GT Ke Toan Thuong Mai DV 3

ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP.
HCMKHOA TAØI CHÍNH

KEÁ TOAÙN
Bieân soaïn
Th.s Vuõ Thò Thuyø Linh – Chuû bieân
Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Hieäu ñính
TS. Nguyeãn Trung Tröïc – Th.S Ñoaøn Vaên Ñính
GIAÙO TRÌNH
KEÁ TOAÙN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
Lưu hành nội bộ - năm 2007
http://www.ebook.edu.vn 1
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Keá toaùn Thöông maïi – dòch vuï laø moät trong nhöõng moân
hoïc chuyeân ngaønh cuûa hoïc sinh – sinh vieân chuyeân ngaønh
Keá toaùn. Ñeå giuùp sinh vieân coù kieán thöùc chuyeân saâu veà
haïch toaùn ñaëc thuø cuûa hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi –
dòch vuï taïi caùc doanh nghieäp, khoa Taøi Chính Keá Toaùn –
Tröôøng Ñaïi hoïc Coâng Nghieäp TP. HCM xin giôùi thieäu giaùo
trình naøy.
Noäi dung cuûa giaùo trình ñaõ caên cöù vaøo luaät Keá toaùn, heä
thoáng chuaån möïc keá toaùn vaø caùc chính saùch keá toaùn cuûa
Vieät Nam ñaõ ban haønh trong thôøi gian qua ñeå toång hôïp vaø
bieân soaïn neân giaùo trình “Keá toaùn thöông maïi – dòch vuï ”
vôùi caùc chöông nhö sau :
Chöông 1 : Toång quan veà doanh nghieäp thöông maïi -
dòch vuï
Chöông 2 : Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Chöông 3 : Keá toaùn mua baùn haøng hoaù trong nöôùc
Chöông 4 : Keá toaùn xuaát nhaäp khaåu
Chöông 5 : Keá toaùn kinh doanh dòch vuï
Chöông 6 : Keá toaùn xaây döïng
Gíao trình do Th.s Traàn Phöôùc – Phoù khoa Taøi chính keá
toaùn,Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Tröôûng boä moân keá toaùn
– Khoa TCKT, Th.s Vuõ Thò Thuøy Linh, TS. Nguyeãn Trung
Tröïc giaûng vieân cuûa khoa bieân soaïn .
Maëc duø Taùc giaû ñaõ coù nhieàu coá gaéng, song khoâng theå
traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng
yù kieán ñoùng goùp cuûa baïn ñoïc vaø ñoàng nghieäp ñeå taøi lieäu
ñöôïc hoaøn chænh hôn
Traân troïng caùm ôn
Caùc Taùc giaû
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG I: TOÅNG QUAN VEÀ DOANH
NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
1.1. Khaùi nieäm vaø ñoái töôïng kinh doanh 6
thöông maïi - dòch vuï
1.2. Ñaëc ñieåm doanh nghieäp thöông maïi 7
dòch vu
1.3. Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong 9
doanh nghieäp thöông maïi - dòch vuï.
CHÖÔNG 2: KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH
TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.1. Caùc khaùi nieäm 15
2.2. Nguyeân taéc ghi nhaän vaø xöû lyù cheânh 18
leäch tyû giaù
2.3. Nguyeân taéc haïch toaùn cheânh leäch tyû 20
giaù hoái ñoaùi
2.4. Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù 21
CHÖÔNG 3: KEÁ TOAÙN MUA BAÙN
HAØNG HOAÙ TRONG NÖÔÙC

3.1. Toång quaùt 30
3.2.. Keá toaùn mua haøng hoaù 32
3.3. Keá toaùn baùn haøng hoaù 42
CHÖÔNG 4: KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP
KHAÅU HAØNG HOÙA
4.1. Toång quaùt 66
4.2. Keá toaùn nhaäp khaåu haøng hoaù tröïc tieáp 75
4.3. Keá toaùn nhaäp khaåu uyû thaùc 95
4.4. Keá toaùn xuaát khaåu tröïc tieáp 102
4.5. Keá toaùn xuaát khaåu uûy thaùc 110
CHÖÔNG 5: KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH
DOANH DÒCH VUÏ
5.1. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh nhaø haøng 123
5.2. Keá toaùn kinh doanh khaùch saïn 135
5.3. Keá toaùn kinh doanh du lòch 147
5.4. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi 155
CHÖÔNG 6: KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP
XAÂY DÖÏNG
6.1. Ñaëc ñieåm ngaønh xaây döïng 169
6.2. Keá toaùn hoaït ñoäng xaây döïng 172
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP
THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
1.1 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG KINH DOANH
THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ
1.1.1 Khaùi nieäm
Hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi laø hoaït ñoäng löu
thoâng phaân phoái haøng hoaù treân thò tröôøng buoân baùn cuûa töøng
quoác gia rieâng bieät hoaëc giöõa caùc quoác gia vôùi nhau
Kinh doanh dòch vuï laø ngaønh kinh doanh saûn phaåm
voâ hình, chaát löôïng khoù ñaùnh giaù vì chòu nhieàu yeáu toá taùc
ñoäng töø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø thôøi ñieåm chuyeån giao
dòch vuï ñoù, raát nhieàu loaïi hình dòch vuï phuï thuoäc vaøo thôøi
vuï
Trong neàn kinh teá, quaù trình löu chuyeån haøng hoaù vaø
dòch vuï phuïc vuï ñöôïc giao cho nhieàu ngaønh ñaûm nhaän nhö :
noäi thöông, ngoaïi thöông, löông thöïc, vaät tö, döôïc phaåm, du
lòch, böu ñieän, vaän taûi…
1.1.2 Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi – dòch vuï
Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi laø caùc loaïi haøng
hoaù phaân theo töøng ngaønh nhö noâng, laâm, thuûy, haûi saûn;
haøng coâng ngheä phaåm tieâu duøng; vaät tö thieàt bò; thöïc phaåm
cheá bieán; löông thöïc
Hoaït ñoäng dòch vuï raát ña daïng vaø phong phuù, toàn taïi
döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau : dòch vuï thöông maïi, dòch
vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, du lòch, tö
vaán, ñaàu tö, baûo hieåm, vaän taûi…Trong giaùo trình, taùc giaû xin
giôùi thieäu 3 lónh vöïc thoâng duïng nhaát : nhaø haønh khaùch saïn,
kinh doanh du lòch, vaän taûi
1.2 ÑAËC ÑIEÅM DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI -
DÒCH VUÏ
1.2.1 Ñaëc ñieåm veà löu chuyeån haøng hoùa
Löu chuyeån haøng hoùa laø quaù trình vaän ñoäng cuûa haøng
hoùa, kheùp kín moät voøng luaân chuyeån cuûa haøng hoùa trong
caùc doanh nghieäp thöông maïi dòch vuï. Löu chuyeån haøng
hoùa bao goàm ba khaâu: Mua vaøo, döï tröõ vaø baùn ra. Trong
ñieàu kieän kinh doanh hieän nay, caùc doanh nghieäp thöông
maïi caàn tính toaùn döï tröõ haøng hoùa hôïp lyù, traùnh ñeå haøng toàn
kho quaù lôùn, keùo daøi moät voøng luaân chuyeån haøng hoaù,
nhaèm söû duïng voán hôïp lyù, tieát kieäm chi phí, taêng hieäu quaû
kinh teá.
Quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm dòch vuï
thöôøng dieãn ra ñoàng thôøi ngay cuøng moät ñòa ñieåm neân cung
– caàu dòch vuï khoâng theå taùch rôøi nhau maø phaûi ñöôïc tieán
haønh ñoàng thôøi
1.2.2 Ñaëc ñieåm veà vieäc tính giaù
Trong quaù trình mua haøng, caùc doanh nghieäâp thöông
maïi caàn tính toaùn xaùc ñònh ñuùng ñaén giaù thanh toaùn trong
khaâu mua ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï
laøm cô sôû xaùc ñònh keát quaû kinh doanh.
Veà nguyeân taéc, haøng hoaù trong doanh nghieäp thöông
maïi ñöôïc xaùc ñònh theo giaù mua thöïc teá ôû töøng khaâu kinh
doanh :
- Trong khaâu mua: Giaù mua thöïc teá laø soá tieàn thöïc teá
maø doanh nghieäp phaûi chi ra ñeå coù ñöôïc quyeàn sôû höõu veà soá
haøng hoaù ñoù. Giaù mua thöïc teá bao goàm giaù thanh toaùn vôùi
ngöôøi baùn (+) Chi phí thu mua (+) Caùc khoaûn thueá khoâng
ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi,
chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù).
- Trong khaâu döï tröõ (thôøi ñieåm nhaäp kho): Trò giaù
voán haøng hoùa nhaäp kho bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi
baùn (+) Chi phí thu mua (+) Cacù khoaûn thueá khoâng ñöôïc
hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát
khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù).
- Trong khaâu baùn: Trò giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï
ñöôïc xaùc ñònh ñuùng baèng giaù voán haøng hoùa nhaäp kho ñeå
ñaûm baûo nguyeân taéc nhaäp giaù naøo xuaát giaù ñoù. Tuy nhieân,
do söï bieán ñoäng giaù treân thò tröôøng, doanh nghieäp thöông
maïi phaûi mua haøng töø nhieàu nhaø cung caáp khaùc nhau, vì
vaäy giaù xuaát baùn cuûa haøng hoùa coù theå aùp duïng moät trong
caùc phöông phaùp sau:
+ Ñôn giaù bình quaân gia quyeàn:
+ Gía thöïc teá ñích danh;
+ Giaù nhaäp tröôùc – xuaát tröôùc
+ Giaù nhaäp sau xuaát tröôùc
Saûn phaåm dòch vuï coù söï khaùc bieät nhau veà cô caáu chi
phí so vôùi caùc saûn phaåmvaät chaát khaùc : tyû troïng chi phí
nguyeân vaät lieäu thaáp, chi phí nhaân coângtröïc tieáp vaø chi phí
saûn xuaát chung töông ñoái cao. Trò giaù voán cuûa dòch vuï cung
caáp cuõng chính laø giaù thaønh cuûa saûn phaåm dòch vuï
1.3 TOÅ CHÖÙC COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN TRONG DOANH
NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ.
1.3.1 Nguyeân taéc toå chöùc
Toå chöùc coâng taùc keá toaùn doanh nghieäp laø vieäc toå chöùc
söû duïng caùc phöông phaùp keá toaùn ñeå thöïc hieän vieäc ghi
cheùp, phaân loaïi, toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh teá taøi chính
phaùt sinh phuø hôïp vôùi chính saùch vaø cheá ñoä keá toaùn taøi
chính hieän haønh , phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñaûm baûo thöïc hieän
toát chöùc naêng nhieäm vuï cuûa keá toaùn. Do ñoù, vieäc toå chöùc
coâng taùc keá toaùn caàn thöïc hieän theo caùc nguyeân taéùc sau:
1.1 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñuùng vôùi nhöõng quy ñònh
trong ñieàu leä toå chuùc keá toaùn nhaø nöôùc, trong cheá ñoä keá
toaùn ban haønh phuø hôïp vôùi caùc chính saùch, cheá ñoä quaûn
lyù kinh teá taøi chính cuûa nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø.
1.2 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm toå
chuùc saûn xuaát kinh doanh, toå chöùc quaûn lyù cuûa doanh
nghieäp
1.3 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh nghieäp phaûi ñaûm
baûo nguyeân taéc tieát kieän vaø hieäu quaû.
1.4 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñaûm baûo keát hôïp toát giöõa
keá toaùn taøi chính vaø keá toaùn quaûn trò.
1.3.2 Noäi dung toå chöùc
Toå chöùc coâng taùc keá toaùn laø vieäc toå chöùc thöïc hieän
haïch toaùn ban ñaàu, phaân loaïi toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh
teá – taøi chính baèng caùc phöông phaùp keá toaùn ñuùng vôùi
nguyeân taéc, cheá ñoä, theå leä keá toaùn do nhaø nöôùc ban haønh vaø
phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuûa doanh nghieäp, noäi
dung cuï theå cuûa toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh
nghieäp bao goàm.
1.3.2.1 Toå chuùc haïch toaùn ban ñaàu:
Haïch toaùn ban ñaàu laø khaâu ñaàu tieân, quan troïng cuûa
coâng taùc keá toaùn. Moïi nghieäp vuï kinh teá- taøi chính phaùt sinh
ñeàu phaûi laäp chöùng töø keá toaùn laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá
toaùn.
Theo cheá ñoä chöùng töø keá toaùn hieän haønh (ban haønh
keøm theo quyeát ñònh soá 1141-TC/CÑKT ngaøy 01/11/1995
cuûa Boä Taøi chính) bao goàm 05 loaïi chöùng töø:
- Chöùng töø keá toaùn tieàn löông: 9 maãu
-Chöùng töø keá toaùn veà haøng toàn kho: 8 maãu
- Chöùng töø keá toaùn veà baùn haøng : 10 maãu.
- Chöùng töø keá toaùn veà tieàn teä : 7 maãu.
- Chöùng töø keá toaùn veà taøi saûn coá ñònh: 5 maãu.
Chöùng töø keá toaùn coù hai heä thoáng :
- Heä thoáng chöùng töø keá toaùn baét buoäc: Laø nhöõng
chöùng töø keá toaùn phaûn aùnh caùc moái quan heä kinh teá giöõa
caùc phaùp nhaân. Ñoái vôùi heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc
quy ñònh thoáng nhaát veà quy caùch, maãu bieåu, chæ tieâu phaûn
aùnh vaø phöông phaùp laäp;
- Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn: Chuû yeáu laø
nhöõng chöùng töø söû duïng trong noäi boä doanh nghieäp. Ñoái vôùi
heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc chæ höôùng daãn caùc chæ tieâu
cô baûn, caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuï theå maø caùc
doanh nghieäp vaän duïng coù theå theâm hoaëc bôùt hay thay ñoåi
thieát keá maãu bieåu.
Theo noäi dung toå chöùùc coâng taùc keá toaùn naøy, tuøy
thuoäc vaøo ñaëc ñieåm saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp,
caên cöù vaøo heä thoáng chöùng töø keá toaùn nhaø nöôùc ñaõ ban
haønh, caùc doanh nghieäp caàn xaùc ñònh caùc loaïi chöùng töø caàn
söû duïng, thöïc hieän toát vieäc toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø keá
toaùn nhö kieåm tra chöùng töø, ghi soå, baûo quaûn, löu tröõ chöùng
töø.
1.3.2.2Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn
Heä thoáng taøi khoaûn nhaø nöôùc ban haønh söû duïng cho
taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp, thuoäc moïi thaønh phaàn
kinh teá nhaèm phuïc vuï cho vieäc toång hôïp vaø kieåm tra kieåm
soaùt caùc ñoái töôïng keá toaùn
Heä thoáng taøi khoaûn do Boä Taøi Chính phaùt haønh theo
quyeát ñònh soá 15/2006/QÑ-BTC bao goàm :
- Töø loaïi 1 ñeán loaïi 4 : nhöõng taøi khoaûn taøi saûn –
nguoàn voán, ghi keùp, coù soá dö cuoái kyø duøng ñeå laäp baûng caân
ñoái keá toaùn
- Töø loaïi 5 ñeán loaïi 9 : nhöõng taøi khoaûn trung gian,
ghi keùp, khoâng coù soá dö cuoái kyø, ñöôïc phaûn aùnh treân baûng
baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
- Loaïi 0 coù soá dö cuoái ky,ø ghi ñôn, ngoaøi baûng caân
ñoái keá toaùn
1.3.2.3 Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä soå keá toaùn
- Toå chöùc heä thoáng soå keá toaùn toång hôïp vaø chi tieát
xöû lyù thoâng tin töø caùc chöùng töø keá toaùn nhaèm phuïc vuï cho
vieäc xaùc laäp caùc baùo caùo taøi chính vaø quaûn trò, nhaèm kieåm
tra, kieåm soaùt caùc loaïi taøi saûn, nguoàn voán, töøng quaù trình
hoaït ñoäng
- Theo luaät Keá toaùn heä thoáng soå bao goàm : soå caùi, soå
nhaät kyù(theo maãu baét buoäc veà noäi dung vaø phöông phaùp ghi
cheùp), soå, theû keá toaùn chi tieát(qui ñònh mang tính höôùng
daãn)
- Heâï thoáng soå keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi hình thöùc
keáâ toaùn, theo höôøng daãn cuûa Boä taøi chính taïi quyeát ñònh soá
15/2006 ngaøy 20/3/2006 coù caùc hình thöùc keá toaùn nhö sau :
+ Nhaät kyù chung
+ Nhaät kyù – soå caùi
+ Chöùng töø ghi soå
+ Nhaät kyù – chöùng töø
+ Keá toaùn treân maùy vi tính
1.3.2.4 Toå chöùc cung caáp thoâng tin qua heä thoáng baùo caùo
keá toaùn
- Heä thoáng baùo caùo taøi chính duøng ñeå cung caáp
thoâng tin veá tình hình taøi chính, tình hình kinh doanh
vaø caùc luoàng tieàn cuûa doanh nghieäp, ñaùp öùng yeâu
caàu quaûn lyù cuûa doanh nghieäp, cô quan nhaø nöôùc vaø
nhu caàu höõu ích cuûa ngöôøi söû duïng ñeå ñöa ra caùc
quyeát ñònh kinh teá, theo qui ñònh hieän nay goàm
+ Baûng caân ñoài keá toaùn
+ Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
+ Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä
+ Baûng thuyeát minh baùo caùo taøi chính
- Baùo caùo keá toaùn quaûn trò bao goàm caùc baùo caùo
laäp ra ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn trò cuûa doanh
nghieäp ôû nhieàu caáp khaùc nhau vaø khoâng baét buoäc
phaûi coâng khai
CHÖÔNG 2
KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.1 CAÙC KHAÙI NIEÄM
2.1.1 Tyû giaù hoái ñoaùi
- Hoái ñoaùi (Exchange) : laø söï chuyeån ñoåi töø moät ñoàng tieàn
naøy sang ñoàng tieàn khaùc xuaát phaùt töø caùc yeâu caàu thanh
toaùn giöõa caùc caù nhaân, caùc coâng ty, caùc toå chöùc thuoäc 2
quoác gia khaùc nhau döïa treân moät tyû leä nhaát ñònh giöõa 2
ñoàng tieàn. Tyû leä ñoù goïi laø tyû giaù hoái ñoaùi (tyû giaù)
- Tyû giaù hoái ñoaùi giöõa(Exchange rate) 2 ñoàng tieàn chính
laø giaù caû cuûa ñoàng tieàn naøy tính baèng moät soá ñôn vò
ñoàng tieàn kia. Ví duï tyû giaù giöõa USD vaø VNÑ, vieát laø
USD/VNÑ, chính laø soá löôïng VNÑ caàn thieát ñeå mua 1
USD
- Tyû giaù hoái ñoaùi theo Luaät ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät
Nam laø tyû leä giöõa giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam vôùi giaù
trò cuûa ñoàng tieàn nöôùcngoaøi vaø ñöôïc hình thaønh treân cô
sôû cung caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng coù söï ñieàu tieát cuûa
Nhaø nöôùc, do ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam xaùc ñònh
vaøcoâng boá
- Trong quan heä giao dòch vôùi khaùch haøng caùc ngaân haøng
nieâm yeát 2 tyû giaù : tyû giaù baùn ngaân haøng aùp duïng khi
baùn ngoaïi teä; tyû giaù mua ngaân haøng aùp duïng khi mua
ngoaïi teä; giöõa 2 tyû giaù coù cheânh leäch nhaèm ñaûm baûo
ngaân haøng thu lôïi nhuaän
2.1.2 Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Trong quaù trình kinh doanh phaùt sinh caùc ñôn vò tieàn teä
khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä söû duïng trong keá toaùn vaø laäp baùo
caùo taøi chính, thì qui ñoåi vaø seõ laøm phaùt sinh cheânh leäch tyû
giaù hoái ñoaùi.
Caùc khaùi nieäm veà cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Ñôn vò tieàn teä keá toaùn: Laø ñôn vò tieàn teä ñöôïc söû duïng
chính thöùc trong vieäc ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi
chính.
- Ngoaïi teä: Laø ñôn vò tieàn teä khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä keá
toaùn cuûa moät doanh nghieäp.
- Tyû giaù hoái ñoaùi: Laø tyû giaù trao ñoåi giöõa hai ñôn vò tieàn
teä.
- Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi: Laø cheânh leäch phaùt sinh töø
vieäc trao ñoåi thöïc teá hoaëc quy ñoåi cuûa cuøng moät soá
löôïng ngoaïi teä sang ñôn vò tieàn teä keá toaùn theo caùc tyû
giaù hoái ñoaùi khaùc nhau.
- Tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø: Laø tyû giaù hoái ñoaùi söû duïng taïi
ngaøy laäp Baûng Caân ñoái keá toaùn.
- Caùc khoaûn muïc tieàn teä: Laø tieàn vaø caùc khoaûn töông
ñöông tieàn hieän coù, caùc khoaûn phaûi thu, hoaëc nôï phaûi
traû baèng moät löôïng tieàn coá ñònh hoaëc coù theå xaùc ñònh
ñöôïc.
2.1.3 Caùc tröôøng hôïp phaùt sinh cheânh leäch tyû giaù
- Cheânh leäch tyû giaù ñaõ thöïc hieän : cheânh leäch do thöïc teá
phaùt sinh trong kyø töø caùc giao dòch mua baùn haøng hoaù, dòch
vuï, vay – nôï, thanh toaùn… baèng ngoaïi teä ñöôïc qui ñoåi theo
tyû giaù hoái ñoaùi ngaøy giao dòch ( tyû giaù thöïc teá hay tyû giaù
giao dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng
do ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh
nghieäp vuï), coù 2 tröôøng hôïp :
+ Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû
coù ñaàu tö xaây döïng cô baûn
+ Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang
ñaàu tö xaây döïng cô baûn ñeå hình thaønh TSCÑ
- Cheânh leäch tyû giaù chöa thöïc hieän : cheânh leäch do ñaùnh
giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoai teä taïi ngaøy laäp
baûng caân ñoái keá toaùn ôû thôøi ñieåm cuoái naêm taøi chính, ñöôïc
ghi theo tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø cho caû 2 tröôøng hôïp neâu
treân
- Cheânh leäch töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït
ñoäng ôû nöôùc ngoaøi
2.2.NGUYEÂN TAÉC GHI NHAÄN VAØ XÖÛ LYÙ CHEÂNH
LEÄCH TYÛ GIAÙ
2.2.1 Nguyeân taéc ghi nhaän cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Vieäc qui ñoåi ngoaïi teä ra ñôn vò tieàn teä keá toaùn caên cöù vaøo
tyû giaù giao dòch thöïc teá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï ñeå
ghi soå vaø theo doõi nguyeân teä treân taøi khoaûn 007
- Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi teä
laøm giaûm, ghi soå theo tyû giaù ghi treân soå keá toaùn ( tyû giaù
xuaát ngoaïi teä, tyû giaù nhaän Nôï). Ngöôïc laïi, coù phaùt sinh
ngoaïi teä laøm taêng, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá
- Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc phi tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi
teä, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá
- Cuoái naêm taøi chính, phaûi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn
teä coù goác ngoaïi teä theo tyû gía hoái ñoaùi cuoái kyø laø tyû giaù giao
dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haø ng do
ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm laäp baûng caân ñoái
keá toaùn
2.2.2 Nguyeân taéc xöû lyù cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû
ñaàu tö xaây döïng cô baûn
+ Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän ghi nhaän vaøo doanh
thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû
kinh doanh cuûa naêm taøi chính
+ Toaøn boä cheânh leäch chöa thöïc hieän ghi nhaän vaøo khoaûn
“cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi”, sau khi buø tröø giöõa phaùt sinh
Nôï vaø phaùt sinh Coù seõ chuyeån vaøo doanh thu hoaëc chi phí
hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa
naêm taøi chính
+ DN khoâng ñöôïc chia lôïi nhuaän hoaëc traû coå töùc treân laõi
cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi chöa thöïc hieän
- Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang ñaàu
tö xaây döïng cô baûn
+ Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän vaø chöa thöïc hieän
phaûn aùnh luõy keá treân baûng caân ñoái keá toaùn chæ tieâu “cheânh
leäch tyû giaù hoái ñoaùi”
+ Khi keát thuùc quaù trình ñaàu tö , ôû thôøi ñieåm quyeát toaùn,
baøn giao ñöa taøi saûn coá ñònh vaøo hoaït ñoäng, keát chuyeån
toaøn boä vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân
baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa naêm taøi chính coù ñöa TSCÑ
vaøo söû duïng hoaëc phaân boå toái ña naêm naêm keå töø khi coâng
trình ñöa vaøo hoaït ñoäng
- Phaùt sinh töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït ñoäng
nöôùc ngoaøi
+ Cô sôû ñoù phuï thuoäc DN trong nöôùc, tính ngay vaøo
doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính trong kyø
+ Cô sôû ñoù hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi DN trong nöôùc, phaûn
aùnh luõy keá treân taøi khoaûn “cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi” vaø
chæ ñöôïc tính vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính
khi DN thanh lyù khoaûn ñaàu tö thuaàn ñoù ôû cô sôû nöôùc ngoaøi
2.3 NGUYEÂN TAÉC HAÏCH TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ
GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.3.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá
(1) Taøi khoaûn thuoäc vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, doanh thu,
chi phí, beân Nôï caùc TK voán baèng tieàn, beân Nôï caùc
khoaûn phaûi thu, beân Coù caùc TK phaûi traû, caùc khoaûn thueá
phaûi noäp khi phaùt sinh nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä
… thì phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï.
(2) Beân Coù caùc TK voán baèng tieàn thì phaûi ghi soå theo
TGTT luùc xuaát ngoaïi teä. TGTT xuaát ngoaïi teä coù theå löïa
choïn 1 trong 4 phöông phaùp : Bình quaân gia quyeàn,
FIFO, LIFO, thöïc teá ñích danh.
(3) Beân Coù TK phaûi thu, beân Nôï TK phaûi traû thì phaûi ghi
soå TGTT luùc ghi nhaän nôï.
2.3.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn
(1) TK thuoäc VT, HH, TSCÑ, DT,CP, thueá phaûi noäp …

phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï.
(2) Beân Nôï hoaëc beân Coù Voán Baèng Tieàn, caùc khoaûn
phaûi thu, phaûi traû ghi soå theo TGHT.
2.3.3 Taøi khoaûn söû duïng
- Taøi khoaûn 413 “cheânh leäch tyû giaù”, coù 3 taøi khoaûn caáp 2 :
4131 “cheânh leäch tyû giaù ñaùnh giaù laïi cuoái naêm taøi chính”;
4132 “cheânh leäch tyû giaù trong giai ñoaïn ñaàu tö XDCB”;
4133 “cheânh leäch tyû giaù töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính”
- Taøi khoaûn 242, 3387, 515, 635…

2.4 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ
2.4.1 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ ÑAÕ THÖÏC
HIEÄN
2.4.4.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT)
+ Neáu doanh nghieäp ñang trong quaù trình hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh (Keå caû coù xaây döïng cô baûn chöa hoaøn
thaønh):
(1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí
baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGTT

xuaát ngoaïi teä)
Coù 1112,1122: TGTT xuaát ngoaïi teä
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

TGTT xuaát ngoaïi teä)
(2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi
phí baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Coù TK 331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
- Khi chi ngoaïi teä ñeå traû nôï cho ngöôøi ngöôøi baùn:
Nôï TK 331: TGTT luùc ghi soå
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc ghi soå< TGTT
Coù TK 1112, 1122: TGTT xuaát ngoaïi teä
Hoaëc Coù 515 Neáu laõi CLTG (TGTT luùc ghi soå> TGTT
(3) Doanh thu baùn chòu TP,HH,DV phaûi thu baèng ngoaïi
teä:
Nôï TK 131: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
- Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 1112, 1121: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGTT luùc
ghi soå)
Coù TK 131: TGTT luùc ghi soå
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

TGTT luùc ghi soå)
Ví duï 1:
Taïi Coâng ty Thaønh Coâng, aùp duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT) ñeå
haïch toaùn ngoaïi teä. Soá dö ñaàu thaùn g 12/2003: TK1122:
1.500.000ñ (100USD), TK 331 dö coù: 7.500.000ñ
(500USD), giaû söû caùc taøi khoaûn lieân quan khaùc khoâng coù soá
dö. Tyû giaù xuaát ngoaïi teä tính theo phöông phaùp FIFO. Trong
thaùng 12/2003, phoøng keá toaùn coù caùc taøi lieäu sau:
(1). Ngaøy 1/12, chi tieàn maët VNÑ mua ngoaïi teä qua ngaân
haøng 500USD, TGTT 15.100ñ/USD.
(2). Ngaøy 5/12, thanh toaùn cho nhaø cung caáp baèng ngoaïi teä
qua ngaân haøng 400USD, TGTT 15.200ñ/USD.
(3). Ngaøy 15/12, xuaát baùn moät loâ haøng thu baèng ngoaïi teä
qua ngaân haøng giaù chöa thueá GTGT 2.000USD, thueá GTGT
10%: 200USD, TGTT 15.300ñ/USD.
Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh treân.
Giaûi:
(1) Nôï 1122 7.550.000 (500USD x 15.100)
Coù 1111 7.550.000
(2) Nôï 331 6.000.000 (400USD x 15.000)
Nôï 635 30.000 (6.030.000 – 6.000.000)
Coù 1122 6.030.000
(100USDx15.000)+(300USDx15.100)
(3) Nôï 1122 33.660.000 (2.200USD x 15.300)
Coù 511 30.600.000 (2.000 USD x 15.300)
Coù 3331 3.060.000 (200 USD x 15.300)
+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa

hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP:
Phöông phaùp töông töï … nhöng neáu laõi CLTG lieân quan
ñeán ngoaïi teä thì haïch toaùn vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc
laïi neáu loã … beân Nôï TK 4132.
2.4.4.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn
(TGHT)
(1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí
baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151,152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Nôï TK635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGHT )
Coù 1112, 1122: TGHT
Hoaëc Coù TK515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

