းအထန္ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္ခဲ့လို႔ အခုေတာ့ သီးျခားႏိုင္ငံတခု
အျဖစ္ ခဲြထြက္သြားၾကၿပီ။ အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ ဆဒမ္ဟူစိန္ဟာ ကာဒ္လူမ်ိဳးစုေတြကို
အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့လို႔ ႀကိဳးမိန္႔နဲ႔ အေရးယူအျပစ္ေပးျခင္း ခံလိုက္
ရၿပီ။ ဒါေတြဟာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ က်င့္သံုးျခင္းရဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြပါပဲ။

အဂၤလပ
ိ ္ေတြကေတာ့ ဒီကစ
ိ မ
ၥ ွာ ပါးနပ္တယ္လ႔ို ေျပာရမယ္။ ေနမဝင္အင္ပါယာ
ျဖစ္ေနေပမဲ့ ကိုလိုနီတိုင္းျပည္ေတြကို ေစာေစာစီးစီး လြတ္လပ္ေရးေပးခဲ့တယ္။
သူ႔ႏင
ို င
္ မ
ံ ွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြကလ
ို ည္း ေတာင္းဆိမ
ု ႈေတြျဖစ္လာတာနဲ႔ အခြင့္
အာဏာေတြ တိုးေပးလိက
ု တ
္ ယ္။ မတူညတ
ီ ဲ့ လူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာ အတင္းအၾကပ္
ခ်ဳပ္ကိုင္ မထားဘူး။ တရုတ္ေတြကလည္း ေဟာင္ေကာင္ကၽြန္းနဲ႔ မကာအိုကၽြန္း
ေတြကို သီးျခားႏိုင္ငံေရးစနစ္နဲ႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးၿပီး တႏိုင္ငံ စနစ္ႏွစ္မ်ိဳး က်င့္
သံုးေနတယ္။ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေနတဲ့ ေခတ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ

200
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဟာ မိမတ
ိ င
ို ္းျပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း တိုးတက္ေရးအတြက္ ႏိင
ု င
္ ံျခားက ပညာရွင္
ေတြ၊ ထူးခၽြနလ
္ ပ
ု သ
္ ားေတြကို ေစ်းေကာင္းေပးၿပီး ေခၚယူၾကတယ္။ အလုပၾ္ ကမ္း
သမားေတြကလ
ို ည္း လိအ
ု ပ္သေလာက္ေခၚယူ ၾကတယ္။ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး
ခဲြျခားမေနေတာ့ဘူး။

ဂလိဗ
ု ယ္လင
ို ္ေဇးရွင္း (Globalization) ေခၚ ကမာၻလံုးဆိင
ု ရ
္ ာဆက္ႏယ
ြ ္ေနတဲ့
ေခတ္ႀကီးမွာ ဘာသာစကား၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ စတာေတြဟာ ေရာ
ေႏွာတာ လႊမ္းမိုးတာရွိေပမဲ့ အတင္းအဓမၼနည္းနဲ႔ မလုပ္ဘူး။ လိုရင္သင္ ႀကိဳက္
ရင္ယူဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ က်င့္သံုးတယ္။ ဂလိုဗယ္လိုင္ေဇးရွင္း ေခတ္ထဲမွာ
လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ ဇာတ္မခဲြျခားပဲ ေအးခ်မ္းခ်စ္ခင္စြာ အတူတကြ
ေနထိင
ု ္ေရးကို အေလးထားတယ္။ မဟာလူမ်ိဳး၊ မဟာဘာသာ မဟာမ်ိဳးႏြယ္ဝါဒ
ေတြန႔ဲ အဓမၼလမ
ႊ ္းမိုးတာမ်ိဳး မလုပဘ
္ ူး။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရဲ့ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊
ဓေလ့စရိက
ု ္ေတြကို အေလးထားၿပီး ေလ့လာတယ္၊ ေဖာ္ထတ
ု တ
္ ယ္၊ အသိအမွတ္
ျပဳတယ္၊ ထိန္းသိမ္းျမႇငတ
့္ င္ဖ႔ို အားေပးကူညတ
ီ ယ္။ အထင္ေသးတာ ဝိင
ု ္းပယ္တာ
မ်ိဳး မလုပ္ၾကဘူး။ လူမ်ိဳးေတြကို မဆိုထားနဲ႔ ရွားပါးတဲ့တိရစာၦန္ေတြ သစ္ပင္ေတြ
ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦေတြကိုေတာင္ ေပ်ာက္ဆံုးမသြားေအာင္ ေငြကန
ု ္ေၾကး
က်ခံၿပီး ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္းေနၾကတယ္။

အထက္ပါေျပာင္းလဲလာေနတဲ့ ေခတ္ကာလအယူအဆ အေျခအေနေတြနဲ႔

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အာဏာရအစိုးရအဆက္ဆက္ေတြရဲ့ သေဘာထားလုပ္ရပ္
ေတြဟာ သင့္ေတာ္ကိုက္ညီဆီေလ်ာ္ပါရဲ့လား။ လူမ်ိဳးစံုဘိုးဘြားေတြရဲ့ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့
တဲ့ေျမ၊ လူမ်ိဳးစုံ စုေပါင္းတိက
ု ခ
္ က
ို ခ
္ ၿဲ့ ပီးမွ လြတလ
္ ပ္လာတဲ့ေျမ၊ အခ်ိဳ႕က ေစတနာ
အရ ပူးေပါင္းလာတဲ့ ေျမ၊ ဒီလိုေျမ ဒီလိုျပည္ကို လူတမ်ိဳးတည္းက လက္ဝါးႀကီးအုပ္
ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး က်န္လူမ်ိဳးေတြကို ေရတိုေရရွည္ အႏုအၾကမ္းနည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ဝါးမ်ိဳ
လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကင
ို ္ေနတာေတြဟာ သင့္ေတာ္မန
ွ က
္ န္တရားနည္းလမ္းက် ပါရဲလ
့ ား။
လြတ္လပ္ေရးမရခင္က တမ်ိဳး၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့ တမ်ိဳး၊ ေျပာဆိုေနတာ
ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတာေတြဟာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို
ေျပာင္ေျပာင္ရွင္းရွင္း က်င့္သံုးေနတာျဖစ္တယ္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးအခ်ိဳ႕ရဲ့
သင္ၾကားပိခ
႔ု ်ေနတဲ့ သေဘာတရားေရးရာသင္တန္းေတြမွာ “ဒိ႔ႏ
ု င
ို င
္ ဟ
ံ ာ လူဦးေရ
သန္းေထာင္ေက်ာ္ရတ
ွိ ဲ့ ႏိင
ု င
္ ံ (၂) ခုရအ
ဲ့ ၾကားမွာ ရွိေနတယ္။ ဒါဟာ သိပအ
္ ႏၱရာယ္

201
Edkif[Hom

ႀကီးတယ္။ အေရးႀကံဳလာရင္ ကာကြယ္ႏင

ို ဖ
္ ႔ို က်စ္လစ္ခင
ို မ
္ ာတဲ့ စုစည္းညီၫတ
ႊ မ
္ ႈ
ရွိဖို႔လိုတယ္။ ဒို႔ႏိုင္ငံမွာ လူမ်ိဳးစံု ကိုးကြယ္မႈဘာသာစံုရွိေနလို႔ စုစည္းညီၫႊတ္မႈ
အားနည္းေနတယ္။ စုစည္းဖိ႔ု မလြယဘ
္ ူး။ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ဗမာတမ်ိဳးတည္း
ျဖစ္ လာဖို ႔ ဗု ဒ ၶ ဘာသာတခု တ ည္း ျဖစ္ လာဖို ႔ ေရတိုေ ရရွ ည္ အစီ အ စဥ္ေ တြ နဲ ႔
အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကရမယ္” ဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြဟာ အတြင္းထရံကို
ေဖာက္ၿပီး အျပင္ကို ေရာက္လာတာၾကာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ပင္လံု

စာခ်ဳပ္ကို ခ်ိဳးေဖာက္၊ အျခားလူမ်ိဳးေတြ ဗမာလက္ေအာက္ေရာက္လာေအာင္
ျပည္နယ္ျပည္မစနစ္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ “ဖက္ဒရယ္”
ဆိတ
ု ာ ခဲထ
ြ က
ြ ္ေရးဆိၿု ပီး အာဏာသိမ္းကာ တပါတီစစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္န႔ဲ ခ်ဳပ္ကင
ို ္
လာခဲတ
့ ယ္။ ျပည္ေထာင္စု ဆိတ
ု ာ စာထဲမွာနဲ႔ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြထမ
ဲ ွာသာ ရွၿိ ပီး
လက္ေတြ႔မွာ တျပည္ေထာင္စနစ္ကိုပဲ က်င့္သံုးလာခဲ့တာ ယေန႔အထိပါပဲ။ ဗမာ
မဟုတတ
္ ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားေတြအတြက္ ျပည္နယ္ေတြ ကိယ
ု ပ
္ င
ို အ
္ ပ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေရးေဒသ
ေတြဆၿို ပီး နာမည္အရ သတ္မတ
ွ ထ
္ ားေပမဲ့ ရံုးေတြ၊ ေက်ာင္းေတြမွာ သူတစ
႔ို ကား
သူတစ
႔ို ာေပ၊ သူတယ
႔ို ဥ္ေက်းမႈေတြ နည္းနည္းကေလးမွ သံုးစဲသ
ြ င္ၾကား က်င္သ
့ ံုး
ခြင့္ မေပးဘူး။ တျပည္လံုးမွာ ဗမာစကား၊ ဗမာစာ၊ ဗမာယဥ္ေက်းမႈေတြန႔ဲ ဖံုးလႊမ္း
ေနေစဖို ႔ ဥပေဒေတြ ထု တ္ ၊ အျခားတို င္း ရင္း သားလူ မ်ိဳးေတြ ရဲ့ စကား၊ စာေပ၊
ယဥ္ေက်းမႈန႔ဲ ဓေလ့စရိက
ု လ
္ ကၡဏာအားလံုးကို ဖံုးကြယ္ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖ႔ို အာဏာနဲ႔
လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြဟာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒရဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြပါ။ ဒါေတြ
လုပ္ေဆာင္ေနသမွ် တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးဆိုတာ ျဖစ္လာႏိုင္မွာ
မဟုတ္ဘူး။

တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ခ်င္ရင္ တိုင္းရင္းသား

ေတြရဲ့ နစ္နာခ်က္န႔ဲ ခံစားခ်က္ေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ေစခ်င္တယ္။ ကိယ
ု ခ
္ ်င္းစာ
ၾကည့္ေစခ်င္တယ္။ ဗမာေတြ အဂၤလပ
ိ လ
္ က္ေအာက္ကလ
ို န
ို ဘ
ီ ဝေရာက္ခစ
ဲ့ ဥ္က
ဗမာစကား၊ ဗမာစာေတြ ေပ်ာက္ေတာ့မလိုျဖစ္ၿပီး အဂၤလပ
ိ စ
္ ကား၊ အဂၤလပ
ိ စ
္ ာေတြ
ေနရာဝင္ယူလာေတာ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ ဗမာမ်ိဳးခ်စ္ေတြ ျပာျပာသလဲ တုန္
လႈပ္ခဲ့ နာၾကည္းခဲ့ၾကတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာစာေပ ယဥ္ေက်းမႈေတြ မေပ်ာက္
ပ်က္ေအာင္ အဘက္ဘက္က ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတယ္။ "ဗမာစကားသည္ ဒုိ႔စကား

