ΑΡΧΑΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου,

ΠΑΡ 1-3

1 Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου

κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἂν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας· ἡγοῦμαι
γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες
ἂν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι.

2 ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, ὥστ᾽ ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός με
τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείμενος, ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν
πεπραγμένων, μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον
ἡγήσεσθαι.

3 ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰμὶ τοῖς
καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν,
μηδέν πώ μοι πλέον εἶναι. ἐὰν δὲ φαίνωμαι καὶ τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκὼς καὶ
πολὺ παρὰ τὴν δόξαν καὶ παρὰ τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέομαι ὑμῶν ἐμὲ
μὲν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐκ
ἵππευον [οὔτ᾽ ἐπεδήμουν] ἐπὶ τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας.

1. B. EΡΩΤΗΣΕΙΣ
2. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα… οὐδὲ
μετέσχον τῆς τότε πολιτείας.»
Μονάδες  10

2 Βασικές αρετές του προοιμίου, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, είναι η εὔνοια, η

πρόσεξις και η εὐμάθεια. Αξιοποιούνται από το ρήτορα στο μελετώμενο λόγο;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορές στο κείμενο.

Μονάδες  15

 
3 Τα ρητορικά ήθη διακρίνονται: α) Στο ήθος του λέγοντος, που είναι η
επιδίωξη του λέγοντος να εξυψώσει τον εαυτό του. β) Στο ήθος του ακροατή,
που είναι η επιδίωξη του λέγοντος να εξυψώσει τους ακροατές του. γ) Στο
ήθος του αντιπάλου, που είναι η επιδίωξη του λέγοντος να µειώσει τον
αντίπαλό του. Να εντοπίσετε και να αναλύσετε τα ρητορικά ήθη στο προοίµιο
του λόγου.

Μονάδες  15

4. Γιατί ο Μαντίθεος δηλώνει την εύνοιά του προς το δημοκρατικό

καθεστώς; Έχει σχέση αυτό με τον χρόνο εκφώνησης του λόγου και
τη σύνθεση της βουλής;
 

Μονάδες  10

ανεξέλεγκτος, εύπιστος, λεξικό, απραξία, βελτίωση: Να συνδέσετε τις

παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις
οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

Μονάδες  10

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Μετὰ ταῦτα δὲ Ξέρξης ὁ τῆς Ἀσίας βασιλεύς, καταφρονήσας μὲν τῆς Ἑλλάδος,

ἐψευσμένος δὲ τῆς ἐλπίδος, ἀτιμαζόμενος δὲ τῷ γεγενημένῳ, ἀχθόμενος δὲ τῇ
συμφορᾷ, ὀργιζόμενος δὲ τοῖς αἰτίοις, ἀπαθὴς δ’ ὢν κακῶν καὶ ἄπειρος ἀνδρῶν
ἀγαθῶν, δεκάτῳ ἔτει παρασκευασάμενος διακοσίαις μὲν καὶ χιλίαις ναυσὶν
ἀφίκετο, τῆς δὲ πεζῆς στρατιᾶς οὕτως ἄπειρον τὸ πλῆθος ἦγεν, ὥστε καὶ τὰ ἔθνη
τὰ μετ’ αὐτοῦ ἀκολουθήσαντα πολὺ ἂν ἔργον εἴη καταλέξαι· τὃ δὲ μέγιστον
σημεῖον τοῦ πλήθους· ἐξὸν γὰρ αὐτῷ χιλίαις ναυσὶ διαβιβάσαι κατὰ τὸ
στενότατον τοῦ Ἑλλησπόντου τὴν πεζὴν στρατιὰν ἐκ τῆς Ἀσίας εἰς τὴν
Εὐρώπην, οὐκ ἠθέλησεν, ἡγούμενος τὴν διατριβὴν αὑτῷ πολλὴν ἔσεσθαι· ἀλλ’
ὑπεριδὼν καὶ τὰ φύσει πεφυκότα καὶ τὰ θεῖα πράγματα καὶ τὰς ἀνθρωπίνας
διανοίας ὁδὸν μὲν διὰ τῆς θαλάττης ἐποιήσατο, πλοῦν δὲ διὰ τῆς γῆς
ἠνάγκασε γενέσθαι, ζεύξας μὲν τὸν Ἑλλήσποντον, διορύξας δὲ τὸν Ἄθω.

                                                                                                  Λυσίου
Επιτάφιος, 27-29

καταφρονέω-ῶ      περιφρονώ, αψηφώ, καταδικάζω

  ἄχθομαι      καταπιέζομαι, δυσαρεστούμαι, ενοχλούμαι

  ἀπαθής εἰμί κακῶν        δεν έχω υποστεί

ταπεινώσεις                                                                              

ἔργον ἐστί         είναι δύσκολο, επίπονο

καταλέγω   απαριθμώ, στρατολογώ, επιλέγω

σημεῖον απόδειξη

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να γράψετε τη μετάφραση του κειμένου

Μονάδες 20

2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

ἐλπίδος: δοτική ενικού αριθμού

ἀπαθής: αιτιατική πληθυντικού αριθμού θηλυκού γένους

πλοῦν: ονομαστική πληθυντικού αριθμού

ἀνδρῶν: κλητική ενικού αριθμού

διανοίας: : κλητική πληθυντικού αριθμού

ἀφίκετο: απαρέμφατο παρακειμένου

ἦγεν: ιδιο πρόσωπο οριστικής υπερσυντέλικου στην ίδια φωνή

ἠθέλησεν: α πληθυντικό οριστικής Μέλλοντα

παρασκευασάμενος: β ενικό προστακτικής ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή

διορύξας: β ενικό ευκτικής ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή

Μονάδες 10

3. Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι λέξεις του κειμένου:

ὁ,πεζὴν βασιλεύς, ἄπειρος, κατὰ τὸ στενότατον, γενέσθαι

Μονάδες 5

4. πολὺ ἂν ἔργον εἴη: να γραφτεί η πρόταση στην οποία ανήκει η

απρόσωπη ἐκφραση, να χαρακτηριστεί συντακτικά, να προσδιοριστεί ο
συντακτικός της ρόλος.
 

Μονάδες 5