TGHT)
(2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi
phí baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGHT )
Coù 1112, 1122: TGHT
- Khi chi ngoaïi teä ñeå traû nôï cho ngöôøi ngöôøi baùn:
Nôï TK 331: TGHT
Coù TK 1112, 1122: TGHT
(3) Doanh thu baùn chòu TP,HH,DV phaûi thu baèng ngoaïi
teä:
Nôï TK 131: TGHT
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGHT< TGTT luùc PSNV
Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vu
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGHT>TGTT luùc

PSNV)
- Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 1112, 1122: TGHT
Coù TK 131: TGHT
+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa

hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP):
Phöông phaùp töông töï … nhöng neáu laõi CLTG lieân quan
ñeán ngoaïi teä thì HT vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc laïi neá u
loã … beân Nôï TK 4132.
2.4.2 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ CHÖA

THÖÏC HIEÄN
Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø:
Theo Chuaån möïc keá toaùn soá 10 “Nhöõng aûnh höôûng cuûa
vieäc thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi” vaø Thoâng tö 105/2003/TT-
BTC ngaøy 4.11.2003 doanh nghieäp ñöôïc pheùp ñieàu
chænh caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán
baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá
bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính
naêm.
(1) Khi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi
teä:
- Neáu phaùt sinh laõi CLTG:
Nôï TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341,
342,…
Coù 413
- Neáu phaùt sinh loã CLTG
Nôï TK 413
Coù TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341,
342,…
(2) Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù do ñaùnh giaù laïi cuoái naêm
Buø tröø giöõa toång phaùt sinh nôï TK 413 vaø phaùt sinh coù
TK 413 keát chuyeån vaøo chi phí taøi chính (neáu loã), doanh
thu hoaït ñoäng taøi chính (neáu laõi).
(2a) Keát chuyeån laõi CLTG…
Nôï TK 413
Coù TK 515
(2b) K/c loã CLTG
Nôï TK 635
Coù TK 413
Ví duï 2 : Laáy laïi ví duï 1 vaø theâm nghieäp vuï:
(4). Ngaøy 31/12, ñeå laäp baùo caùo taøi chính, keá toaùn ñieàu
chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä; TGTT ngaøy
31/12 : 15.400ñ/USD.
Yeâu caàu: Ñieàu chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä
vaø ñònh khoaûn nghieäp vuï phaùt sinh treân.
Giaûi:
(4) Ñieàu chænh soá dö ngoaïi teä cuoái kyø:
Taøi khoaûn: 1122:
- Soá dö cuoái kyø VNÑ: 1.500.000 + (7.550.000+33.660.000-
6.030.000)=36.680.000
- Soá dö cuoái kyø USD: 100 + (500 + 2.200 - 400) = 2.400
- Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (2.400x15.400) –
36.680.000 = 280.000
- Haïch toaùn: Nôï 1122 280.000
Coù 4131 280.000
 Taøi khoaûn: 331
- Soá dö cuoái kyø VNÑ: 7.500.000 + (0 - 6.000.000)= 1.500.000
- Soá dö cuoái kyø USD: 500 + (0 - 400) = 100
- Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (100x15.400) –
1.500.000 = 40.000
- Haïch toaùn:
Nôï 4131 40.000
Coù 331 40.000
 Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù cuoái kyø
Nôï 4131 240.000 (280.000 – 40.000)
Coù 515 240.000
CHÖÔNG 3
KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOÙA TRONG NÖÔÙC
3.1. TOÅNG QUAÙT
3.1.1 Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng thöông maïi
- Mua baùn haøng hoaù trong nöôùc hay coøn goïi laø noäi
thöông laø lónh vöïc hoaït ñoäng thöông maïi trong töøng nöôùc,
thöïc hieän quaù trình löu chuyeån haøng hoùa töø nôi saûn xuaát,
haøng nhaäp khaåu tôùi nôi tieâu duøng
- Hoaït ñoäng thöông maïi laø vieäc thöïc hieän moät hay
nhieàu haønh vi thöông maïi cuûa thöông nhaân, bao goàm vieäc
mua, baùn haøng hoaù, cung öùng dòch vuï thöông maïi vaø caùc
hoaït ñoäng xuùc tieán thöông maïi nhaèm muïc ñích lôïi nhuaän
hoaëc nhaèm thöïc hieän caùc chính saùch kinh teá - xaõ hoäi
Trong ñoù:
+ Haønh vi thöông maïi laø haønh vi cuûa thöông nhaân trong
hoaït ñoäng thöông maïi laøm phaùt sinh quyeàn vaø nghóa vuï giöõa
caùc thöông nhaân vôùi nhau hoaëc giöõa thöông nhaân vôùi caùc
beân coù lieân quan;
+ Haøng hoaù goàm maùy moùc, thieát bò, nguyeân lieäu, nhieân
lieäu, vaät lieäu, haøng tieâu duøng, caùc ñoäng saûn khaùc ñöôïc löu
thoâng treân thò tröôøng, nhaø ôû duøng ñeå kinh
doanh döôùi hình thöùc cho thueâ, mua, baùn;
+ Dòch vuï thöông maïi goàm nhöõng dòch vuï gaén vôùi vieäc
mua baùn haøng hoaù
+ Xuùc tieán thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm tìm kieám,
thuùc ñaåy cô hoäi mua baùn haøng hoaù vaø cung öùng dòch vuï
thöông maïi;
+ Thöông nhaân goàm caù nhaân, phaùp nhaân, toå hôïp taùc, hoä
gia ñình coù ñaêng kyù kinh doanh hoaït ñoäng thöông maïi moät
caùch ñoäc laäp, thöôøng xuyeân
3.1.2 Nhieäm vuï cuûa keá toaùn mua baùn haøng hoaù:
- Ghi cheùp phaûn aùnh kòp thôøi tình hình löu chuyeån
haøng hoaù cuûa doanh nghieäp veà trò giaù vaø soá löôïng.
- Theo doõi tình hình toàn kho vaø tính giaù haøng toàn kho,
tính giaù haøng xuaát kho
- Theo doõi haøng baùn bò traû laïi, giaûm giaù haøng toàn kho,
ñònh möùc döï tröõ
- Phaân boå hôïp lyù chi phí mua haøng ngoaøi giaù mua cho
soá haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø ñeå xaùc ñònh giaù
voán haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø
- Löaï choïn phöông phaùp vaø xaùc ñònh ñuùng giaù voán
haøng xuaát baùn ñeå ñaûm baûo keát quaû tieâu thuï haøng hoaù
chính xaùc
- Theo doõi vaø thanh toaùn kòp thôøi coâng nôï vôùi nhaø cung
caáp vaø khaùch haøng coù lieân quan cuûa töøng thöông vuï
giao dòch
3.2. KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ
3.2.1 Khaùi nieäm
- Haøng hoaù mua vaøo ñeå baùn ra chuû yeáu laø töø nôi saûn
xuaát, töø ñôn vò nhaäp khaåu ( ñoái vôùi baùn buoân ), töø caùc
ñôn vò baùn buoân ( ñoái vôùi ñôn vò baùn leû haøng hoaù)
- Haøng hoaù mua ñöôïc thöïc hieän theo nhieàu phöông
thöùc giao nhaän : mua tröïc tieáp, mua theo phöông thöùc
chuyeån haøng, theo hôïp ñoàng cung caáp, mua theo
phöông thöùc ñaët haøng…Moãi phöông thöùc mua haøng
ñeàu coù nhöõng thoûa thuaän veà caùch thöùc, nôi giao nhaän,
thanh toaùn, phí toån coù lieân quan ñeán töøng thöông vuï
- Thanh toaùn tieàn mua haøng treân cô sôû hoaù ñôn vaø hôïp
ñoàng kyù keát theo nhieàu hình thöùc : traû tröôùc, traû ngay,
traû chaäm
3.2.2. Chöùng töø
- Phöông thöùc chuyeån haøng: beân baùn giao haøng theo
nhö hôïp ñoàng vaø gôûi HOAÙ ÑÔN GÍA TRÒ GIA TAÊNG hay
HOAÙ ÑÔN BAÙN HAØNG, phieáu xuaát kho kieâm hoaù ñôn laø
caên cöù ñeå beân mua thanh toaùn tieàn haøng cho beân baùn vaø ghi
soå
- Phöông thöùc nhaän haøng : beân mua cöû ngöôøi ñeán
nhaän haøng cuûa beân baùn, mang theo giaáy uûy nhieäm ñeán nhaän
haøng, sau khi nhaän haøng xong ngöôøi nhaän haøng kyù nhaän
treân chöùng töø baùn haøng cuûa beân baùn vaø nhaän laïi moät baûn
(lieân 2) veà noäp cho keá toaùn
- Tröôøng hôïp mua haøng noâng, laâm,thuûy saûn cuûa
ngöôøi tröïc tieáp nuoâi troàng hoaëc ngöôøi khoâng kinh doanh
baùn, khoâng coù hoaù ñôn theo cheá ñoä qui ñònh phaûi laäp baûng
keâ haøng hoaù mua vaøo theo ñuùng qui ñònh laøm cô sôû nhaäp
haøng
- Chöùng töø goàm : bieân baûn kieåm nghieäm, phieáu nhaäp
kho (3lieân)
3.2.3 Nguyeân taéc haïch toaùn haøng hoaù
- Chæ ñöôïc xem laø haøng hoaù khi caùc ñoái töôïng ñöôïc
DN mua vaøo vôùi muïc ñích laø ñeå baùn
- Nguyeân taéc haïch toaùn vaø ñaùnh giaù cuõng gioáng nhö
ñoái vôùi nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, caàn löu yù:
Haøng hoaù mua coù hoaù ñôn ñaëc thuø ghi giaù thanh toaùn laø
giaù ñaõ coù thueá GTGT
xaùc ñònh giaù mua chöa thueá = giaù thanh toaùn / (1+T%)
T%laøthueásuaát
Thueá GTGT= giaù thanh toaùn – giaù mua chöa thueá
- Gía thöïc teá haøng mua vaøo phaûi ñöôïc chi tieát theo 2
chæ tieâu: giaù mua vaø chi phí thu mua haøng hoaù
Gía nhaäp kho HH = giaù mua chöa thueá - chieát khaáu,giaûm
giaù ( pp khaáu tröø thueá GTGT )
Gía nhaäp kho HH =giaù thanh toaùn coù thueá tieâu thuï ñaëc
bieät(neáu coù) - chieát khaáu,giaûm giaù (thueá GTGT theo
phöông phaùp tính thueá tröïc tieáp )
Chi phí thu mua: vaän chuyeån boác dôõ, bao bì,thueâ
kho,hao huït…
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng
xuyeân haøng ngaøy xuaát kho theo giaù mua HH, cuoái kyø
phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra vaø haøng toàn
kho ñeå tính giaù voán, tieâu thöùc phaân boå tuøy thuoäc vaøo tình
hình cuï theå cuûa DN
3.2.4. TK söû duïng
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng
xuyeân söû duïng
TK 156 “Haøng hoaù”

Coù 2 Taøi khoaûn caáp 2
TK 1561”Giaù mua haøng hoaù”, goàm:
- Trò giaù haøng hoaù mua vaøo nhaäp kho theo giaù hoaù ñôn
- Thueá nhaäp khaåu (neáu coù)
- Chi phí gia coâng (neáu coù )
TK 1562 ”Chi phí thu mua haøng hoaù”, goàm:
- Chi phí baûo hieåm haøng hoaù
- Tieàn thueâ kho, thueâ beán baõi
- Chi phí vaän chuyeån, boác xeáp
- Chi phí baûo quaûn haøng hoaù töø nôi mua veà ñeán kho
- Caùc khoaûn hao huït töï nhieân trong ñònh möùc
- Thuû tuïc nhaän haøng
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp kieåm keâ
ñònh kyø söû duïng caû 2 TK 156 “HAØNG HOAÙ” , 611(6112)
“MUA HAØNG HOAÙ”
- TK 156 : Beân Nôï : keát chuyeån giaù thöïc teá haøng toàn kho
luùc cuoái kyø
Beân Coù: keát chuyeån giaù trò thöïc teá haøng toàn
kho ñaàu ky
Dö Nôï : giaù thöïc teá haøng toàn kho
- TK 611(6112) : Beân Nôï: - keát chuyeån haøng hoaù chöa baùn
ñöôïc ñaàu kyø
- trò giaù mua vaøo cuûa haøng hoaù coù (chöa) thueá
GTGT
- chi phí thu mua haøng hoa
- thueá NK hay thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp
- giaù voán cuûa haøng ñaõ baùn bò traû laïi
Beân Coù: - khoûan chieát khaáu hay gæam giaù ñöôïc höôûng
- giaù mua cuûa haøng ñaõ mua traû laïi cho ngöôøi baùn
- keát chuyeån haøng hoaù chöa b1n ñöôïc luùc cuoái kyø
- gía trò haøng hoùa ñaõ xuaát trong kyø
Khoâng coù soá dö
3.2.5 Keá toaùn mua haøng
3.2.5.1 Mua HH nhaäp kho bình thöôøng
(1) Caên cöù Hoaù Ñôn, Bieân Baûn Kieåm Nhaän, Phieáu Nhaäp
Kho nhaäp kho Haøng Hoaù hoaëc caên cöù vaøo baûng keâ haøng
hoaù mua vaøo
Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 611(6112)
Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 156(1561) hoaëc 611(6112)
Coù TK 331, 111,112,311,141 Coù TK331,111,112,311,141
(2) Chi phí thu mua Haøng Hoaù thöïc teá phaùt sinh
Nôï TK 156(1562) hoaëc TK 6112
Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1562)hoaëc 6112

Coù TK111,112,141,331 Coù TK 111,112,141,331
(3) Chieát khaáu hay giaûm giaù ñöôïc höôûng:

Nôï TK331,111,112…
Coù TK1561 hoaëc TK 6112 hoaëc Nôï TK 331
Coù TK 133(1331) Coù TK 1561
hoaëc TK6112
(4) Traû laïi haøng ñaõ mua cho ngöôøi baùn caên cöù Phieáu Xuaát
Kho
Nôï TK 331,111,112
Coù TK1561-hoaëc TK 611(6112)
Coù TK 133(1331)
Hoaëc Nôï TK 331,111,112
Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112)
(5) Xuaát kho HH ñi gia coâng, cheá bieán:
Nôï TK 154
Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112)
(6) Chi phí gia coâng cheá bieán
Nôï TK 154 hoaëc TK 631
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 154 hoaëc TK 631

Coù TK111,112,331 Coù TK 111,112,331
(7) Khi gia coâng xong Haøng Hoaù ñöôïc nhaäp laïi kho:
Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 6112
Coù TK 154 hoaëc TK 631
3.2.5.2 Mua HH nhaäp kho coù phaùt sinh thieáu, thöøa
(1) Mua Haøng Hoaù nhaäp kho phaùt hieän thieáu (Treo thieáu
chöa roõ nguyeân nhaân theo giaù chöa thueá GTGT)
Nôï TK 156(1561) , TK611(6112) (trò giaù thöïc nhaäp)
Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561), TK611(6112)
Nôï TK 138(1381) Nôï TK 138(1381)
(trò giaù thieáu) Coù TK 331,111,112
Coù TK 331,111,112
(2) Beân baùn gôûi haøng tieáp cho ñuû vaø beân mua ñoàng yù nhaän
haøng
Nôï TK 156(1651) – TK 611(6112)
Coù TK 138(1381)
(3) Beân baùn khoâng giao tieáp soá thieáu:
Nôï TK 331,111,112
Coù TK 138 (1381)
Coù TK 1331
( Coù theå ghi nhaän haøng hoaù thieáu chöa roõ nguyeân nhaân theo
giaù thanh toaùn )
(4) Mua haøng nhaäp kho phaùt hieän thöøa so vôùi hoaù ñôn cuûa
beân baùn, nhaäp kho theo giaù trò hoaù ñôn cuûa beân baùn
Nôï TK 156(1561), TK 611(6112)
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561),TK 611(6112)
Coù TK 331,111,112 Coù TK 331,111,112
(5) Nhaäp kho soá haøng thöøa (ghi nhaän haøng thöøa chöa roõ
nguyeân nhaân theo giaù thanh toaùn )
Nôï TK 156(1561) – TK 611(6112)
Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 1561, TK 6112
Coù TK 338(3381) Coù TK 331
(6) Beân mua ñoàng yù mua soá haøng thöøa ñaõ nhaäp kho:
Nôï TK 338(3381)
Coù TK331,111,112
(7) Beân mua xuaát traû haøng thöøa cho beân baùn:
Nôï TK 338(3381)
Coù TK 156(1561) – TK611(6112)
Coù TK 1331
(8) Soá haøng thöøa ñöôïc baûo quaûn rieâng : Nôï TK002
(9) Sau ñoù xuaát kho traû ngöôøi baùn : Coù TK 002
Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá
GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho
theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù
tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau:
(1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua
chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc
mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn.
(2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá
GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng.
(3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá
GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua
15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho
phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra
chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn
ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy
(4). Coâng ty phaùt hieän 10 case mua ôû nghieäp vuï 1 giao
khoâng ñuùng quy caùch, ñeà nghò beân baùn nhaän laïi vaø beân baùn
ñaõ nhaän laïi haøng vaø giaûm tröø nôï.
(5). Thanh toaùn tieàn haøng taïi nghieäp vuï 1 (sau khi tröø haøng
traû laïi), TGTT xuaát ngoaïi teä 15.600ñ.
(6) Ñaõ nhaäp kho haøng ñoåi vaø thieáu ôû nghieäp vuï 3 töø beân baùn
vaø do mua haøng ñaït doanh soá thaùng, Cty ñöôïc beân baùn taïi
nghieäp vuï 3 giaûm giaù 1USD/thanh RAM (giaù chöa thueá
GTGT) vaø soá tieàn giaûm giaù treân ñöôïc caán tröø vaøo laàn mua
naøy, laàn mua naøy mua: 100 thanh RAM ñôn giaù mua chöa
thueá GTGT 10USD thueá GTGT 10%, chöa thanh toaùn
tieàn.TGTT 15.600ñ
(7). Sau khi caán tröø soá tieàn ñöôïc giaùm giaù Cty ñaõ thanh
toaùnbaèng Tieàn GöûiNgaân Haøng taát caû soá nôï mua RAM,
TGTT xuaát ngoaïi teä: 15.600ñ.
Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân.
Giaûi :
(1) Nôï TK 1561 23.550.000 = 100x$15x15.700
Nôï TK 1331 1.177.500
Coù TK 331 24.727.500 =100x$15x105%x15.700
(2) Nôï TK 1562 500.000
Nôï TK 1331 50.000
Coù TK 141 550.000
(3) Nôï TK 1561 29.830.000 = 190x$10x15.700
Nôï TK 1381 314.000 = 2x10$x15.700
Nôï TK 1388 1.265.000 =8x10$x15.700
Nôï TK 1331 1.570.000
Coù TK 331 32.970.000 = 200x$10x105%x15.700
(4) Nôï TK 331 2.472.750 = 10x$15x105% x15.700
Coù TK 1561 2.355.000=10x$15x15700
Coù TK 1331 117.750
(5) Nôï TK 331 22.254.750 = (100-10)x$15x105%x15.700
Coù TK 1122 22.113.000 = (100-10)x$15x105%x15.600
Coù TK 515 141.750 = (100-
10)x$15x105%x(15.700 – 15.600)
(6) a. Nôï TK 1561 1.570.000
Coù TK 1381 314.000
Coù TK 1388 1.256.000
b. Nôï TK 1561 15.600.000= 100x$10x15.600
Nôï TK 1331 1.560.000
Coù TK 331 17.160.000 = 100x$10x110%x15.600
c. Nôï TK 331 329.700 = 200x$10x1%x105%x15.700
Coù TK 1561 312.000 = 200x$10x100%x1%x15.600
Coù TK 1331 15.600=200x$10x5%x1%x15.600
Coù TK 515 2100 = 200x$10x105%x1%x(15.700
–15.600)
(7) Nôï TK 331 49.800.300 =($2.100 -
$21)x15.700+$1.100x15.600
Coù TK 1122 49.592.400 = $3179x15.600
Coù TK 515 207.900 = $2079x(15.700 – 15.600)
3.3 KEÁ TOAÙN BAÙN HAØNG HOAÙ
3.3.1 Khaùi nieäm
- Doanh thu laø toång trò giaù caùc lôïi ích kinh teá doanh
nghieäp thu ñöôïc trong kyø keá toaùn, phaùt sinh töø caùc
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thoâng thöôøng cuûa
doanh nghieäp goùp phaàn laøm taêng voán chuû sôû höõu
- Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu
+ Doanh nghieäp ñaõ chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø
lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm hoaëc
haøng hoaù cho ngöôøi mua
+ Doanh nghieäp khoâng coøn naém giöõa quyeàn quaûn lyù
haøng hoaù nhö ngöôøi sôû höõu haøng hoaù hoaëc quyeàn
kieåm soaùt haøng hoaù
+ Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén
+ Doanh nghieäp ñaõ thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích
kinh teá töø giao dòch baùn
haøng
+ Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan ñeán giao dòch baùn
haøng
- Thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu : laø thôøi ñieåm
chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi
quyeàn sôû höõu haøng hoaù cho ngöôøi mua trong töøng
tröôøng hôïp cuï theå. Haàu heát, thôøi ñieåm chuyeån giao
phaàn lôùn ruûi ro truøng vôùi thôøi ñieåm chuyeån giao lôïi
ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu hôïp phaùp hoaëc quyeàn
kieåm soaùt haøng hoaù cho ngöôøi mua
- Doanh thu noäi boä : laø soá tieàn thu ñöôïc do baùn haøng
hoaù giöõa caùc ñôn vò tröïc thuoäc trong cuøng coâng ty,
toång coâng ty do söï phaân caáp quaûn lyù laøm phaùt sinh
doanh thu
- Caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu bao goàm :
+ Chieát khaáu thöông maïi: khoaûn maø doanh nghieäp
giaûm giaù nieâm yeát cho ngöôøi mua haøng vôùi khoái
löôïng lôùn phaùt sinh treân khoái löôïng töøng loâ haøng hay
treân toång khoái löôïng haøng mua luõy keá trong moät thôøi
gian nhaát ñònh
+ Gæam giaù haøng baùn : laø khoaûn giaûm tröø cho ngöôøi
mua do toaøn boä hay moät phaàn haøng hoaù keùm phaåm
chaát, sai qui caùch hoaëc laïc haäu thò hieáu
+ Gía trò haøng baùn bò traû laïi laø giaù trò khoái löôïng
haøng baùn ñaõ xaùc ñònh laø tieâu thuï nhöng bò khaùch
haøng traû laïi vaø töø choái thanh toaùn do vi phaïm hôïp
ñoàng, haøng bò maát, keùm phaåm chaát, khoâng ñuùng qui
caùch chuûng loaïi
+ Thueá tieâu thuï ñaëc bieät, thueá xuaát khaåu, thueá
GTGT tính theo phöông phaùp tröïc tieáp laø caùc khoaûn
thueá tính tröïc tieáp treân doanh thu baùn haøng
3.3.2 Caùc phöông thöùc baùn haøng
3.3.2.1 Baùn buoân laø baùn haøng cho caùc ñôn vò saûn xuaát
kinh doanh ñeå tieáp tuïc quaù trình löu chuyeån cuaû
haøng hoùa, coù 2 phöông thöùc:
+ Phöông thöùc baùn haøng qua kho : haøng hoùa mua
veà nhaäp kho roài töø kho xuaát baùn, coù 2 hình thöùc giao
nhaän:
Hình thöùc nhaän haøng : beân mua ñeán taïi kho beân
baùn hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm do beân mua qui ñònh
ñeå nhaän haøng
Hình thöùc chuyeån haøng : beân baùn chuyeån haøng
ñeán beân kho cuûa beân mua hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm
do beân mua qui ñònh ñeå giao haøng
+ Phöông thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng : haøng hoaù
ñöôïc chuyeån thaúng töø ñôn vò cung caáp ñeán ñôn vò mua
khoâng qua kho cuûa ñôn vò trung gian, coù 2 hình thöùc :
Vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn :
haøng hoùa vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian laøm
nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung caáp vaø thu
tieàn cuûa ñôn vò mua
Vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn :
haøng hoaù vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian
khoâng laøm nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung
caáp vaø thu tieàn cuûa ñôn vò mua; ñôn vò trung gian
ñöôïc höôûng moät tyû leä thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû beân
mua hoaëc beân cung caáp
3.3.2.2 Baùn leû laø baùn haøng cho ngöôøi tieâu duøng chaám döùt
quaù trình löu chuyeån haøng hoaù, coù 3 phöông thöùc
baùn haøng
+ Phöông thöùc baùn haøng thu tieàn taäp trung : nhaân
vieân baùn haøng chæ phuï
traùch giao haøng, coøn vieäc thu tieàn coù boä phaän
chuyeân traùch khaùc laøm
+ Phöông thöùc baùn haøng khoâng thu tieàn taäp trung
: nhaân vieân baùn haøng vöøa
laøm nhieäm vuï giao haøng vöøa laøm nhieäm vuï thu
tieàn
+ Baùn haøng töï ñoäng : ngöôøi mua haøng töï choïn haøng
hoaù caàn mua trong quaày
haøng, cöûa haøng, mang ñeán boä phaän thu ngaân kieåm haøng
tính tieàn, laäp hoaù ñôn
vaø thu tieàn
3.3.3. Keá toaùn doanh thu baùn haøng hoùa
3.3.3.1 Keá toaùn baùn buoân
a.Chöùng töø
-Baùn haøng qua kho: Laäp hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn
baùn haøng 3 lieân, lieân 1 löu,lieân 2 giao cho khaùch, lieân 3 thuû
kho giöõ ghi theû kho vaø chuyeån cho keá toaùn
- Baùn haøng vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh
toaùn : Caên cöù Hôïp Ñoàng baùo cho ngöôøi cung caáp bieát ñeå
chuyeån haøng cho ngöôøi mua hoaëc baùo cho beân mua ñeán
nhaän haøng tröïc tieáp taïi nôi cung caáp. Sau ñoù ñôn vò baùn
buoân chòu traùch nhieäm thanh toaùn tieàn haøng vôùi ngöôøi cung
caáp vaø vôùi ngöôøi mua haøng. Hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn baùn
haøng laäp 3 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 gôûi theo haøng cuøng vaän
ñôn, lieân 3 ñeå thanh toaùn
- Baùn haøng vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia

thanh toaùn : ñôn vò cung caáp gôûi cho ñôn vò baùn buoân trung
gian baûn sao Hôïp Ñoàng ñeå thoâng baùo cho ñôn vò baùn buoân
bieát veà vieäc thöïc hieän Hôïp Ñoàng mua baùn haøng hoaù, ñôn vò
baùn buoân seõ ñöôïc höôûng moät khoaûn thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû
beân mua hoaëc beân cung caáp
-Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi: xuaát haøng ñöa
ñi kyù gôûi, laäp phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä ghi roõ
xuaát ñöa ñi baùn kyù gôûi keøm theo Hôïp Ñoàng kyù gôûi. Cô sôû
nhaän baùn haøng kyù gôûi, khi baùn haøng phaûi laäp hoaù ñôn baùn
haøng theo ñuùng giaù qui ñònh cuûa beân chuû haø ng. Hoa hoàng
chi cho ñaïi lyù baùn haøng kyù göûi ñöôïc tính vaøo chi phí cuûa
beân chuû haøng. Beân nhaän baùn haøng kyù gôûi phaûi noäp thueá
GTGT ñoái vôùi khoaûn hoa hoàng ñöôïc höôûng. Chuû haøng phaûi
keâ khai vaø noäp thueá GTGT cuûa soá haøng baùn ra treân cô sôû
baûng thanh toaùn haøng ñaïi lyù kyù gôûi
b.Taøi khoaûn söû duïng: 111; 112; 131; 511; 531; 532;
531….
c.Moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu
c1) Baùn buoân theo phöông thöùc tröïc tieáp:
(1) Chuyeån giao HH cho ngöôøi mua
+ Phaûn aùnh toång giaù thanh toaùn cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 111,112,131
Coù TK 511,512 Hoaëc Nôï TK 111,112,131
Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512(coù thueá GTGT)
+ Phaûn aùnh giaù voán cuûa haøng tieâu thuï
.. Baùn buoân tröïc tieáp qua kho
Nôï TK 632/ Coù TK 153(1532): trò giaù bao bì keøm
theo,156 (1561) theo giaù mua cuûa haøng ñaõ tieâu thuï
.. Baùn buoân tröïc tieáp theo caùch thöùc vaän chuyeån thaúng
Nôï TK 632 trò giaù mua thöïc teá cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 133 (1331) (neáu coù)
Coù TK 151,331,111,112
+ Bao bì tính rieâng vaø khoaûn chi hoä ngöôøi mua (neáu
coù )
(2) Caùc khoaûn chieát khaáu thöông maïi phaùt sinh
Nôï TK 521 taäp hôïp chieát khaáu thöông maïi (chöa coù
thueá GTGT)
Nôï 3331(33311)
Coù TK 131,111,112, 3388 (CKTM ñaõ traû hay chaáp
nhaän traû cho khaùch)
(3) Caùc khoaûn giaûm giaù haøng baùn phaùt sinh
Nôï TK 532 giaûm giaù haøng baùn (khoâng thueá GTGT)
Nôï TK 3331(33311)
CoùTK131,111,112 giaûm giaù haøng ñaõ traû hay chaáp
nhaän traû
(4) Haøng baùn bò traû laïi
+ Soá doanh thu haøng baùn bò traû laïi
Nôï TK 531 (khoâng thueá GTGT)
Nôï TK 3331(33311)
Coù TK 131,111,112
+ Gæam trò giaù voán haøng baùn bò traû laïi
Nôï TK 1561,157,6112 giaù mua haøng bò traû laïi nhaäp
kho, göûi taïi kho ngöôøi
mua
Coù TK 632 giaûm giaù voán haøng baùn
(5) Soá chieát khaáu thanh toaùn phaùt sinh trong kyø
Nôï TK 635 / Coù TK 131,111,112
c 2) Baùn buoân theo phöông thöùc chuyeån haøng chôø
chaáp nhaän
(1) Xuaát kho haøng hoaù ñeå baùn theo hình thöùc chuyeån haøng
+ Baùn buoân tröïc tieáp qua kho
Nôï TK 157
Coù TK 156 (1561) giaù mua cuûa haøng xuaát gôûi ñi baùn,
TK 153(1532) trò
giaù bao bì tính rieâng keøm theo
+ Baùn buoân tröïc tieáp vaän chuyeån thaúng, khoâng qua
kho
Nôï TK 157 giaù mua cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 133 (1331)
Coù TK 151,331,111,112
(2) Toång giaù thanh toaùn cuûa haøng ñaõ tieâu thuï khi ngöôøi mua
chaáp nhaän, ñaõ traû
+ Nôï TK 111,112,131,1368
Coù TK 511, 512 Hoaëc Nôï TK
111,112,131,1368
Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512
+ Nôï TK 632
Coù TK 157 giaù mua
c 3) Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh
toaùn vaø coù tham gia thanh
toaùn
- Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn
(1) Thöïc chaát DN thöông maïi laøm trung gian moâi giôùi giöõa
beân baùn vaø beân mua ñeå höôûng hoa hoàng (do beân baùn hoaëc
beân mua traû). Beân mua nhaän haøng vaø thanh toaùn cho beân
baùn. Soá hoa hoàng moâi giôùi ghi
Nôï TK 111,112,131
Coù TK 3331 (33311)
Coù TK 511, 512 hoa hoàng moâi giôùi ñöôïc höôûng
(2) Chi phí lieân quan ñeán baùn haøng
Nôï TK 641
Nôï TK 133 (1331)
Coù TK 334, 338, 111, 112
- Baùn buoân chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn
(1) DN giao hoaù ñôn cho ngöôøi mua ñeán nhaän haøng tröïc tieáp
cuûa ngöôùi cung caáp
- Nôï TK 131
Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131
Coù TK 333(3331) Coù TK 511
- Nôï TK 632 Hoaëc Nôï TK 632
Nôï TK 133(1331) Coù TK 331
Coù TK 331
(2) DN cöû caùn boä cuûa mình ñeán nhaän haøng cuûa ngöôøi cung
caáp, sau ñoù toå chöùc vaän chuyeån haøng ñeán giao cho ngöôøi
mua
- Nôï TK 157
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 157
Coù TK 331 Coù TK 331
- Nôï TK 131
Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131
Coù TK 333(3331) Coù TK 511
- Nôï TK 632
Coù TK 157
c4) Baùn haøng phaùt sinh thöøa – thieáu