202
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဗမာစာသည္ ဒိစ
႔ု ာ" လိ႔ု ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး အမ်ိဳးသားလြတလ
္ ပ္ေရးအတြက္ ရုန္းကန္
ခဲၾ့ ကတယ္။ ဗမာစကားစာေပယဥ္ေက်းမႈေတြ တိမ္ေကာေပ်ာက္ကယ
ြ ္ေတာ့မလို
ျဖစ္တအ
ဲ့ ခါ ဗမာေတြ ဘယ္လခ
ို စ
ံ ားခဲရ
့ တယ္ ဆိတ
ု ာကို စဥ္းစားၿပီး က်န္ တိင
ု ္းရင္း
သားေတြရဲ့ စကားစာေပယဥ္ေက်းမႈေတြ ေနရာမရ အသံုးနည္း ေပ်ာက္ကြယ္
ေတာ့မလို ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚ သူတို႔ဘယ္လို ခံစားေနရမယ္ဆိုတာ ကိုယ္ခ်င္းစာ
ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ရွိတဲ့ အစိုးရစာသင္
ေက်ာင္းေတြမွာ ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသားစာေပကို သင္ၾကားဖို႔ အခက္အခဲေတြကို
တန္ဘိုးထား မေျဖရွင္းရင္ တန္ဘိုးႀကီးမားလွတဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားစည္းလံုး ညီၫတ
ႊ ္
ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။

ဗမာ မဟုတတ
္ ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားေတြက ကိယ
ု ဘ
့္ ိုးဘြားပိင
ု ္ေျမျဖစ္တဲ့ တိင
ု ္းျပည္
မွာ ေနထိင
ု ၿ္ ပီး ကိယ
ု လ
့္ မ
ူ ်ိဳးရဲ့ အေျခခံအခြငအ
့္ ေရးေတြမရရွလ
ိ ႔ို အာဏာရအစိုးရေတြ
ကို ဆန္က
႔ ်င္ေတာ္လန
ွ တ
္ က
ို ပ
္ ဝ
ဲြ င္ေနရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို မိမတ
ိ လ
႔ို မ
ူ ်ိဳးရဲ့ေမြးရာပါ
အခြ င့္ အေရးဆံုး ရံႈးေနရလို ႔ ေတာင္း ဆို တို က္ ပဲြ ဝ င္ေ နတာကို က်ဥ္းေျမာင္း တဲ့
အမ်ိဳးသားေရးအျမင္လ႔ို ေခၚမလား။ လူမ်ိဳးစံပ
ု င
ို ဆ
္ င
ို ၿ္ ပီး လူမ်ိဳးစံုေနထိင
ု တ
္ ဲ့ ႏိင
ု င
္ မ
ံ ွာ
အျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ့ ရွငသ
္ န္ရပ္တည္ခင
ြ က
့္ ို အာဏာနဲပ
႔ တ
ိ ပ
္ င္တားျမစ္ေနတာဟာ
မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ မဟုတ္ဘူးလား။ တရားသူႀကီးလုပ္ၿပီး စဥ္းစားၾကည့္စမ္းပါ။

တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးပ်က္ျပားလို႔ ျပည္တြင္းစစ္အႏွစ္ (၆ဝ)

ေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီ။ ဒီျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ တခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြ
အၾကားမွာ တပါးသူေတြထက္ ဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ ႏိင
ု င
္ ဟ
ံ ာ အခုေတာ့ အဆင္းရဲ
ဆံုးနဲ႔ ေခတ္ေနာက္ အက်ဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနရၿပီ။ လြတ္လပ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ
ျပည္သူေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရံႈးၿပီး အာဏာရွင္
ေတြ အႏိင
ု က
္ ်င္သ
့ မွ်ကို ခံေနၾကရတယ္။ နယ္စပ္ေဒသက တိင
ု ္းရင္းသားျပည္သူ
ေတြဟာ အစိုးရတပ္ရဲ့ အႏိုင္က်င့္တာကို ပိုမိုခံေနၾကရၿပီး မ်ားစြာေသာ ျပည္သူ
ေတြဟာ စစ္ေျပးဒုကသ
ၡ ည္ ဘဝေရာက္ေန ၾကရတယ္။ အတြင္းပိင
ု ္းကျပည္သူေတြ
ဟာလည္း လယ္ယာေျမမ်ား သိမ္းခံရရံုသာမက အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ သား
ငယ္ေတြကို စစ္တပ္ထဲ ဆဲြသြင္းခံေနၾကရတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ေနရတာဟာ အရင္း
စစ္ၾကည့္ရင္ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္၊ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနရတာကို ျပန္စစ္ၾကည့္
ေတာ့ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒေၾကာင့္၊ အခြင့္အေရးဆံုးရံႈးလို႔ ရုန္းကန္ေနရသူနဲ႔ သူ

203
Edkif[Hom

တပါးအခြငအ
့္ ေရးကို လိက
ု ၿ္ ပီးပိတပ
္ င္ေနသူ ႏွစဥ
္ ီးအၾကားမွာ ဘယ္သက
ူ တရားခံ
လဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ေနရတာလဲ။ အရင္းစစ္ၾကည့္ေတာ့ မဟာလူမ်ိဳးႀကီး

ဝါဒအစဲြအလမ္း ဝင္ေနလို႔ပါပဲ။

က်ႏုပ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ေပမဲ့ လြတ္လပ္ေရးရဲ့အရသာကို

ျပည္သူေတြ မခံစားရတာဟာ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ့
စကားကို မနာခံလပ
႔ ို ါ။ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္က “လြတလ
္ ပ္ေရးဆိတ
ု ာဟာ ကိယ
ု တ
္ ဦးတေယာက္
ေကာင္းစားဖိ႔ု ျဖစ္ေစ၊ တမ်ိဳးသားလံုးေကာင္းစားဖိ႔ု ျဖစ္ေစ လုပတ
္ ဲ့ေနရာမွာ တျခား
တဦးတေယာက္ရဲ့ အက်ိဳးကို မထိခက
ို ္ေစဘဲန႔ဲ လြတလ
္ တ
ြ လ
္ ပ္လပ္ ကိယ
ု တ
့္ ိုးတက္
မႈအတြက္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ သူတပါးအက်ိဳးစီးပြားကို အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစ
ရဘူး။ အျခားလူမ်ိဳး အျခားလူေတြရဲ့ အက်ိဳးကို မထိခက
ို ဘ
္ ူးဆိရ
ု င္ လုပ္ႏင
ို တ
္ ယ္။
သိ႔ေ
ု သာ္လည္းပဲ သူမ်ားတကာရဲ့ လြတလ
္ ပ္ေရးကို သြားထိပါးတဲ့ လြတလ
္ ပ္ေရးမ်ိဳး
ဟာ လြတ္လပ္ေရး မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါကဘာလဲဆိုရင္ ရမ္းကားမႈ ျဖစ္တယ္။ ဒီ
ေတာ့ လြတလ
္ ပ္ေရးရဲ့ အဓိပၸာယ္ဟာ စည္းမဲက
့ မ္းမဲသ
့ ေဘာမ်ိဳး မဟုတဘ
္ ူး။ စည္း
နဲ႔ ကမ္းနဲ႔သေဘာမ်ိဳးသာ ျဖစ္တယ္” လို႔ မွာၾကားခဲ့တာရွိပါတယ္။

ညီညြတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ့မွာၾကားခ်က္ကေတာ့ “တိုင္းရင္းသား

အခ်င္းခ်င္း ညီၫႊတ္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားလူထု ညီၫႊတ္ေရး၊ စားဖားသမားေတြရဲ့

ညီၫႊတ္ေရး ဒီ ညီၫႊတ္ေရးမ်ိဳး က်ဳပ္မလိုခ်င္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း

ညီၫႊတ္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားလူထု ညီၫႊတ္ေရး ဒီ ညီၫႊတ္ေရးႏွစ္ခု မရွိသမွ်

ကာလပတ္လံုး ဒီတင
ို ္းျပည္ဟာ လြတလ
္ ပ္ပင္ လြတလ
္ ပ္ျငားေသာ္လည္းပဲ ဘယ္

ပါတီတက္တက္ ဘယ္အစိုးရလုပ္လုပ္ ဖာသည္ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေနမွာပဲ။ အဲဒီ

ေတာ့ကာ ဒီႏစ
ွ ခ
္ က
ု ုိ ခင္ဗ်ားတိက
႔ု မပ်က္ပါနဲ။႔ ဘယ္သဘ
ူ ာလုပလ
္ ပ
ု ္ မပ်က္ပါေစနဲ။႔

အဲဒါ အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္” လို႔ ၁၉၄၇ ခု ဇူလိုင္လ (၁၃) ရက္ေန႔မွာ မိန္႔

မွာခဲ့ပါတယ္။

ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ရဲ့ ဒီမွာၾကားခ်က္ကို အာဏာရသူေတြ လ်စ္လွဴရႈၿပီး မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ
ကို က်င့္ သံုး ခဲ့ လို ႔ ကၽြႏ္ု ပ္ တို ႔ႏို င္ ငံ ဟာ ဖာသည္ႏို င္ ငံ တ ကယ္ ကို ျဖစ္ေ နရပါၿပီ ။
မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို ဘယ္သူေတြက ပိၿု ပီးျမႇငတ
့္ င္က်င္သ
့ ံုးေနတာလဲ။ အာဏာ
ကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္လိုတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြပါ။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ တကယ့္

204
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

မ်ိဳးခ်စ္ပဂ
ု ၢိဳလ္ေတြလ႔ို ထင္မတ
ွ ္ေနၿပီး တိင
ု ္းျပည္ကို အကာအကြယ္ေပးေနသလိန
ု ႔ဲ
ဗမာမဟုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစံုကို ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္ေအာင္ ဖိႏွိပ္ေနတာ
ေတြဟာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡကို ပိုမိုႀကီးမားေစတယ္။ ဒါဟာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ပိုမို
နက္ရင
ိႈ ္းေစၿပီး တိင
ု ္းျပည္ကို ပိမ
ု ဒ
ို က
ု ၡေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ မဟာလူမ်ိဳး
ႀကီးဝါဒရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးစံုျပည္သူေတြကို
ဒုကၡျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေနတဲ့ ဒီမဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို ဆက္လက္က်င့္သံုးေန
မယ္ဆရ
ို င္ တိင
ု ္းျပည္ရဲ့ အနာဂတ္ဟာ ပိမ
ု ဆ
ို ိုးဝါးတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္သြားမွာ
ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို ဆက္လက္က်င့္သံုးခြင့္ ေပးထားမွာလား။
တိုင္းျပည္ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ တိုးတက္ေရးကို လိုလားေနတဲ့ ျပည္သူမ်ား ျပတ္
ျပတ္သားသား အေျဖေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။

Guiding Star Mon Newspaper

၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ

205
Edkif[Hom

'Drdkua&pDeJ@ trsdK;om;udk,fydkifjyXmef;cGifhwdk@[m
'*Fg;jym;&Jh yef;eJ@acgif;

စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို မလိလ
ု ားလိ႔ု ျပည္တင
ြ ္းမွာ ဆန္က
႔ ်င္လပ
ႈ ရ
္ ွားေနၾကတဲ့
ႏိင
ု င
္ ံေရးပါတီ အဖဲအ
႔ြ စည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္န႔ဲ ပညာတတ္အသိင
ု ္းအဝိင
ု ္း
ေတြ အၾကားမွာေရာ နယ္စပ္နဲ႔ ျပည္ပအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုလူငယ္နဲ႔
လူမႈအဖဲြ႔အစည္းအၾကားမွာပါ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တာျခင္း တူၾက
ေပမဲ့ ႏိင
ု င
္ ံေရး ဦးတည္ခ်က္မွာ မတူကဲြျပားမႈေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ ဘဝခ်င္းမတူလ႔ို
ခံစားခ်က္ျခင္း မတူၾကတာဟာ သဘာဝက်ေပမဲ့ ေရရွညလ
္ က္တလ
ဲြ ပ
ႈ ရ
္ ွားခဲၾ့ ကတဲ့
အင္အားစုအခ်င္းခ်င္း အၾကားမွာေရာ ေရွ႕ေဆာင္တပ္ေပါင္းစုတခုခုေအာက္မွာ
ပါဝင္လပ
ႈ ရ
္ ွားေနၾကတဲ့ အင္အားစုေတြအၾကားမွာပါ အျမင္မတူ ဦးတည္ခ်က္ျခင္း
ကဲြေနတာရွပ
ိ ါတယ္။ ဒီလို မတူကဲြျပားေနတာကို အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိနအ
္ ခါကိၾု ကည့္
ၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းထုတ္ေဖာ္ မေျပာေပမဲ့ ရွိေနမွန္းေတာ့ သိေနၾကပါတယ္။
ဒီလရ
ို ွိေနတာဟာ ေတာ္လန
ွ ္ေရးအတြက္ အလားအလာ မေကာင္းသလို ခိင
ု မ
္ ာတဲ့
စုစည္းညီၫတ
ႊ ္ေရးကို တည္ေဆာက္ဖရ
႔ို ာ အဟန္အ
႔ တားျဖစ္ေစပါတယ္။ တဦးနဲ႔
တဦး တဖဲြ႔နဲ႔တဖဲြ႔အၾကားမွာ သံသယျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး
ညိႇႏိႈင္းရွင္းလင္းဖို႔ လိုပါတယ္။

ဘယ္အပိုင္းမွာ မတူကဲြျပားမႈရွိေနသလဲဆိုရင္ ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစုပါဝင္တဲ့

ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုေတြထက
ဲ အခ်ိဳ႕အဖဲ႔ေ
ြ တြ၊ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ဒီမက
ို ေရစီ
အေရးသက္ သ က္ ကို ပဲ လို ခ်င္ ၾ ကတယ္ ။ ဗမာမဟု တ္ တဲ့ တုိ င္း ရင္း သားေတြ
ေတာင္း ဆိုေ နတဲ့ အမ်ိဳးသားကို ယ္ ပို င္ျ ပ႒ာန္း ခြ င့္ တို ႔ ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္ေ ထာင္ စု
တည္ေဆာက္ေရးတိက
႔ု ို လံုးလံုးထည္မ
့ တြကခ
္ ်င္ၾကဘူး။ အခ်ိဳ႕ဆိရ
ု င္ ဆန္က
႔ ်င္ေန
ပါေသးတယ္ ။ သူ တို ႔ က အမ်ိဳးသားတန္း တူေ ရးတို ႔ ၊ ကို ယ္ ပို င္ျ ပ႒ာန္း ခြ င့္ တို ႔ ၊
ဖက္ ဒ ရယ္ျ ပည္ေ ထာင္ စု တို ႔ စတာေတြ ကို ဦး တည္ေ တာင္း ဆိုေ နတာေၾကာင့္

206
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဒီမက
ို ေရစီေတာ္လန
ွ ္ေရးကို ေႏွာင့္ေႏွးေစတယ္လ႔ို အျပစ္ျမင္ေနၾကတယ္။ တခါ
တရံမွာ ေခတ္ေနာက္က်တဲ့ အျမင္က်ဥ္းအမ်ိဳးသားေရးဝါဒ ဆိုၿပီး ရႈတ္ခ်ေျပာဆို
လာတာေတြလည္း ရွပ
ိ ါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳးစံန
ု ႔ဲ ေပါင္းသင္း
ဆက္ဆံေနရလိ႔ု ဆန္က
႔ ်င္ၿပီး ထုတ္ေဖာ္မေျပာလိတ
ု အ
ဲ့ တြက္ ဆိတဆ
္ တ
ိ ္ေနလိက
ု ္
တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြကို
မလႊသ
ဲ ာလိ႔ု သေဘာတူတယ္၊ လက္ခတ
ံ ယ္လ႔ို ေျပာလိက
ု ရ
္ ေပမဲ့ လိလ
ု လ
ို ားလား
ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ ခံယူခ်က္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီအျပည့္အဝရရင္ လံု
ေလာက္ၿပီ၊ က်န္တာေတြ ဒီမက
ို ေရစီေဘာင္ထက
ဲ ေတာင္းဆိလ
ု ပ
ု ္ေဆာင္ သြားဖိ႔ု
ဆိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီလို အျမင္ေတြက တတန္းတည္း တပံုစံတည္းေတာ့
မဟုတ္ဘူး။ သူ႔အဆင့္နဲ႔ သူရွိပါတယ္။

ဗမာမဟုတတ
္ ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားအင္အားစုအထဲက အခ်ိဳ႕အဖဲ႔ေ
ြ တြ၊ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္
ေတြကေတာ့ ဒီမက
ို ေရစီေတြ၊ ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္ေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြဆတ
ို ဲ့ ဝါဒေတြကို
ထည္တ
့ က
ြ စ
္ ရာ မလိုေသးဘူး။ အမ်ိဳးသားလြတလ
္ ပ္ေရး (သိမ
႔ု ဟုတ)္ အမ်ိဳးသား
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရရွိေရးပဲ။ အာဏာရွင္အစိုးရအေပၚ နာက်ည္းရာက ဗမာ
ေတြဆိုရင္ ၾကည့္လို႔မရဘူး၊ ဗမာစကားလည္း မေျပာခ်င္ဘူး၊ ဗမာဆိုရင္ စိတ္
မခ်ရဘူးဆိုတဲ့ ဗမာဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ရွိခဲ့တယ္။ ဒီလိုစိတ္ဓာတ္ေတြဟာ
ရွစ္ေလးလံုးလူထအ
ု ံုႂကြမႈျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေက်ာင္းသားေတြ ဒီမက
ို ေရစီအင္အား
စုေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေပါင္းသင္းရေတာ့ မ်ားစြာေလွ်ာ့က်သြားပါတယ္။ ဗမာအမ်ားစု
ျဖစ္တဲ့ ဒီမက
ို ေရစီအင္အားစုေတြ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ အေသခံၿပီး စစ္အာဏာရွင္
ေတြကို တိက
ု ပ
္ ဝ
ဲြ င္ခတ
ဲ့ ာ ၾကားသိရလိ႔ု တေၾကာင္း၊ ျပည္သလ
ူ ထ
ူ အ
ု မ်ားစုႀကီးကေန
ဒီမက
ို ေရစီကို လိလ
ု ားေတာင္းဆိုေနတာ သိခရ
ဲ့ တာ တေၾကာင္းတိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ဒီမက
ို
ေရစီေရးအေပၚ အေလးထားလာတာေတြ ရွပ
ိ ါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီမက
ို ေရစီ
တို႔၊ ဆိုရွယ္လစ္တို႔၊ ကြန္ျမဴနစ္တို႔ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္တယ္။ အာဏာ
(သို႔မဟုတ္) အမ်ိဳးသားကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္က ပထမ၊ အဲဒါရၿပီးရင္ ႀကိဳက္တဲ့
စနစ္ကို သံုးႏိုင္တယ္။ တခုမေကာင္းရင္ ေနာက္တခုေျပာင္း ျပႆနာမရွိဘူး။
အမ်ိဳးသားဆိုင္ရာ အခြင့္အာဏာရဖို႔ အဓိကလို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ဒီလို အျမင္ရွိ
တာေၾကာင့္ အာဏာရႏိုင္ဖို႔ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့အစိုးရကိုပဲ အေလး
ထားၾကတယ္။ ေတြဆ
႔ စ
ံု ကား ေျပာခြငရ
့္ ရ
ွိ င္ ေျပာမယ္။ ေျပာလိမ
႔ု ရရင္ တိက
ု မ
္ ယ္။

207
Edkif[Hom

အာဏာရထားတဲ့ အစိုးရဟာ ဖက္ဆစ္အာဏာရွငလ

္ ား၊ ဆိရ
ု ယ
ွ လ
္ စ္လား၊ ကြန္ျမဴ
နစ္လား ဆိတ
ု ာေတြ ေလးေလးနက္နက္ ထည္မ
့ တြကၾ္ ကဘူး။ ဒီလအ
ို ျမင္ေတြရွိေန
ေတာ့ ဒီမိုကေရစီအေရးအေပၚမွာ တန္ဘိုးမထားၾကေတာ့ဘူး။

ဒီမက
ို ေရစီသမားေတြကလည္း ဒီမက
ို ေရစီအေရးေလာက္ကပ
ို ဲ ျမင္ၿပီး အမ်ိဳး
သားေရးသမားေတြကအမ်ိဳးသားအခြငအ
့္ ေရးေလာက္ကသ
ို ာ ေဇာင္းေပးေနေတာ့
ဒီအင္အားစုႏွစ္ခုအၾကားမွာ စုစည္းဖို႔၊ နားလည္မႈရယူဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲတယ္။
အာဏာရ စစ္အာဏာရွငအ
္ စိုးရအဖိက
႔ု ေတာ့ က်ေနာ္တ႔ို အတိက
ု အ
္ ခံေတာ္လန
ွ ္
ေရးအင္အားစုေတြ အခ်င္းခ်င္း မစုစည္းႏိင
ု ္ေလ သူတအ
႔ို တြက္ ပိုေကာင္းေလပါပဲ။
သူတို႔ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကေတာ့ အာဏာလက္မလြတ္ေရးနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ကို
ဆက္ က်င့္ သံုးႏို င္ ဖို ႔ “စည္း ကမ္းျပည့္ ဝ တဲ့ ဒီ မို ကေရစီ ” ဆို ၿ ပီး ဒီ မို ကေရစီ ကို
ေဘာင္ကန္႔ထားလိုက္တယ္။ ျပည္သူအမ်ားႀကိဳက္၊ ႏိုင္ငံတကာႀကိဳက္၊ ေခတ္
ကာလႀကိဳက္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ျငင္းပယ္လို႔ မရေတာ့ ေဘာင္ကန္႔ထား
လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ ေဘာင္ဆိုတဲ့ စည္းကမ္းက သူတို႔လက္ထဲမွာ ဒါကိုေတာ့
အလြတ္မခံဘူး။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းအာဏာ သိမ္းတုန္းက ဒီမိုကေရစီ
စနစ္ေ ၾကာင့္ တို င္းျပည္ ပ်က္ ရေတာ့ မ ယ္ ဆို ၿ ပီး ဒီ မို ကေရစီ ကို အပု ပ္ ခ်ကာ
တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို က်င့္သံုးလာခဲ့တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာ
အရင္း ရွ င္ ၊ ဓနရွ င္ လူ န ည္း စုေ ကာင္း စားေရးဝါဒပဲ ဆို ၿ ပီး တို က္ ခို က္ ခဲ့ တ ယ္ ။
တခ်ိနတ
္ ည္းမွာ အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို အလုပသ
္ မား၊ လယ္သမား လူမ်ားစုေကာင္း
စားေရး ဆိုတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္အျမင္ေတြနဲ႔ မြမ္းမံၿပီး ပိုမိုခိုင္ခန္႔ေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။
အခုေခတ္မွာ ဆိုရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒေတြ အေရးမလွ သိကၡာက်ေနေတာ့
အမ်ားႀကိဳက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကို လိုက္သံုးၿပီး “စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ” ဆိုတဲ့
ေဘာင္ ကေလးနဲ ႔ ထိ န္း ခ်ဳပ္ ကန္ ႔ သ တ္ ထားတာ ျဖစ္ တ ယ္ ။ အမွ န္ မွာေတာ့
“အာဏာရွင္စနစ္ ခိုင္ၿမဲေရး” ပါပဲ။

