02.05.

2021 Mevzuat B lg S stem

MEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ

Aranacak ifade/sayıyı yazınız... 

Anasayfa

Resmî Gazete Tarihi: 29.04.1967 Resmî Gazete Sayısı: 12586

4373

DENİZ İŞ KANUNU(1)
Kanun Numarası : 854
Kabul Tar h : 20/4/1967
Yayımlandığı R. Gazete : Tar h : 29/4/1967 Sayı : 12586
Yayımlandığı Düstur : Tert p : 5 C lt: 6 Sayfa : 1849

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümler ç n bakınız.

“Yürürlüktek Bazı Kanunların Mülga Hükümler Küll yatı”
C lt: 2 Sayfa: 963
Bu Kanun le lg l tüzük ç n, “Tüzükler Küll yatı”nın kanunlara
göre düzenlenen nümer k f hr st ne bakınız.

Kanun kapsamı:
Madde 1 – Bu kanun den zlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı groston latoluk gem lerde b r h zmet akt le çalışan gem adamları ve bunların
şverenler hakkında uygulanır.
Aynı şverene a t gem ler n groston latoları toplamı yüz veya daha fazla olduğu veyahut şveren n çalıştırdığı gem adamı sayısı 5 veya daha fazla bulunduğu takd rde b r nc bent hükmü
uygulanır.
Bu kanunun uygulanmasında; sandal, mavna, şat, salapurya g b olanlar da (gem ) sayılır.
Cumhurbaşkanı, ekonom k ve sosyal gerekler bakımından bu kanun hükümler n yukardak bentler n kapsamı dışında kalan gem lerle gem adamlarına ve bunların şverenler ne kısmen
veya tamamen teşm le yetk l d r. (2)
Yukardak bentlerde yazılı gem ler n bu kanun kapsamına alınmaları sebeb yle yapılab lecek t razlar Çalışma Bakanlığı tarafından ncelenerek karara bağlanır. Bu t razlar kanunun
uygulanmasını durduramaz.
İşveren, gem adamı, kaptan ve şveren vek l n n tar f :
Madde 2 – Bu kanunun uygulanmasında,
A) Gem sah b ne veya kend s n n olmıyan b r gem y kend adına ve hesabına şleten k mseye “ şveren” den r.
B) B r h zmet akt ne dayanarak gem de çalışan kaptan, zab t ve tayfalarla d ğer k mselere “gem adamı” den r.
C) Gem y sevk ve dare eden k mseye veya zorunlu sebeplerle görev başında bulunmaması hal nde ona vekalet eden k mseye “kaptan” den r.
Ç) Kaptan veya şveren adına ve hesabına harekete yetk l olan k mseye “ şveren vek l ” den r.
İşveren vek l n n bu sıfatla gem adamlarına karşı muamele ve taahhütler nden doğrudan doğruya şveren sorumludur.
——————————
(1) 193 sayılı “Gel r Verg s Kanununun” 17/10/1980 tar h ve 2320 sayılı Kanunla değ ş k 25 nc maddes gereğ nce bu Kanuna göre ödenen kıdem tazm natlarının h zmet erbabının 24
aylığını aşmayan m ktarları (h zmet fa etmeks z n ödenen ücretler) tazm nat sayılmaz.
(2) 2/7/2018 tar hl ve 698 sayılı KHK’n n 28 nc maddes le bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.

4374

Saklı hükümler:
Madde 3 – Türk T caret Kanununun den z t caret nden bahseden dördüncü k tabındak kaptan le şveren arasındak l şk lere a t hükümler saklıdır.
Yabancı gem adamları:
Madde 4 – Bu kanun hükümler , mütekab l yet esaslarına göre Türk gem adamlarına aynı mah yette haklar tanıyan devletler n uyruğunda olup bu kanun kapsamına g ren gem lerde
çalışan gem adamlarına bu uygulanır.
Yazılı ak t:
Madde 5 – H zmet akt şveren veya şveren vek l yle gem adamı arasında yazılı olarak k nüsha yapılır ve taraflardan her b r ne b rer nüsha ver l r.
Yazılı akt n şekl :
Madde 6 – Bu kanuna göre yapılacak yazılı ak tlerde aşağıdak hususların bulunması gerek r:
1. İşveren n adı ve soyad yle kametgah adres ,
2. Gem adamının adı, soyadı, doğum tar h ve yer , s c l numarası ve kametgah adres ,
3. Gem adamının çalışacağı gem n n sm , s c l numarası, groston latosu ve kayded ld ğ s c l da res (Gem adamının aynı şveren n muhtel f gem ler nde çalışması ht mal mevcutsa, bu
h zmet akt nde ayrıca bel rt l r.)
4. Akt n yapıldığı yer ve tar h,
5. Gem adamının göreceğ ş,
6. Gem adamının h zmete başlıyacağı tar h ve yer,
7. H zmet akt n n bell b r süre ç n yapılmış olup olmadığı, bell b r süre ç n yapılmış se süres veya sefer üzer ne se hang sefer olduğu,
8. Kararlaştırılan ücret esası le m ktarı,
9. Ücret n ödeme zamanı ve yer le zorunlu tutulan şverenler ç n gem adamının ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakının ödeneceğ banka özel hesap numarası, (1)
10. Avans şartları,
11. D ğer ş şartları,
12. T r mc ler ve ateşç ler le yapılacak h zmet ak tler nde 25/5/1959 gün ve 7292 sayılı kanunla onanan sözleşmen n özet .
Bel rl süre veya sefer ç n ak t:
Madde 7 – H zmet akt bel rl b r süre veya sefer ç n yahut süres z olarak yapılab l r.
I - Bel rl b r süre ç n yapılmış h zmet akt bu süren n b t m nde sona erer. H zmet akt gem sey r hal nde ken sona ererse ak t, gem n n lk l mana varmasına ve güvenl k altına
alınmasına kadar devam eder.
II - Bel rl sefer ç n yapılmış h zmet akt , ak tte yazılı sefer n sonunda gem n n vardığı l manda yükünü boşaltmasıyla sona erer.

–––––––––
(1) 17/4/2008 tar hl ve 5754 sayılı Kanunun 84 üncü maddes yle bu bentte yer alan “yer ” bares nden sonra gelmek üzere “ le zorunlu tutulan şverenler ç n gem adamının ücret, pr m,
kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakının ödeneceğ banka özel hesap numarası” bares eklenm ş ve metne şlenm şt r.

