Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • P1 Toán Cao Cấp Cho Các Nhà Kinh Tế (Phần I) - Phần 2 - Lê Đình Thủy (ĐH Kinh Tế Quốc Dân) - 970205

    Uploaded by

    Sống Cuộc
    9 views204 pages

    Original Title

    P1 Toán Cao Cấp Cho Các Nhà Kinh Tế (Phần I)_ Phần 2 – Lê Đình Thủy (ĐH Kinh Tế Quốc Dân)_970205

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    9 views204 pages

    P1 Toán Cao Cấp Cho Các Nhà Kinh Tế (Phần I) - Phần 2 - Lê Đình Thủy (ĐH Kinh Tế Quốc Dân) - 970205

    Uploaded by

    Sống Cuộc

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 204
    Chuong 3 MA TRAN VA DINH THUC §1. MA TRAN VA CAC PHEP TOAN TUYEN TINH BO! VGI MA TRAN I. CAC KBAI NIEM CO BAN VE MA TRAN a. Khdi niém ma tran Trong chuong 2 chting ta dA ndéi dén khdi niém ma tran hé s6 va ma tran md rong cha mét hé phuong trinh tuyén tinh. Cac bang s6 dé cho biét toan b6 thong tin gilp ta tim ra cdc dn s6. Trong nhiéu inh vuc khdc, chang han nhw trong céng téc théng ké va céng tac ké todn, ngudi ta thudng trinh bay dif liéu dudi dang cdc bang sé, trong dé sé liéu duge xép theo dong va theo cot. Trong to4n hoc ta goi cdc bang sé nhu vay 1a ma tran. Dinh nghia: Ma tran \a mot bang s6 xép theo dong va theo cot. Mot ma tran cé6 m déng van cot dug goi 1a ma trdn cdp mx n. Khi cho mot ma tran ta viét bang s6 bén trong d&u ngoac trdn hode dau ngodc vudng. Ma tran c4p mxn cé dang téng quat nhu sau: . Ay yg ty a A ayy eee oy eee ee a hoac | 32 an Ary Art Ame 7° Bann Bint Amz 7 nn Ta sé diing cdc chir cdi in hoa: A, B, C, ... dé dat tén cdc ma tran. Dé gan tén cho mot ma tran Ja A ta viet: ay, an ann ay an Bag A= (1.1) am Bena Bann Céc $6 trong ma tran dugc goi 1a céc phan nt cha n6. O dang téng quat (1.1) phan td nim trén dong i va cot j duoc ky hiéu 1a a, Dé mo ta van tat, ta cé thé ding ky higu a=[a] (1.2) dé ndi rang A Id mot ma wan c4p mxn ma phan tr nam trén dong i va cot j duge ky hiéu 1a a,. Cach viet (1-2) tuong duong vi céch viét (1.1) va duge ding khi n6i dén mét ma tran téng quat nao dé. Khi cfp cla ma tran va cdc phan tir da duge x4c dinh bang s6, ta thuéng sit dung cach viét dang (1.1). Vidu: 5 3 -1 “|-4 11 0 1a mOt ma tran cép 2x3. Déi chiéu voi ky hig téng quat thi cdc phan tu cua A Ja: a,, = 5, a,. = 3, a, = —-1, a, = 4, a, = IN, a3 = 0. b. Dang thitc ma tran Dinh nghia: Hai ma tran duge coi 1a bdng nhau khi va chi khi ching cing cap va cdc phan tr o vi tri tuong img cia ching déi mét bang nhau. Dé ndi rang hai ma tran A va B bang nhau ta viet A = B. Chi y ring khdi niém ma tran bang nhau chi 4p dung cho cdc ma tran ciing cap. Trong tap hop cdc ma tran cAp mxn, mét dang thttc ma tran tuong dutong véi mot hé m.n dang thitc s6: c. Ma tran khong va ma tran déi Ma tran khong Ya ma tran c6 tat ca cdc phan tir bang 0. Trong tap hop tat c& cdc ma tran cap mxn (m, n cé dinh) cé mét ma tran khéng duy nhat dugc ky hiéu 1a O,,,,,, hodc O (néu cdp cha ma tran da duoc x4c dinh truéc): 0 0 0 0 0 0 O=0,,,.