නීති ක්‍රම

04 ශ්‍රී ඼ංකා නීතියේ

ම෕඼ාශ්‍රයන්

R.P.Shasika Rajapaksha
Attorney-at-law
L.L.B (Hons.)
(University of Colombo)
 ශ්‍රී ඼ංකා නීතියේ ම෕඼ාශ්‍ර

 ලයලව්ථා

 අධිකරණ තීන්දු

 අධිකරණ ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය

 සිරිත්

 නීතියේදි මත

 වාධාරණත්ලය
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 අ නු ග මය ප෕ ර් ල නි ද ර් ඾ න නයා ය . J U D I CIAL
P R E C E D E NT
 අනුගමය ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය ම෕ලික නීති ම෕඼ාශ්‍රයක්
යේ.
 අනුගමය ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය යනු , අධිකරණ ල඼
තීරණය ලන නඩු තීන්දු පසුල තීරණය කරනු ඼බන නඩුල඼දී
අනුගමනය කිරීමයි.
 කලින් තීරණය එය඼වම තිබිය යුතුය යන්න යමහිදී
පිළිගැයන්.
 අත්තයනෝමතික ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ලැෂැක් යේ.
 නීතියේ නියතභාලය අලධාරණය යකයර්.
 Stare Decisis et non quieta movere
 යරෝම යශෝ සිවිල් නීති වම්ප්‍රදාය - නිගාමි තර්කන ක්‍රමය Deductive Method

 ඉංග්‍රීසි යපොදු නීතිය අභුශන තර්කන ක්‍රමය - In deductive Method

පැශැදිලි නීතී ම෕඼ාශ්‍රයක් ය඼ව යයොදා ගැයන්.

විනි඾්චයකාරලරුන් විසින් වාදන ඼ද නීතිය

අනුගමය ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය ක්‍රියාත්මක විම වදශා අල඾ය ම෕඼ධර්ම

1.අධිකරණ ධූරාලලියක් පැලතීම.

2.ක්‍රමානුක෕඼ නඩු ලාර්තා R.P.Shasika Sudharshani

Rajapaksha
 අධිකරණ ධූරාලලිය

 යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය අභියාචනාධිකරණය පෂාත්බද මශාධිකරණය

සිවිල් අභියාචනාධිකරණ මශාධිකරණය දිවා අධිකරණය
මයශේව්ත්‍රාත් අධිකරණය

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
නඩු තීන්දු ලාර්තාගත කිරීයම් ක්‍රමයක් පලතී

 අනුගමය ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය යකයරහි නඩු තීන්දු ලාර්තාගත කිරීම සුවිය඾ේෂී යේ.

 යපෞද්ගලිකල වංග්‍රශගත කරන ඼ද ලාර්තා - රාමනාදන් ලාර්තා, ය඼ෝරන්ව් ලාර්තා

 නිෂ ලාර්තා - 1. ය඾ේ඿්ඨාධිකරණයේ චයක්‍රල්ඛයයි

 2.නල නීති ලාර්තා

 3.ශ්‍රී ඼ංකා නීති ලාර්තා

 ලාර්තා ගත කිරීම වම්බන්ධයයන් ඇති දුර්ල඼තා

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 අධිකරණ ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය

 Original Precedent
අදාෂ නීතිමය කරුණ වම්බන්ධයයන් මීට යපර නඩු තීන්දු නැතිනම් ද ඒ වම්බන්ධයයන් අදාෂ නඩුයේ
එකී කරුණ වම්බන්ධයයන් යදන තීන්දුල මුල් තීන්දුල ලන්යන් ය.
 Binding Precedent
නීතිමය කරුණක් වම්බන්ධයයන් අධිකරණය අනුගමනය කෂ යුතු තීන්දු ( වමාන ප්‍ර඾්න විය යුතුය)
 Persuasive Precedent
අනුගමනය කෂ යුතු යනොවුල ද විනිසුරුලරු ව඼කා බ඼න ප෕ර්ල තීන්දු (විවම්මුතික තීන්දු, ආගන්තුක
ප්‍රකා඾)
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 ඉං ග්‍රී සි අ ධි ක ර ණ ලු ශ ය ව ශ ප෕ ර් ල නි ද ර් ඾ න අ නු ග ම න ය

 අලවාන අභියාචනාධිකරණය වාමි මන්ත්‍රී මණ්ඩෂය යේ.

