Betony 2021 Wykłady - Paczka

POLITECHNIKA
GDANSKA
WYDZIAŁINŻYNIERII LĄDOWEJ
1 ŚRODOWISKA
Beton
Jerzy Bobiński
konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021

Beton — rozciąganie jednoosiowe
e Krzywa experymentalna ([Hordijk 1991])
Je
„ Naprężenie [MPa]
dias — 2850 x 60 x 50
--- 125 x 60 x 50
+ 50 x 60 x 50
--+250 x 50 x 40
|F 10 20 30 40 50 60 70
Wydłużenie [x107%m]
e Model teoretyczny ([Model Code 2010])

Ę feem
Ś S
6
„2e 8e
5 5
8
a
5Q
z z
0.2fm
0.15 wi = Gr/fetm wą = 5Gr /fetm

Odkształcenie Ser Otwarcie rysy w
pourecniuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 2/96

Beton — ściskanie jednoosiowe
e Ściskanie próbek o różnej e Krzywa o — e dla betonów

wysokości([van Mier 1984]) o różnej wytrzymałości
([Wischers 1978])
Naprężenie [MPa]
fx = 67 MPa
100
fęk = 55 MPa
75
50
25
10 20 30 40
Odkształcenie [%o]
pourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 3/96

Beton — złożone stany naprężeń
e Stan dwuosiowy([Kupfer 1969]) e Ściskanie trójosiowe

ac/fę ra/
— ff, = 19.1 MPa

--- f. = 31.1 MPa
---f, = 59.4 MPa
ŚW;
orzewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 4/96
Podstawowe własności mechaniczne betonu
e Wytrzymałość na ściskanie
e Wytrzymałość na rozciąganie
e Moduł sprężystości
e Współczynnik odkształcalności poprzecznej
e Współczynnik odkształcalności termicznej
e Właściwości reologiczne (skurcz i pełzanie)
roumosua konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 5/96

Wytrzymałość na ściskanie — wymiary próbek
A= 0.04 m?
Koam
200
300
150
Max. średnica Wymiar

kruszywa [mm] kostki [cm] fck,cube,100 = 1,1 1fck,cube,150
80 200
40 150 fck,cube,200 = 0,95/ek,cube,150
20 100 fck,ó150/300 = 0,80/ek,cube,150
ourrzeauka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 6/96

Wytrzymałość na ściskanie — badanie na kostkach
WILLI szczotki Hilsdorfa
naprężenia
ścinające
[www.scielo.br] [www.tpaqi.com]
[Majewski 2003]
rourecyiura konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 7/96

Wytrzymałość na ściskanie — badanie na walcach
Typ 1 Typ 2 Typ 3
AA
Typ 4 Typ 5
a
[ASTM 2015
rzez konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 8/96

Wytrzymałość na ściskanie — eksperyment
Kostka 100 x 100 mm
paurcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 9/96

Wytrzymałość na rozciąganie — metoda bezpośrednia
[pdfs.semanticscholar.org] [www.researchgate.net] |P
Wytrzymałość na rozciąganie (osiowe):

U
fot,dir = A

Wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu
|P
|4(= d) „zd
| | fet,fl
154 15d WEI
MT 2d dz
P/2| |P/2
|4= d)
| | fet,fl
I=3d 0 dydz
d ś 8 ft A, = PL
[Kubissa i Kubissa 2005] Szerokość belki t = d4(= d) [PN-EN 12390-5]
raurecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 11/96

Wytrzymałość na rozciąganie przy rozłupywaniu
P
[Suchorzewski 2019] |
Wytrzymałość na rozciąganie (przy rozłupywaniu):
2P
i = m—
«sp DL
[PN-EN 12390-6]
raurzeuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 12/96

Wytrzymałość na rozciąganie — relacje
e Literatura:
ct.sp = 1,166 fet, fl — (1.Sz „0) ct
e PN-EN 1992-1-1:
h
tot = O,9fet,sp fętm,fl = max [("6 — 7605 fetmi tam
fek,dir < fek,sp < fek,fl
| |
TT © |
A — | |
| |
rourecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 13/96
z.
Wytrzymałości na rozciąganie i ściskanie — relacja
"w
a
z
„B 0.16
2 0.14
e
© 0.12
2 B
R = 0.10
o w
e II 0.08
z E 0.06 m; = 0.3296f,0.3376
£ 0.04
8 0.02
>
= 20 40 60 80 20 40 60 80 100 120
Wytrzymałość na ściskanie f. [MPa] Wytrzymałość na ściskanie f. [MPa]
[Oluokun 1991]
raurzeyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 14/96

Wpływ prędkości obciążenia
t — czas obciążenia
0.002 0.004 0.006 0.008

Odkształcenie
[Rasch 1962]
Prędkość przyrostu naprężeń ściskających: 0,5 = 0,1 MPa/s
orrtcaua konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 15/96

Wytrzymałość betonu pod obc. dynamicznym
2.5
12.0
2.0 10.0
iu. 15 „ 590
G
O 10 G
p 6.0
4.0
0.5 20
0.0 0.0
106 10% 103% 107 10? 108 10% 102 109 102
Prędkość odkształceń [1/s] Prędkość odkształceń[1/s]
[Jankowiak, 2009]
pourecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 16/96

Wytrzymałość betonu w ujęciu statystycznym
Rozkład normalny:
POJ = z oe(GZ)
ND
q
Ą
gęstość prawdopodobieństwa
— |. 01
— a. 02
—— 3, 03
liczba próbek n
01 <£02<J3
Pole 5%
fek fem fck fem1fcm2fem3

wytrzymałość na ściskanie wytrzymałość na ściskanie
Poziom ufności 95% — 99% + 1,64 — 2,33
ro.rzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 17/96

Wytrzymałość charakterystyczna na ściskanie
Wytrzymałość charakterystyczna betonu na ściskanie fx stanowi 5%
kwantyl rozkładu statystycznego wytrzymałości betonu w stanie jed-
noosiowego ściskania, określonej na walcach 150/300.
Założenie: rozkład normalny, n — oo, kwantyl 5%:
fck = fem — 1,640
Uwaga: taka zależność była stosowana w PN-B-06250:1988.

Odchylenie standardowe (estymator odchylenia standardowego):
1 n
G = n=1 » (fi = fem)?
| i=1
LZ
rourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 18/96
Określenie wytrzymałości charakterystycznej betonu
Kryteria zgodności (liczba badanych próbek n) [PN-EN 206-1]:
e kryterium A (produkcja początkowa, n = 3)
tem > tek +4
ti > fck — 4
e kryterium B (produkcja ciągła, n > 15)
tem > fck + 1.480
ki > fw — 4
Wartość średnia fem i odchylenie standardoweo (z próby):
POLIEOŚNIKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 19/96

Klasy wytrzymałości betonu na ściskanie
Beton zwykły i ciężki Betonlekki
C8/10 LC8/9
C12/15 LC12/13
C16/20 LC16/18
C20/25 LC20/22
C25/30 LC25/28
C30/37 LC30/33
C35/45 LC35/38
C40/50 LC45/50
C45/55 LC50/50
C50/60 LC55/60
C55/67 LC60/66
C60/75 LC70/77
C70/85 LC80/88
C80/95
C90/105 beton wysokiej
C100/115 wytrzymałości
rourzcyiuia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 20/96

Parametry wytrzymałościowe betonu — symbole
e Wytrzymałość charakterystyczna na ściskanie fx
e Wytrzymałość gwarantowana focube
e Wytrzymałośćśrednia na ściskanie fm
e Wytrzymałość średnia na rozciąganie ferm
e Wytrzymałośćśrednia na rozciąganie (kwantyl 5%) fotk.0.05
« Wytrzymałośćśrednia na rozciąganie (kwantyl 95%)fetk.0.95
rourzosuxa konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 21/96

Parametry wytrzymałościowe betonu — dane
re) © wo © > wo © LO [>] > Lo Lo e] o
=|ja|au|e o |= © |©|©o|-E|29|e©o |
"leja aAj8e|e S*|8|8/|6/|8|8|85 9
O O O O O O O O O [©) O O O O
fox 12 16 20 25 30 35 40 45 50 55 60 70 80 90
(MPa)
(MPa)
fck,cube
15 20 25 30 37 45 50 55 60 67 75 85 95 105
lom
(MPa) 20 24 28 33 38 43 48 53 58 63 68 78 88 98
fetm 1.6 1.9 2.2 2.6 2.9 3.2 3.5 3.8 4.1 4.2 4.4 46 4.8 5.0
(MPa)
fekoo5 |11|13|15|18|20 22|25|27|29|3.0|31|3.2|34| 35
(MPa)
feos5 20 |25|29|33 38 4.2 46 4.9 |5.3 |5.5 |5.7 |6.0 |6.3 66
(MPa)
[PN-EN 1992-1-1, Tab. 3.1]
ourrtceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 22/96

Parametry wytrzymałościowe betonu — wzory
e Wytrzymałośćśrednia na ściskanie fem:
tem = fck + 8 (fck Ww MPa)
e Wytrzymałość średnia na rozciąganie fe,m (wzór Fereta):

p — 0,30fx/3 dla < C50/60
am A 211ln(1+0.1f-m) dla > C50/60
e Wytrzymałość średnia na rozciąganie (kwantyl 5%) fotk.0.05:
fctk,0,05 = 0,7fetm
* Wytrzymałość średnia na rozciąganie (kwantyl 95%) fork.0.95:

fotk,0.95 = 1,3fetm
e Moduł sprężystości Eem (sieczny)
Em = 22 (0,1 aj * (tem w MPa)
paurecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 23/96

Wytrzymałość obliczeniowa betonu na ściskanie feg
Qtcc fck
tod =
Ye
acc — współczynnik uwzględniający wpływ obciążenia długotrwa-
łego oraz niekorzystny efekt sposobu przyłożenia obciążenia
na obliczeniową wytrzymałość betonu na ściskanie
Dopuszczalny przedział ace = 0,8 — 1,0
Wartość zalecana age = 1.0
4Cc — częściowy współczynnik bezpieczeństwa (współczynnik częś-
ciowy)
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.6]
roumzosusa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 24/96

Wytrzymałość obliczeniowa na rozciąganie fota
Qiętfctk,0,05
fotd =
YC
Qt — współczynnik uwzględniający wpływ obciążenia długotrwałego
oraz niekorzystny efekt sposobu przyłożenia obciążenia na
obliczeniową wytrzymałość betonu na rozciąganie
Wartość zalecana aq = 1,0
yc — częściowy współczynnik bezpieczeństwa (współczynnik częś-
ciowy)
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.6]
POLESIA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 25/96

Współczynniki częściowe
e Współczynniki częściowe w stanach granicznych nośności
Sytuacje b stal stal
> ; eton 70 z i
obliczeniowe zbrojeniowa 7s sprężająca s
SPaa
i przejściowa
1.5 1,15 1,15
Wyjątkowa 1.2 1.0 1,0
e Załącznik krajowy: 70 = 1,5 > 1.4 (beton)

e Stany graniczne użytkowalności: wartość zalecana 1,0.
[PN-EN 1992-1-1, 2.4.2.4, Tab. 2.1N]
pourzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 26/96

Współczynniki age I ag Wg PN-B-03264:2002
Redukcja współczynników acc I act
e dla elementów konstrukcyjnych o wyjątkowym znaczeniu, których
zniszczenie pociągnęłoby za sobą katastrofalne skutki społeczne
i materialne:
Acc = 0,85 Qct = 0.85
e elementów ściskanych o małym przekroju poprzecznym

A, < 0,09 m*, gdy jeden z boków lub średnica przekroju są
mniejsze niż 0,25 m:
a. — 0,85 dla 0,04 m? < Av < 0,09 m?

1 0.854/A0/0.04 Ac < 0,04 mż
[PN-B-03264:2002, 2.1.2]
rnzeza konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 27/96

Zależność naprężenie — odkształcenie (ściskanie)
Warunki podstawowe (trywialne):
1.e=0:0=0
do
2.=0:—=E
e=0 de co
3. £=<q:!0 =fom
„do
4.c=€q! g =0
Warunki dodatkowe:
5: E=E:.0=k: tęm
dźa
6. O<E<Eami: g5 <0
paurzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 28/96

Parametry „odkształceniowe” betonu — symbole
e Moduł sprężystości Ecm (sieczny)
e Odkształcenie betonu przy ściskaniu wywołane naprężeniem
maksymalnym 4, (w „piku”) sc1, €c2; £c3
e Odkształcenie graniczne betonu przy ściskaniu <cu1, Ecu2; Ecu3
Uwaga:
1. beton z kruszywami wapiennymi: zmniejszyć Egm 0 10%
2. beton z kruszywami piaskowymi: zmniejszyć Eem 0 30%
3. beton z kruszywami bazaltowymi: zwiększyć Eem 0 20%
paurecyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 29/96

Charakterystyczne odkształcenia betonu
ojo|o |o|n vo |o|ao| o n |o| vo |vo |8
z=|a|ale|ó|s © © © 6 |5|o |e|2
alelala ale | $|le|e |86|8|8|5
O O O O O O O O O O O O O 8
Eem 27 29 30 (31 32 34 35 36 37 38 |39| 41 42 44

(GPa)
(%) 18 19 20 2.1 2.2 2.25 2.3 2.4 2.45 25 |2.6| 2.7 |2.8 2.8
00
(5%)
Ecu1
3.5 3.2 |3.0| 2.8 2.8 2.8
(%) 2.0 22 |23) 24 25 2.6
Ecuż 3.5 31 |29) 27 |26| 2.6
(%w)
n 2.0 1.75 1.6 1.45 1.4 1.4
(%)
€c3 1.75 18 1.9) 20 |2.2| 23
Ecu3 3.5 31 |29| 27 |2.6| 2.6
(%0)
[PN-EN 1992-1-1, Tab. 3.1]
ŚWI
pouirzciuika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 30/96
Zestawienie zależności o — €
Analiza s z s
-. Projektowanie przekrojów
konstrukcji
Zależność Parabola Zależność
„schematyczna” — prostokąt bilinearna
oc ac
fg ----za00000000- fk |----—-—- o nnenne

fed Sza rewia
[PN-EN 1992-1-1, 2.4.2.4, 3.1.5 — 3.1.7]
ŚW)
paurecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 31/96
Zależność o — e do nieliniowej analizy konstrukcji
e Zależność o —€:
ge __ kq=r"
tm 1+(k-2)5
p="E K=1 PSE
€c1 tem
e Odkształcenie w „piku” eq:

0.7f03!
Eci = max | 28 cm
e Odkształcenie graniczne <ou1:

_[ 385 dla fx < 50 MPa
cad "1 2.8 +27[(98 — fym) /100]* dla 50 < fx < 90 MPa
ŚW)
pourcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 32/96
Wykresy o — e: parabola i zależnośćbilinearna
Parabola — prostokąt Zależnośćbilinearna
oc Oc
o menee---- Sz —
fek FT | e A |
. I I z |
Log - I l fed ----Ł-
4 l I . I l
. 1 l + I l
7 I I , I I
. l l + I I
, 1 1 . I I
U I I y I I
I l I 1
I l l €
I
€ c
Ec2 Ecu2 Ec3 Ecu3
pourzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 33/96

Zależność o — e parabola — prostokąt
e Zależność o — e:
sc n
gc = | fcd | m (i o że ) | gla 0.< Ec LEc
fcd dla ec2 Ś €c Ś Ecu2

e Wykładnik n:
n= ( 2.0 dla f% < 50 MPa
— U14+ 28,4 [(90 — fx) /100]* dla fx > 50 MPa
« Odkształcenie w „piku” ec2:
2.0 dla f, < 50 MPa
Ec2 ( 2.0 + 0,085 (fx — 50)*53 dla fa > 50 MPa
e Odkształcenie graniczne <eu2:
L__[ 35 dla fx < 50 MPa
2 2.6 +35 [(90 — fx)/100]* dla f- > 50 MPa
parcia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 34/96

Zależność bilinearna o —
e Zależność o —e:
oc =
| fg-- dla0 X ec <Ec3
fed dla egg £ Ec Ecu3
e Odkształcenie w „piku” ec3:
2 [178 dla fx < 50 MPa

8— 1,75 + 0.55 [(fx — 50) /40] dla fx > 50 MPa
e Odkształcenie graniczne <cy3:
-_ [35 dla fx < 50 MPa

«3 2,6 +35 [(90 — fx) /100]* dla f- > 50 MPa
po.mzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 35/96

Zależność o — e dla różnych klas betonu
zy
a. [MPa]
[MPa 70,7
o. [MPa]
[MPa
60 C90 60 c90
50 C80 50 | C80
C70 C70
40 60 40 60
Ź C50 Ź C50
30 30
20 C35 20 C35
2 2
10 c 10 A
0 0
0 05 10 15 20 25 30 35 40 0 05 10 15 20 25 3.0 3.5 4.0
ec [%e] e [%e]
Wyższa wytrzymałość betonu = bardziej kruche zachowanie
pourzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 36/96

Prostokątny rozkład naprężeń w ściskaniu — schemat
nfęd
Fe
d — wysokość użyteczna przekroju

x — wysokośćstrefy ściskanej
As — pole przekroju zbrojenia
es — odkształcenie w stali zbrojeniowej
F, — siła wypadkowa w betonie (ściskanie)
Fs — siła wypadkowa w zbrojeniu
ŚW)
pourzewuika konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Beton 37/96
Prostokątny rozkład naprężeń w ściskaniu — wzory
e Współczynnik A:
| 0,8 dla fx < 50 MPa

A=
0,8 — fo — 50 4la50 < fx < 90 MPa
400
e Współczynnik n:
| 1.0 dla fx < 50 MPa

7 = fx — 50
10— *550 dla 50 < 4, < 90 MPa
Uwaga: jeżeli szerokość strefy ściskanej zmniejsza się w kierunku

skrajnego włókna ściskanego, to wartość nfey należy zmniejszyć o
10%.

Beton skrępowany- sytuacja
Ograniczenie odkształceń poprzecznych betonu
01 = fck,c
Ecu2 Ec2,c Ecu2,c
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.9]

Beton skrępowany - wzory
* Wytrzymałość fx c
fx (1,04 507) dla 02 < 0,05f-y

fck
tok,c —
fx (1.125+ c) dla 02 > 0,05f
ck
e Odkształcenie w „piku” sc2.c:
a fck,c Ę
€c2,c = Ec2 a
e Odkształcenie graniczne <cu2.c:

92
Ecu2,c = Ecu2 T 0,27
ck
ro.mzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 40/96

Beton skrępowany- wykresy
fekc
fck,c fck
6
100 5
4
50 8
— fk =20MPa p
— fk = 40 MPa
fu =60MPa 1
92
> 02 >
5 10 15 20 0.5 1 1.5 2 fk
orrtcauka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 41/96

Odkształcalność poprzeczna betonu
Współczynnik Poissona: Gce/fe
e beton niezarysowany nę = 0,2 :
e beton zarysowany vu. = 0,0 0.8
0.6
0.4
0.2
0
0 0.1 0.2 0.3
Odkształcalność termiczna betonu

Współczynnik liniowej rozszerzalności termicznej ar = 1075 1/9C.
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.3]
ro.rzoduxa konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 42/96

Zmienność parametrów betonu w czasie (1)
Wytrzymałość na ściskanie betonu w dowolnej chwili ź:
fem (£) = Bec (£) tem

Tempo narastania wytrzymałości w funkcji czasu:
0-0 (1-3)
t — czas betonu (w dniach)
fem — Średnia wytrzymałość betonu na ściskanie po 28 dniach
s — współczynnik zależny od rodzaju cementu
— s=0,20 — szybko twardniejące (R — rapid)
— s=0,25 — normalnie twardniejące (N — normal)
— s = 0,38 — wolnotwardniejące (S — slow)
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.2]
rourzesuxa konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Beton 43/96

8
0.4 — cement R
—— cement N
0.2 —— cement 5 |
0
0 10 20 30 40
Czas t [dni]
poumzewusa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 44/96

Wytrzymałość na rozciąganie betonu w dowolnej chwili t:
fetm (1) = (Bec (t))” ' tetm
a — wykładnik:
_J1 dla t < 28
271 2/8 dla t > 28
Moduł sprężystości betonu w dowolnym czasie t:
En) = | OJ? ę,, kcm
ro.mzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 45/96

Trwałość betonu
Trwała konstrukcja powinna przez cały projektowy okres użytkowania
spełniać wymagania ze względu na użytkowalność, nośność i statecz-
ność, bez istotnego obniżenia przydatności lub nadmiernych, nieprze-
widzianych kosztów utrzymania.
[EC2, p. 4.1.1(P)]
Podstawowe warunki dla zapewnienia trwałości:
e prawidłowy dobór klasy ekspozycji
e zaprojektowanie i wykonanie odpowiedniej otuliny zbrojenia w be-
tonie
e prawidłowe ułożenie, zagęszczenie i pielęgnacja betonu zgodnie z
odpowiednimi normami
e stosowanie przewidzianej konserwacji konstrukcji
ŚW)
pourcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 46/96
Klasa ekspozycji (1)
Klasa ekspozycji — warunki środowiska, w których znajduje się beton.
Warunki środowiskowe:
Brak zagrożenia korozją i agresją chemiczną (X0)
PMABN KH
Korozja spodowowana karbonatyzacją (XC1 — XC4)

Korozja spowodowana chlorkami (XD1 — XD3)
Korozja spowodowana chlorkami z wody morskiej (XS1 — XS3)
Agresywane oddziaływanie zamrażania/rozmrażania (XF1 — XF4)
Agresja chemiczna (XA1 — XA3)
[EC2, Tablica 4.1]
Korozja spodowowana ścieraniem (XM1 — XM3)
[PN-B-06265]
ŚW)
POLITECHNIKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 47/96
GDAŃSKA
Oznaczenie
Opis środowiska Przykłady występowania klas ekspozycji
klasy
1. Brak zagrożenia korozją i agresją chemiczną

Dotyczy betonu niezbrojonego i nie zawierającego
wbudowanych elementów metalowych. Wszystkie
środowiska z wyjątkiem występowania zamrażania/ Beton wewnątrz budynków o bardzo niskiej
X0
rozmrażania, ścierania lub agresji chemicznej. wilgotności powietrza
W przypadku betonów zbrojonych lub zawierających
wbudowane elementy metalowe: bardzo suche
2. Korozja spodowowanakarbonatyzacją
Beton we wnętrzach niskiej wilgotności
XC1 Suche lub stale mokre 5 i
powietrza lub stale zanurzony w wodzie
m Powierzchnie betonu narażone na długotrwały
XC2 Mokre, sporadycznie suche kontakt z wodą. Wiele fundamentów
Beton wewnątrz budynków o umiarkowanej
XC3 Umiarkowanie wilgotne lub wysokiej wilgotności powietrza.
Beton na zewnątrz osłonięty przed deszczem
XC4 Cyklicznie mokre i suche Powierzchnie betonu narażone na kontakt
z wodą,ale nie jak w klasie ekspozycji XC2
porrzeuuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 48/96

Oznaczenie
klasy
3. Korozja spowodowanachlorkami
Powierzchnie betonu narażone na działanie
XD1 Umiarkowanie wilgotne chlorków z powietrza
Baseny pływackie.
XD2 Mokre, sporadycznie suche Beton narażony na działanie wody przemysłowej
| zawierającej chlorki
Elementy mostów narażonena działanie
XD3 Cyklicznie mokre i suche rozpylonych cieczy zawierających chlorki,
/ nawierzchnie dróg, płyty parkingów
4. Korozja spowodowanachlorkami z wody morskiej

Narażenie na działanie soli zawartych w powietrzu, Konstrukcje zlokalizowane na wybrzeżu lub
XS1 ale nie bezpośredni kontakt z wodą morską | w jego podbliżu
XS2 Stałe zanurzenie | Elementy budowli morskich
XS3 Strefy wpływów, rozbryzgów i aerozoli | Elementy budowli morskich
pourcwuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 49/96

Oznaczenie |
klasy
5. Agresywane oddziaływanie zamrażania/rozmrażania
Umiarkowanie nasycone wodą bez środków Pionowe powierzchnie betonowe narażone
XA odladzających na deszcz i zamarzanie
„ g : Pionowe powierzchnie betonowe konstrukcji
XF2 i nasycone wodą ze środkami drogowych narażonych na zamarzanie
alący i działanie z powietrza środków odladzających
XF3 Silnie nasycone wodą bez środków odladzających kopałjaaa narażone
Płyty dróg i mostów narażone na działanie
środków odladzających. Powierzchnie
XF4 Silnie nasycone wodę ze środkami odladzającymi betonowe narażone bezpośrednio na
lub wodą morską opryskiwanie środkami odladzającymi i na
zamarzanie. Strefy narażone na ochlapywanie
i zamarzanie w konstrukcjach morskich
6. Agresja chemiczna
Środowisko chemiczne mało agresywne zgodnie
XA1 z Tablicą 2 EN 206-1 Naturalne grunty i woda gruntowa
Środowisko chemiczne średnio agresywne zgodnie ;

XA2 z Tablicą 2 EN 206-1 Naturalne grunty i woda gruntowa
XA3 Srodowisko chemicznesilnie agresywne zgodnie Naturalne grunty i woda gruntowa

z Tablicą 2 EN 206-1
pouirecuuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 50/96

Klasa ekspozycji — przykłady (1)
Stropodach
XC4, XF1*
+ wymagane jest
odprowadzenie
wody opadowej
Filar (wewnątrz)
XC3,XF1
Wiata garażowa
a”
XC4,XF1 —>
Fundament zbrojony Fundamnet (XC1) XC2 *

(XC1)XC2 niezbrojony
x0
Ściana piwnicy
XC4, XFI
orrtcauka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 51/96

AAA
Powierzchnia
przemysłowa zbrojona
Ściana = > XC4, XD3, XF4, XM2
XC4, XF1, XA1
Powierzchnia
XC3,XF1
uszczelniającą niezbrojony >