= 0 0 0 Ma tran doi cha mot ma tran A 1a ma tran cing cép ma mdi phan tir cla né 14 sé déi cha ph4n tr tuong img cia ma tran A. Ma tran d6j cla ma tran A dugc ky hiéu la —A. Vi du: Ma tran d6i cba ma tran 7 Sat [+4 11 0 -a=[) -3 |: 4-11 0 d. Hé vecto dong va hé vecto cét cia ma tran 1a ma tran: Ly thuyét ma tran va ly thuyét vé khong gian vecto cé lién hé chat ché voi nhau. Dé lam rd méi quan hé nay, ta xét mot ma tran cp mxn bat ky: An az ain A= SriHo ose oe Amt &m2 -* Amn Ta c6 thé xem méi déng cia ma tran A nhu mot vecto n chiéu va méi cét cia né nhu mét vecto m chiéu. Nhu vay, méi ma tran cap mxn cho tuong tmg mot hé vecto déng gém m vecto n chiéu va mét hé vecto cot g6m n vecto m chiéu. Khi sir dung cdc thuat ngi nh hai ddng (cét) bing nhau, téng cla cdc dong (cét), tich cha mot dong (cét) vi mot s6, cdc dong (cét) phu thuéc tuyén tinh v.v... ta hiéu c4c thuat ngi dé nhu néi vé vecto. Nguoc lai, ta cé thé xem xét cdc tinh chat cla mét hé vecto thong qua ma tran cé hé vecto dong (cét) 1a hé vecto dé. Trong cuén sdch nay ta ding ky hiéu Af dé chi dong thit i cha ma tran Ava ky higu Aj dé chi cot thitj cba né. Il. CAC DANG MA TRAN a, Ma tran vuéng Ma tran vudng 1a ma tran cé sé déng va sé cét bang nhau. Mot ma tran cé sé ding va sé cét cing bang n duge goi 1a ma trdn vudng cap n. Ma tran vudng cap n cé dang téng quat nhur sau: ay ai ain a. a a. 2 22 Qn A= a, a, a. Trong ma tran vu6ng A dudng chéo thit nhat néi géc trén bén tréi vGi géc dudi bén phai dugc goi 1a dudng chéo chinh, duong chéo thit hai duge goi 14 dudng chéo phu. Vi tri cha cdc phan tir a, so véi duémg chéo chinh dugc x4c dinh theo cdc chi s6 i, j nhu sau: © a, thuéc dudng chéo chinh khi va chi khi i = j; © a,nam phia trén dudng chéo chinh khi va chi khi i j. b. Ma tran tam gidc Ma tran tam gidc 1a ma tran yudng cé céc phan tit nam vé mot phia cua dudmg chéo chinh bang 0. Cé hai loai ma tran tam gidc: ay an nt ain ay Any aaa Ma tran tam gidc trén: ee 7 (a, = 0 khi i> j); 0 0 idee a, 0 0 ve Pa ay an oe re Ma tran tam gidc dudi: (a, = 0 khii a,. . a Dinh nghia: Trong hodn vi a, G3, .., @, néu i < j, nhung @; >a, thi ta ndi hai s6 a, va @, tao thanh mot aghich thé. Mot hodn vi duoc goi 1A hodn vi chan néu s6 nghich thé cua né 1a sé chan, va duoc goi 1a hodn vi lé néu sO nghich thé cla n6 14 s6 le. DE xéc dinh sé nghich thé cha mot hodn vi ta tinh tir trai sang phai xem méi sé cé bao nhiéu sé nhé hon dimg sau né, tir dé suy ra tng sé nghich thé cla hodn vi do. Vidu: Xét m6t hodn vi cla 5 s6 wrnhién dau: 4,3,5,1,2. Trong hodn vi nay: S6 4 cé ba sé nhé hon diing sau no (s6 3, sé | va s6 2); S6 3 cé hai s6 nhé hon dimg sau né (sé 1 va 86 2); S65 cé hai s6 nho hon dimg