TiÓu luËn LÞch sö §¶ng

§Ò tµi: "Sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n trong cuéc ®Êu
tranh x©y dùng vµ b¶o vÖ chÝnh quyÒn 1945-1946 "

“ Khi Ph¸p ®· cè ý g©y chiÕn tranh, chóng ta kh«ng thÓ

nhÞn n÷a th× cuéc kh¸ng chiÕn toµn quèc b¾t ®Çu” . (1)

Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n c¶ n íc ta bïng næ khi

nh÷ng kh¶ n¨ng ®µm ph¸n hoµ b×nh víi thùc d©n Ph¸p kh«ng
cßn n÷a, khi thùc d©n Ph¸p buéc nh©n d©n ta ph¶i ®øng dËy
b¶o vÖ nÒn ®éc lËp, tù do võa míi giµnh ® îc.

Sau khi ®¸nh chiÕm thµnh phè H¶i Phßng vµ thÞ x· L¹ng
S¬n(20-11-1946), g©y ra hai vô th¶m s¸t tµn khèc ®ång bµo
ta ë hai phè Yªn Ninh, Hµng Bón( ngµy 17 vµ 18-12-
1946)...chÝnh phñ Ph¸p ngµy cµng lao s©u vµo con ® êng g¹t
bá mäi kh¶ n¨ng th¬ng lîng ®Ó x©m lîc §«ng D¬ng b»ng vò
lùc. Chñ tr¬ng g©y chiÕn ë Hµ Néi mét lÇn n÷a nãi lªn m u ®å
chiÕn lîc cña thùc d©n Ph¸p quyÕt t©m cíp l¹i toµn bé níc
ta,sau khi ®· chiÕm ®ãng mét phÇn phÝa nam tæ quèc ta.
Cuèi th¸ng 12 n¨m 1946, ®Çu th¸ng 1 n¨m 1947, bé tr ëng thuéc
®Þa Mu-tª thay mÆt chÝnh phñ Ph¸p, sang §«ng D ¬ng ®iÒu
tra t×nh h×nh, Mu-tª ®· cù tuyÖt lêi ®Ò nghÞ gÆp gì vµ ®µm
ph¸n cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Ngay tõ ngµy 18-12-1946,
®¹i diÖn cña chÝnh phñ Ph¸p ë Hµ Néi ®· c¾t ®øt mäi liªn
hÖ víi ®¹i diÖn chÝnh phñ ta.

(1)(1)
Hå ChÝ Minh: B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lµn thø II cña §¶ng (2-
1951)

1
 Mu ®å x©m lîc toµn bé níc ta, sau ®ã ®îc ®¹i biÓu Ph¸p
ph¸t biÓu c«ng khai vµ tr¾ng trîn trong cuéc héi kiÕn gi÷a
®¹i diÖn Ph¸p víi chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ bé tr ëng Hoµng
Minh Gi¸m ngµy 11-5-1947. Trong cuéc héi kiÕn nµy, Ph¸p
®ßi qu©n ta ph¶i nép vò khÝ vµ ®Æt d íi sù chØ huy cña
qu©n ®éi Ph¸p, ®ßi ®Ó qu©n ®éi Ph¸p ®i l¹i vµ ®ãng qu©n
tù do kh¾p n¬i trªn ®Êt ViÖt Nam. Nãi tãm l¹i, thùc d©n Ph¸p
®ßi nh©n d©n ta ph¶i ®Çu hµng.

Thùc d©n Ph¸p ®· dån nh©n d©n ta ®Õn con ® êng cïng,
nÕu kh«ng cÇm vò khÝ ®øng dËy b¶o vÖ chñ quyÒn ®Êt n íc
th× chØ cßn c¸ch cam chÞu lµm n« lÖ.

“ D©n téc ViÖt Nam nay bÞ ®Æt tr íc hai ®êng: mét lµ

khoanh tay cói ®Çu trë l¹i n« lÖ; hai lµ ®Êu tranh ®Õn cïng
®Ó giµnh lÊy tù do ®éc lËp” ( 1 ) .

Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· ® îc chuÈn bÞ

chu ®¸o ®Ó gi¸ng tr¶ qu©n x©m l îc nh÷ng ®ßn ®Ých ®¸ng.
Tõ l©u, §¶ng ta ®· nhËn ®Þnh r»ng cuéc chiÕn tranh x©m l îc
c¶ níc do Ph¸p g©y ra vµ cuéc kh¸ng chiÕn toµn quèc cña
nh©n d©n ta chèng Ph¸p x©m l îc lµ kh«ng thÓ nµo tr¸nh
khái. XuÊt ph¸t tõ nhËn ®Þnh ®ã, §¶ng ®· cã nh÷ng chñ tr ¬ng
vµ biÖn ph¸p chÈn bÞ kh¸ng chiÕn.