4375

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 1/6

02.05.2021 Mevzuat B lg S stem

Ak t süres n n uzaması:
Madde 8 – Bel rl b r sefer ç n yapılmış olan h zmet akt n n sonunda gem adamı şveren veya şveren vek l n n muvafakat yle şe devam eder ve gem de sefere çıkarsa, h zmet akt bu
sefer süres nce uzatılmış sayılır.
Bel rl b r süre ç n yapılmış olan h zmet akt n n sonunda gem adamı şveren veya şveren vek l n n muvafakat yle şe devam ederse h zmet akt , aynı süre ç n uzatılmış sayılır.
Res m ve harçtan muaf yet:
Madde 9 – Gem adamıyla şveren veya şveren vek l arasında yapılacak h zmet ak tler , her türlü res m ve harçtan muaftır.
Deneme süres :
Madde 10 – Süres bel rl olmıyan h zmet ak tler nde deneme süres en çok b r aydır.
Bu süre ç nde taraflar h zmet akt n b ld r ms z ve tazm natsız bozab l rler. Ancak gem adamının çalıştığı günler ç n ücret hakkı saklıdır.
Çalışma ve k ml k karnes :
Madde 11 – (Mülga: 10/9/2014-6552/144 md.)
Çalışma belges :
Madde 12 – İş nden ayrılan gem adamına şveren veya şveren vek l tarafından ş n n çeş d n n ne olduğunu ve süres n gösteren b r belge ver l r. Bu belgeye gem adamı sterse,
kend s n n durumu ve davranışlar yle, çalışmasının ne yolda olduğu da ayrıca yazılır. İşveren veya şveren vek l n n belgedek mzası, gem adamı d lerse bağlama l manındak l man re sl ğ
tarafından onaylanır.
Kamu h zmet gören darelere yahut kamu yararına yardımcı derneklere bağlı gem lerden çıkan gem adamının aldığı belgeler hakkında yukarık onay hükmü uygulanmaz.
İşveren veya şveren vek l , gem adamının sted ğ belgey vermemekte d ren rse veyahut belgeye gem adamı ç n doğru olmıyan yazılar yazarsa, gem adamının yahut yen ş ne g rd ğ
şveren n steğ üzer ne, bağlama l manındak l man re sl ğ nce yapılacak nceleme sonucunu gösteren b r belge gem adamına veya yen şverene ver l r. L man re sl ğ tarafından yapılacak
nceleme b r haftada b t r l r.
Kamu h zmet gören darelere bağlı gem lerden çıkan gem adamına belge ver lmek stenmez veyahut belgeye doğru olmıyan yazılar yazılırsa, gerekl ncelemen n yapılması ç n bu
gem ler n bağlı oldukları makamlara başvurulur.
Belgen n vakt nde ver lmemes veyahut belgede doğru olmıyan yazılar bulunmasından zarar gören gem adamı veyahut gem adamını şe alan yen şveren esk şverenden tazm nat
steyeb l r.
Bu belgeler her türlü res m ve harçtan muaftır.
Engell ve esk hükümlü çalıştırma: (1)
Madde 13 – Bu kanunun kapsamına g ren şveren veya şveren vek ller , şyerler nde İş Kanununun ve bununla lg l yönetmeliğin bu konuda koyduğu hükümler, esaslar, ölçüler ve
şartlara göre engell ve esk hükümlü gem adamı çalıştırmak zorundadır. (2)
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tar hl ve 6462 sayılı Kanunun 1 nc maddes yle, bu madde başlığında yer alan “Sakat” bares “Engell ” aynı madden n b r nc fıkrasında yer alan “sakat” bares “engell ”
şekl nde değ şt r lm şt r.
(2) 2/7/2018 tar hl ve 698 sayılı KHK’n n 28 nc maddes le bu fıkrada yer alan “tüzüğün” ibaresi “yönetmeliğin”şeklinde değiştirilmiştir.

4376

Önels z fes h ve nf sah:

Madde 14 – Süres bel rl olan veya olmıyan yahut da sefer üzer ne yapılan h zmet akt :
I - İşveren veya şveren vek l tarafından:
a) Gem adamının herhang b r l manda gem n n hareket nden önce gem ye dönerek h zmete g rmemes veya gem ye h ç dönmemes ,
b) Gem adamının gem de h zmet görmes n n tutukluluk, hap s veya gem de çalışmaktan menolunması g b sebeplerle mkansız b r hal alması,
c) Gem adamının şveren veya şveren vek l ne karşı, kanuna, h zmet ak tler ne sa r ş ve çalışma şartlarına aykırı hareket etmes ,
ç) Gem adamının şveren veya şveren vek l ne karşı den zc l k kural ve teamüller ne veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmes ,
II - Gem adamı tarafından:
a) Ücret n kanun hükümler veya h zmet akt gereğ nce ödenmemes ,
b) İşveren veya şveren vek l n n gem adamına karşı, kanuna, h zmet ak tler ne veya sa r ş şartlarına aykırı hareket etmes ,
c) İşveren veya şveren vek l n n gem adamına karşı den zc l k kural ve teamüller ne veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmes ,
III - İşveren, şveren vek l veya gem adamı tarafından:
a) Gem n n herhang b r sebeple 30 günden fazla b r süre seferden kaldırılması,
b) Gem adamının herhang b r sebeple sürekl olarak gem de çalışmasına engel b r hastalığa yakalanması veya engell hâle gelmes , (1)
Haller nde feshed leb l r.
IV - Gem n n kayba uğraması, terk ed lmes veya harp gan met lan ed lmes veyahut Türk Bayrağından ayrılması haller nde se h zmet akt kend l ğ nden bozulur.
Fes h hakkını kullanma önel :
Madde 15 – 14 üncü maddede şveren, şveren vek l veya gem adamına tanınan akt feshetmek yetk s , k taraftan b r n n bu çeş t davranışlarda bulunduğunu öbür tarafın öğrend ğ
günden başlıyarak (6) şgünü geçt kten ve herhalde f l n vukuundan t baren b r sene sonra kullanılamaz.
Bu hallere dayanılarak akt süres ç nde fesheden taraf ayrıca mahkemeye başvurarak öbür taraftan b r tazm nat st yeb l r.
Akt n çözülmes nde b ld r m:
Madde 16 – A) Süres bel rs z h zmet akt , 14 üncü maddede yazılı durumlar dışında gem adamının şe alınmasından t baren altı ay geçmed kçe bozulamaz.
B) Süres bel rs z h zmet ak tler n n çözülmes nden önce durumun d ğer tarafa b ld r lmes gerek r.
H zmet akt :
a) İş altı ay sürmüş olan gem adamı ç n, b ld r m n d ğer tarafa yapılmasından başlıyarak k hafta sonra,
b) İş altı aydan b rbuçuk yıla kadar sürmüş olan gem adamı ç n, b ld r m n d ğer tarafa yapılmasından başlıyarak dört hafta sonra,
c) İş b rbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan gem adamı ç n b ld r m n d ğer tarafa yapılmasından başlıyarak altı hafta sonra,
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tar hl ve 6462 sayılı Kanunun 1 nc maddes yle, bu alt bentte yer alan ““engel b r hastalığa veya sakatlığa uğraması” bares “engel b r hastalığa yakalanması veya engell hâle
gelmes ” şekl nde değ şt r lm şt r.