ඉංග්‍රීසි අධිකරණ පද්ධතිය දැඩි ය඼ව ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය අනුගමනය යකයර්.
 1966 දක්ලා ප෕ර්ල නඩු තීන්දු අනුගමනය කිරීමට තමන් දැඩි ය඼ව බැදී සිටින බල දැක්වීය.( London Street
Tramways Co ltd v London Country Council (1898) AC 375
 1966 පසුල වාධාරණත්ලය වදශා අල඾ය වියටක තමන් යපර නඩු තීන්දු ලලින් බැදී යනොසිටින බල.
 යඩනිං වාමිලරයායේ මතය
1. ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය දැඩි ය඼ව වියේචනය කරයි.
2. ප෕ර්ල නිදර්඾න නයායට ලඩා සුනමය ක්‍රියා පිළියලතක් අනුගමනය කෂ යුතු බල දක්ලයි.
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
3.යපර තීන්දු ලලින් යලනව් ව෕ තීන්දු දීම වදශා අභියාචනාධිකරණයට නිදශව ඇති බල
දක්ලයි.( යංේ එ. බ්‍රිව්ටන් එයයරොප්යල්න් යකොම්පැණි 1944 2 All E.R. 293 )
4.නඩු කියන්යනකුට යුක්තිය අනුල විවදීමක් අධිකරණයයන් අල඾ය යේ.
වාමි මන්ත්‍රි මණ්ඩෂය විසින් විසින් යමය ප්‍රතික්ය඿ේප කර ඇති නමුත් අයනකුත් යපොදු
අධිකරණ සීමා ල඼ නනතික චින්තනයට යමය බ඼පා ඇත.
සුනමයබාලය ඇති කර ගැනීම වදශා යයොදා ගත් ප්‍රයේ඾යන්
1.අලවාන අධිකරණයේම පුර්ල නිදර්඾න නයාය අනුගමනය කිරීම
2.විවිධ තර්කන ක්‍රම භාවිතා කිරීම.
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
ඉං ග්‍රී සි අ ධි ක ර ණ ධූ රා ල ලි ය

European Court of Justice

Supreme Court (Formerly House

of Lords )

Court of Appeal

Divisional Courts

Other R.P.Shasika Sudharshani

Courts Rajapaksha
 ශ්‍රී ඼ංකායේ ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය

 ඉංග්‍රීසි නීති වාරධර්ම ශරශා ශ්‍රී ඼ංකා නීතියට ඇතුෂත් විය

 බ්‍රිතානය වමයේදී අධිකරණ ලුශය පිහිටු වීයමන් පසු අනුගමය ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය අනුගමනය
කිරීමට යපෂඹී ඇත.
1889 උවාවි ආඥා පනත
1971 රාජාධිකරණ බ඼ය අයශෝසි කිරීම
1973 අංක 44 දරණ යුක්තිය පසිදලීයම් පනත
1978 අංක 2 දරණ අධිකරණ වංවිධාන පනත
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 යලෝකර් පුත්‍රයයෝ වශ වමාගම එ. ගුණති඼ක