sau no (sé 1 va s6 2); Sé 1 khéng cé s6 nao nhé hon ding sau nd Vay s6 nghich thé cla hoan vi trén la: 3+ 2+ 2 +0 =7. Hoan vi dé 1a mét hodn vj lé. Binh ly: Néu trong m6t hodn vi ta déi ché hai s6 va gitt nguyen vi tri cia cdc s6 con lai thi hodn vi thay déi tinh chan Ié, ttfc 1a hodn vi chan bién thanh hoan vi lé hoac ngugc lai. Ching minh: Truéc hét ta thay rang néu trong hodn vi ta déi ché hai sé a , B dimg canh nhau va gift nguyén vi tri cia cdc sé cdn lai thi vi trf tuong d6i (vi tri dimg trude hodc diing sau) cha a va 8 so vdi cdc s6 con lai khong thay déi, do dé khi chuyén tir hodn vi (..., a, B, --) sang hon vi (... ,B, a, ...) sé nghich thé trong hodn vi tang thém | (néu a < 8) hoac gidm di | (néu @ > B). Diéu nay din dén su thay déi tinh chan lé cha hodn vi. Dé ching minh dinh ly trong tnrgng hgp hai s6 a va B khong ding canh nhau, ta xét hodn vi: v4 Oy Ya Yar nen Byes trong d6 ¥;, Yo.-:¥_ 1am sO dimg xen gitta a va B (cdc déu ba cham chi nhimg s6 khong viét ra), Viéc adi ché hai sé a va B tuong duong voi mot day ké tiép 2m + 1 phép ddi chd hai sO dimg canh nhau theo trinh tu nhu sau: ® Déi ché @ lan luot V6i ¥,, Y2,..-:¥m- Sau m [én ddi ché hai sé dimg canh nhau nhu vay ta duoc hodn vi 2 Yar Yas Yin Oy B yee © Déi chd B lan luot voi ot, Yay ---s Yo Yj SAU m + 1 lan déi chd hai s6 dig canh nhau nhu vay ta duge hodn vi we Bs Yas Yar ror Obes Sau méi lan bién déi hodn vi thay ddi tinh chan 1é, do d6 sau 2m+1 lan hodn vi chan sé tré thanh hodn vi 1é va hodn vi lé tr thanh hodn vi chan. Dinh ly da duge ching minh. Hé qua 1: Néu n > 2 thi trong s6_ n! hodn vi cia n s6 tu nhién dau c6 mét nira 1a hodn vi chan va mét nita 1A hodn vi 1é. Chimg minh: Goi p 14 s6 hoan vi chan va q 1a s6 hodn vj lé. Doi voi méi hodn vj chan ta déi ché sé dimg dau va sé dime 6 vi ti cudi cing. Bang cach dé, tir p hodn vi chdn khd4c nhau ta nhan dugc p hodn vi lé khdc nhau, do 46 p < q. Bién déi tuong tu nhu vay thi tir q hodn vi lé khéc nhau ta nhan duge q hodn vj chan khdc nhau, do dé q < p. Két hop hai bat dang thitc trén ta cé p=4. Hé qua 2: Néu bang cach déi ché cdc cét cia ma tran (véi dong thi hai 14 mét hodn vi cha n s6 tunhién dau) 1 2--n Gy Ay + Oy ta dua ma tran dé vé dang B, B: n 12-0 thi hai hodn vi a, a, ...,@, Va B,, Bs -.,B, cd cing tinh chan le, : Ching minh: That vay, méi phép déi ché cdc ct cia ma tran tuong tmg vi mét phép déi ché hai s6 cia ca hai hodn vi 6 ddng trén va déng dudi. Sau cing mot s6 cdc phép déi ché, hodn vj chan J, 2, ..., n tro thanh hodn vi B,, B3, ..., B,, cdn hodn vi 1, ,0,...,0, duge bién déi thanh hodn vi chan 1, 2, ..., n, do dé hai hodn vi © 1,0 ,...,0, va By, B, ..., B, cing 14 hodn vi chan hoac cing 18 hodn vi lé, tuy theo 86 én déi ché 1 chan hay lé. Il. DINH NGHIA DINH THUC CAP n Cho mét ma tran vuéng c4p n: Truéc hét ta tra 1di cau hdi: C6 