Trudng DH Su pham K§ thugt TP.HCM ‘An toan dién CHUONG 1 CAC KHAI NI£M CO BAN DAT VAN DE Hign nay, din nding da dude sit dung phé bién trong nhiéu linh vuc (cong nghiép, sin xudt, sinh hogt dan dung :..) va 4 khdp moi noi (tir thanh thj cho t6i ndng thon va cdc ving xa, ving sdu). S6 ngudi lam c6ng viéc lién quan vdi dién ngay cdng nhiéu, do 46 van dé an toan dién can phai duc quan tam trong cOng téc bao hé lao déng. Khac véi cdc méi nguy hiém Khéc, trvéc khi xay ra c6 thé thy cdc triéu chitng hose phat hign truéc bing gidc quan, chdng han nhv thanh kim loai néng 43, bO phan may quay xc xéch, ting gay vd, mai khi déc ..., méi nguy hiém dign chi c6 thé biét dudc khi tiép xc vdi céc phan wr mang dign, nhung nhu vay 18 43 c6 thé bj tai nan hoe chét ngudi. Vi thé thiéw hiéu biét vé an toan dién déu c6 thé bj tai nan dign, do vay phai hiéu mét sé kh4i niém vé an toan dién nhim trénh duge nhitng nguy hiém c6 thé xay ra cho ban than cUing nhu cho nhitng ngu®i xung quanh. 1.2. TAINAN DIEN Tai nan dign co thé gap 3 ba dang: 1. Dign gist Do cham truc tiép hodc cham gidn ti€p vao phan tit mang dién: = Cham tre ti€p xdy ra khi ngudi tiép xtc véi c4c vat c6 mang dién trong Onh trang [Am vigc binh thung, vdi cdc vgt da ditge c&t ra khéi ngudn dién nhung van con tich dién (mach dign dung) hay vat nay vin cdn chiu dién 4p cdm tng do Anh hudng cla dign wy hay cdm dng tinh dién do c4c trang thiét bi dién 3 gin (Hinh 1.1.a). Tiéu chudn TEC61140 thay d6i thuat ngit “bdo vé ch6ng cham dign tryc ip” bing thudt ngw “bao vé co bin”, * Cham gidn tigp xdy ra khi ngudi ti€p xtic voi phdn bén ngoai cila cdc vat mang di¢n ma Ic binh thuing kh6ng ¢6 dién nhung «rd nén c6 dién do céch dién bj hu héng céch dign hay do cdc nguyén nhan khdc (Hinh 1.1.b). Dong dign sy e6 1am dign ap cia phan bén ngoai cila cdc vat mang dién ting lén dén gid tri nguy hiém cho nguti. Tiéu chudn IEC 61140 thay di thugt-ngir “bao vé chéng cham dién gién tiép” bing thuat nga “bdo ve sur 06”. Dign dp ma ngudi phai chiu khi cham dign goi la dign 4p tigp xtic. Bi ARS: t erg ga '© ange pa a. Cham dign tre tip . Cham dign gin tiép ién git, d6t ch4y dién do hé quang, né va hda hoan. Hinh 1.1, Céc kiéu cham dién Quyén Huy Ant 5Trutng BH Su pham KS thudt TP.HCM An toan dign 2. DOt chy dign Dét chy dién c6 thé sinh ra do: «= Ngdn mach kéo theo phat sinh hd quang di¢n. = Ngudi dén gdn vat mang dign dp cao tuy chua cham phai, nhung dién 4p cao sinh ra hé quang dién ma dong dién hé quang chay qua ngudi kh4 16n khi€n nan nhan c6 thé i chain thufong hod chét do hd quang d6t chdy da thit. Tai nan nay ft xay ra vi di voi dién 4p cao luén c6 bién béo va hang r&o an toan bio vé. 3. Héa hoan, nd Do diéu kign van hinh, dong dign di qua day din vugt qué gidi han cho phép gay nén phat néng, do hd quang dién sinh ra khi tiép xtie dign gay nén hda hoan. Do hgp chat d gn céc thiét bj din c6 dong dién qué én, nhiét 46 thiét bi dién vugt qué gidi han cho phép sinh ra su nd, Hoa hoan, nd xdy ra 6 méi tru@ng dé chay né (bui bam, hoi héa chat, khi dé chy) khi c6 suv 6 dién, Tai nan nay gay thiét hai cd vé con ngudi lin co s8 vat chat. 1.3. TAC DUNG CUA DONG BIEN DOI VOI CO THE CON NGUOI 1. Téc dyng kich thich Dui tc dung cia dong dién, céc ed co b6p hdn loan din dén t4t thd, tim ngiing dip. Chi v6i mot dong dign khong 1én Im, cdc co ngyc da bj co nit 1am ngimng ho hip. Néu khong duge ctu chita kip thdi do thiéu oxy, tim s& ngiing d4p. Voi mot dong dign Ién hon céc thd cd tim co bép hn Joan, qué tinh tudn hodn bi ngiing lai va tim nhanh chéng ngimng dap. ‘V6i hé than kinh trung wong, dong dién gay nén triéu chitng xc di¢n. D6i vdi x6c dién nan nhan c6 thé phan tng manh Ite ddu, nhung sau 46 céc cm gidc din dan bi té ligt, nan nhan chuyén dan sang trang théi mé man rdi chét. Day 1a téc dung kich thich. 