1.කලින් තීරණය කරන ඼ද නඩු ව෕ කලී අඛණ්ඩභාලය වශතික කර ඇති අලිිතත නීති ලන බලට ව෕
බහුතයරයේ මතය පිළිගතයශොත් යම් නඩු ලලින් තීරණය ව෕යේ කුමක් ද යන්න ව්ථිරල ලටශා ගැනීම
ලැදගත් යනොලන්යන් ද?
2.ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය අනුගමනය කිරීම පිළිබදල අධිකරණ ල඼දී ප්‍රකා඾ කරන ඼ද කලින් නීති රීති
යනොකඩලා අදාෂ යේ නම් යමම නඩු තීන්දු වම්බන්ධ යනොලන අං඾ යකයරහි ප෕ර්ල නිදර්඾නය
අනුගමනය කිරීම අදාෂ කරගන්යන් යකයවේ ද?
3. මෑත කා඼යේදී ශ්‍රී ඼ංකායේ ආණ්ඩුක්‍රම ලයලව්ථා ල඼ වශ අධිකරණ ලුශයේ සිදු වී ඇති යලනව්කමි
ව඼කා බ඼න විට අද ශ්‍රී ඼ංකායේ අධිකරණ ල඼ පුර්ල නිදර්඾න නයාය අනුගමනය කිරීයම්
සිද්ධාන්තයට බ඼පාන නීති රීති යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය විසින් තීරණය කෂ යුතු යනොයේ ද?
(1972 ජනරජ ලයලව්ථායලන් ප෕ර්ල නිදර්඾න නයාය අයශෝසි වී ගිය බල, 1972 [12(1) ], 1978 [168]
ලගන්තිය, බහුතර මතය වශ විවම්මුතික තීන්දුල ) R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 බහුතර මතය
ආණ්ඩුක්‍රම ලයලව්ථා වංය඾ෝධනය වී ඇත්යත් නීතයානුක෕඼ ක්‍රමයට බල
එනිවා ආණ්ඩුක්‍රම ලයලව්ථා ලලින් සිදු වී ඇත්යත් දැනට ඇති නනතික තත්ලය ප්‍රකා඾ කිරීමක් බල
ප෕ර්ල නිදර්඾න අනුගමනය කිරීම ඉශෂ අධිකරණ තීරණය කෂ නඩු තීන්දු ආණ්ඩුක්‍රම ලයලව්ථාමය
යලනව්වීම යනොව඼කා දිගටම රයේ අලිිතත නීතියක් ය඼ව පලතින බල.
ලනසුන්දර විනිසුරු,
ප෕ර්ල නිදර්඾න අනුගමනය අලිිතත නීතියකට ලඩා අධිකරණ ල඼ පැලති නිත් සිරිතක් බල
1972 යමය අයශෝසි වී ගිය බල
යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණ රීතින් වකවා ඼ංකාලට යයොදා ගත යුතු බල
ගැටලු- අලිිතත නීතියක් ය඼ව පලතින බල, අධිකරණ ලුශය
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
අධිකරණ ලුශය වශ අධිකරණ ශිල්ප ක්‍රම
මුදුන් අධිකරණය
(යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය
/රාජාධිකරණය)
අතරමැදි අභියාචනා
අධිකරණය
(අභියාචනාධිකරණ)

මශාධිකරණය

මයශේව්ත්‍රාත් වශ
දිවා අධිකරණ
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
ශ්‍රී ඼ං කා අ ධි ක ර ණ ලු ශ යේ ප෕ ර් ල නි ද ර් ඾ න නයා ය අ නු ග ම න ය
ව ම් බ න් ධ යය න් ප ල ති න අ ධි ක ර ණ ප රි ච ය
 අධිකරණයේ වම්මත චාරිත්‍රය ( cursus curiae )
 රාජාධිකරණය ඉශෂම අභියාචනාධිකරණය ය඼ව පැලතුනණ
වමය
඼ංකායේ යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය ඼ංකායලන් කරන ඼ද අභියාචනා
වදශා රාජාධිකරණ තීරණ ලලින් බැදී සිටියි.( ඊබ්‍රා ය඼බ්යබ එ.
රැජිණ 1963 65 න.නී.ලා 433 )
අයනකුත් රටලලින් ඉදිරිපත් කරන ඼ද අභියාචනා පිළිබද
රාජාධිකරණ තීරණ අනුගමය යනොලන නමුත් බ඼ වහිත ය඼ව
ව඼කන ඼දී.
එය඼වම රාජාධිකරණය තමන්යේම කලින් තීරණ ලලින් බැදී
යනොසිටිමින් යලනව් තීන්දු ඼බා දීයම් නිදශව පැලතුණි.
A.G. v Canada Temperance Federation (1946) A.C. 193 R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
කනපතිපිල්යල් එ.පාර්ලතී
ඉන්දීය පනතක් වම්බන්ධයයන් ප්‍රිවි කවුන්සි඼ය දුන් තීන්දුයලන් ශ්‍රී ඼ංකා අධිකරණය බැදී යනොසිටින බල.