XC4, XD3, XF4, ©
XM1
Niezbrojona powierzchnia
przemysłowa XF4, XM1
[Gorażdże. Beton według normy PN-EN 206:2014]
ŚW)
orrtewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 52/96
Jezdnia zbrojona
XC4, XD3, XF4, (XM1) XM2
Kapa mostowa
XC4, XD3, XF4 —
Ustrój nośny Jezdnia niezbrojona
XC4, XD1, XF2 XF4, XA, (XM1) XM2
Filar Ściana dźwiękochłonna

XC4, XD1, XF2 XC4, XD1, XF2, XA
również dla przyczółków
mostowych
Ściana kanału
strefa rozbryzgu wody
XC4, XF3, XA 1
—,
XC2,XA1T —**
[Gorażdże. Beton według normy PN-EN 206:2014]
pouirzcuika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 53/96

Wskazana klasa wytrzymałości
Klasy ekspozycji
Korozja
Korozja wywołana Korozja wywołana Korozja wywołana
karbonatyzacją chlorkami chlorkami z wody morskiej
XC1 XC2 |XC3 XC4 XD1 XD2 XD3 XS1 XS2 XS3
eg Klasa 020/25 025/30 30/37 30/37 C35/45 030/87 C35/45
Uszkodzenia betonu
Nie ma oi żai zaE Żadi ż
ryzyka Zagrożenie zamrażaniem/rozmrażaniem Zagrożenie chemiczne
X0 XF1 XF2 XF3 XA1 XA2 XA3
pakaZaNA KASA |C12/15 C30/87 025/30 C30/37 C30/87 035/45
[PN-EN 1992-1-1, Tab. E.1N]
pouircsuika
GDAŃSKA konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021 — Beton 54/96
Skurcz betonu — ilość cementu i wskaźnik w/c
4
1.4
w/c=0.7 w/c=05
w/c =0.6
w/c=0.4
w/c=0.3
- graniczna
ha wartość skurczu
>
200 250 300 350 400 450 500 550 600 650 700
Zawartość cementu [kg/m?]
POLITECHNIKA
GDAŃSKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 55/96
Skurcz w betonach o różnej wytrzymałości
4
beton skurcz
normalny całkowity
skurcz od skurcz od
wysychania początku
wysychania
. wiek betonu,
początek skurcz autogeniczny
wysychania
beton o skurcz ,
wysokiej skurcz od ze
wytrzymałości hani
wysychania skurcz od
początku
wysychania
wiek betonu
+ nad
początek skurcz autogeniczny

wysychania
[Sakata 8 Shimomura 2004]
POLITECHNIKA konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 56/96

Skurcz całkowity
Całkowite odkształcenie skurczoweces:
Ecs = Ecd t Eca
Ecd — odkształcenie skurczowe na skutek wysychania

Eca — samoczynne (autogeniczne) odkształcenie skurczowe
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.4]
pourecyuka
Odształcenia skurczowe — czynniki
Czynniki wpływające na odkształcenia skurczowe (obliczanie):
wytrzymałość,
rodzaj cementu,
wskaźnik w/C,
względna wilgotności środowiska RH
miarodajny wymiar elementu
konsystencja, ilość cementu, duża zawartość pyłów: (tłuczeń i

gruz), wysoki punkt piaskowy,ilość zaczynu: (betony ciekłe i wod-
niste)
pielęgnacja betonu (okres 7/21 dni, ochrona przed wysychaniem:
polewanie wodą, osłona przed intensywnym nasłonecznieniem)
Ń
POLITECHNIKA
GDAŃSKA konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 58/96
Skurcz od wysychania
Skurcz od wysychania w chwili £ (£ w dniach):
Ecd (t) = Bas (£, ts) khEcd.0
ts — wiek betonu na początku procesu wysychania (w dniach)
(zazwyczaj jest to dzień zakończenia pielęgnacji)
£cd.g — Wartość nominalna skurczu swobodnego
kn, — współczynnik zależny od miarodajnego wymiaru przekroju hg
Bds — współczynnik:
hy — miarodajny wymiar elementu (w mm)

Końcowa wartość odkształcenia skurczowego spowodowanego
wysychaniem: <gg.x = KhEcd.0-
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.4]
rze konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 59/96

Skurcz swobodny ecg.o (1)
Skurcz swobodny <gg,o dla betonu z cementem CEMklasy N:

fck / ck.cube Wilgotność względna (w %)
(MPa) 20 40 60 80 90 100
20/25 0.62 0,58 0,49 0.30 0,17 0,00
40/50 0,48 0,46 0,38 0,24 0.13 0,00
60/75 0,38 0,36 0,30 0,19 0,10 0,00
80/95 0,30 0,28 0,24 0,15 0.08 0,00
90/105 0,27 0,25 0,21 0.13 0.07 0.00
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.4]
Skurcz swobodny <cg,o — zależność ogólna:
Ecd,0 = 0,85 (220 + 110ads1 ) exp (>owez>.) BRH * 10 *
[PN-EN 1992-1-1, Załącznik B.2]
poumzcniuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 60/96

Skurcz swobodnyecg.o (2)
RH 3
Qgsi — WSpółczynnik zależny od rodzaju cementu

Qtgsi = 3 dla cementu klasy S
Qdsi = 4 dla cementu klasy N
Qgsi = 6 dla cementu klasy R
Qgs2 — współczynnik zależny od rodzaju cementu
Qgs2 = 0,13 dla cementu klasy S
Qgs2 = 0,12 dla cementu klasy N
Qgds2 = 0,11 dla cementu klasy R
RH — wilgotność względna otoczenia (%)
RH — 100%
femo = 10 MPa
poumtcyiuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 61/96

Współczynnik k, i wymiar ho
Współczynnik k,:
ho [mm] Kh
100 1,00
200 0,85
300 0,75
> 500 0,70
Miarodajny wymiar przekroju hg:
Ac — pole przekroju betonu

u — obwód części przekroju wystawiony na wysychanie
POLITECHNIKA
Skurcz autogeniczny
Skurcz autogeniczny w chwili ź (£ w dniach):
Eca (t) = Bas (t)eca(00)
gdzie:
Eca(00) = 2,5 (fx — 10) - 1076
(-0,205)
Bas (t) = 1 — exp
[PN-EN 1992-1-1, 3.1.4]

Skurcz — ewolucja w czasie
0.12 a
Z sż 0.40
ag 0.10 8
3 -
B 0.08 „p
E 0.30
o =
8 0.06 — fg = 20 MPa © 0.20 — fx = 20 MPa

a — fk = 40 MPa 3 — fx = 40 MPa
y 0.04 — fa, = 60 MPa N — f = 60 MPa
Ź 5 0.10
0.02 n
100 200 300 100 200 300

Czas t [dni] Czas t [dni]
W A
Skurcz — wpływ parametrów
200 400 600 20 40 60 80 100

Wymiar ho [mm] Wytrzymałość f,, [MPa]
0.60 DH
Ed
= = .
ź 040 . 5
U 3
2 Z *
© 5 0.20
0-------- 0-------- -0Eca
40 60 80 100 s N R
Wilgotność RH [%]
poureciuika konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021 — Beton 65/96

Konsekwencje skurczu
Dążenie do „skrócenia” betonu
Naprężenia wstępne w elementach żelbetowych (pręt żelbetowy):
w zbrojeniu — ściskające, w betonie — rozciągające; (naprężenia
sumują się z naprężeniami wywołanymi obciążeniami)
Elementy słabo zbrojone: duże ściskające naprężenia wstępne
oraz nieznaczne naprężenia rozciągające w betonie (dzięki przy-
czepności)
Elementy silne zbrojone: możliwość wystąpienia rys skurczowych
w prostopadłych przekrojach poprzecznych
Naprężenia w strefie ściskanej: spadek w betonie i wzrost w stali
Naprężenia w strefie rozciąganej: wzrost w betonie i spadek w
stali
Straty sił sprężenia w elementach sprężonych (od 12 — 25% —
razem z pełzaniem)
Ń 5
POLITECHNIKA
GDAŃSKA konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 66/96
Modelowanie skurczu w obliczeniach statycznych
e Skurcz zbrojonego betonu dla najczęściej stosowanych klas be-
tonu zwykłego: 0.15 - 107$ (0,15 mm/m)
e Odpowiada to skrócenie elementu następuje na skutek obniże-
nia temperatury o 15?C, (analiza liniowa; współczynnik rozszerza!l-
nościliniowej żelbetu a, = 107? 1/*.
Skurcz <> obniżenie temperatury
Obliczeniowe spadki temperatur:
e Ats = —30?C — w betonowychkonstrukcjach monolitycznych,
e Ats = —20C — w żelbetowych konstrukcjach monolitycznych,
e Ats = —(10-- 15) C — w żelbetowych konstrukcjach prefabryko-
wanych
ŚW)
Uwzględnianie skurczu (i pełzania)
Wpływ skurczu i pełzania na stany granicznych nośności należy
uwzględniać tylko wtedy, gdy jest on istotny, np. przy sprawdza-
niu stanu granicznego stateczności elementów, dla których efekty
drugiego rzędu mają istotne znaczenie. W innych przypadkach
wpływ ten nie wymaga uwzględnienia, pod warunkiem że ciągli-
wość elementów i zdolność do obrotu jest wystarczająca.
[PN-EN 1992-1-1, 2.3.2.2]
W globalnej analizie konstrukcji budynków można pominąć wpływ
temperatury i skurczu pod warunkiem, że w celu dostosowania
konstrukcji do wywołanych nimi odkształceń przewidziano dylat-
acje rozmieszczonenie rzadziej Niż djojnt.
[PN-EN 1992-1-1, 2.3.3]
i
POLITECHNIKA
Odległości między przerwami dylatacyjnymi (1)
Odległość między
Rodzaj konstrukcji dylatacjamidont
w metrach
Konstrukcje poddane wahaniom temperatury zewnętrznej
a) ściany niezbrojone 5
b) ściany zbrojone 20
c) żelbetowe konstrukcje szkieletowe 30
d) dachy nieocieplane, gzymsy 20
Ogrzewane budynki wielokondygnacyjne
a) wewnętrzne stropyi ściany monolityczne betonowane w jednym ciągu 30
b) jak wyżej — betonowane odcinkami nie większyminiż 15 m, z pozostawieniem jak w przypadku
przerw do późniejszego betonowania wewnętrznych ścian
prefabrykowanych
c) wewnętrzne Ściany prefabrykowane z zewnętrznymi ścianami prefabrykowanymi 50
d) jak wyżej — z zewnętrznymi ścianami z betonu komórkowego 40
e) jak wyżej — z zewnętrznymi ścianami lekkimi, podłużna ściana usztywniająca 40
w środkowej części budynku
f) jak wyżej — ze ścianami usztywniającymi w skrajnych częściach budynku 50
g) prefabrykowane konstrukcje szkieletowe i konstrukcje monolityczne jak w przypadku
z usztywnieniem w środkowej części budynku wewnętrznych ścian
prefabrykowanych
h) monolityczne konstrukcje szkieletowe ze ścianami usztywniającymi w skrajnych
częściach budynku — odpowiednio jak dla a) lub b)
POLITECHNIKA
GDAŃSKA konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Beton 69/96
Odległości między przerwami dylatacyjnymi (2)
Odległość między
Rodzaj konstrukcji dylatacjami djon
w metrach
Ogrzewane jednokondygnacyjne hale żelbetowe bez ścian usztywniających lub tylko
w środkowejczęści z zewnętrznymi ścianami o małej sztywnościnie ulegającymi
zarysowaniu przy odkształceniu ich w płaszczyźnie — w zależności od wysokości
konstrukcji h
a) h<5m 60
b) 5<h<8m 10+ 10h
c) h>8m 90
Masywne ściany,jeżeliniestosuje się specjalnych zabiegów technologicznych obniżających|
Ciepło twardnienia i skurcz w zależności od grubości
a) b=0.3m--0.6m do 8 m
b) 0.6m<b<1.0m do 6 m
c) 1.0m<b<1.5m do5m
dj 15m<b<2.0m do 4 m
[PN-EN 1992-1-1, Tab. NA.1]
po.mceuia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 70/96

Przykład — Forum Gdańsk (1)
Rysy skurczowe 1000 dni po zabetonowaniu
ŚW)
Naprężenia poziome ox, — liniowa sprężystość (Robot)
6 SzphożnDiBOG
UsS838E58N5SE
SXX, (MPa)
Naprężenia poziome ox, — materiał nieliniowy (Abaqus)
Min: -2.0720F606 Max: +2.0080+006
ŚW
raurecyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 72/96
Obraz zarysowania — symulacje numeryczne
Obraz zarysowania — inwentaryzacja

1
——
j i
I I I
DYLATACJA
DYLATACJA
1 I 1
ss
|| ad
1”
I R
wę 1|
ę
—Ń 1
NY LM | |
Ju
l 1
ŚP Nas | I
se_| j I
l 1 1
inż. A. Turczak, dr hab. inż. I. Marzec]
ŚW)
porzcniuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 73/96
GDAŃSKA
Przebieg skurczu i pełzania w czasie
o
00
> t
to t
-e
Ece
Ecp
Epl
Ecs
>t
raurzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 74/96

Badanie pełzania
[https://slideplayer.com]
ŚW)
pourzeyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 75/96
Pełzanie betonu. Modele reologiczne
e Materiał liniowo-sprężysty (ciało Hooke'a)
gaze
"E
e Materiał lepki (ciecz Newtona)
. o
E=—
(7)
pomzewuka konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021 — Beton 76/96

Model Maxwella
e Dekompozycja odkształcenia:
E=EN+HEH
e równośćnaprężenia:
e Równanie:
paurzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 77/96

Model Kelvina-Voigta
e Dekompozycja naprężenia:
JO =ON+OH
e Równość odkształcenia:
e Równanie:
ne + Ee=o
E
> 0
1
mil
SB
poemzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 78/96
Model standardowy
e Dekompozycja odkształcenia:
E=EH+EVK
e Równość naprężenia:
O=0CH=OCYVYK
e Równanie:
n.._. HE nE4 €
7 E + EE 7 E; + = E; + Ep
BE
Ź
e W
— | | —— -— 0
UJ
potrrcaika
GDAŃSKA
konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 79/96
Zachowanie się modeli reologicznych(1)
o €
1 1
t t
E 0,
Sprężyna
1/E E
>t >t
E U
Tłumik
1
1
pourrtewiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 80/96

Zachowanie się modeli reologicznych (2)
€ o
Maxwell
Kelvin —
Voight
Standard
pourrtcuuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 81/96

Pełzanie liniowe i nieliniowe
ac < 0,45f (ty) + pełzanie liniowe

oc > 0,45f (ły) + pełzanie nieliniowe
oc — naprężenie ściskające przy pierwszym obciążeniu

ły — czas pierwszego obciążenia
Pełzanie liniowe — odkształcenie pełzania betonu po czasie t = w:
o
Ecce (00, to) = p(oo, to) a
c
Pełzanie nieliniowe (v,, zastępuje $):
Pn(oo, to) = p (oo, o) exp [1,5 (ka — 0,45)]
E. — styczny moduł sprężystości E, = 1,05Ecm

k, — stosunek oc/[fox (to)]
poureeyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 82/96

Współczynnik pełzania — wzory analityczne (1)
Współczynnik pełzania (liniowego):
p(t, to) = poBc(t, to)

dy — podstawowy współczynnik pełzania:
90 = PRHB (fem) (to)

B (ty) — współczynnik zależny od wieku betonu w chwili obciążenia
1
th)=——
60) Gz [9
B (fem) — współczynnik zależny od wytrzymałościśredniej (28 dni):
16,8
B (tem) =
tem
pourechiusa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 83/96

vRH — współczynnik zależny wilgotności względnej RH (w %):
1-5
1+ 0 ( dla fm < 35 MPa)
PRH = 1_ RH
| _ 100,
* oAYh
Q2 ( dla fem > 35 MPa)
Bec — współczynnik zależny do rozwoju pełzania w czasie:
Bo (t, ty) = =
pourzcwuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 84/96

BH — współczynnik zależny od wilgotności względnej RH i wymiaru ho:
Dla fem < 35 MPa:
PRH = MaX ( 5 p + (0.012RH)"| hę + 250; 1500)

Dla fem > 35 MPa:
PRH = Max [i 5 p + (0,012RH)"| hę + 25003; 15000:|

Q4, 2, «3 — WSpółczynniki zależne od wytrzymałości betonu:
35 0:7 35 0:2 35) 05
= (7) tem
©=(ż,) tem
0=(7,)
tem

Modyfikacja wieku betonu ze względu na temperaturę (w zakresie
0 — 807, uwzględnia dojrzałość betonu):
4000
T (At,) — temperatura w okresie czasu Aż;

Modyfikacja wieku betonu ze względu na rodzaj cementu:
ty = max (oś to.T Ę 3 + '

0,7
a — wykladnik zależny od rodzaju cementu

—a=]1 — wolnotwardniejące (S — slow)
—a=0 — normalnie twardniejące (N — normal)
— a =—]1 = szybko twardniejące (R — rapid)
rourecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 86/96

Pełzanie liniowe — RH=50%(wewnątrz)
to [dni]
C20/25
C25/30
30/37
(35/45
40/50
30/86
100 300 500 700 900 1100 1300 1500

ho [mm]
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek 3.1]
arzcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 87/96

Pełzanie liniowe — RH=80%(zewnątrz)
to [dni]
C20/25
€25/30
C30/37
€35/45
GSA
CGbc,r
60/75070/85
CO 95090/105
100 300 500 700 900 1100 1300 1500

ho [mm]
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek 3.1]
ŚW)
pouirecawka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 88/96
Pełzanie liniowe — algorytm wyznaczania
—
tę [dni]
|
|
|
10
20
30
©
50
1907 6 5 4 3 2 1 0 100 300 500 700 900 1100 1300 1500

6(oo, to) ho [mm]
Uwagi:
1. punkt przecięcia linii 4 i 5 może leżeć także ponad punktem 1
2. dla ty > 100 można przyjąć ty = 100 (i stosować linię styczną)
rourcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 89/96

Pełzanie liniowe — wyjaśnienie
to [dni] PRHB(fem)
NE
20
30 3 (o) s
50 1
100 4
7 6 5 4 3 2 1 o 00 300 500 700 900 1100 1300 1500
6(00, to) hy [mm]
pourczuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 90/96

Współczynnik pełzania — ewolucja w czasie
4
2.5
I.
.g
E 20
N
v
2
< 15
=
=
R
5 10
a — fx = 20 MPa
= GE — fy = 40 MPa
— fx = 60 MPa
50 100 150 200 250 300 350

Czas t [dni]
ŚW)
pourrtcauka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 91/96
GDAŃSKA
Współczynnik pełzania — wpływ parametrów(1)
6 4
$Ś5 8
4
e
g ?
e
$3
5
$ o
5
3 2 2
= = 1
1
20 40 60 80 100 200 400 600

Wytrzymałość f,„ [MPa] Wysokość hg [mm]
4 4
8 s
= 3 = 3
E E
$a
$
Śa
a
5 5
= 1 = 1
40 60 80 100 5 10 15 20 25 30
Wilgotność RH [%] Czas obciążenia tę [dni]
poamzcwika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 92/96

Współczynnik pełzania — wpływ parametrów (2)
e
>
Współczynnik go
Współczynnik 0
w
NP
DSJ
-
20 40 60 80 5 N R
Temperatura T [?C] Cement
parcia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 93/96

Konsekwencje pełzania
* Spadek modułu sprężystości betonu:
E,cm
Eceft = 1+9(t,
e spadek naprężeń ściskających w betonie w strefie ściskanej przy

jednoczesnym wzroście naprężeń w stali
e Wzrost ugięć w elementach zginanych
e Wzrost efektów II rzędu w elementach ściskanych = spadek noś-
ności słupów;
e Spadek siły sprężającej w elementach sprężonych

Skurcz i pełzanie — czynniki — podsumowanie
Czynnik Skurcz Pełzanie
Wytrzymałość fęm Spadek Spadek
Wymiar ho Spadek Spadek
Wilgotność RH Spadek Spadek
Wiek w chwili obc. ty — Spadek
Rodzaj cementu Wzrost Spadek
Temperatura (przed) = Spadek
Poziom obciążenia — Wzrost
Kruszywo(E, zawartość) Spadek Spadek
Wskaźnik w/c (stały cement) Wzrost Wzrost
Zawartość cementu Wzrost Spadek
Temperatura (podczas) Wzrost Wzrost
pourzcyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 95/96

Literatura
dx M. Knauff. Obliczanie konstrukcji żelbetowych według Eurokodu
2, PWN 2018 [Rozdział 2, 5-53].
2. Budownictwo ogólne. Tom 1: materiały i wyroby budowlane. Ar-
kady, 2006 [Rozdział 6: Beton zwykły, wysokowartościowy i spec-
jalny (J. Piasta, W. Piasta), 331-378].
. Z. Jamroży. Beton i jego technologie. PWN, 2015 [153-166, 259-
300].
. A. M. Neville. Właściwości betonu. Polski Cement, 2000 [297-
325,427-494, 609-643, 672-678].
. H. Riusch, D. Jungwirth. Skurcz i pełzanie w konstrukcjach beto-
nowych. Arkady, 1979.
POLITECHNIKA
POLITECHNIKA
GDANSKA
WYDZIAŁ INŻYNIERII LĄDOWEJ
I ŚRODOWISKA
Własnościstali (zbrojeniowej)
Jerzy Bobiński

Zależność o — e dla stali
e Stal walcowana na zimno e Stal walcowana na gorąco

(klasa A) (klasa B i C)
o
fik = ktyk
yk
2%x Euk Euk
Skład chemicznystali: węgiel C (od 0,15% do 0,40%), mangan Mn,

krzem Si, miedź Cu, nikiel Ni, chrom Cr. Sladowe ilości dodatków:
fosfor P, siarka S, wanad V i molibden Mo.
POLESIA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 2/50
Ciągliwośćstali — parametry
Parametry ciągliwościstali:
e Stosunek wytrzymałoścify/ fyk
e Odkształcenie suk
pourtcwuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 3/50
Ciągliwośćstali - konsekwencje
e stal o niskiej ciągliwości => zniszczenie konstrukcji bez wcześniej-
szych ostrzeżeń
e stal o wysokiej ciągliwości = duże ugięcia i zarysowania przed
zniszczeniem
f, (klasa C) |-------------------n---nom
f, (klasa A, B) 1----------->
f, (klasa A) --------
f, (klasa B, C) +------- :
f,
> 1.08 1.15 > © > 1.35
4
«
2% Ek Euk Euk
klasa A klasa B klasa C
ŚW)
po.ncwuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 4/50
Klasy stali. Kryteria ciągliwości
ZGAIRE Wydłużenie
wytrzymałości Rosowie
Klasa Gatunkistali aSOK pod maksymalnym
plastyczności AP
k= (ń/t)y ko?
A -stal
zbrojeniowa U co najmniej co najmniej
o niskiej 1.05 2,5
ciągliwości SDE
kiem
zbrojeniowa
RB500W,
BSt500S
me
co najmniej
o
co najmniej
o średniej 1.08 5,0
2 > B500B
ciągliwości
C -stal
zbrojeniowa L . co najmniej
o wysokiej B500SP-EPSTAL 1,15 -- 1,35 75
ciągliwości
PN-EN 1992-1-1, Tab. C.1]
poumzewuwa konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 5/50
Klasy stali wg PN-B-03264:2002
Znak Nominalna Granica plastycznościstali Wytrzymałość
Klasa
stali
atunku
aury
Spajalność
paj
średnica charakterystyczna obliczeniowa
Owesary:
styczna na
stali prętów 6 f4 td rozciąganie fy
mm MPa
A-0 StOS-b spajalna 220 190 300
St3SX-b
ż 5.5 -- 40
St3SY-b spajalna 320
A- Sb paj 240 210
PB 240 trudno spajalna') 6-40 265
St50B trudno spajalna 62 32 -
A-II 18G2-b spajalna o 355 310 480
18G2Y0b spajalna 6 -- 28
25G2S8 6 -- 40 395 530
A-lII = trudno spajalna ') 5 > 30 410 350 550
RB400 .
RB400W spajalna 6.407) 400 440
20G2VY-b spajalna 6 -- 28 490 590
RB 500 trudno spajalna ”) - 42 420
A-IIIN RB500W spajalna 6+40% ka cj
1) w warunkach budowyniespajalna
2) powyżej 32 mm trudno spajalna
poumzouka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 6/50
Spajalność stali wg PN-B-03264:2002
Równoważnik węgla Ce:
Mn Cr+Mo+V Ni+Cu
Cg=C + 6 + 5 + 15
© Cg < 0.5% + dobra spajalnośćstali

© Ce > 0.5% > stal trudno spajalna (tylko warsztat)
Spajalnośćstali wg PN-EN 1992-1-1

Można stosowaćtylko stale spajalne.
ŚW)
pourecwuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 7/50
Użebrowanie stali
Klasa A
Klasa B
Klasa C
[www.muratorplus.pl, www.acerinox.com, prestostal.pl, cyron.oferteo.pl]
roumzewuna konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 8/50
Właściwościzbrojenia
ż
>
Pręty proste i
J śś
Wymaganie
4
Postać wyrobu Ę Siatki lub wartość
rozwijane z kręgów kwantyla (%)
Klasa A B C | A B c =
Charakterystyczna granica |
plastycznościflub fx (MPa) 400 do 600 5.0
ż 2% >1,15 >1,15
Skrajne wartości stosunku k = (f,/f4)h > 1.05 > 1,08 <135 > 1,05 > 1,08 > 135 10.0
Charakterystyczne odkształcenie | — | e
przy maksymalnejsile, =; (%) >25 >50 > 7,5 >25 >50 >75 10.0
Zdatność do gięcia BAdołów —
Wytrzymałoścna ścinanie — onaa Minimum