Qua 16 th¸ng gi÷ v÷ng chÝnh quyÒn nh©n d©nvµ

chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn (9-1945 ®Õn 12-1946), c¸ch m¹ng n íc
ta ®· lín lªn vÒ mäi mÆt . ChÝnh quyÒn nh©n d©n ®· ® îc
cñng cè, bän ph¶n ®éng tay sai ®Õ quèc ®ñ c¸c lo¹i ®· bÞ lo¹i
(1)(1)
Hå ChÝ Minh: Göi nh©n d©n ViÖt Nam, nh©n d©n Ph¸p, nh©n d©n c¸c níc §ång
minh (21-12-1946). TuyÓn tËp, tËp I, NXBST, 1980, tr.406

2
trõ ra khái bé m¸y nhµ n íc. Lùc lîng vò trang nh©n d©n trëng
thµnh vÒ c¶ sè lîng vµ chÊt lîng. §¶ng ®· tæ chøc ®îc lùc lîng
l·nh ®¹o cña m×nh ë c¸c ®Þa ph ¬ng, trongc¸c ®oµn thÓ quÇn
chóng, trong hÖ thèng chÝnh quyÒn, trongc¸c lùc l îng vò
trang.

V× thÕ, nh©n d©n ta kh«ng nh÷ng kh«ng bÞ bÊt ngê tr íc

cuéc tiÕn c«ng x©m lîc cña thùc d©n Ph¸p, mµ cßn cã thÓ chñ
®éng ph¸ ©m mu cña chóng.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ta chèng thùc d©n Ph¸p
x©m lîc tiÕn hµnh trong ®iÒu kiÖn níc ta vèn lµ mét thuéc
®Þa vµ nöa phong kiÕn, ®Êt kh«ng réng ng êi kh«ng ®«ng, víi
mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu, l¹i bÞ chiÕn tranh thÕ
giíi thø hai tµn ph¸. Khi Êy níc ta cßn bÞ chñ nghØa ®Õ quèc
bao v©y bèn phÝa. Ph¸p lµ mét n íc ®Õ quèc cã nÒn c«ng
nghiÖp hiÖn ®¹i, cã qu©n ®éi chÝnh quy g«m 100.000 qu©n
viÔn chinh ®ãng t¹i mét sè vÞ trÝ chiÕn l îc trªn ®Êt níc ta.
Chóng ®ñ vò khÝ, ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, cã c¸n bé chØ huy
thµnh th¹o, cã kinh nghiÖm chiÕn tranh x©m l îc thuéc ®Þa,
cã nhiÒu thñ ®o¹n, ©m m u x¶o quyÖt vµ ®· quen víi chiÕn
trêng ViÖt Nam l¹i ®îc bän ®Õ quèc Anh, Mü gióp søc. V×
thÕ, cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta ph¶i l©u dµi, gian
khæ.

Nhng cuéc kh¸ng chiÕn toµn quèc cña ta b¾t ®Çu khi
nh©n d©n ta giµnh ®îc quyÒn lµm chñ cña m×nh trªn toµn
quèc. Díi chÕ ®é míi, nh©n d©n ta ®· ® îc hëng nh÷ng quyÒn
lîi chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi tríc ®©y cha bao giê cã.