මුවාජි එ කයරෝලිව් සිල්ලා

ප෕ර්ණ අධිකරණ, ප෕ර්ණ විනි඾්චය ආවන, වාමුහික අධිකරණ වමාන අර්ථ ගැයන්.

වාමුහික අධිකරණ ලඩාත් සුදුසු ලචනය ලන බල

වාමුහික අධිකරණ යනු, අදෘෂ ලයලව්ථා යටයත් යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය ව්ථාපිත කරන අලව්ථායේ සිටි
විනිසුරුලරුන් ගණන බල

වාමුහික අධිකරණ ප෕ර්ල වාමුහික අධකරණ තීන්දුලකින් ශැර යලනත් තීන්දු ලලින් බැදී යනොසිටින R.P.Shasika
බල Sudharshani
Rajapaksha
 බ ණ් ඩා ශා මි එ . යවේ නා නා ය ක

ප෕ර්ණ විනි඾්චය මණ්ඩෂය, යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණ යේ සිටින සියලු විනිසුරුලන්යගන් වමන්විත මණ්ඩෂය

ප෕ර්ණාධිකරණ විනිසුරු තීරණ ලර්ග
1.බහුතර මතය
2.සුලුතර මතය
3.විරුද්ධ මතය
4.නිගමනය එකග වුල ද එයට එෂඹුණ යශේතුල වමග එකග යනොවීම
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 ශ්‍රී ඼ං කා යේ ප ල ති න නන ති ක ත ත් ල ය

 1971 - රාජාධිකරණය යලත අභියාචනා කිරීම අයශෝසි කිරීම

 1974 ට යපර යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය රාජාධිකරණයට යටත් බැවින් 1974 ට යපර යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණ තීරණ
ලලින් බැදී යනොසිටීම.
 ලර්තමානයේ යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණය ඉශෂම අධිකරණය ලන අතර පශෂ අධිකරණ වදශා අනුගමය යේ.
 යකොව්තා එ. ජයති඼ක
ඕනෑම ලුශයක මුදුන් අධිකරණය ලර්තමාන ලුශයේ සියලු අරතරමැදි අභියාචනා වශ පශෂ අධිකරණ
යකයරහි අනුගමය යේ.
බණ්ඩශාමි එ. යවේනානායක , එක්තරා නියමිත යේ඼ාලකදී යශ්‍රේ඿්ඨාධිකරණයේ සියලුම
විනි඾්චයකාරලරුන්යේ වමන්විත ලන විනි඾්චය ආවනයක් ය඼වය.
1920 - විනි඾්චයකරුලන් 03 යදයනකුයගන් යුක්ත ප෕ර්ණ අධිකරණ තීරණයක්
1960 - විනි඾්චයකාරලරුන් 06 යදයනකුයගන් යුක්ත ප෕ර්ණ අධිකරණයක් යකයරහි අනුගමය යේ. Sudharshani
R.P.Shasika
Rajapaksha
 නඩුලක තීරණයේ ශරය
ගුඩ් ශාර්ේ
විනිසුරුලරයා නඩුලක කරුණු අතර ලඩා ලැදගත් යකොට ව඼කන කරුණු මත අදාෂ නීති ම෕඼ධර්ම යයොදා ගනිමින්
එෂයඹන තිරණය වශ වමව්ථය යේ .
1.Wambaughs Inversion Test
2.Dr. Goodhart’s method or the material test method
3.Lord Halsbury’s Test
Wambaughs Inversion Test
අදාෂ ප්‍රකා඾ය තීරණයේ ශරය ද? ආගන්තුක ප්‍රකා඾යක් ද?
අදාෂ ප්‍රකා඾ය යනොකෂා නම් තීන්දුල යලනව් යේද?
එයවේ නම් ප්‍රකා඾ය තීරණාත්මක යේ, තීරණයේ ශරය
R.P.Shasika Sudharshani
එයවේ යනොයේ නම් ආගන්තුක ප්‍රකා඾යක් ලන බල
Rajapaksha
 Dr. Goodhart’s method or the material test method