bao nhiéu cdch chon cdc b6 n phn tt cha ma tran A ma cdc phan tt dé thudc cdc ddng khac nhau va cdc cét khéc nhau, tic la khéng cé hai phan tir nao thudéc cing mot dng hoac cing mét cot? Dé chon mot bé n phan tir nhur vay ta lay mot hodn vi bat ky cia n sé tu nhién dau, goi la hodn vi chi sé cér: Oy, Olay ee, Oye Theo hodn vj dé ta chon n phan tir cla ma tran A nhu sau; Trén dong 1 lay phan tir 6 cot a, (phan ti aya, ); Trén dong 2 lay phan tir & cot &, (phan tir aq, ); Trén dong n Jay phan ti & cot a, (phan tir aya, )- Méi hodn vi chi s6 c6t cho tuong img mot cdéch chon nhu trén. Vay cau tra 1di 1a: cé n! cdéch chon cdc bo n phan tir cha ma tran A, trong dé khong cé hai phan tir nao thuéc ciing mét dong hoac cling mét cot. Theo mdi hodn vi chi $6 cot a, a, ..., &, ta chon n phan tir cla ma tran A theo cach thitc néu trén va tinh tich s6 sau: CIP aig, Ara, Boag + (2.1) trong dé h 1a sO nghich thé cha hoan vi a, a, ... , a. Chi y rang méi tich sé (2.1) Ia tich ca mot bO n phan tr cla ma tran A lay trén cdc dong khac nhau va cdc c6t khdc nhau (tuong tng V6i mot hon vi chi s6 cOt a, a, ... , &,), Nhung duge gén them dau theo quy tac sau: © Gan dau + néu a), a, .., a, 1a hodn vi chan; © Gan dau — néua,,a,, ... a, 1a hodn vi lé. Theo n! hodn vi cilia n sd ty nhién dau tién ta cé n! tich s6 (2.1). Dinh nghia: Téng cia tat cd n! tich s6 (2.1) duoc goi 1a dink thitc cla ma tran A. Dinh thie cha mét ma tran vuéng cap n dugc goi 1a dinh thnic cap n. Mi tich (2.1) duoc goi 1a mét_thénh phdn cha dinh thitc. Nhu vay, dinh thie c&p n 1a téng cla n! thanh phan cda nd. Méi thanh phan duge xc dinh theo mét hodn vi a, @, .... 0,2 ih yy Olay one 4 Oy => (“VY qq, Ara, + Anerg» véi h 1a s6 nghich thé cha hodn vi a), G, ... , Oy. Dinh thitc cia ma tran A duge ky hiéu 1a |A|, hodc det(A). Néu khong goi tén ma tran thi ta viét dinh thitc cap n dudi dang mot bang s6 cé n dong van cot dat giita hai dau gach dig: Mid eta ele Ay Ay Ady Aan Am Ann Chi y rang mdi dinh thitc la mé6t sé xde dinh, con ma tran chi 1a m6t bang s6. Dau gach dig dugc sir dung thay cho dau ngoic dé phan biét dinh thic véi ma tran vudng. Tir dinh nghia ta dé dang suy ra rang néu tat cd cdc phan ni cia dinh thite la sé nguyén thi tat cd cdc thanh phan ctia né la so nguyén, do dé dinh thitc la mot s& nguyén. Ii. MINH HOA DINH NGHIA: | TINH CAC BINH THUC CAP I, 2, 3 a. Dinh thie cép 1 Ma tran vudng cap 1 chi cé mot phan tr duy nhdt 1a mét sé a. Tap hop {1} chi cd mét hodn vi duy mhat 1a hodn vi chan (sé nghich thé bang 0). Nhu vay, dinh thttc cla ma tran vudng cap 1 cé mot thanh phan bang phan tir duy nhat cia ndé, do dé dink thite cdp I bdng phan ni duy nhdi cia no: det([a] 1) = a. b. Dinh thite cdp 2 Dinh thiic cha ma tran vudng cdp 2 Eo An, Ar cé 2 thanh phan tuong tmg véi 2 hodn vi cia tap hop { 1, 2,}: Thanh phan tuong img