3
Nh©n d©n ta quyÕt t©m b¶o vÖ ®Õn cïng chñ quyÒn vµ chÕ
®é míi. D©n téc ViÖt Nam cã truyÒn thèng chèng x©m l îc rÊt
vÎ vang vµ ®· cã kinh nghiÖm chèng thùc d©n Ph¸p ë Nam
Bé. Lùc lîng vò trang cña ta míi ® îc x©y dùng. Nhng lµ nh÷ng
chiÕn sÜ xuÊt th©n tõ c«ng nh©n, n«ng d©n vµ nh÷ng ng êi
lao ®éngcã lßng yªu níc nång nµn vµ chÝ c¨m thï giÆc s©u
s¾c, ®îc toµn d©n ñng hé. Lùc lîng c¸ch m¹ng cña ta lµ lîng
cã tæ chøc. Qu©n vµ d©n ta chiÕn ®Êu ngay trªn ®Êt n íc ta.
§¶ng ta tuy ho¹t ®éng bÝ mËt nhng vÉn n¾m v÷ng quyÒn l·nh
®¹o c¸ch m¹ng, l·nh ®¹o Nhµ níc, cã kinh nghiÖm h¬n 15 n¨m
®Êu tranh chèng ®Õ quèc. §Õ quèc Ph¸p lµ mét ®Õ quèc giµ
nua, bÞ b¹i trËn vµ bÞ kiÖt quÖ sau chiÕn tranh, l¹i ph¶i tiÕn
hµnh mét cuéc chiÐn tranh ë xa n íc Ph¸p gÇn 10.000 km. M©u
thuÉn gi÷a lùc lîng tiÕn bé vµ lùc lîng ph¶n ®éng ë Ph¸p ngµy
cµng s©u s¾c; phong trµo ®Êu tranh v× hoµ b×nh, d©n chñ
vµ tiÕn bé x· héi cña nh©n d©n Ph¸p vµ phong trµo ®ßi ®éc
lËp cña nh©n d©n c¸c thuéc ®Þa Ph¸p ngµy cµng ph¸t triÓn
m¹nh mÏ.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta l¹i diÔn ra trong thêi
®¹i mµ phong trµo ®éc lËp d©n téc, hoµ b×nh, d©n chñ vµ
chñ nghÜa x· héi ®ang ë trong thÕ tiÕn c«ng chñ nghÜa ®Õ
quèc, l¹i g¾n bã víi cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña
nh©n d©n hai níc Lµo vµ Cam-pu-chia anh em ®· vïng lªn
giµnh quyÒn ®éc lËp vµ cïng cã chung mét kÎ thï lµ thùc d©n
Ph¸p x©m lîc.

4
 Nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö ®ã lµ cë së cho §¶ng ta v¹ch ra
®êng lèi cña cuéc kh¸ng chiÕn vµ kh¼ng ®Þnh ngay tõ ®Çu
cuéc kh¸ng chiÕn Êy tuy l©u dµi, gian khæ nh ng nhÊt ®Þnh
th¾ng lîi.

Ngµy 18 vµ 19-12-1946, Ban thêng vô Trung ¬ng §¶ng

®· häp héi nghÞ më réng ë lµng V¹n Phóc ( Hµ §«ng) d íi sù
chñ to¹ cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh. NhËn xÐt vÒ thùc d©n
Ph¸p ®¸nh chiÕm H¶i Phßng, L¹ng S¬n, khiªu khÝch qu©n ta
ë thñ ®«, nhÊt lµ vô ¸m s¸t ë phè Hµng Bón (Hµ Néi), Héi
nghÞ nhËn ®Þnh thùc d©n Ph¸p ®· c¾t ®øt mäi con ® êng
®µm ph¸n vµ cè t×nh g©y ra cuéc chiÕn tranh x©m l îc c¶ níc
ta. V× hoµ b×nh mµ nh©n d©n ta ph¶i nh©n nh îng.Nhng ta
cµng nh©n nhîng, thùc d©n Ph¸p cµng lÊn tíi. Râ rµng lµ
chóng quyÕt t©m cíp níc ta mét lÇn n÷a. Tríc t×nh h×nh ®ã,
nh©n d©n ta kh«ng cßn ®êng nµo kh¸c h¬n lµ c¶ n íc ph¶i
®øng dËy tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m l îc, b¶o vÖ
tæ quèc.

C¨n cø vµo sù ®¸nh gi¸ mét c¸ch khoa häc lùc l îng so
s¸nh gi÷a ta vµ ®Þch lóc Êy, Héi nghÞ kh¼ng ®Þnh cuéc
kh¸ng chiÕn cña ta lµ cuéc kh¸ng chiÕn tr êng kú, gian khæ nh-
ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Héi nghÞ v¹ch ra ®êng lèi c¬ b¶n cña cuéc kh¸ng chiÕn.
§êng lèi ®ã ®îc ghi trong chØ thÞ Toµn d©n kh¸ng chiÕn
cña Trung ¬ng §¶ng ngµy 22 th¸ng 12 n¨m 1946. § êng lèi
kh¸ng chiÕn cña §¶ng tríc hÕt v¹ch râ môc ®Ých cña cuéc
kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m l îc lµ giµnh ®éc lËp

5
vµ thèng nhÊt. §êng lèi chung chØ ®¹o toµn bé cuéc kh¸ng
chiÕn lµ: toµn d©n, toµn diÖn,tr êng kú, tù lùc c¸nh sinh. §êng
lèi chung dîc qu¸n triÖt vÒ c¸c mÆt chÝnh trÞ, qu©n s kinh
tÕ, v¨n ho¸.

