Nghieân cöùu ñaùnh giaù keát quaû laøm giaûm haøm löôïng

arsenic trong nöôùc uoáng sau 16 naêm thöïc hieän

chöông trình ôû moät coäng ñoàng taïi Trung Quoác

Jack C. Ng , Faye Liu, Jianping Wang, Lixia Qi and Yujian

Zheng

EnTox (National Research Centre for Environmental Toxicology)

&
CRC-CARE (Contamination Assessment and Remediation
of the Environment

j.ng@uq.edu.au
Mieàn nam soâng
Brisbane
Coù hôn 400 thaønh vieân, trong ñoù coù 70 thuoäc EnTox ~ 40 Sinh vieân tieán só
 Ta
Taïïi isao
saolalaïïi ilalaøø arsenic
arsenic?
?

„ Arsenic voâ cô laø moät taùc nhaân gaây ung thö

„ Khoaûng
ng 100 trieäu ngöôøi treân theá giôùi coù khaû
naêng phôi nhieãm arsenic

Ng et al (2003) Chemosphere, 52: 1353-1359.

Ng (2005) Environ Chem, 2: 146-160.
Ng & Moore (2005) Medical J Aust, 183: 562-563.
Jack C. Ng, Jianping Wang, Amjad Shraim (2003). Review - A global health problem caused by arsenic from
natural sources. Chemosphere, 52: 1353-1359.
Sam pling area,
regim ent 123
Sam pling area,
regim ent 125
Ñieåm ñoái chöùng = 123
Ñieåm phôi nhieãm = 125
Ñieåm NC (Chepaizi)
• 880 μg As/L
• Chuaån quoác gia = 50 μg/L
• > 50% coäng ñoàng coù nguy cô
• Chuû yeáu laø sa maïc vaø baùn sa maïc
• Coâng nghieäp = noâng thoân

izi
e pa
Ch
 Lòch söû phatù trien
å
„ 1970’s – Tröôøng
ng hôïp ñaàu tieân nhieãm arsenic
„ 1982 – 119 tröôøng
ng hôïp
„ 1984 – Chöông trình laøm giaûm arsenic
„ 1985 – Keát thuùc chöông trình
„ 1987 – Giaûm töø 600 μg/L xuoáng ng ñeán 45 μg/L
„ 2000 – Hieän töôïng
ng hoùa söøng
ng ôû da xuaát hieän ôû moät vaøi
beänh
nh nhaân
„ 2000 – Caùc beänh
nh tim maïchch gia taêng
„ 2000 – Beänh
nh ung thö da vaán raát cao 92/10.000
Nghieân cöùu thöïc hien
ä naêm 2001

„ Muïc ñích laø nghieân cöùu aûnh

nh höôûng ng söï phôi
nhieãm qua ño ñaïc
„ Tình traïng
ng phôi nhieãm hieän taïi (noàng
ng ñoä arsenic
trong cô theå)
„ Caùc ñaùnh
nh daáu sinh hoïc
Porphyrins – toång
ng hôïp sinh hoïc haem
Malondialdehyde – Oxi hoùa lipid
Noàng ñoä arsenic trong caùc maãu ngaãu nhieân
Maãu nöôùc Arsenic (μg/L)
Vuøng nhieãm – 123 maãu
Nöôùc maùy, vuøng Chepaizi 1
Nöôùc gieáng, laøng 1 105
Nöôùc gieáng, coâng ty 4 208
Nöôùc gieáng, coâng ty 6 165
Nöôùc gieáng, coâng ty 14 47
Nöôùc gieáng, coâng ty 22 427
Nöôùc gieáng, nöôùc giaët töø beänh vieän 115
Vuøng ñoái chöùng – 125 maãu
Nöôùc gieáng, coâng ty 13 14
Nöôùc gieáng, coâng ty 4 15
Nöôùc gieáng, xí nghieäp söûa chöõa 10
Nöôùc gieáng, khu vöïc haønh chính 17
250
Noàng ñoäarsenic
Urinary arsenic
creatinine trong nöôùc tieåu
concentration
200
Ñoái chöùng
Control
150

100

50

0
2 5 6 7 8 9 10 12 13 14 15 16 17 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Caùc laøng Villages
trong vuøinngregion
nhieãm
123vaøverse
vuøngcontrol
ñoái chöùng
 Mitochondrion Cytosol

P A P A P A
CCOH HOOCCH2 CH2CH2COOH
A B P A A B P Me A B P
CH2NH2 A
1 2 3,4
NH HN NH HN NH HN
5 5
Glycine CH2 C CH2CH2 COOH H2C N
+ NH2 O NH2 H H HN NH HN NH HN
N
D C A Me D C A Me D C A
HOOCCH2CH2CO A
CoA P P P P P P

Succinyl CoA δ-Aminolevulinic acid P orphobilinogen Uroporphyrinogen Heptacarboxyporphyrinogen Hexacarboxyporphyrinogen

V Me Me P Me
V Me V Me P
Me V Me V Me P Me A B P
Me A B V A B A B A B
N N N HN NH HN NH HN NH HN
8 7 6 5
+2
Fe +2
N
Fe
NH N NH HN NH HN NH HN
N C Me D C A
D C Me D C Me Me D Me Me D C Me
Me Me
P P P P P P P
P P P

Haeme P rotoporphyrin IX P rotoporphyrinogen IX Coproporphyrinogen P entacarboxyporphyrinogen

Haem biosynthetic pathway. A = acetic acid, Me = methyl, P = propionic acid, V = vinyl.