4377

ç) İş üç yıldan fazla sürmüş olan gem adamı ç n, b ld r m n d ğer tarafa yapılmasından başlıyarak sek z hafta sonra,
Bozulmuş olur.
C) Öneller asgar olup toplu ş sözleşmes yle veya h zmet akt le artırılab l r.
D) B ld rme şartına uymıyan taraf, yukarıda yazılı önellere uygun ücret tutarında tazm nat ödemek zorundadır.
Gem adamının send kaya üye olması, ş kayete başvurması g b sebeplerle ş nden çıkarılması haller nde ve genel olarak h zmet akt n bozma hakkının kötüye kullanıldığını gösteren
d ğer durumlarda “B” bend nde yazılı önellere a t ücretler n üç katı tutarı tazm nat olarak öden r.
Tarafların ayrıca tazm nat steme hakkı saklıdır.
Fes h hükmünün başlangıcı:
Madde 17 – 14 ve 16 ncı maddelere göre h zmet akt n n fesh nde fes h keyf yet , gem sey r hal nde se, kararlaştırılmış l manda ve kararlaştırılmış l man değ şt r ld ğ takd rde lk
uğrıyacağı l manda gem n n emn yet altına alınmasına kadar uzatılmış sayılır.
Fesh n b ld r lmes :
Madde 18 – H zmet akt n n şveren veya şveren vek l tarafından feshed lmes hal nde sebepler le b rl kte gem adamına yazılı olarak b ld r lmes şarttır. B ld r m mkanı olmıyan
hallerde durum b r tutanakla tesp t olunur.
Fesh kapsamayan hal:
Madde 19 – Gem n n Türk Bayrağını taşıma hakkı bulunduğu sürece mülk yet n kısmen veya tamamen herhang b r şahsa geçmes h zmet akt n n fesh n gerekt rmez.
Kıdem tazm natı:
Madde 20 – (Değ ş k: 17/10/1980 - 2319/1 md.)
Bu Kanuna tab gem adamlarının h zmet ak tler n n:
1. İşveren tarafından bu Kanunun 14 üncü maddes n n 1 nc bend nde göster len sebepler dışında,
2. Gem adamı tarafından bu Kanunun 14 üncü maddes n n II nc ve III üncü bentler uyarınca,
3. Muvazzaf askerl k h zmet dolayısıyla,
4. Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emekl l k veya malullük aylığı, yahut toptan ödeme almak amacıyla,
Feshed lmes veya gem adamının ölümü veya 14 üncü madden n 4 üncü bend sebeb yle son bulması haller nde gem adamının şe başladığı tar hten t baren h zmet akd n n devamı
süres nce her geçen tam yıl ç n şverence gem adamına 30 günlük ücret tutarında kıdem tazm natı öden r. B r yıldan artan süreler ç n de aynı oran üzer nden ödeme yapılır.
Gem adamlarının kıdemler h zmet akd n n devam etm ş veya fasılalarla yen den akded lm ş olmasına bakılmaksızın aynı şveren n b r veya değ ş k gem ler nde ve h zmet nde
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 2/6
02.05.2021 Mevzuat B lg S stem
Gem adamlarının kıdemler h zmet akd n n devam etm ş veya fasılalarla yen den akded lm ş olmasına bakılmaksızın aynı şveren n b r veya değ ş k gem ler nde ve h zmet nde
çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. Gem n n dev r veya nt kal yahut herhang b r suretle b r şverenden başka b r şverene geçmes veya başka b r yere nakl hal nde gem adamının
kıdem , şyer veya şyerler ndek h zmet ak tler süreler n n toplamı üzer nden hesaplanır. 12/7/1975

4378

tar h nden t baren gem n n devr veya herhang b r suretle el değ şt rmes hal nde şlem ş kıdem tazm natlarından her k şveren sorumludur. Ancak şyer n devreden şverenler n bu
sorumlulukları gem adamını çalıştırdıkları sürelerle ve dev r esnasındak gem adamının aldığı ücret sev yes yle sınırlıdır.(1)
12/7/1975 tar h nden evvel şyer devrolmuş veya herhang b r suretle el değ şt rm şse dev r mukaveles nde aks ne b r hüküm yoksa şlem ş kıdem tazm natlarından yen şveren
sorumludur. (1)
Gem adamının b r nc bend n 4 üncü fıkrası hükmünden faydalanab lmes ç n aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kend s ne aylık bağlanması veya toptan ödeme
yapılması ç n yaşlılık s gortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etm ş olduğunu belgelemes şarttır. Gem adamının ölümü hal nde bu şart aranmaz.
T.C. Emekl Sandığı Kanunu ve Sosyal S gortalar Kanununa veya yalnız Sosyal S gortalar Kanununa tab olarak sadece aynı ya da değ ş k kamu kuruluşlarında geçen h zmet süreler n n
b rleşt r lmes suret yle Sosyal S gortalar Kanununa göre yaşlılık veya malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan gem adamına, bu kamu kuruluşlarında geç rd ğ h zmet süreler n n
toplamı üzer nden son kamu kuruluşu şveren nce kıdem tazm natı öden r.
Yukarıda bel rt len kamu kuruluşlarında gem adamının h zmet akd n n evvelce bu maddeye göre kıdem tazm natı ödenmes n gerekt rm yecek şek lde sona ermes suret yle geçen h zmet
süreler kıdem tazm natının hesabında d kkate alınmaz.
Ancak, bu tazm natın T.C. Emekl Sandığına tab olarak geçen h zmet süres ne a t kısmı ç n ödenecek m ktar, yaşlılık veya malullük aylığının başlangıç tar h nde T.C. Emekl Sandığı
Kanununun yürürlüktek hükümler ne göre emekl l k kram yes ç n öngörülen m ktardan fazla olamaz.
Bu maddede geçen kamu kuruluşları dey m genel, katma ve özel bütçel dareler le 468 sayılı Kanunun 4 üncü maddes nde sayılan kurumları kapsar.
Aynı kıdem süres ç n b r defadan fazla kıdem tazm natı veya kram ye ödenmez.
Kıdem tazm natının hesaplanması, son ücret üzer nden yapılır. Sefer, parça başına akord, götürü veya yüzde usulü g b ücret n sab t olmadığı hallerde son b r yıllık süre ç nde ödenen
ücret n o süre ç nde çalışılan günlere bölünmes suret yle bulunacak ortalama ücret bu tazm natın hesabına esas tutulur.
Ancak, son b r yıl ç nde şç ücret ne zam yapıldığı takd rde tazm nata esas ücret, gem adamının şten ayrılma tar h le zammın yapıldığı tar h arasında alınan ücret n aynı süre ç nde
çalışılan günlere bölünmes suret yle hesaplanır.
16 ncı madden n (D) bend nde sözü geçen tazm nat le bu maddede yer alan kıdem tazm natına esas olacak ücret n hesabında 29 uncu madden n b r nc fıkrasında yazılı ücrete laveten
gem adamına sağlanmış olan para ve para le ölçülmes mümkün akd ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur.
Bu maddede bel rt len kıdem tazm natı le lg l 30 günlük süre h zmet ak tler veya toplu ş sözleşmeler le gem adamı leh ne değ şt r leb l r.
——————————
(1) 5/5/1981 tar h ve 2457 sayılı Kanunun 1 nc maddes le, bu fıkradak “Bu Kanunun neşr tar h nden t baren” dey m , “12/7/1975 tar h nden t baren” şekl nde değ şt r lm ş ve metne
şlenm şt r.

