1 « UNITE: PARAGRAFI TANIVAUM AACS Pee —— PARAGRAF VE OZELLIKLERI FTANIIALIM I ne pe 7 Paragrat, herhangi bir yazinin bir sat bagindan oteki ‘sat bagina kadar olan bélUmtine verilen adr + Kelimeler ctimleleri, cimlcter paragraflan, paragral- lar da yaaiian olusturr. ¥ Bubakimdan paragrat, bir yazinin kOciitalmig bir or ne@iair; yapr bakimundan bir yaziya benzer. Paragratin temel dzellikier + Her paragrat bell bir digiince etrafinda gelisir + Paragratin bir konusu vardir ve konu bell bir bakis agisyla ole alin, Yazar, paragratta bir iletiyi vermeyi amaclar yani bir ana diiginceyi vurgular. ® Paragratta ana disiince, yardumc! distincelerle desteklonir, + Paragratta yazar diigincelerini anlatim teknikleri ve distinceyi geligtirme yollanndan yararlanarak ack- lar, + Paragrat, yapisal bir bitindir ve paragratta bitin ‘cimieler bel bir plan dahilinde siralanit, A SUNOS a Paragrat Sorulant Cézilirken Nelere Dikkat Edilmeli? ¥ Sorulan, anahtar kelimelerin altini cizmek igin kalem kullanarak ¢6zantiz ¥ "Soru kid, Onetl, segonekier" sirasini takip ederek sorulara odeklanuntz ¥ Soru koklerindeki “degildir, yoktur, cikanlamaz, geti- rilemez” gibi olumsuz ifadelere cikkat ediniz, ¥ Olumsuz ifadeterin alt giz olarak veridigini unutma- yin. 7 Soru kokinde sizden ne istendigini gok iyi belineyiniz ¥ Metinde aradiginiz noktalan buldugunuzda hemen ak ‘un giiniz. ¥ Sorulan kendinize gore dedi, soruda sizden isteniien sekiide yorumiayiniz, ¢ Metnin tamamini gok dikkatlice okuyunuz. ¥ Atladiginiz veya okumadiginz bir kelimenin bile butn aanlami degigtirebilecegini unutmayini. + Metnin anahtar kelimelerini ve kavramianni belileyinz, “Kisacasi, 0 halde, oysa, esasen, aslinda, halbuki, $U farkia ki, bu durumda, dyleyse” gibi sdzciKlerden sonra asil anlatimak istenenin gelebilecegini bilniz ¥ Deyimlere, atasézlerine, mecazl,, benzetmell, somut layic veya soyutlayici ifadelere dikkat ediniz, v Paragrat sorulan “Sncdl (matin), soru Koki ve sego- niekler olmak dzere Ug boldimden olugur. 2gin resimier, yeniden canlanirmanin hie) bir zaman olarrayacag, Slgide sessiz ve dine ‘indir. Bu bakumdan yeniden canlancrmayla, arglagniamaz. Gunkdl 62gin resin ses Sorunun Sick ve digit al maizemenin, boyerin | Sotur igne sinmigr,insan boyada ressamin resmi A006 anal hater in ier Surun, resmin boyermaif men ont bolas erase zaman rier vaptnan fi te var Bu xl anlar tm Simo cag Ria agian a rata Sz buaden gtr le goa lan tart nord gebmizinerundede | ou pain nate abn xine sont 1 gegen hangin usptomes? | A) Kenge as be yap nasa 2) Sinan terete Gnd sonnun Ore rrr2ee | (metin) 2) Metni bitirdixten sonra saptamalannizla segenekleri kargilagtiane Sorulann uzunlugu sizi yldemamaldi, uzun sorular anlamayt kolaylagtne, “Ben bu Sorular yapamam, paragraf sorulan zor- dur.” gibi én yarglann esiri olmayinz. Paragrat sorulaninin dil bilgisi sorularindan daha kolay oldugunu unutmayin ginki paragral sorulannin ce- vaplan metnin igindedi. ‘Tum gislan mutlaka okuyun giinkii bazen ic sik cela- fii olabili. ‘Sorunun uzunlugu ile zorlugu cogu zaman ters oran Iii. Bir soru sayfarun tamamini kaplyorsa 0 soru muh- temelen digerierine gore cok daha kolaydi, Uzun sora genie ogy anlar ve yan lo- ca tak dah tla 6g sory a ky buona Parag srl heros