Ngµy 21-12, Hå Chñ tÞch l¹i ra lêi kªu gäi nh©n d©n
ViÖt Nam, nh©n d©n Ph¸p vµ nh©n d©n c¸c n íc §ång minh,
v¹ch trÇn bé mÆt béi íc vµ d· t©m x©m lîc cñan thùc d©n
Ph¸p, nãi râ môc ®Ých chiÕn ®Êu chÝnh nghÜa cña nh©n
d©n ta.

Hå Chñ TÞch kh¼ng ®Þnh:

“ Cuéc kh¸ng chiÕn rÊt l©u dµi vµ gian khæ. Dï ph¶i

hy sinh bao nhiªu vµ thêi gian kh¸ng chiÕn ®Õn bao giê,
chóng ta còng nhÊt ®Þnh chiÕn ®Êu ®Õn cïng, ®Õn bao gi¬
®Êt níc ViÖt Nam ®îc hoµn toµn ®éc lËp vµ thèng nhÊt” ( 1 ) .

§êng lèi kh¸ng chiÕn cña §¶ng sau ®ã ® îc ®ång chÝ Tr-
êng Chinh gi¶i thÝch vµ ph¸t triÓn ®Çy ®ñ trong cuèn s¸ch
®îc lÊy tªn lµ “ Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi” .

Trong t¸c phÈm nµy, ®ång chÝ Tr êng Chinh v¹ch râ kÎ

thï chÝnh cña nh©n d©n ta lµ thùc d©n Ph¸p x©m l îc, nh©n
d©n Ph¸p lµ b¹n cña ta. Môc ®Ých cña cuéc kh¸ng chiÕn cña
nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng thÓ dõng l¹i ë chç ®ßi Ph¸p t«n
träng hiÖp ®Þnh ®· ký hoÆc trë l¹i vÞ trÝ tr íc ngµy 20-10-
1946, mµ lµ giµnh ®éc lËp vµ thèng nhÊt thËt sù. §ång chÝ
kh¼ng ®Þnh lËp trêng cña nh©n d©n ta lµ:

(1)(1)
Hå ChÝ Minh: Göi nh©n d©n ViÖt Nam, nh©n d©nPh¸p, nh©n d©n c¸c níc §ång
minh

6
 “ NÕu Ph¸p c«ng nhËn ViÖt Nam ®éc lËp trong khèi liªn
hiÖp Ph¸p” th× th«i; b»ng kh«ng th× ViÖt Nam sÏ thµnh mét
níc ®éc lËp tho¸t ly h¼n khái liªn hiÖp Ph¸p, mét khi cuéc
kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam toµn th¾ng” ( 2 ) .

Giµnh ®éc lËp vµ thèng nhÊt lµ môc tiªu trung t©m cña
kh¸ng chiÕn. Nhng cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta chèng
thùc d©n Ph¸p x©m lîc lµ sù tiÕp tôc cuéc c¸ch m¹ng d©n téc
d©n chñ nh©n d©n b»ng h×nh thøc chiÕn tranh, cho nªn cuéc
kh¸ng chiÕn cßn cã môc tiªu v× d©n chñ tù do, v× hoµ b×nh
thÕ giíi. NhiÖm vô chèng phong kiÕn, thùc hiÖn d©n chñ vµ
chÝnh s¸ch ruéng ®Êt vÉn ph¶i ®i ®«i víi nhiÖm vô chèng
®Õ quèc. Nhng v× gi¶i phãng d©n téc lµ yªu cÇu nãng báng
vµ cÊp b¸ch nhÊt,cho nªn yªu cÇu d©n chñ kh«ng thÓ dÆt
ngang hµng víi yªu cÇu ®éc lËp d©n téc.

“ Kh«ng ph¶i trong qu¸ tr×nh kh¸ng chiÕn tuyÖt ®èi

kh«ng c¶i c¸ch ruéng ®Êt, nhng thùc hiÖn tõng bíc chÝnh s¸ch
ruéng ®Êt, cèt ph©n ho¸ hµng ngò phong kiÕn vµ c« lËp thùc
d©n Ph¸p x©m lîc” ( 1 ) .