4379

(Değ ş k: 10/12/1982 - 2762/2 md.) Ancak, toplu sözleşmelerle ve h zmet ak tler yle bel rlenen kıdem tazm natlarının yıllık m ktarı, Devlet Memurları Kanununa tab en yüksek Devlet
memuruna 5434 sayılı T.C. Emekl Sandığı Kanunu hükümler ne göre b r h zmet yılı ç n ödenecek azam emekl l k kram yes n geçemez.
Gem adamının ölümü hal nde yukarıdak hükümlere göre doğan tazm nat tutarı, kanun m rasçılarına öden r.
Kıdem tazm natından doğan sorumluluğu şveren, özel şahıslara veya s gorta ş rketler ne s gorta ett remez.
İşveren sorumluluğu altında ve sadece yaşlılık, emekl l k, malullük, ölüm ve toptan ödeme haller ne mahsus olmak kayd yle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 h sseden
fazlası Devlete a t b r bankada veya b r kurumda şveren tarafından kıdem tazm natı le lg l b r fon tes s ed l r.
Fon tes s le lg l hususlar kanunla düzenlen r.
Yurda ade:
Madde 21 – H zmet akt n n, 14 üncü madden n, I, II, III ve IV üncü bentler ne göre şveren veya şveren vek l veya gem adamı tarafından yurt dışında fesh hal nde, şveren veya
şveren vek l gem adamını h zmet akt nde başka hüküm yoksa, gem n n bağlama l manına ade etmek ve gem adamının adeye l şk n ve durumuna uygun yol, aşe vesa r zarur masraflarını
karşılamak veya ödemek zorundadır.
Şu kadar k , h zmet akt n n fesh 14 üncü madden n 1 nc bend ne ve II nc bend n (a) veya (b) fıkralarına göre yapılmış se şveren veya şveren vek l yaptığı ade masraflarını
gem adamından yurtta st yeb l r.
Yabancı gem adamının ades :
Madde 22 – Yabancı gem adam yle yapılan h zmet akt nde ayrı b r hüküm yoksa, şveren veya şveren vek l yabancı gem adamını kametgahının bulunduğu mahal l manına ade etmek
zorundadır.
Yurt ç nde ade zorunluğu:
Madde 23 – H zmet akt n n herhang b r Türk l manında fesh hal nde ak tte başka hüküm yoksa, gem adamının şveren veya şveren vek l tarafından 21 nc maddedek ölçüler ç nde
bağlama l manına ades zorunludur.
Ancak, h zmet akt n n, 14 üncü maddes n n 1 nc bend ne göre, fesh hal nde bu madde hükmü uygulanmaz.
İade zorunluluğuna uymamak:
Madde 24 – İşveren veya şveren vek l n n 21 ve 23 üncü maddelerde bel rt len zorunluğa uymaması hal nde, gem adamı yurda dönmek ç n yaptığı durumuna uygun yol, aşe vesa r
masrafları ve ayrıca 15 günlük ücret tutarında b r tazm natı şveren veya şveren vek l nden st yeb l r.
İade hakkında yoksunluk:
Madde 25 – Yabancı b r memlekette ş ne son ver len veya h zmet akt yabancı b r memlekette sona eren gem adamı o memlekette den zc l k şler yle lg l olsun veya olmasın, başka
b r şverenle h zmet akt yaparsa esk şveren veya şveren vek l n n gem adamını yurda ade zorunluluğu kalkar.
21, 22 ve 23 üncü maddelerde yazılı hallerde gem adamı, ş ne son ver lmes yahutta h zmet akt n n sona ermes gününden başlıyarak b r hafta ç nde yurda ade ed lmes n stemezse
şveren veya şveren vek l ade le zorunlu tutulamaz.

4380

Bu kanunun 14 üncü maddes n n (1) numaralı bend n n (b) fıkrasında yazılı durumlar gem adamına yüklenem yecek sebepler altında doğmuşsa veya gem adamı ç n hastalık vesa r
zorunlu sebepler meydana gelm şse bu madden n k nc fıkrasındak b r haftalık süre, engeller n kalktığı günden t baren başlar.
İş süres :
Madde 26 – Genel bakımdan ş süres , günde sek z ve haftada kırksek z saatt r. Bu süre haftanın ş günler ne eş t olarak bölünmek suret yle uygulanır.
İş süres , gem adamının şbaşında çalıştığı veya vard ya tuttuğu süred r.
İşveren veya şveren vek l , gem adamının vard yalarını yemek ve d nlenme zamanlarını b r ç zelge le bel rtmek ve bu ç zelgey gem adamlarının göreb lecekler b r yere asmak
zorundadır.
İst snalar:
Madde 27 – Aşağıdak şler görenler bu kanunun ş süreler ne l şk n hükümler ne tab değ ld rler.
1. B rden fazla kaptanın bulunduğu gem lerde b r nc kaptan veya bu kanunun 2 nc maddes n n (C) fıkrasında yazılı olduğu şek lde kend s ne vekalet eden k mse (klavuz kaptanlar
dah l),
2. B rden fazla mak n st n bulunduğu gem lerde başmak n st,
3. Doktor ve sağlık memurları,
4. Hemş re ve hastabakıcılar,
5. Asl görevler can, mal ve gem kurtarma olan kurtarma gem ler nde çalışan gem adamları,
6. Gem de kend nam ve hesabına çalışanlar.
Fazla saatlerle çalışma:
Madde 28 – Bu kanuna göre tesp t ed lm ş bulunan ş süreler n n aşılması suret yle yapılan çalışmalar, fazla saatlerde çalışma sayılır.
Yapılacak fazla çalışmanın her saat ne ödenecek ücret normal çalışma ücret n n saat başına düşen m ktarı % 25 oranında artırılmak suret yle bulunacak m ktardan az olamaz.
Aşağıda yazılı haller fazla saatlerle çalışma sayılmaz.
1. Gem n n, gem dek şahısların veya gem hamules n n selamet ç n kaptanın yapılmasını zarur gördüğü şler,
2. Gümrük, karant na vesa r sıhh formal teler dolayıs yle yer ne get r lmes nde zorunluluk bulunan lave şler,
3. Gem sey r hal nde veya l manda ken gem de yaptırılan (yangın, gem y terketme, den zde çatışma, den zden adam kurtarma ve savunma) tal mler . Fazla saatlerle çalışmaları
belgelemek üzere şveren veya şveren vek l noterden tasd kl ayrı b r defter tutmak zorundadır.
Bu defterde gem adamına uygulanan zam n spetler yle fazla çalışmanın yapıldığı gün ve o güne düşen m ktarı ve gem adamının hakett ğ fazla çalışma ücret göster l r. Fazla saatlerle
çalışma ücretler n n asıl ücretler ç n h zmet akt nde göster lm ş bulunan zaman, yer ve devrelerde, şveren veya şveren vek l tarafından gem adamlarına tam olarak ödenmes zorunludur.
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 3/6
02.05.2021 Mevzuat B lg S stem
ç ş ç g ş y ş y ş g