2. Tée dung gay chéfn thong Co thé con ngudi cdn bi thudng tich bén ngoai do sy dét chy bdi hd quang dign. N6 tao nén su hiy diét lép da ngoai, 46i khi su hon nifa c6 thé hiby digt cdc cd bap, I6p md, gan va xvong. Néu su dét chay bdi hd quang xay ra trong mOt dién tich khé rong trén ngudi thi cé thé din dén tit vong, Day 18 téc dung gay chan thuong. Thong thuding d6t chay do dong dién gay nén nguy hiém hon sy d6t chay do céc nguyén nhan khéc, vi sy d6t chay do dong dign gay nén d6t nong toan than. Tai nan cang trim trong hon név gid tri cila ddng dign cdng idn va thi gian duy tri dong dign cang dai. 1.4CAC YEU TO ANH HUONG DEN TAINAN DIEN GIAT Cac yéu 6 anh hudng dén tai nan dién giat bao gém: tinh trang cd thé va phan tng cia nan han, diving di va thdi gian tn tai cla dong dign qua céc bO phan cia co thé ngudi, dong dién va tn sO dong dién, bién 46 dién Ap tiép xuc,.. 1. Djc tuy@n dong dign-thdi gian Gid tri dong digén qua ngudi 1a mot trong cdc yéu t6 quyét dinh gay nguy hiém cho ngudi. Qua nghién ctfu va phan tich céc tai nan dién, thy ring d6i vdi dong dién xoay chiéu, tdn s6 50-60Hz, gid tr an todn cho ngudi phdi nhé hon 10mA. Déi voi dong dign mot chiéu thi tri so nay phdi nhé hon SOmA. Thai gian dién gidt c6 anh hudng Ion dén Onh trang nguy hiém cia ngudi khi bi dign gidt va khdc nhau d6i voi tinh trang sifc khde cia nguti Bang 1.1 qui dinh gid tri dong dign cyc dai va thdi gian t6n tai dé tim khong nging dap. n do 6 Quyén Huy AnhTrudng BH Su pham Kj thudt TPHCM An toan dign Bang 1.1. Quam hg Inus Va ¢ tim khong ngting dp Dong dig Ime (MA) 10 | 6 | 9 m0 | 160 | 230 ‘Thoi gian din gates) | 30 | 10 3 2 1 04 Tiéu chudn [EC60479-1 xay dung dic tuy€n thdi gian-ddng dién gay t4c hai lén co thé ngudi 46i vai dong dign xoay chiéu tin s6 ti 15Hz + 100Hz (Hinh 1.2). tims) § aS 10.000 i 5 a 000 2 t \aear tT | acaa 2.000 ‘ y F neas 1.000 = \. \ a i ah E00 | . “1. a act t ac2| \ Jac Nfs Aca a 200 s t = Ei i ARE ° i %. 20 i i 10 ‘ sf! - e102 08 1 2 5 10 2 80 100 200 500 | 2000 | 10.000 bimA) Dong dign qua ngutt 1.000 5.c00| Hinh 1.2. Ving téc dng cia thd gian va dong dign lén co thé ngudi Bang 1.2. Céc higu ting vat ly tudng ing véi dong dign va thai gian MS ving | Gidi hen vong Cac higu ting vat ly ACI — | Bén0SmA Kh6ng phan dng Buting A ac2 | Tx0.5mA Khang gay téc hai vé sinh ly BéEn dudng B AC3 | Dung B dén dudng C; | Bap thit co lai va gay kh6 thd khi thoi gian tn tai dong qué 2s, Gay r6i loan nhip tim hay tim ngitng dp tam thdi khi gia tang cutng 46 va thd gian AC4 — | Trén dung C, Cang voi suf gia ting cudng d6 va thoi gian, xudt hign cde higu ting nguy hiém vé sinh I nhu: tim ngiing dap, nging hho hp va mot vai hign tweng da xudt hign 3 ving AC-3.. AC41 | Gita dung Civa Cr _ | Xée xudt nghet tim thit dén 5% AC-42 | Gita dudmg C2 vay _| Xéc xudt nghet tam that d€n 50% AC-4.3 | Ngodi dudngcongC; _| Xac xudt nghet tam that >50% 2. Dic tuy€n dién dp-thdi gian . Tiéu chufin IEC 60479-1 xay dung dung cong an todn (Hinh 1.3). Day 18 quan hé gitta dién 4p tip xiic Ur (V) va thdi gian dong dign di qua ngudi t (s). Theo dung cong an toan nay, véi Quyén Huy Anh 7Trung DH Sut pham Kj thugt TP.HCM ‘An toan dign dign 4p c6 gid tr] Ur 0 20 40) 60 700 ULV) Hinh 1.5. Gis tri dign trd ngudi theo dign dp tiép xc Trong tinh todn, dé dm bdo an toan thudng [dy gid tri dién trd tinh todn cla cd thé ngudi 1a 0002. 