Steps are catalysed by 1, δ-aminolevelinic acid (ALA) synthetase; 2, ALA dehydratase;
3, uroporphyrinogen I syntheatase (PBG deaminase); 4, uroporphyrinogen III
cosynthetase; 5, uroporphyrinogen decarboxylase; 6, coproporphyrinogen oxidase; 7,
protoporphyrinogen oxidase; and 8, ferrochelatase (haem synthetase). [From Wood,
1995]
 Noàng ñoä porphyrin trong nöôùc tieåu (pmol/mg creatinine) cuûa daân laøng
nhöõng ngöôøi coù noàng ñoä arsenic trong nöôùc tieåu cao hôn 150 μg/L
Porphyrins Vò trí N Mean Std. Dev. Std. Error p
Uroporphyrin Nhieãm 58 14.7 6.4 0.8 <0.05
Ñoái chöùng 138 12.6 6.0 0.5
Coproporphyrin I Nhieãm 58 30.5 21.6 2.8 >0.05
Ñoái chöùng 138 25.0 20.6 1.8
Coproporphyrin III Nhieãm 58 54.5 66.0 8.7 <0.05
Ñoái chöùng 138 32.1 32.4 2.8
Toång Coproporphyrin Nhieãm 58 84.3 75.1 9.9 <0.05
Ñoái chöùng 138 57.1 48.4 4.1
Toång porphyrins Nhieãm 58 103.1 79.4 10.4 <0.05
Ñoái chöùng 138 72.5 52.2 4.4
 Arachidonic acid
14 11 8 5 COOH

_H
Subtraction of hydrogen free radical
Fatty acid free radical
COOH
13

Molecular rearrangement
11 COOH
Conjugated diene
O2
O
O
Peroxy radical
COOH

RH
OH
R
Hydro lipid peroxide O
COOH

Cyclic peroxide O O

COOH
12 8

Malondialdehyde laø moät Cyclic endoperoxide

O 9
COOH

saûn phaåm phuï cuûa quaù O 11 COOH

trình oxi hoùa lipid O 2 Hydrolysis or heat

O O
Malondialdehyde
 3.5
Vuøng nhieãm
Endemic
3
Malondiadehyde

Ñoái chöùng
Control
ng ñoä Malondialdehyde
nöôùc tieåu (μM)(uM)

2.5
trongConcentration

1.5
NoàUrinary

0.5

0
female male female male female male
(0, 20] (0, 20] (20, 40] (20, 40] (40+) (40+)
Caù c nhoùm tuoå
Age(years) andi (naê
Gendam) vaø giôùi tính
groups
 Ai vaãn nhieãm beänh
nh?

„ 41/55 (74.5%) daân laøng bò nhieãm ôû trong vuøng

tröôùc khi coù chöông trình can thieäp
„ 14/55 (25.5%) daân laøng chæ soáng ôû ñoù sau 16 naêm
thöïc hieän chöông trình
„ 4 trong soá hoï (7.3%) coù hieän trieäu chöùng nhieãm
döôùi 15 tuoåi
 Ai vaãn nhieãm beänh
nh?
„ Phaàn traêm ñaøn oâng bò nhieãm cao hôn phuï
nöõ
„ Sinh vieân vaø hoïc sinh caáp 3 khoâng bò nhieãm
„ Noâng daân bò nhieãm nhieàu hôn coâng daân
„ Phaàn traêm nhieãm taêng theo ñoä tuoåi
Theo ngöôøi daân thì nöôùc ngaàm coù vò toát hôn,
khoâng coøn nhieãm arsenic?!!
 „ Söï oxi hoùa lipid coù leõ ñoùng
ng vai troø trong quaù trình
nhieãm ñoäc arsenic
„ Arsenic laøm thay ñoåi porphyrin, ñieàu naøy cho thaáy aûnh
nh
höôûng
ng sinh hoïc trong quaù trình toång
ng hôïp haem
„ Ñaùnh
nh daáu sinh hoïc coù theå cung caáp moät coâng cuï höõu
ích cho vieäc ñaùnh
nh giaù ruûi ro vaø quaù trình quaûn lyù ruûi
ro.

Ng J.C., Wang J.P., Zheng B.S., Zhai C., Maddalena R., Liu F. Moore M.R. (2005). Toxicol. Appl. Pharmacol, 206: 176-184.
Wang JP, Qi L, Zheng B, Liu F, Moore MR and Ng JC. (2002). Cell Mol. Biol. 48 (8): 835-843.
Ng J.C., Qi L., and Moore M.R. (2002). Cell Mol. Biol., 48(1): 111-123.
„ Caàn coù theâm nhieàu coá gaéng
ng nhaèm ñaûm baûo ñuû nöôùc uoáng
ng an
toaøn cho ngöôøi daân
„ Giaùo duïc coäng
ng ñoàng
ng trong vieäc söû duïng
ng nöôùc saïch
ch
„ Vieäc söû duïng
ng nöôùc vaø nguoàn nöôùc caáp caàn phaûi coù theâm
nhieàu nghieân cöùu trong töông lai
„ Caàn ñaùnh nh giaù söï nhaïy caûm cuûa porphyrins vaø
malondialdehyde nhö laø chaát ñaùnh nh daáu sinh hoïc caûnh
nh baùo
sôùm vaø caùc phaûn öùng
ng cuûa chuùng
ng, ñaëc bieät laø phôi nhieãm
arsenic ôû noàng
ng ñoä thaáp