Maksymalne Nominalny wymiar
odchylenie od pręta (mm)
nominalnej masy < 8 +6,5 5.0
(pojedynczy pręt > 8 ZAC)
lub drut) (%)
[PN-EN 1992-1-1, Tab. C.1]
Maksymalnarzeczywista granica plastycznościnie fymax nie powinna

przekraczać 1,3/%, [PN-EN 1992-1-1, C.2].
ŚW)
pouirtenuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 9/50
Wytrzymałość obliczeniowastali
NL:
z
fyk
48
s = 1,15 — w trwałej i przejściowej sytuacji obliczeniowej

Ys = 1,00 — w wyjątkowej sytuacji obliczeniowej
Moduł sprężystościstali
E; = 200 MPa
Gęstośćstali
ps = 7850 kg/m3.
POLTEOSUKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 10/50
Zależność o — e dla stali - gałąź pochylona
Wykres wyidealizowanyi obliczeniowy
Eud = O,9Euk [PN-EN 1992-1-1, Rys. 3.8]
po.rzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 11/50
Zależność o — e dla stali - gałąź pozioma
Wykres wyidealizowanyi obliczeniowy
[PN-EN 1992-1-1, Rys. 3.8]
ro.mzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 12/50
Otulenie zbrojenia
Otulina betonowa:
e chroni pręty zbrojenia przed korozją
e zapewnia przyczepność między zbrojeniem a betonem
Pasywacja stali — w wyniku

reakcji chemicznej z betonem
na powierzchni stali tworzy się
szczelna warstwa żelazianu
wapniowego, która chroni stal
przed korozją.
Wymagania:
e pręty stalowe oczyszczone z rdzy
e otulone odpowiednią warstwą betonu.
roumecwuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 13/50
Otulenie nominalne zbrojenia Cnom
e Otulenie nominalne Com: Cnom
Cnom = Cmin + ACdev

Cmin
Cmin — otulenie minimalne
ACgev — Odchyłka
Cdev
po.rzcuuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 14/50
Otulenie minimalne Chin
Zadania otulenia:
e bezpieczne przekazanie sił przyczepności
e ochronastali przed korozją (trwałość)
e odpowiednia odporność ogniową
Cmin = max £ Cmin,b Cmin,dur + ACdur,y — ACdur,st — ACdur,add; 10 mm )

Cmin,b — minimalne otulenie zbrojenia ze względu na przyczep-
ność
Cmin.dur — Minimalne otulenie zbrojenia ze względu na trwałość
AcCgur.y — Składnik dodawany ze względu na bezpieczeństwo (0)
AcCgur.st — zmniejszenie minimalnego otulenia ze względu na sto-
sowanie stali nierdzewnej (0)
AcCgur.add — Zmniejszenie minimalnego otulenia ze względu na sto-
sowanie dodatkowego zabezpieczenia (0)
[PN-EN 1992-1-1, 4.4.1]
ŚW)
pourecwuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 15/50
Minimalne otulenie zbrojenia Cmin.v (przyczepność)
Wymaganie ze względu na przyczepność
Ułożenie prętów Minimalne otulenie cm,
Zwykłe Srednica pręta
W wiązkach Srednica zastępcza $ón
*Jeśli nominalny, maksymalny wymiar ziaren kruszywa
jest większy niż 32 mm, to Cm;n.» Należy zwiększyć o 5 mm
Zastępcza średnica pręta dla wiązki prętów:
dn = min fóynp; 55 mm)
n, — liczba prętów w wiązce ograniczona do:

n,<4 — pionowe pręty ściskane
pręty w połączeniach na zakład
n,<3 — wszystkie inne przypadki
[PN-EN 1992-1-1, Tab. 4.2, 8.9.1]
POLITECHNIKA
GDAŃSKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 16/50
Klasa konstrukcji
Zalecana klasa konstrukcji S4 (okres projektowania 50 lat)
a Klasa ekspozycji
Kryterium XD3/XSZ/
X0 XC1 XC2/XC3 XC4 XD2 XS1 XS3
Projektowy okres Zwiększyć Zwiększyć Zwiększyć Zwiększyć Zwiększyć Zwiększyć Zwiększyć
użytkowania 100 lat klasę o 2 klasę o 2 klasę o 2 klasę o 2 klasę o 2 klasę o 2 klasę o 2
Klasa > C30/37 > C30/37 > 035/45 > C40/50 > C40/50 > C40/50 > C45/55
wytrzymałości Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć
klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1
Element mający kształt
płyty (proces wznoszenia Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć
konstrukcji nie ma wpływu klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1
na usytuowanie zbrojenia
Zapewniona specjalna Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć Zmniejszyć
kontrola jakości betonu klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1 klasę o 1
Uwagi:
1. Klasę konstrukcji i stosunek w/c uważa się za wartości związane. Jeśli zamierza się
uzyskać niską przepuszczalność, to można wziąć pod uwagę specjalny skład betonu (ro-
dzaj cementu, wartość w/c, drobne wypełniacze)
2. Jeśli stosuje się zawartość powietrza wyższą niż 4%, to wymagania można zmniejszyć o
jedną klasę wytrzymałości
[PN-EN 1992-1-1, Tablica 4.3N]
rorrzcwuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 17/50
Minimalne otulenie zbrojenia Cmin.aur (trwałość)
Minimalne otulenie Cmin,aur (MM):
Klasa Klasa ekspozycji
konstrukcji X0 XC1 XCZ/XCJ.|..„XC4 XD1/XS1 XD2/XS2 XD3/XS3
Si 10 10 10 15 20 25 30
S2 10 10 15 20 25 20 35
S3 10 10 20 25 30 35 40
S4 10 15 25 30 35 40 45
"S5 | 15 20 30 | 85 | 40 | 45 50
S6 20 25 35 40 45 55 55
ŚW
Odchyłka w otuleniu zbrojenia ACgev
e Wartość zalecana:
ACgey = 10 mm
e Możliwość zmniejszenia:
e Jeżeli przy wytwarzaniu stosuje się system zapewnienia jakości,
w którym otulenie betonem objęto pomiarami, to w projekcie do-
datek A cgevy można zmniejszyć do poziomu:
5 mm < ACGge, < 10mm
e Jeżeli istnieje pewność, że do kontroli stosowane jest bardzo duże

urządzenie pomiarowe i elementy nie spełniające wymagań są od-
rzucane (np. elementy prefabrykowane), to dodatek A cgey można
zmniejszyć do poziomu:
0 mm < Acge, < 10mm
[PN-EN 1992-1-1, 4.4.1.3]

ŚW)
pourrechuika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 19/50
GDAŃSKA
Grubość otulenia. Wkładki dystansowe (1)
Elementy dystansowe: zapewnienie właściwego otulenie zbrojenia
PA)
[tomplast.com.pl, podlogiposadzki.pl, allegro.pl]
poumeciiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 20/50
Grubość otulenia. Wkładki dystansowe(2)
a Ń |
"M Z I
4
[bwbtechnology.pl, www.maxfrank.com]
pouirteuuika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 21/50
Grubość otulenia. Wkładki dystansowe (3)
ŚWI
pourrechuika konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 22/50
GDAŃSKA
Grubość otulenia. Wkładki dystansowe(4)
poirecuiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 23/50
Przyczepność betonu do stali
Przyczepność betonu do stali: opór stawiany na powierzchni styku
przeciwko siłom wyrywającym pręt zbrojeniowy z betonu w wyniku:
e tarcia stali o beton — efekt koncentrycznego skurczu betonu, któ-
ry powoduje zaciskanie się stali w betonie (naprężenia przyczep-
ności wywołane tarciem ocenia się na 0,6 do 1,5 MPa),
e docisku wzdłużnego pręta do betonu, wywołanego struktural-
nymi nierównomiernościami na powierzchni pręta
> : asi
e w prętach żebrowanych — nierówności makroskopowe na powie-
rzchni pręta ukształtowane celowo
e adhezji, czyli przyciągania międzycząsteczkowego na stykustali
i betonu
e chemicznego związania stali i betonu.
ŚW)
POLESIA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 24/50
Graniczne naprężenie przyczepnościfpa
fbd = 2,2511n2fetd
fęta — jest wartością obliczeniową wytrzymałości betonu na rozciąganie wg
3.1.6(2)P; ze względu na zwiększoną kruchość betonu nie należy
stosować fetk.0.o5 większych niż przypisane betonowi C60/75, o ile
nie można wykazać, że średnie siły przyczepności przekraczają tę
granicę
1. — jest współczynnikiem zależnym od jakości warunków przyczepności
i pozycji pręta w czasie betonowania
14 = 1,0 — gdy warunki są „dobre”
qn4 = 0,7 — we wszystkich innych przypadkach i zawsze dla prętów
w elementach konstrukcji wykonywanych w formach ślizgowych, o
ile nie można wykazać, że istnieją „dobre” warunki przyczepności
ne — zależy od średnicy pręta:
12 = 1,0dla 6 < 32 mm
12 = (132 — 6) /100 dla 6 > 32 mm
[PN-EN 1992-1-1, 8.4.2]
ŚW)
poumeceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 25/50
Warunki przyczepności
kierunek betonowania kierunek betonowania
ŚÓÓÓŃŃÓONRCRTTRTAR
|
250]
a) 45 <a <907 c) h > 250 mm

kierunek betonowania
|
|
kierunek betonowania
> 300
p
b) h < 250 mm d) h > 600 mm
dobre warunki przyczepności złe warunki przyczepności
POLITECHNIKA
Podstawowa (wymagana) długość zakotwienia Ibrąd
Z równania równowagisiły F i wypadkowych naprężeń przyczepności:
As Osd
F = Asosg
so sd ra fbd — 1b,rąd gz "A
= Ulbb,rąd'!bd u bd
Dla prętów o kolistym przekroju poprzecznym i średnicy o:

2 [|
TĄ Q osa
= 4* U= ró = lprąd = 1%
As 4 fd
Wniosek: długość zakotwienia rośnie wraz:

e ze wzrostem naprężeń w pręcie
e ze wzrostem średnicy pręta
ro.eceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 27/50
Obliczeniowa długość zakotwienia lpg
Jpd = max faaa2a3a4085lbrąd: lb,min)
Współczynniki a;:
a4 — (1.0lub 0.7) — kształt prętów
ae — (od 0.7 do 1.0) — otulenie betonem
ag — (od 0.7 do 1.0) — ograniczenie odkształceń przez zbrojenie po-
przeczne (nie przyspojone)
aą4 — (0.7) — ograniczenie odkształceń przez zbrojenie po-
przeczne(przyspojone)
ag — (od 0.7 do 1.0) — ograniczenie odkształceń przez nacisk po-
przeczny
Dodatkowy warunek:
azaga5 > 0,7 = lpg = max 40.70404lb.rąd: lb,min |

[PN-EN 1992-1-1, 8.4.4]
Sinzeza konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 28/50
Minimalna długość zakotwienia Ip min
e pręt rozciągany: Imin = max £0.3/5,rqa: 106; 100 mm)
e pręt Ściskany: lbmin = max 40,64rqa: 106; 100 mm)
Wymiar Ca
a) Pręty proste b) Pręty zagięte lub pręty c) Pręty z pętlami

Cd = min £0.5a, „,c) z hakami cy = min £0.5a, Cy =C
[PN-EN 1992-1-1, 8.4.4]
poumzesyika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 29/50
Wartości współczynników a4 i a
Czynnik wpływający na - e Pręt zbrojenia
- A Rodzaj zakotwienia
wartości współczynników zaj z en. rozciągany ściskany
Proste q4=10 q4=1,0
Kształt prętów Inny niż proste m — 0.7 jeżeli cy > 30
z w innych przypadkach a, = 1,0 |4 = 1.0
(Rysunek 8.1. (b), (c) i (d) (wartości cg — patrz Rysunek 8.3)
02 = 1 -0,1578— lecz
Proste nie mniej niż0.7 dę="h
nie więcej niż 1.
Otulenie betonem
ma 3
az = 1— 01578 —* lecz
Inny niż proste nie mnie
(Rysunek 8.1. (b), (c) i (d) nie więcejj niż0
niż ,7
1,0 a2 = 1,0
(wartości cy — patrz Rysunek 8.3)
[PN-EN 1992-1-1, Tablica 8.2]
po.mzemuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 30/50
Wartości współczynników az, a4 i a5
Czynn k wpływający na Rodzaj zakotwienia - Prat zarcjenia -
wartości współczynników rozciągany ściskany
Ograniczenie odkształceń ag=1-KA
poz zbrojenie POIZRCZNO Wszystkie rodzaje nie mniej niż 0,7 a3 = 1,0
nie przyspojone do zbrojenia nie więcej niż 1,0
głównego '
Ograniczenie odkształceń Wszystkie rodzaje, usytuowanie
przez przyspojone zbrojenie i wymiary jak na a4 =0,7 a4 = 0,7
poprzeczne* Rysunku8.1 (e)
. . ag = 1 — 0.04p
Ograniczenie odkształceń Wszystkie rodzaje nie mniejniż 0,7 —
przez nacisk poprzeczny nie więcej niż 1,0
Oznaczenia:A = Zów=f2
Aa 27 Aatmin
S7 Ast — pole przekroju poprzecznego wzdłuż obliczeniowej długości zakotwienia /pg
X) Agr min — pole przekroju minimalnego zbrojenia poprzecznego równe 0.254,dla belek i zero dla płyt
As — pole przekroju pojedynczego kotwionegopręta (dotyczy pręta o najwyższej średnicy)
K - wartości podano na Rysunku 8.4
p nacisk poprzeczny w [MPa] wzdłuż lpg w stanie granicznym nośności
* Patrz także 8.6: Przy podporach bezpośrednich można przyjąć lpg mniejsze niż /pmm pod warunkiem, że na
odcinku podpory znajduje się co najmniej jeden przyspojony pręt. Powinien być on umieszczony w odległości co
najmniej 15 mm od krawędzi podpory.
As Ot, Ast As Ot, Ast As Ot, Ast

i A (A _N (1
K=0.1 " ' K = 0.05 " " K=0 "
po.mzewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 31/50
Długość podstawowa lpg i równoważna /beg
> 56
a/ i
SŁ —
$ --
> Ib.eq
lo.rąd 907 < a < 1507
a) Podstawowa długość zakotwienia b) Równoważna długość zakotwienia
rozciąganego /, przy dowolnym kształcie ze standardowym hakiem prostym
pręta, mierzona wzdłuż osi
> 56
— Ó:>0.66 > 56
> 1507
lb,eq lp.eg lb,eg
c) Równoważna długość d) Równoważna długość e) Równoważna długość

zakotwienia ze standardowym zakotwienia ze zakotwienia
hakiem półokrągłym standardową pętlą z przyspojonym prętem
poprzecznym
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek 8.1]
BY:
pourteuuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 32/50
Uproszczone obliczanie długości zakotwienia /heg
a
— —— —
lscą > Iasy
907 < a < 1507 ko le

b) równoważna długość c) równoważna długość d) równoważna długość
zakotwienia ze standardowym zakotwienia ze standardowym zakotwienia ze
hakiem prostym hakiem półokrągłym standardowąpętlą
lb.eq = 04 lb.rąd > lb,min
Ó: 2 0.66 > 56
NE e) równoważna długość zakotwienia
z przyspojonym prętem poprzecznym
lb.eq
+...
lb,eq = aąlbrąd 2 lb,min
Przypomnienie: a4 = 0,7 lub 1,0, a4 =0,7
poLirtcuuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 33/50
Kotwienie strzemion
> 5ó > 106
> 50 mm > 70mm
A >| > 26
> 20 mm
210 mmę <50 mm 210 mmę
20.76 >10mm
c) d)
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek 8.5]
pouireeuiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 34/50
Stabilizacja połączenia (1)
Stabilizacja zbrojenia (betonowanie) — drut wiązadełkowy lub zgrzanie
węzeł prosty (pojedynczy) węzeł krzyżowy
węzeł podwójny (dwurzędowy) węzeł martwy
[Czempiński, 1963]
pouirteuuka
GDAŃSKA
konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 35/50
Stabilizacja połączenia (2)
[zrobcos.mojabudowa.pl, ott.pl, 5.imimg.com, www.castorama.pl]
pourrecauika
Łączenie zbrojenia na długości — zasady
e Pręty nieprzerwane na długości jednego przęsła lub jednego ele-
mentu konstrukcyjnego(jeżeli to możliwe)
e Połączenie prętów w przekrojach, w których nośność nie jest
w pełni wykorzystana
e Metody łączenia prętów:
e spajanie
e zaciski mechaniczne
e na zakład (dopuszczalne)
[www.thebalancesmb.com] [www.edingaps.com] [pl.ilov...com]
pourrechuika konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 37/50
Łączenie prętów na zakład. Długości zakładu
Długość zakładu:
bk = max faqazagasaglbrąd: b,min)
Minimalna długość zakładu:
b,min = max 40,3a6/b.rqd; 15%; 200 mm)
Współczynnik a:
ag = (pi/25)7*, 1,0 < ag < 1,5
p4 — udział (w całym polu przekroju zbrojenia) zbrojenia połączone-
go na zakłady, które mieszczą się w obszarze rozciągającym
się w dwie strony na odległość 0,654, od środka rozpatrywanej
długości zakładu ([PN-EN 1992-1-1 Tab. 8.3])
Udział prętów połączonych na zakład < 25% 33% 50%| >50%
w całym polu przekroju zbrojenia
6 1 1.15 1.4 1.5
poreuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 38/50
Długości zakładu — przykład
——
i [B
i 1 |
; - L ! 1 c
; : i ——— D
| = i JE
|—-e----|-|--.,
065% | 0655
I A I
e,
A - rozważany przekrój B - pręt I C - pręt II D - pręt III E — pręt IV
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek 8.8]
romzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 39/50
Zasady łączenia zbrojenia na zakład (1)
1. Zakłady prętów należy kształtowaćtak, żeby:
e zapewnić przekazywanie sił z jednego pręta na drugi,
e wykluczyć rozłupywanie betonu w strefie zakładu,
e wykluczyć duże rysy mogące wpłynąć na jakość konstrukcji.
2. Zakłady prętów powinny być:
e zwykle przesunięte względem siebie i nie powinny być umieszczane
w obszarach wysokich naprężeń;,
e zwykle w każdym przekroju rozmieszczone symetrycznie.
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.2]
ŚW)
pourrtchuika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 40/50
GDAŃSKA
Zasady łączenia zbrojenia na zakład (2)
3. Rozmieszczenie prętów łączonych na zakład powinno być zgodne
z rysunkiem 8.7 normy PN-EN 1992-1-1 (patrz dalsze slajdy):
e Mierzona wzdłuż prętów odległość między dwoma sąsiednimi za-
kładami powinna być nie mniejsza od 0,3 długości zakładu k
* Odległość w świetle między prętami łączonymi na zakład powinna
być nie większa niż 46 i 50 mm, w przeciwnym przypadku długość
zakładu należy zwiększyć o długość równą odległości w świetle
między prętami
e Odległość w świetle między najbliższymi prętami sąsiadujących za-
kładów nie powinna być mniejsza niż 26 i 20 mm.
4. Jeżeli warunki (3) są spełnione, to w połączeniach rozciąganych
można łączyć na zakład 100% prętów pod warunkiem, że wszy-
stkie pręty są ułożone w jednej warstwie. Jeżeli pręty są rozmiesz-
czone w kilku warstwach, to udział prętów łączonych w jednym
przekroju należy zmiejszyć do 50%.
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.2]
rzez konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 41/50
Łączenie prętów na zakład — rozmieszczenie
> 03h 4d mm
<Ą
s r | 45 F;
1 =7
Ę a > 26
a RL |> 20 mm F;
<—
Fs ] 4 F;
[PN-EN 1992-1-1, Rysunek8.7]
Wszystkie pręty ściskane i pręty zbrojenia drugorzędnego (rozdziel-

czego) można łączyć na zakład w jednym przekroju.
po.receuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 42/50
Zakład — zbrojenie poprzeczne — rozciąganie (1)
1. Wstrefie połączenia na zakład należy stosować poprzeczne zbro-
jenie przenoszące poprzecznesiły rozciągające.
2. Jeżeli średnica 6 prętów łączonych na zakład jest mniejsza niż 20
mm lub w każdym przekroju udział łączonych prętów jest mniejszy
niż 25%, to można przyjąć bez dalszego sprawdzania, że każde
zbrojenie poprzeczne lub strzemiona, konieczne z innych powo-
dów, są wystarczające do przeniesienia poprzecznychsił rozcią-
gających.
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.4.1]
ŚW)
po.recwuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 43/50
3. Jeżeli średnica 6 prętów łączonych na zakład jest równa 20 mm
lub większa, to całe pole przekroju zbrojenia poprzecznego )| Ast
(suma pól wszystkich prętów równoległych do płaszczyzny łąc-
zonego zbrojenia) nie powinno być mniejsze od pola przekroju
poprzecznego Assingie jednego pręta łączonego na zakład (>. Ast
> As,single). Pręty poprzeczne należy ułożyć prostopadle do zbro-
jenia łączonego na zakład, pomiędzy tym zbrojeniem a powierzch-
nią betonu.
4 Zbrojenie poprzeczne wg (3) należy rozmieszczać na końcowych
odcinkach zakładu, jak pokazano na Rysunku 8.9 (a).
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.4.1]
2%
POLITEONIKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 44/50
M) Ast/2 >) Ast/2
l/3 ly/3
LJ Ś 150 mm F
F; >
Jeżeli w jednym punkcie łączy się na zakład więcej niż 50% zbroje-
nia i odległość a między sąsiednimi zakładami jest większa od 106%
(patrz Rysunek 8.7), to zbrojenie poprzeczne powinno składać się ze
strzemion lub prętów w kształcie litery U zakotwionych w betonie ota-
czającym przekrój.
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.4.1]
POLIEOŚIKA konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 45/50
Zakład — zbrojenie poprzeczne — ściskanie
Poza zbrojeniem określonym przez wymagania dotyczące prętów roz-
ciąganych należy dodatkowo na zewnątrz zakładu umieścić z każ-
dej strony po jednym pręcie zbrojenia poprzecznego, w odległościnie
większej od 46 od końców długości tego zakładu.
2 Ast/2 2 Asr/2
< 150 mm
> x||-— FE:

Fo. JIEIELI ITIL | du
+
46| lo/3 b/3 |46
[PN-EN 1992-1-1, 8.7.4.2]
poumeceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 46/50
Łączenie zbrojenia za pomocą łączników
roumzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 47/50
Minimalna wewnętrzna średnica zagięcia
e Pręty i druty
. Minimalna średnica wewnętrzna haków prostych
Średnica pręta haków półokrągłychi pętli
ó<16mm 46
ó> 16mm Tó
e Gięte zbrojenie spajanei siatki gięte po spojeniu

c . lub £
d > 36: Só
56
d < 3% lub spajane w strefie zakrzywionej: 206
Uwaga: jeśli spajanie jest wykonane zgodnie z EN ISO 17660 (Załącznik B), to wymiar
zagięcia przy spajaniu w strefie zakrzywionej można zmniejszyć do 56
[PN-EN 1992-1-1, 8.3]
roumzewuwa konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 48/50
Minimalne rozstawy prętów
Cs,min = max f6; dg + 5 mm; 20 mm)
dg — największy wymiar kruszywa
€s,min
+
€s,min
€s,min
poumzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 49/50
Literatura
1. M. Knauff. Obliczanie konstrukcji żelbetowych według Eurokodu
2, PWN 2018 [Rozdział 3, 54-84].
2. W. Starosolski. Konstrukcje żelbetowe według Eurokodu i norm
związanych. Tom 1, PWN 2015 [80-90, 100-187].
3. Materiały Centrum Promocji JakościStali (CPJS) [epstal.pl].
ŚW)
rourtewika konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Własności stali (zbrojeniowej) 50/50
POLITECHNIKA
GDANSKA
WYDZIAŁ INŻYNIERII LĄDOWEJ
1 ŚRODOWISKA
Zginanie
Jerzy Bobiński

Zginanie belki żelbetowej — idea
Przed zarysowaniem
w Z
Po zarysowaniu
rourzosura konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 2/88

Zginane przekroje żelbetowe — założenia
e pomija się wpływ sił poprzecznych
e obowiązuje zasada płaskich przekrojów
e odkształcenia zbrojenia i otaczającego go betonu są równe
( | 52
ay a
As2
As1
aał
b.
rzez konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 3/88

Fazy wytężenia przekroju żelbetowego
/ Xi ut, )
J M z] 7 xib|
Mia Mib Mila Milb (u

(e As1051, la (a As1051,/b (a As1051,Ila |As10s1,Ilb As1051.Ill
—- ——>
la Ib l la lib [I
porrtcuuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 4/88

Faza la — definicja
Założenie: beton — liniowa zależność w rozciąganiu
Zakres stosowalności: egr < 0.0005 -- 0.00010 (0.05 -- 0.10 mm/m)
rourtewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 5/88

Faza la — naprężenia w zbrojeniu
Naprężenie w zbrojeniu rozciąganym:
gg = Es€sq
Naprężenie w betonie otaczającym zbrojenie rozciągane:
Gę1 = Ecmćci
Definicja współczynnika ae:
Qe =—-—-
Es
Ecm
Uwzględniając <e1 = £s1:
Es
osi |= Ę., Eomest = QeEcmćci| = Qegci
cm
Analogicznie oso = aeoc.
rze konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 6/88

Faza la — przekrój zastępczy
AaeAs2
aa7 Z ©e — 1)A:2]
As2 x
ń L---—-—. -Jd-_-_- = --V__ -|-- - — — —.
As1
af _
b aeAs 1
[(ae — 1)As1]
Środek ciężkości przekroju (od górnej krawędzi):
x z 0.5bhż + Qe (Asi d + Ag2a0)
| bh + ae(Agi + Asz)
Moment bezwładności przekroju:
bxj b(h= x)?