cosh ams em an siden enon sede gSemenia Bu ynden pat sazarp zea gSumek cok nem. Pat karan maki se zen i ee sou ghareniz ger) Paragrafin OzaPARAGRAF! TANIYALIM | NT rete) | 7 Paragrat sorularin gOzerken soru kéktindeki baz: fae olor, sil gagitmak veya soruyu zoriagtrmak icin da ha nce duymadiginiz geldrci Kelimelerden olugabili ¥ Omegin *yakinmak, yadsimak, dzglinlik, 8yktinmek’ gibi kelimelerin anlamin bilmiyorolabilirsinz | ¢ Bunun gin gdzdogcndz sorulann kBkindek bu kelime- iern anlamlarint dog bir gekiide dgrenmelisiiz, 4 Buniann yani sia, sirekli kullanian “nesnel, kigisel, ov- rensel, kogul, nicel” gibi kelimeleri de kesiniiae bil- meniz gorekir, Y Asagida paragrat sorulaninda gok sik kargimiza gkacek_ bilinmesi gereken kelimelerin lites! veriimigtr, Bunlen bir an énce 6grenmenizde buyik yarar var sence Anim ‘ | Bitiyor muydunuz ? _ ‘Agknk: Yazrin herkes taraindan, ayrw gekide anlagir olmast durumudur Agia: Anlagimas: lig, karmagik Alii: Aniatmin pUrdzsiz olmas, higbir engele ugra- madan akip gitmesict. Atel (Bincel): Yakin zamanda gergoklogmig olan Alatranga: Btiica,alaturka kar Alaturka: Eski TUrk gelenek, gBrenek, tor ve hayatina {yaun, Doguluca, ‘nag Veril ‘Analiz (gbziimleme): Bir metni bel yontemlere bah Kalarak gézden gecirme, tah At di: Sade, 02 Tarkee Baglam: Kelime ve cimle gbiitade unsurann,kutlan- diklan yere ve zamana gére kendinden &nce ve sonra go- len unsurlar nedeniyle Kazan fark anlam ve degerler bitin Banal: Baya, sradan Basmakalip: Ozginl0gu olmayan, degigiklk gésterme ven, bilinnitekrarayan, Kg Betimleme (Tasvi Bezgin: Yagama veya ig gérme istegin ytimis Bigom: Usiup. Bigim (Soki);Silerin kurulug ve uyak dizenerine géro olan ig gbriniga }: Géz Snuinde canlandirma, | Biling (uur): insanin kendisini ve gevresini tanima yete- neti. Boyut: Genisik, kapsam, durum, ritelik | Bugu: Aastra veeriin gbztiienmosinden ikanian bilimsel sonus. nate Bile / Dusdreey! Galgtrme “olan aeagratn Anam ve "apt ena Burjuva: imtiyazl, seckin, soylu Gaddas: Devirdas, gagin kogullanna uygun yagayan Gagnisim: Bir digince, goruntd vb.nin bir bagkasini ha- tirlatmast, } | Geni: Cost, tat, hoga giden dzelikier, Dagarcik (Bellek): Yagananian piling ofarak zihinde saklama gcd, bilgi Dejenere: Yozlasmis, asin koruyamams, Devinim: Hareket. Devsirmek: Bir araya getrmek, derlemek, toplamak, Deyi Didaktik: Ogretic Dikte etmek: Bir diasiinceyi zorla kabul ettrmek, Dildagiak: Ayni dil kullanma. Dinamik: Devimsel, hareketl, her an degigebiten Dinginlik: Dingin olma durumu, durgunluk, sikanet. Dogallik: Oldugu gibi yenstma durumu; sise, sanata gitmeden anlatma, {dyleme bigimi, antatim bigimi, Uslup, Dogaiistd (Tabiatistii): Doga yasalanna uymayan, doga | yasalar¥va ephionareyan \ Duruluk: Geeksiz sSzciMere yer vermeme, en tsa yol dan aktarma, Duyarhk (Hassasiet): Oayum ve duygulan algtayabi me yetenegi, hassaslik. | Duygudag: Duygusatni: Duyauata gl, duyoulare dayanan, hs, | duygulann agir bastigi, duygunun agin etkiledigi eser ve- | yalngen ign kulanan bir kava yor duyguyu paylagma,PARAGRAFI TANIYAUM. { Duyu:insaniann ve hayvaniann, aig danyann uyaranlan 1 gorme, isitme, koklama, dokunma ve tatma organlany- la alglama yetonegi, duyum, | Duyumsamal Duyus: Sezig, sezme isi. Diig: Gerceklagmes! istenen