4381

Ücret:
Madde 29 – (Değ ş k b r nc fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkak gem adamına ş karşılığında şveren veya şveren vek l
tarafından ödenen b r meblağdır. Çalıştırılan gem adamına ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakın özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suret yle ödenmes hususunda;
tab olduğu verg mükellef yet türü, şletme büyüklüğü, çalıştırdığı gem adamı sayısı, şyer n n bulunduğu l ve benzer g b unsurları d kkate alarak şverenler veya şveren vek ller n zorunlu
tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakın, brüt ya da kanun kes nt ler düşüldükten sonra kalan net m ktar üzer nden olup olmayacağını
bel rlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenl k Bakanlığı, Mal ye Bakanlığı ve Haz ne Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetk l d r. Çalıştırdığı gem adamlarının ücret, pr m,
kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tab tutulan şverenler veya şveren vek ller , gem adamlarının ücret, pr m,
kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler. Gem adamlarının ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakının özel olarak
açılan banka hesaplarına yatırılmak suret yle ödenmes ne l şk n d ğer usûl ve esaslar anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmel kle düzenlen r.
(Değ ş k k nc fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakın, gem adamına h zmet akd nde göster len yer ve devrelerde tam olarak
ödenmes , şverenler le şveren vek ller n n b r nc fıkra uyarınca zorunlu tutulduğu durumlarda se özel olarak açılan banka hesabına yatırılması mecbur d r.
Ücret ödeme devres b r aydan fazla olamaz.
H zmet akt n n sona ermes veya bozulması hal nde şveren veya şveren vek l gem adamının ücret n derhal ve tam olarak ödemek zorundadır.
Haklı b r sebep olmaksızın ş n yapmıyan gem adamı, keyf yet gem jurnal na kayded lmek ve jurnalı yoksa b r tutanakla belgelenmek şart yle bu müddete a t ücretten mahrum ed l r.
Bu yüzden uğradığı zararın telaf s ç n şveren n tazm nat stemek hakkı saklıdır.
Avans:
Madde 30 – İşveren veya şveren vek l , gem adamlarının stekler hal nde kend ler ne h zmet akt nde yazılı esaslara göre avans ödemeye zorunludur.
Ücret defter :
Madde 31 – Her gem de, noterl kçe tasd kl b r ücret ödeme defter tutulur. Şu kadar k , l man sefer yapan gem lerde bu defter şveren bürosunda da tutulab l r.
H zmet ak tler gereğ nce gem adamlarına yapılacak her çeş t ödemeler n bu deftere kayded lmes ve kayıtların mza veya makbuzla belgelenmes zorunludur.
İstek hal nde, bu kayıtların tasd kl b r örneğ gem adamına ver l r. Bu muameleler her türlü res mden muaftır.
Belgeye dayanmaksızın yapılan ödeme dd aları muteber değ ld r.
Ücret n saklı kısmı:
Madde 32 – Gem adamının ücret n n ayda 240 l rası haczed lemez veya başkasına dev r ve teml k olunamaz. Ancak gem adamının bakmak zorunda olduğu a le üyeler ç n hak m
tarafından takd r ed lecek m ktar bu paraya dah l değ ld r. Bu kayıtlamalar, nafaka borcu alacaklılarının haklarını kaldırmaz.
İşveren hesabına aşe:
Madde 33 – Bu kanuna tab gem lerde aşe serv s kurulması zorunludur. Gem adamları h zmete başladığı günden başlıyarak h zmetten çıkış anına kadar gem de şveren tarafından
bedels z aşe olunurlar. İaşen n zorunlu sebeplerle uygulanamaması hal nde şveren veya vek l nce başkaca münas p b r aşe mkanı sağlanır veya nakden ödeme usulü uygulanır.

4382

L manlar ç nde, şeh r hatlarında, körfezlerde, göllerde ve akarsularda yolcu ve yük nakleden gem lerde, mavna, şat ve benzerler nde aşe serv s kurulması zorunlu değ ld r. Bu durumda
şveren veya şveren vek l aşe zorunluluğunu nakden ödemek suret yle yer ne get r r.
İkamet yer sağlanması:
Madde 34 – Gem adamlarına şe g r ş gününden başlıyarak şten çıkış gününe kadar rütbeler , sayıları ve gem n n büyüklüğüne uygun olarak ve yalnız kend ler yle eşyalarına a t olmak
üzere gem ç nde kamet yerler bedels z olarak sağlanır.
Herhang b r zorunlu sebep yüzünden gem adamlarının gem de kamet ne mkan olmazsa şveren veya şveren vek l tarafından başka b r kamet mkanı sağlanır.
İkamet yerler ve aşe hakkında:
Madde 35 – (Değ ş k: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen kabul: 7/2/1990 - 3612/53 md.)
Bu Kanuna tab gem lerde gem adamları tahs s ed len yatma, d nlenme ve yemek yerler yle gem de bulundurulacak laç, tıbb alet ve malzeme ve rev rlerde bulunması gereken şartlar ve
gem adamlarına ver lecek aşe maddeler n n ölçü ve n tel kler bu şart ve n tel kler nden hang ler n n önemler bakımından esasa l şk n ve 1 nc derecede ve hang ler n n se k nc derecede
sayılacakları ve aşe le lg l ne çeş t kurullar kurulacağı ve bu kurulların görev ve yetk ler Çalışma ve Sosyal Güvenl k, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Ulaştırma Bakanlıkları tarafından beraberce
hazırlanacak b r yönetmel kte göster l r.
Gem adamı, şveren veya şveren vek l tarafından sağlanacak aşen n yukarıda sözü geçen yönetmel kte göster len ölçülerden noksan olması hal nde aradak farkın bedel n veya aşen n
h ç ver lmemes hal nde tamamının bedel n şveren veya şveren vek l nden steyeb l r. Şu kadar k gem adamının dd asını, tazm nde esas teşk l edecek aşe ve şartlardak aksamanın vuku
bulduğu günde durumu şveren veya şveren vek l ne veya kaptana b ld rmes şarttır.
İst sna:
Madde 36 – 35 nc maddede sözü geçen yönetmelik hükümler : (1)
a) 500 groston latodan daha küçük gem ler,
b) Balık avı ve benzer şlerde çalışan gem ler,
c) Romorkörler,
d) Yüzer v nçler,
İç n uygulanmaz.
Asgar ücret:
Madde 37 – Gem adamlarının asgar ücretler , İş Kanununun lg l maddes gereğ nce tesp t olunur.
Ücret kes nt s :
Madde 38 – İşveren veya şveren vek l toplu ş sözleşmes ve h zmet ak tler nde göster lm ş olan sebepler dışında gem adamına ücret kes nt s cezası uygulayamaz.
Gem adamı ücretler nden ceza olarak yapılacak kes nt ler n gem adamına hemen sebepler yle b ld r lmes gerek r. Gem adamı ücretler nden bu yolda yapılacak kes nt ler b r ayda üç
gündel kten fazla olamaz.
Gem adamlarından kes len ücret kes m cezaları hakkında İş Kanununun aynı konuya l şk n d ğer hükümler uygulanır.
Zarar karşılığı kes nt :
Madde 39 – H zmet ak tler nde şveren veya şveren vek l n n tazm nat karşılığı olarak gem adamı ücretler nden geç c olarak alıkoyacağı m ktar on haftada eş t taks tlerle kes lmek
üzere gem adamının on günlük ücret tutarından fazla olamaz. Tazm nat karşılığı bu kes nt ler, bütün ş süres ç nd r ve bundan b r m ktar mahsubed l nce yen den aynı esaslar da res nde kes nt
yapılab l r.
Tazm nat kes nt ler , mahsup yapılmasını gerekt recek b r zarar yapılmadan şten ayrılma haller nde gem adamına kes nt s z olarak ger ver l r. Tazm nat
karşılığı geç c olarak alıkonulan paradan, mahsup yapılması gerekt ğ zaman gem -
__________
(1) 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik”şeklinde değiştirilmiştir.