(1) Trong hình thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng, nhaân vieân
aùp taûi cuøng vôùi beân mua kieåm nhaän, laäp bieân baûn HH thieáu
hoaëc thöøa. Khi nhaän giaáy baùo nhaän haøng cuûa beân mua keøm
theo bieân baûn
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 333(33311)
+ Nôï TK 632 giaù voán cuûa HH ñaõ baùn
Coù TK157
+ Nôï TK 138(1381) giaù voán HH thieáu
Coù TK 157
+ Nôï TK 157
Coù TK 338(3381) giaù voán HH thöøa
(2) Beân baùn giao tieáp soá HH thieáu cho ñuû soá treân hoaù ñôn
vaø beân mua ñaõ nhaän
+ Nôï TK 156 (1561)
Coù TK 1381
+ Nôï TK 157
Coù TK 156
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 333 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 157
(3) DN baét nhaân vieân aùp taûi hoaëc cô quan vaän taûi boài
thöôøng
Nôï TK 138 (1388)
Coù TK 138(1381)
c 5) Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi ñaïi lyù
(1) Xuaát kho giao HH cho ñaïi lyù baùn:
Nôï TK 157
Coù TK 156,6112
(2) Nhaän ñöôïc tieàn baùn haøng do ñaïi lyù noäp hoaëc ñaõ xaùc ñònh
HH ñaõ baùn
+ Nôï TK 111,131 theo giaù baùn qui ñònh
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 157 giaù voán HH ñaõ baùn
+ Nôï TK 641
Coù TK 131,111 hoa hoàng ñaïi lyù
c 6) Baùn HH ñoåi vaät tö,HH khaùc cho SXKD
+ Nôï TK 131
Coù TK 511 ,
Coù TK 3331 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156, 157,6112
+ Nôï TK 152, 153, 156,6112
Nôï TK133 (1331)
Coù TK 131
Hoaëc theo pp tröïc tieáp khoâng thueá caû ñaàu vaøo laãn ñaàu ra
3.3.3.2 Keá toùan baùn leû haøng hoaù
a. Chöùng töø thuû tuïc keá toaùn
(3) Baùn leû HH ñöôïc thöïc hieän ôû quaày haøng, cöûa haø ng, khi
xuaát kho giao cho cöûa haøng baùn leû phaûi laäp phieáu xuaát
kho kieâm vaän chuyeån noäi boä, chöa ghi giaûm haøng toàn
kho chæ ghi giaûm Haøng Hoaù ôû kho vaø taêng Haøng Hoaù ôû
cöûa haøng theû keá toaùn chi tieát nhö theû quaày theo doõi nhaäp
xuaát baùnHaøng Hoaù
(4) Khi baùn leû nhaân vieân laäp Hoaù Ñôn GTGT hoaëc HÑ baùn
haøng 2 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 giao cho khaùch. Cuoái ngaøy
hoaëc cuoái ca laäp baùo caùo baùn haøng cuøng tieàn baùn haøng
noäp veà phoøng keá toaùn
(5) Ñoái vôùi Haøng Hoaù coù giaù trò thaáp döôùi möùc qui ñònh phaûi
laäp hoaù ñôn phaûi laäp baûng keâ baùn leû theo töøng laàn baùn,
theo töøng loaïi
b. Moät soá nghieäp vuï chuû yeáu
(1) Keá toaùn kieåm tra baùo caùo baùn haøng, baûng keâ baùn
haøng, giaáy noäp tieàn
+ Nôï TK 111
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112 giaù voán haøng ñaõ baùn
(2) Thieáu tieàn baùn haøng laäp bieân baûn chôø xöû lyù:
NôïTK138(1381)
Coù TK511
(3) Thöøa tieàn baùn haøng
+ Nôï TK 111,112,113 soá tieàn ñaõ noäp
Coù TK 511
Coù TK 3331 (33311)
Coù TK 338 (3381)soá noäp thöøa
+ Nôï TK 632
Coù TK 156
(4) Baùn haøng ñaïi lyù ñuùng giaù qui ñònh cuûa chuû haøng, ñôn
vò nhaän haøng ghi
+ Nôï TK 111,112
Coù TK 331 giaù thanh toaùn
+ Nôï TK 331
Coù TK 511 hoa hoàng ñöôïc höôûng veà baùn haøng ñaïi lyù
Coù TK 33311
+ Nôï TK 331
Coù TK 111,112 traû tieàn haøng cho ñaïi lyù
+ Phaûn aùnh tình hình nhaän vaø thanh toaùn tieàn haøng
gôûi baùn treân TK 003 “ Haøng hoaù nhaän baùn hoä”
(5) Baùn haøng traû goùp, laõi baùn haøng traû chaäm coi laø thu
nhaäp hoaït ñoäng taøi
chính :
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311),
Coù TK 515
+ Nôï TK 111
Coù TK 131
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112
(6) Baùn haøng coù khuyeán maõi khoâng tính thueá GTGT ñaàu
ra cuûa haøng khuyeán maõi, do ñoù khoâng xuaát hoaù ñôn
cho soá haøng khuyeán maõi. Khi baùn haøng keøm khuyeán
maõi, soá löôïng haøng khuyeán maõi ghi treân cuøng hoaù
ñôn phaûi ghi roõ “haøng khuyeán maõi khoâng thanh
toaùn”. Soá thueá GTGT ñaàu vaøo khoâng ñöôïc khaáu tröø
cuûa haøng khuyeán maõi ghi:
Nôï TK 641
Coù TK 133(1331)
(7) Bieáu taëng Haøng Hoaù do quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi
ñaøi thoï
+ Nôï TK 431
Coù TK 511
Coù TK 3331 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK156,6112
(8) Duøng Haøng Hoaù ñeå traû löông cho nhaân vieân
+ Nôï TK 334
Coù TK 512
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112
3.3.4 KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA VAØ KEÁT QUAÛ
TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ
3.3.4.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA HAØNG HOAÙ
- Chi phí thu mua haøng hoaù goàm chi phí vaän chuyeån, boác
dôõ, thueâ beán thueâ baõi, hoa hoàng thu mua, hao huït trong ñònh
möùc…..
- Chi phí thu mua caàn phaân boå cho haøng tieâu thuï vaø haøng
toàn kho, toàn quaày, haøng ñang gôûi baùn, kyù gôûi, haøng mua
ñang ñi treân ñöôøng theo tieâu thöùc phuøhôïp
+ Tieâu thöùc phaân boå: coù theå löïa choïn: Trò gía mua cuûa
haøng hoaù; soá löôïng; loâ haøng, …
+ Coâng thöùc: choïn tieâu thöùc “Trò gía mua cuûa haøng hoaù”
Chi phí thu mua Chi phí thu
Chi phí thu lieân quan ñeán mua phaùt Trò giaù mua
mua phaân boå haøng toàn kho sinh trong kyø haøng hoaù
cho haøng ñaàu kyø (SDÑK + (PS Nôï TK xuaát baùn ñaõ
hoaù ñaõ tieâu TK1562) 1562) xaùc ñònh laø
thuï trong kyø = x tieâu thuï
Trò giaù mua haøng Trò giaù mua trong kyø
hoùa toàn kho ñaàu haøng hoaù (Nôï TK 632
kyø + phaùt sinh ñoái öùng Coù
(SDÑK trong kyø 1561)
TK 1561) (phaùt sinh nôï
TK 1561)
- Chi phí thu mua HH baùn ra trong kyø baèng chi phí thu mua
HH toàn kho ñaàu kyø coäng chi phí thu mua HH phaùt sinh trong
kyø tröø chi phí thu mua HH toàn cuoái kyø
- Ñònh khoaûn
+ Taäp hôïp chi phí thu mua
Nôï TK 156 (1562)
Nôï TK 133 (1331)
coÙ TK 311,111,112,334…
+ Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra
Nôï TK 632
Coù TK 156 (1562)
3.3.4.2. KEÁ TOAÙN KEÁT QUAÛ TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ
Keát quaû tieâu thuï HH bieåu hieän qua chæ tieâu “lôïi
nhuaän” hay “loã”
KQTT HH= DT thuaàn – Gía voán haøng baùn – CP baùn haøng –
CPQLDN
- Keát chuyeån caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu baùn haøng
Nôï TK 511
Coù TK 521,531,532, 3332,3331(noäp thueá GTGT theo
phöông phaùp tröïc tieáp)
- Keát chuyeån doanh thu thuaàn :
Nôï TK 511,512
Coù TK 911
- Phaân boå chi phí thu mua cho haøng tieâu thuï:
Nôï TK 632
Coù TK 1562, 6112
- Keát chuyeån giaù voán haøng baùn:
Nôï TK 911
Coù TK 632
- Thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaûi noäp trong kyø = lôïi
nhuaän chòu thueá x thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp
Lôïi nhuaän chòu thueá = doanh thu thuaàn baùn haøng hoaù - trò
giaù voán haøng baùn ra – chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù
doanh nghieäp
Nôï TK 8211 / Coù TK 3334
- Keát chuyeån chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh
nghieäp, chi phí thueá thu nhaäp hieän haønh
NôïTK 911
Coù TK 641, 642 keát chuyeån soá trong kyø
Coù TK 142 (1422) chi phí chôø keát chuyeån
Coù TK 8211 ( chi phí thueá thu nhaäp hieän haøn h ): thueá
thu nhaäp phaûi noäp trong kyø
- Keát chuyeån keát quaû ( neáu laõi ):
Nôï TK 911
Coù TK 421
- Neáu loã ghi ngöôïc laïi
Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá
GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho
theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù
tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau:
- Soá dö ñaàu kyø:
+ TK 1561: 5.440.000ñ, trong ñoù 20 Ram 128, ñôn giaù
155.000ñ/caùi; 10 case ñôn giaù 234.000ñ/caùi.
+ TK 1562: 150.000ñ.
- Trong thaùng phaùt sinh nhö sau:
(1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua
chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc
mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn.
(2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá
GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng.
(3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá
GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua
15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho
phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra
chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn
ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy (bieát ñeán cuoái thaùng beân
baùn vaãn chöa ñoåi haøng).
(4) Toång hôïp tình hình xuaát baùn cho coâng ty K trong thaùng
nhö sau : 20 case, ñôn giaù chöa thueá GTGT 250.000ñ/caùi;
50 thanh Ram 128, ñôn giaù 170.000ñ/caùi; thueá GTGT 5%,
chöa thu tieàn.
(5) Do coâng ty K mua soá löôïng lôùn coâng ty chieát khaáu cho
khaùch 1% treân toång giaù baùn chöa thueá vaø tröø vaøo nôï phaûi
thu
(6) Keát chuyeån chi phí baùn haøng 100.000 vaø chi phí quaûn lyù
doanh nghieäp 200.000. Thueá suaát thueá thu nhaäp doanh
nghieäp 28% treân lôïi nhuaän chòu thueá
Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân (goàm caû vieäc tính
giaù voán haøng hoaù ñaõ tieâu thuï, keát chuyeån doanh thu thuaàn,
chi phí vaø xaùc ñònh keát quaû kinh doanh).Bieát raèng chi phí
thu mua phaân boå theo soá löôïng haøng hoaù
Gæai :
(1) Nôï TK 1561 23.550.000
Nôï TK 1331 1.177.500
Coù TK 331 24.727.500
(2) Nôï TK 1562 500.000
Nôï TK 1331 50.000
Coù TK 141 550.000
(3) Nôï TK 1561 29.830.000
Nôï TK 1381 314.000
Nôï TK 1388 1.256.000
Nôï TK 1331 1.570.000
Coù TK 331 32.970.000
(4) Nôï TK 632 10x234.000+ 10x15x15.700+20x155.000+
30x10x15.700=12.505.000
Coù TK 1561
(5) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng toàn cuoái kyø :
(150.000+500.000):(100+10)x90 = 531.818
(6) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra trong kyø :
150.000 + 500.000 –531.818 = 118.182
(7) Nôï TK 632 / Coù TK 1562 118.182
(8) Nôï TK 131 14.175.000
Coù TK 511 13.500.000
Coù TK 33311 675.000
(9) Nôï TK 521 / Coù TK 131 135.000
(10) Nôï 511 / Coù TK 521 135.000
(11) Nôï TK 511 / Coù TK 911 13.365.000
(12) Thueá thu nhaäp phaûi noäp trong kyø:
(13.365.000-[12.623.182+100.000+200.000])x28%=123.709
Nôï TK 8211 / Coù TK 3334 123.709
(13) Nôï TK 911 13.046.891
Coù TK 632 12.623.182
Coù TK 641 100.000
Coù TK 642 200.000
Coù TK 8211 123.709
(14) Nôï TK 911 / Coù TK 421 318.109
CHÖÔNG 4
KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP KHAÅU HAØNG HOÙA
4.1. TOÅNG QUAÙT
Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu laø moät boä
phaän cuûa lónh vöïc löu thoâng haøng hoùa, laø caàu noái giöõa saûn
xuaát vaø tieâu duøng treân phaïm vi quoác teá vôùi chöùc naêng toå
chöùc löu chuyeån haøng hoùa giöõa trong nöôùc vôùi nöôùc ngoaøi.
Hoaït ñoäng xuaát, nhaäp khaåu chieám moät vò trí quan troïng
trong neàn kinh teá quoác daân, noù taïo ñieàu kieän môû roäng thò
tröôøng cho neàn saûn xuaát trong nöôùc, ñoàng thôøi cuõng phuïc vuï
cho nhu caàu trong nöôùc veà nhöõng maët haøng trong nöôùc chöa
saûn xuaát ñöôïc hoaëc ñaõ saûn xuaát ñöôïc nhöng chöa ñaùp öùng
nhu caàu veà maët soá löôïng vaø chaát löôïng.
Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu laø nhöõng maët
haøng thuoäc theá maïnh cuûa neàn saûn xuaát trong nöôùc thuoäc caùc
ngaønh coâng nghieäp, noâng nghieäp …
Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng nhaäp khaåu khoâng chæ ñôn
thuaàn laø nhöõng maët haøng phuïc vuï cho nhu caàu tieâu duøng
cuûa caùc taàng lôùp daân cö maø chuû yeáu laø caùc trang thieát bò,
maùy moùc, vaät tö, kyõ thuaät hieän ñaïi phuïc vuï cho söï phaùt
trieån cuûa neàn kinh teá quoác daân trong taát caû caùc ngaønh, caùc
ñòa phöông vaø treân moïi lónh vöïc.
4.1.1 Nhöõng ñieàu kieän thöông maïi quoác teá
(International commercial terms - Incoterms )
Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu coù nhöõng ñaëc
ñieåm chuû yeáu sau :
– Quaù trình löu chuyeån haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu

theo moät voøng kheùp kín phaûi qua 2 giai ñoaïn baùn haøng:
Mua vaø baùn haøng xuaát khaåu, mua vaø baùn haøng nhaäp khaåu,
vì vaäy thôøi gian löu chuyeån haøng hoùa thöôøng daøi hôn löu
chuyeån haøng hoùa trong nöôùc.
– Haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu coù theå tieán haønh theo
phöông thöùc tröïc tieáp hoaëc uûy thaùc. Xuaát, nhaäp khaåu tröïc
tieáp laø phöông thöùc maø doanh nghieäp xuaát, nhaäp khaåu tröïc
tieáp ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng xuaát, nhaäp khaåu vôùi thöông
nhaân nöôùc ngoaøi. Xuaát, nhaäp khaåu uûy thaùc laø phöông thöùc
maø ñôn vò coù giaáy pheùp xuaát, nhaäp khaåu haøng hoùa tieán haønh
uûy thaùc cho ñôn vò khaùc coù chöùc naêng thöïc hieän xuaát , nhaäp
khaåu haøng hoùa cuûa mình, do ñoù phaûi traû cho ñôn vò naøy moät
khoaûn thuø lao goïi laø phí uûy thaùc.
– Giaù caû haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu luoân gaén lieàn vôùi
caùc ñieàu kieän vaø cô sôû giao haøng khaùc nhau. Trong giai
ñoaïn hieän nay, caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu cuûa Vieät
Nam thöôøng mua haøng nhaäp khaåu theo ñieàu kieän CIF vaø
baùn haøng xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB. Noäi dung chuû yeáu
cuûa nhöõng ñieàu kieän naøy nhö sau :
Theo ñieàu kieän FOB (Free on board) töùc laø “giao leân
taøu”.
Theo ñieàu kieän naøy, ngöôøi baùn phaûi giao haøng leân
taøu do ngöôøi mua chæ ñònh taïi caûng boác xeáp haøng quy ñònh;
xin giaáy pheùp xuaát khaåu; laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan caàn
thieát chòu traùch nhieäm veà moïi chi phí, ruûi ro, toån thaát cho
ñeán khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác haøng.
Ngöôøi mua phaûi kòp thôøi chæ ñònh taøu chôû haøng, kyù
keát hôïp ñoàng vaän chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån, nhaän
haøng taïi caûng boác xeáp haøng theo quy ñònh vaø trong thôøi haïn
quy ñònh; chòu caùc phí toån coù lieân quan vaø caùc ruûi ro veà
haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác
xeáp haøng.
Theo ñieàu kieän CIF (cost, insurance and Freight) töùc

laø “tieàn haøng, phí baûo hieåm vaø cöôùc phí”.
Theo ñieàu kieän naøy ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng vaän
chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån ñeå chôû haøng ñeán caûng
ñích, xin giaáy pheùp xuaát khaåu, laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan
caàn thieát cho vieäc xuaát khaåu haøng hoùa, chòu ruûi ro vaø phí
toån veà vieäc ñoù; chòu phí toån mua baûo hieåm haøng haûi ñeå
traùnh cho ngöôøi mua ruûi ro maát maùt hoaëc hö haïi haøng hoùa
trong quaù trình vaän chuyeån, giao haøng leân taøu taïi caûng boác
haøng trong thôøi haïn quy ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan
ñeán haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ ñöôïc giao leân taøu taïi
caûng boác xeáp haøng, cuõng nhö cöôùc phí ñeå chôû haøng ñeán
caûng ñích, keå caû caùc phí kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi
ro vaø toån thaát haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ qua haún lan
can taøu taïi caûng boác xeáp haøng.
Ngöôøi mua nhaän haøng vaø traû tieàn khi coù hoùa ñôn, vaän
ñôn ñaõ ñöôïc giao cho mình; nhaän haøng ñöôïc giao taïi caûng
boác dôû haøng vaø tieáp nhaän haøng hoùa ñoù töø ngöôøi chuyeân chôû
taïi caûng ñeán qui ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan ñeán
haøng keå töø khi haøng ñöôïc giao cho mình taïi caûng boác dôû
haøng, tröø chi phí vaän chuyeån vaø caùc chi phí khaùc maø Coâng
ty haøng haûi ñaõ thu khi kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi ro
vaø toån thaát veà haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua haún lan can
taøu taïi caûng boác dôû haøng.
Ngöôøi mua caàn löu yù raèng theo ñieàu kieän CIF, ngöôøi
baùn chæ phaûi mua baûo hieåm vôùi phaïm vi toái thieåu, neáu ngöôøi
mua muoán ñöôïc baûo hieåm vôùi phaïm vi roäng hôn thì phaûi coù
söï thoûa thuaän roõ raøng vôùi ngöôøi baùn hoaëc töï mình mua
baûo hieåm.
– Vieäc thanh toaùn tieàn haøng xuaát nhaäp khaåu raár ña
daïng vaø phöùc taïp theo caùc phöông thöùc thanh toaùn ñöôïc aùp
duïng trong töøng hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Caùc phöông thöùc
thanh toaùn quoác teá thöôøng duøng laø : nhôø thu, chuyeån tieàn,
tín duïng, chöùng töø …
4.1.2 Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá
a. Phöông thöùc chuyeån tieàn (remittance):
- Chuyeån tieàn traû sau :ngöôøi nhaäp khaåu laäp leänh
chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình traû
tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân haøng
ñaïi lyù sau khi ñaõ nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø chöùng
töø
- Chuyeån tieàn traû tröôùc : ngöôøi nhaäp khaåu laäp
leänh chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình
traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân
haøng ñaïi lyù tröôùc khi nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø
chöùng töø
b. Phöông thöùc nhôø thu ( collection of payment )
- Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu trôn ( clean
collection ) : ngöôøi xuaát khaåu uûy thaùc cho ngaân
haøng thu hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo
hoái phieáu do mình laäp ra coøn chöùng töø haøng hoaù
göûi thaúng cho ngöôøi nhaäp khaåu
- Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu keøm chöùng töø
( documentary collection) : ngöôøi xuaát khaåu
sau khi ñaõ hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng, tieán
haønh uûy thaùc cho ngaân haøng phuïc vuï mình thu
hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo hoái phieáu
vaø boä chöùng töø haøng hoaù vôùi ñieàu kieän ngöôøi
nhaäp khaåu thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän traû tieàn
thì ngaân haøng môùi trao boä chöùng töø cho ngöôøi
nhaäp khaåu nhaän haøng hoaù
c. Phöông thöùc tín duïng chöùng töø (documentary
credit) : ngaân haøng
phuïc vuï ngöôøi nhaäp khaåu theo yeâu caàu cam keát
baèng moät vaên baûn phaùp lyù laø thö tín duïng seõ traû moät
soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi xuaát khaåu, neáu ngöôøi xuaát
khaåu xuaát trình ñöôïc boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp
vôùi qui ñònh neâu roõ trong thö tín duïng
4.1.3 Nguyeân taéc ñaùnh giaù vaø kieåm nhaän haøng hoùa
4.1.3.1. Nguyeân taéc ñaùnh giaù haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu:
a) Ñoái vôùi haøng hoùa xuaát khaåu
– Giaù nhaäp kho cuûa haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá
mua vaøo hoaëc giaù thaønh saûn xuaát, cheá bieán thöïc teá cuûa haøng
hoùa nhaäp kho.
– Giaù xuaát kho cuûa haøng hoùa xuaát khaåu laø giaù thöïc teá
nhaäp kho cuûa töøng loâ haøng hoaëc coù theå tính theo caùc phöông
phaùp khaùc nhö phöông phaùp bình quaân gia truyeàn …
– Giaù baùn haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá ghi treân hoùa
ñôn baùn haøng. Baùn theo giaù naøo ghi ñuùng theo giaù ñoù (ví
duï: Baùn theo ñieàu kieän FOB ghi FOB, baùn theo ñieàu kieän
CIF ghi CIF …) vaø ñöôïc tính ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo tyû
giaù bình quaân lieân ngaân haøng taïi thôøi ñieåm xaùc ñònh coù
doanh thu.
b) Ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu.
– Giaù nhaäp kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù mua thöïc
teá ghi treân hoùa ñôn cuûa ngöôøi baùn, mua giaù naøo ghi giaù ñoù
(giaù FOB, giaù CIF…) vaø ñöôïc quy ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo
tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieàm nhaän haøng coäng vôùi thueá nhaäp
khaåu hoaëc thueá khaùc coäng chi phí thu mua haøng hoùa.
Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính
treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôùi thueá nhaäp khaåu
vaø nhaân vôùi thueá suaát thueá GTGT.
Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu seõ ñöôïc
coi laø thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu töø neáu haøng nhaäp
khaåu thuoäc ñoái töôïng chòu thueá GTGT theo phöông phaùp
khaáu tröø thueá.
Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu thuoäc dieän chòu thueá

GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp thì thueá GTGT phaûi noäp
cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù thöïc teá cuûa haøng
mua veà nhaäp kho.
Neáu haøng nhaäp khaåu phaûi noäp thueá tieâu thuï ñaëc bieät
thì khoâng phaûi noäp thueá GTGT ôû khaâu nhaäp khaåu nhöng khi
baùn haøng doanh nghieäp phaûi tính vaøo noäp thueá GTGT. Thueá
tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu cuõng ñöôïc
tính treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôù i thueá nhaäp
khaåu vaønhaân vôùi thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät. Thueá tieâu
thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù
thöïc teá haøng mua veà nhaäp kho.
– Giaù xuaát kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù nhaäp kho
thöïc teá cuûa töøng loâ haøng.
– Caùc bieân baûn giao nhaän vôùi taøu, caûng, caùc bieân baûn
giaùm ñònh haøng hoùa nhaäp khaåu laø nhöõng cô sôû ñeå haïch toaùn
caùc khoaûn thieät haïi, toån thaát ñeå khieáu naïi; ñoøi boài thöôøng.
Caùc khoaûn thöøa, thieáu toån thaát chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân
nhaân, traùch nhieäm thì haïch toaùn vaøo taøi khoûan 138 (1381)
hoaëc 388 (3381) “ñeå chôø xöû lyù”.
4.1.3.2. Nguyeân taéùc kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho

Kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho phaûi chaáp haønh
nhöõng nguyeân taéc sau:
– Vieäc kieåm nhaän haøng hoùa phaûi do ngöôøi chòu traùch
nhieäm vaät chaát veà baûo quaûn haøng hoùa tröïc tieáp tieán haønh.
– Khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi caên cöù vaøo chöùng töø
cuûa beân baùn, vaän ñôn cuûa chuû phöông tieän vaän taûi vaø caùc
chöùng töø mua haøng khaùc ñeå kieåm tra veà soá löôïng vaø chaát
löôïng haøng hoùa. Moïi sai leäch giöõa soá nhaän thöïc teá vaø soá ghi
treân chöùng töø ñeàu phaûi laäp bieân baûn ñeå laøm caên cöù xöû lyù.
– Neáu kieåm nhaän nguyeân toa (xe löûa), nguyeân coâng–

ten–nô hoaëc xe kín (xe thuøng) thì tröôùc heát phaûi kieåm tra
daáu keïp chì ôû cöûa toa taøu hoaëc cöûa xe. Neáu kieåm nhaän theo
nguyeân ñai, nguyeân kieän thì phaûi kieåm nhaän theo daáu cuûa
ñai kieän, kieåm nhaän ñuû soá löôïng kieän, troïng löôïng töøng
kieän, vieäc kieåm nhaän cuï theå soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa
trong toa xe, trong coâng–ten–nô, trong bao, kieän ñöôïc tieán
haønh trong thôøi haïn vaø ñuû thaønh phaàn theo quy ñònh ôû hôïp
ñoàng kinh teá. Haøng hoùa kieåm nhaän ôû saân ga, beán caûng thì
ngöôøi kieåm nhaän phaûi coù giaáy uûy quyeàn nhaän haøng vaø chòu
traùch nhieäm ñöa haøng veà ñôn vò hoaëc giao baùn thaúng. Sau
khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi laäp bieân baûn kieåm nghieäm,
laäp phieáu nhaäp kho theo ñuùng vôùi soá haøng hoùa (ñoái vôùi
nhöõng thöù caàn thieát) vaø löôïng haøng hoùa thöïc teá ñaõ nhaän.
Ñeå giaûm bôùt khoái löôïng chöùng töø, beân mua coù theå söû
duïng daáu kieåm nhaän ñeå ñoùng vaøo maët sau cuûa chöùng töø do
beân baùn gôûi, vôùi noäi dung sau:
Soá kieåm nhaän.
Soá vaø ngaøy cuûa chöùng töø keøm theo.
Toång giaù trò haøng hoùa, bao bì ñaõ kieåm nhaän thöïc
teá.
Soá bieân baûn kieåm nhaän neáu coù.
Chöõ kyù vaø ngöôøi phuï traùch vaät chaát.