 නඩුල විවදන විනිසුරු ලැදගත් යවේ වැ඼ක෕ කරුණු ව඼කා බැලීම විනිසුරු
පරිසිද්ධි යවේ වැ඼ක෕ කරුණු වශ ඒ මත ඼බා දුන් තීන්දු යනාදිය නඩුයේ ශරය
ලන බල.

Lord Halsbury’s Test

තීන්දුලට පදනම් ව෕ යපොදු රීති යශෝ තීන්දුයේ පදනම
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 ආගන්තුක ප්‍රකා඾ය OBITER DICTA

Central London Property v High Trees

යපොයරොන්දු ප්‍රතිබන්ධන වම්බන්ධ ලත්මන් නීතියට පදනම යමම නඩුයේ යඩනින් වාමි කෂ
ආගන්තුක ප්‍රකා඾ය මත සිදු වීම.
වමශර අලව්ථාලන්හිදී අධිකරණ ලලින් එය අනුගමනය කර ඇත.
උදා, කනපතිපිල්යල් එ පාර්ලතීපිල්යල් - ප්‍රයේ඾යක් සිදු වුල ද නමතුනය යවේලනයක් සිදු යනොව෕
බල ඔප්පු කෂ ශැකි නම් දරුලා අදාෂ පුද්ග඼යායේ යනොලන බල තීරණය කෂ ශැකි බලට කෂ
ආගන්තුක ප්‍රකා඾ය වමරපා඼ එ යම්රි නඩුයේදි ශරය ය඼ව යයොදා ගැනීම.
R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 විවම්මුතික නඩු තීන්දු

යලෝකර් පුත්‍රයයෝ වශ වමාගම එ. ගුණති඼ක

යතන්නයකෝන් එ. යතන්නයකෝන්

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 පු ර් ල නි ද ර් ඾ න නයා ය අ නු ග ම න යය න් ලැ ෂ කී සි ටී ම
 අධි තිරණය
 වියේදනය
 Per Inquarum
අධිකරණය අදාෂ කරුණ වම්බන්ධයයන් තමන් බැදී සිටින ප෕ර්ල නිදර්඾නයක් යශෝ පනතක් අදාෂ
කරයගන තීන්දුල යනොදී තිබීම.
අධිතීරණය කිරීම
ඉශෂ අධිකරණ විසින් පශෂ අධිකරණයක් ඼බා යදන ඼ද තීරණයක් අධිතීරණය කිරීම.
නීතිපති එ රීඩ්
අදාෂ පුද්ග඼යා වාමානය නීතිය යටයත්විලාශයක් පලතිද්දි මුව්ලිම් ආගම් ලැෂදයගන තලත්
විලාශයක් කර ගැනීම නිලැරදි බලය.නමුත් අයබ්සුන්දර එ අයබ්සුන්දර යපර සිද්ධියට වමාන වුල ද
පුද්ග඼යා ද්වී විලාශයට ලරදකරු ලන බල දැක්වීය.

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 යශපත් ඼ක්඿ණ

 නි඾්චිතභාලය

 ප෕ර්ලානුමාන කිරීයම් ශැකියාල

 නීතිය නමයශීලී ය඼ව යයොදා ගැනීම

 නීතියේ ඒකර෕පීභාලය ආරක්඿ා කිරීම

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
 අයශපත් ඼ක්඿ණ

 නීති නිර්මාණය යනොවීම

 විසුලු යපනුමක් ගැනීම

 ලැරදි තීරණ ල඼ට එෂඹීම

 ශරය යතෝරා ගැනීම අපශසු වීම

 නීතියේ ලර්ධනය සීමා වීම

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha
THANK YOU

R.P.Shasika Sudharshani
Rajapaksha