4383

adamı sterse şveren kend s ne mahsubun hang esaslara göre yapıldığını anlatmak ve buna a t hesaplarla fatura ve başka belgeler göstermek zorundadır.
Tazm nat karşılığı olarak alıkonulan paradan ancak o gem adamı tarafından yapılan zarar ç n mahsup yapılır.
Tazm nat kes nt ler m ll bankalardan b r s ne en geç üç ay ç nde yatırılır. Banka fa zler yle d ğer gel rler şç lere ades ne kes nt le b rl kte öden r.
Yıllık ücretl z n:
Madde 40 – Aynı şveren emr nde veya aynı gem de b r takv m yılı ç nde b r veya b rkaç h zmet akt ne dayanarak en az altı ay çalışmış olan gem adamı, yıllık ücretl z ne hak kazanır.
İz n süres , altı aydan b r yıla kadar h zmet olan gem adamları ç n 15 günden ve b r yıl ve daha fazla h zmet olanlar ç n yılda b r aydan az olamaz.
İz n şveren n uygun göreceğ b r zamanda kullanılır. Bu haktan feragat ed lemez.
B r aylık z n, tarafların rızas yle aynı yıl ç nde kullanılmak suret yle k ye bölüneb l r.
Gem adamı, yıllık ücretl zn n yabancı b r memleket l manında veya h zmet akt n n yapılmış bulunduğu mahalden gayr b r yerde kullanmaya zorlanamaz.
Gem adamı, d lerse, şveren veya şveren vek l nden ücretl zne l şk n olarak 7 güne kadar ücrets z yol zn de st yeb l r.
Gem adamının hakett ğ yıllık ücretl zn kullanmadan h zmet akt 14 üncü madden n II, III ve IV üncü bentler ne göre bozulursa, şveren veya şveren vek l z n süres ne a t ücret ,
gem adamına ödemek zorundadır.
Hafta tat l :
Madde 41 – L man h zmet ve şeh r hattı gem ler nde gem adamının haftada altı günden fazla çalıştırılması yasaktır. Bunlardan hafta tat l günü çalıştırılanlara, haftanın d ğer b r
gününde nöbetleşe z n ver l r.
Hafta tat l ücret :
Madde 42 – Bu kanunun uygulandığı gem lerde, haftanın tat lden öncek günler nde sürekl olarak çalışmış bulunan gem adamlarına çalışılmıyan hafta tat l günü ç n şveren veya
şveren vek l tarafından b r ş karşılığı olmaksızın ve ücret ödeme şekl ne bakılmaksızın b r gündel k tutarında ücret öden r.
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 4/6
02.05.2021 Mevzuat B lg S stem
Evlenmelerde üç güne, ana ve babanın, karı ve kocanın, kardeş ve çocukların ölümünde k güne kadar ver lmes gereken z n süreler yle b r haftalık süre ç nde kalmak üzere şveren
tarafından ver len d ğer z nler ve hek m raporlar yle ver len d nlenme ve hastalık z nler , f len çalışılmış günler g b hesaba katılır.
Zorlayıcı ve ekonom k b r sebep olmadan gem dek çalışmaların haftanın b r veya b rkaç gününde şveren veya şveren vek l tarafından tat l ed lmes hal nde, haftanın çalışılmıyan
günler , ücretl hafta tat l ne hak kazanmak ç n çalışılması gereken altı günün hesabında gözönünde tutulur.
Gem de ş n b r haftadan fazla süre le tat l ed lmes n gerekt ren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, bu süreye rastlıyan hafta tat l ücret , yarım gündel k tutarında öden r.
Kısa, yakın ve uzak sefer yapan gem lerde çalışan gem adamlarına şveren veya şveren vek l tarafından gem n n seferde bulunduğu müddete rastlıyan hafta tat l günler ç n yukarıdak
şartlar aranmaksızın ve b r ş karşılığı olmaksızın, ayrıca b r gündel k tutarında hafta tat l ücret öden r.

4384

Genel tat l ücret :

Madde 43 – Bu kanun kapsamına g ren gem lerde çalışan gem adamlarına, 2739 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tat ller Kanunu le anılan kanuna ek 3466 ve 221 sayılı kanunlarda
yazılı bulunan ulusal bayram ve genel tat l günler nde, b r ş karşılığı olmaksızın b r günlük ücret tutarında tat l ücret , ücret ödeme şekl ne bakılmaksızın ayrıca öden r.
Tat l ücretler ne g rmeyen kısımlar:
Madde 44 – Fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücret ve pr mlerle sosyal yardımlar, ulusal bayram, hafta tat l ve genel tat l günler ç n ver len ücretler n tesp t nde hesaba katılmaz.
Geç c ş göremezl k:
Madde 45 – Gem adamlarına, geç c ş göremezl k ödeneğ ödenmes gerekt ğ zamanlarda, geç c ş göremezl k süres ne rastlıyan ulusal bayram, genel tat l ve hafta tat l ödenekler ,
aynı ölçülerle ödeme yapan kurum ve sandıklar tarafından öden r.
Görevl ve yetk l mahkeme:
Madde 46 – Bu kanun kapsamına g ren gem adamlar yle bunların şveren veya şveren vek ller arasında bu kanundan veya h zmet akt nden doğan davalar hakkında, 5521 sayılı kanun
hükümler uygulanır.
H zmet akt nde ayrıca b r hüküm yoksa dava, gem n n bağlama l manında ş davalarını bakmaya yetk l mahkemede görülür.
B ld r mler:
Madde 47 – B ld r mler n lg l ye yazılı olarak ve mza karşılığında yapılması gerek r. B ld r m yapılan k ş bunu mzalamazsa; durum o yerde tutanakla tesp t ed l r. Ancak, 7201 sayılı
kanun kapsamına g ren tebl gat, anılan kanun hükümler ne göre yapılır.
Saklı hükümler:
Madde 48 – Bu kanun hükümler , gem adamına daha elver şl hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu ş sözleşmes , h zmet akt , örf ve adetlerden doğan haklara halel get rmez. Bu
kanunun uygulanması sonucu olarak şverene düşen yükümlülükler, gem adamlarının ücret vesa r haklarının daha aşağı hadlere nd r lmes ne sebep tutulamaz.
Denet m ve teft ş:
Madde 49 – Bu kanun hükümler n n gereğ g b yürütülmes n sağlamak üzere yapılması gereken tak p, denet m ve teft şler Çalışma Bakanlığı tarafından yapılır. Bu konuda İş
Kanununun ş hayatının denet m ve teft ş ne l şk n hükümler ve aynı kanunun bu hükümlerle lg l ceza maddeler uygulanır.
Ceza hükümler :
Madde 50 – (Değ ş k: 24/4/2003-4854/1 md.)
a) Kanunun 5 nc maddes gereğ nce gem adamları le yazılı ak t yapmayan,
b) (Mülga: 10/9/2014-6552/144 md.)
c) (Değ ş k: 23/1/2008-5728/319 md.) 12 nc madde gereğ nce ş nden ayrılan gem adamına çalışma belges vermeyen, beş şç ye kadar (beş şç dah l) şç çalıştıran şveren veya vek l
b nbeşyüz Türk L rası, daha fazla şç çalıştıranlara üçb n Türk L rası darî para cezası ver l r.
ç) (Değ ş k: 23/1/2008-5728/319 md.) 13 üncü madde gereğ nce engell ve esk hükümlü gem adamı çalıştırma le lg l kanun ve yönetmelik hükümler ne uymayan şveren veya şveren
vek l ne çalıştırmadığı her engell veya esk hükümlü ve çalıştırmadığı her ay ç n k b n Türk L rası darî para cezası ver l r. (1)(2)
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tar hl ve 6462 sayılı Kanunun 1 nc maddes yle, bu bentte yer alan “sakat” bareler “engell ” şekl nde değ şt r lm şt r.
(2) 2/7/2018 tar hl ve 698 sayılı KHK’n n 28 nc maddes le bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir.