véi hodn vi chan 1, 2: + a,,a533 Thanh phan tuong tmg véi hodn vi 1é 2, 1: ~ aj9a9)- Theo dinh nghia dinh thitc 14 téng hai thanh phan nay: ay 412 = Ay Ay, — Ayr. Agi arg Nhu vay: Dinh thitc cdp 2 bdng tich hai phan nt thudc duéng chéo chinh trit di tich hai phan uit thudc dung chéo phu. Vi du: fee, =13-C2.9=13. ab -2 3 |= =a c. Dinh thie cap ba Dinh thitc cba ma tran vudng c4p 3 Ay) Aya 413, A=] ax ax ars Ay, Ag. ag cé 6 thanh ph4n tuong tig voi 6 hodn vi cla tap hop {1, 2, 3}: Hodn vi So Thanh phan tuong tng %,@5,a, | nghich thé £4q, Ara, Ara, 1,2,3 0 + a),ay4;,=+T, eaters 23 4 2; + A)74934;, = + T, 3,1,2 2 + a)3a),a)) = +T; 3,2,1 3 = aigqp@y) 2 — Te 213 1 ~ 8,304,045 =—T, 1,3,2 l ~ @ay3432 =~ Ty —EE—————— Theo dinh nghia, ta cé: Ay, a2 Aya Aq, A) ag3] = 1, +7) +7, - (1, +T5+T), 431 A327 433 trong d6 mdi tich T, (k = 1, 2, ..., 6) 18 tich cia ba phdn tir ma ta 6 thé x4c dinh theo quy ide duéng chéo nhu sau: ¢ T, 1a tich 3 phan tir trén dudng chéo chinh; méi tich T, va T; la tich cia hai phan tir trén dudng song song voi dudng chéo chinh (cé hai dudng nhu vay) va phan tir & gée déi dién. ® Cac tich T,, T;, T, (dat sau dau — ) dugc xdc dinh hoan toan giéng nhu T,, T,, T,, nhumg theo duéng chéo phu. Quy t4c duong chéo duge biéu dién tren so dé sau (céc ddu cham den néi véi nhau 18 cdc thita sé cha mot tich T,): T, #=+%T, T, (Gan dau +) (Gan dau — ) Vidu: 1 2 3i -1 5-2) =1.5.2 +2. 2).4 + 3.(-1).(-3) 4-3 2 ~ [3.5.4 +2.-1).2 +1.(-2).(-3)| = 10-16+9- (60-4 +6) =~ 59. IV. CAC TINH CHAT CO BAN CUA BINH THUC D6i voi cc dinh thitc cp cao viée tinh dinh thie truc tiép theo dinh nghia tro nén céng kénh, bdi dinh thife c&p cang cao thi sé lugng cdc thanh ph4n cang Ién va sé luong phép todn phai thuc hién cang nhiéu. Do dé, ching ta cin dén cdc phuong phdp khac dé tinh dinh thitc. Trude khi dé cap dén cdc phuong phdp tinh dinh thic, chting ta hay xem xét cdc tinh chat co ban cua dinh thite dé sir dung khi tinh toan. Dinh ly 1: Dinh thite ciia mot ma tran vudng bang dinh thitc cua ma tran chuyén vi cia no: ay an a, ay ay) an ay an aa, ay ay an ay ag Bon Ain Aan Ban Chiing minh: Goi A’ = [ai] 1a ma tran chuyén vj cha ma tran A= [a,] vtacé a! =a, (if = 1,2, «5 0). Xét mot thanh phan bat ky cia dinh thie cla ma tran A: T= (1) iq, Ara, Anaty? trong do h 1a sé nghich thé cia hodn vi a, G5, ..., Gy. Ta co: T= (1) agg 1 Ago ++ Bagn + Sap xép lai cdc phan a‘trong tich T theo thir tu chi s6 dong tang dan ta cé : =(_l)a'. at ' T=(-l) alg, 2p, np, ° Theo hé qua 2 cia dinh ly vé viéc d6i ché cdc s6 trong hoan vi thi hai hodn vi a, a, ..., @, Va B,, B,, ..., B, c6 cing tinh chan le, do dé: T=(N)‘ajg, bp, Ong, trong dé k 1a s6 nghich thé cla hodn vi B,, B, --- . By Nhu vay, méi thanh phan T cia dinh thie cha ma tran A déng thi 1A mot thanh phan cia dinh thic cia ma tran chuyén vi A’, do dé hai