sey, umut, gergek olmayan 50, Imge, hayal Diigset: Dag io iil, haya. Diigtin: Duyularia dei, zihinset olarak tasarlanan, bigim verilen, canlandinian nesne veya olay, | Pdsdndardcatak: Akla getirmek, hatriatmak Daginsel: Diigtince ile ilgili, dagtnce sonucu ortaya ge kan, diigineeye dayanan, issetmok Empoze: Zorla kabul ettime, tik: Ahlaki, ablakla igi Fenomen: Olay, olgu Estetik: Sanatta ortaya konulan gizellik Etkilitk: Bir yazinin veya séziin okuyanda iz birakma hé- lil. Evrensel: Batan insanliilgleniren, Gniversal Evrilmek: Bir bigimden bagka bir bigime dogal olarak dénmek. Fantastik: Gergekte var olmayan, gereok olmayan, hayall Gercekiisti: Gergegl asan, gergegin tistndeki gergek, sirrealte | Greco: Kesin clmayan, kisien kisiye degigebilen | cazelduyusal (ostoti iggdiad: Dogustan gelen. igtentik: Yapmaciksiz, igten geldigi gibi antatma. ikirciklenmek: igkillenmek, kugkulanmak, kararsiz oF mak int gk imbik: Damitmaya yarayan, damitma iginde kullaniian | arac, damit janatta ortaya konulan gUzelik imge: Zhinde tasarlanan ve gorgeKlegmes! Szlenen sey, dg, haya, ira i Inziva: Toplum hayatindan kagip tek basina yagama _idolemek: Dstayh olarak incelerek iron: ince alay, sBylenen sean trsin| kastederok kigile | voya olay alay etme, guimece Islev: Gérev, fonksiyon. llek: Bir edebt eserde iglenen konunun anlamea ortaya kkoydugu ana yonelim, izleksel: Izlege dayall. ‘zlenim: Bir durum veya olayin duyular yolu ile insan Gze: rinde biraktii etki, intiba, ima) Kanu: inang, dugiince, kanaat, Kaniksamak: Alismak, dogal gormek. Kapahlik: Anlatmda mesajin ag ve kesin gekilde veri memesi, metne gizlenmesidi, Katman: Bir toplum icinde makam, gdhret, mesiek vb. bakimdan aynlan topluluklardan her iri, tabaka, Kesit Ayre zelineryle beifenensirog, boi. Kiso! (Sahsi: Ki le gi kiie lgkn, Gznel degerten cirelecigoren, kit: isan topllugu Klasik: Uzerinde cok zaman gectigi halde degerini yiti-- meyen,trdnde érnek olarak g6rlleneser,aligims. | Kriter: Oigat, Kuram (Nazariye, teori): Beli bir konudaki cliginoele rin, gGrOslerin bUtdnd sistemli bir biginde dtizenlenmis birgok olay! agklayan ve bir bilime temel clan kurallar, ya~ salar bitund, Kurgu: Uygulamaya gegmeyen yalniz bilmek ve aghkla: | mak amacini gicen dagince. | Karakter: Birbireyin kendine dzgd yaprsi, onu bagkalanin- dan ayran temel belt ve bireyin davranis bicimlerini be- lneyen, aston ana ézelik \ KGresel: Darya digisinde genig bir bakig agisivia be- rimsenen, global i rik: Gok etl, coskun, genelikle kigisel duygulan dile | getiren Metafor (mecaz): Bir igi veya benzetme sonucu gergek anlamindan baska anlamda kullariian s6z, bir kelimeyi ‘veya kavrami kabul edilenin diginda baska anlamlara gf lecek bicimde kullanma, mecaz. Mistik: Agislanamayan, akil dig. Olaganiistildk: Aligimistan, benzerlerinden tarklr olan | diigtinceler igin kullaruan bir kavrarndi. ‘Olgu: Birtakim olaylann cayandigt sebep veya bu sebep- lerin yo! agtigi sonug, edebi eserlerde olay gelistiron dav- rants, Ig. Oylumlu: Hacimt. Odin: Taviz. OGreti: Bell bir gdrige dayal alga anlaysn batt Ogretioik: Ogrotme, yetigirme ve agklama dzeligi bu- lunan yazlr ign kullartan bi kavramet. ett (Krier: ir yargya varmak veya deve vermak icin bagvurulan ike Paragrafin Oza