4385

Madde 51 – (Değ ş k: 23/1/2008-5728/320 md.)

1. a) 20 nc madde gereğ nce gem adamının kıdem tazm natını ödemeyen,
b) 28 nc madde gereğ nce gem adamının fazla çalışma ücret n ödemeyen,
c) 29 uncu madde gereğ nce gem adamının ücret n zamanında ve tam olarak ödemeyen,
ç) 33 üncü maddede sözü geçen aşe veya nakden ödeme zorunluluğuna uymayan,
d) 37 nc maddede sözü geçen asgar ücretten aşağı ücret ödeyen,
İşveren veya şveren vek l hakkında, bu durumda olan her gem adamına karşılık, ödemed ğ meblağ veya tem n le mükellef olduğu aşen n tekabül ett ğ bedel n, b n Türk L rasından
aşağı olmamak üzere k katı tutarında darî para cezası ver l r.
2. a) 21 ve 23 üncü maddeler gereğ nce gem adamının ade zorunluluğuna uymayan,
b) 26 ncı maddede göster len ş süreler ne uymayan,
İşveren veya şveren vek l hakkında b n Türk L rası darî para cezası ver l r.
(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Gem adamının ücret, pr m, kram ye ve bu n tel ktek her çeş t st hkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına yatırmayan
şveren, şveren vek l hakkında, bu durumda olan her gem adamı ç n b n k yüz Yen Türk L rası dar para cezası ver l r.
B r nc fıkradak f ller yurt dışında şlend ğ takd rde ver lecek cezalar k kat olarak uygulanır. 20 nc madde hükümler ne aykırı harekette bulunarak kıdem tazm natının öngörülen esaslar
dışında veya saptanan m ktar veya tavan aşılarak ödenmes ç n em r veya tal mat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşlarının yönet m kurulu üyeler , genel
müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü g b yetk l sorumluları hakkında, f l daha ağır cezayı gerekt ren b r suç teşk l etmed ğ takd rde altı aydan k seneye kadar hap s ve adlî para
cezasına hükmolunur. Kanuna aykırı olarak fazla ödenen m ktarın da ayrıca Haz ne leh ne re’sen tahs l ne karar ver l r.
Madde 52 – Bu kanunun 35 nc maddes nde bahs geçen yönetmelikte esasa müteall k ve b r nc derecede olarak göster lm ş bulunan vasıf ve şartlara r ayet etm yen şveren veya
şveren vek l hakkında b n Türk L rası darî para cezası, (1)
İk nc derecede olarak göster len vasıf ve şartlara r ayet etm yen şveren veya şveren vek l hakkında beşyüz Türk L rası darî para cezası ver l r. (2)
Madde 53 – a) Gem adamı ücretler nden 38 nc maddede göster len esaslar dışında para cezası uygulıyan,
b) 39 uncu maddede sözü ed len zarar karşılığı kes nt ler , anılan madde hükümler ne uymıyarak yapan,
c) 40 ıncı madde gereğ nce gem adamına yıllık ücretl z n verm yen,
ç) 41 nc madde gereğ nce gem adamlarına hafta tat l zn uygulamıyan,
d) 42 nc madde gereğ nce gem adamına hafta tat l ücret n ödem yen,
e) 43 üncü madde gereğ nce gem adamına genel tat l ücret n ödem yen,
İşveren veya şveren vek l hakkında beşyüz Türk L rası darî para cezası ver l r. (2)

__________________
(1) 2/7/2018 tar hl ve 698 sayılı KHK’n n 28 nc maddes le bu fıkrada yer alan “tüzükte” ibaresi “yönetmelikte” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 24/4/2003 tar hl ve 4854 sayılı Kanunun 1 nc maddes yle, 52 nc madden n b r nc fıkrasında yer alan "2000 l radan az olmamak üzere ağır para cezası" bares "yed yüzm lyon l ra
darî para cezası", k nc fıkrada yer alan "250 l radan az olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur." bares , "üçyüzell m lyon l ra darî para cezası ver l r."; 53 üncü maddede yer alan
"500 l radan aşağı olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur." bares , "dörtyüzm lyon l ra darî para cezası ver l r." olarak 6/5/2003 tar h nden geçerl olmak üzere değ şt r lm ş ve metne
şlenm şt r.Daha sonra 23/1/2008 tar h l ve 5728 sayılı Kanunun 321 nc maddes yle; 52 nc maddes n n b r nc fıkrasında yer alan “yed yüzm lyon l ra” bares “b n Türk L rası” ve k nc
fıkrasında yer alan “üçyüzell m lyon l ra” bares “beşyüz Türk L rası” şekl nde, 322 nc maddes yle; 53 üncü maddes n n b r nc fıkrasında yer alan “dörtyüzm lyon l ra” bares “beşyüz
Türk L rası” şekl nde değ şt r lm ş ve metne şlenm şt r.

4386

Bu kanundan doğan suçlara müteall k davalar, gem n n bağlama l manındak , sulh ceza mahkemeler nde görülür.
(Mülga üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/578 md.)
Yürürlükten kaldırılan kanunlar:
Madde 54 – 10/3/1954 tar hl 6379 sayılı ve 25/5/1959 tar hl 7283 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmelik: (1)
Madde 55 – Bu kanunun 35 nc maddes nde sözü geçen yönetmelik çıkarılıncaya kadar, bu kanunla yürürlükten kaldırılan 6379 sayılı Kanunun 31 nc maddes ne dayanılarak
çıkarılmış bulunan 7/2/1958 tar hl ve 4/9968 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnames yle yürürlüğe konulan (Gem adamlarının Sağlık, İaşe ve İkamet Şartlarını Göster r Tüzük) ün aynı konulara
l şk n hükümler uygulanır. (1)
Ek M dd 1 (Ek 24/4/2003 4854/2 d D ğ k 23/1/2008 5728/323 d)
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 5/6
02.05.2021 Mevzuat B lg S stem
Ek Madde 1- (Ek: 24/4/2003-4854/2 md.; Değ ş k: 23/1/2008-5728/323 md.)
Bu Kanunda yazılı darî para cezaları gem n n bağlama l manının bulunduğu yer Çalışma ve Sosyal Güvenl k Bakanlığı bölge müdürünce ver l r.
Geç c Madde 1 – (4/7/1975 tar h ve 1926 sayılı Kanunun numarasız geç c maddes olup teselsül ç n numaralandırılmıştır.)
20 nc madden n son fıkrası gereğ nce tes s öngörülen Fona l şk n kanun çıkarılıncaya kadar, kıdem tazm natının şveren tarafından doğrudan doğruya ödenmes ne devam olunur.
Ek Geç c Madde 1 – (10/12/1982 tar h ve 2762 sayılı kanunla eklenen numarasız ek geç c madde olup, teselsül ç n numaralandırılmıştır.)
Kıdem tazm natının yıllık tavan m ktarı le Devlet Memurları Kanununa tab en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekl Sandığı Kanunu hükümler ne göre b r h zmet yılı ç n
ödenecek azam emekl kram ye m ktarı eş tlen nceye kadar, beher yıl ç n ödenecek kıdem tazm natı tavanı 2 500 göstergen n bütçe kanunları le bel rlenen memur aylık katsayısı le çarpılması
suret yle bulunacak tutar le (75 000) yetm şbeşb n l ra arasındak farkın dörtte b r n n (75 000) yetm şbeşb n l raya eklenmes suret yle tesp t ed l r.
Madde 56 – Bu kanun yayımı tar h nde yürürlüğe g rer.
Madde 57 – Bu kanun hükümler n Bakanlar Kurulu yürütür.