အျခားတဘက္က စစ္အစိုးရဟာ တိင

ု ္းရင္းသားေတြေတာင္းဆိုေနတဲ့ အမ်ိဳး
သားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြငရ
့္ တ
ွိ ဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စတ
ု ည္ေဆာက္
ေရးကို လက္မခံႏင
ို ္ေတာ့ “ေရပက္မဝင္တဲ့ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရး” တနည္းအားျဖင့္
“ဒို႔အေရးသံုးပါး” နဲ႔ ေဘာင္ကန္႔ထားလိုက္ျပန္တယ္။ သူတို႔အေၾကာင္းျပခ်က္
ကေတာ့ လူဦးေရ သန္းေထာင္ေက်ာ္ရတ
ွိ ဲ့ ႏိင
ု င
္ ႀံ ကီးႏွစခ
္ အ
ု ၾကားမွာ တည္ရွိေနတဲ့

208
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ႏိုင္ငံငယ္ေလးျဖစ္ေနေတာ့ ခိုင္မာတဲ့ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရး မရွိဘူးဆိုရင္ ခုခံ

ႏိင
ု စ
္ မ
ြ ္းအား မရွဘ
ိ ူး။ ဒီလို အႏၱရာယ္ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတာကို အေျမာ္အျမင္ရရ
ွိ န
ွိ ႔ဲ
ႀကိဳ တင္ျ ပင္ ဆ င္ ကာကြ ယ္ ထားဖို ႔ လို တ ယ္ လို ႔ အေၾကာင္းျပၾကတယ္ ။ ျပည္
ေထာင္စုဆိုတာ အမည္ခံ သက္သက္ပါ။ ဒါကလည္း သူတို႔လက္ထဲမွာ အာဏာ
တည္ၿမဲေရး ပါပဲ။ ဒါထက္မက သူတတ
႔ို ပ္မွဴး တပ္သားေတြန႔ဲ အမာခံေတြအၾကားမွာ
သြင္းထားတဲ့ သေဘာတရားတခုက လူမ်ိဳး အေထြေထြ၊ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာ
အဖံုဖံု ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ခိုင္မာတဲ့ စည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးရွိဖို႔ မလြယ္ဘူး။ ဒါ
ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးဆိရ
ု င္ ဗမာ၊ ကိုးကြယယ
္ ၾံု ကည္မမ
ႈ ွာ ဗုဒဘ
ၶ ာသာအားလံုး ျဖစ္လာဖိ႔ု
အတြက္ အတင္းအဓမၼနည္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သြားဖိ႔ု ေရရွညစ
္ မ
ီ က
ံ န
ိ ္းခ်ၿပီး အေကာင္
အထည္ေဖာ္ေနတာျဖစ္တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ က်စ္လစ္ခိုင္မာတဲ့ "စတုတၳ
ဗမာအင္ပါရာ ႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္ေရး စီမံကိန္း" ျဖစ္တယ္။

အာဏာရွင္အစိုးရေတြဟာ အာဏာရွင္စနစ္ကို အခိုင္အမာတည္ေဆာက္

ထိန္းသိမ္းထားႏိင
ု ဖ
္ ႔ို သေဘာတရားအေျခခံတခုခက
ု ို အေျချပဳထားစၿမဲ ျဖစ္တယ္။
ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ ယူဂိုဆလားဗီးယား၊ တရုတ္၊ ဗီယက္နမ္၊ က်ဴးဘား၊ ေျမာက္
ကိုးရီးယားတို႔ဟာ ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒအေပၚမွာ အေျခခံတယ္။ အင္ဒို
နီးရွား သမၼတ ဆူဟာတို ကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္က
႔ ်င္ေရးအေပၚ အေျခခံတယ္။
ဂ်ာမဏီ ဟစ္တလာကေတာ့ မဟာအမ်ိဳးျမတ္ ဖက္ဆစ္ဝါဒအေပၚ အေျခခံတယ္။
ဒီအေျခခံသေဘာတရားေတြက သူတို႔အာဏာရရွိလာဖို႔နဲ႔ ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔
အဓိကအေၾကာင္းရင္းပါပဲ။ အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို ၿဖိဳခ်ႏိင
ု ဖ
္ အ
႔ို တြက္ သူတရ
႔ို ဲ့ အေျခခံ
သေဘာတရားေတြကို ဆန္က
႔ ်င္ဖယ္ ရွားႏိင
ု ဖ
္ ႔ ို လိပ
ု ါတယ္။ ဒီလို ဖယ္ရွားႏိင
ု ဖ
္ ဆ
႔ ို တ
ို ာ
အခ်ိန္မ်ားစြာေပးရတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ဝါဒျဖန္႔မႈေတြကေတာ့ သူတို႔ဟာ တကယ္
ျပည္သအ
႔ူ က်ိဳးျပဳပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကယ္တင္ရင
ွ ္ေတြ၊ လူစမ
ြ ္းေကာင္းေတြ၊ ႀကီးျမတ္တဲ့
ပုဂၢိဳလ္ေတြအျဖစ္ ျပည္သအ
ူ ေပၚ လွညစ
့္ ားေနၾက တယ္။ အခ်ိနအ
္ ေတာ္ၾကာေတာ့မွ
သူတို႔ရဲ့ ဖိႏွိပ္မႈကိုေခါင္းငံု႔မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ သူတို႔ အသိုင္းအဝိုင္းထဲက ျဖစ္ျဖစ္၊
အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူအမ်ားစုႀကီးက ျဖစ္ျဖစ္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္လာေတာ့မွ ၿပိဳက်
သြားရတယ္။ အာဏာရွငစ
္ နစ္တခုခု အေျခခိင
ု သ
္ ြားၿပီဆရ
ို င္ ၿဖိဳဖ်က္ဖရ
႔ို န္ မလြယ္
ေတာ့ဘူး။ အသက္၊ ေသြး၊ ေခၽြး မ်ားစြာနဲ႔ လဲလွယ္ၿပီးေတာ့ ၿဖိဳခ်ရတာခ်ည္း ပါပဲ။
ဒီလို ၿဖိဳခဲြႏုိင္ဖို႔ရာ သူတို႔ရဲ့ အဘိဓမၼာ၊ အေျခခံသေဘာတရားေတြကို ဦးစြာတိုက္
ဖ်က္ဖို႔ လိုပါတယ္။

209
Edkif[Hom

က်ေနာ္တ႔ို ႏိင
ု င
္ က
ံ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္သန္းေရႊ၊ ဦးသိန္းစိနတ
္ ရ
႔ို ဲ့ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္မွာ
အဘိဓမၼာ၊ အေျခခံသေဘာတရားေတြက ဘာလဲ။ ဒီသေဘာတရားေတြ ဘယ္က
ဆင္းသက္လာသလဲ။ အေျခအျမစ္ကေန သံုးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္
ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းအာဏာသိမး္ တဲအ
့ ခ်ိနက
္ အစျပဳလာတာျဖစ္တယ္။ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္း
အာဏာသိမး္ ခဲတ
့ န
ု ္းက ဘာေတြအေၾကာင္းျပခဲသ
့ လဲဆရ
ို င္ “တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ေတြ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အသြင္ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေန
ၾကတာဟာ ျပည္ေထာင္စုကေန ခဲြထြက္ဖို႔ျဖစ္တယ္။ ဒါကို ဒီမိုကေရစီအစိုးရက
မထိန္းသိမ္းႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒီလိုအေနအထားမွာ လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမယ္ဆိုရင္
မၾကာခင္ တိုင္းျပည္ၿပိဳကဲြေတာ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲက်ဖို႔ လက္
ႏွစလ
္ ံုးသာ လိုေတာ့တဲအ
့ ခ်ိနမ
္ ွာ မလႊဲမေရွာင္သာ အာဏာသိမ္းရတာျဖစ္တယ္”
တဲ။့ အဲဒ
့ ီ အခ်ိနက
္ စၿပီး ဖက္ဒရယ္ ဆိတ
ု ာ ခဲြထြက္ေရးပဲလ႔ို သူတတ
႔ို ေလွ်ာက္လံုး
ေျပာဆိုဝါဒ ျဖန္႔ခဲ့တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းရဲ့ ပင္ကိုယ္သေဘာထား ဗီဇစိတ္ဓာတ္အခ်ိဳ႕ကို ခန္႔မွန္းသံုး

သပ္ႏိုင္ဖို႔ သူ႔နဲ႔အတူ ဂ်ပန္ျပည္မွာ သြားေရာက္ၿပီး စစ္ပညာသင္ယူခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္
သံုး က်ိ ပ္ အ ဖဲြ ႔ ဝ င္ ဗို လ္ မွဴးခ်ဳပ္ေ ဟာင္း ေက်ာ္ေ ဇာရဲ့ ကို ယ္ တို င္ေ ရးအတၳဳ ပတၱိ
စာအုပထ
္ က
ဲ စာသားအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏတ
ူ ္ေဖာ္ျပလိက
ု ပ
္ ါတယ္။ “ဗမာ့တပ္မေတာ္
၏ အစ (မိဘ) သည္ ဂ်ပန္ျပည္တြင္ စစ္ပညာသင္ယူခဲ့ေသာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္
ပင္ျဖစ္သည္။ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တို႔ ဂ်ပန္ျပည္၌ စစ္ပညာသင္ၾကားရာတြင္ စစ္
သားေကာင္းစိတဓ
္ ာတ္သင
ြ ္းရာမွာ ဂ်ပန္စစ္ တပ္မွာ သင္ၾကားသြတသ
္ င
ြ ္းေပးသလို
ဖက္ ဆ စ္ ဝါဒစိ တ္ ဓာတ္ အေျခခံ သေဘာထားမ်ားကို ပါ သြ တ္ သြ င္းေပးသျဖင့္
ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္တြင္ ဖက္ဆစ္ဝါဒ သေဘာထားအခ်ိဳ႕ အနည္း
ငယ္ မသိ မ သာပါရွိေ နၾကသည္ ။ ... ဖက္ ဆ စ္ မ်ားသည္ အမ်ိဳးသားေရးတြ င္
မိမိလူမ်ိဳးမွတပါး အျခားလူမ်ိဳး အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ လူသားအခ်င္းခ်င္းေတြလို
သေဘာမထားၾကဘူး။ မိမိတို႔လူမ်ိဳးေတြသာ ျမင့္ျမတ္သည့္ မဟာလူမ်ိဳးႀကီး
ျဖစ္သည္ဟု စဲၿြ မဲယၾုံ ကည္ထားသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ... ဂ်ပန္တ၏
႔ို ဖက္ဆစ္စတ
ိ ဓ
္ ာတ္၊
မဟာလူမ်ိဳးႀကီးစိတဓ
္ ာတ္ေၾကာင့္ ကမာၻကလ
ို မ
ႊ ္းမိုးရမည္ဆသ
ို ည့္ စိတဓ
္ ာတ္ေတြ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အထူးသျဖင့္ စစ္ဝါဒီသမားေတြထဲတြင္ စဲြၿမဲေနၾကသည္”။
လိ႔ု စာမ်က္ ႏွာ (၆၉) မွ (၇၂) အၾကားမွာ ပါရွပ
ိ ါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္းနဲ႔