"="gt" 8 + 0e (Ast (d — x)? + Asz (4 — 2)”
paurzcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 7/88
Faza la — sztywność
Em Es
660=
z agar —---—
Teo(tb) 87 =
Ezet = Qe(1+p(t,
1 + t, to)
Sztywność elementu obciążonego doraźnie:

B, — EcmJi
Sztywność elementu obciążonego długotrwale:
B,,+ = Ec,ettJi,eft
Środekciężkościprzekroju:
0,5bh2 + Qe.t (As1d + Ag282)
XI,t =
bh + ate, (Asi + As2)
Moment bezwładności przekroju:
bx,? b (h — xt)”
Jeff = + Qet (As: (d- xt)” + Ago (X, — 22)”)
3 "3
ra.mesua konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 8/88
Faza la — naprężenia i odkształcenia
Naprężenia: Dec
Me M 0c2
acc cc =
= —
"AJ Jg2s2 —
= QeJc2 = a - (41.7
Qe0c2 — —y Bol2)
M
Oct = j (h=x|) Gsi = Qegci = ae (d— x)
l Ocl
Oct
Odkształcenia:
ć _ Oce A= Bim Pra EE
cc = E- cz =€s2= = = =
Ecm Ecm Es
gy = FA gą —ig=SH. TH
ct = e ci=esi="pE_ = =
Ecm Ecm Es
parcia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 9/88

Faza la — siły
Siła przenoszona przez zbrojenie rozciągane:
Fgi = Gs1Ast = QeJc1 Asi = ci (QeAsi)
Siła przenoszona przez zbrojenie ściskane:
Fs2 = 9s2As2 = aeSczAs2 = 0c2 (WeAs2)
Siła przenoszona przez beton ściskany:

1
Fo = zbXI0ec
Siła przenoszona przez beton rozciągany:

1
F+= zb(h— X) gat
ŚW)
po.recwuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 10/88
Faza Ib — definicja
Założenie: beton — nieliniowa zależnośćw rozciąganiu
e
cc
Siła wypadkowa w betonie rozciąganym:

-h>x
F, = of oe(e(9)) dy
Zakres stosowalności: 0.0005 -- 0.00010 < egr < er
Uwaga: osi £ QeGci; dokładniej: os1 > QeJci
ourrtceuka
GDAŃSKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 11/88
Moment rysujący (1)
Założenie: ect = ec, (liniowa zależność dla betonu w rozciąganiu)
Odkształcenie rysujące: cr =
ay _— Ec2 = €s2
M. h NEM "ld
ŚW)
rourcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 12/88
Moment rysujący (2)
e Moment rysujący Mo, przy zginaniu:
Mer = fetm W
e Siła rysująca Ne, przy rozciąganiu osiowym:

Nor — fetmAc
e Siła rysująca N-, przy rozciąganiu/ściskaniu mimośrodowym:

fetm
lee 1
W. Ac
Ner
fetm
Ly
Ner
ferm
a
fctm
naa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 13/88

Faza Ila — definicja
Założenie - brak naprężeń w betonie rozciąganym
Ecce Occ
pourzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 14/88

Faza Ila — przekrój zastępczy
aeAs2
mp I Qe — 1)A52]
|x| XII
LoAso | |00200 -. -._|MEE

h © =
Asi
k e/1sl
Moment statyczny względem środka ciężkości przekroju zastępczego:

X
biz + aeAg2 (X— 82) — aeAsi (d — xy) = 0
b
zi + Ge (Asi + As2) Xil — Q'e (As2A2 + As1d) = 0
pourzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 15/88

Faza Ila - moment bezwładności
Wysokość strefy ściskanej:
2b
X = (- (Asz + As1) + Aa + Agi)? + R (As1d + Aż.)
b e
Zapis alternatywny (p4 = As1/(bd), pa = As2/(bd), 62 = a2/d):
xu=d |-0e (71 + P2) + Yaż (P+ + P2)+ 2ae(p1 + ózp3)|

Przekrój pojedynczozbrojony (p4 = p, po = 0):
xy=d porę (2 + pare) — Po

Moment bezwładnościprzekroju:
bój
Jl= 3 + 0e (Asi (d— x)? + As2 (X — 22)”)
poureeuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 16/88

Faza Ila — sztywność
Ec e
— Em Es
1+6(t, to)
Sztywność elementu obciążonegodoraźnie:
Bi = EcmJi/
Sztywność elementu obciążonego długotrwale:
Bit = EceftJll,eft
Środek ciężkości przekroju:
b
ZXiję
2 + Qet (Ast + As2) Xil.t — Qe,t (As2d2 + As1d) = 0 + X;
Moment bezwładnościprzekroju:
bx;Il,t 2 2
JIleft = 3 * %et (As; (d— Xq+) + As2 (Xi,t — az) )
rzez konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 17/88

Faza Ila — naprężenia i odkształcenia
Naprężenia: Odkształcenia:
1
pXII
occ = 7 €cc = OccE
JI Eem
M 1
Jęt = 0 i Ect = j, "6 -%.—
M
Js2 = Qe0c2 = Ga" (Xi — a2) €c2 — Es2 — 22 — Ss
Il Ecm Es
M Oci osi
Osi = QleJci = 7 (d — xy)
II © $ Ecm Es
ro.mzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 18/88

Faza Ilb
Założenie - nieliniowa zależność w betonie ściskanym
24 — Fo
As2 Fe
M h ema i
As1
ap —_— Fs1
b
Siła wypadkowa w betonie ściskanym:
Feb]oe(e(9))dy
h
ŚW)
pourcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 19/88
Mechanizmy zniszczenia — idea
e Zniszczenie kruche (brittle)
4 Ex
Ecc = Ecu2
Z "m €s1Es1 LE Eyd
(Gs1 < fyd)
e Zniszczenie ciągliwe "a

Ecc Ecu2
L - 7 p”-F
za > Fs1
Es1 > Eyd
72 (9s1 = fya)
raurzcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 20/88

Stan graniczny nośności(zginanie) — założenia
e hipoteza płaskich przekrojów
e współodkształcalność zbrojeniai stali
e beton w strefie rozciąganej nie przenosi naprężeń
e graniczne skrócenie betonu jest równe eeu2 (£cu3)
e przy stosowaniu dla stali zbrojeniowej wykresu o — e z półką nachy-
loną odkształcenia stali nie mogą przekraczać <ug
ay —
As2
(e h| |= s
As1
af a - -|-
bo,

Stan graniczny nośności — prawa materiałowe
e Stal zbrojeniowa
o
ba |-->
paurecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 22/88

Względna wysokośćstrefy ściskanej
Względna wysokośćstrefy ściskanej:
Efektywna względna wysokośćstrefy ściskanej:
— def _ X _
pourzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 23/88

Siły normalne w przekroju — wzory ogólne
Go] FE.
af =„| | | Xe = SxX |
As2 x =" Fe
Asi
af mm | JSRiORG RGG ERA SE - Bi
Wypadkowasiła ściskająca w betonie:

Fe = SFEbdfcg
Siła wypadkowaw zbrojeniu rozciąganym:
Fs1 = As10s1
Siła wypadkowa w zbrojeniu ściskanym:
Fs2 = As220s2

Równania równowagi — wzory ogólne
Sumasił normalnych:
)F=0:Fz — Fo Fzo =0
Suma momentów względem zbrojenia rozciąganego:
), M(As1) = 0 : M = FeZe + Fsz (d — az)
Suma momentów względem zbrojenia ściskanego:
). M(As2) = 0 : M= Fzq (d — a2) — Fe (Xc — az)

Suma momentów względem siły wypadkowej w betonie:
) M(Fe) = 0: M=Fx (d— Xe) + Fsz (Xc — az)
=
roumeceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 25/88
Odkształcenia i naprężenia w zbrojeniu (p. pozioma)
Odkształcenia w zbrojeniu rozciąganym: Ecu2
2%
d- x + x| 8
€s1 = Ecu
x d
Odkształcenia w zbrojeniu ściskanym:
Es1
X—ao at *
€s2 — k Ecu
Naprężenie w zbrojeniu (s = es1 lub es = ego)
Eses €s<Ey fyd

a(es) = £ f. > k yd” E
yd Es 2 Eyd s
Oznaczenia: rozciąganie os; = os (£s1), Ściskanie os2 = os (Es2)

Uwaga: zasadniczo wielkości dodatnie (decydują założone zwroty sił)
ŚW)
paurzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 26/88
Siła wypadkowa w betonie ściskanym
e Zależność „prostokątna” nfed
e siła Fo: SĘ Jee
Fo = bXefrtfcd = (X0) £ (bdca) di

e wymiar xc: Sx
zadan
X. = 0.5Xęq = (0.54) x
e Zależność „paraboliczna”
e siła Fo:
SF X
omudnawai
F.= (7) slbdo)

_(xtn
x
Ę
(
I—
e wymiar x: Sx
aw
2xSF+nN
ZX
% 2sr (n+ 2)
ŚW)
raurecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 27/88
Mechanizmy zniszczenia — przypadki
1. w zbrojeniu rozciąganym osiąga się odkształcenia graniczne, a w
strefie ściskanej odkształcenia nie przekraczają <c2 (naprężenia w
betonie nie osiągają fg)
2. w zbrojeniu rozciąganym osiąga się odkształcenia graniczne, a w
strefie ściskanej odkształcenia (maksymalne) są zawarte pomię-
dzy ec2 A Ecu2
3. w zbrojeniu rozciąganym osiąga się granicę plastyczności (przy
odkształceniu mniejszym) od granicznego, a w strefie ściskanej
osiąga się odkształcenia graniczne <cu2
4. w zbrojeniu rozciąganym nie osiąga się granicy plastyczności, a w
strefie ściskanej osiąga się odkształcenia graniczne e-,2
Stal z półką poziomą- tylko warunki 3 i 4.
ŚW)
roureewiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 28/88
Graniczna wysokośćstrefy ściskanej(1)
pauricyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 29/88

Graniczna wysokośćstrefy ściskanej (2)
X ŚXjim > Es 2 Eyd * Ts = tyg
X > Xlim > Es < Eyd © |Ts < fyd| zbrojenie nie jest
w pełni wykorzystane
Graniczna względna wysokośćstrefy ściskanej:
_ Xlm _ €cu2
Ślim = _- =———7—
g Ecu2 cu2 + td
E;
Efektywna graniczna względna wysokośćstrefy ściskanej:

X, ff, li AX €cu2
Śefr,lim = d 7 = —= = Aćjm = NF
d fyd
Ecu2 F E_
Ss
Dla stali f,, = 500 MPa i betonu f- < 50 MPa: Ceyr.im = 0.493
poureyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 30/88

Graniczny przekrój zbrojenia
Założenie: ć = Ćjjm (Śetr = Śeft.lim) RÓWNanie równowagi sił:
M F=0:Fe—Fsi = 0 + ĆjjmSFbdfgg — Ast,limfyd = O
Graniczny przekrój zbrojenia (zależność ogólna):

bdfog = SF Ecu2 fd bd
Ast. lim = ŚlimSF fyd
Graniczny przekrój zbrojenia (wersja uproszczona, SF = A7):
f
f e
As,lim = Getimp bd = A
58
——
Es
—————-
Pim
Beton C20/25: p4 jm = 1.51%, Beton C50/60: p4 jm = 3.78%.
paureewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 31/88

Zbrojenie minimalne As+ min (Nośność)
W elementach zginanych bez udziału siły podłużnej pole przekroju
zbrojenia rozciąganego nie może być mniejsze niż wynikające z porów-
nania nośności przekroju żelbetowego w fazie Il z nośnością przekroju
betonowego w fazie |, obliczoną przy założeniu, że naprężenie w be-
tonie na krawędzi rozciąganej osiąga wartość:
Jer = 1,3łetm
[PN-B-03264:2002,4.8]
Pole powierzchni zbrojenia minimalnego:
As min = max
0,2647 będ
fyk
0.0013b;d
[PN-EN 1992-1-1, 9.2.1]
POLONIA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 32/88

Zbrojenie minimalne As min — wyjaśnienie
Momentzginający przed zarysowaniem (fazaI, h= 1.10):
,
MĘ) = gbhłfam 5b(1.10)? tam
1
Moment zginający po zarysowaniu (fazaIl, Zo = 0.8):

MĘ) z Agi minfyk0.8d
Porównanie momentów:
1.21bd7fqm
my = MĘ > As1 min = 6.0 adfy =
: M
a1 fetm
ŚW)
pourzewiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 33/88
Naprężenia w stali - przejście między fazami I II
01 [MPa]
4
600
—- faza |
500 —-faza II
400
300
200
100
0 > Psi
0.00 0.01 0.02 0.03 0.04
rouricyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 34/88

Przekrój prost. pojedynczo zbrojony — wymiarowanie
Ac
(e |le
Asi
Wielkość poszukiwana: As; + wielkość nieznana: x (6)

Równanie równowagi momentów względem siły w betonie F;:
) M (Fo) = 0: Męg = SFbxtzg(d — Sxx)

—— ><
Fe Xc
pourcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 35/88

Wysokośćstrefy ściskanej i pole zbrojenia
Wykorzystując zależność x = £d po przekształceniach:
1
2 "aa M
=0
ś sx* * SFSxbd? fg
€ | |- -(35)z,]. u Mea
- 25x SF - bdźfa
Równanie równowagi sił normalnych (as1 = fyg):
)F=0Q: Agityd = GSpbdfgg +> As = seba

yd
Dla modelu „uproszczonego” (SF = A7, Sy = 0.54) i śęg = AG:

bdnt, M
śetf=1l-vl— Zle, Asti = ża, left = RE
yd 1lcd
pourzesua konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 36/88

Ograniczenie momentu zginającego
Zbyt słaby przekrój (pierwiastek z liczby nieujemnej):
2Sx
1 —— SF R MEd <q.
—
= Enz 048 m z SF T„2 cd
-——bd'f,
Dla modelu uproszczonego:

1 — Żlę > O © Hg < 0.5 © Męg < 0.5bd"nfog
Zbyt słaby przekrój (maksymalna wysokośćstrefy ściskanej):
ć<1+>u<Sp(1 — Sx) $ Mpa < Sr(1 — Sx)bd?feg
——— "uć
Himax max
Dla modelu uproszczonego:

Geff < A + lg < A(1 — 0.5A) $ Mpa < A(1 — 0.5) bdźnfog
——pmn pł
Heff,max Mmax

Przekrój przezbrojony
Warunek: € > Elim (Śetr > Śeft,lim) => Ts1 < fyd
Odkształcenie w zbrojeniu rozciąganym (dla przypomnienia):
| =£ € albo <sgi s1 =
A — Śeff
Es1 = ć cu2 Gefr Ecu2
Siła wypadkowaw zbrojeniu rozciąganym:

1 —
Fs1 = Asi9si = As1Es€si = As1Es ć "p
Warunek równowagi sił normalnych:
_ 2
SUF=0:AsE; ć Ś Ecu2 cu2 — $SFDdlc
śSFbdf,d = 0 > Asi si £_ SEbdfeq
= ——
1-6 Esecu2
Dla modelu „uproszczonego”(SF = AN)i Śęrr = AG:

EE bdntca
Asi =
A — Śetr Es€cu2
paurzcyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 38/88

Algorytm — wersja ogólna
Szukane Asi Ast ,prov 2 max (As1, Ast min)
Przekrój
zbyt „słaby”
romzewuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 39/88

Algorytm dla modelu „uproszczonego”
Szukane Asi Agi ,prov > max (As, As1 min)
A-— Śefr
Ger Ecu3
cu.
Przekrój
zbyt „słaby”
rourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 40/88

Zależność moment zginający — pole zbrojenia
P1
4
0.15
0.10
0.05
- Mega
0.10 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 bdfea
ourzewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 41/88

Przekrój prost. pojedynczo zbrojony — nośność
Wielkość poszukiwana: Mpy + wielkość nieznana: x (£)

Agf
).F=0Q: Asifyd — SFębdfeg=0>£= SEbd
) M(Agi) = 0: Mpa = SFELdtyg (1 — Sx4)
paurzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 42/88

Przekrój przezbrojony(1)
Warunek:
Agi lyd ŚlimSF bdfcg
im > A ——
A's1,lim
Odkształcenia w zbrojeniu rozciąganym (asi < fyg):
E s1 = 1-
€ żę cu2
Równanie równowagi sił normalnych:
X F=0: Asz Śeau2 — ESpbdfzj = 0

1—
Równanie drugiego stopnia (po przekształceniach):
——-€ +£-1=0
Ast Estaa ś
pourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 43/88

Przekrój przezbrojony (2)
= 4
K KĄŻ
— K
Agi Esecu2
KĘ FE
$=-z" (z) * SFbdfzg
). M(As1) = 0 : Mgg = ŚSFbdteg (1 — Sxć)

Przybliżona (z niedomiarem) nośność Mgęy:
Mpa > ĆlimSFbd'fga (1 — Sx€lim)
pourzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 44/88

Model „uproszczony”
Przekrój nieprzezbrojony (Ser < Śefr.lim):
ć Agi hyd
ef bdnicd = Mpa = £etbdnfga (1 — 0.5Ćeyr)
Przekrój przezbrojony — względna wysokośćstrefy ściskanej:
Koń
Śe=——5 +
Ke)”
(22 + AKęt,
—_ Ast Es€ou2
Kett = bdnfog
Przekrój przezbrojony — nośność dokładna:
Mpa= Śerrbd”nfeg (1 — 0.SEerr)

Przekrój przezbrojony — nośność przybliżona:
Mpa > Śeft.limbd"ntea (1 — 0.SGerr_iim)
zeza konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 45/88

Algorytm ogólny dokładny
Szukane Męa
f
Ast,lim = ŚlimsF bd z”
cd
Mpa = ćspbd?feg (1 — sx€)
pourrtcuuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 46/88

Algorytm przybliżony dla modelu „uproszczonego”
Szukane Męy
|
= Asi fyd
Gem = Hdnfa
Mpa = Getrbd”nfea (1 — 0.5€err) Mpa= Ceff,limbdqfeg (1 — 0.5€efr lim)
ro.mzeuwa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 47/88

Zależność pole zbrojenia — nośność
> P1
0.02 0.04 0.06 0.08 0.10
orzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 48/88

Przekrój podwójnie zbrojony — idea
Przekrój pojedynczo zbrojony, gdy wysokość strefy ściskanej x prze-
kracza wysokość graniczną Xijm:
e niesygnalizowany mechanizm zniszczenia
e niewykorzystane naprężenia w zbrojeniu rozciąganym
e strefa ściskana przekroju zginanego jest za słaba
Rozwiązanie: zastosowanie zbrojenia także w strefie ściskanej

e wysokośćstrefy ściskanej x nie przekracza wysokościgranicznej
strefy ściskanej xm.
e wzmocnienie strefy ściskanej przekroju zginanego
ŚW)
po.irtewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 49/88
Przekrój podwójnie zbrojony — wymiarowanie
aj —
(e „LL As2
Asi
af m -|-
bo
Wielkości poszukiwane: As;, Asz + wielkość nieznana: x (6)

Założenie: € = ćjm
pourcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 50/88

Pole zbrojenia ściskanego i rozciąganego
Suma momentów względem zbrojenia rozciąganego (as2 = tyg):
) M(Ast) = 0 : Meg = Asztyg (d — 22) + EimSFbd?fgg (1 — SxEim)

Stąd pole zbrojenia ściskanego(co się stanie, gdy As2 < 07):
Ag = Męa — ĆlimSFbd?fga (1 — SxĆlim)
tyg (d — a>)
)F=0Q: Agityd — Aszlyd — ŚlimSF bdfgg = O

Stąd pole zbrojenia rozciąganego:
fed
Ast = ŚlimsFbd<— +As2 > Ast,min
fyd
|=
Asi lim
rourzosuxa konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 51/88

Zależności dla modelu „uproszczonego”
Suma momentów względem zbrojenia rozciąganego (as2 = tyg):
* M (Asi) = 0 : Męa = Asefya (d — 82) + Eefr,imbAnfeg (1 — 0.S€errim)

Stąd pole zbrojenia ściskanego:
Męa — £ef.imbAŻnNtca (1 — 0.5Gefr.im)
As2 =
tyd (d — a>)
9 F=0: Asi lyd — Asafyd = Śeft.imŁdnto =0

nfcd
Asi = Śeff,iimba- r" +Ags2 > Asi min
yd
—-—6ę—
Agi „lim

Bardzo „złośliwy” przypadek dla wnikliwych
Osiągnięcie granicy plastyczności w zbrojeniu rozciąganym — zawsze.
Nieosiągnięcie granicy plastyczności w zbrojeniu ściskanym:
_ Ślim — 52 < Eyd © 02 > lim (: - ze)

e
_—
€s2
Ślim Ecu2 Ecu2 TF €yd
Przykład: h = 0.30 m, a; = © = 0.06 m + 6» = 0.25 > 0.234
Konsekwencja: modyfikacja wzoru na As>:
A. s2
— MEd — SFElimbd?fgg (1 — SxĆim)
p—
Eses2 (d = a>)
Dla modelu „uproszczonego”:
Av = Mea — Śeft,limbA?Ntca (1 — 0.SĆerr,im) a= Śeft,lim — AÓ2

$ Eses2 (d — 42) 8 Śeff,lim
porzcwuka konstrukcje betonoweI, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 53/88

Optymalizacja zbrojenia w przekroju podwójnie zbr.
P1 + P2
4
—- let = 0.2
0.15 — le = 0.3
Hefr = 0.4
0.10
0.05
0.00 > Ceff

0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7
—0.05
porcwuxa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 54/88

Przekrój podwójnie zbrojony — nośność
ay _——
(a. | AL As2
As1
af a - -|-
Wielkość poszukiwana: Mpa + wielkość nieznana: x (6)
rourecyura konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 55/88

Przypadek standardowy (przypadek C)
Równanie równowagi sił normalnych (as1 = 0s2 = fyg):
),F=0Q: Agifya — Aszfyg — ŚSFbdfgg = 0
Stąd względna wysokośćstrefy ściskanej:
— (Asi = As2) tyd

ś Spbdleg
Równanie momentów względem zbrojenia rozciąganego:
), M(As1) = 0: Męa = GSFbdteg (1 — Sx) + Aszfya (d — 22)
potrzcsuxa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 56/88

Przekrój przezbrojony (przypadek D)
Naprężenie w zbrojeniu rozciąganym (asi < fyg):
l—€ Lima |
Gg1 = Es£cu2 = Es Ecu2 = ć Es€ cu2

1 —
M F=0Q: As ć TE — Asafyd — $SFbdlgg = 0
Równanie 2-go stopnia (> £ = b/a+ 4/ (b/2a)? — c/a):
$ (SFbdicg) +$ (Aszfyd + Asi Esecu2) + (—As1Esecu2) = 0

mm NN
a b c
VS. M(As1) = 0: Mga = ŚSpbd"teg (1 — Sxć) + Asztyg (d — az)
ŚW)
ro.rzenuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 57/88
Naprężenia w As2: |os2| < łya (przypadek B)
Naprężenia w zbrojeniu ściskanym:
—50 — 50
gs2 = Es€s2 = E;Ś ć eat = ś ć * Es£ou2
Uwaga: gdy ć < 02, naprężenie oso zmienia znak!