ma tran A va A’ cé dinh thc bang nhau. Dinh ly 1 cho thay cdc dong va cdc cét trong dinh thife cé vai trd nhu nhau, do dé tdt cd cdc tinh chdt dting voi cdc dong déu diing voi cdc cét. Trong cde dinh ly duéi day vé tinh chat cua dinh thie ta chi néi dén cdc dong. Cac dinh ly dé van dting khi ta it "cot". thay chir “déng" bang chit Dinh ly 2: Néu tat cd cdc phan ut cia mét dong nao dé cia dinh thite bang O thi dinh thitc bang 0. Chitng minh: Xét mot thanh phan bat ky cla dinh thitc c4p n: + aig, Arg, Anan: Néu tat ca cdc phan ti cia dong the i bang 0 thi trong méi thanh phan cua dinh thitc co thira sé aig, = 0. Tir day suy ra tat cd cdc thanh phan cia dinh thttc bang 0, do dé dinh thtfc bang 0. Dinh ly 3: Néu trong dinh thitc ta déi ché hai déng va giit nguyen vi tri cla cdc dong con lai thi dinh thitc doi dau. Ching minh. Néu d6i ché dong thit i va déng thit k (i < k) cia dinh thitc d thi thanh phan tuong ung véi hodn vi Oj gesey Cpeney Olpy sees Oy cla dinh thitc d sé chuyén thanh thanh phdn tuong img véi hodn vi Oyyerey Ogseeey Op vary Oy cia dinh thie sau khi a6i ché. Do viée déi ché hai s6 trong hodn vi lam thay déi tinh chan 1é cia hodn vi nén hai hodn vi ndi tren 6 tinh chin 1é nguoc nhau. Nhu vay, néu déi ché hai dong cia dinh thiic d thi ta duge mét dinh thitc d’ ma mdi thanh phan cia né d6i dau véi mét thanh phn cia dinh thitc d, do dé d’ = — d. Hé qua: Dinh thitc bang 0 néu no cé hai dong bang nhau. That vay, néu dinh thitc d cé dong thit i va dong thir k (k ¥ i) bang nhau, tic 14 hai ddng dé 1a hai vecto bing nhau, thi khi déi ché hai ddng dé dinh thc khong thay déi. Mat khdc, theo dinh 1¥ 3 thi viée déi ché nhu vay 1am dinh thie déi d&u, do dé d=~d, tit day suy rad =0. Dinh ly 4: Néw nhan mét dong ndo do ctia dinh thitc d voi mot sé a (tic la nhdn moi phan ut ciia dong dé véi sé a) thi dinh thitc mdi nhdn dugc bang dinh thitc cit nhdn voi a: Beene eerste Oi eee aerate ay Oa. Oy) = aay aj ay Aa Ann nn ant Anz 7 nn N6i cdch khdc: Thita sé’ chung ctia cdc phan tt cia mor déng cla dinh thite cé thé dua ra ngodi dau dinh thitc. Chitng minh: Goi d’ 1a dinh thitc nhan dugc sau khi nhan dong thit i cua dink thifc d véi s6 @ . Tuong ting véi cling mét hodn vi a, -.., &, -- a,, ta 06 thanh phan cia dinh thie d Ia a (HI) aja, Bia, + Bnary + va thanh phn cia dinh thifc d’ 1a CY age, (Bigg, )- Ancey = NY" Age, Big, Bay © Nhu vay, méi thanh phan cia dinh thic d’ bang thanh phdn tuong img cla dinh thitc d nhan véi a, do 66d’ = ad. Hé qua: Dinh thitc bang 0 néu n6 cé hai dong ty lé. That vay, néu dinh thuc cé hai dong ty lé, ttc Ja déng nay bing dong kia nhan v6i mot sé a, thi ta cd thé dua o ra ngoai dau dinh thitc. Bang cach dé ta biéu dién mot dinh thtic cé hai déng ty lé thanh tich céa mot sé @ véi mot dinh thitc cé hai dong bang nhau, do dé dinh thitc dé bing 0. Dinh ly 5: Néu trong dinh thic: any ayy i ay d=lb,, +¢, bi. +¢.