4.2. KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU HAØNG HOAÙ TRÖÏC
TIEÁP
4.2.1 Khaùi nieäm
_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp laø hoaït ñoäng cuûa moät doanh
nghieäp coù tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam ( nhaø nhaäp
khaåu ) vôùi caùc caù nhaân toå chöùc ôû nöôùc ngoaøi ( nhaø
xuaát khaåu )
_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp coù theå tieán haønh theo nghò ñònh
thö kyù keát giöõa 2 nhaø nöôùc hoaëc ngoaøi nghò ñònh thö theo
hôïp ñoàng kyù keát giöõa 2 hay nhieàu toå chöùc buoân baùn cuï theå
thuoäc nöôùc nhaäp haøng vaø nöôùc xuaát haøng
_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp goàm 2 giai ñoaïn : nhaäp khaåu
haøng hoaù vaø tieâu thuï haøng nhaäp khaåu, doanh nghieäp ñöôïc
ghi doanh soá nhaäp khaåu vaø doanh soá baùn haøng nhaäp khaåu;
caùc chi phí, thueá nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù trò voán haøng
nhaäp khaåu
4.2.2 Chöùng töø – Soå saùch
Ñeå thöïc hieän moät hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa,
doanh nghieäp thöôøng phaûi tieán haønh caùc coâng vieäc sau :
– Laøm thuû tuïc nhaäp khaåu theo quy ñònh cuûa Nhaø
nöôùc.
– Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ban ñaàu cuûa khaâu

thanh toaùn nhö: laøm ñôn xin môû L/C, thöïc thi kyù quyõ vaø môû
L/C … Neáu hôïp ñoàng mua baùn quy ñònh thanh toaùn baèng
L/C.
– Thueâ phöông tieän vaän taûi, neáu hôïp ñoàng mua baùn
quy ñònh haøng ñöôïc giao ôû nöôùc xuaát khaåu.
– Mua baûo hieåm
– Laøm thuû tuïc haûi quan
– Nhaän haøng
– Kieåm tra haøng hoùa nhaäp khaåu
– Khieáu naïi veà haøng hoùa bò toån thaát, thieáu huït,
khoâng phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng …
– Thanh toaùn tieàn haøng vaø thanh lyù hôïp ñoàng.
4.2.3 Phöông phaùp haïch toaùn
4.2.3.1 Taøi khoaûn söû duïng
TK 144 “Taøi saûn caàm coá, kyù cöôïc kyù quyõ ngaén
haïn”.
TK 156 “Haøng hoùa”.
4.2.3.2 Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh.
– Khi kyù quyõ môû L/C, ghi:
Nôï TK 144 – theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm.
Coù TK 111, 112 – theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ.
Coù TK 515 – khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái

ñoaùi.
Tröôøng hôïp tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm kyù quyõ nhoû
hôn tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ thì khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái
ñoaùi ñöôïc ghi vaøo beân Nôï TK 635.
Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007.
– Neáu doanh nghieäp mua ngoaïi teä ñeå kyù quyõ môû L/C
Nôï TK 1122 – Tyû giaù baùn thöïc teá taïi thôøi ñieåm
mua cuûa ngaân haøng
Coù TK 1111, 1121
Kyù quyõ môû L/C cuøng ngaøy mua ngoaïi teä
Nôï TK 144 / Coù TK 1122
Kyù quyõ môû L/C sau ngaøy mua ngoaïi teä
Nôï TK 144
Nôï TK 635 ( hoaëc Coù 515)
Coù TK 1112, 1122
– Neáu doanh nghieäp vay ngoaïi teä cuûa ngaân haøng ñeå
môû L/C thì khi chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn kyù quyõ, ghi:
Nôï TK 144
Coù TK 311
– Khi haøng veà ñeán caûng, ga … theo thoâng baùo cuûa haûi
quan, doanh nghieäp tieán haønh nhaän haøng vaø kieåm haøng.
Caên cöù giaáy baùo nhaän haøng vaø caùc chöùng töø khaùc coù lieân
quan ñeán haøng nhaäp khaåu ñaõ hoaøn thaønh thuû tuïc haûi quan,
ghi:
Nôï TK 151,1561,157
Theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm
Coù TK 331
– Caên cöù thoâng baùo noäp thueá nhaäp khaåu cuûa haûi
quan, keá toaùn ghi :
Nôï TK 151, 1561, 157
Coù Tk 333 (3333) – Chi tieát thueá nhaäp khaåu.
– Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 133
Coù TK 333 (33312)
Hoaëc ghi:
Nôï TK 151, 1561, 157
Coù TK 333 (33312)
– Caùc chi phí giaùm ñònh haûi quan, thueâ kho, thueâ baõi,
phí ngaân haøng … ghi:
Nôï TK 151, 1562, 157
Nôï TK 133
Coù TK 111, 112
– Khi nhaän ñöôïc giaáy baùo cuûa ngaân haøng veà khoaûn
tieàn traû cho thöông nhaân nöôùc ngoaøi baèng tieàn kyù quyõ, ghi:
Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå
Coù TK 144 – theo tyû giaù ñaõ ghi soå.
Neáu coù cheânh leäch veà tyû giaù hoái ñoaùi thì ghi vaøo TK
515 hoaëc TK 635.
Tröôøng hôïp soá tieàn ñaõ kyù quyõ khoâng ñuû ñeå thanh
toaùn cho ngöôøi baùn ôû nöôùc ngoaøi thì phaûi xuaát quyõ ngoaïi teä
ñeå thanh toaùn cho ñuû soá. Caên cöù vaøo giaáy baùo Nôï cuûa ngaân
haøng, ghi:
Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå.
Coù TK 112 (1122) – Theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ
Coù TK 515 – Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Hoaëc ghi:
Nôï TK 331
Nôï TK 635
Coù TK 112 (1122)
Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007
4.2.3.3 Ví duï minh hoïa

Taïi coâng ty kinh doanh thöông maïi X haïch toaùn thueá
GTGT theo PP khaáu tröø coù moät vaøi soá lieäu sau lieân quan
ñeán vieäc nhaäp khaåu tröïc tieáp haøng hoùa ñeå kinh doanh
thöông maïi :
1. Noäp tieàn vaøo TK TGNH laø 400.000.000ñoàng
2. Xuaát TGNH mua 100.000USD ñeå kyù quó L/C. Tyû giaù
baùn ngoaïi teä cuûa ngaân haøng 15.900ñ/USD
3. Nhaäp khaåu moät daây chuyeàn maùy moùc thieát bò theo giaù
CIF Saøi Goøn laø 50.000USD, tyû giaù laø 15.900ñ/USD.
Thueá nhaäp khaåu 10%, thueá GTGT ñoái vôùi haøng nhaäp
khaåu 10%. Chi phí vaän chuyeån töø caûng veà kho
2.100.000ñ, goàm 5% thueá GTGT thanh toaùn baèng tieàn
maët. Chi phí laép ñaët chaïy thöû ñöôïc keá toaùn taäp hôïp nhö
sau:
a. Chi phí NVL xuaát duøng 25.500.000ñ
b. Chi phí laép ñaët thueâ ngoaøi thanh toaùn baèng tieàn maët
theo Hoaù Ñôn goàm 10% thueá GTGT 30.800.000ñ
c. Chi phí thueâ chuyeân gia thanh toaùn baèng TGNH
30.000.000ñ
4. Nhaäp khaåu moät loâ haøng coù trò giaù ghi nhaän treân hoaù ñôn
thöông maïi do beân baùn caáp laø 150.000USD. Thueá suaát
thueá nhaäp khaåu 20%, thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät
50%, thueá suaát thueá GTGT 10%. Gía tính thueá cuûa haøng
nhaäp khaåu laø giaù treân hôïp ñoàng thöông maïi. Tyû giaù giao
dòch 15.920ñ/USD
5. Chi phí naâng haï boác dôõ kieåm ñeám ñaõ ñöôïc chi baèng tieàn
maët 25.000.000ñ, thueá GTGT 10%, leä phí Haûi quan chi
5.000.000ñ baèng tieàn maët
6. DN tieán haønh kieåm tra haøng vaø phaùt hieän coù moät soá kieän
haøng khoâng ñuùng vôùi qui caùch theo hôïp ñoàng DN ñaõ
thoâng baùo vôùi beân baùn Vaø beân baùn ñoàng yù giaûm 1% toång
trò giaù loâ haøng cho DN
7. Nhaän ñöôïc chöùng töø do NH baùo ñaõ thanh toaùn cho beân
baùn 100.000USD tieàn haøng
8. Noäp caùc khoaûn thueá phaùt sinh lieân quan ñeán loâ haøng
nhaäp khaåu qua NH
9. Thanh toaùn heát soá tieàn coøn thieáu cho beân baùn qua NH
trong thôøi haïn ñuôïc höôûng chieát khaáu thanh toaùn 2%
treân toång soá tieàn phaûi thanh toaùn . Tyû giaù xuaát ngoaïi teä
15.930ñ/USD
10. Khaùch haøng thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn 10.000USD
tyû giaù thöïc teá luùc phaùt sinh nghieäp vuï 15.920ñ/USD .
Bieát raèng tyû giaù luùc phaùt sinh nôï 15.900ñ/USD, tyû giaù
xuaát ngoaïi teä 15.910ñ/USD
Giaûi :
(1) Nôï TK 1121 / Coù TK 1111 400.000.000
(2) Nôï TK 144 / Coù TK 1121 1.590.000.000 =100.000 x
15.900
(3) a. Nôï TK 241 / Coù TK 331 795.000.000 =50,000 x
15.900
b. Nôï TK 241 / Coù TK 3333 79.500.000 =795.000.000 x
10%
c. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 87.450.000 =
(795.000.000+79.500.000)x10%
d. Nôï TK 241 2.000.000
Nôï TK 1331 100.000
Coù TK 1111 2.100.000
e. Nôï TK 241 / Coù TK 152 25.500.000
f. Nôï TK 241 28.000.000
Nôï TK 1331 2.800.000
Coù TK 1111 30.800.000
g. Nôï TK 241/ Coù TK 112 30.000.000
h. Nôï TK 211 / Coù TK 241 960.000.000
(4) a.Nôï TK 1561 /Coù TK 331 2.388.000.000 =150.000 x
15.920
b.Nôï TK 1561 1.910.400.000
Coù TK 3333 477.600.000 =2.388.000.000 x 20%
Coù TK 3332 1.432.800.000 =(2.388.000.000 +
477.600.000) x 50%
(5) Nôï TK 1562 30.000.000 =25.000.000+5.000.000
Nôï TK 1331 2.500.000
Coù TK 1111 32.500.000
(6) Nôï TK 331 / Coù TK 1561 23.880.000 =150.000 x
15.920x1%
(7) Nôï TK 331 1.592.000.000 = 100.000 x 15.920
Coù TK 144 1.590.000.000 = 100.000 x 15.900
Coù TK 515 2.000.000
(8) a. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 429.840.000
b. Nôï TK 3332 1.432.800.000
Nôï TK 3333 477.600.000
Nôï TK 33312 429.840.000
Coù TK 1121 2.339.440.000
(9) Nôï TK 331 772.120.000 =(150.000 x99% -
100.000) x15.920
Coù TK 1122 725.292.900 = {(150.000 x99%) x98%
- 100.000} x 15.930
Coù TK 515 46.827.100
(10) Nôï TK 1122 159.200.000
Coù TK 131 159.000.000
Coù TK 515 200.000
4.3 KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU UYÛ THAÙC
4.3.1 Khaùi nieäm
- Nhaäp khaåu uûy thaùc laø moät trong nhöõng phöông
thöùc kinh doanh, trong ñoù doanh nghieäp kinh
doanh khoâng ñöùng ra tröïc tieáp ñaøm phaùn, kyù keát
hôïp ñoàng ngoaïi thöông maø thoâng qua moät ñôn
vò nhaäp khaåu coù kinh nghieäm trong lónh vöïc naøy
kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông thay
cho mình
- Ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng uûy thaùc nhaäp khaåu : coù
3 beân tham gia
+ Beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi : ngöôøi xuaát khaåu tröïc
tieáp kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân nhaän
uûy thaùc nhaäp khaåu
+ Beân nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò ñöùng ra
thay maët cho beân uûy thaùc nhaäp khaåu tröïc tieáp
kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân ñoái taùc
nöôùc ngoaøi
+ Beân uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò coù nhu caàu nhaäp khaåu
haøng hoaù nhöng khoâng tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng ngoaïi thöông
4.3.2. Keá toaùn taïi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu
4.3.2.1 Chöùng töø – Soå saùch
Ñôn vò nhaäp khaåu uûy thaùc kyù hôïp ñoàng vôùi
ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu ñeå nhaäp khaåu haøng hoùa,
nguyeân vaät lieäu, maùy moùc thieát bò,….theo yeâu caàu
cuûa ñôn vò uûy thaùc, ñoàng thôøi thoûa thuaän möùc phí
uûy thaùc. Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu nhaø nöôùc
quaûn lyù baèng haïn ngaïch (quota), ñôn vò uûy thaùc
phaûi cung caáp haïn ngaïch cho ñôn vò nhaäp khaåu uûy
thaùc.
4.3.2.2 Phöông phaùp haïch toaùn
(1). Khi traû tröôùc moät khoaûn tieàn uûy thaùc mua haøng theo
hôïp ñoàng uûy thaùc nhaäp khaåu cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp
khaåu môû LC, …., caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(2). Khi nhaän haøng uûy thaùc nhaäp khaåu do ñôn vò nhaän uûy
thaùc giao traû, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
(2.1). Phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc, thueá nhaäp
khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp khaåu hoaëc thueá tieâu thuï ñaëc
bieät neáu coù, caên cöù vaøo hoùa ñôn xuaát traû haøng cuûa beân nhaän
uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
(2.1.1). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo saûn xuaát,
kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chòu thueá GTGT theo phöông
phaùp khaáu tröø thueá thì thueá GTGT cuûa haøng nhaäp khaåu seõ
ñöôïc khaáu tröø, ghi:
a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc
khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu
khoâng bao goàm thueá
GTGT haøng nhaäp khaåu)
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø

Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu).
b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu laøm thuû tuï c keâ
khai thueá nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp thueá vaøo NSNN thì
giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc phaûn aùnh nhö buùt toaùn taïi ñieåm
a. khi noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò
nhaän uûy
thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(2.1.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo hoaït
ñoäng kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï khoâng chòu thueá GTGT
hoaëc chòu thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp hoaëc duøng
vaøo hoaït ñoäng ñöôïc trang traûi baèng nguoàn kinh phí khaùc thì
thueá GTGT haøng nhaäp khaåu khoâng ñöôïc khaáu tröø, ghi:
a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc
khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao
goàm caû caùc khoaûn thueá phaûi noäp)

cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc laøm thuû tuïc keâ khai thueá,
nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, thì
giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc keá toaùn nhö buùt toaùn taïi ñieåm
a. Khi noäp thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(2.2). Phí uûy thaùc nhaäp khaåu phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc,
caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1561, 211
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(2.3). Soá tieàn phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu caùc
khoaûn chi hoä cho hoaït ñoäng nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù
caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1562, 211
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (neáu coù)
Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò
nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(3). Khi traû tieàn cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu veà soá
tieàn haøng coøn laïi, tieàn thueá nhaäp khaåu, tieàn thueá GTGT,
thueá tieâu thuï ñaëc bieät (neáu nhôø ñôn vò nhaän uûy thaùc noäp hoä
vaøo NSNN), phí uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc khoaûn chi hoä,
Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(4). Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu chuyeån traû
haøng uûy thaùc nhaäp khaåu chöa noäp thueá GTGT, ghi:
(4.1). Khi nhaän haøng, caên cöù phieáu xuaát kho kieâm
vaän chuyeån noäi boä cuûa ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá
toaùn phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc theo giaù ñaõ
coù thueá GTGT haøng nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao
goàm caùc khoaûn thueá phaûi noäp)
Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(4.2). Khi nhaän hoùa ñôn GTGT haøng uûy thaùc nhaäp khaåu cuûa
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá toaùn phaûn aùnh thueá
GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø, ghi:
(4.2.1). Tröôøng hôïp haøng uûy thaùc nhaäp khaåu coøn toàn kho,
ghi:
Nôï TK 133 - Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
Coù TK 152, 1561, 211.
(4.2.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa uûy thaùc nhaäp khaåu ñaõ xuaát
baùn, ghi:
Coù TK 632 - Giaù voán haøng baùn
4.3.3. Keá toaùn taïi ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu
Beân nhaän uûy thaùc nhaäp phaûi thöïc hieän toaøn boä
coâng vieäc cuûa ñôn vò tröïc tieáp nhaäp khaåu, laøm thuû
tuïc nhaäp khaåu, tieáp nhaän haøng hoùa vaø thoâng baùo
cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp ñeán nhaän haøng khi haøng
veà. Caùc chi phí veà kieåm nhaän, giaùm ñònh, boác dôõ …
do beân uûy thaùc nhaäp chòu, neáu beân nhaän uûy thaùc
nhaäp traû thay thì sau ñoù seõ thu laïi cuûa beân uûy thaùc
nhaäp. Beân nhaän uûy thaùc nhaäp ñöôïc höôûng phí uûy
thaùc tính theo tyû leä % treân trò giaù haøng nhaäp khaåu
(1). Khi nhaän cuûa ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu moät khoaûn tieàn
mua haøng traû tröôùc ñeå môû LC, …., caên cöù caùc chöùng töø lieân
quan, ghi:
Nôï TK 111, 112
Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng
ñôn vò giao uûy thaùc nhaäp khaåu)(2). Khi chuyeån tieàn hoaëc vay
ngaân haøng ñeå kyù quyõ môû LC (neáu thanh toaùn baèng thö tín duïng),
Nôï TK 144 - Caàm coá, kyù quyõ, kyù cöôïc ngaén haïn
Coù TK 111, 112, 311.
(3). Khi nhaäp khaåu vaät tö, thieát bò, haøng hoùa, ghi:
(3.1). Soá tieàn haøng uûy thaùc nhaäp khaåu phaûi thanh toaùn hoä
vôùi ngöôøi baùn cho beân giao uûy thaùc, caên cöù caùc chöù ng töø
lieân quan, ghi:
Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng (Neáu
haøng ñang ñi ñöôøng)
Nôï TK 1561 - Haøng hoùa (Neáu haøng veà nhaäp kho)
Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ngöôøi baùn)
Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng nhaäp
kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn
vò uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát ngöôøi
baùn nöôùc ngoaøi)
(3.2). Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp
khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng
Nôï TK 1561 - Haøng hoùa
Coù TK 3333 - Thueá xuaát, nhaäp khaåu (Chi tieát
thueá nhaäp khaåu)
Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng nhaäp
kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi:
Coù TK 3333 - Thueá xuaát, nhaäp khaåu (Chi tieát thueá
nhaäp khaåu)
(3.3). Thueá giaù trò gia taêng haøng nhaäp khaåu phaûi noäp hoä cho
ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan,
ghi:
Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp (33312)
Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng qua

nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu,
ghi:
Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp (33312).
(3.4). Thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp hoä cho ñôn vò uûy thaùc
nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Coù TK 3332 - Thueá tieâu thuï ñaëc bieät
Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng qua
nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu,
ghi:
Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn vò
uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 3332 - Thueá tieâu thuï ñaëc bieät.
(3.5). Khi traû haøng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù
vaøo hoùa ñôn GTGT xuaát traû haøng vaø caùc chöùng töø lieân
quan, ghi:
Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho
töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 1561 - Haøng hoùa (Giaù trò haøng nhaäp khaåu ñaõ
bao goàm caùc khoaûn thueá phaûi noäp)
Coù TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng.

(3.6). Tröôøng hôïp traû haøng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu
chöa noäp thueá GTGT, caên cöù phieáu xuaát kho kieâm vaän
chuyeån noäi boä, ghi nhö buùt toaùn 3.5. Sau khi ñaõ noäp thueá
GTGT ôû khaâu nhaäp khaåu cho haøng hoùa nhaäp khaåu uûy thaùc,
phaûi laäp hoùa ñôn GTGT göûi cho ñôn vò giao uûy thaùc.
(4). Ñoái vôùi phí uûy thaùc nhaäp khaåu vaø thueá GTGT tính treân
thì phí uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù vaøo hoùa ñôn GTGT vaø
caùc chöùng töø lieân quan, keá toaùn phaûn aùnh doanh thu phí uûy
thaùc nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 131, 111, 112 (Toång giaù thanh toaùn)
Coù TK 511 - Doanh thu baùn haøng (5113)
Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp
(5). Ñoái vôùi caùc khoaûn chi hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu
lieân quan ñeán hoaït ñoäng nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu (Phí ngaân
haøng, phí giaùm ñònh haûi quan, chi thueâ kho, thueâ baõi, chi
boác xeáp vaän chuyeån haøng ….), caên cöù caùc chöùng töø lieân
quan, ghi:
Coù TK 111, 112

(6). Khi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu chuyeån traû heát soá tieàn
haøng nhaäp khaåu, tieàn thueá nhaäp khaåu, thueá GTGT haøng
nhaäp khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät (neáu ñôn vò uûy thaùc nhôø
noäp hoä vaøo NSNN caùc khoaûn thueá naøy), vaø caùc khoaûn chi
hoä cho hoaït ñoäng nhaäp khaåu uûy thaùc, phí uûy thaùc nhaäp
khaåu, caên cöù vaøo caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 111, 112
Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho
(7). Khi thanh toaùn hoä tieàn haøng nhaäp khaåu vôùi ngöôøi baùn
cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân
quan, ghi:
töøng ngöôøi baùn)
Coù TK 112, 144
(8). Khi noäp hoä thueá nhaäp khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp
khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät vaøo NSNN, caên cöù caùc chöùng töø
lieân quan, ghi:
Nôï TK 3331, 3332, 3333
Coù TK 111, 112
(9). Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu laøm thuû tuïc
noäp thueá nhaäp khaåu, ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu töï noäp caùc
khoaûn thueá naøy vaøo NSNN, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan,
keá toaùn phaûn aùnh soá tieàn ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu ñaõ noäp
vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 3331, 3332, 3333
Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát
cho töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu)
Thực hành: Nhaäp khaåu uyû thaùc

Caùc doanh nghieäp sau noäp thueá GTGT theo phöông phaùp
khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ khai
thöôøng xuyeân, haïch toaùn ngoaïi teä TGTT:
- Cty A: ñôn vò uyû thaùc nhaäp khaåu; Cty B: ñôn vò nhaän uyû
thaùc nhaäp khaåu. Trong thaùng 1/n coù tình hình nhaäp khaåu nhö
sau:
(1). Ngaøy 4/1/n, Cty A chuyeån khoaûn cho Coâng ty B ñeå kyù
quyõ môû L/C: 6.000USD, TGTT luùc giao dòch: 15.600, TGTT
xuaát ngoaïi teä 15.500.
(2). Ngaøy 10/1/n Cty A nhaän ñöôïc loâ haøng maùy tính xaùch
tay, TGTT 15.650.
a/ 100 boä maùy, ñôn giaù CIF 1.000USD/maùy
b/ Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp (10%
c/ Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu phaûi noäp 10%
d/ Leä phí haûi quan 200.000ñ
e/ Chi phí vaän chuyeån töø caûng veà kho Cty A: Giaù
chöa thueá GTGT 1.000.000, thueá GTGT 10%
f/ Phí uyû thaùc nhaäp khaåu (chöa goàm thueá GTGT
10%): theo hôïp ñoàng uyû thaùc 1% treân toång giaù CIF.
Bieát:
- Coâng ty B noäp hoä caùc khoaûn thueá, leä phí,… cho
Coâng ty A
- Haøng giao taïi caûng khoâng nhaäp kho Cty B; taát caû
chi phí, thueá lieân quan ñeán haøng hoaù Cty A, Cty B
ñeàu thanh toaùn baèng TGNH.
(3). Ngaøy 12/1/n hai beân thanh lyù hôïp ñoàng vaø thanh toaùn
soá tieàn nôï coøn laïi baèng chuyeån khoaûn. Ngay sau ñoù Cty B
cuõng ñaõ chuyeån traû tieàn haøng cho phía nöôùc ngoaøi, bieát
TGTT luùc giao dòch 15.700, TGTT xuaát ngoaïi teä 15.500
(cho caû Cty A vaø Cty B).
Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá treân töø luùc phaùt
sinh nghieäp vuï cho ñeán luùc keát thuùc hôïp ñoàng:
(I). Taïi Cty A.
(II). Taïi Cty B.
Giaûi:
(I). Haïch toaùn taïi Coâng ty A: Ñôn vò uyû thaùc
(1). Chuyeån khoaûn kí quyõ :
Nôï TK 331(B) : 93.600.000 (15.600 x 6.000$)
Coù TK 112.2 : 93.000.000 (15.500x6.000$)
Coù TK 515 : 600.000
(2). Coâng ty nhaän loâ haøng
(2a). Giaù mua
Nôï TK 1561 : 1.565.000.000 (100 x 1.000$ x15.650)
Coù TK 331(B) : 1.565.000.000
(2b). Thueá nhaäp khaåu :
Nôï TK 1561 : 156.500.000 (1.565.000.000x10%)
Coù TK 331(B) :156.500.000
(2c). Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu :
Nôï TK 1331 : 172.150.000 =[10% (100x1.100
x15650)]
Coù TK 331(B) : 172.150.000
(2d). Leä phí haûi quan :
Nôï TK 1562 : 200.000
Coù TK 331(B) : 200.000
(2e). Chi phí vaän chuyeån :
Nôï TK 1562 : 1.000.000
Nôï TK 1331 : 100.000 (1.000.000x10%)
Coù TK 331(B) : 1.100.000
(2f). Phí uyû thaùc nhaäp khaåu :
NôTK 1562 : 15.650.000 (1%x100x1.000x15.650)
Nôï TK 1331 : 1.565.000 (15.650.000x10%)
Coù TK 331(B) : 17.215.000
(3). Thanh lyù hôïp ñoàng vaø thanh toaùn tieàn :
Nôï TK 331(B) : 1.818.565.000
Coù TK 112.1 : 347.165.000= 200.000+1.100.000
+$22.100x15650
Coù TK 112.2 : 1.457.000.000= ($100.000-$6.000) x
15.500
Coù TK 515 : 14.400.000=6000x50+94.000x150
(II). Haïch toaùn taïi Coâng ty B: Ñôn vò nhaän uyû thaùc

(1). Nhaän tieàn öùng tröôùc ñeå môû L/C :
(1a). Nôï TK 112.2: 93.600.000 (6.000$ x15.600)
Coù TK 131 (A) : 93.600.000
(1b). Nôï TK 144: 93.600.000 (6.000$x15.600)
Coù TK112.2 : 93.000.000 (6.000$x15.500)
Coù TK 515 : 600.000
(2). Nhaäp khaåu haøng
(2a). Giaù mua haøng:
Nôï TK 131 (A) : 1.565.000.000
Coù TK 331 (XK): 1.565.000.000
(2b). Thueá nhaäp khaåu :
Nôï TK 131(A) : 156.500.000 (1.565.000.000x10%)
Coù TK 3333 : 156.500.000
(2c). Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu :
Nôï TK 131(A) : 172.150.000
(1.565.000.000+156.500.000)x10%
Coù TK 33312 : 172.150.000
(2d) Nôï TK 3333 156.500.000
Nôï TK 33312 172.150.000
Coù TK 1121 328.650.000
(2e). Leä phí haûi quan :
Nôï TK 131(A) : 200.000
Coù TK 112.1: 200.000
(2f). Chi phí vaän chuyeån :
Nôï TK 131(A) : 1.100.000
Coù TK 112.1 : 1.100.000
(2g). Phí uyû thaùc :
Nôï TK 131(A) : 17.215.000
Coù TK 511 : 15.650.000 (1%x100x1.000x15.650)
Coù TK 333.1 : 1.565.000
[10%(1%x100x1.000x15.650)]
(3a). Thanh toaùn tieàn :
Nôï TK 112.2 : 1.475.800.000 (100.000$-
6.000$)x15.700
Nôï TK 112.1 : 347.165.000 (*)
Nôï TK 635 6.000x50=300.000
Coù TK 131 : 1.818.565.000 (**)
Coù TK 515 : 4.700.000
(*) ,(**) : Tính gioáng cty A
(3b). Thanh toaùn Nôï TK phaûi traû nöôùc ngoaøi:
Nôï TK 331 1.565.000.000 (100.000x15.650)
Coù TK 144: 93.600.000 (6.000$x15.600)
Coù TK 1122 1.457.000.000 (94.000$x15.500)
Coù TK 515 14.400.000(1.565.000.000-
93.600.000-1.457.000.000).
4.4 KEÁ TOAÙN XUAÁT KHAÅU TRÖÏC TIEÁP
4.4.1 Khaùi nieäm :
- laø hoaït ñoäng trao ñoåi haøng hoaù dòch vuï giöõa caùc
toå chöùc, caù nhaân Vieät Nam ( nhaø xuaát khaåu ) vôùi
caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi ( nhaø nhaäp khaåu )
thoâng qua mua baùn ñaët treân neàn taûng lyù thuyeát
veàlôïi theá so saùnh
- Nhöõng maët haøng xuaát khaåu laø nhöõng maët haøng coù
theá maïnh trong nöôùc, coù lôïi theá so saùnh so vôùi haøng
hoaù cuøng loaïi cuûa caùc nöôùc khaùc. Ñoái vôùi Vieät Nam
laø caùc maët haøng thuoäc nhoùm thuû coâng myõ ngheä (
maây,tre, ñan…) , ngaønh khai thaùc vaø saûn xuaát saûn
phaåm thoâ ( daàu khí, khí ñoát…),ngaønh cheá bieán
nguyeân lieäu noâng saûn, laâm saûn (gaïo,tieâu, caø pheâ,
thuûy haûi saûn…)
4.4.2 Chöùng töø – Soå saùch
Ñeå thöïc hieän moät hôïp ñoàng xuaát khaåu haøng hoùa,
doanh nghieäp thöôøng phaûi tieán haønh caùc coâng vieäc sau :
– Laøm thuû tuïc xuaát khaåu theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc
(xin giaáy pheùp xuaát khaåu neáu caàn).
– Kyù hôïp ñoàng xuaát khaåu, nhöõng noäi dung chuû yeáu
cuûa hôïp ñoàng laø :
+ Teân haøng
+ Chaát löôïng
+ Soá löôïng
+ Giao haøng
+ Giaù caû
+ Thanh toaùn
+ Bao bì vaø kyù maõ hieäu
+ Baûo haønh
+ Phaït vaø boài thöôøng thieät haïi
+ Baûo hieåm
+ Baát khaû khaùng
+ Khieáu naïi
+ Troïng taøi
– Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa
khaâu thanh toaùn nhö: nhaéc nhôû ngöôøi mua môû L/C theo
ñuùng yeâu caàu, kieåm tra L/C …
– Chuaån bò haøng hoùa ñeå xuaát khaåu
– Kieåm tra haøng xuaát khaåu
– Laøm thuû tuïc haûi quan
– Thueâ phöông tieän vaän taûi
– Giao haøng cho ngöôøi vaän taûi
– Mua baûo hieåm cho haøng hoùa xuaát khaåu
– Laäp boä chöùng töø thanh toaùn, goàm phöông tieän

thanh toaùn vaø caùc chöùng töø gôûi haøng, cuï theå thöôøng bao
goàm :
Hoái phieáu thöông maïi
Vaän ñôn ñöôøng bieån
Ñôn hoaëc giaáy chöùng nhaän baûo hieåm