210
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဗမာ့တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအထဲမွာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ဘယ္လိုရွိ

မယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တက္လာတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ထပ္ဆင့္

ေမြးထုတ္ခဲ့တာျဖစ္ေတာ့ သူနဲ႔ သိပ္ကဲြျပားမွာ မဟုတ္ဘူး။ "ဖက္ဒရယ္ဆိုရင္
ခဲြထြက္ေရး" လိ႔ု ဒီေန႔အထိ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာဆိုေနၾကတုန္းပါ။ "ျမန္မာ
ဆိတ
ု ာ လူမ်ိဳးစုအားလံုးအတြက္ အက်ံဳးဝင္တယ္" ဆိၿု ပီး သေဘာတရားအသစ္ကို
ရိုက္သြင္းေနတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ၿပီးေနာက္ အာဏာကို အၾကာဆံုးရခဲ့တဲ့
ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္သန္းေရႊဟာ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား ဘုရင္သံုးပါးရဲ့
ရုပ္ထုေတြကို ေနျပည္ေတာ္ရဲ့ စစ္ေရးျပကြင္းမွာ ထင္ထင္ရွားရွားအထူးျပသ
ထားတယ္။ဒီဘရ
ု င္သံုးပါးဟာဗမာျပည္ကို ေရပက္မဝင္တဲ့စည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္ေရးကို
တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ... ပညာေပးၿပီး အတုယူ အေလးထားဖို႔ စိတ္ဓာတ္
ေတြ သြင္းေပးေနတာျဖစ္တယ္။ အမွန္ေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕ရာမွာ ထင္ရွားေပၚလြင္တဲ့
ဘုရင္ ေတြပါ။ ဗမာ့တပ္မေတာ္ (BIA) ေခတ္က ကရင္ဗမာ အဓိကရုဏး္ မွာ
ကရင္ရြာသားမ်ားစြာကို သတ္ခဲ့သလို ဒီေန႔အထိ ျဖတ္ေလးျဖတ္အစီအစဥ္အရ
အခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ ရြာေတြကို မီးရိွဳ႕တာ၊ အရပ္သားေတြကို သတ္တာ၊ မုဒမ
ိ ္းက်င့္
တာေတြ ဟာ မဟာလူ မ်ိဳးႀကီး ဝါဒထက္ ပိုျ ပင္း ထန္ တဲ့ ဖက္ ဆ စ္ အ မ်ိဳးျမတ္
စိတဓ
္ ာတ္အေမြေတြကို လက္ဆင္က
့ မ္းခံယထ
ူ ားလိ႔ု ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိလ
ု ခ
္ ်ဳပ္ေနဝင္း
ေခတ္မွာ ဖက္ဆစ္အျမင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊေခတ္မွာ နယ္ခ်ဲ႕အျမင္ေတြ ရိုက္
သြင္းထားေတာ့ ဖက္ဆစ္နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစစ္တပ္
ဟာ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြငက
့္ ို အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီၫတ
ႊ ္
ေရးအတြက္ သင့္ျမတ္မွန္ကန္တယ္လို႔ လက္ခံႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။

တကယ္ေတာ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ အာဏာကို သိမ္းယူခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းနဲ႔

အေပါင္းပါတို႔ဟာ တိုင္းရင္းသားေတြကို ဗမာနဲ႔ တန္းတူမထားႏိုင္လို႔၊ ဗမာေတြရဲ့
စိုမိုးမႈ ေအာက္မွာပဲ ထားခ်င္လို႔ အာဏာသိမ္းတာျဖစ္တယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္
ေထာင္စမ
ု ူ တနည္းအားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္မက
ူ ို ေတာင္းဆိတ
ု ာက ပင္လသ
ံု ေဘာတူ
ညီ ခ်က္ ကို အေျခခံ တာပဲ ။ ဒါဟာ ခဲြ ထြ က္ ဖို ႔ မ ဟု တ္ တာ ထင္ ရွားေနပါတယ္ ။
ခဲြထြက္ဖို႔ကို ဦးတည္ရင္ ၁၉၄၇ ခု ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔
ကရင္နီျပည္နယ္ေတြဟာ (၁ဝ) ႏွစ္ျပည္ရ
့ င္ ခဲြထြက္ လိက
ု ခဲြထြကပ
္ င
ို ခ
္ ြငရ
့္ တ
ွိ ယ္

211
Edkif[Hom

လို႔ ပါရွိေနတာမို႔ ခဲြထြက္ဖို႔ကို ဦး တည္လုပ္ေဆာင္ၾကမွာေပါ့။ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္

ေထာင္စမ
ု ဆ
ူ တ
ို ာ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြငရ
့္ ွိေရးမူ ျဖစ္တယ္။
တနည္းအားျဖင့္ "ဖက္ဒရယ္မူ" လို႔လည္းေခၚတယ္။ ဒါကိုလည္း တိုင္းရင္းသား
ေတြက ဒီမက
ို ေရစီနည္းက်က် လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးတင္ျပေတာင္းဆိၾု ကတာ
ျဖစ္တယ္။ အေျခအေနနဲ႔ သေဘာထားအမွနက
္ ို နားလည္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္
အမ်ားစု က ဒီ မူ ကို လ က္ ခံ လာေတာ့ ဖက္ ဆ စ္ အ မ်ိဳးျမတ္ ဝါဒီ စစ္ ဗို လ္ေ တြ က
လက္မခံႏိုင္တာနဲ႔ အာဏာကိုသိမ္းယူတာျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီကို ျပန္ေပးရင္
ယခင္နည္းအတိင
ု ္း တိင
ု ္းရင္းသားေတြက ေတာင္းဆိလ
ု ာႏိင
ု တ
္ ာမိ႔ု ဒါကို ကာကြယ္
ဖိ႔ု တပါတီအာဏာရွငစ
္ နစ္ကို က်င္သ
့ ံုးတာျဖစ္တယ္။ ဒီလအ
ို ာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္
ယခင္ရွိခဲ့ၿပီးသား ျပည္နယ္ေတြရဲ့ အခြင့္အာဏာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ အခြင့္
အေရးေတြကို ထပ္ၿပီးေလွ်ာ့ခ် ပိတ္ပင္လာခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ
ဘက္က လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ ္ေရးလမ္းစဥ္ကို မလႊဲသာအားကိုးက်င္သ
့ ံုးလာ
ရတယ္။ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ဆတ
ို ာလည္း ႏွစအ
္ နည္းငယ္ အတြင္းမွာ ျပန္႔ႏႀ႔ွံ ကီးမားလာ
ေတာ့တယ္။

တကယ္ေတာ့ ဖက္ဆစ္နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒကို ခံယထ

ူ ားတဲ့ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြန႔ဲ
အမ်ိဳးသားအခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရံႈးၿပီး ဝါးမ်ိဳေဖ်ာက္ဖ်က္ခံေနရတာကို လက္မခံ
ႏိင
ု တ
္ ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသားေတြရဲ့ ပဋိပကၡအၾကားမွာ ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲလူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးေတြဟာ
ေရာပါၿပီး ဆံုးရံႈးသြားရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီ ပဋိပကၡကို ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းလို႔မရရင္
ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲ လူအ
႔ ခြင့္ အေရးေတြဟာ ဆက္ၿပီးဆံုးရံႈးေနမွာပဲ။ ရပ္တည္ရင
ွ သ
္ န္ခင
ြ ့္
ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ေရရွညပ
္ ိတပ
္ င္ခံေနရတာကို
ျပည္သူေတြ သည္းမခံႏင
ို တ
္ အ
ဲ့ ဆင္က
့ ို ေရာက္လာတယ္။ အာဏာဟာ လူေတြကို
ဖ်က္ဆီးတယ္။ လြတလ
္ ပ္စြာေရးသား ေျပာဆိခ
ု င
ြ မ
့္ ရွတ
ိ ဲ့ အေနအထားမွာ အာဏာ
ရွင္ေတြဟာ ပိၿု ပီးျမန္ျမန္ေဖာက္ျပန္မာန္ယစ္လာၾကတယ္။ သူတဟ
႔ို ာ အာဏာကို
ပိုၿပီး အလဲြသံုးစားျပဳလာတယ္။ ဒီဒဏ္ကို ျပည္သူဘက္က ၾကာေလပိုခံရေလပဲ။
ဒီေတာ့ တခ်ိနခ
္ ်ိနမ
္ ွာ ေပါက္ကဲြလာ ရေတာ့တယ္။ ဗမာမဟုတတ
္ ဲ့ တိင
ု ္းရင္းသား
ေတြဘက္က ျပန္ၿပီးသံုးသပ္ရင္ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ
ဆံုးရံႈးေနရသလို လူမ်ိဳးေရးဆိင
ု ရ
္ ာ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ ေက်းမႈေတြလည္း
ပိတ္ပင္ခံေနရေတာ့ ဒီစစ္အာဏာရွင္ေတြကို ပိုၿပီး ဆန္႔က်င္ၾကေတာ့တာေပါ့။

212
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ဒီေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြန႔ဲ တိင

ု ္းရင္းသား မ်ိဳးခ်စ္အင္အားစုေတြၾကားမွာ ျဖစ္ရွိ
ေနတဲ့ ပဋိပကၡဟာ ပိုၿပီးျပင္းထန္လာတယ္။ ဒါကို မေျဖရွင္းႏိုင္သမွ် တိုင္းျပည္
မေအးခ်မ္းႏိင
ု ဘ
္ ူး။ စီးပြားေရးဖံၿ႔ြ ဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ မလုပ္ေဆာင္ႏင
ို ဘ
္ ူး။ ထိအ
႔ု တူ
ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲ လူအ
႔ ခြငအ
့္ ေရးေတြဆက္ၿပီး ဆံုးရံႈးေနမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တိင
ု ္းရင္းသား
ေတြရဲ့ အခြငအ
့္ ေရးေတြကို တစံတ
ု ရာ မျဖည္ဆ
့ ည္းေပးပဲန႔ဲ ဒီမက
ို ေရစီေလာက္ကို
ခဲြၿပီးယူလို႔ မရႏိုင္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးဟာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ အခြင့္
အေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒဂၤါးျပားတခုရဲ့ ေခါင္းနဲ႔ပန္းလို ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔
ျပည္တြင္းက တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာေနၾကတာ သိပ္ကိုမွန္တယ္။
ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား ဒီအေပၚ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားသံုးသပ္ေစခ်င္
တယ္။