T¸c phÈm “ Kh¸ng chiÕn nh¸t ®Þnh th¾ng lîi” ®· tr×nh

bµy chñ tr¬ng thùc hiÖn tõng bíc chÝnh s¸ch ruéng ®Êtvíi néi
dung cô thÓ lµ lÊy ruéng ®Êt cña ®Õ quèc vµ bän ViÖt gian
chia cho d©n cµy nghÌo, chia ruéng c«ng, gi¶m t« gi¶m tøc,
tiÕn lªn thùc hiÖn c¶i c¸ch ruéng ®Êt.

(2)(2)
Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi
(1)(
(1)(2) Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

7
 Trong cuéc kh¸ng chiÕn nµy nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng
®Êu tranh cho riªng m×nh, nh©n d©n ViÖt Nam võa ®Êu
tranh ®Ó tù cøu m×nh ,võa ®Êu tranh cho hoµ b×nh thÕ giíi.

“ Cho nªn cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam lµ
mét cuéc chiÕn tranh tiÕn bé v× tù do, ®éc lËp, d©n chñ vµ
hoµ b×nh...Trong ®ã löa kh¸ng chiÕn ViÖt Nam míi ®ang ® îc
rÌn ®óc: níc ViÖt Nam ®éc lËp, thèng nhÊt, d©n chñ vµ giµu
m¹nh” ( 2 ) .

§êng lèi kh¸ng chiÕn cña §¶ng vÒ mÆt chÝnh trÞ lµ

®oµn kÕt toµn d©n chèng Ph¸p x©m l îc. Bªn trong, ph¶i cñng
cè liªn minh c«ng n«ng, trªn c¬ së ®ã ®oµn kÕt toµn d©n,
lµm cho mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt chèng Ph¸p x©m l îc
ngµy cµng v÷ng ch¾c vµ réng r·i. Bªn ngoµi, ph¶i c« lËp kÎ
thï, tranh thñ thªm nhiÒu b¹n, lµm cho nh©n d©n Ph¸p vµ
nh©n d©n c¸c thuéc ®Þa Ph¸p tÝch cùc ñng hé ta ,chèng l¹i
thùc d©n Ph¸p; lµm cho c¸c lùc lîng hoµ b×nh vµ d©n chñ trªn
kh¾p thÕ giíi bªnh vùc ta, t¸n thµnh môc ®Ých kh¸ng chiÕn
cña ta.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta lµ cuéc chiÕn tranh nh©n d©n,

do nh©n d©n tiÕn hµnh. V× vËy ph¶i lµm cho toµn ®©n tham
gia chiÕn ®Êu vµ phôc vô chiÕn ®Êu. T¨ng c êng c«ng t¸c
tuyªn truyÒn, gi¸o giôc chÝnh trÞ, ch¨m lo c¶i thiÖn ®êi sèng
cho nh©n d©n, më réng quyÒn d©n chñ cho nh©n d©n lµ
nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt: “ ...dèc toµn lùc l îng cña 25 triÖu
(1)
®ång bµovµo cuéc chiÕn ®Êu” .

(1)
(1),(2),(3)Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

8
 NhiÖm vô kh¸ng chiÕn vÒ mÆt chÝnh trÞ lµ hÕt søc
nÆng nÒ. Cho nªn mét mÆt ph¶i cñng cè nhµ n íc céng hoµ
d©n chñ, t¨ng cêng bé m¸y kh¸ng chiÕn, thèng nhÊt qu©n,
chÝnh, d©n, qu©n sù ph¶i phôc tïng chÝnh trÞ; mÆt kh¸c,
ph¶i kiªn quyÕt trÊn ¸p bän ph¶n c¸ch m¹ng, triÖt mÇm chia rÏ
ph¸ ho¹i trong nh©n d©n, ®a nh÷ng phÇn tö ph¶n béi ph¸ ho¹i,
c¬ héi, ¬n hÌn, quan liªu, qu©n phiÖt, bÌ ph¸i ra kái bé m¸y
kh¸ng chiÕn; ra søc cñng cè hËu ph ¬ng. §Ó dèc lùc lîng cña
25 triÖu ®ång bµo vµo cuéc chiÕn ®Êu, ph¶i thèng nhÊt t t-
ëng vµ hµnh ®éng trong c¸n bé vµ nh©n d©n, ph¶i phª ph¸n
c¸c khuynh híng bi quan, thÊt b¹i, chñ quan khinh ®Þch, û l¹i
bªn ngoµi.