Hoùa ñôn thöông maïi
Giaáy chöùng nhaän phaåm chaát haøng hoùa
Giaáy chöùng nhaän troïng/khoái löôïng
Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù haøng hoùa
Phieáu ñoùng goùi haøng hoùa

Giaáy kieåm dòch thöïc vaät
– Giaûi quyeát khieáu naïi (neáu coù) vaø thanh lyù hôïp ñoàng
4.4.3 Phöông phaùp haïch toaùn
4.4.3.1. Taøi khoaûn söû duïng

Taøi khoaûn 511 – Chi tieát doanh thu haøng xuaát khaåu
Taøi khoaûn 632 – Giaù voán haøng baùn.
4.4.3.2. Ñònh khoaûn nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh.
- Khi xuaát kho haøng hoùa chuyeån ra beán caûng, beán

taøu, ñeå chuaån bò giao haøng cho ngöôøi vaän taûi thì caên cöù vaøo
“Phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä” keøm theo “Leänh
ñieàu ñoäng noäi boä”, ghi :
Nôï TK 157
Coù TK 1561
– Tröôøng hôïp haøng xuaát khaåu ñöôïc mua theo phöông

thöùc vaän chuyeån thaúng thì ghi :
Nôï TK 157
Nôï TK 133
Coù TK 331
– Khi hoaøn thaønh traùch nhieäm giao haøng, haøng xuaát

khaåu ñöôïc xaùc ñònh laø ñaõ baùn thì keá toaùn laäp Hoùa ñôn baùn
haøng, phaûn aûnh doanh thu cuûa soá haøng xuaát khaåu theo giaù
baùn ñaõ ñöôïc quy ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo tyû giaù thöïc teá
thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu ñeå ghi :
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
+ Nôï TK 632
Coù TK 157
– Caùc phí toån giao nhaän haøng xuaát khaåu, ghi :
Nôï TK 641
Nôï TK 1331
Coù TK 111, 112
– Thueá xuaát khaåu phaûi noäp, ghi :
Nôï TK 511
Coù TK 333 (3333)
– Tröôøng hôïp haøng rôøi cöûa khaåu nhöng chöa ñöôïc

tính laø tieâu thuï thì soá thueá xuaát khaåu phaûi noäp ñöôïc phaûn
aûnh treân TK 157 nhö laøm moät boä phaän cuûa giaù voá n haøng gôûi
baùn.
– Khi nhaän ñöôïc giaáy baùo coù cuûa ngaân haøng veà
khoaûn tieàn haøng ñaõ baùn,ghi
Nôï TK 112 (1122) – Theo tyû giaù thöïc teá
Coù TK 131 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå
Coù TK 515 – Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi.
Hoaëc ghi:
Nôï TK 112 (1122) – Theo tyû giaù thöïc teá
Nôï TK 635 – Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi.
Coù TK 131 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå.
Ñoàng thôøi ghi Nôï TK 007
– Khi ñöôïc hoaøn laïi thueá XK do keâ khai nhaàm, ghi:
Nôï TK 111, 112 - 3333
Coù TK 511(hoaøn trong nieân ñoä)
Hoaëc Coù TK 711(Hoaøn vaøo nieân ñoä sau)
4.4.4 Ví duï minh hoïa: taïi DN XK coù caùc nghieäp vuï

1. Noäp 10.000USD tieàn maët vaøo TK TGNH, tyû giaù thöïc teá
15.870ñ/USD, tyû giaù xuaát ngoaïi teä 15.900ñ
2. Xuaát khaåu SP coù trò giaù xuaát kho 1.500.000.000ñ, giaù
baùn theo Hoaù Ñôn thöông maïi 120.000USD. Thueá suaát
thueá XK 5%. Gía tính thueá cuûa haøng XK laø giaù treân HÑ.
Tyû giaù giao dòch15.700ñ
3. Chi 16.500.000ñ tieàn maët goàm 10% thueá GTGT, ñeå
thanh toaùn moät soá chi phí boác dôõ…
4. Trong loâ haøng coù 4% saûn phaåm khoâng ñaït chaát löôïng,
beân mua traû laïi vaø DN phaûi nhaäp khaåu trôû laïi soá SP naøy
5. Chuyeån khoaûn thanh toaùn tieàn thueá XK cho NS Nhaø
Nöôùc
6. Khaùch hang thanh toaùn tieàn qua NH trong thôøi haïn ñöôïc
höôûng chieát khaáu thanh toaùn 1% theo HÑ. Leä phí NH
30USD. Tyû giaù giao dòch 15.800ñ
7. Boä phaän KD baùo hoûng moät coâng cuï duïng cuï ôû kyø thöù 3,
bieát raèng CCDC thuoäc loaïi phaân boå 4 kyø, giaù trò ban ñaàu
12.000.000ñ, pheá lieäu baùn thu hoài tieàn maët 1.000.000ñ
8. Ruùt 1.000USD töø NH veà nhaäp quyõ tieàn maët, tyû giaù thöïc
teá 15.830ñ. Tyû giaù ghi soå 15.850ñ
Yeâu caàu : ñònh khoaûn caùc NV phaùt sinh
Giaûi:
(1) Nôï TK 1122 158.700.000
Nôï TK 635 300.000

Coù TK 1112 159.000.000
(2) a. Nôï TK 632 / Coù TK 1561 1.500.000.000
b. Nôï TK 131 / Coù TK 511 1.884.000.000=$120.000
x15.700
c. Nôï TK 511/ Coù TK 3333 94.200.000=$120.000
x15.700x5%
(3) Nôï TK 641 15.000.000
Nôï TK 1331 1.500.000
Coù TK 1111 16.500.000
(4) a. Nôï TK 1561 / Coù TK 632 60.000.000=
1.500.000.000x4%
b. Nôï TK 531 / Coù TK 131 75.360.000=
1.884.000.000x4%
d. Nôï TK 3333 / Coù TK 511
3.768.000=94.200.000x4%
(5) Nôï TK 3333 / Coù TK 511 90.432.000= 94.200.000

– 3.768.000
(6) Nôï TK 1122 1.801.484.400=( $120.000x96%x99% -

$30) x 15.800
Nôï TK 641 474.000= $30 x 15.800
Nôï TK 635 6.681.600= 1.808.640.000 –
1.801.484.400 – 474.000
Coù TK 131 1.808.640.000= $120.000 x 96%

x15.700
(7) Nôï TK 641 5.000.000

Nôï TK 111 1.000.000
Coù TK 142 6.000.000
(8) Nôï TK 1112 15.830.000

Nôï TK 635 20.000
Coù TK 1122 15.850.000
Nôï TK 007 $1.000

4.5 KEÁ TOAÙN XUAÁT KHAÅU UÛY THAÙC
4.5.1 Khaùi nieäm
- Xuaát khaåu uûy thaùc laø moät trong nhöõng phöông
thöùc kinh doanh, trong ñoù doanh nghieäp kinh
doanh khoâng ñöùng ra tröïc tieáp ñaøm phaùn, kyù keát
hôïp ñoàng ngoaïi thöông maø thoâng qua moät ñôn
vò xuaát khaåu coù kinh nghieäm trong lónh vöïc naøy
kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông thay
cho mình
- Ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng uûy thaùc nhaäp khaåu : coù
3 beân tham gia
+ Beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi : ngöôøi nhaäp khaåu
tröïc tieáp kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân
nhaän uûy thaùc xuaát khaåu
+ Beân nhaän uûy thaùc xuaát khaåu : ñôn vò ñöùng ra
thay maët cho beân uûy thaùc xuaát khaåu tröïc tieáp kyù
keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân ñoái taùc nöôùc
ngoaøi
+ Beân uûy thaùc xuaát khaåu : ñôn vò coù nhu caàu
xuaát khaåu haøng hoaù nhöng
khoâng tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng ngoaïi thöông
4.5.2 Keá toaùn taïi ñôn vò giao uûy thaùc xuaát khaåu
Ñoái vôùi nghieäp vuï xuaát (nhaäp) khaåu uûy thaùc thì nghóa
vuï vaø traùch nhieäm cuûa beân uûy thaùc xuaát (nhaäp) khaåu vaø beân
nhaän uûy thaùc xuaát (nhaäp) khaåu ñöôïc quy ñònh cuï theå trong
hôïp ñoàng uûy thaùc xuaát (nhaäp) khaåu do caùc beân tham gia yù
kieán thoûa thuaän.
Trong hôïp ñoàng uûy thaùc caàn quy ñònh roõ :
– Beân uûy thaùc phaûi: cung caáp haøng, cung caáp tö lieäu
caàn thieát ñeå chaøo haøng ra nöôùc ngoaøi, chòu moïi chi phí ñoùng
goùi, bao bì, keû maõ, kyù hieäu, vaän chuyeån haøng hoùa ñeán cöûa
khaåu, traû phí uûy thaùc.
– Beân nhaän uûy thaùc phaûi: kyù hôïp ñoàng xuaát khaåu vôùi
nöôùc ngoaøi, theo giaù caû vaø ñieàu kieän coù lôïi nhaát cho beâ n uûy
thaùc, thoâng baùo tình hình thò tröôøng vaø giaù caû …
Beân nhaän uûy thaùc xuaát laøm toaøn boä coâng vieäc cuûa
moät ñôn vò tröïc tieáp xuaát, tieáp nhaän haøng hoùa xuaát cuûa beân
uûy thaùc vaø tieán haønh thuû tuïc xuaát haøng cho thöông nhaân
nöôùc ngoaøi.
Caùc chi phí veà kieåm nhaän, giaùm ñònh, vaän chuyeån,
baûo hieåm … do beân uûy thaùc xuaát chòu, beân nhaän uûy thaùc xuaát
neáu traû thay seõ thu laïi cuûa beân uûy thaùc xuaát.
Beân nhaän uûy thaùc ñöôïc höôûng phí uûy thaùc theo tyû leä
% treân toång doanh thu ngoaïi teä.
(1). Khi giao haøng cho ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu, caên
cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 157 - Haøng göûi ñi baùn
Coù TK 1561 - Haøng hoùa
Coù TK 155 - Thaønh phaåm
(2). Khi ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu ñaõ xuaát khaåu haøng
cho ngöôøi mua, caên cöù chöùng töø lieân quan, ghi:
(2.1). Giaù voán haøng xuaát khaåu, ghi:
Nôï TK 632 - Giaù voán haøng baùn

Coù TK 157 - Haøng göûi ñi baùn
(2.2). Doanh thu haøng xuaát khaåu uûy thaùc, ghi:
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu)
Coù TK 511 - Doanh thu baùn haøng

(2.3). Thueá xuaát khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp, beân
nhaän uûy thaùc xuaát khaåu noäp hoä vaøo NSNN, ghi:
- Soá thueá xuaát khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät cuûa haøng
xuaát khaåu uûy thaùc phaûi noäp, ghi:
Nôï TK 511 - Doanh thu baùn haøng
Coù TK 3332, 3333.
- Khi ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu ñaõ noäp hoä thueá
xuaát khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät vaøo NSNN, caên cöù caùc
chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 3332, 3333
Coù TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (Chi tieát
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu)
- Traû tieàn noäp hoä caùc loaïi thueá cho ñôn vò nhaän uûy
thaùc xuaát khaåu, ghi:
Nôï TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (Chi tieát cho
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu)
Coù TK 111, 112.
(2.4). Soá tieàn phaûi traû cho ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu veà
caùc khoaûn ñaõ chi hoä lieân quan ñeán haøng uûy thaùc xuaát khaåu,
ghi:
Nôï TK 641 - Chi phí baùn haøng
Coù TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388)
(Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu).
(3). Phí uûy thaùc xuaát khaåu phaûi traû cho ñôn vò nhaän uûy thaùc
xuaát khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 641 - Chi phí baùn haøng
Coù TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388) (Chi tieát
(4). Buø tröø khoaûn tieàn phaûi thu veà haøng xuaát khaåu vôùi
khoaûn phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu, caên cöù caùc
Nôï TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388) (Chi tieát

(5). Khi nhaän soá tieàn baùn haøng uûy thaùc xuaát khaåu coøn laïi
sau khi ñaõ tröø ñi phí uûy thaùc xuaát khaåu vaø caùc khoaûn do ñôn
vò nhaän uûy thaùc chi hoä, caên cöù chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 111, 112
4.5.3. Keá toaùn taïi ñôn vò nhaän uûy thaùc xuaát khaåu
4.5.3.1 Chöùng töø – Soå saùch (Nhö 4.5.2.1)
(1). Khi nhaän haøng cuûa ñôn vò uûy thaùc xuaát khaåu, caên cöù caùc
Nôï TK 003 - Haøng hoùa nhaän baùn hoä, nhaän kyù göûi
(2). Khi ñaõ xuaát khaåu haøng, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan,
ghi:
(2.1). Soá tieàn haøng uûy thaùc xuaát khaåu phaûi thu hoä cho beân
giao uûy thaùc xuaát khaåu, ghi:
töøng ngöôøi mua nöôùc ngoaøi)
Coù TK 331 - Phaûi traû ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ñôn vò giao uûy thaùc xuaát khaåu)
- Ñoàng thôøi ghi trò giaù haøng ñaõ xuaát khaåu:

Coù TK 003 - Haøng hoùa nhaän baùn hoä, nhaän kyù
göûi
(2.2). Thueá xuaát khaåu phaûi noäp hoä cho beân giao uûy thaùc
xuaát khaåu, ghi:
Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Keá toaùn
chi tieát cho töøng ñôn vò giao uûy thaùc)
Coù TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388 chi
tieát phaûi noäp vaøo NSNN)
(2.3). Thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp hoä cho beân giao uûy
thaùc xuaát khaåu, ghi:
Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Keá toaùn chi tieát cho
Coù TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388 chi tieát noäp vaøo
NSNN)
(3). Ñoái vôùi phí uûy thaùc xuaát khaåu, vaø thueá GTGT tính treân
phí uûy thaùc xuaát khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, keá
toaùn phaûn aùnh doanh thu phí uûy thaùc xuaát khaåu, ghi:
Coù TK 511 - Doanh thu baùn haøng (5113)

Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp
(4). Ñoái vôùi caùc khoaûn chi hoä cho beân uûy thaùc xuaát khaåu
(Phí ngaân haøng, phí giaùm ñònh haûi quan, chi vaän chuyeån boác
xeáp haøng, ….), caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 138 - Phaûi thu khaùc (1388 chi tieát töøng ñôn vò
uûy thaùc xuaát khaåu)
Coù TK 111, 112
(5). Khi thu hoä tieàn haøng cho beân uûy thaùc xuaát khaåu, caên cöù
caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 112 - Tieàn göûi ngaân haøng
Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho
töøng ngöôøi mua nöôùc ngoaøi)
(6). Khi noäp hoä thueá xuaát khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät cho
ñôn vò uûy thaùc xuaát khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan,
ghi:
Nôï TK 338 - Phaûi traû, phaûi noäp khaùc (3388 chi tieát
phaûi noäp vaøo NSNN)
Coù TK 111, 112
(7). Khi ñôn vò uûy thaùc xuaát khaåu thanh toaùn, buø tröø phí uûy
thaùc xuaát khaåu, vaø caùc khoaûn chi hoä, caên cöù caùc chöùng töø
lieân quan, ghi:

cho töøng ñôn vò giao uûy thaùc xuaát khaåu)
Coù TK 138 - Phaûi thu khaùc (Chi tieát cho töøng

ñôn vò giao uûy thaùc xuaát khaåu)
(8). Khi chuyeån traû cho ñôn vò uûy thaùc xuaát khaåu soá tieàn
haøng coøn laïi sau khi ñaõ tröø ñi phí uûy thaùc xuaát khaåu vaø caùc
khoaûn chi hoä, caên cöù chöùng töø lieân quan, ghi:
Coù TK 111, 112.

4.5.4 Ví duï: Xuaát khaåu uyû thaùc:
Cty X: ñôn vò giao uyû thaùc xuaát khaåu; Cty Y: ñôn vò nhaän uyû
thaùc xuaát khaåu. Caùc doanh nghieäp naøy ñeàu noäp thueá GTGT
theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho theo
phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, haïch toaùn ngoaïi teä theo
TGTT. Trong thaùng 5/n coù tình hình xuaát khaåu nhö sau:
(1). Ngaøy 10/5/n, Cty X giao haøng trò giaù xuaát kho
100.000.000ñ, giaù baùn 10.000 USD cho Coâng ty Y ñeå xuaát
khaåu. Bieát haøng naøy coù thueá GTGT 0%, thueá xuaát khaåu
10%.
(2). Ngaøy 12/5/n Coâng ty Y ñaõ laøm xong thuû tuïc xuaát khaåu
vaø chuyeån haøng cho ngöôøi mua ôû nöôùc ngoaøi, chöa thanh
toaùn tieàn. TGTT luùc giao dòch 15.800ñ/USD.
(3). Caùc khoaûn Coâng ty Y noäp hoä cho Coâng ty X (taát caû
baèng tieàn maët):
a./ Thueá xuaát khaåu.
b./ Leä phí haûi quan 2.000.000ñ.
c./ Chi phí boác xeáp giaù chöa thueá 5.000.000, thueá GTGT
10%.
(4). Coâng ty X ñaõ chuyeån tieàn baèng TGNH cho Coâng ty Y
ñeå noäp thueá xuaát khaåu vaø Coâng ty Y ñaõ chuyeån khoaûn noäp
thueá xuaát khaåu naøy vaøo NSNN.
(5). Phí uyû thaùc xuaát khaåu (chöa goàm thueá GTGT 10%):
theo hôïp ñoàng uyû thaùc 2% treân toång giaù trò hôïp ñoàng.
(6). Ngaøy 20/7/n, Coâng ty Y ñaõ nhaän ñöôïc tieàn cuûa ngöôøi
mua nöôùc ngoaøi, TGTT luùc giao dòch 15.900. Ñoàng thôøi
Coâng ty X vaø Coâng ty Y tieán haønh thanh lyù hôïp ñoàng,
thanh toaùn soá tieàn nôï coøn laïi baèng chuyeån khoaûn, bieát
TGTT xuaát ngoaïi teä cuûa Cty Y chuyeån tieàn cho Coâng ty X
laø 15.900.
Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá treân töø luùc phaùt
sinh nghieäp vuï cho ñeán luùc keát thuùc hôïp ñoàng:
(I). Taïi Cty X.
(II). Taïi Cty Y.
Giaûi :
Taïi Cty X : Ñôn vò uûy thaùc xuaát khaåu
(1) Nôï TK 157 / Coù TK 1561 100.000.000
(2) a. Nôï TK 632 / Coù TK 157 100.000.000
b. Nôï TK 131(Y) / Coù TK 511 158.000.000 = $10.000 x
15.800
(3) a. Nôï TK 511 / Coù TK 3333 15.800.000 =
158.000.000 x10%
b. Nôï TK 3333 / Coù TK 3388 (Y) 15.800.000
c. Nôï TK 641 / Coù TK 3388 (Y) 200.000
d. Nôï TK 641 5.000.000

Nôï TK 133 500.000
Coù TK 3388(Y) 5.500.000
(5) Nôï TK 641 3.160.000 = 158.000.000 x 2%
Nôï TK 133 316.000
Coù TK 3388(Y) 3.476.000
(6) a. Nôï TK 1122 159.000.000 = $10.000 x 15.900
Coù TK 131(Y) 158.000.000
Coù TK 515 1.000.000
b. Nôï TK 3388(Y) / Coù TK 1121
24.976.000=200.000+5.500.000+3.476.000+15.800.000
Taïi Cty Y : Ñôn vò nhaän uûy thaùc
(1) Nôï TK 003 $10.000
(2) a. Coù TK 003 $ 10.000
b. Nôï TK 131(NK) / Coù TK 331(X) 158.000.000
(3) a. Nôï TK 331(X) / Coù TK 1121 15.800.000 =
158.000.000 x 10%
b. Nôï TK 1388(X) / Coù TK 1121 200.000
c. Nôï TK 1388(x) / Coù TK 1121 5.500.000
(4) Nôï TK 1121 / Coù TK 331(X) 15.800.000
(5) Nôï TK 131(X) 3.476.000
Nôï TK 5113 3.160.000
Coù TK 33311 316.000
(6) a. Nôï TK 1122 159.000.000 = $10.000 x 15.900
Coù TK 131(NK) 158.000.000
Coù TK 515 1.000.000
b. Nôï TK 331(X) 158.000.000
Nôï TK 635 1.000.000
Coù TK 1122 159.000.000
c. Nôï TK 1121 24.976.000
Coù TK 331(X) 15.800.000
Coù TK 1388(X) 5.700.000
Coù TK 131(X) 3.476.000
CHÖÔNG 5
KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH DÒCH VUÏ
5.1.KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH NHAØ

HAØNG
5.1.1. Ñaëc ñieåm keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh nhaø haøng
- Saûn phaåm saûn xuaát vaø cheá bieán ra tieâu thuï ngay vöøa
coù yeáu toá phuïc vuï , vì vaäy löôïng haøng toàn kho khoâng
lôùn.
- Chu kyø saûn xuaát ngaén, khoâng coù saûn phaåm dôû dang.
- Haïch toaùn haøng toàn kho thoâng thöôøng theo phöông
phaùp kieåm keâ ñònh kyø.
- Tính giaù thaønh theo phöông phaùp ñònh möùc.
5.1.2. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh nhaø haøng
5.1.2.1.Keá toaùn chi phí saûn xuaát haøng töï cheá bieán
a/. Chi phí saûn xuaát: goàm 3 khoaûn muïc chính:
- Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp: caùc loaïi nguyeân
lieäu ñeå cheá bieán moùn aên, thöùc uoáng, ….
- Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp: tieàn löông vaø caùc khoaûn
trích theo löông cuûa nhaân vieân tröïc tieáp cheá bieán
moùn aên, thöùc uoáng.
- Chi phí saûn xuaát chung:
+ Tieàn löông vaø caùc khoaûn trích theo löông cuûa
nhaân vieân quaûn lyù beáp, nhaân vieân cung öùng
+ Chi phí phuï lieäu duøng chung.
+ Coâng cuï, duïng cuï duøng cho vieäc cheá bieán moùn
aên, thöùc uoáng.
+ Khaáu hao TSCD duøng cho vieäc cheá bieán moùn
aên, thöùc uoáng.
+ Chi phí dòch vuï mua ngoaøi: tieàn ñieän, nöôùc, ga,
..
+ Chi phí baèng tieàn khaùc.
b/. Chöùng töø: phieáu nhaäp – xuaát, phieáu thu – chi, phieáu saûn
xuaát cheá bieán, caùc baûng phaân boå, hoaù ñôn GTGT, giaáy baùo
nôï, giaáy baùo coù, bieân baûn kieåm keâ …
c/ Soå saùch: soå kho cheá bieán, soå caùi caùc taøi khoaûn, soå chi
tieát…
d/ Taøi khoaûn söû duïng
- Theo phöông phaùp KKÑK TK 611;
621;622;627;631;152;154;156….
- Theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân TK 152;
154;621;622;627….
e/ Phöông phaùp haïch toaùn
KEÁ TOAÙN NGUYEÂN VAÄT LIEÄU TRÖÏC TIEÁP
- Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp saûn

xuaát laø giaù trò cuûa nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp coù
maët trong saûn phaåm cheá taïo ra. Ví duï trong moùn
gaø haáp caûi beï xanh thì nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp laø
gaø, caûi xanh, naám vaø caùc phuï lieäu khaùc. Keá toaùn
laäp soå kho cheá bieán ñeå theo doõi nguyeân vaät lieäu
ñaõ giao cho boä phaän cheá bieán
KEÁ TOAÙN CHI PHÍ NHAÂN COÂNG TRÖÏC TIEÁP

- Tieàn löông vaø caùc khoaûn trích theo löông:
BHXH, BHYT, KPCÑ cuûa ngöôøi tröïc tieáp cheá bieán moùn aên
uoáng
- Löông vaø caùc khoaûn trích theo löông:
BHXH, BHYT, KPCÑ cuûa nhaân vieân phuïc vuï cho SXCB
tính vaøo CPSXC( nhaân vieân tieáp lieäu, nhaân vieân baûo quaûn
kho…),
- Taøi Khoaûn söû duïng: TK622”CPNCTT”,
khoâng coù soá dö
KEÁTOAÙNCHIPHÍSAÛNXUAÁT CHUNG
- CPSXC laø chi phí mang tính chaát taùc ñoäng
giaùn tieáp SX
+ Nguyeân lieäu giaùn tieáp
+ Tieàn coâng cuøa löïc löôïng giaùn tieáp quaûn
lyù SXCB
+ CP coâng cuï , duïng cuï xuaát duøng
+ Chi Phí Khaáu HaoTSCÑ
+ Dòch vuï mua ngoaøi: nhieân lieäu, ñieän
nöôùc…
+ Chi phí baèng tieàn khaùc
- TK söû duïng: 627”CPSXC”, khoâng coù soá dö
TÍNH GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM
- Cuoái thaùng taäp hôïp caùc yeáu toá chi phí SX
ñeå tính giaù thaønh Saûn PhaåmCheá Bieán
+ PP Keâ KhaiThöôøng Xuyeân,
TK154”CPSXKDDD”, Taøi Khoaûn coù soá dö nôï
+ PPKKÑK, TK631 “giaù thaønh saûn xuaát”, Taøi khoaûn
quaûn lyù khoâng coù soá dö
-Giaù thaønh saûn phaåm:
Giaù thaønh saûn phaåm = SPDDÑK + CPSXtrong kyø -
SPDDCK – Pheá lieäu, khoaûn ñöôïc boài thöôøng
- Nhaøhaøngthöôøngkhoângcoùsaûnphaåmdôûdangcuoáikyø
VÍ DUÏ KEÁ TOAÙN
Doanh nghieäp kinh doanh nhaø haøng, haïch toaùn
haøng toàn kho theo phöông phaùp kieåm keâ ñònh kyø, tính thueá
GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø. Ñaàu thaùng, nguyeân lieäu
cheá bieán coøn toàn kho 6.0000.000ñ, Trong thaùng phaùt sinh:
1. Mua nguyeân lieäu töø chôï veà nhaäp kho giaù chöa
thueá 20.000.000ñ, traû tieàn maët
2.Xuaát kho nguyeân lieäu cheá bieán
3.Tieàn coâng phaûi traû cho boä phaän cheá bieán
10.000.000ñ
4.Trích BHXH, BHYT, KPCÑ theo cheá ñoä hieän
haønh
5.TaäphôïpCPSXCtrong thaùng:
- Gas mua duøng chöa traû tieàn 700.000ñ
- Coâng cuï xuaát duøng phaân boå moät laàn 200.000ñ
- Phaân boå chi phí coâng cuï treo ôû caùc kyø tröôùc cho
thaùng naøy 1.000.000ñ
- KHTSCÑ 1.500.000ñ
- Caùc chi phí khaùc traû baèng tieàn maët 500.000ñ
6. Cuoái thaùng kieåm keâ nguyeân lieäu toàn kho boä
phaän cheá bieán 400.000ñ. Haõy tính giaù thaønh haøng töï cheá
bieán trong thaùng, bieát raèng ñaõ cheá bieán trong thaùng:
- Vòt tieàm thuoác baéc: 200 thoá, gía thaønh ñònh möùc
100.000ñ/thoá
- Caù loùc haáp: 100kg, gía thaønh ñònh möùc 80.000ñ/kg
- Laåu thaäp caåm: 160 laåu, giaù thaønh ñònh möùc
70.000ñ/laåu
Haõy cho nhaän xeùt veà quaûn lyù CPSX thoâng qua giaù
thaønh thöïc teá töøng moùn aên so vôùi giaù thaønh dònh möùc theo
coâng thöùc cheá bieán
Ñònh khoaûn
Keát chuyeån nguyeân lieäu coøn toàn ñaàu kyø
Nôï 611: 6.000.000
Coù 152: 6.000.000
(1) Nôï 611: 20.000.000
Nôï 1331: 2.000.000