--b, +c, ant ayz Aan dong thit i duac viét ducéi dang téng ciia hai dong: (yp Ayre vers Ay) = (Bis Bis, 25 Big) # (Crs Cyay ee Cy) thi ta c6 thé tach dinh thite d thanh tong ciia hai dinh thitc: d=d,+d,, trong dé + ain ay a ey Ching minh: Tuong tmg vdi cing mot hodn vi a), ..., Oy -.-, &, ta cd: © Thanh phan cia dinh thifc dy 1a: (-1)"ayq, ... Bye, Anata + © Thanh phan cila dinh thie d, la: (-1)" aig, -- Cig, Ancty > @ Thanh phan cia dinh thie dla: (-1)"ajq, ia, ncn * Doa,=b,+¢, vai moij =I, 2,...,n nén Iya, = Bnay nag = (Vaya, + = (1) ajay Bigg, Ancey + HV)" Aten «= ice, + Ancta + Diéu nay ching to rang méi thanh phdn cia d bang téng cdc thanh phdn tuong tmg cilia d, va d,, do dé d = d, + d,. Dinh ly 6: Néu ta cong vao mot dong cia dinh thitc tich cia mot dong khdc véi mét sé k tuy chon thi dinh thitc khdng thay doi. Chiing minh: Cho dinh thic: ay ays ain ay, a a 2 An an d= an Ane aun Néu c6ng vao dong thit hai tich cla dong thit nhat vdi 86 k thi ta duge dinh thite: ay alr te 7 a,,+ka,, ayt+ka,, --- a,, +ka,, a at Ad a ann Theo dinh ly 5, ta cd: Dinh thitc tht hai & vé phai 4 hai dong ty 1é, do dé tir day suy ra d’=d+0=d. Dinh ly 7: Dinh thitc bang 0 néu hé vecto dong ciia nd phu thuéc tuyén tinh. Ching minh: Goi X, la dong thir i (i = 1, 2, ..., n) cla dinh thttc cap n. Néu hé vecto dong cita dinh thifc phu thudc tuyén tinh thi mot dong nao dé cila dinh thite dé biéu dién tuyén tinh qua cdc dong con lai. Gia sit X,=k,X,+kX,+..+ kX, 1. Khi dé, bang cach cong lan lugt vao dong thit n tich cia dong thi nhat vdi (—k,), tich cua déng thi hai vdi (—k,), ..., tich cla dong thtt n—1 véi (—k,_,), ta duge mét dinh thite ma dong thin c6 tat cd cdc phan tir bang 0. Theo dinh ly 6 thi viéc bién déi nh vay khong lam thay déi dinh thie, do dé ta cé diéu phai chiing minh. Trén day chiing tdi da trinh bay cdc dinh ly co ban vé tinh chat cua dinh thc. Sau day 18 mét sé vi du dp dung. Vi du 1; Xét dinh thitc cap n cé tat ca cdc phan tir céd gid tri tuyét doi bang |: Ay, Ayr Ain Ay ag a dit aonciaee aa aje{1,—1]. ay 4 a 02° Ang Dua vao cdc tinh chat cia dinh thitc hay chimg minh rang d chia hét cho 2"~' (chi y rang dinh thie d 1a mot sé nguyen vi tat cd cdc phan tt la sé nguyén). Gidi: Ta bién ddi cdc dong tir thit hai tro xuéng bang cdch cong vao méi ddng dé dong thtt nhat hodc tich ctia dong thtf nhat voi . (-1), tuy theo sé dau dong nguoc dau hay cing déu véi a,,. Theo dinh ly 6 thi cdc phép bién déi nhu vay khong 1am thay déi dinh thitc, do dé ta cé: ay ay ne aig 0 by = b = a *I, véi bj € (0, 2,-21. Dat b, = 2c, ta cé c, € (0, 1, — 1}. Dua thita sé 2 chan — 1 dong, tir dong thir hai tro xuéng ra ngoai dau dinh thie (4p dung dinh ly 4), ta duge: ay a aH ain Onc: oe, d=27! a **| vai cye(0, 1,— 1}. Oey rt Can Dinh thre & vé phai 