4, Dung di dong dign qua ngudi Dé dénh gid mifc A} nguy hiém cia dong dién qua ngudi, thing dia vao phan lang dong dign chay qua tim va day la téc dung nguy hiém nhat lam té liét tun hoan din d&n chét ngudi. Theo tiéu chin IEC 60479-1, phdn Iugng ddng dién qua tim theo cdc con duting dong dién qua ngudi nh sau (Hinh 1.6): Rag = Ti tay tri dn mOt hay hai chin thita s6 1,0. = Tittay phdi dén mt hay hai chan : thifa sé 0,8 = Ti lung dén tay tréi/tay phai + thira s6'0,7/0,3 = Tirngye dén tay tdistay phai thiva sO 1,5/1,3 = TirmOng dén tay thiva s6 0,7 Quyén Huy Anh 9Trading DH Su pham K3 thudt TP.HCM An toan dign ‘Ty day, nhan thay ring trudng hdp nguy hiém nhat la rung hdp dong dién di tif ngyc dén tay tr4i, Tuy nhién, truting hgp nay Iai it xdy ra trong thye (6. ‘Tring hgp thuting xy ra 1a uding hyp dong dign di tiy tay phdi dén mot trong hai chan vi phin Idn con ngudi thudn tay phai, 5. Tan sO dong dién Dong dign mét chiéu dude coi la it nguy hiém hon dong dién xoay chiéu va dic biét la dong dign xoay chiéu tan s6 cong nghi¢p S0Hz*60Hz. Diéu nay c6 thé gidi thich 1A do dong dién tan s6 cong nghiép tao nén sy r6i loan ma con ngui khé c6 thé tw gidi phéng dudi téc dung ca dong dign, di cho n6 c6 gi tri bé Dong dign tin s6 cang cao cing it nguy hiém. Dong dign tin s6 wén 500.000Hz khOng gay gidt vi téc dOng qué nhanh hon thdi gian cdm ting cla cdc ed (higu tig bi) nhung cing 6 thé gay béng. Tac dung 461 ngui voi cdc gidi in khdc nhau trinh bay 3 Bang 1.4. Hinh 1.7 tinh bay sit bign déi nguOng cia sy nhdn thite trong gidi tdn tir SOHz d€n 1000Hz vdi F Ia ti Ié ngudng dong dign d6i véi hu qua sinh ly ting véi tan sO f so véi ngudng. 6. MOi truing xung quanh Nhigt 46 va 49 dm anh hudng dén dign trd cia ngudi va cdc vat céch dign nén cing 1am thay di dong dién di qua ngudi. Khi 46 4m cia méi trudng xung quanh cang I6n thi d6 din dién cla 6p da sé ting lén, tite a dién trd ngudi cng bé. Bén canh a} am thi mé h6i, cdc chat hoa hoc khdc sé 1am tng 46 din dign cia da, cudi cing lam gidm dign trd ngudi va din dén ving mite do nguy hiém. Khi nhiét 46 méi trudng xung quanh ting lén, tuyén mé h6i hoat dong nhiéu hon va dign rd ngut{i sé gidm. Mie do ban ciia co thé cing lam gidm dién trd cila da va anh hung dén mite a6 nguy hiém. Dai da s6 cdc trudng hgp dién gidt chét ngudi thi yéu t6 d6 dm cing gdp phan quan trong (go ra tai nan, Bang 1.4. Téc hai d0i vdi ngudi véi cdc gidi tin khée nhau Giditin sé | Tengoi ‘Ung dung Téehat De-10kHz | Tinss | Mang digndin | Phat nhiet, phé hy tp dung va c6ng bao co thé nghigp 100KHz - Tin sé | Boi dign, nhigt dign | Phat nbiet, gia nhiet 100MHz Radio ign moi té bao sng 100MH2 - ‘Séng Le viba Gia nhigt nude 100GHz Microwave Hinh 1.6. Phan lugng ding dign qua tim 10 Quyén Huy AnhTraving DH Su pham Ky thudt TP.HCM An toan dign fh au 20 10 > ‘30100 200-3050) F(EL2) Hinh 1.7. Ty 1g nguOng ding dign 461 vdi hdu qua sinh Iy 7. Dign dp cho phép Vi viée bao vé an ton xudt phat ti m6t dién 4p dé hinh dung hon gid tri dong dién qua nguti nén trong thuc t€ ddi héi quy dinh céc gid tri dién 4p ma con ngudi c6 thé chju dung dude. Gié trj dign 4p cho phép phy thudc vao loai hé thong phan phdi dign va thi gian ngat sy c6 cba thiét bi bdo vé. Chinh vi vay, 46i khi thay vi qui dinh dién &p cho phép, trong mot s6 trutng hgp lai qui dinh thoi gian ngét su cO'ldn nhét cia thiét bi bio vé ting véi