Coù 111(1111): 22.000.000
(2) khoâng haïch toaùn trong kyø chæ theo doõi soá löôïng
xuaát
(3) Nôï 622: 10.000.000
Coù 334: 10.000.000
(4) Nôï 622 : 19%*10.000.000=1.900.000
Nôï 334: 6%*10.000.000= 600.000
Coù 338(3382,3383,3384): 2.500.000
(5) Nôï 627(6272,6273,6274,6278): 4.000.000
Coù 331: 700.000
Coù 153: 200.000
Coù 242: 1.100.000
Coù 214(2141): 1.500.000
Coù 111(1111): 500.000
Ghi ñôn 009 1.500.000
(6) a. Nôï 152:400.000
Coù 611:400.000
(6) b. Nôï 631: 41.500.000
Coù 621 : 25.600.000
Coù 622: 11.900.000
Coù 627: 4.000.000
TÍNH GÍA THAØNH THÖÏC TEÁ TÖØNG MOÙN AÊN:
- Giaù thaønh ñònh möùc
(200x100.000)+(100x80.000)+(160x70.000)=39.200.000
- Tyû leä gía thaønh thöïc teá theo gía thaønh ñònh möùc:
41.500.000/39.200.000=1.059
Giaù thaønh thöïc teá: - Vòt tieàm : 100.000x1.059=105.900
- Caù loùc : 80.000x1.059=84.720
- Laåu : 70.000x1.059=74.130
Nhaän xeùt:
+ Giaù thaønh thöïc teá cao hôn giaù thaønh ñònh möùc
2.300.000ñ, laøm laõi goäp giaûm so vôùi ñònh möùc, caàn xem laïi
tieâu hao nguyeân lieäu trong quaù trình cheá bieán, hao phí SXC
ñeå chaán chænh kòp thôøi
+ Trong caùc moùn aên baùn ra vòt tieàm coù giaù thaønh
thöïc teá cao nhaát so vôùi caùc moùn khaùc, laõi goäp cuûa moùn naøy
thaáp nhöng soá löôïng baùn ra laïi cao hôn caùc moùn khaùc, ñaây
laø nguyeân nhaân chính laøm giaù thaønh thöïc teá chung taêng cao.
Caàn löu yù keùo gía thaønh vòt tieàm hoaëc neáu khoâng theå keùo vì
chaát löôïng moùn aên thì caàn haïn cheá soá löôïng baùn ra cuûa moùn
naøy
5.1.2.2.Keá toaùn tieâu thuï vaø tính keát quaû kinh doanh nhaø
haøng
a/. Phöông thöùc baùn haøng vaø chöùng töø
- Giao haøng vaø thu tieàn tröïc tieáp: nhaân vieân baùn
haøng giao haøng cho khaùch phaûi coù nhieäm vuï thu tieàn. Cuoái
ngaøy kieåm keâ haøng coøn laïi ñeå tính haøng baùn ra trong ngaøy
laäp baùo caùo baùn haøng haøng ngaøy cuøng vôùi soá tieàn baùn haøng
noäp veà phoøng keá toaùn ñeå haïch toaùn. Phöông phaùp naøy phuø
hôïp cöûa haøng coù qui moâ kinh doanh nhoû vaø coù baùn keøm
thöïc phaåm mua saün
- Phöông thöùc baùn veù: nhaân vieân ghi veù cho soá haøng ñaõ
baùn ra nhaèm kieåm soaùt vôùi soá tieàn ñaõ thu vaøo, caên cöù vaøo
veù baùn haøng trong ngaøy ñeå laäp baùo caùo baùn haøng haøng ngaøy
cuøng vôùi soá tieàn baùn haøng noäp veà cho phoøng keá toaùn haïch
toaùn
- Phöông thöùc theo ñôn ñaët haøng: khaùch haøng seõ ñaët
tröôùc soá löôïng, chuûng loaïi moùn aên uoáng vaøo ngaøy giôø nhaát
ñònh, nhaø haøng vôùi khaùch laäp moät baûn hôïp ñoàng kinh teá vaø
khaùch phaûi ñaët coïc ñeå hôïp ñoàng baûo ñaûm ñöôïc thöïc hieän.
Keá toaùn laäp phieáu thu tieàn coïc, ñeán khi thöïc hieän HÑ xong
thì môùi goïi laø haøng baùn vaø laäp hoùa ñôn baùn haøng, thu soá
tieàn coøn laïi sau khi tröø tieàn coïc
- Phöông thöùc ghi ngay hoùa ñôn baùn leû: nhaân vieân
giao cho khaùch hoùa ñôn baùn leûkhi thu tieàn, caên cöù vaøo hoùa
ñôn laäp baùo caùo baùb haøng haøng ngaøy vaø noäp cuøng soá tieàn
baùn haøng veà phoøng keá toùan ñeå haïch toaùn
b/. Chöùng töø: hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn thoâng thöôøng, baùo
caùo baùn haøng, giaáy noäp tieàn, baûng phaân boå…
c/. Soå saùch: soå caùi taøi khoaûn, soå chi tieát doanh thu baùn haøng
d/. Taøi khoaûn söû duïng
- TK 5111 doanh thu baùn haøng mua saün, TK 5112
doanh thu baùn haøng töï cheá bieán, TK 521, 512, 532,
531,911, 421
- TK 632, 641(chi phí lieân quan ñeán vieäc thuùc ñaåy baùn
haøng : quaø löu nieäm, chi phí phuïc vuï…), 642
e/. Phöông phaùp haïch toaùn
- Theo phöông phaùp KKÑK
- Theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân
- Taäp hôïp chi phí Baùn Haøng(CPBH)&Quûan Lyù Doanh
Nghieäp(CPQLDN) caàn thöïc hieän cho chính xaùc. Nhöõng
chi phí coù lieân quan ñeán vieäc thuùc ñaåy baùn haøng haïch
toaùn vaøo chi phí baùn haøng. Ví duï: quaø löu nieäm taëng
khaùch khi toå chöùc ñaùm tieäc, chi phí phuïc vuï…Neáu nhaø
haøng coù thu phí phuïc vuï theo doanh thu vaø tính chi phí
rieâng thì keá toùan phaûi chi tieát phí töông öùng vôùi doanh
thu phuïc vuï
- Caàn theo doõi rieâng chi tieát Keát Quûa Kinh Doanh cho
töøng loaïi haøng mua saün vaø haøng töï cheá bieán, theo doõi chi
phí rieâng cho töøng loaïi doanh thu hoaëc taäp hôïp chung roài
phaân boå CPBH&CPQLDN cho doanh thu töøng loaïi. Tieâu
thöùc phaân boå tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm nhaø haøng kinh
doanh, sao cho nguyeân taéc chi phí töông öùng vôùi doanh
thu hôp lyù nhaát, keá toaùn thöøông choïn doanh thu thöïc teá
hoaëc chi phí phaùt sinh thöïc teá taïi moãi boä phaän ñeå laøm
tieâu thöùc phaân boå.
Ví duï: phaân boå CPBH
CPBH phaân boå cho haøng töï cheá=(CPBH/Toång doanh
thu thöïc te)áxDT haøng töï cheá thöïc teá
f/. VÍ DUÏ KEÁ TOÙAN
1. Giaû söû töø ngaøy 1 ñeán ngaøy 25, haøng ngaøy keá toaùn
nhaän tieàn maët vaø baùo caùo baùn haøng cuûa nhaân vieân baùn
haøng. Toång doanh thu chöa thueá 25 ngaøy 250.000.000ñ,
trong ñoù doanh thu haøng mua saün 50.000.000ñ, doanh
thu haøng töï cheá 200.000.000ñ, thueá VAT 10%. Ñaõ thu
baèng tieàn maët 50.000.000ñ, TGNH 160.000.000ñ, soá coøn
laïi khaùch nôï
2. Ngaøy 26 khaùch ñaët coïc 5.000.000ñ baèng tieàn maët
ñeå toå chöùc tieäc trò giaù chöa thueá 20.000.000ñ, thueá VAT
10%
3. Ngaøy 28 ñaõ thöïc hieän xong tieäc cöôùi noùi treân,
khaùch haøng duøng ngaân phieáu traû heát soá tieàn coøn laïi theo
hôïp ñoàng sau khi tröø tieàn coïc. Doanh thu chöa thueá haøng
mua saün 4.000.000ñ. haøng töï cheá bieán 16.000.000ñ
4. Cuoái thaùng xaùc ñònh ñöïôc giaù thaønh töï cheá ñaõ tieâu
thuï trong thaùng 150.000.000ñ, giaù voán haøng mua saün ñaõ
tieâu thuï laø 32.000.000ñ
5. Trong thaùng taäp hôïp chi phí baùn haøng
20.000.000ñ, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp 15.000.000ñ,
cuoái thaùng phaân boå heát ñeå tính keát quaû kinh doanh
6. Haõy xaùc ñònh keát quaû kinh doanh nhaø haøng vaø
töøng loaïi haøng, phaân boå CPBH&CPQLDN theo doanh
thu töøng loaïi haøng
ÑÒNH KHOAÛN:
1. Nôï 111(1111) 50.000.000
Nôï 112(1121) 160.000.000
Coù 511 250.000.000
Coù 333(33311) 25.000.000
Chi tieát 5111: 50.000.000; 5112: 200.000.000
2. Nôï 111(1111) 5.000.000
Coù 131 5.000.000
3. Nôï 131 5.000.000
Nôï 111(1111) 17.000.000
Coù 511 20.000.000
Coù 333(33311) 2.000.000
Chi tieát 5111: 4.000.000; 5112: 16.000.000
4. Nôï 632 182.000.000
Coù 156 32.000.000
Coù 154 150.000.000
Chi tieát 632 haøng cheá bieán: 150.000.000; 632 haøng mua saün
32.000.000
5. Nôï 911 35.000.000
Coù 641 20.000.000
Coù 642 15.000.000
6a. Nô ï 911 270.000.000
Coù 511 270.000.000
Chi tieát 5111: 54.000.000; 5112: 216.000.000
6b. Nôï 911 : 182.000.000
Coù 632 182.000.000
6c. Nôï 911: 53.000.000
Coù 421(4212): 53.000.000
+ Tính chi tieát laõi töøng loaïi haøng:
CPBH&CPQLDN phaân boå cho haøng mua saün :
(35.000.000/270.000.000)*54.000.000=7.000.000
CPBH&CPQLDN phaân boå cho haøng töï cheá :
35.000.000-7.000.000 = 28.000.000ñ
Laõi KD haøng töï cheá= 216.000.000 -
(150.000.000+28.000.000)=38.000.000ñ
Laõi KD haøng mua saün= 54.000.000 -
(32.000.000+7.000.000) = 15.000.000ñ
5.2.KEÁ TOAÙN KINH DOANH KHAÙCH SAÏN
5.2.1. Ñaëc ñieåm kinh doanh khaùch saïn
5.2.1.1.Toåchöùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùch saïn
Hoaït ñoäng chính
- Dòch vuï cho thueâ phoøng nguû
- Dòch vuï ñi keøm: giaët uûi, aåm thöïc, baõi xe, xoa boùp,
baùn haøng löu nieäm, vuõ tröøông…
Phaân loaïi hoaït ñoäng ñeå haïch toaùn
- Hoaït ñoäng kinhdoanh: nhaø haøng ,quaày bar, shop
baùn haøng löu nieäm
- Hoaït ñoäng phuïc vuï: thueâ phoøng, dòch vuï ñi keøm
Caùc boä phaän chính: tieáp taân, quaûn gia,toång ñaøi,toå
buoàng,boä phaän baûo trì söûa chöõa…
5.2.1.2. Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng kinh doanh khaùch saïn
- Chí phí thueâ ngoaøi vaø khaáu hao TSCÑ lôùn
- Chi phí phoøng cho thueâ coù theå coù chi phí dôû dang
cuoái kyø vì khaùch haøng ôû qua thaùng sau chöa thanh toaùn tieà n
phoøng trong thaùng neân chöa coù doanh thu töông öùng, moät soá
dòch vuï ñi keøm cuõng coù theå coù hoaëc khoâng chi phí dôû dang
cuoái kyø
- Keá toaùn taäp hôïp doanh thu,chi phí chi tieát cho
töøng hoaït ñoäng, keå caû chi phí cho töøng loaïi phoøng cho thueâ
ñeå phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù
- Caùc hoaït ñoäng cho thueâ phoøng vaø caùc dòch vuï keøm
theo coù thueâ suaát thueá GTGT khaùc nhau hoaëc phöông phaùp
tính thueá khaùc nhau thì phaûi taäp hôïp doanh thu theo töøng
hoaïtñoäng.
- Môû soå chi tieát chi phí ,doanh thu theo höùông daãn taøi
khoaûn keá toaùn chi tieát cuûa ngaønh ñaëc thuø do caáp treân yeâu
caàu.
5.2.2. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh khaùch saïn
5.2.2.1.Keá toaùn taäp hôïp chi phí saûn xuaát vaø tính giaù
thaønh dòch vuï
- Chi phí saûn xuaát bao goàm ba yeáu toá chi phí:
chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp SX, chi phí nhaân
coâng tröïc tieáp SX, vaø chi phí SX chung.
- Cho thueâ phoøng, chi phí tröïc tieáp nhö
nguyeân vaät lieäu, tieàn coâng coù giaù trò nhoû, chi phí thueâ
ngoaøi,chi phí Sxchung phaùt sinh raát lôùn
- Ñeå quaûn lyù chi phí coù hieäu quaû, keá toaùn xaùc
ñònh chi phí ñònh möùc cho töøng loaïi phoøng tính theo
töøng ngaøy ñeâm cho thueâ, cuõng nhö chi phí ñònh möùc
caùc hoaït ñoäng dòch vuï khaùc keøm theo.
- Chi phí dòch vuï dôû dang cuoái kì cuûa hoaït
ñoäng cho thueâ phoøng thöøông do khaùch haøng thueâ töø
thaùng naøy sang thaùng khaùc hoaëc nhöõng ngaøy cuoái
thaùng naøy sang nhöõng ngaøy ñaàu thaùng sau nhöng
chöa thanh toaùn tieàn.
Chi phí dòch vuï dôû dang = soá ngaøy thöïc teá khaùch ñaõ ôû
* chi phí ñònh möùc ngaøy ñeâm phoøng khaùch ñang ô ûdôû
dang
- Caùc dòch vuï khaùc ñi keøm thöøông khoâng coù
CPDDCK. Tuy nhieân tuøy thuoäc caùch quaûn lí coù khi
khaùch coù söû duïng caùc dòch vuï ñoù ñang thueâ phoøng dôû
dang.
Phöông phaùp keá toaùn chi phí SX vaø tính giaù thaønh
dòch vuï cuûa khaùch saïn
- Keá toaùn chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp
SX, phuïc vuï:
Nguyeân vaät lieäu chính duøng cho quy trình
phuïc vuï phoøng bao goàm caùc vaät tö, nguyeân vaät lieäu
trang bò cho phoøng ñeå khaùch löu truù söû duïng nhö : xaø
boâng,daàu goäi, thuoác taåy…. Taøi khoaûn söû duïng:
152(nguyeân lieäu vaät lieäu),611(mua haøng), 621(chi
phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp - khoâng coù soá dö )
- Keá toaùn chi phí nhaân coâng tröïc tieáp bao
goàm: löông, phuï caáp, baûo hieåm XH, baûo hieåm y teá,
kinh phí coâng ñoaøn cuûa nhaân vieân tröïc tieáp phuïc vuï:
nhaân vieân phuïc vuï buoàng. Taøi khoaûn söû duïng: 622
(chi phí nhaân coâng tröïc tieáp) – khoâng coù soá dö
Theo cheá ñoä hieän haønh caùc khoaûn trích BHXH,
BHYT, KPCÑ ñöôïc tính toaùn nhö sau:
+ Doanh nghieäp ñöôïc tính vaøo chi phí SXKD:
19% bao goàm : 2% KPCÑ (1% noäp coâng ñoaøn caáp
treân, 1% ñeå laïi coâng ñoaøn taïi doanh nghieäp) , 2%
BHYT(noäp cô quan y teá) , 15% BHXH(noäp cho cô
quan BHXH,vaø ñöôïc caáp laïi cho doanh nghieäp trôï
caáp oám ñau, thai saûn cho nhaân vieân) ,
+ Tröø vaøo thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng : 1%
BHYT( noäp cho cô quan y teá) , 5% BHXH (noäp cho
cô quan BHXH)
- Keá toaùn chi phí SX chung: nguyeân vaät lieäu
giaùn tieáp tham gia qui trình taïo ra saûn phaåm phoøng,
löông cuûa ngöôøi quaûn lyù tröïc tieáp, löông cuûa nhaân
vieân phuïc vuï nhö tieáp taân, porter,quaûn gia, chi phí
coâng cuï, khaáu hao TSCD, nhieân lieäu , chi phí baèng
tieàn khaùc. Taøi khoaûn söû duïng: 627(chi phí Sx chung)
-- khoâng coù soá dö.
- Cuoái thaùng taäp hôïp caùc chi phí keå treân vaøo
taøi khoaûn 154 – CPSXKDDD(p/p keâ khai thöôøng
xuyeân) hay taøi khoaûn 631 – GTSX(P/P kieåm keâ ñònh
kyø).
5.2.2.2.Keá toaùn doanh thu ,chi phí quaûn lyù DN vaø keát quaû
kinh doanh
- Doanh thu tính thueá cuûa khaùch saïn laø doanh thu
thöïc thu töøkhaùch thanh toaùn
- Tuøy loaïi hình phuïc vuï trong khaùch saïn ñeå tính thueá
GTGT hay thueá tieâu thuï
ñaëc bieät
- Taäp hôïp chi phí baùn haøng töông öùng vôùi doanh thu
ñeå tính keát quaû kinh doanh cho töøng loaïi hình phuïc vuï.
Choïn tieâu thöùc phaân boå CPQLDN cho phuø hôïp vôùi thöïc teá
hoaït ñoäng cuûa KS.
Phaân boå cho töøng loaïi hình hoaït ñoäng theo: doanh thu, löông
cô baûn…
- Hoaït ñoäng mua baùn haøng mua saün vaø taïi KS laø
hoaït ñoäng kinh doanh ôû nhaø haøng, shop baùn haøng löu nieäm,
baùn haøng nöôùc uoáng taïi phoøng
Phöông phaùp keá toaùn chi phí quaûn lyù doanh nghieäp vaø tính
keát quaû kinh doanh
- Cuoái thaùng taäp hôïp chi phí quaûn lyù doanh nghieäp
laø nhöõng chi phí söû duïng ñeå duy trì hoaït ñoäng cho toaøn
doanh nghieäp nhaèm vaøo coâng taùc quaûn lyù: löông cuûa nhaø
quaûn lyù giaùn tieáp, chi phí vaên phoøng phaåm, KHTSCD …
- Phaân boå cho doanh thu cuûa töøng loaïi hình phuïc vuï
sao cho chiphí ñi vôùi doanh thu moät caùch hôïp lyù nhaát.
5.2.2.3.Ví duï keá toaùn

Moät khaùch saïn coù caùc hoaït ñoäng: cho thueâ phoøng,
karaoke, giaët uûi, ñaïi lyù kinh doanh ñieän thoaïi-fax.
Trong thaùng phaùt sinh:
1. Xuaát kho moät soá xaø phoøng taém, baøn chaûi , kem
ñaùnh raêng, traø,…trang bò cho phoøng khaùch saïn trò
giaù700.000ñ, chi tieàn maët mua baùo haèng ngaøy cho
phoøng KS 100.000ñ
2. Phaûi traû tieàn coâng cho nhaân vieân toå phoøng
10.000.000ñ, cho nhaân vieân tröïctieáp daøn maùy
karaoke 1.000.000ñ, cho nhaân vieân giaët uûi
1.500.000ñ, nhaân vieân phuïc vuï khaùch saïn
6.000.000ñ, löông quaûn lyù doanh nghieäp 15.000.000ñ
3. Trích BHXH, BHYT, KPCD theo cheá ñoä hieän
haønh
4. Xuaát kho moät soá xaø phoøng, thuoác taåy cho boä phaän
giaët uûi 500.000ñ
5. Xuaát kho moät coâng cuï duøng cho phoøng khaùch saïn
4.000.000ñ, cho hoaït ñoäng karaoke 400.000ñ, cho boä
phaän giaët uûi1.000.000ñ, cho quaûn lyù doanh nghieäp
800.000ñ
6. Khaáu hao TSCD höõu hình phaân boå cho phoøng
khaùch saïn 60.000.000ñ, cho hoaït ñoäng karaoke
5.000.000ñ, giaët uûi 3.000.000ñ, ñieän thoaïi-fax
500.000ñ, quaûn lyù doanh nghieäp 7.000.000ñ
7. Chi phí ñieän nöùôc phaûi traû chöa thueá
4.000.000ñ- thueá 10%:400.000ñ, phaân boå cho phoøng
khaùch saïn 2.000.000ñ, giaët uûi 1.500.000ñ, QLDN
500.000ñ
8. Chi tieàn maët traû tieàn ñieän thoaïi phuïc vuï QLDN
6.000.000ñ
9. Doanh thu vaø thueá GTGT ñaàu ra trong thaùng ñaõû
thu baèng tieàn maët 39.200.000ñ, baèng tieàn göûi ngaân
haøng 136.500.000ñ, goàm: phoøng khaùch saïn
120.000.000ñ – thueá suaát 10%. Hoaït ñoäng karaoke
30.000.000ñ – thueá suaát 20%. Boä phaän giaët uûi
7.000.000ñ – thueá suaát 10%. Ñ aïi lyù kinh doanh ñieän
thoaïi-fax soá thöïc thu baèng tieàn maët 8.000.000ñ khoâng
chòu thueá VAT
10. Haõy keát chuyeån chi phí töông öùng vôùi doanh thu
ñeå tính KQKD trong thaùng cho töøng hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp, keá toaùn phaân boå chi phí QLDN theo
tieàn löông cô baûn traû cho töøng hoaït ñoäng dòch
vuï(khoâng keå trôï caáp theo löông). Bieát raèng coøn 15
ngaøy ñeâm phoøng khaùch saïn khaùch ñaõ ôû löu laïi thaùng
sau, chi phí ñònh möùc phoøng khaùch saïn
100.000ñ/ngaøy ñeâm. Caùc dòch vuï khaùc khoâng coù chi
phí dôû dang cuoái kyø.
Ñònh khoaûn: (môû soå chi tieát chi phí vaø doanh thu)
1. Nôï 621 – CPNVLTT 800.000
Coù 152 – NLVL 700.000
Coù 111 – TM(1111) 100.000
Chi tieát 621 KS : 800.000
2. Nôï 622 – CPNCTT 12.500.000
Nôï 627 – CPSXC(6271) 6.000.000
Nôï 642 – CPQLDN(6421) 15.000.000
Coù 334 – PTCNV 33.500.000
6271 KS: 6.000.000; 622 KS: 10.000.000;
622 KA: 1.000.000; 622 GU: 1.500.000
3. Nôï 622 – CPNCTT 12.500.000x19% =
2.375.000
Nôï 627 – CPSXC(6271)6.000.000x19% =
1.140.000
Nôï 642 – CPQLDN(6421)
15.000.000x19% = 2.850.000
Nôï 334 33.500.000x6%=2.010.000
Coù 338 – PT, PNK 33.500.000x25%

=8.375.000
6271KS: 1.140.000; 622KS: 1.900.000; 622KA:
190.000;622GU:285.000
4. Nôï 621 – CPNVLTT 500.000
Coù 152 – NLVL 500.000
621GU:500.000
5. Nôï 627 – CPSXC(6273) 5.400.000
Nôï 642 – CPQLDN6423) 800.000
Coù 153 – CC, DC 6.200.000
6273KS: 4.000.000; 6273KA: 400.000;
6273 GU: 1.000.000
6. Nôï 627 – CPSXC(6274) 68.500.000
Nôï 642 – CPQLDN(6424) 7.000.000
Coù214–HMTSCDHH(2141):
75.500.000
Ghi ñôn : Nôï 009 : 75.500.000
6274 KS: 60.000.000; 6274 KA: 5.000.000; 6274 GU:
3.000.000; 6274 ÑT: 500.000
7. Nôï 627 – CPSXC(6277) 3.500.000
Nôï 642 – CPQLDN(6427) 500.000
Nôï 133 – TGTGTÑKT(1331)400.000
Coù 331- PTCNB 4.400.000
6277KS: 2000000; 6277GU: 1.500.000
8. Nôï 642 – CPQLDN(6427) 6.000.000
Coù 111- TM(1111) 6.000.000
9a. Nôï 111- TM(1111) 39.200.000
Nôï 112- TGNH(1121)136.500.000
Coù 511- DTBH(5113) 157.000.000
Coù 333- TVCKPNNN(33311),(3332)
18.700.000
5113KS: 120.000.000; 5113KA: 30.000.000;
5113GU: 7.000.000
9b. Nôï 111- TM(1111) 8.000.000
Coù 338- PTPNK 7.200.000
Coù 511- DTBH(5113) 800.000
5113ÑT: 800.000
10a. Nôï 154- CPSXKDDD 100.715.000
Coù 621- CPNVLTT 1.300.000
Coù 622- CPNCTT 14.875.000
Coù 627- CPSXC 84.540.000
154KS: 8.5840.000; 154KA: 6.590.000;
154GU: 7.785.000; 154ÑT: 500.000
10b.Chi phí dòch vuï DD cuoái
kyø:15ngaøyx100.000ñ/ngaøy=1.500.000ñ
Toång gía thaønh dòch vuï: 100.715.000-
1.500.000=99.215.000
Nôï 632- GVHB 99.215.000
Coù 154- CPSXKDDD 99.215.000
632KS: 84.340.000; 632KA: 6.590.000;
632GU: 7.785.000; 632ÑT: 500.000
10c. Nôï 911- XÑKQKD 131.365.000
Coù 632- GVHB 99.215.000
Coù 642- CPQLDN 32.150.000
10d. Nôï 511- DTBH(5113) 157.800.000
Coù 911- XÑKQKD 157.800.000
10e. Nôï 911- XÑKQKD 26.435.000
Coù 421- LNCPP(4212)
26.435.000
Tính laõi cho töøng hoaït ñoäng:
Tyûleä phaân boå chi phí QLDN=32150000/
(16.000.000+1.000.000+1.500.000)=1.73
Chi phí QLDN phaân boå cho KS:
16.000.000x1.73=27680000
Chi phí QLDN phaânboå cho KA:
1.000.000x1.73=1.730.000
Chi phí QLDN phaân boå cho GU: 32.150.000-
(27.680.000+1.730.000)=2.740.000
Hoaït ñoäng cho thueâ phoøng:
120.000.000-(84.340.000+27.680.000)=7.980.000
Hoaït ñoäng Karaoke :
30.000.000-(6.590.000+1.730.000)=21.680.000
Hoaït ñoäng Giaët uûi :
7.000.000-(7.785.000+2.740.000)=-3.525.000
Hoaït ñoäng Ñieän thoaïi
800.000- 500.000=300.000
5.3. KEÁ TOAÙN KINH DOANH DU LÒCH
5.3.1. Ñaëc ñieåm kinh doanh du lòch
+ Caùc dòch vuï du lòch khaùc chuû yeáu duøng lao
ñoäng cuûa nhaân vieân phuïc vuï keát hôïp vôùi vieäc söû duïng trang
thieát bò vaø moät soá nguyeân lieäu khaùc ñeå taïo ra saûn phaåm du
lòch ña daïng vaø phong phuù
+ Tính chaát theo doõi doanh thu , chi phí cuõng
gioáng nhö khaùch saïn. Chi phí nguyeân lieäu phaùt sinh raát nhoû
so vôùi chi phí tieàn coâng vaø khaáu hao trang thieát bò
û + Caùch tính thueá GTGT theo töøng dòch vuï du lòch
cuõng khaùc nhau, ví duï du lòch trong nöôùc thì phaûi tính thueá
GTGT treân toång doanh thu troïn goùi tuor du lòch, nhöng du
lòch nöôùc ngoaøi thì khoâng tính phaàn doanh thu dòch vuï thöïc
hieän ôû nöùôc ngoaøi….vì vaäy ñoøi hoûi keá toaùn chieát tính chi phí
vaø coù chöùng töø hôïp phaùp theo töøng hoaït ñoäng kinh doanh.
Doanh thu chòu thueá cuûa kinh doanh vaän chuyeån du lòch tính
treân toång doanh thu thöïc teá sau khi tröø caùc khoûan chieát khaáu
baùn haøng, giaûm gía baùn haøng, hoùa ñôn söû duïng laø hoùa ñôn
baùn dòch vuï
+ Keá toaùn tuaân thuû theo heä thoáng taøi khoaûn keá
toaùn chi tieát theo ngaønh ñaëc thuø, keá toaùn phaûi vaän duïng
ñuùng theo tính chaát cuûa loaïi hình ñoù. Ví duï kinh doanh
höôùng daãn du lòch thì phaûi theo doõi tính gía thaønh dòch vuï;
kinh doanh haøng hoùa thì phaûi theo doõi mua baùn theo hoaït
ñoäng thöông maïi; K inh doanh xaây döïng cô baûn thì phaûi
theo qui ñònh keá toaùn ngaønh xaây döïng cô baûn
5.3.2. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh du lòch
5.3.2.1.Keá toaùn taäp hôïp chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh
dòch vuï
A. Noäi dung chi phí tröïc tieáp tính vaøo gía thaønh töøng
dòch vuï
Caùc chi phí tính tröïc tieáp vaøo gía thaønh cuûa töøng loaïi
dòch vuï, khoâng tính vaøo CPQLDN. Neáu ñoù laø chi phí
nguyeân lieäu tröïc tieáp thì haïch toùan vaøo TK 621, tieàn coâng
tröïc tieáp haïch toùan vaøo TK 622, caùc chi phí coøn laïi trong
quaù trình taïo ra dòch vuï haïch toaùn vaøo TK 627.
B. Kinh doanh höôùng daãn du lòch
+ Tieàn traû cho caùc khoûan aên, uoáng,
nguû, tieàn thueâ phöông tieän ñi lai, veù ño,ø phaø, tieàn veù
vaøo cöûaï caùc di tích, danh lam thaéng caûnh…tính vaøo
chi phí vaät lieäu tröïc tieáp
+ Tieàn löông vaø caùc khoaûn trích theo
löông nhö BHXH, BHYT, KPCÑ cuûa nhaân vieân
höôùng daãn du lòch tính vaøo chi phí nhaân coâng tröïc
tieáp
+ Chi phí tröïc tieáp khaùc nhö coâng taùc
phí cuûa höôùng daãn vieân, chi phí giao dòch kyù keát hôïp
ñoàng du lòch, hoa hoàng moâi giôùi…tính vaøo CPSXC
+ Tính giaù thaønh tuor theo phöông phaùp
ñôn ñaët haøng
C.Kinh doanh vaän chuyeån du lòch
+ Chi phí vaät lieäu tröïc tieáp nhö nhieân
lieäu, daàu moû vaø caùc phuï tuøng thay theá khaùc
+ Chi phí tieàn coâng tröïc tieáp nhö tieàn
löông vaø caùc khoaûn trích theo löông nhö BHXH,
BHYT, KPCÑ cuûa nhaân vieân laùi xe vaø phuï laùi xe,
caùc khoaûn phuï caáp tính vaøo löông
+ Caùc chi phí tính vaøo CPSXC nhö:
- Khaáu hao phöôngtieän vaän taûi
- Trích tröôùc chi phí voû ruoät xe
- Chi phí söûa chöõa phöông tieän vaän chuyeån
- Leä phí giao thoâng
- Tieàn mua baûo hieåm xe
- Moät soá chi phí khaùc nhö thieät haïi do ñuïng xe
vaø caùc khoaûn boài thöôøng thieät haïi…
D. Noäi dung chi phí quaûn lyù doanh nghieäp
Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp ôû caùc ñôn
vò kinh doanh du lòch laø chi phí quaûn ly haønh chính vaø
nhöõng chi phí coù tính chaát chung trong toaøn ñôn vò,
bao goàm:
- Chi phí duy trì boä maùy quaûn lyù cuûa DN nhö
tieàn löông vaø caùc khoaûn trích theo löông nhö BHXH,
BHYT, KPCÑ cuûa nhaân vieân quaûn lyù DN( nhaân vieân
caùc phoøng ban, ban giaùm ñoác, baûo veä DN,…), caùc
khoaûn phuï caáp tính vaøo löông
- Chi phí coâng cuï duïng cuï duøng chung cho DN
- KHTSCÑ duøng chung cho doanh nghieäp
- Chi phí söûa chöõa TSCÑ duøng chung cho DN
- Chi phí veà tuyeân truyeàn quaûng caùo, giôùi
thieäu saûn phaåm
- Chi phí noäp caáp treân
- Chi phí dòch vuï mua ngoaøi nhö ñieän, nöôùc,
ñieän thoaïi, fax,…
- Chi phí chung khaùc nhö giao teá,…
5.3.2.2. Keá toaùn doanh thu, chi phí baùn haøng, chi phí quaûn
lyù DN vaø keát quaû kinh doanh (Töông töï nhö caùc hoïat ñoäng
dòch vuï khaùc).
5.3.2.3. Ví duï keá toaùn
Taïi moät Coâng ty Du Lòch A&B, trong thaùng 5/n, thöïc