တိင
ု ္းရင္းသားေတြရဲ့ လက္နက္ကင
ို ္ေတာ္လန
ွ ္ေရးတိက
ု ပ
္ ဲြေတြဟာ ေတာနယ္
ေတြမွာပဲ ျဖစ္ပြားေနတာမ်ားတယ္။ ဒါကို ျပင္ပက သိပမ
္ သိၾကဘူး။ တိင
ု ္းရင္းသား
ျပည္သူေတြ ေတာနယ္ထမ
ဲ ွာ သတ္ျဖတ္ညင
ႇ ္းဆဲ၊ မုဒမ
ိ ္းက်င္ခ
့ ံေနရတာကို ျပည္သူ
အမ်ားစုနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ပံုျပင္ေတြလို႔ ထင္ျမင္ေနၾကတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ
တိုင္းရင္းသားေတြ နယ္စပ္ေက်ာ္ၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းေတြျဖစ္လာလို႔ ျပင္ပက
လူေတြ ပိၿု ပီးသိျမင္ယၾံု ကည္လာၾကတယ္။ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို ဆန္က
႔ ်င္သပိတ္
ေမွာက္ေနၾကတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြထက
ဲ ဆႏၵျပပဲြေတြကို ျပည္သအ
ူ မ်ားစုန႔ဲ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ
ကပိၿု ပီး သိျမင္ၾကတယ္။ ျပည္သူေတြန႔ဲ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာအင္အားစုေတြဟာ ရိက
ု ္ႏက
ွ ္
ပစ္သတ္ခံေနရတဲ့ ဆႏၵျပေက်ာင္းသား၊ အလုပသ
္ မားေတြန႔ဲ လမ္းေလွ်ာက္ေမတၱာ
ပိ႔ေ
ု နတဲ့ သံဃာေတြအေပၚ ပိၿု ပီးစာနာ ေထာက္ခအ
ံ ားေပးၾကတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြ
ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရဟာ သိကၡာက်ဆင္းလာေနရၿပီး ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာရဲ့ ပိတဆ
္ အ
႔ို ၾကပ္
ကို င္ျ ခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံ လာေနရတယ္ ။ ဒီ လို အေရးယူ လာတာေတြ ဟာ
စစ္အစိုးရရဲ့ အုပခ
္ ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ထိခက
ို လ
္ ာေစၿပီး သူရအ
ဲ့ ာဏာကို လႈပခ
္ ါေစ
ခဲတ
့ ယ္။ စစ္အာဏာရွငစ
္ နစ္ကို ေတာထဲက လက္နက္ကင
ို တ
္ က
ို ပ
္ ဲြ သက္သက္န႔ဲ
ၿဖိဳခ်ဖိဆ
႔ု တ
ို ာ မလြယဘ
္ ူး။ ဒီေတာ့ ဒီမက
ို ေရစီတက
ို ပ
္ ဲန
ြ ႔ဲ လက္နက္ကင
ို ္ တိက
ု ပ
္ ဲက
ြ ို
ဆက္စပ္ေပးဖိ႔ု လိတ
ု ယ္။ အသက္အေသခံ၊ ေထာင္အက်ခံၿပီး လက္နက္အားကိုး
တဲ့ စစ္အစိုးရကို လက္ဗလာနဲ႔ ဆန္႔က်င္အံတုတိုက္ပဲြဝင္ရဲတဲ့ သတၱိဆိုတာ ေပါ့
ေသးေသးမဟုတ္ဘူး။ ဒါကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားအင္
အားစု ဘက္က ေလးေလးနက္နက္္စဥ္းစား သံုးသပ္ေစခ်င္တယ္။

213
Edkif[Hom

ေတာ္လန
ွ ္ေရးအေျခအေနတခုလံုးအေပၚ ၿခံဳငံသ
ု ံုးသပ္လက
ို ရ
္ င္ တိင
ု ္းရင္းသား
အင္အားစုေတြအေနနဲ႔ မိမဥ
ိ ီးတည္ခ်က္ကို ေရာက္ရဖ
ွိ ႔ို ေတာထဲက လက္နက္ကင
ို ္
တိက
ု ပ
္ သ
ဲြ က္သက္န႔ဲ သြားလိမ
႔ု ရႏိင
ု ဘ
္ ူး။ ၿမိဳ႕တြင္းက ဒီမက
ို ေရစီတက
ို ပ
္ န
ဲြ ႔ဲ လက္တဲြ
ပူးေပါင္းဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရထံမွာ အာဏာကို
ခဲြေဝေပးဖိ႔ု ေတြဆ
႔ ံုေဆြးေႏြးေရးနည္းလမ္းနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းေနလိလ
႔ု ည္း ထူးမွာ မဟုတ္
ဘူး။ အာဏာရွင္စနစ္မွာ ျပည္နယ္ေတြ၊ ေဒသေတြကို အာဏာခဲြေဝေပးရိုးထံုးစံ
မရွဘ
ိ ူး။ ဗဟိက
ု အာ ဏာကို ခ်ဳပ္ကင
ို ထ
္ ားေရးပဲ။ ဒီမက
ို ေရစီစနစ္မွာပဲ အာဏာကို
က႑အလိက
ု ၊္ ေဒသအလိက
ု ္ ခဲြျဖန္ထ
႔ ားတာ ရွတ
ိ ယ္။ ဒီေတာ့ ဒီမက
ုိ ေရစီအင္အားစု
ေတြန႔ဲ လက္တၿဲြ ပီး ေတာ္လန
ွ ္ေရးကို အရွန
ိ ္ျမႇငတ
့္ င္ဖ႔ို လမ္းကိပ
ု ဲ လိက
ု ဖ
္ လ
႔ို ပ
ို ါတယ္။
ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြအေနနဲ႔လည္း ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ပ်က္
သုန္းရျခင္းရဲ့ အေျခခံဟာ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ အမ်ိဳးသားကိုယ္
ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို ပိတ္ပင္လိုလို႔ ျဖစ္တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ့ ဖက္ဆစ္မဟာ
အမ်ိဳးျမတ္ဝါဒေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆတ
ို ာကို သိၿပီးရင္ ဒါကို ဝိင
ု း္ ၿပီး ရွငး္ လင္းဖယ္ရာွ း
ဖိလ
႔ု တ
ုိ ယ္။ တိင
ု း္ ရင္းသားေတြ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ဖ႔ို ေတာင္းဆိုေနတာဟာ
ခဲြထြက္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ ပိုမိုညီၫႊတ္ဖို႔
ျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ လူမ်ားစုက လူနည္းစုအေပၚ လႊမ္းမိုးဝါးမ်ိဳ အႏိုင္
က်င့္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး သူ႔ကို ေပးအပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါ
ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ အမ်ိဳးသား ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔
အမ်ိဳးသားဆိင
ု ရ
္ ာ အခြငအ
့္ ေရးေတြ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖိ႔ု ဝိင
ု ္းဝန္းအားေပး
ဖို႔ လိုပါတယ္။

ဖက္ဆစ္အမ်ိဳးျမတ္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ၫႊန္အတြင္းမွာ နစ္ေနတဲ့ လွည္းနဲ႔

တူ တဲ့ ႏို င္ ငံေ တာ္ ႀ ကီး ကို ဆဲြ တ င္ႏို င္ ဖို ႔ ဒီ မို ကေရစီ အ င္ အားစု နဲ ႔ အမ်ိဳးသား
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရရွိေရးအင္အားစု ႏြားႏွစ္ေကာင္စလံုး အတူရုန္းမွ ဆဲြတင္
ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ တစံုလံုးကို ၿခံဳငံုၿပီး စဥ္းစားသံုးသပ္ၾကပါ။ တပိုင္း
တျခမ္း အေပၚယံေလာက္ကို မၾကည့္ၾကပါနဲ႔။ ဒါကို ႏွစ္ဘက္စလံုးက ေၾကညက္
ေလးနက္ၾကမယ္ဆရ
ို င္ ဒီမက
ို ေရစီန႔ဲ အမ်ိဳးသားကိယ
ု ပ
္ င
ို ္ျပ႒ာန္းခြငက
့္ ို သီးျခားစီ
သေဘာထားေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဒဂၤါး တခ်ပ္မွာ ေခါင္းနဲ႔ပန္းကို ခဲြမရသလို
တခ်ိနတ
္ ည္းမွာ ဒီမက
ို ေရစီေရာ အမ်ိဳးသားကိယ
ု ္ ပိင
ု ္ျပ႒ာန္းခြငပ
့္ ါ ရရွဖ
ိ ႔ို က်ႏုပတ
္ ႔ို

214
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

အဖိႏပ
ွိ ခ
္ မ
ံ ်ားအားလံုး ခိင
ု မ
္ ာစြာ လက္တပ
ဲြ ူးေပါင္းၿပီး ႀကိဳးပမ္းေဖာ္ေဆာင္သြားၾကဖိ႔ု
လိုအပ္ေနပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ

215
Edkif[Hom

EdkifiHjcm;t&if;tESD;ESifh &Srf;§ ucsif jynfe,ftwGif;

vufeufudkifyÉdyQ
ဦးသိန္းစိန္သမၼတျဖစ္လာေသာ ႀကံ့/ဖြံ႔ အစိုးရေခတ္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ မတ္ခ်္လ
ကစ၍ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပင
ို ္းေဒသမွာ တိက
ု ပ
္ ဲြျဖစ္လာၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္တင
ြ ္
မူ ဇြန္လမွစ၍ တိုက္ပဲြျဖစ္လာသည္။ ဤတိုက္ပဲြမ်ားသည္ အရွိန္ေလွ်ာ့က်သြား
ျခင္းမရွိဘဲ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ျမင့္၍ ျပင္းထန္လာေနသည္။ အႏွစ္ (၂ဝ) ခန္႔
ေသနတ္သံ တိတ္ေနေသာ ေဒသတြင္ ယခုကဲ့သို႔ တိုက္ပဲြျဖစ္ေပၚ ျပင္းထန္လာ
ေနရျခင္းကို အရင္းစစ္ၾကည့္ေသာ္ အေၾကာင္းမ်ဳိးစံု ရွသ
ိ ည္ဟု ေျပာႏိင
ု ္ေသာ္လည္း
အဓိကမွာ ႏို္င္ငံျခားစီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္္ႏွံမႈကို အေထာက္အကူေပးရန္ ျဖစ္ေန
သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးမ်ားသည္ ၎တို႔ႏိုင္ငံႏွင့္ ၎တို႔
အက်ဳိး ကို ရည္ စူး ထားျခင္းျဖစ္ ၿ ပီး အရုိး အရင္းေလာက္ ကို သာ ခံ စားရေသာ
က်ႏုပတ
္ ႔ႏ
ို င
ို င
္ မ
ံ ွ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားအခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ေနရျခင္းမွာ အလြနက
္ ုိ ဝမ္းနည္း
ဖြယေ
္ ကာင္းပါသည္။ ဤအေၾကာင္းရပ္ကုိ ပိမ
ု ျုိ မင္သာေအာင္ သံးု သပ္တင္ျပလို
ပါသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွစ၍ နအဖ စစ္အစိုးရႏွင့္ တရုတ္အစိုးရတို႔သည္