VÒ mÆt qu©n sù, ph¬ng ch©m chiÕn lîc cña toµn bé

cuéc kh¸ng chiªn lµ ®¸nh l©u dµi, võa ®¸nh võa gi÷ g×n thùc
lùc, båi dìng vµ ph¸t triÓn lùc lîng cña ta, huÊn luyÖn qu©n
vµ d©n võa ®¸nh võa häc, chuyÓn thiÕu thµnh ®ñ, chuyÓn
yÕu thµnh m¹nh, ®ång thêi lµm cho ®Þch bÞ tiªu diÖt vµ tiªu
hao, mái mÖt vµ ch¸n n¶n, ®Õn nçi thÕ ®Þch tõ m¹nh chuyÓn
thµnh yÕu, tõ th¾ng chuyÓn thµnh b¹i. ChiÕn thuËt cña
chiÕn tranh nh©n d©n lµ tÝch cùc tiÕn c«ng, gi¶i quyÕt mau
trong tõng trËn. Muèn tÝch cùc tiÕn c«ng ph¶i n¨ng dïng du
kÝch víi c¸c c¸ch ®¸nh cña nã lµ tËp kÝch, phôc kÝch, quÊy
rèi, ph¸ ho¹i, dïng vËn ®éng chiÕn víi lèi ®¸nh l u ®éng vµ
tiªu diÖt cña nã. Trong toµn bé cuéc kh¸ng chiÕn vµ trong c¶
níc, du kÝch chiÕn lµ c¸ch ®¸nh phæ biÕn nhÊt. DÇn dÇn
vËn ®éng chiÕn ®îc ¸p dông nhiÒu h¬n cho tíi lóc chiÕm u
thÕ. Cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi cña nh©n d©n ta sÏ tr¶i qua ba

9
giai ®o¹n: phßng ngù, cÇm cù, tæng ph¶n c«ng. Trong qu¸
tr×nh kh¸ng chiÕn cã thÓ “ cã nh÷ng cuéc ®µm ph¸n míi xen
vµo” ( 2 ) . “ §Êy còng lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nã” ( 3 ) .

Muèn kh¸ng chiÕn l©u dµi vµ giµnh th¾ng lîi, ph¶i x©y
dùng lùc lîng vò trang nh©n d©n hïng hËu. Lùc l îng Êy sÏ bao
gåm: qu©n chñ lùc, bé ®éi dÞa ph ¬ng vµ nh©n d©n. Qu©n
®éi ta lµ qu©n ®éi nh©n d©n, cho nªn ph¶i hÕt søc coi träng
c«ng t¸c chÝnh trÞ, thùc hiÖn c¸n bé vµ binh sÜ nhÊt trÝ,
qu©n víi d©n lµ mét, ®ång thêi coi träng c«ng t¸c vËn ®éng
binh lÝnh ®Þch.

C¨n cø vµo kinh nghiÖm kh¸ng chiÕn miÒn nam vµ kinh

nghiÖm mÊy th¸ng ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn toµn quèc,
®ång chÝ Trêng Chinh nªu lªn mét sè ph ¬ng thøc vµ h×nh th¸i
cña chiÕn tranh nh©n d©n. Cuéc chiÕn tranh cña ta ®· lµ
chiÕn tranh nh©n d©n , th× vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo
®Ó huy ®éng toµn d©n ®¸nh giÆc. Muèn vËy, kh«ng nh÷ng
chØ gi¸c ngé mµ tæ chøc nh©n d©n cßn ph¶i cã ph ¬ng thøc t¸c
chiÕn thÝch hîp ®Ó ®éng viªn lùc l îng toµn d©n vµo c«ng t¸c
chiÕn ®Êu, “ lµm sao cho giÆc ®ông vµo ®©u còng gÆp søc
kh¸ng chiÕn cña toµn ®©n ViÖt Nam cÇm vò khÝ trong tay
chèng l¹i chóng, thµ chÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ !” ( 1 ) .

Do cuéc chiÕn tranh cña ta lµ chiÕn tranh toµn d©n, ®Êt

níc cña ta hÑp vµ dµi, nh©n d©n ta yªu n íc vµ c¨m thï giÆc,
§¶ng ta g¾n liÒn víi nh©n d©n thµnh mét khèi, cho nªn cuéc
chiÕn tranh sÏ diÔn ra d íi nhiÒu h×nh th¸i phong phó: chiÕn