hieän 2 hôïp ñoàng du lòch (ñôn ñaët haøng du lòch) A, B:
- Chi phí saûn xuaát (dòch vuï) dôû dang ñaàu thaùng (Tour
chöa hoaøn thaønh): ñôn ñaët haøng A: 50.000.000; ñôn
ñaët haøng B: 2.500.000.
- Chi phí saûn xuaát (dòch vuï) phaùt sinh taäp hôïp trong
thaùng:
o Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp (veù, noùn,

baloâ): ñôn haøng A: 25.000.000; ñôn haøng B
(veù, noùn, baloâ): 10.000.000.
o Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp (löông vaø caùc

khoaûn trích theo löông cuûa höôùng daãn vieân):
ñôn haøng A: 8.000.000; ñôn haøng B:
6.000.000.
o Chi phí saûn xuaát chung (löông giaùn tieáp, chi

phí KH TSCÑ, …): 12.000.000.
- Ngaøy 5/5/n ñôn haøng A ñaõ hoaøn thaønh tour du lòch,

doanh thu chöa coù thueá laø 98.000.000, thueá GTGT
10%. Khaùch haøng thanh toaùn toaøn boä baèng tieàn göûi
ngaân haøng.
- Cuoái thaùng 5/n, ñôn haøng B vaãn coøn ñang trong quaù
trình thöïc hieän.
- Chi phí saûn xuaát chung phaân boå cho töøng ñôn haøng
theo tyû leä vôùi chi phí NVL tröïc tieáp.
- Coâng ty haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ
khai thöôøng xuyeân, noäp thueá GTGT theo phöông
phaùp khaáu tröø.
- Moät soá thoâng tin boå sung khaùc: chi phí quaûn lyù doanh
nghieäp: 8.000.000; chi phí taøi chính: 3.000.000;
doanh thu hoaït ñoäng taøi chính: 1.000.000. Thu nhaäp
khaùc: 1.200.000; Chi phí khaùc 300.000.
Yeâu caàu:
1/. Ñònh khoaûn vaø tính giaù thaønh caùc tour du lòch treân.
2/. Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh thaùng 5/n.
Giaûi
Phaân boå chi phí saûn xuaát chung:

12.000.000
Ñôn 25.000.000
= x 25.000.000 = 8.571.428
haøng A +
10.000.000
Ñôn = 12.000.000 x 10.000.000 = 3.428.572
haøng B 25.000.000 +
10.000.000
(1) Ñôn ñaët haøng A
(1a). Toång hôïp Chi phí saûn xuaát cuûa ñôn haøng A
Nôï TK 154 (ÑÑH A) 41.571.428

Coù TK 621 (ÑÑH A) 25.000.000
Coù TK 622 (ÑÑH A) 8.000.000
Coù TK 627 8.571.428
(1b). Toång Z cuûa ñôn haøng A: 50.000.000 + 41.571.428 =

91.571.428
Nôï TK 632 91.571.428

Coù TK 154 (ÑÑH A) 91.571.428
(1c) Doanh thu ñôn haøng A
Nôï TK 112 107.000.000

Coù TK 511 98.000.000
Coù TK 3331 9.800.000
(2) Ñôn haøng B
(2a). Toång hôïp chi phí cuûa ñôn haøng B
Nôï TK 154 (ÑÑH B) 19.428.572

Coù TK 621 (ÑÑH B) 10.000.000
Coù TK 622 (ÑÑH B) 6.000.000
Coù TK 627 3.428.572
(2b). Do ñôn haøng B chöa thöïc hieän xong neân chi phí saûn
xuaát dôû dang cuoái thaùng laø:
2.500.000 + 19.428.572 = 21.928.572 (Soá dö cuûa TK

154 ÑÑH B)
(3). Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh thaùng 5/n
(3a) Keát chuyeån doanh thu, thu nhaäp
Nôï TK 511 98.000.000
Nôï TK 515 1.000.000
Nôï TK 711 1.200.000
Coù TK 911: 100.200.000
(3b) Keát chuyeån chi phí
Nôï TK 911 102.871.428
Coù TK 632 91.571.428
Coù TK 635 3.000.000
Coù TK 642 8.000.000
Coù TK 811 300.000
(3c) Keát chuyeån laõi
Nôï TK 421 / Coù TK 911 2.671.428
5.4 KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH VAÄN TAÛI
5.4.1 Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi
Vaän taûi laø ngaønh saûn xuaát vaät chaát ñaëc bieät, coù
nhieäm vuï chuû yeáu laø vaän chuyeån haøng hoùa vaø vaän chuyeån
haønh khaùch töø nôi naøy tôùi nôi khaùc.
Doanh nghieäp vaän taûi quaûn lyù quaù trình hoaït ñoäng
kinh doanh theo nhieàu khaâu khaùc nhau nhö giao dòch, hôïp
ñoàng vaän chuyeån haøng hoaù hoaëc haønh khaùch, thanh toaùn
hôïp ñoàng, laäp keá hoaïch ñieàu vaän vaø kieåm tra tình hình thöïc
hieän keá hoaïch ñieàu vaän.
Keá hoaïch taùc nghieäp vaän taûi ñöôïc thöïc hieän cuï theå,
chi tieát cho töøng ngaøy, giôø. Ngöôøi ñieàu haønh phöông tieän vaø
phöông tieän chuû yeáu laøm vieäc beân ngoaøi doanh nghieäp.
Saûn phaåm vaän taûi khoâng coù hình thaùi hieän vaät, ñôn vò
tính saûn phaåm laø taán.km vaän taûi haøng hoùa hoaëc ngöôøi.km
vaän chuyeån haønh khaùch.
Ngaønh vaän taûi goàm nhieàu loaïi hình nhö vaän taûi oâ toâ,
vaän taûi ñöôøng boä, ñöôøng thuûy, ñöôøng haøng khoâng. Moãi loaïi
hình vaän taûi coù ñaëc ñieåm ñaëc thuø chi phoái tôùi toå chöùc coâng
taùc keá toaùn. Vì vaäy caùc nhaø quaûn lyù phaûi chuù yù ñeán ñaëc
ñieåm rieâng cuûa töøng loaïi hình vaän taûi ñeå vaän duïng vaø coâng
taùc quaûn lyù coù hieäu quaû.
5.4.2 Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi
5.4.2.1 Keá toaùn taäp hôïp chi phí vaø tính giaù thaønh saûn
phaåm vaän taûi
A.Noäi dung chi phí
Moãi loaïi hình kinh doanh vaän taûi coù noäi dung khoaûn
muïc chi phí khaùc nhau. Döôùi ñaây laø noäi dung chi phí cuûa
vaän taûi oâtoâ, vaän taûi ñöôøng thuûy vaø caùc ñôn vò boác xeáp thuoäc
ngaønh vaän taûi.
* Chi phí vaän taûi oâtoâ goàm :
1. Tieàn löông laùi xe vaø phuï xe
2. BHXH, BHYT, kinh phí coâng ñoaøn cuûa laùi xe vaø

phuï xe
3. Nhieân lieäu
4. Vaät lieäu
5. Chi phí saêm loáp
6. Chi phí söûa chöõa TSCÑ
7. Chi phí coâng cuï, duïng cuï
8. Khaáu hao phöông tieän
9. Chi phí dòch vuï mua ngoaøi
10. Chi phí khaùc
* Chi phí vaän taûi ñöôøng thuûy goàm:
1. Tieàn löông laùi taøu, phuï laùi vaø nhaân vieân toå maùy
2. BHXH, BHYT vaø kinh phí coâng ñoaøn cuûa coâng

nhaân laùi taøu vaø nhaân vieân toå laùi
3. Nhieäm vuï vaø ñoäng löïc
4. Vaät lieäu
5. Chi phí söûa chöõa taøu
6. Chi phí thueâ taøu
7. Khaáu hao taøu
9. Chi phí coâng cuï, duïng cuï
10. Chi phí khaùc
* Chi phí ñôn vò boác xeáp, goàm:
1. Tieàn löông
2. BHXH, BHYT vaø kinh phí coâng ñoaøn
3. Nhieân lieäu
4. Ñoäng löïc
5. Vaät lieäu
6. Chi phí söûa chöõa TSCÑ
7. Khaáu hao TSCÑ
9. Chi phí khaùc
Rieâng vaän taûi ñöôøng saét, do quy trình coâng ngheä

phöùc taïp, ñeå hoaøn thaønh saûn phaåm caàn coù nhieàu boä phaän
lieân quan nhö daàu maùy, toa xe, caàu ñöøông, thoâng tin tín
hieäu. Do ñoù, chi phí ngaønh ñöôøng saét goàm nhieàu loaïi khaùc
nhau. Moãi boä phaän ñaëc thuø coù caùc khoaûn muïc chi phí rieâng.
Toaøn boä chi phí trong caùc loaïi hình vaän taûi ñeàu ñöôïc
ôû haïch toaùn 3 khoaûn 1 chi phí :
- Chi phí NVL tröïc tieáp
- Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp
- Chi phí SX chung
B. Ñoái töôïng taäp hôïp chi phí vaän taûi

Moãi loaïi hình vaän taûi coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng, do ñoù
ñoái töôïng taäp hôïp chi phí vaän taûi ôû caùc loaïi hình vaän taûi
khaùc nhau cuõng coù söï khaùc nhau. Song nhìn chung, ñoái
töôïng taäp hôïp chi phí vaän taûi laø caùc ñoaøn taøu, ñoaøn xe, ñoäi
taøu, ñoäi xe. Rieâng ñoái vôùi vaän taûi ñöôøng saét, do quy trình
coâng ngheä phöùc taïp, khoái löôïng vaän taûi hoaøn thaønh lieân
quan ñeán nhieàu boä phaän nghieäp vuï, kyû thuaät nhö boä phaän
vaän chuyeån, boä phaän ñaàu maùy, toa xe, boä phaän caàu ñöôøng,
boä phaän thoâng tin, tín hieäu. Vì vaäy, chi phí vaän taûi ñöôøng saét
ñöôïc taäp hôïp rieâng theo töøng boä phaän vaø theo khoaûn muïc
chi phí theo ngaønh quy ñònh
C. Phöông phaùp taäp hôïp chi phí vaän taûi
Noäi dung cô baûn cuûa phöông phaùp taäp hôïp chi phí
vaän taûi laø caên cöù vaøo ñoái töôïng taäp hôïp chi phí ñaõ xaùc ñònh
ñeå môû caùc soå hoaëc theû chi tieát, phaûn aùnh caùc khoaûn chi phí
phaùt sinh ñaõ ñöôïc phaân loaïi, toång hôïp theo töøng ñoái töôïng
cuï theå. Caên cöù vaøo noäi dung chi phí vaän taûi, keá toaùn xaùc
ñònh phöông phaùp taäp hôïp chi phí vaän taûi goàm :
* Phöông phaùp taäp hôïp chi phí tröïc tieáp
Chi phí tröïc tieáp laø nhöõng khoaûn chi phí coù lieân quan
tröïc tieáp ñeán ñoái töôïng taäp hôïp chi phí vaø coù theå haïch toaùn
tröïc tieáp cho töøng ñoái töôïng. Haøng ngaøy, khi caùc khoaûn chi
phí tröïc tieáp phaùt sinh lieân quan tröïc tieáp ñeán ñoái töôïng naøo,
keá toaùn phaûi caên cöù vaøo thöù töø ñeå haïch toaùn tröïc tieáp cho
ñoái töôïng ñoù treân caùc soå keá toaùn toång hôïp vaø keá toaùn chi
tieát.
* Phöông phaùp taäp hôïp vaø phaân boå chi phí chung
Chi phí chung laø nhöõng khoaûn chi phí lieân quan ñeán
nhieàu ñoái töôïng, caàn phaûi toång hôïp ñeå cuoái thaùng phaân boå
do caùc ñoái töôïng theo tieâu chuaån thích hôïp.
Trình töï taäp hôïp vaø phaân boå chi phí chung nhö sau :
Böôùc 1 : Taäp hôïp chi phí chung, lieân quan ñeán nhieàu
ñoái töôïng
- Caên cöù vaøo chöùng töø phaùt sinh lieân quan ñeán chi
phí chung, keá toaùn ghi vaøo soå “Chi phí chung”.
- Cuoái thaùng, toång hôïp soá lieäu veà chi phí chung ñeå
phaân boå theo töøng noäi dung chi phí chung.
Böôùc 2 : Löïa choïn tieâu chuaån phaân boå vaø phaân boå
theo töøng noäi dung chi phí cho töøng ñoái töôïng chòu chi phí
Treân cô sôû ñaëc ñieåm cuï theå veà toå chöùc saûn xuaát kinh
doanh, toå chöùc quaûn lyù vaø tính chaát cuûa saûn phaåm ñeå löïa
choïn tieâu chuaån phaân boå. Ñoái vôùi doanh nghieäp vaän taûi
thöôøng löïa choïn tieâu chuaån phaân boå laø toång chi phí tröïc tieáp
(goàm chi phí NVL tröïc tieáp, chi phí nhaân coâng tröïc tieáp)
hoaëc phaân boå cho toång doanh thu vaän taûi
Coâng thöùc phaân boå :
Chi phí chung phaân boå
Chi phí phaân boå Toång chi phí

Tieâu chuaån phaân
Cho ñoái töôïng = caàn phaân boå
Toång tieâu chuaån x boå cho töøng ñoái
Chòu chi phí
töôïng chòu chi phí
Phaân boå
Ñeå taäp hôïp chi phí vaän taûi, keá toaùn söû duïng caùc taøi
khoaûn sau :
- TK 621 – Chi phí NVL tröïc tieáp : duøng ñeå taäp hôïp
vaø keát chuyeån caùc chi phí NVL tröïc tieáp (nhieân lieäu,
vaät lieäu tröïc tieáp caáu thaønh giaù thaønh saûn phaåm).
- TK 622 – Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp : duøng ñeå taäp
hôïp vaø keát chuyeån chi phí nhaân coâng tröïc tieáp (goàm
tieàn löông, BHXH, BHYT, kinh phí coâng ñoaøn)
- TK 627 – Chi phí saûn xuaát chung : duøng ñeå taäp hôïp
vaø phaân boá caùc khoaûn chi phí chung
Noäi dung, keát caáu cuûa TK naøy gioáng ôû caùc doanh

nghieäp saûn xuaát
Trình töï keá toaùn taäp hôïp chi phí vaän taûi theå hieän treân sô ñoà
toång quaùt sau :
TK 152, TK
111 621 154
Chi phí NVL tröïc

Keát chuyeån chi phí
tieáp
NVL tröïc tieáp
TK TK
334,338 622
Keát chuyeån chi phí
Chi phí NCTT
Ñoái vôùi chi phí SX chung caàn phaân bieät hai tröôøng
hôïp
- Chi phí saûn xuaát chung caàn phaân boå
- Chi phí saûn xuaát chung khoâng caàn phaân boå
Chi phí saûn xuaát chung caàn phaân boå laø nhöõng chi phí
lieân quan ñeán nhieàu ñoái töôïng chòu chi phí nhö khaáu hao
nhaø xöôûng, nhaø laøm vieäc, caùc TSCÑ cuûa caùc traïm xe, beán
xe … caùc chi phí naøy vöøa lieân quan ñeán vaän taûi haøng hoaù,
vöøa lieân quan ñeán vaän taûi haønh khaùch
Chi phí saûn xuaát chung khoâng caàn phaân boå nhö khaáu
hao phöông tieän vaän taûi. Thöïc chaát caùc chi phí naøy laø chi
phí tröïc tieáp nhöng do quy ñònh cuûa cheá ñoä keá toaùn hieän
haønh, chi phí khaáu hao ñöôïc haïch toaùn ôû TK 627 – chi phí
saûn xuaát chung
Ñoái vôùi chi phí nhieân lieäu trong ngaønh vaän taûi ñöôïc
ñònh möùc cho töøng loaïi phöông tieän, töøng loaïi ñöôøng, cung
ñöôøng, möùc ñoä môùi, cuõ cuûa phöông tieän vaø töøng loaïi nhaõn
hieäu phöông tieän .
2.4- Haïch toaùn chi phí saêm loáp trong doanh nghieäp
vaän taûi
Chi phí saêm loáp laø khoaûn chi phí ñaëc thuø cuûa ngaønh
vaän taûi oâ toâ, khoaûn chi phí naøy laø khoaûn chi phí veà mua saé m
saêm loáp, hao moøn saêm loáp, ñaép laïi loáp … trong quaù trình söû
duïng phöông tieän oâ toâ, saêm loáp bò hao moøn daàn, möùc hao
moøn phuï thuoäc vaøo soá KM xe chaïy. Khi heát thôøi haïn söû
duïng saêm loáp caàn ñöôïc thay theá ñeå ñaûm baûo cho phöông
tieän hoaït ñoäng bình thöôøng ñeå giaù thaønh dòch vuï vaän taûi
haøng thaùng khoâng bò bieán ñoäng ñoät ngoät do aûnh höôûng cuûa
vieäc haïch toaùn chi phí saêm loáp, caùc doanh nghieäp vaän taûi
thöôøng trích tröôùc chi phí saêm loáp vaø chi phí vaä n taûi haøng
thaùng. Theo quy ñònh hieän nay cuûa ngaønh vaän taûi chi phí
saêm loáp ñöôïc trích tröôùc theo moät trong hai phöông phaùp
sau ñaây :
* Phöông phaùp 1 : caên cöù vaøo toång soá tieàn öôùc tính
cuûa caùc boä saêm loáp vaø thôøi gian söû duïng cuûa chuùng ñeå tính
chi phí cho moät thaùng hoaëc moät kyø tính giaù thaønh theo coâng
thöùc :
Toång soá tieàn öôùc tính

Soá trích tröôùc chi phí saêm loáp =
Soá thaùng söû duïng
* Phöông phaùp 2 : caên cöù vaøo ñònh möùc chi phí saêm
loáp cho 1KM (100km, 1000km) xe chaïy treân tuyeán ñöôøng
tieâu chuaån loaïi 1 vaø soá km xe chaïy thöïc teá trong thaùng vôùi
heä soá quy ñoåi töø ñöôøng loaïi 1 ñeå aùp duïng cho caùc phöông
tieän chaïy treân caùc loaïi ñöôøng khaùc nhau:
phöông tieän chaïy treân caùc loaïi ñöôøng khaùc nhau:
Soá tieànÑeå haïch toaùn chi

trích Ñònhphímöù
saêcm loáp keáSoátoaù
km n ghi:
Heä soá quy
tröôùc chi phí chi phí x thöïc
= ñoåi töø
saêm loáp 1 Saêm loáp cho x teá xe
= ** ñöôøng
thaùng 100 km chaïy
x http://www.ebook.edu.vn loaïi 1167
ñöôøng loaïi 1 trong
thaùng
- Caên cöù soá lieäu trích tröôùc chi phí saêm loáp vaøo chi
x
phí dòch vuï vaän taûi: x
Nôï TK 627 – Chi phí saûn xuaát chung (chi tieát vaän taûi
haøng hoùa vaø vaän taûi haønh khaùch)
Coù TK 335 – Chi phí phaûi traû
- Khi thöïc teá phaùt sinh veà chi phí saêm loáp
Nôï TK 335 – Chi phí phaûi traû
Coù TK 152, 111, 112 …
- Cuoái kyø neáu khoaûn trích tröôùc lôùn hôn chi phí thöïc
teá phaùt sinh:
Nôï TK 335 – Chi phí phaûi traû

Khoaûn cheânh leäch
Coù TK 627 – Chi phí saûn xuaát chung
Ngöôïc laïi neáu khoaûn trích tröôùc nhoû hôn chi phí thöïc
teá phaùt sinh:
Nôï TK 627 – Chi phí saûn xuaát chung
Coù TK 335 Khoaûn cheânh leäch
3. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp tính giaù thaønh vaän

taûi
Ñoái töôïng tính giaù thaønh saûn phaåm vaän taûi laø caùc loaïi
saûn phaåm cuûa doanh nghieäp. Ñoái vôùi vaän taûi haøng hoùa
thöôøng laø Taán.km haøng hoaù vaän chuyeån, ñoái vôùi vaän taûi
haønh khaùch laø ngöôøi.km haønh khaùch vaän chuyeån.
Phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm vaän taûi aùp
duïng hieän nay, goàm:
* Phöông phaùp tính giaù thaønh giaûn ñôn
Theo phöông phaùp naøy toång giaù thaønh saûn phaåm vaän taûi
ñöôïc tính baèng coâng thöùc:
Toång giaù Chi phí nhieân Chi phí

Chi phí
thaønh saûn lieäu nhieân lieäu
= vaän taûi
phaåm Coøn ôû phöông + _ coøn ôû
phaùt sinh
tieän phöông tieän
trong kyø
Ñaàu kyø cuoái kyø
Toång giaù thaønh saûn phaåm

Giaù thaønh ñôn vò saûn =
phaåm vaän taûi Khoái löôïng vaän taûi hoaøn thaønh
Noäi dung cô baûn cuûa phöông phaùp naøy cuõng gioáng
trong caùc doanh nghieäp SX Phöông phaùp tính giaù
thaønh theo ñôn ñaët haøng
Phöông phaùp naøy thöôøng aùp duïng vôùi nhöõng doanh

nghieäp vaän taûi haønh khaùch vaø vaän taûi haøng hoaù trong tröôøng
hôïp nhaän vaän chuyeån haønh khaùch ñi tham quan, du lòch
hoaëc vaän chuyeån haøng choïn theo loâ haøng treân cô sôû caùc hôïp
ñoàng ñaõ kyù keát.
Do ñaëc ñieåm cuûa saûn phaåm vaän taûi khoâng coù hình
thaùi hieän vaät neân giaù thaønh saûn phaåm vaän taûi hoaøn thaønh
ñöôïc keát chuyeån sang TK 632- Giaù voán haøng baùn .
Nôï TK 632 – Giaù voán haøng baùn
Coù TK 154 – Chi phí saûn xuaát kinh doanh dôû dang
CHÖÔNG 6
KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP XAÂY DÖÏNG
6.1 ÑAËC ÑIEÅM NGAØNH XAÂY DÖÏNG
6.1.1 Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng kinh doanh xaây döïng
- Xaây döïng cô baûn laø ngaønh saûn xuaát vaät chaát quan troïng
mang tính chaát coâng nghieäp nhaèm taïo ra cô sôû vaät chaát cho
neàn kinh teá quoác daân
- Saûn phaåm xaây laép laø caùc coâng trình, vaät kieán truùc… coù qui
moâ lôùn, keát caáu phöùc taïp, mang tính ñôn chieác thôøi gian saûn
xuaát daøi…Do vaäy, vieäc toå chöùc quaûn lyù vaø haïch toaùn phaûi coù
caùc döï toaùn thieát keá, thi coâng
- Saûn phaåm xaây laép ñöôïc tieâu thuï theo giaù döï toaùn hoaëc giaù
thoaû thuaän vôùi chuû ñaàu tö töø tröôùc. Saûn phaåm xaây laép coá
ñònh taïi nôi saûn xuaát, coøn caùc ñieàu kieän saûn xuaát phaûi di
chuyeån theo ñòa ñieåm ñaët saûn phaåm
- Toå chöùc saûn xuaát trong caùc doanh nghieäp xaây laép ôû nöôùc
ta hieän nay phoå bieán theo phöông thöùc “khoaùn goïn” caùc
coâng trình, haïng muïc coâng trình, khoái löôïng hoaëc coâng vieäc
cho caùc ñôn vò trong noäi boä doanh nghieäp ( ñoäi, xí nghieäp
…). Trong giaù khoaùn goïn, khoâng chæ coù tieàn löông coøn coù ñuû
caùc chi phí vaät lieäu, coâng cuï duïng cuï thi coâng, chi phí chung
cuûa boä phaän nhaän khoaùn
6.1.2 Ñaëc ñieåm haïch toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù
thaønh saûn phaåm xaây laép
- Chi phí ñöôïc phaân tích theo töøng khoaûn muïc, töøng haïng
muïc coâng trình, töøng coâng trình cuï theå. Qua ñoù thöôøng
xuyeân so saùnh, kieåm tra vieäc thöïc hieän döï toaùn chi phí xem
xeùt nguyeân nhaân vöôït, huït döï toaùn vaø ñaùnh giaù hieäu quaû
kinh doanh. Haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ
khai thöôøng xuyeân
- Ñoái töôïng haïch toaùn chi phí laø caùc coâng trình, haïng muïc
coâng trình, caùc ñôn ñaët haøng, caùc giai ñoaïn haïng muïc hay
nhoùm haïng muïc…Vì vaäy phaûi laäp döï toaùn chi phí vaø tính giaù
thaønh cho töøng haïng muïc hay giai ñoïan cuûa haïng muïc
- Giaù thaønh coâng trình laép ñaët thieát bò khoâng bao goàm giaù
trò baûn thaân thieát bò do chuû ñaàu tö ñöa vaøo ñeå laép ñaët. Khi
nhaän thieát bò cuûa chuû ñaàu tö baøn giao ñeå laép ñaët, giaù thieát bò
ñöôïc ghi vaøo beân Nôï TK 002”Vaät tö, haøng hoaù nhaän giöõ hoä
nhaän gia coâng”
- Gía thaønh coâng taùc xaây döïng vaø laép ñaët keát caáu bao goàm
giaù trò vaät keát caáu vaø giaù trò thieát bò keøm theo nhö caùc thieát
bò veä sinh, thoâng gioù, söôûi aám, ñieàu hoøa nhieät ñoä, thieát bò
truyeàn daãn…
- Khaùi nieäm gía thaønh saûn phaåm xaây laép : bieåu hieän baèng
tieàn toaøn boä hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoaù
phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát coù lieân quan ñeán khoäi
löôïng xaây laép ñaõ hoaøn thaønh, ñöôïc phaân loaïi nhö sau :
+ Gía thaønh döï toaùn xaây laép : laø chæ tieâu ñöôïc xaùc ñònh
theo ñònh möùc vaø khung giaù ñeå hoaøn thaønh khoái löôïng xaây
laép
+ Gía thaønh keá hoaïch : laø chæ tieâu ñöïôc xaùc ñònh treân cô
sôû giaù thaønh döï toaùn gaén vôùi ñieàu kieän cuï theå cuûa doanh
nghieäp
+ Gía thaønh thöïc teá : laø chæ tieâu ñöôïc xaùc ñònh theo soá
lieäu hao phí thöïc teá lieân quan ñeán khoái löôïng xaây laép hoaøn
thaønh bao goàm chi phí ñònh möùc, vöôït ñònh möùc vaø caùc chi
phí khaùc
- Phöông phaùp taäp hôïp chi phí : taäp hôïp theo töøng saûn phaåm
hay ñôn ñaët haøng hoaëc nhoùm saûn phaåm hay caùc giai ñoaïn,
khoái löôïng coâng taùc xaây laép coù giaù trò döï toaùn rieâng
- Phöông phaùp tính giaù thaønh : phöông phaùp tröïc tieáp, heä soá
hoaëc tæ leä, phöông phaùp toång coäng chi phí vaø phöông phaùp
keát hôïp
- Ñaùnh giaù saûn phaåm xaây laép dôû dang cuoái kyø phuï thuoäc
vaøo phöông thöùc thanh toaùn
+ Ñoái vôùi haïng muïc coâng trình ñöôïc qui ñònh thanh toaùn
sau khi hoaøn thaønh toaøn boä, giaù trò saûn phaåm dôû dang laø
toång soá chi phí phaùt sinh töø luùc khôûi coâng ñeán thôøi ñieåm ñoù
+ Tröôøng hôïp thanh toaùn theo giai ñoaïn coâng vieäc hoaëc
khoái löôïng coâng taùc xaây laép rieâng bieät coù giaù trò döï toaùn
rieâng, giaù trò saûn phaåm dôû dang laø giaù trò coâng vieäc hoaëc
khoái löôïng xaây laép chöa hoaøn thaønh hoaëc ñaõ hoaøn thaønh
nhöng chöa baøn giao luùc cuoái kyø treân cô sôû bieân baûn kieåm
keâ xaùc ñònh theo chi phí saûn xuaát thöïc teá hay ñònh möùc
6.2 KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG XAÂY DÖÏNG
6.2.1 Taøi khoaûn söû duïng :
- TK141 (1411 “Taïm öùng löông vaø caùc khoaûn phuï caáp theo
löông”, 1412 “Taïm öùng mua vaät tö, haøng hoaù”, 1413 “Taïm
öùng giao khoaùn chi phí xaây laép noäi boä”, 1418 “Taïm öùng
khaùc”)
- TK 152 ( 1521 “Nguyeân lieäu, vaät lieäu chính”, 1522