14 mot s6 nguyén, do dé d chia hét cho 2"". Vi du 2: Cho A 1a mot ma tran vudng cap n, vdi n 18 sé lé. Ching minh rang néu ma tran chuyén vi va ma tran d6i cia ma tran A bang nhau thi dinh thifc cia A bang 0. Gidi: That vay, goi A’ 1a ma tran chuyén vi cia A, theo dinh ly 1 ta cd: |A’| =[Al. Mat khac, viéc nhan mot ma tran véi sé k tuong duong véi viéc nhan tat cd cdc dong cia né véi sé k. Theo dinh ly 4 ta cé: \kA| =k"|A]. Vin lé nén Fal =|-pal = (pal = - |Al. V6i gia thiét A’=— A, tacéd JA] =|- A] = |Al =-|Al = [A] =0. Vi du 3: Chimg minh rang: ay +b, bp +e, c, +a, ay bh a, + by b, +e, c, +42] =2)a, by Cc]. a3 +b; by +c; ¢; +43 ay b3 cy Gidi: Xin nhac Jai rang tat c4 cdc dinh ly néi vé cdc dong cua dinh thuc déu ding d6i véi cdc cét. Goi d 1A dinh thitc 6 vé trdi, theo dinh ly 5 ta cé: a, by +e cy, +a, by by + ey Cy tay d= ay by +¢) Cy +a) +] by by +c) Cy + ay]. a, by +3 Cy +a3 by by +C3 C3 +45 Déi voi dinh thitc thir nhat 6 vé phai ta cong vao cét thit ba tich cua cét thir nhat véi (—1), cdn d6i véi dinh thitc tht hai ta cong vao cot thé hai tich cia cét thit nh&t vdi (-1). Theo dinh ly 6 ta cé: a,b, +e, ¢, b,c, c, +a, d =|a,b, +c,¢,| + |b, c, ¢, +43]. a, bj +¢, Cy by c3 C3 + a3 Tuong tu nhu trén, déi véi dinh thie thit nhat vé phai ta cong vao cot thir hai tich cla cét thit ba véi (-1), cdn déi véi dinh thtfc thit hai ta cng vao cét thit ba tich cia cét thir hai v6i (—1). Ciing theo dinh ly 6 ta cé: ab a} [be ay d=]a, b, c,]+)b, c, ay]. a, bs G by cy a, D6i véi dinh thie thit hai & vé phai ta déi ché cét thi ba va cot d6 d6i ché cot thtt hai véi cét thi nhat. Theo dinh ly 2, sav mdi ldn déi ché nhu vay dinh thitc déi dau, do dé sau hai lan déi ché cdc c6t, dinh thie thtt hai ding bang dinh thitc thit nhat. Ta cé diéu phai chitg minh. BAI TAP §. Tinh cdc dinh thtte: a) 3 J b) at+l a-]| cosx —sinx -5 4 a-2 a+2 sinx — cosx| dy [CO8x sin x| sina sinb f {cosa sina, sinX cos x| cosa cosb| sinb- cosb 6. Tinh cdc dinh thiic: ee: DEAS) SH Otte a) |-l O I] b)J-2 1 2! ec) /4 1 6 sina cosa sinc cosc| 3 1 d) |-a a xj e)|x b x f) jl sinb cosb| 1 x I-a -a X x c 7. Hay doc lin luot cdc ménh dé duéi day va cho biét ménh dé nao dung, ménh dé nao sai a) Méi dinh thitc véi cdc phén ti 1a cde sé thuc 1a mét sé thuc xdc dinh. . b) Dinh thic c4p n 1a téng cia n! thanh phan cia nd. c) Méi thanh phan cia dinh thite 1 tich cha n phan ur bat ky cla nd, duoc gan déu (+) hodc dau (-). d) Dinh thitc cé s6 dong va sé cét bang nhau. e) Tén tai cdc dinh thite ma khi déi ché hai déng hoac nhan mot ddng véi mot sé bat ky déu khong thay déi. f) Dinh thic 14 sé duong néu tat cA céc phan tir cha né 1a sé duong. 8. Goi a, 14 phan tir 6 dong i, c6t j cba dinh thuic cap 5. a) Trong cdc tich cé gan dau sau day, tich nao 1a thanh phan cua dinh thitc: Ay = HAy3@ 450841845 Ag = ~ an)

    You might also like