cap dign 4p cho true. Tiéu chudn IEC 60038, vdi dién 4p cham qui udc 18 SOV trong diéu kign binh thu®ng, qui ink: + D6i voi hg thong TT, dign 4p tiép xtéc cho phép idn nhdi (dién 4p cham qui 6c) trong didu kign binh thong fa SOV. + DGi voi he thng TN, thdi gian ngdt suf cO'1dn nbd tqax(s) tung ting v6i dién 4p higu dung xoay chiéu so véi dét Up(V), trinh bay 8 Bang 1.5. = DGi vdi hé théng IT, thdi gian ngdt Idn nhat tmax(s) (wong ting voi dién 4p higu dung xoay chiéu pha-trung tinh/pha-pha Up/U(V), khi xdy ra sur oO Mn thif hai trinh bay & Bang 1.6. Bang 1.5. Thi gian ngét 1dn nhdt v6i he thong TN UV) toua($) 120 08. 230 04 277 04 400 02 >400 Ol Bang 1.6. Thi gian nga 1dn nhit voi he thong IT danh dinh tan(5) uyucy) Khong e6 day trung tinh | C6 day trung tinh 120/240 08 3 230/400 04 08. 400/690 02 04 '580/1000 On 02. Quyen Huy Anh 1"Tring DH Su pham K5 thugt TP.HCM An toan dién Tiéu chudn IEC 60364-7, véi dign 4p cham qui wéc 1a 25V trong diéu kign 4m ut, qui dinh: Déi voi hé théng TN va FT, thdi gian ngdt In nhat qui dinh trong Bang 1.5 va 1.6 phdi duge thay bing gid tr rong Bang 1.7. Bang 1.7. Thai gian ngit Ian nha Hg thing TN Hg thong IT Dign ép danh djnh | tyx(s) | Dign dp danh dink tol $) Us(V) Us /V(V) Khéng o6 day trung tinh _[ C6 day trang tinh 120 035 1207240 04 1 230 0.20 230/400 02 05 277 0:20 277/480, 02 i 05 400, 480 0.05 400/690 0.06 02 580 0.02 5380/1000 0.02 0.08 1.5. DONG BIEN TAN TRONG DAT Do hut héng céch dién, mach dign cham dat lim cho dong dién suf c6 tan ra trong dat din dén gilfa c4c diém khéc nhau trong dat sé c6 su chénh léch dién dp (Hinh 1.8). Gia sit dong dign su c6 tan vao trong dit qua mOt cufc néi dat bing kim loai cé dang ban cdu chon trong dat déng nhat c6 dién tr sudt bing p. Trung hgp nay c6 thé xem dong dién cé dung di theo ban kinh tiy am hinh cdu, Hinh 1.8, Dang dign tin trong ait. Mat dO dong dién d khodng cdch x ké tiv tm ban cau: i (al) ax G day: mx? 1a dign tich mat ban cdu c6 bin kinh x, [14 dong dién cham dat. Vang quanh cue néi dat ma dong dign tin di qua goi la “ining tin dong dién”. Boi voi dong, dign mét chiéu hay ddng dién xoay chiéu tn sO céng nghiép, khi nghién cifu cé thé xem la mét dién trung déu, MAtd6 dong dién xéc dinh theo dinh 1ugt Ohm dudi dang vi phan: 2 Quyén Huy AnhTruong BH Sut pham Kj thugt TP.HCM An toan dign (1.2) Oday: p la dign td suat cia dat. Tir d6, cu®ng 46 din trvWng trong trudng ddng dién tc 1a dign Ap roi trén don vj dai doc theo truding dong dién duge xéc dinh theo biéu thifc: ip a3) Din dp roi trén ldp dat c6 chiéu day dx doc theo duting dong dign: dU=Edx = jpdx =P ax aa) 2nx Thé dién cia A cach diém cham dat khodng cach x 1a hiéu s6 dién thé gitta diém A va diém co ma d d6 dign thé 6 thé Idy bing 0. : au ee eo te n= Uy jw tedx? Dax (5) Tilt ca céc diém trén bé mat ciia dién cyfc sé c6 thé dién cyte dai Umax Ip nx, (1.6) G day: x) 1a ban kinh cia ban cdu néi dat, Chia (1.5) cho (1.6): hoge Uy = Upgaxyl (7) x u,=£ (8) x Bang thi nghiém do dat thyc t€, d6i vdi cdc cue ndi At c6 dang thanh, coc, tém phan bé dién 4p cling c6 dang hyperbol. Trong truting hyp day din mang dién bi ditt xudng dat, phn b6 dién dp dugc tinh bay 6 Hinh 1.9. Dong dign tan tir eye n6i dai ra c6 thé xem 1a chay trong mot day din (dat) ma tit dign tang theo bac 2 cia ban kinh cdu q = 2nx? (Hinh 1.10). Dign td tan dong dién sé ln nhit 3 ldp dat phan ce n6i dét vi khi d6 ddng dién chay qua mOt tiét dign nhé (3 céc dim a6 dign 4p roi In nhdt) cang xa cuc ndi dat tiét dign day din cng ting