(1)(1)
Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

1
0
tranh cµi r¨ng lîc, chiÕn tranh lén Èu, chiÕn tranh kh«ng mÆt
trËn, chiÕn tranh bao v©y, chiÕn tranh tiªu thæ...Ph ¬ng thøc
t¸c chiÕn cña cuéc chiÕn tranh Êy ph¶i hÕt søc linh ho¹t. Cã
khi qu©n chÝnh quy buéc ph¶i rót lui ®Ó gi÷ g×n lùc l îng,
nhng qu©n du kÝch vµ mét phÇn nhá qu©n chÝnh quy ph¶i
vßng l¹i sau lng qu©n ®Þch mµ ®¸nh. Cã khi bé ®éi ph¶i trµ
trén víi nh©n d©n, tæ chøc vµ vò trang nh©n d©n, b¸m lÊy
®ång ruéng mµ chiÕn ®Êu. Cã khi ®Þch tiÕn vµo vïng ta,
qu©n ta ®¸nh chÆn ®»ng tríc Ýt, nhng ®¸nh thäc sau lng vµ
ngang sên nhiÒu, lµm cho ®Þch kh«ng chèng ®ì ® îc. Khi
toµn d©n ®· ®øng lªn ®¸nh giÆc th× ®Þch ®ông vµo ®©u lµ
gÆp qu©n ta ë ®ã, ta gÆp ®Þch ë ®©u lµ më mÆt trËn ë ®ã.
Mçi c¨n cø du kÝch cña ta trong vïng ®Þch kiÓm so¸t kh¸c
nµo bÞ ®Þch bao v©y. Nhng tÊt c¶ c¸c c¨n cø du kÝch céng
víivïng tù do réng lín cña ta häp l¹i thµnh mét c¸i l íi bña v©y
qu©n ®Þch. “ ChiÕn tranh chèng Ph¸p thËt cã h×nh th¸i kh¸c
thêng” ( 1 ) .

§Ó b¶o ®¶m kh¸ng chiÕn l©u dµi, kh¸ng chiÕn vÒ mÆt

kinh tÕ lµ rÊt quan träng. Mét mÆt, ph¸ ho¹i kinh tÕ ®Þch,
kh«ng cho ®Þch lÊy chiÕn tranh nu«i chiÕn tranh; mÆt kh¸c
x©y dùng kinh tÕ ta theo h íng : võa kh¸ng chiÕn võa kiÕn
quèc, tù cung tù cÊp vÒ mäi mÆt. ChÝnh s¸ch kinh tÕ kh¸ng
chiÕn cña ta lµ n©ng cao søc s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu thêi
chiÕn “¨n no, mÆc Êm, ®¸nh kháe”, bíc ®Çu x©y dùng kinh
tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ hîp t¸c x·, coi träng c«ng nghiÖp vµ
thñ c«ng nghiÖp, chó ý c«ng nghiÖp quèc phßng, t¨ng thu
(1)
(1),(2),(3) Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

1
1
gi¶m chi, thùc hµnh tiÕt kiÖm, gi¶m nhÑ dÇn sù g¸nh v¸c cña
nh©n d©n, cñng cè tiÒn tÖ, gi÷ v÷ng gi¸ hµng, cã khuyÕn
khÝch, cã thëng ph¹t.

Kh¸ng chiÕn vÒ mÆt v¨n ho¸ cã hai nhiÖm vô: ®¸nh ®æ

v¨n ho¸ ngu d©n, n« dÞch vµ x©m lîc cña thùc d©n Ph¸p; x©y
dùng nÒn v¨n ho¸ míi cña n íc ViÖt Nam, dùa trªn nguyªn t¾c
d©n téc, khoa häc vµ ®¹i chóng. Mäi ho¹t ®éng v¨n ho¸ lóc
nµy ph¶i nh»m vµo khÈu hiÖu: “Yªu níc vµ c¨m thï giÆc”.
NhiÖm vô cña mÆt trËn v¨n ho¸ kh¸ng chiÕn lµ b»ng mäi
h×nh thøc ®éng viªn toµn d©n gia chiÕn ®Êu “ lµm cho nh©n
d©n hiÓu v× sao ph¶i ®¸nh, ®¸nh ®Ó lµm g×, lµm thÕ nµo
®Ó ®¸nh th¾ng, ®¸nh nhÊt ®Þnh khæ, nh ng nhÊt ®Þnh
th¾ng lîi” ( 2 ) . Thùc hiÖn khÈu hiÖu ngêi cã tiÒn gióp tiÒn, kÎ
cã søc gióp søc, ngêi cã tµi trÝ gióp tµi trÝ, kh«ng mét søc
nµo bá phÝ, kh«ng mét søc nµo ®øng ngoµi cuéc chiÕn ®Êu,
kh«ng mét søc nµo thõa.” ( 3 ) . Chèng n¹n mï ch÷, ph¸t triÓn gi¸o
dôc, vËn ®éng ®êi sèng míi, tæ chøc c«ng t¸c vÖ sinh phßng
bÖnh trong nh©n d©n, quÐt s¹ch tµn tÝch n« lÖ thùc d©n
trong v¨n ho¸, tiÕp thu cã chän läc nÒn v¨n ho¸ cæ truyÒn vµ
v¨n ho¸ níc ngoµi.

