B.

Gözlem ve Deney

Doğadaki olaylar hakkında, duyu organları veya ölçü araçları yardımı ile elde edilen
gerçek bilgilere gözlem ; gözlem yapan kişiye de gözlemci denir. Nitel ve nicel olmak üzere
gözlem ikiye ayrılır.

1. Nitel Gözlem

Ölçmeye dayanmayan, duyu organlarımızla yaptığımız gözlemdir.Ölçme

olmadığından sonuçlar sayısal olarak verilemez.Fakat yanılma payı yoktur, sonuç
kesindir. Şeker suda çözünür, kağıt yanar, ısıtılan su kaynar gibi.

2. Nicel Gözlem

Ölçmeye dayalı olan gözlemdir. Ölçü araçlarıyla ölçülerek değerler bulunur.Yanılma

payı yoktur, sonuçlar kesindir.Örneğin; deniz seviyesinde, normal şartlarda su 1000 C‘de
kaynar gibi.

 Deney

Bilimsel bir gerçeği göstermek, bir yasayı doğrulamak, bir varsayımı kanıtlamak ve
insanların henüz bilmedikleri konu ve bilgileri keşfetmek için yapılan işlemdir.Deney
yapılarak öğrenme daha kolaylaştırılabilir.

Gözlemin Fizikteki Önemi

Nicel ve nitel gözlemler birbirine karşı değillerdir. Aksine birbirlerini desteklerler. Bir
bilim adamı sonuçlara ulaşabilmek için hem nicel hem de nitel verilerden yararlanır. Nicel
ve nitel veriler birbirlerini tamamlarlar. Fakat nicel gözlemler ölçmeye dayandıkları için
nitel gözlemlerden daha kesin bilgi verirler.

Fizikteki olayların açıklanmasında bazen nitel bazen de nicel gözlemlerden yararlanılır.

Örneğin, Ali’nin boyu ile Veli’nin boyunu karşılaştırırken nitel gözlem yaparak Ali’nin
boyu daha uzun diyebiliriz.Bu tam ve doğru bir ifadedir fakat Ali’nin Veli’den ne kadar
uzun olduğunu söylemez. Bunu söylemek istersek nicel gözlem yaparak iki çocuğunda
boyunu ölçeriz. Sonuçta ; Ali Veli’den 5 cm uzun diyebiliriz. Bu iki gözlem birbirini
destekler ve ikisi de vazgeçilmezdir.