nhanh, dign td ciia né gidm xuding va tri sO dién ap rdi cing gidm. Dat tich s6 khOng 461 Uy, X, =k Sé duige phutdng trinh hyperbol: | Tit dung cong 6 Hinh 1.9, nhgn thay c6 khodng 68% dign 4p trén cute néi dat tén hao tren doan dai Im, 24% trén doan dai tir 1+10m va 8% trén doan dai tir 10+20m ké tiy ewe néi dat. Ngoai pham vi 20m céch cye n6i dat (hoac diém ngdn mach cham dat), tiét dign day din (dat) sé tang rat 1dn nén dign trd xem nh khong ding ké (mat dO dong dign xem nhu bing 0). Nhu vay, dién thé ciia cdc diém nim cdch diém ndi dt 16n hon 20m c6 thé xem nhu bang 0. Théng thudng 6 phan ndi dit khong phii chi c6 mgt coc ma nhiéu coc néi voi nhau bing cdc thanh kim loai dep hode tron. Truding hgp nay, su phan b dién 4p c6 dang thoai han (duting Quyén Huy Anh 18Tring DH Su pham K3 thudit TP.HCM An toan dign cong 2 6 Hinh 1.9). Vi vay, 46 chénh Iéch dign dp cla chng Ot diém so v6i dat sé Idn han hic chi c6 mét coc néi dat. \ 1, Dign eye nd Ade a mot coe s 27722. Bign eye nd dat la he thdng, oF * ED x(m) Hinh 1.9. Quan hé gidfa U, va khoaing efich x tiv eye n6i dt Qax} q= 2m} q=2mi, Hinh 1.10. Md hinh don gin cia day din ast C&c thanh phan dién trd ciia b6 phin ndi dat bao gém: * Dién td tin ciba cuc nOi d4t (kE cA dién td tip xc). = ign trd thudn ciia ban than cyc n6i dat va day ni dat. Céc dign trd nay 06 gid tri nhd- nén 6 thé bd qua trong mt s6 cdc trudng hgp. 1.6. DIN AP BUGC Dign 4p budc 1a dién 4p ma con ngudi phai chiu khi chan tiép xiic tai hai diém trén mat dat hay trén sn, nim trong pham vi dong dién chay trong dt do d6 c6 sy chénh léch dién thé. Su phan bé dign dp bude xay ra khi xut hién dong dién ngdn mach cham dat cla mot pha trong mang dién (Hinh 1.11). Khi dong dign chay qua hé thdng noi dat dé di vao trong dat hay day dan cé dign dp bi din roi trén mgt dat, thi dst sé 1a dién wd tan v6i ddng dién nay. ign trd cla dt ma dong dién chay qua sé gidm theo khodng cdch cang xa 46i véi diém dong dign chay vao trong dat. én mt khoang céch nhat dinh thi dign wd nay thyc (tr nén bing 0. Ving ma dong dign thy té bi triét tiéu dude goi 1 ving dign thé 0. G ngay tai diém cham dat, dién dp so véi dat sé Ia: U,=1,Ry a9) Céc diém 6 céch déu diém cham dat c6 dign thé bing nhau (cdc vong tron dang thé). 14 Quyén Huy AnhTrading BH Sut pham K5 thudt TP.HCM ‘An toan dign gui diing hai chin (én hai diém c6 dign thé khdc nhau thi S€ chiu téc dng cla mot dién 4p. Higu dign thé dat vao hai chin ngudi difng & hai diém c6 chénh lech dién th€ do dong dién ngin mach trong d&t goi la dign ap bude. Dién dp buve xdc dinh bing biéu thifc sau: fdx__Ip.a U, -U, 2 Uae wis Taxa ra) (1.10) 6 day: a 1 A} 1dn bude chan ngudi, khi tinh todn lay bing 0,8m; x I khodng céch tir diém cham dat dén chan ngudi. u, i >20m ae x Hinh 1.11. Dign ép bude ‘Tw biéu thie (1.11), nhan thay khi cing xa diém ngdn mach cham dt (hode cue néi dat) thi mu sO cng tng va tr] sO Uy sé gidm xuéng, Ngoai khong cdch 20m dign 4p xem nhur bling 0. G sat ndi cé ng4n mach cham dat, dién ap budc Us cling c6 thé bing 0 néu hai chan ngudi ditng én cong mot vong ding dp (diémc va d Hinh 1.11). Gidi han cho phép cia tri s6 dién 4p bude khong quy dinh d céc tiéu chudn hién hanh vi tri so Uy 1dn thudng do céc dong dién ngin mach cham dat Idn gay ra va nhu vay n6 sé bi c&t ngay we thdji bdi cdc thiét bi bdo ve. Cic tri sO Uy nhé (khong gay nguy hiém cho ngudi do dic diém cdc tac dung sinh ly cla mach dign tif chan qua chan). Mac da dong dién di trong mach chan-chén twong d6i it nguy hiém nhung