5
VF=0: Asd — Asz3 q Eueaie — €SFbdfeg — O
Równanie 2-go stopnia (> ć = b/a+ +/(b/2a)? — c/a):
g? (srbafzg) +6 (As2Es€cu2 — Agi fya) + (—02As2Esecu2) =0
A , a
a b c
Suma momentów względem zbrojenia ściskanego:
>, M(As2) = 0 : Mpa = Asifyd (d — 22) + ESpbdfeg(62 — Sx$)

pourzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 58/88
Naprężenia w As2: os2 = —łya (przypadek A)
W zbrojeniu As osiągnięta jest granica plastyczności w rozciąganiu!
Równanie równowagi sił normalnych (as1 = fyg, s2 = —tyd):
3, F=0: Agtfyg+Asztyg — $SFbdfeg = 0

Stąd względna wysokośćstrefy ściskanej:
= (Ast +As2) fyd
Równanie momentów względem zbrojenia rozciąganego:
)_ M(As) = 0 : Mpa = ESFbdfeg(1 — Sx€) —Asztya (d — 22)

Alternatywnie:
). M(As2) = 0 : Mpa = Astfya (d — 22) + $SFbdfg (62 — Sx8)

Odkształcenia graniczne w zbrojeniu ściskanym
Warunek na osiągnięcie granicy plastyczności w ściskaniu:
Śs2c — 02 Ecu2
Es2 = ——-Eu2 2 Eyd © Śs2c 2 02— ———
Śs2c Ecu2 — Eyd
Przykład: h = 0.50 m, a; = 62 = 0.05 m + ćs2c = 0.293

Warunek na osiągnięcie granicy plastyczności w rozciąganiu:
Śs2t — 02 €cu2
Es2 = Ecu2 Ź —Eyd = Śszt Ś 02
Śs2t Ecu2 + Eyd
Przykład: h — 0.50 m, a; — a — 0.05 m + €ga; — 0.069

Kryteria wyboru przypadku (1)
Dolna granica przypadku A (asi = fyg, 9s2 = —fyd)
(As1 + Aso) tyd f,
£= = ćs2t > Asi + As2 = ŚserS bd”
SFbdfca
—
Asz ylt
Dolna granica przypadku C (asi = Gs2 = tyg):
z RE
(Asi = As2) fyd
SFbdf-g = Śs2c > Agi s1 — Aso s2 = GszcSFbd2"
Śs2c F
ted
fed
—G—
Asz,ylc
Górna granica przypadku C (asq = os2 = fyg):

tod
Ś =I = Ślimti => Ast — Ag s2 = ŚlimSF
(Asi = Ag2) tyd
Spbdfyy ćjmSFbd"
ta
|_—="—=—
Agi „lim
pouricyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 61/88

Kryteria wyboru przypadku(2)
Przedziały z uwagi na wysokość względną:
PrzypadekA (0s1 = fyg,0s2 = —fya) : ŚŚ Śs2t
Przypadek B (as4 = fyg, |9s2| < fyg) : Śsat <Ś Ś Śs2e
Przypadek C (asi = lyd;0s2 = fyd) ! Śs2c <Ś< Ślim
Przypadek D (as1 < fyd, sz = łyd) : Ślim <$<1
Przedziały z uwagi na zbrojenie:
Przypadek : Asi + As2 £ As2.ylt

Przypadek B : Asz.ylt < Asi + As2
Asi — As2 £ As2,yle
Przypadek c : Aszyle < Asi — As2 Ź Ast, lim
Przypadek D : As4 jm £ Ast — As2
ŚW)
pourzewiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 62/88
Zależności dla modelu uproszczonego
Przypadek A:
Aq + Ag) f,
Śeff = jc te, Mpa = Asifya (d — 82)+£errbd”ntcg (62 — 0.B<eqr)
Przypadek B (a = bdnfeg, b — bez zmian, c = —0>AAĄs>Esecv2):
Mpa = Astfya (d — 82) + Eerrbd?nfeg (62 — 0.5Eeyr)

Przypadek C (standardowy):
ć — (Asi — As2) fyd

« bdnfzg „ Mpg = Gerrbdntca (1 — 0.S£eyr) + Aszfya (d — a2)
Przypadek D (a = bdnfeg, b — bez zmian, c = —AAsgoEseu2):
Mpa = Śetrbdnfga (1 — 0.S£eyr) + Aszfya (d — a>)
rourzosuxa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 63/88

Wzory przybliżone dla modelu „uproszczonego”
Uwaga: śe; — obliczane dla przypadku C (standardowego)
e Przypadki A i B (śęy < 282/0)
Przybliżenie: siła Fo działa w osi zbrojenia As>:
Mpa % Agi fyg (d — 82) + Śęyry bd > „DGefr)
* Przypadek D (że> Śetr.iim)

Przybliżenie jak dla przekroju przezbrojonego:
Mpa > Gefr.limbdntca (1 — 0.S<ef,iim) + Aszfya (d — 82)
ŚW)
rourzosua konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 64/88
Model „uproszczony” — porównanie
Mpa Mpa
4 2
0.040 79 8 050 7
0.48
0.038
0.46
0.036 0.44
GWEN 0.42
0.034
0.40
0.032 0.38
0.36
—----..>>>— (l P2/pP1
02 0.4 0.6 08 1 0.2 0.4 0.6 0.8
o.rzewiika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 65/88

Szerokość efektywna półek (1)
poumzcuiuka
GDAŃSKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 66/88
Jeżeli nie wymaga się wielkiej dokładności, to w obliczeniach kon-
strukcji można przyjąć, że szerokość belki jest stała wzdłuż całej roz-
piętości.
Miarodajna jest wartość odpowiadająca przekrojowi w przęśle.
Definicja lg:
A
k h „e b R l |
0.854 0.15(4 +b) 0.7h 0.15b + b
rourzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 67/88

l b
bę; = 0.2b;, + 0.1, < min £0.2k; b;ł = bę = 3% Derr.i + b, < b

Rodzaje przekroju teowego
Uwaga: analiza TYLKO dla modelu uproszczonego (prostokątnego)
e przekrój pozornie teowy
e przekrój rzeczywiście teowy
Przekrój pozornie teowy — warunek (moment płytowy):
Mea £ Mpi = FcZe = betrhęnfca (A — 0.5hy)

bet
MEa
As1

Przekrój pozornie teowy
Algorytm jak dla przekroju prostokątnego o szerokości Dy
bet
MEai
: As1
Względna wys. strefy ściskanej (suma momentów względem 43):

M
Śef="1-vl— Zle ŹŚeflim, Left = BETI
effO"1 lcd
Pole zbrojenia rozciąganego (suma momentów względem siły Fo):
Asi = Me d = —— —— Me
—2 a 2—
——dl IDO Agi
st
=
def
nfoa > Au /1s1,minmi
ŚęrrbA fyd —
s Zołyd (1 —0 .5 gr r) yg
rzeka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 70/88

Przekrój rzeczywiście teowy - podział momentów
Fe,
c, ż. F>.
* Xeff | + —
= + :
Fs1,1 MEd,2 As1,2 Fs1,2
(e Asi
| Ma, As1,1
a — | —
Podział momentów zginających:
Mea = MEa1 + Mgd2

Moment zginający MEg1 w półce:
Mea, = (err — bw) hę (d — O.Shy) nfca

Moment zginający Meg.2 w środniku:
MEa,2 = Med — MEa,1 = MEa — (bet — bw) hę (d — 0.Shy) nfęg
ŚW)
Zbrojenie z uwagi na moment Mpa
MEa,1 d
As11
>. F=0Q: Asi,tfyg — (berr — bw) hynfod = O
Stąd pole zbrojenia Asi 1:

ń
Ast. = (ben — bw) hr7E yd
rourcyiuka konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 72/88

Zbrojenie z uwagi na moment Mga2
MEd,2 Lo 4 h
As1,2

ME.
śef=l-—vl— Zle ŚŚef,lim, Left = 5
bwdn td
Pole zbrojenia As4.2 (równanie równowagi sił normalnych):
bwdn(,
),F=0: Ast 2fya — Gerrbwdnfęg = O + Ast.2 = a
y
ŚW)
pourecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 73/88
Przekrój przezbrojony
Warunek:
Śett > Śefr.lim > 9s1 < fyd
Naprężenia w zbrojeniu rozciąganym:
A — Get
ggi = Es€si = Es Ecu3
Śeft
),F=0: AsEs A — Get Ecu3 — [(berr = bw) hę + Śerrbd] nfęd = 0

Śeff Z
Fe1+Fe,2
Agi = —[(beqr — bw) hę + Gerbd] Enfed

A — Geff s€cu2
pouirtewika konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 74/88

Przekrój teowy pojedynczo zbrojony — nośność(1)
Założenie: przekrój pozornie teowy
befr
d
Męga
Asi
Warunek równowagi sił normalnych:

Agi fyd
),F=0Q: Agityg — betrXetnfed = O => Xe = <h
Detrnicd
Nośność przekroju (z sumy momentów względem As):
M, M(Ag1) = 0 : Mpa = betrXetrfed (d — 0.5Xeqr)
pourzcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 75/88

Przekrój teowy pojedynczo zbrojony — nośność(2)
Założenie: przekrój rzeczywiście teowy
hr | |=
(a Loo] s h|---
Wysokość strefy ściskanej (warunek równowagisił normalnych):

_ Astfyd — (bet — bw) hęntca <Gori
eff bwdnha
dnfea — Seff,lim
Nośność przekroju (suma momentów względem zbrojenia As):

Mpa = (bet — bw) hntca (A — 0.5hy) + Ser (1 — O.S$eyr) bw dhfca

Przekrój teowy przezbrojony (1)
Warunek:
Śeft > Śeft.lim => Tsi < fyd
Naprężenie w zbrojeniu rozciąganym:
A-—6 A-6
gs1 = Esćs1 = Es Śed = Es€cu3 et
Śeff Śeff
Q,F=0: AsiEsccua A — ef
— (betr — bw) hmfeq —Śetbwdnfeg = O
pz
Fot

Przekrój teowy przezbrojony (2)
Równanie 2-go stopnia:
cy bwdntod FŚertr (Fei + Asi Es£cu3) + (—NAs1 Esecu3) = 0
Stąd efektywna wysokośćwzględnastrefy ściskanej:
Żeft = Sa
2a
+ (2)
2a
zaa
Nośnośćprzekroju (suma momentów względem zbrojenia As):
Mpa = (Ber — bw) hentca (d — 0.5h;) + Śeyr (1 — 0.SŚeyr) bwdr]fca

Wzór przybliżony:
Mpa > (bet — bw) himfea (d — 0.5hy) + Śer.iim (1 — 0-S$err,im) bw dnfoa
ŚW)
raurzcyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 78/88
Przekrój teowy podwójnie zbrojony - wymiarowanie
bet
As2
Męa SZ
Asi
bw
Poszukiwane: As, Asz + niewiadoma Gp
Założenie: Ger = Śefflim
pourzcyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 79/88

Podział momentu zginającego
1) moment „w płycie” — przekrój pojedynczo zbrojony
2) moment „w środniku” — przekrój podwójnie zbrojony
Fc, F
_— EE — c,2
As2 ze As +--
(i As
— MEd,1 Asi,1
— Fs1,1
— Med,2 As1,2
—
Fs1.2
—
Moment zginający Mgg1 w półce:
Mea,1 = (bet — bw) hę (d — 0.Shy) nfgg

Moment zginający Mga.2 w środniku:
MEa,2 = Mea — MEd,1 = Mea — (bet — bw) hę (d — 0.Sh;) nfgg
ŚW)
Pole powierzchni zbrojenia
Suma momentów w „Śśrodniku” względem zbrojenia rozciąganego:
). M(As1) : Med2 = Śef.imbwa? (1 — 0.S£eqiim) nfed + Aszfyd (d — a2)

Stąd pole zbrojenia ściskanego:
Mec2 — £efr.limbwd? (1 — O.Serrlim) nfca

Agi =
fya ((d — a>)
Równowagasił w przekroju (sumaryczna):
),F=0:Fs = Fs2 + Fot + Fez

Asi = As2 + |(ber — bw) hr + Śefr.imbwd|] fed

to
y
pourzeuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 81/88

Przekrój teowy podwójnie zbrojony - nośność
befr
As2
Męa |= =
As1
Krok 0: przekrój pozornie teowy/rzeczywiście teowy

Krok 1: warunek równowagi sił normalnych = Seg
Krok 2: suma momentów względem zbrojenia As1/As2 > Męg
ŚW)
rourecsiura konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 82/88
Przekrój teowy podwójnie zbrojony - sytuacje
Możliwe sytuacje:
hę < Śefr,szcd hr> Śefr,s2zed
A— A—
p Śeff ,s2t p Śeff,s2t
B-p 3=P
Ć -p ŚefF ,s2
eff ,s2c
B —
" Śeff,s2c
c-r Cr
Śeff„lim Śeff,lim
D—r D—r
p — pozornie teowy (b = bę), r — rzeczywiście teowy(b = b)

A -0s1 = lyd; 7s2 = —fyd B—0s1 = UŻE |os2| < tyd
C - og = flyg, 0s2 = yd D— ogi < fyd: Ts2 = tyg
ŚW)
roumzeuxa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 83/88
Informacje dodatkowe
e Minimalny rozstaw prętów zbrojenia (w poziomie i pionie):
b
S=max$4 20mm
dg +5 mm
Q — maksymalna średnica pręta

dg — maksymalny wymiar ziaren kruszywa
[PN-EN 1992-1-1, 8.2]
e Minimalna średnica prętów zbrojenia głównego:
e pręt rozciągany: 8 mm,
* pręt ściskany: 12 mm,
e Maksymalny rozstaw strzemion dla prętów ściskanych:
Smax £ 156
[PN-EN 1992-1-1, 9.2.1.2(3)]
rnzeza konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 84/88

Rozmieszczenie prętów górnych w przekroju teowym
Eurokod 2 Leonhardt
[PN-EN 1992-1-1, 9.2.1.2(2)]
ŚW)
rourcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 85/88
Wysokość użyteczna przekroju zginanego
Płyty Belki w przęśle Belki nad podporą
l !
1 l
i 1 l I
NA L ——J
ŚW)
rourzosuxa konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 86/88
Długość obliczeniowa
Określenie długości obliczeniowej: leg = lh + a4 [+82]
a) elementy swobodnie podparte b) elementy ciągłe c) podpory uznane za utwierdzenie
ai = min f0.5h; 0.5t) a; = min £0.5h; 0.5t) a; = min f0.5h; 0.5t)
JP [p i ;
raj
«ee
bo! | la]
14 ra,
bo! ii |»
i
! let ; i lęrr ! ią ho!
-)---1-1 i|-—' e|"—
-1--1--1- 1
i ler i
t t js ———
t
—]
d) podpora z łożyskiem e) wspornik
/ oś środkowa ai = min f0.5h; 0.5t)
——————--
: ' JP i |h
O——, r i
'a b ! | a ln
40 ra
i le | !e—|-——
let
—=Ę—.
11-11. i -1o-a--12
zzz
t
pourrtcuuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 87/88

Literatura
1. M. Knauff. Obliczanie konstrukcji żelbetowych według Eurokodu
2, PWN 2018 [Rozdziały 6 i 7, 169-220].
2. M. Knauff, A. Golubińska, P. Knyziak. Tablice i wzory do pro-
jektowania konstrukcji żelbetowych z przykładami obliczeń. PWN
2014 [Rozdział 10, 138-163].
3. J. Pędziwiatr. Wstęp do projektowania konstrukcji żelbetowych wg
PN-EN 1992-1-1:2008. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne
2010 [Rozdział 3, 38-56].
4. A. Łapko, B. C. Jensen. Podstawy projektowania i algorytmy obli-
czeń konstrukcji żelbetowych. Arkady 2005 [Rozdział 4, 63-141].
rnszeza konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Zginanie 88/88

POLITECHNIKA
GDAŃSKA
WYDZIAŁINŻYNIERIILĄDOWEJ
SRODOWISKA
Stan graniczny użytkowalności —rysy
Jerzy Bobiński
konstrukcje betonowe l, rok akademicki 2020/2021

Wprowadzenie
Konstrukcja musi być sprawdzona metodą stanów granicznych użytko-
walności (SLS —ang. Serviceability limit states) w przypadku możli-
wości wystąpienia:
• Odkształceń mających wpływ na wygląd, komfort użytkowników
lub funkcjonowanie konstrukcji
• Drgań powodujących dyskomfort u ludzi lub ograniczających fun-
kcjonalną efektywność konstrukcji
• Uszkodzeń, które mogą niekorzystnie wpłynąć na wygląd, trwałość
lub funkcjonowanie konstrukcji
G OAKSKA
konstrukcje l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 2/36
Morfologia rys (1)
1. rozciąganie
2. zginanie
3. ścinanie
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalności —rysy 3/36
Morfologia rys (2)
4. skręcanie
5. przyczepność
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalności —rysy 4/36

Morfologia rys (3)
7. docisk
8. ruch pojazdów 9. skurcz
10. obc. termiczne (dojrzewanie betonu, słońce, materiał)
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalnc*ci —rysy 5/36
Warunek na szerokość rys
Warunek:
Wk Sr,max(Esm—scm) wmax
—szerokość rys
Sr,max — maksymalny rozstaw rys
—średnie odkształcenie zbrojenia (pod wpływem odpowied-
niej kombinacji obciążeń) obliczonym z uwzględnieniem
wpływu odkształceń wymuszonych oraz wpływu usztyw-
nienia przy rozciąganiu; uwzględnia się tu tylko przyrost
wydłużenia liczony od stanu, w którym odkształcenie be-
tonu (na poziomie, dla którego oblicza się Esm)jest zerowe
—średnie odkształcenie betonu między rysami
Wmax —graniczna szerokość rys
[PN-EN 1992-1-1, 7.3.4
G OANS*
konstrukcje betonowe l, rok akacErnicki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 6/36
Graniczna szerokość rys wmax[mm]
Elementy zbrojone i sprężone Elementy sprężone cięgnami
Klasa
z cięgnami bez przyczepności z przyczepnością
ekspozycji
Prawie stała kombinacja obciążeń Częsta kombinacja obciążeń
XO, XCI 0.4 0.2
XC2, XC3, xc,4 0.2
XDI, XD2, xsł 0.3
Dekompresja
XS2, XS3
Uwaga 1: Dla klas ekspozycji XO i XCI szerokość rys nie wpływa na trwałość, a
ograniczenia nałożono w celu zapewnienia akceptowalnego wyglądu. Jeżeli
nie stawia się wymagań dotyczących wyglądu, to ograniczenia te można
złagodzić.
Uwaga 2: Dla tych klas ekspozycji należy dodatkowo sprawdzić warunek dekompresji
przy quasi-stałej kombinacji obciążeń.
Ograniczenie nazwane „dekompresją” oznacza, że wymaga się, aby

wszystkie części cięgien lub ich kanałów były otoczone warstwą betonu
ściskanego o grubości przynajmniej 25 mm.
[PN-EN 1992-1-1, 7.3.1
GOANSĂA
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 7/36
Kombinacje oddziaływań (przypomnienie)
Charakterystyczna kombinacja oddziaływań:
Ed + Qk,l + t/'o,i• Qk,i
Kombinacja częsta oddziaływań:
+ •Qk,l+ EV2,i •Qk,i

21
Quasi-stała kombinacja oddziaływań:
+ • Qk,i
21
GOÂN"A
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 8/36
Współczynniki kombinacyjne (PN -EN 1990)
Odziaływania Ľ1
Kat. A: powierzchnie mieszkalne 0,7 0,5 0,3
Kat. B: powierzchnie biurowe 0,7 0,5 0,3
Kat. C: miejsca zebrań 0,7 0,7 0,6
Kat. D: powierzchnie handlowe 0,7 0,7 0,6
Kat. E: powierzchnie magazynowe 1,0 0,9 0,8
Kat. F: pojazdy do 30 kN 0,7 0,7 0,6
Kat. F: pojazdy do 160 kN 0,7 0,5 0,3
Kat. H: dachy 0,0 0,0 0,0
Obciążenie śniegiem H > 1000 m 0,7 0,5 0,2
Obciążenie śniegiem H < 1000 m 0,5 0,2 0,2
Obciążenie wiatrem 0,6 0,5 0,0
Temperatura (nie pożar) 0,6 0,5 0,0
GOANSKA
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalności —rysy 9/36
Proces tworzenia się rys
Pierwsza rysa
1
1
ct
Druga rysa Pierwsza rysa

2 1
p
2 1
act
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 10/36
Naprężenia w stali i w betonie
rmax rmax
G OANSKA
Strefa odprężenia sro
Warunek równowagi: ctm ctm
TÔTds A c fctm
TębTmSro A c fctm
act
Korzystając z faktu As
¯TmSr0 Acfctm
sro sro
Stąd długość strefy odprężenia sro:
ctm co
sro 0.25 kl
G ON' SKA
Maksymalny końcowy rozstaw rys wg EC2 (1)
5 (c + 0/2)
oś obojętna C —rozstaw rys (pręty rzadko)
B —powierzchnia betonu rozciąganego D —rozstaw rys (pręty gęsto)
E —rzeczywista szerokość rysy
Przypadek C: Jeżeli rozstaw prętów zbrojenia mającego przyczepność
przekracza 5(c+ 0/2), albo jeżeli w strefie rozciąganej nie ma zbrojenia
mającego przyczepność do betonu, to maksymalny końcowy rozstaw
rys:
Srmax = 1.3 (h - x)
Przypadek D: Jeżeli w strefie rozciąganej zbrojenie mające przyczep-

ność do betonu jest rozmieszczone wystarczająco gęsto (rozstaw nie
większy niż 5(c + 0/2)), to maksymalny końcowy rozstaw rys:
Srmax k3C + kl —
Pp,eff
konstrukt* l, rok 2020/2021 —Stał grank:zny użytkowalności —rysy 14/36

—średnica pręta
c —otulina zbrojenia podłużnego
kl —współczynnik uwzględniający przyczepność zbrojenia:
kl 0.8 —pręty żebrowane
kl 0.6 —pręty gładkie
—współczynnik uwzględniający kształt wykresu naprężeń:
k2 1.0 —czyste rozciąganie
0.5 —zginanie
k2 (El + —mimośrodowe rozciąganie:
El jest większym, a mniejszym z odkształceń na krawę-
dziach rozważanego przekroju (obliczonych przy założeniu, że
przekrój jest zarysowany)
k3 —współczynnik: 3.4
k4 —współczynnik: 0.425
konstrukt* betonowe l, rok aka&rnă 2020/2021 —Stan użytkowalnc*ci —rysy 15/36

Efektywny stopień zbrojenia strefy rozciąganej
As+ Ę?A'p
Pp,eff
AC eff
—pole przekroju zbrojenia leżącego w granicach Ac,eff

—pole przekroju cięgien sprężających leżących w granicach
AC eff
c,eff —efektywne pole betonu rozciąganego otaczającego zbroje-
nie lub cięgna sprężające
{1 —skorygowany (w zależności od średnic stali sprężającej i
zbrojeniowej) stosunek sił przyczepności
W przypadku braku cięgien sprężających:
Pp,eff =
Aceff
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalności —rysy 16/36

Efektywne pole betonu rozciąganego AC, eff
Belka zginana:
d
h
2.5(h - d)
f
hc,ef min
Płyta zginana:
f 2.5(h-d) h
d
hc,eff min
eff
Przekrój rozciągany:
f 2.5(h-d) d
.efr
eff =
mInI h/3 h
d
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalności —rysy 17/36

Skorygowany stosunek sił przyczepności Ęl
—stosunek sił przyczepności i stali zbrojeniowej

największa średnica prętów stali zbrojeniowej
0p —zastępcza średnica pręta
1.6x,Wp—wiązki
•75 wire—pojedyncze sploty 7-drutowe
1.20/'¯77e —pojedyncze sploty 3-drutowe
e
(/)wir —średnica drutu
Stosunek sił przyczepności Ę
Stal sprężająca Kablobeton, cięgna z przyczepnością

Strunobeton
< C50/60 > C70/85
Pręty gładkie Nie stosuje się 0.3 0.15
Sploty 0.6 0.5 0.25
Druty karbowane 0.7 0.6 0.30
Pręty żebrowane 0.8 0.7 0.35
Uwaga: Dla wartości pośrednich między C50/60 i C70/85 można stoso-
wać interpolację liniową
n moeaKA konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalności —rysy 19/36
Średnirozstawrys wg PN
Srm = 50 [mm] + 0.25klk2—
—średnica pręta
kl —współczynnik uwzględniający przyczepność zbrojenia:
kl 0.8 —pręty żebrowane
kl 0.6 —pręty gładkie
—współczynnik uwzględniający kształt wykresu naprężeń:
k 1.0 —czyste rozciąganie
k2 0.5 —zginanie
(El + —mimośrodowe rozciąganie:
El jest większym, a mniejszym z odkształceń na krawę-
dziach rozważanego przekroju (obliczonych przy założeniu, że
przekrój jest zarysowany)
pr —efektywny stopień zbrojenia strefy rozciąganej
konstrukcje betonowe l, rok akacErnicki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 20/36
Rozstawy rys —porównanie
Strefa odprężenia (czyste rozciąganie):
fctmAc(/)
sro 0.25kl -
4 AsTm p
i
Średn rozstawrys wg PN:
Srm 50 [mm] + 0.25klk2—

Pr
Średnirozstawrys wg PN—(założenie:c 25 mm):
Srm 2c + 0.25klk2—
Pr
Maksymalny końcowy rozstaw rys wg EC2:
Srmax = 1.7Srm= 3.4 c + 0.425 kik2—

pp,eff
nru c konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 21 /36
Odkształcenia w stali i w betonie
rmax rmax
ESI ss2
cm
) dl Srmax(Esm—Ecm)
Srmax
konstrukcje betonowe l, rok akademicki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 22/36
Zbrojenie w chwili zarysowania
Warunek równowagi w chwili zarysowania:
Ncr (Ac,eff+ OeAs Ctm Asas2r
Dzieląc obustronnie przez Ac,eff:
ctm as2r Pp,eff =

AC eff AC eff ACeff
Naprężenie w zbrojeniu w chwili zarysowania (w rysie):
ctm
(1 + oepp,eff)
Pp, eff
Odkształcenie w zbrojeniu w chwili zarysowania (w rysie):

1 fctm
Es2r — (I Qepp,eff)
Es Pp,eff
Różnica odkształceń średnich (1)
Średniasiła w zbrojeniuNSi w betonieNc:
s sm s' Nc EcscmAc,eff
Siła całkowita (N Esss2As w przekroju zarysowanym):
c,eff
N s + c Esm Es2 — Ecm
As Es
Pp,eff
Założenie: stałe „tension stiffening” (usztywnienie przy rozciąganiu):

fctm I
scm — kt ctm
cm Pp,effEs
kt 0.6 —obciążenie krótkotrwałe, kt 0.4 —obciążenie długotrwałe.
Uwaga: wg materiałów P. Korzeniowskiego: Ass k t€s2r i Ecm o.
G OANsxA
Różnica odkształceń średnich (2)
Stąd różnica odkształceń średnich:

1 kt fctm kt fctm
cm as2 —
Pp,eff Ecm
Po przekształceniach:
1 kt fctm
Esm — Scm as-2 —
Pp,eff
as2r
Zależność wg Eurokodu:
Esm — Scm max

1
as2 —
t ct,eff
Pp,eff
(1+aepp,
eff)] 0.60s
2
n mcHNXA konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 25/36
Zbrojenie —tension stiffening
NEd
cr
arctg Es
îslr SSI s2r Es2
GOAR SX
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 26/36
Zbrojenie minimalne z uwagi na zarysowanie (1)
Jeżeli wymaga się sprawdzania rys, to w obszarach, w których —jak

się oczekuje —wystąpi rozciąganie, należy umieścić zbrojenie, mające
przyczepność do betonu, w ilości nie mniejszej od minimalnego zbro-
jenia ze względu na zarysowanie.
Ilość tę można oszacować na podstawie warunku równowagi pomiędzy

siłą rozciągającą w betonie tuż przed zarysowaniem i siłą rozciąga-
jącą w zbrojeniu osiągającym granicę plastyczności lub, jeśli konieczne
jest ograniczenie szerokości rys, osiągającym naprężenie mniejsze od
granicy plastyczności.
[PN-EN 1992-1-1, 7.3.2
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalności —rysy 27/36