“Nguyeân lieäu, vaät lieäu phuï”, 1523 “Nhieân lieäu”, 1524 “Phuï
tuøng thay theá”, 1526 “Thieát bò XDCB”, 1528 “Vaät lieäu
khaùc”,
- TK 621, 622, 623(6321,6232, 6233, 6234, 6237, 6238),

627, 642, 154 (1541 “xaây laép”,1542 “Saûn phaåm khaùc”,1543
“Dòch vuï”,1544 “Chi phí baûo haønh xaây laép”). Rieâng taøi
khoaûn 623 “chi phí söû duïng maùy thi coâng” duøng theo doõi chi
phí söû duïng xe maùy thi coâng phuïc vuï tröïc tieáp cho hoaït
ñoäng xaây laép theo phöông thöùc thi coâng hoãn hôïp vöøa thuû
coâng vöøa keát hôïp maùy, caùc khoaûn BHXH, BHYT, KPCÑ vaø
tieàn aên cuûa nhaân coâng söû duïng maùy khoâng haïch toaùn vaøo
taøi khoaûn naøy maø ñöa vaøo TK 627
- TK 641, 642, 51121 “Doanh thu baùn saûn phaåm xaây laép ”,
51122 “Doanh thu baùn saûn phaåm khaùc”, 5121 “Doanh thu
noäi boä baùn saûn phaåm xaây laép”, 5122 “Doanh thu noäi boä baùn
saûn phaåm khaùc”
6.2.2 KEÁ TOAÙN COÂNG TRÌNH, HAÏNG MUÏC COÂNG

TRÌNH XAÂY LAÉP
6.2.2.1 Keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh coâng
trình xaây laép
a. Chi phí nguyeân, vaät lieäu tröïc tieáp ( tröø vaät lieäu duøng
cho maùy thi coâng )
- Xuaát kho vaät lieäu söû duïng tröïc tieáp cho hoaït ñoäng xaây laép
Nôï TK 621(chi tieát ñoái töôïng) / Coù TK 152(chi tieát vaät
lieäu)
- Thu mua nguyeân vaät lieäu chuyeån ñeán taän coâng trình
khoâng qua kho, söû duïng tröïc tieáp cho hoaït ñoäng xaây laép
Nôï TK 621(chi tieát ñoái töôïng)
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 111,112,141(1412)”taïm öùng vaät tö, haøng hoaù”,331
- Taïm öùng chi phí ñeå thöïc hieän giaù trò khoaùn xaây laép noäi boä
( boä phaän nhaän khoaùn khoâng coù keá toaùn rieâng), khi quyeát
toaùntaïm öùng veà khoái löôïng xaây laép noäi boä hoaøn thaønh ñaõ
baøn giao ñöôïc duyeät
Coù TK 141(1413) “taïm öùng chi phí giao khoaùn xaây laép
noäi boä”
- Vaät lieäu duøng khoâng heát nhaäp kho hay baùn thu hoài
Nôï TK 111,112,152 / Coù TK 621(chi tieát ñoái töôïng)
- Cuoái kyø, keát chuyeån hoaëc phaân boå giaù trò nguyeân vaät lieäu
tröïc tieáp theo töøng coâng trình, haïng muïc coâng trình
Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng) / Coù TK 621(chi tieát
ñoái töôïng)
b. Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp

- Tieàn löông phaûi traû cho coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát
trong danh saùch doanh nghieäp quaûn lyù vaø lao ñoäng thueâ
ngoaøi, chi tieát theo töøng ñoái töôïng
Coù TK 334(3341) Phaûi traû cho coâng nhaân trong danh saùch
doanh nghieäp quaûn lyù
Coù TK 334(3342, 111…) Traû cho lao ñoäng thueâ ngoaøi
( boä phaän nhaän khoaùn khoâng coù keá toaùn rieâng), khi quyeát
toaùntaïm öùng veà khoái löôïng xaây laép noäi boä hoaøn thaønh ñaõ
baøn giao ñöôïc duyeät
Nôï TK 622(chi tieát ñoái töôïng) / Coù TK 141(1413)
- Keát chuyeån chi phí nhaân coâng tröïc tieáp cuoái kyø
Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng) / Coù TK 622(chi tieát

ñoái töôïng)
c. Chi phí söû duïng maùy thi coâng
- Maùy thi coâng thueâ ngoaøi
+ Nôï TK 623(6237)
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 331,111,112…
+ Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng) /Coù TK 623(6237)
- Töøng ñoäi xaây laép coù maùy thi coâng rieâng
+ Taäp hôïp chi phí vaät lieäu
Nôï TK 623(6232) / Coù TK 152,111,112…
+ Taäp hôïp chi tieàn löông cuûa coâng nhaân ñieàu khieån vaø
phuïc vuï maùy thi coâng
Nôï TK 623(6231) / Coù TK 3341,3342,111…
+ Caùc chi phí khaùclieân quan ñeán boä phaän maùy thi coâng
trong töøng ñoäi (khaáu hao, söûa chöõa maùy thueâ ngoaøi, ñieän,
nöôùc, chi phí baèng tieàn khaùc…)
Nôï TK 623(chi tieát tieåu khoaûn)
Nôï TK 133(1331) (Neáu coù)
Coù TK 214, 152, 111, 112…
+ Taïm öùng chi phí ñeå thöïc hieän giaù trò khoaùn xaây laép noäi
boä ( boä phaän nhaän khoaùn khoâng coù keá toaùn rieâng), khi
quyeát toaùntaïm öùng veà khoái löôïng xaây laép noäi boä hoaøn thaønh
ñaõ baøn giao ñöôïc duyeät
Nôï TK 623 / Coù TK 141(1413)
+ Keát chuyeån chi phí maùy thi coâng cho töøng ñoái töôïng
cuoái kyø
Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng) /Coù TK 623
- Coâng ty toå chöùc ñoäi maùy thi coâng rieâng
Toaøn boä chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán ñoäi maùy thi coâng
ñöôïc taäp hôïp rieâng treân caùc taøi khoaûn 621, 622, 627. Cuoái
kyø, toång hôïp chi phí vaøo TK 154(1543. Chi tieát ñoäi maùy thi
coâng) ñeå tính giaù thaønh ca maùy hoaëc giôø maùy, töø ñoù xaùc
ñònh giaù trò maø ñoäi maùy thi coâng phuïc vuï cho töøng coâng
trình, haïng muïc theo giaù thaønh ca maùy hoaëc giôø maùyvaø khoái
löôïng ca maùy hoaëc giôø maùy phuïc vuï cho töøng ñoái töôïng
+ Neáu caùc boä phaän trong doanh nghieäp khoâng tính toaùn
keát quaû rieâng maø cung caáp lao vuï maùy laãn nhau :
Nôï TK 623 (Gía trò ñoäi maùy thi coâng phuïc vuï cho caùc
ñoái töôïng )
Coù TK 154 (1543. Chi tieát ñoäi maùy thi coâng ):giaù thaønh
dòch vuï cuûa ñoäi maùy thi
coâng phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng
+ Neáu caùc boä phaän trong doanh nghieäp xaùc ñònh keát quaû
rieâng thoâng qua vieäc baùn lao vuï maùy laãn nhau
* Nôï TK 632 (Gía trò phuïc vuï laãn nhau trong noäi boä)
Coù TK 154 (1543. Chi tieát ñoäi maùy thi coâng ):giaù thaønh
dòch vuï cuûa ñoäi maùy thi
coâng phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng trong noâi boä
* Nôï TK 623 (Gía baùn noäi boä)
Nôï TK 133(1331) (Neáu coù)
Coù TK 512
Coù TK 3331(33311) (Neáu coù)
+ Neáu ñoäi maùy thi coâng coù phuïc vuï beân ngoaøi
* Nôï TK 632 (Gía voán phuïc vuï beân ngoaøi)
Coù TK 154 (1543. Chi tieát ñoäi maùy thi coâng ):giaù
thaønh dòch vuï cuûa ñoäi maùy thi
coâng phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng beân ngoaøi
* Nôï TK 131, 111, 112
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
d. Chi phí saûn xuaát chung
- Phaûi traû tieàn löông cho nhaân vieân quaûn lyù ñoäi; tieàn aên ca
cuûa ñoäi
Nôï TK 627(6271) / Coù TK 334
- Trích kinh phí coâng ñoaøn, Baûo hieåm xaõ hoäi, Baûo hieåm y
teá
Nôï TK 627(6271) / Coù TK 338
- Toång hôïp chi phí vaät lieäu, coâng cuï xuaát duøng cho töøng ñoäi
Nôï TK 627(6272, 6273) / Coù TK 152, 153
- Trích khaáu hao maùy moùc, thieát bò söû duïng cho töøng ñoäi
Nôï TK 627(6274) / Coù TK 214
- Caùc chi phí theo döï toaùn
Nôï TK 627 (Chi tieát töøng khoaûn) / Coù TK 242, 335
- Caùc chi phí khaùc (ñieän, nöôùc, söûa chöõa, dòch vuï mua
ngoaøi khaùc…)
Nôï TK 627 (Chi tieát tieåu khoaûn)
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 331, 111, 112…
- Caùc khoaûn thu hoài ghi giaûm chi phí
Nôï TK 152, 111, 112… / Coù TK 627
Nôï TK 627 / Coù TK 141(1413)
- Phaân boå chi phí cho töøng ñoái töôïng
Nôï TK 154(Chi tieát ñoái töôïng) / Coù TK 627(Chi tieát boä

phaän)
e. Toång hôïp chi phí saûn xuaát, tính giaù thaønh
- Toång hôïp chi phí saûn xuaát
Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng)
Coù TK 621(Chi tieát ñoái töôïng)
Coù TK 627(Chi tieát boä phaän)
- Doanh nghieäp laø nhaø thaàu chính, khi nhaän baøn giao khoái
löôïng xaây laép hoaøn thaønh töø nhaø thaàu phuï :
Nôï TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng) Gía trò baøn giao chöa
xaùc ñònh tieâu thuï
Nôï TK 632 Gía trò baøn giao ñaõ xaùc ñònh tieâu thu,ï ñöôïc
beân ñoái taùc nghieäm thu
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 331(3312) Soá tieàn phaûi traû cho nhaø thaàu phuï
- Toång giaù thaønh saûn xuaát coâng trình xaây laép hoaøn thaønh
Nôï TK 632 Gía trò coâng trình hoaøn thaønh baøn giao cho
chuû ñaàu tö
Nôï TK 155 Gía trò saûn phaåm xaây laép chôø tieâu thuï
Nôï TK 241(2412) Gía thaønh coâng trình laùn traïi, nhaø ôû
taïm, coâng trình phuï trôï coù nguoàn voán ñaàu tö rieâng trong
doanh nghieäp
Coù TK 154(1541. Chi tieát ñoái töôïng)
6.2.2.2 Haïch toaùn thieät haïi trong saûn xuaát
- Thieät haïi do phaù ñi laøm laïi, coù 2 tröôøng hôïp
+ Thieät haïi do ñôn vò xaây laép gaây ra
Nôï TK 111, 152 giaù trò pheá lieäu thu hoài
Nôï TK 1388, 334 giaù trò do caù nhaân phaûi boài thöôøng
Nôï TK 632 thieät haïi tính vaøo giaù voán haøng baùn
Nôï TK 811 thieät haïi tính vaøo chi phí khaùc
Coù TK 138(1381 – Thieät haïi phaù ñi laøm laïi) Gía trò

thieät haïi
+ Do chuû ñaàu tö yeâu caàu vaø chòu boài thöôøng
Nôï TK 111, 152 giaù trò pheá lieäu thu hoài

Nôï TK 131 giaù trò chuû ñaàu tö ñoàng yù boài thöôøng
Coù TK 138(1381)
- Thieät haïi phaùt sinh trong thôøi gian baûo haønh saûn phaåm
+ Baûo haønh do doanh nghieäp töï laøm caùc chi phí phaùt sinh
taäp hôïp treân caùc taøi khoaûn 621, 622, 623, 627 vaø khi hoaøn
thaønh chi phí naøy toång hôïp treân TK 154(1544), sau ñoù keát
chuyeån nhö sau
Nôï TK 641(6415) chi phí baûo haønh phaùt sinh nhoû khoâng
trích tröôùc
Nôï TK 242 khoâng trích tröôùc, chi phí phaùt sinh lôùn, lieân
quan ñeán 2 naêm taøi chính
Nôï TK 335 trích tröôùc chi phí baûo haønh
Coù TK 154(1544)
+ Thueâ ngoaøi baûo haønh, caùc khoaûn phaûi traû cho ngöôøi baûo
haønh
Nôï TK 335, 1421, 6415
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 331, 111, 112
6.2.2.3 Chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù doanh nghieäp
Haïch toaùn gioáng caùc doanh nghieäp khaùc, tuy nhieân cuoái
kyø seõ ñöôïc phaân boå cho töøng ñoái töôïng : coâng trình, haïng
muïc coâng trình xaây laép ñeå tính giaù thaønh toaøn boä saûn phaåm
xaây laép theo tieâu thöùc chi phí nhaân coâng tröïc tieáp cuûa saûn
phaåm xaây laép
6.2.2.4 Haïch toaùn baøn giao coâng trình xaây laép
- Doanh thu coâng trình, haïng muïc coâng trình
Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
- Gía thaønh saûn phaåm xaây laép baøn giao
Nôï TK 632 / Coù TK 154(1541)
- Nhaø thaàu chính baøn giao khoái löôïng xaây laép cuûa Nhaø thaàu
phuï ñöôïc chuû ñaàu tö nghieäm thu, giaù trò coâng trình cuûa Nhaø
thaàu phuï ñöôïc ghi
Nôï TK 632
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 331(3312) Phaûi traû Nhaø thaàu phuï
- Nhaø ñaàu tö giöõ laïi tieàn baûo haønh coâng trình chöa thanh
toaùn thì soá tieàn baûo haønh naèm treân soá dö Nôï TK 131 hoaëc
chuyeån tieàn vaøo kyù quyõ baûo haønh
Nôï TK 144, 244
Coù TK 131, 111,112
6.2.3 KEÁ TOAÙN THEO PHÖÔNG THÖÙC KHOAÙN GOÏN

TRONG XAÂY LAÉP
6.2.3.1Keá toaùn taïi ñôn vò giao khoaùn
a. Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän khoaùn noäi boä khoâng coù boä
maùy keá toaùn rieâng
- Taïm öùng vaät tö, tieàn voán cho ñôn vò nhaän khoaùn
Nôï TK 141(1413. Chi tieát ñôn vò nhaän khoaùn )/ Coù TK

152, 111, 112
- Khi thanh lyù hôïp ñoàng, caên cöù vaøo quyeát toaùn taïm öùng veà
giaù trò khoái löôïng xaây laép ñaõ hoaøn thaønh
Nôï TK 621, 622, 623, 627
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 141(1413) Gía trò xaây laép giao khoaùn noäi boä
- Tröôøng hôïp giaù trò xaây laép giao khoaùn noäi boä phaûi traû lôùn
hôn soá ñaõ taïm öùng, thanh toaùn boå sung hay ghi nhaän
Nôï TK 141(1413. Chi tieát ñôn vò) / Coù TK 111, 112, 3388
- Tröôøng hôïp giaù trò xaây laép giao khoaùn noäi boä phaûi traû nhoû
hôn soá ñaõ taïm öùng, soá thöøa phaûi thu hoài
Nôï TK 111, 112, 334, 1388… / Coù TK 141(1413. Chi tieát

ñôn vò)
b. Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän khoaùn noäi boä coù boä maùy keá
toaùn rieâng vaø phaân caáp quaûn lyù taøi chính
- Taïm öùng cho ñôn vò nhaän khoaùn noäi boä
Nôï TK 136(1362. Chi tieát ñôn vò nhaän khoaùn)
Coù TK 111, 112, 152, 153, 311, 214…

- Khi nhaän khoái löôïng xaây laép giao khoaùn noäi boä töø ñôn vò
nhaän khoaùn
Nôï TK 154(1541. Chi tieát coâng trình)
Nôï TK 133(1331)
Coù TK 136(1362. Chi tieát ñôn vò nhaän khoaùn)
- Thanh toaùn boå sung soá thieáu cho ñôn vò nhaän khoaùn
Nôï TK 136(1362. Chi tieát ñôn vò nhaän khoaùn) / Coù TK
111, 112, 336…
- Thu hoài khi soá taïm öùng lôùn hôn soá phaûi traû
Nôï TK 111, 112, 334, 1388… / Coù TK 136(1362. Chi tieát

ñôn vò nhaän khoaùn)
6.2.3.2 Keá toaùn taïi ñôn vò nhaän khoaùn
a. Ñôn vò nhaän khoaùn khoâng coù boä maùy keá toaùn : phaûi
môû soå theo doõi khoái löôïng xaây laép, giaù trò nhaän khoaùn vaø
chi phí thöïc teá theo töøng khoaûn muïc chi phi'
b. Ñôn vò nhaän khoaùn coù boä maùy keá toaùn vaø ñöôïc phaân
caáp quaûn lyù taøi chính
- Khi nhaän taïm öùng veà tieàn, vaät tö, khaáu hao TSCÑ vaø caùc
khoaûn ñôn vò giao khoaùn chi hoä
Nôï TK 152, 153, 627, 111, 112… Chi tieát töøng ñôn vò giao
khoaùn
Coù TK 336(3362)
- Ñôn vò nhaän khoaùn taäp hôïp chi phí tính giaù thaønh saûn
phaåm xaây laép vaø baøn giao
+ Ñôn vò nhaän khoaùn khoâng haïch toaùn keát quaû rieâng
Nôï TK 336(3362) / Coù TK 154(1541)
+ Ñôn vò nhaän khoaùn haïch toaùn keát quaû rieâng
* Nôï TK 632 / Coù TK 154(1541)
* Nôï TK 336(3362)
Coù TK 512
Coù TK 3331(33311)
* Khoaûn cheânh leäch giöõa soá ñaõ taïm öùng vôùi giaù trò coâng
trình seõ ñöôïc thanh toaùn boå sung hoaëc noäp laïi
6.2.4 Ví duï minh hoaï
Taïi moät coâng ty xaây döïng N thi coâng 3 haïng muïc coâng trình
X, Y, Z cho coâng ty H, coù tình hình nhö sau: (1.000ñ)
I. Soá dö ñaàu kyø cuûa TK 154(1541) : 629.000
Trong ñoù: - 1541. Coâng trình X : 112.000
- 1541. Coâng trình Y : 108.000
- 1541. Coâng trình Z : 409.000
II. Caùc nghieäp vuï phaùt sinh trong kyø:
1. Chi phí thieát bò xaây döïng cô baûn:
- Xuaát kho thieát bò söû duïng ñeå xaây laép 266.000, trong ñoù
cho coâng trình X: 56.000, coâng trình Y: 210.000
- Mua cuûa coâng ty M chuyeån ñeán taän coâng trình duøng cho
coâng trình X: theo giaù thanh toaùn 220.000, thueá GTGT
20.000
2. Tieàn löông phaûi traû coâng nhaân coâng trình X: 44.000,

coâng trình Y:66.000, nhaân vieân quaûn lyù ñoäi xaây laép 8.000
3. Tieàn aên ca phaûi traû coâng nhaân coâng trình X: 2.000, coâng
trình Y: 4.000, nhaân vieân quaûn lyù ñoäi 1.200
4. Trích kinh phí coâng ñoaøn, Baûo hieåm xaõ hoäi, Baûo hieåm y
teá theo tyû leä qui ñònh
5. Chi phí söû duïng maùy thi coâng mua ngoaøi ( caû thueá 10%)
duøng cho coâng trình X: 5.500, coâng trình Y: 13.200. Soá tieàn
naøy coâng ty ñaõ thanh toaùn baèng tieàn göûi ngaân haøng
6. Chi phí veà ñieän mua ngoaøi ñaõ traû baèng chuyeån khoaûn (caû
thueá 10%) 26.400 duøng phuïc vuï cho thi coâng
7. Trích khaáu hao cuûa ñoäi xaây laép 5.000
8. Baøn giao coâng trình Z cho chuû ñaàu tö theo giaù caû thueá
GTGT 5% 567.000
9. Thanh toaùn toaøn boä tieàn mua thieát bò cho coâng ty M baèng
tieàn vay daøi haïn. Chieát khaáu thanh toaùn 1% tr ên gi á thanh t
óan ñöôïc höôûng ñaõ nhaän tieàn maët
10. Coâng trình X hoaøn thaønh, baøn giao cho chuû ñaàu tö theo
giaù nhaän thaàu(caû thueá GTGT 5%) 598.500
11. Chuû ñaàu tö ( coâng ty H) thanh toaùn toaøn boä soá tieàn coøn
laïi cuûa coâng trình X vaø Z cho coâng ty N baèng chuyeån khoaûn
sau khi giöõ laïi 5% soá tieàn baûo haønh theo giaù trò coâng trình X
vaø Z trong 1 naêm
Yeâu caàu : Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï phaùt sinh vaø tính giaù
thaønh saûn xuaát cuûa coâng trình X. Bieát chi phí saûn xuaát
chung ñöôïc phaân boå cho caùc coâng trình theo tieàn löông thöïc
teá phaùt sinh trong kyø cuûa töøng coâng trình
Gæai :
(1) a. Nôï TK 621 266.000 621 (X) : 56.000, 621

(Y) : 210.000
Coù TK 152(1526) 266.000
b. Nôï TK 621(X) 200.000
Nôï TK133(1331) 20.000
Coù TK 331(M) 220.000

(2) Nôï TK 622 110.000 622 (X) : 44.000, 622
(Y) : 66.000
Nôï TK 627(6271) 8.000
Coù TK 334 118.000
(3) Nôï TK 627(6271) / Coù TK 334 7.200
(4) Nôï TK 627(6271) 22.420
Nôï TK 334 7.080
Coù TK 338 29.500
(5) Nôï TK 623 17.000 623 (X) : 5.000, 623 (Y) :

12.000
Nôï TK 133(1331) 1.700
Coù TK 112 18.700
(6) Nôï TK 627(6278) 24.000
Nôï TK 133(1331) 2.400
Coù TK 112 26.400
(7) Nôï TK 627(6274) / Coù TK 214 5.000
(8) a. Nôï TK 131(H) 567.000
Coù TK 511 540.000
Coù TK 3331(33311) 27.000
b. Nôï TK 632 409.000
Coù TK 154(1541. Z) 409.000
(9) a. Nôï TK 331(M) 220.000
Coù TK 341 220.000
b. Nôï TK 111 / Coù TK 515 2.200
(10) a. Nôï TK 154(1541) 466.000 1541 (X) : 256.000,

1541 (Y) : 210.000
Coù TK 621 466.000 621 (X) : 256.000,

621 (Y) : 210.000
b. Nôï TK 154(1541) 110.000 1541 (X) : 44.000,

1541 (Y) : 66.000
Coù TK 622 110.000 622 (X) :44.000,

622 (Y) :66.000
c. Nôï TK 154(1541) 17.000 1541 (X) :5000, 1541

(Y) :12000
Coù TK 623 17.000 623 (X) : 5000, 623

(Y) :12000
d. Nôï TK 154(1541) 66.620 1541 (X) :26.648,
1541 (Y) :39.972
Coù TK 627 66.620 627 (X) :26.648, 627

(Y) :39.972
e. Nôï TK 632 / Coù TK 154(1541.X) 443.648
g. Nôï TK 131( H) 598.500
Coù TK 511 570.000
Coù TK 3331(33311) 28.500
(11) Nôï TK 112 / Coù TK 131(H) 1.107.225
- Phaân boå chi phí saûn xuaát chung cho coâng trình X :
( 44.000/110.000) x 66.620=26.648
- Toång giaù thaønh saûn xuaát cuûa coâng trình X :
112.000+256.000+44.000+5.000+26.648= 443.648
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Keá toaùn taøi chính – TS Haø Xuaân Thaïch – NXB

Thoáng keâ 2005
2. Keá toaùn thöông maïi dòch vuï vaø kinh doanh xuaát nhaäp
khaåu – TS Phan Ñöùc Duõng – NXB Thoáng Keâ 2006
3. Keá toaùn thöông maïi vaø dòch vuï – Th.s Nguyeãn Phuù
Giang – NXB Taøi Chính 2006
4. Lyù thuyeát vaø thöïc haønh keá toaùn taøi chính – PGS. TS
Nguyeãn Vaên Coâng – NXB Taøi Chính 2006

GT Ke Toan Thuong Mai DV 3

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

GT Ke Toan Thuong Mai DV 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP.

HCMKHOA TAØI CHÍNH

Lưu hành nội bộ - năm 2007

Caùc Taùc giaû

CHÖÔNG 3: KEÁ TOAÙN MUA BAÙN

HAØNG HOAÙ TRONG NÖÔÙC

CHÖÔNG 5: KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH

DOANH DÒCH VUÏ

(1) TK thuoäc VT, HH, TSCÑ, DT,CP, thueá phaûi noäp …

2.3.3 Taøi khoaûn söû duïng

- Taøi khoaûn 242, 3387, 515, 635…

Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGTT

Coù 1112,1122: TGTT xuaát ngoaïi teä

Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Coù TK 331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï

Nôï TK 331: TGTT luùc ghi soå

Coù TK 1112, 1122: TGTT xuaát ngoaïi teä

Nôï TK 131: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï

Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï

Nôï TK 1112, 1121: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï

Coù TK 131: TGTT luùc ghi soå

Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa

Nôï TK 151,152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Nôï TK635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGHT )

Coù 1112, 1122: TGHT

Hoaëc Coù TK515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>

Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Coù 1112, 1122: TGHT

Nôï TK 331: TGHT

Coù TK 1112, 1122: TGHT

Nôï TK 131: TGHT

Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGHT< TGTT luùc PSNV

Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vu

Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGHT>TGTT luùc

Nôï TK 1112, 1122: TGHT

Coù TK 131: TGHT

+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa

2.4.2 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ CHÖA

Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø:

- Neáu phaùt sinh laõi CLTG:

- Neáu phaùt sinh loã CLTG

(2a) Keát chuyeån laõi CLTG…

(2b) K/c loã CLTG

TK 156 “Haøng hoaù”

Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1562)hoaëc 6112

(3) Chieát khaáu hay giaûm giaù ñöôïc höôûng:

Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 154 hoaëc TK 631

- Baùn haøng vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia

c4) Baùn haøng phaùt sinh thöøa – thieáu

– Quaù trình löu chuyeån haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu

Theo ñieàu kieän CIF (cost, insurance and Freight) töùc

Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu thuoäc dieän chòu thueá

4.1.3.2. Nguyeân taéùc kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho

– Neáu kieåm nhaän nguyeân toa (xe löûa), nguyeân coâng–

Soá kieåm nhaän.

Soá vaø ngaøy cuûa chöùng töø keøm theo.

Soá bieân baûn kieåm nhaän neáu coù.

Chöõ kyù vaø ngöôøi phuï traùch vaät chaát.

– Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ban ñaàu cuûa khaâu

– Laøm thuû tuïc haûi quan

– Kieåm tra haøng hoùa nhaäp khaåu