v6i di¢n dp ‘Up=100+250V chan c6 thé bj co nit va nguéi bj nga xudng dat. Luc nay dién dp dat vao nguvi tang lén va duting ddng dién di qua theo mach chinh tay-chdn. Néu thiét bj bdo vé khong ct duge dong dign ngdn mach thi dude dong dign di qua theo mach tay-chan sé gay ra tai nan dién. Quyén Huy Anh 15Trung BH Su pham KS thudt TP.HCM An toan dién Khi xdy ra cham dt phai ciim ngudi dén gan chd bi cham vdi Khoang cach sau: - Tir4 + 5m d6i voi thiét bj dign trong nha. - Tir8 +10m vdi thiét bi dign ngodi ti. Vi dy 1.1. Tinh dién 4p bu6c Us hic ngudi diing cdch chd cham dat x = 22m dong dién cham dat 1y = 10000A, dién wd sudt cia dat p= 10'Q.cm va khodng cAch giita hai bude chan nguvi a = 0,8m. 10000. 2m. 2200(2200 + 80) v= =a = 254,2V a(x 1.7. DIRN AP TIEP XUC Gia sit c6 hai thiét bi dién vé boc kim loai (inh 1.12) dugc n6i vi bo phdn n6i d&t (dien nGi dat Rg) thi d0i véi bat ky thiét bj ndo cham vé sy phin b dién 4p trong dat cing c6 dang dung cong 1. Cue néi dat va cdc vé kim loai n6i vai n6 ¢6 dign 4p so voi dat bang: Ug =a. Ro Ngui cham vao vé kim loai cila bat ky thiét bj nao (nguyén ven hodc cham v6) cing sé chiu mot dign 4p bing Us. Mat khdc, dién dp 6 chan ngudi U, phy thudc vao khodng céch wi 46 dén cue n6i dai. Nhut vay, ngudi sé chiu t4c dung ca dign ap tip xe Ur. Bign ap tip xc 1a hidu dign thé gitta Uy va Us. Dién 4p tiép xtic Ur cng tang khi cng cach xa cic néi dat. G khodng céch 20m thi Ur= Us. Ngudi ditng 6 ngay trén cy ndi dat (diém 0, Hinh 1.12) sé chiu mét dién 4p ti€p xtic bing 0 (Ur= Ug- Us = 0) Nguge Iai, néu cham vao thi bi 2 (TB2), nguti sé chiu dién 4p tiép xibc cue dai Ur = Us. Ti nhitng gid thiét trén nit ra nhdn xét sau: © Khi ngudi cham v6 thiét bj kim loai c6 n6i dat cla mét thiét bi ndo dé (trong mach néi dat 6 mt thiét bj bj cham vd) thi ngudi chju mot dign 4p ti€p xc c6 Uri sO bing mét phdn dign dp sov6i df, nghia 1a: Ur=a.Us ay G day: ala hé sO tip xtic. Dung cong 2 (Hinh 1.12) biéu thi sy bién thién cia dién Ap tigp xiic theo khodng céch (i c ndi dat. Gigi han cho phép cia dign 4p nhién, d6i vdi céc nha sin xudt thiét thiét bi phan phéi, ma 6 46 06 céc phép dén 250V. * Dutdng cong phan b6 di¢n 4p Uy (Hinh 1.13) phy thudc vao cfu tao cia bo phn ni 441 (mOt coc ndi d4t hode MOL td hdp cdc coc ndi dat) c6 thé déc (dung) hode thodi (dung 2). Dign ép tiép xc Ur s& c6 tri sO nhd han néu duding cong phan bo dign 4p thoai thodi. D6 chénh léch dién 4p gitta diém 0 va diém céch né 0,8m (ldy bing khoiing céch cia mt bude chan ngudi) sé khdc nhau (hy thude vao duting cong 1 va 2 (Uri>Ura). Nhu vay, khi bo phin n6i dat trdi rong tren mét dign tich 16n th dign 4p ti€p xile sé nbd. = Mun xdc dinh ding dign 4p tip xtic Ur, phdi xem xét doan mach tit chd ngin mach ti da. Sp xiic khéng qui dinh trong céc qui pham hign hanh. Tuy lign, dign 4p ti€p xiic khong qué SOV, cdn d6i véi cdc in phép bao vé phy thi gid tri dién dp tiép xtic c6 thé cho 16 Quyén Huy AnhTruimg DH Su pham K¥ thugt TP.HCM An toan dign ; 2 ; Upi=Uy-Uys UsLR a¥-- ; Za i Uni 1 Arn] 1 frag] cH ¥ N SN Ry i i xe : Minh 1.12. Dign Sp tip xic trong ving ding dign ngiin mach cham v6 Gia thiét vie ti 1.14). xtic xy sa theo dung tay-chdn sé hinh thanh hai mach song song (Hinh oo 20 ™ Hinh 1.13, Duding cong phan b6 ign ép trong Hinh 1.14, So aé thay thé mach ving tin dong dign ngiin mach mde pha, ign cham vi Mach 1 n6i thiét bi c6 cham vé véi thiét bi ndi dat c6 ti s6 Re. Mach 2 6 dign trd co thé ngutdi Ryg va ndi tip vdi n6 1a dién ud cha mat nén ni ngudi ding Ra