W profilowanych przekrojach poprzecznych jak belki teowe i dźwigary

skrzynkowe, minimalne zbrojenie powinno określać się dla poszczegól-
nych części przekroju (środników, półek).
Jeżeli przez dokładniejsze obliczenie nie wykaże się, że właściwe jest

mniejsze pole, to wymagane minimalne pole przekroju zbrojenia moż-
na obliczyć ze wzoru:
As minas k c kf ct,eff A ct
• — minimalne pole przekroju stali zbrojeniowej w strefie rozcią-
s, mn
ganej
Act —pole przekroju strefy rozciąganej betonu; za strefę roz-
ciąganą uważa się tu tę część przekroju, która — według
obliczeń —jest rozciągana tuż przed pojawieniem się pier-
wszej rysy,
konstrukcje tA)nowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 28/36
—wartość bezwględna maksymalnego dozwolonego napręże-
nia w zbrojeniu, które powstaje natychmiast po pojawieniu
się rysy —może być ono równe granicy plastyczności zbro-
jenia fyk—ale jeżeli wymaga się, żeby nie były przekroczone
graniczne szerokości rys, to może być potrzebne przyję-
cie mniejszej wartości dozwolonego naprężenia, zależnej od
największej średnicy lub rozstawu zbrojenia
f
fct,ef —średnia wartość wytrzymałości betonu na rozciąganie, osią-
gniętą w chwili, w której —jak się oczekuje —powstaną rysy;
przyjmuje się, że fct,eff = fctm albo mniejsze (gdy można
oczekiwać, że zarysowanie nastąpi wcześniej niż po 28 dni-
ach, można przyjmować mniejszą wartość fct eff = fctm
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan grankzny użytkowalności —rysy 29/36

k —współczynnik zależny od wpływu nierównomiernych, samorów-
noważących się naprężeń, które prowadzą do zmniejszenia sił
od odkształceń wymuszonych
k 1.0 —środniki o wysokości h 300 mm i półki o szerokości
mniejszej niż 300 mm,
k 0.65 —środniki o wysokości h 800 mm i półek o szerokości
większej niż 800 mm;
Wartości pośrednie można interpolować.
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalnc*ci —rysy 30/36

kc —współczynnik zależny od rozkładu naprężeń w przekroju w
chwili bezpośrednio poprzedzającej zarysowanie oraz od zmia-
ny ramienia sił wewnętrznych (przejście z fazy I do fazy II)
• czyste rozciąganie: kc 1.0,
• zginanie lub jednoczesne zginanie i działanie siły podłużnej:
• w przekrojach prostokątnych i w środnikach przekrojów skrzynko-
wych i teowych:
kc=O.4 1 , lecz nie więcej niż 1.O

cł,eff
• w półkach przekrojów skrzynkowych i teowych
0.9 , lecz nie mniej niż 0.5

Actfct,eff
konstrukcje betonowe I, rok aka&micki 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalnc*ci —rysy 31 /36
—średnie naprężenie w betonie w rozpatrywanej części prze-
kroju:
NEd
bh
NEd —siła podłużna w stanie granicznym użytkowalności działająca

na rozpatrywaną część przekroju (przy ściskaniu dodatnią);
wartość NEdokreśla się, biorąc pod uwagę charakterystyczne
wartości siły sprężającej i sił podłużnych przy odpowiedniej
kombinacji oddziaływań
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 32/36
Fcr —wartość bezwzględna siły osiowej w półce bezpośrednio przed
zarysowaniem wywołanym przez moment rysujący obliczony
przy założeniu, że wytrzymałość na rozicąganie jest równa
fct,eff
dla h < 1.0 m
h*
1 1.0m dlahž 1.0m
kl —współczynnik zależny od wpływu siły podłużnej na rozkład
naprężeń:
kl 1.5, jeśli NEd jest siłą ściskającą
kl 2h*/(3h), jeśli NEdjest siłą rozciągającą
GOAR SN A
konstrukcje l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci — rysy 33/36
Ograniczenie rysi) —maksymalne średnice prętów
Naprężenie Maksymalna średnica prętów [mm]
w stali 2) [MPa] Wk 0.4 mm Wk 0.3 mm Wk 0.2 mm
160 40 32 25
200 32 25 16
240 20 16 12
280 16 12 8
320 12 10 6
360 10 8 5
400 8 6 4
450 6 5
1. Wartości w tablicy uzyskano przy następujących założeniach: 25 mm,

fct,eff 2.9 MPa, hcr 0.5h, h-d = 0.1h, = 0.8, k2 0.5, k — 1.0,
0.4, 1.0.
2. Przy odpowiedniej do tego sprawdzenia kombinacji obciążeń.
[PN-EN 1992-1-1, 7.3.3 (2) Tablica 7.2N]
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan graniczny użytkowalnc*ci —rysy 34136

Ograniczenie rysi) —maksymalny rozstaw prętów
Naprężenie Maksymalny rozstaw prętów [mm]
w stali 2) [MPa] Wk 0.4 mm 0.3 mm 0.2 mm
160 300 300 200
200 300 250 150
240 250 200 100
280 200 150 50
320 150 100
360 100 50
i. Wartości w tablicy uzyskano przy następujących założeniach: 25 mm,

fct,eff 2.9 MPa, hcr o.5h, h - d o.lh, kl — 0.8, k2 — 0.5, k 1.0
0.4, 1.0.
2. Przy odpowiedniej do tego sprawdzenia kombinacji obciążeń.
[PN-EN 1992-1-1, 7.3.3 (2) Tablica 7.3N]
konstrukcje betonowe l, rok akacEmă 2020/2021 —Stan użytkowalności —rysy 35/36

Modyfikacja maksymalnej średnicy rys
• przy zginaniu (co najmniej część przekroju ściskana):
,eff hcr
ęb*s
2.9 2(h-d)
• przy rozciąganiu (równomierne rozciąganie osiowe)
* ct,eff hcr
2.9 8(h-d)
dostosowana (projekt) maksymalna średnica pręta

*s —średnica pręta według Tablicy 7.2N
(b
hcr —wysokość strefy rozciąganej tuż przed zarysowaniem, obli-
czona dla charakterystycznej wartości siły sprężającej i sił
podłużnych powstających pod wpływem prawie stałej kombi-
nacji obciążeń
konstrukcje betonowe l, rok 2020/2021 —Stan grank:zny użytkowalnc*ci —rysy 36/36

POLITECHNIKA
GDANSKA
WYDZIALIN2YNlERlILADOWEJ
1SRODOWISKA
Stan graniczny u±ytkowalnoéci —ugiecie
Jerzy Bobihski

Belka zginana —krzywizna
a(x)
gt'(x)
1 da
dx
1 d2a 1 Ed Eg
dX2 p h
konstrukcp betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny u2ytkowalncSci — 2/24

Belka zginana —ugiecie
Krzywizna belki (powtårzenie):
d2a
dX2 —
Röwnanie linii ugiecia:
a(x) — dx dx + cx
EJ(x)
Ugiecie maksymalne:
MEd 2
eff
— wspölczynnik (schemat statyczny i obciq±enia)

MEd — maksymalny moment zginajacyc
B —sztywnoéé elementu na zginanie
eff — rozpietoéé efektywna elementu
konstrukcje betonowe I, rok aka&micki 202012021 —Stan grank:zny uiytkowalnc*ci —ugi#ie 3/24
Wspö}czynnik (1)
Uktad obciQienia
Wsp61czynnik 0k
i schemat statyczny
q 5
48
leff
0.102
48(1 - A)
leff
leff
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 202012021 —Stan grank:zny u2ytkowalnoSci —ugi%2ie 4/24
Wspå}czynnik (2)
Ukiad obciQienia
Wsp61czynnik 0k
i schemat statyczny
0.0625
lefF
Aleff 6
leff
6
leff
q
10M„,
leff
GO"' SKA
konstrukcje l, rok aka&micki 202012021 —Stan graniczny uiytkowalnc*ci — 5/24
Belka vs plyta —ostrzeienie
a [mm] a [mm)
20
• plyta plyta
15
belka belka
10
lx/ly lx/ly
Dane: E - 30 GPa, v = 0.2, h = 0.15 m, q = 10 kPa, ly —

- 6m
G OAR SKA
konstrukcp betonowe l, rok aka&rntki 2020/2021 —Stan yank:zny u2ytkowalnc*ci — 6/24
Ugiecie elementöw niezarysowanych
Przekröj niezarysowany —warunek:
MEd Mcr
Moment rysujacy:
Mcr wcfctm
Efektywny modul spreiystoéci (z uwzglednieniem pelzania betonu):
cm
Ec eff =
Ec eff
Sztywnoéé kråtkotrwa}a:
Bl EcmJl(ae)
Sztywnoéé
Bl,t , ffJ1,eff
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan grank:zny u2ytkowalnoSci —ugi%2ie 7/24
Ugiecie elementöw zarysowanych —idea
Faza I Faza II Faza I
n rucwaKA konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny u2ytkowalnoSci — 8/24
Odksztatcenie érednie w zbrojeniu (1)
„Tension stiffening" - zalo±enie:

Ncr Ncr
smax (Ss2r¯ Eslr)
NEd
Odksztalcenie érednie w zbrojeniu:
cr
Esm Es2 ¯ Es2r + Eslr
NEd NEd
NEd
Z proporcji:
Eslr Esl Ncr

Ncr NEd NEd
Es2r Es2 Ncr

Es2r Es2
Ncr NEd NEd EslrEs1 Es2r
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny u2ytkowalnoSci —ugi%2ie 9/24
Odkszta}cenie érednie w zbrojeniu (2)
Korzystajac z proporcji:
Esm Es2 ¯ Es2 + Esl

NEd NEd
po przeksztalceniu:
Esm Es2 1 — + Esl

NEd NEd
Wspö}czynnik dystrybucji (siWmoment/napre2enie):
a sr
NEd MEd as2
Ostatecznie:
asr
sm Es2 + Esl CEs2+ (l —
as2
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 202012021 —Stan graniczny u2ytkowalncSci — 10/24

Ugiecie —model „tension stiffening"
smax
NEd
Jerzy Bobihski
arctg• Es
Eslr Esl E s2r
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan granQny u2ytkowalnc*ci — 11/24

„Tension stiffening": rysy vs ugiecie —rå±nice
NEd NEd
E sir Esl Ear e 52 E sir Esl Esm Es2
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny —ug#ie 12/24

Sredniakrzywizna
Sredniakrzywizna—definicja:
+ Ecm
M d
Uwaga: scm—odksztalcenie Sciskajqce

e
Sredni odkszta}ceniew stali—przypomnienie:
Esm (1 — Esl
Srednie odkszta}cenie w betonie — zalo±enie:
Ecrn (Ec2 + (l
Ostatecznie érednia krzywizna:
Es2 + €C2 Esl Ecl
d
Wniosek: KI
G OAR
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan grank:zny u2ytkowalnc*ci —ug#ie 13/24
Ugiecie elementu zarysowanego
Ugiecie elementu w fazie I i w fazie II (obciaienia
MEd
12
effr all 0k
MEd 12
eff
Ec.effll,eff Ec,effIll,eff
KII
Ugiecie elementu zarysowanego:

a 0k (Cfill -+-(1 — KI)12eff
Po przekszta}ceniach:
d %+(1—()0k MEd 12
ME eff
c,eff II,eff c,eff l,eff
Ostatecznie:
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 202012021 —Stan grank:zny u2ytkowalnoSci —ugi%2ie 14/24
Ugiecie elementu zarysowanego wg Eurokodu 2
— ugiecie elementu niezarysowanego (faza l)

all — ugiecie elementu w petni zarysowanego (faza II)
—wspö}czynnik dystrybucji (usztywnienie przy rozciaganiu)
2
Osr Osr Mcr Ncr
as as
{3 —wspöåczynnik zaleiny od czasu trwania obciaienia lub wplywu

obcia±efi powtarzalnych na érednie odksztalcenie:
1.0 —pojedyncze obciaienie krötkotrwaie
0.5 —obcia±enia diugotrwa}e i wielokrotnie powtarzalne
as — napre±enie w zbrojeniu rozciaganym
— napre±enie w zbrojeniu rozciaganym spowodowane przez ob-
ciaienie wywo}ujace pierwsze zarysowanie
Obliczanie as i asr: przekröj jest w petni zarysowany.
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 2020/2021 —Stan grank:zny uiytkowalnc*ci — 15/24

Sztywnoéé elementu zarysowanego
Sredniakrzywizna(przypomnienie):
MEd MEd
Km CKII (I — KI
c,eff II,eff c,eff l,eff
Po uporzadkowaniu:
MEd II, eff
Ecefflll,eff II,eff
Sztywnoéé elementu zarysowanego (obc. diugotrwale):
MEd c,eff II,eff
Ill,eff
ll,eff
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 20202021 —5an grantzny u2ytkowalnoSci — 16/24

Sztywnoéé elementu zarysowanego wg PN 03264
Sztywnoéé elementu przy obciq±eniu dlugotrwalym:
1 - /31/32
1 —wspölczynnik zale2ny
{3 od przyczepnoéci pretöw:
1 = 1 •0 —dla pretåw
13 2ebrowanych
1
(3 0.5 —dla pretöw gladkich
2 —wspö}czynnik zale2ny
{3 od czasu dzialania i powtarzalnoéci ob-
cia2enia:
(32 — 1.O—jednokrotne obciq2enie krötkotrwale
{32 0.5 —obcia±enie diugotrwa}e lub wielokrotnie zmienne
Uwaga: algorytm obliczania ugieé wg PN rå±ny od algorytmu EC2!
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 2020/2021 —Stan graniczny — 17/24

Wyznaczanie ugieé w programach komputerowych
Program: ugiecie spre±yste asprna bazie sztywnoéci spreiystej:
aspr a (Ecmlspr)
r —moment bezwiadnoéci przekroju betonowego („spreiystego")

Isp
Sredniakrzywizna(przypomnienie):
Ed Ed
Km (fill + (1 —( ) KI
c, eff II,eff l, eff c,eff t
Ugiecie diugotrwa}e elementu zarysowanego:
Ecmlspr
a=as
pr Eceff
lt aspr(l
-Fp(t,to)) +(l —() ll,eff
konstrukcp I, rok aka&rntki 2020/2021 —Stan yank:zny — 18/24

Ugiecie maksymalne
Jeieli strza}ka ugiecia belki, plyty lub wspornika pod wp}ywem ob-
ciaieh quasi-stafych przekracza 1/250 rozpietoéci, to wyglad i ogölna
przydatnoéé konstrukcji moga byé niezadowalajace. Strza}ke ugiecia
okreéla sie wzgledem podpör. W celu kompensacji czeéci lub calego
ugiecia moina nadaé elementowi wstepne ugiecie odwrotne, ale zwy-
kle strza}ka wygiecia do gory nadana formom nie powinna przekraczaé
1/250 rozpietoéci.
Nale±y ograniczyé ugiecia, ktöre moga spowodowaé uszkodzenia przy-

legajacych do siebie czeéci konstrukcji. WlaSciwa granica ugiecia pow-
stajacego pod dziafaniem obciaiefi quasi-sta}ych po zakoficzeniu
wznoszenia konstrukcji jest zwykle 1/500 rozpietoéci. W zale2noéci
od wrailiwoéci czeéci przylegajacych moina wziaé pod uwage inne
ograniczenia.
[PN-EN 1992-1-1 , 7.4.1 (4) i
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 20202021 —5an granZzny u2ytkowalnoSci — 19/24

Pominiecie obliczefi —graniczny stosunek rozpietoéci
3
—K 11+1.5v/ü@+3.2v/iä Po
dla p
p
1
K 11+1.5v/7ä Po
fckP dla p >
p - p' 12 Po
graniczna wartoéé stosunku rozpietoéci do wysokoéci

K —wspö}czynnik zale2ny od rodzaju konstrukcji
Po —poröwnawczystopiefi zbrojeniapo 10 3
p —wymagany (ze wzgledu na noénoéé) stopieh zbrojenia rozcia-
ganego w érodku rozpietoéci (we wsporniku na podporze)
p —wymagany (ze wzgledu na noénoéé) stopieh zbrojenia éci-
skanego w Srodku rozpietoéci (we wsporniku na podporze)
fck —wytrzymaloéé charakterystyczna betonu na éciskanie w MPa
konstrukcje betonowe l, rok aka&rnicki 2020/2021 —Stan graniczny u2ytkowalnoSci — 20/24

Graniczny stosunek rozpietoéci —modyfikacja (1 )
Za102enie: napre2enie w zbrojeniu (w przekroju zarysowanym) w Sro-
dku rozpietoéci belki lub piyty lub na podporze wspornika, spowodowa-
ne odpowiednim obciaieniem obliczeniowym w SLS wynosi 310 MPa
(co w przybliieniu jest w}aéciwe przy fyk 500 MPa). Je2eli poziom
napre2eh bedzie inny, to stosunek //d mn02y sie przez 310/as. Zwykle
bezpiecznie m02na przyjaé, 2e:
310 500
fykAs,req
As prov
— napre2enie w rozciaganym zbrojeniu w érodku rozpie-
toéci (we wsporniku na podporze) pod obciaieniem obli-
czeniowym w SLS
s,prov — pole przekroju zbrojenia w tym przekroju belki
s,req — pole przekroju zbrojenia potrzebne w tym przekroju ze
wzgledu na stan graniczny noénoéci
konstrukcje betonowe l, rok 20202021 —Stan granzzny u2ytkowalnoSci — 21 /24

Graniczny stosunek rozpietoéci —modyfikacja (2)
Jeieli przekröj ma pö}ke o szerokoéci wiekszej nii trzy szerokoéci 2e-
bra, to wartoéé l/d nale±y pomn02yé przez 0.8.
Je±eli belki i plyty, inne nii plaskie plyty pefne, maja rozpietoéé przekra-
czajaca 7.0 m i podpieraja écianki dzia}owe, ktöre moga ulec uszkodze-
niu na skutek nadmiernych ugieé, to wartoéé l/d powinno sie pom-
n02yé przez 7/1eff (left w metrach).
W plytach plaskich, w kt6rych wieksza z dwåch rozpietoéci przekracza
8.5 m, podpierajacych écianki dzia}owe podatne na uszkodzenie na
skutek nadmiernych ugieé, wartoéé l/d nale±y pomn02yé przez 8.5/1eff
(leff w metrach).
[PN-EN 1992-1-1, 7.4.21
n rucwaKA konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2020/2021 —Stan graniczny u2ytkowalnoSci — 22/24
Wspö}czynnik K
Beton Beton
silnie slabo
konstrukcji
Sciskany Sciskany
p = 1.5% p = 0.5%
Belki swobodnie jedno- lub dwukierunkowo zbrojone 1.0 14 20
plyty swobodnie
Skrajne przesla belek ciaglych lub jednokierunkowo zbrojonych 1.3 18 26
plyt ciaglych, lub dwukierunkowo zbrojonych plyt ciaglych wzdIu2
co najmniej jednego kierunku
Wewnetrzne przesla belek oraz plyt jednokierunkowo lub dwu- 1.5 20 30
kierunkowo zbrojonych
Stropy bezbelkowe (piaskie plyty) oparte na siupach 1.2 17 24
proporcji dotyczy wiekszej rozpietoSci)

0.4 6 8
Uwaga I: Podane w tablicy wartoSci zostaiy dobrane ostr02nie; obliczenia moga czesto wykazaé, Ze
moiliwe jest zaprojektowanie ciehszych elementöw
Uwaga 2: Sprawdzanie plyt dwukierunkowo zbrojonych zaleca sie przeprowadzaé na podstawie kröt-
szej rozpietoSci. Sprawdzajqc plyty plaskie (stropy be&lkowe), powinno sie brae pod uwage diuiszq
rozpietoéé.
Uwaga 3: WartoSci dopuszczalne podane dla piyt piaskich odpowiadajq ograniczeniu mniej ostremu
nii ograniczenie ugiecia (wzgl#em sil@vv) w Srodku rozpietoSci do 1/250. DoSwiadczenia wykazaiy,
ie sa wystarczajace.
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 2020/2021 —Stan grank:zny u2ytkowalnc*ci — 23/24

Literatura
1. M. Knauff. Obliczanie konstrukcji 2elbetowych wediug Eurokodu

2, PWN 2018 [Rozdzialy 14-16, 467-558].
2. M. Knauff, A. Golubihska, P. Knyziak. Tablice i wzory do pro-
jektowania konstrukcji ielbetowych z przyk}adami obliczefi. PWN
2014 [Rozdzia}y 17 - 20, 310-371].
3. J. Pedziwiatr. Wstep do projektowania konstrukcji ±elbetowych wg
PN-EN 1992-1-1:2008. Dolnoélaskie Wydawnictwo Edukacyjne
2010 [Rozdzial 3, 72-85].
4. A. Lapko, B. C. Jensen. Podstawy projektowania i algorytmy obli-
czefi konstrukcji ielbetowych. Arkady 2005 [Rozdzial 9, 276-315].
konstrukcje betonowe l, rok aka&mZki 20202021 —Stan granzzny u2ytkowalnoSci — 24/24

POLITECHNIKA
GDAŃSKA
WYDZIAŁIN2YNlERIlLĄDOWEJ
1SRODOWISKA
Projektowanie ściskanych elementów

żelbetowych
Jerzy Bobiński
konstrukcje l, rok akademicki 2019/2020

Elementy ściskane
• Słupy, ściany, tarcze, łuki, powłoki
Minimalne pole przekroju zbrojenia ściskanego = 0,10.
gdzie: AC- pole przekroju betonowego nin O,002Ac

s,
Maksymalne pole przekroju zbrojenia ściskanego A s, nux

—0,04AÂ
konstruk* betonowe l, rok 2019/20m — ściskanych elernentów 2/106

Stateczność oreta ściskaneao
I I I I I
równowaga równowaga
stateczna mętna niestateczna
Tak długo, jak P<NB pręt zachowuje się w spsób tzn. znajduje się w stanie
równowagi prostoliniowej. Wówczas, gdy siła osiągnie wartość krytyczną NB

pręt traci stateczność (ulega wyboczeniu), a jego ugięcia mogą być dowolnie duże.
Wyboczenie jest to zatem utrata przez ściskany pręt stanu równowagi statecznej
na rzecz równowagi obojętnej lub niestatecznej
konstruk* betonowe l, rok 201912020 —Projektowanie elementów 3/106

Pręt idealnie prosty i z imperfekcją
wpływ
im rfekc•i
bez imperfekcji
konstruk* betonowe l, rok 20192020 —Projektowanie ściskanych elementów 4/106

Efekty II-go rzędu
• Wpływ imperfekcji i/lub mimośrodu siły na przemieszczenia słupa
M,w
x
max
Imperfekcje i mimośród siły nie mają wpływu na wartość siły krytycznej,

natomiast mają istotny wpływ na wartość efektów II rzędu. Te z kolei,
sumując się z mimośrodem początkowym, zwiększają mimośród
całkowity siły, prowadząc do spadku nośności słupa.
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 — Sc•anych elementów 5/106

Wpływ mimośrodu na nośność
omaooooaa
mimośród siły
l, rok 2019'2020 —Projektowanie Sc•anych elementów 6/

Wpływ obciążenia poziomego na przemieszczenia
p=P/NB
H—HP
Obciążenie poziome nie ma wpływu na wartość siły krytycznej,

natomiast ma istotny wpływ na wartość efektów II rzędu,
podobnie jak imperfekcje
konstruk* betonowe l, rok aka&micki — Projektowanie Ściskanych elernentów 7/106

Wpływ przemieszczeń na siły wewnętrzne
Czynniki oddziaływujące na przemieszczenia

i siły wewnętrzne elementów ściskanych
• ImperfekcJe
odchyłki w geometrii poszczególnych elementów (np.

niezamierzona krzywizna) lub różnym od założonego
usytuowaniem w konstrukcji (np. wychylenie z pionu)
odchyłki w stosunku do założonego miejsca przyłożenia
obciążenia
• Efekty II rzędu, z uwzględnieniem całego szeregu

czynników determinujących wartość tych efektów
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów 8/106

Źródła imoerfekcii
II
a) niezamierzony mimośród
b) niezamierzona krzywizna
c) niezamierzone wychylenie
betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowanie Ściskanych elementów

Imperfekcje
Kiedy należy uwzględniać imperfekcje?
• Imperfekcje powinny być uwzględniane w stanach

granicznych nośności (zarówno w podstawowych
kombinacjach obciążeń jak i wyjątkowych)
• Imperfekcje nie muszą być uwzględniane w

stanach granicznych użytkowalności (wg EC2)
konstruk* betonowe l, rok 20192020 —Pr*towanie Sc•anych elementów 10/106

Imperfekcje wg PN02
Sposób uwzględniania imperfekcji
geometrycznych wg PN02
Imperfekcje geometryczne (spowodowane np. wychyleniem

elementu od pionu, lub jego wstępną krzywizną)
uwzględniane są przez mimośród przypadkowy ea,
podobnie jak odchyłki od założonego miejsca przyłożenia
obciążenia:
W ustrojach ścianowych i szkieletowych o węzłach nieprzesuwnych

600
W ustrojach szkieletowych o węzłach przesuwnych dla

e > col elementów n-tej kondygnacji od góry
¯ 600 n
konstrukcje betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 — Projektowanie Ściskanych elementów 11/106

Imperfekcje wg EC2
EC2: Sposób uwzględniania imperfekcji
geometrycznych
Podstawą wyznaczania imperfekcji

00 - B)dstawovva wartość kąta wychylenia
geometrycznych wg EC2 jest
- współczynnik redukcyjny zależny od
normowa wartość kąta wychylenia wysokości:
- współczynnik redukcyjny zależny liczby
elementów:
= 00•a h m
I
m
- długość lub wysokość [ml
- liczba pionowych elementów biorących
udział w przenoszeniu obciqžeń
1
00=1/200 a
m
m = 1 dlasłup
2/3śahś1
konstruk* betonowe l, rok 20192020 —Projektowanie ściskanych elementów 12/106

