GAWAIN

Pangalan: Eugene Marie S. Boquiren Petsa: Oct. 1, 2021

Antas: BSIT-1G

PANUTO: Magtala ng tig-iisa na pagkakatulad at pagkakaiba ng mga naging wikang pambansa

ng Pilipinas sa pamamagitan ng Venn Diagram. Pagbatayan ng magiging sagot sa artikulo sa
ibaba.

Bakit Filipino at ‘di Tagalog?

August 10, 2019

MARAHIL ay dapat tuldukan na ang pagkalito. Ang Wikang Pambansa ay Filipino –

hindi Tagalog. Ang Filipino ay pinagsama-samang wika mula sa iba’t ibang rehiyon sa
Pilipinas na may pagsasaalang-alang din sa mga dayong wika na naging bahagi na ng pang-
araw-araw na talastasan. Dumaan ito sa masusing pag-aaral ng Surian ng Wikang Filipino na
naglalayong pagpasiyahan kung katanggap-tanggap sa mas nakararami. Pansinin na mas
dominante ang Tagalog. Ito ang pinagmulan ng Wikang Pambansa.

Pinakamalaki ang Luzon sa tatlong pangunahing islang bumubuo sa arkipelago – ito

nga, Luzon, Bisaya, at Mindanao. Sa Luzon ay mas nakararami ang nagsasalita ng Tagalog,
bagama’t may iba pang diyalekto – Pampango, Iloko, Bikol, Ibanag, Itawis, atbpa – ngunit
namamayani at tanggap ang Tagalog bilang pangunahing salita. Ayon sa mga kuwentong
bayan, ang Tagalog ay hango sa “taga-ilog”, mga naninirahan sa paligid ng Ilog Pasig, ang
pangunahing ilog na bumabaybay sa malaking bahagi ng lalawigan ng Rizal kasama ang Metro
Manila. Kahit noon, uhuan ng mga migrante buhat sa iba’t ibang lalawigan ang bahaging ito
dahil ito ang kinikilalang lundo ng komersyo. Kailangang umakma sa kultura ang mga
dumarayong taga-ibang probinsya kaya natuto silang magsalita ng wika ng mga “taga-ilog.”
Hanggang ngayon, itinuturing na pinaka-dominante ang wika ng “taga-ilog”, ang Tagalog, na
siyang pinagbasehan ng pagbuo ng Wikang Pambansa.

Pinagtibay ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagkabisa nuong Disyembre

13, 1937, na Tagalog ang maging “batayan ng wikang pambansa ng Filipinas.” Ang naturang
batas ay nagkabisa lamang nuong 1940.

Nuong Hulyo 4, 1946, sa bisa ng Batas Komonwelt Blg. 570 na pinagtibay nuong Hunyo
7, 1940, ay kinilala ang Wikang Filipino bilang opisyal na Wikang Pambansa. Ayon kay
Roberto T. Añonuevo, ng Komisyon sa Wikang Filipino: “Nagpalabas ng kautusan ang kalihim
ng Tanggapan ng Edukasyon noong 13 Agosto 1959, na tawaging ‘Pilipino’ ang ‘Wikang
Pambansa’. Ang ‘Pilipino’, na ibinatay nang malaki sa Tagalog ay maghuhunos na “Filipino”
alinsunod sa atas ng Saligang Batas 1973 ‘na linangin, paunlarin, at pagtibayin ang Filipino
alinsunod sa umiiral na mga katutubong wika at diyalekto nang di-alintana ang pagtanggap ng
mga salita mula sa mga dayuhang wika.’”
 May pananaw si Ben G. Domingo, retiradong propesor sa komunikasyon sa Central
Luzon State University. “Nang bago pa lamang akong natututo ng wikang Pilipino, may pagka-
purista ang aking pagpapahalaga at paggamit sa noon ay pambansang wikang tumuntong sa
Tagalog. Unti-unting nagbago ang aking pananaw nang malinawan ako sa pagiging dinamiko
at masigla ng isang buhay na wika. Nagbabago o lumalago ito dulot ng iba’t ibang kaganapan
sa lipunang kinapapalooban nito.”

Bagama’t nagpahayag din siya ng pagkalito. “Naisip ko rin noon, bakit kinakailangang
isama ang mga letrang c, ch, f, j, ll, ng, q, v, x at z sa wikang Filipino? Hindi ba balangkas-
kolonyal ito?

“Hanggang sa mapagtanto kong ang mga ito ay likas (na tunog) sa maraming
katutubong wika sa ating bansa, tulad ng Ibanag at Itawis na sagana sa ‘f’ at ‘v’ ang kanilang
mga salita.”

Ito ang malinaw na tugon kung bakit ang Filipino ay “nag-ampon” ng mga titik na sa
unang tingin o dinig ay banyaga.

“Mahabang salaysayin — at masalimuot — ang pinagdaanan sa batas ng Tagalog

bilang wikang pambansa (1936), at ang pagiging Pilipino (1959) at Filipino (1992) nito,”
patuloy ni Domingo.

May agam-agam siya kung bakit Tagalog ang pinagbasehan ng Wikang Pambansa.
“Nuong simula ng ilang-20 siglo, tinatayang wala pang 25 porsyento ng mga mamamayan sa
Pilipinas ang nagsasalita ng Tagalog samantalang mahigit 40 porsyento, diumano, ay
gumagamit ng Bisaya, bagama’t ang bilang na ito ay nagbago na (mahigit na 90 porsyento na
ang gumagamit ng wikang Filipinong nakatuntong sa Tagalog [ngayon]) pagkatapos na
maisabatas na Tagalog ang naging lunsaran ng wikang pambansa, na ipinatupad sa mga
paaralan at lalong pinakalat ng midya.”

Noong 1986, nakapaloob sa binagong Saligang Batas ng 1986 na kilalanin ang

pambansang wika ng Pilipinas bilang “Filipino.” Ayon sa naturang bahagi ng batas na ito ay,
“habang nililinang ang Filipino ay dapat itong payabungin at pagyamanin nang nakasalig sa
mga katutubong salitang umiiral sa wikang Filipino at iba pang wika.” #
1. Tagalog at Pilipino

- Ang Tagalog ito ay salitang pinalaganap sa ating mga katutubo at sinasalita ng

mga naninirahan sa katimugang luzon. Pilipino naman ang tawag sa mga taong
nakatira sa Pilipinas,Ito rin ang wikang nasyonal noong taong 1943.

2. Tagalog at Filipino

- Ang tagalog ay salitang pinalaganap sa ating mga katutubo at sinasalita ng mga

naninirahan sa katimugang luzon. Ito ay pinatibay na ng panahon. Ang Filipino ay
binubuo ng mga salitang tagalog, Bisaya, waray atbp.

3. Pilipino at Filipino
- Ang Pilipino ay tumutukoy sa katutubong dayalekto ng ating bansa. Samantala,
ang Filipino ay kasalukuyang pambansang wika sa ating bansa noong 1987, at
ang mga dayalekto ay bahagi ng barayti ng wikang Filipino. Ang Pilipino ang
tawag sa mamamayan ng Pilipinas. Ang Filipino ay ang wikang opisyal na
ginagamit bilang transakyunal na wika sa mga opisina. Ang Filipino at Pilipino ay
parehong wika.