Khi c6 ngdn mach mt pha cham vd, dong dién sé phan b6 gitfa mach 1 va mach 2. theo tié aghich vdi dign tré cila chting, cdn dign dp trong hai mach thi phin b6 ti 1G thudn Vi Rp, va Ra, Khi c6 ngdn mach cham v6 trong ving tin dong dién (diém x), Hinh 1.12), di¢n dp dat len co thé ngudi sé bing: Ungi = Ug -Uxi -Un (1.12) Khi 6 ngoai ving tn (diém x2, Hin 1.12), dién dp dat lén co thé ngudi sé bing: Unga = Us -Up (1.13) G day: U, 1a dign Ap roi én [6p mat nén, Quyén Huy Anh 7Trading DH See pharm K¥ thugt TP.HCM Antuin dién Khi dign wd Idp mat nén 16n (nén bing nhvfa dung kh6, diGn trd tit vai tram kQ ) thi Up sé 1dn. Cdn trén co thé con ngudi (dién trd khong 1kQ), dién dp sé nhé hon hang chuc hodc hang trim ln, Tri sO dong dign trong mach 2 nhw thé c6 thé khdng nguy hiém cho nguvi. Nhu vay, trutng hop nguy hiém nhdt 2 Ie ngudi cham vao v6 thiét bi bi cham v6 ma ding urge tiép ngay trén nén d4¢ dm udt chin di gidy 4m, d€ déng dinh hodc di chan khéng. 1.8. PHAN LOAI CONG TRINH VA TRANG THIET BI DIEN 1. Phan logi cong trinh Anh hung cia mi trading xung quanh nhu byi, 46 4m, nhiét a nguy hiém vé dién gay cho ngu@i, vi vay theo quan diém an toan dic thanh: tdc dong rat 16n dén sue Ae cOng trinh duige phan + Céng trinh it nguy hiém 1a céc cOng trinh c6 ché 1m vige kh6 réo (46 Am twong d6i <15%), khong néng (nhigt 46 <25°C), khong c6 bui din dién, khng c6 phin kim loai ni dat, san nha 1am bling vat ligu khong din dign (g6 kh6 r40, trai nhva...) © Céng trinh nguy hiém [A nhing cong tinh c6 méi trudng 1am viée v6i 46 dm tit 75% En 97%, c6 nhiét 46 méi trvBng xung quanh <30°C, c6 bui din dién (byi than, byi kim loai), phan kim loai néi dat kh nbiéu (chiém dén 60% bé mat ving 1am vige); san nha lam bing vat ligu din dién nh dat, bé tong. = COng trinh dic biét nguy hiém 1a nhitng c6ng trinh c6 ft nhdt mot trong cdc yu t6 sau: méi tru@ng lm viée vdi do 4m >97%, c6 nhigt 4 mdi trudng xung quanh >30°C, cs bui din dign (bui than, byi kim loai), phan kim logi n6i dat khé nhiéu (chiém én 60% bé mat vang lam vigc), stn nha 1am bang vat ligu dan dign nh dat, be tng; moi ning c6 hod chat an mon, 2. Phin loal trang thiét bi dién Tay theo dign 4p lam viéc ma c4c trang thiét bi dién duge phan thanh: = Trang thiéi bi c6 dign &p cao UZ1000V. Trang thiét bi c6 dign dp thap U<1000V. Thy theo vige b6 tri vi tri ma céc trang i@n duvge phan thanh: * Trang thiét bi din c6 dinh Ia céc trang thiét bi duige bé ut vi tr e6 dinh. * Trang thiét bi dién di ddng 1a cdc trang thiét bi khong dude bé ti vi tri cO dinh va cé thé chuyén tir vj tri nay sang vj trf khéc sau khi da ct ra khdi nguén dién. = Trang thiét bj dién cam tay 1a trang thiét bi dién c6 cu lao dac biét sao cho trong thoi gian lam vige c6 thé mang di lai d& dang, Day 1A loai trang thiét bi c6 mife nguy hiém cao nhat vi thai gian ngudi sit dung tip xic di thiét bi nhiéu, cdch dign dé bj hr dng do va dap, do phai lam viée trong cde diéu kign bat Iai nha. 1.9. NGUYEN NHAN CHINH GAY RA TAINAN DIEN 1. Déi voi mang dign ha 4p Nguyén nhan xy ra tai nan dién 3 mang dién ha 4p 1a do ngu¥i cham vao: * Day din dang mang dign khong dude boc céch dién, © Cac day din boc cach dign bj hd do l6p cach dign da bj hu héng hay xudng cp. + Céc bé phan bing kim loai binh thuting khOng mang dign cila thiét bi dign, dung cy dign (v6 dng cd, khoan cdm tay, ti lanh, ban di, my gid...) nhung vi cach dién ben trong bi hong nén v6 thiét bi dign trd nén c6 dig. Hign wong nay thudng goi 1 “cham vo". 