20/4/1967 TARİHLİ VE 854 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMİYEN GEÇİCİ MADDELER:

1) 17/10/1980 tar h ve 2319 sayılı Kanuna 5/5/1981 tar h ve 2457 sayılı Kanunla eklenen geç c maddeler :
Geç c Madde 1 – 12/9/1980 le 23/10/1980 tar hler arasında şten ayrılan h zmet erbabına ödenen veya hak ed lm ş olmakla beraber henüz kısmen veya tamamen ödenmeyen kıdem
tazm natlarının, 854 sayılı Den z İş Kanununun 2319 sayılı Kanunla değ ş k 20 nc maddes le 1475 sayılı İş Kanununun 2320 sayılı Kanunla değ ş k 14 üncü maddes nde bel rt len esaslara
göre hesaplanan m ktarı veya tavanı aşan kısımları, şveren tarafından herhang b r nedenle h zmet erbabından ger stenemez, alınamaz veya yapılacak kanun kes nt ler dışında eks k ödenemez.
Geç c Madde 2 – 12/9/1980 le 23/10/1980 tar hler arasında şten ayrılan h zmet erbabına herhang b r sebeple ödenmem ş bulunan kıdem tazm natlarının verg den st sna ed lecek
kısmı, 193 sayılı Gel r Verg s Kanununun 2320 sayılı Kanunla değ ş k 25 nc maddes n n 7 nc fıkrasına göre hesaplanır ve st sna m ktarını aşan kısmı, ödemen n yapıldığı anda, Gel r
Verg s Kanununun şten ayrılma tar h nde yürürlükte bulunan hükümler ne göre şveren tarafından verg tevk fatına tab tutulur.
______________
(1) 2/7/2018 tar hl ve 698 sayılı KHK’n n 28 nc maddes le bu madden n başlığı “Tüzük:” ken “Yönetmel k” şekl nde ve b r nc fıkrasında “sözü geçen” bares nden sonra yer alan
“tüzük” bares “yönetmel k” şekl nde, değ şt r lm şt r.

4387

Geç c Madde 3 – 12/9/1980 le 23/10/1980 tar hler arasında şten ayrılan h zmet erbabı le lg l olarak şverenler (Genel ve Katma Bütçeye dah l dareler, Mahall İdareler, Kamu
İkt sad Teşebbüsler , Döner Sermayeler ve Fonlar le d ğer kamu kurumları dah l), her h zmet erbabı ç n ayrı ayrı olmak üzere, öded kler kıdem tazm natının m ktarını, bunlar üzer nden tevk f
ett kler verg ler , şten ayrılan h zmet erbabına yaptıkları d ğer yıllık ücret ödemeler le bunlar üzer nden tevk f ett kler verg ler , h zmet erbabının kıdem tazm natına esas h zmet süreler n ,
kıdem tazm natının verg den st sna ed len m ktarlarını ve h zmet erbabının adı soyadı ve adresler n göster r cetveller k şer nüsha olarak düzenlemek, tasd k etmek ve b r nüshasını bu kanunun
yayımı tar h nden t baren b r ay ç nde verg sorumlusu sıfatıyla bağlı oldukları verg da reler ne, d ğer nüshasını Mal ye Bakanlığına göndermek zorundadırlar.
Verg da reler tarafından şverenlerce ver lecek cetveller üzer nde 193 sayılı Gel r Verg s Kanununun 2320 sayılı Kanunla değ ş k 25 nc maddes n n 7 nc fıkrası hükmü d kkate
alınarak, her h zmet erbabı ç n ayrı ayrı hesaplanacak verg farkları b r ay ç nde hbarname le h zmet erbabına tebl ğ ed l r. Bu suretle tebl ğ ed len verg farkları tebl ğ tar h nde 1980 takv m
yılına l şk n olarak kmalen tarh olunmuş addolunur.
H zmet erbabı kend ler ne tebl ğ ed len bu verg ler , tebl ğ tar h n tak p eden 12 ay ç nde ve 6 eş t taks tte kend ler ne tebl gatı yapan verg da res ne yatırmak zorundadırlar. Vades nde
ödenmeyen verg ler ç n 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahs l Usulü Hakkındak Kanun hükümler uygulanır.
193 sayılı Gel r Verg s Kanunu uyarınca yıllık beyanname veren mükellefler n, bu madde hükmüne göre 1980 takv m yılı gel r olarak verg lend r len ücretler yıllık gel r verg s
beyannameler ne dah l ed lmez ve bu maddeye göre ödenen verg ler yıllık beyannameler üzer nden hesaplanacak verg lerden mahsup ed lmez.
İşverenler n (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar har ç) eks k, yanlış veya yanıltıcı b lg vermes veya süres nde b lg vermemes neden yle zamanında tarh ve tahs l
ed lemeyen verg ler, 213 sayılı Verg Usul Kanununun hükümler ne göre cezalı olarak şverenler adına tarh olunur. İşverenler n münhasıran bu surette ödeyecekler verg ler ç n asıl mükelleflere
rücu hakkı saklıdır.

4389

854 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Değ şt ren Kanunun/ KHK’n n

Numarası 854 sayılı Kanunun değ şen veya ptal ed len maddeler Yürürlüğe G r ş Tar h
1926 – 1/2/1974 tar h nden geçerl olmak üzere 12/7/1975
2319 Madde 1 12/9/1980
D ğer Maddeler 23/10/1980
2457 – 12/9/1980
2762 – 1/1/1983
KHK/336 – 5/8/1988
4854 – 6/5/2003
5728 50, 51, 52, 53, Ek Madde 1 8/2/2008
5754 6, 29, 51 8/5/2008
6462 13, 14, 50 3/5/2013
6552 11, 50 11/9/2014
24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük
Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri
KHK/698 1,13,36,50,52,55
sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve
başladığı tarihte

Hakkımızda

 Yardım
 Resmî Gazete

Faydalı Linkler

T.C. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi

Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü 06560 Beştepe / Ankara

 0 (312) 525 35 17 -  0 (312) 525 35 18  Bize Ulaşın

T.C. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü

 2020 Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik, Kullanım ve Telif Hakları bildiriminde belirtilen kurallar çerçevesinde hizmet sunulmaktadır.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=854&MevzuatTur=1&MevzuatTert p=5 6/6