Imperfekcje wg EC2
Jak określać wpływ imperfekcji w analizie konstrukcji
• jako mimośród q:
4=0/0/2 10 - długość obliczeniowa
(ej= —w wydzielonych słupach o węzłach nieprzesuwnych)
• jako siłę poprzeczną Hi przyłożoną w pozycji, która daje

największy moment:
konstruk* betonoăe l, rok 2019/20m —Projektowanie ściskanych 13/106

Imperfekcje geometryczne
• jako siłę poprzeczną Hi przyłożoną w pozycji, która daje
największy moment:
lub lub
1-4/2
0, Hl = 201N
M = N.ei = N.01 — N.ei = N.01 —
M - =.-Q = N.01—
konstruk* betonovve l, rok 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elementów Żelbetowych 14/ ICE
Imperfekcje geometryczne
0,12
0,12
= (Nb + Na)/2
konstrukc* l, rok 2019/2020 — Proŕktowałie ściskanych żeltAywych 15/106

Imperfekcje wg EC2
Jak określać wartość li m przy
h
wyznaczaniu kąta wychylenia m
•
analiza wydzielonego elementu:
I = rzeczywista długość elementu,
• analiza układu usztywnionego sztywną przeponą pionową:

I = wysokość budynku,
m = liczba pionowych elementów biorących udział w przenoszeniu sił
poziomych działających na konstrukcję.
•
analiza konstrukcji, w obrębie kondygnacji, usztywnionej sztywną
przeponą poziomą w postaci stropu międzypiętrowego lub stropu
ostatniej kondygnacji:
I = wysokość kondygnacji,
m = liczba pionowych elementów w kondygnacji, które biorą udział w
przenoszeniu całkowitej siły poziomej działającej na danej
kondygnacji
konstruk* betonowe l, rok 2019/20m — ściskanych elementów 16/106

Imperfekcje geometryczne wg EC2
200
= 0,5 1+—
Dla słupa wydzielonego mamy:
žôô
ĄÔÔ
konstrukcje betono,ve l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elermentów Żelbetowych 17/106
Imperfekcje wg EC2
Jak uwzględnić odchyłki od założonego
miejsca przyłożenia obciążenia?
Innym rodzajem imperfekcji są odchyłki od miejsca

przyłożenia siły wyrażane są przez mimośród przypadkowy:
Wg_śęg, mimośrodu przypadkowego spowodowanego odchyłką od
złożonego miejsca przyłożenia siły nie sumuje się z mimośrodem

statycznym; stwierdza się jedynie, że mimośród początkowy nie może
być mniejszy od wartości tej odchyłki tj. max{h130; 20mm} .

e 0 h130 (gdzie h —wysokość przekroju
e 0 220mm
h
eo = + q ž max — ;2()mm
30
konstrukcp betonowe l, rok 20192020 — Ściskanych Żelbetowych 18/106

Imperfekcje wg PN02
Jak uwzględnić odchyłki od założonego
miejsca przyłożenia obciążenia?
Odchyłki od miejsca przyłożenia siły wg PN-02 wyrażane są

przez mimośród przypadkowy ea:
wartość mimośrodu przypadkowego wg PN02
ea h130 (gdzie h —wysokość przekroju
ea 10mm (dla konstrukcji tnonolitycznych i prefabrykowanych ścian i polok)
ea 20mm (dla konstrukcji prefabrykowanych z wyjątkiem ścian i płok)
Mimośród przypadkowy, o wartości jak wyżej, wg PN-02 dodaje się do

mimośrodu statycznego ee, o ile jego wartość jest większa od mimośrodu
wywołanego wychyleniem elementu z pionu, lub jego wstępną krzywizną.
eo = ee + ea = ee + max — ;— ()mm
600 30
konstrukt* betonočve l, rok 2019•/2020 — Projektowanie ściskanych elementów 19/106

Uwzględnianie wpływu wyboczenia
Podatność ustroju ściskanego na efekty II rzędu ocenia się
za pomocą wskaźnika ż zwanego smukłością elementu
a)
c)
gdzie: 10 długośćobliczeniowaelernentu(długośćefektywną),
i promień bezwładnościprzekroju o kształcie dowolnym,
h - wysokość przekroju o kształcie prostokątnym.
W zależności od smukłości, żelbetowe elementy ściskane dzieli się

na smukłe (smukłość większa od granicznej), w których konieczne
jest uwzględnianie efektów II rzędu i krępe, w których efekty II
rzędu można pomijać
konstrukcp betonowe l, rok 20192020 — Projektowanie ściskanych elementów 20/106

Wpływ smukłości na nośność słupa
124
smukłość
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów 21/106

Smukłość graniczna słupa
0,9NRd
lim
konstruk* betonov.•e l, rok 2019/2020 — ściskanych elenentów 22/106

Efekty II-go rzędu
Kiedy można pomijać efekty II rzędu ?
wg PN02 :
dla elementów betonowych
10
i
dla elementów żelbetowych i sprężonych
25 lub
i h
konstruk* l, rok 2019/2020 — ściskanych elementów 23/106

Efekty II-go rzędu
g E
W C 2efekt
y IIrzędu
można
pomijać,
jeżeli:Ż = < Żlim
i
I +0,204
OEqp C MM01
rm- 02
20.A.B.C0 Uwagi:
1. Jeżeliwartość niejest znana,możnaprzyjąćA=O,7
2. Jeżeliwartośćo niejest znana, możnaprzyjąć

t
3. Jeżeliwartośćrmniejest znana,możnaprzyjąć C=0,7
NEd
Ac.fc•d
Ft momentem zginającym pier,vszm rzędu prawie stałą kornbinagą otxiążeń (SLS),
jest momentem zginającym pierwszego rzędu wywołanym obliczeniową kombinacją
(ULS).
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów Żelbetowych 24/106
Stan graniczny nośności (STR/GEO)
• sytuacja trwała i przejściowa
Ed = Y7G.jGk,j ”+” 7pP ”+” ”+” ,
Ed = XjŻ'G,jGk.j ”+” 7pP ”+” ż'Q.lQk,l”+” Y)'Q.iVO.iQkfr

,
gdzie:
wsFńłczynnik redukcyjny dla niekorzystnych obciążeń stałych; (4 = 0,85) ,
—współczynnik dla wartości kombinacyjnej głównego oddziaływania zmienne-
go.
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/20m — Projektowanie ściskanych elementów 25/106

Kombinacje obciążeń
Charakterystyczna kombinacja sił:
+Qkl+EW0iQi
Kombinacja częsta sił:
Sd=EGk +Wlł•QkI+EW2
kombinacja quasi-stała
jeł i22
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elementów 26/106

Współczynniki
Tablica 2.1. Wartości współczynników dla budynków
Oddząwania
Obciążeniazmiennew budynkach,kategoria(wg PN-EN1991- :
KategoriaA: mierzchnie mieszkalne 0,7 0,3
KategoriaB: powierzchniebiurowe 0,7 0,5 0,3
KategoriaC: miejscazebrań 0,7 0,7 0,6
KategoriaD: mierzchnie handlowe 0,7 0,7 0,6
KategoriaE: pwierzchnie magazynowe 1,0 0,9 0,8
KategoriaF:pwierzchnie ruchugnjazdów(ciężarv:qazdJs kN) 0,7
KategoriaG: powierzchnieruchu (30 kN < ciężar pojazdus 160 kN) 0,5
KategoriaH: dachy 0,0
Obciążenieśnłąiem (wg PN-EN1991-1-3)dla miejscowościpłożonych na wysokości:

H> m nad poziomem morza 0,7 0,5 02
H s 1000 m nad poziomem morza 0,5 0,2 02
Obciążeniewiatrem (wg PN-EN 1991-1-4) 02
Obciążenietemperaturą nie pożarowąw budynku (wg PN-EN1991-1-5) 0,5 0,0
konstrukt* l, rok 2019/20m — ściskanych elementów 27/106

Współczynnik pełzania
5
iii»••
to 10
20
u
70 6.0 5.0 40 3.0 2.0 10 0 sm 13m
ho (nvn)
Na krzywej aa danego cernentu S. N lub R (tu N) Wyzna:za się
a) Inside conations • RH : 50% głnkt prowadząc prostą g.x•zórną przez punkt
to okreSlałm wiek betonu w chwi obciążenia
Key
2. Przez układu i punkt „A prowMzj się
C20/25
vostą „2"
C45/55
3. Z punktu wyrniar elernentu (ho—Ay'u)
C35/45 "owadzi się prostą pionową „3" aż do przecięcia. w punkcie „B" z
krzywą dla klasy - tu dla klasy
4. Z punktu "B" prowMzj się prostą g•ziomą „4" aż do przeciFia z

postą „2", w punkcie „C"
5 Z punktu „C" prowxizi się prostą pómw•ą „5" aż do z

osią wsNrzednych w punkc•e okreSlającym wartość
wsg*zynruka
konstrukt* l, rok 2019/20m —Projektowanie Ściskanych 28/106

Efekty II-go rzędu
Wpływ zmian mimośrodu na smukłość graniczną
1002leoł
01
1,0
01
01
Określenie wartości r według EC2
konstrukc* betonow•e l, rok 201 — Projektowanie ściskanych elermentów Żelbetowych

Wpływ smukłości na nośność słupa
Rd
0,9NRd
eol/e02=-1,0
smukłość
im
konstrukcp betonov.•e l, rok 2019/2020 — Sc@kanych elernentów m,'106

Efekty II-go rzędu
(smukłość graniczna wg różnych norm)
N 104$ r., -0
0.5 10 2.0 2.5
konstruk* betonosve l, rok 20192020 — ściskanych elementów 31 ,'106

Efekty II-go rzędu
W analizie efektów II rzędu można wykorzystać rozwiązania z zakresu
mechaniki budowli wynikające z analizy wzoru Eulera w elemencie ściskanym
o cechach liniowo-sprężystych, przyjmując wzór na siłę wyboczeniową:
gdzie: E i J - moduł sprężystości tAonu i moment bezwładności przekroju

elementu ściskanego o długości I.
Efektywna długość elementu ściskanego

Długość efektywna elementu ściskanego 10, zależy długości elementu I
oraz od warunków jego păparcia (zamcxł)wania) w węzłach górnym i dolnym.
10= p li
konstrukc* betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów 32/106

Długość wyboczeniowa (efektywna)
10= p Icol
0,7 0,5 1,0 2,0
(a)
Braced
Wood, R. H. (1974). Effective lengths of columns in multi-storey buildings.

Struct. Eng., vol. 52, No. 7, July. Unbraced
konstruk* betonowe l, rok akacEmd<i 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elernentów 0/106

10=1
Rama z nieskończenie sztywnym nglem utwiemzona w fundamencie
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów

Rama z nieskończenie sztywnym ryglem podparta przegubowo wfundamencie
konstrukt* l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów

Długość wyboczeniowa (efektywna) wg EC2
10
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów Żelbetowych W 106
Wpływ sposobu obciążenia na długość efektywną
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów żeltA)wych 37/106
Długość wyboczeniowa (efektywna) elementu
ściskanego w układach ramowych wg Eurokodu 2
k2 k2
0,45+kl 0,45+k2 1+k1
gdzie kl , k2— podatności względne na obrót końców 1 i 2 elementu ściskanego (słupa)
gdzie e - kąt obrotu węzła elementu zginanego momentem M

E J —sztywność zginania elementu ściskanego
I —rzeczywista długośćelementumiędzypodporami.
k= 0 —granica teoretyczna dla węzła w pełni sztywnego (niepdatnego na obrót).
k= - jako granica węzła przegubowego (całkowicie podatnego na obrót).
konstrukcp betonowe l, rok 20192020 —Pr*towanie śc•anych elementów 38/106

Długość wyboczeniowa (efektywna) elementu
ściskanego w układach ramowych wg Eurokodu 2
kl , k2— podatności względne na obrót końców

1 i 2 elementu ściskanego (słupa) Swav
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 — ściskanych elementów Żelbetowych W106

Podatność węzła na obrót
M, = Mil + ...M
Patrzwzorytransforrnw,'jne
y przenieszczeń
ij cm cij
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów 40/106

Podstawy metody Crossa.
Wzory transformacyjne metody przemieszczeń
EJLk
Iłk
k Rys.2
1.
Wzory transformacyjne
—-ž(2q +R — M M —-ž(2ee + q -3vŔ)+Mś

1.
...........(5)
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — Pr*towanie Ściskanych &nentów 41 /106

Podstawy metody Crossa.
Wzory transformacyjne metody przemieszczeń
ik
Mik
Rys3
VkV
Wzory transformacyjne
3EJ*
MA =
.......(6)
3EJ 3EJ*
konstruk* betonowe l, rok 201912020 — elementów

Sztywność prętowa
SztywnośćprętowaKikjest to momentpotrzebnydo obróceniakońcai prętaik o kąt
jednostkowy(PFI.
4EJ
3EJ
konstrukcp betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów żelbetowych 43/106
Podatność węzła na obrót
CL= 4
Er
konstruk* betonowe l, rok akacEmicki 201 — Projektowanie Ściskanych elementów żeltA)wych 44/106
Podatność węzła na obrót w przepisach normowych
n a E.Jy Ic
0,1
kl , k2—paatności względnena Ora cow

I i 2 denentu ±iskanego (4cpa)
l, rok aka&mă 201912020 —Projektowanie ściskanych &nentów żelbetowych 45/106

cm c,col cm cp
cy
Jc i Ic —moment bezwładności i długość rozpafrywanego słupa
Jcpi Icp—nn•nent bezw4adnościi długość słupa przylegającego
kl , kr puatncści 'Ązględnena cew

1 i 2 eenentu etskanąo (AQa)
col
konstrukc* l, rok 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elementów 46/106

0,1
2EJb
Jc i Ic—moment bezwładności i długość rozpafrywanego słupa
Jcpi Icp—moment bezwładności i długość słupa przylegającego
Elc EJcp
20,1
2EJb
konstruk* betonoŕve l, rok 2019/2020 — Projektowanie Ściskanych elementów 47/1

Kryteria osiągnięcia stanu granicznego nośności
przekroju ściskanego
Stan graniczny nośności przekroju
zostanie osiągnięty, gdy spełniony
będzie przynajmniej jeden z
poniższych warunków odkształceń:
- Odkształcenia q w zbrojeniu
rozciąganym osiągną 7
graniczną równą Q, (C)

d h
- Odkształcenia ą w skrajnym włóknie
ściskanym betonu osiągną wartość c
0,35 %, (A)
1%
Odkształcenia ą we włóknie
ściskanym betonu w 317
h od krawędzi (h jest wysokością
przekroju) osiągną wartość 0,20 %,
(B)
konstruk* l, rok 2019/2020 — Projektowałie ściskanych elementów 48/106

Wykres interakcyjny
ub ub
Moment
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — Projektowałie Ściskanych elementów 49/106

Wykres interakcyjny
Compression failure range
eb : Balance failure
e large Tension failure range
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 201 — Projektowanie ściskanych elementów mł06

Wykres interakcyjny
1 axial
failure region
oceă
Compression zone
tensile failure regon

Tension zone
strength of member
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów 51/106

Wykres interakcyjny
PAn,ax OA —9 short column

(materiał failure)
OB —9long
(material failure)
M = p(e+zl) OC —9very long column
(instability failure)
płe
PIAI
interaction
c
(failure)
curve
primary
moment
P—zlmoment
konstruk* betonowe l, rok akacEmicki 201912020 — Projektowanie ściskanych elernentów Żelbetowych 52/106
Efekty II-go rzędu
betonowe l, rok 201912020 — ściskanych

Efekty II-go rzędu
2 p.f
konstrukl* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów Żelbetowych 54/106
Łączny efekt imperfekcji i mimośrodu II-go rzędu
p(eo+e)
MI=p(eo+e)+H-L
lif
eł —mimośród I rzędu z uwzględnieniem imperfekcji
e2 = f —mimośród II rzędu
konstruk* l, rok 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów 55/106

Metody uwzględniania efektów II-go rzędu
wg Eurokodu 2
1. Metoda oparta na sztywności nominalnej (multiplikatywna)
1-—Ęś-
2. Metoda oparta na nominalnej krzywiźnie (addytywna)
MEd,tot = M0Ed + M2
MoEd—moment 1-go rzędu z uwzględnieniem imperfekcji

142—nominalny moment 2-go rzędu
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — ściskanych elementów Żelbetowych $/106

Metoda sztywności nominalnej (multiplikatywna)
Całkowity moment obliczeniowy (z uwzględnieniem efektów 2-go rzędu) m02na
zapisać jako iloczyn momentu 1-go rzędu i mn02nika n zale2nego od siły
krytycznej
MEd
NB
-1
McEd - moment z teorii I-go rzędu

p - mnożnik zależny od wykresu momentów 190 i 290 rzędu
NEd - obliczeniowa wartość siły ściskającej
NB - siła krytyczna z uwzględnieniem sztywności nominalnej
gdzie co—współczynnik zależny od kształtu wykresu

momentó•w 1-go rzędu:
co = 8 (dla wykresu prostokątnąo)
co = 9 6 (dla wykresu
Co= 12 (dla wykresu trójkątnego)
konstrukc* betonowe l, rok 201912020 — śc@kanych elementów 57/106

Nominalna sztywność przekroju EJ służy do wyznaczenie siły krytycznej

(wyboczeniowej) wg wzoru Eulera:
EJ = + KsEsJs
p
MEd =M0Ed 1+ NB=r2
NEd
Eu— obliczeniowa wartość modułu sprężystości

Jc -moment bezwładności przekroju betonowego
Ecc obliczeniowa wartość modułu sprę2ystości stali
Js_ moment bezwładności przekroju zbrojenia
KC - mn02nik uwzględniający efekt zarysowania i pełzania.
—czynnik uwzględniający wpływ zbrojenia
konstruk* l, rok aka&micki 2019J2020 —Projektowanie ściskanych elementów 58/106

dla p = 1,0
(C=;t2)MEd= MOEd
p
NEd
1-
NB
p - mnożnik zależny od wykresu momentów 1 rzędu
gdzie co— współczynnik zależny od kształtu wykres

momentów 1-go rzędu:
COL
co = 8 (dla wykresu prostokątnego)
co = 9,6 (dla wykresu parabolicznego)
co = 12 (dla wykresu trójkątnego)
Dla elementów wydzielonych o stałym przekroju obciążonych osiowo

rozkład momentów 2-go rzędu zakłada się zwykle sinusoidalny (P=l )
r2EJ
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów

Sztywność nominalna przekroju elementu
Ecc obliczeniowa wartość

modułu sprężysto±i
betonu
Jc—moment bezwładności
przekroju betonowego
obliczeniowa wartość
modułu sprężystości stali
0
21
Js—tnoment bezwładności kł•k2
zbrojenia 170
Kc—mnożnik uwzględniający I +pef
efekt zarysowania i M 02
pełzania.
Ks—czynnik uwzględniaj«y
wpb•w zbrojenia
EJ=KcEcdJc+KsEsJs
i
Jeżel
stopień
zbrojeniaP Ks
Jest momentem zginającym płerw•szm ym prawłe
jest momentem zgin*ym pierwszego rzędu wywołanym obliczeniową kombinacją obciążeń
ULS
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — ściskanych elementów

Sztywność nominalna przekroju elementu
W konstrukcjach statycznie niewyznaczalnych należy uwzględnić
niekorzystne wpływy zarysowania elementów przylegających.
EJ = EcdeffJ11
cd,eff
Gdzie J, jest momentem bezwładności sprowadzonego przekroju

żelbetowego w fazie II
betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowanie Sc•anych elementów 61 /106

Metoda nominalnej krzywizny (addytywna)
MEd,t0t = MOEd+M2
Mou— moment 1-go rzędu włącznie z

wpływem imperfekcji
—moment drugiego rz u
NEd - wartość obliczeniowa siły podłu2nej
- wartość ugięcia słupa e
- długość wyboczeniowa
K - krzywizna
- parametr uwzględniający kształt wykresu krzywizny
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów Q/106

Nominalna krzywizna przy obliczaniu efektów 2-go
rzędu
uproszczenie
0,0035
= fyd1Es
Aefcd
,4efcd
N wartość n, przy której osiąga się
maksymalny mornent gramgzny;
można przyjąć 0,4
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elermentów 63/106

rzędu
oa)35
lir
= fydlą
K = 1+ pq,đ 1,0
p = 0,35 +
200MPa 150
konstrukcje betonowe l, rok aka&mCki 20192020 —Projektowanie ściskanych elementów żelbetowych 64/106
rzędu
0,0035
łyd = fydlą
28
0,9d o,9d - 0,45d
konstrukcp betonow•e I, rok aka&mCki 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elernentów żelbetowych

Wymiarowanie elementów ściskanych według
metody słupa wydzielonego
1/2 10
konstruk* l, rok 2019/2020 — Pr*ktowanie śc•anych elernentów $/106

Metoda ogólna
Odkształcenia
NEd
zc
Naprężenia
sl
konstruk* betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elernentów 67/106

Metoda ogólna
ec„2
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów W106

Metoda ogólna
q<afcd
sl
= Fczc+Fs2(d-a2)
Mimośród esi należy rozpatrywać Jako odległość wektora siły ściskającej NEd
od środka ciężkości zbrojenia Al (z uwzględnieniem mimośrodu całkowitego etoe)
konstruk* l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów

Metoda uproszczona
etot
MEd
2(l-ff)
1,0
-1,0
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — ScSkanych elementów 70/106

Metoda uproszczona
Główne zał02enie tej metody to:
•przyjęcie prostokątnego wykresu naprężeń w strefie ściskanej
•przyjęcie wartości naprężeń fydWzbrojeniu ściskanym
= xęff/ d >Śeff,lim
= xeff/ d 44 Jim
gdzie - graniczny zasięg efektywnej strefy ściskanej
konstruk* betonowe l, rok 20192020 — ściskanych elementów Żelbetowych

Procedura wymiarowania słupa
1. Ustalenie czy projektowany słup jest elementem układu

przesuwnego czy nieprzesuwnego.
(a) Sway frarne (b) bbn-sway frame
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 — Śc•anych elementów Żelbetowych 72/106

a) b)
Rys.19.2. Przykładyusztywnieńustrojówszkieletowych:a) usztywnienieścianami,b) usztyw-

nienietrzonami(na rysunkudlajasnościobrazuprzyjęto,żestropypśrednie są„ze szkła”;nie
rysowanotakże słupów na kondygnacjachpośrednich)
Žródło: W. Starosolski, Konstrukcjeżelbetowe, PWN
konstrukcje l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elernentów Żelbetowych 73/106

Large
displacements
cause frame
Foundation
High forces damage
cause shear yielding and
rocking protects A, large
wall damage A,spall shearwall
Small
displacements
protect frame
from damage
Stiff and Strona Foundation

Flexible and Weak Foundation
konstruk* l, rok 2019/20m —Projektowanie Ściskanych elementów 74/106

Pu sum of axial loads on all columns in the storey;

hs height of the storey;
złu elastic first-order lateral deflection of the storey;
Hu total lateral force acting on the storey.
e recommendation given in the ACI Code is that the storey can b'
sidered to bracedonlv if the stabilitv index Q
konstrukcp betonowe I, rok 2019'2020 — Projektowanie ściskanych elementów żelbetowych

/7s2 /7s2
Hu- hs) 12EcbeamE(1b/1b)
where Ic sum of second moments of areas of all columns in the storey in the
plane under consideration;
lb/lb sum of ratios of second moment of area to span of all floor members
in the storey in the plane under consideration;
Ec modulus of elasticity of concrete.
îhe recommendation given in the ACI Code is that the storey can be
ponsideredto be bracedtonly if the stabilityindex Q < 0.05.
konstruk* betonoŕve l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie Ściskanych elementów ŻeltA)wych 76/106
konstruk* betonowe l, rok 2019'2020 — Sc•anych 77/106

2. Wyznaczenie długości wyboczeniowej (obliczeniowej)
projektowanego słupa i jego smukłości
3. Wyznaczenie smukłości krytycznej i ustalenie czy

projektowany słup jest smukły czy krępy.
konstruk* betonove l, rok akacEmicki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów Żelbetowych 78/106
4. Wyznaczenie niezbędnych do analizy przekrojów
poprzecznych projektowanego słupa
4.1. Słuov w układach o wezłach nieorzesuwnych
MO.max
3 3
2 2
(a) (b)
konstrukcje l, rok 2019/20m — Projektowanie ściskanych elernentów 79/106

Obliczeniowe momenty wg UK
MEd= max {M02 , + M2 , MOI + M2}
MOI= min {IMtopl, + NEd

= max {IMtopl, + e, NEd
e, = max {101400; h/30; 20} [mm]
= 0,6 Mu +0,4 MOI 0,4 M02
= NEd
e2—przemieszczenie spowodowane efektami II rzędu
konstruk* l, rok 2019/2020 — ściskanych elementów m,'106

Obliczeniowe momenty wg UK w układach
usztywnionych
M«+M2
OSM2
a) b) dcdatkowe momenty c) momentów

pierwszego rzędu rzędu całkowitych dla
dla
konstrukcp betonowe l, rok 2019/2020 —Proŕktowałie ściskanych elementów 81 /106

4. Wyznaczenie niezbędnych do analizy przekrojów
poprzecznych projektowanego słupa
4.2. Słupy w układach o węzłach przesuwnych
Moments from
(a) (b) (C) (d)
konstrukcje l, rok 2019/20m —Projektowanie śc•anych elementów 82/106

5. Wyznaczenie mimośrodu niezamierzonego
10
400
konstrukcje betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów 0/106

6. Wyznaczenie mimośrodu konstrukcyjnego (statycznego)
6.1. Wyznaczenie mimośrodu konstrukcyjnego w

przekrojach przywęzłowych
MEd
Ed
konstruk* betonowe I, rok 2019/2020 — Prr*ktowanie ściskanych eletnentów 84/106

6.2. Wyznaczenie mimośrodu konstrukcyjnegow przekroju

środkowym
6.2.1. Przy liniowej zmienności momentu zginającego
O,6MlEd+ O,4M2Ed
MIEC większy co do wartości bezwzględnej z momentów przywęzłowych