18 Quyén Huy AnhTrutng DH Su pham KS thugt TP.HM An toan dién + Khong c6 nip hop che chin hay ede 66 phan nay bj hurhéng gay ra cdc ché hd o6 dign. cia céu dao, céng tdc, 6 cdm. 2. D6i véi mang dién cao Ap Néu ngudsi dén qué gin thiét bi hose dudng day c6 dign Ap cao (ISKV, 66KV, 110KV...), dd ngudi khng cham phdi thiét bi hay du@ng day nhung van c6 thé bj tai nan do hé quang dién (Hinh 1.15), Vi khi khodng céch gitta ngudi va vat mang dién nhé hon khodng céch an toan t6i thidu, sé xudt hién sy phong dién qua khOng khi dén co thé con ngudi, gay nén sy dot chdy co thé con ngu®i bdi hd quang dién, Hinh 1.15. Tai nan dign mang di¢n U>1000V 3. Dign dp bude Khi day din mang dién bi dift va rdi xuéng adi, st c6 mot dong dign di tit day din vao a? Tai méi diém cia dat sé c6 mot dién thé, Diém cing 4 gan ndi day din cham dat c6 dign thé cang cao. Khi ngudi di trong ving cé day dién bi dift roi xudng 41, gitfa hai chan ngudi Gp xe voi G40 sé xudt hién mot dign dp goi la dién 4p bude va cé mot dong dién chay qua ngudi ty chan nay sang chén kia gay nén tai nan dién gidt, Mite 46 tai nan cang nguy hiém khi ngudi ding cAng gin diém cham dat, bude chan ngu®i cang Ién va dign 4p ca day dién cing cao. Néu ngudi bi ng trong khu vyc nay thi mifc 4 nguy hiém cAng tang. Vi vay, khi dy dn dign bj dit va rdi xudng dat céin phai bao ngay cho Dién lye khu vyc gin nhat dé c&t dign ngay, ddng thdi lap ro chin, eit ngudi canh gitt ngin chan khong cho phép ngudii va dng vat dén géin chd day dign bi roi xudng dat ft nba 1215+20m, Trong trating hgp ngudi d trong vang bi tée dung ciia dign dp bude thi phai Binh tinh rit hai chan gn sat nhau quan st tim cho due chd day din bj dit roi xudng dat, sau d bude vi bude chan rét ng&n ra xa chd cham day din (hotc nhdy cd cd mot chin ra xa vj tef dy roi xudng dA). 4, Do khdng chip hanh quy trinh ky thugt an todn di¢n = Tyy to len cot dign cau mde, sita chita, bj dign gidt nga tir én cht xudng gay chén thong (Hinh 1.16.a), vi pham cdc qui dinh vé an toan hanh lang lwdi di¢n (Hinh 1.16.b). = Sita chifa dién trong nha khong ct dién cdu dao dién. + Sir dung céc loai thiét bi dién, khi cy din, day dn khong diing quy céch, khong bdo dao chat lung, gay cham chp, nd, chy (Hinh 1.6.c). + Sit dung dign bita bai, khOng diing muc dich nhw ding dign chich c& 3 a0 hd, song rudng, gi dién vao hang rao nha, cde chudng heo, ga... Quyén Huy Anh 19Trudmg DH Su pham K§ thudt TP.HCM ‘An toan dién icc ¢ waleaten\ be J pa) a.Tyfteoléncotdién ——_-b. Viphamhanhlangantoan _. Sit dung dign khong ding qui céch Hinhi.16. Vi pham an toan dign 5. Do ngudi sit dung dign khOng duge dio tgo, trang bj kién thie vé an ton dign mot cdch day di va cé hé thong. . Khi ngudi st” dung dign khOng dutgc hay chua dugc trang bi kién thitc an toan dién mot céch day dij va c6 hg thdng thi kha nding bi tai nan bi dign gidt hay phong dién hé quang Ia rét cao do Kh6ng dude trang bj cde thiét bi phong ho, khong sit dung thiét bi dién ding qui céch,.. Chinh vi vay, trong méi truBng cOng nghiép, c4c cOng nhan van hanh thiét bi dign thuiing phai hoc va duigc kiém tra kién thite vé an toan dién Ic b&t ddu nhan vic va kiém tra dinh ky trong qué tinh lam vige. 6. Do trinh 4 cia cén bo t6 chife, quan ly cOng téc lip dit, xfy dying va sifa chifa cong trinh dign chua t6t. ‘Trong thyc t& vie Ip dat, xay dung va sita chita thiét bi dién hay c&c céng trinh dign phai twin theo ede qui trinh, qui pham cu thé cia cdc nganh, cde cé’p chifc nang lién quan nhiim dim bdo rii ro do tai nan dién gidm thiéu o mic thap nha. 20 Quyén Huy Anh