ကခ်င္ျ ပည္ န ယ္ အ တြ င္း ျမစ္ေ ခ်ာင္း မ်ားကို ပိ တ္ ၿ ပီး ဆည္ တ ည္ေ ဆာက္ ကာ
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အားထုတယ
္ ရ
ူ န္ သေဘာတူ လက္မတ
ွ ္ေရးထိုးခဲသ
့ ည္မွာ အနည္း
ဆံုး (၉) ေနရာမွ် ရွပ
ိ ါသည္။ ၎ဆည္ႀကီးမ်ားအနက္ ဧရာဝတီျမစ္ဆဆ
ံု ည္သည္
အႀကီးမားဆံုးျဖစ္ၿပီး ျပည္သူႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ဒုကၡမ်ားစြာျဖစ္ေစႏိုင္
ေသာေၾကာင့္ ျပည္သူတို႔၏ ေတာင္းဆိုမႈအရ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆံုဆည္
တည္ေဆာက္ေနျခင္းကို ရပ္ဆိုင္းေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ရသည္ကို အမ်ားသိၿပီး
ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အတူ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္လည္း ဆည္ႀကီး (၈) ခုေလာက္ တည္
ေဆာက္ရန္ ရွိေနပါသည္။ ၎အျပင္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း တရုတ္ျပည္နယ္စပ္
မူဆယ္ၿမိဳ႕အနီးမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕အထိ ျမန္မာျပည္ကို စလြယ္

216
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

သိုင္းျဖတ္၍ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနံပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုကို ယွဥ္ၿပိဳင္သြယ္တန္း

ျမႇဳပ္ႏွံရန္ စီမံကိန္းႀကီး ရွိပါသည္။ ထိုပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုအေပၚတြင္ ကားလမ္းႏွင့္
ရထားလမ္းတို႔ကို ထပ္မံတည္ေဆာက္ရန္လည္း ရိွပါသည္။ ဤသည္တို႔ကား
တန္ဖိုးႀကီးမားၿပီး ထင္ရွားေသာလုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ ေတြ႔ရွိထားေသာ
စာရင္းအရ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ဆည္ႀကီးႏွစ္ခုအတြက္ လ်ာထားေငြမွာ
အေမရိကန္ေဒၚလာ (၅.ဝ၃ဝ)ဘီလ်ံ၊ ေရနံႏင
ွ ့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပိက
ု လ
္ င
ို း္ စီမက
ံ န
ိ ္း
အတြက္ (၂.၁၄၆) ဘီလ်ံႏင
ွ ့္ မံရ
ု ြာၿမိဳ႕အနီးရွိ လက္ပေတာင္ေၾကးနီလပ
ု င
္ န္းအတြက္
ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၉၉၇) ရွိသည္ဟုသိရသည္။

တရုတ္ျပည္သည္လြနခ
္ ဲ့ေသာ ႏွစအ
္ နည္းငယ္အတြင္းကအရွန
ိ အ
္ ဟုန္ေကာင္း
ေကာင္းျဖင့္ စီးပြားေရး တိုးတက္လာခဲ့ရာ ယခုအခါ စက္ရုံႀကီးမ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္
ယာဥ္မ်ား အလြနတ
္ ိုးပြားမ်ားျပား လာေနပါသည္။ ထိစ
ု က္ရႀုံ ကီးမ်ား အရွန
ိ အ
္ ဟုန္
မပ်က္ လည္ပတ္ႏင
ို ္ေရးႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အဆက္မျပတ္ သြားလာႏိင
ု ္ေရး
အတြက္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားႏွင့္ ေလာင္စာဆီမ်ား အလြန္ကို လိုအပ္ေနပါသည္။
ယခင္က အသံုးျပဳလာခဲ့ေသာ ေက်ာက္မီးေသြးမ်ား ရွားပါးလာၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္
စက္ရမ
ုံ ်ား ထပ္မတ
ံ ည္ေဆာက္ရန္ ေနရာလည္း ရွားပါးလာေနသည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္
ထပ္မံတိုးလာမည့္စက္ရုံမ်ားအတြက္ကိုပါ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ရန္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား
အထူးလိုအပ္ေနေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ရရွိႏိုင္ရန္ နယ္စပ္ျခင္း
ကပ္ေနသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏင
ွ ့္ ရွမ္းျပည္နယ္တတ
႔ို င
ြ ္ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္ၿပီး
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ယူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာၾကသည္။

ဤ ပိုက္လိုင္းသည္ တရုတ္ျပည္သူမ်ား၏ အနာဂတ္အတြက္ အလြန္တန္ဖိုး

ႀကီးမားေသာ ရတနာပိက
ု လ
္ င
ို ္း ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ပိက
ု လ
္ င
ို ္း ျဖတ္သန္းရာ ရခိင
ု ္
ျပည္နယ္၊ မေကြးတိုင္း၊ မႏၱေလးတိုင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ျပည္သူမ်ားအတြက္
အခက္အခဲမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ကုမၸဏီဝန္ထမ္းမ်ား၊
အလုပသ
္ မားမ်ားအတြက္ အေဆာက္အဦမ်ား၊ ေရနံသိုေလွာင္ကန္မ်ား၊ လံုျခံဳေရး
တပ္ဖမ
႔ြဲ ်ားအတြက္ စခန္းမ်ား ေဆာက္လပ
ု ရ
္ န္ႏင
ွ ့္ ပိက
ု လ
္ င
ို ္းသြယတ
္ န္းရန္အတြက္
၎လမ္းေၾကာင္းေပၚရွိ ေဒသခံျပည္သမ
ူ ်ား၏ လယ္ယာၿခံေျမမ်ားကို သိမ္းယူျခင္း၊
ေက်းရြာ မ်ားကို ေရႊ ႕ေျပာင္းေစျခင္း မ်ား ရွိ ခဲ့ သ ည္ ။ ပို က္ လို င္း လမ္းေၾကာင္း
တေလွ်ာက္ရွိ မေကြးတိုင္း၊ မႏၱေလးတိုင္းတို႔တြင္လည္း အိမ္မ်ား၊ ရြာမ်ားေျပာင္း

217
Edkif[Hom

ေရႊ႕ခံရျခင္း လယ္ယာျခံေျမမ်ား မ်ားစြာပ်က္စီးျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ဤနစ္နာမႈ

မ်ားအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးမည္ဟု ေျပာေနၿပီး မရေသးသူေတြက အမ်ားစု၊
အခ်ဳိ႕လည္း အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ ရရွိေၾကာင္းၾကားသိရသည္။ အာဏာပိင
ု မ
္ ်ား
ျဖတ္စားလာဘ္စားမႈမ်ားေနေသာ ႏိုင္ငံတခုတြင္ အမွန္တကယ္နစ္နာရေသာ
ျပည္သူမ်ား ေလ်ာ္ေၾကးအျပည့္အဝ ရရွိရန္ျဖစ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။

ဤ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ ျမန္မာအစိုးရမွ လံုၿခံဳေရးကိစၥမ်ားကို တာဝန္ယူ

ထားသည္။ ပိက
ု လ
္ င
ို ္းလံုျခံဳေရးအတြက္ ၾကည္းတပ္မွ တပ္ရင္း (၂၈) ရင္း ခ်ထား
မွာျဖစ္ၿပီး ေရျပင္ႏွင့္ ကမ္းစပ္တြင္ ေရတပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားကို လည္းတိုးခ်ဲ႕ခ်
ထားသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပိုက္လိုင္းျဖတ္သန္းသြားရာ လမ္း
တေလွ်ာက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွ ရြာသားမ်ားကို စစ္ပညာသင္ၾကားေပးၿပီး ေဒသခံ
ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းေနပါသည္။ ဤသည္တို႔မွာ သာမာန္လံုၿခံဳေရး အစီ
အစဥ္သာျဖစ္ၿပီး ထူးျခားေနသည္မွာ ပိုက္လိုင္းလမ္းေၾကာင္းဂြင္တြင္ အေျချပဳ
ေနေသာ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSA/N) အဖြဲ႕ကို
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ မတ္ခ်္လ (၁၃) ရက္ေန႔မွစၿပီး ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ ခဲ့သည္။
အစိုးရတပ္၏ ထိုးစစ္သည္ တဆင္ၿ့ ပီးတဆင့္ တိုးျမႇငလ
့္ ာခဲရ
့ ာ ဇြနလ
္ (၃) ရက္ေန႔
တြင္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္၏ (၇) မိင
ု စ
္ ခန္းကို အင္အားအလံုးအရင္းျဖင့္ တိက
ု ခ
္ က
ို ္
လာသည္။ ထိုတိုက္ပဲြတြင္ အစိုးရတပ္မွ ဓာတုဗံုးက်ည္မ်ားျဖင့္လည္း ပစ္ခတ္ခဲ့
ေၾကာင္း ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္မွ အရာရွမ
ိ ်ားေျပာျပ၍ သိရသည္။ ယင္းကိစၥ အမွန္
တကယ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းကို ထိခိုက္ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ အဝတ္အစားမ်ားကို
ပညာရွငမ
္ ်ားက ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ၿပီး အတည္ျပဳခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ယေန႔အထိ
ကာလအားျဖင့္ (၆) လေက်ာ္ တိုက္ပဲြအတြင္း အႀကိမ္ေပါင္း (၃ဝဝ) ေက်ာ္ျဖစ္
ပြားခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ က်ဆံုးဒဏ္ရာရသူမ်ားမွာ (၁,ဝဝဝ) ေက်ာ္ေနၿပီ ျဖစ္
သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တိုက္ပြဲအရွိန္မွာ ေလ်ာ့က်ၿပီးဆံုးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါ။

၎အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တာပိန္ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္ရုံလံုၿခံဳေရးကို

အေၾကာင္းျပဳၿပီး အစိုးရတပ္က ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ကို
ဇြနလ
္ (၉) ရက္ေန႔တင
ြ ္ စတင္တက
ို ခ
္ က
ို ခ
္ သ
ဲ့ ည္။ ထိအ
ု ခ်ိနက
္ စခဲ့ေသာတိက
ု ပ
္ သ
ဲြ ည္
ေျဖရွင္း၍ မရေတာ့ဘဲ က်ယ္ျပန္႔ျပင္းထန္လာခဲရ
့ ာ အစိုးရဘက္မွ တပ္မအလိုက္
ေစလႊတတ
္ က
ို ခ
္ က
ို ္ လာခဲသ
့ ည္။ စက္တင္ဘာလ အကုနပ
္ င
ို ္းက ရွမ္းျပည္ေျမာက္

218
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

ပိုင္း ပိုက္လိုင္းလမ္းေၾကာင္းဂြင္တြင္ အေျချပဳေနေသာ ကခ်င္ (KIA) တပ္မဟာ

(၄) ဌာနခ်ဳပ္စခန္းႏွင့္ တပ္ဖြမ
ဲ႔ ်ားကို (၁၂ဝ) မမ အေျမာက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ တိက
ု ခ
္ က
ို ္
ခဲ့ပါသည္။ ၎ေနာက္တြင္ ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (KIO) ဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ
လိုင္ဇာၿမိဳ႕ဘက္သို႔ ထိုးစစ္ဆင္ရန္ ျပင္ဆင္ေနျပန္သည္ဟု ၾကားသိရပါသည္။
ကခ်င္ႏွင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပဲြမ်ားတြင္လည္း ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ က်ဆံုးဒဏ္ရာ
ရသူေပါင္း ေထာင္ဂဏန္း ရွိပါသည္။