M2Eđ—mniejszy co do wartości bezwzględnej z momentów przywęzłowych
(Jeżeli moment M2Edjest przeciwnego znaku, należy go przyjmować
Jako ujemny)
konstruk* l, rok 201912020 — Projektowałie ściskanych elenłentów W106

6.2. Wyznaczenie mimośrodu konstrukcyjnegow przekroju
środkowym
6.2.2. Przy nieliniowej zmienności momentu

zginającego
3Ed
3Ed
M3Eđ—maksymalna wartość momentu zginającego na środkowym odcinku

słupa, o długości Ico/3
N3Ed—odpowiadająca siła normalna
konstrukcp betonov.•e l, rok 2019/2020 — śc@kanych elementów

Zasada ustalania mimośrodu konstrukcyjnego
wg PN 2002 i EC2
1Ed
eŕM2EdN2Ed
2Ed 2Ed
ee=M Ed. /N Ed
konstrukcje l, rok akacEmicki 201912020 —Projektowanie ściskanych elementów Żelbetowych 87/106

7. Wyznaczenie mimośrodu początkowego

h
eo = e + eł ž max —;20mm
30
8. Wyznaczenie mimośrodu II rzędu
etot= eo = ee + ei
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowałie Sc•anych elernentów

8.1. Wstępne przyjęcie efektów II rzędu
W zależności od przyjętej metody wyznaczania efektów II rzędu można

wstępnie zakładać:
1 —w wypadku wyboru metody opartej na nominalnej sztywności
¯ e2»sum > O —w wypadku wyboru metody opartej na nominalnej

krzywiźnie
Po obliczeniu zbrojenia, w zależności od przyjętej metody wyznacza się lub

ez i sprawdza się ich zgodność z przyjętymi wstępnie wartościami ąassu„,lub
ezassum
konstrukcje betonowe l, rok akademid<i 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów żelbetowych W106
8.2. Wstępne przyjęcie przekroju zbrojenia
max 0 1 0,04AC
I następnie, w zależności od wybranej metody wyznaczania efektów II rzędu,

oblicza się lub ez . Po wyznaczeniu, z uwzględnieniem efektów II rzędu,
prawdza się czy całkowity przekrój zbrojenia
konstruk* l, rok aka&micki 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów

max SO,04Ac
= to) OE
02
20. A.B.Č
¯ Acfca'
konstruk* betonow•e l, rok 2019'20m — elementów 91/106

8. Wyznaczenie mimośrodu II rzędu MNS
Wstępne przyjęcie całkowitego przekroju zbrojenia
max 0,1
î¯îcd
20MPa 170
kł•k2
1+(Pef
konstrukcp betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowanie Sc•anych elernentów 92/106

8. Wyznaczenie mimośrodu II rzędu MNS
Wstępne przyjęcie całkowitego przekroju zbrojenia
EJ=KcEcdJc+KsE
gdzie co—współczynnik zależny od kształtu wykresu
72EJ momentów 1-go rzędu:
8 (dla wykresu prostokątnego)
9,6 (dla wykresu parabolicznego)

2
12 (dla wykresu trójkątnego)
co
1- lub
betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowałie ściskanych elementów

8. Wyznaczenie mimośrodu II rzędu MNK
s,assum
0,04AC
Ac•fcd
s ,assum Yd
AC•f cd
konstrukcje I, rok 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów żelbetowych 94 / 106

8. Wyznaczenie mimośrodu II rzędu MNK
p = 0,35 +
200 150
O,Eqp
o,Ed
0,45 d
konstruk* betonowe l, rok 201912020 —Projektowanie ściskanych elementów %/106

9. Wyznaczenie mimośrodu całkowitego
= 77 •eo
etot = e + e2
Po wyznaczeniu przekroju zbrojenia Asi i As2, weryfikuje się poprawność

przyjętych w p. 8 założeń (patrz p. 13)
konstrukcp betonow•e I, rok aka&micki 2019/2020 — Projektowanie ściskanych elementów W106

10. Wyznaczenie mimośrodów względem zbrojenia
rozciąganego i ściskanego całkowitego
Ed
Fs2 yd*As2
e s2= 0,5h —etot— (znak - lub + )

e = 0,5h + e tot ¯ (zawsze +)
konstruk* betonowe l, rok 2019/20ă) —Projektowanie Ściskanych elementów 97/106
11. Wyznaczenie przekroju zbrojenia ściskanego
NEd•esi¯ geff±n
-iiii
Fs2
f .(d-aż)
F c: •Acc.effJim
11
Fs1=fyďAs1
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elementów 98/106

11. Wyznaczenie przekroju zbrojenia ściskanego
s 2,prov
• min
}
s 2, prov
bd2fcd
Śeff = 1 1-2. gef
konstruk* betonowe l, rok aka&micki 2019/2020 —Projektowanie ściskanych elernentów Żelbetowych 99/106
12. Wyznaczenie przekroju zbrojenia rozciąganego
2cł2
f >—
Śef
sl,prov
max •05.As—
.fyd
2cł2
-NEd.es2
max
sl,
betonowe l, rok 2019/2020 — Projektowalie Ściskanych elementów Żelbetowych IW106

Ed
2cł2
Ed • s2
max
sl,pov
konstrukcp betonowe l, rok 201912020 — Projektowałie elementów 101/106

13. Przypadek „małego mimośrodu”
Jeżeli obliczona wartość Asf< O, mamy do czynienia z przypadkiem „małego

mimośrodu", zaś obliczoną w p. 11 wartość As2 należy wyznaczyć ponownie.
Należy zdawać sobie sprawę z faktu, że naprężenia w zbrojeniu rozciąganym
(lub mniej ściskanym) nie osiągają wartości fydi fakt ten należy uwzględnić w
obliczeniach.
Ed s2
=xeff
•b•fcd
• —a)
2+ a22+ 2 •
konstrukc* betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowałie ściskanych elementów 102/106

13. Przypadek „małego mimośrodu”
N
Ed —xeff•(d —0,5xeff
) •b •fcd
•(d—a2)
• esi ¯ 0,5.b.d2.fcd
As2,provžmaxA
•(d—a2)
•(d—aż)
konstruk* betonowe l, rok 201912020 — śckanych elementów ICO/106

14. Zbrojenie symetryczne (obowiązuje tylko w
przypadku dużego mimośrodu)
b.d•fcd
max A •0
52
•(d—cł2) s2,
konstrukcp l, rok 2019'2020 —Projektowanie ściskanych &nentów

14. Zbrojenie symetryczne (obowiązuje tylko w

przypadku dużego mimośrodu)
eff eff ,lim
As2—A
•(d—cł2)
žmax A
sl,prov s 2,prov
konstrukcp betonowe l, rok 2019/2020 —Projektowałie ściskanych elementów

15. Sprawdzenie poprawności przyjęcia zbrojenia
15.1. Metoda nominalnej sztywności
Znając s2,provobliczamy:
s , prov s 2 ,prov s l,prov s ,assum
Jeżeli relacja ta niejest spełniona, wracamy do p. 8,

modyfikując As assum
konstruk* betonowe l, rok 2019/20m —Projektowanie elementów Żelbetowych IW106

POLITECHNIKA
ăîl—J33 GDAŃSKA
WYDZIAŁIN2YNlER'l LĄDOWEJ
Nośność ściskanych elementów żelbetowych
Jerzy Bobiński
konstrukcje l, rok akademicki 2019/2020

Kryteria osiągnięcia stanu granicznego nośności
przekroju ściskanego
Stan graniczny nośności przekroju
zostanie osiągnięty, gdy spełniony
będzie przynajmniej jeden z
poniższych warunków
- Odkształcenia q w zbrojeniu
rozciąganym osiągną vartość
graniczną równą Q, (C)
d h
- Odkształcenia ą w skrajnym włóknie
ściskanym betonu osiągną wartość c
0,35 %, (A)
1%
Odkształcenia ą we włóknie
ściskanym betonu w 317
h od krawędzi (h jest wysokością
przekroju) osiągną wartość 0,20 %,
(B)
konstrukcp betonos•đel, rok 201 —Nośno± Oiskanych elementów 2/32

Wykres interakcyjny
Compression failure range
eb : Balance failure
e large Tension failure range
konstruk* betonowe l, rok akacEmicki 201 —Nośno± Oiskanych elementów 3/32

Wykres interakcyjny
1 axial bad
failure
ceô
Compression zone
tensile failure rejon

Tension zone
strength of member
konstruk* l, rok 201 —Nośno± ±iskanych elernentów Żelbetowych 4/32

1. Normowa metoda wyznaczania nośności przy
znanym mimośrodzie konstrukcyjnym ee
Dane do obliczeń:
a przekroje zbrojenia Asi i As2

a wymiary: l, b, h, ał, a2 oraz dane materiałowe
beton: —9fcd , klasa stali: f
a znany jest w rozpatrywanym przekroju mimośród
konstrukcyjny (statyczny) ee
Poszukiwana •est nośność rzekro•u N

d
z uwzqlednieniem
efektów II rzedu
konstruk* betono,ve l, rok aka&micki 2019/2020 —Nośno± ±iskanych elementów 5/32

1.1. Wyznaczenie mimośrodu od imperfekcji ej i
mimośrodu początkowego eo
400
max — ;20mm
30
konstruk* l, rok 201 —Nośno± Oiskanych elementów Żelbetowych 6/32

1.2. Ustalenie czy słup jest krępy czy smukły
g E
W C 2efekt
y IIrzędu
można
pomijać,
jeżeli: = < Żlim
i
I +0,2'Pef
C m .—lM021žlM011
02
20.A.B Uwagi:
Alim
I. Jeżeliwartość niejest znana, możnaprzyjąć
2. Jeżeliwartość o niejest znana, możnaprzyjąćB=l,l

t
3. Jeżeliwartośćrmniejest znana,możnaprzyjąć
jEt zginajmm pierwsząo rzędu wywc*anym prawie stałą kombłnaqą (SLS),

M jest momentem zginającym pierwszego rzędu wywołanym obliczeniową kombinacją
(ULS).
konstruk* l, rok 2019/2020 —Nośno± Ściskanych elementów 7/32

1.2. Ustalenie czy słup jest krępy czy smukły
słup =e 0 =ee+q max — ;20mm

30
MNS
10
Słup smukły
etot= eo+ e2 MIVK
1.3. Przyjęcie wstępnej wartości nośności
Rd ,assum
< AC
f cd+(As2+Asl) •f yd
konstruk* l, rok 2019/2020 —Nośno± Oiskanych elernentów 8/32

1.4. Wyznaczenie efektów II rzędu
1.4.1. Metoda nominalnej sztywności
Rd .assum
gdzie co—współczynnik zależny od kształtu

wykresu momentów I-go rzędu:
co = 8 (dla wykresu prostokątnego)
co = 9,6 (dla wykresu parabolicznego)
co = 12 (dla wykresu trójkątnego)
20MPa 170
172EJ
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Nośno± 'ciskanych elementów 9/32

1.4. Wyznaczenie efektów II rzędu
1.4.2. Metoda nominalnej krzywizny
As = As2
Rd. assum
nu=l+
Acfcd
bal
150
OEqp Dla przekrw o stałym kształcie zwykle przyjmuje się

= ćp(T, to) 10
OEd Dla staŕm rmmentu 1-g) rzędu zaleca się
wartość jest c = 8
0,45d
konstruk* betonowe l, rok 20192020 —Nośno± Ściskanych elementów 10/32

1.5. Wyznaczenie mimośrodu całkowitego etot
Mimośród całkowity, stanowiący sumę mimośrodu I i II rzędu wyznacza się w

zależności od przyjętej metody uwzględniania efektów II rzędu:
w wypadku stosowania metody opartej

etot = 77 na nominalnej sztywności, lub
etot e w wypadku stosowania metody opartej

2,assum
na nominalne/ krzywiźnie.
l, rok 2019/2020 —Nośno± Oiskanych elementów 11/32

1.6. Wyznaczenie mimośrodu siły względem środków
ciężkości zbrojenia
NRd
2(1--4..)
-1.0
es2= 0,5h— a2 (znak - lub + )

= 0,5h + etat—a,
1.7. Wyznaczenie wysokości umownej strefy

ściskanej
(z równania równowagi momentów wypadkowych sił wewnętrznych
względem linii działania siły zewnętrznej):
Śeff
Śeffe d2fcd±As2 feYd s2
—Asl Ks f Yd esl
d 2
betonov.•e l, rok 2019'2020 —Nośno± 'ciskanych elementów 12/32

1.7. Wyznaczenie wysokości umownej strefy
ściskane (2)
Zakładamy wstępnie duży I)
znak (-) jeżeli es, = 0,5h + > d-az

znak (+) jeżeli es, = 0,5h + < d-az
PSI =
bd2 Ľ
bd2 fa
JeżeliŚeff ŚeffJim dużego
mimośrodu
byłosłuszne
• JeżeliŚeff> - mamy przypadek małego
=B-C+ (B-C)2
2 fyd _
1-śeff.„nbd2 fa
konstrukcp l, rok 2019/20m —Nośno± ±iskanych elementów Żelbetowych 13/32
1.8. Wyznaczenie nośności NRd
IVR
d = śeffbdfcd+As2 f Yd —Asl s f Yd
Jeżeli zachodzi warunek:
Rd ,assum
Wartość NRdmożna uznać za obliczoną poprawnie, w przeciwnym

wypadku należy wrócić do punktu 1.3, przyjmując inną wartość N Rd,assum
(metoda kolejnych przybliżeń).
konstrukc* l, rok 20192020 —Nośno± Ściskanych elementów 14/32

2. Procedura wyznaczania nośności słupa
żelbetowego MRd przy znanej sile NEd
2<1-4.)
fydAs2
1.0
fcdAccxff
1.0
-1.0
Dane: materiał, geometria, zbrojenie oraz NEd

Szukane: MRd, xeff
konstrukcje betonowe I, rok aka&micki 2019/2020 —Nośność ±iskanych elementów 15/32

Ęeff lub xeff wyznaczamy z H = 0:
s2 Yd Yd s ef
Zakładamy Ęeff , wówczas Ks(Ęeff) 10
(2)
b.d•fcd
Jeżeli z równania (2) otrzymamy to przyjmujemy xeff 0
i nośność wyznaczmy z równania
M Rd-N •Asi•(d—112) (3)

2
Rd Yd sl
NEd • ——a2
2
konstrukcje betonowe l, rok 201 —Nośno± ±iskanych elementów 16/32

Jeżeli z równania (2) otrzymamy < sceff to nośność
wyznaczmy z równania MASI= 0
1-0,54 +f .A .(d-a )
MR
d =śeff
(l -0,5śef +L •As2 -a2)- (4)
konstruk* betonowe l, rok akacEmicki 2019/2020 —Nośno± ±iskanych elementów 17/32

Jeżeli z równania (2) otrzymamy > to zakładamy
— I i ponownie wyznaczamy wysokość strefy ściskanej sceff
lub xeff z O (równanie(l) ):
• • •f cd As2• — (śeff)—
NEd=O
2(1-śđf) 211—4,)
1.0
2 24,
1.0 1+0, 'd)
2
b•d.fd+ -1.0
2
—1
51 Ed s2
2 (5)
ASI•fyl
-1
n vrtoeăA
konstrukcje betonowe I, rok akacEmicki 2019/2020 —Nośno± ±iskanych elementów żelbetowych 18/32
Jeżeli z równania (5 ) otrzymamy < 1.0 to nośność
obliczany z E MASI= 0 —równanie(4)
cfY
10
-1.0
(1-0,54y,d2f +f
konstrukcje betonowe I, rok aka&micki 2019/2020 —Nośność ±iskanych elementów żelbetowych 19/32
W przypadku gdy sceff> 1.0 to zakładamy Ks —1.0 i ponownie
wyznaczamyĘeffz równania (1)
- fydAsl - fydAs2
Ęeff (6)
fcdbd
Jeżeli z równania (6) otrzymamy 1.0 < to nośnośćwyznaczamy

z O—rownanie ( 4
1-0,5śef
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Nośno" Oiskanych elementów 20/32

W przypadku gdy > obliczanie MRd nie ma sensu ponieważ:
NRd fcdbh+ fydAs1+ fydAs2< NEd
Ed
konstruk* betonowe I, rok akacErnicki 2019/2020 —Nośno± ±iskanych elementów żelbetowych 21 /32
3. Ściskanieze zginaniemukośnym
.1 2.
neutrał axis
• MuR.x
bending
axis
tension
Cs2
cs3
compression
failure
strains
stress
resultants
konstruk* betonosqe l, rok aka&micki 2019/2020 —Nośno± Oiskanych elementów 22/32

o,W35
with
diagrams
sl
hand
Fs2
.Fs3
Fs5
konstruk* l, rok akacEmicki 2019/2020 —Nośność ściskanych elementów 23/32

Łączne sprawdzanie zginania w dwóch
płaszczyznach nie jest konieczne, gdy:
=ś2i
0.2b s 0.2
oraz:
lub
eq eq eq eq
b, h —oznaczają szerokość i wysokość

przekroju,
b eą' h eq —oznaczają wymiary zastępczego
przekroju prostokątnego obliczane ze wzorów:
iy, iz— są smukłościamiloli odpowiedniowzględemosi y i z,

i iz—są promieniami bezwładności, odpowiednio względem osi y i z,
konstruk* betonowe l, rok 2019/2020 —Nośno± Oiskanych elementów Żelbetowych 24/32
Jeżeli warunki pominięcia zginania ukośnego nie są spełnione, to
należy je uwzględnić, włączając efekty drugiego rzędu w każdym
kierunku.
Failure
Planeof constant NEd
Ioad contour
posiłkm1
3
Positîon 3
M Edz
MRdz MRdy
Rxrncma.A
konstrukcje l, rok 2019/20m —Nośno± Oiskanych elementów 25/32
MEdz MEdy s 1.0
w którym: M Rdz MRdy
MEdz,MEyz—oznaczają momentyobliczeniowe względem

odpowiednich osi (z włączeniem momentów drugiego rzędu),
MRdz,MRdy—oznaczają momentygraniczne względem

odpowiednich osi,
a —jest wykładnikiem potęgi.
Dla kołowych i eliptycznych przekrojów poprzecznych a =2
Dla prostokątnych przekrojów poprzecznych:
NEd/NRd 0.7 1.0
a 1.0 1.5 2.0
Linear interpolation may tk used.
konstruk* betonove l, rok 2019/2020 —Nośność ściskanych elementów 26/32

Zbrojenie podłużne słupa
o (t)min= 8 mm (wartość zalecana)
O.10NEd
s,min = max . O.002Ac
fyd
o A , = 0.04Ac (w obszarach zakładów 0.08 AC)
o W słupach o przekroju wielokąta w każdym narożniku musi być
dany przynajmniej 1 pręt
o W słupach o przekroju kołowym musimy dać minimum 4 pręty
konstrukcje betonowe l, rok 2019/2020 —Nośno± ±iskanych elementów 27/32

Zbrojenie poprzeczne słupa
o Omin max {6mm, 1/4 } mm (wartość zalecana)
o Rozstaw strzemion powinien być mniejszy od sci,tmax
O Scl,tmax = max {20Ô1min,min(bs. hs), 400mm}
o Maksymalny rozstaw należy zredukować do 60% Sci,tmaxw
następujących przypadkach:
O w strefach połączenia z żebrami/podciągami na długości
max(bs. hs)
O w miejscach połączenia na zakład
'Jeżeli zmienia się kierunek prętów podłużnych (np. przy

zmianie rozstawu słupa) to rozstaw zbrojenia
poprzecznego należy obliczyć, biorąc pod uwagę siły
poziome pojawiające się w miejscu załamania.
Jeżeli kąt zmiany kerunku nie przekracza 1/12 to

wpływ załamania można pominąć.
konstruk* l, rok 20192020 —Nośno± Oiskanych elementów 28/32
pręty N > 4 pręty
bs<450mm bs<450mm
konstruk* betonove l, rok akacEmicki 2019/2020 —Nośno± Oiskanych elementów Żelbetowych 29/32
konstruk* betonove l, rok aka&micki 2019/2020 —Nośno± ściskanych elementów 30/32
1 ramka zewnętrzna +1 spinka
450< h
2 ramki
800< h mm
konstruk* l, rok 20192020 —Nośno± ściskanych elementów 31 {'32

2 ramki
450< h mm
2 ramki+2 spinki w kształcie V
800< h 12cn mm
konstrukl* betonow•e l, rok 2019/2020 —Nośno± ściskanych elementów 32/32

POLITECHNIKA
GDAŃSKA
WYDZIAŁIN2YNlER11
LĄM)WEJ
I SRODOWISKA
Rozciąganie
Jerzy Bobiński

Wprowadzenie
• dążenie elementów wstępnie wygiętych do wyprostostowania

• brak efektów 2-go rzędu,
• pominięcie efektów imperfekcji (poza przyłożeniem siły)
• sytuacje obliczeniowe:
duży mimośród: eo 0.5h— ał (siła poza środkami ciężkości
zbrojenia Asl i As2)
2. mały mimośród: (siła między środkami ciężkości zbrojenia Asi i
As2)
konstrukcje betonowe l, rok 202012021 — Rozciąganie 2/6

Duży mimośród (1)
Warunek:
0.5h
Sdl
W przekroju występuje strefa ściskana.
GOAR SX A
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2020/2021 —Rozciąganie 3/6
Duży mimośród (2)
Założenie: xeff Xeff,lim•
Równanie momentów względem zbrojenia rozciąganego Asi :
M (Asi) 0 : NEdes1 (d
stąd pole zbrojenia ściskanego As2:
NEdes1 — —
As2
fyd(d— Q)
s2,prov max{As2, Asmin} i ewentualna korekta wysokości xeff.

ASIfyd¯ NEd¯ bxeffąfcd

F 0 As2
GOAR SX A
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 202012021 — Rozciąganie 4/6
Mały mimośród (1)
Warunek:
< 0.5h-al
sl sl
Cały przekrój jest rozciągany (beton "nie pracuje").
konstrukcje betonowe l, rok 20202021 — Rozciągarie 5/6

Mały mimośród (2)
Równanie momentów względem zbrojenia mniej rozciąganego:
NEdes2
M (As2) 0 : NEdes2—Asi fyd(d —Q) Asi =
fyd(d— Q)
Równanie momentów względem zbrojenia bardziej rozciąganego:
M (Asi) O: NEdes1—As2fyd(d —Q) As2¯

fyd(d —Q)
Przypadek szczególny: rozciąganie osiowe, gdy eo 0:
0.5NEd
Asi As2
Uwaga na zbrojenie minimalne (patrz prof. Knauff).
konstrukcje betonowe l, rok akacEmicki 2020/2021 — Rozciąganie 6/6

Betony 2021 Wykłady - Paczka

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Betony 2021 Wykłady - Paczka

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

POLITECHNIKA

konstrukcje betonowe I, rok akademicki 2020/2021

e Model teoretyczny ([Model Code 2010])

0.15 wi = Gr/fetm wą = 5Gr /fetm

pourecniuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 2/96

e Ściskanie próbek o różnej e Krzywa o — e dla betonów

pourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 3/96

e Stan dwuosiowy([Kupfer 1969]) e Ściskanie trójosiowe

— ff, = 19.1 MPa

roumosua konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 5/96

Max. średnica Wymiar

ourrzeauka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 6/96

rourecyiura konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 7/96

Typ 1 Typ 2 Typ 3

rzez konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 8/96

Kostka 100 x 100 mm

paurcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 9/96

Wytrzymałość na rozciąganie (osiowe):

pourecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 10/96

[Kubissa i Kubissa 2005] Szerokość belki t = d4(= d) [PN-EN 12390-5]

raurecyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 11/96

raurzeuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 12/96

ct.sp = 1,166 fet, fl — (1.Sz „0) ct

fek,dir < fek,sp < fek,fl

raurzeyiuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 14/96

0.002 0.004 0.006 0.008

Prędkość przyrostu naprężeń ściskających: 0,5 = 0,1 MPa/s

orrtcaua konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 15/96

pourecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 16/96

fek fem fck fem1fcm2fem3

Poziom ufności 95% — 99% + 1,64 — 2,33

ro.rzewuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 17/96

fck = fem — 1,640

Uwaga: taka zależność była stosowana w PN-B-06250:1988.

G = n=1 » (fi = fem)?

tem > tek +4

e kryterium B (produkcja ciągła, n > 15)

tem > fck + 1.480

Wartość średnia fem i odchylenie standardoweo (z próby):

POLIEOŚNIKA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 19/96

rourzcyiuia konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 20/96

rourzosuxa konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 21/96

[PN-EN 1992-1-1, Tab. 3.1]

ourrtceuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 22/96

e Wytrzymałość średnia na rozciąganie fe,m (wzór Fereta):

* Wytrzymałość średnia na rozciąganie (kwantyl 95%) fork.0.95:

paurecyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 23/96

roumzosusa konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 24/96

POLESIA konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 25/96

e Załącznik krajowy: 70 = 1,5 > 1.4 (beton)

[PN-EN 1992-1-1, 2.4.2.4, Tab. 2.1N]

pourzcyuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 26/96

e elementów ściskanych o małym przekroju poprzecznym

a. — 0,85 dla 0,04 m? < Av < 0,09 m?

rnzeza konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 27/96

paurzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 28/96

paurecyuka konstrukcje betonowe |, rok akademicki 2020/2021 — Beton 29/96

Eem 27 29 30 (31 32 34 35 36 37 38 |39| 41 42 44

fg ----za00000000- fk |----—-—- o nnenne

[PN-EN 1992-1-1, 2.4.2.4, 3.1.5 — 3.1.7]

e Odkształcenie w „piku” eq:

e Odkształcenie graniczne <ou1:

pourzcyiuka konstrukcje betonowe|, rok akademicki 2020/2021 — Beton 33/96

gc = | fcd | m (i o że ) | gla 0.< Ec LEc