“ Cuéc chiÕn tranh nµy lµ mét cuéc ®¶o lén lín. Nã gióp
ta “ c¸ch m¹ng ho¸” v¨n ho¸ mét c¸ch t¸o b¹o...Thµnh thÞ n¬i
trung t©m v¨n ho¸ tríc ®©y, b©y giê bÞ ®Þch chiÕm, biÕn
thµnh ®en tèi, d· man, ®Çy rÉy v¨n ho¸ trôy l¹c, ngu d©n.
Tr¸i l¹i, th«n quª tríc ®©y lµ n¬i tèi t¨m hñ lËu, b©y giê ®ang
trë thµnh nh÷ng vïng v¨n minh, tiÕn bé...Trong cuéc chiÕn

1
2
tranh vÜ ®¹i nµy, ai kh«ng ®uæi kÞp phong trµo, ai kh«ng
thÝch øng víi hoµn c¶nh tiÕn triÓn nhanh chãng nhÊt ®Þnh sÏ
(1)
bÞ ®µo th¶i.” .

Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn cña chñ tÞch Hå ChÝ
Minh, chØ thÞ Toµn quèc kh¸ng chiÕn cña trung ¬ng §¶ng vµ
t¸c phÈm Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi cña ®ång chÝ Tr -
êng Chinh lµ c¬ng lÜnh cña §¶ng ta trong thêi kú kh¸ng chiÕn
chèng thùc d©n Ph¸p x©m lîc. §êng lèi kh¸ng chiÕn ®óng
®¾n s¸ng t¹o cña §¶ng ta lµ ngän ®Ìn pha soi ® êng, lµ tiÕng
kÌn xung trËn ®éng viªn, dÉn d¾t vµ tæ chøc nh©n d©n ta
®Êu tranh giµnh th¾ng lîi trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn l©u
dµi, gian khæ vµ anh dòng. Nh÷ng quan ®iÓm vÒ chiÕn tranh
c¸ch m¹ng trong c¸c vÊn ®Ò ®ã ®· gãp phÇn x©y dùng kho
tµng lý luËn vÒ chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc vµ chiÕn
tranh b¶o vÖ tæ quèc cña nh©n d©n ta.

Vµ b»ng chøng sinh ®éng nhÊt cho ® êng lèi c¸ch m¹ng
®óng ®¾n cña §¶ng chÝnh lµ chiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn
Phñ.

ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ (th¸ng 5-1954) ®· ®i vµo

lÞch sö ®©n téc ta nh mét B¹ch §»ng, mét Chi L¨ng hay mét
§èng §a cña thÕ kû XX, ®i vµo lÞch sö thÕ giíi nh mét chiÕn
c«ng chãi läi, ®ét ph¸ thµnh tr× cña ®Õ quèc, b¸o hiÖu sù sôp
®æ hoµn toµn kh«ng tr¸nh khái cña chñ nghÜa thùc d©n cò.
§¸nh gi¸ ý nghÜa lÞch sö cña th¾ng lîi nµy, Hå chñ tÞch viÕt:
“ LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, mét n íc thuéc ®Þa nhá yÕu ®·

(1)(1)
Trêng Chinh: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

1
3
th¾ng mét níc ®Õ quèc thùc d©n hïng m¹nh. §ã lµ th¾ng lîi vÎ
vang cña nh©n d©n ViÖt Nam, ®ång thêi còng lµ th¾ng lîi
cña c¸c lùc lîng hoµ b×nh, d©n chñ vµ CNXH thÕ
giíi”...Th¾ng lîi ®ã ®· lµm s¸ng tá mét ch©n lý: trong ®iÒu
kiÖn thÕ giíi ngµy nay, mét d©n téc nhá yÕu nh ng mét khi
®oµn kÕt ®øng lªn, kiªn quyÕt ®Êu tranh d íi sù l·nh ®¹o cña
chÝnh §¶ng M¸c-Lªnin ®Ó giµnh ®éc lËp vµ d©n chñ th× cã
®Çy ®ñ lùc lîng ®Ó chiÕn th¾ng mäi kÎ thï x©m lîc.

1
4