ဤတိက
ု ပ
္ မ
ဲြ ်ားေၾကာင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တင
ြ ္ ေတာေတာင္လွ်ဳိေျမာင္မ်ားအၾကား
ထြက္ေျပးခိုလႈံေနရသူ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (၃ဝ,ဝဝဝ) ေက်ာ္ရွိၿပီး ကခ်င္ျပည္
နယ္တြင္လည္း တရုတ္နယ္စပ္တဝိုက္တြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (၃ဝ,ဝဝဝ) ေက်ာ္
ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းစစ္ပမ
ြဲ ်ားေၾကာင့္ သာမန္ျပည္သူ အရပ္သား
ထဲမွ သတ္ျဖတ္ခရ
ံ သူ၊ ေပၚတာအထမ္းသမားအျဖစ္ လိက
ု ပ
္ ါရသူ၊ မုဒန
ိ ္းက်င္ခ
့ ရ
ံ သူ၊
ရုိက္ႏွက္ညႇင္းပမ္းခံရသူ မ်ားစြာရွိသည္မွာ အထူးေျပာျပရန္လိုမည္ မထင္ပါ။
လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားကို စြန္႔ပစ္ထားရသျဖင့္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ဆန္ရိကၡာၾကပ္
တည္း ေစပါလိမ့္မည္။ ႏွစ္ဘက္ေသာ တိုက္ခိုက္ေနသူမ်ား၏ လက္နက္ခဲယမ္း
တန္ဘိုး၊ ပ်က္ဆီးသြားရေသာ အိုးအိမ၊္ လမ္းတံတားမ်ား၏ တန္ဘ
္ ိုးမ်ားသည္လည္း
မနည္းပါ။ ေငြေၾကးျဖင့္ ထည့္တြက္၍ မရႏိုင္ေသာ လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္
အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားအၾကား ပ်က္ျပားသြားရ
ေသာ ယံၾု ကည္မ၊ႈ မတူကဲြျပားေနေသာ တိင
ု ္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအၾကား ပ်က္ျပား
သြားရေသာ စည္းလံုးညီၫတ
ႊ မ
္ ႈ တန္ဘိုးမ်ားကိပ
ု ါ ထည္တ
့ က
ြ လ
္ ွ်င္ နစ္နာဆံုးရွဳံးမႈ
တန္ဘိုးမွာ အလြန္မ်ားျပားပါသည္။

နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဤစီမက

ံ န
ိ ္းကို လက္ခခ
ံ စ
ဲ့ ဥ္က ေငြႏင
ွ ့္ လက္နက္
မည္၍ မည္မွ် လက္ခံရလာခဲ့သည္ကို ေျပာမျပႏိုင္ေသာ္လည္း ေမလ (၂၇) ရက္
ေန႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ တရုတ္ျပည္က ျပန္လာစဥ္ ေခ်းေငြအျဖစ္ အေမရိကန္
ေဒၚလာ (၇၆၅) သန္း ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၎အျပင္ ကခ်င္အဖဲြ႔ကို စတင္
တိက
ု ခ
္ က
ို ၿ္ ပီး မၾကာမီ ဇြနလ
္ အကုနပ
္ င
ို ္းတြင္ တရုတျ္ ပည္မွ HOWO ကုမဏ
ၸ ထ
ီ တ
ု ္
SINO အမ်ဳိးအစား (၆) ဘီးတပ္ စစ္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အစီးေပါင္း (၅ဝဝ) ႏွင့္
ယင္းကားေပၚတြင္ တာလပတ္ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားေသာ လက္နက္ႏွင့္က်ည္မ်ားဟု
ထင္ရသည့္ စစ္ပစၥည္းမ်ားစြာ ရခဲ့ေၾကာင္း တရုတ္နယ္စပ္ရွိ သတင္း႒ာနမ်ားက
ဓါတ္ပံုႏွင့္ တကြေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

219
Edkif[Hom

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသည္ တရုတ္ႏိုင္ငံအား စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခြင့္

ျပဳ၍ တရုတ္ႏိုင္ငံမွ ရရွိလာေသာ ေငြေၾကးႏွင့္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားကို ပိုမို
တန္ဘိုးထား မည္လား။ ထိုေငြေၾကးႏွင့္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားကိသ
ု ံုးၿပီး လက္
နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားအား တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံႏွင့္
ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးမ်ားစြာ ျဖစ္ထြန္းေစမည္လား။ ေရတိုေရရွည္ အက်ဳိးႏွင့္
အျပစ္ကို ရႈျမင္သံုးသပ္ရန္ လိုပါသည္။

တရုတ္ျပည္မွ ဝင္ေရာက္လာေနေသာ စီးပြားေရးအရင္းအႏီွးမ်ားေၾကာင့္

အနာဂတ္ တြငရ
္ င္ဆင
ို ရ
္ မည့္ ျမန္မာျပည္၏ အႏၱရာယ္မ်ားကို သံုးသပ္ၾကည္လ
့ ွ်င္-

(၁) တရုတ္ျပည္သည္ လူဦးေရ၊ စီးပြားေရးအင္အား၊ စစ္အင္အား တို႔တြင္ ထိပ္

တန္းေရာက္ေနၿပီး ကမၻာက
့ လ
ု သမဂၢတင
ြ လ
္ ည္း ဗီတ
ြ အ
ုိ ာဏာ ရထားေသာ
ႏိင
ု င
္ ျံ ဖစ္သည္။ ယေန႔ကမၻာတြင္ စူပါပါဝါႏိုင္ငံတခုျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ
ႏိုင္ငံတခုမွ စီးပြားေရး အရင္းအႏွးီ ႀကီးႀကီးမားမားဝင္ေရာက္ျမႇဳပ္ႏၿံွ ပီးပါက
ထိအ
ု ရင္းအႏီးွ မ်ားကို ကာကြယ္ရန္ ၎တို႔၏ ၾသဇာအာဏာကို မလြဲဧကန္
ထုတသ
္ ံုးလာ ပါလိမမ
့္ ည္။ ထိ႔ေ
ု ၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သည္ တရုတၾ္ သဇာခံ ႏိင
ု္ င
္ ံ
တခု ျဖစ္လာရန္ မ်ားစြာေသခ်ာေနပါသည္။

(၂) ယခုဝင္ေရာက္လပ
ု က
္ င
ို ္ေနေသာ စီးပြားေရးစီမက
ံ န
ိ ္းမ်ားစြာတြင္ တရုတ္ျပည္
မွ အလုပ္သမားမ်ားကို အမ်ားစု အသံုးျပဳထားသည္။ ဤစီမံကိန္းလုပ္ငန္း
မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး တရုတ္ႏင
ို င
္ သ
ံ ား သိန္းဂဏန္းနီးပါး ျမန္မာျပည္အတြင္းသိ႔ု
ေရာက္ရွိ လာေနသည္။ ယခင္လန
ြ ခ
္ ဲ့ေသာ ႏွစအ
္ ခ်ဳိ႕ကလည္း တရုတလ
္ မ
ူ ်ဳိး
မ်ား အသြင္သ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ျမန္မာျပည္အတြင္းသို႔ သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ဝင္
ေရာက္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ နည္းနာအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ႏိုင္ငံသား
မွတပ
္ တ
ံု င္ကဒ္ျပားရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏင
ို ခ
္ ဲၾ့ ကသည္။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္
ပိင
ု ္းရွိ ၿမိဳ႕ႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ယခုအခါ တရုတလ
္ မ
ူ ်ဳိး၊ တရုတစ
္ ီးပြား
ေရး၊ တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈမ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္း လာေနသည္။ တရုတ္ျပည္သည္
အေဝးေရာက္ တရုတ္လမ
ူ ်ဳိးမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္ ေပၚလစီ ခ်ထား
သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤတရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားအေရးသည္ အနာဂတ္တြင္ မိမိတို႔
ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြက္ ေျဖရွင္းရန္မလြယ္ေသာ ျပႆနာႀကီးတခု ျဖစ္လာ ပါလိမမ
့္ ည္။

220
 ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;

(၃) တရုတ္ျပည္သည္ ၁၉၅၉ ခုႏစ

ွ တ
္ င
ြ ္ တိဘက္ႏင
ို င
္ က
ံ ို သိမ္းယူခသ
ဲ့ ည္။ ထိသ
ု ႔ို
သိမ္းယူၿပီးေနာက္ တရုတ္လူမ်ဳိး ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာကို ပို႔လႊတ္ခဲ့သည္။
ယခုအခါ တိဘက္ႏိုင္ငံတြင္ တရုတ္လူဦးေရ (၈ဝ) ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ေရာက္ရွိ
ေနေလၿပီ။ တိဘက္မ်ဳိးခ်စ္မ်ားသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡ
သည္မ်ားအျဖစ္ ခိုကပ္ေနရသည္။ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢႏွင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီး
မ်ားလည္း တိဘက္ကို မကယ္ႏင
ို ္ေတာ့ပါ။ တိဘက္ေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္
ႀကီး ဒလိင
ု လ
္ ားမားပင္လွ်င္ သြားလိရ
ု ာ သြားခြငမ
့္ ရ ျဖစ္ေနရသည္။ နယ္ေျမ
ျခင္း ဆက္စပ္ေနၿပီး အထက္ပါ အခ်က္ ၁/၂ တို႔ အေျခခိုင္လာပါက ျမန္မာ
ျပည္သည္လည္း ဤအေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္မလာႏိုင္ဘူးလား။

ထို႔ေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရးအရင္းအႏွီးကို လက္ခံၿပီး ၎တို႔ထံမွ

ရလာေသာေငြေ ၾကး၊ လက္ န က္ အ ကူ အ ညီ မ်ားျဖင့္ မိ မိ တို ႔ ႏို င္ ငံ သားအခ်င္း
ခ်င္းအေပၚ စစ္ျပဳတိုက္ခိုက္ေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကို အက်ဳိးျပဳေသာ လုပ္ရပ္
ျဖစ္ပါသလား။ လူဦးေရ သန္းေပါင္းေထာင္ေက်ာ္ရသ
ွိ ည့္ အင္အားႀကီး ႏိင
ု င
္ ံႏစ
ွ ခ
္ ု
အၾကား တည္ရွိေနျခင္းသည္ အလြန္ကို အႏၱရာယ္ႀကီးမားေၾကာင္း စစ္အစိုးရ
ေခါင္းေဆာင္တို႔ ေျပာဆိုခဲ့ေသာစကားႏွင့္ ျပန္၍တြက္လွ်င္ ယခုကဲ့သို႔ တရုတ္
အရင္းအႏီွးမ်ားကို လက္ခံေနျခင္းသည္ အႏၱရာယ္ကို ဖိတ္ေခၚဆြသ
ဲ င
ြ ္းလာေနျခင္း
ျဖစ္မေနေပဘူးလား။ ေလးေလးနက္နက္ ထည့္တြက္ေစလိုသည္။ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံ
သားအခ်င္းခ်င္း ညီၫတ
ႊ မ
္ ပ
ႈ ်က္ျပားၿပီး ပဋိပကၡ ႀကီးမားေနပါက ျပင္ပအႏၱရာယ္ကို
ဖိတ္ေခၚေနသည္သ
့ ေဘာ ပိ၍
ု ျဖစ္မေနေစဘူးလား။ မ်ဳိးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ ႏိင
ု င
္ သ
ံ ားမ်ား
အျမန္ဆံုးျဖတ္ရမည့္ ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ

221